BIOSFERA KARST

8/18/2019 BIOSFERA KARST

1/46

BIOSFERA KARSTAjeng Dewi,

Deris Yuhetra,

Fajar Winarsih,Fathu Rohmah,

Syifa Amirah


2/46

FAUNA KARST

MK Bentang Alam Karst Deris Yuhetra 100!"!#$


3/46

• Konse% Kawasan Fauna Karst %ertama &ali mun'ul%a(a tahun 1))* (alam ren'ana %emulihan untu&&arst in+erterrata (i negara -ra+is (an

Williamson, -e.as /SDWS,1))*2 3al ini(i(asar&an %a(a 4&arst geologi' areas4 /(aerah&arstyang (ijelas&an (alam la%oran S Fish an(Wil(life Ser+i'e (an -e.as 5ar&s an( Wil(life

De%artment /6eni, 1))72

Fauna Karts



4/46

A(a $ Kelom%o& Fauna Karst (iantaranya 8

• -rogloit

• -roglo9l

• -roglosen

Kelom%o& Fauna Karst



5/46

•

meru%a&an &elom%o& organisme yang telahtera(a%tasi (alam ling&ungan gua (an ti(a& a(a jenisyang sama hi(u% (iluar gua2 Kelom%o& ini meru%a&an&elom%o& yang sangat tergantung (engan ling&ungangua (an menunju&&an ting&at a(a%tasi yang tinggi

%a(a ling&ungan gua yang (i'iri&an (enganmere(u&sinya organ %englihatan, %emanjangan organ%erasa /antena (an (e%igmentasi2 Se%erti Ke'oa/Blatti(ae, &ala jeng&ing :ua /S'or%iono(ae, laa;laa :ua /Ara'hni(ae, semut /Formi'i(ae, ular :ua

/Boi(ae,

-rogloit



6/46

• meru%a&an &elom%o& yang (itemu&an hi(u% (i(alam (an (i luar gua2


7/46

• meru%a&an &elom%o& fauna yang mengguna&angua seagai tem%at tinggal (an se'ara %erio(i&&eluar (ari gua untu& men'ari %a&an, ti(a& hanyatergantung %a(a ling&ungan gua 'ontoh 8

&elelawar

-roglosen



8/46

SEJARAH

PEMANFAATANKARST OLEH

MANUSIA

MK Bentang Alam Karst Syifa Amirah 100!)$$$


9/46

5en(ahuluan

• Ragam a&ti+itas manusia (i (aerah &arster&aitan (engan %er&emangan %era(aanmanusia2

• A&ti+itas awal manusia a(alah seagai%engum%ul;%emuru er&emang menja(i%emu(i(aya2

• Sejarah huungan manusia;&arst (irang&um oleh=i'o( et al2 /1)) yang meninjau %emanfaatan

&arst oleh manusia (ari >aman Yunani (anRomawi &lasi& hingga masa &ini2



10/46

Sumer8 htt%8??www2'ir'leoflue2org?waternews?w%;'ontent?u%loa(s?7010?01?worl(;&arst;ma%;we;12172j%g


11/46

>aman 5ra;Sejarah

• 5a(a @aman %ra;sejarah, gua;gua &arst(ija(i&an tem%at erlin(ung oleh manusia, yangmeninggal&an tan(a;tan(a &eera(aannya (i(in(ing;(in(ing gua (alam entu& lu&isan2

• :ua;gua &arst juga (imanfaat&an seagaitem%at menye%i (an erseme(i untu&&e%erluan rohani (an s%iritual, yang masih(ila&u&an sam%ai se&arang2

• Me(an &arst yang %engairan %ermu&aannyaai& juga (iguna&an oleh %emuru %rimitifuntu& menjea& hewan uruan2



12/46

5ertanian (i Karst• >aman Kuno

– -e&nologi teratas %a(a &e&uatan manusia (an hewan2

– Mo(i9&asi (ila&u&an terha(a% entu& (an fungsi e%i&arst terutama(olina2

– ereng (ientu& menja(i teras;teras untu& mem%ertahan&an tanah(an air terutama (i sisi (olina2

– antai (olina memili&i tanah resi(u yang leih teal2 Air irigasi (a%at(iarah&an &e sini (engan gra+itasi2 Di anya& &arst %oligon (anwilayah (ataran tinggi, lantai (olina menja(i &eun (a%ur %etani;%etani ra&yat2

– Dolina isa juga (i%a(at&an agian (asarnya (engan tanah liat

sehingga im%ermeael (an (iuah menja(i &olam terna&2 – Di lahan %a(i asah, usaha yang (ila&u&an selalu leih intensif (i

wilayah %a(i &arena %erlu mem%ertaha&an air (i lahan %a(i (arian'aman roohan tanah mau%un %engeringan air menuju &ee%i&arst atau gua;gua (ang&al2 +ala;u+ala (an %olje;%olje &e'illeih (isu&ai &arena se'ara %ro%orsional, lantai (atarnya leih luas2



13/46

+olusi 5enggunaan -anah (i KarstDinari' /menurut :ams /1))1

• 5roses yang terja(i (i Karst Dinari'8 – 3utan;hutan (i (aerah atuan &arst (i%otong (an

(ia&ar oleh angsa Cllyrian menja(i %a(ang rum%ut2

– Di @aman Romawi %inus (i%otong untu& memangun

&a%al2 – Di aa(;aa( selanjutnya, %enggemalaan &aming

(an (oma men'egah regenerasi hutan %a(a sisi;sisiu&it yang eratu2

– rosi tanah erat terja(i a&iat %emasuhan2 -anahmasu& &e e%i&arst (an mengisi rongga;rongga2

– -erja(i (eserti9&asi atuan erat sehingga tahun 11#0M %emerintah -rieste menunju& %enjaga hutan untu&men'egah %emotongan %ohon (an melarang

%engemangia&an terna& &aming (an (oma2MK Bentang Alam Karst Syifa Amirah 100!)$$$


14/46

5ertanian -ra(isional• Mata air &arst untu& irigasi %ertanian /


15/46

htt%8??www2&lut'h;&argo2'om?:emini?images?ogs?ogE70*?712j%g

htt%8??ristolrose2logs%ot2'om?700)?0$?%ro+isioning;ti%s;so;far2html

5othole farming (iKe%ulauan Bahama


16/46

htt%8??www2math2ute.as2e(u?users?o+erfelt?Me.i'o?large?


17/46

5ertanian Mo(ern

• Aa( &e 70 /setelah 1)*# ull(o@er (an mesin erat (iguna&anuntu& merata&an to%ogra9 &arst (i negara;negara (engan hargatanah tinggi /ro%a Selatan, Csrael,


18/46

5enggunaan (olina /'o'&%it (an %olje;%olje &e'il (i :unungSewu, Cn(onesia, untu& %ertanian %a(a musim asah (anmusim &ering2Sumer8 Dire%ro(u&si (ari rushiara;Yoshino, et al2 /1)))%a(a For( (an Williams /700!



19/46

5enamangan :aram

• 5er&emangan te&ni& %enamangan garam (ari&arst a(alah seagai eri&ut8 – >aman Romawi Kuno 8 menamang (ari mata air garam

alami2

– ra Re+olusi Cn(ustri 8 %enamangan &on+ensional yaitumengamil %ro(u& eru%a a(it atau atanganmengguna&an tangan atau mesin tertentu2

– ra &ontem%orer 8 %enamangan (engan 'ara %elarutanleih sering (iguna&an ila memung&in&an2 Air

(isunti&&an melalui salah satu (ari orehole (an(ie&stra&si seagai air garam (i orehole lain, sehinggati(a& %erlu a(a %e&erja mau%un %eralatan tertentu yang(imasu&&an &e awah tanah2



20/46

-amang :aram Wieli'@&a, Kra&ow, 5olan( sumer8htt%8??www2hotelrai(er2'om?site?(ataan&?%i'tures?autoGu%loa(e(?saltminewieli'@&a7G'o%y12j%g

-amang Dolomit (i Kentu'&y,SAhtt%8??www2u&y2e(u?K:S?im?images?sterlingGmine2j%g

http://www.hotelraider.com/salt-mine-wieliczka/http://www.hotelraider.com/salt-mine-wieliczka/http://www.hotelraider.com/salt-mine-wieliczka/http://www.hotelraider.com/salt-mine-wieliczka/http://www.hotelraider.com/salt-mine-wieliczka/http://www.hotelraider.com/salt-mine-wieliczka/http://www.hotelraider.com/salt-mine-wieliczka/


21/46

5enamangan Batugam%ing (an (olomit

ra seelum re+olusi in(ustri, atugam%ing, (olomit, marel,(itamang untu& angunan2 – >aman Mesir Kuno /$1#0 SM alo&;alo& atugam%ing (iguna&an untu&

memangun %irami(a;%irami(a :i@a (i Mesir juga S%hin.2 5era(aanMinoa /se&itar 7!00 SM atugam%ing (iguna&an untu& memangunistana;istana Kreta (i >aman Minoa2

– 5era(aan Yunani Kuno /"00 SM atugam%ing untu& memangun Kuil;&uil3ellenisme serta angunan;angunan %uli& (i Yunani2 5era(aan

Romawi Kuno /)00 SM Romawi juga mengi&uti tra(isi terseut untu&angunannya2 Di Romawi, atu yang (iguna&an a(alah tra+ertin (anauyang (isu&ai &arena te&sturnya lemut (an mu(ah (i%otong2 Hleh&arenanya, angunan;angunan &lasi& Roma ti(a& ertahan seai& yang(i Athena2

– 5emangunan &uil A@te', Cn'a, Maya, -olte' mengguna&an atu lo&al a%a

saja yang terse(ia iasanya atugam%ing se%erti angunan su&u Maya/7#0 I )7# M (i Semenanjung Yu'atan yang a(alah atugam%ing luna&(an sangat %ermeael (ari >aman -ersier (an Kuarter yang ertahanselama "00;1700 tahun ter&uur (i awah hutan se&un(er2

– -aj Mahal (iangun mengguna&an marel /Aa( 1! M (an (i ina (an


22/46

htt%8??www2history2'om?images?me(ia?sli(eshow?gree&;ar'hite'ture?a'ro%olis;athens2j%g

htt%8??fa'ulty2e+ans+ille2e(u?rl7)?art10

#?img?romeG'olosseum2j%g

htt%8??u%loa(2wi&ime

(ia2org?wi&i%e(ia?'ommons?thum?'?'#?gy%t2:i@a2S%hin.201

2j%g?7"0%.;

5emanfaatan Karst

untu&Bangunan


23/46

5enamangan ain•

Sumur minya& oran %ertama (i (unia ter(a%at (i Hntaria Selatan(an (imulai tahun 1"#! M2 Se%anjang sejarah hingga awal Re+olusiCn(ustri, %emoran minya& %aling anya& (itemu&an %a(a &arst tra%2Se&itar #0E %ro(u&si (an 'a(angan minya& (an gas alam yang a(asaat ini ter&urung (alam atuan &aronat2

• =ama Bau.ite (iamil (ari es Bau., 5ran'is, (imana %enamangan

(imulai (i 'e&ungan &arst %a(a tahun 1"0;an2 5ro(u&si au.ite&arst (unia antara lain (ari


24/46

5enamangan ain

• =i'o( /1)) mengung&a%&an ahwa timal (i amil (arising&a%an %aleo&arst (i -ur&i seja& 000 SM2 -emagauntu& %erunggu (iamil (ari &arst tra% &e'il (i se&itarMe(iterania (an esi %ertama (ari Kau&asus 1##0 SM2

• Bangsa Romawi menamang uorite (an timal (i gua;gua2

• Karst juga (a%at menyim%an atuara se%erti (i Rusia,5olan(ia, (an Missouri /AS2 Bijih esi juga (itamang (iRusia (an 6ietnam2 5asir, tanah liat (an &aolin yang(iguna&an untu& &erami& (an %orselin juga se&arang(itamang (ari 'e&ungan &arst yang terisi2 A(a jugae&stra&si intan (ari (olina atau e%i&arst lain (i Sieria (anAfri&a Selatan, juga atu rui (an sa9r (ari (olina (iMyanmar (an Sri an&a2



25/46

Me(an Karst seagai Me(an 5erang

• 5erang juga menja(i&an manusiamemanfaat&an morfologi &arst,se%erti (i ro%a2 Daerah &a%ur

5ran'is anya& (iangun terowongan(an %arit selama 1)1*;1)1",menguah (rainase &arst alami2

Dataran tinggi &arst (i 6enesia Fore;Al% juga a(alah situs %arit untu&&e%erluan %erang2



26/46

ASPEK SOSIALEKONOMI KARST

MK Bentang Alam Karst Fathu Rohmah 100!""#*


27/46

Pertambangan

• Batuan Kawasan Karst /gam%ing (a%at (igali untu&&e%erluan fon(asi atau ahan pengeras jalan,bahan bangnan, pembatan semen!pembatan "arb#$, bahan pemt#h, bahan"eram#"! $lsb

• =amun anya& %engusaha tamang yang elumse%enuhnya menera%&an (an mela&sana&an as%e&%emangunan yang er&elanjutan /-amang ra&yat

Tnttan ata $esa"an e"%n%m#!

Ket#$a"tahan serta "et#$a"pe$l#an

• MK Bentan Alam Karst Fathu Rohmah 100!""#*


28/46

Stan$ar E"spl%ras# Karst

66ermeulen J Whitten /1))) ahwa&egiatan e&s%loitasi (i &awasan &arstseai&nya8

• Dila&u&an (i suatu wilayah yangseelumnya %ernah (iusaha&an2

• Dila&u&an (i suatu &awasan yang luas,

(engan menyisa&an salah satu agianyang (iangga% memili&i nilai strategistinggi



29/46

• Dititi& erat&an %a(a atu gam%ing

jenis (olomit atau yang elummengalami %roses &arsti9&asi lanjut2

• Menghin(ari u⁢u&it terisolir2

• Menghin(ari goa, rongga, sungaiawah tanah (an mata air2

• Mengen(ali&an limah yang

men'emari sungai (an aliranse&itarnya2



30/46

Par#sata

Bentangan alam &awasan &arstmenawar&an &ein(ahan, &euni&an (an&elang&aan yang mem%unya nilai jualtinggi sehingga (a%at (imanfaat&anoleh se&tor %ariwisata2 :uameru%a&an salah satu fenomena yang%aling (iminati agi wisatawan &arena

memili&i tantangan tersen(iri untu&(imasu&i, (itelusuri (an (ie&s%lorasi



31/46

'a Jat#jajar Kebmen


32/46

KarstMar%s

spe s ars


33/46

spe s ars(Penel#t#an)

5enelitian Karst seringnya (ila&u&an oleh a&a(emisiatau instansi yang ter&ait untu&mengetahui3i(rologi (an :eohi(rologi Karst, %otensi ahayaen'ana, &onomi %ertamangan,sosial (ls



34/46

&s%e(isi Karst /a+ing

• Dila&u&an oleh &omunitas yangmenggemari selusur gua


35/46

Aspe" Kepen$$"an•

Kawasan &arst umumnya terleta& (i (aerahyang sulit (ijang&au, &e'uali yang era(a (i%ulau jawa2

• Keterisolasian %en(u(u& &awasan &arst (ari

(unia luar se'ara ti(a& (isengaja (isea&anoleh &urangnya sarana jalan yangmenghuung&an (engan (aerah luar2

• Kea(aan alamnya yang Kering (an gersang

/&e'uali (i -oraja, fa&tor;fa&tor terseutmen'i%ta&an &omunitas %en(u(u& yang mis&in,&urang gi@i (an er%en(i(i&an ren(ah


A " B $


36/46

Aspe" B$a*a%a'ara Selamatan 5engun(uhan Burung Wallet (i :oaKarangolong, Keumen2 %a'ara ini meru%a&an u%a'ara

seelum %engamilan sarang urung wallet yang ter(iri(ari selamatan (engan tahlilan, &esenian (an larung2

1 -aha% selamatan (i %asean/%en(o%o &antor (i%en(a&arangolong

7 -aha% %ementasan wayang &ulit (i goa$ -aha% melarung sesajen (i %antain &arangolong

* -aha% &en(uri atau selamatan (irumah man(or%engun(uh sarang urung walet

# -aha% selamatan (i %os %enjagaan sarang urung walet2



37/46

PEN''UNAANLAHAN KARST

MK Bentang Alam Karst Ajeng Dewi An(ini 100!"#"$


38/46

5emanfaatan Karst

• 5eraturan yang mengatur tentang&arst 5eraturan 5emerintah SDM=o 1! tahun 7017 tentang 5eneta%an

Kawasan Bentang Alam Karst• =ilai sosial Ber&aitan (engan

&ein(ahan, re&reasi, %en(i(i&an,

unsur s%iritual (an &eagamaan2• =ilai e&onomi er&aitan (engan

&egiatan yang menghasil&an&euntungan


39/46

=ilai Sosial

•

Wilayah &arst (a%at (iguna&an untu&&e%entingan &eagamaan, re&reasi,serta %en(i(i&an /%enelitian



40/46

Kawasan Karst Kalisu'i, :unung Ki(u



41/46

=ilai &onomi

• Salah satu &euntungan e&onomiutama (ari lahan &arst 8Menghasil&an &ayu ernilai tinggi /(i

6an'ou+er Cslan(• 5enggunaan lahan agri&ultural

sangat %ro(u&tif, sea tanahnya

&aya a&an &a%ur• &stra&si atu &a%ur (an (olomit

menghasil&an sejumlah ahan

mentah

%ro(u& untu& agri&ultur,MK Bentang Alam Karst Ajeng Dewi An(ini 100!"#"$


42/46

• Batu &a%ur, (olomite (an marmer Sering (iguna&an (alam angunan

seagai ornamen;ornamen• Seagai tem%at wisata Di

5egunungan Ro'&y (an 6an'ou+er

Cslan( ter&enal (engan %eman(angan(an goa &arst



43/46

ternal Fountain a+e , =orthern6an'ou+er Cslan(

Minigill a+e , =orthern 6an'ou+erCslan(


44/46

De+ilLs Bath a+e , =orthern6an'ou+er Cslan(

Batu a+es ,Malaysia


45/46

5elestarian Wilayah Karst

•

Wilayah &arst ernilai sumer (ayatinggi, namun sensiti+itas (an&era%uhannya juga tinggi

• Manajemen %engelolaan &arst teragimenja(i $ area sesuai&erentanannya, 8

ow 6ulneraility Areas

Mo(erate 6ulneraility Areas

3igh 6ulneraility Areas

6ery 3igh 6ulneraility AreasMK Bentang Alam Karst Ajeng Dewi An(ini 100!"#"$


46/46

Sumer referensi

Ministry of Forest2 700$2 Karst Management Handbook for British Columbia. ana(a 8 -Mommuni'ation Cn'

For(, Dere& 2, Williams, 5aul W2 700!2 Karst 3y(rogeology an( :eomor%hology2 nglan(8

Documents

BIOSFERA KARST