Biuletyn Klu Ogar i GonczyBu Ogara i gOńczegO …...2017/07/10 · tożsamość rasową i płeć. głowa ogara już na pierw-szy rzut oka zdradza po-krewieństwo z innym starożytnym

Ogar i GonczyBiuletyn KluBu Ogara i gOńczegO POlsKiegO

Nr 1 (10) 2012

l Ogar pOlski - żywy zabytek naszej kultury l Coogar l pOwOjenny gOńczy pOlski l rOdOwOdOwa baza gp

l wady wrOdzOne narządu wzrOku u Ogara i gOńczegOl nawigacja dla psa l trening zimOwy

wykazy hOdOwli i reprOduktOrów l kOnkursy l szkOlenia

Szanowni Państwo!

Kolejny raz, staraniem zarządu Naszego Klubu oddanie do Waszych rąk ,,papie-

rowego” biuletynu Klubu, udało się w terminie Wystawy Klubowej.

Sądzę, że każdy z Państwa sięgając po aktualny biuletyn znajdzie w nim coś

ciekawego dla siebie. Mamy trochę historii, trochę najnowszej techniki i - tak

jak apelowaliśmy - są teksty osób, które zechciały dać coś od siebie. Cieszy,

że przynajmniej część zainteresowanych podało aktualne dane reproduktorów

czy zgłosiło hodowle. Duże nadzieje wiążemy z powstaniem bazy rodowodowej.

Konieczna także jest kontynuacja księgi miotów będącej nieocenionym źródłem

informacji.

Mam nadzieję, że sięgając po biuletyn - czy to podczas dwudniowych zmagań

konkursowych, na wystawie, czy już w zaciszu domowym - spędzicie Państwo

jeszcze kilka miłych chwil z OGARAMI i GOŃCZAKAMI.

Życzę wszystkim miłej, mam nadzieję, lektury i sukcesów na niwie kynologii w imieniu:

Kasi GazdyZbyszka Didocha

Rafała Pluto-Prondzińskiegoi swoim

MARIAN PAWeł BOCIANOWSKI

skład i druk: www.przystanekwarszawa.pl

w niektórych krajach stare lokalne rasy mają status ży-wego zabytku narodowej kultury. warto byłoby także i w polsce uzyskać taki status dla naszych narodowych ras. Ogar, rasa hodowana w polsce prawdopodobnie już od czasów piastów, zalicza się do najstarszych ras europejskich gończych i mimo niełatwych dziejów pol-ski dotrwał do naszych czasów. rosyjski kynolog sa-baniejew w swej słynnej pracy poświęconej rasom myśliwskim podał, że u schyłku istnienia państwa pol-skiego istniało aż pięć typów ogara, od ciężkich i ma-sywnych psów używanych do polowań na nizinnych puszczańskich terenach polskich kresów, po lżejsze psy używane do polowań na terenach górzystych, które dały początek dzisiejszym gończym polskim. pierwot-nie istniały także i ogary szorstkowłose.dzisiejsze ogary pochodzą od psów przywiezionych przez płk. piotra kartawika z terenów wileńszczyzny, gdzie tradycyjnie hodowano ogary ciężkie i masywne, których budowa wskazywała na bezpośrednie pocho-dzenie od średniowiecznych psów świętego huber-ta. podobnie jak i ich przodkowie, ogary te posiadały wyjątkowo wrażliwy węch - „cnotliwy nos”, jak to się

niegdyś mawiało, a ich budowa związana jest właśnie z pracą tropowca, czyli psa, który powinien podążać przez wiele godzin po tropie z opuszczoną głowa. do takiej pracy niezbędne są odpowiednie proporcje ciała, muskularna i dobrze osadzona, dość długa szyja, do-bra kłoda i prawidłowe mocne kończyny. przy ocenie ogara należy wziąć pod uwagę, przede wszystkim jego typowość, jako że jest to rasa nie-zmiernie charakterystyczna, wyraźnie różniąca się od pozostałych ras gończych europy środkowej. Ogar po-został do dziś majestatycznym „królem puszczy”, ro-słym i mocnym, emanującym siłą i spokojem...przy tej okazji warto zaznaczyć, że przy ocenie rasy nie powinniśmy opierać się o podane w ostatniej wer-sji dane dotyczące masy ciała, które zostały podane omyłkowo - wedle wzorca ogar powinien być masyw-nym psem mocnej kości, co przy wysokim, jak na goń-czego wzroście, sprawia, ze niemożliwe, aby w pełni rozwinięty samiec ważył około 30 kg, waga jego powin-na się zamykać w przedziale wagowym 30-40, a nawet 45 kg, przy czym dolna granica dotyczyć powinna suk, a górna u samców.

angielska kynologia dowodzi, ze wszystkie rasy psów gończych powinno się sędziować w ruchu, w statyce jedynie dokonując ich opisu. w przypadku ogara, jest to zasada jak najbardziej słuszna. Ogar nie jest psem szybkim, powinien jednak być wytrwały i odporny, o spokojnym, ale wydajnym ruchu we wszystkich cho-dach. wiąże się to zazwyczaj z dobrze rozwiniętym przedpiersiem, dobrze kątowaną łopatką, dobrze zwią-zanymi lędźwiami i długim, mocnym i dobrze kątowa-nym zadem. duża wadę stanowi tzw. „bilardowanie” czyli wyrzucanie przednich kończyn na boki, czy też nadmierne odstawianie w ruchu łokci - wady te, bo-wiem wyraźnie ograniczają wydajność ruchu i powodu-ją szybsze męczenie się psa.O ile odstawianie łokci u młodych psów wiąże się czę-sto z niedostatecznie rozwiniętą klatka piersiową i po zakończeniu rozwoju fizycznego często zanika, to bilar-dowanie jest praktycznie trudne do wyeliminowania, co zmniejsza wartość psa, jako pomocnika myśliwego. nie pierwszy rzut oka ogar po-winien sprawiać wrażenie psa atletycznego, o dobrze rozwi-niętej muskulaturze i dobrym kątowaniu kończyn oraz o sze-rokiej mocnej klatce piersiowej. Od ogara nigdy nie wymagano wyjątkowej szybkości, stawia-no raczej na wytrzymałość, dawne ogary podczas po-lowania pokonywały galopem naprawdę długie dystan-se w trudnym puszczańskim terenie. dzisiaj moglibyśmy powiedzieć, że ogar powinien przy-pominać budową konia startującego w zawodach dłu-godystansowych - naurance…ponieważ naturalnym chodem ogara jest galop, ważne jest odpowiednie zrównoważenie ciała - pamiętajmy, że psy gończe idą tzw. „dolnym wiatrem”, powinny więc być zdolne swobodnie galopować z nosem przy ziemi. aby taki ruch był wydajny, ważna jest mocna, dość dłu-ga, muskularna i dobrze osadzona szyja, długa łopat-ka, długi grzbiet z krótką partią lędźwiową, długi dobrze umięśniony zad i masywne uda (żargonowo mówimy o „pełnych portkach”). w początkach XVii wieku jan Ostroróg w swoim traktacie „myślistwo z ogary” napi-sał: „Siła psa znaczy się grzbietem, który ma być kości-sty, pieczeniasty i długi”…. podczas oceny ogara na ringu podstawową sprawą jest jego typowość. dorosły ogar jest psem majesta-

tycznym, mocnym i atletycznym, o wyraźnym dymorfi-zmie płciowym. jako rasa ogary są późno dojrzewające i pełny rozwój samce osiągają zazwyczaj około 3 roku życia, podczas gdy suki rozwijają się nieco szybciej.młode psy wydają się dużo lżejszej budowy, często zdradzają pewien deficyt masy, który zazwyczaj wy-równuje się z wiekiem, a dymorfizm płciowy nie jest wy-raźnie zaznaczony.duże znaczenie odgrywa też głowa, która powinna być - w stosunku do całości ciała - dość duża, gdyż w galo-pie pomaga ona także utrzymać równowagę. ponieważ ogar był rasą selekcjonowaną użytkowo na przestrzeni stuleci, nic dziwnego, ze te właśnie cechy stały się dla niego typowe - pies inaczej zbudowany odstawałby od reszty złai, a w przypadku ogarów, które polowaly wy-łącznie w grupie, nie byłoby to pożądane. kiedy porównujemy ogara z innymi rasami gończych europejskich, zwraca uwagę przed wszystkim jego gło-wa, będąca wizytówką rasy - na podstawie samej gło-

wy powinno się określić tożsamość rasową i płeć. głowa ogara już na pierw-szy rzut oka zdradza po-krewieństwo z innym starożytnym gończym, blo-odhoundem, z którym ogar jest blisko spokrewniony.

jednak, w odróżnieniu od bloodhounda, głowa oga-ra powinna być szersza, natomiast podobnie powin-ny być wykształcone guzowatość potyliczna i wydat-ne łuki brwiowe. choć skóra na głowie ogara nie tworzy tak wielu zmarszczek jak u bloodhounda, powinna być dość luźna i tworzyć wyraźnie dostrzegalne zmarszcz-ki, a na szyi wyraźny łałok. skóra zbyt ściśle przylegają-ca do czaszki nie jest pożądana. Obie rasy mają też ni-sko osadzone uszy – na wysokości kącika oka i poniżej, przy czym uszy ogara powinny być krótsze i grubsze, o zaokrąglonych końcach, lekko podwijające się przed-nią krawędzią ku policzkom. wysoko osadzone i nieco uniesione ucho sprawia, ze głowa ogara traci swój cha-rakterystyczny wyraz, poza tym często bywa dowodem zbytniej pobudliwości i słabej psychiki. typowy dla ogara jest też wyraźnie zaznaczony stop, przy czym należy zwrócić uwagę, aby trzewioczasz-ka i mózgowioczaszka były jednakowej długości i były równoległe. stop u ogara tworzy kąt rozwarty, a nie kąt prosty, jak w przypadku np. pointera, jednak powinien

- żywy zabytek naszej kulturyogar polski Ogar pozostał do dziś

majestatycznym „królem puszczy”, rosłym i mocnym,

emanującym siłą i spokojem...

FOt. m. warszawa

OGAR POLSKI

4 | Biuletyn KluBu Ogara i gOńczegO POlsKiegO nr 1(10)2012 5Biuletyn KluBu Ogara i gOńczegO POlsKiegO nr 1(10)2012 |

być on wyraźnie zauważalny. kiedy patrzymy na głowę ogara z boku, należy szczególnie zwrócić uwagę, aby kufa przypominała kształtem prostokąt, zdecydowanie niepożądana jest kufa szpiczasta i słabo rozwinięta ze zbyt przylegającymi wargami. dość luźne mięsiste war-gi powinny sięgać poniżej żuchwy. podobnie jak w przypadku innych gończych, oce-niając ogara powinno się też zwrócić uwagę na jego nos, który powinien być stosunkowo duży - imć Ostro-róg pisał, iż „nos ma być wielki, nozdrza przestronna, wilgotna…” powinien zawsze być duży o otwartych nozdrzach, jak przystało na tropowca par excellence. O wyrazie głowy w dużym stopniu decyduje też oko, które nie powinno być osadzone zbyt głęboko ani też wyłupiaste. dużo można by mówić o oku ogara, któ-re zawsze powinno być czyste, wyraziste i pełne wyra-zu. powinno być też ciemne (powinno harmonizować z odcieniem podpalania), jednak nie powinno nigdy być jasne - owe jasne oko, zwane przez naszych polujących antenatów: „jastrzębim”, stanowiło bowiem dużą wadę, uważano, że psy o jasnym oku są mniej wytrzymałe i mniej zrównoważone niż psy o oczach ciemnych… nieco luźne powieki u starszych psów o obfitej skórze nie są wadą. warto przypomnieć, że entropium, wada, która ostatnio dość często występuje o wielu ras, nie-uwarunkowana jest przez luźną na głowie skórę.głowa ogara oglądana z boku powinna być prostokąt-na, trzewioczaszka i mózgowioczaszka powinny być jednakowej długości. szczęki mocne, żuchwa dobrze umięśniona, kufa masywna i tępo zakończona - nigdy nie powinna być szpiczasta lub klinowata.suki posiadają głowy delikatniejsze i nieco mniej po-marszczone, o charakterystycznym łagodnym wyrazie.Budowa ciała powinna być atletyczna, pojemna, sze-roka i głęboka klatka piersiowa, masywne kończyny, mocny korpus o krótkiej słabiźnie, dobrze umięśniony, dość długi zad.Ogar powinien stwarzać wrażenie siły i odporności. stąd też niepożądane są psy o charciej budowie, prze-sadnie podkasane, o zapadłych bokach.kończyny powinny być poprawne, masywne i dobrze umięśnione, w ruchu powinno się wyraźnie widzieć rzeźbę mięśni.Włos ogara powinien być średniej długości, gruby i elastyczny, o obfitym podszerstku, który utrzymuje się przez cały rok, nieco dłuższy na karku, udach i ogonie. zbyt krótki jedwabisty włos nie jest u tej rasy pożądany,

w polskich warunkach klimatycznych nie zabezpiecza on, bowiem czworonoga przed chłodem, co dla myśliw-skiego psa, stanowi duża wadę.kolejna istotna sprawa to ogarze umaszczenie. nie-którzy znawcy tematu nazwę „ogar” wyprowadzają od przymiotnika „ogorzały”, mimo iż klasyczne czaprako-we umaszczenie nasi przodkowie nazywali raczej „pod-żarym”.umaszczenie to charakteryzuje obecność ciemnego czapraka (przez niektórych zwanego siodłem), który może być jednolity lub o włosie przesianym, a który po-winien sięgać od ogona do głowy, jednak nigdy nie się-gając kufy. O urodzie ogara decyduje także intensywność jego umaszczenia, im cieplejsze w tonie i intensywniejsze podpalanie, tym lepiej, pamiętać jednak należy, że suki po odchowaniu potomstwa zmieniają podpalenie na ja-śniejsze, żartobliwie mawia się nawet, ze oddają one pigment potomstwu….u ogara dopuszczalne są białe odmiany, jednak są one bardzo ograniczone: dopuszczalna jest biała odmiana na piersi, strzałka na czole, koniuszki palców i czubek ogona.Ostatnia wreszcie, aczkolwiek istotna sprawa to kwe-stia ogona. ideałem byłby ogon mocny i gruby, dobrze owłosiony, szablasty, w ruchu noszony nieznacznie po-nad grzbietem. Ogon zbyt cienki i delikatny, za krótki, albo za długi lub zakręcony, wyraźnie burzy harmonię budowy psa i psuje wrażenie, nie wspominając o fak-cie, ze u psów, które podczas pracy powinny pokony-wać duże przestrzenie, ogon jako „naturalny ster” od-grywa duża rolę, szczególnie podczas poruszania się na krętych drogach. na koniec warto by wspomnieć o najczęściej spotyka-nych wadach (wzorzec mówi, że każde odstępstwo od standardu powinno być uważane za wadę). zwra-cają uwagę nieprawidłowa głowa, o płaskiej potylicy, szpiczasta kufa, zbyt napięta skora i wysoko osadzo-ne ucho, jasne oko, zbyt małe i odstające uszy, wąska i płytka klatka piersiowa, podkasany brzuch i zapadłe boki, zbyt długi, słabo związany grzbiet, słabe umię-śnienie, nadmierna nerwowość, nieprawidłowej długo-ści i źle noszony ogon, brak czapraka, nieprawidłowe uzębienie i wadliwe, mało wydajne chody.

małgOrzata caprariMiędzynarodowy sędzia kynologiczny

najstarszą wzmiankę o łowach z ogarami znajdujemy w kronikach galla anonima. do czasów władysława jagiełły wyłączne prawo polowania miał król. za pa-nowania zygmunta wielkie polowania odbywały się z olbrzymią ilością psów. jego rozporządzenie „… ża-den szlachcic miał nie ważyć zrobić kroku bez broni, niemniej psa i sokoła …”.za panowania dynastii piastów i jagiełłów nastąpił ogromny rozwój łowiectwa i wykorzystania psa gończe-go. w zapisakch kronikarskich XiV wieku znajdują się wzmianki o hodowanych specjalnie na królewskie łowy ogarach, a także o darach dla panujących w postaci psów myśliwskich od krzyżaków i książąt Śląskich. w rozrachunkach zaś z tego okresu wiele pozycji zaj-mują kwoty związane z zakupem i utrzymaniem psów. wtedy też sprowadzono psy św. huberta, psy medio-lańskie, gaskońskie, normandzkie, kurlandzkie, francu-skie, włoskie i angielskie. pierwsze wzmianki o ogarach w literaturze polskiej znajdujemy w wydanych w krakowie „księgach o go-spodarstwie” z 1954 roku „… na zając psów trzeba takich, któryby je głośnym straszyli szczekaniem jako ogarowe …”

Ogar polski to pies odporny na choroby i zmienne wa-runki atmosferyczne, wytrwały, silny i czujny. z natury bardzo łagodny i przyjacielski. użytkowo dobry dzikarz, doskonały tropowiec, nie ustępujący posokowcom. pies pracujący w najtrudniejszych warunkach terenowych, któremu nie przeszkadzają górzysty teren, błoto czy gruba pokrywa śnieżna. posiada takie cechy użytkowe jak: doskonały wiatr, ogromna pasja łowiecka, ciętość i odwaga w stosunku do zwierza, piękny głos. Obdarzo-ny jest doskonałym dolnym wiatrem, żelaznymi nogami,

„Pieśń myśliwSka”

Gdy wybije mej śmierci godzina, pochowajcie mnie w kniei zielonej niech nade mną zaszumi gęstwina hymn myśliwski radości minionej...

kiedy wiosna radosna nastanie, niech nade mną pieśń głuszca posłyszę, niechaj słonek miłosne chrapanie do snu moją mogiłę kołysze...

Gdy po letnim szaleństwie zieleni szczere złoto okryje konary, gdy nadejdzie cudny czas jesieni niech nade mną zagrają ogary...

Na ten głos, mej duszy tak miły żar zakipi w sercu wystudzone, - i ożyję, i wstanę z mogiły, chwycę broń i polecę za gonem... JuliaN eJSmONd

Czas na łowysiłą, pasją i wytrwałością. potrafi gonić zwierza całymi godzinami, a towarzyszące temu granie (koloratorowy alt suk oraz baryton psa) - inne na tropie ciepłym, inne podczas gonu na oko, a jeszcze inne, gdy osacza zwie-rza - budzi zachwyt uczestników łowów i zaproszonych gości. najlepsza złaja ogarów jest tak dobierana, aby grając tworzyła prawdziwą orkiestrę, która zawsze po-zostaje w pamięci i sercach myśliwych.

Ku Pamięci pułkownika Piotra Kartawika, odtwórcy rasy OGAR POLSKI

krzysztOF palak

OGAR POLSKIOGAR POLSKI


nie każdy wie i nie każdy spotkał się z określe-niem cOOgar. wiele osób pisze i dzwoni z zapy-taniem jak to jest z tym coogarem. Otóż, mianem tym nazwane zostały szczenięta pochodzących z krzyżówki międzyrasowej dwóch suk rasy Ogar polski oraz psa (ojca szczeniąt) rasy american black and tan coonhound. dla osobników po-chodzących z tego skojarzenia główna komisja hodowlana przy związku kynologicznym w pol-sce opracowała plan hodowlany, wskazujący na jakich zasadach psy pochodzące z tego skojarze-nia będą użyte w dalszej hodowli ogara polskiego. psy te mogą być zarejestrowane we właściwym dla właściciela oddziale zkwp, mogą uczestni-czyć w konkursach pracy organizowanych przez polski związek łowiecki, nie mogą natomiast brać udziału w wystawach psów. do hodowli zo-stają dopuszczone na podstawie przeglądu kwa-lifikacyjnego, z limitem miotów/kryć do dwóch. cały plan hodowlany dostępny jest na stronie internetowej klubu Ogara i gończego polskiego www.ogaryigoncze.pl.

l.p. płeć data ur. imiĘ matka

numer tatuażu

(pachwina)

zakwa-lifikowa-

no do hodowli

1. pies

11.0

2.20

09

zeFir

Fug

a g

alicy

jska

sfor

a

01 nb.

2. pies zaran 02 nb.

3. pies zagaj 03 tak

4. suka zOjka 04 tak

5. suka zuzia 05 tak

6. suka zadra 06 tak

7. pies

04.0

1.20

09

czarny

łapa

ze

stad

-ni

ny c

isowi

ec 07 nb.

8. pies czeŚnik 08 nb.

9. suka czajka 09 tak

10. suka czarna 10 tak

11. pies

01.0

4.20

09

szaFran

mac

ierz

anka

ze

sta

dnin

y ci

sowi

ec

11 nb.

12. pies szeryF 12 tak

13. pies szaniec 13 tak

14. pies szczerbiec 14 tak

15. pies szczygieł 15 nb.

16. suka szabla 16 tak

17. suka szanta 17 tak

18. suka szarża 18 tak

Coogarw lutym 2011 roku podczas iV międzynarodowej wystawie psów rasowych w rzeszowie odbył się przegląd kwalifikujący do hodowli psy pocho-dzące ze wskazanej krzyżówki międzyrasowej. w skład komisji kwalifikacyjnej zostali powoła-ni sędziowie międzynarodowi: pani magdalena musiał, pan marian paweł bocianowski oraz pan andrzej brabletz. Obserwatorami tego zdarzenia było niemal całe grono sędziów zaproszonych na wystawę, z przewodniczącym związku kyno-logicznego w polsce panem andrzejem manią włącznie. do przeglądu doprowadzono łącznie 12 z 18-tu osobników z trzech różnych miotów.psy zostały szczegółowo opisane, zmierzone i decyzją komisji kwalifikacyjnej zakwalifikowane do dalszej hodowli. wszystkie osobniki posiadają pełne uzębienie i zdrowe oczy tj. bez oznak en-tropium lub ektropium. część z nich, pod kątem zdrowia oczu, została przebadana przez okulistę dr. ireneusza balickiego. wszystkie osobniki zo-stały poddane badaniom dna.

we wrześniu 2011 roku w hodow-li „herbu węszynos” pojawił się pierwszy miot ii pokolenia psów po-chodzących ze wskazanej krzyżów-ki. matką szczeniąt została zadra (coogar) oraz int.ch., ch.pl. lOkis z gończaków (ogar polski). z tego skojarzenia urodziło się 11 szcze-niąt – 4 psy i 7 suczek - o imionach na literę „z”. drugi miot coogarów ii pokolenia przyszedł na świat z końcem paź-dziernika 2011 roku w hodowli „ze stadniny cisowiec”. w tym przypad-ku matką szczeniąt została łapa ze stadniny cisowiec (ogar polski), a ojcem szaniec (coogar). ze sko-jarzenia tej pary przyszły na świat 4 szczenięta – 2 pieski i 2 suczki - o imionach na literę „w”. miejmy nadzieje, że już wkrótce część z 15-tu szczeniąt ii pokolenia urodzonych w roku 2011 zostanie przedstawiona do przeglądu kwa-lifikacyjnego oraz użyta do dalszej hodowli. hodowcom życzę wytrwania i dal-szej determinacji w realizacji planu hodowlanego.

w imieniu zarządu klubukatarzyna gazda

sekretarz klubu ds. ogara polskiego

Wisieńka ze Stadniny Cisowiec, coogar, fOt. A. KuśNIeRZ

Przegląd kwalifikacyjny, Rzeszów 2011



hOdOwle Ogara pOlskiegOwykaz hodowli wg zgłoszeń hodowców

Ogar pOlski - reprOduktOry

„Goniwiatr FCI” hodowca: elżbieta polak, e-mail: [email protected]

„ze Stadniny Cisowiec” hodowca: marek kuśnierz, woj. podkarpackie, e-mail: [email protected],

„Gra z Wiatrem FCI” hodowca: irena turbiarz, zkwp o/częstochowa, tel. 664-921-285, www.grazwiatrem.pl

„z Południowej Kniei FCI”

hodowca: katarzyna gazda, rzeszów, www.ogary.pl, e-mail: [email protected], tel. 602-47-96-86,

„z Gończaków” hodowca: magdalena musiał, kraków, www.ogarpolski-gonczaki.com, e-mail: [email protected], tel. 12/423-22-77, kom. 607-563-493,

„z Huculskiej Łąki” hodowca: wojciech pośpiech, woj. mazowieckie, czarnolas kolonia 20, tel. 501-261-873

„z Beskidzkich Wysp” hodowca: jerzy Opyd, zamieście k/tymbarku, www.zbeskidzkichwysp.cal.pl, e-mail: [email protected], tel. 18/332-60-38, kom. 511-248-502,

„z Wszytkich Skoków” hodowca: renata kieś, woliczka k/rzeszowa, e-mail: [email protected], tel.17/85-60-387, kom. 692-311-438

„Niemczańskie Wzgórza”

hodowca: katarzyna cieleń, tel. kasia – 500-370-525, tomek – 607-273-327, www.ogarpolski.com.pl, e-mail: [email protected]

„Tropinos” hodowca: anna kordula-szajewska, szczecin, tel. 694-092-490,

ZKwP O/BędzinŁOSKOT z Jaśminowej Ulicy, ur. 29.05.2009, czaprakowe, (O: as-dur Olfactus m:rata z rodu udry) ZKwP ChojniceASLAN Ogary z Sowiego Gaju, ur.02.03.2006, czaprakowe, (O: andrus z rogoźnickich lasów m: laszka Ogarusy),ZKwP o/CzęstochowaKONTRABAS Goniwiatr, ur. 24.05.2009, czaprakowe, (O: sOkół goniwiatr m: kOrsa), wł. irena turbiarz, tel. 664-921-285, www.grazwiatrem.pl ZKwP o/GdyniaREKTOR z Rodu Udry, ur. 27.03.2005, czaprakowe, (O: bard z kiciborza m: udra Ostoja Ogara),ZKWP o/KaliszAFEKT Herbu Węszynos, ur. 06.07.2008, czaprakowe, (O: piastun z południowej kniei m: diuna z lianówki)ZKwP o/KatowiceDRYF z Beskidzkich Wysp, ur. 08.03.2010, czaprakowe, (O: ch.zenit z gończaków m: ch.enigma z południowej kniei)KUMPEL z Beskidzkich Wysp, ur. 12.02.2005, czapra-kowe, (O: jantar Ogarusy m: juma galicyjska sfora) RAGO Galicyjska Sfora, ur. 03.03.2004, czaprakowe, (O: akcent z wszystkich skoków m: Fuga galicyjska sfora)UCHATY Poszły w Las, ur. 09.05.2009, czaprakowe, (O: hultaj z pałudniowej kniei m: ch.dunia grające trawy)

DRAGO z Lianówki, ur. 19.03.2006, czaprakowe, (O: litwOr ze stadniny cisowiec m: harFa z mazowieckich łąk),RUNO Nadbużańskie Granie, ur. 15.08.2004, czaprakowe, (O: tangO Olfatus m: sówka goniwiatr),ZKwP o/LegionowoAS-DUR Olfactus, ur. 21.07.2006, czaprakowe, (O: sklad goniwiatr m: gawra),HULTAJ z Południowej Kniei, ur. 06.02.2005, czaprakowe, (O: kmita ze stadniny cisowiec; m: chimera z gończakówMINOR z Południowej Kniei, ur. 09.09.2004, czaprakowe, (O: tenOr Olfactus m: kOda ze stadniny cisowiec), ZKwP o/LesznoRUNO Niemczańskie Wzgórza, ur. 23.09.2010, czaprakowe, (O: rektOr z rodu udry m: rewia nadbużańskie granie), tel. ela – 608-521-659, bogdan – 606- 390-709, ZKwP o/LublinFLASH z Południowej Kniei, ur. , czaprakowe, (O: piastun z południowej kniei m: kOda ze stadniny cisowiec), wł. j. niedźwiecki, tel. 600-766-706,ZKwP o/ŁódźECHO Olfactus, ur. 12.08.2007, czaprakowe, (O: hultaj z południowej kniei m: banda Olfactus)ELECTUS Poszły w Las, ur. 05.09.2007, czaprakowe, (O: róg nadbużańskie granie m: harmOnia z południowej kniei)REWIR Ogarusy, ur. 27.10.2006, czaprakowe, (O: miOdun Ogarusy m: łOwna)FIGIEL z Południowej Kniei, ur. 27.11.2008, czaprakowe, (O: piastun z południowej kniei m: kOda ze stadniny ci-sowiec),ZKwP o/OlsztynEPOS z Południowej Kniei FCI, ur. 27.04.2006, czaprako-we, (O: tangO Olfactus m: kOda ze stadniny cisowiec)SMYK Poszły w Las, ur. 18.07.2009, czaprakowe, (O: zagraj m: harmOnia z południowej kniei) ZKwP o/OpoleCYRAN z Beskidzkich Wysp, ur. 12.10.2008, czaprakowe (O: rOkOsz Ogarusy m: enigma z południowej kniei), wł. krzysztof palak, tel. 602-516-173,EGAR z Beskidzkich Wysp, ur. 25.10.2010, czaprakowe, (O: puzOn z południowej kniei m: cytra z beskidzkich wysp), wł. krzysztof palak, tel. 602-516-173,ZKwP o/PoznańWIERNY Ogarusy, ur. 09.11.2009, czaprakowe, (O: OtrOp Ogarusy m: łowna),DEMON Bobrowisko FCI, ur. 31.01.2009, czaprakowe, (O: Ohar z rydzyńskiego lasu m: pliszka nadbużańskie granie),ZKwP o/RzeszówBRUDER, ur.01.06.2007, czaprakowe, (O: nn m: nn)KMITA ze Stadniny Cisowiec, ur. 20.07.2002, czaprakowe, (galOp ze stadniny cisowiec m: bajka ze stadniny cisowiec) LOKIS z Gończaków, ur. 06.12.2006, czaprakowe, (O: lOkis ze stadniny cisowiec m: churka z gończaków)ŁOGOSZ ze Stadniny Cisowiec, ur. 25.06.2005, czapra-kowe, (akOrd z wszytkich skoków m: klinga ze stadniny cisowiec)MAJOR z Południowej Kniei, ur. 09.09.2004, czaprakowe, (tenOr Olfactus m: kOda ze stadniny cisowiec)RUMAK ze Stadniny Cisowiec, ur. 17.10.2008, czaprakowe, (jantar ze stadniny cisowiec m: klinga ze stadniny cisowiec), e-mail: [email protected],

ZKwP o/SopotBOGAR z Matejówki, ur. 05.02.2005, czaprakowe, (O: trOp Olfactus m: rada rokosz)JAZGOT z Jaśminowej Ulicy, ur. 20.07.2007, czaprakowe, (O: puzOn z południowej kniei m: rata z rodu udry)GRAJEK Olfactus, ur. 25.05.2004, czaprakowe, (O: guŚlarz Ogaria m: basetla Olfactus)ZAGŁOBA z Gończaków, ur. 24.02.2008, czaprakowe, (O: litwOr z ZKwP o/SzczecinOTROP Ogarusy, ur. 29.03.2006, czaprakowe, (O: skald goniwiatr m: knieja hamry)Ł-BOHUN z Jaśminowej Ulicy, ur. 29.05.2009, czaprakowe, (O: as-dur Olfactus m: rata z rodu udry)ZKwP o/WałbrzychIDOL Marcelowe Ogary, ur. 17.12.2001, czaprakowe, (O: sułtan uszy na wiatr m: hajda Ogarusy)ZKwP o/WarszawaCENAR z Beskidzkich Wysp, ur. 12.10.2008, czaprakowe, (O: rOkOsz Ogarusy m: enigma z południowej kniei)ELEGANT Poszły w Las, ur. 24.04.2009, czaprakowe, (O: róg nadbużańskie granie m: harmOnia z południowej kniei)LEŚNY z Jaśminowej Ulicy, ur. 19.05.2008, czaprakowe, (O: argO z drawieńskiego boru m: łOwna Ogarusy)MAK ze Stadniny Cisowiec, ur. 12.02.2007, czaprakowe, (O: jantar ze stadniny cisowiec m: klinga ze stadniny cisowiec)ORZEŁ ze Stadniny Cisowiec, ur. 23.03.2008, czaprakowe, (O: jantar ze stadniny cisowiec m: klinga ze stadniny cisowiec)PAŁASZ z Południowej Kniei, ur. 05.10.2002, czaprakowe, (O: akOrd z wszytkich skoków m: chimera z gończa-ków),POGWAR Stary Sad, ur. 13.04.2002, czaprakowe, (O: dusiOłek z gończaków m: juka z magurskiej kniei)RÓG Nadbużańskie Granie, ur. 15.08.2004, czaprakowe, (O: tangO Olfactus m: sówka goniwiatr),ŚMIAŁEK Goniwiatr, ur. 20.06.2001, czaprakowe, (O: dusiOłek z gończaków m: cytra ze stadniny cisowiec)TROP Olfactus, ur. 14.05.2000, czaprakowe, (O: akOrd z rogoźnickich lasów m: szarża Olfactus)ZAGRAJ z Leśnej Szajki, ur. 25.02.2000, czaprakowe, (O: dusiOłek z gończaków m: kama z czapielskich jarów)ZKwP o/WłocławekAMON Olfactus mł.ch.pl, ch.pl, ur. 21.07.2006, czaprakowe, (O: skald goniwiatr m: gawra), tel. 723-692-527, www.ogarpolski-amon.pl, [email protected], ZKwP o/WrocławANDRUS z Bobrownickiej Posesji, ur. 29.03.2007, cza-prakowe, (O: idOl marcelowe Ogary m: aXana słopnicka przełęcz),RUCZAJ Niemczańskie Wzgórza, ur. 23.09.2010, czapra-kowe, (O: rektOr z rodu udry m: rewia nadbużańskie granie), tel. jacek – 692-838-144, kasia – 500-370-525.SOKÓŁ ze Stadniny Cisowiec, ur. 07.01.2009, czaprakowe, (O: jantar ze stadniny cisowiec m: łuna ze stadniny ci-sowiec)TANIEC Poszły w Las, ur. 14.07.2008, czaprakowe, (O: bard z kiciborza m: dunia grające trawy),

ZKwP o/KrakówLITWOR ze Stadniny Cisowiec, ur. 06.04.2004, czaprako-we, (O: akOrd z wszystkich skoków m: heca ze stadniny cisowiec), wł. magdalena musiał, tel. 12/423-22-77, kom. 604-563-493, www.ogarpolski-gonczaki.com, e-mail: [email protected],MAHOŃ ze Stadniny Cisowiec, ur. 12.02.2007, czaprakowe, (O: jantar ze stadniny cisowiec m: klinga ze stadniny ci-sowiec), wł. magdalena musiał, tel. 12/423-22-77, kom. 604-563-493, www.ogarpolski-gonczaki.com, e-mail: [email protected],MISZA Galicyjska Sfora, ur. 24.11.2005, czaprakowe, (O: kmita ze stadniny cisowiec m: Fuga galicyjska sfora)PUZON z Południowej Kniei, ur. 05.10.2002, czaprakowe, (O: akOrd z wszystkich skoków m: chimera z gończa-ków)UMER Ostoja Ogara, ur. 12.09.2002, czaprakowe, (O: saksOFOn goniwiatr m: jucha z magurskiej kniei),ZENIT z Gończaków, ur.24.02.2008, czaprakowe, (O:litwOr ze stadniny cisowiec m: żaba z gończaków), wł. magdalena musiał, tel. 12/423-22-77, kom. 604-563-493, www.ogarpolski-gonczaki.com, e-mail: [email protected],ZKwP o/ KrosnoORFO pod Egidą Lamii, ur. 26.05.2006, czaprakowe, (O: runO nadbużańskie granie m: galicyjska sfora), BARTNIK Herbu Węszynos, ur. 26.11.2009, czaprakowe,(O: bruder m: diuna z lianówki),



jeszcze przed i wojną Światową na terenie podkar-pacia utrzymywane były rodzime psy gończe w dość wyrównanym typie. bogate w zwierzynę łowną, trud-no dostępne dla naganki tereny górskie, a przede wszystkim zamiłowanie do „flincicki i polowacki” górali sprawiły, że psy te były powszechnie hodowane. były one mniejsze od ogara - do 60 cm, lżejsze i czarno podpalane. józef pawłusiewicz, urodzony na terenie dzisiejszych bieszczad, od najmłodszych lat stykał się z nimi. utrzymywał psy takie jego ojciec, dziadek, bracia i sąsiedzi. pierwszą parę ogarów i broń otrzymał w wieku 12 lat i polował z psami w tym typie do końca życia. po ii wojnie Światowej był sędzią pracy, członkiem hono-rowym związku kynologicznego, organizatorem i wielo-letnim kierownikiem zakładu tresury psów służbowych w sułkowicach. za zasługi został odznaczony przez polski związek łowiecki złotym, srebrnym i brązowym medalem. danuta abramowska w swej pracy magisterskiej (ze-szyty sggw) na podstawie pomiarów zoometrycznych

powojenny

gońCzy polskiprzeprowadzonych w 1967 roku w hodowli józefa pawłusiewicza „z karpat” tak określiła pokrój tych psów: „(...) Psy płytkie, wskazują tendencje do przebu-dowania. Głowa w stosunku do masy ciała nieco duża, o kształcie zbliżonym do trójkąta. fafle dość skąpe, cienkie, szyja stosukowo długa, nie gruba, bez zazna-czonego podgardla. tułów niezbyt masywny, długi. Pies nie dość kościsty, wysokonożny, sierść krótka. Ogon długi i dość cienki. Maść czarna, czerwono podpalana z przewagą czarnego koloru (...)” w latach 50 i 60-tych ubiegłego stulecia psy józefa pawłusiewicza z przydomkiem „z karpat”, andrzeja niessyty z przydomkiem „gon” (mieszkający w kra-kowie, a później na terenach bieszczad), piotra boli-głowy z krynicy i andrzeja nartowskiego z krakowa pokazywane były na wystawach, wpisywane do księgi wstępnej, a następnie do pkru jako ogary polskie. także na znaczku pocztowym wydanym w 1960 roku widzimy typowego przedstawiciela hodowli józefa pawłusiewcza.

FOt. m. warszawa

gończy PoLSKI

Leszczynowy GajHODOWLA

DONAT PIEROŻYŃSKI

Gończy Polskitel. 505 101 293

leszczynowygaj.r.pl

www.e-gonczy.pl

PETRUS et Lupus FCI

13Biuletyn KluBu Ogara i gOńczegO POlsKiegO nr 1(10)2012 |

pierwszą próbę wzorca i zdjęcia pełnorodowodowych egzemplarzy ogarów j. pawłusiewicza zamieścił ru-dolf kryspin w 1958 roku w czasopiśmie związkowym „pies”. rozłam nastąpił z chwilą sprowadzenia przez płk. kartawika z wileńszczyzny w 1959 roku dwóch par ogarów. były to psy o umaszczeniu czaprakowym, większe i mocniejszej budowy, niż hodowane na tere-nach górskich. na bazie psów płk. kartawika (hodowla „z kresów”) jerzy dylewski opracował wzorzec oga-ra polskiego, który obowiązuje do dnia dzisiejszego. w tej sytuacji ogary w typie hodowanym przez j. paw-łusiewicza okazały się wadliwe i nie odpowiadające zatwierdzonemu przez Fci w 1967 roku wzorcowi oga-ra polskiego. co pewien czas rozlegały się głosy, by kontynuować hodowlę psów w tym typie, nazywając je dla odróżnienia ogarami małopolskimi, karpackimi, bieszczadzkimi czy też najczęściej ogarami pawłusie-wicza. zamierzenia te kończyły się na ogół polemikami, który ogar jest naprawdę rodzimą rasą i jak ten drugi typ miałby się nazwać.zgodnie z zaleceniem zarządu głównego związku ky-nologicznego w polsce - odnalezienia i zainicjowania

Wystawa WARSZAWA 1982 r.

Wystawa CZĘStOCHOWA 1982 r.

płk Józef Pawłusiewicz ze swoimi psami

Wystawa KRAKÓW 1964 r.

hodowli psów w typie ogara, które nie odpowiadały za-twierdzonemu wzorcowi, podjął się rzeszowski Oddział zkwp pod przewodnictwem stanisława skarbka, który to w dniu 19 października 1969 roku zorganizował ogól-nopolski przegląd takich właśnie psów. do przeglądu stawiło się raptem 10 psów, ale żaden z nich nie był w typie poszukiwanym (2 ogary kartawikowskie, a resz-ta to mieszańce z posokowcami). nie potrafię podać powodów tak niskiej frekwencji, gdyż na terenie ówcze-snego województwa rzeszowskiego było w tym czasie około kilkaset egzemplarzy psów w poszukiwanym ty-pie, a sam józef pawłusiewicz posiadał ich około 30 sztuk. kilkakrotnie podejmowane były próby łączenia oby typów, ale nie dały one spodziewanych efektów. w grudniu 1975 roku (1975?n?24,25.26.Xii) janusz atlas zamieścił w dzienniku „sztandar młodych” repor-taż o józefie pawłusiewiczu pt. „Ostatni ułan na połoni-nie”. pozwolę sobie zacytować słowa j. pawłusiewicza z tego tekstu „ (...) Mam pewne zasługi w utrzymaniu na polskiej ziemi rasy ogarów. Szukałem parę lat w okolicy odpowiednich sztuk i jak już były trzy to wiedziałem, że nie dam im wymrzeć. Dzisiaj tych ogarów jest około 500 a ja sam trzy trzymam, bo to zwierzęta piękne i mą-dre, a do polowań wymarzone. Najstarszy jest łowisz. 10 lat już ma i żaden inny ogar mu nie dorówna. Ale trzy tygodnie go już leczę po wycieczce na dzika, zdrowo go odyniec pokiereszował. Pysk do tej pory ma jak balon. Ale to mocny pies i odważny. Wykuruje się i jeszcze z większą pasją na polowania pójdzie. Nutka ma lat 7 i to jest mój największy niezawodny przyjaciel. Za to jej syna śpiewaka na smyczy muszę prowadzić, bo by zaraz sam na polowanie ruszył. Jak wydorośleje może powagi trochę nabierze. (...)”.

Ostatnie lata życia płk pawłusiewicz spędził w biesz-czadach. tam na przydzielonej mu przez państwo paro-hektarowej działce w rajskiem nad sanem wybudował dom, który stoi po dziś dzień. tam gospodarzył i oczy-wiście polował. cieszył się ogromną popularnością wśród miejscowej ludności. już po jego śmierci (09 lu-tego 1999 roku) ukazała się jego autobiografia wydana w 1981 roku pod tytułem „na dnie jeziora”, która obec-nie doczekała się drugiego wydania. Opisy jego psów oraz polowań z nimi znajdujemy też w uroczej książce dla młodzieży - wandy żółkiewskiej „dzikus, czyli wyję-ty spod prawa” (wydana w 1976 i 1988 roku).dzięki zamiłowaniu i pasji łowieckiej myśliwych, nie przywiązujących wagi do dokumentacji hodowlanej, psy ocalały przez całą tę zawieruchę. w roku 1982 na warszawskiej wystawie pokazano kilkanaście psów w typie psów j. pawłusiewcza (dzięki apelom i zaangażowaniu śp. kazimierza Ściesińskiego i mał-gorzaty szmurło). sędziowie i myśliwi rozpoznali w prezentowanych psach potomków dawnego ogara płk. pawłusiewicza. ponad 15 lat hodowli tych psów bez współpracy ze związkiem kynologicznym dowiodło, że istnieje faktyczne zapotrzebowanie w łowisku na tego typu psa, a staropolska tradycja „polowań z ogary” - na-wet nie uznanego typu - nie zginęła. w 1981 roku prace nad restytucją rasy podjął, powołany rok wcześniej pod moim przewodnictwem, klub Ogara polskiego. decy-zją plenum zarządu głównego z marca 1983 otwarto odrębną księgę wstępną dla psów w typie hodowanym przez płk. pawłusiewicza i zatwierdzono dla nich, bar-dzo kontrowersyjną wówczas, nazwę gOńczy pOl-ski - przekształcając tym samym klub Ogara polskie-go, na klub Ogara i gończego polskiego. zaczęliśmy od zbierania materiałów, opisów, poszukiwań w terenie psów w tym typie. dokonywano pomiarów zoometrycz-nych, porównując je z przeprowadzonymi w roku 1962 przez danutę abramowską. Organizowano przeglądy i opiniowano wpisy do kw. z pomocą klubowi przyszła wówczas prof. jadwiga dyakowska oraz rada nauko-wa przy związku kynologicznym. pierwszym wpisanym do księgi wstępnej gończym polskim była suka o imie-niu gama urodzona w lutym 1982 roku, a przywieziona do krakowa z bukowiny tatrzańskiej przez henryka żywickiego. po zakwalifikowaniu tej suczki do hodowli, skojarzona została z psem o imieniu antek (kw nr 11) dając początki hodowli o przydomku „od krakowskich muzykantów”. księga wstępna nr 2 to suczka mera

gończy PoLSKIgończy PoLSKI


Prezentacja gończych polskich dla Rady Naukowej

fuGA z Gorczańskiego Sioła i CZAJKA Inny świat (hodowla INNY świat)

GAMA

MeRA

AMI II AtOM

urodzona 15.05.1978 roku po belli i zagraju. była ona założycielką hodowli „z gorczańskiego sioła” pani ewy danielskiej z katowic, a pochodziła z niewielkiej osady studzionki nad Ochotnicą w gorcach. równo-cześnie przywieziony był jej miotowy brat o imieniu FidO (wł. marek szkaradek z katowic). Opisu kwalifika-cyjnego tego psa dokonał mec. lubomir smyczyński. nr 3 księgi wstępnej to trOp (miotowy brat gamy), a numer 4 to ami z bukowiny tatrzańskiej - przodek wie-lu współczesnych gończych polskich. księga wstępna z numerem 5 to warszawska suczka aga urodzona 20.09.1978 roku (bartek - szura). była ona matką pierwszego metrykowego miotu w rasie gończy polski z przydomkiem „leśna zgraja” po atOmie (miot uro-dzony 04 marca 1983 roku). natomiast pierwszy miot rodowodowych gończych (pkr) urodził się w hodowli z przydomkiem „czworonożni żeglarze” w warszawie. gończy polski był tematem trzech posiedzeń z udzia-łem rady naukowej, klubu i sędziów specjalistów ras myśliwskich. Odbyły się one kolejno w: kwietniu 1982, kwietniu 1983 i październiku 1984 roku na terenie kra-

kowskiej akademii rolniczej i połączone z pokazem psów w typie rasy. wzorem dla stworzonego wówczas wzorca gończego polskiego (zatwierdzonego przez zarząd główny i obowiązującego po dziś dzień - za wyjątkiem późniejszej zmiany dotyczącej umaszcze-nia) był rumcyk z bukowiny. w tym samym okresie prof. kazimierz Ściesiński sprecyzował też własny pro-jekt wzorca rasy. nie został on jednak zaakceptowany przez zarząd główny zkwp. w 1983 roku kol. dariusz kołucki w ramach swej pracy magisterskiej (promotor - kazimierz Ściesiński) ponownie dokonał takich samych pomiarów zoometrycznych aktualnej populacji gończe-go i porównał je z pomiarami z roku 1969. stał się też najgorliwszym zwolennikiem gończych polskich kupu-jąc FugĘ z gorczańskiego sioła i rejestrując hodowlę czynną po dziś dzień pod przydomkiem „inny Świat”. jak widzimy pierwsze zarejestrowane psy i ich hodow-le były w rękach tzw. nie myśliwych. dopiero w póź-niejszych latach gończy polski był wykorzystywany w łowiectwie i znalazł prawdziwych entuzjastów wśród myśliwych. pierwszym gończym polskim uczestniczącym w pró-bach dzikarzy był wańtuch inny Świat.

magdalena musiałMiędzynarodowy sędzia kynologiczny


c.d.n.

16 | Biuletyn KluBu Ogara i gOńczegO POlsKiegO nr 1(10)2012

mamy nadzieję, że poprzez pokazanie stanu ilo-ściowego gończego baza wspomoże starania zk o ostateczne uznanie gończego polskiego, jako w pełni ukształtowanej, osobnej rasy przez między-narodową Federację kynologiczną (Fci).korzystanie z bazy jest bezpłatne. Osoby wprowa-dzające dane – zafascynowane rasą – zajmują się tym hobbystycznie w czasie wolnym od pracy. infor-macje zawarte w bazie pochodzą w głównej mierze od osób urzeczonych gończymi – właścicieli (wielkie podziękowania dla p. bożeny karskiej) i hodowców (szczególne podziękowania dla p. wojciecha ma-chaja – właściciela hodowli cnotliwy nos – który odręcznie spisał dla nas ponad 260 psów ze swojej hodowli). dane zbieramy ze stron internetowych, z katalogów wystawowych, z ogłoszeń, poprzez e-maile, rozmo-wy telefoniczne i osobiste. dziękujemy wszystkim ho-dowcom i właścicielom, którzy odpowiedzieli i nadal odpowiadają na nasze pytania i prośby. chcielibyśmy wierzyć, że hodowcy, którzy do tej pory nie odpowiedzieli, zmienią zdanie, pochwalą się swo-imi miotami i pomogą nam spisać wszystkie gończe.w niedługim czasie baza zostanie zmodyfikowana, jak?, w niedługim czasie zobaczycie!.dzięki uprzejmości admina gończypolski.info.pl (użyczeniu schematu bazy) powstaje także podob-na baza dla ogarów polskich, która już wkrótce ujrzy światło dzienne (aktualnie w bazie jest 2070 Oga-rów), choć nadal wymaga uzupełnienia jeszcze wielu danych. tym samym obydwie polskie rasy gończe będą dysponowały zbiorem danych, do których jesz-cze nigdy dostęp nie był tak łatwy. Oby posłużyło to dobru naszych gończych i ogarów, i umożliwiło roz-wój tych ras. należy jednak pamiętać, że ze względu na dynamikę populacji (nowe mioty, osiągnięcia ale także odejścia psów) baza taka tylko wtedy będzie aktualna, jeżeli hodowcy i właściciele w miarę na bieżąco będą dostarczali do niej informacji. czyli wszystko w naszych rękach!

www.gonczypolski.info.pljanusz pOwałOwski

hOdOwle gOńczegO pOlskiegOwykaz hodowli wg zgłoszeń hodowców

„Gończa Fantazja”hodowca: aneta admaczuk, woj. podkarpackie, rzeszów,

tel. 600-78-59-68, www.borowkagonczypolski.blox.pl

„Gończy Mazowiecki”hodowca: edward i angelika lipsccy,

woj. mazowieckie, 09-130 baboszewo, dłużeniowo 41,

tel. 694-746-133, 724-494-406,

„Gończy Urok”www.gonczyurok.republika.pl, e-mail: [email protected]

„Psia Awangarda”hodowca: aleksandra woźnica, woj. śląskie, tel. 607-338-704,

www.psiaawangarda.eu, e-mail: [email protected]

„z Huculskiej Łąki”hodowca: wojciech pośpiech,

woj. mazowieckie, czarnolas kolonia 20,

tel. 501-261-873

pierwsze pomysły stworzenia rodowodowej bazy gończego polskiego na wzór internetowej bazy posokowców pojawiły się w 2007 r. zbierania da-nych podjął się właściciel czekana cnotliwy nos – krzysztof wnęk. niestety pomysł upadł z powo-dów finansowych i małego zainteresowania. na przełomie lat 2010/11 idea pojawiła się ponownie. tym razem udało się. właściciel hultaja cnotliwy nos – przemyślał temat, znalazł i sfinansował infor-matyka gotowego podjąć się zbudowania bazy dla gończych. prace trwały około 4 miesięcy w całko-witej tajemnicy. następnie zaproponował czterem osobom moderowanie powstałą bazą. dzięki tym osobom baza gończych powoli stawała się faktem. „wklepywanie” danych do bazy trwało dzień w dzień, do późnych godzin, często do bladego świtu. grze-chem byłoby nie wspomnieć o nich. są to: tomasz chęciński („ikar” z zielonego forum), piotr wesołow-ski („Olter” z zielonego forum), joanna woźniewicz („asia_i_bora” z zielonego forum).Światło dzienne baza ujrzała w kwietniu 2011 mając wpisanych zaledwie 400 psów. pierwszego sierpnia tego roku baza zawierała już ponad 3800 gończych i

wiemy, że nadal nie jest to całość populacji gończe-go polskiego.baza rodowodowa nie jest związana ani ze związkiem kynologicznym ani z klubem Ogara i gończego pol-skiego, choć bardzo liczymy w przyszłości na pomoc z ich strony przede wszystkim w zakresie dostępu do rodowodów i wyników wystaw co umożliwi uzupeł-nienie wszystkich danych, do których jako szeregowi członkowie zkwp nie mamy dostępu. mamy nadzie-ję, że wkrótce taka współpraca nastąpi.celem bazy jest także ułatwienie pracy hodowcom poprzez pokazanie przodków poszczególnych psów, wyliczanie stopnia inbredu w wybranych skojarze-niach, czy choćby pokazanie możliwości wyboru reproduktora lub znalezienie imion dla miotu. baza daje osobom, które są zainteresowane rasą ogrom-ne możliwości. „zwykły” posiadacz gończego może znaleźć w bazie zdjęcia przodków swojego psa i dowiedzieć się o ich osiągnięciach. może pobrać i zamieścić rodowód swojego psa na własnej stronie internetowej. często taki rodowód zawiera więcej pokoleń przodków niż oficjalny rodowód ze związku kynologicznego.

rodowodowa baza gończego polskiego



OBÓJ na Otoku, ur. 19.05.2008, czarne podpalane, (O: atOs piękna wieś m: Orawa kłusująca sfora Fci)ZKwP o/Poznań FAGOT Gończa Radość FCI, ur. 28.02.2010, czarne podpa-lane, (O: smerek z beskidzkiego matecznika m: iga rum-cajskowe Obejście)IRON Goniec Pomorski, ur. 28.04.2003, czarne podpalane, (O: mOrus wilczy pazur m: zwinka z wójtowej wsi)OBÓJ ze Studenckiej Biedy, ur. 29.04.2009, czarne podpa-lane, (O: pra FOrce kłusująca sfora m: eria z huculskiej łąki)BERDYSZ Herbu Weszynos, ur. 22.01.2004, czarne podpa-lane, (O: amOr dzicza Ostoja m: smuga cnotliwy nos)BARD Park Wawelski, ur. 06.06.2005, czarne podpalane, (O: relaks hulaj dusza m: aria goniec kresowy tarnopolski)SMEREK z Beskidzkiego Matecznika, ur. 15.03.2007, czar-ne podpalane, (O: majOr ziębowe wzgórze m: aria czarny tulipan)NEFRYD Grajacy Gon, ur. 30.04.2005, czarne podpalane, (O: lukas z jabłończa m: łuzka kłusująca sfora)ZKwP o/Radom DROKS z Huculskiej Łąki ch.pl, ur. 03.10.2006, czeko-ladowe podpalane, (O: argO gończy raj m: jawa goniec pomorski), pkr.Vi-11128, woj. mazowieckie, czarnolas, tel. 501-261-873 ZKwP o/RzeszówCAR Czarny Tulipan, ur. 15.04.2004, czarne podpalane, (O: atut czarny tulipan m: hetty z suchej strugi), rej.oddz. 6532/XiV/04 rzeszów, wł.: stanisław piotrowski, dębica, tel. 602-787-264, e-mail: [email protected], [email protected], http://www.gonczepolskie.plDON z Elklandu, ur. 24.01.2009, czarne podpalane, (O: las-er Olfactus m: aura prima goniec)DUKAT Herbu Weszynos, 01.06.2006, czarne podpalane (O: amber z doliny bystej m: smuga cnotliwy nos)EKSTER z Huculskiej Łąki, ur. 15.03.2007, czarne podpa-lane, (O: argO gończy raj m: jawa goniec pomorski), rej.oddz. 6813/XiV/04 rzeszów, wł.: stanisław piotrowski, dębica, tel. 602-787-264, e-mail: [email protected], [email protected], http://www.gonczepolskie.plZKwP o/RybnikECHO Herbu Węszynos, ur. 03.01.2007, czarne podpalane, (O: amber z doliny bystrej m: smuga cnotliwy nos)ZKwP o/SłupskBÓR z Beskidzkiego Matecznika, ur. 29.10.2003, czarne podpalane, (O: sim z warmińskich szczekaczy m: aria czar-ny tulipan)ZKwP o/SopotATOS Piękna Wieś, ur. 01.02.2005, czarne podpalane, (O: lukas z jabłończa m: dOXa z jaśminowej ulicy)BEJ Czas na Łowy, ur. 04.05.2006, czarne podpalane, (O: sim z warmińskich szczekaczy m: żarna wilczy pazur)CEZAR Piękna Wieś, ur. 16.05.2007, czarne podpalane, (O: lukas z jabłończa m: dOXa z jaśminowej ulicy)CZEKAN Cnotliwy Nos, ur. 16.05.2007, czarne podpalane, (O: nicpOń cnotliwy nos m: wisła cnotliwy nos)HOSPODAR Wędrowiec do Świtu, ur. 09.02.2004, czarne podpalane, (O: sim z warmińskich szczekaczy m: balsami-na goniec pomorski)ZKwP o/WarszawaARGO Gończy Raj, ur. 13.07.2001, czarne podpalane, (O: mOrus wilczy pazur m: scarlet z grającej sfory)

AMOR z Elklandu, ur. 26.01.2006, czarne podpalane, (O: akOrd dzicza ostoja m: aura prima goniec)BARDAN Gończy Stok, ur. 13.04.2010, czarne podpalane, (O: hultaj cnotliwy nos m: eksta z huculskiej łąki) BRYLANT Kłusująca Sfora, ur. 18.12.2007, czarne podpala-ne, (O: łOtrzyk kłusująca sfora m: kłusanka)CASTOR od Wiarusa, ur. 02.09.2007, czarne podpalane, (O: atOs piekan wieś m: knieja goniec pomorski),CZEMPION Domini Canes, ur. 07.05.2003, czarny podpa-lany, (O: lauFer rumcajsowe Obejście m: duda goniec pomorski)FAGOT od Wiarusa, ur. 08.04.2009, czarne podpalane, (O: ulises kłusująca sfora m: knieja goniec pomorski)FRED Czarnowski Trop, ur. 24.04.2005, czarne podpalane, (O: arghO gończy raj m: niwa cnotliwy nos)GROT z Huculskiej Łąki, ur. 31.05.2010, czarne podpalane, (halny z beskidzkiego matecznika m: jawa goniec pomor-ski), pkr.wu.Vi-14971, wł. wojciech gołąb, tel. 601-33-52-93, e-mail: [email protected] HAJDUK Goniec Pomorski, ur. 13.04.2002, czarne podpala-ne, (O: Obój cnotliwy nos m: aria goniec pomorski)HAJDO Leśny Amok, ur. 09.07.2009, czarne podpalane, (O: FOlik laufer polski m: dubeltówka herbu weszynos)HULTAJ Cnotliwy Nos, ur. 12.07.2007, czarne podpalane (O: amOr dzicza Ostoja m: bierka cnotliwy nos)MORUS Rumcajsowe Obejście, ur. 10.09.2001, czarne podpalane, (O: muskat cnotliwy nos m: citra rumcajso-we Obejscie)NERO, ur. 20.06.2006, czarne, (O: nn m: nn)OZON na Otoku, ur. 19.05.2008, czarne podpalane, (O: atOs piękna wieś m: Orawa kłusująca sfora)RELAKS Hulaj Dusza, ur. 11.10.2000, czarne podpalane, (O: arOn rumcajsowe Obejście m: hajda cnotliwy nos)SZAFIR z Willi Polanka, ur. 23.08.2009, czarne podpalane, (O: relaks hulaj dusza m: srOczka z beskidzkiego ma-tecznika)TROP od Gajowego Maruchy, ur. 14.08.2003, czarne pod-palane, (O: relaks hulaj dusza m: tuka tuhanów)TUAN Tuhanów, ur. 12.03.1998, czarne podpalane, (O: Fidel inny Świat m: iga dar natury)Sirius TYMON, ur. 15.06.2004, czarne podpalane, (O: mOrus rumcajsowe Obejście m: Fraza goniec pomorski)ZKwP o/WrocławABACTOR Petrus at Lupus, ur. 27.08.2009, czarne podpala-ne, (O: nurt inny Świat, m: burza wilczy pazur)BARD Olfactus, ur. 25.10.2001, czarne podpalane, (O: nicpOń cnotliwy nos, m: bajka goniec pomorski)LAKI Goniec z Grabiszyna, ur. 21.01.2008, czarne podpala-ne, (O: bard Olfactus, m: FiOna skrajni Optymiści)TALAR Goniec Małopolski, ur. 17.01.2009, czarne podpala-ne, (O: idOl goniec pomorski, m: eska herbu węszynos)VERITAS Petrus et Lupus, ur. 10.06.2008, czarne podpala-ne, (O: bOrOwy herbu węszynos, m: burza wilczy pazur)ZAGRAJ Cnotliwy Nos, ur. 30.06.2003, czarne podpalane, (O: nicpOń cnotliwy nos, m: psOtaQ cnotliwy nos)ZKwP o/ZabrzeHALNY z Beskidzkiego Matecznika, ur. 23.07.2007, czarne podpalane, (O: supeł z warmińskich szczekaczy m: gawra z beskidzkiego matecznika)PAGON Śpiewna Zgraja, ur. 06.02.2007, czekoladowe pod-palane, (O: majOr ziebow wzgórze m: maga Śpiewna zgraja),RODAN Hulaj Dusza, ur. 11.10.2000, czarne podpalane, (O: arOn rumcajsowe Obejście m: hajda cnotliwy nos)

ZKwP o/BiałystokCZAR z Elklandu, ur. 02.06.2008, czarne podpalane, (O: las-er Olfactus m: aura prima goniec)DINO z Elklandu, ur. 24.01.2009, czarne podpalane, (O: las-er Olfactus m: aura prima goniec)ZKwP o/Bielsko-BiałaKRYWAŃ Wiślański Trop, ur. 01.01.2010, czarne podpalane, (O: nemrOd kłusująca sfora m: jegła wiślański trop)MAJOR Ziębowe Wzgórze, ur. 07.06.2003, czekoladowe podpalane, (O: LUKAS z Jabłończa M: DIANA Goniec Pomorski)MAUZER z Beskidzkiego Matecznika, ur. 03.06.2002, czarne podpalane, (O: sim z warmińskich szczekaczy m: aria czarny tulipan)HULTAJ Wilczy Pazur, ur. 04.07.2005, czekoladowe podpa-lane, (O: majOr ziębowe wzgórze m: nuka)ZKwP o/CzęstochowaAMIR Leśny Amok, ur. 12.06.2008, czarne podpalane, (O: ma-jOr ziębowe wzgórze m: dubeltówka herbu węszynos)ZKwP o/GdyniaDRAŃ Goniec Pomorski, ur. 14.01.2001, brązowe podpala-ne, (O: Obój cnotliwy nos m: aria goniec pomorski)ZKwP o/KaliszAZYL Czarny Tulipan, ur. 22.02.2000, czarne podpalane, (O: nicpOń cnotliwy nos m: mela z brzozowej)BADI Z Kurpiowskich Uroczysk, ur. 12.04.2006, czekola-dowe podpalane (O: apis prima goniec m: hetty z suchej strugi)ZKwP o/KatowiceHUBERTUS Leśny Amok, ur. 09.07.2009, czarne podpalane, (O: FOlik laufer polski m: dubeltówka herbu węszynos)MAUR Kłusująca Sfora, ur. 14.09.2002, czarne podpalane, (O: bOhun rumcajsowe Obejście m: lanca kłusująca sfora)OPUS Kłusująca Sfora, ur. 09.08.2004, czarne podpalane, (O: nelsOn rumcajsowe Obejście m: lara kłusująca sfora)REZON Śpiewna Zgraja, ur. 13.05.2008, czekoladowe pod-palane, (O: majOr ziębowe wzgórza m: maga Śpiewna zgraja)VIGO Petrus et Lupus, ur. 2008-06-10, czarne podpalane, (O: bOrOwy herbu węszynos m: burza wilczy pazur)ZKwP o/KielceNERO, 01.01.1999, czarne podpalane, (O: nn m: nn), MORUS Wilczy Pazur, 17.05.1997, czarne podpalane, (O: gamrat cnotliwy nos m: psOtka cnotliwy nos)ZKwP o/KrakówAMBER Z Doliny Bystrej, ur. 14.02.2003, czarne podpalane, (O: relaX hulaj dusza m: tasja tuchanów)ARGON Cnotliwy Nos, ur. 01.01.2005, czarne podpalane, (O: łOtrzyk kłusująca sfora m: wilga cnotliwy nos)IDOL Goniec Pomorski, ur. 28.04.2003, czarne podpalane, (O: mOrus wilczy pazur m: zwinka z wójtowej wsi)RABAN z Huculskiej Łąki, ur. 23.03.2008, rudy, (O: supeł z warmińskich szczekaczy m: jawa goniec pomorski)TROP, ur. 2007, czarne podpalane, (O: nn m: nn)ZAGRAJ, ur. 2007, czarne podpalane, (O: nn m: nn)WERS Domini Canes, ur. 27.11.2006, czarne podpalane, (O: apis prima goniec m: duda goniec pomorski)

ZKwP o/KrosnoHALICZ Gończa Fantazja, ur. 06.02.2009, czarne podpala-ne, (O: zagaj m: beza herbu węszynos)ZKwP o/LegionowoARES Gończy Mazowiecki, ur. 14.09.2006, czarne podpala-ne, (O: sim z warmińskich szczekaczy m: era goniec pomor-ski), wł. edward lipski, woj. mazowieckie, 09-130 boboszewo, dłużniewo 41, tel. 694-746-133, CWAŁ Olfactus, ur. 29.11.2006, czarne podpalane, (O: apis prima goniec m: bajka goniec pomorski), FAGOT ze Szczypiornickich Pól FCI, ur. 2007.11.11, czar-ne podpalane, (O: irOn goniec pomorski m: hajka wilczy pazur), NAŁÓG ze Studenckiej Biedy, ur. 24.09.2008, czarne pod-palane, (O: dunaj z huculskiej łąki m: tahira z suchej strugi),ZKwP o/LublinAS-MOL z Kosmalanki, ur. 29.09.2003, czarne podpalane, (O: nero m: Fauna goniec pomorski)ZKwP o/ŁódźKAPRYS Zimowale, ur. 21.09.2007, czarne podpalane, (O: las-er Olfactus m: Furia laufer polski)WILEKI ŁOWCA Kłusująca Sfora, ur. 08.02.2007, czarne podpalane, (O: nemrOd kłusująca sfora m: lanca kłusu-jąca sfora)ZKwP o/Nowy TargZEFIR ze Strzeleckiego Gaju FCI, ur.23.04.2010, czarne podpalane, (O: alF smogorzewska zagroda m: akcja no-tecka Ostoja) ZKwP o/OlsztynCASTOR od Wiarusa FCI, ur. 02.09.2007, czarne podpalane, (O: atOs piękna wieś m: knieja goniec pomorski)CEDR z Elklandu, ur. 02.06.2008, czarne podpalane, (O: las-er Olfactus m: aura prima goniec)CZAR Domini Canes, ur. 07.05.2003, czarne podpalane, (O: lauFer rumcajsowe Obejście m: duda goniec pomorski)CZOK Domini Canes, ur. 07.05.2003, czarne podpalane, (O: lauFer rumcajsowe Obejście m: duda goniec pomorski)FIGO Rumcajsowe Obejście, ur. 09.09.2006, czarne podpa-lane, (O: dingO rumcajsowe Obejście m: eta rumcajsowe Obejście)LAUFER Rumcajsowe Obejście, ur. 14.06.2000, czarne pod-palane, (O: muskat cnotliwy nos m: drumla cnotliwy nos)PAMIR Zimowale, ur. 13.06.2004, czarne podpalane, (O: baszkir Olfactus m: Furia laufer polski)SOKÓŁ El-Halem, ur. 01.01.2010, czarne podpalane, (O: wileki łOwca kłusująca sfora m: nimFa inny Świat) ZKwP o/OpoleBEMOL ur. 07.12.2005,czarne podpalane, (O: nn m: nn) ENZO Herbu Węszynos, ur. 03.01.2007, czarne podpala-ne, (O: amber z doliny bystrej m: smuga cnotliwy nos) HAŃCZA Reflatus, ur. 04.12.2005, czarne podpala-ne, (O: majOr ziębowe wzgórze m: breFka Olfactus) LUPAR Kłusująca Sfora FCI, ur. 20.09.2000, czarne podpa-lane, (O: nicpOń cnotliwy nos m: lutnia cnotliwy nos)MAJAK Sfora Grzymały, ur. 26.09.2005, czarne podpalane, (O: irOn goniec pomorski m: kryza sfora grzymały)MILO ze Studenckiej Biedy, ur. 06.11.2007, czarne podpa-lane, (O: as-mOl z kosmolanki m: tahira z suchej strugi)

gOńczy pOlski - reprOduktOry



w polsce występują 3 rodzime rasy psów myśliw-skich, są to charty polskie, ogary polskie i gończe polskie. mała liczebność osobników i niewielka pula genetyczna sprawia, że u tych ras zaczynają poja-wiać się różne wady genetyczne, w tym m.in. wady wzroku. badanie dziedzicznych wad narządu wzroku u psów jest standardową procedurą w większo-ści krajów europejskich. dziedziczne wady oku-listyczne powszechnie występują u wszystkich psów rasowych. prowadzone badania naukowe u wielu ras psów pozwalają na stwierdzenie wystę-powania danej wady i precyzyjne sklasyfikowanie jej. występowanie chorób genetycznych jest procesem dynamicznym – ustawicznie ulegającym zmianom. w związku z tym stale prowadzone są badania nad nowo pojawiającymi się chorobami, zmierzające do sprecyzowania objawów klinicznych i ustalenia wieku w jakim dochodzi do pojawienia się objawów chorobowych u poszczególnych ras psów. często wykonywane są także badania genetyczne zmie-rzające do określenia tła genetycznego choroby, sposobu dziedziczenia i opracowania testu diagno-stycznego. w polsce nie ma obowiązku badań oku-listycznych wad dziedzicznych u psów rasowych, a więc nie znana jest skala występowania wielu chorób ogarów i gończych polskich, i w związku z tym nie znana jest skala zagrożenia co do rozwoju hodowli tych ras psów.

do podstawowych chorób oczu psów o podłożu genetycznym należą (drukowanymi literami podane są używane skróty oraz nazwy angielskojęzyczne od których skróty pochodzą):

CEA• - collie eye anomaly (anomalie Oczu collie)CHC• - congenital hereditary cataract (wrodzona zaćma dziedziczna)Districhiasis• – dwurzędowość rzęsDystrofia rogówki• Ectopia cilia• – rzęsy ektopoweEktopiom• – odwinięcie powiek / zbyt duża szpara powiekowa Entropiom• – podwinięcie powiekG• - goniodysgenesis/primary glaucoma (goniodysgeneza, jaskra pierwotna)HC• - hereditary cataract (zaćma dziedziczna),

badanie wrodzonych wad narządu wzroku u ogarów i gończych polskich

Dr hab. ireneusz balicki prof. nadzw.

katedra i klinika Chirurgii zwierząt, wydział Medycyny weterynaryjnejuniwersytet przyrodniczy w lubliniee-mail: [email protected]

foto. 1. fundus kamera do badania dna oka z komputerowym torem wizyjnym (foto. I. Balicki)

zDRoWIE

Przychodnia Weterynaryjna AltaDent zaprasza na bezpłatne badanie stomatologiczne jamy ustnej u psów podczas Klubowej Wystawy Ogarów i Gończych Polskich - Głęboczek 2012.

Podczas wystawy będą Państwo mogli uzyskać informacje na temat profilaktyki zdrowotnej jamy ustnej, żywienia zapobiegającego odkładaniu się płytki nazębnej oraz możliwości leczenia chorych zębów.

Chętni będą mogli sprawdzić ilość płytki nazębnej na powierzchni zębów swoich pupili przy pomocy płynu wybarwiającego osad.

Przychodnia Weterynaryjna AltaDent ul. Bałtycka 138 A, 11-041 Olsztyn

www.altadent.com.pl

darmowe badanie stomatologiczne


PHPV/PHTVL• - persistent hyperplastic primary vitreous (przetrwałe hiperplastyczne pierwotne ciało szkliste, przetrwała hiperplastyczna osłonka naczyniowa soczewki)PLL• - primary lens luxation (pierwotne zwichnięcie soczewki)PPM• - persistent pupillary membrane (przetrwała błona źreniczna) PRA• (progressive retinal atrophy/ retinal degene-ration) (progresywny zanik siatkówki / zwyrodnie-nie siatkówki) RD• - retinal dysplasia (dysplazja siatkówki), inne np. suche zapalenie spojówki i rogówko • (KCS), nieprawidłowe umiejscowienie pigmentu (APD), skórzak.

u gończych i ogarów polskich występują wrodzone choroby narządu wzroku nie rozpoznane dokładnie pod względem klinicznym. Objawy kliniczne charak-teryzujące się zmianami w poszczególnych struk-turach gałki ocznej, a zwłaszcza w dnie oka, mogą pojawić się w różnych okresach życia psa. choroby często dotyczą rogówki, soczewki i siatkówki co wią-że się z upośledzeniem sprawności wzroku. Objawy kliniczne wielu chorób narządu wzroku, zwłaszcza w ich stadiach początkowych są niezauważalne dla właściciela. czas pojawienia się pierwszych obja-wów wielu chorób wrodzonych u poszczególnych ras, waha się od 6 tygodnia życia do 7 roku życia. dlatego wynik badania wad wrodzonych narządu wzroku ważny jest przez 1 rok a badania należy po-

wtórzyć przed następnym kryciem. badaniom oku-listycznym w kierunku wad dziedzicznych powinien być poddany każdy pies przeznaczony do hodowli oraz psy pracujące. katedra i klinika chirurgii zwierząt we współpracy z zakładem hodowli amatorskich i zwierząt dzikich uniwersytetu przyrodniczego w lublinie prowadzi program badawczy dotyczący badania wrodzo-nych wad narządu wzroku u polskich ras psów myśliwskich: gończego polskiego, ogara polskiego i charta polskiego. u tych ras występują retinopatie i zwyrodnienia siatkówki oraz inne choroby nie rozpoznane dokładnie pod względem klinicznym. celem prowadzonych badań okulistycznych jest: ustalenie częstości występowania dziedzicznych wad narządu wzroku, określenie czasu pojawienia się pierwszych objawów okulistycznych co pozwoli na ustalenie optymalnego czasu badania. przy małej populacji, małej puli genowej i prawdopodobnie wy-sokim spokrewnieniu osobników, wady genetyczne mogą pojawiać się coraz częściej. w związku z tym wydaje się niezbędne przeprowadzenie analizy ak-tualnego stanu populacji polskich psów ras myśliw-skich, ich zimbredowania i procentowego określenia osobników, u których występują wrodzone scho-rzenia narządu wzroku. prowadzone są prace nad utworzeniem jednolitej bazy rodowodowej pozwala-jącej na potwierdzenie uwarunkowań genetycznych występowania dziedzicznych wad narządu wzroku. planowane jest wykonanie badań genetycznych zmierzających do określenia loci diagnostycznych odpowiedzialnych za wrodzone deformacje siat-kówki u psów oraz analiza zmienności neutralnej u polskich ras psów myśliwskich.przeprowadzane badania okulistyczne mają na celu stwierdzenie występowania wszystkich wad i zabu-rzeń narządu wzroku o charakterze wrodzonym i na-bytym np. entropium (podwinięcie powiek), co czę-sto pozwala na rozpoznanie i podjęcie skutecznego leczenia choroby w jej wczesnym stadium. badanie obejmuje kompleksową diagnostykę okulistyczną z wykonaniem wszystkich testów diagnostycznych np. testu schirmera, testu fluresceinowego, testu z zielenią lizaminową i inne. badanie takie przeprowa-dzone jest przy użyciu specjalistycznej aparatury ta-kiej jak: lampa szczelinowa, oftalmoskop bezpośredni

i pośredni, tonometr, gonioskop oraz fundus kamery połączonej z komputerem posiadającym oprogramo-wanie zapewniające zapis badanego obszaru dna oka i katalogowanie wyników poszczególnych badań. badania są niebolesne i nieinwazyjne oraz nie wymagają podawania środków uspokajających. szczegółowe wyniki badań pozostają do dyspo-zycji jedynie właściciela psa. klub Ogara i goń-czego polskiego, na koniec badań, uzyska szcze-gółowe ich zestawienie bez możliwości wglądu w certyfikat poszczególnego psa.w ramach programu badawczego przebadanych zostało 115 gończych polskich i 74 ogary polskie. przeprowadzanie tego typu badań możliwe jest dzięki dużemu zaangażowaniu zarówno władz klubu Ogara i gończego polskiego, osób wspiera-jących ten program, jak i wielu hodowców a także tych właścicieli, dla których sprawą istotną jest stan zdrowia utrzymywanych psów.przeprowadzone dotychczas badania pozwoliły na wykrycie wielu chorób w tym także chorób dziedzicz-nych. wstępna analiza wyników badań ogarów pol-skich wykazała występowanie u 30 psów dodatko-wych rzęs i u 17 entropium. u wielu psów entropium występowało w stadium średnio zaawansowanym i zaawansowanym czego częstą konsekwencją jest owrzodzenie rogówki. zaćmę soczewki rozpoznano u 4 psów, a u jednego szczelinę tęczówki. badania wykazały występowanie u 4 ogarów polskich retino-patii siatkówki w tym jedno podejrzenie progresyw-nego zaniku siatkówki i jedno podejrzenie dysplazji siatkówki. u gończych polskich zaćmę rozpoznano

zDRoWIEzDRoWIE

u 5 psów, szczelinę tęczówki u 3, przetrwałą bło-nę źreniczną u 2, u 1 psa występowały dodatkowe rzęsy i skórzak. progresywny zanik siatkówki został rozpoznany u 1 gończego polskiego natomiast u 7 wykryto retinopatię siatkówki. progresywny zanik siatkówki i retinopatie o niewyjaśnionym tle wyma-gają dalszych badań w tym wykonania elektroreti-nografii (komputerowego badania siatkówki). dalsze badania są także niezbędne w celu ustalenia sposo-bu dziedziczenia podwinięcia powiek i dodatkowych rzęs u ogarów polskich. prowadzone badania dowodzą, że psy ras ogar i gończy polski powinny być gruntownie przeba-dane pod względem występowania dziedzicznych wad okulistycznych. konieczne jest przebadanie jak największej populacji gończych i ogarów polskich a następnie coroczne prowadzenie badań okreso-wych gdyż wrodzone wady narządu wzroku mogą pojawić się w każdym okresie życia psa. ponadto warto zastanowić się, czy nie należałoby wprowa-dzić obowiązku badania okulistycznego w kierunku wad wrodzonych narządu wzroku jako wymogu kwalifikacji hodowlanej dla polskich ras psów my-śliwskich. te rodzime polskie rasy, nigdy wcześniej nie były poddane szczegółowej analizie odnośnie zagrożeń związanych z występowaniem wrodzonych chorób okulistycznych, a zwłaszcza progresywnego zaniku siatkówki. biorąc pod uwagę małą populację polskich ras psów myśliwskich oraz możliwości wy-stępowania znacznego stopnia pokrewieństwa, wady genetyczne u znacznej grupy osobników stanowią zagrożenie dla dalszego rozwoju hodowli tych ras.

foto. 3. Prawidłowy obraz dno oka u gończego polskiego (foto. I. Balicki)

foto. 4. Retinopatia siatkówki u gończego poskiego (foto. I. Balicki)

foto. 2 Podwiniecie powieki dolnej (entropiom) u ogara polskiego(foto. I. Balicki)


gończe polskie obdarzone są doskonałym zmysłem orientacji. zazwyczaj wracają do nas i się nie gubią. jednak ten 1 przypadek nawet na 1000 kiedy pies nie wróci, to o jeden za dużo. nawet jeśli nie ma go godzinę lub dwie.Ostatnio zagubił się mój cekin. zniknął na 7 go-dzin i - jak się okazało - oddalił się ok. 7 km w zu-pełnie innym kierunku aniżeli przypuszczałem. do-brze, że trafił na dobrych ludzi, którzy zadzwonili. w tak krótkim czasie po stracie alfa myśl o tym, że z młodym (5-miesiecznym) też się coś stanie... to wydarzenie plus fakt, że w ostatnim czasie czę-sto giną znajome psy (cały czas mam w głowie dika) sprawiły, że zacząłem się rozglądać za nawigacją dla psa. wspólnie z rafałem przeanalizowaliśmy kilka do-stępnych rozwiązań. postanowiłem spisać nasze wnio-ski, może i wam się przydadzą.generalnie technologie są dwie. w skrócie: jedna to lokalizacja radiowa, druga - gps.

LOKALIZAJA RADIOWAw zakresie lokalizacji radiowej jedyne, w moim odczu-ciu, sensowne rozwiązanie oferuje garmin. starszy mo-del urządzenia to astro 220, nowszy astro 320. niestety garmin na razie nie oferuje swoich wyrobów na rynku europejskim. ponoć wynika to z tego, że działają na ja-kichś niby zakazanych częstotliwościach...

wkrótce ma być jednak dostępna wersja na eu. tym-czasem garmina astro 320 można sprowadzić np. z usa. cena urządzenia to ok. 600 $, a każda obroża to 100-150 $. i to wszystko czego potrzebujemy.w praktyce sprawdza się dobrze, daje częsty sygnał i pokazuje np. zapis trasy. super sprawa.problemem jest jedynie ograniczony zasięg, zwłaszcza w górach. lekarstwem na tę „dolegliwość” może być dokupienie (np. do auta) wzmacniacza sygnału. zwięk-sza on zasięg do ok. 4 km.uważam, że to fajne urządzenie dla kogoś kto ma wię-cej psów i do obsługi polowania. dzięki takiej nawigacji można znaleźć każdego postrzałka za którym psy pój-dą daleko poza miot. minusem na pewno jest wysoka cena i relatywnie mały zasięg.

NAWIGACJA GPSjeśli chodzi o nawigację gps to działa to tak, że pies ma przy obroży nadajnik gps, który działa po sieciach gsm dzięki karcie sim. karta sim zazwyczaj jest tele-metryczna, czyli taka, która służy do odbierania i wysy-łania danych. rozmowy z niej albo są niedostępne albo bardzo drogie. jest to taka karta, którą np. stosuje się w modemach mobilnych, np. iplus, blueconnect. kar-ta z obroży sama, bądź na nasze żądanie wysyła info o pozycji psa na serwer, który obsługuje operator.my zaś musimy być zaopatrzeni w telefon z dostępem

do internetu i gps. warto wykupić u operatora naszej sieci pakiet na internet. w innym przypadku rachunek za „komórkę” niemile nas zaskoczy. alternatywnie moż-na włożyć do telefonu telemetryczną kartę sim.nasz telefon pokazuje gdzie jesteśmy (właśnie dzię-ki gps) oraz pokazuje pozycję psa, którą odczytuje z serwera. do tego niektórzy producenci psiej nawigacji dostarczają interesujące oprogramowanie pokazujące w jakim kierunku oddala się pies i w jakiej jest odle-głości.

zanim wybrałem konkretne urządzenie pozwalające lokalizować psa, sporządziłem listę potencjalnych roz-wiązań. znalazły się na niej 4 opcje:

garmin gtu-10• aportuj.pl• dedykowany nadajnik podłączony do firmy • obsługującej gps dla floty samochodowejgeodog•

Garmin GTU-10 - ten model wybrałem. koszt nawi-gacji to ok. 720 zł. najtaniej znalazłem ten sprzęt na allegro. pierwszy rok abonamentu mamy za darmo. abonament liczy się od momentu rejestracji urządzenia na stronie garmina.kolejny rok abonamentu to 50 euro. usługi śledzenia można rozszerzyć za dodatkowe 5 euro miesięcznie. choć w mojej opini dodatkowe rozszerzenie jest zupeł-nie zbędne.bateria przy ustawieniu największej częstotliwości wy-syłania sygnału - w abonamencie podstawowym (co 30. sekund) - działa 20 godzin.plusem garmina jest to, że telemetryczna karta firmy garmin zamontowana w obroży działa u wszystkich operatorów na świecie, co zwiększa szanse na „złapa-nie” sygnału w lesie, gdzie jeden operator może mieć ograniczony zasięg.garmin daje również funkcjonalne oprogramowanie do komórki z androidem lub iphone. w zasadzie do korzystania z garmina trzeba zaopatrzyć się w telefon z systemem android lub iphone.

Aportuj.plkolejne rozwiązanie oferuje firma aportuj.pl. ich roz-wiązanie nie różni się specjalnie od garmina. kiedyś oferta tej firmy była moim zdaniem dużo ciekawsza i przede wszystkim tańsza.. musimy jednak wziąć pod uwagę stan obecny. aportuj.pl dostarcza nam nadajnik, który montuje się na obroży, oraz dostęp do serwera z komórki lub komputera za 1350 zł. Firma zrezygno-wała całkowicie z abonamentu. do obroży jednak nale-ży wstawić swoją kartę sim. plusem aportuj.pl jest to, że do obsługi nawigacji wystarczy jakikolwiek telefon z gps i dostępem do internetu.

Dedykowany nadajnik podłączony do firmy obsłu-gującej GPS dla floty samochodowej. tu jest trochę kombinacji. generalnie należałoby zakupić jakiś na-dajnik, kartę sim i dogadać się z firmą, która świadczy usługi śledzenia floty. są firmy, które oferują swoje karty sim. koszt podstawowego monitoringu to ok. 20-25 zł na miesiąc. ryzykiem jest to, że nie będziemy mieli na-wigacji w telefonie, która zaprowadzi nas do psa.

Geodog.geodog za cenę 1770 zł oferuje, podobnie jak aportuj.pl, obrożę bez karty sim oraz - z tego co się doczytałem - bez dedykowanej aplikacji do śledzenia. karta sim z obroży wysyła na telefon sms z danymi.

podsumowując, najlepszym rozwiązaniem byłoby za-wieszenie psu zarówno nawigacji gps, jak i radiowej. tylko jeśli by do tego zestawu dołożyć jeszcze teletakt, to czy nasz pies z takim „naszyjnikiem” mógłby polo-wać? a przecież można jeszcze zamontować psu ka-merkę ;).

powiem szczerze: jeden typ nawigacji wystarcza. ja wybrałem lokalizację po systemie gps, bo daje mi większe szanse na odnalezienie psa, i w zasadzie nie-ograniczony zasięg. gdy podczas spaceru czy polowa-nia pies zniknie mi na dłużej z oczu wiem gdzie jest i jestem spokojniejszy.

warto sprawić sobie taką nawigację. dobry pies jest wart kilka razy więcej niż ten gadżet. zaoszczędzi nam nerwów i zmartwień, których w codziennym życiu i tak mamy zazwyczaj wystarczająco.

Darz Bórdarek gOrgOliński

tEchnIKatEchnIKa

nawigacja dla psa


01.04.2012 na węgrzech w miejscowości babatpuszta (niedaleko gödöllő) odbyły się, w ramach i międzynaro-dowej konferencji kynologii myśliwskiej, konkursy pra-cy psów użytkowych. konferencja była zorganizowana przez pismo „a Vadaszkutya” (pol. pies myśliwski) oraz uniwersytet im. Świętego stefanaw gödöllő i trwa-ła kilka dni. celami konferencji było promowanie ras myśliwskich. tematami były m.in.: rasy myśliwskie w europie, sytuacja prawna, zasady przeprowadzania konkursów pracy psów myśliwskich w poszczegól-nych krajach naszej części europy, zdrowie, etyka, pies myśliwski w sztuce. zaproszeni goście omawiali swoje krajowe rasy - cechy ich pracy i tradycję. była to wspaniała szansa na promocję rodzimych ras. w ostat-nim dniu, w niedzielę 1 kwietnia, odbyła się praktyczna część spotkania miłośników psów myśliwskich.konkursy rozpoczęły się zbiórką na terenie malow-niczo położonej stadniny koni. spotkali się tam prze-wodnicy wielu ras myśliwskich. dominowały wyżły (węgierskie, niemieckie, pointery), gończe (węgierskie i polskie), posokowce (hanowerskie, bawarskie), coc-ker spaniele, charty, labradory, golden retrievery. Obok

konkursu tropowania odbywały się field trialsy, pogoń za zającem, próby pracy dla retrieverów, poszukiwanie trufli i agility. w sumie na konkursy zgłoszonych było 75 psów w tym 19 na konkurs tropowców. liczna była też obsada sędziowska, reprezentowana przez sę-dziów (poza gospodarzami) m.in. z rumunii, słowacji, serbii, niemiec, austrii. po przywitaniu, przewodnicy poprzez losowanie, zostali przypisani do określonych grup sędziowskich. nasza polska grupa, która w tym dniu stawiła się na miejscu w składzie: artur kułdosz z ogarem polskim ciĘtą z beskidzkich wysp, edward hałdysz z młodymi gończymi polskimi smugą laufer polski i wilgą z beskidzkiego matecznika, marek kałka z gończym polskim rezOnem Śpiewna zgra-ja, wzięła udział w utrudnionym konkursie tropowców. utrudniony konkurs polega na tym, że ścieżki leżą ponad 20 godzin i mają długość 1000 metrów. węgrzy mają też „zwykłe” konkursy tropowe, ale one nie są tak trudne. na konkursach dla tropowców nie ma konku-rencji dodatkowych: ostrzelania czy posłuszeństwa. za to posokowce nie mają (jak to ma miejsce w polsce) odrębnej kategorii i gończe muszą z nimi konkurować!

cała tropowa grupa udała się do okolicznego lasu. zo-staliśmy rozstawieni co 100-150 metrów. Ścieżki na jele-niej farbie były wylane w niezbyt gęstym lesie na grubej, suchej, liściastej podściółce. silny wiatr, który czasami był bardzo porywisty rozrzucał liście po całym terenie. do tego jeszcze tumany pyłu nanoszone z sąsiednich pól. pracujące psy często się gubiły, zatrzymywały, krę-ciły kółka aby odnaleźć trop. dodatkową przeszkodą w pracy psów była, niezwykle w tym dniu aktywna zwierzyna (sarny, daniele, dziki). przebiegając z jednej partii lasu do drugiej rozpraszała pracujące psy. Ścieżki były położone w terenie pagórkowatym, poprzecina-nym niewielkimi jarami i w kształcie zbliżone do odwró-conej litery u. na końcu leżała wypchana słomą skóra jelenia. tak ciężki teren i warunki były trudne dla mło-dych psów - większość z nich nie ukończyła konkursu. tylko młode psy edwarda hałdysza jako jedyne dały sobie radę (wilga z beskidzkiego matecznika zajęła 6. miejsce, uzyskując dyplom ii stopnia, smuga laufer polski zajęła 8 miejsce, uzyskując dyplom iii stopnia)! konkurs był trudny również dla doświadczonych psów i ich przewodników - na 19 psów konkurencję tropowa-nia ukończyło 10. nierzadko psy pracowały na ścieżce 50-60 minut! tym bardziej cieszyła mnie praca mojego rezona. nie było to przejście bez kłopotów. warunki atmosferyczne powodowały znaczne utrudnienia, ale pies szedł większość ścieżki spokojnie, był skupiony. tylko przy babrzyskach, gdzie były ślady zwodnicze, schodził ze ścieżki, jednak doświadczeni sędziowie nie przeszkadzali psu w pracy. pies po chwilowym zej-ściu powracał na ścieżkę i podejmował właściwy trop. w jednym przypadku musiałem odłożyć rezona, bo był wyraźnie podniecony świeżymi tropami zwierzyny pło-wej. podnosił głowę, próbując zwietrzyć zwierzynę gór-nym wiatrem. po uspokojeniu się psa ruszyliśmy dalej. na końcu ścieżki oznajmił „postrzałka”. sędziowie po wręczeniu złomu bardzo dokładnie omówili pracę psa -

wskazywali na pozytywy i negatywy, zwracali uwagę na niekorzystne warunki. w tej konkursowej stawce rezon zajął 2. miejsce, przegrywając z posokowcem hano-werskim, zdobywając honorowy res. cacit. dodatko-wo otrzymał puchar dla najlepszego psa zagraniczne-go. miło było odbierać gratulacje i puchar na oczach kilkudziesięciu przewodników i sędziów! nasz wyjazd na węgry z założenia miał stanowić promocję Ogara i gończego polskiego. węgrzy, za-graniczni sędziowie mieli okazję nie tylko przyjrzeć się eksterierowi, ale również docenić walory użytko-we, pasję naszych psów. Odbyliśmy wiele rozmów, odpowiadając na liczne pytania naszych interlokuto-rów. być może kilka naszych gończych i ogarów trafi wkrótce do węgierskich łowisk. mieliśmy też okazję udzielić wywiadu do programu myśliwskiego, dla te-lewizji z szeged, przedstawiając rys historyczny i ce-chy użytkowe naszych rodzimych ras myśliwskich. węgrzy poświecili też dwa numery swojego pisma „a Vadaszkutya” na prezentację naszych obu ras - gończego i Ogara. trzeba mieć nadzieję, że w przyszłym roku, na następ-nej konferencji, polskę będzie reprezentował przedsta-wiciel pzł, który przybliży naszym sąsiadom sytuację psów myśliwskich w naszym kraju, a zwłaszcza po-przez opis Ogara i gończego polskiego będzie rozsła-wiał polską tradycję kynologii łowieckiej.węgierskim gospodarzom gratulujemy dobrej organi-zacji konferencji i konkursu. uważam, że warto pokazy-wać nasze psy poza granicami naszego kraju, zarówno na konkursach pracy, ale również na wystawach ekste-rierowych. są tego warte.po to!

darz bórmarek kałka

Szczególne podziękowania dla: Anny Gacsályi - za jej stałą życzliwość sprawie gończo-ogarowej, Katarzyny Cieleń - za

logistyczną pomoc i za zdjęcia.

KonKuRSy PRacyKonKuRSy Racy

po co?FOt. katarzyna cieleń

FOt. katarzyna cieleńFOt. izabela kałka

28 | Biuletyn KluBu Ogara i gOńczegO POlsKiegO nr 1(10)2012

04.06.2012 roku w trześni k/kolbuszowej odbył się re-gionalny konkurs psów dzikarzy zorganizowany przez Okręgową radę pzł w rzeszowie oraz koło łowieckie „borek” w kolbuszowej.szanowne gremium sędziowskie na czele z sędzią głównym panem piotrem zającem, którym towarzyszy-ło dwóch asystentów pracy psów myśliwskich - oceniło ogółem 19 psów, w tym 1 ogara polskiego oraz 9 goń-czych polskich.sędziowie byli miło zaskoczeni wysokim poziomem konkursu. wszytkie psy uzyskały dyplomy, w tym wrę-czono 11 dyplomów i stopnia, 7 dyplomów ii stopnia, 1 dyplom iii stopnia.na tę okoliczność klub Ogara i gończego polskiego ufundował statuetki dla najlepszego gończego polskie-go oraz najlepszego ogara polskiego konkursu psów dzikarzy. uhonorowane zostały: Fanka z krainy ło-wów - gończy polski, wł. t. marcinkowski, która jedno-cześnie została zwyciężczynią konkursu oraz dumna z łopienia - ogar polski, wł. m. krupa. do fundatorów nagród dla zwycięzców oraz pamiątkowych medali dla

w dniu 26.05.2012 r. klub Ogara i gończego polskiego zajął pierwsze miejsce w klasyfikacji drużynowej V mię-dzynarodowego konkursu pracy psów dzikarzy im. juliusza jarosza w manowie. klub był reprezentowany przez niżej wymienione psy:

chyb gończa radość, gończy polski - 140 pkt. dyplom i stopnia,• berdysz herbu węszynos, gończy polski - 138 pkt. dyplom i stopnia,• Finka goniec kaszubski, gończy polski - 131 pkt. dyplom i stopnia,•

DARZ BÓRKrzysztof Kożyczkowski

regionalny konkurs Dzikarzy w trześni

pierwsze miejsce dla klubu ;)

trening zimowy psa tropiącego

Wyniki konkursu:1) FanKa z Krainy Łowów - gp - 160 pkt, dyplom i stopnia, 2) ares FlanKa z Korytowskich Bud - pb - 160 pkt, dyplom i stopnia, 3) suseŁ laufer Polski - gp - 158 pkt, dyplom i stopnia, 4) aria z Przedborskiego gaju - gp - 140 pkt, dyplom i stopnia 5) ares z z Przedborskiego gaju - gp - 140 pkt, dyplom i stopnia, 6) lira goniec z grabieszyna - gp - 140 pkt, dyplom i stopnia, 7) cHicO lisi Pokot - ntm - 138 pkt, dyplom i stopnia, 8) taO goniec Małopolski - gp - 138 pkt, dyplom i stopnia, 9) ares z rzeszowskiej Krainy - jszs - 138 pkt, dyplom i stopnia, 10) aXel Władcy Kniei - gp - 137 pkt, dyplom i stopnia, 11) cHMurKa eMMa ritach - b - 134 pkt, dyplom i stopnia, 12) iryD z Wilczych Ługów - pn - 136 pkt, dyplom ii stopnia, 13) DuMna z Łopienia - op - 132 pkt, dyplom ii stopnia, 14) DriaDa Kadzan - ntm - 129 pkt, dyplom ii stopnia, 15) laseK cnotliwy nos - gp - 128 pkt, dyplom ii stopnia, 16) gary z Bukowego Wzgórza - ntm - 125 pkt, dyplom ii stopnia, 17) BOnzO senkov vrch - ntm - 115 pkt, dyplom ii stopnia, 18) Mistral z Dziada Pradziada - 110 pkt, dyplom ii stopnia, 19) eMMa z Kojca Diany - agk - 126 pkt, dyplom iii stopnia

KonKuRSy Racy SzKoLEnIE

wiosną tego roku spotkałem na konkursie znajomych którzy kupili w ubiegłym roku młodego posokowca. kie-dy spytałem jakie postępy zrobił pies w ciągu zimy, ku mojemu zdziwieniu usłyszałem odpowiedź, że według wielu uznanych za autorytety osób, psów tropiących nie trenuje się na śniegu. pogląd ten powstał chyba w związku z zapisem w regulaminach prób i konkur-sów psów myśliwskich, że konkursy rozgrywa się wy-łącznie na „czarnej stopie”. w przypadku konkursów sprawa jest oczywista, natomiast rozciągnięcie tego zwyczaju na trening psów tropiących świadczy o nie-zrozumieniu zagadnienia ich pracy. tłumaczenie tego, że pies nie może widzieć śladów układacza i kropel far-by jest poglądem niczym nie popartym. z całą pewno-ścią pies widzi trop układacza na śniegu, podobnie jak w lecie ścieżkę utworzoną przez odwrócone listki boró-wek, paproci i innych roślin. jaka jest zdolność psiego oka do dostrzegania kropel farby na śniegu czy na li-ściach roślin, tego nikt nie wie. tak więc twierdzenie, że pies trenujący na śniegu straci zdolność tropienia dol-nym wiatrem jest bezpodstawne. priorytetem jest fakt dojścia martwej lub ranionej zwierzyny. na początku pracy na naturalnej ścieżce z całą pewnością pies tropi dolnym wiatrem, po zbliżeniu się i zaistnieniu warunków korzystnych dla zwęszenia zwierzyny górnym wiatrem powstaje sytuacja korzystna dla przewodnika, bo pies węszący górnym wiatrem pomaga określić bezpośredni kierunek w którym znajduje się zwierzyna. kierunek nie uwzględniający jej kluczenia. w samej końcówce pies może śledzić wzrokiem zwierzynę jeśli jest tylko ranna i uchodzi. zdolność widzenia ruchomych obiektów i pole widzenia są u psa lepsze niż u człowieka i nie można ich wykorzystania potępiać. tak więc zima nie jest cza-sem straconym dla szkolenia psów tropiących jak uwa-żają niektórzy „szkoleniowcy”, a wręcz przeciwnie stwa-rza możliwości treningu niemożliwe do zrealizowania w innych warunkach.paca na śniegu jest bardzo kształcąca dla przewodni-ków psów, bo widzą tropy innej zwierzyny przecinają-ce ścieżkę, lub biegnące wzdłuż. powrót na ścieżkę po przeleżeniu jej przez noc pozwoli przekonać się jak wie-

le zwierząt, głównie dziki, lisy i bezpańskie psy, już nią przeszło żeby sprawdzić czy nie prowadzi do pożywie-nia. daje to przewodnikom psów okazję do zapozna-nia się z rodzajami reakcji psa na inne tropy i ślady (kał, mocz) niewidoczne podczas pracy na „czarnej stopie”. pierwsze ścieżki na niegłębokim śniegu zakładamy na odcinku 50-100 m w zależności od poziomu wyszkole-nia na jakim pies się znajduje. ma to na celu poznanie wrażeń związanych z węszeniem po śniegu. następne ścieżki te najbardziej cenne z punktu szkolenia psa to ułożone przed lub w trakcie niewielkich opadów śniegu. Ścieżka tropowa ukryta pod śniegiem jest łatwo wywę-szana przez psa i zachowuje swój potencjał zapachowy bardzo długo. wypracowanie ścieżki leżącej dwa tygo-dnie pod warstwą śniegu o grubości 10 cm nie stanowi dla większości psów trudności. jest to właściwa metoda nauki węszenia na śniegu bez oglądania się na widocz-ne tropy i ślady. praca z psem na ścieżce, którą prze-wodnik dokładnie widzi, pozwala na poznanie sposobu pracy psa na zakrętach, a właściwie łatwego nauczenia psa tej pracy. następnymi ewolucjami trudności zakła-danych na śniegu ścieżek jest układanie ich przez tro-py i ślady innych zwierząt, początkowo innych niż uży-ty na ścieżce zapach gatunków a potem tych samych gatunków i wtedy pies będzie miał do rozróżnienia woń różnych osobników tego samego gatunku. zaintereso-wanie innymi woniami korygować, aż przyjdzie taki stan biegłości psa tropiącego że wskaże inne tropy, a potem pójdzie właściwym. założone ścieżki należy kończyć niedługo po tropach zwodniczych. na śniegu możemy również trenować psa na ścieżce biegnącej wspólnie ze ścieżką zwodniczą, a potem rozdzielających się i pilno-wać żeby pies dokonywał właściwego wyboru.idealne warunki do treningu na śniegu to okrywa śnież-na o grubości 5-15 cm i temperatura do -5°c. materia-ły używane do założenia ścieżek powinny mieć tempe-raturę około 35°c i być zabezpieczone przed szybkim wystudzeniem przez owinięcie materiałami izolacyjnymi, z wystawieniem tylko końcówek butelki czy też rapety. przy następnej okazji podam szczegółowe sposoby za-kładania ścieżek na śniegu.

zbigniew didOch

wszystkich uczestników przyłączył się również rze-szowski Oddział związku kynologicznego w polsce.

po oficjalnym ogłoszeniu wyników konkursu, wręczeniu nagród i dyplomów, wszyscy uczestnicy zostali zapro-szeni na biesiadę. zarówno zwycięzcom jak i pozostałym uczestnikom składamy gratulacje i życzymy dalszych sukcesów w konkursach pracy.

Darz BórZarząd Klubu


w dniach 1 – 5 maja 2012 r. na terenie leśnego kom-pleksu promocyjnego „lasy mazurskie” dzięki uprzej-mości nadleśnictwa pisz, leśnictwa jaśkowo, odbyły się i warsztaty pracy tropowców i dzikarzy dla Ogarów i gończych polskich.przepiękne mazurskie lasy gościły w tym czasie 9 goń-czych polskich i 7 ogarów (gościnnie także jednego gończego włoskiego) wraz z przewodnikami. dla nie-których była to pierwsza okazja do zapoznania się ze specyfiką pracy psa tropiącego i dzikarza. wprawdzie większość z właścicieli to osoby, które nie polują, ale tym bardziej cieszy fakt, że chcą one sprawdzić możli-wości swoich psów i rozwijać w nich pasję. podstawą zajęć były ćwiczenia na ścieżkach tropo-wych, które były bardzo zróżnicowane zarówno pod względem długości i trudności. taka organizacja pracy na tropie była świetną okazją dostosowania poziomu trudności do poziomu doświadczenia psa. psy po-czątkujące rozpoczęły szkolenie od włóczek i krótkich ścieżek, podczas gdy te bardziej doświadczone mogły doskonalić swoje umiejętności na ścieżkach bardzo

zbliżonych do konkursowych. chętni kursanci sami mogli brać udział w układaniu ścieżek, co w przyszłości z pewnością ułatwi im indywidualną pracę z psami.Oczywiście podczas warsztatów nie mogło też zabrak-nąć podstaw posłuszeństwa i nauki odłożenia przy jednoczesnym oswajaniu psów ze strzałem. również i w tym przypadku dla wielu młodych psów była to pierwsza próba zmierzenia się z taką sytuacją, ale warto przy tym podkreślić, że zdecydowana większość psów nie miała z tym problemów. jeżeli wystąpiły jakieś trud-ności, to na pewno przekazane przez prowadzących wskazówki pomogą je w przyszłości przezwyciężyć.podczas trwania warsztatów chętne osoby mogły sko-rzystać również z dziczej zagrody w wejsunach, która okazała się dużym wyzwaniem. psom na pewno do-skwierała pogoda oraz zmęczenie, więc odnalezienie i ruszenie dzików w dość mocno zarośniętej zagrodzie również nie było łatwe. na finał organizatorzy przygotowali dużą atrakcję, jaką był warsztatowy konkurs tropowców. wszystko odbyło się zgodnie z zasadami obowiązującymi na

FOt. a.walentyOwiczFOt. a.walentyOwicz

prawdziwych konkursach. aż 12 kursantów (w tym 6-miesięczna Fraszka z zagrajboru oraz 8-miesięczny imbir goclaviana) zdecydowało się na sprawdzenie swoich umiejętności. kolejny dzień pracy oraz wysoka temperatura na pewno były dużym utrudnieniem, tym bardziej cieszy fakt, że aż 6 psów ukończyło rywalizację z ocenami, które gwarantowały dyplomy:

dusia1. leszczynowy gaj, dyplom i stopnia, oszczekiwacz (gończy polski)łOza2. z jaśminowej ulicy, dyplom i stopnia (ogar polski)

oraz z punktacją na dyplom iii stopnia: hultaj cno-tliwy nos (gp), cedra leszczynowy gaj (gp), Sara-banda poszły w las (op) oraz Ostry z beskidzkiego matecznika (gp).po niezwykle emocjonującym finale nadszedł czas pożegnania. żal było opuszczać niezwykle gościnne i malownicze mazurskie knieje, ale na szczęście pozo-staną wspomnienia wspólnie spędzonego czasu i wie-czornych biesiad. wielu debiutantów połknęło bakcyla i już deklarowało, że będą kontynuowali pracę ze swo-imi ogarami i gończymi pod kątem użytkowości.

SzKoLEnIESzKoLEnIE

warsztaty ogarów i gończych w jaśkowie

Ogromne podziękowania należą się wszystkim osobom zaangażowanym w organizację tego przedsięwzięcia i mamy nadzieję, że za rok również uda się spotkać w kolejnych mazurskich warsztatach dla naszych pol-skich ras gończych.

Darz Bór!


FOt. a.walentyOwicz

FOt. a.walentyOwicz

tegoroczne warsztaty psów myśliwskich po raz kolejny odbyły się w domku myśliwskim koła łowieckiego „bo-rek” z kolbuszowej. domek i ogrodzony teren wokół niego stanowił bazę socjalną, a tereny leśne i polne wo-kół niego były miejscem treningu psów. w tym miejscu odbywają się corocznie konkursy dzikarzy.jednak tegoroczne warsztaty różniły się od poprzed-nich, a to za sprawą dużej ilości uczestniczących w nich ogarów. na ogólną liczbę dwadzieścia jeden uczestniczących psów ogarów było dziesięć.. pewien wpływ na tak dużą liczbę ogarów na warsztatach miał fakt że w przyszłym roku w rzeszowie odbędzie się wystawa ogarów i gończych polskich, a dokładnie na tym samym terenie co warsztaty odbędzie się kon-kurs dzikarzy i tropowców dla tych ras. Oprócz ogarów w warsztatach uczestniczyły: trzy gończe polskie, jeden gończy włoski, jeden beagle,jeden basset gryffon wen-deen, jeden posokowiec bawarski. ponadto po jednym egzemplarzu uczestniczyły: niemiecki terier myśliwski, jamnik szorstkowłosy króliczy, seter szkocki gordon, labrador, retriever z nowej szkocji, i springer spaniel angielski. zajęcia codziennie odbywały się od 8.30 do 13.00 potem przerwa na obiad i część popołudniowa zajęć od 15.00 do 19.00. każdy dzień zaczynał się omó-wieniem programu dnia a kończył się podsumowaniem dnia. dodatkowo w części wieczornej omawiane były zagadnienia kynologiczne natury ogólnej ważne dla właścicieli psów np.: genetyka, zasady hodowli, sposób wystawiania psa itp.podstawową pracą dla większości psów była praca na ścieżce tropowej i w zagrodzie. dla wypełnienia czasu oczekiwania na trening pracy typowy dla dzikarzy, pro-wadzone były treningi pracy w polu i w wodzie, podczas których psy miały możliwość zapoznania się z innymi zapachami i z innym otoczeniem. przeniesienie psa w sferę innych zapachów i widoków uruchamiają u niego inne reakcje, wydłużają czas koncentracji, nie sumując znużenia z poprzednią pracą. można to zdefiniować jako czynny wypoczynek lub rekreacja.zachodzi w tych okolicznościach również znaczący wzrost poziomu odwagi. niestety pozostał również czyn-nik ludzki i nie wszyscy przewodnicy mieli tyle wytrzy-małości i determinacji żeby dokładnie wypełnić pracą z psem cały dzień.w stawce uczestniczących w warsztatach ogarów roz-kład predyspozycji do pracy użytkowej nie różnił się od analogicznych wartości dla innych ras psów. Oceniam że prawie wszystkie dobrze pracowały na ścieżkach, dobrze oszczekiwały dzika, ale niektóre wykazywały pe-wien deficyt pasji żeby dokładnie, szybko i samodzielnie przeszukiwać zagrodę. być może wynika to z faktu że

niektórzy właściciele formują zachowania swoich psów tak żeby nie wykazywały skłonności do nadmiernego oddalania się. zaowocowało to odchodzeniem psów na odległość około 30 m i czekaniem na właściciela. są to zachowania typowo spacerowe. właściwe ułożenie psa w tej dziedzinie jest trudne i z przeciętnym psem nie da się tego zrobić tylko w zagrodzie dziczej. chyba że miałoby się dostęp do dobrej, dużej zagrody kilka razy w tygodniu w okresie około miesiąca. najlepiej rozwijać skłonności do eksploracji odpowiedniego terenu innymi metodami. sposoby te są lepsze bo nie ma niemiłych zaskoczeń po wypuszczeniu psów w otwarty teren. kolega jacek niedźwiedzki zaprezentował ciekawy gadżet, urządzenie składające się z lokalizatora i kilku obroży z nadajnikiem pozwalające ustalić miejsce w którym znajduję się każdy z monitorowanych psów. dysponując tym lokalizatorem można efektywniej i bezpieczniej szkolić psy gończe. uzyskanie psa gończego dobrze pracującego w zagro-dzie i w odkrytym terenie to najwyższy poziom ułożenia dobrze świadczący o psie i przewodniku. wśród uczestniczących w warsztatach psów zdarzyły się dwa niewłaściwie reagujące na strzał, posokowiec i ogar. reakcje ogarki były na poziomie który rokuje wyleczenie jej z tej przypadłości, natomiast posokowiec prezentował bardzo daleko posuniętą lękliwość, zawsze wprowadza-jącą go w stan blokady psychicznej. na tle wszystkich psów uczestniczących w warsztatach wyróżniał się gończy włoski jurek (ponieważ pies jest „bez papierów” określenie rasy jest przybliżone). wyka-zywał on prawie idealne zachowania typowe dla psów gończych. z ogarów polskich wyróżniały się korzystnie FiOrd, wigO i gala. z pozostałych ras: jamnik merlin który dysponuje wysoką ciekawością, jednakże po jej za-spokojeniu traci na efektywności pracy. wykorzystując tą cechę i wynikającą z niej dość dużą pasję można z niego zrobić dobrego psa myśliwskiego. jego cechą negatywną jest nadmiar nawet jak na jamnika, ciętości. podobnie jest z niezmordowanym springer spanielem angielskim rek-sem. jest zawsze gotowy do działania, ale zbyt cięty. ponieważ udało się polepszyć jego aportowanie, dalszy intensywny trening z aportami na pewno przyniesie re-zultaty.ile znaczy dobra motywacja pokazał nam beagle jeFrey który z zamkniętego w sobie podczas stawiania mu wymagań treningowych, przeistoczył się w świetne-go tropiciela w sytuacji gdy uciekł królik. a inne aspekty wynikające z warsztatów? uczestnicy podkreślali przy pożegnaniach wspaniałą atmosferę, zadzierzgnęły się nowe znajomości, a nawet przyjaźnie. do zobaczenia następnym razem.

zbigniew didOch

Dzień 1 (poniedziałek)przyjechałam z moją panią - moniką do białej k. sulejo-wa. pięknie położony ośrodek, las, rzeka, cisza i można się wybiegać. hurrra wakacje! nasz wypad rozpoczę-łyśmy długim spacerem i kąpielą w pilicy. wkrótce do ośrodka, w którym mieszkałyśmy zaczęły zjeżdżać się inne psy. Okazało się, że to kursanci, którzy przyjechali na szkolenie tropowców i – odbywające się równole-gle – szkolenie retrieverów. ja oczywiście należałam do grupy tropowców. Fajna grupa psio-ludzka się zebrała. po południu wszyscy poszliśmy na łąkę, gdzie odby-ła się próba reakcji na odgłos strzału. każdy pies ze swoim przewodnikiem został sprawdzony. głoooośno było. później jeszcze trzeba było pokazać czy się po-trafi ładnie chodzić przy nodze, zna komendę „zostań” itp. w końcu podzielili nas na dwie grupy. trafiłam do zaawansowanej!tyle nowych znajomości i wrażeń. chyba już pójdę spać. monika ma więcej werwy, bo poszła jeszcze na wykład na temat sposobów układania sztucznych ście-żek tropowych, ich rodzajów oraz tego jak przygotować psa do pracy.

Dzień 2 (wtorek)wcześnie rano moja pani poszła sama do lasu. coś chyba się szykuje…gdy wróciła zabrała mnie na pierwszy trening. zaczęli-śmy od odłożenia. trzeba grzecznie, cichutko siedzieć w miejscu wskazanym przez moją panią, a ona gdzieś sobie idzie. a w międzyczasie jeszcze czasami strze-lają... dla mnie to nie problem. robiłyśmy to nie raz i wiem, że monika zawsze po mnie wróci. ale niektóre „pierwszaki” z grupy początkującej trochę panikowały. jeszcze nigdy nie zostawały same w lesie. czekała je też inna niespodzianka – po raz pierwszy w życiu miały spróbować pracy tropowca...po południu były całkiem nowe zajęcia. jestem na ta-kich warsztatach już trzeci raz i jeszcze potrafili mnie czymś zaskoczyć. ludzie poprzebierali się za dziki! zakładali na nogi buty z dziczymi rapetami i chodzili po lesie udając zwierza. a jaką mieli przy tym radość! na-szym zadaniem było przejście po tropie i odnalezienie zostawionej na końcu rapetki. dałam radę! :)wieczorem znowu poszłyśmy do lasu. drzewa dziwnie oznakowane, zapachy wszędzie. gdy doszłyśmy na

czyli warsztaty tropowCÓw – biaŁa – 20-24.08.2012

z paMiĘtnika gońCzego

warsztaty w trześni - sierpień 2012


FOt.

t. w

arsz

awa

SzKoLEnIESzKoLEnIE

wskazane miejsce moja pani wyjęła z plecaka ulubioną obrożę tropową i otok. grzecznie usiadłam i czekałam. razem z instruktorem ruszyłyśmy na ścieżkę. atrakcyj-ne zapachy, mój nos pracował. po przejściu kilkuset metrów czekała na mnie nagroda – skóra dzicza, którą dokładnie obwąchałam. sama ją znalazłam, to chyba dobrze. moja pani była zadowolona. napracowałam się dzisiaj. dlatego udałam się na za-służony odpoczynek. a pani zniknęła, chyba na grilla, bo wszędzie pachniało… jestem zmęczona dzisiej-szym dniem. ciekawe co będzie jutro?

Dzień 3 (środa)znowu wyprawa do lasu na ścieżki tropowe. tym ra-zem takie, które leżały już przez całą noc. dziś miałam troszkę gorszy dzień. powoli dotarłam do celu, należy-cie sprawdziłam znalezioną skórę. pani znów się cie-szyła, a ja dostałam nagrodę - smakołyk. po powrocie do ośrodka odpoczywałam, a pani znów zniknęła. tym razem na wykłady dotyczące psów myśliwskich – ich ras, specjalizacji i roli jaką pełnią w łowiectwie. później ćwiczyłam odłożenie. ze strzałami.po południu moja pani poszła na pokaz pracy retrieve-rów. muszę kiedyś spróbować zabawy z aportem.następnie wszyscy kursanci wzięli udział w grze plan-szowej dotyczącej specjalności psów myśliwskich. ba-wili się w polowanie z psami. ekipa „gończarzy” wygra-ła i została „królem polowania”. hura! ponoć był też wykład na temat oznajmiania i oszczeki-wania, a nawet pokaz oznajmiania. szkoda, że monika mnie nie wzięła ze sobą. też chciałam zobaczyć jak to wygląda.po szaleństwie w rzece i spacerze odpoczywałam, a pani znów z farbą poszła do lasu.Fajny dzień, wcale się tu nie nudzimy.

Dzień 4 (czwartek)dzień rozpoczęłyśmy jak zwykle od przejścia po ścież-ce, pod czujnym okiem instruktora. dziś lepiej mi szło. i to, mimo że na ścieżce było dodatkowe utrudnienie – trop zwodniczy. potem ćwiczyłam odłożenie i po-słuszeństwo. po południu odbyły się nowe zajęcia. Ćwiczyliśmy „trudne elementy” z jakimi możemy się spotkać na tropie. było przejście przez dukty leśne, a nawet szeroką ruchliwą drogę oraz praca w trawia-stym i bagnistym terenie. wieczorem pani słuchała wykładów. była mowa o łowiectwie oraz regulaminie prób i konkursów pracy tro-powców. przy grillu uczyła się też elegancko zwijać otok.

Dzień 5 (piątek)Ostatni dzień warsztatów. rano obowiązkowo prze-szłam po ścieżce. później ludzie poszli pozdejmować z drzew te wszystkie karteczki, które poprzypinali żeby las po naszych ćwiczeniach został piękny i czysty. na koniec ostatnie odłożenie. i to jakie długie! do tego z „elementami rozpraszającymi”. ktoś biegał po dro-dze, inny rzucał patykami, a nawet robił zdjęcia. ale nie dałam się zwieść pokusom i moja pani mogła być ze mnie dumna.szkoda, że już musimy wracać do domu. dostałam piękny dyplom ukończenia kursu. jestem bardzo zado-wolona (moja pani też), że tu przyjechałyśmy. za rok mamy zamiar przybyć tu ponownie. teraz muszę trochę podszlifować swoje umiejętności sama z moją pańcią. i może wkrótce pokażemy się na konkursie. mam na-dzieję, że moja pani jest gotowa!

Serdecznie dziękujemy Psiej Pasji i JB-Szkole za możliwość uczestniczenia w super warsztatach.

HAWRA Z HuCuLSKIeJ łąKI I JeJ PRZeWODNIK MONIKA GRADOWSKA

6.01. Koszalin – krajowa 13.01. gdańsk – krajowa 20.01. Będzin – krajowa 25-27.01. głogów – caciB

09-10.02. Bydgoszcz – krajowa 16-17.02. rzeszów – caciB 24.02. leszno – championów

02-03.03. Drzonków – caciB 09-10.03. Jarosław – krajowa 09-10.03. Włocławek – krajowa 15-17.03. Katowice – caciB 23-24.03. nowy Dwór Maz. – kraj.

07.04. zabrze – krajowa 13.04. częstochowa – KrM 14.04. częstochowa – krajowa 20.04. grudziądz – krajowa 21.04. inowrocław – krajowa 21.04. lublin – krajowa 27-28.04. Opole – caciB

01.05. Dobre Miasto – krajowa 01.05. Manowo – KrM 04-05.05. Łódź – caciB 12.05. Krosno – krajowa 12.05. Jelenia góra – krajowa 19.05. Bytom – krajowa 19.05. radom – krajowa 25.05. antoninek – KrM 26.05. Wałbrzych – krajowa 26.05. słupsk – krajowa 26.05. Płock – krajowa

01-02.06 leszno - caciB 08.06. strzelce Opolskie – kraj. ras polskich 09.06. lublin – krajowa 09.06. Kalisz – krajowa 09.06. racibórz – krajowa 15-16.06. Kraków – caciB 23.06. gdynia – krajowa 23.06. nowy targ – krajowa 29-30.06. szczecin – caciB

07.07. Olsztyn - krajowa 07.07. Bielsko-Biała – krajowa 07.07. gorzów Wlkp. – kraj. 13-14.07. Warszawa – caciB 21.07. Koszalin – krajowa 21.07. legnickie Pole – KrM 28.07. Będzin – krajowa 28.07. chojnice - krajowa 28.07. Wałbrzych – krajowa

03-04.08. Kościelsko-Kiry (o/zakopane) – caciB 10-11.08. sopot – caciB 18.08. nowy sącz – krajowa 18.08. toruń – krajowa 24-25.08. Białystok – caciB

08.09. chorzów – krajowa 08.09. Włocławek – krajowa 08.09. Przemyśl – krajowa 14.09. Warszawa - krajowa 21.09. Łódź – KrM 21.09. rzeszów – klubowa ogarów iGończychPolskich 22.09. rzeszów – KrM 22.09. radom – krajowa 22.09. Bytom – krajowa 28-29.09. Wrocław – caciB

05.10. Miastko – krajowa 05.10. rybnik – KrM 06.10. rybnik – krajowa 06.10. nowy Dwór Maz. – kraj. 06.10. Bydgoszcz – KrM 13.10. zabrze – krajowa 13.10. głogów Młp. – krajowa 20.10. częstochowa – krajowa 26.10. Poznań – caciB 27.10. Poznań – caciB

09-10.11. Kielce caciB 11.11. Koszalin – krajowa 23-24.11. Bydgoszcz – krajowa 30.11.-01.12. Wałbrzych – krajowa 07-08.12. nowy Dwór Maz. – krajowa

wystawy psów w polsce w roku 2013

W zorganizowanych przez Psią Pasję warsztatach tropowców i poso-kowców wzięło udział 15 psów myśliwskich różnych ras (w tym ogary i gończe polskie) przygotowywanych do konkrsów pracy i/lub pracy w łowisku. Program kursu obejmował szkolenie teoretyczne przewodni-ków oraz szkolenie praktyczne przewodników i psów. Kursanci poznali zasady zakładania ścieżek tropowych i farbowych, zasady szkolenia psów myśliwskich w zakresie pracy węchowej, specjalności użytkowe psów myśliwskich, mieli okazję zobaczyć i wypróbować akcesoria przydatne w pracy z psem. Podstawą warsztatów był oczywiście in-tensywny trening tropowy w różnych warunkach terenowych i atmosfe-rycznych oraz nauka odkładania psa.Szczegółowy program, a przede wszystkim galerię zdjęć z warsztatów można znaleźć na naszej stronie: www.psiapasja.pl Zapraszamy do oglądania i komentowania.uczestnikom warsztatów dziękujemy za przesympatyczną atmosferę i pracowitość. Życzymy dalszej radości z pracy z Waszymi psami oraz sukcesów na konkursach i w łowiskach. Do zobaczenia na kolejnych warsztatach!

MONIKA I tOMeK WARSZAWAFOt.

t. w

arsz

awa

SzKoLEnIE

e-sklep l szkolenia l gadżety

DWOREKAMALTEA

DO DYSPOZYCJI GOŚCI:• basen odkryty (w sezonie)

• boiska sportowe (kometka i koszykówka),• altanka i grill

• specjalne miejsce na ognisko,• nasłoneczniony taras wypoczynkowy,

• zamknięty, zagospodarowany teren 2 ha + bezpieczny parking • plac zabaw dla dzieci

• sprzęt turystyczny i plażowy (w sezonie)• sala do gry w tenisa stołowego

• sauna fińska• wypożyczanie rowerów (w tym tandem)

• bilard

ZAPEWNIAMY: • dobrą kuchnię (śniadania w formie bufetu szwedzkiego,

obiady z daniami do wyboru; ponadto: własne mleko, jogurt i sery kozie oraz warzywa z własnych upraw i miód

• we wrześniu - lasy pełne grzybów

Organizujemy spływ kajakowy początkowym biegiem rzeki Brdy.

MIEJSCE PRZYJAZNE PSOM!

DWOREKAMALTEA

www.maxmedia.pl/amaltea

NA KASZuBACh

62891 EUK EMEA WALTER A5.pdf 1 12-05-21 20:08

Documents

Biuletyn Klu Ogar i GonczyBu Ogara i gOńczegO …...2017/07/10 · tożsamość rasową i płeć. głowa ogara już na pierw-szy rzut oka zdradza po-krewieństwo z innym starożytnym