H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

1

Teknolojileri

•Ethernet

•Main-Frame

•Client/Server

•Peer-to-Peer

Modelleri

•Yerel Alan Ağları(LAN)

•Şehir Alan Ağları

Türleri

Bilgisayar Ağları

•Token Ring•OSI•TCP/IP•DHCP•WAP

•Doğrusal Topoloji

•Yıldız Topoloji

•Halka Topoloji

Topolojileri

(MAN)•Geniş Alan Ağları(WAN)

Kablolar, aparatlar,

bağlantı aygıtları

Aygıtlar

Bilgisayar Ağlarında

Dikey Genişleme Aygıtları

1- Yineleyiciler (Repeater)

2 Köprüler (Bridge)

Bu kapsamda incelenecek temel aygıtlar:

2- Köprüler (Bridge)

3- HUB

4- Anahtarlar (Switch)

5- Yönlendiriciler (Router)

Bilgisayar Ağlarında

Dikey Genişleme Aygıtları

Bu kapsamda incelenecek temel aygıtlar:

1- Yineleyiciler (Katman 1)

2 Köprüler (Katman 2)2- Köprüler (Katman 2)

3- HUB (Katman 1)

4- Anahtarlar (Katman 2)

5- Yönlendiriciler (Katman 3)

H.Ü. B

ÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

2

Neyi yineler?

Neden yineler?

?10Base2 Segmenti

Bir adet, doğrusal topolojiye göre yapılandırılmış 10Base2 segmentinin uzunluğu en fazla 185 metre ve böyle bir segmentte en çok 30 bilgisayar yer alabiliyor.

Peki ama; neden 185 metre?

Eğer kuracağımız ağ 185 metreden fazla ise ne yapmak gerekir?

10Base2 Segmenti

?10Base2 Segmenti

Bir adet, doğrusal topolojiye göre yapılandırılmış 10Base2 segmentinin uzunluğu en fazla 185 metre ve böyle bir segmentte en çok 30 bilgisayar yer alabiliyor.

Peki ama; neden 185 metre?

Eğer kuracağımız ağ 185 metreden fazla ise ne yapmak gerekir?

185 m.

10Base2 Segmenti

Belki 185 metre; bir dijital sinyal formatında olan verinin bozulmadan kat edebileceği mesafe olarak adlandırılabilir. Bir veri paketi (sinyal demeti) bu mesafe aşıldıktan sonra bozulmaya başlar.

H.Ü. B

ÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

3

?10Base2 Segmenti

Bir adet, doğrusal topolojiye göre yapılandırılmış 10Base2 segmentinin uzunluğu en fazla 185 metre ve böyle bir segmentte en çok 30 bilgisayar yer alabiliyor.

Peki ama; neden 185 metre?

Eğer kuracağımız ağ 185 metreden fazla ise ne yapmak gerekir?

185 m.

10Base2 Segmenti

Belki 185 metre; bir dijital sinyal formatında olan verinin bozulmadan kat edebileceği mesafe olarak adlandırılabilir. Bir veri paketi (sinyal demeti) bu mesafe aşıldıktan sonra bozulmaya başlar.

Veriler bir sinyal demeti olduğuna göre; bu sinyalleri bozulma mesafesinde tekrar güçlendirir isek 185 metrelik mesafe uzayabilir mi?

10Base2 Segmenti

Bir adet, doğrusal topolojiye göre yapılandırılmış 10Base2 segmentinin uzunluğu en fazla 185 metre ve böyle bir segmentte en çok 30 bilgisayar yer alabiliyor.

Peki ama; neden 185 metre?

Eğer kuracağımız ağ 185 metreden fazla ise ne yapmak gerekir?

Y

10Base2 Segmenti

Yineleyiciler, dikey genişleme için kullanılan aygıtlardır.

Kendilerine gelen sinyal demetini güçlendirerek diğer yerel ağa iletirler.

Kendilerine gelen tüm sinyalleri güçlendirerek diğer yerel ağa iletirler.

1. Katman (Layer 1) aygıtıdır.

Montajı ve yapılandırması kolaydır

Her segmente bakan bir yüzü vardırHer segmente bakan bir yüzü vardır.

Yineleyicileri kullanarak tün yerel ağları birbirine bağlamak olanaklı mıdır?

Kendilerine gelen tüm sinyalleri güçlendirerek diğer yerel ağa iletmesi olumlu bir özellik mi?

H.Ü. B

ÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

4

HUB, İngilizce bir kavramdır ve “merkez” ya da “önemli yer” anlamına gelir.

Daha önceki derslerde hub’ın yıldız topolojinin merkezi aygıtı olduğu ifade edilmişti.

HUB, İngilizce bir kavramdır ve “merkez” ya da “önemli yer” anlamına gelir.

Daha önceki derslerde hub’ın yıldız topolojinin merkezi aygıtı olduğu ifade edilmişti.

Yıldız topolojideki her bir bilgisayar, merkezi aygıta düz (Straight) çakılmış RJ45 jakları ile bağlanmıştır.Not: Eşlenik ağlarda iki bilgisayarın bağlanmasında kabloların çapraz yapılandırılmış olması gerekir.

100 metreH.Ü

. BÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

5

Sözkonusu olan bilgisayar ile hub bağlantısı (yatay genişleme) değil ise bu durumda uplink portundan iki hub birbirlerine bağlantılanabilir.

İki hub arasındaki bağlantı kablosu da UTP ya da STP kablo ile yapılır ancak bu durumda RJ45 jakları çapraz (cross) olarak yapılandırılır.

Hublar, herhangi bir porttan gelen genel yayın (broadcast) sinyalini diğer portlara güçlendirerek iletir. Eğer birebir yayın (unicast) ise o zaman yalnızca ilgili porta iletir.

1-Yeşil/Beyaz

2-Yeşil

3-Turuncu/Beyaz

4-Mavi

5-Mavi/Beyaz

6-Turuncu

7-Kahve/Beyaz

8-Kahve

1-Turuncu/Beyaz

2-Turuncu

3-Yeşil/Beyaz

4-Mavi

5-Mavi/Beyaz

6-Yeşil

7-Kahve/Beyaz

8-Kahve

H.Ü. B

ÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

6

Bilgisayar Hub

Bilgisayar Anahtar (Switch)

Yönlendirici Anahtar

Yönlendirici Hub

Hub Hub

Anahtar Anahtar

Bilgisayar Bilgisayar

Hub Anahtar

Yönlendirici Bilgisayar

1-Yeşil/Beyaz

2-Yeşil

3-Turuncu/Beyaz

4-Mavi

5-Mavi/Beyaz

6-Turuncu

7-Kahve/Beyaz

8-Kahve

1-Turuncu/Beyaz

2-Turuncu

3-Yeşil/Beyaz

4-Mavi

5-Mavi/Beyaz

6-Yeşil

7-Kahve/Beyaz

8-Kahve

1-Yeşil/Beyaz

2-Yeşil

3-Turuncu/Beyaz

4-Mavi

5-Mavi/Beyaz

6-Turuncu

7-Kahve/Beyaz

8-Kahve

1-Turuncu/Beyaz

2-Turuncu

3-Yeşil/Beyaz

4-Mavi

5-Mavi/Beyaz

6-Yeşil

7-Kahve/Beyaz

8-Kahve

1

2

3

4

5

6

7

8

3

6

1

4

5

2

7

8

T: Tranceive (Gönderim)

R: Receive (Alım)

! UTP kablosunda veri iletişiminin gerçekleşmesi için kablonun standartlara

(568A-568B) uygun olması gerekmez, aslında renk sıralaması önemlidir.

Düz bağlantılar için bir taraftaki renk sıralamasının aynı olması yeterlidir.

Üstelik:

UTP’lerde 8 kablo telinin yalnızca 4 tanesi veri iletiminde kullanılmaktadır. Bunlardan ikisi veri gönderimi (TX+ ve TX-) ve diğer ikisi ise veri alımı (RX+ ve RX-) için kullanılmaktadır. Düz bağlantılar için bu sıralama:

şeklindedir. Yani yalnızca 4 kablo telinin eşleşmesi yeterlidir.

H.Ü. B

ÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

7

Neyi köprüler?

Neden köprüler?

Köprüler, yineleyicilerin olumsuzluğunu gidermek için geliştirilmişlerdir. Özellikle paketlerin bir segmentten diğerine geçerken filtreleme yaparlar. Bunun amacı özellikler bir segmenteki ağ trafiğini diğer segmente aktarmamaktır.

Segment 1

Yineleyiciler, segmentlerden birinden gelen sinyal demetini güçlendirerek diğer segmentlere aktarıyordu.

Ancak bu aktarma işleminde hiçbir filtreleme işlemi yapılmadığından ortamdaki paket trafiği 2 katına çıkmaktadır.

Oysa ki Segment 1’den gelen bir sinyal eğer segment 2’ye ulaşması gerekmiyor ise o sinyal demeti (paket) diğer segmente geçirilmemesi gerekir.

K

Segment 2

ğ g g ç g

Yineleyicilerin en büyük olumsuzluğu bu tür filtreleme işlemi yapmamasıdır.H.Ü

. BÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

8

YYineleyiciler için gelen her bir akım 0 ya da 1 olarak değerlendirilir. Eğer düşük gerilimli bir sinyal gelirse bu biti güçlendirerek diğer segmente aktarır. Yineleyiciler için gelen her bit bir veridir, dolayısıyla yineleyiciler bit bazlı çalışırlar.çalışırlar.

KVeri Paketi-1Veri Paketi-2

Sinyal demetleri aslında çerçeve (frame) olarak adlandırılan birer eternet paketleridir.

Bir ethernet paketi

Eşzamanlama

(8 Byte)

Hedef Adres

(6 Byte)

Uzunluk

(2 Byte)

Veri

(64 Byte)

Kontrol

(2 Byte)

Kaynak Adres

(6 Byte)

Eşzamanlama Bilgisi: Hedef bilgisayar ile eşzamanlama iletişim için gerekli bilgiyi tutar. 8 Byte uzunluğundadır.

Hedef Adres: Ethernet paketinin iletileceği birimin MAC adresini belirtir. (48 bit)Eğer bu adres 11111111. 11111111. 11111111. 11111111. 11111111. 11111111 . 11111111. 11111111

Olsaydı ne olurdu?

Kaynak Adres: Ethernet paketini gönderen bilgisayarın MAC adresini belirtir. (48 bit)

Uzunluk: Ethernet paketinin toplam uzunluğunu belirtir. (16 bit)

Veri: Gönderilen veri. En az 64 byte ve en fazla 1500 byte olabilir.

Kontrol: Hata kontrol birim, verinin iletim esnasında bozulup bozulmadığını ifade eder.

Bir ethernet paketi

Eşzamanlama

(8 Byte)

Hedef Adres

(6 Byte)

Uzunluk

(2 Byte)

Veri

(64 Byte)

Kontrol

(2 Byte)

Kaynak Adres

(6 Byte)

Eşzamanlama Bilgisi: Hedef bilgisayar ile eşzamanlama iletişim için gerekli bilgiyi tutar. 8 Byte uzunluğundadır.

Hedef Adres: Ethernet paketinin iletileceği birimin MAC adresini belirtir. (48 bit)Eğer bu adres 11111111. 11111111. 11111111. 11111111. 11111111. 11111111 . 11111111. 11111111

Olsaydı ne olurdu?

Kaynak Adres: Ethernet paketini gönderen bilgisayarın MAC adresini belirtir. (48 bit)

Uzunluk: Ethernet paketinin toplam uzunluğunu belirtir. (16 bit)

Veri: Gönderilen veri. En az 64 byte ve en fazla 1500 byte olabilir.

Kontrol: Hata kontrol birim, verinin iletim esnasında bozulup bozulmadığını ifade eder.

H.Ü. B

ÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

9

Segment 1

Yineleyiciler, segmentlerden birinden gelen sinyal demetini güçlendirerek diğer segmentlere aktarıyordu.

Ancak bu aktarma işleminde hiçbir filtreleme işlemi yapılmadığından ortamdaki paket trafiği 2 katına çıkmaktadır.

Oysa ki Segment 1’den gelen bir sinyal eğer segment 2’ye ulaşması gerekmiyor ise o sinyal demeti (paket) diğer segmente geçirilmemesi gerekir.

K

Segment 2

ğ g g ç g

Yineleyicilerin en büyük olumsuzluğu bu tür filtreleme işlemi yapmamasıdır.

Akıllı Hub deniliyor…

Peki ne kadar akıllılar?

Hublar, herhangi bir porttan gelen genel yayın (broadcast) sinyalini diğer portlara iletiyorlar…

Peki ama bu paket yoğunluğunu artırmaz mı? (Genel yayını düşününüz)

Ağ performansını düşürmez mi? (CSMA/CD)H.Ü. B

ÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

10

Hublar bu haliyle yineleyicilere benzer (ki sinyalleri güçlendirdiği için aynı zamanda yineleyici gibi çalışırlar).

Acaba hublar’da köprülerde olduğu gibi filtreleme işlemi yapamazlar mı?

Bu özellik için nasıl bir yeteneğinin olması gerekir?

Eğer iki hubı dikey genişleme için kullanmış olsaydık, uplink portu (100 mbs) yerine yatay genişleme portundan (10 mbs) bağlamış olsaydık ne olurdu?

Eğer iki hubı dikey genişleme için kullanmış olsaydık, uplink portu (100 mbs) yerine yatay genişleme portundan (10 mbs) bağlamış olsaydık ne olurdu?

Anahtarlar, her bir porta bağlı birimin MAC adresini tutarlar. Böylece gelen çerçevelerin adres bölümüne bakar ve MAC adres çizelgesinde kayıtlı olan porta paketi iletir.

Anahtarların hublara göre bir diğer farkı ise; 100 mbit iletim hızındaki bir huba 24 port bağlı ise, her bir port için iletim hızı 100/24 mbit olur. Ancak anahtarlarda band genişliği korunarak her bir port 100 mbit hızda iletişim sağlar.

H.Ü. B

ÖTE

H.Ü. BÖTE 304 - Bilg. Ağları ve İletişim

11

Neyi yönlendirir?Nereye ve nasıl yönlendirir?

!Yönlendiricilerin en büyük özelliği filtreleme yapmasıdır. Ancak bu

filtreleme MAC adreslerine göre değil, IP adreslerine göre bir filtrelemedir.

Bu nedenle daha üst bir veri iletim modelinde tanımlıdır.

Bu aygıt ve işleyişi ileriki konuların kapsamında ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.

H.Ü. B

ÖTE