Bisera Alikadić

PJESME

1988.

Izdavač

SOUR ''Veselin Masleša''

IRO ''Sarajevo'',

OOUR Izdavačka djelatnost,

Sarajevo

Za izdavača

Radoslav Mijatović

Recenzenti

Zilhad Ključanin

Mile Pešorda

Redakcioni odbor

Nihad Agić, Ivan Kordić, Vitomir Lukić,

Ranko Risojević, Abdulah Sidran i Radovan Vučković

Priredio

Zilhad Ključanin

1

INTONACIJE

-MINIJATURE- 1959.

LEGENDA

Ležala žena

Naga i bijela u travi.

Napajala oči čovjeka

Što svuda crtaše joj lik.

Pored nje oticala rijeka

Nečujna i spora...

Ona se digla,

Jurnula do hrpe pijeska.

Bijesno na njoj počela da šara.

U podne nebesa iznenađena su stala:

Žena je nega čovjeka nacrtala.

MEDEJA

U strasti svojoj

Poješću djecu svoju.

Oprostite, nerođene duše

Moga vrelog tijela,

Jer ljubav moja

Vas sahraniti mora.

2

U lavirintu srca moga,

Samo jedan pauk može da luta,

Čudesne mreže da plete

I parčad moga života da guta.

NESTAJANJE

(Pablu Pikasu)

Šaka sijena,

Šaka mrtvih trava

Nestaje u ustima bika.

Smijte se,

Plačite, urlajte,

Pobožno se molite,

Ostanite kako stojite,

Šaka trava

Nestaje u ustima bika.

MINIJATURE NOĆI

I

Komadić mraka u kutu.

Zalutao svitac iskri u oknu.

Tišina gluhne...

Tišina ranjena satom.

3

II

Ljude ne vidim,

Ali sjena sjenu goni.

Smijeh svjetiljki

Po lokvama brodi.

4

NOĆ I ĆILIBAR, 1972

OČEKIVANJE

Evo me bespute i zarasle

Kao zemlja prije najezde

Podbodi konja

Da čujem topot

Naruši mir ove trave

Tako bujne tako zelene

Tako bezizlazno prezdravljene

Zbriši lažnu liniju horizonta

Suzi prostranstvo neba

U novoj zemlji

Novo će naći

Samo hrabar konjanik

POBOŽNA PJESMA

Postoji šuma

Ako joj ni jednu riječ ne dodamo

Ona je pjesma

Rijeka šumi i prolazi

Ako joj ni jednu riječ ne dodamo

Ona je pjesma

5

Postoji mladić vitak kao raspelo

Poljubi li me

Čuće se pjesma hiljadu anđela

I vesela zvonca janjaca bijelih

Postoji mladić vitak kao raspelo

Takne li me

Povjerovaću da postoji

Božja ruka

LICEM U ŠUMU

Smijem li da sanjam tvoje oči

Ako nam je šuma na putu

Svojom nemoći

Da zaštitim tvoju nemoć

Hladno je pod ovim drvećem

Iako savim sigurno

Iznad njega stanuje sunce

Srce mi se pretvorilo

U prestravljenu životinju

I krije se po čitavom tijelu

Neka me takne tvoja ruka

Neka te prihvati moja usna

Ali na različitim stranama šume

6

Tama guta svako od nas

O bože

O ljubavi

Što dolaziš u zadnji čas

Da li si spasenje

TRENUTAK KADA JE VLADALA LJEPOTA

Sve što je bilo

Bilo je časa toga

Lica su trajala samo

Nozdrve raširene

Dozivale tople predjele

Baršunaste kao košuljica breskve

Ćutanjem usne molile ćutanje

Oči vladarke

Potvrđivale sve ovo

POLJUBAC

Spuštam usne

Na tvoju mišicu

Nježnu kao u dječaka

Sva bih da sam

U poljupcu tome

Pa da tečem

7

Niz tvoju ruku

Niz tvoje tanke prste

Što u osami svijeta

Sigurnost pletu

I kapam

Kapam

Kao svijeća

Pored tvojih nogu

UŽITAK

Otvorili smo noć

Strasno

Kao ciganin i ciganka

Zrelu lubenicu

U MREŽI

Ispod glave sam ti istjerala

Tri noćna leptira

I kroz tvoju kosu zemlju milovala

Uz bedra su ti umirale trave soka prepune

Umirala je tvoja misao muškost i ti

A ja sam pjenila jureći

Da misli svojoj skrijem put

Mjesec je mreže do zemlje pleo

Noć je donijela ovu ljubav

8

NOĆ I ĆILIBAR

Nikad me niko nije gledao tako

Vjeru moju u svijet zvao

I stavljao na me lance jeze tople

Cijele jedne noći

Izaslanik zvijezda

Pozlatom mi dušu prelivao

Etar je disao

Tijelom njegovim zaslađen

Kao da smo se prvog vijeka

Ovog svijeta sreli

I prah s naših nogu

Ćilibarska ohlađena sunca

U mirisnu smolu topila se tada

RUŽA

Kao da utjehu tražim

Ali u njeno ime

Poklonite mi izazov

Ruža

Na mome stolu

Još prije neki dan

Nudila mi je mir

9

Danas je svela

I moja misao

Kao zla buba

Sad zuji oko nje

OPROŠTAJNA

Tvoja sijenka luta svijetom

Nikada se vratiti nećeš

Tvoja ruka ne umije više

Oblake

Oko prsta

Da vrti u krug

Zaboravljeni cvijet uzdrhti

Kad misli prostreš

Po stolnjaku

Teškom od vina

Ako postoji pakao

Kad odeš tamo

Došla bih da ti operem noge

PREDRADOSTI

Kao zlatnog lišća pad

Blistav je i tužan

Prolazak mojih dana

Mirišem na tvoju ljubav

10

A odričem je se

Sto puta na dan

Slatkoća prošlosti

Kao zreo plod

Cijedi se

U ovu jesen

Jesam

Tu sam

Suviše je gusto

Ali disanje svoje

Čujem

Radost krajnja

U rukama je neodređenim

Onog je trena oglašena

Kad prvi put

Kao dijete

Ostadoh sama u mraku

ČEDO

Nećete me naći

Mrtvu na autostradi

Sjajnoj kao čelik

Jer svakog dana

Ginem svojom misli

Nikada more

11

Meko i plavo

Neće ljuljuškati

Krhotine moga tijela

Iz dana u dan se topim

Grlo mi gorko

Oko crveno

A smrti nigdje

Umrijeću tiho

Niko se ni osvrnuti neće

A bila sam utroba materinska

Sa čedom ogromnim

Prenesoh ga

Nikad ga ne rodih

BEZNAĐE

Bila sam pjesma uzaludna

Što ej dotaći htjela

Nečije plavo oko

Obraz mi garav

Kosa svela

Ali za nesrećnika nekog

Svjetlost

Još bih mogla da budem

Umor je poravnao sve

Dva puta kukavica

12

Skrila sam se

Iza poraza

Zviždim u prste

I ne zamjeram sebi ništa

RIJEKA

I nigdje mira

I nigdje riječi

Samo para diže se nad rijekom

U novembru ili februaru

Danas ili prije deset godina

Ruke su uzalud bile širene

Vesele vode su promakle

Rijeka i ja mrznemo

Dajući toplinu

Koja se rasipa

Ko se to nezasitan

Ceri and nama

Uskoro

Neću imati šta da dam

Jer ništa uzimala nisam

Oslobodi se ruko prazna

Što bi radost da tkaš

I uzmi

13

Spasenje treba zarobiti

DOĐI ODISEJU

Penelopa ne mogu da budem

A sva sam čekanje

Danju što moja zbilja tka

Kao jedro za bijeg

Noću ga moja mašta para

Penelopa ne mogu da budem

Dvadeset godina čekati ej teško

A teško je i ono drugo

I ono treće

Odiseju što mora znaš

Ima li more sreće

Želiš li da mi ga daš

Dođi Odiseju

Ni čarobnica nisam

Zvati umilno ne znam

Dođi Odiseju

ZLATNA LARVA

Mjesto da djecu rađah

I s njima majčinskih briga sto

Da ljubav moja

Iz strobe iskinuta bude

14

S krikom i bolom

Puštena u tok svijeta

U sebi anpravih čahuru

Sa zlatnom larvom

Što preobrazbe joj nema

Srebrni plač

Bojiće moje godine

Smijeh mi je slomljen

I zaboravljen

Kao saksija na zimskom prozoru

Ipak kad umrem neka bude hladno

Svježa ruka neka mi pričuva čelo

Bilo je suviše toplo živjeti

ŽAO MI JE

Žao mi je za sve što se događa

Što nije pjesma vesela

Ja nisam jedina žena

Koja ej svoje ime priznati smjela

Poslije pada

Nemam više vladara

Zbačen je

A ja sam njegova ljubavnica stara

15

Gledaj me vojsko pobjednička

Gledaj me ja sam ta i ta

Ne previše ponosita

Ljubavi gladna

Života sita

Ništa mi ne možeš vojsko

Gledaj me

C'EST LA VIE

Djevojčice u šarenim haljinama

I hula hopu

Gledaju ozareno odrasle djevojke

Za njima pružaju svoju malu stopu

A kad bi znale curice male

Koliko odraslih teta

Svijetom tek tako šeta

Kad bi znale

Curice male

U hula hopu

Šta zrelost znači

Za tetama sigurno en bi

Pružale svoju malu stopu

16

VJEŠTICE

Vještice su

Napuštene

Ljubavnice

Prepuštene

Vjetru

U noći

Oblačne

Kad mjesec

Samo

Jednim okom

Viri

One jezde

Nad gradom

Bonim

Od jugovine

Papir

Na putu

Kad zašuška

To vještica

Iz omota

Vadi bombon

Gorki

I šapuće

17

Samo sakat

Preživjeće

PSETO ŽIVOTU ODANO

Kada ti magla obavije srce

I potop grozni zaprijeti

Sjeti se onoga

Ko ej uzalud čekao

Sjeti ga se

Sigurno je tugovao

Sve magle prođu

Svi potopi mimoiđu

Život je čudo

A srce naše

Pseto mu je odano

Sve magle prođu

Svi potopi mimoiđu

ALVEOLINA

Alveiolina

Žena iza lepeze

Je moja suparnica

Ona se poigrava

18

Sa mnom i sa drugima

Ona tačno zna

Gdje treba uštinuti za srce

Ona krade zaljubljene oči

Alveolina budna

Alveolina krvožedna

Alveolina

Žena bez ljubavi

Žena bez gađenja

Žena što prosipa suštinu

Sa dlana na dlan

I usnama svojim hladnim

Otpuhuje sa njenih zrnaca prah

ISPOVJED SANJALICE

Ima nešto moćno

U poplavi sna

Bar da mi odlaženje

Postane navika

Onda i vraćanje

Bilo bi to

I ništa mi en bi bilo čudno

Predosjećanja me ne bi trzala

Slap vremena

19

Padao bi mi niz ramena

Običan

Probudiću se jednog dana

Jasna kao jutro bez oblačka

I ko zna

Kako ću shvatiti kraj

Kad travke umiru

Nebo plače

To je zakon jeseni

Sve je dobro

Dok riječi ne počnu

Da se opiru

MIRJANA

Mirjana

Strahoto istovjetnosti

Potoče mali

Od emen razdjeljen

Planinom muškog tijela

Ljepoto

Duša ki sva plazi uz tebe

I akd mi se učini

Da smo sa tijelom

Jeda druge takle

Sva raspeta tonem u očaju

20

Jer i kad bih smjela

Kako bi nam bilo

Mirjana

TUGA

Tuga ima njušku

Mekanu kao mače

I šapu vječno u jastučićima

Prislonjenu na prozor

O radosti

Provući prste

Kroz krzno mačeta

I ne okrznuti ništa

SAMOTNIKU

Ako se probudiš sam

Pomiluj se

Ako ti godi

Pomiluj se još jednom

Osjetiš li gađenje

Pesnicom lupi u prozor

Kad bulka krvi

Javi se na šaci

Siđi na ulicu

21

Zamoli nekoga

Da ti previje ruku

I dopusti mu

Da te maltretira

Jer ti si i onako

Nesreći podložan

Sam

PTICA

Noć ima velike oči

Tamne oči

Ostani ovdje mala ptico

Već prska maslačak sunca

Ptico

Ptico

Za noći odletjela

Od noći preplašena ptico

STRAH

Ne bojim se lopova u mraku

Već druga koji mi se iza leđa ruga

Ne bojim se siledžija ni razbojnika

Nego brata što me nijednom muškarcu

Ne bi dao

22

Ne bojim se svijeta

Nego oca

Nije me strah

Što će mi zlo nanijeti

Neko nepoznat

Nego majka

Dok mi sva predana

Ćilim sreće tka

Na kraju

Ja se ne bojim ni svijeta ni boga

Ja se bojim bližnjeg svoga

SVAKO JE LUČ ZA VLASTITI PONOR

Danas ne razumiju moju tugu

Možda će sutra

Ja gorim

To je sve

Ja gorim

I danas

Osvjetljavam

Svoj vlatiti ponor

CRTEŽ MALE LUDE

Ma šta ljudi o sebi rekli

23

Ma šta o njima mislila

Kada bih ostala sama na svijetu

S komadićem ugljena u ruci

Prvo bih čovjeka nacrtala

POSLANICE JUGA

Novembar nag

Objesio se o granu

Niejdne ruke

Da ga skine

Ovoga jutra

Bezbojni ljudi

S kraja na kraj ulice

Prenose maglu

Jedino naranče

U izlozima pričaju

Da postoji sunce

NOĆ

Katedrala

Ispisuje vrijeme

U krug

Fenjer u uglu

Drhti

Oponašajući prošlost

24

Ko bi noćas da srkne

Iz čaše moje usamljenosti

Ko da me uvjeri

U povratak sunca

KASNO

Nad rovovima ulica

Crveni mjesec

Krpica mraka

O kućama vise

Ogrtačem dugim

Leprša vjetar

Kao list čudan

Sa planete druge

Na asfaltu

Otkačena smrtovnica

Šušti

SMRT BRATA

Bilo ej strašno

Kao da s bijele dirke

Jedini ton

Propade u noć

Gledajte

Trave rastu

25

Visoke do enba

Po njima putuju mravi

I nose prah mog brata

Jednom će iznad brda

Prošetati dva mjeseca

To će u zlatni krug

Da se svije

Ponovo nađen

Onaj ton

Što jednom

Propade u noć

26

KAPI I MAHOVINA, 1975

ZAKLETVA

Biser nenanizan,

Staklo isitnjeno,

Laž zagonetna

Sve se pomiješalo.

Na to mi ruku

Staviti treba

I zakleti se životom.

BUĐENJE PROLJEĆA

Gledam te

Kao dijete svoju nagost.

Ti si moja noga raspjevana

I na njoj prsti vragoljasti.

Desna i lijeva ruka si mi

I ona izraslina malena.

Darovana si kutija šarena

Što su je stavili gore, visoko.

Nerazrješivo sjajiš

Kao mačje zlatno oko.

27

INTIMA

Na svakom tvom prstu

Jedno oko,

Zagledano

U moju kožu.

Miluje je,

Tako blizu,

Tako blizu.

Bezbroj tvojih trepavica

Šetaju,

Šetaju

Mojim predjelima.

Crni mravi

Kroz sipki,

Mekani pijesak.

ZNACI

Soba muzike puna.

Unoći zabroavljen put.

Kora od naranče

I jastuk tobom diše.

ČIPKA IZ SEVILJE

Vatra je pala po mojoj haljini.

Žeravica.

28

Od straha spopala me srhtavica,

Ali nisam oboljela.

I neka nisam,

I neka nisam.

INTIMA II

Dok nam se ruke gube,

Voda za kafu postej oblak.

Jednoga dana,

Kada nam tijela zgasnu,

Sjećanje će zacvrčati

Kao posljednje kapi vode

Na dnu džezve.

DOK DJEVOJKA TRČI

Laju dojke

Kao dva psa.

Dva hrta

Vjetru okrenuta.

Nevidljiv trag,

Mračnu zvjerku,

Dahtav par tragača

Njuhom će

Da nadjača.

29

NAR

Odakle dođe,

Tvrda kožo mornara?

Mošnjo prelila zdravljem.

Crveno zrnce,

Sjaju jezika

Ljubavi pohotne.

Voćko,

Radosti,

Vraćaš nas

Vlastitom okusu.

SUSRET

Naranča,

Nasmijana piljarica,

Obla, punačka

I misao dječačka

Srele su se na putu

Što vrluda,

Na onom putu

Gdje čuda

Trepću kao djeca

Što pitaju kuda.

30

MOST

S jedne strane

Njegov tanjir,

S druge Njen.

Stolnjakom mekim

Putuju riječi

I ruke,

Koje

Dodiruju hljeb.

DIJETE

(Sestričini Almi)

Veže nas njegovo

Bespomoćno treba.

Njegove ručice

Koje ne mogu da dokuče.

Kada ga odvedu u šetnju,

Pomislim da su ga

Zauvijek odveli.

Gledamo njegove stvari.

31

KAPI

Kristalni

Kliker djetinjstva

Prsnu na asfaltu.

Ljepota

Poljupca davnog

Umrije mi kraj nogu.

Svijetl a kap,

Misao

Izazovnica

O strehi drhti.

MOLITVA

Da mi je muškarca

Kao crnog hljeba

Ječmenog,

Mirisnog,

Domaćeg,

Zdravih zubi.

Da mi je muškarca

Kao crnog hljeba

Ječmenog,

A toplog.

32

Svaka je ljubav

Sjećanje

Na djetinjstvo.

Da mi je muškarca

Kao crnog hljeba

Ječmenog.

ŠETNJA

Sve lijepe oči

Šetale su dans.

Nebo, kiklop

Zlatooki,

Kliktalo je.

Sve su se lijepe oči

Šetale danas.

I trepavice.

Kao sjena meke drhtavice.

Misli

Sa zidova starih

Smigoljene puzavice.

33

ZABORAVLJENI OSJEĆAJ

Čovjek je razapet kišobran.

Nedostaje mu mnogo žica.

Stvarnim ili izmišljneim

Pločnikom

Ide njegova mama.

Pore nogu joj

Pršte kišne kapi.

Oko da mu proklija,

Uho ko zavičajna streha

Da poraste,

On ne može da se sjeti

Jednog osjećaja.

Pršte kišne kapi.

I pločnik klizi.

U UHO ANĐELU GABRIJELU

Nije lako

Kada te nakon dugih ćutnja

I tvojih strepnja

Hvale.

34

Ti si još kao bucmasto dijete

Više od slatkiša svakog

Volio da ti kažu:

''Lijepe li kose u ovog malog.

Gledaj mu oko!''

Nije lako

Kada te uruče hvalu

Na srce sijedo,

A ono podjetinji.

POMIRENJE

Uistinu,

Da li to dolazi zima?

Vrt njen

Kao vjenčanica bijela.

Je li bash to htjela?

Kane li suza,

Kristal će postati.

Kada se moglo

Dosad opstati

Kraja kao da enće biti.

35

IKEBANA

Sa kraja puta

Skvrčen trn.

Bez peteljke,

Cvijet žut.

Komad ljuske od nara.

Vaza stara.

Na prozor se zaskače mrak

I viče:

''Ja nisam tvoje dijete.''

Ni mrak nije moje dijete,

Ni moj,

Čuješ li, bez peteljke cvijete?

MAHOVINA

Stavljaš lice

Na haljinu svoje majke,

Tamo gdje je krilo.

Mirišeš mekotu djetinjeg daha

I ugledaš oko, što bubu motri,

Prepuno straha.

36

PJESMA KOJA NIJE MOGLA

DA BUDE DRUKČIJE ZABILJEŽENA

Bi zemljotres.

Sruši se zatvor.

Kažnjenici ne pobjegoše.

Ne pobjegoše kažnjenici preživjeli.

Samo stajahu.

NOĆ I ZLATO

(Mileni Pavlović-Barili)

Svako ej sam an rubu noći,

Djevojčica sa haljinom

Okačenom o vjetar

I žena sa punim mjesecom u ruci

Lavež pasa je dalek.

Ko da ukrade mir

Sa lica žene ovdje zatečene.

NEMOGUĆI PASTEL

Vječno da pada snijeg!

Treptav i svijetao.

Zavjesa čipkasta

I vatra da drvetom pucketa.

Ti mi nježno štitiš ramena,

37

Jer ja sam tvoja posljednja žena.

Do kraja života pada snijeg

I vatra drvetom pucketa.

ZVJEZDANI TREN

Ulovila sam mačku.

Puno mi je naručje,

I krilo.

Rep joj do poda,

Dlaka kao maslačak

Meka.

Ulovila sam djetinjstvo.

Usred godina

I presječenih puteva.

Ulovila sam djetinjstvo.

OTAC

Najstroži otac na svijetu,

U Mauthausenu je dočekao

Hiljadu devetsto četrdeset petu.

U penzionerskoj fotelji

I bolesničkoj postelji

38

Moj otac dočekuje danas

Svoju šezdeset i petu.

Da je život šaka bola,

Božja bezočnost gola,

Moj otac nikad kazao ne bi.

Moj otac misao neuspokojena.

GITARA NA VJETRU

(Pablu Pikasu, na vijest

o njegovoj smrti)

španiaj se doziva,

svud je po svijetu ima.

Čovjek gitara na vjetru,

Veliku noć zauzdava.

Ločin i svjetlo bukti

Kako Gerniku strti.

Čovjek gitara na vjetru

Veliku noć zauzdava.

39

DRHTAJ VUČICE, 1981

PEJZAŽI

Tvoji brci,

Tamni leptir,

Na mojoj dojci.

Oči, skarabeji zlatokrili,

Zuje u pojačalu kože.

Pregibi meki,

Puni sjaja vlage.

Da mi je iza sebe,

U zavještanje svijetu,

Ostaviti ove slike drage.

SAN

Svu noć su padale jabuke.

Jahali smo mazge, jake i odmjerene

Uz put su se duše otvarale,

Kao džinovski zumbuli.

Iza brda, njištao je ždrijebac,

Mjesečev sin.

40

RAZGALJENA ZJENICA

Preko usana

Kipi poljubac

Mlijeko koje vri.

Ognjište, nabijena zemlja,

Vapi.

U nju tiho utapaju se kapi.

Kotao garav.

Radost klobuča bijela.

Majko, kao da si se nadnijela

Nad ovaj tren.

U ČASU OSAME

Priđi prozorima.

Oko njih, uvijek,

Staniolskog sjaja ima.

Razvuci paučinu,

Zaboravljene čarape,

Anđeoskih djevojaka.

Duni u prašinu,

Nek sitna, neobuzdano, zastruji.

41

I ne ubij muhu,

Jer ona samo u ljeto zuji.

BLAGORODNA NOĆ

Žalom se valja plima,

Velika, raznježena, kučka.

Zemlja se osula bosiokom

I djevojačkim grudima.

Mjesec, usamljenik,

Sa sebe, košulju svlači.

Šakali se pritajili.

Svi iskusni, a mladi.

HOĆU...

Hoću da budem puž

Što ima i žensku i mušku spolnu stvar

A nijedan ne oplođuje sebe sam.

Hoću da budem blagoslovene makaze

Što pupčanu vrpcu sijeku.

Hoću da budem što prisnija

U svom kratkom ljudskom vijeku.

42

NJEŽNA PJESMA

Mekan u pokretu.

Vazdušna paučina u kupinama.

Lebdiš.

Bodlje i plodovi tamni,

Krv vena, neprečišćena.

Jutro sam dok postojiš.

KRENUĆU

Između

Gornjeg i donjeg

Očnog kapka

Stiskaš život.

Vodiš ljubav

Sa svim stvarima.

Komadić hljeba,

Jezik slavuja,

Ogrizak jabuke.

Krenuću u te.

ANADOLKA

Da te sjednem

Na plišanu sofu,

Među svilene jastuke,

43

Boje jantara

I boje neba.

Da mi pričaš.

Da ti kažem.

Dok s muškatla pada latica

Nerečeno da čitamo sa lica.

Krug krugu, putuje dim.

Mi sjedimo.

Riječi, jagode sna i ožiljaka,

Cijedimo.

Više ništa. Ništa više.

RASKOŠNO POSLIJEPODNE

Zvoni jedno tajno zvonce

Telefon u žitu.

Rumen mak mi uz obraze.

Zlatno klasje oko mene.

Pretežem se, protežem se...

Da pobjegnem iz tijela

Mene zove kepec-osa,

Trag mlaznjaka,

Sjena stijene, sa visoka.

Pada polen, sunce slazi.

44

Protežem se, preteeežem se...

JULI

Taj nagi dio njegova tijela,

Četa nasmijanih dječaka,

Zubi-divljina bijela

I ja nejaka.

Raspuklo ljeto.

Nabijeljen hljeb

Ispod sača.

Kazaljka kazaljku krije,

Trenutak mača.

Između nekazanih riječi

Seoski ljepotan

Stišće zelenu vlat,

A ona ječi:

Juli.

UNGARKA

Željela bih da sam žito,

Da prema suncu zeleno rastem,

Da sam buduće zrno, ljudska hrana.

45

Zalogaj žuen.

Poljubac što će ostati na usni,

Da paluca ko jesenja slana.

ČUN

Pogled, brk pšenice,

Milovao mi propetu kožu,

Uhvaćeno lice.

List, hrskav, soka pun,

Tijelo se otisnu.

Niz potok – otkačen čun.

PRIJATNA PJESMA

Noć, mekano, navlači ćebe.

Za sve se lijepi kadifasti sjaj.

Oči se i ne trude da ga vide.

Raspojasana razdraganost

Uz jagodice prstiju ide.

Ljetna noć ušuškava nas u ćebe.

Dotičemo zvijezde, mjesec,

Grlo aždaje i same sebe.

46

BOŽJA PJESMA

U sluhu prakljača jeknu.

Rasprsnuše se kapi.

Zadrhta tijelo-rublje mokro.

Obluci kraj rijeke vidješe dugu,

A travka travki šapnu:

To anđeli se vole,

To đavoli se taru.

Ovo je pjesma za božju gitaru.

U LJETNO PODNE

DOK TRAMVAJ ŠKRIPI

U stap sam salila dan.

Pjeva pjena i iskre maslaca.

Ne čujem pjesmu kosača,

Ali vjerujem da mlaćenicu

Pije još neko.

... i klupko sunca

Gnijezdi se na brijegu.

Prašina starog puta,

Ko ljuto pseto, kidiše na žegu.

ZAVIČAJ

Moj zavičaj su usne.

Majka me poljubila,

47

Poljubila i u svijet pustila.

U poljupcu svakom

Ognjište rodno žari

I blista niska streha.

U poljupcu toplom

Umivaju me đurđevdanskom rosom.

U poljupcu toplom

Ja sam dijete na svom.

POSLIJE ODLASKA

DRAGOGA GOSTA

Pun tvog daha

I nevidljivih ljuskica kože,

Presavijen peškir.

Platno zavjetno.

Ruže,

Koje si mi u kuću donio

Rasipaju se.

Lagani i blagi poljupci tvoji.

More daleke Helade,

Osluškujem Sapfo.

48

SNIJEMO TAJNU

Dotičeš očima

I lagano ustima,

Kao dijete čokoladu,

U poratnim danima.

Sijeda ti kosa

Pada na čelo.

Tebe, još uvijek,

Mori žeđ,

A ja sam vrelo.

Skakavci, zeleni,

Zbrisani,

Naglo padaju u travu.

Čovjeka postepeno

Otpisuju snjegovi.

Dotičeš očima

I lagano ustima,

Kao diejte čokoladu.

KASNI ZOV

Telefon je zmija.

Tvoja mašta, spletena džungla,

Preko njega me ubija.

Klonuću,

Prije vremena,

49

Među zvijezde poletjeću,

Da, kao kučka,

Pohvatam ti se s dušom

Dok cvile pejzaži.

NEODLOŽNI SATI

Suzana,

Razveži te vezice,

Skini te čipke

I odloži ih,

Na sofu, pored sebe.

Svući ću sve,

Privući se uz tebe,

Jer noćas sams amo dah

U božjoj svirali.

Kao oko svetinje,

Starac, oko nje,

Sklapa ruke.

Suzana, blago, daje...

Soba zinula,

Neodložnih sati,

Broji otkucaje.

50

SNIVANJE

Def sam u tvojoj ruci.

Zatresi, udri.

Nek zveče dukatići.

Svi smo na istoj muci.

Kosa duga,

Svjetlost bez kraja.

Skrivena u njoj

Mišlju bi sebi

Da začneš druga

I ruku, mišolovku,

Za gladnu put.

Udri u def,

Kožu nategnutu.

Nek zveče dukati –

Godine skrivenih krikova

I primjerenih zadovoljenja.

... Sve kao da bješe

Loša dokolica

Izuzev snivanja

Tvoga lica.

51

LAKU NOĆ, SUZANA

Pred spavanje,

Paljenjem svijeće,

Uspostavlja mir.

Na topao

I razliven način,

Uspravna, nestaje.

Poslije, sanja šume,

Slike iz porno časopisa.

Na nju kidiše čopor vukova

I telefon.

Kao faraon u zlatu,

U ruži garsonijere,

Ljeska se tijelo, djevojačko.

ĆUKOVA SNAJA

Vjetar piruje u djevojačkoj kosi.

Gine joj u haljini,

A, onda, opet nevidljivim rukama,

Njene dojke – voće na pladnju nosi.

Za snom, ovim, starac tetura.

Lelujav jezik bi da bude,

Dase privije uz list noge,

Koju očekuju svi putevi

I postelje uzjogunjene.

52

U prozorima i vratima, svezan ker,

Laje i trza promaja.

Zašto, tako, brzo,

Zamiče djevojka, ćukova snaja?

PAN U SUMRAK

Noge mu stramputica oglodala.

Stomak mješina prozuklih vina

I skorenih curkova mladih pečenja.

Iznad čela pustinja.

Uz lice dva jauka, dva uha sinja.

Zubi kad mrdnu, svi u jednom nizu,

Smrt se nasmiješi,

Tu, sasvim uz nas, blizu.

Samo iz očiju, jezera,

Punih vode i tajanstvene šaše,

Ponekad, mlado krilo maše.

Kao duhove, priziva i godine naše.

SA MIRISOM TAMJANA

I JAPANSKOG FILMA

Vrba je pupala,

Macom se osipala,

Mladoga boga dozivala,

Na nju se spusti ruka

53

Što koža joj se mreška

Kao ustajala bara.

Izlomi tankoćutno šiblje,

Na čas ga privi uz grudi,

A, onda, stavi u vazu od gline,

Punu mrlja i biljega vremena,

U memljivi prostor svog sna,

U grobnicu.

STRAH

Da bi se doživjelo

Trebaju puti

I glave.

Džepovi puni mladih

Oraha.

I, između prstiju,

Samo jednog straha,

Da će, sasvim skoro,

A posmrtno,

Iz bića našeg,

Pokuljati cvijetom

Zova plaha.

54

MEKI PEJZAŽ

U noći toploj

Kao trula voćka

Samuje ruka.

Sve spava.

Teški čvor

Svezla tama.

Ali gle:

Bisernica školjka se otvara,

Utroba, roditeljka,

Ljubavlju progovara.

U snu.

SAMOĆA

Poginuo je.

Poginuo

U nekoj davnoj bici.

Miriše polje pelina.

Poginuo je

Neki virtuoz na gitari

Ili moj dragi,

Svejedno.

55

Poginuo ej neko

Ko nije sa mnom.

JESEN

Šta da se radi?

Vene papir

I riječ na njemu blijedi.

Na klupi, kraj vodoskoka,

Kao zebnja zubata,

Strašilo sjedi.

Ako htjedne

Povešću ga kući.

Ako htjedne.

JABUKA

Prilazili su joj

Da bi obeščastili

Njenu ljubav

Prema životu.

Gorko enka im bude.

Jaše na metli

Od mlade brezovine,

56

Saznanjem izdubljena

Ko kašičicom, mirisna, jabuka.

JASTUK

Nosimo,

Neizbježni prtljag,

Jastuk davne ljubavi.

Kada su spremni da nas protjeraju,

Da ans pritjeraju uz zid

Ili objese,

Privijemo se

Uz, taj, vezeni,

Brežuljak mekani.

I šapućemo, šapućemo.

Nekada, i neke,

Zaustavili smo dane,

Grivaste konje,

Za sjajne uzde,

Za uzdanje.

TRENUTAK

Evo me,

Kao strašan vic,

Koji sam napravila

Na vlastiti račun.

57

Vi se ne smijete.

Ja uzdišem.

Uzgred opažam

Jedno diejte

Široko me gleda.

Smiješim mu se.

I ono se meni smiješi.

Vi ste ozbiljni.

Kosmos je rasadnik

Strašnih viceva.

I dječijeg smijeha.

VUČICA U SUMRAK

Sve više vukovi prolaze –

Mimo.

Ne žele lov da podijele.

Cvilim –

Kao da se razdružujem.

U zdjelu ruku

Grudi bih da spustim.

58

Usnama da vagnem

Snagu materije.

U želji se

Ništa pomjerilo nije.

PJESMA O VATRI

U čovjeku vatre za tri ognjišta,

A u šaci, što mu se sama stišće ništa.

Pored nečijih očiju on bi da tinja,

Umjesto što ovako glavinja.

Kud god krene, i lijevo, i desno,

Svuda ej usko, svuda je tijesno.

Vatre za tri ognjišta, a u šaci ništa.

FEBRUARSKA NESANICA

Pamučast mjesec

Pili se iz raspukle

Čahure oblaka.

Zemlja je prodajni uzorak

Iznijansiranog mraka.

Bog je izgubio naočari

Pa umjesto da čita

Zapise s naših lica,

Prerušen u mačka,

Radi one stvari.

59

U znak protesta mijauču grane.

Ukliješten korijen pišti:

Hoće li ikada da svane?

KORITO ZEBNJE

Teško izvire strava.

Krevet je pun tebe i mene,

Dva pripijena mrava.

Ti drhtiš. Ja se tresem.

Ti lažima premazuješ mrak,

A ja bih da te uznesem.

Čemu toliki strah,

Čemu ovolika želja,

Dok pada noćni prah?

U preživjelim šumama hukću sove.

Vode tekućice ne miruju ni čas.

Gladne bube u stablima rove.

Zašto bi priroda mirnim ostavila ans?

VUKODLAČICA

Pustiću svoju pjesmu

Da joj narastu grudi,

60

Da okosmati na svakom mjestu

Na kome okosmatiti može.

Pustiću je neka se

Bestidno izbavlja sa riječima,

A čas kad dođe,

Ona će sve da odbaci,

Kost nagu da pokaže,

Bjelinom smrtnom

Ništa da slaže.

DAVNI DUĆAN

Vonjaju teška barila ulja.

I petrolej.

Vreće brašna sipljivo dišu.

Biber, snizane perle bez sjaja.

Mastilo, bezbrojna pisma

U staklo sabijena.

Konci. Dugmad.

Gajtani svileni.

Cicevi na tačke.

Odmotavaju se ružičasti puževi,

Pantljike za kose djetinje.

Voštanice, žute pisaljke.

Strukovi tamjana, himna već otpjevana.

...I mnogo, mnogo platna bijela.

61

ZAKLINJANJE

POSLJEDNJI PREDIO

Evo me pred svim svojim minutima

Pred sječivom nebrojenih dželata.

Kunem se u poljubac svoje matere

Koji me poveo u ljubav.

Kunem se u ljubav

Za kojom danas klecam.

Kunem se, jer hoću, jer moram,

A cvokoću zubi od oslanjanja

Samo na svoju riječ –

Modricu i dronjak vedrine.

62

RASPEĆE, 1986.

VERI BIJELIĆ – NIKOLIĆ

SAMOĆE

SAMOĆE

Samo će su vrtovi.

Drvoredi neobranih krušaka.

Prsti u vlastitom medu.

Samoće su pustinje.

Gubljenje daha do izdisaja.

Samoće su sivi dani,

Bogorodice duše proplamsaji.

Samoća je runo i živa koža naopako.

Dokučivanje svijeta i svjetla.

Prijestonica drugih rituala.

Potop suza zaustavljen nasipom svijesti.

Ona je snajper uperen u sebe.

63

Kucanje krsta za nekog koga će da raspnu.

Samoća je polarna noć,

Opustošena piramida

I prst nevjernog Tome.

MALA NOĆNA OPTIKA

Moj pisaći sto već krase naočari

Gledam ih kao blistav predmet

Od stakla.

Simetrija i dobro odabrani okviri.

Gledam ih kao da ih nisu donijele

Godine kroz čije su ruke proticale

Zmije i škorpije.

Gledam ih kao da ih je donio

Anđeo ljubavi,

Na jedno dobroćudno lice,

Na jedno srce-staro saće

U kome još uvijek ima slatkoće

Nade, mogućnosti izbora.

Blistaju stakla u paru.

Spokojno ih stavljam na lice.

Dobro me služe.

Zapisujem:

Predmet je povod, a ostalo je

64

Naša zamisao.

NJIHANJE

Visim kao kaplja rose

Na listu

I stropoštavam se

Na zemlju.

Sama,

Između

Blistavosti

I pada.

Prostor je beskrajan,

A ja sam sitna

Da bi mi njegovi zakoni

Prihvatljivi bili.

Njišem se

Kao kaplja rose

Na jutarnjem listu.

DAVNE MAGLE

Gdje su one magle

U kojima te čekam

Da izroniš kao duh.

Gdje su one magle

Na koje se oslanja,

65

Kojima se pune oči i ruke,

Gdje su te magle, te svile i baršuni

Koji me dijele od čuda i tebe?

Kao da ničeg nema, kada njih nema,

Srce, kutijo mala, barute sabijeni,

Eksplodiraj noćas. Raznesi me,

Kao što život raznese te magle,

Te košulje djevojačke.

PONOĆNA ISPOVIJED

Bog mi ne dade, kao što bog zapovijeda,

Da roditelje imam.

Ne slagaše se, ne volješe se.

U iglene uši svoga jada me udijevaše.

Bog mi ne dade, kao što bog zapovijeda,

Da momka imam, pa čovjeka svoga.

Da djecu imam,

Slast i gorčinu, pa možda opet slast

Utrobe svoje.

Bog mi ne dade, kao što bog zapovijeda,

Da imam unuke,

Anđele blistavije od zlatnih okvira

Da me na kraju obasja svjetlost njihova,

A njih moja.

66

Bog mi ovdje en dade ništa,

Kao što bog zapovijeda,

Osim ranjivosti i gorke povlaštenosti

Da do sad svaku ranu preživjeh.

Šta li me čeka kad odem?

Hoće li višnji upregnuti moju dušu

U svoje nebeske sanjke –

Pa da mu lice gospodnje

Zapljusne njena griva,

Koju su češljali češljevi čežnje

Nedosegnuta saglasja i ljubavi.

NEKE GODINE

Sve manje imaš snage i volje

Da se nosiš sa živima.

Neka im bude. Povlačiš se.

I danju. I noću, u mislima.

Neka im bude.

Onda na tvome jastuku

Sakupljaju se mravi. Sve više.

Oni su ugljevlje nepogašeno.

Žeravice u tvom budnom duhu.

Vani, uz prozor, i daleko,

Još dalje od zamisli,

67

U bijelu ćebad zima zavija zemlju.

Drage grobove, prohujale svjetove.

Jastuče, noćni druže, hadski splavu,

Kuda to vučeš moju glavu?

ZATEČENOST

Linja se veza,

Stara mačka.

Gasi se žiška

Što između dvoje

Tinja.

Predio, prozor,

Pepeljara, sve dršće

Od sablasno izvučene

Crte samoće.

Most tanak kao vlas

Trebalo bi

Ma u kom pravcu preći.

Biti od tmine,

Od muklog nesporazuma veći.

Ako te ima,

Zagrebi šaru na staklima.

68

Pomozi djeci svojoj,

Koja su riječ zaboravila

Da bi je njihova usta

Makar i u čudu prozborila.

SEMIRAMIDA SA STANIOLSKOM KRUNOM

Semiramida

Nema cara,

Ali ima vrt.

I još više.

Nad vrtom, koji visi,

Mjesec.

U njegovom sjaju

Kupa se kao

U mlijeku.

Semiramida hoće.

Ne umira je obilje.

Semiramida hoće

Postaće boginja,

Prošetaće gradom.

SEMIRAMIDA, OPET

Semiramida je ona

Što voli golubove.

69

I sve što leti.

I sve što lebdi.

Semiramida

Nabuka nema,

Ali ima prozor,

Pogled na ptice

I uskovitlanu jesen.

Grade,

Ne okreći glavu,

Kad ti Semiramida

Sa prozora

Svojom krunom mahne.

NOVOGODIŠNJA

Zvijezde silaze sa neba.

Ko davna čeljad s fenjerima

Prtinu krče.

Snijeg pada i dopisuje blistavi san.

Srce je streha.

Pod njom prhut goluba,

Toplina tijela, čežnja ptice.

Kako sam savladati tu noć?

Kome dići ovu čašu ljepote?

70

Zvijezdama?

RASPEĆE

Tijelo je otvrdlo od nedodira.

Ako ikad ponovo dođe do ljubavi,

Jedino će beskrajna milovanja

Svjetlost sladostrašća da vrate.

Još uvijek bih da gorim.

Na svakom strasnom obrazu

Da sagorim.

Još uvijek bih obnažila grudi,

Da mi ih taknu vukovi i ljudi.

Tako mi svega što bi,

Duboko u meni ima još sunca,

Kao na podnevnoj leći.

Vrisne to uzdah iz mene

Kada se dižem i kad hoću leći.

PISMO

U noći mrkloj

Čovjek čovjeku piše pismo.

71

Pokreću se sazvježđa.

Velika i Mala kola

Teturaju svjetlošću izluđena.

S prikrajka neba

Bog ružičast od pića

Maše.

U noći dugoj

Čovjek piše samom sebi.

ČOVJEK – KOJOT

Savladaj kojota,

Prerijskog vuka,

Svoju snagu.

Svoje kosti

Svij onako

Kako će se zbiti.

Tvoje je da budeš lovljen.

Sve je tvoje.

Nikada nije daleko do dana

Kada će ti kosti

Gole kao sudba

Blistati na suncu.

72

Hlade se, nestaju vulkani,

Nestaje tvoje meso,

Misao peteljka biljke.

Pogledaj nebo,

Budi ono što i jesi

Vuk, pas i lisica

U jednom tijelu.

ČOVJEK – PSOVAČ

Kad psujem pršte zvona.

Zar je i jedna riječ

Prije mogla da postoji?

Zar psovke kao bulke

Ne cvjetaju u vasioni?

Psujem, pršte zvona.

Psovke su između živih i mrtvih

Jedina prava spona.

Ja psujem i hulim,

Kao staru jabuku,

Kao oronuo gomolj

Suštinu gulim.

Psovke su zvona za moju dušu.

Potežem njihovu užad izglodanu, tanku.

Vi kako hoćete, hvatajte život

73

Za njegovu finu traku.

Na onom svijetu – kako kome;

Meni pakao, dabome.

Nadam se... i pravo

Da i dalje psujem

I psovke vrišteće rane

Od drugih da čujem.

ČOVJEK, SAM

Moj pisaći sto

Leti nad gradom.

Ja sam sama.

Dogodilo mi se nešto

Kao zemljotres.

Stvari su se zanjihale

I stropoštale.

Sama,

Sjedim nad svojim

Pisaćim stolom.

Hartija poprima

Boju moga lica.

PRENERAŽENOST

Bilo je veliko, lijepo,

Neuništivo mi se činilo,

74

A onda, kao da stari vrag

Dželata posla.

Pade zlatna glava

Našeg prijateljstva.

Otkotrlja se u tugu dalekih

Kedrova.

Nemoguće je da Biblija o nečem sličnom

Govorila nije,

Ali ja se ne sjećam.

Ne sjećam se ničeg što bi mi pomoglo

Da se pomaknem iz ove preneraženosti.

ČASNO DJELO

Vrijeme gnječi

Močne jastučiće mošnji.

Ugruvali su nas

Da više ni sami sebi

Ne želimo prići.

Jedino se dobro osjećamo

Na mjestu

Koje podrazumijeva usamljenost.

Kralj kraljeva da si,

Niko, tu, umjesto tebe

Ništa ne može obaviti.

...Časno je djelo prirode

75

I mijene tvari.

VRT NASLADA ILI ŠTA URADITI

SA SVOJIM STARIM TIJELOM

Moje mi tijelo sve smješnije biva,

Da nije tako nesnosno bi nilo.

Stisnuću grudi što bliže srcu,

Toj staroj budilici, neka joj bude toplo.

Preko trokuta još uvijek skladno krojenog

Pustiću crni veo.

Trista cigana nek zapjeva: Bila jednom...

U stražnjici, kao na Bošovoj slici,

Trebalo bi da stoji cvijeće.

Svi smo mi saksije, komadi zemlje.

Vrt naslada.

Izmiče tijelo, ja mu se smijem.

Želje su nebo neuhvatljivo, plavo.

Ne zavidim nikome.

Slikare stari, zdravo.

SPOREDNI MONSTRUM

Samotnik je nedonošče.

Okoštao od nemilovanja.

Njegovo oko uhvatićete

Uprocjepu vrata.

76

Naslutićete ga iza blago uvijene

Zavjese.

On je monstrum u zasjedi.

Motri golubove,

Naravno, na tuđoj strani.

Tuđa strana mekom rukom

Golubove hrani.

PJESMA O...

Jedem paradajz, mirna kao Stvoritelj,

A njega su smaknuli sa stabljike,

Otrgli sa sunca.

Svakoga dana ubijem bar po ejdno jaje,

Osujetim rađanje ptice.

Pršutu režem kao da nikad

Dio živoga bića nije bila.

Pa mozak, džigerica, sva ta slasna iznutrica.

Kao zvijer, kao da svijesti enmam,

Uživam, žvaćem, gutam, nesvjesna,

Kao paradajz ove pjesme,

Da na rubu nečijeg grla stojim sama.

BESTIJALNI SAN

Jedina žena sam u džungli.

I čudo sam.

77

Zvijeri mi prilaze.

Poriv moj za ljubavlju jake je.

Podajem se lavovima

Sa gizdavim grivama.

Pticama visokim,

Što me odmjeravaju prema sebi

Od pandže do kljuna.

Papagaji pri tome traže da im govorim.

Krokodili me ližu hrapavim jezikom.

Ja uživam, uživam, ja prosto krokodilim.

Onda dolaze misionarke. Nazivaju mi boga

I nude ljubav prema bližnjem,

Ali bližih od mojih zvijerova ja ne znam.

Posla neobavljena one odlaze.

Sa životinajam preboljevam samoću.

One me ližu, njuše, a ja to želim i hoću.

Samo mi ponekad ko miris naftalina

Misao i čula takne pitanje:Kada li starost prepoznaju životinje?

OSTARJELA I VAMPIR

U jednoj drevnoj aleji,

Na aukciji,

Otkupila je vampira,

Rođenog daleke neke...

Za njega je dala dušu, srce

78

I najljepše godine.

Otkupila je vampira,

Sa protezom i arterosklerozom,

Nekadašnjeg omladinca

I brigadira.

Sada ga vodi na uzici,

Kao psetance, kao njušku

Kojoj oprašta sve.

Sa vampirom ide svijetom.

Ostarjela daje sebi pravo

Na priču i vampira.

U VRIJEME KAD OSAMLJENOST PLAVI

UGLEDAH PEJZAŽ I DJECU

Na kraju četinarske šume,

Zlatno, kao radost,

Listopadno stablo.

Sa zemlje i trave, koja klone,

Poput osmijeha,

Čuperci sunca titraju.

Nebom dubokim od modrine

Trag mlaznjaka, izdužen kao šina,

Za svije van svega ružnog

79

I smrtnog.

Kojem to dobu idemo,

Znaju li djeca što razdragano mašu?

Pauk, između zrelih šipuraka,

Opleo miholjsko ljeto.

1986.

(post Černobil)

Moja majka jede prve trešnje.

Zoblje ih, kao ptica nebeska,

Smijući se: ''Ova je ozračena, ova nije...''

Čudna izmaglica. Svlak greške treperi.

U proljeće, puno tajni fizike i politike.

''Ova je ozračena, ova nije... ova nije.''

80

NOĆU BUDIM ANĐELE

KAZALJKE U PLAVETNILU

Sebi sam

Orijentir svemira.

Moj bol mjera mi je svih bolova.

Dok krv bubnja,

Na zlatnom konju jezdim

Tebe da nađem,

Izvajana prema mjeri

Najžešćih ljubavnica svijeta.

Družbenik si boga

I dalekog horizonta.

S konja ne silazim

Dok mi se ne pokloniš.

POKUŠAJ DA SE OPIŠE

TRENUTAK ZALJUBLJIVANJA

Izvlačim se ispod vela

Ko nevjesta

Čedna, u stara vremena.

Toplinom poljubaca treperi zrak.

Puca košulja tanka i svilena.

Stoljeća se sasipaju ko ljuske od jaja.

81

Sve je počelo još u izmaglici postojanja.

Još dok ni vode, ni trave nije bilo,

Samo čisti naboj duha svemirskoga.

SUDBONOSNA PJESMA

Moj život je zastava primijenjene poezije

O koju su se otimali dječaci

Zakratko da je nose.

Noćas, otadžbinski široka, prekrivam tebe.

Srce mi je zvijezda

Koja osluškuje tvoju lijepu nagost.

Sudbonosno je. – Zemlja podrhtava.

Bog naše duše šapuće: Sve je moguće Iznova.

POMJERENO SAZVIJEŽĐE

Pun mjesec tvoga bića

Skotrljao se u me.

Nebeski sam se raširila.

Bezbroj osa pokrenulo se.

Planeti su se zavrtjeli oko sebe

I sunca.

O tome znala sam samo iz knjiga

I sjećanja na uzvišenost

Iz nekih dječijih igara.

Ruka na tijelu.

82

Galaksija u čovjeku.

Stropoštava se zvjezdana građa.

FOTOGRAFIJA

Gusto i podatno plodovi vise sa grana,

Vriježama puze po putu,

A gomolji ko krtice napinju zemlju.

Doba izobilja i našeg susreta.

Zasusmo se darovima ko zna kolikih ljeta.

Prstima pradavne žudnje prodrijesmo

Do srca voća, blistavosti nara.

S punim naručjem na prag zime ćemo stati.

Za uspomenu na ovo doba nebo će nas

Fotografisati.

ZVIJEŽĐE TIKAVA

Svu tišinu

Sakupila sam oko srca.

Prisluškujem ljeto

I drugovanje naših tijela.

Bundave zlatne, svemirskog oblika,

Dovaljale se do puta.

Nebo je ručnik za ljubavnike

I njihove usne ljepljive od šapata.

Blistavo lbdi prašina nad putom.

83

Trava smo, razmijenjene oči,

Tankoćuti prsti jedinstvenog bića.

NAGI SAN

Zlatan i srebren prah

Titra oko tvog spolovila.

Božji privid u prstima tvojim

Izaziva i kroti munje

Na mom tijelu.

Poljupci mekani,

Bujanje bilja u tišini.

Postelja splav,

Besmrtno more pripadanja.

Neću ti podariti hiljadu sinova

Koliko ikre moje u stanju si

Da oplodiš ti.

Neću ti podariti ni hiljadu kćeri,

Samo ćemo se milovati,

Moja izmaštana zvijeri.

USKRŠNJA ZVONA

Kolibri stane u zraku,

Tako i moja duša –

Očekujući tvoju riječ

I pogled zanjihan

84

Kao nebo.

Povedi me dijelom sebe

Koji bi da obnovi svijet poljubaca,

Milošta koje se rađaju

I traju u dahu.

Voli me bićem

Koji bi stoljeća da strpa u jastuk.

Da na njemu opusti svoju razbarušenu glavu,

A ja žena sa dušom – pticom

Da grudima, ko uskršnjim zvonima,

Udaram po tvojoj nagosti,

Po tebi,

Po nedozvanim predjelima tvoje svijesti.

PONOĆNO RAZGRTANJE ŽARA

Noću budim anđele

Da ti pišu ljubavna pisma.

Štipam ih bucmaste i tople

Da se razbude.

Tebi treba pisati

Ljepše nego što se sanja.

S tobom svaki trenutak

Izvela bih na ljubav.

Zvjezdani sistemi

I sistemi ljudske nevolje

85

Rasipali bi se poput maslačaka.

U košarama naših rebara

Gnijezdile bi se ptice

I zmije zajedno.

Samo od sebe

Sve bi bilo pripitomljeno.

UMILNO ZASIPANJE

Soba je puna paira

Ko prevratničko sklonište

Pripremljenih letaka.

Hartije su prepune ljubavi

- Životnog uvjerenja.

Da mi ej avion, letilicu staru,

Da iz nje prospem

Svoje proglase tebi.

Zvona bi radosno tukla.

Ljubavno uzbuđenje

Uvijek je toplo podne.

Zrakom bi poput golubova

Leprsšale hartije moje.

Drveće dalekih voćnjaka,

Ko praznične jelke,

Okitilo bi se njima.

Jedna baka rekla bi djedu:

86

Gospod postoji

Danas je prosuo letke ljubavi.

NAUZNAK, ŽUDEĆI

Nije ovo prva noć,

Ni noć,

Već sljedeći dan.

Čujem:

Avion struže enbo

Kao kireta

Sluđenu maternicu.

Utroba napregnuta:

Dokučiti tvoju želju.

Budi ptica.

Budi avion.

Budi sprava

Kojom se embrio čupa.

Crna sam svemirska rupa.

Ništa se iz mene izvući neće.

Sve smišljeno

I sve ino sagorjeće.

87

ISKRENA PJESMA, SJENA LABUDOVA

Trebaš mi kao zvono

Usnulo u cvijeću razglednice.

Ko kapelica

Koju susretnemo an putu.

Trebaš mi kao čist zrak šetaču.

Ko osmijeh za blagu riječ.

Trebaš mi tako

Dok prolazim između ljudi i ljudi

I ne prepoznajem se ni u kom.

Trebaš mi da te dodirnem

I da me dodirneš

Da dani ne postanu

Zavjetrina bez smisla.

88

PONEKAD NA MOJ PROZOR ZALUTA

MJESEČINA HELENSKA

MEDEJA, XX STOLJEĆE

Raznesen je veo mog sna

O muškarcu – drugu po misli

I po krevetu koji miriše

Na zajednički samozaborav.

Sve čini koje mogu da sastavim su

Da sričem spoznatu istinu,

Da se valjam po njenom blatu.

Moj zločin je savršen.

Djeca moja umorena su prije poroda,

U prozirnoj zraci moje misli.

Jedino za usamljenost, tu vještičiju nadarenost,

Može da mi se sudi,

Da me se ukori što unatoč svemu

Nisam izgubila nadu

I što mi se život umjereno gadi.

89

ELEKTRA

Zlati se ordenje

Rane naših otaca.

Noć kao čađ od jelova drva

Runi se i pada.

Kome pripada očev sanduk

Izgubljen na zvijezdi Zemlji

Na kojoj sjaji žar uma

I topli oganj domova?

Kome pripada prah mog oca

I dostojanstven govor

Koji se kao kiša upijao

U lišće, u zemlju

I srca onih koji stajaše uz raku?

Kome pripadam ja, kći njegova?

Možda jatu ptica što leti

Ili drhtanju magle u zraku?

Da li bi me s njim mogao sastati

Krik ako se izvije iz mojih grudi?

IGRA NA PUPČANOJ VRPCI

Kad Edip oženi majku svoju

I s njom izrodi djecu,

Zašto da ja ne milujem tebe

Što sin mi možeš biti, a nisi?

90

Uz tvoje usne izvori pršte

I dan se prelijeva od milošte.

Naš dodir je zvijezda zastala u padu,

Zapitano oko, svjetlucavi nar.

Ti u podnevu svoje mlade moći,

Ja u godinama grešnim božurima,

Ruku pod ruku, rupčićem radosti

Mašemo nebesima.

LEZBIJO

Samo si ti uvijek spremna

Da primiš moju nesnosnu misao.

Da shvatiš moju suzu,

Moju suludu ljubav,

Nedovršeni san

I odazoveš mi se bliskom riječju.

Ljubavnice moja,

Lezbijo...

Bijela tišino,

Svoje nagone spuštam u te,

A ti mi otvaraš oči,

U neznana srca produžuješ pute.

Hartijo, ljubavi,

Zaštitnički, ženski skute!

Mi smo jedno

91

I kada se ljubavi diže val,

I kad se burno ruši,

I kad sve stvari oko nas

Bezdušno šute.

Hartijo, ljubavi!

TO IZA OBLAKA DOLAZI

BLUDNIK NEPROLAZNI

Jasna mi je povijest

Tvoje slave i tvoga grijeha.

Stalno putuješ za svojim očima

I kao predaješ se.

Svijet ti je velika sisa.

Pohotno se pripijaš uz nju.

Ljubiš sve i sve bi da ljube tebe.

Pred tobom i ja sam samo fetus.

Grcam, plačem u posteljici.

Ko mi je otac, ko mi je mati?

Gdje će mi zavičaj biti,

Ako me tvoje oko ne dohvati?

O, vjetre, jedini spasitelju,

Ponesi me u Atenu.

Bogovi neka me u kip pretvore.

Neka na me slijeću mudre atenske sove.

Inače ću poludjeti od bludnog oka

92

Što svaku samo na trenutak zove.

KAD SE SMIJU OBIČNE ŽENE

ATENSKE

Kao da su zaboravile sve obaveze, sva zla.

Neobuzdano se smiju sebi, muškarcima,

Djeci, natopljenim pelenicama,

Suncu, krilatici drage im pokojnice.

Njihov smijeh je bujica, nalet slobode.

Blistavi vrt pod srcem vasione.

Ovoj iskonskoj radosti ravno nije

Ni krdo mladih konja kad izvija grive.

To je blagdan,

Sveopšti potop razdraganosti.

Poezija čula u bezbrižnoj opuštenosti.

Grudi im se razlivaju na sve strane.

Oči pretvaraju u linije ravne.

Jata zubi bljesnu, pa enstanu ko ptice.

Da pod Zemlju polugu stave

Zavaljale bi je kao tešku kuglu.

O, sreće, kada se smiju. Kao da more navire,

Kao da se nebeski vidici šire.

93

PISMO

PISMO JUDŽINU O'NILU

U svojim četrdesetim godinama,

Pitao si se o Elektri ili medeji

Pisati sada?

Vlastito tkanje, mitski osnov,

U tragu tajnom biti tu, biti nov.

Kao dim iz stare porodične kuće,

Ispod tvog pera,

Izvi se drama ''Crnina priliči Elektri''.

... Možda te na kćerku odanu

Očinski nagon uputi...

A ja, još dok djevojče bijah

U Medeji pomalo sebe prepoznavah.

Sa devetnaest zapisah:

U strasti svojoj poješću djecu svoju...

Njen grijeh pripisah svom mladom biću

Koje je hitalo u vatru ljubavi i katran pripadanja

U neizvjesnost oblikovanja.

Sa četrdeset ponovo napisah pjesmu o Medeji.

Dok je čitam, oni što me slušaju

Kao da vjeruju u njen bol i moju misao.

Judžine, bilo porodice, koja se rasipa i doziva,

94

I danas igraju tvoje ''Dugo putovanje u noć''

Koju noć? Da li onu,

U kojoj se otvaraju vrata sna,

I uvijek preostaje još jedan san.

EPITAF

BILO EJ SUVIŠE TOPLO ŽIVJETI

95

SADRŽAJ

INTONACIJE

Legenda.........................................................................................................................................................................2

Medeja...........................................................................................................................................................................2

Nestajanje......................................................................................................................................................................3

Minijature noći..............................................................................................................................................................3

NOĆ I ĆILIBAR

Očekivanje.....................................................................................................................................................................5

Pobožna pjesma.............................................................................................................................................................5

Čicem u šumu................................................................................................................................................................6

Trenutak kada je vladala ljepota....................................................................................................................................7

Poljubac.........................................................................................................................................................................7

Užitak.............................................................................................................................................................................8

U mreži..........................................................................................................................................................................8

Noć i ćilibar....................................................................................................................................................................9

Ruža...............................................................................................................................................................................9

Oproštajna...................................................................................................................................................................10

Predradosti..................................................................................................................................................................10

Čedo.............................................................................................................................................................................11

Beznađe.......................................................................................................................................................................12

Rijeka...........................................................................................................................................................................13

Dođi Odiseju................................................................................................................................................................14

Zlatna larva..................................................................................................................................................................14

Žao mi je......................................................................................................................................................................15

96

C'est la vie....................................................................................................................................................................16

Vještice........................................................................................................................................................................17

Pseto životu odano......................................................................................................................................................18

Alveolina......................................................................................................................................................................18

Ispovijed sanjalice........................................................................................................................................................19

Mirjana........................................................................................................................................................................20

Tuga.............................................................................................................................................................................21

Samotniku....................................................................................................................................................................21

Ptica.............................................................................................................................................................................22

Strah............................................................................................................................................................................22

Svako je luč za vlastiti ponor........................................................................................................................................23

Crtež male lude............................................................................................................................................................23

Poslanice juga..............................................................................................................................................................24

Noć...............................................................................................................................................................................24

Kasno...........................................................................................................................................................................25

Smrt brata....................................................................................................................................................................25

KAPI I MAHOVINA

Zakletva.......................................................................................................................................................................27

Buđenje proljeća..........................................................................................................................................................27

Intima..........................................................................................................................................................................28

Znaci............................................................................................................................................................................28

Čipka iz Sevilje.............................................................................................................................................................28

Intima II........................................................................................................................................................................29

Dok djevojka trči..........................................................................................................................................................29

Nar.............................................................................................................................................................................. 30

Susret...........................................................................................................................................................................30

97

Most.............................................................................................................................................................................31

Dijete...........................................................................................................................................................................31

Kapi..............................................................................................................................................................................32

Molitva.........................................................................................................................................................................32

Šetnja...........................................................................................................................................................................33

Zaboravljeni osjećaj.....................................................................................................................................................34

U uho anđelu Gabrijelu................................................................................................................................................34

Pomirenje....................................................................................................................................................................35

Ikebana........................................................................................................................................................................36

Mahovina.....................................................................................................................................................................36

Pjesma koja nije mogla................................................................................................................................................37

Noć i zlato....................................................................................................................................................................37

Nemogući pastel..........................................................................................................................................................37

Zvjezdani tren..............................................................................................................................................................38

Otac.............................................................................................................................................................................38

Gitara na vjetru............................................................................................................................................................39

DRHTAJ VUČICE

Pejzaži..........................................................................................................................................................................40

San...............................................................................................................................................................................40

Razgaljena zjenica........................................................................................................................................................41

U času osame...............................................................................................................................................................41

Blagorodna noć............................................................................................................................................................42

Hoću.............................................................................................................................................................................42

Nježna pjesma.............................................................................................................................................................43

Krenuću........................................................................................................................................................................43

98

Anadolka......................................................................................................................................................................43

Raskošno poslijepodne................................................................................................................................................44

Juli................................................................................................................................................................................45

Ungarka.......................................................................................................................................................................45

Čun...............................................................................................................................................................................46

Prijatna pjesma............................................................................................................................................................46

Božja pjesma................................................................................................................................................................47

U ljetno popodne dok tramvaj škripi...........................................................................................................................47

Zavičaj..........................................................................................................................................................................47

Poslije odlaska dragoga gosta......................................................................................................................................48

Snujemo tajnu.............................................................................................................................................................49

Kasni zov......................................................................................................................................................................49

Neodložni sati..............................................................................................................................................................50

Snivanje.......................................................................................................................................................................51

Laku noć, Suzana.........................................................................................................................................................52

Ćukova snaja................................................................................................................................................................52

Pan u sumrak...............................................................................................................................................................53

S mirisom tamjana i japanskog filma...........................................................................................................................53

Strah............................................................................................................................................................................54

Meki pejzaž..................................................................................................................................................................55

Samoća........................................................................................................................................................................55

Jesen............................................................................................................................................................................56

Jabuka..........................................................................................................................................................................56

Jastuk...........................................................................................................................................................................57

Trenutak......................................................................................................................................................................57

Vučica u sumrak...........................................................................................................................................................58

Pjesma o vatri..............................................................................................................................................................59

99

Februarska nesanica....................................................................................................................................................59

Korito zebnje................................................................................................................................................................60

Vukodlačica..................................................................................................................................................................60

Davni dućan.................................................................................................................................................................61

Zaklinjanje posjdenji predio.........................................................................................................................................62

RASPEĆE

Samoće

Samoće........................................................................................................................................................................63

Mala noćna optika.......................................................................................................................................................64

Njihanje.......................................................................................................................................................................65

Davne magle................................................................................................................................................................65

Ponoćna ispovijed........................................................................................................................................................66

Neke godine.................................................................................................................................................................67

Zatečenost...................................................................................................................................................................68

Semiramida sa staniolskom krunom............................................................................................................................69

Semiramida, opet........................................................................................................................................................69

Novogodišnja...............................................................................................................................................................70

Raspeće........................................................................................................................................................................71

Pismo...........................................................................................................................................................................71

Čovjek – kojot..............................................................................................................................................................72

Čovjek – psovač...........................................................................................................................................................73

Čovjek, sam..................................................................................................................................................................74

Preneraženost..............................................................................................................................................................74

Časno djelo..................................................................................................................................................................75

Vrt naslada ili šta uraditi sa svojim starim tijelom.......................................................................................................76

100

Sporedni monstrum.....................................................................................................................................................76

Pjesma o... ..................................................................................................................................................................77

Bestijalni san................................................................................................................................................................77

Ostarjela i vampir........................................................................................................................................................78

U vrijeme kad osamljenost plavi..................................................................................................................................79

1986.............................................................................................................................................................................80

NOĆU BUDIM ANĐELE

Kazaljke u plavetnilu....................................................................................................................................................81

Pokušaj da se opiše trenutak zaljubljivanja.................................................................................................................81

Sudbonosna pjesma.....................................................................................................................................................82

Pojereno sazvježđe......................................................................................................................................................82

Fotografija...................................................................................................................................................................83

Zviježđe tikava.............................................................................................................................................................83

Nagi san.......................................................................................................................................................................84

Uskršnja zvona............................................................................................................................................................84

Ponoćno razgrtanje žara..............................................................................................................................................85

Umilno zasipanje.........................................................................................................................................................86

Nauznak, žudeći...........................................................................................................................................................87

Iskrena pjesma.............................................................................................................................................................88

PONEKAD NA MOJ PROZOR ZALUTA MJESEČINA HELENSKA

Medeja, XX stoljeće.....................................................................................................................................................89

Elektra..........................................................................................................................................................................90

Igra na pupčanoj vrpci.................................................................................................................................................90

Lezbijo..........................................................................................................................................................................91

101

To iza oblaka dolazi bludnik neprolazni.......................................................................................................................92

Kada se smiju obične žene atenske.............................................................................................................................93

PISMO

Pismo Judžinu O'Nilu94

Epitaf95

102

103