GIỚITHIỆUKhởinguồntừbộsưutậpcácbứcảnhchụptinhthểnướccủa

tôitrongThôngđiệpcủanước(Messagesfromwater[Mizukaranodengen]–VibrationKyoikusha,1999),tôiđãdầnnhậnrarằngnhữngcuốnsáchvềnướcnàycómộtsứcmạnhkỳlạvàphithường.Tựchúngđãcókhảnăngbaycaovàvươnxakhỏinhữngbiêngiớiquenthuộccủatôitớinhữngvùngđấtxaxôi,nơichúngcóảnhhưởngvôcùngtolớn.Chúngbuộcmọingườiphảinhìnmọivậttheomộtcáchkhácvàtôithườngđượcmờitớinóichuyệnvớinhữngngườiđãtừngđượccuốnsáchlayđộng.

Đôikhitôicảmthấynhưmìnhđangđượclinhhồncủanướcdẫndắt.Tôicảmthấynhưmìnhcóthểthấyvàthậmchínóichuyệnđượcvớilinhhồnđó,linhhồnmàtôiđượcchiêmngưỡngdướidạngnhữnghạtsánglonglanhtrongkhôngkhí.Nhữnghạtnhỏnàytụlạivớinhauđểhìnhthànhnênmây,rồitanbiếncũngnhanhchóngnhưthế,tấtcảđềukhiếntôicảmthấythậtthưgiãn.

Mặcdùgiờđâytôicảmthấynhưmìnhđượclinhhồncủanướcdẫndắt,lầntiếpxúcđầutiêncủatôivớinướclạichẳngdễchịuchútnào.ỞthànhphốYokohama,NhậtBản–nơitôilớnlên,giađìnhtôisốngtrênmộtbìnhnguyêngầnbiển.Nơiđóchỉcáchmépnướcmộtđoạnđibộngắnxuốngmộtcondốc.Khithủytriềurút,bờbiểnnôngphơimìnhđếnhàngdặm,đểlạimộtbãisăntuyệtvờiđủcácloạitraisò.Nhưngkhithủytriềulêncao,cảnhtượnglạihoàntoànkhác.

Chắccólẽtôiđượctầmsáuhaybảytuổigìđókhimộtngàynọ,biểncảnuốtchửngtôi.Hômđó,tôiđibơicùngcậubạnhàngxómhơntôihaituổi.

Chúngtôiđãraxahơnmứcantoàn,rồiđộtnhiêntôibắtđầutrồilênngụpxuống,khaokhátcókhôngkhíđểhítthở.Đólàlầnđầutiêntôitrảiquamộtchuyệnnhưthế.Tôichỉcáchbờcó10mét,nhưngchântôikhôngchạmtớiđáy.Tôihoảngsợvàbắtđầuvẫytay,đạpchân.Nhưngcànghoảngloạn,tôicàngchìmvàchẳngmấychốctôibắtđầuuốngnước.Tôinghĩcólẽđoạnkếtcủacuộcđờimìnhsắptới

rồi,nhưngmộtconthuyềnnhỏtớivàkéotôikhỏimặtnước.

Khitôivềtớinhàvàkểvớimẹchuyệnxảyra,bàchotôimộtlờikhuyêndựatrênkhảnăngbơivàsựamhiểucủabàvềnước.“Chỉcầnthảlỏngcơthểlàconsẽcóthểnổi,”bànói.Bàbảorằngnếutôiđểnướcnângtôilênthayvìcốgắngchốnglạinó,nósẽnhấctôilênvàmangtôiđi.

Tôiluônmangbênmìnhnhữnglờinóinàysuốtnhiềunămtháng.Từlúcđó,tôiluôncốgắngbuôngmìnhtheodòngnướctrongkhinhẹnhàngdichuyểntheohướngmàtôimuốncuộcđờidẫntôiđi.

Giờđây,bấtcứkhinàotôiđibơiởbiểnhaytrongbểbơi,tôithíchnằmngửavàđểvòngtaycủanướcbếẵmmình.Vàhơnbấtcứlúcnàokhác,đóchínhlànhữngkhoảnhkhắctôicảmnhậnrõrệtnhấtsựhiệndiệnlinhhồncủanướcdướidạngcáchạtlitilấplánh.

Tôithấykhátựtinkhinóirằnglýdomàtôicóýtưởnglàmđóngbăngnướcvàchụplạinhữngbứcảnhtinhthểlàdotôimongmuốnđượctrôitheodòngchảycủacuộcđời.Linhhồncủanướcđãcứurỗitôi,hướngdẫntôisốngcuộcđờimàtôiđangsống.Linhhồnđóđãdẫndắtvàchỉdẫnchotôiquabaonămtháng,dạychotôinhiềuđiềucầnbiết,đỉnhcaolàsựrađờicủacuốnThôngđiệpcủanước(Thehiddenmeassagesinwater).

Khônglâusaukhicuốnsáchđượcxuấtbản,bạnđọcbắtđầugửithưcảmơnchotôi.Nhữngngôntừđẹpđẽcủahọđãgiúptạoramộtdòngchảytuyệtvờiđểtôibuôngmìnhtheo.Hầuhếtcácbứcthưđềuthểhiệnsựđềcaovàcảsựkinhngạckhiđượcnhìnthấychânlýcủatựnhiênhiểnhiệnquacáctinhthểnước.

Mộtngườiphụnữđãviết:“Trongtấtcảnhữngcuốnsáchtôitừngđọctrongđờimình,đâylàcuốntuyệtvờinhất.Cámơnôngrấtnhiềuvìcuốnsáchnày.Tôisẽtrântrọngnótrongsuốtphầnđờicònlạicủamình.”

Mộtbứcthưkhácthìviết:“Thấysựthậtđượchélộmộtcáchtrựcquannhưvậythậtđángngạcnhiên,sửngsốtvàđầythuyếtphục.Cuốnsáchnàykhiếntôinhậnrarằngnhữngảnhhưởngdocácbàigiảng,lờicầunguyệnvàtôngiáocổxưakhôngchỉlànhữngđiềumêtínvàngẫunhiênmàlàkếtquảdựatrênsựthậtvềvũtrụ.”

Vàmộtláthưkhác:“Ngườicha76tuổinóivớitôi‘Trongtấtcảnhữngcuốnsáchmàmọingườigiớithiệuchocha,đâylàcuốnduynhấtchathấymừngvìđãđọc.’Cámơnôngvìcuốnsáchđãthayđổicáchnhìnnhậncuộcsốngcủatôi.”

Thựcra,nếuchúngtachiếtsuấtnănglượngtừtấtcảnhữnglờinhắnnhủnàyvàtạothànhmộttinhthể,tôichắcchắnlànósẽrấtđẹp.

Đâylàcôngtrìnhvềcáctinhthểnước.Tôipháthiệnrarằngnhữngngườibịvẻđẹpcủanhữngtinhthểnàycuốnhútsẽtrởnêngắnkếtvàrồicộnghưởngvớinhau.Giốngnhưkhimộtchiếclárơixuốngmặtnước,mộtlànsónglặnglẽvàêmáinhưngchắcchắnsẽlanranhưkếtquảcủaviệccuộcđờibíẩncủanướcđangđượctiếtlộchotoànnhânloại.

Trênkhắpthếgiới,phảnứngcủatấtcảmọingườiđềugiốngnhau.TôiđãgặpgỡnhiềungườiđếntừĐức,ThụySĩ,Áo,HàLan,Anh,Pháp,Ý,Mỹ,Canada,CostaRica,Uruguay,Ecuador,Brazil,Úc,HànQuốc,PhilippinesvàĐàiLoan–nhữngnơitôitớigiảngbài.ThángSáunăm2002,tôiđượcGiáohộichínhthốngHyLạpmờitớidựmộtchuyếnhộithảoduhànhxahoatrênbiểnAdriatic(1)cùngvớinhữnglãnhđạotâmlinhvàcácnhàkhoahọctrênkhắpthếgiới.CácbuổihộithảochuyênđềđượctổchứcởHyLạp,Albani,Montenegro,Slovenia,Croatia,Ývànhữngbếnđỗkhác.VớitêngọiHộithảochuyênđềquốctếvềTôngiáo,KhoahọcvàMôitrường,đâylàlầnthứtưsựkiệnđượctổchức.Tôiđãđượcmờitrướcbathángbởimộttrongnhữngnhàtổchứchộinghị,mộtphụnữHyLạp–ngườiđãđượccongáichoxembộsưutậpnhữngbứcảnhtinhthể.Cảmxúccủamỗingườikhinhìnthấycácbứcảnhtinhthểchạmtớiphầnsâuthẳmcủatừngcánhânvàtạonênmộtdòngkinhngạcchảytừngườinàyquangườikhácđểrồigiờđâytrởthànhmộtdòngsôngtuôntrào.

Cònmộtcáchkhácđểthểhiệnphảnứngvớinhữngcuốnsáchvềcáctinhthểnước.Giốngnhưthểcáctinhthểnướcđãmanglạinguồndinhdưỡngchonhữngtâmhồnkhôcạncủanhữngngườiphảisốngtrongđiềukiệnkhắcnghiệtcủaxãhộihiệnđại.Chúngđãbổsungthêmvàosựrạngngờicủacuộcsốngchomỗicánhânvàcảxãhội.Hơntấtthảy,nhữngtấmảnhđãthànhcôngtrongviệckhởiđầumộtphongtràorộnglớnđangdiễnragiữaconngườitrênkhắpthếgiới.

Hoạtđộngsốnglàhoạtđộngtrôichảy.Nếumộtconđậpđượcxâydựngtrênmộtdòngsôngđểchặndòngchảycủanólại,consôngsẽchết.Cũnggiốngnhưvậy,nếusựlưuthôngcủamáubịngănlạiởđâuđótrongcơthểchúngta,điềuđócũngđồngnghĩavớiviệcchúngtasẽchấmdứtsựsốngcủamình.

Điềutươngtựcũngđúngchocácthànhphốvàcácquốcgia.Gầnđây,tôiđãmaymắncóđượccơhộithuyếtgiảngchođôngđảokhángiảởBerlin.Bạnbiếtđấy,Berlinlàthànhphốtừngbịchiacắtbởimộtbứctường.Tôinóivớikhángiảcủamìnhrằngcũnggiốngnhưnướcluônluônnênđượctựdochảy,mộtthànhphốhaymộtquốcgiachẳngcólýgìđểbịchiacắtcả.SựphântáchBerlinvàonăm1961đãkéotheobiếtbaođiềukhổsở,giađìnhlytánvàcảnhữngướcmơcũngbịgiánđoạn.

Rồi,28nămsau,bứctườngbịphásậpvàcũnggiốngnhưnướcluôntựdotuônchảy,hàngtriệungườibắtđầuđếnvàđitheoýchítựdocủariênghọ.Conngườiđãmôphỏnglạidòngchảycủanước–mộtquyluậtcủatựnhiên.Vàlýdolàphầnlớnconngườilànước.

Khoảng70%cơthểchúngtalànước.Điềunàycũngđúngchonhữngcáthểtrưởngthànhcủaphầnlớncácgiốngloàivàđólàlýdovìsaoconngườikhôngnênbịchiacắtbởinhữngchiếnlượcvàýthứchệchínhtrị.Cũnggiốnghệtnhưnước,conngườilúcnàocũngcầnđượctựdotuônchảy.

Khikếtthúcbàinóichuyệncủamình,tôinhậnthấyrằngsựthayđổiđãbaotrùmlêncảhộitrường.Nhưthểcómộtcảmxúcđãlanratoànthểchúngtôi.Cảmộtlànsóngngườiđứngdậyvàbắtđầuvỗtay.Thôngđiệpcủatôiđãchạmtớitâmhồnhọvàkếtquảlàmộtlànsóngcảmxúctỏaracảhộitrường,tạonênmộtlànsóngsẽmãilớnlênvàlanrộngtớinhữngngườikhácnữa.

Khátvọnghòabìnhvànhữnglờinguyệncầuchotìnhyêukhôngthểbịgiamhãmtrongnhữngranhgiới.Khácbiệtvềmàudahayngônngữđềucóthểdễdàngvượtquakhinhữngtráitimhòađiệuvớinhau,tạonênmộtlànsóngtuônchảy.

Mộtcuộcphiêulưunhỏbắtđầuvớimộttinhthểnướclitiđãlantớimọingườitrênkhắpthếgiới,tạonênmộtphongtràongàycàng

lớnmạnh.Nhữngtinhthểnướcđãhòaquyệnvớiđiềugìđótinhkhiếtvàthiêngliêngsâuthẳmbêntrongtâmhồncủanhữngngườiđãxemcácbứcảnh.Nhữngtráitimđãrộngmởvàtìnhyêu,lòngbiếtơncùngmộthyvọngvềhòabìnhđãtràodâng,mởraconđườngchomộtcuộcphiêulưumới.

Quacuốnsáchnàyvàquanhữngtấmảnhtinhthể,tôihyvọngsẽtruyềntảiđượcsứcmạnhcủalờicầunguyện.

Khinướcđượctiếpxúcvớimộtsốcáchbiểuhiệnnhấtđịnh–“Bạnthậtdễthương,”“Bạnthậtxinhđẹp,”“Tìnhyêuvàlòngbiếtơn”–mộttinhthểtuyệtđẹpsẽhìnhthànhkhinướcđượcđóngbăng.Điềunàythựcsựcóýnghĩagìvớichúngta?Nhữngýnghĩtrongtráitimchúngtacótácđộngtớitấtcảsựsốngvàtrongquátrìnhhìnhthànhthếgiớingàymaicủachúngta.

Tâmhồnconngườicómộtsứcmạnhphithường.Chúngtathườngnghenóirằnghànhđộnglàkếtquảchonhữngsuynghĩcủachúngtavànguyêntắcđóđượcminhchứngrõnétquacáchnướchìnhthànhcáctinhthểtheonhữngảnhhưởngmànóvừađượctiếpxúc.

Nhưngkhảnăngảnhhưởnglênhànhđộngbằngsuynghĩlàcondaohailưỡi.Nếuconngườikhaokhátđượcthấysựhủydiệtcủathếgiới,vậythìđólàđiềusẽxảyđến.

Córấtnhiềuđiềuđãxảyratrongthếgiớinàykểtừkhiconngườibắtđầubiếttớicáctinhthểnước.Nhữngtòanhàkhổnglồ–biểutượngcủavănminhvàthịnhvượng–đãsụpđổngaytrướcmắtchúngta.Nhữngcuộcchiếntranhmớiđãnổra.Chúngtađãthấynỗibuồnsinhrasựgiậndữvàgiậndữlạitạoranhiềunỗibuồnhơn,tạothànhmộtvòngtrònbaotrọnlấythếgiớixungquanhchúngta.Cóngườikhóc,cóngườicúiđầutuyệtvọngvàcóngườingẩnglêncầunguyện.Chúngtaphảidùngchínhsứcmạnhbêntrongmìnhđểgiữnhữngsuynghĩcủachúngtatậptrungvàonhữngđiềutốtđẹpxungquanhthayvìvàonhữngthếlựcmangtínhhủydiệt.

Chúngtađangởvàomộtthờiđiểmtronglịchsửnhânloạimàhơnbaogiờhết,chúngtacầnkhámphálạimộtvàichânlýquantrọngmàbằngcáchnàođótađãquên.Thựctế,đâycóthểlàcơhộicuốicùngcủachúngta.Vàđâylàbàihọcmàtôicảmthấyrằngcáctinhthểnướcđangcốtruyềnđạtlạichochúngta.

Nghiêncứuvềcáctinhthểcủatôibắtđầuvớikhátvọngmuốnđượcbướcdùchỉmộtbướcthậtnhỏbéđểthấuhiểuvềvũtrụ,nhưnggiờđâyđiềuđóđãdẫntớicuộccáchmạngcủamộtlĩnhvựcnghiêncứurộnglớnđốivớitôi.

Tôiđãđượcthấyảnhhưởngcủanhữngnụcườirạngngờicủamọingườitrênkhắpthếgiớivànhữngcáchthểhiệncảmxúckháclênquátrìnhhìnhthànhnhữngtinhthểxinhđẹp.Nhưngcóthểbạnsẽhỏi,liệuhòabìnhthếgiớicóthểđếntừnhữngtinhthểnướcgiảndịkhông?Mongmuốncủatôilàđượcbướcbướcđầutiênvềhướngđó,rồimộtbướcnữavàmộtbướcnữa,cứthế,cứthếvềphíakếtcụcđó.

Khitôitiếptụccuộctròchuyệncủamìnhvớinước,cáctinhthểtiếptụcdạytôirấtnhiềubàihọc:tầmquantrọngcủaviệcsốnghàihòavớigiaiđiệucủacuộcsốngvàdòngchảycủatựnhiên,đểlạimộtđịacầuxinhđẹpchocácthếhệtươnglai;tìnhyêuvàlờicầunguyện.Tấtcảnhữngthôngđiệpnàyđềuđượcnhắcđếntrongcuốnsáchnày.Tôisẽchẳngthểhạnhphúchơnnếubiếtrằngcuốnsáchsẽtạoramộttácđộngtíchcựcđếntấtcảnhữngngườicầmnótrêntay.

Cuốicùng,tôixinđượcbàytỏlòngbiếtơncủamìnhtớiNhàxuấtbảnBeyondWordsPublishingvìđãxuấtbảncuốnThôngđiệpcủanước(Thehiddenmessagesinwater)vàSứcmạnhthựcsựcủanước(Truepowerofwater),cùngtấtcảnhữngngườiđãgiúpđỡtôitheorấtnhiềucáchkhácnhaucảnhữngnhânviêncủatôiởIHM–nhữngngườiđãphảichịuđựngrấtnhiềugiờtrongphònglàmlạnhđểchụphìnhcáctinhthể.

CHƯƠNGMỘTHòanhịpcùngHado(1)hạnhphúcKhinghĩtớihạnhphúc,điềugìhiệnlêntrongtâmtríbạn?

Bạncónghĩđếnviệctìnhyêusẽtrởthànhhiệnthựcvớibạnkhông?Haycólẽđólàkhoảnhkhắcchàođờicủađứaconbébỏng?Mộtviệcđượchoànthànhtốt?Haykhibạnnhớtớilúcnằmtrênthảmcỏvàngắmnhìnbầutrờixanh?Câutrảlờicủamỗingườimỗikhác.Mỗichúngtađềucóhìnhdungriêngvềhạnhphúc.Nhưngtấtcảchúngtađềumuốnsốngmộtcuộcsốngtrànđầyhạnhphúc.

Tôichỉbiếtmộtcáchđểthựchiệnđượcđiềuđóvàđólàbắtnhịpvớihadohạnhphúc.NhưtôiđãmiêutảtrongcuốnSứcmạnhthựcsựcủanước,hadolànănglượngtinhtếtồntạitrongvạnvật.

Tấtcảvạnvậttrongvũtrụđềurungđộngởmộttầnsốđộcnhất.Vậynên,nếubạnphátramộthadohạnhphúcthìbạncóthểchắcchắnrằngvũtrụnàysẽđáplạibạnvớiniềmhạnhphúc.Bạncầnlàmgìđểhòanhịpcùnghadohạnhphúc?

Mộtphầnkhiếnvấnđềtrởnênkhókhănlàlàmsaođểbiếtđượcthựcsựthìhạnhphúclàgì.Cólẽđãcónhữnglúcbạnnghĩrằngmìnhhạnhphúc,nhưngrồilạinhậnrarằngđóchỉlàmộtảotưởng.Hoặccólẽbạntinrằngmốiquanhệthắmthiếtđócuốicùngcũngđãnằmtrongtầmtaycủabạnchỉđểsosánhnhữngđiềubạncóvớiaiđókhácvànhìnlâuđàimộngướccủamìnhvỡvụntrongcátvàbịcuốntrôi.

TrongchuyếnđitớiĐức,congáitôi,giờđangsốngởHàLan,nóivớitôivềngườibạncủaconbé–ngườiđãsốngởĐôngĐứctrướckhibứctườngBerlinsụpđổ.QuátrìnhdựnglênbứctườngBerlinlàthờikỳutốiđốivớingườidânĐức,nhưngbạncủacongáitôinóirằngbấtchấpviệcthànhphốbịchiacắt,vềcơbản,cuộcsốngphíaĐôngbứctườngvẫntiếpdiễnnhưbìnhthường.Thựctế,cảmgiácmãnnguyệnđếntừviệcbiếtrằngkhôngaicầnphảilolắngvềnhững

điềungườikhácnghĩbởiaicũngnghèo.

NhưngkhibứctườngcuốicùngcũngđổxuốngvàngườidânởphầnphíaĐôngcủathànhphốgiờđâybỗngnhiênlạicóthểlĩnhnhậnmọithứmàphầnphíaTâycóthểcungcấp,vấnđềbắtđầunảysinh.Họcàngnhìnthấynhiềuthứmớimẻ,bóngbẩy,họcànghammuốnnhiều.NhưngngườidânphíaĐôngcơbảnvẫncònrấtnghèo,thếnênkếtquảlàrấtnhiềunhucầucủahọkhôngđượcđápứng.Mộtsốngườithậmchícòntiếcnuốinhữngngàytrướckhibứctườngsụpđổ,thờingườidâncònnghèovàgiácảcònthấp.

Dườngnhưthểbanđầuđấtnướcbịchiacắtvàrồiđượchàngắnlạimàchẳngaiquantâmgìtớiýnguyệncủangườidân.TấtnhiênsựsụpđổcủabứctườngBerlinlàmộttrongnhữngkhoảnhkhắchânhoannhấttronglịchsửhiệnđại,nhưngchúngtacũngphảithừanhậnrằngthậmchíbướcchuyểntuyệtvờiđócũngcóhậuquảcủanó.

Khichúngtabắtđầusosánhhạnhphúccủamìnhvớihạnhphúccủangườikhác,chúngtasẽcộnghưởngvớihadobấthạnh.Chừngnàotacòntìmkiếmhạnhphúcởbênngoài,chừngđóhạnhphúcthựcsựsẽkhóđếnvớita.

TrởvềvớiniềmhânhoanCuộctìmkiếmhạnhphúccuốicùngvàcơbảnchínhlàcuộctìmkiếmbảnngã.Bạncóthểđitìmnóởnhữngvùngđấtxaxôi,nhưngbạnsẽchỉtìmthấynótronglòngbàntaymìnhmàthôi.

Nếubạnnghĩlạivềcuộcđờimìnhđủxa,rấtcóthểbạnsẽnhớtớikhibạncảmthấymộtniềmhạnhphúcthậtvôtư.Cuộcđờicủabạncóýnghĩavàbạnbậnrộnsốngtớinỗigiâyphútđóđãbịlãngquên.Tuổitrưởngthànhàotới,bạncấtnhữngthứđóđivàkhóacửalại.Cólẽ,thậmchíbạnđãquêncảnơimìnhcấtchìakhóa.

Nhưngnhữngcảmgiáchạnhphúcđókhôngbiếnmấtvĩnhviễn.Vớimộtchútnỗlực,bạncóthểmởcánhcửavàlấyranhữngthứmàbạnđãtưởngmãimãichỉlàmộtphầncủaquákhứ.Khibạnthànhthậtvớibảnthânvàtìmkiếmđiềubạnthựcsựmuốntrởthànhvàthựchiện,cuộcđờibạnsẽlạimộtlầnnữatuônchảy.

Trongcôngviệc,trongvaitròvàtrongtìnhyêucủamình,bạncầnphảitrởlạiđiểmxuấtphátđểtìmthấyniềmhânhoan.Khilàmnhưvậy,bạnsẽsớmnhậnthấycuộcđờimìnhđãthayđổi.Trướctiên,bạnsẽthấymộtcảmgiácmớimẻvềsứckhỏevàsựsungtúc.Đólàvìniềmhânhoantrongbạnsẽthanhlọcdòngnướcchảytrongcơthểbạn.Nếuchúngtachụpmộttấmảnhcủagiọtnướcnhưthế,tinhthểthuđượcchắcchắnsẽkhiếnchúngtaphảisữngsờ.

Cómộtphươngpháptrịliệumànhữngngườibịungthưnênápdụng,đólà“Trịliệumụcđíchsống”.Bằngcáchtìmramụcđíchtrongđời–diễnthuyết,leolênmộtđỉnhnúi,cười,hệthốngmiễndịchsẽđượctáisinhvàbệnhungthưthườngsẽthuyêngiảm.Giờđây,trongcộngđồngyhọccómộtkiếnthứcđãtrởnênphổbiến,đólàtríóccóảnhhưởngrấtlớnđếncơthể.Rótđầycơthểbạnvớihadohânhoanlàbíquyếttốtnhấtđểsốngmộtcuộcsốngkhỏemạnh.

Trạngtháihânhoannàycũnglàchìakhóađểmởrộngnhữnggìchúngtacóthểlàm.Chúngtađềubiếtrằngkhithíchđiềugìđó,bạnthườngsẽtrởnênvượttrộitrongvấnđềđó.YukioFunai–mộtnhàtưvấnkinhdoanhnổitiếngởNhật,ngườiđãmanglờikhuyêntớichohơn3.000côngty–ủnghộmộtphươngpháphiệuquảgiúpcủngcốnănglựcchocáccôngtyvàcánhân.Ônggọiphươngphápnàylà“phươngpháppháttriểnthếmạnh”,vànóchỉtậptrungvàocácthếmạnhcủacôngtyhaycánhânrồinỗlựctăngcườngnhữngthếmạnhđó.Cácđiểmyếuthậmchícònkhôngđượcxétđến.Kếtquảlàcácthếmạnhthìtrởnênmạnhhơncònnhữngđiểmyếuthìtựlochomình.

Vídụ,nếubạnđiềuhànhmộtcửahàng,bạnsẽdễdàngtậptrungtoànbộsựchúývàoviệclàmthếnàođểloạibỏnhữngsảnphẩmđangtiêuthụkhôngtốt.Nhưnghầuhếtcáccửahàngđềucómộtsảnphẩmbánchạy.Vớimộtcửahàngchuyêndụng,đócóthểlàmộtbộváy;nếuhọcóthểtậptrungvàobộváyấy,doanhsốcủasảnphẩmđóvàcácsảnphẩmkhácđềusẽtăng.Đểkinhdoanhthànhcông,cầnphảitậptrungvàonhữngmặthàngđangtiêuthụtốt,nhữngthứhiệuquảnhấtvàcôngdụngtốtnhấtcủachúng.

Chúngtathấykháiniệmnàyđượcphảnánhtrongphươngpháptrồngrauthủycanh,phươngphápnàychothuhoạch10.000quảcàchuatừmộtcâyduynhất.Cóthểbạnsẽhỏilàmsaolạicóchuyệnnhưvậyđược?Câutrảlờiđơngiảnđếnkinhngạc:Hãytạoramột

môitrườngtốtđểtrồngcàchua.

Tấtnhiênlàthựcvậtmọclêntừđất,nhưngvớiphươngphápthủycanh,rễmọctrongnướchútđượcchấtdinhdưỡngcầnchocây.Vàbởivìcâykhôngphảivậnhếtnănglượngđểtrồilênkhỏimặtđất,rễcâycóthểpháttriểntựdovàdễdàngtìmđượctấtcảcácchấtdinhdưỡngcầnthiết.Bằngcáchnày,câycàchuacóthểtậndụngđượctấtcảnhữngtiềmnăngtiềmẩncủamình.Tôinhớcáchđâyvàinăm,cólầntôitớithămmộttrangtrạithửnghiệmdonhànônghọcShigeoNozawam–mộtnhàđầutưcủaphươngphápthủycanh–điềuhành.Tôiđãđượcthấycâycàchuaôngtrồng.Khiêmtốnmànóithìtôiđãkhôngthểtinnổivàomắtmình.

Điềutươngtựcũngđúngđốivớiloàingườichúngta.Khibạntìmthấyđiềubạnlàmtốtnhấtvànhậnrarằngđâylàchỗbạncầntậptrungchúýthìkhiđóbạnđãbướcđượcmộtbướcdàitrênconđườngtrởvềvớiniềmhânhoan.Chẳngbaolâu,bạnsẽnhậnthấyrằngcuộcđờimìnhđangtrảiquamộtbướcchuyểnlớn.Nếubạnbiếtaiđó,mộtđứatrẻchẳnghạn,tậptrungvàomộtmônthểthaohaymộtkhíacạnhnghiêncứunhấtđịnh,bạnsẽcầnphảicungcấp“chấtdinhdưỡng”dướidạngsựđộngviênvàlờikhentặng.Nósẽgiúpngườiđótrởnêntậptrungvàquyếttâmhơnnữa.

Cáckếtquảđếntừảnhhưởngcủanhữngngôntừthíchhợpcóthểđượcminhhọarõnétquasựhìnhthànhcáctinhthểnước.Khinướcđượctiếpxúcvớicáctừnhư:“Bạnphảilàmviệcđó”,kếtquảsẽkhôngbaogiờlàmộttinhthểđượcđịnhhìnhrõràng.Điềunàycũngxảyravớicáctừnhư“Đồngốc”vàtệhơncả:“Chẳnghayhogì”.Cólẽđãđếnlúcloạinhữngtừnàyrakhỏivốntừvựngcủabạn.Thayvàođólàcáctừnhư“Cámơn”,“Hãycùngthựchiệnviệcđó”,“Tôiyêuem”,“Xinhđẹp”,và“Làmtốtlắm”.Hãyđểchonhữngtừấmápvàđẹpđẽnàytrởthànhnhữngtừbạndùngtớinhiềunhất.

Nhữngtừngữtạonênnhữngtinhthểxinhđẹptừdòngnướcđangchảyquacơthểbạnlànhữngtừkhiếnbạnngậptràncảmgiácbìnhyên.Đólàkhibạncóthểmởrộngkhảnăngcủamìnhvớisựđammêvàniềmhânhoanhiệndiệnmỗingày.

Trongcuốnsáchtrướccủamình,tôiđãgiảithíchcáchchúngtôiđặtcơmvàobachiếclọthủytinhvàvớimộtlọ,chúngtôinói:“Đồngốc!”Vớilọkhác,chúngtôinói:“Cámơn”.Vàvớichiếclọthứba

cònlại,chúngtôilờnóđi.Phầncơmđượcnói“Cámơn”lênmenvàdậymùithơmthậtdễdịu.Phầncơmbịnói“Đồngốc!”thẫmmàuvàmụcnát.Phầncơmbịtảnglờbiếnthànhmàuđenvàbốcmùirấtkhóchịu.

Tuynhiênđókhôngphảilàphầnkếtcủacâuchuyện.Tôimangchínhnhữnglọcơmđótớimộttrườngtiểuhọcvàcáchọcsinhnói“Cámơn”vớicơmtrongcảbalọ.Chẳngmấychốc,cơmtrongcảbalọđềulênmenvàbắtđầutỏaramùithơmdễchịu–kểcảphầncơmđãbịhỏng.

Điềunàychứngtỏrằngngaycảnhữngđiềuđangchếtvàmụcruỗngcũngcóthểđượchồisinhnhờsựquantâm,nhữngngôntừtửtếvàsuynghĩtíchcực.

ShinichiroTerayama–nguyênGiámđốcHộiYhọcNhấtthểNhậtBản(JapanHolisticMedicalSociety)–làmộtminhchứngchođiềunày.Trongsựnghiệpcủamình,Terayamalàmộtdoanhnhânđầyđammê,trướcđó,ôngbịungthưthận.ÔngbắtđầutậpthóiquendậysớmvàlêntầngthượngkhuchungcưcaocấpcủamìnhđểđónMặttrờilên.KhingắmMặttrờimỗisáng,ôngbắtđầunhậnrarằngcuộcsốnglàmộtmónquàvàôngbắtđầunóirấtnhiềutừ“Cámơn”.Khônghềlơlàcănbệnhungthư,ôngnóilờicámơnvớicáctếbàovàkếtquảlàchúngbắtđầuhồiphục.Bệnhungthưthuyêngiảmchotớikhicácbácsĩtuyênbốôngđãlànhhẳnbệnh.

Khảnăngmanglạisựsốngcủanhữngđiềuđượcnóiramạnhhơnnhữnggìchúngtacóthểhìnhdungrấtnhiều.Mộtcôbé10tuổitiếnhànhmộtthínghiệmtươngtựnhưthínghiệmvớicơm,nhưngthayvàođó,côbésửdụnghạtgiốnghoahướngdương.Trênmộttúiđựnghạtgiống,bồnđấtvàthùngtướinước,côbéviếttừ“Cámơn”vàtrênbộdụngcụcònlạicôviếttừ“Ngốc”vàcôbénóinhữngtừnàyvớinhữnghạtgiốngtươngứngkhicôchămsócchúngmỗingày.

Câyđượctiếpxúcvớitừ“Cámơn”lớnlênvớicànhláđầyđặnvàsumsê.Ngượclại,câyđượctiếpxúcvớitừ“Ngốc”lạicómộtthâncâycongvẹovàláthìnhănnheo.Khinhìnnhữngcáicâynàyquamộtkínhhiểnvi,chúngtôithấyrừnglácủacâytiếpxúcvớitừ“Cámơn”dầydặn,trongkhicâycònlạithìcóláyếuớtvàmỏngmanh.

Điềunàycóthểthểhiệnrõsựcómặtcủaýthứctrongcâycối,qua

sựkhácbiệtkinhngạcgiữahaicâyđượcmộtcôbéchămbón.Tôiđượcbiếtvềthínghiệmnàykhimẹcôbéviếtchotôimộtláthư,côấykếtthúcláthưvớimộtcâuhỏi:Chuyệngìsẽxảyranếuđiềutươngtựđượcápdụngvàoquátrìnhnuôidạytrẻem?

Cómộtcáchđểnhìnvàocáctừngữ,đólàcoichúngnhưmộtcôngtắcđểtắthaybậtsựrungđộngcủamọithứtrongvũtrụ.Cólẽchúngtacóthểnghĩtớingôntừnhưmộtchiếcđiềukhiểntừxacókhảnăngchạmtớitấtcảmọinơi.

Conngườilàsinhvậtduynhấtcókhảnăngsửdụngngôntừvàđiềunàychophépchúngtađiềuchỉnhbướcsóngcủamìnhđồngđiệuvớitấtcảvàbấtcứđiềugìtồntạitrongvũtrụnày.Vàđiềuđóxảyratứcthì.Ngôntừvàýnghĩcủachúngtacóthểđitớimọinơivàmọingườingaylậptứckhichúngđượcphátra.

Nhữngtrảinghiệmvàsựtìnhcờkhôngthểgiảithíchnổiđãphổbiếnđếnmứcchúngtakhôngthểbỏqua.Cólẽbạnđãtừngmơvềaiđóvàsaunàypháthiệnralàhọđãmất.Cólẽbạnđãtừngnghĩtớiaiđótrongquákhứvàrồibạnnhậnđượcmộtcuộcđiệnthoạitừngườiđó.Điềunàyxảyravớitấtcảchúngta.Vànguyênnhâncủahiệntượngnàycóthểđượctìmthấytrongsựrungđộngcủaýnghĩ.

Cómộtlần,tôiđãtiếnhànhthínghiệmdướiđây.TôiđổđầynướctừvòiởvănphòngtạiTokyocủamìnhvàomộtchiếcbình,rồiđặtnótrênbàn.Vìnguồnnướcnàylàtừhệthốngcôngtrìnhnướccủathànhphốvàcóchứaclonênnỗlựctạotinhthểtừnướcđãkhôngthành.

Sauđó,tôinhờtớisựgiúpđỡcủa500ngườiởkhắpNhậtBản.Vàongàyđãhẹntrước,họcùngmộtlúcgửinhữngýnghĩtíchcựcđểlàmtrongsạchnướctrongbìnhtrênbàntôivàrồigửithôngđiệp“Cámơn”tớichỗnướcấy.

Đúngnhưmongđợi,nướcđãbiếnđổivàcóthểhìnhthànhnhữngtinhthểxinhđẹp.Nướccóclotrongvòiđãbiếnthànhnước

tinhkhiết.

Làmsaođiềunàylạicóthểxảyrađược?Tôinghĩbạnbiếtcâutrảlời.Nhữngýnghĩvàngôntừcủa500ngườiđãchạmđượctớinước,bấtchấpnhữngbiêngiớivềkhônggianvàthờigian.

Vàcũngtheocáchđó,nhữngrungđộngtrongsuynghĩcủabạnởchínhthờiđiểmnàycũngđangtạoramộttácđộngnhấtđịnhlênthếgiới.Khihiểuđượcđiềunày,bạncũngcóthểnhậnrarằngbạnvốnđãnắmtrongtaymìnhtấtcảnhữngchìakhóabạncầnđểthayđổicuộcđờimình.

BấthạnhcũngcógiátrịChúngtacóthểhọcđượcmộtđiềukhácvềhạnhphúctừkhíacạnhhado:Cuộcsốnghoàntoànkhôngphảilàniềmhạnhphúc.Cònsựsốngthìsẽcònnỗibuồn.Tấtcảnhữnghyvọngcaovờicủachúngtacóthểdễdàngbịsụpđổ,nhưngcómộtcáchnhìnkhácvềvấnđềnàylànhậnrarằngbấthạnhlàmộtlốinhỏtrênconđườngdẫntớihạnhphúc.

Chúngtôiđểchonướctiếpxúcvớitừ“Hạnhphúc”và“Bấthạnh”.Đúngnhưmongđợi,nướctiếpxúcvớitừ“Hạnhphúc”hìnhthànhnhữngtinhthểtròntuyệtđẹphình,trôngnhưmộtchiếcnhẫnquý.Nhưngcòncáctinhthểhìnhthànhtừnướctiếpxúcvớitừ“Bấthạnh”thìsao?Chúngtôichờđợisẽthấynhữngtinhthểméomóvàrạnvỡ,nhưngchúnglàlạinhữngtinhthểlụcgiáctuyệtđẹptrôngnhưbịcắtlàmđôi.Trôngnhưthểnướcđanggắngsứcđểhìnhthànhcáctinhthể.Nhưvậy,cóvẻlàbấthạnhkhôngthựcsựtráingượcvớihạnhphúc.Bấthạnh,trênthựctế,làquátrìnhcầncóđểtạorahạnhphúc.

Hạnhphúcvàbấthạnhgiốngnhưhaiđầucủamộtsợidâythừngvàđôikhibạncầmmộtđầucủasợidâyvàmọithứđềuthuậntheoýbạn,cònnhữnglúckhác,bạncầmđầukiacủasợidâyvàchẳngcógìvừaýbạncả.

Cuộcđờilàthế.Chúngtađềumuốnngàynàocũngđượchạnhphúcvàkhôngbaogiờphảitrảiquanỗibuồn.Nhưthếthìthậtphitựnhiênlàmsao!Nhưnhữnglànsóngdânglênrồirútxuống,nếunước

khôngbaogiờrơithìnósẽchẳngbaogiờcóthểbaylênhaychảyvềphíatrướcđược.

Mỗiniềmhạnhphúctrongđờiđềucómộtmặtkhácnữa.Khibạnđangyêu,mỗingàyđềutrànđầynhữngdựtínhvàniềmvui,nhưngđểđồnghànhvớimộtngườikháctrongcuộcsốngcủamình,cóthểbạnsẽphảihysinhthờigianrảnhrỗi,tiềnbạcvàkhônggiancủamình.Vàbạncóthểgầnnhưchắcchắnrằngsaumỗitrậncãivã,bạnsẽthấymìnhđangnghĩrằngthàcứcôđơncòntốthơn.Sựhãnhdiệnkhibạnmuađượcchiếcxevẫnhằngmongướcchỉkéodàitheochínhchiếcxemàthôi.Mỗivếtxướcsơnmớivàmỗilầnrúttiềnrabảodưỡngxelạibàomònđichútítniềmhạnhphúcbanđầutrongbạn.

Bạnkhôngbaogiờcóthểchỉnắmmộtmặtcủađồngxu.Nếumuốntìmkiếmhạnhphúc,bạnphảisẵnsàngchấpnhậnnhữnggìđếncùngvớinó.Đóchínhlàđịnhmệnhcủatấtcảmọingườisốngtrênthếgiớinày.

Nhưngchúngtavẫncóthểcóhyvọngvàmongđợiởtươnglai.Trênthựctế,bạncónghĩrằngbạncóthểcóhyvọngnếumọithứxảyrađúngnhưbạnmongmuốnkhông?Bạncókhảnăngcóđượchạnhphúcbấtkểđiềugìxảyđếnvàobấtcứlúcnàohoàntoànphụthuộcvàonhữngđiềuxảyratrongtimbạn.

MộttráitimbiếthàmơnlàconđườngđitớihạnhphúcVìsaomọingườisốngtrêncuộcđờinàyvàkiếmtìmhạnhphúc?Chóvàmèocũngđitìmthứcănvàsựthoảimái,nhưngchắcchắnlàchúngkhôngphảitrảiquatấtcảnhữngrắcrốimàconngườiphảitrảiquatrongcuộctìmkiếmhạnhphúckhôngngừngnghỉcủamình.Tôiđoánchừngđiềuđóxảyravìchúngtalànhữngsinhvậtduynhấtcóthểbắtnhịpbảnthânvớihadohạnhphúc.

Nhiềunămvềtrước,tôicómộtcuộctròchuyệnvớitiếnsĩRaviBatra–mộtnhàkinhtếhọcquốctếnổitiếng–vàôngđãnóinhữngđiềuănsâuvàotríóctôi:

Vìsaoanhnghĩconngườikhôngngừngtìmkiếmhạnhphúc?Vìconngườichúngtacómốiliênhệvớimộtsựtồntạivĩnhhằng.Nhưngnhiềungườitrongchúngtaphạmphảimộtsailầmrấtnghiêmtrọng:Chúngtađặtracácđiềukiệnchohạnhphúcdựatrêndanhvọngvàgiàucó,nhữngkhoáilạctrongchốclát,nhữngđiềuthậthạnchếvàkhôngngừngbiếnđộng.

Cónhữngngườigiàuhơncảtưởngtượngcủachúngta,ấyvậymàhọvẫnmuốncónhiềuhơnnữatrongkhicốgắngđếntuyệtvọngđểtìmkiếmhạnhphúc.Lýdocốgắngấyrơivàotuyệtvọnglàvìhọđangđitìmhạnhphúcvôbiêntrongnhữngđồngtiềnvàsựgiàucóhạnhẹp.

Trừkhicóthểtrởthànhngườibấttử,chúngtasẽkhôngbaogiờtìmđượchạnhphúcthựcsự.Điềunàyđòihỏichúngtaphảinângcaonhậnthứccủamình.

Tấtcảnhữnggìcóthểđượcnhìnthấybằngmắtđềuthuộcvềthếgiớihữuhạnnày.Sớmmuộngìthìnhữngcạmbẫyvậtchấtcũngsẽchấmdứtvàchừngnàochúngtacònđịnhnghĩahạnhphúccủamìnhtheocáchđó,tráitimchúngtasẽvẫncứluôncảmthấytrốngrỗng.

Tấtnhiên,tôihiểurằnggạttấtcảnhữngướcvọngsangmộtbênlàđiềukhôngthểvàthậmchícũngkhôngnên.Trênthựctế,khátkhaokhôngphảilàthứngănchúngtatìmkiếmhạnhphúc.Mộtlượngkhátkhaothíchhợplàcầnthiếtđểkhuyếnkhíchmọingườicốgắngvìđiềugìđótốtđẹphơnvàđócũngchínhlàđiềukhiếnxãhộiloàingườicóthểtiếnlêntớitầmmứchiệntại.Vấnđềphátsinhkhichúngtatrởthànhnôlệchokhátvọngcủamình.Xãhộihiệnđạivậnhànhdựatrênkhảnăngkhuấyđộngướcvọngtrênphạmvirấtrộnglớn.

Tìmkiếmhạnhphúctrongmộtxãhộiđượcthiếtlậpnêntừnhữngkhátkhaokhôngthểthỏamãnthậtkhôngdễdàngchútnào.Vậythìchúngtacầnlàmgìđểthoátkhỏinhữngmongmuốnbấttậnvàtìmthấyhạnhphúc?Câutrảlờilàhãymangmộttráitimtrànđầylòngbiếtơn.

Hơnbaogiờhết,chúngtasốngởthờiđạimàtìnhyêuvàsựtrântrọngthựcsựcầnthiết.Vàtôinghĩtỉlệhợplýcủasựtrântrọngvà

tìnhyêulà2:1–tỉlệchínhxáccủahidrovàoxytrongphântửH2O.

Chúngtôiđãđượcthấycáctừngữbiểuhiệnsựtrântrọngvàyêuthươngmanglạinhữngtinhthểđẹpkhôngtảxiếtnhưthếnào.Chúngtacóthểcámơncuộcđờivàcámơnsựtựdođượcđilạicủamình.

Khibạnbắtnhịptâmhồnmìnhvớihadotrântrọngvàyêuthương,mộtgiọtnhỏhạnhphúcsẽgieovàotimbạnvàlanrộngrakhắpcơthể.Điềunàysẽkếtnốibạnvớisựrungđộngcủahạnhphúcvàhạnhphúcsẽtrởthànhmộtphầntrongcuộcsốnghàngngàycủabạn.Đólàbíquyếtđểtìmkiếmhạnhphúcngaybâygiờ,dùbạnđangởđâu.

ThếgiớivôhìnhcủahadoCáctinhthểnướcchỉlàmộtkhíacạnhhaymộtmặtcủavũtrụ.Nướcthayđổivẻngoàicủamìnhtheoýmuốnkhinócốgắngnóivớichúngtavềsựhìnhthànhcủavũtrụ.Tựbảnthânnólàmộtthếgiớitạmthờiđượchìnhthànhtrongmộtmôitrườngkhốcliệt.

Chúngtacóthểnhìnsâuvàothếgiớitạmthờinàykhinhìnvàonhữngbứcảnhtinhthể.Đểchụpđượcảnh,chúngtôithuthậpnướcvàđặtcácgiọtvào50chiếcđĩaPetri(2).Sauđó,chúngtôilàmlạnhnhữnggiọtnướcnàyở-25°Cvàgiữchochúnglạnhtừhaiđếnhaitiếngrưỡi,trongsuốtthờigianđó,chúnghìnhthànhnhữngcụmbăngnhỏtròn.Rồichúngtôinhìnvàobăngởnhiệtđộ-5°Cvớiđộphóngđạiởmức200lần.Cáctinhthểchỉxuấthiệnhaiphútdướikínhhiểnvi.Trongsuốtthờigianđó,nhữngtinhthểnướclitihìnhthànhcácdạnghìnhlụcgiácvàrồitanchảynhanhnhưkhichúngxuấthiện.

Chỉtrongvàikhoảnhkhắcquýbáu,cánhcửatớimộtchiềukhônggianmớiđãmởra,traochochúngtamộtcáinhìnthoángquavềmộtthếgiớikỳảo.Nhữngngườiđượcthấycácbứcảnhcủanhữngtinhthểnàyđềubịvẻđẹpkỳdiệucủachúngmêhoặc.Giốngnhưchiếckínhvạnhoamàkhinhỏtavẫnchơi,độtnhiênchúngtabịcuốnvàomộtthếgiớikhác,dùchỉtrongmộtkhoảnhkhắcngắnngủi.

Thếgiớimàchúngtabướcvàolàthếgiớivôhìnhcủasựrungđộng,hayhado.Cóbatừkhóarấtcóíchđểhiểuđượchado.Từthứnhấtlàtầnsố.Toànbộthếgiớinàyđangrungđộngởmộttầnsốcụthểvàduynhất.Tầnsốcóthểđượcmôphỏngdướidạngsóngmộtcáchdễdàngnhờcácmáylượngtử.Tấtcảcácchấtđềucótầnsốgiốngnhưcáchạnguyêntử.Điềunàycónghĩalàbêncạnhviệcnhậnđịnhxemcáigìđólàmộtcơthểsốnghữucơhaymộtchấtvôcơ,cáigìđótacóthểsờthấyhaynhìnthấy,mọithứđềuđangrungđộngvàrungđộngởmộttầnsốduynhấtvàriêngbiệt.Nhưngđóvẫnchưaphảilàtấtcả,vớinhữnglờichúngtanói,nhữngtừchúngtaviết,cácbứcvẽvàcácbứcảnhcũngđềuphátratầnsốcủariêngchúng.

Cóthểbạnđãđượcnghenóivềnhữngngườimùcókhảnăng“thấy”màusắc.Khihọcầmcáigìđótrongtay,họcóthểcảmnhậnđượcmàusắc.Họbiếtvậtđócómàuấmhaylạnh,đậmhaynhạt.Cũnggiốngnhưcáchchúngtacảmnhậnnhiệtđộvàhìnhdángcủamộtvậtthể,nhữngngườinàycóthểcảmnhậnđượcmàuquada.Mỗimàusắclạiphátramộttầnsốriêngvàhọcảmnhậnđượctầnsốđó.

Vớicáctừđượcviếtracũngvậy.Theocácnguồntin,nhữngngườicónănglựctâmlinhcóthểđọcmộttừbằngcáchchạmvàonótrongkhihọđangnhắmmắt,cóngườicònnóihọcóthểđọcthưvẫncòndánkíntrongphongbì.Nếuxéttớikháiniệmvềhado,bạnsẽthấyrằnghiệntượngnàycólẽkhôngchỉlàmộttròảothuật.

Nhưngvìsaosựhìnhthànhcáctinhthểlạibịảnhhưởngbởimộttừđượcviếttrênmộtmảnhgiấyvàđặtxungquanhmộtchénđựngnướctrongmấytiếngđồnghồ,haymộtbứcảnhđặtbêndướichéntrong24tiếng?Tôitinrằngcâutrảlờilànướccókhảnăngcảmnhậnhadotừnguồnphátravàghinhớnó.

Từthứhaigiúpíchchoviệchiểuvềhadolàcộnghưởng.Sựcộnghưởngcóthểxảyrakhicónguồnphátvànơinhậnthôngtinhado.Vídụnhưbạngọiđiệnchomộtngườimàbạnđangmuốntròchuyện.Trừkhingườiđónhấcốngnghelên,sẽchẳngcócuộcđốithoạinàohết.Khôngcónơitiếpnhận,thôngtinkhôngthểđượcgửiđi.TrongtiếngNhậtcócâuaunnokokyu,hay“hítvàovàthởra,”nghĩalàtrạngtháiđồngđiệutinhtếdiễnrakhichúngtađồngthờilàmgìđó.Điềunàyliênquantớiquanhệgiữabêngửivàbênnhận.

Khicómộtsựtrùnghợptrongrungđộng,sựcộnghưởngxảyra.

Chúngtacóthểquansáthiệntượngcộnghưởngtrongmộtsốlĩnhvựccủacuộcsốnghàngngày.Vídụ,nếubạncảmthấyghétcayghétđắngaiđó,rấtcóthểngườiđócũngcảmthấynhưthếvềbạn.Tươngtự,nếubạncócảmgiáctíchcựcvềaiđó,ngườiđósẽcảmnhậnđượcnhữngtìnhcảmnàyngaycảkhibạnkhôngthểhiệnchúng.Nhữngđiềuchúngtacảmthấytrongtimmìnhsẽđượcngườikháctiếpnhậnmộtcáchthậtkỳlạ.

Từthứbagiúpíchchoviệchiểuvềhadolàsựtươngđồng.Thếgiớivĩmômàchúngtabiếtlàmộtbiểutượng,mộtsựmởrộngcủathếgiớivimô.ChínhànhtinhquayquanhhệMặttrờilàphiênbảnmởrộngcủacácelectronchuyểnđộngxungquanhhạtnhânnguyêntửvànhữnggìđangxảyratrongcơthểconngườilàmôhìnhthunhỏcủanhữngđiềuđangxảyratrongtựnhiênvĩđại.

Chúngtacũngcóthểnóirằngđâylàmộtmặtcủathuyếtphândạng(3).Khinhìnvàomộtcáicây,bạncóthểthấyrằngcáchđầucáccànhphânnhánhvàtỏararấtgiốngvớicáchcànhđầutiênphânnhánhvàtỏara.Nóicáchkhác,bởicâyđượchìnhthànhtheocùngcáchvớicáccành,cáicâytạothànhmộtcáibóngduynhất,điềunàyđôikhiđượcgọilàcấutrúcphândạng.Cấutrúcphândạngcóthểđượcnhìnthấyởnhiềukhíacạnhkhácnhaucủatựnhiên:trênbờbiển,trongnhữnggợnsóngcủadòngsôngvàtrongsựhìnhthànhcácđámmây.

Trườnghợpcủacáctinhthểnướccũngvậy.Vìsaocáctinhthểnướclạihìnhthànhcáchìnhlụcgiác?Khicácphântửnướchợplại,dạnglụcgiáclàổnđịnhnhất.Tấtnhiên,nhữngcấutrúclụcgiácnhưthếđềuquánhỏđểnhìnthấyđượcbằngmắtthường,nhưngkhinhữngcấutrúcnhỏnàyhợplạivớinhau,chúngtạothànhmộthìnhlụcgiáclớnhơn.Nóicáchkhác,sựsắpxếpcủacácphântửquánhỏđểnhìnthấyđượcbằngmắtvàsựhìnhthànhcủacáctinhthểmàchúngtacóthểthấyquakínhhiểnvithìtuântheocấutrúcphândạng.

Nhưvậy,nhờquansátthếgiớivimô,chúngtacóthểnângcaohiểubiếtcủamìnhvềthếgiớivĩmô;tươngtự,bằngcáchquansátcáchiệntượngvĩmô,chúngtacóthểhọchỏithêmvềthếgiớivimô.

Batừkhóanày–tầnsố,cộnghưởngvàtươngđồng–sẽgiúpbạnhiểuhơnvềhado.Mộtkhíacạnhquantrọngkhácvềhadolàdòng

chảy.ĐứcPhật–biếtrằngdòngchảylànguyêntắccơbảncủavũtrụ–nóirằngvạnvậtthayđổiliêntụcvàkhôngcógìlàvĩnhhằng.Nướclàmộtminhhọatốtchođiềunày.Nướcluônluôntrôichảycùngcuộcsống,thanhlọcnhữngthứnógặptrongcuộchànhtrìnhcủamình.Nómangtheomìnhchấtdinhdưỡngcầnthiếtđểduytrìsựsống,đồngthờicũngcuốnđinhữngdơbẩn,ôuế,traosựsốngchothếgiới.

Cuộcsốngcũngchảycùngdòngchảycủanước.Ngaycảcuộcsốngcủabạncũngnằmtrongdòngchảybấttậncủanước.Thựctế,ngaycảchukỳsốngvàchếtcũngtuântheonguyêntắcđơngiảnnày.Lưuthônglàquyluậtcủatựnhiên.

Nhưngcómộtsinhvậtkhăngkhăngđòiphábỏquyluậtnàycủatựnhiên:loàingười.Khátkhaomuốnsởhữunhiềuhơnnữa,lòngkiêuhãnhvàsựbảothủcủahệtưtưởngnàysovớihệtưchúngta.tưởngkhácđềugópphầnchặndòngchảylại.Đâylànguyênnhâncủarấtnhiềuvấnđềmàchúngtathấymìnhđangphảiđốimặttronggiaiđoạnphứctạpnày.Chiếntranhsinhralòngtham,bikịchsinhlòngthùghét,ônhiễmsinhrasựthờơ.Đâychínhlànhữngméomóhaygiamhãmnhữngphươngthứctựnhiêncủathiênnhiên.

Rấtnhiềuvấnđềmàchúngtathậmchícònchưabắtđầugiảiquyết,đòihỏiphảicógiảiphápthậntrọngvàhànhđộngquyếtliệt.Vàchúngtalàmgìđểcóđượcnhữnggiảiphápđó?Câutrảlờilàsựlưuthông.Đâylàchìakhóamàchúngtacầnđểmởcửaxảchomộtngàymớiđốivớinhânloại–tìmkiếmhạnhphúc,nhânrộngtìnhyêu,khôiphụchòabìnhvàbảovệviênngọcquýTráiđất.Tấtcảđềubắtđầuvớilưuthôngvàchínhnướcsẽchỉđườngchochúngta.Xinmờibạnbắtđầucuộchànhtrình:

Hãylắngnghethậtkỹ.Hãylắngnghetiếngnóicủanước.

Vàđắmmìnhtrongthếgiớikỳảotạonêntừnhữngtinhthểnước.

Mộtngàynàođóchúngtasẽtrởvềvớinướcvàtrởthànhmộtphầncủadòngchảytựnhiên.

Ngậptrànkinhngạc,tráitimvàtừngbướcchâncủabạnsẽđượcsoisáng.

Mộtxúccảmnhưthếsẽmởrachobạncảnhtượngđẹpnhấtmàbạntừngthấy.

Khôngcầnphảichốnglạidòngchảy.

Khôngcầnphảisợhãivìtuônvềphíatrước.

Vàlýdobạnchínhlànước.

CHƯƠNGHAIGiaiđiệuchữalànhcủanước

Nếubạnthấymìnhđangbuồnbã,mệtmỏivìlàmviệcquátảihaykhóchịuvìmộtlờinóihayhànhđộngkhiếmnhã,tôikhuyênbạnnênthửviệcnày:Hãychỉngắmnhìnnước.HãyđitớibờaogầnđóhaymộtdòngsuốivàchămchúnhìnvàonhữnglànsóngnhẹnhàngphảnchiếuánhMặttrời.Nếutrờiđangmưa,hãytìmmộtvũngnướcnhỏvàngắmnhữnghạtmưatạothànhnhữngvòngtrònhếtẩnlạihiện.Hoặckhibạnđangrửabáttrongbồn,hãynhìnchămchúvàonhữngkhốihìnhđượctạothànhkhiánhsángtừcửasổhòavàodòngnướcđangàoàochảyxuống.

Tôikhuyênbạnlàmđiềunàyvìbạnkhámphárarằngnướcđưabạnđếnmộtthếgiớikhác,nơibạnsẽcảmthấynướctrongmìnhđangđượcgộtsạch;bạnsẽcóthểtrởvềvớiconngườithựcsựcủamình.Chỉlàtrongchốclátbạnđãquênmấtmìnhchínhlànước.Khibạnđểnướcnhẹnhàngchảyratâmtrívàcơthể,nósẽchữalànhchobạntừnơisâuthẳmnhất.

Dòngchảycủanướccórấtnhiềuđiềuđểtruyềndạychochúngta.Thựctế,sốnglàtrôichảy.Dườngnhưnướctrongcơthểbạncókhátkhaođượctuônchảy.Cũngnhưvậy,tâmhồncũngcầnđượctuônchảy.Khitâmhồnđượcphéptuônchảy,bạncảmthấytrútđượcmộtgánhnặngkhỏicơthể,vìtâmhồnvàcơthểchínhlàhaimặtcùngtồntạitrongbạn.

Nếubạntừngbịxúcphạm,hãythathứchongườiđãxúcphạmbạn.Vànếubạncảmthấynặngnềvìchínhsựcôngkíchcủamìnhvớingườikhác,hãythathứchobảnthân.Sựthathứmởraconđườnggiúpbạnđượctuônchảytựnhiênvàtựdovềphíatươnglai.

Vũtrụnắmgiữmộtsứcmạnhtiềmẩndànhchobạntrongmỗigiâyphútcuộcđờitrôiqua.Bạnhãycởimởđểnhữngđiềutốtđẹpấytuônchảyvềphíabạn,đểbạnsẽcóthểvươnrađónnhậnmộttươnglaituyệtvời.Nếubạnkhôngthểvựcdậymộttráitimtanvỡdùđãcố

gắngđếnđâu,điềucuốicùngbạncóthểlàmlàtrởlạivàthayđổiquákhứ.Nhưngluônluôncókhảnăngdòngchảycủacuộcđờisẽđưabạntớimộtnơituyệtvờihơncảnhữngđiềubạnđãtừnghyvọng.Mỗigiâycủacuộcđờilàmộtngãtưmớivớinhữngkhảnăngmới.Nếunhậnrađượcđiềunày,bạncóthểgiảiphóngmìnhkhỏinhữnggánhnặng,bạnsẽthấynhữngvấnđềcủamìnhmớinhỏbélàmsaovàbạnsẽkhôngcònbịtróibuộcvàoquákhứnữa.

Nướcdạychúngtacáchsống,cáchthathứ,cáchtintưởng.Nếubạnlắngtainghecáccơhộitrongcuộcđời,ngaylậptức,bạnsẽcóthểnghethấyâmthanhcủalànnướctronglànhchảyquacơthểbạn,ngaycảtronglúcnày.Đólàâmthanhcủacuộcđờibạn–mộtgiaiđiệuchữalành.

NướclàmộtphầnnhịpđiệucuộcsốngNướcchảytrongchúngtalàmộtphầncủanướcchảyngoàitựnhiênvàmộtphầncủanhịpđiệucuộcsốngđangrộnràngtrongtoànvũtrụ.

ỞchâuÂuvàcáckhuvựckháctrênthếgiới,từlâu,ngườitađãnóirằngMặttrăngthốngtrịnước.ThủytriềuchịuảnhhưởngtrựctiếpbởichuyểnđộngcủaMặttrăng.CólẽnhữngđợtthủytriềulênvàxuốnglàphảnứngdễnhậnthấynhấtcủaMặttrăng,nhưngsựsốngđượctìmthấyởđâuthìởđóchắcchắncómốiliênhệvớichuyểnđộngcủaMặttrăng.ContraicảmnhậnđượclựchútcủaMặttrăngvàmởvỏravàolúcthủytriềulêncao.ChukỳsinhsảncủanhímbiểnănkhớphoàntoànvớichukỳcủaMặttrăng.Vàchimmòngbiểnhầunhưluônvàobờđẻtrứngvàođêmtrăngtròn,vìnhiềulýdokhácngoàiviệcánhsángđượctăngcường.

Chúngtakhôngthểchorằngcơthểconngười,với70%lànước,lạilàmộtngoạilệ.Bàđỡnàocũngsẽxácnhậnvớibạnrằngvàokỳtrăngtròn,cónhiềutrẻemchàođờihơn.ChukỳkinhnguyệtcủaphụnữcũngtuântheothờigiantínhtheoMặttrăng.Nhiềungườicótrựcgiácnhạybénnóirằnghọđượctiếpnănglượngvàonhữngđêmtrăngtròn.NănglượngtrăngtrònđượcliênhệvớisựđiêndạivànhữngcâuchuyệnvềngườiSói.Thậpchícảtừlunatic(mấttrí)cũngbắtnguồntừtừlunar(Mặttrăng).

HoàntoànhợplýkhihầuhếtcácnềnvănhóacổđạitrênthếgiớidềusửdụnglịchMặttrăngđểđolườngthờigian.LịchMặttrăng–hòahợpgầngũivớichukỳcuộcsống–làmộtcôngcụquantrọngđểlênkếhoạchthuhoạchmùamàng.KhinhịpđiệucủachúngtađồngđiệuvớichuyểnđộngcủaMặttrăng,chúngtacóthểbắtnhịpdễdànghơnvớidòngchảycủanướcbêntrongmình.Điềunàychẳnglàgìkhácngoàisốngtheonhịpđiệumàtựnhiênđangchơi.Đócũnglàmộtphầntrítuệgầnnhưđãbịđánhmấtởconngườihiệnđại.

TươngtựnhưlịchMặttrănglàlịch13thángmàngườiMayasửdụng,lịchnàycóđôichútkhácbiệtvớilịchMặttrăng.TôiđượcbiếtvềtiếnsĩJoseArguellesvàvợông–Lloydine,nhữngngườiđãlấyviệcincácbảncopycủaloạilịchnàyvàphổbiếnviệcsửdụngnóratoànthếgiớilàmsứmệnhcủamình.Họtinrằngnếulịchnàyđượcsửdụngtrêntoàncầuthìconngườisẽbắtđầusốngtrongnhịpđiệucủatựnhiên,nhờđómởraconđườngdẫntớigiảiphápchorấtnhiềuvấnđềmàxãhộihiệnđạiđangphảiđốimặt.

Theoloạilịchnày,nămmớibắtđầuvàongày26thángSáu.Khi365ngàycủanămđượcchiathành28phần–sốngàytrongmộttháng,bạnsẽcó13thángvàmộtngàydôira.TronglịchcủangườiMaya,ngàydôiracủanămđượcgọilà“ngàyphithờigian”.Trongngàyhômđó,tấtcảcáccôngviệcsẽđượcbỏquamộtbên,nhữnglờicầunguyệnđượccấtlênvàcủasựphồnvinhđượcngợicaquatiếngcườivàđiệumúa.

MặcdùviệcđổisangdùnglịchlấyMặttrănglàmcơsởcóthểkhôngđượcthựctếvàkhôngphảiaicũngmuốnnhưvậy,nhưngchúngtavẫncóthểbắtnhịpvớiMặttrăngvànhịpđiệucuộcsốngtheocáchcủamình.Cơthểconngườichínhlàmộtvũtrụthunhỏ.Bắtnhịpvớivũtrụthunhỏnàychophépchúngtatrảinghiệmtrọnvẹnnănglượngtuônchảytừvũtrụ.Khichúngtahòalàmmộtvớivũtrụ,tasẽkhámphárasựgiảnđơnvàthanhthoátmànóvốnlàmụcđíchcủacuộcđờichúngtavàcũnglàđiềuvốndànhchochúngta.

Trênthếgiớinày,córấtnhiềungườiđitìmkiếmsựhàngắnbêntrongvàrấtcóthểtrongđóbaogồmcảbạnnữa.Cólẽvìmôitrườngchúngtađãtạorachomìnhtiếntriểnquánhanhchóngvàgiờđây,chúngtathấymìnhgiữamộtthếgiớiđauthươngvàmệtmỏidochínhmìnhtạora.Làmthếnàotacứuđượcmìnhkhỏithếgiớiđó?Hãylắngnghegiaiđiệutuônchảytừthếgiớiquanhbạn.Khicảm

nhậnđượcnhịpđiệuđóchảytronglànnướcđanggópphầnmanglạisựsốngchomình,bạnsẽhòalàmmộtvớicáctinhthểnước.Đâylàcuộcđờimàrấtnhiềungườitrongchúngtađangtìmkiếm.Đólàcảmgiácchữalànhmàchúngtabiếtsâuthẳmtrongtâmhồn,nóđangchờđợichúngta.Aicũngđangtìmkiếmsựcứurỗi.

Âmnhạc–mộtnănglượngchữalànhAlanRoubiklàmộtnghệsĩdươngcầmngườiMỹ–ngườiđãđặtnềntảngchosựnghiệpâmnhạccủamìnhtrênnguyêntắcâmnhạccókhảnăngchữalành.Bêncạnhviệclàmộtnghệsĩ,Alancònlàmộtnhàsảnxuấtâmnhạcchocácchươngtrìnhquảngcáotrêntruyềnhìnhvàcácbộphim,ôngcũngcócôngtythuâmriêngcủamình.Sựtronglànhtrongtiếngdươngcầmcủaôngquảlàcómộtkhônghai:Rấtnhiềuthínhgiảnóirằnghọcảmthấycơthểmìnhtrởnêntrongsuốtkhinghenhạccủaông.

Khicònlàmộtcậubé,Alanđãtrảiquamộttrảinghiệmmàquađó,ôngtinrằngâmnhạccósứcmạnhchữalànhvàtừđó,ôngđãlấyviệcsoạnnhạcđểchữalànhlàmnềntảngchosựnghiệpcủamình.Ởtuổilênba,ôngđãlàmộtthầnđồngvàbắtđầuchơiđànorgan,từnămlênchíntuổi,ôngtậptrungvàođàndươngcầmvàviệcsángtác,biểudiễn.Nhưngnămông10tuổi,cuộcđờiôngđộtngộtthayđổi.Dâythầnkinhtrụtrêncánhtayphảicủaôngbịtổnthươngtrongmộtgiờthểdụcởtrường,khiếnviệccửđộngngóntaytrởnêncựckỳđauđớnvàgầnnhưlàkhôngthể.

Ôngkhôngthểchơidươngcầmtrongvàitháng.Cáccơtrênngóntayôngbắtđầuyếuđi.Dườngnhưconđườngtớitươnglaicủaôngđộtnhiêntrởthànhmộtngõcụtkhônglốithoátvànhậnthứcrằngrấtcóthểôngsẽphảitừbỏâmnhạc–điềuôngyêusayđắm,khiếnôngchìmsâutrongtuyệtvọng.Ôngcốgắngnghĩvềnhữngtươnglaikhác,nhưnglúcnàoôngcũngthấymìnhngồitrướccâyđàndươngcầm.

Vàrồimộtngàynọ,cólẽlàtrongcơntuyệtvọngcùngcực,ôngđặttaylênphímđànvàđểtấtcảnhữnggìchấtchứatrongtimđượctràora.Alannóirằngthứôngcảmthấyởgiâyphútấylàđiềugìđógiốngnhưhạnhphúcnơingóntaymình.Ôngcóthểcảmthấynăng

lượngsốngđangtuônchảyvàsựcộnghưởnggiữatiếngđànvàchuyểnđộngcủanhữngngóntayông.

TaycủaAlandườngnhưhồiphụcgầnnhưngaylậptứcvàchẳngbaolâusauôngđãcóthểchơitốtnhưtrướckia–thậmchícònhayhơn.

TôigặpAlanlầnđầuvàonăm1995quasựgiớithiệucủamộtnhàkhoahọc,ngườiđãsángchếramáyPhântíchcộnghưởngtừ(MagneticResonanceAnalyzer–MRA)–mộtthiếtbịđohadocókhảnăngđođượccácrungđộngcựcnhỏ.Khiphốihợpvớinhàkhoahọcnày,chúngtôiđềnghịAlansángtácmộtbảnnhạcthểhiệnsứcmạnhchữalànhcủahado.Chúngtôimuốncóloạiâmnhạcchữalànhcóthểtăngcườnghệthốngmiễndịchcủacơthể.

Khibảnphốiđượchoànthànhvàghilại,chúngtôiđểchonướctiếpxúcvớinóvàđúngnhưmongđợi,cáctinhthểhìnhthànhtừnướcđẹpvàvôcùngtinhtế–nétđặctrưngcủađặctínhchữalành.

KhichúngtôichoAlanxemcáctấmảnhtinhthể,ôngnóirằngôngrấtkinhngạckhithấytấtcảcáctinhthểhìnhthànhđềugiốnghệthìnhảnhôngnhìnthấytrongtâmtríkhisángtácbảnnhạcnày.

Alanlàmộttrongsốrấtnhiềunghệsĩnhậnrarằngâmnhạclàmộtdạngthứcchữatrị.Nhưngchúngtacũngbiếtrằngâmnhạccổđiển,nhạcJazzvànhạcdângiantừkhắpnơitrênthếgiớicũngcókhảnăngchữalànhtheocáchriêngcủachúng.

Tôichonướcnghenhạccổđiểncủacácnhàsoạnnhạckhácnhauvàrồichụpảnhcáctinhthểtạothành.RồichúngtôilấychỉsốđolườnghadocủacácbứcảnhbằngthiếtbịMRA.Kếtquảchothấyhado–vềtinhthầnvàthểchất–cótiếpnhậnảnhhưởngtừâmnhạc.TôicóchiasẻmộtsốkếtquảnàytrongcuốnSứcmạnhthựcsựcủanước.Sauđâylàhaikhámphánữa:

BảnRideoftheValkyriescủaWagner:

Hadocảmxúc:Thươngthân

Hadothểchất:Sựkhuâykhỏacủanỗiđaugiántiếp

BảnPreludeto“TheafternoonofaFaun”:

Hadocảmxúc:Căngthẳngvìmôitrườngxungquanh

Hadothểchất:Giảmbớtvàngănchặncácvấnđềvềlưng

Hàmýcủatấtcảnhữngđiềunàylàâmnhạccókhảnăngdẫndắtchúngtatrênconđườngchữalành.Cóvẻnhưđiềunàyđặcbiệtđúngvớinhạccổđiển–thứâmnhạcđãvượtquathửtháchcủathờigian.Khinướcđượctiếpxúcvớiloạinhạcnày,nghiêncứucủatôiđãpháthiệnrarằngnướctrởnêngiàunănglượngvàcáctinhthểxinhđẹpsẽđượchìnhthành.

Âmnhạccònđạidiệnchothờiđạivàmôitrườngmànóđượcsángtác.Nếunhìnvàonhữngthờikỳkhácnhaucủalịchsử,bạnsẽthấyrằngcácgiaiđiệukhácnhauđềucócácthểloạiâmnhạcđặctrưngnhấtđịnh.Sởdĩnhưvậylàbởicácdạngvàmứcđộcăngthẳngcủaxãhộiấyphảitrảiquasựthayđổicùngthờigianvàcầnđượcchữalành.Điềunàydẫnđếnsựsángtạotrongâmnhạcđồngđiệuvớitầnsốphổbiếntrongxãhội.

HãynghĩđếnthểloạinhạcJazzrađờiởNewYorktừnhữngnăm1940.ToruYazawa–mộtthànhviêncủamộtbannhạcnổitiếngởNhậtđượcbiếtđếnvớicáitênAlice–từngchiasẻvớitôimộtcâuchuyệnnhỏvềnhạcJazz.

JazzbắtnguồntừcácbảnnhạcblueđượcngườiMỹgốcPhichơivàhát.KhiloạinhạcnàyđượckếthợpvớibankènđồngcủaNewOrleans,kếtquảlàmộtthểloạinhạcmạnhmẽvàtựdođượcgọilàJazzNewOrleans.NhạcJazzởthờikỳnàyphầnlớnlàcácgiaiđoạnbađoạnđơngiản,đóchínhlàlýdovìsaonólạiđơngiảnvàvuitươi.

Theothờigian,trungtâmnhạcJazzchuyểnvềNewYorkvàtrongnhữngnămcuốicùngcủaThếchiếnthứhai,mộthìnhthứcnhạcJazzmớigọilànhạcJazzhiệnđạibắtđầuxuấthiện.NhạcJazzhiệnđạicócáchợpâmphứctạphơncácâmthanhmàbìnhthườngsẽtạothànhmộttiếnggầmđượcphốihợp,rồinhữngâmthanhkháclạichồnglênnhau,tạoramộtcảmgiácmớimẻ,bừngsángmộtcáchđộcđáocủanhạcJazzhiệnđại.

Trongsuốtthờigianđó,thànhphốNewYorkcũngnhưtoànnướcMỹđangphảitrảinghiệmmộttrạngtháibứtrứt,lolắngvìsựxuấthiệncủaLiênbangXôViếtvànhữngkẻthùđángsợkhác,tạonênmộtáplựcdẫntớicuộccácchiếntranhởTriềuTiênvàViệtNam.NhữngngườisốngởNewYorkvàothờiđiểmđóphảitrảiquamộtdạngcăngthẳngchưatừngaibiếtđến.Cólẽ,thứâmnhạcđơngiảnhơn(bahợpâm)làđiềucầnthiếtđểhàngắnnhữngmốiquanhệconngườiđơngiảnhơn,trongkhithứâmnhạcphứctạphơnlạicầnthiếtđểhàngắnnhữngmốiquanhệphứctạphơn.Nóimộtcáchđơngiản,âmnhạc,bêncạnhviệclàmộtmônnghệthuậtvàgiúpgiảitrí,hơntấtcả,nócònlàmộthìnhthứcchữalành.

ChữalànhvớiHadoNhưtôiđãđềcậptrongcuốnSứcmạnhthựcsựcủanước,tôiđặcbiệtquantâmtớilĩnhvựcyhọchado.Yhọchadotậptrungvàonguyênnhânngầmẩncủacáctriệuchứngbệnh,ngượclạivớithônglệyhọcvẫnyêucầuchúngtaphảiuốngthuốchaytrảiquaphẫuthuậtđểxửlýcáctriệuchứngbệnh.Yhọchadolàmviệcvớirungđộngriêngbiệtcủachínhcănbệnh.Tôicóthểnóichắcchắnrằngrồisẽđếnngàyyhọchadođượcchấpnhậnrộngrãi.Ngàynay,phầnlớnmọingườiđitớicửahàngthuốcđểtìmgiảiphápchonhữngcănbệnhnhẹcủamình,nhưngcólẽsẽcóngàythayvìnhậnđượcmộtđơnthuốc,chúngtasẽnhậnđượcmộtđơnnhạcđểđiềutrịcănbệnhđanghànhhạmình.Mộtngàynhưthếcóthểsẽkhôngcònxanhưbạnnghĩ.

Tấtcảcáctriệuchứngbệnhđềurungđộngởmộttầnsốriêng.Bằngviệcbiếttầnsốđó,ngườitasẽcóthểtrùmlênbướcsóngcủatriệuchứngmộtbướcsóngđốinghịch;dovậy,tầnsốcủacănbệnhbịđánhtanvàcáctriệuchứngsẽdịubớt.ĐâyđãlàcáchlàmthựctếởchừngmựcnàođócủaphươngphápchữatrịbệnhParkinson(1)vàcáccănbệnhvềthầnkinhkhác.

Yhọchadokhôngchỉlàmviệcvớibộphậncụthểtrêncơthểnơicócáctriệuchứng;đồngthời,nócòngiúplàmthuyêngiảmnguyênnhânthựcsựphíasaucănbệnh,thườnglàcáccảmxúctiêucực.Vídụ,nếumộtngườiđangmắcbệnhvềganthìgầnnhưchúngtasẽthấyngườiđóluôntứcgiận.Bướcsóngtạonêntừsựtứcgiậncũnggiốngnhưbướcsóngtạonêntừcácphântửcủatếbàocấutạogan,

dođó,cácbướcsóngcủasựtứcgiậnvàgancócùngnhịpđiệuvớinhau.Theocùngcáchđó,cảmxúcbuồnphiềncócùngnhịpđiệuvớimáuvàvìthếnhữngngườihaybuồnphiềnthườngcóxuhướngdễdàngnhiễmbệnhbạchcầuvàđộtquỵdoxuấthuyết.Sựcáubẳntrườngkỳsẽpháhủyhệthầnkinh,thườngdẫntớiđauđớn,nhạycảmvàcứngcơởphầncổdướivàvai.

Mộtkhíacạnhquantrọngcủayhọchadolàcơthểngườiđượccoinhưmộtvũtrụthunhỏ.Cơthểcủachúngtacó60nghìntỉtếbào,mỗitếbàomangmộttráchnhiệmriêng,đồngthờiphốihợphàihòavớicácthếbàokhácđểtạonênchínhconngườichúngta.Cáccơquan,dâythầnkinhvàcáctếbàocủacơthểcótầnsốriêngcủachúng.Cơthểgiốngnhưmộtdànnhạctránglệvớisựhòaâmcủarấtnhiềuâmthanh.Khiđâuđótrongcơthểcóvấnđềkhôngổn,mộttrongcácâmthanhsẽbịlệchtông.Vàthậmchíkhichỉcómộtâmthanhlạcđiệu,toànbộbảnphốisẽkhôngcònnhưnóvốncónữa.

NhasĩKazumasaMuratsuđãđượcchứngkiếnnhữngkếtquảđángchúýởcácbệnhnhânôngđãđiềutrịtrêncơsởnhìnnhậnnhữngchiếcrăngchínhlàcácbộphậntrongcơthể.Trongmộttrườnghợp,mộttrongcácbệnhnhâncủaôngđãnhiềunămkhôngthểnắmchặtđượctaylại,nhưngkhibácsĩMuratsubỏchỗtrámrăngkimloạiởhàmtrênravàchỉnhlạikhớpcủacô,côhồiphụclạiđượcchứcnăngđầyđủcủabàntay.Côcũngnhậnthấyrằngcôkhôngcònphảichịuđựngtìnhtrạngđaumãntínhởphầnlưngdướivàchânphảinữa.

Điềunàychỉrarằngrăngcóảnhhưởngđếntoànbộcơthểvàcácrắcrốiphátsinhởrăngcóthểảnhhưởngtớiphầncònlạicủacơthểtheocáchrấtkhóđoán.BácsĩMuratsunóirằngtrênthựctếrănglàmộtphầncủatrungtâmkiểmsoátcănbảncủacơthể.

Nhưngyhọchiệnđạilạinhìnnhậncơthểngườinhưmộtcỗmáygồmcácbộphậnđộclậpvàphươngphápchữabệnhhọđưarachỉthựchiệnviệcchămsócmộtkhiếmkhuyếtcụthểtạimộtbộphậncụthểđangbịhỏnghócmàthôi.Nhưngnếumộttriệuchứngđượcchămsócvàkéotheonólạilàvấnđềởmộtchỗkháctrêncơthểthìquátrìnhlànhbệnhrõrànglàkhôngthựcsựdiễnra.Toànbộýnghĩacủayhọchadolàsứckhỏecủatoànbộcơthể,đólàlýdovìsaotừchữalành–chứkhôngphảilà“cứuchữa”–lạiphùhợphơn.

CácdạngkháccủayhọchadoChúngtacóthểthấyrằngyhọchadocórấtnhiềuhứahẹn,nhưngtôikhôngmuốntạochobạnấntượngrằngkỹthuậtnàycógìmớimẻ.Cácnguyêntắcnàyđãđượccácnềnvănhóacổđạibiếtrõtừrấtsớmvàgắnliềnvớicuộcsốnghàngngàycủahọ.Thựctế,đãcórấtnhiềutrườnghợpmànhữnghiểubiếttừthờixaxưađượckiểmnghiệmlạiđểrồingườitakhámphárarằng,nhữngứngdụngđóđếnhômnayvẫnpháthuytácdụng.

Việcsửdụngtinhchấthoachínhlàmộtphươngphápchữalànhcổxưađặtnềnmóngchoyhọchado.Nănglượngvàsựrungđộngcủahoađượctruyềnvàonướcvànhờuốngthứnướcnày,ngườibệnhnhậnđượccảnhữnglợiíchchữalànhcảvềthểchấtvàtinhthần.Bạncóhểthểmặcđịnhrằngtrongquátrìnhchuyểnhóa,chínhcácthànhphầntronghoađãhòatanvàonước,nhưngthựcrachỉcórungđộngcủanólàđượcchuyểnsangthôi.Dođó,cácphântíchhóahọccủatinhchấthoasẽchỉnhậnrađượcnước.

KhoahọcvềtinhchấthoađượcmộtnhàvikhuẩnhọcngườiAnh–tiếnsĩEdwardBach–sánglập.ÔngpháttriểncácloạitinhchấthoađượcbiếtđếndướicáitênPhươngthuốctừhoacủaBach,giờđây,tacóthểtìmđượccáctoathuốcnàyởkhắpnơitrênthếgiới.Trênthựctế,liệupháptinhchấthoađãđượcmởrộngđểkếthợpvớiđặctrưngcủatừngquốcgia.MộtdạngtinhchấthoaphổbiếnởNhậtđượcgọilàtinhchấthoaFindhorn.ỞBắcScotland,gầnhồLochNess,cómộtcộngđồngcótênFindhorn–nơimọingườitừkhắpnơitrênthếgiớihọplạivớinhauđểcùngsốngvàthamgiavàocácsựkiện,hộithảovềchủđềsốnghòanhậpvớithiênnhiênvàtìmraconđườngđíchthựccủamỗicánhântrongcuộcđờimình.

MarionLengthgiớithiệuliệupháptinhchấthoaởFindhorn.Bàlàngườiphụnữcónụcườirạngrỡnhưhoa.TôiđãphỏngvấnMarionkhibàtớiNhậtBảncáchđâymấynăm.Bànóivớitôi:

Cơthểcủachúngtađóngvaitrònhưmộtcôngcụđểhoànthiệnsứmệnhcủatâmhồn.Đểthựchiệnsứmệnhcủamình,chúngtaphảigiảiphóngnhữngcảmgiácvàcảmxúcméomó–sợhãivàđaukhổ,buồnbã,nghingờ,nônnóng,yếuđuốivàlãnhđạm–điềunàytạothànhmộtkhốingăncáchgiữatâmhồnvàcơthể

chúngta.

Nhữngcảmxúcnhưthếtrởthànhnguyênnhâncủanhiềutriệuchứngmàchúngtagặpphải.Yhọchiệntạigầnnhưkhôngthểgiảiquyếttậngốccáccănbệnhcủachúngta,nhưngđâylạilàlĩnhvựcmàtinhchấthoađãđượcchứngminhlàcóhiệuquả.

TheotriếtlýVệĐàcủaẤnĐộ,cóbảyvịtrítrêncơthểngườigọilàcácđiểmluânxađóngvaitrònhưnhữngcánhcửađểnănglượngvôhìnhđivàocơthể.Ngườitanóirằngtinhchấthoatậndụngnhữngluânxanàyđểchữalànhmộtsốchứngbệnhvàcácbộphậncủacơthểnhấtđịnh,tùythuộcvàođặctínhcủatừngloàihoa.Câykimtước–córấtnhiềuquanhvùngFindhorn–mangrungđộngcủaniềmvuivàsựđammêvàcóthểđượcsửdụngđểxửlýhiệntượngthiếunănglượng,trầmcảmvàsựsuyyếucủahệmiễndịch.HoaanhthảocủaScotlandlàbiểutượngcủahòabìnhđượcdùngđểtrấntĩnhvàđiềuhòatronglúcsợhãihayhoảngloạn.Hoaanhđàocóthểđượcchếthànhtinhchấtcókhảnăngđưabạntrởvềvớiconđườngbêntrongbảnthânmình.Nócóthểđượcsửdụnghiệuquảđểgiúpbạnvượtquanhữngnếpnghĩtiêucựcvàcảmgiáctựtiđangđènénbạn,đồngthờigiúpbạncólạiđượccảmgiácyêuthươngvàcảmthông.

Đểtựlàmtinhchấthoa,bạnhãyrangoàitrờivàomộtbuổisángnắngđẹpvàrựcrỡđểtìmhoa.Cắtmỗibônghoaởcuống,cẩnthậnđừngchạmtayvàobônghoa.Đặthoavàobìnhchứađổđầynướcsạchvàtinhkhiết,đặtbìnhđódướiánhMặttrời.Trongkhoảngbốntiếng,tinhchấthoasẽchuyểnsangnước.Bạncóthểthêmmộtítrượumạnhđểnướcgiữđượctinhchấthoalâuhơn.Cấtnướcvàotrongchaithủytinhvàkhisửdụng,dùngnướcđểphaloãngthêmnữa.Theonhucầu,nhỏvàigiọtvàolưỡi.Cơthểvàtâmhồnbạnsẽcảmnhậnđượchiệuquảcủanómàkhôngphảichịunhữngtácdụngphụđặctrưngcủayhọchiệnđại.

Tôiquyếtđịnhxemđiềugìsẽxảyranếutôiphaloãngtinhchấtđóvàtạotinhthể.Cáctinhthểthuđượcđềuvôcùngđẹpđẽ,khôngkhácgìchínhbảnthânbônghoa.

Rungđộnglàđiềubạnkhôngthểthấybằngmắtthường,đólàlýdovìsaorấtkhóđểxácminhnhữngảnhhưởngtíchcựccủaphươngphápchữalànhquahadonếusửdụngcácphântíchvàbiệnpháp

kiểmtrahiệnđại.Tuynhiên,chúngtacũngkhôngnênquávộivàngnóirằngnếukhôngđượckhoahọcxácminhthìtứclàchẳngcóíchlợigì.Cónhiềuphươngthuốctạinhàđượcthừanhậnthựcsựcótậndụngnguyênlýrungđộng.Phépvilượngđồngcăn–mộtdạngcủayhọcdựatrênrungđộng–cókhảnăngchữalànhchocơthểbằngcáchsửdụngnướcrungđộng.Phépvilượngđồngcănlàbiệnphápyhọcmàtrongđó“nhữngthứgiốngnhauđiềutrịchonhau”.Đểđiềutrịmộtcănbệnh,chấtđộcgâynêncáctriệuchứngsẽbịphaloãngravớinướctheotỉlệ1010vàthậmchílà10600hoặchơn.Chấtđộc–đãbịphaloãngtớimứcđộgầnnhưkhôngthểnhậnbiết–sẽđượcđưachobệnhnhân.

Chẳnghạnnhưvéc-nithườnggâymẩnngứakhitiếpxúcvớida,nhưngkhiphươngthuốcvilượngđồngcănđượcphachếsửdụngvéc-ni,nócóthểđượcdùngđểxửlýcácnốtmẩnvànhữngtổnthươngngoàida.Hànhtươitháinhỏcóthểlàmchảynướcmắtvàsổmũi,nhưngmộtliềuthuốcvilượngđồngcănlàmtừhànhlạirấttốtđểđiềutrịcảmlạnh,sốtmùahèvàmộtvàidạngdịứngkháccótriệuchứngchảynướcmắtvàsổmũi.Điềunàyđượcgọilà“Quyluậttươngđồng”.

PhươngphápvilượngđồngcănkhởinguồnkhimộtbácsĩngườiĐứctênlàSamuelHahnemannnhậnratinhchấtcủavỏcâycanhkinavàng(kíninhPeru)–vốnđượcdùngđểtrịsốtrét–gâyracáctriệuchứngcủasốtrétkhiđượcđượcchiếtxuấtvàlấyrabằngmiệng.HahnemannpháttriểnlýthuyếtvilượngđồngcăncủamìnhvàcôngbốnóvàođầuthếkỷXIX;sauđóvilượngđồngcăndầndầnlanrộngrakhắpchâuÂuvàMỹ.Đólàmộtdạngyhọchoàntoànmớimẻvàđượckêđơnrộngrãivìnhữnglợiíchrấtdễnhậnbiếtcủanó.

ĐếngiữathếkỷXIX,đãcótớihơn400phòngkhámsửdụngphươngphápnày;thậmchíbácsĩcủacácgiađìnhhoànggiaAnhcũngbắtđầuápdụngvilượngđồngcănvàonăm1830.ỞMỹ,vàoquãngnăm1900,vilượngđồngcănphổbiếnđếnnỗicứnămbácsĩlạicómộtngườichuyênvềlĩnhvựcnày.Nhưngrồicáchiệphộiyhọcbắtđầuhìnhthànhvàcôngkíchviệcsửdụngphươngphápnày.Nhữngtổchứcnhưthếcùngcáccôngtydượcphẩmtạonênáplựcvôcùnglớnvàchẳngmấychốcphépvilượngđồngcănđãchìmvàoquênlãng.

Đâychỉlàmộtvídụkhácvềviệcnhữngthứmanglạilợiíchnhiều

nhấtthườngphảichịuáplựctiêucựcnhấtnhưthếnào.Nhưngmặcdùphépvilượngđồngcănđãtừngbịgạtrangoàilề,nóđangbắtđầudầnlấylạiđượcdanhtiếngtrướckiacủamình.Phươngphápnàyhiệnđượcdạytronghơn30trườngYởAnhvàcácbệnhviệnnhànướchiệnnaycũngchuyênmônhóavàolĩnhvựcnày.ỞPháp,cácliềuthuốcvilượngđồngcăncóthểđượcmuaởcáccửahàngthuốcgầnnhà;khoảng10%bácsĩĐứcchuyênsửdụngvilượngđồngcăn.Trongnhữngnămgầnđây,mộthiệphộiyhọcvilượngđồngcănđãđượcthànhlậpởNhậtvàngàycàngcónhiềungườibiếttớilợiíchcủaphươngphápnày.

Sựchữalànhđếntừnhữnghìnhthứcbấtngờ200nămtrước,vilượngđồngcănđượcghinhậnlàmộtdạngyhọchiệuquảvànhiềungườiphảimấtđếnhàngnămmớicóthểchứngthựcđượchiệuquảcủaphươngphápnày.Nhưngdướisựchènépcủayhọchiệnđại,nóhầunhưkhôngcònđượcbiếtđếnnữa.Tôibiếtmộttạpchíkhoahọcliêntiếpranhữngbàibáoấntượngnhằmủnghộchonhữnglợiíchcủaphépvilượngđồngcăn,nhưngnhữngbàibáonày–thườngđượcxuấtbảnkèmvớimộtdòngnhậnxétmỉamaicủabiêntậpviên–phầnlớnđềubịbỏqua...

Nhiềungườitrongcộngđồngkhoahọcsẽnóirằng:“Chúngtôibiếtrằngnhiềungườisửdụngphươngphápnày,nhưngkhôngcómộtbằngchứngkhoahọcnàochophépvilượngđồngcăncả.”Nếuvilượngđồngcănkhôngcólợiíchgì,bạncónghĩrằnglẽranóđãbịlãngquêntừlâurồikhông?

Tôisẽlàngườiđầutiêncôngnhậnrằngnướccókhảnăngđọcvàghinhớthôngtin–điềukhoahọcthườngthứcsẽphủnhận.Nhưngnhữnghiệntượngphikhoahọcnhưvậylạiphổbiếnhơnchúngtatưởng.

TiếnsĩTeruoHiga–dạytạiĐạihọcRyukyu,Okinawa–vẫnđangnỗlựcđểpháttánrộngrãiviệcsửdụngmộtdạngvikhuẩnhữucơmàôngpháttriển,cótêngọiVisinhvậthữuhiệu(EffectiveMicroorganic–EM).EMlàmộtchấtlỏngđượchìnhthànhtừvikhuẩn.Nóđãđượcchứngminhlàtuyệtđốiantoàn–thậmchílàcólợi–choconngườivàmôitrường.KhiEMđượcápdụngvàođất,kết

quảlàthuhoạchđượcmộtvụmùabộithumàkhôngcầnsửdụngđếncácchấthóahọchayphânbóntổnghợp.Khiđượcsửdụngđểxửlýnướcônhiễm,nướcđósẽuốngđược.Nóthậmchícòncóthểđượcsửdụngđểxửlýdioxintạothànhtừviệcđốtrácthải.

TrongkhitiếnsĩHigađangnghiêncứuvềEM,ôngđãcómộttrảinghiệmlạthường.ÔngrótchấtlỏngEMvàomộtbìnhchứabằnggốm,rótnóravàrồilàmsạchbìnhchứa,nhưngcácđặctínhcủaEMthìvẫncònnguyên.Ôngrửabìnhchứanhiềulần,nhưngkhôngthểloạibỏcácđặctínhcủaEM.Ôngcốgắngđểkhửtrùngbìnhchứabằngnhiệt,nhưngthậmchínhưvậycũngkhôngthểloạibỏđượccácđặctínhcủaEM.

ĐiềunàykhiếntiếnsĩHiganảyramộtýtưởng.ÔngchuyểnEMvàomộtbìnhgốmkhác.Ở700°C–nhiệtđộmàchắcchắnkhôngmộtdạngsốngnàotồntạinổi,vikhuẩnvẫnsốngvàănsâuvàogốm.Hiệntượngnàyđingượclạivớinhữnghiểubiếtkhoahọcthôngthường,nhưnggốmEMđãtỏracótácdụngvàgiờđâyđượcsửdụngvàonhiềumụcđíchtronggiađình(nhưxửlýnướcvànguyênliệuxâydựng),trongmôitrườngvànôngnghiệp.

Chúngtacóthểnóiđâylàmộtdấuấncủakhoahọchado.Tấtcảcácchấtđềucóhadoriêngcủamìnhvànướctiếpnhậnnhữngthôngtinnày.Cácphântửnướcmangtheothôngđiệpgiốngnhưđĩatừtrongổmáytính.Hadocóthểhoặcmanglạilợiích,hoặcgâyhạichocuộcsống.Nhưngngaycảkhicómộtrungđộngcóíchchosựsống,nếunước–vớivaitròtrunggian–khôngtrongsạch,hadocũngsẽkhôngthểđượctiếpnhậnchínhxác.

TiếnsĩHigakhẳngđịnhrằng,trongtựnhiêncótồntạimộtdòngchảyphụchồivàmộtdòngchảyhủyhoại.Vídụ,nếumộtmẩuhoaquảbịbỏlâungày,nósẽsớmthốirữavàbốcmùikhóchịu.Đâylàdòngchảytheohướnghủyhoại.Nhưngquátrìnhlênmenlạilàdòngchảyphụchồi.Lênmenlàquátrìnhtạonênmóndưachua,sữachua,tương,xìdầu,phomát,rượuvànhiềumónănkhácnữa.Cảlênmenvàthốirữađềulàhoạtđộngcủavisinhvật,nhưngchúnglạikhônggiốngnhau.

EMlàmộttậphợpcácvisinhvậtthựchiệnhoạtđộngphụchồi.KhiEMđượcđưavàođất,nótăngcườngkhảnănghoạtđộngcủacácvisinhvậtsẵncó;kếtquảlàsảnsinhracácloạiraucủchấtlượngcao

màkhôngcầncácchấthóahọchayphânbóntổnghợp.EMhoàntoànantoànchoconngườivànókhônglàmđấtbịbạcmàu.

Ngượclại,hãynghĩvềcácchấthóahọcvàphânbóntổnghợp.Cácchấthóahọcloạibỏcáccôntrùngcóhạivàphânbóntổnghợpcóthểmanglạinhữngvụmùanăngsuấthơn.Nhưngchúngcũngđồngthờigiếtluôncảcáccôntrùngtốtcùngcácvisinhvậtgiúpđấtmàumỡhơn.Cácchấthóahọcmanglạisựhàilòngngaytrướcmắt,nhưngkếtquảvềsauvàlâudàilàsựhủyhoạicủađất.Thựctế,hầuhếtđấtnôngnghiệphiệnđangsửdụng–theophầnlớncácđịnhnghĩa–đềukhôngcònsứcsống.Chỉcóconngườimớicókhảnăngvàchịutráchnhiệmvềviệcphụchồilạichukỳcủatựnhiên.

Córấtnhiềukhíacạnhtrongxãhộihiệnđạicóvẻđangởtrongtìnhtrạnghủyhoại.Đểtheođuổisựthỏamãnvàtiệnnghitrongchốclát,nhữngquyluậttheochukỳcủatựnhiênđãbịtảnglờvàthaythếbằngsựthoảimáikiểudùng-một-lần-rồi-vứt-đi.

VàmọingườiđãbắtđầunghethấytiếngrênrỉcủaTráiđấtđangbịhànhhạcủachúngta.Chúngtaphảinhậnranếumìnhcònmuốngọihànhtinhnàylànhà,chúngtacầnphảithayđổi–khôngphảihànhtinhnày,màlàchínhbảnthânchúngta.

Chúngtaphảingừngngayviệcđóngvaisứgiảthầnchếtvàbắtđầutrởthànhnhữngsứgiảcủasựhồisinh.Khẩuhiệu“Từnhânloạihủydiệtthànhnhânloạihồisinh”nênđượcbổsungvàodanhsáchcáccâukhẩuhiệumàtừnaytrởđichúngtasẽtuântheo.

MộttrongnhữngquangcảnhđẹpnhấtmàbạnsẽgặpởNhậtBảnlàmộtnhómcáchònđảonhỏxinhcáchHiroshimakhôngxa.Bắtđầutừnăm1998,ngườidânsốngtrênnhữnghònđảonàyđãhọplạivớinhauvàquyếtđịnhrằnghọphảilàmgìđóvớinguồnnướcônhiễmxungquanhmình.CácmẻEMđượctạoravàđượccáctìnhnguyệnviênphânphốitớitừngnhàcùnghướngdẫncáchđặtEMvàocáccốngnướcởnhàhọ.Việcnàymanglạikếtquảngaylậptứcvàkhôngthểnhầmlẫn.Nhữngđốngbùndọcbờbiểnbiếnmấtvàcácđàncábắtđầutrởlại.Giờđâyởđócócảbạchtuộcvàrấtnhiềutrai–nhữngsinhvậtmàtrướcđóchỉcòntrongtrínhớcủanhữngngườidângiànhất.VùngnàyđượcbiếtđếnvìsảnvậttảobiểnvàkhiEMđượchòavàonướcdùngđểrửasạch,tảobiểnđãđượcthuhoạchvàđưavàotrongđấtliền,bùntrongcácrãnhvàlạchcũngnhanhchóngbiếnmất,

thậmchícảchấtlượngtảocũngđượccảithiện.

MộtkhulànggầnđócótênAkitsuchonghenóivềthànhcôngnày,họcũngphátmiễnphíEMchodânlàng,vàmộtlầnnữa,chúngcóhiệuquảtứcthì.Cáckênhrạchtrởnênsạchsẽ,ếchquaytrởlạivàtraibắtđầuxuấthiệnởvùngvịnhtrướcđâyhoàntoàntrơtrọi.

NướcởgầnAkitsuchochonhữngloạisòngonnhấtởNhật.KhicưdânthịtrấnbỏnhữngnắmđấttơicóchứaEMvàobãisò,chấtlượngnướcbiểnđượccảithiện,manglạinhữngvụthuhoạchlớnvàtốthơnhẳnsovớinhữnggìcòntrongkýứcgầnđâycủangườidân.ViệcsửdụngEMlanrộngnhanhchóngdọcbờbiển,đỉnhđiểmlàsựhìnhthànhcủaHộiđồngBảotồnMôitrườngbiểntrongđấtliềnSetovàonăm2002.

Ngườidândọcbờbiểnđãthựchiệnbướcđầutiênđểphụchồilạisứcsốngvàsựlưuthôngcủaxãhội.Chữalànhkhôngchỉnóivềsựphụchồicủasứckhỏethểchấtcủachúngta.Chúngtacầnphảinghĩvềviệcchữalànhchođất,chonhữngdòngsông,chocácđạidươngvàcảhànhtinhnày.

Nhưngchữalànhchohànhtinhthựcsựcónghĩalàgì?Câutrảlờilàquaytrởvềvớichukỳcuộcsống–sựluânchuyểncủacáctàinguyên,củanướcvàcủasựsống.Đóchínhlàtráchnhiệmcủachúngtavớitưcáchlàcưdâncủahànhtinhthanhtúvàđẹpnhưphalênày.

CHƯƠNGBAChukỳcủanước,chukỳcủasựsốngTheolýthuyếtđượcđềxuấtlầnđầubởiLuisFrankởĐạihọc

Ohio,MỹvàđượcNASAcùngĐạihọcHawaiicôngnhận,nướctớiTráiđấtsaukhiduhànhxuyênkhônggian.Ởmỗiphúttrongngày,cókhoảng12ngôisaochổi,cónhữngngôisaonặngđến100tấn,rơixuốngTráiđất.Thànhphầnchủyếucủanhữngsaochổinàylàbăngđá.Khibăngchạmtớibầukhíquyển,nótạothànhmâyvàcuốicùngrơixuốngTráiđấtdướidạngmưađểlấpđầyđạidương.Vàbởivìphầnlớncơthểchúngtalànước,theomộtnghĩanàođóthìchúngtađềuđếntừngoàivũtrụ.

Cóthểbạnđãtừngrangoàivàomộtbuổiđêmtronglành,nằmngửamặtlêntrờivàngắmnhìnnhữngvìsao.Bạncóbaogiờtrảiquamộtcảmgiáchoàicổ,cólẽlàmộtkýứctừlâulắmrồikhông?Khibạnngắmnhìncácvìsao,tâmhồnbạnquayngượcthờigianhàngtriệu,hàngtỉnămvềtrước.Bạncóbaogiờcảmthấybằngcáchnàođómàmìnhđangtrôinổitrênkia,trongvũtrụ,nhưmộthànhtinhkhông?Chonênviệcchúngtacứmãimãivàhoàntoànbịmêhoặcbởicácvìsaolàmộtđiềuvôcùnghợplý.

KểtừkhiYuriGagarin–nhàduhànhvũtrụngườiNga–lầnđầutiênvượtqualãnhthổTráiđấtvàonăm1961vàNeilAmstronglàmnênbướcnhảyđộtpháchonhânloại,cơhộiđểbạnvàtôimộtngàynàođócóthểtựmìnhthựchiệnmộtchuyếnduhànhnhưthếngàycàngchắcchắncókhảnăngtrởthànhhiệnthựchơn.

CácnhàkhoahọchiệnnayđangđểmắttớiSaoHỏa.NASAđãvàđangnghiêncứunhữngkếhoạchchắcchắnđểcửmộtphithuyềncóngườiláilênSaoHỏa,lótđườngchonhữngngườinhưbạnvàtôitrởthànhngườingoàihànhtinhtrênmộthànhtinhxaxôi.

NhưngduhànhtớiSaoHỏachothấymộtsốthửtháchmàmộtlầnnữa,giảipháplạicóthểđượctìmthấyởnước.Giữanhữngrủirocủaviệcduhànhngoàikhônggianlàsựyếudầncủacơvàxươngdo

tìnhtrạngthiếutrọnglực,chưakểđếnsựcăngthẳngthầnkinhdobịtáchbiệtquálâu.Bứcxạvũtrụlàmộtvấnđềkhác.KhônggianđầynhữngbứcxạtừcácvũtrụxaxôicũngnhưtừnhữngvệtlửasánglòacủaMặttrời–cóthểvôcùngcóhại.DuhànhkhônggianantoànđòihỏisựquansátkỹlưỡngMặttrờivàcáchđểthoátkhỏibứcxạcựcmạnhkhicầnthiết.Mộtnơinhưthếsẽcầnnhữngbứctườngdàyvàvữngchắc.

NASAđangsửdụngmộtbiệnphápđểxửlýtrởngạinàylàbắttayvàoxâydựngmộtcănphòngtrongkhônggianvớinhữngbứctườngđượctạonêntừcáccộtnước.Nướccóthểđượcsửdụngđểtiêudùngcũngnhưchuẩnbịcácmónăncódùngtớinướcvàđểbảovệ.KhiquầngsángMặttrờixuấthiện,nướctrongcáccộtsẽpháthuytácdụngnhưmộtchiếckhiênchechắnchonhữngngườiduhànhchođếnkhinguyhiểmquađi.

Bởitrọnglượngcủatàuvũtrụphảiđượcgiữởmứctốithiểu,chỉcómộtlượngnướchạnchếđượcmangtheo.Mộtngườitrungbìnhsửdụngkhoảng180lítnướcmộtngày;trênmộtchiếctàuvũtrụ,lượngnàycóthểgiảmxuốngcòn3lít.Nhưngngaycảkhốilượngnhỏđókhicộngdồncảphihànhđoànlạichocảmộtchặngđườngdàicũngsẽtănglênnhanhchóng.Đâychínhlàkhiviệctáisửdụngnướctrởnêncựckỳquantrọng.Hiệnnay,cáchệthốngđangđượcpháttriểnđểtáichếphầnnướcđãquasửdụngmộtcáchhiệuquảđểuốnghoặctắmrửa,thậmchílàtáichếcảmồhôivànướctiểu.

KhitàuthămdòvũtrụOdysseycủaNASAđápxuốngSaoHỏahồithángNămnăm2001,họpháthiệnrarằngcórấtnhiềunướctồntạidướidạngbăngđángaybêndướibềmặthànhtinh,nghĩalàtạimộtthờikỳxaxôinàođótrongquákhứ,nướcđãtừngtồntạitrênbềmặthànhtinhnày.Nếunướcđóngbăngnàysửdụngđược,sẽmởramộtkhảnănglàhànhtinhnàycũngcóthểđượcphủxanhnhưhànhtinhcủachúngta,nhưvậymộtngàynàođóconngườicóthểtrúngụởđâyđược.Việcphảilàmbâygiờlàlàmsaođểbiếnđiềunàythànhkhảthi.

Năm1996,NASAtiếnhànhmộtthínghiệmtrênđảoDevonởCanadađểmôphỏngsựsốngtrênSaoHỏa.Thínghiệmnghiêncứucáckịchbảnsinhhọc,điềukiệnsốngvàviễnthông.NhiệtđộởDevonthấpvàhònđảonàyrấtkhôcằn,giốngvớimôitrườngcủaSaoHỏa.Cácnhàkhoahọcđangnghiêncứutínhkhảthicủaviệcchiếmlĩnh

khônggian,nhưngthínghiệmnàycòncónhiềuẩnýkhácnữa.Hànhtinhcủachúngtađangxuốngcấpvớitốcđộchóngmặtvàkhôngcóaiđưarađượcgiảipháptriệtđểchohiệntượngnónglêntoàncầu,dânsốđôngquámức,nạnđói,ônhiễmvàthiếunước.ĐiềunàykhiếnconngườitựhỏiTráiđấtcònthânthiệnvàcònchechởchochúngtađượcbaolâunữa.LiệumộtngàynàođóchúngtacóđốimặtvớinhậnthứcrằngcáchduynhấtđểgiốngloàimìnhtồntạilàphảichuyểntớimộthànhtinhxaxôinhưSaoHỏahaykhông?Đâykhôngphảilàvấnđềnhỏ.Hiểuđượccuộchànhtrìnhđầyấntượngcủanướctớivàquahànhtinhnàycóthểsẽđưachúngtalạigầnhơntớinhữngcâutrảlờimàchúngtađangtìmkiếm.

NhữngcuộcphiêulưucủanướctrênđịacầuHãyhìnhdungbạnvừatrởvềtừmộtchuyếnduhànhkhônggian.Bạnhạcontàucủamìnhlênhànhtinhxanhmướtvàthấymìnhđangđứngtrênmộtkhurừngxanhthẳm.Nhữngtiasángxuyênquanhữngtáncâycaophíatrên.Nhữngchiếclánhẹnhàngrơixuốngđấtvànhữngmảngrêuxanhrìbaotrùmlênmộtthâncâyđổ.Dươngxỉphủđầymặtđấtquanhbạn.Nhữngâmthanhcủacuộcsốngtràntrongkhôngkhí–tiếngđậpcánh,tiếngchimgọiđànvàgióthìthầmquanhữngngọncâylàmrungrinhtánlá.Khibạnhítmộthơithậtsâulànkhôngkhímátlànhvàđểhươngthơmcủathiênnhiênbansơlấpđầycơthểmình,bạnsẽcónhậnthứcsâusắcrằngđâylàhànhtinhcủabạn,làđặcquyềndànhchobạntừlúcsinhra.Vàđólàlýdovìsaobạnphảiyêunóvàvìsaobạnthựcsựyêunó.

Giờđây,bạnthấynướcchảythànhdòngnhỏgiữanhữngtảngđá,hìnhthànhnênmộtvũngnước.Bạnkhumđôibàntaylạivàuống.BạncảmthấynănglượngcủaTráiđấttrànngậptâmhồnvàbạnbiếtrằngđólàvìtấtcảnhữnggìmàngụmnướcđóđãtrảiquatrongsuốtcuộcđờibíẩncủamình.

Vậythìnướcdânglêntừmặtsông,hồcủaTráiđấtđãtớitừđâu?HãydànhítphútđểnghĩvềTráiđấttheocáchmànướcđãtrảinghiệmnó.Đếntừvũtrụdướidạngnhữngcụmđábăng,nướcrơitừtrêntrờixuốngnhữngngọnnúivàcáckhurừng,mangtheochấtdinhdưỡngchocây.Giọtsươnglitiđầutiêntrênláchínhlàthờiấuthơcủanước.Từđó,nóbắtđầumộtcuộchànhtrìnhcủanhữngchuyến

phiêulưuvôhìnhtrênhànhtinhcủachúngta.Saukhinướcrơidướidạngmưa,điềugìtiếptheosẽxảyra?

Mộtphầnkhálớncủanướcmưa–mộtphầnbatoànbộlượngmưa–ngấmvàođất,ởđó,nósẽđượccâyhấpthụ,đểrồilạitanbiếnvàobầukhíquyển.Trongnhữngkhurừngxanhthẳm,trênmộtvùngcódiệntíchmộthecta,khôngdưới10tấnnướcsẽbayhơitrongmấyphútđầutiênsaumộtcơnmưarào.

Sauđó,nướcsẽbốclênthànhhơidướidạngsươngmù,trôinổigiữanhữngđámcây,hoặcnósẽbốclêncaohơnnữađểtạothànhmây.Nướcởdạngsươngmùđôilúcsẽđitheomộtconđườngkhác.Khinhiệtđộgiảmxuốngdướiđiểmđóngbăng,sươngmùchạmtớimặtlávàhoa,tạothànhmộtlớpbăngtrắngmỏngtrêncâyvàmặtđất.

Thậtkhócóthểtìmthấyđiềugìđẹphơnsươngtrêncánhhoavàlá.Câycỏđãđemlòngyêugiọtsươngtrongveo,đẹpnhưphalê.Mộtgiọtsươngrơikhỏimầmnoncủachiếclátrêncànhvàxuốngthấpdần,quanhữngtáncâyrừngvàđápxuốnglưngcủamộtconếch.Vậylà,trongbuổisớmgiữarừng,nướctrảimìnhradướinhiềudạngthứcđểtrútmộtcơnmưatìnhyêulênchúếchnhỏvàchồicâymớinhú–vàtìnhyêuđócũngđượcđáplại.Cũnggiốngnhưmộtngườimẹ–theobảnnăng–yêuđứaconmớisinhcủamình,nướcởthuởbansơcũngđượccảthiênnhiênyêuthương.

Saukhirơidướidạngmưahayđịnhhìnhdướidạngsươngtrênmặtđất,điểmđếntiếptheocủanướclàgì?Mộtphầnsẽđượcrễcâyhấpthuvàrồilạibayhơivàokhôngkhí,nhưngphầnlớnhơnsẽtừtừngấmvàolòngđấtvàbắtđầucuộchànhtrìnhtrọnvẹndàiđếnđángkinhngạc.Đườngđichínhcủanósẽlàvôsốnhữngđườngngầmbímậtnằmphíadướichânchúngta.

Lòngđấtchứađầynhữngkhoảngtrốngchứakhôngkhí,vídụnhưnhữngđườngngầmbéxíuđượccácloàisinhvậtmàchúngtakhôngnhìnthấytạothành:giunđất,nhện,bọcánhcứng,rệp,ve,vôsốcácloạivisinhvậtcùngvớichuộttrũi,thỏvàcácloàiđộngvậtkhác.Tấtcảnhữngsinhvậtnàygiúplàmmềmđấtbằngcáchtạokhônggiantrongđấttheomọihướng.Cáckhoảngtrốnggiữađávàcát,cùngcáckẽhởcònlạisaukhibăngđãtan,rễđãmục,đấtđãkhô,vàđáđãnứt,tấtcảđềuđóngvaitrònhưnhữnglốinhỏđểnướcđi

quatrongcuộchànhtrìnhkỳvĩcủamình.

Nướcdichuyểnquacáclớpcát,đấtsétvàtầngđánền.Hànhtrìnhđixuốngcủanókhôngmệtmỏivàsâuthẳm.Tùythuộcvàođộcứngcủađất,thườngthìnướcchỉdichuyểnđượckhoảng30cmtrongmộtnăm.

Sâutronglòngđất,khicuốicùngnướccũngchạmtớiđượcđấtsétcứnghaytầngđánền,cácgiọtnướctụlạivớinhauvàchảythànhnhữngconsuối,đôikhitrởthànhcácconsônghaymặthồnhưchúngtađượcthấy,nóđãthuđượckinhnghiệmvàkiếnthức,đãhìnhthànhmộtnhâncách,tùythuộcvàoconđườngnóđi,rấtgiốngnhưnhâncáchcủamộtconngườihìnhthànhquahànhtrìnhcủangườiđó.Chẳnghạn,nướcđãđiquathan,cókiếnthứcvềcanxivàmagiê,đólàlýdovìsaochúngtagọinólànướccứng.Vànướcđãđiquađágranitethìgầnnhưkhôngbịcáckhoángchấtlàmthayđổigìvàđượcbiếtđếnnhưnướcmềm.

Cuốicùng,nướchọcđượctấtcảnhữnggìcóthểhọctừđấtvàđãsẵnsàngchogiaiđoạntiếptheocủacuộcđờimình.Rakhỏibóngtối,nódichuyểnlêntrên,vềphíaánhsángtrênmặtđấtvàrồisaunhữngcuộcphiêulưuvàtrảinghiệmchưabaogiờđượcbiếtđến,nướchiệnradướiánhsáng.

Từnhữngkẽhởtrênmặtđất,nướctràolên,mátlạnhvàtronglành.Từmộtdòngnướcnhỏ,nướchòavàovớinướctươimátrơitừtrêntrờivànướcthấmvàođấtđểtạonênmộtdòngsuốinhỏcứchảymãixuốngchotớikhi,mộtdòngsôngrađời.

Sônghìnhthànhlựcđẩyvàcuốntrôidầncáclớpđấtvànềnkhidòngchảytừtừmởrộngvàsâuthêm,giốngnhưmộtđứatrẻvớiđôimắtsángngờivươnmìnhlớndậy.Dòngsôngtrởnênđủmạnhmẽđểxuyênquanúihaythậmchítạothànhmộthẻmnúi.Nhưngquátrìnhbàomònđácứngvàđấtkhôngchỉđượcthựchiệnbởinước;phầnlớnquátrìnhnàyđượchoànthànhnhờsỏivàcátcuốnlẫntrongdòngchảycủanước.Nhữngmảnhnhỏnàyđượcnướcmangtheo,bàomònđấtbaoquanhvàcuốntheocảnhữnghònđá,hònsỏitohơn,tạonênsứcmạnhđủlớnđểcuốicùngxuyênquađượccảnhữngtảngđálớnnhất.

Dòngsôngbắtđầuhìnhthànhtínhcáchtạonêndanhtiếngcho

nó.Trongkhidòngsôngnàybiếnthànhmàunâusẫmdonướcmànómangtheo,mộtdòngsôngkháclạichảyquatrongvàsạch,rồimộtdòngsôngkháclạicuộnchảyầmầm,vađậpdữdộivàonhữngtảngđá.

Trongcuộchànhtrìnhxuôixuốngphíadướicủamình,nướcchứngkiếnrấtnhiềuchuyện.Cóthểnósẽchứngkiếncáhồidicưngượcdòng.Hươu,gấu,sócvànhữngsinhvậtkháctụtậphaibênbờđểthỏamãncơnkhátcủachúng.Nhữngthâncâybịbãođốnngãthậmchícóthểlàmthayđổidòngchảycủanó.

Sôngcuốicùngcũngtớinhữngkhúcêmđềmhơn,vàgiờnóchảynhẹnhàngkhiuốnmìnhnhưconrắnkhổnglồbòtáobạoquamộtvùngđồngbằng.Khôngbaogiờthỏamãnvớidòngchảyhiệntại,sôngsẽliêntụcbiếnđổi,lúcnàythìmởrộngravàđểchocặntíchtụlạithànhbãicátsauđólạithuhẹplạiđểàoạtxôquađá.

Nếucóthểthấydiễnbiếncủanhiềunămtrongvàigiây,tasẽthấyđượccácdòngsôngbiếnđổivàvặnmìnhnhiềurasao.Hầuhếtcácconsôngbiểudiễnquátrìnhbiếnđổicủamìnhchậmđếnnỗithướcđocủaconngườigặpphảikhókhăn,nhưngcũngcónhữngconsôngchuyểnbiếntươngđốinhanh.VídụnhưsôngMississippiđãnổitiếngvìdịchchuyểnhơn20mchỉtrongcómộtnăm.

Saukhidòngsôngđãdịchchuyển,cátvàđấtnómangtheothườngtíchtụlạivàtạothànhcácbờsôngtựnhiên.Rồilũsẽtrànvềvàcuốnbờtrôiđi,đẩycặnđấtlênmặtđấtphẳng.Nhữngđồngbằngđượchìnhthànhdonướclũnàytrởthànhđấtphìnhiêugiúpkhaisinhracácnềnvănminh.

ĐếchếAiCậppháttriểndọctheovùngđồngbằngdosôngNinbồiđắp.Vậynêndùlũlụtthườngbịcoilàthảmhọatựnhiên,nhưngchúngcũngcungcấpchođấtchấtdinhdưỡngcầnthiếtđểcácnềnvănminhtựhìnhthànhvàpháttriển.

Khinướcgặpconngười,nócònđượcchứngkiếnnhiềuchuyệnnhiềuhơn.Mộtônglãobăngquacâycầu,mộtcôgáitrẻtrênchiếcxeđạp,mộtđôitìnhnhânngồingắmsôngtrôi.Cứmãichầmchậmvàcứmãixanh,dòngsôngchứngkiếnlũtrẻchơiđùatrongcôngviênhaibênbờvàngườichacùngcậuconnhỏđangchơibắtbóng.

Dòngsông,giờđãởtuổixếchiều,lạicàngtrởnêndịudàngkhinótiếndầnraphíabiển.Rồicũngđếnlúcnóratớibiểnvàdòngchảycủanướccuốicùngcũngđitớihồikết.

Tấtcảnhữngtrầmtíchđượcnướcmangtheolúcđólắnglạiởcửasông.Kếtquảlàmộtvùngchâuthổđượchìnhthành.SôngHằng,sôngMississippivàsôngAmazonđềuđãhìnhthànhnhữngchâuthổtựanhưhìnhchiếclượctạinơichúnggặpgỡbiểncả.Đềucókhởinguồnnhưmộtbờcátnhỏcuốicùngđãpháttriểnthànhmộtvùngđấtrộnglớn,tạonênmộtđườngbờbiểnmớivàrộngrãi.Nhữngvùngchâuthổmàumỡnàyhìnhthànhnênnhữngvùngnôngnghiệpvĩđạinhấttrênthếgiới–mónquàcuốicùngmànướcdànhtặngcholoàingười,trướckhinóhiếnmìnhchođạidươngvàolúccuốiđời.

Nhưngđâykhôngthựcsựlàcáikếtchocuộcđờicủanước,vìđạidươngcũngdồidàosựsốngvàcùngvớitấtcảcácsinhvậtbiển,nướcbâygiờmớichỉbắtđầuhànhtrìnhcủamình.Trongquátrìnhtáisinhvĩnhhằng,nướcởđóđểtraochochúngtamộtbộsưutậpđầyđủtấtcảnhữngtrithứcvàtrảinghiệmnóthuthậpđược.Trongmộtchutrìnhmàchúngtaxemlàvĩnhcửu,nướcduhànhquaconđườngtừbênngoàiTráiđấttớiđỉnhcácngọnnúirồitớiđáysâuđạidương,mangtheosựsốngtrongmìnhvàkếtnốimọithứvớinhautrongmộtsựquânbìnhhoànhảo.

Trongquátrìnhnướcthựchiệncuộchànhtrìnhquacuộcsống,nótrởthànhmộtnhânchứngchotấtcảsựsốngtrênTráiđất,tựnóđãtrởthànhdòngchảycủacuộcsống.

Trongbộsưutậpcácbứcảnhtinhthểnướcthứhaitrongcuốnsáchnày,chúngtôichụpảnhcủanướcthuđượctạimộtsốđiểmtrênchukỳcủanước,từthượngnguồntớihạlưucácconsông.Chúngtôicũngđểchonướctiếpxúcvớinhiềubứcảnhchụpthiênnhiênvàcâycỏđểxemnướcsẽthểhiệnmìnhdướidạngtinhthểrasao.Chínhtrongcáctinhthể,hìnhảnhphảnchiếucủacuộcsốngsẽđượchiểnlộ.

HãyđểchonướcchảyRấtnhiềugiaiđoạnlịchsửcủanhânloạiđượcđặtdọcbênbờcácdòngsông.Nhữngchiếcnôivănhóavĩđạicủanềnvănminhđềuđượcpháttriểndọctheocácbờsông–Nin,TigrơvàEuphrate,sôngIndusvàHoàngHà.Vàtạibấtcứnơiđâucácnhàthámhiểmđitới,họđềutìmkiếmnướcsuốtđườngđi.

Từthờiđạicủaxengựakéochotớiôtô,cácdòngsôngđãchứngkiếnquátrìnhlaođộngsángtạocủaloàingườichúngta.Ngàynay,conngườitiếptụcbướcđidọctheocácbờsông,tròchuyệnvớibạnbè,ngắmnhìndòngnướcchảyvànóilênnhữngniềmhyvọngcùngnhữngướcmơcủamình.

Năm1971,côngtrìnhđậpnướcởthànhphốAswan,AiCập,dài3,6kmvàcao110mđượchoànthành.ViệcxâydựngconđậpnàyđòihỏiphảidirờingôiđềnkhổnglồvàcổkínhAbuSimbel,cùnghơn100.000ngườisốngtrongkhuvựcđó.Mọingườiđềuhânhoanchàođónconđậpmới.LoàingườicuốicùngcũngđãchinhphụcđượcsôngNin,đặtdấuchấmhếtchomộtthờikỳlịchsửlũlụtdàidằngdặc,đồngthờitạorađủđiệnchomộtphầntưdânsốAiCập.

Nhưngrồinhữnggìdòngsôngđãmanglạichoconngườidầndầntrởnênthậtrõràng.Saukhibịngăndòng,sôngNinkhôngthểbồiđắpchođấtnôngnghiệpmộtthờimàumỡcủavùngchâuthổnữa.Hệthốngtướitiêuđượcbổsungvàlầnđầutiên,phânbónhóahọcđượcđưavàosửdụng.Hệthốngtướitiêulàmtăngnồngđộmuốivàlàmthoáihóalớpđấtmặt.Cácvũngnướcvàaohìnhthànhtrênvùngchâuthổtrởthànhnơisinhsôichocácloàicôntrùngcóhạivàgâythiệthạitolớnchodâncưgầnđó.Vùngđồngbằngchâuthổthậmchícũngbắtđầutựmấtdầnsứcsống.Cácnhàkhoahọcsớmnhậnrarằngcátrúngụtrongđậpbắtđầubịnhiễmthủyngânvìnướctừcácthunglũngtrongnúirỉvàotrongđập.Sựsốngcủacâycốiđãbịconđậpvùilấpvàtrởthànhnơisinhsôihoànhảochovikhuẩn;khinhữngvikhuẩnnàyhấpthụthủyngântrongđất,nótrởthànhloạivikhuẩncựckỳđộchạicóchứametylthủyngân.Mậtđộcủahệsinhtháiliêntụctănglênchotớikhinóxâmnhậpvàoloàicáởsốlượngbáođộng.

LũlụthàngnămởsôngNincóthểđãkhiếncuộcsốngvenbờcủa

conngườigặpnhiềukhókhăn,nhưngnólàmộtphầnkhôngthểthiếucủachukỳsốngchonhiềusinhvậtkhác.Conđậpđãphávỡhệsinhtháikhổnglồmàtựnhiênđãphảimấthàngtrămngànnămđểhìnhthành.

Tácđộngtươngtựcũngđượcghinhậnởnhữngnơikháctrênthếgiớikhicácconsôngbịchặn.ỞCanada,ngườitađãtìmthấymứcthủyngânrấtcaotrongtóccủangườidađỏthuộcbộtộcCreesốngquanhkhuvựcvịnhJamesvàsôngPeacevìhồnướcnơihọcâucáđãbịngănđậpđểtạohồchứanướcchonhàmáyđiện.HiệntượngtươngtựcũngđượcnhậnthấyởnhữngvùngkháccủaCanada.

Đâylànhữngvídụvềnhữngđiềucóthểxảyrakhichúngtaquyếtđịnhchặnhoặcthayđổidòngchảycủanước.

Đãđếnlúcchúngtadừnglạivàsuynghĩ.Hãyluônluônghinhớvềsựtronglành,cuộchànhtrìnhtựnhiêncủanướcvàbạnsẽthấyvịtrícủanhânloạichúngtatrongchukỳsốngtinhtếấy.Chúngtalàmộtphầncủadòngchảyvàchúngtacầnhọccáchtôntrọngnó.Chúngtađãthấynướcthểhiệntìnhyêucủamìnhthếnàobằngcáchtraogửinhữngmónquàlênhoa,cây,chimchóc,côntrùngvànhữngsinhvậtnhỏbétrongtựnhiêntrênđườngchảycủamình.Đếnlượtmình,nướccũngđượccảthiênnhiênyêumến.

Đãđếnlúcchúngtatrởlạivớichukỳcủacuộcsống.Khibạnđãhọcđượccáchyêuthiênnhiêntừtậnđáylòng,bạncũngsẽsẵnsàngđểđượcđónnhậntìnhyêutừthiênnhiên.

Tráiđấtbiếtcáchđáplạinhữnglờinguyệncầuchânthànhnhấtcủachúngta.Khibạncầunguyện,Tráiđấtđáplời.Lúcấy,tìnhyêusẽlantỏatớimọisựsốngvàtớinước.

CHƯƠNGBỐNĐiềukỳdiệucủaHado:Giảithíchđiều

khôngthểlýgiảiĐãlâulắmrồi,trênđỉnhmộtngọnnúixacómộtmụphùthủy

già…Câuchuyệncổtíchmàmộtônglãongườibảnđịavớibộrâutrắnglởmchởmvàkhuônmặtxạmđivìthờigiankểchotôibắtđầunhưvậyđó.Cụđãgần90tuổi,nhưngkhôngai–ngaycảchínhcụhaygiađình–biếtchínhxáccụbaonhiêutuổi.Trithứcvàhiểubiếttíchlũyquabaonhiêuthậpkỷcủacụcũngsâusắcnhưnhữngnếpnhăntrênmặtcụvậy.

TôiđượcgiớithiệuvớicụEric–ônglãobảnđịaởtrên–trongchuyếnđigiảngđầutiêntớiÚcvàothángTámnăm2002.Chúngtôigặpnhautạimộtnhàhàngvàtôigiớithiệuvớicụvềbộsưutậpảnhtinhthểnướccủamình.Cụnhìnnóthậtchậmrãivàchămchú,rồicụbắtđầukểchotôicâuchuyệncổđượctruyềnlạiquanhiềuthếhệ.

MụphùthủyđộcácsốngtrênđỉnhngọnRidgeởvùngđấtphíaNam,bâygiờchínhlàNewSouthWales.Cómộtdòngsôngchảyxuốngnúivàmụphùthủysốnggầnthượngnguồncủaconsông.

Mộtngàynọ,mụtanhìnxuốngthunglũngnơidòngsôngchảyquavàthấytấtcảnhữngconngườihạnhphúcđangsốngdọchaibênbờ.Cảnhtượngcủatấtcảnhữngniềmhạnhphúcđókhiếntimmụngậptrànoángiậnvàmụsoinhữngsuynghĩcủamìnhvàotrongnước.Mụđổđầyxuốngdòngsônglòngthùghétvàkhátkhaorằngchỉmộtmìnhmụđượchạnhphúc.

Mụcònchặncảdòngsônglạiđểchỉcómộtdòngchảynhỏtớiđượcchỗconngười.Lòngsông–nơidòngnướctronglànhtừngchảytựdo–trơtoàncặnbẩn.Nhữngconngườisốngbênbờsôngchẳngmấychốctrởnênốmđauvànạntrộmcắp,côn

đồ,đánhnhautrànlanvìnhữngýnghĩđentốimàmụphùthủyđãsoivàotrongnước.

Nhiềunămđaukhổvàbuồnrầutrôiqua.Mộthôm,vịphápsưtrẻtrongthunglũngđidạocùngchúchócủamình.Conchónhìnthấymộtconchuộttúivàđuổitheosau,vịphápsưđợiconchóquaylạirấtlâu.Cuốicùngconchócũngtrởlại,ngườinóướtsũngvìnướcsạch,khôngphảithứnướchôihámcủadòngsôngđãbịchặn.

Tòmòmuốnbiếtnướcsạchấytừđâura,chàngphápsưtrẻtheochúchóđilênnúi,tớibậccửanhàmụphùthủyđộcác.Gầnđó,chàngpháthiệnrarằngnướcsạchcủadòngsôngđãbịchặnlại.

Vịphápsưtrẻquẳngmụphùthủyxuốngnướcvàtrongnháymắt,mụbịnướccuốntrôi.Ngườitakểrằngnhữngđườnggồghềởkhúcsôngxalàdomụphùthủyđộcáccàoxéhaibênbờhòngchốngchọiđểkhôngbịcuốnrabiển.

Đúnglúcđó,mụtúmđượcmộttảngđáto.Chàngphápsưtrẻnóivớimụrằng:“Tasẽcứusốngmụnếumụthayđổicáchsống.Hãyởlạichínhnơinàyvàhứalàmnhữngđiềutốtđẹpchoconngười.”

Mụphùthủyđộcáchứavàmụbiếnthànhmộtcâytomọctrùmlêntrêntảngđá.Ngườidânsốngbênbờsôngcuốicùngcũngcóthểtrởlạicuộcsốnghạnhphúcvàbìnhyên.Mụphùthủygià,tronglốtcây,đứngbêndòngsôngđểcảnhbáochomọingườitránhxarìađánguyhiểm.

LắngnghecâuchuyệncủacụEric,tôingạcnhiênkhinghethấycụmtừ“soivàotrongnước”.Rồitôinhậnrarằngđiềuđóhoàntoànphùhợpvớinguyênlýhado.Tôikhôngbaogiờtưởngtượngđượcrằngcụmtừnàylạiđượctìmthấytrongmộtcâuchuyệnđãđượctruyềnlạitừthếhệnàysangthếhệkhácquahàngnghìnnăm.Nhưngđánglẽtôinênnhậnthứcđượcrằngsốngcànglâu,ngườitacàngbiếtrằngnhữngchuyệnnhưthếhoàntoàncóthểxảyra.

Tôikhábấtngờkhiđượcnghechuyệnấyởmộtnơixaxôinhư

thếcủathếgiới.Giốngnhưnhữngcâuchuyệnthầnthoại,truyệnngụngôncủacácnướcvàcácnềnvănhóakhác,hiểubiếtnhữngsựthậtvềvũtrụcũngnhưcáchsốngphùhợpcủanhữngngườibảnxứởÚccũngrấtphongphú.

Từcâuchuyệnngụngônđượcônglãokểlại,chúngtahọcđượcrằngnướclúcnàocũngphảichảy.Khidòngchảybịchặnlại,dòngsôngsẽchết.Chúngtacũnghọcđượcrằngghentỵvàthamlamcósứcmạnhpháhủynhữngđiềutốtđẹp–mộtthôngđiệprấtphùhợpvớithờiđạimàchúngtađangsống.

Lạithêmmộtbàihọcnữa,đólànướccókhảnăngđọccảmxúcvàtruyềnhadocủanhữngcảmxúcđótớiphầncònlạicủathếgiới.Nóicáchkhác,nhữngthôngđiệpdùtốthayxấumànướcmangtheotớitoànthếgiớiphụthuộcvàomỗichúngta.

Đốivớitổtiêncủachúngta,sựkỳdiệu,khoahọcvàthầnhọcđềulàmộtvànhưnhau.Cáchđểtruyềnlạisựthậtvềthếgiớichocácthếhệtươnglailàquacáccâuchuyện.Nhữngcâuchuyệnnhưthếđượcxâydựngdựatrênsựhiểubiếtvềcácquyluậtvôhìnhchiphốithếgiớihữuhình.

Nhữngysĩcủanềnyhọctiêntiếnchínhlàcácphápsưcầunguyệnvàchữalànhchonhữngngườiđaukhổ.Đócũngchínhlàvaitròcủacáctinhthểnước.Thựcra,hànhtrìnhhướngtớiviệcnghiêncứuvềtinhthểnướccủatôixuấtpháttừmộtkhaokhátmuốnchữalành.

Lầnđầutiêntôiđượcgiớithiệuvớithếgiớihadolạlùngvàkỳdiệulà15nămvềtrước.Tôivừamớithànhlậpxongcôngtycủamình,IHM(banđầulàTrungtâmYtếShămsócSứckhỏeQuốctế-InternationalHealthMedical,bâygiờlàHộiHadoquốctế-InternationalHadaoMembership)vàđangnhậpmộtthiếtbịytếtầnsốthấp,dùngđểgiảmđau,từMỹ.MốiliênhệởMỹcủatôilàmộtnhàhóasinh–tiếnsĩLeeH.Lorenzen.TôiđượcbiếtrằngvợcủatiếnsĩLorenzenlúcđóốmkhánặng.Ôngđãlàmtấtcảnhữnggìmìnhcóthểnghĩtớiđểhồiphụcsứckhỏechobà,nhưcóvẻnhưngchẳngphươngthứcgìcótácdụngcả.Cuốicùngôngquyếtđịnhcânnhắctớinước.

Ônglậpramộtđộicácnhàkhoahọcchuyênsâuvềđiệntửvàvật

lývớimụcđíchpháttriểnloạinướctốtnhấtcóthể.Họbắtđầunghiêncứucủamìnhvớitiềnđềrằngnướccókhảnăngchuyểntảithôngtin.tiếnsĩLorenzennóivớitôirằnghọthựcsựđãtìmđượcraloạinướcnày.Rồimộthôm,tôicóđượccơhộitậnmắtchứngkiếnloạinướcđócóthểlàmnhữnggì.

DướibầutrờixanhtươisángcủaCalifornia,tôiđangchơiđánhgolfvớiTiếnsĩLorenzenvàhaitrongsốcácnhànghiêncứuđanglàmviệcvớiôngthìmắtcáchântôibắtđầuđauvìchấnthươngcũtronglúcchơibóngbầudục.Bangườikianhậnrarằngtôiđangđikhậpkhiễngvàlấylàmlolắng.

Cuốicùngtôicũngvềđượctớitrụsởcâulạcbộ,mộttrongmấyngườiđóđưachotôimộtchiếctúinhựanhỏcóchứanước.Họhướngdẫntôixoanướcvàoquanhvùngmắtcáchân.Ởchừngmựcnàođó,tôibiếtrằngnướckhôngthểxoadịuđượccơnđau,nhưngtôibiếtrằngnócũngchẳngcóhạigì,vậylàtôixoanướcvàomắtcáchânsưngvùcủamình.

Thậtkinhngạc,khitôiđứnglênđi,chântôikhôngcònđauchútnàonữa,ngaycảkhitôiduỗithẳngchânrachântôicũngkhônghềđau.Tôikhôngthểlàmngơtrướcthứnướckỳlạnày.

Hồiđó,ởNhậtngườitađangrấtquantâmđếnmộtsốloạinướcđượctuyênbốlàtốtchosứckhỏe,nêntôikýmộthợpđồngđểgiớithiệukỹthuậtnàytớiNhậtvàtôimờitiếnsĩLorenzencùnghainhànghiêncứutớicácbuổihộithảoởbatrongsốcácthànhphốlớnnhấtcảnước.

Ởcảbađịađiểm,cólẽvìkhôngmấtphíthamgia,cáchộitrườngđềuchậtkínngười.Nhưngrồitôisớmnhậnrarằnglờigiảithíchvềnhữngkhảnăngchữalànhcủanướcquákhóđểphầnlớnmọingườilĩnhhộiđược.Chínhbảnthântôicũnggầnnhưkhônghiểuđượcnhữnggìcácnhàkhoahọcđangdiễntả.Mộtvàingườiđứngdậyvàbỏvềgiữachừng;nhiềungườikhácgậtgùtrênghế.Đóđúnglàmộtthảmhọa.

Sauđó,tôingẫmnghĩxemcóchỗnàokhôngổn.Tôinhậnrarằngnướclàđiềuthiếtyếuđốivớicuộcsốngconngườitheorấtnhiềucách,tuynhiên,chúngtalạikhônghiểunhiềuvềnó.Lúcđó,khivẫncònđangnghĩxemnênlàmgìtiếptheothìtôingheđượcmộtđiều

màtôithấyrấthợplý:“Trướctiên,khoahọcdựavàosựhìnhthànhcủamộtgiảthuyết,sauđólàsửdụngcáccôngcụvàcôngnghệđểchứngminhgiảthuyếtđó.”

Tôibừngtỉnh.Tấtcảnhữngcôngcụvàcôngnghệcóthểđượcsửdụngđểphântíchcácchấthóahọccũngnhưcácchấtliệukhác,vậythìtạisaolạikhôngcóthứgìdùngđểphântíchnước?Tôikhôngbỏphíchútthờigiannào,gọingaychotiếnsĩLorenzenđểđềnghịôngtìmmộtthiếtbịnàođómàchúngtôicóthểsửdụngđểphântíchnước.ĐiềunàydẫntớibuổigặpgỡcủatôivớithiếtbịMRA–thiếtbịcóthểphântíchvàchuyểntảihado.

TừkhiđưathiếtbịnàyvềNhậtnăm1987,tôiđãcóhânhạnhđượclàmviệcvới15.000người,nhữngngườiđãđếnvớitôivìnhữngmốilovềsứckhỏecủamình.Tôiđãviếthơn10cuốnsáchvềhadovàrấtnhiềutrườnghợpkỳdiệutôitừngđượcchứngkiến.

Saunhiềunăm,rấtnhiềungườiđãthửmôphỏngchiếcmáyhadonàyvàđãtạorađượccácthiếtbịtươngtựđểphântíchhado,tạonênmộtloạitràolưuhadoởNhật.Rấtnhiềungườiđãbắtđầuquantâmtìmhiểuvềthếgiớivôhìnhcủahado.Phongtràonàyđủsứcđểđưachúngtavàomộtkỷnguyênmớivàmởracánhcửatớimộtgiaiđoạnmớitrongquátrìnhtiếnhóacủaloàingười.

Hiểuvềhadotraochochúngtahiểubiếttốthơnvềcáchthếgiớivậnhànhvànócũngtraochochúngtaniềmhyvọngvềtươnglai.Đôikhitôicònnghĩrằngbiếtvềnhữngkhảnăngcủahadocũnggiốngnhưsởhữuđượccâyđènthầncóthểbiếnnhữngđiềukhôngthểthànhcóthể.Rồinhữnglúckhác,tôicảmthấykhimìnhcànghiểuhado,tôicànghiểuthêmvềnhữngđiềuđangxảyraxungquanhchúngta.

ChụpảnhcáctinhthểlàmộtmônkhoahọccótínhchủquanĐểcóđượcsựthôngcảmvàtrợgiúpcủanhiềungườinhấtcóthể,tôiđãtiếpcậnvớinghiêncứucủamìnhtheocáchkhoahọcnhất.Nhưngchúngtôikhôngthểquênrằngkhôngphảiđiềugìcũngcóthểđược

làmrõnhờnghiêncứuhaykhoahọc.Cácbứcảnhtinhthểnướcbàyratrướcmắttamộtthếgiớikỳảocaoquý,nhưngthếgiớikỳảoấycórấtnhiềuđiềuđểchúngtatìmhiểu,vìđôikhi,sựkỳảolàcáchtuyệtvờinhấtđểcóđượcmộtbứctranhrõnétvềthựctại.

Khinướcđượcđóngbăng,mộttinhthểkhôngbaogiờxuấthiệnđếnlầnthứhai,cũngnhưkhôngbaogiờcóhaibôngtuyếtgiốnghệtnhau.Khitôitrìnhchiếucácbứcảnhtinhthểtrongcácbuổigiảng,tôithườngđượchỏi:“Nếukhôngcóhaitinhthểnàogiốnghệtnhau,vậylàmthếnàoôngchọnđượcmộtbứcảnhtinhthểcụthể?”

Đólàmộtcâuhỏihay.Tấtnhiênlàtôikhôngthểđưarachocácbạnhàngtrămtấmảnhmàchúngtôiđãchụplạitấtcảcáctinhthể,nhưngtuythế,tôikhôngthấycólýdogìđểđiềunàykhiếnchúngtabậnlòng.Cũnggiốngnhưkhinhìnvàomộtcuốntừđiểnbáchkhoavềcácloàiđộngvậtvàhỏilàmthếnàobứcảnhcủamộtconchócụthểlạicóthểđạidiệnđượcchorấtnhiềucácconchókhácnhaucủaloàiđó.Khitôichọnmộttấmảnhchobộsưutập,lựachọncủatôiđượcdựatrêntấmhìnhtinhthểthểhiệnchínhxácnhấtcáctinhthểđượctạothànhtừnhữngđiềukiệngiốngnhau.

TrongcuốnSứcmạnhthựcsựcủanước,tôiđãmôtảvắntắtcáchchúngtôichụpảnhcáctinhthểnước.Tôimuốnbổsungthêmvàichitiếtnữachonhữnglýgiảiđó.Nếuchúngtôikiểmtracáctácđộnglênnướccủangôntừ,cácbứcảnhhayâmnhạc,chúngtôibắtđầuvớinướcđượcchưngcất,sauđóchonướcấytiếpxúcvớiảnhhưởngmàchúngtôiđangkiểmtratrongmộtkhoảngthờigianthíchhợp.Nếuchúngtôikiểmtranướctừnguồn,vídụnhưởmộtcáihồ,chúngtôikhôngđểnótiếpxúcvớibấtcứảnhhưởngbênngoàinàokhác,nhưngôntừhayâmnhạc.Chúngtôichỉsửdụngđúngthứnướcấymàthôi.

Đểchụpảnhcáctinhthểnước,chúngtôiđặt0,5ccnướcvàokhoảng50chiếcđĩaPetribằngcáchdùngxilanh.RồichúngtôilàmlạnhcácđĩaPetritới-25°Cvàchụpảnhquakínhhiểnvi.Tấtnhiên,kếtquảkhôngbaogiờlà50tinhthểgiốngnhautrên50chiếcđĩa.

Khiđãcóảnh,chúngtôichiachúngthànhsáuloại:đẹp,kháđẹp,hìnhlụcgiác,hìnhcótâmtròn,hìnhmắtcáo,hìnhkhôngxácđịnh,hìnhméomóvàkhônghìnhthànhtinhthể.

Cáchphânloạinàygiúpchúngtôicóđượcýtưởngchungvềcácloạitinhthểđượchìnhthành.HãylấycáctinhthểđượctạothànhtừnướclấyởsôngHonmyolàmvídụ.KhichúngtôilấynướctừsôngtrướckhinóchảyvàovịnhIsahayaởbiểnAriake,chúngtôithấyrằngcáctinhthểbịvỡvàkhôngcótinhthểlụcgiácnàohìnhthành.Kếtquảnhưsau:

Đẹp:0

Kháđẹp:0

Hìnhlụcgiác:0

Hìnhcótâmtròn:2

Hìnhmắtcáo:6

Hìnhkhôngxácđịnh:29

Hìnhméomó:2

Khônghìnhthànhtinhthể:11

Điềunàychothấykhôngcótinhthểhìnhthànhtrên11chiếcđĩaPetrivàkhicáctinhthểcóhìnhthànhthìchúnglạibịvỡ.Khôngcómộttinhthểnàođượccoilàđẹp.Từđó,chúngtôichọnramộttinhthểmàchúngtôithấythểhiệntốtnhấtchochuỗivậtmẫu–trongtrườnghợpnàylàmộthìnhkhôngxácđịnh.

Tiếptheo,hãyxemvídụvềcáctinhthểhìnhthànhtừnướclấygầnnguồncủasôngHonmyo.

Kếtquảnhưsau:

Đẹp:2

Kháđẹp:4

Hìnhlụcgiác:0

Hìnhcótâmtròn:4

Hìnhmắtcáo:8

Hìnhkhôngxácđịnh:29

Hìnhméomó:3

Khônghìnhthànhtinhthể:0

Trongtrườnghợpnày,chúngrongtôichọnmộttinhthểđẹpđểđạidiệnchomẫu.Tấtnhiên,chỉcóhaitinhthểđẹptrongtổngsố50mẫumàthôi.Nhưngkhinhữngtinhthểnhưthếxuấthiệntrongmộttậphợpmẫu,thìthườngcũngsẽcónhiềutinhthểđượcxếpvàoloạikháđẹp,hìnhlụcgiác,hìnhcótâmtrònvàhìnhmắtcáo.Điềunàychỉrarằngcónhiềutinhthểđangtrongquátrìnhhìnhthànhhoặccótiềmnăngtạonêncáctinhthểđẹp.

Xétrằngcáctinhthểtừmẫunướcnàyhìnhthànhrấtdễdàng,chúngtôicóthểđànghoàngchọnmộttinhthểđẹpđểđạidiệnchomẫu.Tôithừanhậnrằngquátrìnhlựachọnkhôngtuânthủchặtchẽtheomộtphươngphápkhoahọc,nhưngnóimộtcáchđơngiản,chúngtôichọncáctinhthểđạidiệntốtnhấtchotoànbộmẫuchứkhôngphảichỉlàmộttinhthếtrongphânloạicósốlượngnhiềunhất.

Vàýtưởngvềmộtngườiphụtráchviệclựachọncũngtừđómànảyra.Khithựchiệnviệcchọnlựachobộsưutậpcácbứcảnhtinhthể,sẽlàhiệuquảnhấtnếumộtngườichọntấtcảcácảnh,nhưvậysẽđảmbảođượctínhnhấtquán.Đólàlýdovìsaotấtcảcácảnhtrongcuốnsáchnàyđềulàdotôichọn.

Thựctế,cáctinhthểtrongảnhmàchúngtôichụpđềuchịutácđộngcủacácyếutốnhưmôitrường,thờigianvàthậmchílàcảtínhcáchvàsuynghĩcủangườichụpnữa.Điềunàycũngkhôngkhácvớinguyênlýbấtđịnhcủacácmáylượngtử.NguyênlýbấtđịnhđượcđưaralầnđầutiênbởinhàvậtlýhọcngườiĐứcWernerHeisenbergvànguyênlýđóđượccholàđãgiúpkhoahọcvềmáylượngtửđượchoànthiện.Lýthuyếtnàynóirằngmỗilầnbạnnhìnvàocácelectron,chúnglạichuyểnđộngtheomộtcáchkhác.Nóicáchkhác,chínhvìkếtquảthuđượctừviệcquansátlànhữngchuyểnđộnghoàntoànkhônggiốngnhaunênviệcquansáttrởthànhbấtkhảthi.

Lýdocủahiệntượngnàylàvìconngườicầncóánhsángmớicóthểquansát,vàkhicácelectrontiếpxúcvớielectroncủaánhsáng,chúngsẽbịrốiloạn,dođókhôngthểdựđoánđượchướngchuyểnđộngcủachúng.Điềunàycónghĩalàchúngtabiếtrấtítvềnhữnggìđangdiễnratrongthếgiớiquanhmình.Khilýthuyếtnàylầnđầutiênđượcđưaratrướccộngđồngkhoahọc,rõràngnóđãgâychấnđộngtươngđốimạnh.

Nguyênlýnàycũngđượcápdụngchonước.Tùythuộcvàongườiquansátmànóthayđổihìnhdạnghoàntoàn.Phảnứngcủanướcsẽbiếnđổitheoviệcliệutráitimcủangườiquansátđầyắplòngbiếtơnhaysựgiậndữvàkhácbiệtnàysẽđượcbiểuhiệntrongsựhìnhthànhcủacáctinhthểnước.

Mộtnhântốkháckhiếnviệcquansátcáctinhthểnướccàngkhókhănhơnlàhìnhdạngthayđổiliêntụctrongquãngđờihaiphútcủatinhthể.Tùythuộcvàothờiđiểmđóngmàntrậpcủathiếtbịchụp,tinhthểtrôngsẽkhácbiệtmộtchút.Sựbấtđịnhquảthựclàmộtyếutốgắnliềnvớivạnvậttrênthếgiớicủachúngta.

Mặttrờimọcvàobuổisángvàlặnvàobuổichiều.Đólàmộtđiềutacóthểchắcchắn.Nhưngnếuxemxétcảmộtlịchsửdàicủavũtrụ,bạnsẽthấyrằnghiệntượngnàymớichỉtiếpdiễntrongmộtthờigianngắnvànócũngsẽkhôngduytrìmãimãi.Saukhoảngnămtỉnămnữa,MặttrờisẽdầndầnnởrộngvàcuốicùngsẽnuốtchửngTráiđất.VàđiềuđócũngchỉlàmộtphầncủaquátrìnhmàMặttrời–hànhtinhchiếusángchoTráiđấtchúngtahômnay–trảiqua.NămtỉnămtínhtheothờigianTráiđấtthìcólàgìkhisovớikhoảngthờigianvôtậncủavũtrụ?

Cácphươngphápđượcsửdụngđểchụpảnhtinhthểnướccóthểkhôngđápứngđượcđịnhnghĩacủamọingườivềtínhkhoahọcvàítnhiềucũngcóliênquantớisựbấtổn.Thựctế,cònrấtnhiềuđiềuvềthếgiớihadocònmơhồvàkhôngthểgiảithíchđượcbằngcácchuẩnmựcrõràngcủaphântíchthốngkê.

Nhưngkhinghĩvềđiềunày,bạncũngsẽthấyrằngtấtcảnhữnggìmàbấtcứnhàkhoahọcnàocóthểlàmchỉlàvénmộtgócnhỏcủatấmmànchephủsựthậtcủathếgiớinàylên,đểrồicốgắngthểhiệnđiềuđóbằngnhữngngôntừmàphầnđôngcôngchúngcóthểhiểuđược.

TấtcảmọithứđềuphátrahadoMộtcâuhỏikhácmàtôithườngxuyênđượchỏilà:“Làmthếnàomànướcđượctiếpxúcvớimộtbứcảnhhayngôntừlạicóthểtạoracáctinhthểkhácnhauđếnvậy?”Ngaycảtôicũngphảithừanhậnrằngđâylàmộtcâuhỏikhótrảlời.

Tôinảyraýđịnhđểnướctiếpxúcvớingôntừvàảnhchụptrướccảkhitôinghĩđếnviệcchụpảnhcáctinhthểnước.Tôiđãthửnghiệmvớichiếcmáyhadomàtôiđãđềcậpbêntrên.Khinhữngngườicóvấnđềvềsứckhỏetớivănphòngtôiđểnhờtưvấn,tôisẽkiểmtravàphântíchhadocủahọrồikhuyênhọdùngnướcđểđiềutrị.Nướcsẽđượctruyềnhadođểkhángcựlạivớicănbệnh.Nếuhọốmtớimứckhôngthểrakhỏigiường,tôisẽinratênngười,rồikiểmtrahadotừcáitênđó.Hoặctôisẽkiểmtrahadoquaảnhchụpcủahọ.Cáckếtquảghiđượccủacáctrườnghợpmàngườiốmhồiphụcđãthuyếtphụctôirằngngaycảcácbứcảnhcũngcóhadocủariêngmình.(Đểđọcnhiềuhơnvềnhữngtrườnghợpnày,hãythamkhảocuốnSứcmạnhthựcsựcủanước.)

Bạncóthểđềcậpđếnhadonàynhưmộtthứkhaokhát.Cómộtsốngười,khôngnhiều,cóthểcảmnhậnđượchadophátratừcácbứcảnhvànhờđócóthểcảmthấyđượcngườimấttíchcònsốnghayđãchếtkhixemmộttấmảnhintrênbáo.Ngaycảnhữngngườikhôngbaogiờthừanhậnlàmìnhtinvàonhữngnănglựcđặcbiệtnhưvậycũngcóthểtừngcómộtđiềmbáovàsauđóbiếtđượcrằngđiềmbáocủahọlàchínhxác.Mộtngườibạncủatôinóirằngôngnhớđãđọcvềmộtngườileonúi,ngườinàyđãchinhphụcđỉnhEverest.Khinhìnvàotấmảnhcủangườileonúiđó,ôngcảmnhậnthấyrằngngườinàykhôngcònsốngtrênđời.Khônglâusau,ôngnghetrênbảntinnóirằngngườileonúinàybịlạcvàđượccholàđãchết.Thậtkhóđểphủnhậnrằngtrongýthứccủaconngườicómộtnănglựcẩngiấu–cólẽlàsựlinhcảmchăng–đểcảmnhậnnhữngđiềuvừamớixảyrabấtchấpràocảnvềthờigianvàkhoảngcách.

Vớingôntừcũngcónhữngđiềutươngtựxảyra.CómộtniềmtincổxưaởNhật,rằngmỗitừriêngrẽđềucólinhhồncủamình,điềunàykhiếncácthôngđiệpcóthểđượctruyềntảivàthôngtinđượctiếpnhận.

Khinướcđượctiếpxúcvớinhữngtừnhư“Cámơn”và“Đồngốc!”,bạncóthếthấyrằngnướcghinhậnchínhxáctínhchấtcủanhữngtừnày.Nhưngkhicáctừđượcnóivớinước,ýnghĩacủatừlạithayđổiđángkểtheongữđiệuvàsựluyếnláycủangườinói.Cụmtừ“Đồngốc!”cóthểcóýnghĩakháchẳntùythuộcvàoviệcchúngđượcnóivớisựcămghétsâucayhaybôngđùanhẹnhàng.Nhưngvớinhữngtừđượcviếttrêngiấy,cáchnóikhôngcònlàmộtnhântốnữavànănglượngthuầntúycủatừđócóthểbộclộmìnhtrongsựhìnhthànhcủatinhthể.

Dùbạncósuyngẫmvềnóthườngxuyênvàsâusắcđếnđâu,sựthậtấyvẫnluônthậtphithường–gầnnhưkhótin–rằngcácthôngđiệpcủanướccóthểvượtquagiớihạnthờigianvàkhônggian.

Sựthậtrằngmộttấmảnhcóchứathôngtinchothấyýthứccóliênquanởđây.Khibạnnhìnthấymộtbứcảnhphongcảnhvànghĩrằngnóthậtđẹp,haymộtbứcảnhcủamộtngườibạngợilạinhữngkýứccũ,bứcảnhsẽlôicuốnýthứccủabạn.Cùngtheocáchđó,mộttấmảnhnhậndạngđượcdùngđểnhậndạngdựatrênnhậnthứcrằngbứcảnhđóđạidiệnchongườithật.

Cáchđâykhônglâu,mộtgiáosưtâmlýhọcởĐạihọcYaleđãtiếnhànhmộtthínghiệm.ÔngchọnmộtvàitừtrongtiếngDoThái,rồiôngbịaramộtsốlượngtừtươngứng.Tiếpđó,ôngtrộntấtcảcáctừvớinhau,đưachúngchonhữngngườikhôngbiếttiếngDoTháivàyêucầuhọđoánýnghĩacủacáctừ.Cácđốitượng,tấtnhiên,khôngbiếtrằngmộtnửatrongsốđólàtừgiả.KếtquảlàsốlượngngườiđoántrúngnghĩacủacáctừDoTháinhiềuhơnsovớicáctừđượcbịara.

ThínghiệmnàyđãgópphầnủnghộchocáclýthuyếtcủatiếnsĩRupertSheldrake–mộtnhàkhoahọctinrằngnhữngtừngữmàconngườiđãsửdụngnhiềunămnayhìnhthành“trườnghìnhthái”(morphicfield)choviệcnhậnthứcýnghĩacủanhữngtừnhưthế.Vìvậy,cónhữngngườichưabaogiờnhìnthấymộttừcóthểđoánđượcýnghĩacủanóvớiđộchínhxácbấtngờ.Trườnghìnhtháikhôngphảilàbấtcứđiềugìbạnnhìnđượcbằngmắtvànókhôngphảilàloạinănglượngcóthểđolườngđược.Cáchmiêutảchínhxácnhấtvềnólàmộtthếgiớikhác,khôngnhìnđượcbằngmắt.

Vớisựhìnhthànhcủatrườnghìnhthái,tỉlệchắcchắncủagiả

địnhrằngnếucóđiềugìđóxảyrađếnlầnthứhaithìsẽcònxảyranữacàngtănglên.Quátrìnhtươngtựcũngđượcnhậnthấykhikhámphálịchsử.Vìlýdonàođó,cáctừngữđãđượcnóiởđâuđótrênthếgiớithườngdễhọchơn.

Đểminhhọachoýkiếnnày,chúngtahãycùngxemmộtvídụ.TrongmộtchuyếnsangĐứccáchđâykhônglâu,tôiđượcnghemộtcâuchuyệnrấtthúvị.Mộtbácsĩđãthuthậpcácmẫumáutừmộtvàibệnhnhânvàlưutrữcácmẫumáunày.Rồivịbácsĩnóiôngcóthểxácđịnhbệnhnhânbịbệnhgìchỉbằngcáchnhìnvàomẫumáucủangườiđó.

Cácmẫumáuđượcđóngkínvàlưutrữcẩnthậnđểkhôngbịhỏngvàbiếnđổi.Nhưnghainămsau,khingườibácsĩkiểmtralạicácbệnhnhânvàcácmẫutrướcđó,ôngnhậnrarằngthànhphầncủamáuđãthayđổivàhoàntoànkhôngphảitheokiểungẫunhiên.Máuhainămtrướcgiờđãthayđổithànhcácthànhphầngiốngnhưmáugầnđâyđượckiểmtralại.Nóicáchkhác,nếubệnhnhânbịốmtronghainămtrướcvàgiờđãlànhbệnh,máulấyhainămtrướccũngsẽthayđổithànhtrạngtháimáucủangườikhỏemạnhvàngượclại.Khiđó,vịbácsĩtiếnhànhthêm2.000thínghiệmnữavàchocôngbốkếtquả.

ỞĐức,tôigặpmộtbácsĩkhác–mộtngườiđànôngkhoảng80tuổiđãtiếnhànhmộtthínghiệmtươngtự.Ôngđãchẩnđoánbằngcáchlấymộtgiọtmáutừngóntaybệnhnhânvàthấmvàomộtmẩugiấy.Ôngnóirằngôngcóthểsửdụngcùngmộtvếtmáunàytrongtoànbộquátrìnhđiềutrịchobệnhnhân,bởinóliêntụcbiếnđổihìnhdạngtheotìnhtrạngcủangườibệnh.Nóicáchkhác,vếtmáutừhainămtrướccóthểđượcdùngđểchẩnđoántìnhtrạngsứckhỏehiệntạicủabệnhnhân.

Cáchgiảithíchkhoahọcchohiệntượngnàyư?Tôikhôngbiết.

Làmsaochúngtacóthểdiễngiảiđượccácnguyênlýcủahado?Hãynghĩtớibađiềucóliênquantớihadomàchúngtađãthảoluậntrongchươngđầutiêncủacuốnsáchnày.

Thứnhất,hadolàrungđộng.Tấtcảnhânloạiđềuđangởtrạngtháirungđộngvàthểtrạngcủamộtcánhâncóthểđượctìmhiểubằngcáchkiểmtrasựrungđộngcủamẫumáulấytừcơthểngườiđó.

Thứhai,hadolàcộnghưởng.Máuđượclấytừmộtngườihainămtrướcvẫntiếptụccộnghưởngvớihadohômnaycủangườiđó,thayđổiđểtrùngkhớpvớitìnhtrạnghiệntạicủamáuđangchảytrongmạchcủangườiđóngaylúcnày.

Vàthứba,hadolàsựtươngđồng.Vớitấtcảhado,cómộtphiênbảnthunhỏvàmộtphiênbảnphóngto,nhữngphiênbảnnàycộnghưởngvớinhau.TrongcácthínghiệmđượcthựchiệnởĐức,cáchdiễngiảicủatôilàmẫumáulàphiênbảnthunhỏcủacơthểmẫu,thayđổithốngnhấtvớicơthểsảnsinhranó.

Khoảngbảythậpkỷsau,mộtnhàkhoahọccótênHaroldSaxtonBurrđãđặtnềntảngcơbảnchokhoahọcvềhado.BurrlàmộtgiáosưnổitiếngvềgiảiphẫuởĐạihọcYale.Trongkhinỗlựctìmhiểunhữngbíẩncủacuộcsống,ôngđãđưarachochúngtakháiniệmtrườngL(L-field)haytrườngsống.Vìtấtcảcáctếbàotrongcơthểchúngtađềuđượcthaythếtrongquãngthờigiansáutháng,vậythìtạisaochúngtalạicứtáisinhmãilàmộtngườihếtlầnnàyđếnlầnkhác?

Ôngtinrằng,cũnggiốngnhưchiếckhuônlàmthạch,cómộtthếlựcvôhìnhkhiếnđiềunàyxảyravàônggọinólà“trườngsống.”Ôngtinrằngvìtrườngsốnglàmộttrườngđiệntừtrongtựnhiên,nócóthểđolườngđượcvàthậmchíôngcònpháttriểnthiếtbịđolườngcủariêngmình–sửdụngmộtthiếtbịđođiệnápvàmộtđiệncực.Ôngkhámphárarằngkếtquảđolườngôngthuđượcthayđổitheocảmgiáccủađốitượng.Ôngthuđượcđiệnápcaohơntừcácđốitượngđangcảmthấyhânhoanvàđiệnápthấptừnhữngngườiđangbuồnbã.

DườngnhưthiếtbịcủaôngchínhlànguyênmẫuđầutiêncủathiếtbịMRAmàtôidùngđểphântíchhado.Bằngcáchnhậpmộtloạtcácsốmãvàothiếtbị,ngườitacóthểxácđịnhđượcbộphậnnàotrêncơthểkhớpvớimã.Khimộtbộphậnnhấtđịnhcủacơthểbịđauđớn,hadocảmxúcchắcchắncóliênquan.Bằngcáchsửdụngcácmã,nhữnghadocảmxúcnhưthếcũngcóthểđượcđolườngvàxếploại.

TrongcuốnsáchcủamìnhKếhoạchbấttử:Nhữngconđườngđiệntửcủasựsống(Blueprintforimmortality:Theelectricpatternsoflife),tiếnsĩBurrđãviếtrằngmộtngàynàođóchúngtasẽxácđịnhđược,thậmchícảnhữngcảmxúccủaconngười,bằngcáchsửdụng

điệnápởmứcmilivol.

Bấtcứaitừnglàmviệcnhiềuvớisựrungđộngcũngđềunhậnraítnhấtmộtđiều:tâmhồnchịuảnhhưởngcủabấtcứđiềugìvànócóảnhhưởngđếntấtcảmọithứ.Cảcơthểbạnvànhữngđiềuđangdiễnraquanhbạn–thậmchícảthếgiớimàbạnđangsống–đềuđượctạoratừtâmhồnbạn.Đólàđiềutôiđãquansátđượchếtlầnnàytớilầnkhác.Trongbạnẩnchứarấtnhiềusứcmạnh.

Cólẽchúngtađangsốngtrongmộtthếgiớiđầynhữnghỗnloạnkiểmsoátvàkhôngthểdựđoán.Chúngtakhôngthựcsựbiếtđiềugìsẽxảyratừgiâyphútnàytớigiâyphúttiếptheo.

Nhưngnhữnghỗnđộnnàycũnglàtạophẩmcủachínhbạn.Sựhỗnđộnchồngchấtlênvớivôvànnănglượng.Cuốicùngthì,trướckhicóthiênđườngvàTráiđất,trướckhicómộtvũtrụchuyểnđộngtheotrậttự,chỉcómộtthứduynhất:sựhỗnmang.

Vậynênnếubạncảmthấylạclõng,thấtvọng,chầnchừhayyếuđuối,hãytrởvềvớichínhmình,vớiconngườithựccủabạn,ởđâyvàbâygiờ.

Vàkhitớiđượcđó,bạnsẽkhámphárabảnthânmình,nhưmộtđóasennởrộ,ngaycảgiữaaobùn,xinhđẹpvàmạnhmẽ.

CHƯƠNGNĂMCầunguyệncóthểthayđổithếgiớivà

nướcHồicònnhỏ,tôirấthaygặpđigặplạimộtcơnácmộng.Đất

dướichântôirunglênvàmộtngọnnúilửatuôntràoranhamthạchnóngđỏ.Đạidươngbiếnthànhmộtngọnsóngkhổnglồbaotrùmlêntấtcảmọithứ,hủyhoạinhàởvàcáccôngtrình,mọingườivừachạytánloạnvừalahétgiữanhữngtiếngrềnvangcủađất.

Cónhữnggiaiđoạngầnnhưđêmnàotôicũngnằmmơthấycơnácmộngnày.Giờthìtôikhôngcònbịgiấcmơấyquấynhiễunữa.Thựctế,nóđãngừnglạikhitôixuấtbảncuốnsáchđầutiênvềcáctinhthểnướccủamình.Nhưngtôingờrằngquabaonhiêunăm,tôiđãthấygiấcmơnàyđếnhàngnghìnlần.Đôikhinólàmtôisợtớimứctôinhảykhỏigiường,tỉnhnhưsáovàsẵnsàngchạythoátthân.Tớingàyhômnay,tôivẫnkhôngbiếtýnghĩacủagiấcmơđólàgìhayvìsaotôilạigặpnónhiềulầnnhưvậy.Tôibiếtnóchỉlàmộtgiấcmơ,nhưngcáicảnhtượngđịangụcđóvẫnlẩnkhuấttrongtâmtrítôi,nhưthểnóhoàntoàncóthậtvậy.

Giaiđoạnchuyểnmìnhcủathếkỷdườngnhưlàquãngthờigianđặcbiệtbấtổnvàbấpbênh.Đólàmộttrongnhữngkếtquảlàsựquantâmlớnhơntớicácvấnđềtâmlinh.Phải,chúngtađãsốngsótquasựkiệnthángBảynăm1999–thángmànhàtiêntriNostradamusđãdựbáothếgiớisẽbịdiệtvongvànăm2000tớirồiđimàcácmáytínhkhônghềnổidậychốnglạichúngta.Trongkhinhiềungườicòncóthểnhớlạicảmgiácrằngcóđiềugìđórấtkhủngkhiếpsắpsửaxảyđến,nhiềungườikháctinrằngchúngtađãđứngởbờvựccủamộtgiaiđoạnlịchsửnhânloại,khimàtấtcảcáchiểubiếtvàtrítuệcủarấtnhiềunămrấtcóthểsẽtíchtụlạiđểtạonênmộtthờikỳvàngson.Vànhữngngườikhôngcócảmgiácấythìítnhấtcũnghyvọngvềmộttươnglainhưthế.Nhưnglònghyvọngchứachanấychẳngkéodàilâu.

Ngày11thángChínnăm2001ậptớivàmọithứđềuthayđổi.NhữngngọnlửachiếntranhbốclênởTrungĐông,Afghanistan,IraqvàIsrael.Trangđầutiêncủathếkỷngậptrànhyvọngcủachúngtađãnhuốmđầymáu.RồitớicơnsóngthầnácliệtởẤnĐộDươngthángMườihainăm2004vàcơnbãoKatrinanăm2005.Vàtôinhớlạicơnácmộngthờithơấu.

Lúcnàocũngcónhữngngườitinvàohồikếtcủanhânloại,sựhủydiệtcủathếgiớivàthảmhọatoàncầuthìđangcậnkềngaytrướcmắtchúngta.Tôikhôngtintươnglaiảmđạmđóđangchờđónchúngta,vàtôivẫnluôncốgắngkiêncườngchốnglạinhữngdựđoántiêucựcấy.Lýdotôilạcquannhưvậylàvìtôicảmthấyrằngnhữngngôntừkhắcsâutrongtimchúngrarấtcóthểsẽcótácđộnglênhướngđicủathếgiớinày.

Nhưngtôicũngthừanhậnrằngđôikhicóvẻnhưthếgiớiquảthậtđangbướcnhữngbướcdẫnthẳngtớisựhủydiệtcủanhânloại.Dùbạncócốgắngđểsốngtíchcựcđếnđâuđinữa,cũngthậtkhóđểngólơtrướcsựthậtrằngchúngtađangphảiđốimặtvớihàngloạtcácvấnđềdochínhchúngtatạora.

Vớiviệcdânsốtoàncầuđượcdựđoánsẽbùngnổgấp1,5lầntrong50nămtớivàbốnlầntrong100nămtiếptheo,vớitốcđộcôngnghiệphóachóngmặt,vớiđiềukiệnmôitrườngbịhủyhoạinhanhchóng,sựsốngcòncủachúngtathậtmongmanh.

Mộtsốbáocáonóirằng1độtănglêntrongkhoảnggiữa4và6độCtrongvòng100nămsẽlàmtăngmựcnướcbiểnlên80tới150cmvànhấnchìmnhiềuvùnglãnhthổmàchúngtađangcưngụ.

Vàchẳngcógìđảmbảorằngsựthayđổiđósẽdiễnratừtừ.NhữnghònđảolớnởBiểnNamgiờđâyđãhoàntoànchìmdướibiển.Quátrìnhdânglêncủacácđạidươngkếthợpvớimộtcơnsóngthầntươngtựnhưcơnsóngthầnchúngtavừamớichứngkiếncóthểquétsạchnhiềuthànhphốlớnvàtoànbộnềnvănminhởmộtsốkhuvựccủathếgiới.Thờitiếtbấtổnlàmộtmốilongạikhác.Nhữngcơnmưaràovànhữngtrậnhạnhánbấtthườngđangtrútsựtànphálênnguồncunglươngthựcthếgiới.

Đôikhitôingờrằnggiấcmơlặplạihồinhỏcủamìnhkhôngchỉlàgiấcmơcủamộtđứatrẻ.Chúngtacóthểlàmgìđểthayđổiquá

trìnhnày,dùchỉmộtchútthôi?Cómộtgiảipháplàthayđổicáchchúngtasốngcùngcáccấutrúcvàhệthốnghìnhthànhnênxãhội.

CácmốilovềmôitrườngTrongChươngBa,tôiđãthảoluậnvềảnhhưởngdộilạicủadòngnướcbịchặn.Chúngtacũngthấykếtquảtươngtựkhichúngtacanthiệpvàochukỳsốngtinhtếhìnhthànhnêncáchệsinhthái.

MộttrongnhữnghồichuôngcảnhbáođầutiênlàcuốnMùaxuânthầmlặng(SilentSpring)củaRachelCarson–ngườiđãtiếtlộrằngnhữngloạithuốctrừsâunhưDDTlàmônhiễmnướcvàđẩytoànbộcácloàichim,cátớibờvựctuyệtchủng.MùaxuânthầmlặngkểvềcâuchuyệnthuốcdiệtcôntrùngDieldrinđãđượcphuntrongđịaphậnvàxungquanhkhuvựcSheldon,IllinoisnhằmtiêudiệtbọxítNhậtvàngănquátrìnhlansangphíaNamcủaloàinày.Cácchấthóahọcngấmvàotrongđất,giếtchếthoặcđuổitoànbộbọxítvàcáccôntrùngkhác.Saukhiănnhữngcôntrùngnàyhaytắmtrongnướcônhiễm,chimcổđỏ,chimtrĩ,chimsáođábắtđầuchết,tiếptheođólàsóc,thỏvàhơn90%mèoởcáctrangtrại.Ngaycảcừucũngkhôngthoátkhỏiảnhhưởngchếtngườicủacácchấthóahọc.

Carsonđồngthờicũngtiếtlộvềảnhhưởngcủacácchấthóahọclêncáhồidicư(salmon)vàcáhồikhôngdicư(trout)ởcácsôngvàtỉlệungthưtănglênởngười.Nhưngtấtcảnhữngđiềunàykhôngngănchínhquyềnbangvàliênbangngừngphuncácloạithuốcdiệtcôntrùngngàycàngmạnhhơnvàocácnămsauđó.

Đúngnhưdựđoán,côngtrìnhcủabàbịngànhcôngnghiệphóanôngnghiệpphảnđốimạnhmẽ.Họbêuxấucuốnsáchvàgắnchobàcáimác“ngườiđànbàđiênloạn”.NhưngkhiCarsonxuấthiệntrênbáochíđểbảovệmình,sựlô-gícvàlòngtựtrọngcủabàcòngâyấntượngsâusắchơnvớingườiđọc.Cuốicùngthìđiềunàydẫntớiviệcchínhphủbuộcphảithừanhậnrằngbàđãđúng.ÓcphánđoánvàlòngdũngcảmcủaCarsonđãvượtquacảthờiđạicủabàvàđếnngàynayvẫntruyềndạyđượcchochúngtanhữngbàihọccònnguyêngiátrị.Tôichorằngtấtcảmọingườiđangsốngởthờiđạinàyđềunênđọccuốnsáchcủabà.

Carsonđãgiónglênmộthồicảnhbáosớmvềnguycơônhiễmtiềmẩn,nhưngđồngthời,bàcòncảnhbáochochúngtavềảnhhưởngchuỗihìnhthànhkhimộtmốinốicủachukỳsốngbịphávỡ.Chúngtađãnhìnthấyviệcloạibỏsâubọhaycỏdạibằngphươngtiệnhóahọccóthểdẫnđếnsựtuyệtchủngtrêndiệnrộngcủanhữngdạngsốngkhác,baogồmcảcácvisinhvậtsốngtrongđất.Vàkhiđấtđãchếtthìbắtbuộcphảisửdụnghóachấtvĩnhviễnthìmớicóthểduytrìviệctrồngtrọtđược.

Mộtkhichukỳsốngtựnhiênđãbịphávỡ,khôiphụclạinólàđiềutôikhôngthể.Hơn40nămđãtrôiquakểtừlầnđầuRachelCarsoncảnhbáochúngtavềtácđộngcủathuốctrừsâu.Chúngtađãthấycósựcảithiệnnàochotìnhhìnhnàychưa?Ởcácnướctiêntiến,ítnhất,việcsửdụngDDT,DieldrinvàcáchóachấtkhácmàCarsonđãcảnhbáochúngtađãbịcấmvàphầnlớnđãbịngừngsảnxuất.Nhưngthậtđánglênán,nhữnghóachấtnàyvẫnđượcbánchocácnướcchưaralệnhcấm.

Trongcuộcchạyđuatìmkiếmlợinhuậnvàsựtiệnlợi,chúngtađãnhắmmắtvớichukỳsốngđãđượchìnhthànhquahàngtỉnăm.Chúngtađãlàmquánhiềuđiềucónguycơchấmdứtchukỳnàyđồngthờitạoramộtchukỳtànphávàhủydiệtmới.

ChủnghĩavậtchấtkhôngngừngpháttriểnCóbaogiờbạncócảmgiáclàxãhộinóichungvàbạnnóiriêngđangchuyểnđộngvớitốcđộnhanhhơncáchđây10hay20nămtrướckhông?Kimđồnghồchắclàkhôngtăngtốc,nhưngnhậnthứcvềthờigiancủachúngtathìcó.

Hãytưởngtượngrằngthếgiớilàmộtconquaykhổnglồ.Chúngtasẽgọinólà“conquayvănhóavậtchất”.Khivănhóapháttriểnlênvàchúngtađòihỏinhiềuhơn,conquaycàngngàycànglớnhơn.Đóchínhlàcáchvậnhànhcủacuộcsốngtrongđiềukiệnvậtchấtnặngnềcủachúngta.Mỗinăm,doanhthuphảităng,thunhậpphảităngvànềnkinhtếphảimởrộng.Chúngtađượctôirènđểnghĩrằngdậmchântạichỗhoặcchậmlạisẽdẫntớisuythoái,thụtlùivàthấtbại.Cácmụctiêuđạtđượcdẫntớiviệcđặtranhữngmụctiêucaohơnvànhữngyêucầuphảilàmviệcngàycàngầuchămchỉvànhanhchóng

hơn.Vôcùngtậntụy,chúngtalaođộngcầncùđểmởrộngkíchthướccủaconquay.

Vàchúngta,đứngtrêngờcủaconquaynày,phảiđimộtkhoảngcáchrộnghơnrấtrấtrấtnhiềumớihếtđượcmộtvòng.Trongkhimộtconquaynhỏhơncóthểhoànthànhmộtvòngtrongmộtgiây,conquaylớngấpđôi–hoặcgấpmộtnghìnlần–sẽcầnnhiềuthờigianhơnđểquayđượcmộtvòng.Trongkhimộtconquaynhỏcóthểchỉxoayvàicentiméttrongmộtgiây,mộtconquaylớnhơncóthểđiđượcvàimét.

Kimđồnghồcủabạnvẫnchạyvớitốcđộnhưcũ,nhưngtốcđộthayđổidiễnrathìlạitănglên,vàcólẽmộtngàynàođóconquaynàysẽđinhanhđếnnỗichúngtakhôngthểbámtrụđượcnữa.Chúngtaphảilàmgìđểhãmđượctốcđộconquaynày?

Tôichỉbiếtcómộtcáchđólàtừbỏlốisốngnhanh,trọngvềvậtchấtcủachúngta.Nóicáchkhác,sựlưutrúcủachúngtatrênhànhtinhnàysẽđòihỏitaphảimanghànhlýnhẹhơn.Chỉđơngiảnvậythôi.

Bạncóthểtinrằngbạnsẽhoànthànhđượcnhiềuviệchơntrongthờigianngắnhơnnếubạnsốnghếttốclực,nhưngvớihầuhếtmọingườithìđiềuđócuốicùnglạicónghĩalàlàmviệcchămchỉhơnnữatrongcôngviệcmàhọngàycàngbớtyêuthích.

Khixãhộimởrộngravàcơsởhạtầngtrởnênphứctạphơn,vaitròcủacánhânngàycàngđượcphóthácchomộtmảnhrấtnhỏcủamộtbộmáykhổnglồ;cảmthấybấtlực,khôngthểtạonênsựkhácbiệt,conngườicamchịulàmtheonhữnggìhọđượcbảophảilàm,khônghơn.Nhưngnhữngbướcđivĩđạiphíatrướcluônluôncóthểđượcthựchiệnbằngcáchtrởnênnhỏbéhơnthayvìtolớnhơn,bằngcáchtiếnchậmhơnthayvìnhanhhơn.

Trongmộttổchức,ngườicôngnhânchỉcóthểmởrộngkhảnăngcủamìnhtớigiớihạncủachiếchộpmàhọvậnhànhtrongđó.Ởnhiềucôngtylớnvớinhữngbộphậnđượcphânchia,phạmvicủaphầnlớnmọingườichỉgóigọntrongnhiệmvụtrướcmắt.Vớimộtvaitrònhỏphảiđảmnhiệmtrongmộtchiếchộplớn,tầmquantrọngvàgiátrịcủamỗivaitròlàrấtnhỏ,tầmnhìnvànhucầupháttriểnkhảnăngcủangườilaođộngcũngvậy.Nhưngkhikíchthướccủa

chiếchộpmàmọingườivậnhànhbêntrongbịgiảmđi,vaitròcủanhữngngườiởbêntrongchiếchộplạitrởnênquantrọng,cógiátrịhơnvàbiếtđượcđiềunày,nhiềungườisẽphấnđấumởrộngcáckỹnăngvànănglực.Họtìmhiểuvềđồngnghiệpcủamình,giaotiếpđượccảithiện,vàđộnglựcthìtănglên.Nhữngýtưởngmàtrướcđâybịsựphứctạpcủamộttổchứclớnlàmchomờmịtsẽtrởnênrõrệtvànhữngsựđổimớisẽcáchmạnghóatổchức.Nhữngnhâncôngtrẻtrongcôngtysẽnhìnthấyhyvọngvàsẽđượctiềmnăngvôhạntronghọkhuyếnkhíchđểthăngtiếntrongcôngty.Kháiniệmnhỏhơnlàtốthơnkhôngchỉápdụngchocáccôngty.Nhữngkếtquảtươngtựcũngđượcnhậnthấytrongchínhphủvàtấtcảnhữngtổchứckháctrongxãhội.

QuanniệmđangthayđổiNgàycàngcónhiềungườibắtđầuhiểurằngtohơnvànhanhhơnkhôngnhấtthiếtđồngnghĩavớitốthơn.Việcnhữngthamlamvàđòihỏivôlýchồngchấtsẽchỉdẫntớisựtànpháchứkhôngphảithànhcông.Chúngtathườngthấycácđịnhchếtàichính,nhữngcôngtyxâydựngvànhữngnhàbánlẻđấutranhchosựtồntạicủamình.ThậmchíchúngtacóthểnóirằngsựpháhủyTòathápTrungtâmThươngmạiThếgiớitượngtrưngchomộtsựthayđổirộnghơnđangdiễnratrongxãhộicủachúngta.Tấtnhiênnhữngvụtấncôngcủabọnkhủngbốlàtộiácghêtởm,nhưngmộtlýdokhiếntòathápđôiởNewYorktrởthànhmụctiêucủabọnkhủngbốlàvìchúnglàbiểutượngchonềnkinhtếtoàncầuvàmộttrongnhữngtòanhàphứchợplớnnhấttừngđượcxâydựng.TôitinrằngsựsụpđổcủanóđãgópphầnthúcđẩyconngườichúngtahướngvềlýthuyếtcủaE.F.Schumacher–ngườiđưarachủtrương“Nhỏlàđẹp”(Smallisbeautiful)tronglýthuyếtkinhtếmớicủaông,ởđó,conngườilàtrungtâm.

Ngàynay,nhiềungườiđangtậphợplạivớinhauđểhìnhthànhnhữngcộngđồngvượttrênnhữngđịnhnghĩađiểnhìnhvềlánggiềngvàlàngxóm.ỞchâuÂu,Mỹ,Úcvànhữngnơikháctrênthếgiới,cáccộngđồngđượchìnhthànhvớimụcđíchchungsốnghòabìnhvớimôitrường.Nhữngcộngđồngnàytồntạiởrấtnhiềudạng,nhưngđềucómụcđíchcơbảnlàtáchmìnhrakhỏilốisốngdựatrêntiêudùngvàtrởthànhtựcungtựcấp.Mộtkhíacạnhkháccủaxuhướngnàylàphongtràoănchậm(slow-food)vàtiếngnóingàycànglớn

chốnglạixuhướngtiêuchuẩnhóamàchủnghĩatoàncầu(globalism)(1)cổxúy.

Trongnhữngnămgầnđây,chúngtacũngđãđượcnghevềnhữngđồngtiềnđịaphươngmớivàxuhướngbổsungcáchệthốngtrởvềvớiviệctậptrungvàosựtraođổihànghóavàlaođộngtheogiátrịngangbằngthaychosựmởrộngkhôngngừngcủahiệntượngđầucơđangdiễnrahiệnnay.Đâylàmộtcáchkhácđểchúngtatrởvềvớinhữngnềntảngcơbảncủakháiniệmcộngđồng.

Mộtlựachọnthaythếtựnhiên,cóthểtáitạochodầu

Mộtđiểmchungcủanhữngkháiniệmcũmàmớivềcộngđồngnàylàmốiquantâmtớimôitrường.Trongmộtthờigiandài,dầuđãlànguồncơnchínhchonhữnglolắngvàmâuthuẫncủathếgiới.Hầuhếtcácnềnkinhthếgiớiđềuđượcdầutiếpsứcmạnhvàcảcáccuộcchiếntranhđangdiễnratrênthếgiớicũngvậy.Vàđiềuđókhôngnằmngoàidựđoán.Nănglượnglànềntảngcủatấtcảcácnềnvănminh.Cuộcsốngtiệnnghicủachúngtaphụthuộcvàokhảnăngchúngtacótạorađủnănglượnghaykhông.Tacóthểđểnhữngngọnđènneonsángcảđêm.Luônluôncómộtcửahàngđangmởcửaquanhđâyđểthỏamãncơnđóivàkhaokhátcủachúngtavàolúcđó.

Nhưngđiềugìsẽxảyđếnvớichúngtakhigiọtdầucuốicùngđượcdùngcạn?Đènsẽtắtvàcácthiếtbịcủachúngtasẽtrởnênvôdụng.Nhưngđócũngchưaphảilàvấnđềvìchúngtasẽkhôngthểchuyểnthứcăntớibànđược.Nềntảngđanghỗtrợchochúngtaquảthựcrấtmongmanh.

Nếucuộcsốngcủachúngtangàyhômnaykhôngbịbóbuộc,tacóxuhướngnghĩnólàvấnđềcủaaiđókhác.Nhưngbâygiờ,ởthờibuổidưthừa,chínhlàlúctanênđặtnềntảngchosựsốngcòncủanhữngthếhệtươnglai.Chúngtacầnphảitìmrathứgìđóthaythếđượcchodầuvàcácsảnphẩmtừdầumàchúngtađangphảiphụthuộcvào.

Mộtsựthaythếkhảthiđãthuhútsựchúýcủatôilàcâygaidầu.

Thiênnhiêncungcấpmọithứchochúngtatheonhữngcáchrấttuyệtvời,dođó,trướchếtchúngtanênnhìnvàotựnhiênđểtìmgiảiphápchonhữngkhókhăncủamình.Câydầugai(hemp)cóthểcungcấprấtnhiềuthứmàloàingườicầncóđểtồntạitrênhànhtinhnày.

Giấy,vảivàthậmchícảnhựađềucóthểđượcsảnxuấttừthâncâynày.Mộthectacâydầugaicóthểchogấpbốnlầnlượnggiấytừmộthectacâythângỗ.Vảilàmtừthâncâydầugaimềmmạivớidahơnrấtnhiềulầnsovớivảibôngtẩmđầyhóachất,đólàchưakểđếnviệccâydầugaichonăngsuấtcaohơnbôngtừbatớibốnlần.

Từhạtvàthâncâydầugai,cóthểthuđượcnguyênliệudiesel,methanolvàethanolmàkhôngsinhraphụphẩmkhísunfurcóthểgâynênmưaaxitvàônhiễmkhôngkhí.CôngtyFordMotorthậmchícòntạoramộtloạixeôtôcóthânbằngnhựalàmtừcâydầugaivàchạybằngnhiênliệudầugai.

Dầugaicòncóthểtrởthànhnguồndinhdưỡnglýtưởngcholoàingười.Quảcủacâudầugaicungcấplượngproteintươngđươngvớiđậunànhvàlạidễtiêuhóa.Nócòncóchứacácaxitaminvàaxitbéocầnthiết.

Hạtcâydầugaicòncóthểđượcdùngđểtạoradầutốtchosứckhỏe.Hỏamanhân(huomaren)làtêntiếngTrungcủanóvànóđượcsửdụngrộngrãinhưmộtloạithảodược.Côngdụngyhọccủanóthìnhiềuvôkể.Cácsảnphẩmpháisinhcóthểkểđếnlàthuốckhángsinh,thuốcchốngsuynhược,thuốcgiảmđauvàthuốcchữađauđầu.Cácbáocáocũngchothấycáckếtquảquantrọngtrongviệcđiềutrịungthư,AIDS,thấpkhớpvàmẩnda.Dầugaicòncóthểđượcdùnglàmdầugộivàmỹphẩmdođặctínhdưỡngẩmcủanó.

Mộtđặcđiểmkháckhiếndầugaitrởnênhấpdẫnlàkhảnăngpháttriểnnhanhchóngcủanó.Trong110ngày,câysẽđạttớiđộcaohaihoặcbamét,điềunàychophépngườitathuhoạchvàivụtrongmộtmùa.ỞNhật,ngườitađồnrằngninjasửdụngcâydầugaiđểcảithiệncáckỹnăngnhảycủamình.Khicâybắtđầupháttriển,họcóthểdễdàngnhảyquanó,nhưngkhinócaolênmỗingày,muốnhoànthànhbàiluyệntậpphảiđòihỏingàycàngnhiềunỗlựcvàkỹnănghơnnữa.

Khicâydầugaipháttriển,nóchuyểnhóakhícacbonicthànhkhí

oxyvớitốcđộcaohơnsovớihầuhếttấtcảnhữngloạithựcvậtkhác.Lượngkhícacbondocâydầugaihấpthụnhiềuhơngấpbatớibốnlầnsovớicácloạicâyrụnglá.

Từkhíacạnhhado,dầugaitốtchomôitrườngvìnóphátrahadotíchcực.Thựctế,tốcđộrungđộngcaocủadầugailàđiềukhiếnnólớnnhanhđếnvậy.Nóchínhlàmónquàcủatựnhiêncóthểgiảicứuchúngtakhichúngtacầnđến.

DầugaiđượcđankếttrongtấmvảilịchsửnướcMỹ.Ngườitakểrằngnếukhôngcódầugaiđểlàmthừngvàbuồm,Columbuschẳngbaogiờcóthểhoànthànhchuyếnđixuyênđạidươngcủamình.NgaycảbảnTuyênngônĐộclậpcủanướcMỹcũngđượcviếttrêngiấydầugai.BạnthậmchícòncóthểtìmthấycâydầugaiđượctrồngtrêntrangtrạicủaGeorgeWashington.

Khôngmay,cónhữngnhậnthứcsailầmvềcâudầugaivìnócóquanhệvớicâycầnsa(marijuanahaycannabis)–loạicâyphiphápởnhiềunơitrênthếgiới.Mặcdùvậy,trongnhữngnămgầnđây,cơsởchoviệcsửdụngcâydầugaiđangcónhữngdấuhiệuphụchồi.ThángBảynăm2001,chiếcxedầugai(HempCar)–chiếcxedùngnhiênliệusinhhọcvậnhànhbằngdầutừhạtcâydầugai–đãrờiWashingtonD.CvàbắtđầuchuyếnhànhtrìnhdọcnướcMỹnhằmquảngbácholợiíchcủacâydầugaivớivaitròlànguồnnhiênliệumới.

ỞNhậtBảncũngvậy,mộtchiếcxedầugaicũngđixuyênquốcgianăm2002.MộtngườiđànôngtênlàYahsunaoNakayamađãcoiviệcquảngbácôngdụngcủadầugailàsứmệnhcủađờimình.Ôngnóirằngtrongmắtông,câudầugaiđóngvaitròthiếtyếuvớisựtồnvongcủanhânloại.

Khicònởtuổithiếuniên,cậubéNakayamasuýtchếtđuốivàcóđượcmộttrảinghiệmcậntử.Cậuthấymìnhđượcbaobọctrongánhsángcủamộtthếgiớikhác.Cậuđãtrôngthấymộtloàithựcvậtvớinhữngchiếcláxinhđẹpvàcảmnhậnmộtcảmgiácanlànhtuyệtvờitỏaratừnó.Khicậutỉnhlại,trảinghiệmđóđãkhiếncậusuynghĩngẫmvềmụcđíchcủacuộcđờimình.

NhiềunămđãtrôiquakểtừkhicậubéNakayamagặpgỡcáicâymàcậuđãthấytrongtrảinghiệmcậntửcủamình.Ôngtuyệtđốitin

tưởngrằngđâychínhlàloàicâysẽgiúpônghiểuđượcnhữngđiềukỳbícủacuộcsốngvàvũtrụ.Loạicâyđótấtnhiênchínhlàcâydầugaivàtừđó,Nakayamađãbiếnviệcnghiêncứucâydầugaithànhcôngtrìnhcủacảđờimình.

PhiênbảnxedầugaicủaNhậtxuấtpháttừmộtthànhphốnhỏởcựcbắcNhậtBản,hướngtớiđíchđếnlàđềnthờThầnđạoHeitateởQuậnKumamoto.Thaychovịtrícủaxăngtrongđộngcơdiesellàdầucủacâydầugai.Loạinhiênliệusinhhọcnàykhôngphátthảikhílưuhuỳnhđiôxítvàchỉthảimộtphầnbalượngkhóiđộcsovớinhiênliệutừdầumỏ.

Trongsuốtcuộchànhtrìnhcủamình,Nakayamađãghéthămnhiềunơicóliênquantớicâydầugai,baogồmcảconđườngdầugaicủaNhật–conđườngnàyđãđóngvaitròmạnglướikếtnốicủamộtxãhộitựcungtựcấpcổđại.ThờixaxưaởNhật,córấtnhiềutuyếnđườnggiaothươngliênkếtcảđấtnước.Cùngvớinhữngconđườngcủamuối,đường,lụavànhữngsảnphẩmkhác,còncócảnhữngconđườngđểvậnchuyểndầugai.Nếuláixetrênconđườngdầugai,bạncóthểthấydấuvếtcủamộtxãhộidưdảcủangườiNhậtcổ–xãhộidựatrêntínngưỡngthờMặttrời.

Thầnđạo(Shinto)vàcâydầugaiTrêncuộchànhtrìnhdàixuyênNhậtBản,chiếcxedầugaiđãdừngchânởrấtnhiềuđềnthờThầnđạocủaNhật,nơidầugaigiữmộtvịtríđặcbiệtquantrọng.ĐíchđếncuốicùngcủahọlàđềnHeitate–đượccholàngôiđềncổnhấtởNhật;ngaycảcáitêncủanócũngxuấtpháttừmộttừtiếngNhậtđểchỉcâudầugai.

Từthờicổđại,dầugaiđãđóngvaitròquantrọngtrongcảđứctinvàviệcthựchànhThầnđạo.Nóđượccholàcórấtnhiềuquyềnnăng,baogồmsứcmạnhgộtrửavàxuađuổinhữnglinhhồntàác.Tôingờrằngmộtlýdokhiếnngườicổxưasùngbáicâydầugaiđếnvậylàvìtốcđộpháttriểncựcnhanh–chứngtỏtốcđộrungđộngcao–củanó.

Côngdụngcủacâydầugaitrongcácđềnthờbaogồmnhữngsợithừngbệnquanhcáccâythiêngvàthừngbuộcchuôngdùngđểđánh

thứccácvịthầntạicửađền.ỞđềnIse,ngôiđềnthiêngnhấttrongtấtcảcácngôiđềnThầnđạo,câydầugaicổđượcbảotồncùngchiếcgươngthiêngvớitưcáchlàvậttượngtrưngchocơthểcủaTháidươngNữthầnAmaterasu(ThiênChiếu)–vịnữthầnkhaisinhraNhậtBản.MộtlábùathiêngAmaterasucóliênquanđếnngôiđềndầugai,vànămnàocũngcócácnghilễđượctổchứctheo“lịchdầugai”.

TínngưỡngThầnđạocủaNhậtcóthểđượcmiêutảnhưtínngưỡngcủasựrungđộng.Nókhôngcóngườisánglập,khôngcócácbàigiảng,khôngcócácghichépthiêngliêngvàkhôngcócácnghilễhaycáctậptụcvớimụcđíchlàmthứctỉnhhaytáisinh.TưtưởngThầnđạochủyếunhằmnângcaotốcđộrungđộngđểtrụcxuấtnhữngthếlựcđentối,từđótạoranhữngkhoảngkhôngthầnthánh.Tươngtruyềnrằngvịtrícủacácngôiđềncổđượclựachọnởnhữngnơicóbảnchấtnguyênsơvàphátratầngnănglượngcao.

Thầnđạokhôngtuyênbốmộtvịsánglậphaymộtvịthần.Cácngọnnúi,nhữngdòngsông,đạidương,muônthú,câycốivànhữngbônghoađềulàcácvịthầnvàcùngvớiconngười,tấtcảlàthànhphầncủamộtvũtrụduynhất,thốngnhất.TinhthầncủatưtưởngThầnđạolàsựhòahợp.Trongtựnhiên,khôngcógìlàthấpkémvàcũngkhôngcógìlàcaoquý.Tấtcảđềuđượctraochomộtvaitrò,tráchnhiệmvàmộtphầncủavũtrụsẽmanghếtbảnthânmìnhphụngsựchotấtcảnhữngphầnkhác.

CólẽthiênnhiênphongphúvàtươiđẹpcủaNhậtBảncóliênhệvớisựxuấthiệncủamộtkháiniệmnhưthế.Vớivẻđẹp,màusắc,âmthanhvàcảnhquancủabốnmùakhácnhau,ngườiNhậttrởnênnhạycảmvớithiênnhiênquanhhọ,khiếnhọcóthểnhìnthấyrấtnhiềucácvịthầntrongtựnhiênvàdẫntớiviệchìnhthànhnênmộtnềnvănhóatậptrungvàosựtrùphúvàthiêngliêngcủanhữngrungđộng.

KhilờicầunguyệnchạmđượctớinướcNhữnglờicầunguyệncủaThầnđạođượcgọilànoritohướngtớimụcđíchtạonênsựrungđộng–điềusẽkếtnốichúngtavớithánhthần.Ởtrêntôiđãviếtrằnghadotừmộtloạigiọngnhấtđịnhcóthể

cótácđộngtớilờicầunguyệnxinđượcchữalành.TôiđãcónhiềukinhnghiệmvớiviệcđưalờicầunguyệnvàonướccùngngườidânđịaphươngởnhữngnơinhưhồBiwa(hồlớnnhấtởNhật);Lucerne,ThụySĩ;trênbờhồZurich;ởBahamasvàtrênnhữngvùngkháccủathếgiới.Trongmỗitrườnghợpđềucósựkhácbiệtrõrệtgiữacáctinhthểđượchìnhthànhtừnướclấytrướcvàsaukhicầunguyện,vàcáctinhthểsauluônluônđẹpvàtuyệtvời.

Nhữnglờixuấtpháttừtráitimtrànđầynhữnglờicầunguyệnởdạnghadovàđiềunàydẫntớimộtthếgiớimớicònđượckiếntạo.Thếgiớicủabạndầnkhácđikhimọithứđượctạoratheomộtcáchhoàntoànmới.LờicầunguyệncủađạoShintokhôngphảilàlờicầunguyệntớiĐấngchỉcóMộtvàDuynhấtmàlàlờicầunguyệntớivôsốnhữngtạovậtthiêngliêng.Nhữngtạovậtthiêngliêngởđâycóýnghĩagì?Từkhíacạnhhado,điềunàycóthểhìnhthànhnênmộtýtưởng.

Cânnhắcđếnthựctếlàcónhiềuâmthanhcóthểđượctaicủaconngườitiếpnhậnvànhữngâmthanhkhácthìkhông.Âmthanhcaonhấtmàconngườicóthểngheđượclàkhoảng20kHz(2),nhưngchắcchắnlàcónhữngâmthanhởdảitầnsốcaohơnnhưthếvàchúngtagọimứcđộâmthanhnàylàsóngsiêuâm.Kháiniệmtươngtựcũngcóthểđượcápdụngchoánhsáng.Quangphổánhsángmàmắtngườinhìnthấyđượccósóngđiệntừtrongkhoảngtừ380đến780nm(3),vàbấtcứthứgìnằmngoàiphạmvinàyđềukhôngnhìnthấyđược.Nhưngcácsóngđiệntừtrên780mnthìcótồntại.

Nguyênlýnàyápdụngđượcchotấtcảcácgiácquancủachúngta–hoặccólẽchúngtanênnóirằngnhữngđiềutacóthểcảmnhậnbằngcácgiácquanchỉlàmộtphầnnhỏbécủathếgiớinày.Condơisửdụngsóngsiêuâmmàtaingườikhôngthểngheđượcđểtránhđâmvàováchhang.Mộtconchócóthểphânbiệtđượccácmùimàchúngtakhôngthể.Nhiềuloàiđộngvậtcónhữngkhảnănggầnnhưsiêunhiên.

Xemxétnhữngthựctếnày,sẽchẳngquákhókhănđểtríócnhậnthứcđượcrằngcónhiềukiểuýthứcvàdạngsốngvượtquákhảnăngnhậnbiếtgiớihạncủachúngta.Cólẽcũngkhôngquálạlùngđểtinvàosựtồntạicủaýthứcởtầnsốcaovàdạngýthứcnàykhôngcócơthểgiốngnhưchúngta.Nếuquảthậtcómộtthựcthểnhưvậy,tôi

ngờrằngnócóthểtồntạitrongmộtvũtrụsongsongvớithếgiớicủachúngta.

Khimộtrungđộngđượcnhânđôi,nócóthểtạoramộtbộâmthanhcaohơnmộtquãngtám.Vàvớimỗilầnnhânđôi,quãngtámlạilêncaohơnvàcaohơnchotớikhichúngtachạmtớibộâmthanhcaođếnnỗitaingườikhôngngheđược.

Theocùngcáchđó,gạchđá,cỏcây,độngvậtvàconngườiđềurungđộngởtốcđộriêngvàởcácquãngtám,chúngtacùngđồngđiệu,vìthếcũngkhôngquákhóđểgiảđịnhvềsựtồntạicủamộttầnsốtươngđươngởnhữngquãngtámnằmngoàiphạmvicảmnhậncủachúngta.Tronggiớihạncủagiảthuyếtnày,cólẽkhiđóchúngtacóthểđiđếnkếtluậnvềsựmiêutảnhữngvịthầncủatấtcảcáctạovật.Cólẽtacóthểhìnhthànhmộtmốiliênhệgiữabảnthânmìnhvàmộtdạngtồntạicaohơn.Phươngphápmàtôinóitới,tấtnhiên,làcầunguyện.

ÝthứcthôngthườngcủachúngtaNhữngngườimàcánhântôiquenbiếtthìchưacóaitừngđượcthấygươngmặtcủamộtvịthần,dùtôibiếtrằngcónhữngngườinóihọđãtừngtrảiquakinhnghiệmnày.Tấtcảnhữnggìtacóthểlàmlàthuthậpbằngchứngvàxemxétnó.Bằngcáchxemxétbằngchứngdựatrêncácnguyênlýhado,tôitinrằnghoàntoàncóthểcónhữngbướctiếnquantrọngtronglĩnhvựcnày.

Nếubạntìmhiểukỹbấtcứnềnvănhóanào–cổđạihayhiệnđại,bạncũngsẽthấyrằngbằngcáchnàođómàmọingườiđềuđitớimộtkháiniệmvềthầnlinh.Cáckỹsưvềgienditruyền,cácnhàvậtlýhọcvàcácnhàkhoahọckhác–nhữngngườiđãchạmtớingưỡnggiớihạntronglĩnhvựccủamình–đềutrởnênmêmẩntrướcvẻtránglệvàtrậttựcủatựnhiênvàdođó,dầndầntinvàomộtbàntayvôhìnhthựchiệncôngcuộcsángtạo.Chínhcáctinhthểnướcđãchỉchotôiconđườngđếnvớinhậnthứcnày.Mộtcáchrấtthựctế,nướcchỉchotôilờicầunguyệncóthểthayđổithếgiớinhưthếnào.

Khôngcómộttôngiáocụthểnàotừngđộcchiếmđượcnhữngđặcquyềnđốivớisứcmạnhcủalờicầunguyện.Bấtkểbạnlàai,

chúngtađềucókhảnăngtậndụngđượcsứcmạnhđángkinhngạcvàtuyệtvờinày.Mộtkhinhậnthứcđượcđiềunày,trongbạnsẽngậptrànmongmuốngiúpnhữngngườikháccũngnhậnranó.Ngàycàngcónhiềungườihòamìnhvàovớinhậnthứcnày,vàđiềuđócóthểtạonênmộttươnglaituyệtvờihơnchonhânloại.

Trongcácbàithuyếttrìnhcủamình,tôicónóirằngtôicómộtcáchlýgiảikhácchothuyếttươngđốicủaEinstein,thuyếtnàyđượcthểhiệnquacôngthứcE=mc2;vớicthểhiệnýthức(consciousness);mthểhiệnkhốilượng(sốlượngngười);vàkhisốngườitìmthấyđượcsựtỉnhthứcvớimongmuốnbiếnthếgiớithànhmộtnơitốtđẹphơntănglên,kếtquảsẽlàmộtsựbùngnổcủaE,haynănglượng.

Trongphầntrướccủacuốnsáchnày,tôiđãnóivềgiáosưHideoHiga–ngườiđãpháttriểnvisinhvậtEMđộcđáo.Ônggiảithíchvớitôirằngtrongthếgiớivisinhvật,10%visinhvậtlàcóhại.Nhưngcũngcó10%visinhvậtcólợi.Ônggọi80%cònlạilàvisinhvậtchờ-rồi-xem.Chúngchờchođếnkhicácvisinhvậtxấuhoặctốtghéthăm,rồithamgiacùngbênnàomạnhhơn.

Tôipháthiệnrarằngđiềutươngtựcũngdiễnratrongxãhộiloàingười.Trongxãhộicủachúngta,cónhữngkhoảng10%cókhảnăngvàcảmthấytiếnggọithôithúcbiếnthếgiớithànhmộtnơitốtđẹphơn.Nhưngnhiềutrongsốnhữngngườinàychưanhậnrađịnhmệnhcủamình.Tôikháchắclàcàngcónhiềunhữngngườinhưvậyđượcthứctỉnhvàbắtđầusửdụngýthứccủamìnhđểcầunguyệnvàhànhđộng,phầnđôngdânsố-khoảng80%-khiđócũngsẽđứngvàohàngngũnày.

NướcbêntrongchúngtaChúngtabướcvàothếkỷXXIđãlâuvàmáuvẫntiếptụcđổ.ThậtđaulòngkhichứngkiếnmâuthuẫngiữaPalestinevàIsrael.Cònbaonhiêusựsốngsẽbịhủyhoạibởicuộcchiếnsắctộcvàchiếntranhtôngiáonữa?Mâuthuẫnkhủngkhiếpnàysẽkhôngđiđếnhồikết,thậtkhómàhìnhdungrađượcmộttươnglaihòabìnhchobấtcứaitrongchúngta.NhưngcóvẻnhưsựcămhậnvàthùghétquabaonhiêuthếkỷđãtừtừngấmvàoANDcủacảhaiphe.

CólầntôiđãnghĩvềđiềunàykhiđộtnhiênnhậnramốiquanhệgiữaANDvànước,ANDđượccấutạotừhaichuỗidạngxoắnốchìnhthànhtừliênkếthydro.Ýthứccủatổtiênchúngtađượctruyềnlạitừđờinàysangđờikhácquamáu–thứnướcvẫntuầnhoàntrongcơthểchúngta.VànướcchảytrongcơthểcủangườiDoTháivàongườiPalestineđềuchủyếuđếntừsôngJordan.SôngJordanchảyvềphíaNamtừphíaBắcPalestinevànốibiểnhồGalileevớibiểnChết,hìnhthànhnênbiêngiớiphíaĐôngcủaPalestine.Dọctheodòngchảy,nómangđếnphầnlớnnướccầnthiếtđểduytrìsựsốngtrongvùng.

Sứcmạnhcủalờicầunguyệncókhảnăngvươntớinhữngkhoảngcáchrấtxavềkhônggianvàthờigian.Quacácbứcảnhvềtinhthểnước,tôiđãcốgắnggiúpmọingườitrênkhắpthếgiớihiểuđượcsứcmạnhvàsựkỳdiệucủalờicầunguyệnvàtôiđãkhuyếnkhíchmọingườiởkhắpnơicầunguyệnvìhòabìnhthếgiới.Tôiquyếtđịnhrằngvàomộtngàycụthểnàođó,tôisẽđềnghịmọingườicùngnhaugửihadocủahòabìnhvàtìnhyêutớiBiểnHồGalilee–BiểnHồchảyvàosôngJordan.Nhữngngườiuốngnướctừđâysẽnhậnđượchadonàyvàcơthểhọsẽtrànđầynănglượngtốtđẹp.Bạncóthểtưởngtượngđượckhảnăngcóhòabìnhởkhuvựckhông?

Trướckhiấnđịnhngày,tôikhámpháramộtđiềukhákinhngạc.MộtcáitênkháccủabiểnhồGalileelàHồKinneret,vàkinneret,trongtiếngHebrew,cónghĩalàđànhạc–hìnhdạngcủabiểnhồGalilee.VàhóaralàHồBiwađượcđặttêntheotừbiwa–mộtdụngcụâmnhạctruyềnthốnggiốngnhưđànhạcởNhật.Liệuđiểmtươngđồngnàycóphảichỉlàmộtsựtrùnghợpkhông?

Tôiquyếtđịnhấnđịnhngàychobuổicầunguyệnđặcbiệtvàongày25thángSáunăm2003.NhưđãnóitrongChươnghai,ngàynàyrấtquantrọngtronglịch13thángmàngườiMayasửdụng.Nóđượcgọilà“ngàykhôngcóthờigian”–mộtngàythừatronglịchMaya.

Ngaycảởthờihiệnđại,cólẽtinhthầncủangàynàycũngẩnsâubêntrongmỗichúngta.Tôiđịnhvậnđộngđểngàynàytrởthànhngàycầunguyệnquốctếđểthểhiệntìnhyêuvàlòngbiếtơndànhchonước.

MộtnămtrướcngàytôiđịnhrađểgửihadotớibiểnhồGalilee,tôithànhlậpthứmàtôigọilàDựánTìnhyêuvàLòngbiếtơnvớiNước.Đâylàmộtdựánnhằmthốngnhấtlạilinhhồncủamọingười

trêntoànthếgiớivàtăngcườngýthứcvàongày25thángSáunăm2003.

Nỗlựcđầutiêncủatôitậptrungvàoviệcmởrộngphạmvinhữngngườisẵnsàngthamgiacầunguyện.Tôiđềnghịmọingườimàtôibiếtlàmnhưsau:Vàongày25mỗitháng,cảlúc7giờ25phútsángvà7giờ25phúttối,hãynhìnthẳngvàomộtphầnnướcnàođóvàthểhiệntìnhyêucùnglòngbiếtơn.Bạncóthểlàmđiềuđóởkhắpnơi,vídụnhưtrongbếphayphòngngủ.Mộtcốcnướccũngđãlàđủrồi.Nhẹnhàngnóivớinước:“Tôiyêubạn”và“Cámơn”.Khithựchiệnđiềunày,hãyhìnhdungnănglượngtìnhyêuvàlòngbiếtơnchảyquabạnvàotấtcảnướctrênthếgiới.

Tấtcảnước,ngaycảmộtcốcnước,đềukếtnốivớitoànbộnướccònlạiởphầncònlạicủathếgiới.Hadocủatìnhyêuvàlòngbiếtơnmàbạnphátđisẽtrởthànhnhữngdòngánhvàngánhbạclấplánhtrongdòngchảycủanướcvàtiếnrakhắpthếgiới,đượcbaophủhoàntoàntrongánhsáng.Kếtquảsẽlàsựchứngnhậnchosựhàngắnvàđồngđiệucủahànhtinhchúngta.

Nướcmangtrongnóýnghĩcủabạnvànhữnglờicầunguyệncủabạn.Vàvìchínhbảnthânbạnlànước,bấtkểbạncóởđâu,nhữnglờicầunguyệncủabạncũngsẽđượcmangtớitoànthếgiới.

Vậynên,hãycầunguyệnđi.Cầunguyệnchonạnnhâncủanhữngcuộcchiếntranhvàbommìnphinghĩa,chotrẻemmồcôi,chonhữngngườiốmvànhữngngườinằmliệtgiường.Córấtnhiềuđiềubạncóthểlàmtừbâygiờtrởđi,vàthậmchíngaycảgiâyphútnàybạncũngcóthểlàmđượcrấtnhiềuđiều.

Tôinhớlạigiấcmơkhủngkhiếpcứlặpđilặplạingàytôicònnhỏ.Nókhôngcảnhbáotôivềđịnhmệnhphảichứngkiếnsựlụitànvàdiệtvongcủanhânloại.Nódạychotôibiếtvềđiềumìnhcầnlàmtrongđời.Nhưngnókhôngphảilàbàihọcdànhriêngchomìnhtôi.Nódànhchobạnvàchotấtcảnhữngngườiđọccuốnsáchnày.Bạnsẽlấpđầytâmhồnmìnhvớitìnhyêuvàlòngbiếtơn.Hãycầunguyệnchothếgiớinày.Hãychiasẻthôngđiệpcủatìnhyêu.Vàhãycùngnhautuônchảykhinàobạncònsốngtrêncuộcđờinày.

LỜIKẾTChúngtađangcùngnhautiếndầnđếnđoạnkếttrongchuyến

hànhtrìnhcủanước.Bạnđãkhámphárađiềugìtrênchuyếnđinày?Nướccómộtđờisốngbíẩn.Nóchỉchotabiếtlàmthếnàođểtìmrahạnhphúc.Nótiếtlộýnghĩacủatìnhyêudànhchothiênnhiên.Nóchỉchochúngtaconđườngmànhânloạiphảiđiđểtìmranhữngcâutrảlờimàtatìmkiếm.

NướclàsựsốngJamesLovelock–mộtgiáosưngànhlýsinhhọc–đãđưaraThuyếtGaia,kháiniệmchorằngthếgiớilàmộtdạngsống,mộthệthốngtựđiềuchỉnhlinhhoạt.MôitrườngtrênTráiđấtđượcgiữởmộtmứcđộnhấtđịnhđểtạođiềukiệnchosựsống.Lượngkhíoxytrongkhíquyểnlúcnàocũngởmứckhoảng20%dùbạncóởđâuđichăngnữa.Đờisốngcủathựcvậtsảnsinhrakhíoxyquaquátrìnhquanghợpvàđộngvậtthởrakhícacbonic.Bầukhíquyểngiữchonhiệtđộnằmtrongmộtkhoảngnhấtđịnh.Dođó,mặcdùcácmùacóthayđổi,chúngtavẫngiữđượcthânnhiệtmìnhtươngđốiổnđịnh.Ngườitanóirằng3,5triệunămđãtrôiquatừkhisựsốngđượcsinhra,vàkhiMặttrờicólẽngàycàngnónglên,nhiệtđộTráiđấtvẫngiữtrongmộtkhoảngphùhợpchosựsống.Thếgiớivậnhànhtheomộtthếcânbằnghoànhảo.

Quảthực,hànhtinhnàygiốngnhưmộtdạngsống.Vàđiềugìmanglạisựsốngchohànhtinhđầysinhlựcnày?Nước,tấtnhiênrồi.Nướctạođiềukiệnchocâycốipháttriển,đểtạorakhíoxyvàduytrìsựsống.Nhưngtấtcảchúngtađềunhậnrarằngsựcânbằngcủacuộcsốnghiệnnayđangdầntrởnênnguycấphơnbaogiờhết.Thậmchíchúngtacònđangđùavớisựcânbằngcủacảbầukhíquyển.

Nướclàcáiđẹp

Cuộchànhtrìnhdàicủanướcbắtđầukhinótớihànhtinhnàydướidạngnhữngđụnđátừnơixaxôitrongvũtrụ.Từđóphátsinhratấtcảhìnhtháiđadạngcủatựnhiênvàsựsốngmàhiệnnayđãbaophủtoànbộbềmặthànhtinhnày.Từxuấtphátđiểmđó,nềnvănminhnhânloạivươndậyvàcuộcsốngcủamỗicánhânđượchìnhthành.

Từnướctỏaratấtcảcácvẻđẹp:sựhùngvĩđầymàusắccủatựnhiên,nhữngcánhđồngxanhmướt,nhữngdảilụamưa,nhữngđámmâynhuốmđầyánhnắngvàng,bầutrờitrànngậpsắccầuvồngvàđạidươngbaola,càngxuốngsâucàngxanhthẳm.TiasángMặttrờinhảymúatrênbềmặt,phảnchiếunhữngloàithựcvậtbiểnvàsanhôbêndưới.Cáđủmàusắcbơithànhđàntỏararồilạitụvềnhưthểmộtphépmàu.Đólànghệthuật,mộtmàntrìnhdiễnkìvĩ,ởhìnhtháituyệtvờinhất.

Vàrồicòncócảnhữngtinhthểnước.Giốngnhữngviênngọctraituyệthảonhất,đượcchạmkhắctinhxảodướibàntaytựnhiên–gầngiốngnhưnhữngchùmđènlộnglẫy.

Côngtrìnhcủatựnhiênvượtxaướcvọngcủangườinghệsĩtàibanhất.Vàđiềutuyệtvờilàđiềuđókhônghềlàngẫunhiên.Tấtcảlàkếtquảcủamộtýđịnhdứtkhoát,mộtkếhoạchtổngthểbímật.Sựkiếntạocủađiềunàyđòihỏimộtmứcđộchủđịnhvàquảquyếtmàchúngtakhôngthểhiểu,càngkhôngthểmôphỏnglại.

Vậynên,taphảihỏiai?KazuoMurakami–giáosưdanhdựởĐạihọcTsukubaởNhật–đãdùngthuậtngữ“điềugìđóvĩđại”.Đólàmộtthựcthểđãđặtdấuấncủamìnhlêntừngtếbàotrongsốxấpxỉ60nghìntỉtếbàotrongcơthểchúngta,mỗitếbàolạichứađủthôngtingienlấpđầyhàngnghìncuốnsáchdàihàngnghìntrang.Chính“điềugìđóvĩđại”nàyđãmanglạitrậttựchovũtrụvàgiữchonóvậnhànhtheotrậttựđó.

NướclàtấmgươngNướcphảnchiếutâmhồnconngười.Nếubạnnói“Cámơn”vớinước,đáplại,nósẽphảnchiếulạitrongsựhìnhthànhcủanhữngtinhthểtuyệtđẹptuôntràosựbiếtơn.NếutráitimcủanhữngngườisốngtrênhànhtinhnàybịônhiễmTráiđấtcũngsẽtrởthànhnhư

vậy.

Rấtítnướctinhkhiết–chỉkhoảng3%tổnglượngnước–còntrênTráiđấtvàlượngnướcphùhợpđểconngườisửdụngđanggiảmvớitốcđộđángbáođộng.TrongtoànbộnướctrênTráiđất,lượngnướcrơitừtrêntrờixuốngvàchảyvàocácđạidươngvôcùngnhỏ.HầuhếtnướctrênTráiđấtlànướcmuốitrongcácđạidương,trongkhihầuhếtnướcuốngđượcthìđangđóngbăngởcácsôngbăngtrênđỉnhnhữngngọnnúicaonhất.Sovớitấtcảnướcchảyvàocácđạidương,lượngnướcdànhchochúngtasửdụnglàmộtphầnrấtnhỏ,khoảng1/10.000tổnglượngnướctrênđịacầu.

Viễncảnhcủanhânloạicóthểđượcxemnhưđangngàycànguám.Dânsốtăngrấtnhanhvàthậmchínướcngầm–nguồncứurỗicuốicùng–cũngđangdầnbịnhiễmbẩn.Sựônhiễmcủanướccũnglàsựônhiễmtâmhồncủachínhchúngta,vàtrừkhithayđổiýthứccủamình,chúngtasẽkhôngbaogiờcóthểphụchồinướcvềdạngtinhkhôicủanó.

NướclàlờicầunguyệnNướctớitráinhấtnhưmộtsựđáptrảchonhữnglờicầunguyệncủachúngtavàquátrìnhđóđếnbâygiờvẫncòntiếptục.Bạncóthểthắcmắc,lờicầunguyệnnào?Lờicầunguyệnrằngsựsốngsẽđượcsinhra,hítthởvàbámrễ.Lờicầunguyệnrằngthiênnhiênsẽtrùphù,mởrộngvànuôinấngcáimàconngườigọilà“chukỳsống”.LờicầunguyệnrằngtrítuệsẽxuấthiệnvàcácnềnvănminhsẽhìnhthànhđểbảovệTráiđất,đồngthờilantỏatìnhyêuvàlòngbiếtơn.

Bạnnghĩvìsaokhinướcđượctiếpxúcvớicáctừ“Tìnhyêu”và“Lòngbiếtơn”,nhữngtinhthểlonglanhnhưthếlạihìnhthành?Câutrảlờilànhữngtừđólàmộtdạngcầunguyện.Khicóđiềugìđóđồngthuậnvớinhữngquytắccủatựnhiênvàtươngtácvớinước,kếtquảlànhữngtinhthểxinhđẹpsẽđượchìnhthành.Sởdĩcóđiềunàylàbởibảnthântựnhiênlàkếtquảcủasựcầunguyện.Cầunguyệncũnglàbảnchấtthựcsựcủanhânloại.Cầunguyệnđãtrởthànhmộtyếutốcấuthànhnênconngườiquathờigian.Thậmchítrongthờibuổihiệnđạingàynay,khikhoahọcthốngtrị,chúngtavẫncầunguyện.Cótráitimnàolạikhôngcầukhẩnkhimộtđứatrẻốmgiànhgiậtsự

sốnghaykhimộtngườithânyêuđangởrấtxa?

Nướcđượcbantặngđểtrảlờicholờicầunguyệncủachúngtachocuộcsống,chosựpháttriểnvàvìvậy,conngườicóthểnhìnvềphíanướcvàcầunguyện.LoàingườivềbảnchấtchínhlàcáctinhthểnướchìnhthànhtrênTráiđấtnày.VàđólàlýdovìsaochúngtacótráchnhiệmbảovệTráiđấtbằngcáchbảovệnước.Vàbướcđầutiênchúngtacóthểthựchiệnlàmanglờicầunguyệntrởlạivớicuộcsốngcủamình.Xindànhtặngbạnmộtbàithơvềnước:

Bạnlànướcvàtrítuệcủanước,bạnnày.

Thếnênhãyđểchobảnthântuônchảy.

Vàđiềukỳdiệusẽcấtcánhtungbay…

Tâmhồnbạnsẽvượtquabiểncả,

Hòamìnhvàolờinguyệnướchòabình…

Chẳngbaogiờngừng,chẳngbaogiờlưỡnglự,thậtkiêncường

nướcchảy…

Sánglấplánhvàdũngmãnhvàolòngvũtrụ,vìnướcbiết.

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

(1).BiểnAdriaticlàvùngbiểnphâncáchbánđảoÝvớibánđảoBalkan.BiểnAdriaticlàmộtphầncủaĐịaTrungHải.(1).Parkinsonlàrốiloạnthoáihoácủahệthầnkinhtrungương,làmsuyyếukhảnăngvậnđộng,lờinóivàcácchứcnăngkhác.(1).Hadolàrungđộngvitếnhấtởcấpđộnguyêntửtrongmọivậtchất,làđơnvịnhỏnhấtcủanănglượng.Nềntảngcủanóchínhlànănglượngnhậnthứccủaconngười.(2).ĐĩaPetrilàmộtloạiđĩabằngthủytinhhoặcchấtdẻodạnghìnhtrụcónắpđậymàcácnhàsinhvậthọcsửdụngđểnuôicấytếbàohaynhữngcâyrêunhỏ.NóđượcđặttheotêncủanhàvikhuẩnhọcngườiĐứcJuliusRichardPetrivìônglàngườiphátminhraloạiđĩanày.(3)Phândạng:Mộtphândạng(cònđượcbiếtđếnlàfractal)làmộtvậtthểhìnhhọcthườngcóhìnhdạnggấpkhúctrênmọitỷlệphóngđạivàcóthểđượctáchrathànhtừngphần,mỗiphầntrônggiốngnhưhìnhtổngthể,nhưngởtỷlệphóngđạinhỏhơn.(1).Quanniệmchorằngphảiđặtlợiíchcủathếgiớilêntrướclợiíchquốcgia.(2).Đơnvịđotầnsố,1kHz=1000Hz.(3).Nanomet,1nm=10-9m.