Upload
vuongtu
View
237
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
BİRİM DIŞI UYGULAMA (STAJ) KILAVUZU
BAŞVURU, İLKELER ve YÜKÜMLÜLÜKLER
Güncelleme: 27.12.2013, Arş. Gör. Fatih GÜVEN
2
İÇİNDEKİLER
1. TEMEL BİLGİLER 3
1.1. Ön Birim Dışı Uygulama 3
1.2. Temel Birim Dışı Uygulama 3
1.3. Meslek Birim Dışı Uygulama 4
2. BİRİM DIŞI UYGULAMA BAŞVURUSU VE BİRİM DIŞI UYGULAMANIN TAMAMLANMASI 5
3. BİRİM DIŞI UYGULAMA DEFTERİ YAZIM KILAVUZU 7
3.1. Birim Dışı Uygulama Defterinin Düzenlemesi 7
3.2. Genel Yazım Kuralları 7
4. RAPORLARIN DÜZENLEMESİ 9
4.1. Ön Birim Dışı Uygulamanın Rapor Edilmesi 9
4.1.1. Modellerinin tasarım ve yapımı çalışması 9
4.1.2. Döküm çalışması 9
4.1.3. Isıl işlem teknikleri çalışması 10
4.1.4. Kaba talaşlı imalat çalışması 10
4.2. Temel Birim Dışı Uygulamanın rapor edilmesi 11
4.2.1. İmalat seçilmesi durumu 11
4.2.2. Montaj çalışması seçilmesi durumu 13
4.2.3. Mekanik tesisat seçilmesi durumu 13
4.3. Meslek Birim Dışı Uygulamanın rapor edilmesi 14
4.3.1. Organizasyon çalışmasının rapor edilmesi 14
4.3.2. Fizibilite etüdü çalışmasının rapor edilmesi 14
4.3.3. Fiyat analizi çalışmasının rapor edilmesi 14
4.3.4. Zaman etüdü çalışmasının rapor edilmesi 14
4.3.5. Kalite kontrol çalışmasının rapor edilmesi 15
5. SIKÇA SORULAN SORULAR 16
3
1. TEMEL BİLGİLER
Birim dışı uygulama ile Makine Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin, teorik ve pratik
bilgilerini pekiştirmesi amaçlanmaktadır.
Birim dışı uygulama, Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği
Bölümü’nün Birim Dışı Uygulama esaslarına göre yapılır.
Birim dışı uygulama, ön, temel ve meslek birim dışı uygulama olmak üzere üçe
ayrılmaktadır ve her biri için gerekli süre 20 (yirmi) iş günüdür.
Ön Birim Dışı Uygulama kapsamında, İmal Usulleri ve Malzeme Bilgisi derslerinin teorik
eğitimini pratiğe dönüştürmeyi, Teknik Resim bilgisinin imalata uygulanması gibi konular
hakkında tecrübe edinmeleri hedeflenmektedir. İşletmede üretilen ürünler ve ürünlerin
imalatında kullanılan imalat yöntemlerini (döküm, kaba talaşlı imalat, ince talaşlı imalat,
kaynaklı birleştirme, metal şekillendirme, ısıl işlem vb.) üretim ve montaj birimlerinde bulunan
makinelerin teknik özelliklerini ve kullanma amaçlarını inceleyecektir.
Temel Birim Dışı Uygulama, talaşlı imalat, kaynaklı birleştirme, soğuk sıcak şekillendirme
gibi işlerin yapıldığı mümkün olduğunca geniş kapasiteli üretime dönük, sürekli makine parça
imalatı olan endüstri kurumlarında yapılabileceği gibi asansör benzeri montaj ya da imalat
fabrikaları ya da mekanik tesisat proje ofisleri ve uygulama şantiyelerinde yapılabilir. Böylece
öğrenci iş hayatında çalışmak istediği alanla ilgili temel becerileri edinmiş olur.
Meslek Birim Dışı Uygulaması kapsamında gelecekte görev alabilecekleri kuruluşları,
fabrika organizasyonunu ve yönetimini, mühendislerin görev ve sorumlulukları hakkında fikir
sahibi olmaları yine Birim Dışı Uygulamanın amaçları arasındadır.
1.1. Ön Birim Dışı Uygulama
Talaşlı imalat, kaynaklı birleştirme, soğuk ve sıcak şekillendirme gibi işlerin yapıldığı,
mümkün olduğunca geniş kapasiteli bir atölyede yapılması uygun olur.
Ön birim dışı uygulama süresinin ilk 5 (beş) günü makine parçalarının modellerinin
tasarım ve yapımına, ikinci 5 (beş) günü parçaların dökülmesi veya ısıl işleme, üçüncü 5 (beş)
günü parçaların kaba talaş işlemlerine, son 5 (beş) günü ise kaynaklı birleştirme ve metal
şekillendirme işlemlerine ayrılır.
1.2. Temel Birim Dışı Uygulama
Üretime dönük endüstri kurumlarında, komple makine montajı yapılan bir işletmede
veya mekanik tesisat uygulamaları yapan bir firmada yapılması ve öğrencinin çalışmaya fiilen
katılması uygun olur.
4
Temel birim dışı uygulamada, imalat seçilmesi durumunda torna freze gibi kaba talaşlı
işlem tezgâhlarında, taşlama, honlama, lebleme gibi ince talaşlı alıştırma işlemlerinde, kaynaklı
birleştirme ve metal şekillendirme işlemlerinde çalışması uygun olur.
Montaj işlemleri seçilmesi durumunda, montaj planlama, parça temini veya üretimi,
otomasyon sistemleri ve transport tekniği çalışmalarını yapması gerekmektedir.
Mekanik tesisat seçen öğrencilerin ise ihtiyaç belirleme, projelendirme, sistem seçimi ve
ilgili hesaplamaları incelemesi veya şantiyede uygulamaya katılması uygundur.
1.3. Meslek Birim Dışı Uygulama
Komple sistem üreten kurumlarda yapılması uygun olur.
Meslek birim dışı uygulama yapan öğrenci, fizibilite etüdü, zaman etüdü, fiyat analizi gibi
fabrika organizasyonuna ve kalite kontrole yönelik işlemleri öğrenir. Ayrıca üretilen sistemin
montaj resmini ve imalatta gerekli olan ayrıntı resimlerini çizer.
5
2. BİRİM DIŞI UYGULAMA BAŞVURUSU VE BİRİM DIŞI UYGULAMANIN TAMAMLANMASI
Birim Dışı Uygulamalar, amacına uygun tesislerde özenle yapılmalıdır. Birim Dışı
Uygulamanın içeriğine uygun işletme, öğrenci tarafından bulunur. Bu doğrultuda tüm
sorumluluk öğrenciye aittir.
Birim Dışı Uygulamanın sorunsuz bir şekilde tamamlanması için aşağıdaki hususlara
dikkat edilir.
Makine Mühendisliği Bölümü Sanal ağından çıktısı alınan Birim Dışı Uygulama Dilekçesi (EK-
1) ile Birim Dışı Uygulama yapılmak istenen iş yerine başvurulur. Kabul edildiğine dair
onaylanmış olan belge Birim Dışı Uygulama komisyonuna, uygunluğuna karar verilmesi
açısından teslim edilir.
Uygundur onayı alan Birim Dışı Uygulamalar için Zorunlu Birim Dışı Uygulama Çizelgesi (EK-
2) doldurulur. Zorunlu Birim Dışı Uygulamaya başlama tarihinden en az 10 gün önce kimlik
fotokopisi ve 2 adet vesikalık fotoğraf ile birlikte Mühendislik Fakültesi öğrenci işlerine
teslim edilmesi zorunludur. 3 asıl nüsha olarak hazırlanır ve öğrenci işlerine1 teslim edilir.
Bu çizelge 5510 sayılı yasa gereğince hazırlanmıştır ve iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı
öğrenciyi koruma altına almaktadır. 2
Onaylanmış tarihler arasında öğrenci, Birim Dışı Uygulamasını tamamlar ve bu süre için
Birim Dışı Uygulama yaptığı işyerinde puantaj doldurulur. Puantaj işyeri tarafından
onaylanır ve Birim Dışı uygulama yönetmeliğinde belirtilen tarihe kadar fakülte
sekreterliğine teslim eder.
Birim Dışı Uygulamada edinilen bilgiler, Birim Dışı Uygulama defterinde rapor edilir. Birim
Dışı Uygulama defteri Fakülte Öğrenci İşlerinden (veya bölüm sekreterliğinden) temin
edilebilir. Kurallara uygun şekilde düzenlenmiş Birim Dışı Uygulama defteri, Birim Dışı
Uygulama Esaslarında belirtilen tarihe kadar Bölüm Sekreterliğine (veya görevlendirilmiş
olan personele) imza karşılığında teslim edilir.
Birim Dışı Uygulama yapan öğrencilerin değerlendirmesi iki aşamada yapılır. İşyeri
değerlendirmesi ve Birim Dışı Uygulama komisyonu değerlendirmesi neticesinde kabul, ret,
düzeltme veya eksikliklerin tamamlanmasına karar verilir. Kabul edilmeyen ve eksikliklerin
tamamlanmasına karar verilen Birim Dışı Uygulamalar yeniden yapılır.
Birim Dışı Uygulamanın işyeri değerlendirmesi yapılabilmesi için öğrencinin Birim Dışı
Uygulama İşyeri Değerlendirme Formu (EK-3) Birim Dışı Uygulamadan sorumlu Makine
Mühendisi tarafından doldurulur. Bu form kapalı, ağzı onaylanmış ve imzalanmış bir şekilde
elden veya posta yolu ile Birim Dışı uygulama yönetmeliğinde belirtilen tarihe kadar Bölüm
Sekreterliğine teslim edilir.
1 Öğrenci işleri adına evrakları, görevlendirilmiş olan bir başka personel alabilir. 2 Öğrencilerimiz; birim dışı uygulamalarına (stajlarına) ancak sigorta girişleri tamamlandıktan sonra
başlayabileceklerdir. Sigorta girişleri yapılmadan işletmede yapılan çalışmalar birim dışı uygulama (staj) süresinden sayılmayacaktır. Öğrenciler birim dışı uygulamalarını (stajlarını) zorunlu birim dışı uygulama (staj) çizelgesinde belirtilen işletme/kurum ve tarihler arasında yapmak zorundadırlar. Bunun dışında yapılan diğer uygulamalar değerlendirmeye alınmayacaktır.
6
Birim Dışı Uygulama Akış şeması
Staj için uygun işyeri bulundu
mu?
ek-1 doldurulup onaylatıldı mı?
Komisyon uygundur olarak
onayladı mı?
ek-2 doldurulup onaylatıldı mı? Öğrenci işlerine teslim edildi mi?
Staja başladınız mı?
Staj sorunsuz şekilde devam
ediyor mu?
Staj bitti mi?
Staj defteri uygun şekilde dolduruldu
mu?
ek-3 doldulrulup kapalı zarfa
konuldu mu?
staj defteri, ek-3 ve puantaj teslim
edildi mi?
Staj defteri ve ek-3 ü bölüme, puantajı
fakülte seketerliğine teslim ediniz.
Sorumlu Mühendisten
doldurup teslim etmesini isteyiniz
Yazım kurallarına ve içeriğe uygun
olarak defteri doldurunuz.
Belirttiğiniz tarihlerde stajı tamamlayınız.
Komisyonla irtibata geçiniz.
Belirttiğiniz tarihlerde staja
başlayınız.
3 nüsha doldurup öğrenci işlerine stajdan 10 gün
önce teslim ediniz.
Başka bir işyeri arayınız.
İşyerine onaylatınız ve
komisyona sununuz.
Başka bir işyeri arayınız.
Cevabınız “EVET” ise yeşil
çizgi ve kutuları, cevabınız “HAYIR”
ise kırmızı çizgi ve kutuları takip
ediniz.
Cevabınız “EVET” ise yeşil çizgi ve kutuları,
cevabınız “HAYIR” ise kırmızıçizgi ve kutuları
takip ediniz.
7
3. BİRİM DIŞI UYGULAMA DEFTERİ YAZIM KILAVUZU
Birim Dışı Uygulamada edinilen bilgiler teknik bir dille Birim Dışı Uygulama defterinde
rapor edilir. Değerlendirme, büyük ölçüde bu rapor üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bu
sebepten dolayı iyi ve verimli bir Birim Dışı Uygulama yapılabilmesi için Birim Dışı
Uygulamalarla ilgili ilkelere riayet edilmesi önemlidir.
3.1. Birim Dışı Uygulama Defterinin Düzenlemesi
Birim Dışı Uygulama defteri temin edildikten sonra ilgili kısma vesikalık resim
yapıştırılmalıdır. Daha sonra Birim Dışı Uygulama defteri fakülte sekreterliğine
onaylatılmalıdır.
Birim Dışı Uygulama defterinin kapağındaki bilgiler doğru bir şekilde doldurulmalı ve
defterin kapağına, yapılan Birim Dışı Uygulamanın türü Ön, Temel veya Meslek Birim Dışı
Uygulama olarak yazılmalı ve Birim Dışı Uygulama yapılan gün sayısı iş günü olarak, Birim Dışı
Uygulama türünün yanına not edilmelidir.
Birim Dışı Uygulama defterinin ilk sayfasındaki kısımlar eksiksiz doldurulmalıdır. Birim
Dışı Uygulama yapılan kısım Mekanik Atölye, Döküm Atölyesi, Montaj Atölyesi, Teknik Büro
vb. şekilde belirtilmelidir.
Birim Dışı Uygulama defterinin ilk sayfasında bulunan “Öğrencinin Durumu” kısmı
danışman mühendis tarafından gerçeği yansıtacak şekilde doldurulmalı ve imzalanıp
kaşelenmelidir.
Birim Dışı Uygulama defterinin her sayfası, şayet varsa teknik resim ve özet tablolar,
danışman mühendis tarafından, bilgilerin doğruluğu kontrol edilip imzalanmalı ve
kaşelenmelidir.
Fakülte sekreterliğince onaylanmamış, kontrol edenin imza ve kaşesi bulunmayan Birim
Dışı Uygulama defterleri geçersizdir ve Birim Dışı Uygulama yapılmış olsa dahi kabul edilmez.
3.2. Genel Yazım Kuralları
Birim Dışı Uygulama defteri, zımbası sökülmeden, okunaklı biçimde, tükenmez kalem ile
elde yazılmalıdır. Bilgisayar çıktısı şeklinde olan defterler kabul edilmez.
Yapılan Çalışmanın başlığı muhakkak yazılmalıdır.
Yapılan çalışmaların anlatımında akıcı bir dil kullanılmalıdır. Açıklayıcı bilgiler verilmelidir.
8
Yapılan çalışmaların anlatımında edilgen cümleler kullanılmalı, teknik terimlere yer
verilmeli ve ciddi ifadeler kullanılmalıdır. Teknik resimler, teknik resim kurallarına uygun bir
biçimde antetli A4 kağıdına el ile çizilebileceği gibi, AutoCad vb. çizim programları ile
bilgisayarda da çizilebilir. Öğrenci teknik resimleri kendisi çizmeli ve antet kısmındaki bilgileri
uygun bir biçimde doldurarak yetkili Makine Mühendisine onaylatmalıdır.
Birim Dışı Uygulamanın türü ne olursa olsun aşağıdaki bölümleri kapsamalıdır:
a. İÇİNDEKİLER: Konular ve bulundukları sayfa numaraları verilmelidir.
b. KURULUŞ HAKKINDA BİLGİLER: Aşağıda sıralanan bilgiler verilmelidir. 3 sayfayı
geçmeyecek şekilde özetlenmelidir.
i. Kuruluşun yeri
ii. Kuruluşun organizasyon şeması
iii. Kuruluşta çalışan mühendislerin sayısı ve kuruluş içindeki görevlerinin
açıklanması
iv. Kuruluşun asıl çalışma konusu
v. Kuruluşun kısa tarihçesi
c. GİRİŞ: Bu bölümde Birim Dışı Uygulamanın konusu, hangi çalışmaların yapıldığı ve
amacı hakkında kısa bilgiler verilecektir. Eğer Birim Dışı Uygulama tekrarı ise bu
bölümde belirtilecektir.
d. RAPOR: Bu bölümde Ön, Temel ve Meslek Birim Dışı Uygulamalarının içeriğine
uygun olarak işletmede gözlenmiş ve yapılmış her şey ayrıntılı olarak açıklanacaktır.
Teorik bilginin pratikte uygulanmasına dair örnekler sunulacaktır. Öğrenciden
beklenen staj süresince yapılan uygulamaları açıklamalı biçimde anlatmasıdır.
İlgili veriler, tablolar ve resimler numaralandırılacak ve “EKLER” bölümünde
sunulacaktır.
e. SONUÇ: Bu bölümde Birim Dışı Uygulamadan elde edilen veriler ve beceriler
değerlendirilecek, işletme teknik çalışma yönünden incelenecek ve uygun
önerilerde bulunulacaktır.
f. EKLER: Bütün veriler, fotoğraflar ve teknik resimler ayrı bir dosya halinde teslim
edilecektir. Ayrıca Birim Dışı Uygulama defterinde “EKLER” kısmına listelenecektir.
9
4. RAPORLARIN DÜZENLEMESİ
Her Birim Dışı Uygulamanın içeriğine uygun olacak şekilde, yapılan çalışmalar, gözlemler
ve incelemeler ayrı bölümler halinde rapor edilir. Makine Mühendisliği Bölümünde 3 ayrı Birim
Dışı Uygulama ve bunlarında kendi içlerinde alt bölümleri bulunmaktadır.
Birim dışı uygulamalarda yapılması ve deftere işlenmesi istenen konular hakkındaki
teorik bilgilerin, öğrenci tarafından Birim Dışı Uygulama öncesinde edinilmesinde fayda vardır.
Bu süreçte internetten ve ilgili kitaplardan faydalanılabileceği gibi, konu ile ilgili öğretim
elemanlarından ve araştırma görevlilerinden de yardım alınabilir. Ancak yararlanılan teorik
bilginin kaynağı mutlaka belirtilmelidir.
4.1. Ön Birim Dışı Uygulamanın Rapor Edilmesi
Makine parçalarının modellerinin tasarım ve yapımı, parçaların dökülmesi veya ısıl
işlemi, kaba talaş işlemleri ile kaynak ve metal şekillendirme çalışmaları yapılmalıdır.
4.1.1. Modellerinin tasarım ve yapımı çalışması
Modelleme çalışmasında, modellemenin ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar,
yardımcı program ve gereçler incelenir ve özet olarak rapor edilir.
Atölyede yapılan modelleme çalışması uygulaması anlatılır. Uygulamada ortaya çıkan
zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir
ve rapor edilir.
4.1.2. Döküm çalışması
Döküm çalışmasında, döküm ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan aletler,
işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor
edilir.
Döküm teknikleri, kalıplar, maçalar, kalıp ve maçaların üretim metotları, kullanım
alanları, dökümün avantajları ve dezavantajları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar,
sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir.
Döküm uygulamasında ise dökümü yapılacak parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım
yeri, kullanılan kalıplama metodu, maçaların yerleştirilmesi, çekme paylarının hesabı, yolluk
sistemi, metalin ergime ve soğuma aşamaları, döküm esnasında dikkat edilen hususlar,
parçaya özel uygulanan yöntemler, kullanılan aletlerin ve döküm metali dışındaki
malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde anlatılacaktır.
10
4.1.3. Isıl işlem teknikleri çalışması
Isıl işlem çalışmasında, ısıl işlemin gerekli olduğu durumlar, ısıl işlem metotları, dikkat
edilmesi gereken hususlar, kullanılan fırınlar ve havuzlar ile bunların kullanım amaçları, işlem
sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir.
Atölyede yapılan Isıl işlem çalışması uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi,
malzemesi, kullanım yeri, parçanın ısıtılması ve soğutulması sırasındaki değişimler ve ilgili
diyagramlar, parçanın önceki ve sonraki mekanik özellikleri, ısıl işlemde ortaya çıkan zorluklar,
sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor
edilir.
4.1.4. Kaba talaşlı imalat çalışması
Kaba talaşlı imalat çalışmasında, kaba talaşlı imalat ilkeleri, dikkat edilmesi gereken
hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler ile bunların kullanım amaçları, işlem sırasında iş ve işçi
güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir.
Kaba talaşlı imalatın avantajları ve dezavantajları, torna, freze, matkap, vargel ve planya
gibi tezgâhların çalıştırılması, iş bağlama metotları, ek parçaları ve takımlarının kullanım
amaçları, soğutma sıvısı ve amaçları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların
çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir.
Tezgâhların işlem teknikleri ayrı ayrı incelenir.
Kaba talaşlı imalat çalışmasının uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi,
malzemesi, kullanım yeri, toleransları, yüzey pürüzlülüğü, tezgâhın devri, ilerleme hızı,
kullanılan kesici takımlar, kesici takımın malzemeyle ilişki, kaba talaşlı imalat esnasında dikkat
edilen hususlar, parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya
uygulanan harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı
biçimde anlatılacaktır.
4.1.5. Kaynaklı birleştirme çalışması
Kaynaklı birleştirme çalışmasında, kaynaklı birleştirme ilkeleri, dikkat edilmesi gereken
hususlar, kullanılan makineler ve aletler ile bunların kullanım amaçları, işlem sırasında iş ve işçi
güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir.
Kaynaklı birleştirme işlemlerinin gerekli olduğu durumlar, avantajları ve dezavantajları,
kaynak metotları, kaynak makineleri ve çalıştırılması, elektrot çeşitleri, kullanılan gaz çeşitleri,
sarf malzemeleri, kaynak malzemeleri ve kullanım alanları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar,
sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor
edilir.
11
Kaynaklı birleştirme işlemlerinin uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi,
malzemesi, kullanım yeri, kaynak makinesinin amperi ve/veya gaz basıncı, ilerleme hızı,
kullanılan elektrot cinsi ve tercih sebebi, malzemeyle ilişki, ark üflemesi, kaynak dikişini
özelliği, konstrüksiyonu, kaynaklı birleştirme işlemleri esnasında dikkat edilen hususlar,
parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya uygulanan
harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde
anlatılacaktır.
4.1.5.1 Metal şekillendirme çalışması
Metal şekillendirme çalışmasında, metal şekillendirme ilkeleri, dikkat edilmesi gereken
hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak
tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir.
Atölyede yapılan metal şekillendirme çalışması uygulamasında, imal edilecek parçanın
teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, metal şekillendirme ortaya çıkan zorluklar, sorunlar,
sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir.
4.2. Temel Birim Dışı Uygulamanın rapor edilmesi
4.2.1. İmalat seçilmesi durumu
4.2.1.1 Kaba talaşlı imalat çalışması
Kaba talaşlı imalat çalışmasında, kaba talaşlı imalat ilkeleri, dikkat edilmesi gereken
hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler ile bunların kullanım amaçları incelenir, işlem sırasında
iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler ve özet olarak rapor edilir.
Kaba talaşlı imalatın avantajları ve dezavantajları, torna, freze, matkap, vargel ve planya
gibi tezgâhların çalıştırılması, iş bağlama metotları, ek parçaları ve takımlarının kullanım
amaçları, soğutma sıvısı ve amaçları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların
çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir.
Tezgâhların işlem teknikleri ayrı ayrı incelenir.
Kaba talaşlı imalat çalışmasının uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi,
malzemesi, kullanım yeri, yüzey pürüzlülüğü, tezgâhın devri, ilerleme hızı, kullanılan kesici
takımlar, kesici takımın malzemeyle ilişki, kaba talaşlı imalat esnasında dikkat edilen hususlar,
parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya uygulanan
harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde
anlatılacaktır.
12
4.2.1.2 İnce talaşlı imalat işlemleri çalışması
İnce talaşlı alıştırma işlemleri çalışmasında, İnce talaşlı alıştırma işlemleri ilkeleri, dikkat
edilmesi gereken hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler ile bunların kullanım amaçları, işlem
sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir.
İnce talaşlı alıştırma işlemlerinin gerekli olduğu durumlar, taşlama ve honlama gibi
tezgâhların çalıştırılması, ek parçaları ve takımlarının kullanım amaçları, soğutma sıvısı ve
amaçları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma
sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir.
İnce talaşlı alıştırma işlemlerinin uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi,
malzemesi, kullanım yeri, yüzey pürüzlülüğü, tezgâhın devri, ilerleme hızı, kullanılan kesici
takımlar, kesici takımın malzemeyle ilişki, İnce talaşlı alıştırma işlemleri esnasında dikkat edilen
hususlar, parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya
uygulanan harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı
biçimde anlatılacaktır.
4.2.1.3 Kaynaklı birleştirme çalışması
Kaynaklı birleştirme çalışmasında, kaynaklı birleştirme ilkeleri, dikkat edilmesi gereken
hususlar, kullanılan makineler ve aletler ile bunların kullanım amaçları, işlem sırasında iş ve işçi
güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir.
Kaynaklı birleştirme işlemlerinin gerekli olduğu durumlar, avantajları ve dezavantajları,
kaynak metotları, kaynak makineleri ve çalıştırılması, elektrot çeşitleri, kullanılan gaz çeşitleri,
sarf malzemeleri, kaynak malzemeleri ve kullanım alanları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar,
sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor
edilir.
Kaynaklı birleştirme işlemlerinin uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi,
malzemesi, kullanım yeri, kaynak makinesinin amperi ve/veya gaz basıncı, ilerleme hızı,
kullanılan elektrot cinsi ve tercih sebebi, malzemeyle ilişki, ark üflemesi, kaynak dikişini
özelliği, konstrüksiyonu, kaynaklı birleştirme işlemleri esnasında dikkat edilen hususlar,
parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya uygulanan
harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde
anlatılacaktır.
13
4.2.1.4 Metal şekillendirme çalışması
Metal şekillendirme çalışmasında, metal şekillendirme ilkeleri, dikkat edilmesi gereken
hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak
tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir.
Atölyede yapılan metal şekillendirme çalışması uygulamasında, imal edilecek parçanın
teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, metal şekillendirme ortaya çıkan zorluklar, sorunlar,
sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir.
4.2.2. Montaj çalışması seçilmesi durumu
Temel stajın montaj yapan bir işletmede yapılması durumunda bu maddeye uygun
olarak rapor edilmesi gerekir.
Montaj yapılan fabrika iyi şekilde gözlemlenmeli, montaj sırası ve buna bağlı olarak
tezgâhların fabrika içindeki sıralanması arasındaki ilişkiye dikkat edilmelidir.
Montaj yapılacak olan makine veya sistemin, hangi parçalarının satın alınacağı ve
hangilerinin imal edileceği veya fason olarak üretimi konusunda çalışmalar yapılması
gerekmektedir.
Montaj planlama teknikleri üzerine çalışmalar yapılmalıdır. Parçaların montajı, kullanılan
donanım ve otomasyon sistemleri hakkında incelemelerde bulunulmalıdır.
Montajı tamamlanan ürünün taşınması (transportu) hakkında incelemelerde
bulunulmalı ve karşılaşılan sorunlar ve çözümleri değerlendirilmelidir.
4.2.3. Mekanik tesisat seçilmesi durumu
Tesisatın uygulanacağı mahallin ihtiyacının belirlenmesi ve kullanılan hesap programı ile
ilgili çalışmalar yapılmalıdır.
Tesisatın ekipmanları hakkında bilgi toplanmalı ve seçimi için kullanılan metotlar
değerlendirilmelidir.
Tesisatı uygulanması (montajı) ilgili gözlemlerde bulunulmalı ve karşılaşılan sorunlar ve
çözümleri değerlendirilmelidir.
Tesisat uygulaması için takım çalışması (inşaat mühendisi, makine mühendisi ve mimar
için kendi aralarında ve diğer çalışanlarla) gerekliliği, sorunları ve çözümleri
değerlendirilmelidir.
14
4.3. Meslek Birim Dışı Uygulamanın rapor edilmesi
Fizibilite etüdü, zaman etüdü, fiyat analizi, organizasyon ve kalite kontrol çalışmaları
yapılmalıdır.
4.3.1. Organizasyon çalışmasının rapor edilmesi
Fabrika organizasyon çalışmasında, birimler, alt birimler, birim çalışanları ve amirleri,
müdür, şef ve mühendislerin görev ve sorumlulukları incelenir ve rapor edilir.
İş akışı şeması ve fabrika yerleşimini gösteren dokümanlar hazırlanır. İş istasyonları ve iş
akışı ayrıntılı biçimde anlatılır.
4.3.2. Fizibilite etüdü çalışmasının rapor edilmesi
Fizibilite etüdü çalışmasında yapılması düşünülen yatırımın avantaj ve dezavantaj
durumu irdelenir. Literatürdeki hesap yöntemleri ile kârlılık, istihdam gibi durumlar incelenir.
Yapılacak olan yatırımın firmaya maliyeti, getirileri, yatırımın amacı ve hedefleri, hedefleri
yakalama durumu, amortisman süresi gibi durumlar incelenerek ayrıntılı bir biçimde rapor
edilir.
4.3.3. Fiyat analizi çalışmasının rapor edilmesi
Analiz çalışmasının gerekliliği, maliyet unsurları, hedeflenen kâr ve piyasa araştırma
irdelenir. İş akışındaki istasyonların ayrı ayrı maliyetleri, iş süreleri ve maliyete etkisi incelenir.
Kârlılığı artırma amacıyla yapılabilecek işlemler ve alınacak önlemler incelenir. Literatürdeki
maliyet hesaplama metotları araştırılır ve imalatı yapılan bir ürün veya siteme uygulanışı
öğrenilir ve ayrıntılı biçimde rapor edilir.
4.3.4. Zaman etüdü çalışmasının rapor edilmesi
Zaman etüdü çalışmasının gerekliliği, istasyon sürelerini kısaltma çalışmaları, zaman-
maliyet ilişkisi, emsal işçinin çalışma süresi ve tempo unsuru, günlük, haftalık ve aylık üretim
planlama, gerçekleşen günlük, haftalık ve aylık üretim süreleri, iş teslimi için verilen sürenin
hesabı, stoklama ve depolama süreleri incelenir ve ayrıntılı şekilde rapor edilir.
15
4.3.5. Kalite kontrol çalışmasının rapor edilmesi
Kalite kontrol sistemleri ve kalite çalışmaları araştırılır. Kalitenin üretime getirileri ve
maliyetleri incelenir. Ar-Ge çalışmaları ve kaliteye yönelik diğer çalışmalar incelenir ve rapor
edilir.
16
5. SIKÇA SORULAN SORULAR
1) Dönem içinde veya dönem arasında staj yapılabilir mi?
Herhangi bir derse devam zorunluluğu olmayan ve mezun olabilecek durumdaki
stajdan beklemeli öğrenciler, durumlarını anlatan bir dilekçe ile başvurmaları halinde
durumları incelenir, staj yapmalarına izin verilir.
En fazla 10 iş günü eksik stajı kalmış olan mezun olabilecek durumdaki son sınıf
öğrencileri, durumlarını anlatan bir dilekçe ile başvurmaları halinde durumları
incelenir, staj yapmalarına izin verilir.
2) Bakım atölyelerinde staj yapılabilir mi?
Bakım atölyeleri staj yapmak için uygun değildir. Staj yapılacak olan işyerinin sürekli
parça imalatı yapan veya stajın türüne göre mekanik tesisat ya da montaj yapan bir
işletmede yapılması gerekir.
3) Bir stajı iki ayrı işletmede yapabilir miyim?
Bir işletme, yapacağınız stajın tüm içeriği için uygun değilse (döküm atölyesi
olmaması gibi) ikinci bir işletmede stajın kalan kısmını tamamlayabilirsiniz.
4) Tüm stajlarımı aynı işletmede yapabilir miyim?
Tüm staj içerikleri için uygun olması koşulu ile yeterince büyük ve gelişmiş bir
işletmede yapılmasında sakınca yoktur.
5) Zorunlu staj süresinden fazla staj yapabilir miyim?
Yapmanız faydanıza olacaktır. Ancak sigortanız zorunlu staj süresini kapsayacaktır.
6) Aynı anda birden fazla işyeri için uygunluk başvurusunda bulunabilir miyim?
Birden fazla işletme için başvuru yapmanız durumunda uygundur onayı verilen
işletmelerden hangisinde staj yapacağınızı bildirmeniz ve sigorta evraklarını buna
göre doldurmanız gerekmektedir.
7) Eksik olan staj için defterimi tekrar kullanabilir miyim?
Stajının eksikliğine kara verilmiş olan öğrenci, eksik stajı için yeniden staj
başvurusunda bulunup eksik kısım için, yeni bir defter alma, sonraki stajının
defterinde yer varsa burayı kullanma veya boş bir defterin kapak, ilk ve iç sayfalarının
fotokopisini alarak kullanma yoluna gitmelidir.
17
8) Staj başvuru dilekçemi (uygundur belgesi) elden teslim edemiyorum, ne
yapmalıyım?
Dilekçeyi (0 242) 310 63 06 no.lu faksa, Makine Mühendisliği Bölümü dikkatine
yollayınız ve belgenin aslını en kısa sürede teslim ediniz.
9) Staj başvuru dilekçemi (uygundur belgesi) ve sigorta evraklarını tek seferde onay
için sunabilir miyim?
İşyerinin uzak olması veya iletişimin zor olması gibi durumlarda, uygundur belgesini
ve sigorta evraklarını birlikte onaya sunabilirsiniz. İşyeri imzalamış olsa dahi,
uygunluk onayı verilmeyen stajlar için doldurulan evraklar geçersizdir.
10) Uygundur onayı almadan staj yapabilir miyim?
Bu durumdaki öğrencilerin stajı için hiçbir sorumluluk kabul edilmez. Staj geçersizdir.