Bilim ve Teknolojiden SorumluBilim ve Teknolojiden SorumluDevlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet AYDIN

Himayelerinde

Güneydoğu Anadolu Bölgesi TÜBİTAK Ar-Ge GünüAr-Ge Günü

8 Ekim 2009, Şanlıurfa

Güneydoğu AnadoluGüneydoğu Anadolu BölgesiBölgesi

Ar-Ge GünüProf. Dr. Nüket YETİŞ

TÜBİTAK Başkanı

8 Ekim 2009, Şanlıurfa

Kapsam

• Güneydoğu Anadolu Bölgesi TÜBİTAK Ar-Ge Günü’nün AmacıGünü nün Amacı

• Bilim, Teknoloji, Ar-Ge ve Yenilik Kavramları

• Türkiye’de Bilim Teknoloji, Yenilik Alanında 2002-2008 Yılları Arasındaki Gelişmeler2002 2008 Yılları Arasındaki Gelişmeler

• Başarının Nedenleri

• Türkiye ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Bilim Teknoloji, Yenilik Verileri (2003-2008)

• Bölgenin Rekabet Gücünü Artırmak İçin Yenilikçi Yaklaşımlar

333

Yenilikçi Yaklaşımlar

Bu Toplantının AmacıNE?NE?NE?NE?

Güneydoğu Anadolu Bölgemizin Ar-Ge, teknoloji ve yenilik performansını artıracakperformansını artıracak

öngörülü, sorunları önleyici ve sürdürülebilir öneriler.

NEDEN?Ortak akılla

ö ü l l ö il içözüm, uygulama plan önerilerioluşturmak.

YAKLAŞIM?Uzlaşma, Bili l t f kl l

KİMİN İÇİN?Bilim insanları

Bilimsel ve tarafsız yaklaşımlar,İnsan odaklı, Cesur ve uygulanabilir,

SanayiBölge

ü4

yg ,Bireysel ve gündelik kaygılardan uzak Türkiye

Bilim nedir?

Evrenin veya olayların bi bölü ü ü k l kbir bölümünü konu olarak seçen,

deneye dayanan yöntemler vedeneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak, yasalar çıkarmaya çalışan,

dü l i ö ü idüzenlenmiş, özümsenmiş ve içselleştirilmiş bilgidir.içselleştirilmiş bilgidir.

5

Bilimsel Çalışma Örnekleri (Arkeoloji)

Birecik Barajı inşaatının başlamasıyla Zeugma Antikbaşlamasıyla Zeugma Antik Kenti’nin sular altında kalan bölümünün kazı ve kurtarmabölümünün kazı ve kurtarma çalışması

Diyarbakır Ilısu Baraj Gölü altında k l k l i k t l i ikalacak eserlerin kurtarılması için Bismil'deki kazıda Neolitik (Yeni T Ç ğ ) dö it k dTaş Çağı) döneme ait kadın ve erkek iskeletlerinin olduğu b l nd ğ me ar n b l nmas

6

bulunduğu mezarın bulunması

Ar-Ge nedir?

Ar-Ge insanlığın bilgi dağarcığının artırılmasına ve bu dağarcığın yeniartırılmasına ve bu dağarcığın yeni

uygulamalar tasarlamak üzere kullanılmasına ilişkin sistematik ve yaratıcıkullanılmasına ilişkin sistematik ve yaratıcı

çalışmalardır.*

*OECD Frascati Kılavuzu7

Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Konusunda Ar-Ge

• GDA Anadolu bölgesindeki kekik türlerinin sapmak, kültüre almak, uçucu yağ bileşenlerini belirlemek.

• Kekik türlerinden ekonomik değeri olanları bölge çiftçisine tanıtmak, tarımını yaygınlaştırmak.*

• Tıbbi ve aromatik bitkiler baharat, parfümeri, kozmetik, diş macunu, gıda, sabun ve şeker sanayisi alanlarında kullanılmaktadır.

• Bu bitkiler, ilaçların ham maddesi olma yönünden de çok yönemlidir.

GDA Bölgesi tıbbi, aromatik ve endemik bitkiler

bakımından çok zengindir.

8* Tarım Bakanlığı Güneydoğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Teknoloji nedir?

Mamul ve hizmet üretiminde ve pazarlamasında

kullanılan üretim ve yönetim bilgisi,bu bilginin türetilme ve kullanılmabu bilginin türetilme ve kullanılma

ustalığıdır.ğ

9

Teknoloji (Biyogaz Üretim Yöntemi Geliştirilmesi)

A l l M t ’d bi h l d• Asurlular, Mezopotamya’da biyogazı hamamlarında kullanmışlardır.Atıklardan biyogaz ve sıvı gübre üretim yöntemlerinin• Atıklardan biyogaz ve sıvı gübre üretim yöntemlerinin geliştirilmesi bir teknoloji geliştirme örneğidir.

10

Yenilik nedir?

Y ilik i bi fik i b l bi kildYenilik, yeni bir fikrin başarılı bir şekilde ticarileştirilmesi esasına dayanmaktadır.

Yenilikten kasıt yeni bir ürün veya süreç e te as t ye b ü ü eya sü eçolabileceği gibi yeni bir organizasyon veya

pazarlama modeli de olabilmektedirpazarlama modeli de olabilmektedir.

11

Yerel Yenilik Örneği

Geleneksel bir Anadolu yiyeceği olan bulgurun bulgur gevreği bulgur helvası bulgur çerezi vbbulgur gevreği, bulgur helvası, bulgur çerezi vb. şeklinde üretilip ürünlerin bir markaya dönüştürülmesidönüştürülmesi.

12

Ar-Ge ve Yenilik

“Ar-Ge, parayı bilgiye dönüştürmek iken;

Yenilik, bilgiyi paraya dö ü tü kti ”dönüştürmektir.”

E k Ah Fi l di E ki B b kEsko Aho, Finlandiya Eski Başbakanı

13

“Teletıp” Uygulama Örneği

• Hastalardan elde edilen veriler ve görüntüler sağlık birimlerine aktarılmakta, bilgiler merkezde analiz edilip hızlı bir şekilde teşhis ve tedavi imkanı sağlanmaktadır.

• Sağlık Bilimleri (Tıp)Bilim

• Bilişim ve iletişim teknolojileri (Standart Telefon Ağı (POTS), ISDN (tümleşik hizmetler sayısal şebekesi), GSM, GPRS, Bluetooth, Uydu erişimi vs. )

Teknoloji

İ k l t i l d kt• İmkanları yetersiz olan ve uzman doktor eksikliği bulunan bölgelerde yerinde teşhis ve tedavi yerine uzaktan sağlık hizmeti verilmesi

Yenilik

• 3G uygulaması ile hastaların veri ve• 3G uygulaması ile hastaların veri ve görüntülerinin çok hızlı bir biçimde/anlık olarak merkeze aktarılması için Ar-Ge çalışmaları devam etmektedir*

Ar-Ge

14* Uygulama Türkiye’de ilk olarak Adıyaman’da başlamıştır.

Bilginin Kg. Fiyatları

Beton 1 sentÇi t 5Çimento 5 sentDemir-Çelik 50 sentAlüminyum 1,5 dolarOtomobil 10 dolar - 100 dolarYolcu Uçağı 100 dolar - 1.000 dolarSavaş Helikopteri 2.000 dolar - 3.000 dolarSavaş Uçağı 10.000 dolarUydu 100.000 dolar

15

Uydu iletişim teknolojisiUydu iletişim teknolojisi

Akıllı cam

MEMS sensörü

Kompozit malzemeFotonik malzeme

Fiber optik kabloBiyo Uyumlu Malzeme

Kompozit malzeme

UV Filtresi

Yapay mercek Internet Teknolojileri

Entegre devre

Internet Teknolojileri

GSM Teknolojileri

Lityum PiliManyetik çoklu yüzey

Yağ leke tutmayan kumaş

Akıllı kredi kartı

Yağ, leke tutmayan kumaş

Bilgi ve Teknoloji Temin Seçenekleri

• Mevcut Teknoloji/Bilgi Birikimini KullanmaMevcut Teknoloji/Bilgi Birikimini Kullanma

T k l ji T f i• Teknoloji Transferi

• Teknoloji Üretimi

18

Teknoloji Temin Seçeneklerinin Kârlılığı

Türk LirasıTürk Lirası

Teknoloji ÜretimiTeknoloji Üretimi80808080

Teknoloji ÜretimiTeknoloji Üretimi

6060

4040

6060

4040

Teknoloji TransferiTeknoloji Transferi

M t T k l jiM t T k l ji4040

2020

4040

2020Mevcut TeknolojiMevcut Teknoloji

00000 1 5 10 15 20 250 1 5 10 15 20 25

YılYılYılYıl

19

0 1 5 10 15 20 250 1 5 10 15 20 25

Bilim, teknoloji ve yenilik,günümüzde

ekonomik,sosyal ve çevresel

l ö ü üsorunların çözümü ve

sürdürülebilir gelişim içinsürdürülebilir gelişim için

anahtar niteliğindediranahtar niteliğindedir.

20

Bilim, Teknoloji, Yenilik ve Sosyal Refah

i

Geliştirme Yenilik da

mal

ites

Araştırma Pazarül

eri

arı stih

dm

Ka

Fikirler

eler En

stit

uvar

la

cüİ s

si Yaşa

mFikirlerle

r er

Diğer firma pazarları

vers

iteştırm

a ab

orat

et G

üen

ges Y

Firma

Proj

elFi

kirle

Firmanın mevcut pazarı

Üni

vu

Araş

rma

La

kabe

her D

e

Fiki l

Firmanın yeni pazarı

Kam

uFi

r

Re

Ref

aem

eleFikirler pazarı

212121

RÖ

deKaynak: Chesbrough et al.”Open Innovation: Researching a New Paradigm (Oxford, 2006)

Ar-Ge Harcaması GSYİH İlişkisi (2007)

22

TZE Ar-Ge Personeli GSYİH İlişkisi (2007)

23

Ar-Ge Harcaması*

2002-2007 arasında 2.7 katına çıktı.

2424* 2008 sabit fiyatlarıyla, Kaynak: TÜİK, DPT

TZE Ar-Ge İnsan Gücü

63

503838

3333

Kaynak: TÜİK

2013 hedefimiz 150 bin TZE Ar-Ge Personeli2013 hedefimiz 150 bin TZE Ar-Ge Personeli

25252525

Bili T k l ji Yük k K l (BTYK)Başarının nedenleri...Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK)

26

Siyasi Destek ve Stratejik Yaklaşım

• BTYK’nın Sayın Başbakan’ın başkanlığındadüzenli toplanmasıp

• Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politika ve StratejisiStratejisi

• 2005-10 Uygulama Planıyg

• Somut Hedefler (2013)

– Ar-Ge harcamaları GSYİH’nın %2’si

Tam zaman eşdeğer Ar Ge personeli– Tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısı 150.000

27

Siyasi Destek ve Stratejik Yaklaşım

•• Bu alana Bu alana kaynakkaynakaktarılmasıaktarılması

•• Sayın Sayın Başbakan’ınBaşbakan’ınHimayelerindeki AlanlarHimayelerindeki Alanlar– Bilim İnsanı Yetiştirme

ve Geliştirme Programıve Geliştirme Programı– Savunma Araştırmaları

Programı– Uzay AraştırmalarıUzay Araştırmaları

ProgramıBilim Toplum Programı TÜBİTAK-UEKAE-İLTAREN

28

– Bilim Toplum Programı Açılış Ocak 2008

2013 Hedefleri

Ar-Ge Harcamasının GSYİH’a Oranı (%2)Ortak Ulusal Vizyon ve Mutabakat

Temel AmaçlarYaşam kalitesi

Sorunların çözümüSorunların çözümü Rekabet gücü

Bilim okuryazarlığı

Ar-Ge’ye olan talep(C i k k l l d

Ar-Ge Personeli

Bilim okuryazarlığı

29

(Cari açık, kamu alımlarında yurtdışı alımların payı)

Personeli(150 000)

TÜBİTAK’ın Görevleri1. Bilim, teknoloji ve yenilik (BTY) politika ve

stratejilerinin belirlenmesinde Hükümete yardımcı l kolmak,

2. Araştırma ve teknolojik araştırma projelerine mali kaynak sağlamak,

3. Bilimsel ve teknolojik araştırmalar yapmak,

4. Bilim insanlarına burs ve mali destek sağlamak

5 Türkiye’nin uluslararası bilimsel ve teknolojik5. Türkiye’nin uluslararası bilimsel ve teknolojik işbirliklerini koordine etmek,

6 Bili i t l d l k tk ğl k6. Bilimin toplumda yaygınlaşmasına katkı sağlamak,

7. Araştırma altyapı destekleri sağlamak.

30

TÜBİTAK“Si l ”“Sizlere”

Nasıl yardımcı olabilir?Nasıl yardımcı olabilir?

TeknolojiTeknolojiAraştırmaAraştırma jjşş

BilgiBilgi ParaParaYöntemYöntem31

TeknolojiTeknolojiAraştırmaAraştırma

BilgiBilgi YöntemYöntem

TÜBİTAKTÜBİTAK Marmara Araştırma Merkeziş

TÜBİTAK TEYDEB

Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı

• Özel sektör kuruluşlarının araştırma ve teknoloji geliştirme projelerine mali destek verir

Destek Programları Başkanlığı

geliştirme projelerine mali destek verir.

• Sanayi kuruluşlarının kendi aralarında, ü i it l l t k l lüniversitelerle ve araştırma kurumlarıyla ulusal/uluslararası işbirliği yapmalarına katkıda bulunurbulunur.

• Desteğin %25’i DTM, %75’i TÜBİTAK büt i d ğlbütçesinden sağlanır.

Fikrim var!

Artık Ar-Ge

Ar-Ge ileyeni ufuklar

Firmamı Kurdum!

yapabiliyorum7. Çerçeve Programı

EUREKA

1508-TEKNOGİRİŞİM 1507-KOBİ AR-GE 1501-SANAYİ AR-GE

Uluslararası İkli ve Çoklu İ bi likl i

34

İşbirlikleri1503-PROJE PAZARLARI

Desteklenen Ar-Ge ve Yenilik Aşamaları

TÜBİTAK TEYDEB’e Başvuru Süreci

AGY100

Proje Başvurusuj ş

Hakem

TEYDEB D ğ l di i

Değerlendirmesi

(Konu ve bütçeyeTEYDEB Değerlendirmesi(Uzman ön değerlendirmesi)

(Konu ve bütçeye göre 2-5 uzman

araştırmacı hakem)

Değerlendirme Süreci

HakemTEYDEB Uzman değerlendirmesiAGY200

Hakem Raporları

Red Kabul Sözleşme

Teknoloji Grubu

Red Kabul Sözleşme

37

Teknoloji Grubu Komitesi Toplantısı

Ödeme Süreci

İzleyici R

TEYDEB Uzman Değerlendirmesi Destek oranının ve miktarının tespiti

RaporuAGY400

Destek oranının ve miktarının tespiti

D Ti t Mü t l ğ

(1507) (1508)

Dış Ticaret Müsteşarlığı uygunluk görüşü (1501)

( )

Firmaya ödemenin

38

yapılması

TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge ve Yenilik Destekleriİ

Başvuru Yapan İller

Başvuru Yapmayan İller1.Adıyaman2.Batman 3 Kili

ş p3.Kilis4.Mardin5.Siirt6 Şırnak6.Şırnak

39

TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge ve Yenilik Destekleri

Başvuru Yapmayan İller1.Adıyaman2.Batman Başvuru Yapan İller

3.Siirt

40

GDA Bölgesine TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Desteği

Gü d ğ A d l Tü kiGüneydoğu Anadolu TürkiyeProje sayısı 2.1 kat 3,9 kat

2000-08 arasında proje sayısı itibariyle, Bölgeye verilen destek Türkiye genelinin

41%1’idir.

GDA Bölgesine TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Desteği

GDA Bölgesi TürkiyeVerilen destek tutarı 10,2 kat 5,3 kat

42

GDA Bölgesine Sanayi Ar-Ge Desteği (2000-08)

Önerilen* Desteklenen* Destek Tutarı**

G i t 90 70 9 6Gaziantep 90 70 9,6Şanlıurfa 1 1 0,1Ş ,Diyarbakır 2 0 0M di 2 0 0Mardin 2 0 0Şırnak 1 0 0Ş

Toplam 96 71 9,7

* adet** milyon TL

43

milyon TL

GDA Bölgesi İlk 10 Kuruluş

1 POLYSPIN MAKİNA (Gaziantep)

2 SANKO TEKSTİL İŞLETMELERİ (G i t )2 SANKO TEKSTİL İŞLETMELERİ (Gaziantep)

3 ŞÖLEN ÇİKOLATA GIDA (Gaziantep)

4 ÖRNEK MAKİNA (Gaziantep)

5 SÜPERFİLM AMBALAJ (Gaziantep)5 SÜPERFİLM AMBALAJ (Gaziantep)

6 İRFAN KILINÇ GIDA TEKSTİL AMBALAJ (Gaziantep)

7 HEMAKS HALI VE TEKSTİL MAK. (Gaziantep)

8 GÜNMAK GÜNEY DEĞİRMEN MAK. VE HELEZON (Gaziantep)GÜNMAK GÜNEY DEĞİRMEN MAK. VE HELEZON (Gaziantep)

9 ÖZPOLAT MAKİNA (Gaziantep)

10

4444

10 KÜÇÜKPARMAK MÜHENDİSLİK (Gaziantep)

2000-2008 TÜBİTAK-TEYDEB Desteği Alan Diğ İll d ki K l lDiğer İllerdeki Kuruluşları

1 ERTEKİN MOTOR VE POMPA (Ş l f )1 ERTEKİN MOTOR VE POMPA (Şanlıurfa),

2 AKYIL TARIM ÜRÜNLERİ (Diyarbakır)AKYIL TARIM ÜRÜNLERİ (Diyarbakır),

3 VETAL HAYVAN SAĞLIĞI ÜRÜNLERİ (Adıyaman)*

4545*Bu kuruluşun projesi Mart 2009’da başlamıştır.

D t klDesteklenen Sanayi Ar Ge ProjelerindenSanayi Ar-Ge Projelerinden

ÖrneklerÖrnekler

46

Şölen Çikolata, 2006

Dolgulu Gofret ve Çikolata Kaplamalı Bar Üretimi İleri Teknoloji UygulanmasıÜretimi İleri Teknoloji Uygulanması

TÜBİTAK’ın Destek Miktarı: 54 bin TL

Ekonomik Katma Değer ve Sosyal Kazanımlar: Proje sonucunda firma, BAR ve GOFRET üretimini verimli ve kaliteli yapacak yöntem ve y p ysüreçlere sahip olmuştur.

47

SANKO Tekstil, 2008

Teleskobik Forklift*

Ü İTÜBİTAK’ın Destek Miktarı: 561 bin TL

Ekonomik Katma Değer ve Sosyal Kazanımlar:Ekonomik Katma Değer ve Sosyal Kazanımlar:

• Ar-Ge kaynaklı ürün geliştirme ile yüksek katma değer sağlandı ve yerli üretimle döviz kaybı engellendisağlandı ve yerli üretimle döviz kaybı engellendi.

• İhracat potansiyeli olan bir ürün ülkemize kazandırıldı.

• Firma geliştirdiği ürünle 20 adet/ay üretim kapasitesiyle Türkiye pazarının %50-60'ını ve bu ürünlerle ihracat kapasitesini %5-6 artırmayı hedefliyor.

48* Teleskopik Forkliftler birkaç aracın yaptığı işi tek başına yapabilir.

Küçükparmak Mühendislik, 2008

Değişken Yatak Sistemli 13/4" İçdişli Transfer Pompası*Pompası

TÜBİTAK’ın Destek Miktarı: 178 bin TL

Ekonomik Katma Değer ve Sosyal Kazanımlar: Dişli pompalarda karşılaşılan sorunları gidermeye yönelikpompalarda karşılaşılan sorunları gidermeye yönelik iyileştirmeler (yeni yataklama sistemi vb.) firmanın rekabet gücünün artmasını sağlayarak ithal ürünlerin yerini almadagücünün artmasını sağlayarak, ithal ürünlerin yerini almada önemli rol oynamıştır.

*İç-dişli pompalar gıda ve kimya sanayinde kullanılır. Halen ihtiyaç

49

İç dişli pompalar gıda ve kimya sanayinde kullanılır. Halen ihtiyaç çok büyük bir oranda ithalatla karşılanmaktadır.

Ertekin Motor ve Pompa, 2009

Yüksek Debili Dalgıç Pompa ve Büyük Güçlü Islak Statorlu Dalgıç Motor TasarımıIslak Statorlu Dalgıç Motor Tasarımı

TÜBİTAK’ın Destek Miktarı: 29 bin TL

Ekonomik Katma Değer ve Sosyal Kazanımlar: Su seviyelerinin düşmesiyle motorların suyla yağlamalı eksenel y ş y y y ğyataklarında büyük problemlerle karşılaşılır. Bu projede eksenel yükü azaltılmış çarklar ve difüzörler tasarlanmıştır. T l d l * ülk i d ki ilk li ö üTasarlanan dalgıç pompa*, ülkemizdeki ilk yerli ve özgün tasarımdır. Özellikle Ortadoğu pazarına yüksek ihracat potansiyeli vardırpotansiyeli vardır.

* 550 KW gücünde bir dalgıç pompa ve motor tasarlandı. 550 KW’lik bu motorun entegre olduğu pompa ile ortaya çıkan dalgıç pompanın 200 m

50

motorun entegre olduğu pompa ile ortaya çıkan dalgıç pompanın, 200 m yüksekliğe saniyede 157 litre su basabilecek yetenekte olması planlandı.

Akademik Ar-Ge Projeleri

Akademik Projelerde Yürütücü Araştırmacı veYürütücü Araştırmacı veAkademik Projelerde Yer Alma Koşulları*...

Yürütücü, Araştırmacı ve Yürütücü, Araştırmacı ve DanışmanlarDanışmanlar

Ü i it P liÜ i it P li d k / l k d iÜniversite Personeli Üniversite Personeli Olmaları DurumundaOlmaları Durumunda

doktora/tıpta uzmanlık derecesine sahip olmaları

Kamu veya Özel Sektörde Kamu veya Özel Sektörde Çalışmaları DurumundaÇalışmaları Durumunda

en az dört yıllık üniversite lisans eğitimi almış olmaları

*Kariyer Projesi hariç

Akademik Projelerin Değerlendirme Süreci

Online Başvuru

Biçimsel Eksiklik

ARDEB Ön İnceleme(Biçimsel) AltyapıAltyapı

Yetersiz

Araştırma Grubu

Yetersiz içerik

İnceleme(Biçimsel+Bilimsel)

PanelSüreci

TÜBİTAK Akademik Ar-Ge DestekleriBaşvuru Yapmayan İllerBaşvuru Yapmayan İller1.Adıyaman2.Batman 3 DiyarbakırBaşvuru Yapan İller 3.Diyarbakır4.Gaziantep5.Kilis6 Mardin

ş p

6.Mardin7.Siirt8.Şırnak

53

TÜBİTAK Akademik Ar-Ge Destekleri

Başvuru Yapan İllerBaşvuru Yapmayan İller1.Batman 2.Mardin3.Şırnak

54

GDA Bölgesine TÜBİTAK Akademik Ar-Ge Desteği*

GDA Bölgesi TürkiyeProje sayısı 4 kat 3,6 katVerilen destek tutarı 10,2 kat 5,3 kat

55*Kamu projeleri dahil, 2008 sabit fiyatlarıyla

2003-08 GDA Bölgesi TÜBİTAK Akademik Desteği*

Başvuru1 Desteklenen2 Destek3

HARRAN Ü. Şanlıurfa 226 50 5HARRAN Ü. Şanlıurfa 226 50 5

GAZİANTEP Ü. Gaziantep 139 36 2.8

DİCLE Ü. Diyarbakır 141 20 2

KİLİS Ü Kilis 9 0 0KİLİS Ü. Kilis 9 0 0

ADIYAMAN Ü. Adıyaman 6 0 0

SİİRT Ü. Siirt 2 0 0

Toplam 524 106 9 8Toplam 524 106 9.8

*Kamu projeleri dahil, 2008 sabit fiyatlarıyla

56

p j , y y1,2: adet; 3: milyon TL

2003-08 GDA Bölgesi TÜBİTAK Akademik Desteği*

DiyarbakırDiyarbakırŞanlıurfa

GaziantepGaziantep

Türkiye genelindeki %1,8’in dağılımı

5757*Sayı olarak %, KAMAG, SAVTAG verileri dahil edilmiştir.

Akademik ProjeÖÖrnekleri

58

Örnek Projeler• Diyarbakır-Batman Çevresinde Yetişen Bazı Şapkalı

Mantar Türlerinde Kimyasal Element Tayini (DicleÜniversitesi 2003)Üniversitesi, 2003)

• Glütensiz Makarna Üretimi ve Viskoelastik Özellikleri(G i t Ü i it i 2007)(Gaziantep Üniversitesi, 2007)

• Çölyak Hastaları İçin Besin Değeri Yüksek ÇerezÜ ÜÜretimi (Gaziantep Üniversitesi, 2009)

• Enzimlerin Kaşar Peynirinin HızlıOlgunlaştırılmasında Kullanım OlanaklarınınAraştırılması (Harran Üniversitesi, 2009)

59

Örnek Projeler

• Kiraz ve Erkek Antepfıstığı AğaçlarınınMikroçoğaltımı (Dicle Üniversitesi, 2007)

• İmalat İşletmelerinde Tedarikçi Performansının SatınAlma Davranışına Etkisi (Gaziantep Üniversitesi,ş ( p2007)

• Töre ve/veya Namus Adına Cinayet İşleyen Suçlu veTöre ve/veya Namus Adına Cinayet İşleyen Suçlu veZanlıların Sahip Oldukları Toplumsal Değer Yapıları,Aile İlişkileri ve Kişilik Özellikleri ile Bunların Sosyo-

İEkonomik Analizine İlişkin Bir Araştırma (DicleÜniversitesi, 2008)

60

Örnek Projeler*

• Bazı Doğal Bitkilerin Kültüre Alınması Yeni Tür veÇeşitlerin Süs Bitkileri Sektörüne Kazandırılması(Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, GAP Eğitim YayımAraştırma Enstitüsü, 2009)

• Ülkesel Canavar Otu Projesi (Tarım ve KöyişleriBakanlığı, Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü,

)2010)

* TÜBİTAK Kamu Araştırma Programı Örnek Projeleri

Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı

İ bi liği Ö l Pİ bi liği Ö l PBaşvuru Koşulları:

7 Yıl için 50,5 Milyar Avro7 Yıl için 50,5 Milyar Avro

İşbirliği Özel Programıİşbirliği Özel Programı• Çok ortaklı Ar-Ge Projeleri desteklenir.• Sanayi, üniversiteler, araştırma

FikirlerFikirler Özel ProgramıÖzel Programı• İleri düzey temel bilim projeleri desteklenir.• Bireysel araştırmacılar ve

• Ar-Ge Projeleri: 7.ÇP katılımcı ülkelerinden en az 3 ülkeden, toplamda en az 3 ortakla konsorsiyumy ş

merkezleri vb. kuruluşlar başvurabilir.

• Bireysel araştırmacılar ve araştırma grupları başvurabilir.

Kişiyi DesteklemeKişiyi Destekleme KapasitelerKapasiteler ÖzelÖzel

az 3 ortakla konsorsiyum kurarak

• Burslar: Bireysel AraştırmacılarKişiyi Destekleme Kişiyi Destekleme

ProgramıProgramı• Araştırmacılar, bireysel burslar ve personel değişimi

KapasitelerKapasiteler Özel Özel ProgramıProgramı

• KOBİ’ler, altyapılar, uluslararası İşbirliği vb. konulara özel projeler

Araştırmacılar (üniversiteler/araştırma merkezleri/sanayi kuruluşları ile eşgüdüm içinde)p ğ ş

programlarından yararlanırlar.• Üniversiteler, araştırma merkezleri, sanayi Kuruluşları da başvurabilir.

desteklenir.• KOBİ’ler, araştırma merkezleri, resmi kuruluşlar, kamu kurumları vb. başvurabilir.

ç )

•Eşgüdüm ve Destek Projeleri: Her proje teklif çağrısında en az ortak ş

Ortak Araştırma Merkezi (JRC)ğ

sayısı ve konsorsiyum koşulları belirtilir.

GDA Bölgesi Avrupa Birliği Çerçeve Programı Projeleri

P j Ad Projede Ortak Olarak Proje Adı jYer Alan Kurum

Avrupa’daki Bilgi Tabanlı upa da g abaGıda Bilim ve Teknolojisine Yönelik Eğitim ve Kariyer Gaziantep Üniversitesiğ yGereksinimleri

Bütünleşik Su Yönetimine Yönelik Akdeniz Diyaloğu

Şanlıurfa Kısas Su Kullanıcıları Birliğiö e de ya oğu u a c a ğ

63

GDA TÜBİTAK Bilim İnsanı Desteği*

GDA Bölgesi TürkiyeDesteklenen Bilim İnsanı 4,6 kat 5,9 katDesteklenen Bilim İnsanı 4,6 kat 5,9 kat

64* Kişi, Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı TÜBİTAK- BIDEB

2003-08 TÜBİTAK BİDEB Desteği*

DiyarbakırŞanlıurfa

Adıyaman

yŞ

*Kişi

Gaziantep

6565

ş

Araştırmacı Bilgi Sistemi

Onaylı Araştırmacı Sayısı: 61.648*

http://arbis.tubitak.gov.tr*6 Eki 2009 itib i l*6 Ekim 2009 itibariyle.

TÜBİTAK-ARBİS Araştırmacıların Bölgesel Dağılımı*

% 2

Türkiye Nüfusu: 71,5 milyonGDA Bölge Nüfusu: 7,3 milyonluk GDA Bölge Nüfusu Oranı: %10

67* 15 Eylül 2009 tarihi itibariyle

GDA Bölge Nüfusu Oranı: %10

TÜBİTAK-ARBİS Araştırmacıların GDA Bölgesi Dağılımı*

68* 15 Eylül 2009 tarihi itibariyle

Bilimsel Yayın Sayıları*Türkiye genelinin %3’ünü oluşturmaktadır (2007).

GDA TürkiyeYayın sayısı 3.8 kat 3.4 kat

69Kaynak: ISI NSI, WoS; * Bilimsel yayınlar Makale, Review ve Note içermektedir.

Yayın sayısı 3.8 kat 3.4 kat

GDA Bölgesi Kaynaklı Bilimsel Yayınların Dağılımı-2007*

DiyarbakırŞ l f

Adıyaman

DiyarbakırŞanlıurfa

G iGaziantep

70

Kaynak: ISI NSI* 14 Eylül 2009 tarihi itibariyle

* Bilimsel yayınlar Makale, Review ve Note içermektedir.

İ i GDA Böl iİsviçre

Nüfus1 7,5

GDA Bölgesi

7,2

Yüzölçümü 41.290

Uluslararası Patent Başvurusu2 3.737

75.000

62*ş

TZE Araştırmacı3 25.400

TZE Ar Ge Personeli 52 250

416

TZE Ar-Ge Personeli 52.250

TZE Araştırmacı/bin çalışan3 6,27

-

0,28

Bilimsel Yayın 4 24.528 Kişi Başı GSYH5 32.123

655 3.389 ş ş

12007, 2008, Milyon 22008, 200832004 2009

7171Kaynak: WIPO, OECD, TÜİK, ISI, ARBİS, GAP

32004, 200942007, 200752001, 2001

Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Ö k kl ö d ğ l il l b lÖzkaynaklar ve özdeğerler ile global üstünlük sağlayan rekabetçi fark ğ y ç

yaratmak gerekiyor!

Bölgenin Özkaynakları veBölgenin Özkaynakları ve Özdeğerleri?

72

Tarım

73

Turizm

74

Doğal Kaynaklar

75

Bakır Fosfat

El Sanatları

76

Yöre Mutfağı (Gastronomi)

77

Dünyadan ö k k ö d ğ l iözkaynak ve özdeğerleri

iyi kullanma örnekleriiyi kullanma örneklerive karşılaştırmalarve karşılaştırmalar

78

LAHMACUNPİZZA LAHMACUNHamurun üzerine kıyma, maydanoz, soğan ve kırmızı biber baharatları ile

Kaşar peyniri, sosis, domates, salam, biber, zeytin, mısır vb. malzemelerle hazırlanan İtalyan

PİZZA

soğan ve kırmızı biber baharatları ile hazırlanan malzeme sürüldükten sonra taş fırında pişirilmesiyle yapılan pide

malzemelerle hazırlanan İtalyan kökenli bir hamur işi yemeği

Evlere Servis pide

Evlere Servis

Ülke Çapında

Dünya Çapında

2007 yılı Dünya pazarı 120 Milyar dolar Türkiye pazarı 200 Milyon Ç pdolar, Türkiye pazarı 200 Milyon dolar.

79

KEBAPKEBAP

Geleneksel Mutfak1930’larda Kentucky Tennesse’de kurulmuş

KENTUCKY FRIED CHICKEN

Geleneksel Mutfak

Mangalda meşe kömüründe veya odun fırınında, pişirilerek yenen et

kl i

1930 larda Kentucky Tennesse de kurulmuş

Kavrulmuş tavuk ürünleri, yan yemekler ve tatlılar

yemekleri

Ülke Çapında, yer yer Avrupa’daKurumsal Yapı ve Markalaşma

Dünya Çapında

109 ülkede, 15.000 şubede, her gün 12 milyon müşteriye hizmet

2008 yılında 11 Milyar dolardan fazla gelir2008 yılında, 11 Milyar dolardan fazla gelir

80

MIRRAKuvvetli tat

H f l ik d k h il h dKuvvetli tat

ESPRESSO

Hem fazla miktarda kahve ile hem debirden fazla demlenir

Geleneksel Yöntemlerle Uzun Süreli

double shot (bardak başına düşen kahve miktarını iki katına çıkarmak)

Pişirme (gümgüm)

Bölgesel

katına çıkarmak)

Ekspresso Makinası

Dünya ÇapındaDünya Çapında

81

TÜBİTAK Destekli Türk Kahvesi Makinası

Neden Mırra Makinası Olmasın?

82

Türk kahvesi, Starbucks’la dünyaya açılıyor.

Starbucks Başkan Yardımcısı Troy Alstead, “Ortadoğu’da 7 ülkeye Türk kahvesi ihraç etmeyi hedefliyoruz. Oradaki Starbucks’lara Türk kahvesi pişirilme tekniği öğretilecek.”* (2005)kahvesi pişirilme tekniği öğretilecek. (2005)

Türkiye'deki müşterilerinin beğenisine sundukları Türk damakTürkiye deki müşterilerinin beğenisine sundukları, Türk damak tadına uygun kahveleri başta ABD olmak üzere dünya genelinde değişmeyen lezzetlerden biri haline getirmeyi hedefliyor. Türk ğ ş y g y ykahvesi için Starbucks’ın ABD Seattle’daki merkezinde özel bir harman geliştirilmiş.*

* http://yenisafak.com.tr/arsiv/2005/Mart/08/yemek.html http://www.turizmdebusabah.com/haber_detay~haberNo~20464~haber~amerikalılar,_türk_kahvesi_içecek.htmhttp://www.tumgazeteler.com/?a=251278http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/266572.asp

83

İl Yenilik Platformları İl Yenilik Platformları GirişimiGirişimi

Yenilik Politikamızda Bazı Gelişmeler

2009Sektörel

İl 2009

İl Yenilik

Sektörel

Ul l

Teknoloji Platformları Girişimi

PlatformlarıUlusal

Ulusal Yenilik Stratejisi (2008-2010)

Girişimi

8 sektör: (2008-2010)

2007 Elektrik-Elektronik, Tekstil, Otomotiv Metal Denizcilik

85

Otomotiv, Metal, Denizcilik, Tarım, Enerji, İlaç

Yerel Yenilik: Ufuk Açan Örnekler

New Meksiko’nun Japonya’nın

EkolojikYerel etmenlerin yenilik yapma yetkinliği esas alınarak yeni ürünlerle ekonominin

Uluslararası Bir Şehir Bir“Gelecek

Hayalı"Ekolojik Şehirleri

esas alınarak yeni ürünlerle ekonominin canlı ve dinamik tutulması amaçlanıyor

Bir Şehir, Bir Ürün Girişimi

İl Yenilik Platformlarının Amacı:

“İllerimizin sahip olduğu ve dünya çapında rekabet gücü sağlayacak değerleri ve birikimi

ortaya çıkarıp yenilik yoluyla ekonomik ve sosyal faydaya dönüştürmektir.”

Bu amacımızdan hareket ederek,

İl Yenilik Platformları illerimiz bazında paydaşların bir araya gelmesini ve yenilik için etkileşimlerinin gelişmesini destekleyecektiretkileşimlerinin gelişmesini destekleyecektir.

Örnekler...

• İlde bulunan bir maddenin ya da bir bitki türünün yeni kullanım alanlarının araştırılması ve ekonomisininkullanım alanlarının araştırılması ve ekonomisinin yaratılması.

• İldeki geleneksel el sanatlarının tasarım yoluyla modern• İldeki geleneksel el sanatlarının tasarım yoluyla modern yaşamda kullanılabilecek ürünlere dönüştürülmesi.

İldeki tarihi mirasın keşfi tarihi dokunun korunarak• İldeki tarihi mirasın keşfi, tarihi dokunun korunarak turizme açılması.

M t bi i d l d t t i ü ti b• Mevcut bir sanayi dalında tasarım, temiz üretim vb. yoluyla dünya çapında fark yaratılması.

İl ö ü kl i i/ t d t ü til bili liği i• İle özgü yemeklerin seri/standart üretilebilirliğinin araştırılması ve dünya çapında bilinen bir marka haline getirilmesigetirilmesi.

88

Yerel Yenilikte Dünya ÖrnekleriTemiz teknolojiler için yerel yenilik

Bilgi tabanlı toplum için yerel yenilik

BadenDalian(Çin)

Baden-Württemberg

(Almanya)

Tampere(Finlandiya)

San José(ABD)

Yerel yenilik ile

Sürdürülebilir

yekolojik çağdaşlaşma

(ahenkli) gelişim için yerel yenilik

Dalian Örneği -1

• Dalian* (Çin) yeniliği sürdürülebilir gelişim için harekete geçirmesi ve çevresel sorunların çözülmesine yönelik yenilik ç y yihtiyaçlarını belirlemesi bakımından örnek teşkil etmektedirörnek teşkil etmektedir.

Bilimsel ve teknolojikBilimsel ve teknolojik bilgi birikimini toplumsal, ekonomik ve çevreselekonomik ve çevresel yarara dönüştürebilmiştir.

*Çin’in kuzeydoğusunda Liaoning ilinde

90

Çin in kuzeydoğusunda Liaoning ilindebulunmaktadır.

Şehir nüfusu ≈3 milyon.

Dalian Örneği -2Stratejisi

Dört temel kaynak (toprak, su, malzeme ve enerji) ve üç y ( )temel sektör (tarım, inşaat ve hizmet) belirlenerek yerel

yeniliğin bu alanlarda teşvik edilmesi.

Yenilik HedefleriTemel kaynakların kullanım verimliliğinin artırılması;

At kl i dö ü ü ü i k ll ğlAtıkların geri dönüşümü ve geri kullanımının sağlaması;

Yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılmasıYenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılması.

91Sürdürülebilir gelişime engel olan darboğazların aşılması.

Dalian Örneği -3

Kazançlar

Ürün, süreç ve sistem yeniliğine dayalı istihdamın yaratılması;

Çevre ve ekonomik göstergelerde iyileşmenin sağlanması

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla başına enerji tüketimi

Çevre ve ekonomik göstergelerde iyileşmenin sağlanması.

Sanayi katma değer başına enerji ve su tüketimi Geri dönüşüm miktarları ve yenilenebilir enerji oranı

Yenilik kültürünün ve yenilikçi etkileşimlerinin geliştirilmesi.

92

Baden-Württemberg

Amaç

Geleneksel teknolojilere dayalı (makine, elektrik velektronik otomotiv sanayisi) üretim modelinin güncellenmesi

İleri malzemeler ve çevre teknolojileri gibi yeni alanlarının

geleneksel teknolojilerdeki bilgi birikimleri ile birleştirilmesigeleneksel teknolojilerdeki bilgi birikimleri ile birleştirilmesi.

Öngörülen Kazançlar

Geleneksel teknolojilerdeki olgunlukların yeni teknolojik alanlardaki yenilik imkanları ile çeşitlendirilmesi;

“Ekolojik çağdaşlaşmanın” gerçekleştirilmesi.

93

Örneklerin Ortak Noktası

At l kl ti il i dAtılımın gerçekleştirilmesinde, yerel aktörlerin işbirliği ağlarıyerel aktörlerin işbirliği ağları

oluşturarak aynı yönde hareket etmelerinin payı büyüktür.

Ar-Ge ve Yenilik Eksenli

Dönüşüm94

Dönüşüm

İl Yenilik Platformunun Üyeleri

Kamu Araştırma Kurumları

Sanayi Sivil Toplum

Valilik Üniversite FirmalarValilikİl Özel İdaresi

BelediyeBakanlıkların

ÜniversiteMeslek Yüksek

OkuluAraştırma

Sanayi ve/veya Ticaret OdasıSanayici ve İ d l

DerneklerVakıflarBireylerBakanlıkların

Taşra ÖrgütleriVb.

Araştırma Enstitüsü

Vb.

İşadamları Derneği

Vb.

BireylerVb.

İL YENİLİK PLATFORMU

95

Yenilik Platformunun İle Katkısı• İlde kurumlar arası işbirliği ve iletişimi kuvvetlendirecek.

• İldeki başarılı uygulamaların yaygınlaşmasınıİldeki başarılı uygulamaların yaygınlaşmasını sağlayacak.

• İlde yenilik ile ilgili konularda farkındalığı artıracak ve bir• İlde yenilik ile ilgili konularda farkındalığı artıracak ve bir yenilik kültürü yaratacak.

• İldeki tüm paydaşların çeşitli kamu kurumları ve AB• İldeki tüm paydaşların, çeşitli kamu kurumları ve AB tarafından verilen fonlardan daha etkin yararlanmasını sağlayacak.

• İlin mevcut kaynaklarını bilim, teknoloji ve yenilik yoluyla faydaya dönüştürebilmesi ve yenilik ihtiyaçları y y ş y y çdoğrultusunda yerel kaynaklar yaratabilmesidir.

96

İl Yenilik Platformlarının Sürdürülebilirliği

3 yıl

97

yılda en fazla 250 bin lira

Bu Toplantı ve SonrasıR k b Gü üRekabet Gücü

İstihdam

Refah

ViProje Üretme

TÜBİTAK, AB vb. kaynakları kullanma

Platform

Vizyon Koyma ve Strateji B li l

Üretme kullanma

Güneydoğu

PlatformOluşturma

Belirleme

Anadolu Bölgesi TÜBİTAK

9898

Ar-Ge Günü

Teşekkür EderimTeşekkür Ederim...

99