107
Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları 1

Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Embed Size (px)

Citation preview

Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

1

2

Hedef ve Kazanımlar (1/3)

Bu sunumun sonunda öğrenciler;• Bilişim Teknolojisi Sınıfının tanımını yapabilecek,• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının fiziksel özelliklerini sayabilecek,• Bilişim Teknolojisi Sınıflarında aydınlatmanın nasıl olması gerektiğini söyleyebilecek,• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının rengi nasıl olması gerektiğini söyleyebilecek,• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının rengi nasıl olması gerektiğini söyleyebilecek,

3

Hedef ve Kazanımlar (2/3)

Bu sunumun sonunda öğrenciler;• BT Sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerini sayabilecek,• Geleneksel sınıf yerleşim düzeninin tanımını yapabilecek,• U tipi yerleşim düzeninin tanımını yapabilecek,• Küme yerleşim düzeninin tanımını yapabilecek,• BT sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerinin avantajlarını sayabilecek,

4

Hedef ve Kazanımlar (3/3)

Bu sunumun sonunda öğrenciler;• BT sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerinin dezavantajlarını sayabilecek,• Ergonominin tanımını yapabilecek,• Standart bir BT sınıfının özelliklerini öğrenebilecek,• BT Sınıflarının Teknolojik Özelliklerini söyleyebilecek,• BT Sınıflarının kullanımı hakkında bilgi sahibi olacak,• Bilgisayarın verimli kullanılmasında dikkat edilecek hususları söyleyebileceksiniz.

5

Ön Bilgi (Sınıf Nedir?) (1/2)

• Sınıf, okul içerisinde eğitim öğretim etkinlikleriningerçekleştiği ortamdır.

• Öğretmen, sınıfta belirli süre içerisinde belirlenenamaçlara ulaşabilme amacı taşımaktadır. Bu amacaulaşabilmek için öğretmen yeterlikleri ile birlikte, sınıfortamının eğitim öğretim etkinliklerine uygundüzenlenmesi gerekmektedir.

6

Ön Bilgi (Sınıf Nedir?) (2/2)

• İyi yapılandırılmış sınıf ortamı, öğrencilerin güdülenmesini kolaylaştırır.

• Fiziksel çevre, öğrenmenin çerçevesidir, öğrenmeyi destekler ya da engelleyebilir.

7

Bilişim Teknolojisi Sınıfı Nedir? (1/2)

Türkiye’de ilköğretim ve ortaöğretim okullarında bilişim teknolojileri dersi öğretim programının uygulanması sürecinde yararlanılan temel öğrenme ve öğretme ortamı olarak kullanılan sınıflara “Bilişim Teknolojisi (BT) Sınıfı” denir.

Bilişim teknolojisi sınıfları bilgisayar laboratuarı ve bilgisayar sınıfı olarak da bilinmektedir.

8

Bilişim Teknolojisi Sınıfı Nedir? (2/2)

BT sınıflarında bilişim teknolojisi araçlarıyla örgün eğitim çalışmaları kapsamında öğrencilere bilgisayar teknolojisi kullanımı öğretildiği gibi çeşitli dersler için bilgisayar destekli eğitim uygulamaları ve öğrencilerin ders dışı çalışma etkinlikleri gerçekleştirilir.

9

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (1/14)

BT sınıfları ergonomi açısından incelendiğinde öğrenme ortamlarının fiziksel özellikleri:

• Boyut ve hacim • Aydınlatma,• Renklendirme,• Gürültü • Masa ve sandalye• Bağıl nem ve sıcaklık• Yerleşim şekilleri

olarak belirtilmiştir. (Cengizhan (2004), Tamer ve Koç (2010))

10

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (2/14)

• Okullarda BT sınıflarının açılmasında ve BT sınıfı sayısının belirlenmesinde okul tipleri ve okullardaki öğrenci sayıları belirleyicidir.

• Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda BT sınıfı açılmasında ve BT sınıflarının büyüklüğüne karar verilmesinde kullanılan ölçütler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

11

Okul Tipi Öğrenci Sayısı

Bilgisayar Sayısı

BT Sınıfı Sayısı

A 400’den az 10+1 1

B 401-800 15+1 1

C 801-1200 20+1 1

D 1201-1600 15+1 2

E 1601-2000 20+1 2

F 2001-2500 15+1 3

G 2501’den fazla 20+1 3

(Dirisağlık, Kabakçı, 2007)

0kul Tipleri ve BT Sınıfları

12

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (3/14)

Bilişim Teknolojisi sınıfları: • Öğrenciler• Öğretmen • Tahta veya akıllı tahta• Yansıtma araçları• Network cihazları• Bilgisayar donanımları• Elektrik sistemleri• Kablolama sistemleri• Masa ve sandalye oturma düzenleri • Kesintisiz güç kaynakları

gibi pek çok bileşenden oluşur. 13

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (4/14)

• BT sınıflarının fiziksel olarak düzenlenmesi ve verimli kullanılması oldukça önemlidir.• Sınıf ortamı kalabalık olmamalı, uyumu kolaylaştırmalı, öğrencilere serbestçe hareket olanağı sağlamalıdır.

14

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (5/14)

• Öğrenci başına düşen alan en az 1.5–2 m²,

• Hava hacmi en az 4 m³,

• Sınıfın yüksekliği en az 3 m,

• Toplam pencere yüzeyinin taban alanına oranını 1/5 olarak belirtilmiştir.

(Akgül & Yıldırım, 1995; Akal, 1997; Dan, 2000; Neufert, 1983).

• Hava hareketinin ise 150-510 mm/sn arasında olması gerekmektedir. Akgül ve Yıldırım (1995)

15

Örnek Laboratuvar

16

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (6/14)

• Geniş pencereler gün ışığı kontrolunun sağlanmasında ve dış gürültünün önlenmesinde problemlere sebep olur. Bu sebeple, pencere boyutları minimum düzeyde tutulmalıdır.• Pencereler sınıf yerleşim düzeninin ön ya da arkasında değil yanında olmalıdır.

17

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (7/14)

• Pencereler fazla ışığı kesebilecek şekilde yerleştirilmelidir. Pencerelerden gelen gün ışığı laboratuvarlarda yansıma ve kamaşma problemlerine sebep olacağından gölgeleme elemanları kullanılmalıdır. Jaluziler, yassı levhalardan (ahşap, alüminyum, plastik) meydana gelebilir.

18

Örnek Laboratuvarlar

19

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (8/14)

• Çalışma ortamının rengi motivasyonu, yaratıcılığı, sosyal katılımın sağlanmasını, performansı vb. etkileyen bir faktördür. Bundan dolayı bilgisayar laboratuarlarında daha çok açık renkler (mavi, yeşil, bej, şampanya vb.) tercih edilmeli.• Parlamanın engellenmesi için mat ve doygun renkler seçilmelidir (Polat, 2007).

20

Örnek laboratuvar (1/2)

21

Örnek laboratuvar (2/2)

22

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (9/14)

Aydınlatma

• Çok güçlü ışık, sınıfın ekrandan daha parlak olmasına neden olacağı için göz yorgunluğuna sebep olacak ve görsel algılamayı zorlaştıracaktır (Yücel, Vaizoğlu, & Güler, 2004).

23

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (10/14)

Aydınlatma

• Aydınlatma için flüoresan ışığı kullanımı daha uygundur. (Cengizhan, 2004; Polat, 2007; Yücel vd., 2004)

• Sınıfın her tarafında aynı ışık şiddeti sağlanmalı, sınıf aydınlatması farklı düğmelerle kontrol edilebilir olmalıdır. (Başar, 2008)

24

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (11/14)

Kabloların durumu

• Eğitim ortamlarında öğrencilerin güvenliğini sağlamakiçin gerekli tedbirlerin alınması koşuldur.• Bilgisayar laboratuarlarında önceden alınacaktedbirler arasında, kabloların boşta ve ortalıktaolmaması, elektrik priz ve panolarının öğrenciler içinulaşılamaz olması, bilgisayar kasalarının açılmayacakşekilde kapatılması vb. sayabiliriz (Cengizhan,2004).

25

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (12/14)

Bağıl Nem ve Sıcaklık

• Sıcaklık için 18-23°C • Nem oranı %30-60

(ASHRAE, 1992)

26

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (13/14)

Gürültü

• Ortamdaki yüksek gürültü düzeyi rahatsız edici, işitmeyi engelleyici, dikkat dağıtıcı, öğrenmeye olumsuz etki yapan, fiziksel ve ruhsal sağlığı bozucu bir değişkendir (Başar, 2008).• Eğitim ortamları için önerilen maksimum gürültü düzeyi 35 dB ile sınırlandırılmıştır (Çevre ve Orman Bakanlığı, 2008).

27

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (14/14)

Gürültü

• Eğitim ortamlarını gürültü kaynaklarından mümkün olduğunca arındırmak gerekir. Sınıf dışı gürültü kaynakları için kapı, pencere, duvar yalıtımı yapılmalıdır.

• Sınıf içerisinde ise genellikle bilgisayarların soğutucu fanları, regülatör, klima, projeksiyon gibi gürültü kaynakları bakımsızlık ve tozlanma nedeniyle gürültü yapmaktadırlar (Cengizhan, 2004).

28

Isparta Süleyman Demirel Üniversitesindeki üç bilgisayarlaboratuarının fiziksel özellikleri ergonomik kriterler açısından

uygunluğu gösteren araştırma

Laboratuarların Fiziksel ÖzellikleriÖnerilen

DeğerA Lab B Lab C Lab

Öğrenci başına düşen alan (m²) En az 1.5–2 2.31 1.84 2.50

Öğrenci başına düşen hava hacmi(m³)

En az 4 8.78 5.11 8.3

Tavan yüksekliği (m) En az 3 3.805 2.77 3.33

Pencere yüzeyi/ taban alanı 0.2 0.15 0.07 0.17

Aydınlatma aracı Flüoresan Flüoresan Flüoresan Flüoresan

Koruyucu (perde, jaluzi vb) Olmalı Var Var Var

Düğmelerle ışık kontrolü Olmalı Var Var Var

Elektrik tesisatı ve kablolarındurumu

Gizli Gizli Açıkta Gizli

Elektrik sigortalarına öğrencilerinulaşabilirliği Olmamalı Var Var Yok

29

Görüntüler

A Lab

B LabC Lab

30

Sınıflar için en iyi şekil dikdörtgen biçimdir.

Alan ve bilgisayar sayısı belirleyici olmaklabirlikte, öğrenci-öğrenci ve öğrenci-öğretmen etkileşimi, güvenlik, projeksiyon, tahta gibi diğer sınıf öğelerini dikkate alarak yerleşimin planlanması ve uygulanması oldukça önemlidir.

BT Sınıflarının Yerleşim Özellikleri (1/2)

31

Yaygın olarak üç yerleşim düzeni kullanılmaktadır.Bunlar;

1. Klasik Sınıf Düzeni2. U Düzeni3. Küme Düzeni

Yerleşim düzeni oluşturulurken etkileşim,hareket alanı, yönetilebilirlilik, temizlik, güvenlik

ve fiziksel alan özellikleri dikkate alınmalıdır.

BT Sınıflarının Yerleşim Özellikleri (2/2)

32

Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (1/3)

Geleneksel yerleşimde bilgisayarlar yan yana ve arka

arkaya düz sıra şeklinde sıralanırlar.

33

Amerikadaki LCRP ögrenme merkezine ait birlaboratuvar. Önerilen masa tipi kullanılarak, klasik sıra

düzenine göre kurulmuş bir sınıf.

Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (2/3)

34

Virginia Eyaletine ait Randolph Macon Koleji’n ait birbilgisayar sınıfı. Dikey olarak yerlestirilen monitörlerögrencinin görüş alanını tamamen engelliyor.

Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (3/3)

35

Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (3/3)

Keiwa Koleji’nin bilgisyar laboratuvarı Shibata, Niigata, Japonya.

36

Avantajları

Eğitmenle en son sıradaki öğrenci arasındaki uzaklık U şekline oranla daha da kısalacağından egitmen en uzaktaki ögrenciyle bile rahatça iletişim kurabiliyor.

Ögrenciler bilgisayar ekranlarına ve eğitmene dönükolduğundan dersi kendi bilgisayarlarından da takipedebiliyor, eğitim esnasında öğrenci öğretmenle veöğretmen de öğrenciyle yüz yüze olabiliyor.

37

Dezavantajları (1/2)

Ögrencilerin ortak çalısmalarını yapabilecegi ayrı birmasa için alan bulunmamaktadır.

Egitmenin sıraların arasında dolaşarak ögrenciyi kontroletmesi zor olmaktadır.

Temizliği U düzenine göre daha zordur.

Altyapı düzenin görünmesi güvenliği ve fiziksel görünümü bozar.

38

Dezavantajları (2/2)

Öğrenci bilgisayar monitörlerinin yüzü öğretmenedönük olmadıgından öğretmen öğrencinin ne yaptığınıtakip edememektedir.

Bu problem, eğitmenin her öğrencinin monitörünükendi serverından hiç ayağa kalkmadan izleme imkanısağlayan yazılımlarla çözümlenebilir.

39

U Tipi Yerleşim Düzeni (1/3)

Öğrenci bilgisayarları duvar kenarlarına yerleştirilir.

40

U Tipi Yerleşim Düzeni (2/2)

Günümüzde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda çoğunlukla BT sınıf kurulurken U yerleşim düzeninin tercih edildiğini görmekteyiz.

U düzeni, geleneksel düzen ve küme düzeni dışında daire, proje, karma yerleşim düzenleri gibi farklı isimlerde yerleşim düzenleri de oluşturtuğu görülmektedir.

41

Avantajları

Öğrenci monitörleri eğitmene dönük olduğundanögrencilerin yaptığı çalısmalar kontrol edilebilir.

Grup çalışmaları için sınıfın ortasında masa konabilecekkadar yeterli boş alan vardır.

Altyapı birimleri duvarda olacağından güvenlik ve estetik avantajdır.

42

Dezavantajları

Diğer tip sıra düzeniyle kıyaslandığında en sondakiöğrencinin öğretmene ve yazı tahtasına uzaklığı çok dahafazladır.

Öğrenciler eğitmenin sınıf önünde yaptığı her sunumdabilgisayar ekranlarından ayrılarak tahtaya dönmek zorundakalacaktır.

43

Laboratuvarda öğrencinin bilgisayar ekranındaneğitmene dönmek zorunda kalması ve anlatım esnasındauygulama yapma zorluğu görülmektedir.

California’daki Calimesa ilkokulu.

U Tipi Yerleşim Düzeni (3/3)

44

Küme Yerleşim Düzeni (1/2)

Bilgisayarlar sınıfa istasyonlar şeklinde yerleştirilir.

Grup1 Grup 2

Grup 3

45

Küme Yerleşim Düzeni (2/2)

Iredell-Statesville okulu

46

Avantajları

Grup ve takım çalışmalarına uygundur.

Her grup kendi içinde ve komşuları ile de etkileşim sağlar.

Sınıf boyutu yeterli ise hareket alanı sağlanmış olur.

47

Dezavantajları

Öğretmen öğrenci bilgisayarları ile çalışırken tahtayı ve sunumları görememesi önemli bir sınırlılıktır.

Temizliği zor, güvenliği risklidir.

48

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (1/6)

Ergonomi kelimesi Yunanca’daki; iş anlamındaki “ergos” ve doğal yasalar anlamına gelen “nomas” sözcüklerindesaklıdır. Bu sözcüklerden meydana gelen “ergonomi” kavramı ilk kez 1949 yılında Oxford’da işin insana uyumusorunuyla ilgilenen uzmanlar ile yapılan toplantıdakullanılmıştır (Erkan, 1977).

49

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (2/6)

50

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (3/6)

Ergonomi insanın yapısal ve fonksiyonel özelliklerine, yetenek ve kısıtlarına ilişkin bilgiler bütünü olaraktanımlanmaktadır (Milli Prodüktivite Merkezi [MPM], 2009).

Ergonomi, insan ile işin birbirine en uygun biçimdeuydurulması amacı ile insan biyolojisi bilimlerinin teknikbilimlerle birlikte kullanılmasıdır.

51

Ergonominin uğraş alanları asağıda sıralanmıştır.

1. İnsan özellikleri, duyular, fizik yapısı, akıl ve kapasitesınırları,

2. Çalısma koşulları (duruş ve hareketler, yorgunluk, gerilim, monotonluk, motivasyon)

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (4/6)

52

3. İnsan makine ilişkisi (Gösterge-kontrol düzeni, boyutsorunları, mekanik sorunlar)

4. Çevresel koşullar (aydınlatma, gürültü, titreşim, sıcaklık, nem, hava akımı, toksin maddeler, buharlar, gazlar, radyasyon, düzen ve temizlik, renk ve manzara)

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (5/6)

53

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (6/6)

54

Ergonominin Egitim Ortamları İçinÖnemi

Bilgisayar kullanımının giderek yaygınlaşması vedevletin de bilgisayarlı eğitime destek vermesi, bütçekaynaklarının büyük bir çoğunluğunu okullara bilgisayarlaboratuvarı kurulumuna ayırması ile birlikte, bilgisayarların ögrenci sağlıgına etkileri kavramı da önplana çıkmaktadır.

55

Ergonomik Kriterlere Uygun OlmayanOrtamların Yarattıgı Saglık Sorunları (3/5)

Bilgisayar kullanımı ile birlikte görülen başlıca sağlıksorunları; görme sorunları, kas-iskelet sistemine ilişkin sorunlar ve strese bağlı sorunlardır.

56

Ergonomik Kriterlere Uygun OlmayanOrtamların Yarattıgı Saglık Sorunları (2/4)

Mbaye ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada, bilgisayarkullanıcılarında en sık görülen yakınmaların kas ve iskeletsistemi yakınmaları olduğu ve bu yakınmaların sırt, boyun ve omuz ağrısı şeklinde kendini gösterdiğini tespit etmiştir.

57

Özellikle egitimin tamamen bilgisayar ortamındayapıldığı bilgisayar bölümü ögrencileri için uzun süreliküçük ve tekrarlı el hareketleri , saglıksız fare kullanımısebebiyle kasların gerilmesi, stres ve gerginlik, yetersizergonomik koşullar, hatalı duruş, yetersiz dinlenmearalıkları, uygunsuz ortam koşulları bu tür rahatsızlıklarıbaşlatan faktörlerdir.

Ergonomik Kriterlere Uygun OlmayanOrtamların Yarattıgı Saglık Sorunları (4/5)

58

Ergonomik Kriterlere Uygun OlmayanOrtamların Yarattıgı Saglık Sorunları (4/4)

59

60

Ergonomik Kriterlere Uymamaktan GelenSorunlar (5/5)

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (1/9)

Masa genişliğinin en az 71 cm olması ve bilgisayar iledoküman için gerekli olan ek alanın da ilave edilmesigerektiği belirtilmiştir (OSHA, 1999).

Masa yüksekliği 65–75 cm olmalıdır. (Keleş, 2005)

61

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (2/9)

Çalışma yüzeyi için ışığı yansıtmayacak niteliktekimat yüzeyler tercih edilmelidir.

Çalışma masası sağlam, titreşimlere ve sallanmayakarşı dayanıklı olmalıdır (Cengizhan, 2004; Keleş vd., 2005; Yücel vd., 2004).

62

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (3/9)

Standartlara uygun masanın üstten görünüşü veölçüleri (ölçümler cm olarak alınmıstır).

63

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (4/9)

Standartlara uygun masanın yandan görünüşü veölçüleri.

64

Ergonomik bir sandalyenin ölçüleri

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (5/9)

65

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (6/9)

Öğrencinin çalışmasına kolaylık sağlaması içinsandalyenin hareket özelliği olmalı, yüksekliğiayarlanabilir ve ekseninde dönebilir olmalıdır.

Sandalyenin beş tekerlekli olması, hareket kolaylığısağlaması ve devrilmeye karşı direncini artırmasıaçısından önemlidir (Akgül & Yıldırım, 1995; Orhun, 2000; Özkan, 1988; Polat, 2007; Yücel vd., 2004).

66

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (7/9)

Uygun sandalye derinliği 38–43 cm olmalıdır. (Polat, 2007)

Sandalye genişliği en az 51 cm olmaılıdır. (OSHA, 1999)

Sandalye yükseklik ayar aralığı 37–50 cm olmalıdır.(Oktav, Zelzele, Özcan & Özdemir,2003)

67

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (8/9)

Sandalye ye oturulduğunda ayaklar yere ya da ayakdesteğine basmalıdır. (Akgül & Yıldırım, 1995; Keleş vd., 2005; MPM, 2009; Oktav vd., 2003; Yücel vd., 2004).

68

Sandalye yüksekliğinin ayarlanması :1.Ayakta duruş pozisyonu2.Boşluk alan

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (9/9)

69

Monitör Özellikleri (1/4)

Ekran görüntüsü sabit olmalı, titremeler olmamalı, ekrandaki karakterler rahatça seçilebilmelidir.

Asağı doğru bakıldığında göz kapakları kısmenkapalı olur. Bu da göz yüzeyinin daha az kısmınınatmosferle temasını saglar. Bu sebeple kuruma dahaaz olur . Objelere 45° açıyla bakmak, yatay olarak bakmaktan gözü % 40 oranında hava temasındankorur. Buna ek olarak aşagı doğru bakış açısı göztarafından üretilen göz yaşı miktarının artmasını dasağlar.

70

Monitör Özellikleri (1/4)

Monitörün yatay görüş hizasının altında konmasıgözün çalısması için en uygun pozisyondur.

Ekran ihtiyaca göre döndürülebilmeli, üst kısmıarkaya doğru 10-20° eğik olmalıdır (Bodur, 1989; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2004; Yücel, 2004).

71

Monitör Özellikleri (4/4)

Monitör, öğrencinin boynunun bükülmesiniönleyecek biçimde tam karşıda olmalıdır. Ekranmerkezinin yerden yüksekliği 80–97 cm olmalıdır (Keleş,2005).

Ekran yüzeyi temiz olmalı, doğrudan ışıkalmamalı.İmkân varsa monitörün pencereye 90 derecelikaçı ile durması parlamayı azaltacaktır (MPM, 2009; Keleş, 2005; Yücel , 2004).

72

Monitör Özellikleri (3/4)

Ayrıca ABD’de Sommerich, Ward ve Sikdar (2007)’ın11 ve 12. sınıf öğrencileri üzerinde yaptıkları çalışmada; bilgisayar kullanımının %69 gibi büyük bir oranla en fazlagöz ile ilgili sorunlara yol açtığını belirtmektedirler.

73

Monitör Özellikleri (2/4)

Gözün yakınsama yeteneği ve görüş açısı arasındakiilişki:

74

Klavye ve Fare Özellikleri (1/3)

Klavyenin ekrandan ayrı olması çalışma kolaylığıverecektir. Klavyenin yerden yüksekliği 55-61 cm aralığında olmalıdır (Keleş vd., 2005).

Klavyenin ön kısmında bileklerin dayanabileceği özeldestekler bulunmalı ve eller ile kolların dayanabileceğibir alan olmalıdır (Keleş vd., 2005; Yücel vd., 2004).

75

Klavye ve Fare Özellikleri (2/3)

Klavye yüksekliği 2–2.5 cm olmalı, klavyenin eğimiise 15° ’yi geçmemelidir (Bodur, 1989; Oktav vd., 2003).

Fare ise klavye ile aynı yükseklikte ve klavyeye yakınolmalıdır. Boyutları ve şekli ise elin ölçülerine uygunolmalıdır (MPM, 2009; Oktav vd., 2003; Yücel vd., 2004).

76

Klavye ve Fare Özellikleri (3/3)

Klavye’nin doğru ve yanlış kullanımı

77

Yapılan Çalışmalar (1/2)

Brezilyada yapılan bir çalışmada ise Maciel veMarziale (1997), çalışma alanının ergonomik kriterlereuygun olmamasından dolayı öğrencilerin bilgisayarbaşında geçirdikleri zamanın sadece %18,6’sında ideal yazı

yazma pozisyonuna sahip olduklarını belirtmişlerdir.

78

Yapılan Çalışmalar (2/2)

Bu yüzden antropometrik boyutlara ilişkin gerçeklerinbilinmesinin ve uygun özelliklere sahip mobilyalarınkullanılmasının sağlık problemlerinden kaçınmada önemliolduğu belirtilmiştir.

79

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (1/5)

Yapılan kaynak taramasından elde edilen bulgular veöngörülen standartlar dogrultusunda planlananmateryallerin standart boyutları ele alınaraklaboratuvarın üst ve yan görünüm planları vemateryallerin yerleşimi ve ölçümleri çizilmiştir.

80

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (2/5)

Bilgisayar laboratuvarı planının çiziminde, laboratuvarınkapasitesinin standart olarak 20 ögrenci ve 1 öğretmentoplam 21 kişi olacak şekilde belirlenmiştir.

Tahtanın en üst noktasından yere olan uzaklığının 2.108 m olarak alınması öngörülmüştür.

81

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (3/5)

En iyi yerleşim düzeninin egitim ve ögretimetkinlikleri açısından klasik sıralı düzen olmasıgerektiğinden plan çizimleri bu düzene göre yapılmıştır.

Laboratuvarın toplam pencere alanı taban alanını%6 sı olacak sekilde 5,67 m² olarak öngörülmektedir.

82

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (4/5)

Bilgisayar laboratuvarı planı83

Laboratuarın yandan görünümü 1. Aydınlatma armatürü2. İnteraktif tahta 3. Ögretmen masası 4. Ögrenci masası5. Masaya gömülü, egimli monitör 6. Ergonomik sandalye

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (5/5)

84

BT Sınıfında Yer Alması Gereken Standart Donanımlar (1/2)

• Tarayıcı

• Yazıcı

• Etkileşimli tahta

• Lambaları gün ışığına göre kontrol eden otomatik anahtar

• Aydınlatma armatürü

• Harekete duyarlı sensör

• Dolap ve pencere

85

BT Sınıfında Yer Alması Gereken Standart Donanımlar (2/2)

• Öğretmen masası,

• Öğrenci masası,

• Masaya gömülü eğimli monitör,

• Ergonomik sandalye,

• Klima,

• Network ağı,

• Web cam.

86

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Teknolojik Özellikleri (1/2)

BT sınıflarında, fiziksel öğelerin ve yerleşim düzeninin yanı sıra teknolojik öğeler de öğretim etkinliklerini etkiler.

87

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Teknolojik Özellikleri (2/2)

Bilişim Teknolojileri sınıflarında kullanılacak teçhizat ve bilgisayar sistemleri Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünce yayınlanan teknik şartnamelere göre düzenlenmektedir.

88

Teknik Şartname (1/2)

• Tüm sistemlerin 2 yıl garanti kapsamında olması istenmektedir.

• Sistem ve sabit disk bilgilerinin silinmemesi için gerekli lisanslı yazılım ve donanım çözümleri istenmektedir.

• 2 yıl süresince güncelleme yapılabilecek antivirüs programı yüklü olmalıdır.

89

Teknik Şartname (2/2)

En az 19’’ geniş ekran LCD

F tipi klavyeler

en az 10 KVA’lık KGK

Webkamera

1200 DPI lazer yazıcı

2000 ANSI Lümen XGA 4800 DPI tarayıcı90

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (1/10)

MEB’in ifadesine göre, Bilgi Toplumu Stratejisi 2013 yılı sonuna kadar dersliklere BT araçları sağlanarak, BT destekli öğretimin gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda FATİH Projesi’nin ilk pilot uygulaması 2010-2011 eğitim-öğretim yılında gerçekleştirilmiştir.

91

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (2/10)

FATİh projesinin yürütülmesi esnasındaAnkara Sincan İl Genel Meclisi İlköğretim Okulu’nda pilot bir uygulama yapılıp sonuçları izlenmiştir. Fatih Projesi Yürütme Ekibi bu okula her ay düzenli olarak karşılaşılan sorunlarla ilgili öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşlerini almaktadır.

92

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (3/10)

Ankete katılan öğrencilerin büyük bir bölümü BT cihazlarının kullanımının derslere olanilgilerini artırdığını, derslerini daha iyi ve kolay öğrendiklerini, derslerin çok daha eğlencelihale geldiğini ifade etmiştir.

Ancak bu veriler öğrencilerin BT cihazlarının kullanımına karşı tutumlarını göstermekte, BT cihazlarının kullanımının öğrencilerin başarısına nesnel olarak nasıl etki ettiğini göstermemektedir.

93

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (4/10)

Aynı okuldaki ankete katılan 47 öğretmenin büyük çoğunluğu dizüstü bilgisayarı ve projeksiyon cihazını kullanma konusunda sıkıntı yaşamadıklarını ifade etmiştir; ancak akıllı tahta hakkında büyük oranda bilgi sahibi olmadıkları özlemlenmektedir.

94

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (5/10)

Dile getirilen bir başka endişe BT öğretmenlerinin durumuyla ilgilidir. FATİH Projesi’nin yürütücüleri olması beklenen bu öğretmenler projeden dışlanmış görünmektedirler.

İlköğretimde haftada iki saat olan BT seçmeli dersinin sayısı önce bire düşürülmüş,ardından sadece 4 ve 5. sınıflar için ikiye yükseltilmiş, son olarak da 4 ve 5. sınıflarda dersesınıf öğretmenlerinin girmesine karar verilmiştir.

95

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (6/10)

Yetkilerinin ellerinden alındığını, normkadro fazlası durumuna düşürüldüklerini ve okulda “tamirci muamelesi“ gördüğünü ifadeeden bu öğretmenler, projede kendilerine neden görev verilmediğini sorgulamaktadır.

Bu konuya yanıt olarak MEB’den gelen açıklamaya göre, Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin haftada 10 saat derse girmesi, kalan 20 saatte de diğer derslere bilişim rehberliği yapması öngörülmektedir.

96

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (7/10)

FATİH Projesi’nin pilot uygulamasından esas uygulamasına geçmeden önce, teknolojininderslerde etkin kullanımının eğitimin çıktılarını nasıl etkileyebileceğine ilişkin daha fazlaaraştırma bulgusuna gereksinim vardır.

97

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (8/10)

ABD’de 1999 sonrasında yazılmış, öğretmenlerin teknoloji konusunda mesleki gelişimlerini araştıran 42 makaleyi inceleyen Lawless ve Pellegrino, teknolojinin derslerde kullanımının eğitimin çıktılarını nasıl etkilediği sorusuna odaklanarak, bu konuda yapılan ampirik araştırmaların yetersizliğine işaret etmektedirler.

98

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (9/10)

Teknolojinin etkisi çok yönlü bir biçimde ortaya çıktığından, çok basit görünen “işeyarıyor mu?” sorusu, teknolojinin öğrencilerin öğrenmesine ve motivasyonuna, öğrenci öğretmen-teknoloji arasındaki sınıf dinamiklerine, resmi kurum olarak okullara etkisi hesabakatılmadan cevaplanamamaktadır.

99

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (10/10)

Lawless ve Pellegrino’ya göre, mevcut araştırma bulguları, teknolojinin eğitimde iyileşmeyi sağladığını göstermemektedir; daha ziyade eğitimde iyileşmenin tutarlı bir öğretim veyüksek nitelikli öğrenmeyi destekleyen değerlendirme yoluyla sağlandığı görülmektedir.

100

Bilgisayarın Verimli Kullanılabilmesi için Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• BT sınıfı kuralları herkesin görebileceği yerlere asılmalı

• Bilgisayarlar numaralandırılmalı ve izleme kartına sahip olmalıdır.

• Özellikle elektrikle ilgili güvenlik önlemleri sık sık kontrol edilmelidir.

• Sınıflarda yiyecek ve içecek tüketilmemeli.

• Sınıfların temiz ve güvenli olması sağlanmalı.

101

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (1/2)

• Kullanılmadıkları durumda monitör, hoparlör, projeksiyon vb araçların kapatılması sağlanmalıdır.

• Sınıflar sık sık havalandırılmalı.

• Sınıflarda yangın söndürücü bulunmalı.

• Sınav haftasından önce bilgisayarlar kontrol edilip arızalar giderilmelidir.

• Yasaklanmış uygulamalar herkesin görebileceği yerlere asılmalı.

102

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (2/3)

• Güvenlik kartı kullanılamıyorsa DeepFreeze tarzı bilgisayarın her açılışında sistemin ilk kurulduğu hale dönmesini sağlayan yazılımlar kullanılmalıdır.

103

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (3/3)

• Öğretmen sunucu bilgisayarlarında öğrenci bilgisayarlarını izlemek, çeşitli uygulamaları göstermek amacıyla NetOP School tarzı yönetim yazılımları kullanılmalıdır.

• NetOP School ücretsiz olarak temin edilebilir.

104

NetOp School

•Öğretmen tarafından merkezi kontrol

•Öğrenci PC’lerini kilitleme

Kendi ekranınızı tüm öğrencilere eşzamanlı gösterebilirsiniz.

Give demo

105

Kaynakça

• Tamer, S. L., Koç, M. (2010). Bilgisayar laboratuarlarınınfiziksel ergonomik kriterler açısından değerlendirilmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği. Uluslararası İnsanBilimleri Dergisi 7:1. Erişim: http://www.insanbilimleri.com

• Çiğdem POLAT (2007). Her Yönüyle Standart Bir BilgisayarLaboratuarı Tasarımı.Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.

106

Kaynakça

• Eğitimin Bileşenleri: öğrenme ortamları, Fatih Projesi’ne ilişkindeğerlendirme. Eğitim izleme raporu 2010, sayfa 89-93

• EIR2010.E.B. OgrenmeOrtamlari.pdf

• Habertürk, 2011

• Lawless ve Pellegrino, 2007

107