WYNALAZEK PATENTEM NA SUKCES

Agata Dasiewicz

Co jest dobrem niematerialnym?

� Wynalazek

� Nowa technologia

� Projekt racjonalizatorski

� Wzór użytkowy i przemysłowy� Wzór użytkowy i przemysłowy

� Znak towarowy

� System organizacji produkcji

� Kampania marketingowa

Co to jest wynalazek?

� „Wynalazkiem jest coś, co zostało wymyślone i skonstruowane, w przeciwieństwie do odkrycia czegoś, co już istniało, lecz nie było znane” (Lionel Bender)

� Techniczne rozwiązanie dowolnego problemu.

� Wynik własnej pracy intelektualnej osoby podającej się za twórcę.

Co nie jest wynalazkiem

� Gotowe rozwiązanie przejęte z cudzej dokumentacji technicznej.

� Rozwiązanie naśladujące sposoby działania przyrody.przyrody.

Wynalazek = pełna instrukcja

� Wynalazek musi być zupełny.

� Proponowany sposób działania musi wskazywać wszystkie środki niezbędne do osiągnięcia zamierzonego celu.zamierzonego celu.

� Nie ma potrzeby podejmowania dalszych działań, celem zastosowania wynalazku w praktyce.

� Konieczna jest PEŁNA INSTRUKCJA.

Kiedy pomysł może być patentem?

� Pozytywne przesłanki zdolności patentowej:

� Nowość

� Poziom wynalazczy

� Przydatność do przemysłowego stosowania� Przydatność do przemysłowego stosowania

Nowość wynalazku

� Wynalazek uważa się za nowy, jeżeli nie jest on częścią stanu techniki.

� Przed datą według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, wynalazek pierwszeństwo do uzyskania patentu, wynalazek nie został udostępniony do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania.

Kryteria oceny nowości

� Czasowy układ odniesienia - data pierwszeństwa.

� Terytorialny układ odniesienia - cały świat.

� Personalny układ odniesienia - nieoznaczony krąg osób:osób:

� Typowe formy ujawnienia wynalazku.

� Udostępnienie dostateczne.

Co niweczy nowość wynalazku?

� Publikacja wynalazku.

� Jawne stosowanie wynalazku.

� Wystawienie wynalazku na wystawie publicznej.

� Wyłożenie pracy doktorskiej, zawierającej opis � Wyłożenie pracy doktorskiej, zawierającej opis wynalazku w bibliotece naukowej.

� Zademonstrowanie wynalazku w TV.

� Przedstawienie wynalazku w audycji radiowej.

Czy każda informacja o wynalazku szkodzi nowości wynalazku?

� NIE

� Niebezpieczne jest tylko udostępnienie dostateczne tj. dokonane w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do stosowania wynalazku.

� Nie jest takim udostępnieniem podanie ogólnych informacji np. o podjęciu prac nad wynalazkiem lub o dokonaniu wynalazku – informacje tego rodzaju nie pozbawiają wynalazku nowości.

Co to jest poziom wynalazczy?

� Jest to określony poziom twórczości, który nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki.

� Wynalazek jest nieoczywisty jeżeli budzi zdziwienie znawcy danej dziedziny nauki.zdziwienie znawcy danej dziedziny nauki.

� Np. w USA przyjmuje się, że chodzi o to, aby wynalazek był czymś więcej niż tylko rutynową wiedzą mechanika lub inżyniera.

Wynalazek wielokrotnego użytku

� Przemysłowa stosowalność – możliwość osiągania skutków w działalności gospodarczej w sposób powtarzalny.

� Przydatność potencjalna – brak konieczności � Przydatność potencjalna – brak konieczności wykazania, że jest on faktycznie stosowany przemysłowo przez właściciela wynalazku lub osoby, którym udzielił on licencji.

Co nie nadaje się do opatentowania?

� Rozwiązania nie będące wynalazkami.

� Wynalazki wyłączone spod ochrony z uwagi na brak zdolności patentowej.

Klasa NIE-wynalazki

� Odkrycia, teorie naukowe i metody matematyczne.

� Wytwory o charakterze jedynie estetycznym.

� Plany, zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier.

� Wytwory, których niemożliwość wykorzystania może być wskazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki.

� Programy komputerowe.

� Przedstawienia informacji.

Czy patent na program komputerowy jest możliwy?

� Teoretycznie wykluczony.

� Praktycznie dopuszczalny.

� Kategoria wynalazków wspomaganych programem komputerowym nie są wyłączone spod ochrony komputerowym nie są wyłączone spod ochrony rozwiązanie wykorzystujące komputer do sterowania procesem przemysłowym jak również układy sterujące z wykorzystaniem komputera (maszyny cyfrowej).

� Patentowalność rozwiązań technicznych wykorzystywanych w procesach tworzenia, wdrażania lub stosowania programów komputerowych

Niepatentowalność z powodu braku zdolności patentowej

� Wynalazki, z których korzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami (np. zestaw do eutanazji, produkcja narkotyków, urządzenia do fałszowania pieniędzy, dokumentów).dokumentów).

� Odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt.

� Sposoby diagnostyki lub leczenia ludzi oraz zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi.

Procedura uzależniona jest od zakresu terytorialnego, na którym ma obowiązywać

PATENT KROK PO KROKU

terytorialnego, na którym ma obowiązywać ochrona patentowa.

Poszukiwania

� Przeprowadzenie dokładnych poszukiwań w świecie techniki celem ustalenia, czy dany pomysł nie został już wcześniej opatentowany.

� Pomocnym źródłem informacji są:Biuletyny urzędów patentowych.� Biuletyny urzędów patentowych.

� Polska strona UP RP: www.uprp.pl.

� Baza ponad 50 mln dokumentów patentowych z całego świata: http://www.espacenet.com.

� Lista urzędów, które nieodpłatnie udostępniają swoje bazy: http://www.wipo.int/wipogold/en.

Zgłoszenie

� Podanie o udzielenie patentu.

� Pełny opis wynalazku.

� Zastrzeżenia patentowe, określające zakres ochrony wynalazku.ochrony wynalazku.

� Skrót opisu.

� Rysunki, jeżeli są one niezbędne do zrozumienia istoty wynalazku.

Rozpatrywanie zgłoszenia przez UP

� Kontrola formalna wniosku.� Poszukiwanie w stanie techniki.� Publikacja zgłoszenia wynalazku (po raz pierwszy po

18 miesiącach od dokonania zgłoszenia, możliwość złożenia wniosku o wcześniejszą publikację).złożenia wniosku o wcześniejszą publikację).

� Badanie merytoryczne (ustalenie czy dany wynalazek posiada zdolność patentową).

� Udzielenie patentu (pozytywna decyzja UP, po wniesieniu opłat UP wydaje dokument patentowy).

� Sprzeciw (możliwość wniesienia na każdym etapie postępowania oraz w ciągu 6 miesięcy od udzielenia patentu).

Uzyskanie patentu zapewnia ochronę jedynie w kraju, w którym patent ten został udzielony. W pozostałych zatem krajach wynalazek nie podlega ochronie, co oznacza, że każdy może z

PATENTOWANIE ZA GRANICĄ

wynalazek nie podlega ochronie, co oznacza, że każdy może z niego swobodnie korzystać, produkować, wprowadzać do obrotu towary wyprodukowane według tego wynalazku.

Patentowanie za granicą

� Brak możliwości swobodnego korzystania z patentu przez osoby trzecie.

� Wysokie koszty patentowania za granicą.

ZA PRZECIW

korzystania z patentu przez osoby trzecie.

� Możliwość rozszerzenia rynków zbytu.

� Korzyści z licencji dla przedsiębiorców zagranicznych.

granicą.� Konieczność

występowania przez pełnomocnika profesjonalnego (rzecznika patentowego).

� Proces czasochłonny.

Czynniki decyzyjne

� Lokalizacja głównych rynków zbytu.

� Koszty opatentowania.

� Lokalizacja konkurencji.

� Możliwość egzekwowania praw z patentu.� Możliwość egzekwowania praw z patentu.

� Budżet twórcy patentu.

Pierwszeństwo konwencyjne

� Uregulowane mocą Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej z 1883r.

� Dokonanie zgłoszenia za granicą powinno nastąpić przed upływem 12 miesięcy od daty pierwszego przed upływem 12 miesięcy od daty pierwszego zgłoszenia wynalazku do opatentowania.

Trzy drogi do patentu za granicą

� Ścieżka krajowa

� Ścieżka regionalna

� Ścieżka międzynarodowa

Ścieżka krajowa

� Indywidualne zgłoszenie w poszczególnych krajach.

� Zachowanie wymogów formalnych danego kraju w tym języka urzędowego.

� Opłacenie kosztów zgłoszenia w tym poniesienie � Opłacenie kosztów zgłoszenia w tym poniesienie kosztów profesjonalnego pełnomocnika (obowiązek występowania przez pełnomocnika procesowego).

� Prowadzenie odrębnych postępowań przed różnymi państwami (kosztowne i czasochłonne).

Ścieżka regionalna

� regionalne porozumienia międzyrządowe w sprawie udzielania praw wyłącznych:� Europejska Organizacja Patentowa (EPO, siedziba w

Monachium)� Afrykańska Organizacja Własności Intelektualnej (OAPI)

Afrykańska Regionalna Organizacja Własności � Afrykańska Regionalna Organizacja Własności Intelektualnej (ARIPO)

� Euroazjatycka Organizacja Patentowa (EAPO)

� regionalne urzędy patentowe (quasi krajowe urzędy patentowe)

� udzielanie patentów obowiązujących na terytorium państw członkowskich danego porozumienia

Patent europejski krok po kroku

� zgłoszenie do EPO (podanie o udzielenie patentu europejskiego, opis wynalazku, jedno lub więcej zastrzeżeń patentowych, skrót opisu, ewentualnie rysunki)

postępowanie w jednym z trzech języków (angielski, � postępowanie w jednym z trzech języków (angielski, niemiecki lub francuski)

� po udzieleniu patentu = wiązka niezależnych patentów krajowych (wywiera ten sam skutek i podlega tym samym przepisom co patenty krajowe udzielone w tych państwach)

Sukces z patentu

� Sukces nie opiera się jedynie na pomysłowości rozwiązania.

� Sukces jest wymierną różnych czynników, w tym:

� Nowatorskiej technologii.� Nowatorskiej technologii.

� Przemyślanej i skutecznej kampanii reklamowej.

� Atrakcyjnej ceny.

� Umiejętności zarządzania prawami z patentu (licencji, sprzedaż praw).

Wymierne korzyści z wynalazków

� Patent jako środek trwały pod warunkiem możliwości gospodarczego wykorzystania patentu.

� Ustalenie wartości ekonomicznej patentu –uzależnione od należytej znajomości technik uzależnione od należytej znajomości technik zarządzania własnością przemysłową.

� Wartość patentu – uzależniona od stopnia nowości, innowacyjności danego wynalazku oraz możliwości znalezienia alternatywnego rozwiązania.

Metody wyceny wartości patentu

� Metoda kosztowa – ustalenie wartości netto w transakcji kupno – sprzedaż.

� Metoda rynkowa – porównanie z ceną podobnego lub takiego samego środka trwałego, która została ustalona na rynku w trakcie transakcji kupna-sprzedaży ustalona na rynku w trakcie transakcji kupna-sprzedaży (założenie – istnienie aktywnego rynku).

� Metoda dochodowa – ustalenie wartości, jaka może być wygenerowana w przyszłości w wyniku wytworzenia produktu lub obrotu przedmiotem podlegającym ocenie (zyskowność, rentowność, koniunktura, wymagania kapitałowe).

Podsumowanie

� Nie wystarczy genialny pomysł – konieczna jest skuteczna ochrona.

� Samo odkrycie nie gwarantuje sukcesu.

� Wynalazek może być tworzony w ramach zespołu –Wynalazek może być tworzony w ramach zespołu –wówczas prawa przysługują wszystkim wspólnie –warto jednak podpisać umowę o zachowaniu poufności.

� Ochrona patentowa jest ograniczona w czasie –jedynie 20 lat, po upływie tego okresu uprawniony z patentu ma obowiązek udostępnienia własnego rozwiązania osobom trzecim (casus Coca – Cola).

Korzyści z ochrony wynalazku

� Silna marka firmy i danego produktu.

� Rozpowszechnianie wizerunku firmy.

� Podniesienie wartości firmy – obecnie te aktywa stają się najbardziej pożądane.

Prawa z licencji oraz sprzedaży praw do patentu.� Prawa z licencji oraz sprzedaży praw do patentu.

� Przeciwdziałanie plagiatowi, wykorzystywaniu własnych pomysłów przez osoby trzecie.

� Uzyskanie kapitału poprzez zainteresowanie wśród inwestorów zewnętrznych.

� Silna pozycja na rynku.

Materiały źródłowe

� Publikacje Urzędu Patentowego RP (www.uprp.pl)

� Prawo własności przemysłowej pod red. dr P. Kostańskiego, wyd. 2010

� Zarys prawa. Prawo własności przemysłowej. A. � Zarys prawa. Prawo własności przemysłowej. A. Szewc, G. Jyż, wyd. 2003

� Ochrona patentowa produktów nanotechnologicznych. B. Fischer, PPH 2005/6/48

� Strona i uczestnicy w postępowaniu patentowym. T. Kiełkowski, PPH 2005/8/37

DZIĘKUJĘ ZA DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ