Bibliotekarz – odkrywca

Agenda

Proces tworzenia informacji

Indeksy wyszukiwawcze

Budowa rekordu w Promaxie

Zapytania

Używanie JIW

Transformacja tekstu oryginalnego do

postaci jego reprezentacji

Charakterystyka wyszukiwawcza dokumentów

tworzona za pomocą słów derywowanych z

naturalnego języka autora

Charakterystyka wyszukiwawcza dokumentów

tworzona za pomocą kontrolowanego języka

Zasada „best match”

Najlepsze dopasowanie słów do

wyszukiwania informacji

Użytkownik potrafi opisać to, czego nie

zna

Użyte przez nas wyrażenia wyszukiwawcze

są właściwe

Charakterystyki wyszukiwawcze

Kontekstowe

Autor, tytuł, data publikacji, język, kraj…

Treściowe

Przedmiot / temat publikacji

„Przedmiot”

Przedmiot – desygnat pewnej ideiKluczem do zrozumienia przedmiotu to wiele interpretacji

Wersja autora (np. w streszczeniu)Wersja użytkownika (im więcej użytkowników, tym więcej wersji)Wersja wydawcy (np. wykazana w serii)Wersja bibliotekarza (Języki Informacyjno-Wyszukiwawcze)

SIW przyjazne dla użytkownika

Ujęcie subiektywno-idealistyczne

przedmiotu:

Eksponowanie pewnych własności przedmiotu

bądź z punktu widzenia autora, bądź z punktu

interpretującego

SIW przyjazne dla użytkownika

Ujęcie pragmatyczne

Jesteśmy przekonani, że zapotrzebowanie na

informację jest pochodną problemu, wobec

rozwiązania którego staje użytkownik.

Zapis przedmiotu musi umożliwić odnalezienie

użytkownikowi tego, co potrzebuje

Wiedza indeksatora

Każdy widzi przedmiot tak, jak go opisuje

Im dokładniejszy jest przewidywany opis

potencjału dokumentu, tym wartościowszy jest

opis przedmiotu

Postrzeganie potencjału dokumentu zależy od

uprzedniego zrozumienia przedmiotu przez

osobę, która zajmuje się jego określeniem

Analiza dokumentu

Tworzenie reprezentacji dokumentu

Przyjmujemy, że czytelnicy rozumieją, co się

ma na myśli (wyszukiwanie treściowe)

Musimy znać znaczenie wyrażenia, by użyć go

we właściwy sposób (i w zależności od

warunków/okoliczności)

Analiza dokumentu

Pośrednicy informacji mają głęboką wiedzęUżytkownicy nie potrafią zwerbalizować swoich potrzeb

Formuła zapytania użytkownika charakteryzuje się własnym językiem. Takie czy inne słowa określają jego przedmiot zainteresowania.Użytkownicy pytają o te same dokumenty w różny sposób

Analiza dokumentu

Jakiego słowa / znaku użyć?

Użycie znaku językowego jest wypadkową

wyników

Rzeczy oznaczającej

Rzeczy oznaczanej

Człowieka (interpretatora)

Procesu interpretacji

Kontekstu sytuacyjnego

Analiza dokumentu

Istnieje duża liczba dokumentów, które mogą być

reprezentowane przez tę samą charakterystykę

Istnieje duża liczba charakterystyk treściowych,

które mogą być sensownie zastosowane do

jednego dokumentu

Postrzeganie treści

Wg M.E.Marona są 3 aspekty postrzegania treści (o czym to jest)

dokumentu

Subiektywny aspekt odbiorcy informacji

(potoczne wyrażenie pojęcia tematu)

Obiektywny aspekt – potencjalne zachowanie osoby pytającej,

szukającej dokumentu (pytam się: Jakich terminów używałby

użytkownik, jeśli by o to pytał)

„Retrieval-about” – prezentowany jest rozkład prawdopodobieństwa

dla zasady: Jeśli dana osoba/grupa osób uznała dokument za

relewantny, to słowo jest terminem/jednym z terminów, którego ta

osoba/grupa użyje do zapytania informacyjnego

Co dalej?

Czy zapytania użytkowników są nieprecyzyjne?

Czy i jaką wiedzę musi posiadać użytkownik

Systemów Informacyjno-Wyszukiwawczych?

Aby dobrze używać systemu, musimy dysponować

odpowiednią wiedzą

Musimy posiadać wiedzę o tym, czego użytkownik będzie

szukał

Musimy posiadać wiedzę o temacie użytkownika

Pytania o dokument

PROMAX / Indeksy wyszukiwawcze

Poznać użytkownika i jego oczekiwania

Jak szukać, aby znaleźć ?

Co zrobić, aby móc wyszukać ?

Definicja indeksów – jak to zrobić

➦Promax ➦Administrator ➦Rekordy i Formaty

➦Indeksy ➦Dodaj

• Kod indeksu

• Rodzaj i nazwa indeksu

• Komentarz

➦Pola ➦Dodaj

Indeksy

Rodzaje indeksówSłownyAlfabetycznyWartościowyChronologiczny

Format

Poprawna budowa indeksu = znajomość formatu = znajomość potrzeb użytkowników

Bg.txt

Budowa indeksu

Zawartość indeksu to podpola, które będą podlegały przeszukiwaniu

Budowa indeksu

Zawartość indeksu

WAŻNE!

Zdefiniowany indeks, to nie wszystko

Pamiętaj!Indeks należy odbudować

Zapytania

Zapytania do bazy są zależne od rodzaju indeksu wyszukiwawczego

Indeks słowny – dowolne słowo

Indeks chronologiczny – zakres dat

Indeks wartościowy - liczba

Dziękuję za uwagę

Krzysztof Henne