Biljna tkiva i organi

Biljna tkiva

• Još u ranom stupnju razvoja biljne ćelije počinju da se specijaliziraju za obavljanje određenih funkcija, (diferenciraju se).

• Na ovaj načni nastaju određenevrste biljnih tkiva.

Podjela biljnih tkiva

• Sva biljna tkiva se dijele na:• TVORNA – ćelije tvornih tkiva imaju sposobnost diobe!

• TRAJNA – ćelije trajnih tkiva nemaju sposobnost diobe. • Trajna tkiva: pokrovna, osnovna, mehanička, provodna i žljezdana

TVORNA TKIVA - MERISTEMI

Primarni meristem

Meristemske ćelije se odlikuju gustom

citoplazmom, veoma krupnim

jedrima, tankim ćelijskim zidovima i

sitnim i malobrojnim vakuolama

(često vakuola uopštenema).

Meristemska tkiva se dijele na: • Primarni meristem – pomoću njega

biljka raste u dužinu,• Sekundarni meristem – Kambium,

pomoću njega biljka raste u debiljnu.

Aktivnošću kambiumabiljka raste u debljinu!

Bočni meristemi

Kako biljkerastu ?

Vršni (primarni)

meristemi izdanka (u pupoljcima)

Vršni (primarni) meristemi korijena

Vegetativna kupa korijena

•Zavisno od funkcije koju vrše, trajna tkiva su podijeljena na: ➢Kožna ➢Osnovna ➢Mehanička ➢Provodna ➢Žljezdana

Pokrovna tkiva• Pokriva i štiti sve dijelve biljke. • Razlikujemo pokrovno tkivo

listova i stabla zeljastih biljaka –epiderma i pokrovno tkivo korijena - rizoderma.

• Površinu epiderme prekrivavoštana kutikula.

• Na naličju lista nalaze se stome(puči), kroz koje se odvija razmjena gasova i isparavnajevode.

• Površina korijena i stabljike višegodišnjih biljaka prekrivena je debelom korom.

• Osnovno tkivo ili parenhim, gradi najveći dio biljke i nalazi se u svim vegetativnim organima.

• Obavlja različite funkcije:spremišnu, provjetrvanje, fotosintezu, i drugo.

• Neka od njih se vide napresjeku lista.

Osnovna tkiva

Mehanička tkiva

• Ovo tkivo daje biljci čvrstoću i elastičnost.

• Ćelije mehaničkog tkiva imaju jakozadebljale ćeljske zidove.

• Razlikujemo kolenhim, izgrađen odživih ćelija, i sklerenhim, izgrađen od mrtvih ćelija.

• Kolenhim se nalazi u mladimrastućim dijelovima biljke, asklerenhim u različitim dijelovimabiljke koji su prestali da rastu, kao što su stablo, plod ili iglice četinara.

Deli se na: sklereidelikina vlakna i drvena vlakna.

Provodna tkiva

• Provodno tkivo gradi provodne žile na kojima razlikujemo ksilem i floem.

• Ksilem grade mrtve ćelijetraheje i traheide i provodivodu i mineralne tvari od korijena prema listovima i stablu.

• Floem grade žive ćelije sitastecijevi i ćelije pratilice. On provodi organske tvari od listova prema korijenu.

FLOEM

KSILEM

kambijum

Traheje i Traheide

Traheide su izdužene ćelije najčešće sa šiljatim vrhovima.

Sitasta cijev

Ćelija prtilica

Žljezdana tkiva

• Ovo tkivo čine ćelije koje stvaraju i izlučuju različite produkte.

• Primjer nektar luče ćelije u cvijetubiljke.

• Eterična ulja luče žljezdane dlake ili uljne žlijezde.

• Smola, kaučuk, vosak i dr. Tvari proizvodi su žljezdanog tkiva.

• Začini u kulinarstvu svježi su ili prerađeni dijelovi koje sadrže različite proizvde žljezdanog tkiva.

Lavanda sp., žlezdane i nežlezdane dlake

Vosak šećerne trske

Biljni organi

• Biljna tkiva grade biljne organe.

• Razlikujemo: vegetativneorgane (korijem, stablo ilist) i generativne organe (cvijet, plod i sjeme).

• Uloga vegetativnihorgane je obavljanje svihživotnih funkcija uz rast i opstanak biljke, a generativni organi služe za razmnožavanje.