35
BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ VİRÜS NEDİR – BULAŞMA YOLLARI – VİRÜS ÇEŞİTLERİ KORUNMA YOLLARI

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİVİRÜS NEDİR – BULAŞMA YOLLARI – VİRÜS

ÇEŞİTLERİ KORUNMA YOLLARI

Page 2: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Bilgisayar Virüsü NEDİR?

Veri girişi yoluyla bilgisayarlarda çalıştırıldığında

sistemin veya programların bozulmasına, veri

kaybına veya olağandışı çalışmasına neden olan

ve bilgisayarınıza değişik şekillerde zarar

verebilen bilgisayar programlarıdır.

Page 3: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

VİRÜSLERİN ZARARLARI

Virüsler,programlanma şekline göre;

Ekranınıza can sıkıcı mesajlar çıkararak çalışmanızı bölebilir/engelleyebilir.

Bilgisayarınızın hafızasını ve/veya disk alanını kullanarak bu kaynaklara verimli olarak erişiminizi engelleyebilir.

Kullandığınız dosyaların içeriklerini bozabilir/silebilir.

Kullandığınız bilgisayar programlarını bozabilir, çalışmalarını yavaşlatabilir.

Sabit diskinizin tamamını ya da önemli dosyaların olduğu kısımlarını silebilir.

Kişisel Bilgileriniz çalınabilir.

Page 4: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler
Page 5: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler
Page 6: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler
Page 7: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Eğer bu programlar ya da virüs kodları, herhangi bir şekilde çalıştırılırsa, programlanma şekline göre işlem yaparak bilgisayarınıza zarar vermeye başlar.

Yani virüsün aktif olabilmesi için kullanıcı tarafından tıklanarak virüslü dosyanın çalıştırılması gerekmektedir

Virüsler Nasıl Bulaşır?

Page 8: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Ayrıca, tüm virüs kodları (bilinen adıyla virüsler), bir sistemde aktif hale geçirildikten sonra, çoğalma özelliğine sahiptir.

Page 9: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Eskiden en popüler virüs bulaşma yolu, bir

bilgisayardan diğerine "Disket" ile dosya aktarmaktı.

Yine bu ortamlara ek olarak CD-ROM/DVD-ROM

ortamları da söylenebilir.

VİRÜSLER HANGİ YOLLARLA BULAŞIR?

Page 10: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Günümüzde bunlara ek olarak en yaygın Flash

Bellekler ve Harici Disk ve Hafıza kartları

aracılığıyla bulaşabilir.

Page 11: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Günümüzde ise, bilgisayar ağlarının oldukça yoğun kullanılması, herkese açık (anonim) dosya arşivleri ve internet üzerindeki popüler etkileşimli ortamlar virüslü programların yayılması için oldukça uygun ortamlardır

Page 12: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Ayrıca, e-mail yoluyla gelen programların

kontrolsüz çalıştırılması da bir başka potansiyel

tehlike olarak karşımızdadır.

Page 13: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Bunlara ek olarak Whatsapp ve Facebook Messenger,

Twitter vb günümüzde milyonlarca kişi tarafından sıklıkla

kullanılan popüler mobil uygulamalar, Sosyal medya

üzerinden mesaj yada bağlantı olarak sizlere gönderilen

dosyaların indirilip çalıştırılması ile sisteminize virüs

bulaştırabilirsiniz.

*** Lütfen Ne olduğu konusunda emin

olmadığınız dosyaları çalıştırmayınız.

Page 14: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Eğer bilgisayarınıza virüs bulaşmışsa, bu durumda bilgisayarınızda "olağan dışı" bazı durumlar gözlemleyebilirsiniz.

Bazı virüsler, isimleri ile ilgili bir mesajı ekranınıza getirebilir.

Bazıları makinenizin çalışmasını yavaşlatabilir, ya da kullanılabilir hafızanızı(RAM Bellek) azaltır.

Bu son iki sebep sırf virüs yüzünden olmasa da yine de şüphelenmekte fayda var.

“Bilgisayarıma Virüs bulaştığını nasıl

anlarım?”

Page 15: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Bir programın virüslü olduğundan şüpheleniyorsanız,

yapacağınız ilk iş, o an kullandığınız tüm

uygulamaları kapatmak, yaptığınız işleri kaydetmek.

Ardından, bir anti-virüs programı ile bilgisayarınızı ve

gerekirse şüphelendiğiniz Flashdisk gibi taşınabilir

ortamlarınızı tarayın.

Her zaman için, kullandığınız anti-virüs programının

güncel yeni bir sürümünü elde etmeye çalışın.

Page 16: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Bilgisayarınızda virüslerin varlığını saptayan programlar vardır.Bu programlara "Anti-Virüs" programı denir ve bilgisayarınızın virüs bulaşabilecek her bölümünü

Hafıza, Boot Sector,

Çalıştırılabilir program dosyaları, Dökümanlar vb tarayarak kullanıcıyıbilgilendirirler.

“Bilgisayar Virüslerinden Nasıl

Korunurum?”

Page 17: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Bu programların virüs saptama için kullandığı yöntemleri vardır Bunları şu şekilde belirtebiliriz

1-Kendi veritabanlarındaki virüslerin imzalarını (virüsün çalışmasını sağlayan bilgisayar programı parçası/kod) bilgisayarınızda ararlar.

2- Programlarınızı, virüs olabilecek zararlı kodlara karşı analiz edebilirler.

“Anti Virüs Programı Nasıl Çalışır?”

Page 18: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler
Page 19: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

“Anti-Virüs Programları Özellikleri”

Bütün anti-virüs programları 3 temel işleve sahiptir :

Bilgisayarınızı virüslerden korumak için bir koruyucu

kalkan oluşturma (virus shielder)

Virüs arama, bulma (virus scanner)

Bulunan Virüsü temizleme (virus cleaner)

Page 20: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Virüs Kalkanı Nedir?

Virüs kalkanları, bilgisayarınız her açıldığında kendiliğinden devreye giren, ve her yeni program çalıştırdığınızda, bilgisayarınıza kopyaladığınızda (başka bir bilgisayardan, internet üzerinden, disketten vb) bunları kontrol eden ve tanımlayabildiği virüs bulursa sizi uyaran ve virüs temizleme modülünü harekete geçirebilen araçlardır.

Page 21: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler
Page 22: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Virüs Arama, Bulma ve Temizleme

Virüs Arama işlemi dosya üzerinde sağ tıklayıp yapılabileceği gibi bilgisayarın tamamını kapsayacak şekilde de yapılabilir.

Sonuçları ekranda gösterilerek yapılacak işlem kullanıcıya sorulur. Cevabınıza göre virüslü dosya Karantinaya alınır ya da Silinerektemizleme işlemi gerçekleştirilir

Page 23: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler
Page 24: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Yeni virüslere karşı sistemimizi koruyabilmek için Antivirüs

Programlarının kendi şirketlerine ait veri tabanlarındaki güncel

virüs tanımlama bilgilerini(Virüs İmzalarını) Kurulu oldukları

bilgisayar sistemindeki antivirüs veri tabanına aktarılması

işlemidir.

Bu işlem otomatik olarak yapılır.

Unutmayınız ki güncel olmayan bir koruma programı yeni virüs

ve zararlı yazılımlara karşı sizleri koruyamaz!

“Anti Virüs Güncellemesi Nedir?

Page 25: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Bu anlamda günümüzdeki popüler anti-virüs

programlarının veri tabanlarında binlerce virüs imzası

ve bunların varyantları vardır.

Bu veri tabanları, Günümüz Antivirüs programlarının

kendilerini İnternetten güncelleyebilme özelliğiyle

yeni çıkan virüsleri de eklenerek sık aralıklarla

güncellenir.

Page 26: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Virüs Çeşitleri Nelerdir?

Page 27: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Dosyalara Bulaşan Virüsler

Bu gruba giren virüsler, genellikle kullanıcının çalıştırdığı programlara bulaşır. Programların virüslenmesi iki yolla olur:

1-Virüs kodu bilgisayarın hafızasına yerleşmiştir ve her program çalıştırılışında o programa bulaşır; ya da

2-Hafızaya yerleşmeden sadece "virüslü program her çalıştırılışında" etkisini gösterebilir. Ancak, virüslerin çoğu kendini bilgisayarın hafızasına yükler.

Page 28: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Bilgisayarın Sistem Alanlarına

Bulaşan Virüsler

Bilgisayarın ilk açıldığında kontrol ettiği özel sistem

alanlarına ve özel sistem dosyalarına yerleşirler.

Bazı virüsler ise her iki şekilde de zarar verebilir.

Page 29: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Trojan Horse (Truva Atı)

Görünümü ve ilk çalıştırıldığındaki aktivitesi zararsız bir program gibidir. Çalıştırıldığında verileri silebilir veya bozabilir.

Bilgisayarda arka planda çalışan ve zamanı geldiğinde aktif hale gelerek sisteme zarar veren bir yazılımdır.

En Önemlisi sisteminizden dışarıya bir arka kapı açarak tüm bilgilerinizin çalınmasına sebep olabilir.

Page 30: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Keylogger

Klavye hareketlerinizi kaydederek gönderir, şifre ve özel

bilgilerin çalınması için kullanılan zararlı programlardır

Page 31: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Solucan (Worm) Virüsleri

• Solucan da, virüs gibi, kendisini bir bilgisayardan diğerine

kopyalamak için tasarlanmıştır ancak bunu otomatik olarak yapar. İlk

olarak, bilgisayarda dosya veya bilgi ileten özelliklerin denetimini ele

geçirir. Solucan bir kez sisteminize girdikten sonra kendi başına

ilerleyebilir.

• Solucanların en büyük tehlikesi, kendilerini büyük sayılarda çoğaltma

becerileridir. Örneğin bir solucan, e-posta adres defterinizdeki

herkese kopyalarını gönderebilir ve sonra aynı şeyi onların

bilgisayarları da yapabilir. Bu, domino etkisinin getirdiği yoğun ağ

trafiği işyeri ağlarını ve Internet’in tümünü yavaşlatabilir.

Page 32: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Makro Virüsleri

Bazı programların, uygulama ile birlikte kullanılan "kendi yardımcı programlama dilleri" vardır. Söz gelimi, popüler bir kelime işlemci olan "MS Word«, Excel, "Macro" adı verilen yardımcı paketlerle yazı yazma sırasında bazı işleri otomatik ve daha kolay yapmanızı sağlayabilir.

Programların bu özelliğini kullanarak yazılan virüslere "makro virüsleri" adı verilir. Bu virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler. Bunun en popüler ve tehlikeli örneği "Microsoft Word" ve "Excel" makro virüsleri.

Bunlar, ilgili uygulamanın macro dili ile yazılmış bir şekilde, bir word ya da excelkullanarak hazırladığınız dökümana yerleşir ve bu dökümana her girişinizde aktif hale geçer. Macro virüsleri, ilgili programların kullandığı bazı tanımlama dosyalarına da bulaşmaya (normal.dot gibi) çalışır. Böylece o programla olusturulan her döküman virüslenmiş olur.

Page 33: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

Diğer Programlar

ADWARE (Reklam Yazılımları)

SPYWARE (Sasus Yazılımlar)

MALWARE vb (Kötücül Yazılımlar)da

virüs kategorisinde değerlendirilir.

Page 34: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

VİRÜSLERDEN KORUNMAK İÇİN;1. Bilgisayara anti virüs programı kurulmalıdır.

2. Bilgisayara dosya-program-oyun yüklerken mutlaka virüs

taramasından geçirilmelidir.

3. Tanımadığınız kişilerden gelen e-postalardaki iletiler ve

ekleri kesinlikle açılmamalıdır.

4. Tanımadığınız kişilerden gelen e-postalardaki köprü denilen

bağlantı adreslerine kesinlikle tıklanmamalıdır

5. Anti virüs programları sürekli güncellenmelidir.

Page 35: BİLGİSAYAR VİRÜSLERİayvalikatal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/10/02/972552/dosyalar/201… · virüsler, sadece hangi makro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler

TEŞEKKÜRLERHAKAN GÖKMEN