Bibliograﬁa jarzębu brekinii Sorbus torminalis (L.) Crantz ... · 6. BAR TKOWIAK S., 1970. Ornitochoria rodzimych i obcych gatunków drzew i krzewów. Arboretum Kórnickie 15:

ROCZNIK DENDROLOGICZNY Vol. 56 – 2008 • 85-108

LESZEK BEDNORZ

Bibliografia jarzębu brekinii (Sorbus torminalis (L.) Crantz) w Polsce

Bibliography of the Wild Service Tree (Sorbus torminalis (L.) Crantz) in Poland

Katedra Botaniki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniuul. Wojska Polskiego 71c, 60-625 Poznań

Department of Botany, University of Life Sciences71c Wojska Polskiego Street, 60-625 Poznań, Poland

e-mail: [email protected]

Received: 21 January 2008, Accepted: 27 March 2008

ABSTRACT: The bibliography of Sorbus torminalis in Poland comprises about 300 publications published until 2007. Most of them present data on localities and distribution or give general information about the species. The number of scientific publications that present the results of research concerning S. torminalis or discussing broadly the subject of the species is limited. The bibliography refers to the territory of Poland, in its current state border, so it also comprises some old publications of German botanists published before 1945 and relevant to the studied area.

Key words: bibliography, botany, dendrology, Rosaceae, trees

WstępCelem pracy jest udostępnienie zainteresowanym czytelnikom – przede wszyst-kim botanikom i leśnikom – możliwie wyczerpującego zestawienia publikacji dotyczących jarzębu brekinii w Polsce.

Bibliografia zawiera wykaz około trzystu publikacji, które ukazały się do 2007 roku włącznie i jest pierwszym opublikowanym zestawieniem literatury dotyczą-cej jarzębu brekinii w Polsce. Dorobek dotyczący brekinii nie jest imponujący, zważywszy fakt, iż znakomita większość wymienionych prac zawiera informacje o występowaniu (stanowiskach) brekinii w Polsce lub podaje ogólne informa-cje na temat gatunku. Publikacji dotyczących badań nad Sorbus torminalis lub szerzej traktujących ten gatunek jest niewiele. Być może więc praca ta zachęci do badań nad brekinią – gatunkiem, który zalicza się do objętych prawną ochro-ną, a jednocześnie wzbudza zainteresowanie leśników.

Zasięg terytorialny publikacji obejmuje ziemie w dzisiejszych granicach pań-stwowych Polski, a więc zostały w niej uwzględnione prace botaników niemiec-

86 Leszek Bednorz

kich z terenów byłego zaboru pruskiego oraz Dolnego Śląska i Pomorza wydane przed rokiem 1945. Publikacja zawiera też kilka prac polskich autorów, prac, któ-rych zasięg terytorialny wykracza poza granice Polski.

Poza oryginalnymi pracami naukowymi w bibliografii znalazły się publika-cje przeglądowe, prace o charakterze doniesień czy komunikatów. Uwzględnio-no również podręczniki botaniki i dendrologii, klucze do oznaczania roślin oraz opracowania popularne. Jeśli tytuł pozycji bibliograficznej nie określa wprost zagadnień, związanych z brekinią, zamieszczono dodatkową, krótką, hasłową in-formację o treści, ujętą w nawias kwadratowy.

Jestem świadomy, że prezentowana przeze mnie bibliografia nie jest komplet-na, niektóre wydawnictwa zostały pominięte, za co przepraszam ich Autorów, prosząc jednocześnie o dostarczenie informacji o wszystkich nie ujętych w biblio-grafii pracach w celu jej uzupełnienia.

Chciałbym wyrazić wdzięczność śp. profesorowi Stanisławowi Królowi, który za-inspirował mnie do badań nad jarzębem brekinią, oraz pani Ewie Kuik, z której pracy magisterskiej dotyczącej brekinii skorzystałem, przygotowując tę bibliografię.

Wykaz publikacji

1. ABROMEIT J., 1898. Flora von Ost- und Westpreussen. Jahresberichte des Preussischen Botanischen Vereins, Berlin-Königsberg [stanowiska brekinii].

2. ANDERS P., ŁĘCKI W., MALUŚKIEWICZ P. (red.), 1992. Słownik krajo-znawczy Wielkopolski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Poznań [opis rezer-watów przyrody, w których chroniona jest brekinia].

3. ANDRZEJEWSKI E., 1977. Jarząb brzęk Sorbus torminalis w Wielkopol-skim Parku Narodowym. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 33(1): 59-60.

4. ANIOŁ-KWIATKOWSKA J., BERDOWSKI W., WÓJCIK G., 1992. Sy-nantropizacja obszarów chronionych w masywie Ślęży. Acta Universitatis Wratislaviensis 1358, Prace Botaniczne 48: 3-44 [stanowisko S. torminalis w masywie Ślęży].

5. ARCHEMOWICZ J., 1975. Pochodzenie, struktura i przemiany fauny mszyc (Homoptera, Aphidodea) Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej. Akademia Rol-nicza, Kraków [występowanie mszycy jarzębinowej Dysaphis aucupariae na brekinii].

6. BARTKOWIAK S., 1970. Ornitochoria rodzimych i obcych gatunków drzew i krzewów. Arboretum Kórnickie 15: 237-261 [gatunki ptaków zjadające owo-ce brekinii].

7. BEDNORZ L., 2000. Zmienność morfologiczna jarzębu brekinii Sorbus tor-minalis (L.) Crantz w Wielkopolskim Parku Narodowym. Rocznik Dendrolo-giczny 48: 35-43.

8. BEDNORZ L., 2001. Największy jarząb brekinia Sorbus torminalis w Wielkopolskim Parku Narodowym. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 57(6): 111-112.

Bibliografia jarzębu brekinii (Sorbus torminalis (L.) Crantz) w Polsce 87

9. BEDNORZ L., 2001. Seed viability of the wild service tree [Sorbus tormina-lis (L.) Crantz]. Rocznik Dendrologiczny 49: 209-212.

10. BEDNORZ L., 2003. The wild service tree (Sorbus torminalis (L.) Crantz) in Polish forests. W: Kształtowanie i ochrona środowiska leśnego. Miler A. T. (red.). Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań: 335-340.

11. BEDNORZ L., 2004. Rozmieszczenie i zasoby Sorbus torminalis (Rosace-ae: Maloideae) w Polsce. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 11: 105-121.

12. BEDNORZ L., 2004. Jarząb brekinia (Sorbus torminalis (L.) Crantz) w Pol-sce – rozmieszczenie, zasoby, problemy ochrony. W: Streszczenia referatów i plakatów, 53 Zjazd PTB – Przyroda Polski w europejskim dziedzictwie dóbr natury (Jendrzejczak E., red.), Toruń-Bydgoszcz 6-11.09.2004: 26.

13. BEDNORZ L., 2006. Morphological variability of leaves of Sorbus tormina-lis (L.) Crantz in Poland. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 75(3): 233--243.

14. BEDNORZ L., 2007. Morphological variability of fruits and seeds of Sorbus torminalis in Poland. Dendrobiology 57: 3-14.

15. BEDNORZ L., 2007. The wild service tree Sorbus torminalis (L.) Crantz in plant communities of Poland. Dendrobiology 57: 49-54.

16. BEDNORZ L., 2007. Conservation of genetic resources of Sorbus torminalis in Poland. Dendrobiology 58: 3-7.

17. BEDNORZ L., JAROSZ Z., 2000. Jarząb brekinia Sorbus torminalis w Wiel-kopolskim Parku Narodowym. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 56(1): 118-120.

18. BEDNORZ L., KRZAKOWA M., 2002. Phosphoglucose isomerase (PGI) polymorphism in Sorbus torminalis (L.) Crantz. Acta Societatis Botanico-rum Poloniae 71(2): 121-124.

19. BEDNORZ L., MACIEJEWSKA-RUTKOWSKA I., WROŃSKA-PILA-REK D., FUJIKI T., 2005. Pollen morphology of the Polish species of the genus Sorbus L. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 74(4): 315-322 [opis morfologii ziarn pyłku brekinii].

20. BEDNORZ L., MYCZKO Ł., KOSIŃSKI P., 2004. Isozyme polymorphism and genetic structure of the population of Sorbus torminalis (L.) Crantz from the Bytyń Forest (Poland). Journal of Applied Genetics 45(3): 321-324.

21. BEDNORZ L., MYCZKO Ł., KOSIŃSKI P., 2006. Genetic variability and structure of the wild service tree (Sorbus torminalis (L.) Crantz) in Poland. Silvae Genetica 55(4/5): 197-202.

22. BEDNORZ L., URBANIAK A., 2005. Phenology of the wild service tree Sorbus torminalis (L.) Crantz in Poznań and Wielkopolski National Park. Dendrobiology 53: 3-10.

23. BEDNORZ L., WALKOWIAK R., MACIEJEWSKA-RUTKOWSKA I., MOLIŃSKI K., 2006. Seed variability of the Polish species of the genus Sor-bus L. (Rosaceae). Dendrobiology 55: 3-9.

88 Leszek Bednorz

24. BERDOWSKI W., KOŁA W., PANEK E., 1996. Wstępne wyniki badań nad rozmieszczeniem chronionych gatunków roślin i grzybów w województwie wrocławskim. Acta Universitatis Wratislaviensis 1884, Prace Botaniczne 69: 31-43 [2 stanowiska brekinii na terenie województwa bez podania ich loka-lizacji].

25. BIAŁOBOK S., HELLWIG Z. (red.), 1955. Drzewoznawstwo. PWRiL, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

26. BIELAWSKA A., BODNIAK H., 1959. O utworzeniu rezerwatów w Lesie Bytyńskim. Przyroda Polski Zachodniej 3, 1/2 (7/8): 139-140 [stanowiska S. torminalis w Lesie Bytyńskim].

27. BIELEWICZ M., 1949. Stanowiska brekinii na Śląsku. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 5(7/8): 48.

28. BOBROWICZ G., 1997. Park Krajobrazowy Chełmy na Pogórzu Kaczaw-skim. Studio Mirwal-Art, Wałbrzych [występowanie brekinii na terenie Par-ku].

29. BOBROWICZ G., JANKOWSKI W., SZLACHETKA A., WIŚNIEWSKI E., 1992. Park Krajobrazowy Chełmy na Pogórzu Kaczawskim. Agencja Rekl.--Wyd. A. Grzegorczyk, Warszawa [występowanie brekinii na terenie Parku].

30. BOCK W., 1908. Taschenflora von Bromberg (Das Netzgebiet). Mitte-ler’sche Buchhandlung, Bromberg [stanowiska brekinii].

31. BOIŃSKI M., 1973. Lasy liściaste środkowej części Pojezierza Krajeńskie-go. Studia Societatis Scientiarum Torunensis, Sectio D 9(5): 3-104 [wystę-powanie brekinii w nadleśnictwie Grabówno w zespole Galio-Carpinetum calamagrostietosum].

32. BOIŃSKI M., 1974. Stosunki fitosocjologiczne rezerwatu „Zielona Góra”. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Biologia 16(33): 77-94 [występowanie brekinii w zespołach grądowych rezerwatu].

33. BOIŃSKI M., 1985. Szata roślinna Borów Tucholskich. PWN, Warszawa--Poznań-Toruń [występowanie brekinii na terenie Borów Tucholskich].

34. BOIŃSKI M., 1997. Problem ochrony gatunkowej cisa pospolitego (Taxus baccata L.) i jarzębu brekinii (Sorbus torminalis L. Cr.), a utrzymanie natu-ralnego składu w rezerwatach: „Cisy Staropolskie im. L. Wyczółkowskiego” i „Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego”. W: Ochrona gatunkowa na obszarach chronionych (Krasicka-Korczyńska E., red.), Tuchola.

35. BOIŃSKI M., 1999. Rezerwat przyrody „Brzęki” im. Zygmunta Czubiń-skiego. Oficyna Wydawnicza „Turpress”, Toruń.

36. BOIŃSKI M., 2002. Roślinność leśna Tucholskiego Parku Krajobrazowego. W: Tucholski Park Krajobrazowy 1985-2000 – stan poznania. Ławrynowicz M., Rózga B. (red.). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 245-355 [stanowiska brekinii w Borach Tucholskich].

37. BOIŃSKI M., GUGNACKA-FIEDOR W., 1977. Materiały do flory Borów Tucholskich, 1. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Biologia 20: 107-112 [stanowisko brekinii nad Brdą w uroczysku Piekło].


38. BOJARCZUK T., 2003. Drzewa w koralach. Ogrody 10: 14-19 [rodzime jarzęby, w tym brekinia, przede wszystkim ich zastosowanie].

39. BORATYŃSKI A., BARZDAJN W., 1998. Ochrona lokalnych populacji rzadkich i ginących gatunków drzew. W: Materiały konferencji i obrad sek-cji 51 Zjazdu PTB (Mądlikowska J., red.), Gdańsk 1998: 53 [S. torminalis wśród gatunków zagrożonych w skali całego kraju].

40. BORATYŃSKI A., KOSIŃSKI P., KWIATKOWSKI P., SZLACHETKA A., 1995. Chronione i godne ochrony drzewa i krzewy Polskiej części Sudetów, Pogórza i Przedgórza Sudeckiego, 8. Sorbus torminalis (L.) Crantz. Arbore-tum Kórnickie 40: 11-35.

41. BORATYŃSKI A., KOSIŃSKI P., KWIATKOWSKI P., SZLACHETKA A., 1995. Aktualne rozmieszczenie Sorbus torminalis (L.) Crantz w regionie su-deckim. W: Materiały konferencji i sympozjów 50 Zjazdu PTB (Mirek Z., Wójcicki J. J., red.), Kraków 1995: 29.

42. BORATYŃSKI A., KOSIŃSKI P., KWIATKOWSKI P., SZLACHETKA A., 1995. Wild Service Tree in „Chełmy” Landscape Protected Area in Pogórze Kaczawskie. Ecological Found of Legnica District „Green Action”.

43. BOTHE H., 1907. Beiträge zur Flora von Schönlanke im Kreise Czarnikau. Zeitschrift der Naturwissenschaftlichen Abteilung 13 (3), Botanik 13(2): 69--79 [stanowisko brekinii z okolic Trzcianki].

44. BRODA B., MOWSZOWICZ J., 2000. Przewodnik do oznaczania ro-ślin leczniczych trujących i użytkowych, wyd. 6. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

45. BROWICZ K., GOSTYŃSKA-JAKUSZEWSKA M., 1966. Sorbus tormi-nalis (L.) Crantz – Jarząb brekinia (Brzęk), 114. W: Atlas rozmieszczenia drzew i krzewów w Polsce, 5. Białobok S., Czubiński Z. (red.). PWN, Po-znań.

46. BRZEG A., 1995. Szata roślinna. W: Krotoszyn. Tow. Miłośników i Badaczy Ziemi Krotoszyńskiej, Urząd Miasta i Gminy Krotoszyn. Kosiński D., Mar-ciniak R., Parysek J. J. (red.). Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Krotoszyn--Poznań: 81-110 [występowanie brekinii w okolicach Krotoszyna].

47. BRZEG A., KASPROWICZ M., KROTOSKA T., 2001. Acidofilne lasy z kla-sy Quercetea robori-petraeae Br.-Bl. et R. Tx. 1943 nom. mut. w Wielkopol-sce, 3. Calamagrostio arundinaceae-Quercetum petraeae (Hartmann 1943) Scamoni et Passarge 1959 em. Brzeg et al. 1989 – środkowoeuropejska kwa-śna dąbrowa trzcinnikowa. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Botanika 50: 41-61 [S. torminalis w 2 zdjęciach wilgotnego podzespołu].

48. BRZEG A., KASPROWICZ M., KROTOSKA T., KUBIŚ B., SROKA Z., 1995. Materiały florystyczne z „Płyty Krotoszyńskiej” i terenów przyle-głych, 1. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Botanika 44: 149--157 [stanowiska S. torminalis z tego terenu].

49. BRZEZIECKI B., 2000. Strategie życiowe gatunków drzew leśnych. Sylwan 144(8): 5-14 [typ strategii życiowej S. torminalis].

90 Leszek Bednorz

50. BUGAŁA W., 1978, 1991. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni, wyd. 1, 2. PWRiL, Warszawa [ogólne informacje na temat brekinii].

51. BUGAŁA W., 2000. Drzewa i krzewy. PWRiL, Warszawa [ogólne informa-cje na temat brekinii].

52. CELIŃSKI F., 1955. Projektowane rezerwaty leśne Puszczy Bukowej pod Szczecinem. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 11(4): 3-15 [stanowiska brekinii].

53. CELIŃSKI F., 1962. Zespoły leśne Puszczy Bukowej pod Szczecinem. Mo-nographiae Botanicae 13 (Suppl.): 3-207 [występowanie brekinii].

54. CELIŃSKI F., 1964. Rośliny naczyniowe Puszczy Bukowej pod Szczeci-nem. Prace Komisji Biologicznej PTPN 29(2): 3-190 [stanowiska brekinii].

55. CELIŃSKI F., FILIPEK M., 1957. Rezerwat leśno-stepowy w Bielinku nad Odrą. Ochrona Przyrody 24: 221-271 [stanowisko brekinii w Bielinku].

56. CELIŃSKI F., FILIPEK M., 1958. Flora i zespoły roślinne leśno-stepowego rezerwatu w Bielinku nad Odrą. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachod-nią, Botanika 4: 7-198 [stanowisko brekinii w Bielinku].

57. CELIŃSKI F., FILIPEK M., 1959. Inwentarz zabytkowych drzew i krzewów rezerwatu w Bielinku nad Odrą. Przyroda Polski Zachodniej 3, 1/2 (7/8): 79--93 [brekinie na terenie rezerwatu].

58. CELKA Z., 1995. Rzadkie i chronione gatunki roślin naczyniowych okolic Krobi w Wielkopolsce. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Bota-nika 44: 169-172 [stanowisko S. torminalis na NW od Niepartu].

59. CELKA Z., 1998. Grodziska Wielkopolski jako ostoje roślin naczyniowych. Materiały konferencji i obrad sekcji 51 Zjazdu PTB (Mądlikowska J., red.), Gdańsk 1998: 73 [występowanie brekinii na grodziskach Wielkopolski].

60. CELKA Z., 1999. Rośliny naczyniowe grodzisk Wielkopolski. Prace Zakła-du Taksonomii Roślin UAM, 9. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań [występowanie S. torminalis na grodziskach Wielkopolski].

61. CHMIEL J., 1993. Flora roślin naczyniowych wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego i jej antropogeniczne przeobrażenia w wieku XIX i XX. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM, 1. Sorus, Poznań [występowanie S. torminalis na badanym terenie].

62. CHMIEL J., 1997. Nowe i rzadsze gatunki we florze wschodniej części Po-jezierza Gnieźnieńskiego, 3. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Botanika 46: 107-129 [występowanie S. torminalis na badanym terenie].

63. CHMIEL J., 2006. Zróżnicowanie przestrzenne flory jako podstawa ochrony przyrody w krajobrazie rolniczym. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM, 14. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań [charakterystyka ekologiczna jarzębu brekinii występującego na jednym stanowisku w północno-wschod-niej Wielkopolsce].

64. CHMIEL J., 2006. Rośliny specjalnej troski i wartościowe obszary przyrodnicze w północno-wschodniej Wielkopolsce. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM, 15. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań [aktualne i historyczne stanowi-ska S. torminalis na badanym terenie wraz z mapą ich rozmieszczenia].


65. CHRAPKOWSKI B. (red.), 1998. Osobliwości przyrodnicze Nadleśnictwa Jamy. Wydawnictwo Urbański, Toruń [występowanie brekinii na terenie nadleśnictwa].

66. CONWENTZ H., 1895. Beobachtungen über seltene Waldbäume in West-preussen, 1. Pirus torminalis Ehrh., Elsbeere. Abhandlungen zur Landeskun-de der Provinz Westpreussen, Danzig: 1-78.

67. CONWENTZ H., 1900. Forst-Botanisches Merkbuch für Westpreussen. Borntraeger, Berlin [stanowisko brekinii w pobliżu jez. Okonin w nadleśnic-twie Leśno].

68. CONWENTZ H., 1904. Die Gefährdung der Naturdenkmäler und Vorschläge zu ihrer Erhaltung. Berlin.

69. CONWENTZ H., 1910. Beiträge zur Naturdenkmalpflege, 1. Forst-Botani-sches Merkbuch für Westpreussen. Borntraeger, Berlin [stanowiska brekinii na Pomorzu].

70. CZARNA A., 1999. Materiały do flory naczyniowej Lasu Taczanowskiego koło Pleszewa. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Botanika 48: 111-134 [stanowiska S. torminalis z tego terenu].

71. CZECZOTTOWA H., 1948. O rezerwacie leśno-stepowym w Bielinku nad Odrą. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 4(5/6): 5-11 [odkrycie brekinii w 1924 roku].

72. CZEKALSKI M., 1982. Pomnikowy jarząb brekinia Sorbus torminalis w Po-znaniu-Naramowicach. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 28(3): 42-45.

73. CZEKALSKI M., 1995. Jarzęby dla miejskich terenów zieleni. Ogrodnictwo 5: 27-29 [S. torminalis wśród gatunków rodzaju Sorbus zalecanych do sa-dzenia w miastach].

74. CZUBIŃSKI Z., 1935. Park natury w Promnie pod Poznaniem. Wydawnic-two Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu, 5 [stanowiska brekinii].

75. CZUBIŃSKI Z., 1947. Historia i podział naturalnych lasów Polski. Przegląd Leśniczy.

76. CZUBIŃSKI Z., 1950. Zagadnienie geobotaniczne Pomorza. Badania Fizjo-graficzne nad Polską Zachodnią, Botanika 2(4): 439-658 [mapa rozmiesz-czenia S. torminalis na Pomorzu].

77. CZUBIŃSKI Z., 1951. O racjonalną sieć rezerwatów przyrody Pomorza. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 7(11/12): 13-40 [występowanie brekinii na Po-morzu].

78. CZUBIŃSKI Z., GAWŁOWSKA J., ZABIEROWSKI K., 1977. Rezerwaty przyrody w Polsce. Studia Naturae, Seria B, 27. PWN, Warszawa-Kraków [istniejące i projektowane rezerwaty przyrody, w których występuje breki-nia].

79. CZUDEK A., 1929. Osobliwości i zabytki przyrody województwa śląskie-go. Państwowa Rada Ochrony Przyrody 19: 1-78 [stanowisko S. torminalis w Wodzisławiu Śląskim].

92 Leszek Bednorz

80. DANIELEWICZ W., 2001. Rezerwaty leśne i florystyczne środkowej Wiel-kopolski. W: Szata roślinna Wielkopolski i Pojezierza Południowopomor-skiego – Przewodnik sesji terenowych 52 Zjazdu PTB (Wojterska M., red.), Poznań 24-28.09.2001: 113-132 [rezerwaty przyrody w Wielkopolsce utwo-rzone dla ochrony S. torminalis].

81. DANIELEWICZ W., MALIŃSKI T., 1995. Materiały do znajomości den-droflory Wielkopolskiego Parku Narodowego. Morena 3: 7-27 [rozmiesz-czenie brekinii na terenie WPN].

82. DENISIUK Z., 1980. Rezerwaty ścisłe Wielkopolskiego Parku Narodowe-go. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 36(6): 30-41 [stanowisko brekinii w rezer-wacie Grabina].

83. DZIĘCZKOWSKI A., 1965. Krytyka gospodarki w lasach Wielkopolskiego Parku Narodowego. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 20(6): 25-29 [przypadek wycięcia 2 osobników brekinii w oddz. 81a WPN].

84. DZIĘCZKOWSKI A., 1966. Brzęki (Sorbus torminalis Cr.) w Wielkopol-skim Parku Narodowym. Przyroda Polski Zachodniej 7, 1-4 (23-26): 120--127.

85. DZIĘCZKOWSKI A., 1987. Dewastacja brzęków Sorbus torminalis w Wiel-kopolskim Parku Narodowym. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 43(4): 46-53.

86. DZIĘCZKOWSKI A., 1988. Ginący świat roślin. Jarząb brzęk. Poradnik Gospo-darski, 99(3): 2 [ogólne informacje o gatunku i jego ochronie w Polsce].

87. FABISZEWSKI J., 1993. Problemy ochrony szaty roślinnej w obszarze Wzgórz Ślęży. Annales Silesiae 23: 65-76 [warunki występowania brekinii na tym obszarze].

88. FABISZEWSKI J., KWIATKOWSKI P., 2002. Threatened vascular plants of the Sudeten Mountains. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 71(4): 339--350 [brekinia w kategorii gatunków zagrożonych (V)].

89. FERCHMIN M., 1980. Lasy wybranych rezerwatów Wielkopolski. Prace Komisji Biologicznej PTPN 55: 3-118 [występowanie brekinii w rezerwa-tach Pępowo, Czerwona Róża i Bodzewko].

90. FIEK E., 1881. Flora von Schlesien preussischen und österreichischen An-theils, enthaltend die wildwaschesenden, verwilderten und angebauten Pha-nerogamen und Gefäss-Cryptogamen. J. U. Kern’s Verlag, Breslau [stanowi-ska brekinii na Dolnym Śląsku].

91. Forstbotanisches Merkbuch des Ministers für Landwirthschaft Domänen und Forsten. 1900. Berlin [stanowiska brekinii w rejonie Grudziądza].

92. FRASE R., 1924. Botanische Beobachtungen in der Grenzmark Posen--Westpreussen. Verhandlung des Botanischen Vereins der Provinz Branden-burg 66 [stanowisko brekinii w lasach koło Bledzewa].

93. FRASE R., 1939. Beiträge zur floristischen Erforschung der Grenzmark Posen-Westpreussen. Grenzmärkische Heimatblätter, Zeitschrift der Grenz-märkischen Gesellschaft zur Erforschung und Pflege der Heimat 15(3) [sta-nowiska brekinii w Puszczy Drawskiej oraz Ostrowcu koło Wałcza].


94. GALERA H., PUCHALSKI J., GAWRYŚ W., 1999. Polskie kolekcje roślin chronionych i zagrożonych oraz endemitów i reliktów, 1. Gatunki objęte ochroną prawną. Biuletyn Ogrodów Botanicznych, Muzeów i Zbiorów 8: 41-83 [występowanie brekinii w polskich ogrodach].

95. GAMARECKI W., 1935. Osobliwości przyrodnicze lasu Karmińskiego pod Pleszewem. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu, 6 [stanowisko brekinii].

96. GŁOWACKA H., 1930. Gaj Markowicki w pow. Strzelińskim na Kujawach ze stanowiskiem brzęka i wisienki stepowej. Wydawnictwo Okręgowego Komi-tetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu 1: 17-21.

97. GŁOWACKI S., 1999. Na jarzębinę. Echa Leśne 10: 22-23 [gatunki rodza-ju Sorbus, w tym S. torminalis].

98. GOETZ J., 1928. Rozmieszczenie brekinii (Sorbus torminalis Crantz) w Polsce Zachodniej. Kosmos 53: 71-101.

99. GOETZ J., 1928. Kilka notatek dotyczących brzęku (Sorbus torminalis Crantz) w Polsce Zachodniej. Przegląd Leśniczy 4: 135-146.

100. GOETZ J., 1932. Drzewa godne ochrony w lesie Koryckim (pow. Kroto-szyn) i w lasach sąsiednich. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu 3: 41-46 [występowanie brekinii w lesie Koryckim].

101. GRESZTA J., KWIATKOWSKA A., 1962. Kamień Śląski – rezerwat brzę-ku Sorbus torminalis w województwie opolskim. Chrońmy Przyrodę Oj-czystą 23(2): 3-15.

102. HANDKIEWICZ M., 2002. Jarząb brekinia w Wielkopolskim Parku Narodowym – fakty. Morena, Prace Wielkopolskiego Parku Narodo-wego 9: 81-88.

103. HERBICH J., 1974. Problem zachowania rezerwatów leśnych w okolicach Opalenia nad dolną Wisłą. Ochrona Przyrody 40: 113-138 [występowanie brekinii w okolicach Opalenia].

104. HRYNKIEWICZ-SUDNIK J., SĘKOWSKI B., WILCZKIEWICZ M., 1987. Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, 2. PWN, Warszawa [roz-mnażanie gatunków rodzaju Sorbus].

105. IWANOWSKI CZ., ŁUCZAK Z., MIKSTACKI B., 1966. Przegląd Wiel-kopolskich zabytków przyrody. PWRiL, Warszawa [stanowiska brekinii w Wielkopolsce].

106. JAKUBOWSKA-GABARA J., 2000. Zbiorowiska leśne powstałe w wy-niku przemian zespołu Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 w Polsce. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Botanica 15: 3-47 [występowanie bre-kinii w zespole Galio sylvatici-Carpinetum w Lesie Bytyńskim w oddz. 305].

107. JAKUTOWICZ W., 1932. Brekinia w Nadleśnictwie Oborniki. Wydawnic-two Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu 3: 38-41.

94 Leszek Bednorz

108. JANKUN A., 1980. Sorbus intermedia Pers., S. torminalis (L.) Crantz. W: Further studies in chromosome numbers of Polish Angiosperms, 13. Pogan E., Wcisło H., Jankun A. (eds.). Acta Biologica Cracoviensia, Series Bota-nica 22: 37-69.

109. JANKUN A., 1993. Znaczenie apomiksji w ewolucji rodzaju Sorbus (Rosa-ceae). Fragmenta Floristica et Geobotanica 38(2): 627-686.

110. JANKUN A., KOVANDA M., 1987. Apomixis and origin of Sorbus bohe-mica (Embriological studies in Sorbus, 2). Preslia 59: 97-116 [S. bohemica i jego porównanie z gatunkami rodzicielskimi, S. danubialis i S. tormina-lis].

111. JANKUN A., KOVANDA M., 1988. Apomixis at the diploid level in Sorbus eximia (Embriological studies in Sorbus 3). Preslia 60: 193-213 [S. eximia i jego porównanie z gatunkami rodzicielskimi, S. aria i S. torminalis].

112. JAROSZ S., 1951. Parki narodowe i rezerwaty przyrody. Kraj – Spółdziel-czy Instytut Wydawniczy [występowanie S. torminalis w niektórych rezer-watach przyrody].

113. JASNOWSKA J., FRIEDRICH S., KOWALSKI W., MARKOWSKI S., 1999. Rzeka Drawa – ważny korytarz ekologiczny Pomorza Zachodniego. Ochrona Przyrody 56: 17-34 [S. torminalis jako drzewo sadzone na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego i Drawieńskiego Parku Krajobrazowego].

114. KACZMAREK CZ., 1935. Pomniki i zabytki przyrody powiatu gostyń-skiego. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wiel-kopolskę i Pomorze w Poznaniu, 5.

115. KACZMAREK CZ., 1959. Notatki florystyczne z powiatu gostyńskiego. Przyroda Polski Zachodniej 3, 1/2 (7/8): 94-108 [stanowiska brekinii].

116. KARPOWICZ W., 1961. Naturalne stanowisko brekini pod Sobótką w wo-jewództwie wrocławskim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 16(1):40.

117. KAUSCH-BLECKEN V. SCHMELING W., 1994. Die Elsbeere. Bovenden [informacje na temat brekinii w Polsce].

118. KĘPCZYŃSKI K., BOIŃSKI H., CEYNOWA M., 1967. Stosunki flory-styczno-fitosocjologiczne rezerwatu leśnego z brekinią (Sorbus torminalis (L.) Cr.) w Wąwelnie na terenie Borów Tucholskich. Zeszyty Naukowe UMK w Toruniu, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, Biologia 10(17): 207-244.

119. KLIMAS F., 1971. Roślinność rezerwatu Dębno koło Rawicza. Przyroda Polski Zachodniej 9 (1-4): 7-19 [zamiar ponownego wprowadzenia do re-zerwatu brekinii obecnie w nim nie występującej].

120. KLINGGRAEFF 1881. Versuch einer topographischen Flora der Provinz West-preussen, 5 [stanowiska S. torminalis w okolicach Starogardu i Grudziądza].

121. KOBENDZA R., 1955. Podrodzina: Pomoideae, Jabłkowe. W: Flora Pol-ska – Rośliny naczyniowe Polski i Ziem Ościennych, 7. Szafer W., Paw-łowski B. (red.). PWN, Warszawa: 242-269 [ogólne informacje o gatunku (morfologia, zmienność)].


122. KOBIERSKI L., 1974. Rośliny naczyniowe Garbu Tarnogórskiego na Wy-żynie Śląskiej. Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Przyroda 8: 5-189 [stanowisko brekinii w Kamieniu Śląskim].

123. KOHLHOFF F., 1918. Neue Heimatkunde von Pommern. Köslin Fürsten-tümer Zeitung [stanowiska brekinii koło Nowogardu, Słupska i Darło-wa].

124. KORCZYK A., 1997. Conservation of Noble Hardwoods in Poland. W: Noble Hardwoods Network. Report of the second meeting. Turok J., Col-lin E., Demesure B., Eriksson G., Kleinschmit J., Rusanen M., Stephan R. (eds.). Lourizan, Spain 22-25.03.1997: 22-26 [S. torminalis wśród cennych i rzadkich gatunków drzew liściastych w Polsce].

125. KOŚCIELNY S., SĘKOWSKI B., 1971. Drzewa i krzewy. Klucz do ozna-czania. PWRiL, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

126. KOWNAS S., PISKORSKI CZ., 1958. Szczecin – miasto parków i zie-leni. PWN, Poznań-Warszawa [występowanie brekinii w Kniei Bukowej na krańcach Szczecina].

127. KOWNAS S., SIENICKA A., 1962. Obecny stan zadrzewienia miasta Szczecina. Societatis Scientiarum Stetinesis, Wydział Nauk Przyrodni-czo-Rolniczych 11(1): 5-104 [występowanie brekinii na terenie Szcze-cina].

128. KOWNAS S., SIENICKA A., 1965. Parki, zabytkowe drzewa i rezerwaty województwa koszalińskiego. Societatis Scientiarum Stetinesis, Wydział Nauk Przyrodniczo-Rolniczych 27: 3-180 [brekinia w parku przypałaco-wym w Oblężu].

129. KROTOSKA T., 1953. Zespoły leśne Parku Natury w Promnie pod Pozna-niem. Prace Komisji Biologicznej PTPN 14: 1-51 [występowanie breki-nii].

130. KROTOSKA T., 1966. Lasy dębowo-grabowe Wielkopolski. Prace Komisji Biologicznej PTPN: 3-145 [występowanie brekinii].

131. KROTOSKA T., PIOTROWSKA H., 1962. Dąbrowy na glebach „typu kro-toszyńskiego”. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią 10: 133-185 [występowanie S. torminalis].

132. KRÓL S., 1972. Siewki drzew i krzewów. Klucz do oznaczania. PWRiL, Warszawa [morfologia siewek S. torminalis].

133. KRÓL S. (red.), 1997. Przyroda województwa pilskiego i jej ochrona. Bo-gucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań-Piła [występowanie brekinii na te-renie województwa].

134. KRZAKOWA M., BEDNORZ L., 1999. Electrophoretic evidence of mono-morphism in the Wild Service Tree, Sorbus torminalis (L.) Crantz popula-tion from „Bytyńskie Brzęki” preserve (western Poland). Rocznik Dendro-logiczny 47: 45-51.

135. KUCZYŃSKA J., 1974. Stosunki geobotaniczne Opolszczyzny. Acta Uni-versitatis Wratislaviensis 216 [stanowisko brekinii koło Krapkowic].

96 Leszek Bednorz

136. KUJAWA-PAWLACZYK J., PAWLACZYK P., 1994. Brekinia Sorbus tor-minalis zachowała się w Drawieńskim Parku Narodowym. Chrońmy Przy-rodę Ojczystą 50(5): 59-62.

137. KULESZA W., 1924. Nie notowane, obfite stanowisko brekinii w lesie by-tyńskim na zachód od Poznania. Ochrona Przyrody 4: 130.

138. KULESZA W., 1927. Wykaz drzew i krzewów godnych ochrony w Po-znańskiem i na Pomorzu. Ochrona Przyrody 7: 9-45 [stanowiska brekinii i rozmiary niektórych drzew].

139. KULESZA W., 1930. Nowe, najbliższe Poznania stanowisko brzęku. Wy-dawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu 1: 31-32 [stanowisko S. torminalis koło Kociałko-wej Górki].

140. KULESZA W., 1950. Obfite skupienie brekinii w powiecie gostyńskim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 6(9/10): 46.

141. KULESZA W., 1959. Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzew-nego w sprawie utworzenia rezerwatów przyrody. Chrońmy Przyrodę Oj-czystą 15(1): 55-58 [występowanie brekinii w nowo utworzonych rezerwa-tach przyrody].

142. KULESZA W., 1959. Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzew-nego w sprawie utworzenia rezerwatów przyrody. Chrońmy Przyrodę Oj-czystą 15(2): 46-47 [występowanie brekinii w nowo utworzonych rezerwa-tach przyrody].

143. KULESZA W., STECKI K., 1955. Klucz do oznaczania drzew i krzewów. PWRiL, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

144. KUŹNIAK S., 1981. Ochrona przyrody w województwie leszczyńskim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 37(3): 42-51 [stanowiska S. torminalis].

145. KWIATKOWSKI J., 1956. Zapiski florystyczne z okolic Izbicy Kujaw-skiej i Sompolna w powiecie kolskim. Sprawozdania Komisji Biologicznej PTPN 3: 60-62 [2 stanowiska brekinii w leśnictwie Babiak].

146. KWIATKOWSKI P., 1995. Szata roślinna projektowanego rezerwatu leśnego „Wąwóz Lipy” na Pogórzu Kaczawskim (Sudety Zachodnie). Ochrona Przyrody 52: 167-184 [stanowiska S. torminalis na terenie re-zerwatu].

147. KWIATKOWSKI P., 1996. Interesujące i rzadkie gatunki roślin naczy-niowych Gór i Pogórza Kaczawskiego. Acta Universitatis Wratislaviensis 1735, Prace Botaniczne 64: 21-37 [stanowiska S. torminalis na badanym terenie].

148. KWIATKOWSKI P., 1996. Szata roślinna Bazaltowej Góry i jej otoczenia. Acta Universitatis Wratislaviensis 1886, Prace Botaniczne 70: 73-110 [wy-stępowanie S. torminalis w zespole Luzulo-Quercetum petraeae].

149. KWIATKOWSKI P., 2000. Notatki florystyczne z Gór Kaczawskich i ich Pogórza (Sudety Zachodnie). Fragmenta Floristica et Geobotanica Po-lonica 7: 105-116 [stanowisko brekinii w Lubiechowej].


150. KWIATKOWSKI P., 2001. Zbiorowiska leśne Pogórza Złotoryjskiego. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 8: 173-218 [opis zbiorowiska Sorbo torminalis-Quercetum Svoboda ex Blažková 1962].

151. KWIATKOWSKI P., 2003. Podgórska ciepłolubna dąbrowa brekiniowa Sorbo torminalis-Quercetum na Pogórzu Złotoryjskim. Fragmenta Floristi-ca et Geobotanica Polonica 10: 175-193.

152. KWIATKOWSKI P., 2006. Current state, separateness and dynamics of vascular flora of the Góry Kaczawskie (Kaczawa Mountains) and Pogó-rze Kaczawskie (Kaczawa Plateau), 1. Distribution atlas of vascular plants. Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków [stanowiska S. torminalis na badanym terenie].

153. LEN L., 1965. Najciekawsze rezerwaty Ziem Zachodnich i Północnych. Przyro-da Polska 9(5): 8-9 [występowanie brekinii w rezerwacie Kamień Śląski].

154. LIBBERT W., 1924. [bez tytułu]. Verhandlung des Botanischen Vereins der Provinz Brandenburg 66. Berlin-Dahlem [stanowisko brekinii w Bie-linku].

155. LIBBERT W., 1927. Beitrag zur Flora der nördlichen Neumark. Verhan-dlung des Botanischen Vereins der Provinz Brandenburg 69. Berlin-Dah-lem: 37-56 [stanowiska brekinii w powiecie Choszczno i Strzelce Krajeń-skie].

156. LIMPRICHT W., 1944. Kalkpflanzen des Bober-Katzbachgebirges und se-iner Vorlagen. Englers Botanischer Jahrbuch 73(4): 375-417 [stanowiska S. torminalis na Dolnym Śląsku (Dolina Bobru)].

157. LISIEWSKA M., RESZEL I., 2000. Macromycetes na tle zróżnicowania acidofilnych dąbrów środkowej części uroczyska Teresiny (Nadleśnictwo Krotoszyn). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Botanika 49: 7-57 [występowanie brekinii na stanowisku w mokrej dąbrowie trzęślico-wej].

158. ŁĘGA W., 1924. Brekinie pod Grudziądzem. Miesięcznik Krajoznawczy Ilustrowany „Ziemia”, Warszawa.

159. MACIEJEWSKA-RUTKOWSKA I., BEDNORZ L., 2004. SEM and ste-reoscope microscope observations on the seeds of the Polish species of the genus Sorbus L. (Rosaceae). Acta Societatis Botanicorum Poloniae 73(4): 293-300 [morfologia nasion brekinii oraz innych rodzimych gatunków ja-rzębów].

160. Mała Encyklopedia Leśna [praca zbiorowa], 1980. Polskie Towarzystwo Leśne. PWN, Warszawa [ogólne informacje na temat rodzaju Sorbus, w tym S. torminalis].

161. MARKOWSKI R., BULIŃSKI M., 2004. Ginące i zagrożone rośliny na-czyniowe Pomorza Gdańskiego. Acta Botanica Cassubica, Monographiae 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego i Bogucki Wydawnictwo Na-ukowe, Gdańsk-Poznań. [S. torminalis z kategorią VU – narażone].

162. MATUSZKIEWICZ W., 1982. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk ro-

98 Leszek Bednorz

ślinnych Polski. PWN, Warszawa [S. torminalis jako gatunek charaktery-styczny rzędu Quercetalia pubescentis].

163. MATUSZKIEWICZ W., 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk ro-ślinnych Polski. Vademecum Geobotanicum. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa [S. torminalis jako gatunek charakterystyczny rzędu Qu-ercetalia pubescenti-petraeae].

164. MEDWECKA-KORNAŚ A., KORNAŚ J., PAWŁOWSKI B., ZARZYCKI K., 1972. Przegląd ważniejszych zespołów roślinnych Polski. W: Szata ro-ślinna Polski, 1. Wyd. 2. Szafer W., Zarzycki K. (red.). PWN, Warszawa [S. torminalis jako gatunek charakterystyczny rzędu Quercetalia pubescentis].

165. MICHALIK S., 1978. Rośliny naczyniowe Ojcowskiego Parku Narodowe-go. Studia Naturae A 16: 1-171 [informację o tym, że stanowisko brekinii w Dolinie Ojcowskiej podawane przez Zalewskiego (1886) nie zostało od-nalezione].

166. MICHALIK S., 1979. Zagadnienia ochrony zagrożonych gatunków roślin w Polsce. Ochrona Przyrody 42: 11-28 [brekinia wśród gatunków zagrożonych].

167. MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M., 1995. Vascu-lar plants of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Pol-ski. Polish Botanical Studies. Guidebook Series 15 [gatunki rodzaju Sorbus występujące w Polsce].

168. MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. i współautorzy, 2002. Flowering plants and Pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. W: Biodiversity of Poland, 1. Różnorodność biologiczna Polski, 1. Mirek Z. (ed.). Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków [gatunki rodzaju Sorbus występujące w Polsce].

169. MOWSZOWICZ J., 1979. Przewodnik do oznaczania drzew i krzewów krajowych i aklimatyzowanych. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

170. NOWICKI J., 1994. Rezerwat przyrody „Szczerkowo” – Brzęki im. Zyg-munta Czubińskiego. Echo Borów Tucholskich 6: 22-23.

171. OBMIŃSKI Z., 1953. Botanika leśna. PWRiL, Warszawa [ogólne informa-cje o gatunku].

172. OLACZEK R., 1976. Zmiany w szacie roślinnej Polski od połowy XIX wieku do lat bieżących. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 177: 369-403 [brekinia wśród gatunków ustępujących i zagrożonych].

173. PACYNA A., 1969. Notatki florystyczne z Pogórza Wielickiego. Fragmenta Floristica et Geobotanica 15(2): 147-151 [stanowisko brekinii w dolinie Dunajca na pograniczu wsi Sukmanie i Wielka Wieś].

174. PACYNIAK C., 1965. Okazałe drzewa oraz zbiorowiska roślinne w rezer-wacie „Czeszewo” i „Kawęczyńskie Brzęki”. Rocznik Dendrologiczny 19: 257-263 [brekinie w rezerwacie Kawęczyńskie Brzęki].

175. PACYNIAK C., 1966. Stosunki fitosocjologiczne kilku rezerwatów Wiel-kopolski. Przyroda Polski Zachodniej 7(1-4): 30-42 [występowanie breki-


nii w rez. „Kawęczyńskie Brzęki”, w zbiorowisku zbliżonym do Querco –Carpinetum].

176. PACYNIAK C., 1991. Wprowadzajmy do lasów jarząb-brekinię. Las Pol-ski 6: 10-11.

177. PACYNIAK C., 1992. Najstarsze i najokazalsze jarzęby w Polsce. Wszech-świat 93(6): 155-158.

178. PACYNIAK C., 1992. Najstarsze drzewa w Polsce. Wyd. PTTK Kraj, War-szawa [najstarsze brekinie w Polsce].

179. PACYNIAK C., 1993. Nowe formy jarzębu brekinii (Sorbus torminalis Crantz) i niektórych innych gatunków drzew. Prace Komisji Nauk Rolni-czych i Komisji Nauk Leśnych PTPN 76: 99-105.

180. PACYNIAK C., 1995. Nowe formy drzew nagozalążkowych i okrytozaląż-kowych. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych PTPN 80: 117-120 [opis nowych form S. torminalis].

181. PACYNIAK C., 1995. Nowe formy jarzębu brekinii (Sorbus torminalis Crantz). W: Szata roślinna Polski w procesie przemian. Materiały konfe-rencji i sympozjów 50 Zjazdu PTB (Mirek Z., Wójcicki J.J., red.). Instytut Botaniki PAN, Kraków: 292.

182. PACYNIAK C., 1998. Wiek najokazalszych drzew i krzewów rosnących w Polsce. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych PTPN 76: 83-112 [wiek i rozmiary najokazalszych brekinii].

183. PACYNIAK C., 1998. Nowe odmiany i formy drzew znalezione w polskich lasach. Las Polski 24: 10-12 [między innymi nowe formy S. torminalis].

184. PACYNIAK C., 1998. Ginące gatunki drzew i krzewów w polskich lasach, 1. Las Polski 10: 8-9 [brekinia jako gatunek zagrożony i ginący].

185. PACYNIAK C., 1999. Potrzeba wprowadzania ginących gatunków drzew do gospodarstwa leśnego w Polsce. W: Naturalizacja leśnych czynności go-spodarczych – konferencja naukowa dla uczczenia 80-lecia urodzin prof. zw. dr. hab. Kazimierza Urbańskiego, Poznań-Siemianice 6-8.09.1999: 32--33 [potrzeba wprowadzania brekinii do lasów].

186. PACYNIAK C., 2003. Jarząb (Sorbus) w Polsce, jego znaczenie i potrzeba reintrodukcji niektórych gatunków. Przegląd Leśniczy 1:12-14.

187. PACYNIAK C., SURMIŃSKI J., 1971. Drewno ważniejszych jarzębów ro-snących w Polsce. Rocznik Dendrologiczny 25: 153-160.

188. PAWŁOW M., 1968. Rozmieszczenie ważniejszych gatunków grądowych na niżu Polskm. Prace Komisji Biologicznej PTPN 32(5): 3-66 [S. tormi-nalis wśród gatunków właściwych dla Galio-Carpinetum w północno-za-chodniej Polsce].

189. PAWŁOWSKA S., 1959, 1972, 1977. Charakterystyka statystyczna i ele-menty flory polskiej. W: Szata roślinna Polski, 1, wyd. 1-3. Szafer W., Za-rzycki K. (red.). PWN, Warszawa: 129-206 [S. torminalis wśród gatunków z północno-wschodnią granicą zasięgu oraz w grupie gatunków ciepłolub-nych, które dotarły na Sądeczczyznę przez Bramę Morawską].

100 Leszek Bednorz

190. PAWŁOWSKI B., 1920. Brekinia (Sorbus torminalis (L) Crantz) w Polsce. Ochrona Przyrody 1: 27-39.

191. PAWŁOWSKI B., 1923. Ochrony godne zbiorowiska roślinne w powiecie nowosądeckim. Ochrona Przyrody 3: 35-42 [stanowisko brekinii na Biało-wodzkiej Górze].

192. PAWŁOWSKI B., 1925. Geobotaniczne stosunki Sądecczyzny. Prace Mo-nograficzne Komisji Fizjograficznej PAU 1: 1-342 [stanowiska S. tormina-lis na Ziemi Sądeckiej].

193. PAWŁOWSKI B., 1952. Botanika leśna (Notatki z wykładów). PWN, Kra-ków [ogólne informacje o gatunku].

194. PAWŁOWSKI B., 1959, 1972, 1977. Szata roślinna gór polskich. W: Szata roślinna Polski, 2, wyd. 1-3. Szafer W., Zarzycki K. (red.). PWN, Warsza-wa: 189-252 [występowanie S. torminalis w podokręgu Sądeckim].

195. PAX F., 1918. Pflanzengeographie von Polen (Kongress-Polen). Dietrich Reimer, Berlin [stanowisko brekinii w Gaju koło Łukowa].

196. PFUHL F., 1904. Bäume und Wälder der Provinz Posen. Ein Bericht, im Aufträge der Naturwissenschaftlichen Abteilung veröffentlicht vom He-rausgeber. Zeitschrift der Naturwissenschaftlichen Abteilung 10(2-6), Bo-tanik 10(2-2): 1-184 [stanowiska brekinii w Wielkopolsce].

197. PFUHL F., 1908. Bäume und Wälder der Provinz Posen, Nachtrag 1. Zeit-schrift der Naturwissenschaftlichen Abteilung 14(3), Botanik 14(2): 65-98 [najgrubsze brekinie w Wielkopolsce].

198. PFUHL F., 1912. Flugschrift zur Heimatkunde der Provinz Posen. Posen [stanowiska brekinii].

199. PIĘKOŚ-MIRKOWA H., MIREK Z., 2003. Flora Polski – Atlas roślin chronionych. Multico, Warszawa [ogólne informacje na temat brekinii].

200. PIĘKOŚ-MIRKOWA H., MIREK Z., 2006. Flora Polski – Rośliny chronio-ne. Multico, Warszawa [ogólne informacje na temat brekinii].

201. PIOTROWSKA H., 1955. Zespoły leśne wyspy Wolina. Prace Komisji Biologicznej PTPN 16(5): 3-168 [brekinia występuje w zespole Fagetum boreoatlanticum].

202. PIOTROWSKA H., 1966. Stosunki geobotaniczne wysp Wolina i południo-wo-wschodniego Uznamu. Monographiae Botanicae 22: 3-156 [stanowiska brekinii na Wolinie].

203. POKORNY J., KAPLICKA I., (tłum. OSTROWSKI A.), 1980. Drzewa Europy Środkowej. PWRiL, Warszawa [ogólne informacje na temat bre-kinii].

204. POLAKOWSKI B., 1995. Rośliny chronione – Atlas. PWN, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

205. PRUSINKIEWICZ Z., BIAŁY K., 1976. Gleby wybranych rezerwatów le-śnych województw bydgoskiego, toruńskiego i włocławskiego. PWN, War-szawa-Poznań-Toruń [występowanie brekinii w rezerwatach Szczerkowo i Wąwelno].


206. RADZIEJOWSKI J. (red.), 1996. Obszary chronione w Polsce. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa [występowanie brekinii w rezerwatach przyrody i innych obszarach chronionych].

207. RADZISZEWICZ M., 1998. Osobliwości florystyczne rezerwatu leśno-ste-powego „Bielinek” nad Odrą. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 54(3): 82-86 [stanowisko brekinii na terenie rezerwatu].

208. REJEWSKI M., 1968. Brekinie w „Lesie Mędrzyckim”. Chrońmy Przyro-dę Ojczystą 24(1): 53-55.

209. REJEWSKI M., 1971. Lasy liściaste Ziemi Chełmińskiej. Studia Societatis Scientiarum Torunensis 9(3) [brekinia w nadleśnictwie Jamy].

210. REJEWSKI M., 1996. Pochodzenie łacińskich nazw roślin polskich – Prze-wodnik Botaniczny. Książka i Wiedza, Warszawa [pochodzenie i znaczenie słowa torminalis].

211. REJEWSKI M., BIELECKI P., (red.). 1996. Rezerwaty przyrody woje-wództwa toruńskiego. Urząd Wojewódzki w Toruniu, Wydział Ochrony Środowiska, Wojewódzki Konserwator Przyrody, Toruń [występowanie brekinii w rez. „Rogóźno Zamek”, „Dolina Osy” i lesie sąsiadującym z tor-fowiskiem Zgniłka].

212. ROSTAŃSKI K., ROSTAŃSKI K. M., 1999. Drzewa i krzewy – Atlas i klucz. Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice [ogólna charakterystyka ga-tunku].

213. ROSTAŃSKI K., ROSTAŃSKI K. M., 1999. Klucz do oznaczania wybra-nych gatunków drzewiastych. Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice.

214. RÓŻAŃSKI W., 2002. Gatunki lasotwórcze i domieszkowe w zbiorowiskach leśnych Karpackiej Krainy przyrodniczo-leśnej. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie 394: 199-230 [występowanie brekinii w zbiorowiskach leśnych Karpackiej Krainy przyrodniczo-leśnej].

215. RUTKOWSKI L., 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

216. SCHALOW E., 1933. Ein Überblick über die Ergebnisse der Schlesichen Phanerogamenforschung im Jahre 1932. Jahresberichte der Schlesichen Gesellschaft für vaterländische Kultur 105: 154-173 [stanowiska S. tormi-nalis na Dolnym Śląsku].

217. SCHMITZ H. J., FRASE R., 1929. Landeskunde der Grenzmark Posen--Westpreussen. Grenzmärkische Heimatblätter – Zeitschrift der Grenzmär-kischen Gesellschaft zur Erforschung und Pflege der Heimat [stanowiska brekinii w okolicach Trzcianki i Wałcza].

218. SCHUBE T., 1902. Ergebnisse der Durchforschung der Schlesichen Gefäs-spflanzenwelt. Jahresberichte der Schlesichen Gesellschaft für vaterländi-sche Kultur 80: 52 [stanowiska S. torminalis na Dolnym Śląsku].

219. SCHUBE T., 1903. Die Verbreitung der Gefässpflanzen in Schlesien preus-sischen und österreichischen Anteils. R. Nischkovsky, Breslau [stanowiska S. torminalis na Dolnym Śląsku].

102 Leszek Bednorz

220. SCHUBE T., 1906. Waldbuch von Schlesien. Breslau [stanowiska S. tormi-nalis na Dolnym Śląsku].

221. SCHUBE T., 1908. Ergebnisse der Durchforschung der Schlesichen Gefäs-spflanzenwelt im Jahre 1907. Jahresberichte der Schlesichen Gesellschaft für vaterländische Kultur 85: 46-63 [stanowiska S. torminalis na Dolnym Śląsku].



224. SCHUBE T., 1930. Die wichtigsten Natur-Denkmäler im Regierungsbezirk Liegnitz. Krummhaar, Liegnitz [stanowiska S. torminalis na Dolnym Ślą-sku].

225. SCISŁOWSKI W., 1988. Brzęk, czyli brekinia. Dzień dobry – drzewa. Wy-dawnictwo Łódzkie, Łódź.

226. SENETA W., 1987. Dendrologia, 2, wyd. 5. PWN, Warszawa [ogólne in-formacje o gatunku].

227. SENETA W., DOLATOWSKI J., 2008. Dendrologia, wyd. 4. Wydawnic-two Naukowe PWN, Warszawa [informacje ogólne na temat brekinii].

228. SERWATKA J., 1962. Notatki florystyczne ze Śląska, 1. Kwartalnik Opol-ski, Zeszyty Przyrodnicze 2: 81-85 [stanowiska S. torminalis na Dolnym Śląsku].

229. SĘKOWSKI B., ZUB J., 1977. Studia nad zadrzewieniami linii brzegowej rzek Borów Tucholskich. Rocznik Dendrologiczny 30: 35-53 [występowa-nie brekinii nad Brdą w lasach na południe od Rudzkiego Mostu].

230. SOBCZAK R., 1996. Jarząb. Głos Lasu 9: 5-7.231. SPAŁEK K. 2003. Flora i roślinność rezerwatu „Kamień Śląski” (Śląsk

Opolski). Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 22(1): 71-89 [występowa-nie brekinii na terenie rezerwatu].

232. SPŁAWA-NEYMAN S., OWCZARZAK Z., 1996. Jarzębina. Użytkowe gatunki drewna – vademecum. Przemysł Drzewny, wkładka 47(3).

233. SPRIBILLE F., 1900. Einige Aufzeichnungen aus dem Süden der Provinz. Zeitschrift der Botanischen Abteilung 7(1): 20-32 [stanowiska brekinii].

234. STACHURSKA A., SADOWSKA A., KUSZELL T., 1973. Sorbus tormi-nalis (L.) Cr., Jarząb brekinia (brzęk), (Rosaceae). Kartoteka palinologicz-na roślin polskich. Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Zeszyty Przy-rodnicze 13, tab. 208.

235. Stanowiska brekinii na Śląsku, 1949. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 5(7/8): 48.


236. STASZKIEWICZ J., 1964. Rezerwat „Białowodzka Góra” koło Nowego Sącza. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 20(3): 18-26 [stanowisko S. torminalis w rezerwacie „Białowodzka Góra”].

237. STASZKIEWICZ J., 1964. Zespoły leśne pasma Jaworza (Beskid Wyspo-wy). Fragmenta Floristica et Geobotanica 10(3): 319-355 [stanowiska S. torminalis w Beskidzie Wyspowym].

238. STASZKIEWICZ J., WITKOWSKI Z., 1980. Ziemia Sądecka. Wiedza Po-wszechna, Warszawa [stanowiska brekinii na Sądeczczyźnie].

239. STECKI K., 1928. Osobliwe i godne ochrony drzewa z Poznańskiego, Pomo-rza i innych dzielnic Polski. Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicz-nego 2: 148-171 [zdjęcie 2 pomnikowych brekinii w Goraju i Wąsowie].

240. STECKI K., 1950. Brekinia, ginące drzewo naszych lasów. Chrońmy Przy-rodę Ojczystą 6(1/2): 3-11.

241. STECKI K., KULESZA W., 1926. Z osobliwości dendrologicznych Wiel-kopolski. Rocznik Nauk Rolniczych i Leśnych 15: 68.

242. STOJANOWSKA W., 1974. Flora śluzowców kilku rezerwatów leśnych Opolszczyzny. Fragmenta Floristica et Geobotanica 20(2): 283-293 [wystę-powanie brekinii w drzewostanach rezerwatu Kamień Śląski].

243. STROJNY W., 1972. Rośliny chronione w Polsce. PWRiL, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

244. STROJNY W., 1981. Nasze drzewa. PWRiL, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

245. SUŁKOWSKA M., 2007. Wild service tree (Sorbus torminalis (L.) Crantz) important, disappeared and endangered species in Poland. Biuletyn Ogro-dów Botanicznych, Muzeów i Zbiorów 16A: 29.

246. SUSZKA B., BUJARSKA-BORKOWSKA B., 2002. Likwidacja spoczyn-ku, kiełkowanie i wschody nasion rodzimych jarzębów (Sorbus aucuparia L., S. intermedia Pers., S torminalis Crantz). Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie 394: 231-258.

247. SZAFER W., 1932. Rezerwaty w Polsce. W: Skarby przyrody i ich ochrona. Szafer W. (red.). Państwowa Rada Ochrony Przyrody, Warszawa: 294-317 [stanowiska brekinii w Borach Tucholskich i powiecie Wyrzysk].

248. SZAFER W., 1947. Ochrona gatunkowa roślin w Polsce. Wydawnictwo Pań-stwowej Rady Ochrony Przyrody 65, Kraków [ogólne informacje o gatunku].

249. SZAFER W., 1949. Drzewa i krzewy. PZWS, Warszawa [ogólne informa-cje o gatunku].

250. SZAFER W., 1952. Ochrona gatunkowa roślin w Polsce. Zakład Ochrony Przyrody, 1, Kraków [ogólne informacje o gatunku].

251. SZAFER W., 1958. Chronione w Polsce gatunki roślin. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 14, Kraków [ogólne informacje o gatunku].

252. SZAFER W., 1959, 1972, 1977. Szata roślinna Polski niżowej. W: Szata ro-ślinna Polski, 2, wyd. 1-3. Szafer W., Zarzycki K. (red.). PWN, Warszawa: 13-188 [występowanie S. torminalis].

104 Leszek Bednorz

253. SZAFER W., KULCZYŃSKI S., PAWŁOWSKI B., 1976. Rośliny polskie. PWN, Warszawa [ogólne informacje o gatunku].

254. SZAFRAN H., 1958. Drzewa przy ulicach miasta Poznania. Przyroda Pol-ski Zachodniej 1(3): 20-44 [jedyny okaz brekinii w Poznaniu].

255. SZAFRAN H., 1959. Miasto Poznań i okolica. Seria, Wielkopolska w oczach przyrodnika 3: 1-378. PWN, Poznań. Wymienia stanowiska brekinii.

256. SZOTKOWSKI J., 1928. Najpiękniejsza buczyna Wielkopolski pod Bogu-niewem (pow. Obornicki). Ochrona Przyrody 7: 137 [stanowisko brekinii (7 drzew) w oddz. 84b nadleśnictwa Kąty, przy drodze ze Słomkowa].

257. SZULCZEWSKI J. W., 1925. Brzęk (Pirus torminalis) w Wielkopolsce. Ochrona Przyrody 5: 48-49.

258. SZULCZEWSKI J. W., 1930. Brzęki lasu Brudzyńskiego. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu 1: 29-30.

259. SZULCZEWSKI J. W., 1951. Wykaz roślin naczyniowych w Wielkopolsce dotąd stwierdzonych. Prace Komisji Biologicznej PTPN 12(6): 1-128 [sta-nowiska brekinii w Wielkopolsce].

260. SZULCZEWSKI J. W., 1955. O Wielkopolskim Parku Narodowym, Liga Ochrony Przyrody, Gniezno [notka o występowaniu brekinii w WPN].

261. SZULCZEWSKI J. W., 1963. Obcy element roślinności Wielkopolskiego Parku Narodowego. PTPN – Prace Monograficzne nad Przyrodą WPN pod Poznaniem 4(2): 1-24 [stanowiska brekinii w WPN].

262. SZWEYKOWSCY A. i J. (red.), 1993. Słownik botaniczny. Wiedza Po-wszechna, Warszawa [ogólne informacje na temat brekinii].

263. SZYMANOWSKI T., 1974. Rozpoznawanie drzew i krzewów ozdobnych w stanie bezlistnym. PWRiL, Warszawa [opis bezlistnych pędów brekinii].

264. ŚRODOŃ A., 1948. Brekinia (Sorbus torminalis (L.) Crantz) w Rożnowie. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 4(9-10): 44-45.

265. ŚWIEJKOWSKI L., 1956. Ochrona roślin w Polsce. Spółdzielnia Wydaw-nictw Artystycznych i Użytkowych, Łódź [ogólne informacje na temat ga-tunku].

266. TARNAWSKI A., 2001. Jarząb brekinia w Regionie Grudziądzkim. SAR „Pomorze”, Bydgoszcz.

267. TOMANEK J., 1966. Botanika leśna. PWRiL, Warszawa [ogólne informa-cje o gatunku].

268. URBAŃSKI J., 1930. Najpiękniejsza buczyna Wielkopolski pod Bogunie-wem w powiecie obornickim. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochro-ny Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu 1: 12-16 [stanowisko S. torminalis].

269. URBAŃSKI J., 1930. Rezultaty wycieczek florystycznych po Wielkopol-sce. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielko-polskę i Pomorze w Poznaniu 1: 37-46 [stanowisko brekinii w lesie koło Dusznik, pow. Szamotuły].


270. URBAŃSKI J., 1947. Z przyrody Wielkopolskiego Parku Narodowego pod Poznaniem. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 3(1/2): 4-25 [występowanie bre-kinii nad Jeziorem Góreckim].

271. URBAŃSKI J., 1955. Wielkopolski Park Narodowy. PWN, Poznań [stano-wiska brekinii w WPN].

272. URBISZ A., URBISZ A., 1998. Rośliny chronione południowo-zachodniej części Wyżyny Śląskiej. Acta Biologica Silesiana 33(50): 113-141 [nieist-niejące stanowisko S. torminalis w Wodzisławiu Śląskim].

273. WAJDA-ADAMCZYKOWA L., 1989. Polskie nazwy drzew. Komitet Ję-zykoznawstwa PAN, Prace Językoznawcze 121. Ossolineum, PAN, Wro-cław-Warszawa-Kraków, Gdańsk-Łódź [pochodzenie i znaczenie polskiej nazwy gatunkowej brzęk, brekinia].

274. WAWRZYNIAK A., 2003. Stan zasobów i warunki występowania jarzębu brekinii (Sorbus torminalis) w Nadleśnictwie Piaski. Przegląd Leśniczy 4: 10-11.

275. WEGNER R., 1991. Rezerwaty przyrody województwa bydgoskiego, 4 – Rezerwat Przyrody „Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego”, dawniej nazy-wany „Szczerkowo”. Echo Borów Tucholskich 13/14: 9-11.

276. WIMMER F., 1832. Flora von Schlesien. Rückers Verlag, Berlin [stanowi-ska S. torminalis na Dolnym Śląsku].

277. WIMMER F., 1857. Flora von Schlesien, 3Auflage. Ferdinand Hirts Verlag, Breslau [stanowiska S. torminalis na Dolnym Śląsku].

278. WINKELMANN J., 1905. Forst-Botanisches Merkbuch. Nachweis der beobachtenswerten und schützenden Sträucher, Bäume und Bestände im Königsreich Preussen, 2. Provinz Pommern. Borntraeger, Berlin [stanowi-ska S. torminalis w okolicach Szczecina i Jez. Gardno].

279. WODZICZKO A., 1923. Sprawozdanie z wycieczki po Pomorzu odbytej w celach ochrony przyrody. Ochrona Przyrody 3: 61-70 [2 stanowiska bre-kinii w Borach Tucholskich].

280. WODZICZKO A., 1926. Ochrona pierwotnej szaty roślinnej na Pomorzu. Ochrona Przyrody 6: 35-50 [stanowiska brekinii w rezerwatach leśnych Szczerkowo i Uroczysko nad Wdą (Krzywe Koło) w Borach Tuchol-skich].

281. WODZICZKO A., 1928. Nowe stanowisko brekinii (Sorbus torminalis) w Ludwikowie pod Poznaniem. Ochrona Przyrody 9(7): 136-137.

282. WODZICZKO A., 1929. Zabytki przyrody na Pomorzu. Wydawnictwo In-stytutu Bałtyckiego, Toruń [stanowisko brekinii w pow. Kościerzyna, nad-leśnictwo Wawrzynowo].

283. WODZICZKO A., 1930. Gatunkowa ochrona roślin w Polsce. Łódź [ogól-na charakterystykę gatunku].

284. WODZICZKO A., 1937. Roślinność Pomorza i Prus Wschodnich. Słownik Geograficzny Państwa Polskiego, Warszawa [informacje o występowaniu brekinii].

106 Leszek Bednorz

285. WODZICZKO A., 1958. Zieleń miast z punktu widzenia ochrony przyrody. Przyroda Polski Zachodniej 1-3: 10-19 [S. torminalis wśród gatunków zale-canych do sadzenia w miastach].

286. WODZICZKO A., 1967. Na straży przyrody. PZWS, Warszawa [stanowi-ska brekinii w Wielkopolskim Parku Narodowym i rez. „Kawęczyńskie Brzęki”].

287. WODZICZKO A., CZUBIŃSKI Z., 1946. Materiały do inwentarza rezer-watów przyrody na odzyskanych Ziemiach Zachodnich. Państwowa Rada Ochrony Przyrody, 57 [występowanie brekinii na Pomorzu].

288. WODZICZKO A., KRAWIEC F., URBAŃSKI J., 1938. Pomniki i zabyt-ki przyrody Wielkopolski. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze w Poznaniu 8: 1-472 [stanowiska bre-kinii].

289. WODZICZKO A., URBAŃSKI J., CZUBIŃSKI Z., 1948. Przyroda żywa Doliny Odry i jej ochrona. W: Monografia Odry. Grodek A., Kiełczowska--Zaleska M., Zierhoffer A. (red.). Instytut Zachodni, Poznań: 302-350 [wy-stępowanie brekinii w Dolinie Odry].

290. WOJCIECHOWSKI A., BEDNORZ L., 2000. Estimation of mating com-patibility of the Wild Service Tree, Sorbus torminalis (L.) Crantz based on the observation of pollen tubes germination. Journal of Applied Genetics 41(4): 253-258.

291. WYLEGAŁA P., JANYSZEK S., KEPEL A., DZIĘCIOŁOWSKI R., 2006. Ostoje przyrody o znaczeniu europejskim w Wielkopolsce. Polskie To-warzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, Poznań [brekinia występu-je na terenie obszarów „Natura 2000”: Dąbrowy Krotoszyńskie i Dębowa Góra].

292. ZAJĄC A., ZAJĄC M. (red.), 1997. Atlas rozmieszczenia roślin naczynio-wych chronionych w Polsce. Pracownia Chorologii Komputerowej Instytu-tu Botaniki UJ, Kraków [mapa rozmieszczenia S. torminalis w Polsce].

293. ZAJĄC A., ZAJĄC M. (red.), 1998. Atlas rozmieszczenia roślin naczynio-wych w woj. Krakowskim. Gatunki prawnie chronione, ginące, narażone i rzadkie. Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kra-ków [nieistniejące stanowisko brekinii w Ojcowie podane przez Zalewskie-go (1886)].

294. ZAJĄC A., ZAJĄC M. (red.), 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczynio-wych w Polsce. Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków [mapa rozmieszczenia S. torminalis w Polsce].

295. ZAJĄCZKOWSKI K. (red.), 2001. Dobór drzew i krzewów do zadrzewień na obszarach wiejskich. IBL, Warszawa [S. torminalis wśród gatunków za-lecanych do tychże zadrzewień].

296. ZALEWSKI A., 1886. Zapiski roślinnicze Królestwa Polskiego i Karpat. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej PAU 20: 171-190 [stanowiska S. torminalis].


297. ZARZYCKI K., 1984. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczynio-wych Polski. Instytut Botaniki PAN, Kraków [liczby wskaźnikowe dla bre-kinii i innych gatunków rodzaju Sorbus w Polsce].

298. ZARZYCKI K., TRZCIŃSKA-TACIK H., RÓŻAŃSKI W., SZELĄG Z., WOŁEK J., KORZENIAK U., 2002. Ecological indicator values of vascu-lar plants of Poland. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków [liczby wskaźnikowe dla brekinii i innych gatunków rodzaju Sorbus w Polsce].

299. ZIARNEK K., 1997. Notatki florystyczne z Pomorza Zachodniego. Prze-gląd Przyrodniczy 8(4): 79-84 [nieznane dotąd stanowisko brekinii w Re-czu].

300. ŻUKOWSKI W., JACKOWIAK B., 1995. Lista roślin naczyniowych giną-cych i zagrożonych na Pomorzu Zachodnim i w Wielkopolsce. W: Ginące i zagrożone rośliny naczyniowe Pomorza Zachodniego i Wielkopolski. Żu-kowski W., Jackowiak B. (red.). Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM w Poznaniu 3. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 9-95 [kategorie zagrożenia dla S. torminalis].

301. ŻUKOWSKI W., JACKOWIAK B., CELKA Z., 2002. Gatunki specjalnej troski we florze naczyniowej Wielkopolskiego Parku Narodowego. Morena – Prace Wielkopolskiego Parku Narodowego 9: 51-60 [S. torminalis wśród gatunków specjalnej troski].

302. ŻUKOWSKI W., LATOWSKI K., JACKOWIAK B., CHMIEL J., 1995. Rośliny naczyniowe Wielkopolskiego Parku Narodowego. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM w Poznaniu 4. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań [stanowiska S. torminalis w WPN].

Indeks problemowy

Granice zasięgu, rozmieszczenie, stanowiska:1-4, 11, 17, 24, 26-31, 33, 36, 37, 40-43, 45, 46, 48, 52-62, 64-71, 74, 76, 77, 79, 81-82, 84, 90, 91, 93, 95, 96, 98, 100,102, 103, 105, 107, 112, 114-117, 121-123, 126-130, 133, 135-140, 144-147, 149, 152-156, 158, 165, 170, 173, 189-192, 194-196, 198, 202, 205, 207-209, 211, 216-224, 228, 229, 231, 233, 235-238, 247, 252, 254-261, 264, 266, 268-272, 274-282, 284, 286-289, 291-294, 296, 299, 302

Morfologia i systematyka:7, 13, 14, 19, 23, 99, 109-111, 121, 132, 159, 167, 168, 179-181, 183, 210, 213, 215, 234, 263, 273

Biologia i ekologia:6, 9, 15, 22, 32, 47, 49, 56, 63, 87, 104, 106, 108, 109, 118, 131, 148, 150, 151, 157, 162-164, 175, 177, 182, 188, 197, 201, 214, 246, 266, 274, 290, 297, 298

108 Leszek Bednorz

Genetyka:16, 18, 20, 21, 124, 134

Ochrona gatunkowa i obszarowa:2, 3, 8, 16, 17, 26, 28, 29, 32, 34-36, 39, 40, 42, 55, 57, 72, 77, 78, 80-82, 83-86, 88, 89, 94, 101, 102, 112, 113, 118, 119, 124, 136, 138, 141, 142, 146, 161, 166, 170, 172, 174, 184, 185, 205-207, 211, 231, 236, 239, 242, 245, 257, 260, 261, 270, 271, 275, 286, 291, 300-302

Zastosowanie i właściwości:10, 38, 73, 176, 185-187, 232, 266, 285, 295

Prace wielotematyczne i opisy ogólne:12, 25, 38, 44, 45, 50, 51, 86, 97, 98, 121, 125, 143, 160, 165, 169, 171, 176, 178, 186, 190, 193, 199, 200, 203, 204, 212, 225-227, 230, 240, 243-245, 248-251, 253, 262, 265-267, 283

Documents

Bibliograﬁa jarzębu brekinii Sorbus torminalis (L.) Crantz ... · 6. BAR TKOWIAK S., 1970. Ornitochoria rodzimych i obcych gatunków drzew i krzewów. Arboretum Kórnickie 15: