Biznes elektroniczny

Biznes elektroniczny

W. Bartkiewicz

Wykład 2. Katalogi produktów. Zarządzanie treścią w systemach e-biznesu.

Organizacja i przeglądanie katalogu

Katalogi. Zarządzanie treściąKatalogi towarów i usług

• Katalogi produktów (towarów i usług):– Prezentacja towarów lub usług oferowanych przez firmę.

– Prezentacja towarów i usług w serwisach aukcyjnych.

– Zakup (lub wypożyczenie) produktów – sklepy i wypożyczalnie.

– Udostępnianie (zakup) produktów w formie elektronicznej.

– Serwisy wspierające (companion sites)– oferujące dodatkowe usługi lub towary, związane z wcześniej zakupionym produktem.

• Katalogi muszą prezentować uporządkowaną informację o produktach:– Duże katalogi internetowe prezentują zazwyczaj od kilku do kilkunastu

tysięcy produktów.

– Nawet w przypadku mniejszych katalogów, niezbędne jest narzucenie danym pewnej struktury (schematu organizacji), ułatwiającej użytkownikowi przeglądanie katalogu i wyszukiwanie produktów.

Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji

• Schematy organizacji dokładnej dzielą informacje na dobrze określone i rozłączne sekcje.– Przykładem może być tu organizacja alfabetyczna stosowana w książce

telefonicznej. Jeśli znamy nazwisko poszukiwanej osoby, schemat nawigacji jest oczywisty. Kowalski jest wśród nazwisk na K, które następują po wszystkich na J, a przed wszystkimi na L.

– Procedura taka określana jest jako wyszukiwanie „znanego elementu”.

• Jeśli wiemy czego szukamy, oczywistym jest gdzie to możemy znaleźć. Nie ma tu żadnej niejednoznaczności.

• Schematy organizacji dokładnej wymagają jednak, aby użytkownik dokładnie znał określoną nazwę zasobu, którego poszukuje. – Spis alfabetyczny w książce telefonicznej nie przyda się specjalnie, jeśli

poszukujemy np. lekarza.

Schematy organizacji dokładnej


• Katalogi o schematach organizacji dokładnej są relatywnie łatwe w projektowaniu i utrzymaniu, ponieważ nie wymagają dużych nakładów intelektualnych w przypisaniu elementów do kategorii.

• Są one również intuicyjne i łatwe w wykorzystaniu przez użytkowników korzystających z katalogu.

• Typowe przykłady schematów organizacji dokładnych, to:– schemat organizacji alfabetycznej,

– schemat organizacji chronologicznej,

– schemat organizacji geograficznej,

– schemat organizacji całość – część.

Schematy organizacji dokładnej


• Podstawowy schemat organi-zacji informacji stosowany w słownikach i encyklopediach.

• Alfabetyczny indeks często jest alternatywną metodą przeszukiwania katalogu.

• Umożliwia szybkie wyszu-kiwanie znanych elementów według ich nazwy.

• W katalogach stosowany często w połączeniu z innymi schematami organizacji:

– listy towarów i usług,– listy kategorii

Schemat organizacji alfabetycznej


• W schemacie chronologicz-nym podstawowy kontekst organizacji określany jest przez czas.

• Stosowany zwykle na pewnym poziomie katalogu, często w połączeniu z innymi schemata-mi organizacji.

• Typowe przykłady katalogów o schemacie organizacji chronologicznej:

– Katalogi wydawców czaso-pism.

– Oprogramowania (wg. wersji)– Archiwa newsów.– Programy telewizyjne.

Schemat organizacji chronologicznej


• Stosowany w przypadku gdy najistotniejszą cechą informa-cji jest jej umiejscowienie.

• Typowe przykłady:– Katalogi biur podróży.– Katalogi firm transportowych

(koleje, linie lotnicze, itp.)– Katalogi przedsiębiorstw

sieciowych: sieci hoteli, sklepów, itp.

Schemat organizacji geograficznej














• Stosowany w przypadku sprzedawane produkty są elementami innych produktów lub pakietów produktów.

• Typowe przykłady:– Artykuły czasopisma są

elementami czasopisma.– Elementy zestawu kompute-

rowego, prezentowane jako oddzielne produkty.

– Elementy pakietów usług telekomunikacyjnych, trans-portowych, itp. prezentowane jako oddzielne produkty.

• Organizacja często wykorzys-tywana do prezentacji pro-mocji, ofert specjalnych, itp.

Schemat organizacji całość-część


• Schematy organizacji wieloznacznej dzielą informacje na kategorie, które nie mają dokładnie sprecyzowanej definicji. Są one odzwierciedleniem niejednoznaczności języka naturalnego oraz ludzkiego subiektywizmu.

• Są często trudne w projektowaniu, utrzymaniu i wykorzystaniu. Tym niemniej równie często są ważniejsze i bardziej użyteczne niż schematy dokładne organizacji.– Rozważmy typowy katalog książek. Mamy tu trzy podstawowe schematy

organizacji. Książki mogą być wyszukiwane według nazwiska autora, według tytułu, lub tematycznie. Pierwsze dwa schematy organizacji mają charakter dokładny i są stosunkowo łatwe do utworzenia, utrzymania i wykorzystania. Tym niemniej, jak wskazują badania, znacznie częściej książki wyszukiwane są tematycznie.

Schematy organizacji wieloznacznej


• Użytkownicy zazwyczaj uważają schematy organizacji wieloznacznej za użyteczne z jednego prostego powodu: Nie zawsze wiemy, czego szukamy.– W niektórych przypadkach po prostu nie znamy właściwej nazwy, etykiety

zasobu.– W innych przypadkach możemy mieć jedynie mglistą potrzebę

informacyjną, której nawet nie potrafimy precyzyjnie wyartykułować.• Proces szukania informacji ma z tego powodu często charakter

iteracyjny i interaktywny. To, co znajdziemy na początku, ma wpływ na to, czego (i jak) szukać będziemy dalej.

• Organizacja wieloznaczna wymaga uporządkowania informacji w sposób intelektualnie znaczący. O ile np. w organizacji alfabetycznej proces ten jest w zasadzie mechaniczny, tutaj niezbędne jest podjęcie decyzji intelektualnej, które elementy pogrupowane zostaną razem we wspólne kategorie.



• Sukces schematów organizacji wieloznacznej zależy zaprojektowania z góry dobrego systemu klasyfikacyjnego oraz poprawnego indeksowania dodawanych elementów zawartości.– System klasyfikacyjny służy jako kontener dla elementów zawartości.– Złożony jest z hierarchii kategorii i podkategorii, wraz z zasadami

definiującymi typy zawartości, należącej do tej kategorii.– Po utworzeniu systemu klasyfikacji, elementy zawartości muszą być

przypisywane do kategorii w sposób dokładny i konsekwentny.

• Do podstawowych schematów organizacji wieloznacznej należą:– schemat organizacji tematycznej,– schemat organizacji zorientowanej na zadania (funkcje),– schemat organizacji zorientowanej na użytkownika,– schemat organizacji opartej na metaforach.



• Organizacja tematyczna infor-macji jest podejściem trud-nym, ale często najbardziej użytecznym.

• Projektując schemat organi-zacji tematycznej zawsze trzeba pamiętać, aby zdefinio-wać cały zakres zwartości (obecny i przyszły), jakiego oczekują użytkownicy.

Schemat organizacji tematycznej


• Organizacja zorientowana na zadania porządkuje zawartość w podziale na zbiór procesów, funkcji lub zadań.

• Jest ona odpowiednia jeśli można zdefiniować określoną niewielką liczbę zadań, które użytkownicy będą chcieli wykonać.

• Jest to organizacja raczej typowa dla aplikacji, ale spotykana również w porząd- kowaniu treści w Internecie.

Schemat organizacji zorientowanej na zadania


• Jej stosowanie ma sens, gdy możemy określić wyraźnie odmienne grupy użytkowni-ków, korzystających z zawartości katalogu.

• Schemat ten dzieli cały katalog na specyficzne mini witryny, które interesują wyłącznie odmienne grupy użytkowników.

• Pozwala to im np. tworzyć zakładki, redukujące liczbę stron, które muszą odwiedzić, aby dotrzeć do interesującej ich informacji.

Schemat organizacji zorientowanej na użytkownika


• Metafory pozwalają użytkow-nikom zrozumieć nowe fakty poprzez odniesienie ich do wzorców znanych wcześniej.

• Powinny być one jednak używane ostrożnie. Muszą być intuicyjne i dobrze znane użytkownikowi.

• Np. zorganizowanie sklepu ze sprzętem komputerowym, zgodnie z metaforą architek-tury komputera nie pomoże użytkownikowi, który nie zna i nie rozumie wyglądu płyty głównej.

Schemat organizacji opartej na metaforach


• Wykorzystanie na pojedynczej stronie wielu schematów organizacji może prowadzić do konfuzji użytkownika i braku zrozumienia modelu mentalnego klasyfikacji.

• Tym niemniej zdarza się to dosyć często, zwłaszcza na stronach głównych.

• W takim przypadku projekt graficzny strony powinien zapewniać rozdzielenie i wyróżnienie odmiennych schematów, tak by zachowana została ich integralność.

Schematy hybrydowe organizacji

Katalogi. Zarządzanie treściąHierarchie

• Podstawą większości architektur informacyjnych, w tym również katalogów produktów są hierarchie, stanowiące prosty i intuicyjny dla użytkownika sposób organizowania informacji.

• Użytkownicy mogą dzięki nim stosunkowo szybko opanować strukturę katalogu i sposób lokalizacji poszczególnych elementów informacji.

• Hierarchiczne struktury są powszechne w życiu codziennym i dobrze dopasowane do hierarchii pojęciowych (generalizacji – specjalizacji, całość – część) typowych dla rozumowania ludzi.

Chemiczne

Piorące Do mycia

Proszki Odplamiacze Szampony Mydła

Katalogi. Zarządzanie treściąGłębokość i szerokość hierarchii

• Istotnym czynnikiem w projektowaniu hierarchii jest zachowanie równowagi między jej głębokością i szerokością:– Przez szerokość rozumiemy liczbę

opcji na jednym poziomie hierarchii.– Głębokość dotyczy liczby poziomów

hierarchii.• Jeśli hierarchia jest zbyt wąska,

zwiększa się jej głębokość, i użytkownik aby dotrzeć do pożądanej informacji, musi przejść przez wiele dodatkowych poziomów.

• Jeśli hierarchia jest zbyt szeroka i płytka, użytkownik musi analizować dużą liczbę opcji w menu głównym. Łatwo przy tym o błędne wybory ścieżek nie prowadzących do szukanej zawartości.

Katalogi. Zarządzanie treścią Głębokość i szerokość hierarchii

• Szacuje się, że głębokość hierarchii nie powinna przekraczać czterech – pięciu poziomów. W przeciwnym przypadku użytkownicy zniechęceni koniecznością przejścia przez szereg stron pośrednich mogą opuścić witrynę katalogu.

• Jeśli chodzi o szerokość hierarchii, zalecane jest zachowanie pewnych ogólnych wskazówek dotyczących ograniczeń poznawczych umysłu ludzkiego. Przyjmuje się, że użytkownik jest w stanie analizować i przetwarzać jednocześnie informacje o siedmiu plus – minus dwu obiektach.

• Wobec oczywistej wymienności między szerokością i głębokością hierarchii, w przypadku dużej liczby produktów, ograniczenia dotyczące jej głębokości uważa się za istotniejsze.– Istnieją metody ułatwiające użytkownikowi analizę dużej liczby kategorii,

np. nadanie im organizacji alfabetycznej, stronicowanie, itp. – Hierarchie szerokie mają zdefiniowaną dużą liczbę kategorii już na

wyższych poziomach. Tak więc dodawanie do katalogu nowych produktów rzadziej wymaga modyfikacji tych poziomów, co jest czasochłonne, kosztowne i trudniejsze dla użytkowników.

Katalogi. Zarządzanie treściąŁącza hipertekstowe

• Łącza hipertekstowe mogą wspierać nawigację poziomą, pozwalając na przechodzenie między gałęziami hierarchii.– Użytkownik przeglądający informację na temat wybranego aparatu

fotograficznego często chce obejrzeć opisy kolejnych aparatów.• Łącza hipertekstowe mogą usprawniać również nawigację pionową,

pozwalając użytkownikowi na skoki do wyższych poziomów w obrębie tej samej gałęzi hierarchii.– Np. powrót do strony głównej katalogu, bez konieczności przechodzenia

przez kolejne poziomy nadrzędne.• Problemem jest takie zaprojektowanie struktury nawigacji

hipertekstowej, aby zrównoważyć jej elastyczność oraz wynikającą z niej złożoność. System nawigacji powinien wymuszać hierarchię, zwiększając jedynie elastyczność.

• Katalogi internetowe nie wymagają stosowania sztywnej nawigacji opartej na strukturach hierarchicznych. Użycie łączy hipertekstowych pozwala na uelastycznienie nawigacji i podniesienie wygody użytkownika.

Katalogi. Zarządzanie treściąSystem nawigacji

• System nawigacji katalogu zazwyczaj obejmuje:– System menu (lub innych elementów dialogowych) pozwalających na

przechodzenie do kolejnych podkategorii w hierarchii katalogu, lub do stron finalnych produktów.

– Wbudowaną w menu lub dodatkową informację o kontekście umiejscowienia aktualnie oglądanej strony w hierarchii katalogu.

– Łącza pozwalające na szybki powrót do wyższych poziomów w wybranej gałęzi hierarchii katalogu. Często zintegrowane są one z kontekstem umiejscowienia.

– Łącze do strony głównej katalogu.

– Łącza do funkcji specjalnych katalogu (usługi wyszukiwania, zamawiania produktów, regulaminów zakupów, logowania itp.)

Katalogi. Zarządzanie treściąMenu poziome

• Menu poziome stosuje się najczęściej w katalogach o niewielkiej liczbie głównych kategorii lub jako menu pomocnicze udostępniające specjalistyczne funkcje katalogu.

• Umieszczane jest zazwyczaj w górnej części strony.• Menu poziome zintegrowane jest często z rozwijanymi podmenus,

generowanymi przez skrypty strony klienta.


• Podmenu rozwijane tego typu mają tę zaletę, że do momentu wybrania podkategorii nie ma potrzeby przeładowywania strony z serwera WWW.

• Użytkownik może wejść dość głęboko w hierarchię katalogu nie widząc wyników pośrednich przeglądania, co może być wadą lub zaletą, w zależności od sytuacji.



Katalogi. Zarządzanie treściąZintegrowane menu pionowe

• Menu pionowe stosujemy w katalogach o płytkiej szerokiej hierarchii, a więc przy dużej liczbie kategorii głównych.

• Umieszczane jest zazwyczaj w prawej części strony.

Wskazówka: Nie jest to norma absolutna, ale na tyle częsty zwyczaj, aby rozważyć czy należy wprawiać użytkownika w konfuzję i umieszczać je po lewej stronie.

• W zintegrowanym menu pionowym wybór elementu powoduje zazwyczaj rozwinięcie podkategorii związanych z tym elementem.

Katalogi. Zarządzanie treściąZintegrowane menu pionowe

• W przeciwieństwie jednak do menu poziomego, zazwyczaj po każdym wyborze kategorii nawiązywany jest kontakt z serwerem, i pozostała część strony odświeżana jest stosownie do działań użytkownika.

• Tak więc rozwijanie kolejnych poziomów menu realizowane jest na ogół przez aplikację serwerową.

Katalogi. Zarządzanie treściąSystem menus pionowych

• Po wyborze kategorii z menu pobierana jest nowa strona, zawierająca menu na kolejnym poziomie hierarchii katalogu.

• Przy tym podejściu menu stanowi centralny punkt strony i zazwyczaj oprócz niego strona zawiera wyłącznie pomocnicze informacje nawigacyjne.

• Podejście stosowane w przypadku gdy nawigacja w katalogu wymaga wyjątkowej uwagi i wysiłku intelektualnego użytkownika, np.:

– bardzo duża liczba kategorii w menu,– na kolejnych poziomach hierarchii

stosowane są różne organizacje informacji.


• Katalog czasopism.– kategorie

tematyczne,– tytuły czasopism,– poszczególne

numery czasopism,– artykuły









Katalogi. Zarządzanie treścią Położenie w hierarchii katalogu

• W przypadku zintegrowanego menu pionowego, położenie w hierarchii katalogu zazwyczaj określane jest przy wykorzystaniu samego systemu menu.

• Rozwinięte podmenus i zaznaczone polecenia pozwalają określić użytkownikowi ścieżkę w strukturze hierarchii katalogu, i kolejne podkategorie, jakie wybrał wcześniej.

• Korzystając z menu użytkownik może również w łatwy sposób wracać do poziomów hierarchii, znajdujących się powyżej obecnie eksplorowanego.

Katalogi. Zarządzanie treścią Położenie w hierarchii katalogu

• Menus nawigacyjne innego typu nie dają możliwości wbudowania informacji o położeniu w katalogu.

• Niezbędne jest więc dostarczenie dodatkowych elementów informacyjnych, wskazujących użytkowniko-wi wybraną ścieżkę w drzewie kategorii katalogu.

• Element taki określany jest z języka angielskiego mianem „breadcrumb”.

• Pozwala on zazwyczaj również na powrót do wyższych poziomów w hierarchii.

Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów

• Lista produktów zawiera produkty prezentowane w katalogu, należące do wybranej kategorii.

• Użytkownik, zagłębiając się w kolejne poziomy hierarchii katalogu ogra-nicza liczbę elementów prezentowanych w liście produktów.


• Lista produktów zawiera produkty prezentowane w katalogu, należące do wybranej kategorii.

• Użytkownik, zagłębiając się w kolejne poziomy hierarchii katalogu ogra-nicza liczbę elementów prezentowanych w liście produktów.



Lista produktów zazwyczaj zawiera:–Liczbę produktów w danej kategorii.–Opisy produktów:

• nazwa produktu;• łącze do strony produktu;• miniaturka zdjęcia;• cena produktu;• charakterystyka produktu.

–Wspomaganie przeglądania listy produktów:• mechanizmy stronicowania listy produktów;• kontrolki ograniczające liczbę produktów;• mechanizmy sortowania listy produktów.

Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - stronicowanie

• Standardowym podejściem do prezentacji długich list produktów jest stronicowanie ich zawartości.

• Użytkownik obok nawigacji do kolejnych stron, zazwyczaj może określać również liczbę produktów na stronie.

Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - ograniczanie

• Długie listy produktów mogą być również ograniczane, z wykorzystaniem rożnego rodzaju kontrolek sterujących wyświet-laniem listy.

• Często stosowanym rozwiązaniem jest stronicowanie alfabetyczne według nazwy produktu.

• Użytkownik może również ograniczyć liczbę produktów do zawierających w nazwie konkretne słowo kluczowe.


• Do filtrowania i organizowania danych w liście produktów mogą również służyć kontrolki pół combo i przyciski.


• Do filtrowania i organizowania danych w liście produktów mogą również służyć kontrolki pół combo i przyciski.

Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - ukrywanie

• Elementy aktywne na stronie, w rodzaju widoków drzewa mogą służyć do ukrywania i udostępniania fragmentów listy produktów.

• Typowym przykładem jest ukrywanie różnych wersji produktu.

Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - ukrywanie

• Elementy aktywne na stronie, w rodzaju widoków drzewa mogą służyć do ukrywania i udostępniania fragmentów listy produktów.

• Typowym przykładem jest ukrywanie różnych wersji produktu.

Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - sortowanie

• Lista produktów zazwyczaj może być porządkowana według różnych kryteriów.

Katalogi. Zarządzanie treścią Strona produktu

• Strona produktu powinna zawierać:

– Parametry produktu.– Dokładny opis produktu.– Zdjęcie produktu.– Łącza do dodatkowych

informacji, takich jak np. próbki produktu (dla treści cyfrowych), ciekawostki i nowości związane z produktem.

– Informacje handlowe: cena, dostępność produktu, opis warunków dostawy, termi-ny, warunki płatności, itp.

– Elementy wspomagania sprzedaży (opinie klientów, łącza do koszyka, itp.).

Katalogi. Zarządzanie treścią Strona produktu

• Strona produktu powinna zawierać:

– Parametry produktu.– Dokładny opis produktu.– Zdjęcie produktu.– Łącza do dodatkowych

informacji, takich jak np. próbki produktu (dla treści cyfrowych), ciekawostki i nowości związane z produktem.

– Informacje handlowe: cena, dostępność produktu, opis warunków dostawy, termi-ny, warunki płatności, itp.

– Elementy wspomagania sprzedaży (opinie klientów, łącza do koszyka, itp.).

Documents

Biznes elektroniczny