Upload
others
View
8
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ağustos - Eylül 2013
21KAPAK
33KAPAK
Bitki beslemede üstün Alman teknolojisi yeni nesil DMPP İnhibitörlü COMPO NovaTec® GübreleriHüseyin Güneş
Teknik Müdür
TÜRK çiftçisinin,
uzun yıllardır
ürünlerini kulla-
nıp yakından ta-
nıdığı COMPO
Expert firması,
COMPO Nova-
Tec® grubu gra-
nül ve damla sulama gübrelerini 2009 yı-
lından beri Türkiye pazarına sunmaktadır.
Yeni nesil DMPP inhibitörü içeren COM-
PO NovaTec® grubunda yer alan granül
ve damla sulama formülasyonlarına, her
geçen gün yeni ürünler eklenerek Türk
çiftçisinin kullanımına sunulmaktadır.
Bilindiği üzere azot, doğası gereği bitki
besin elementleri arasında çeşitli şekiller-
de kayıpları en fazla olan ve günümüzde
bilim adamları tarafından tarımsal alan-
larda efektif kullanımına yönelik araştır-
maların da en yoğun şekilde yapıldığı çok
önemli bir besin elementidir. Bu nedenle,
COMPO NovaTec® gibi, yeni teknoloji
ürünü nitrifikasyon inhibitörlü gübrelerin
kullanımı, hem azot kayıplarının azaltıl-
ması hem de tarımsal ürünlerin verim ve
kalitelerinin arttırılması açısından olduk-
ça önem arzetmektedir.
NİTRİFİKASYON İNHİBİTÖRLÜ GÜBRELER
Gübre endüstrisi, azotlu gübrelerin etkin
bir şekilde kullanımını sağlamak ve aynı
zamanda çevreye verilebilecek muhte-
mel olumsuz etkileri en aza indirgemek
için uzun yıllardır çalışmalar yapmaktadır
(Maene, 1995; Trenkel et al., 1988). Bu ça-
lışmalar sonucunda, azot kayıplarını en
aza indirgemek adına inhibitör olarak ta-
nımlanan birtakım kimyasal bileşikler bu-
lunmuş ve ticari olarak kullanıma sunul-
muştur.
Özellikle amonyumun parçalanmasında
görev alan nitrozomonas bakterilerine
yönelik nitrifikasyon inhibitörü araştır-
maları 1950'lerin sonlarında başlamıştır.
Nitrifikasyon inhibitörleri, Nitrosomonas
bakterilerinin topraktaki aktivitesini be-
lirli bir süre engelleyerek (6-10 hafta),
amonyum iyonlarının (NH4+) bakteriyel
oksidasyonunu geciktirirler. Bu bakteriler
amonyum iyonlarını (NH4+) nitrite (NO2)
dönüştürürler, daha sonra da nitrit (NO2)
Nitrobacter ve Nitrosolobus bakterileri
vasıtasıyla nitrata (NO3-) dönüştürülür.
Nitrifikasyon inhibitörlerinin başlıca kul-
lanım amacı, yıkanma yoluyla nitrat
(NO3-) ve denitrifikasyon yoluyla da top-
rak yüzeyinden nitros oksitleri (N2O)
şeklinde oluşan azot kayıplarını, mevcut
azotu daha uzun süre amonyum (NH4+)
formunda tutmak suretiyle minimize et-
mek ve bu yolla azotun etkinliğini arttır-
maktır.
Buna ek olarak, nitrifikasyon inhibitörleri,
azotun amonyum (NH4+) formundan
nitrata (NO3-) dönüşümünü geciktirerek
insan ve hayvan beslenmesinde kullanı-
lan bitkilerin bünyesinde bulunan isten-
meyen miktarlardaki yüksek nitrat (NO3)
birikimlerini de engellemektedirler (Tren-
Ağustos - Eylül 2013
KAPAK34
» kAyNAkLAr
» Maene, L.M. (1995): Changing Perception of Fertilizer Worldwide. Fertilizer Industry Round Table, Oct. 1995.
» Trenkel, ME. 2010 Slow and controlled release and Stabilized fertilizers (An Option for Enhancing
» Nutrient Use Efficiency in Agriculture ) 1.2. Nitrification İnhibitors.
kel, ME. 2010).
yeni Nesil Nitrifikasyon inhibitörü
dMPP (3,4 - dimethylpyrazol phospha-
te) nedir?
1990’ lı yıllarda BASF firması ile birçok
üniversite ve araştırma enstitüsünün da-
hil olduğu ortak bir proje geliştirilerek,
azotlu gübre üretiminde düşük miktarlar-
da kullanılabilecek inhibitörlerle ilgili yeni
bir teknoloji üzerinde çalışmaya başlan-
mıştır. Bu çalışmanın sonunda 1 dekar
alana verilecek ortalama amonyumlu
azot gübresini inhibe edebilmek için çok
düşük miktarlarda aktif maddenin yeterli
olacağı yeni ve çok özel bir amonyum in-
hibitörü keşfedilmiştir.
Bu yeni nitrifikasyon inhibitörü 3,4-di-
methylpyrazol phosphate (DMPP) adıyla
ticari olarak üretilmeye başlanmış ve bu
inhibitörle muamele edilmiş ilk ticari
markalar 1999 yılında piyasaya çıkarıl-
mıştır (Trenkel, ME. 2010).
CoMPo NovaTec® kullanımının avan-
tajları nelerdir?
1. COMPO NovaTec®, amonyum azotu-
nun nitrat azotuna dönüşümünü, toprak
sıcaklığına bağlı olarak 6 - 10 hafta süre
ile engeller. Bu şekilde, azotun nitros ok-
sitleri şeklinde atmosfere ve nitrat for-
munda yıkanarak yeraltı sularına karış-
ması suretiyle oluşan kayıplar engellenir.
Bu, gerek tarımsal üretimdeki girdi mali-
yetlerinin azaltılması, gerekse de doğal
çevrenin korunması açısından büyük
önem oluşturur.
2. COMPO NovaTec®, Azotun etkin bir
şekilde kullanımını iyileştirerek verimde
herhangi bir düşüklük yaratmadan, ta-
rımsal üretimde kullanılan azot miktarla-
rında tasarruf edilmesini sağlar.
3. COMPO NovaTec®, Uygulama sayısını
azaltarak işcilik maliyetlerini düşürür.
4. COMPO NovaTec®, Nitrifikasyonun
geciktirilmesiyle, bitki bünyesindeki nit-
rat miktarı azaltılır, meyvelerin,sebzele-
rin ve hububatların besin kalitesi ve de-
polanma ömürleri artar.
5. COMPO NovaTec®, amonyum ağırlıklı
beslemeyi teşvik eder. Bu durum, bitki
bünyesinde nitrat kullanımına kıyasla
ciddi oranda bir enerji tasarrufuna neden
olur.
Çünkü, bitkilerin bünyelerine alınan nit-
rat ve amonyum iyonları her şekilde ami-
no asitlere dönüştürülmek zorundadır.
Nitrat iyonu kullanılması durumunda, nit-
rat önce amonyuma ve daha sonra da
amonyum amino asitlere dönüştürülür,
bu bitki bünyesinde doğrudan amonyum
kullanımna göre daha fazla enerji kullanı-
mını gerektirir (Amberger, 2008b).
Amonyumun doğrudan proteinlerin ya-
pısına katılması, poliaminlerin, giberellin-
lerin ve sitokininlerin sentezine pozitif
katkı sağlar (Pasda et al., 2001b).
SONUÇ OLARAK;
Günümüzün gelişen dünyasında, tarım-
sal üretimde kullanılan azot kaynakları-
nın en büyük sorununu nitrat formunda
yıkanma ve amonyak halinde buharlaş-
ma kayıplarının oluşturması, özellikle ül-
kemiz gibi nüfusunun önemli bir bölümü-
nün geçimini tarımdan sağladığı ülkeler
için büyük önem taşımaktadır.
Nitrifikasyon inhibitörlü gübreler gibi
yeni nesil teknolojilerin kullanılması ile
yıkanma ve gaz halindeki azot kayıpları-
nın azaltılacağı ve dolayısıyla Türk çiftçisi-
nin verimine ve gelirine ciddi anlamda
katkı sağlanacağı muhakkaktır.
COMPO NovaTec® gibi gübrelerin kulla-
nımının sonucunda, gerek verim gerekse
kalite açısından, sağlanacak faydalar ile
çiftçimizin cebinde kalacak net kazancın,
ülkemizde ve uluslararası arenada yapı-
lan bir çok araştırmanın sonucunda arttı-
ğı tespit edilmiştir.