82
T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠ Ankara, 2014

BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

T.C.

MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI

ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ

BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON

PLANI ÇĠZĠMĠ

Ankara, 2014

Page 2: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve

Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak

öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıĢ bireysel öğrenme

materyalidir.

Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiĢtir.

PARA ĠLE SATILMAZ.

Page 3: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

i

AÇIKLAMALAR ................................................................................................................... iii GĠRĠġ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ-1 ..................................................................................................... 3 1. KOLON APLĠKASYON PLANI ......................................................................................... 3

1.1. Çizim Sınırları ............................................................................................................... 4 1.2. Kolon Aplikasyon Planında Aks Çizimleri ................................................................... 7 1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri .............................................. 10 1.4. Bodrum Kat Kolon Aplikasyon Planı Çizimi ............................................................. 14 1.5. Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Çizimi ................................................................ 16 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 18 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 21

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-2 ................................................................................................... 22 2. KOLON VE PERDE DUVAR DONATILARI ................................................................. 22

2.1. Bodrum Kat Kolonlara Donatı YerleĢimleri ve Çizimleri .......................................... 22 2.2. Bodrum Kat Perde Duvarlarına Donatı YerleĢimleri ve Çizimleri ............................. 27 2.3. Zemin Kat Kolonlara Donatı YerleĢimleri ve Çizimleri ............................................. 29 2.4. Zemin Kat Perde Duvarlarına Donatı YerleĢimleri ve Çizimleri ................................ 30 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 31 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 34

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-3 ................................................................................................... 35 3. KOLON VE PERDE DUVAR DONATI DETAYLARI ................................................... 35

3.1. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Donatı Detay Çizimleri ............................................... 36 3.2. Bodrum ve Zemin Kat Perde Duvar Donatı Detay Çizimleri ..................................... 37 3.3. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı DıĢ Ölçülendirme............................ 43 3.4. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Ġç Ölçülendirme .............................. 45 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 46 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 49

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-4 ................................................................................................... 50 4. BODRUM KAT DEPREM BÖLGESĠ KOLON – KĠRĠġ BĠRLEġĠMĠ ............................ 50

4.1. Deprem Bölgelerinde Kolon – KiriĢ BirleĢimi ........................................................... 50 4.2. Kolon – KiriĢ BirleĢimi ve Detay Çizimleri ............................................................... 53 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 59 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 62

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-5 ................................................................................................... 63 5. BODRUM KAT KOLON APLĠKASYON PLAN BĠLGĠLERĠ VE ANTET.................... 63

5.1. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Eleman Bilgileri Yazımı ................. 63 5.2. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Antet Çizimi ................................... 64 5.3. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Paftası Antet Bilgileri ..................... 66 UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 67 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 70

MODÜL DEĞERLENDĠRME .............................................................................................. 71 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 74 KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 76

ĠÇĠNDEKĠLER

Page 4: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

ii

Page 5: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

iii

AÇIKLAMALAR ALAN ĠnĢaat Teknolojisi

DAL/MESLEK Statik Yapı Teknik Ressamlığı

MODÜLÜN ADI Bilgisayarla Kolon Aplikasyon Planı Çizimi

MODÜLÜN TANIMI

Bilgisayarla kolon aplikasyon planı, perde duvar

donatıları, perde duvar donatı detayları, deprem bölgesi

kolon-kiriĢ birleĢim çizimi ile ilgili bilgi ve becerilerin

kazandırıldığı bir öğrenme materyalidir.

SÜRE 40/24(+40/24 Uygulama tekrarı yapmalıdır.)

ÖN KOġUL

YETERLĠK Bilgisayarla kolon aplikasyon planı çizmek

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç: Bu modülle gerekli ortam sağlandığında,

bilgisayarla kolon aplikasyon planını yönetmelik ve

standartlara uygun olarak çizebileceksiniz.

Amaçlar: 1. Bilgisayarla kolon aplikasyon planı akslarını,

kolonlarını ve perde duvarlarını çizebileceksiniz.

2. Bilgisayarla kolon ve perde duvar donatılarını

çizebileceksiniz.

3. Bilgisayarla kolon ve perde duvar donatı

detaylarını çizebileceksiniz.

4. Bilgisayarla deprem bölgesi kolon-kiriĢ birleĢimini

çizebileceksiniz.

5. Bilgisayarla kolon aplikasyon plan bilgilerini

yazabileceksiniz.

EĞĠTĠM ÖĞRETĠM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam: Statik yapı teknik ressamlığı atölyesi, CAD

programlarını çalıĢtırabilecek kapasitede donanımı olan

bilgisayar laboratuvarı, meslek ile ilgili uygun büro,

iĢletmeler, bilgi teknolojileri ortamı ve kütüphane

Donanım: CAD programlarını çalıĢtırabilecek kapasitede

bilgisayar donanımı, statik proje ile ilgili paket

programlar, programlarla ilgili kitaplar ve dokümanlar,

projeksiyon cihazı ve donanımı

ÖLÇME VE

DEĞERLENDĠRME

Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra

verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz.

Öğretmen, modül sonunda ölçme aracı (çoktan seçmeli

test, doğru-yanlıĢ testi, boĢluk doldurma, eĢleĢtirme vb.)

kullanarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve

becerileri ölçerek sizi değerlendirecektir.

AÇIKLAMALAR

Page 6: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

iv

Page 7: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

1

GĠRĠġ

Sevgili Öğrenci,

ĠnĢaat sektörü tüm dünyada hızla geliĢmekte ve bu nedenle inĢaat sektörünün yetiĢmiĢ

eleman ihtiyacı artmaktadır. Ülkemizde de inĢaat sektörü hızla geliĢmekte, bu alanda mesleki

yeterliliğe sahip ara eleman ihtiyacı doğmaktadır.

ĠnĢaat sektörü, çeĢitli meslek alanlarını bir araya getirerek yeni meslek dallarını ortaya

çıkarmıĢtır. Yapıların inĢa edilebilmesi için öncelikle projelerin çizilmesi gerekir. Bunları

sektörde faaliyet gösteren mühendis, mimar, tekniker ve teknisyenler çizmektedir. Projelerin

çizimleri belirli kurallara göre yapılmaktadır. Yapılacak bina projelendirilirken yönetmelik

ve Ģartnamelere uygun olarak çizimleri yapılır.

Bu modül bilgisayar desteği ile standart ve yönetmeliklere uygun, teknik resim

kuralları içinde kolon aplikasyon planı çizimi yapabilmeniz için hazırlanmıĢtır.

Bilgisayarlı çizim kullanımı mimaride olduğu kadar statik projelerde de vazgeçilemez

düzeyde kullanılmaktadır. Ġyi bir teknik ressam bilgisayarlı çizim programına hakim olmalı,

kendisini sürekli geliĢtirme bilincine sahip olmalıdır.

Bu modülü baĢarı ile tamamladığınızda kolonlara ait yapım kuralları, projelendirme

esasları, bilgisayarla kolon aplikasyonuna ait plan, kesit ve donatı detayları çizimi hakkında

gereken teknik bilgileri kazanmıĢ olacaksınız. ĠnĢaat sektöründeki hızlı ilerlemeye ayak

uydurabilmek ve bu sektörde tutunabilmek öğrendiklerimizi iyi kullanabilmemize bağlıdır.

GĠRĠġ

Page 8: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

2

Page 9: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

3

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-1

Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla kolon

aplikasyon planı akslarını, kolonlarını ve perde duvarlarını çizebileceksiniz.

Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek kolon aplikasyon planı

çizimlerini inceleyiniz.

Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz kolon aplikasyon planı

çizimlerini inceleyiniz.

Kolon aplikasyon planı, boy kesiti ve donatı detay çizimlerinin nasıl yapıldığını

inceleyiniz.

Çevrenizdeki inĢaatlarda yapılan kolon aplikasyonlarını inceleyiniz.

AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.

1. KOLON APLĠKASYON PLANI

Yapılarda kullanılan kolon kesit tipleri; dikdörtgen kolon, fretli kolon (dairesel veya

halka kesitli) ve çokgen kolon (L, I, T,C, kutu, kesitli) olarak sıralanabilir. Uygulamada en

çok karĢılaĢılan kesit tipi dikdörtgendir. Diğerleri daha az ve ihtiyaç hâlinde kullanılır(Resim

1.1).

Resim 1.1: Kolon enkesit örnekleri

Kolonlarda kullanılan donatı türleri ise;

Boyuna donatı: Normal kuvvet ve eğilme momentlerini karĢılar.

ÖĞRENME FAALĠYETĠ–1

ARAġTIRMA

AMAÇ

Page 10: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

4

Fret veya etriye: Kesme kuvvetini ve burulma momentini karĢılar. Betonun ĢiĢmesini,

boyuna donatının yanal yer değiĢtirmesini ve burkulmasını önler.

Çiroz: Etriye bombelenme boyunu azaltır, betonun ĢiĢmesini, boyuna donatının yanal

yer değiĢtirmesini ve burkulmasını önler.

Resim 1.2: Kolon boykesitinde donatılar

1.1. Çizim Sınırları

AutoCAD programını çalıĢtırdıktan sonra ilk iĢlem çizim sınırlarını belirlemektir.

Çizim sınırlarını belirlerken çizeceğimiz kolon aplikasyon planının ait olduğu binanın eni,

boyu, dıĢ ölçülendirme ve aks çizgileri dikkate alınmalıdır. Dikkate aldığımız bu bilgilerle

çizim sınırlarını belirlerken limits komutu yazılarak enter tuĢuna basıldığında kağıdın sol alt

baĢlangıç noktası 0,0 olarak kabul edilir. Kağıt boyutu yani çizim sınırları x, y olarak

girilir(Resim 1.3).

Resim 1.3: Çizim sınırlarını (limits) ayarlama

x ve y değeri olarak girilen 4000, 2500 değerleri çizim sınırlarımız ya da kağıt

boyutumuz olarak tespit edilmiĢtir. Bu ölçülerdeki bir çizimin tamamını ekranda görebilmek

için zoom (z) enter ve all (a) enter yapılır. Böylece çizim sınırlarımız programda

tanımlanmıĢ ve bizim tamamını görebileceğimiz hâle gelmiĢ olur(Resim 1.4).

Page 11: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

5

Resim 1.4: Çizim sınırlarını (limits) aktifleĢtirme

Önemli Not: Sayfa ayarlarımızı yaptıktan sonra çizim sırasında yaptığınız

değiĢiklikleri her zaman için kaydetmeniz gerekmektedir. Diskinize bir dosya olarak

kaydetmediğiniz sürece herhangi bir çizim dosyasındaki tüm çalıĢmalar risk altındadır.

Üzerinde disket simgesi olan kısa yol tuĢu bizi sürekli File—Save seçeneğini izlemekten

kurtarır.

Katman Ayarları Yapma

Çizim ortamında bir nesneyi oluĢturan parça veya elemanların gerçek hayattaki

görüntülerinin ekranda gösterilmesi ve bu nesnelerin birbirlerinden ayırt edilebilmesi için

layer komutu kullanılır. Layer nesnelere renk, çizgi kalınlığı ve çizgi tipi atamalarını

gerçekleĢtirir. Kullanıcı çizim sonuna kadar aynı parçayı bir renk seçerek çizer ve daha sonra

parçanın ekranda renk, çizgi tipi ve kalınlık görüntüsünü kolayca değiĢtirebilir.

AutoCAD‘te katman oluĢturmanın nedenleri; ekranda çizilen çizgilerin hangi elemana

ait olduklarını, rengini, çizgi tipini ve açılıp-kapatılmalarını, çözülüp-dondurulmalarını,

kilitlenmelerini ve kilitlerinin kaldırılması sağlanarak çizimlerin ekranda gösterilmemesi

veya görüldüğü hâlde müdahale edilememesini sağlar. Kısacası ekrandaki çizimlerin kontrol

altında bulundurulmasını sağlar.

Katman aryalarını yapmak için komut satırına layer yazılır ve enter tuĢuna basılır.

Açılan Layer Properties Manager diyalog penceresinde sağ üst köĢede bulunan New

sekmesine basılarak elemana isim verilir. Her bir elemana farklı isim vererek katmanlar

oluĢturulur. Elemanların isimleri verilerek oluĢturulan katmanlara color sekmesine tıklayarak

renk, Linetype sekmesine tıklayarak çizgi tipi ve Lineweight sekmesine tıklayarak çizgi

kalınlığı atanır. Örneğin katman ismi aks; rengi kırmızı (red), çizgi tipi kesik çizgi-nokta

(ISO dash dot), katman ismi donatı; rengi beyaz (White), çizgi tipi sürekli (Continuous) gibi

isimlendirilerek katmanlar oluĢturulur. Gerektiğinde ise istenilen katman üzerinde istenilen

değiĢiklik yapılabilir(Resim 1.5).

Resim 1.5: Katman (Layer) ayarları

Page 12: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

6

Çizim esnasında sıkça kullanacağımız komutlar Ģunlardır:

Çizim (Draw) komutları.

Resim 1.6: Çizim (Draw) komutları

Düzenleme (Modify) komutları.

Resim 1.7: Düzenleme (Modify) komutları

Ölçülendirme Ayarları Yapma

Ölçülendirme ayarları (dimension style) yapılırken öncelikle ölçü çizgisi, uzatma

çizgisi ve sınırlama çizgileri ayarlanır. Açılan yeni ölçü stili (new dimension style) diyalog

kutusundan çizgi ve sınırlama (lines and arrows) ayarları yapılır. Ardından ölçülendirme

yazısı (text) ayarları yapıldıktan sonra temel ölçü birimleri (primary units) ayarları yapılır.

Tüm ayarlar yapıldıktan sonra (ok) tuĢlanarak ölçülendirme stili diyalog kutusuna geri

dönülür. Ölçülendirme stilini aktifleĢtirmek için (set current) tuĢuna tıklanarak ayarlama

tamamlanmıĢ olur. Daha sonra kapat (close) tıklanarak ölçülendirme diyalog kutusu kapatılır

ve ölçülendirme iĢine geçilir (Resim 1.8).

Resim 1.8: Ölçülendirme ayarları

Page 13: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

7

Yazı Stili OluĢturma

Format sarkan menüsünden text style komutu seçilerek ya da komut satırına kısaca (st)

yazarak yazı stili (text style) diyalog kutusuna ulaĢılır. Önce yeni (new) butonundan stil ismi

(style name) verilir ve yazı biçimi (font name) seçilir. Yazının Ģekline ve yüksekliğine karar

verdikten sonra (apply) diyalog kutusundan çıkarak (close) yazı yazmaya baĢlanır (Resim

1.9).

Resim 1.9: Yazı stili ayarları

1.2. Kolon Aplikasyon Planında Aks Çizimleri

Aks, hizalama anlamına gelen mimarlık ve inĢaat terimidir. Akslar öncelikle çizilmeli

ve hazırlanmalıdır çünkü; kolonlar bu akslara göre hazırlanır.

Akslar mevcut kalıp planından faydalanılarak alınır. Bilgisayarlı çizim bize çeĢitli

avantajlar sağlar. Kalıp planı AutoCAD ortamında hazırlamıĢ ise aks katmanını açıp diğer

katmanların tamamını kapatabiliriz ve copy komutuyla da akslarımızı ekranımızda uygun bir

boĢluğa kopyalarız bu iĢlem bize hız kazandırır. Yatay ve düĢey akslar 1/50 ölçeğinde temel

ya da kalıp planından, ölçüler dikkate alınarak belirlenir.

Bilgisayarla kolon aplikasyon planı aks çiziminde iĢlem sırası:

Layer komutunda aks katmanı aktif hâle getirilir.

Projedeki ölçülerden faydalanarak dikey akslardan ilki çizilir. Çizme

iĢlemi line komutuyla yapılır.

Çizilen ilk aksımız copy komutundan mesafe girerek kopyalanır, ya da

offset komutu yardımıyla gerekli mesafede çoğaltılır.

Bu iĢlemler yatay aksların çiziminde de aynen tekrarlanır.

Page 14: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

8

Dikey akslara, numaralar verilir bu iĢlemde text komutu kullanılarak

yapılır.

Yatay akslara da harfler verilir bu iĢlemde yine text komutu kullanılarak

yapılır

Harf ve numaralar daire içine alınarak gösterilir. Daire çizmek için circle

komutu kullanılır.

Yatay ve düĢey akslardan birine aks ismi verildikten sonra kopyalama

yaparak diğer aks isimleri daha hızlı verilir.

Aks isimleri daha sonra değiĢtirilerek iĢlem bitirilir.

DüĢey ve yatay akslar 1/50 ölçekli olarak AutoCAD komutları kullanılarak Ģekil 1.1

‘de ki gibi çizilir. Akslar düĢey de rakamlar, yatayda da harfler ile karĢılıklı isimlendirilir, bu

isimler daire içerisine alınarak gösterilir.

Page 15: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

9

A

B

C

D

E

FF

E

D

C

B

A

1 2 3 4 5 6

654321

ġekil 1.1: DüĢey ve yatay aksların 1/50 ölçeğinde çizimi

Page 16: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

10

1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri

Kolon: KiriĢlerden gelen yükleri, düĢey doğrultuda taĢıyarak temele nakleden yapı

elemanlarıdır. Kolonlar en kesitlerinden Ģekline göre üçe ayrılır.

Basit etriyeli kolon: Kalıbın içerisindeki donatı sisteminin en kesitleri, kare,

dikdörtgen, yamuk, köĢeli olan kolonlardır.

Fretli kolonlar: Kalıbın ve içindeki donatı sisteminin en kesitleri dairesel olan

kolonlardır. Bu tip kolonlarda fret adı verilen boyuna donatıları sarmal Ģekilde saran enine

donatılar kullanılır.

Poligon kolonlar: Kesitleri L,T,I,U vb. Ģeklinde olan basit etriyeli kolonlardır.

Etriyeler iki veya üç kolon bir araya getirilmiĢ gibi ayrı ayrı hazırlanır.

Boyuna donatı

14Ø 18

poligon kolon

poligon kolon boy kesiti

Etriye

Ø8 /12 /8

8Ø 18

fretli kolon basit etriyeli kolon

fretli kolon boy kesitibasit etriyeli kolon kesiti

AA

Etriye

Ø8 /12 /8

Boyuna donatı

ETRİYEBOYUNA

DONATI

8Ø 16AA

ġekil 1.2: En kesit Ģeklerine göre kolonlar

Temel planından kolonlar ve perdelerin 1/20 ölçeği dikkate alınarak yerleri ve yönleri

belirlenir.

Kolonları Çizmek

Dikdörtgen kesitli kolonların en küçük boyu 25 cm‘ den ve en kesit alanı

750cm² den az olmamalıdır.

I,T,L kesitli kolonların bir kenarı 50 cm‘den, en kesit alanı 2400 cm² den

ve en dar kenar kesiti 20cm den az olmamalıdır.

Dairesel kesit kolonlarda kolon çapı 30 cm‘den az olmamalıdır.

Kolon düĢey yapı elemanıdır ve süreklilik arzeden elemandır. Temel planından

faydalanılarak 1/20 ölçeğinde çizimi yapılır. Kolonların çizimi yapılırken dikkat edilecek

hususlar Ģunlardır; akslar 1/50 ölçeğinde çizilir sonra kolonlar çizilir. Bina alanına sığmayan

kolonlar 1/50 ölçeğinde çizilir. Bu kolonlar bina alanı dıĢında uygun bir yere tekrar 1/20

Page 17: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

11

ölçeğinde çizilir. Kolonlar, kolon aplikasyon planında (S) harfi ile gösterilir ve ölçüsü(S

30/60) yanına yazılır.

Bilgisayarla çizim yapılırken ilk iĢlem basamağı katmanların oluĢturulmasıdır. Temel

planı ekranda mevcut ise tüm katmanlar kapatılarak aks katmanı ve kolon katmanı layer

komutu kullanılarak aktif hâle getirilir, bu iĢlemi uyguladıktan sonra copy komutu

kullanılarak çizim aks için hazırlamıĢ dosyaya kopyalanır. Ancak açmıĢ olduğumuz dosya

üzerinden çalıĢma yapılacak ise Ģu iĢlem sırası takip edilmelidir.

Bilgisayarla kolon aplikasyon planı kolonları çiziminde iĢlem sırası:

Projeye uygun boyutlandırma iĢlemi yapılır. Rectangle komutu aktif hâle

getirilir, boyutlar girilerek kolon çizilir.

Kolonlar temel planı dikkate alınarak çoklu kopyalama ile kopyalanır. bu

iĢlemi bilgisayarda yapmak için copy komutu aktif hâle getirilir,

kopyalanacak yapı elamanı seçilir ve alt komutlardan multiple aktif hâle

getirilir. Ġstenilen mesafelerde kolonlar kopyalanır.

Önceden çizimi ve taraması yapılmıĢ kolonları döndürme komutu

kullanılarak, döndürme iĢlemi yapılır. Döndürme için rotate komutu

kullanılır.

Kolonların çizimi yapılırken, hassas ve hatasız olabilmesi için kenetleme

modunun mutlaka açık olmalıdır. Kenetleme komutlarına topluca object

snap komutu ismi verilir çizimlerimizde midpoint(orta nokta),

endpoint(uç noktası) komutlarını kullanmak çizim kalitesi ve hızını

artırır.

Kolon ölçüleri ve ismi text komutu aktif hâle getirilerek yazılır.

Bu iĢlem sırası takip edilerek ġekil 1.3‘de görüldüğü gibi kolonlar 1/20 ölçeğinde

çizilir

Page 18: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

12

S5 30/140

S7 60 /30

S5 30/140

S12 30/80S11 30/80

S9 1150 /30

S4 60 /30

S3 60 /30

S8 60 /30

S6 60 /30

S3 60 /30

S2 60 /30S1 60 /30

A

B

C

D

E

FF

E

D

C

B

A

1 2 3 4 5 6

654321

ġekil 1.3: Kolon yerlerinin ve yönlerinin 1/20 ölçeğinde çizimi

Perdeleri Çizmek

Perde duvar: Bir iskeletli yapıda düĢey ve yatay yükleri taĢıyan beton ve demir

donatıyla döĢenmiĢ duvarlardır.

Perde duvarlar, tüm dıĢ duvarların ve merdiven yuvasını oluĢturan duvarların altında,

yanal toprak basıncını engellemek amacıyla uygun kalınlıkta(25 cm) yapılır. Bodrum kat

betonarme perdeleri 1/20 ölçeğinde çizilir.

Page 19: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

13

Bilgisayarla kolon aplikasyon planı perdelerinin çiziminde iĢlem sırası:

Perde duvar katmanı aktif hâle getirilir.

Perde duvarlar line komutuyla çizilir.

Offset komutu çalıĢtırılarak 25 cm mesafe girilir ve öteleme yapılır.

Çizim esnasında oluĢan fazla çizgiler trim komutuyla kırparak

düzenlenir.

Erase komutu çalıĢtırılarak gereksiz tüm çizgiler silinir.

Bu iĢlem sırası takip edilerek ġekil 1.4‘de görüldüğü gibi perdeler 1/20 ölçeğinde

çizilir.

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

S12 30/80S11 30/80

S9 1150 /30

S4 60 /30

S3 60 /30

S8 60 /30

S6 60 /30

S3 60 /30

S2 60 /30S1 60 /30

A

B

C

D

E

FF

E

D

C

B

A

1 2 3 4 5 6

654321

ġekil 1.4: Perde yerlerinin ve yönlerinin 1/20 ölçeğinde çizimi

Page 20: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

14

1.4. Bodrum Kat Kolon Aplikasyon Planı Çizimi

Bilgisayarla bodrum kat kolon aplikasyon planı çiziminde iĢlem sırası:

Temel ya da kalıp planından akslar 1/50 ölçeğinde çizilir.

Akslar harf ve rakamla numaralandırılır.

Tüm kolonlar 1/20 ölçeğinde plandaki yerine ve yönüne uygun olarak

çizilir. (1/20 ölçeğinde bina alanına sığmayan kolonlar 1/50 ölçeğinde

bırakılıp bina alanı dıĢında 1/20 ölçeğinde çizilir.)

Kolonlar numaralandırılır ve ölçüleri yanına yazılır.

Kolonların içine pas payı dikkate alınarak etriyeler çizilir.

Etriyelerin içine minimum boyuna donatı koĢulları dikkate alınarak

boyuna donatılar yerleĢtirilir.

Minimum boyuna donatı, kolon kesit alanının %1‘dir. Buna göre 30x80 cm‘lik

kolonda;

En kesit 2400 cm² dir.

Minimum donatı alanı %1(Fe)=2400 x %1

=24 cm² olur.

16 mm çapında donatı kullanıldığında; Ø16‘lık donatının kesit alanı 2,01 cm²

olduğuna göre;

Min. Donatı adedi = Fe/donatı kesit alanı olarak hesaplanabilir.

Min. Donatı adedi = 24 / 2,01

= 11,94 ~ 12 adet Ø16 kullanılacaktır.

Her kolona ait boyuna donatı çap ve adetleri, kolon içine ya da dıĢına

yazılır.

DıĢ ölçülendirme yapılır.

Kolonlara ait ölçülendirme yapılır.

Tüm dıĢ duvarların ve merdiven yuvasını oluĢturan duvarların altında,

yanal toprak basıncını engellemek amacıyla, uygun kalınlıkta bodrum

perdeleri 1/20 ölçeğinde oluĢturulur.

Bodrum perdeleri üzerinde gerekli enine ve boyuna donatıların çap, adet

ve aralıkları bulunur.

Page 21: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

15

30

24

06

01

65

40

36

03

0

30

37

03

06

05

30

3084430

303723039040

3075230

1 2 3 4 5 6

654321

A

B

C

D

E

F F

E

D

C

B

A

S1 60 /30 S2 60 /30

S3 60 /30

S6 60 /30

S8 60 /30

S3 60 /30

S4 60 /30

S9 1150 /30

S11 30/80 S12 30/80

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

10Ø16 10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

12Ø

16

10Ø

16

10

Ø16

12Ø

16

10Ø16

14Ø

16

960

320 150 375 90

11

50

42

03

00

12

01

80

13

0

11

50

42

03

00

12

01

80

13

0

960

320 150 375 9025

25

60

30

60

30

60

30

60

30

60

30

80

30

80

30

1153

0

60

30

30

60

60

30

14

0

30

ġekil 1.5: Bodrum kat kolon aplikasyon planı çizimi

Page 22: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

16

1.5. Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Çizimi

Bilgisayarla zemin kat kolon aplikasyon planı çiziminde iĢlem sırası:

Temel ya da kalıp planından akslar 1/50 ölçeğinde çizilir.

Akslar harf ve rakamla numaralandırılır.

Tüm kolonlar 1/20 ölçeğinde plandaki yerine ve yönüne uygun olarak

çizilir. (1/20 ölçeğinde bina alanına sığmayan kolonlar 1/50 ölçeğinde

bırakılıp bina alanı dıĢında 1/20 ölçeğinde çizilir.)

Kolonlar numaralandırılır ve ölçüleri yanına yazılır.

Kolonların içine pas payı dikkate alınarak etriyeler çizilir.

Etriyelerin içine minimum boyuna donatı koĢulları dikkate alınarak

boyuna donatılar yerleĢtirilir.

Her kolona ait boyuna donatı çap ve adetleri, kolon içine ya da dıĢına

yazılır.

DıĢ ölçülendirme yapılır.

Kolonlara ait ölçülendirme yapılır.

Tüm dıĢ duvarların ve merdiven yuvasını oluĢturan duvarların altında,

yanal toprak basıncını engellemek amacıyla, uygun kalınlıkta bodrum

perdeleri 1/20 ölçeğinde oluĢturulur.

Bodrum perdeleri üzerinde gerekli enine ve boyuna donatıların çap, adet

ve aralıkları bulunur.

Page 23: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

17

11

50

12

72

52

39

25

66

1

961

61902

11

50

11

50

31

01

20

30

04

20

960

9037525

150320

13

01

80

12

03

00

42

0

25

960

90375150320

30

60

60

30

60

30

60

30

30

30

115

80

8030

80

30

60

60

30

30

30

60

10Ø1610Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø1610Ø16

10Ø16

10

Ø1

6

S15 30/140

30

14

0

14Ø

16

10

Ø1

6

12

Ø1

6

12

Ø1

6

10Ø16

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

S12 30/80S11 30/80

S9 1150 /30

S4 60 /30

S3 60 /30

S8 60 /30

S6 60 /30

S3 60 /30

S2 60 /30S1 60 /30

A

B

C

D

E

FF

E

D

C

B

A

1 2 3 4 5 6

654321

ġekil 1.6: Zemin kat kolon aplikasyon planı çizimi

Page 24: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

18

UYGULAMA FAALĠYETĠ SORU: AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için; öğretmeninizin vereceği

bilgiler doğrultusunda kolon aplikasyon planını çiziniz.

320 175 375 90

980

1010

420

300

120

180

130

1010

1170

320 175 375 90

980

1010

420

300

120

180

130

1010

1170

S301(50/25)

S302(25/155) S303

(50/25)

S304(25/50)

S305(50/25)

S306(25/50)

S307(25/50)

S308(25/50)

S309(50/25)

S310(50/25)

S311(115/25)

S312(25/60)

S313(60/25)

S314(25/60)

A B C D E

1

2

3

4

5

6

A B C D E

1

2

3

4

5

6

UYGULAMA FAALĠYETĠ

Page 25: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

19

ĠĢlem Basamakları Öneriler

ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.

Bilgisayarınızı çalıĢtırınız.

Çizim programını bilgisayara yükleyiniz.

Çizim araç ve gereçlerini hazır hâle

getiriniz.

Programı yapılacak çizim için çalıĢtırınız.

Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarlayınız.

Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturun.

Ġlk aksı çizerek isimlendiriniz.

Her iki yönde diğer aksları da 1/50

ölçeğinde çizerek isimlendiriniz.

Mimari plandaki ölçülerine uygun olarak

kolonları 1/20 ölçeğinde çiziniz.

Mimari plandaki ölçülerine uygun olarak

perde duvarları 1/20 ölçeğinde çiziniz.

Kolonların isim ve ölçülerini yazınız.

Perdelerin numaralarını yazınız.

Çizimi kaydediniz.

Temiz ve düzenli olunuz.

Programı çalıĢtırmak için masa üstünde

kısayol oluĢturunuz.

CAD çizim programı açıldığında

kendinize ait yeni bir sayfa açınız.

CAD programı tools, options

seçeneklerinden kiĢisel ayarlarınızı

yapınız.

Çizimde kullanmanız gereken araç

çubuklarını yüklemeniz zamandan

kazanmanızı sağlar.

Yapacağınız çizim için öncelikle bir

iĢlem sırası belirlerseniz çiziminizi daha

kolay yapabilirsiniz.

Yapacağınız çizime uygun limits

ayarlarını yapınız.

Yapacağınız çizim için gerekli katman

ayarlarını yapınız.

ÇalıĢmanızı sık sık kaydediniz.

Yaptığınız çizimi, öğretmeninizin

söyleyeceği bir klasöre isim vererek

kaydediniz.

Güvenlik tedbirlerine uyunuz.

ĠĢ etiğine uygun davranınız.

Bilgisayarınızı düzgün bir Ģekilde

kapatınız.

Page 26: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,

kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?

2. Bilgisayarınızı çalıĢtırdınız mı?

3. Çizim programını bilgisayara yüklediniz mi?

4. Çizim araç ve gereçlerini hazır hâle getirdiniz mi?

5. Bilgisayar programını yapılacak çizim için çalıĢtırdınız mı?

6. Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarladınız mı?

7. Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturdunuz mu?

8. Ġlk aksı çizerek isimlendirdiniz mi?

9. Her iki yönde diğer aksları da 1/50 ölçeğinde çizerek isimlendirdiniz

mi?

10. Mimari plandaki ölçülerine uygun olarak kolonları 1/20 ölçeğinde

çizdiniz mi?

11. Mimari plandaki ölçülerine uygun olarak perde duvarları 1/20

ölçeğinde çizdiniz mi?

12. Kolonların isim ve ölçülerini yazdınız mı?

13. Perde duvarların bilgilerini yazdınız mı?

14. Çizimi kaydettiniz mi?

15. Süreyi (4 ders saati) iyi kullandınız mı?

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ―Hayır‖ Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.

Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız

―Evet‖ ise ―Ölçme ve Değerlendirme‖ye geçiniz.

Page 27: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

21

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler

doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.

1. ( ) Uygulamada en çok karĢılaĢılan kolon kesit tipi beĢgendir.

2. ( ) Boyuna donatı normal kuvvet ve eğilme momentini karĢılar.

3. ( ) Çizim sınırlarını belirlemek için limits komutu kullanılır.

4. ( ) Aks hizalama anlamına gelen mimarlık ve inĢaat terimidir.

5. ( ) Aks harf ve rakamları üçgen içine alınmalıdır.

6. ( ) Kolon aks aralığı için kullanılan ölçek 1/50 olmalıdır.

7. ( ) Kalıbın içerisindeki donatı sisteminin en kesitleri, kare, dikdörtgen, yamuk, köĢeli

olan kolonlara fretli kolon adı verilir.

8. ( ) Dikdörtgen kesitli kolonların en küçük boyu 25 cm‘ den ve en kesit alanı 750cm²

den az olmamalıdır.

9. ( ) Dairesel kesit kolonlarda kolon çapı 30 cm‘den az olmamalıdır.

10. ( ) Kolonlar, kolon aplikasyon planında (S) harfi ile gösterilir ve ölçüsü(S 30/60)

yanına yazılır.

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.

Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME

Page 28: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

22

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-2

Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla kolon ve perde

duvar donatılarını çizebileceksiniz.

Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek kolon ve perde duvar donatı

çizimlerini inceleyiniz.

Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz kolon ve perde duvar

donatı çizimlerini inceleyiniz.

Kolon ve perde duvar donatı plan, kesit ve detay çizimlerinin nasıl yapıldığını

inceleyiniz.

Çevrenizdeki inĢaatlarda yapılan kolon ve betonarme perdeleri inceleyiniz.

AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.

2. KOLON VE PERDE DUVAR

DONATILARI

2.1. Bodrum Kat Kolonlara Donatı YerleĢimleri ve Çizimleri

Kolonların taĢıyacağı yüke, konum ve ölçülerine göre içerisine konacak

minimum donatının belirlenmesi:

Etriye içerisine minimum koĢullar dikkate alınarak boyuna donatılar yerleĢtirilir. Bu

iĢlemin yapılabilmesi için kolonlara ait konstrüktif bilgilerin mutlaka bilinmesi gerekir. Bu

bilgiler aĢağıda maddeler hâlinde belirtilmiĢtir.

Kolonlarda kullanılacak minimum donatı (Fe), kolon beton alanının %1‘

inden az olamaz.

Kolonlarda kullanılacak maksimum donatı (Fe), kolon beton alanının

%4‘ünden fazla olamaz.

Dikdörtgen kesitli kolonlarda en az boyuna donatı (4Ø16 ) veya (6Ø14)

olacaktır.

Betonarme yapılarda kolon ve perde etriyelerinin, kiriĢ içinde devam

etmesi zorunludur.

Kolon boyuna donatı bindirme eklerinin(ankraj) kolon orta bölgesinde

yapılması daha uygundur.

Kat kiriĢlerinde kolon eklemesi yapılmamalıdır.

ARAġTIRMA

ÖĞRENME FAALĠYETĠ–2

AMAÇ

Page 29: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

23

Ankraj kolonun alt uçunda yapılacaksa, gerekli koĢulları taĢımalıdır.

Ankraj boyunca sarılma bölgesinde enine donatı kullanılmalıdır.

Bindirmeli ek yapılan kesitlerde boyuna donatı oranı %6‘ yı

geçmeyecektir.

Kolon ve perdelerde pas payı 2 cm den az olmamalıdır. DıĢ kolonlarda

2.5 cm den az olmamalıdır.

Sarılma bölgesinde Ø8 ‗lik enine donatı kullanılacaktır.

Kolon sarılma bölgesinde etriye ve çiroz aralığı;

En küçük kolon kesit boyutunun 1/3‘ ünden ve 10 cm den fazla,

50 cm‘den az olmayacaktır.

Kolon orta bölgesinde Ø8‘den küçük çaplı enine donatı

kullanılmayacaktır.

Kolon orta bölgesinde etriye, çiroz aralığı;

En küçük kolon en kesit boyutunun 1/2‘ sinden ve 20 cm‘den fazla

olmayacaktır.

Etriye kolonların ve veya çirozların arasındaki yatay uzaklık(a), etriye

çapının 25 katından fazla olamaz.

Temel içinde filiz donatılarına en az 30 cm gönye yapılmalıdır.

>bmax

>ln/6

>50 cm

temel iç etriyesi

kolon sarılma bölgesi

30 cm30 cm

ġekil 2.1: Temel içinde filiz donatıları

Kolon boyuna donatıları en üst kat döĢemesinde kiriĢ içinde gönye

yapılarak gömülmelidir.

Kolon boyutlarının üst katlarda küçülmesi hâlinde devam etmeyen

boyuna donatılar kiriĢ içerisine gönye yapılarak gömülmelidir.

Kolon kiriĢ birleĢim bölgelerinde etriye aralığı en çok 15 cm olmalıdır.

Tüm kolonların alt ve üst uçlarında enine donatılarla özel sarım bölgeleri

oluĢturulacaktır.

Özel sarım bölgeleri üstte kiriĢ alt ucundan aĢağıya doğru, altta döĢeme

üstünden yukarıya doğru düzenlenecektir.

Sarılma bölgeleri:

o Kolon kesitinin büyük boyutundan,

o Kolon serbest yüksekliğinin 1/6‘sından,50 cm‘ den az olamaz.

Page 30: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

24

Kolon boyuna donatılarının ekleme (ankraj) koĢulları:

Kolon boyuna donatılarının bindirmeli ekleri, mümkün olduğunca kolon orta

bölgesinde yapılmalıdır. Bindirme ek boyu(ankraj boyu) en az 40Ø olacaktır. Ortalama

olarak kenetleme boyu 50Ø alınabilir.

Eklemenin kolon alt ucunda yapılması durumunda;

Boyuna donatıların%50 ya da daha azı kolon alt ucunda eklenecekse,

bindirmeli ek boyu lb‘nin en az boyu 1.25 katı artıracaktır.

Boyuna donatıların %50‘ den fazlası kolon alt ucunda eklenecekse,

bindirmeli ek boyu lb‘nin en az 1,5 katı artırılacaktır.

Temelden çıkan kolon filizlerinde bu ekleme koĢullarına uyulacaktır.

Tüm bindirmeli eklemelerde, bindirmeli ek boyunca etriye sıklaĢtırması

yapılacaktır.

Katlar arasında kolon kesitinin değiĢmesi durumunda boyuna donatı koĢulları:

Boyuna donatının kolon, kiriĢ birleĢim bölgesi içinde düĢeye göre eğimi

1/6‘dan fazla olmayacaktır.

Kesit değiĢiminin daha fazla olması durumunda ya da en üst kat

kolonlarında, alt kat boyuna donatı kiriĢ içinde kenetlenecektir.

Enine donatı (etriye) koĢulları:

Tüm betonarme sistemlerinin kolonlarında, kolon kiriĢ birleĢim

bölgelerinde, perde uç bölgelerinde ve kiriĢ sarılma bölgelerinde özel

deprem etriyeleri ve çirozları kullanılacaktır.

özel deprem

çirozu

özel deprem etriyesi

çapı>5Ø

135

ġekil 2.2: Etriye ve çiroz Ģekilleri

Page 31: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

25

Özel deprem etriyelerinin her iki ucunda mutlaka 135 derece kıvrımlı

kancalar bulunacaktır.

Özel deprem çirozlarında ise uçta 90 derece kıvrımlı kanca yapılabilir. Bu

durumda kolonun veya perdenin bir yüzünde, kanca kıvrımları 135

derece ve 90 derece olan çirozlar hem yatay hem de düĢey doğrultuda

birer atlanarak düzenlenecektir.

135 derece kıvrımlı kancalar, en az 5mm çaplı daire etrafında

bükülecektir.

Kanca boyu kıvrımdaki en son teğet noktasından itibaren; düz yüzeyli

çubuklarda 10mm ve 10 cm‘den nervürlü çubuklarda ise 6mm ve 8

cm‘den az olmayacaktır.

Özel deprem etriyeleri boyuna donatıyı dıĢtan kavrayacak ve kancaları

aynı boyuna donatı etrafında kapanacaktır.

Özel deprem çirozlarının çap ve aralığı etriyelerin çap ve aralığı ile aynı

olacaktır.

Çirozlar her iki uçta mutlaka boyuna donatıları sarmalıdır.

Enine donatı çapı, en büyük boyuna donatı çapının 1/3‘ünden az olamaz.

Bu bilgilerden faydalanarak kolon ve perdelerimizin içerisine konacak donatılar hesap

edilir ve donatı çizimi yapılır. Etriye içine; minimum koĢullar dikkate alınarak, boyuna

donatı yerleĢtirilir.

Minimum boyuna donatı, kolon kesit alanının%1‘idir. Buna göre 30x80‘lik kolonda;

En kesit=kolon kısa kenarı*uzun kenarı bağıntısından en kesit alanı bulunur ve bu

alanın %1‘i minimum donatı alanını verir.

30x80 ölçülerindeki kolon içerisine donatı hesabını Ģu Ģekilde yapabiliriz.

En kesit=kolon kısa kenarı x uzun kenarı

=30x80=2400 cm2

Minimum donatı alanı %1*(fe)=2400x%1

=24 cm² olur.

16 mm çapında donatı kullanıldığı varsayılırsa; 16mm‘lik donatının kesit alanı 2,01

cm² olduğuna göre;

Minimum donatı adedi=Fe/donatı kesit alanı bağıntısı kullanılır.

Minimum donatı adedi =24/2,01

=11,94 bulunur ve 12 adet 16mm‘lik boyuna donatı(12Ø16)

donatı yerleĢtirilir ya da( 8Ø18)‘lik donatı kullanılırsa 18mm‘in kesit alanı 2,54 cm²

olduğuna göre,

8x2,54=20,32 cm² için 2 adet 16mm‘lik min donatı olarak alınabilir.(8Ø18+2Ø16)

Hesabını yaptığımız 30x80‘lik kolon donatısından faydalanarak tüm ölçülerdeki

kolonların içerisine konacak donatıların hesabı yapılır ve donatılar yerleĢtirilir.

Page 32: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

26

Örnek: S5 30/60‘lık kolonda Ø16‘lık donatı kullanarak boyuna donatı adedini

bulunuz?

En kesit=kolon kısa kenar x kolon uzun kenar

=30 x 60

=1800 cm²

Minimum donatı alanı=%1 x (Fe)

=%1 x 1800

=18 cm²

16mm‘lik donatının en kesit alanı 2,01 cm² olduğuna göre

Minimum donatı adedi=Fe/ donatı kesit alanı

=18/2.01

=9 adet donatı bulunur ve bizim 10 adet 16 mm‘lik donatı

yerleĢtirmemiz gerekir.

10Ø16

03-S 06- S 08-S 10)

ġekil 2.3: 60/30 veya 30/60 ölçüsündeki kolon donatı çizimi

Kolonların içerisine etriye ve boyuna donatıları yerleĢtirmek:

Kolonların tamamının boyuna donatı adetleri belirlendikten sora, etriye çiroz ve

benzeri donatı adetleri, çap ve aralıkları belirlenir. Autocad komutları kullanılarak kolon

içerisine donatı çizimi ġekil 2.4‘deki gibi yapılır.

Page 33: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

27

1 2 3 4 5 6

654321

A

B

C

D

E

F F

E

D

C

B

A

S1 60 /30 S2 60 /30

S3 60 /30

S6 60 /30

S8 60 /30

S3 60 /30

S4 60 /30

S9 1150 /30

S11 30/80 S12 30/80

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

10Ø16 10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

12

Ø1

6

10

Ø1

61

16

12

Ø1

6

10Ø16

14

Ø1

6

ġekil2.4: Kolonların içerisine etriye ve boyuna donatıların çizimi

2.2. Bodrum Kat Perde Duvarlarına Donatı YerleĢimleri ve

Çizimleri

Perde duvarlar içerisine etriye, çiroz ve boyuna donatılarını yerleĢtirmek:

Perde duvar donatıları da aynı kolon donatı hesabı bağıntıları kullanılarak tamamının

donatı adet, çap ve aralıkları belirlenir. Boyuna donatı, enine donatı, çiroz ve benzeri donatı

Page 34: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

28

adet, çap ve aralıkları da belirlendikten sonra Autocad komutları kullanılarak ġekil 2.5‘deki

gibi çizilir.

1 2 3 4 5 6

654321

A

B

C

D

E

F F

E

D

C

B

A

S1 60 /30 S2 60 /30

S3 60 /30

S6 60 /30

S8 60 /30

S3 60 /30

S4 60 /30

S9 1150 /30

S11 30/80 S12 30/80

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

10Ø16 10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

12

Ø16

10

Ø16

10

Ø16

12

Ø16

14Ø1814Ø

16

60

30

60

30

60

30

60

30

60

30

80

30

80

30

115

30

60

30

30

60

60

30

140

30

ġekil 2.5: Perdelerin içerisine etriye, çiroz ve boyuna donatıları çizimi

Page 35: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

29

2.3. Zemin Kat Kolonlara Donatı YerleĢimleri ve Çizimleri

Bodrum kat kolon aplikasyon planı kolonlara donatı yerleĢimi ile aynı Ģekilde çizilir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus kolonların boyutlarında ve yönlerinde herhangi bir

yanlıĢlık yapılmamasıdır. Bodrum kata nazaran yük azalacağından en kesit ölçülerinde

değiĢiklik olması hâlinde küçülen kolonların yerleĢimine dikkat edilmelidir. Donatı

yerleĢimleri hesapta ön görülen Ģekilde olmak zorundadır.

10Ø1610Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø1610Ø16

10Ø16

10

Ø16

S15 30/140

30

140

14

Ø16

10

Ø16

12

Ø16

12

Ø16

10Ø16

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

S12 30/80S11 30/80

S9 1150 /30

S4 60 /30

S3 60 /30

S8 60 /30

S6 60 /30

S3 60 /30

S2 60 /30S1 60 /30

A

B

C

D

E

FF

E

D

C

B

A

1 2 3 4 5 6

654321

ġekil 2.6: Zemin kat kolonlara donatı yerleĢimleri ve çizimleri

Page 36: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

30

2.4. Zemin Kat Perde Duvarlarına Donatı YerleĢimleri ve Çizimleri

Zemin katta perde duvarı yanal toprak basıncını önlemek üzere merdiven ve asansör

çevresinde düzenlenebilir. Bodrum kattaki perde donatı yerleĢimleri ile aynı Ģekilde çizilir.

Perde duvarlar içerisine konulacak boyuna donatı, enine donatı; çiroz donatılarının adet, çap

ve aralıkları belirlendikten sonra çizim üzerinde gösterilir.

10Ø1610Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø1610Ø16

10Ø16

10

Ø16

S15 30/140

30

140

14

Ø16

10

Ø16

12

Ø16

12

Ø16

10Ø16

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

S12 30/80S11 30/80

S9 1150 /30

S4 60 /30

S3 60 /30

S8 60 /30

S6 60 /30

S3 60 /30

S2 60 /30S1 60 /30

A

B

C

D

E

FF

E

D

C

B

A

1 2 3 4 5 6

654321

ġekil 2.7: Zemin kat perde donatı yerleĢimleri ve çizimleri

Page 37: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

31

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için; öğretmeninizin vereceği donatı

bilgileri doğrultusunda donatı yerleĢimlerini çiziniz.

320 175 375 90

980

1010

420

300

120

180

130

1010

1170

320 175 375 90

980

1010

420

300

120

180

130

1010

1170

S301(50/25)

S302(25/155) S303

(50/25)

S304(25/50)

S305(50/25)

S306(25/50)

S307(25/50)

S308(25/50)

S309(50/25)

S310(50/25)

S311(115/25)

S312(25/60)

S313(60/25)

S314(25/60)

A B C D E

1

2

3

4

5

6

A B C D E

1

2

3

4

5

6

UYGULAMA FAALĠYETĠ

Page 38: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

32

ĠĢlem Basamakları Öneriler

ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.

Yapılacak çizim için programı çalıĢtırınız.

Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarlayınız.

Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturun.

Kolonların taĢıyacağı yüke, konumuna ve

ölçüsüne göre içerisine konacak minimum

boyuna donatıyı belirleyiniz.

Kolonların taĢıyacağı yüke, konumuna ve

ölçüsüne göre içerisine konacak minimum

enine donatıyı belirleyiniz.

Kolonların içerisine etriye ve boyuna

donatıları yerleĢtiriniz.

Kolon isim ve donatı bilgilerini yazınız.

Perde duvarların taĢıyacağı yüke,

konumuna ve ölçüsüne göre içerisine

konacak minimum boyuna donatıyı

belirleyiniz.

Perde duvarların taĢıyacağı yüke,

konumuna ve ölçüsüne göre içerisine

konacak minimum enine donatıyı

belirleyiniz.

Perde duvarların içerisine enine ve boyuna

donatıları yerleĢtiriniz.

Perde duvar isim ve donatı bilgilerini

yazınız.

Kolon ve perde duvar içinde gerekli ölçü

ve sayıda çiroz donatısını yerleĢtiriniz.

Çizimi kaydediniz.

Temiz ve düzenli olunuz.

Programı çalıĢtırmak için masa üstünde

kısayol oluĢturunuz.

CAD çizim programı açıldığında

kendinize ait yeni bir sayfa açınız.

CAD programı tools, options

seçeneklerinden kiĢisel ayarlarınızı

yapınız.

Çizimde kullanmanız gereken araç

çubuklarını yüklemeniz zamandan

kazanmanızı sağlar.

Yapacağınız çizim için öncelikle bir

iĢlem sırası belirlerseniz çiziminizi daha

kolay yapabilirsiniz.

Yapacağınız çizime uygun limits

ayarlarını yapınız.

Yapacağınız çizim için gerekli katman

ayarlarını yapınız.

ÇalıĢmanızı sık sık kaydediniz.

Yaptığınız çizimi, öğretmeninizin

söyleyeceği bir klasöre isim vererek

kaydediniz.

Güvenlik tedbirlerine uyunuz.

ĠĢ etiğine uygun davranınız.

Bilgisayarınızı düzgün bir Ģekilde

kapatınız.

Page 39: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

33

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,

kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?

2. Yapılacak çizim için programı çalıĢtırdınız mı?

3. Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarladınız mı?

4. Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturdunuz mu?

5. Kolonların taĢıyacağı yüke, konumuna ve ölçüsüne göre içerisine

konacak minimum boyuna donatıyı belirlediniz mi?

6. Kolonların taĢıyacağı yüke, konumuna ve ölçüsüne göre içerisine

konacak minimum enine donatıyı belirlediniz mi?

7. Kolonların içerisine etriye ve boyuna donatıları yerleĢtirdiniz mi?

8. Kolon isim ve donatı bilgilerini yazdınız mı?

9. Perde duvarların taĢıyacağı yüke, konumuna ve ölçüsüne göre

içerisine konacak minimum boyuna donatıyı belirlediniz mi?

10. Perde duvarların taĢıyacağı yüke, konumuna ve ölçüsüne göre

içerisine konacak minimum enine donatıyı belirlediniz mi?

11. Perde duvarların içine enine ve boyuna donatıları yerleĢtirdiniz

mi?

12. Perde duvar isim ve donatı bilgilerini yazdınız mı?

13. Kolon ve perde duvar içinde gerekli ölçü ve sayıda çiroz

donatısını yerleĢtirdiniz mi?

14. Çizimi kaydettiniz mi?

15. Süreyi (4 ders saati) iyi kullandınız mı?

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ―Hayır‖ Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.

Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız

―Evet‖ ise ―Ölçme ve Değerlendirme‖ye geçiniz.

Page 40: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

34

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler

doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.

1. ( ) Kolonlarda kullanılacak minimum donatı, kolon beton alanının %15‘inden az

olamaz.

2. ( ) Dikdörtgen kesitli kolonlarda en az boyuna donatı (4Ø16 ) veya (6Ø14) olacaktır.

3. ( ) Kat kiriĢlerinde kolon eklemesi yapılmamalıdır.

4. ( ) Kolonlarda kullanılan etriye boyuna donatıdır.

5. ( ) Kolon orta bölgesinde Ø8‘den küçük çaplı enine donatı kullanılmayacaktır.

6. ( ) Kolon kiriĢ birleĢim bölgelerinde maksimum etriye aralığı 35 cm olmalıdır.

7. ( ) Bindirme ek boyu(ankraj boyu) en az 15Ø olacaktır.

8. ( ) Özel deprem etriyelerinin her iki ucunda mutlaka 135 derece kıvrımlı kancalar

bulunacaktır.

9. ( ) Kolon ve perdelerde pas payı 2 cm den az olmamalıdır. DıĢ kolonlarda 2.5 cm den

az olmamalıdır.

10. ( ) Ölçülendirme ayarları için text style diyalog kutusundan ayarlar yapılır.

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.

Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME

Page 41: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

35

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-3

Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla kolon ve perde

duvar donatı detaylarını çizebileceksiniz.

Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek kolon ve perde duvar donatı

detay çizimlerini inceleyiniz.

Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz kolon ve perde duvar

donatı detay çizimlerini inceleyiniz.

Kolon ve perde duvar donatı detay çizimlerinin nasıl yapıldığını inceleyiniz.

Çevrenizdeki inĢaatlarda yapılan kolon ve betonarme perdeleri inceleyiniz.

AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.

3. KOLON VE PERDE DUVAR DONATI

DETAYLARI

Uygulama da sorunla karĢılaĢmamak, imalat kolaylığı açısından kolonların ve

perdelerin içerisinde kullanılan donatıların açılımı yapılarak detay hâlinde boylarının

verilmesi gereklidir. Boyları ve açılımı verilen donatı yanına çap ve adetleri de yazılmalıdır.

10

Ø8 / 8-14

L=180

10

S1 60 /30 (S 04-S 07)

10Ø

16

55

25

25

55

ġekil 3.1: S04, S07 60/30 kolonu etriye çizimi

ARAġTIRMA

AMAÇ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ–3

Page 42: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

36

3.1. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Donatı Detay Çizimleri

Kolon ölçüleri zaman zaman değiĢmektedir, çizmiĢ olduğumuz projede de buna

benzer farklı boyutlarda kolonlar mevcuttur. Bu nedenle kolon aplikasyon planında her bir

kolonun ayrı ayrı etriye açılımlarını çizmek gerekmektedir.

Kolon aplikasyon planında farklı ölçülere sahip kolonlar tespit edilir ve gerekli donatı

hesapları yapılarak etriyeleri 1/20 ölçeğinde çizimleri açık ve anlaĢılır olacak Ģekilde çizilir.

Bilgisayarla etriye açılımı çiziminde iĢlem basamakları:

Uygun katmanlar layer properties manager diyalog kutusundan aktif hâle

getirilir.

Line komutu aktif hâle getirilir ve gerekli çizgiler çizilir.

Boyuna donatı çizimlerini hızlı ve doğru yapabilmek için donut komutu aktif

hâle getirilir; donatı çapına uygun değerler girilerek boyuna donatı çizilir.

Copy komutu aktif hâle getirilerek uygun noktalara mesafe girilerek boyuna

donatılar kopyalama ile çizilir.

line ve arc komutları kullanılarak çirozların çizimi yapılır.

Çirozlarda uygun yerlere kopyalama yöntemiyle çizilir.

Bu iĢlem sırası takip edilerek kolonlar ölçülerine uygun çizilir, etriye açılımları

çizilir ve text komutu kullanılarak gerekli yazı ve ebatlar yazılır.

Ø8 / 8-14

L=340

10

10

25

135

25

135

S5 30 /140

16

Ø18

Ø8 / 8-14

L=220

7575

10

10

25

25

S11 30/80

12Ø

16

ġekil 3.2: S05 30/140 kolonu etriye çizimi ġekil 3.3: S11 30/80 kolonu etriye çizimi

Page 43: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

37

110

110

Ø8 / 8-14

L=290

10 10

2525

14Ø18

S9 150 /30

Ø8 / 8-14

L=180

S1 60 /30 (S 02-S 010)

10Ø16

55

2525

55

10

ġekil 3.4: S09 150/30 kolonu etriye çizimi ġekil 3.5: S01, S02, S03, S06, S08, S10

60/30 kolonu etriye çizimi

3.2. Bodrum ve Zemin Kat Perde Duvar Donatı Detay Çizimleri

Bodrum perdeleri üzerine gerekli boyuna donatıların çap ve adetleri bulunur. Bu

hesaplamalar inĢaat mühendisleri tarafından yapılır.

S3 60 /30

S11 30/80

10Ø16

12

Ø1660

30

80

30

ġekil3.6: Perde duvar kolon birleĢimi

Bodrum perdelerini çizebilmek için ortalama kabullere göre donatı çap, aralık ve

adetleri bulunmuĢtur. S10 ve S11 kolonları arasında kalan bodrum perdesinin uzunluğu 230

cm‘dir.

12 mm‘lik boy donatısının(Ø12) 20cm aralıklarla kullanıldığı kabul edilirse 230 cm

için, 20 cm aralıklarla 11 adet boyuna donatı; bodrum perdesinin bir yüzünde, 11 adet

Page 44: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

38

boyuna donatı da diğer yüzünde kullanılacaktır. Toplam 22 adet 12 mm‘lik donatı

kullanılacaktır.

bodrum perde

boy.dont.

22Ø12 /20

S11 30 / 8020

20

s10 60/30

ġekil 3.7: Bodrum perde boyuna donatı çizimi

Bodrum perdeleri üzerinde gerekli enine donatıların; çap, uzunluk ve adetleri bulunur.

8mm‘lik enine donatının 15cm aralıklarla kullanıldığı kabul edilirse; S10 ve S11 kolonları

arasında kalan bodrum perdesinin yüksekliği boyunca etriye adedi, 288 cm için 15 cm

aralıklarla 18 adet Ø8‘lik enine donatı tüm perde yüksekliği boyunca kullanılmıĢtır.

Enine donatı uzunlukları(L): Bodrum perdelerinin kolonlarla bağlantısını sağlamak

için, enine donatılar kolon boyunca devam ettirilerek 15 cm gönye yapılmıĢtır.

S10 ve S11 kolonları arasında kalan bodrum perdesinin uzunluğu 230 cm‘dir.

Kolonların ilavesiyle 230+60+30=320 cm

L=320+15+15=350 cm

Bu hesaplamalar yapılarak ve Autocad komutları kullanılarak gerekli çizimler yapılır.

Page 45: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

39

8 /1

18

bodrum perde

boy.dont.

22Ø12 /20

S11 30 / 80s10 60/30

20

20

ġekil 3.8: Bodrum perde duvar enine donatı çizimi

18Ø8 /15donatısı

bodrum perde enine

15

15

L=350

ġekil 3.9: Bodrum perde duvar enine donatı açılımı

Kolon katlar arası boyuna filiz donatı Ģeması

Kolonların katlar arası boyuna filiz donatı Ģemasının da çizilmesi gereklidir. Kat

yüksekliğinin verildiği filiz boylarının üst kata geçme oranı ve ölçüleri bu Ģemada gösterilir.

Yan tarafında kolon içinde kullanılan boyuna donatıların açılımı verilerek üzerine çap, aralık

ve adetleri yazılır.

Page 46: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

40

10

Ø1

6

85

temel içi etriyesi 2b mim

temel kirişi

bk.ankraj

koşulları

Ø1

6 L

=465

Ø1

6 L

=350

Ø1

6 L

=350

Ø1

6 L

=350

Ø1

6 L

=225

80

kolon orta bölge ekseni

kolon orta bölge ekseni

kolon orta bölge ekseni

kolon orta bölge ekseni

+544

+816

+272

0.00

-255

>50cm

>ın /6

60 cm >bmax

kolon sarılma bölmesi

>50cm

>ın /6

60 cm >bmax

kolon sarılma bölmesi

60 /30

bodrum kat

zemin.kat

1.normal.kat

2.normal.kat

2. normal

kat

100 - 220-(2x60)220-(2x sıkıştırma

mes.

8Ø8 /8

ko

lon

sa

rma

lge

si

ko

lon

sa

rma

lge

si

ko

lon

sa

rma

lge

si

ko

lon

o

rta

lge

si

ko

lon

o

rta

lge

si

ko

lon

sa

rma

lge

si

ko

lon

sa

rma

lge

si

6Ø8 /14

6Ø8 /14

8Ø8 /8

8Ø8 /8

8Ø8 /8

8Ø8 /8

>50cm

>ın /6

60 cm >bmax

kolon sarılma bölmesi

kolon sarılma bölmesi

60 cm >bmax

>ın /6

>50cm

255

272

ko

lon

sa

rma

lge

si

ko

lon

sa

rma

lge

si

ko

lon

o

rta

lge

si

ko

lon

o

rta

lge

si

ko

lon

sa

rma

lge

si

ko

lon

sa

rma

lge

si

6Ø8 /14

6Ø8 /14

8Ø8 /8

8Ø8 /8

8Ø8 /8

8Ø8 /8

>50cm

>ın /6

60 cm >bmax

kolon sarılma bölmesi

kolon sarılma bölmesi

60 cm >bmax

>ın /6

>50cm

30 / 3 =10

sc<bmin /3

sc<10 cm

8 cm sc>5cm

8 cm sc>5cm

sc<10 cm

sc<bmin /3

30 / 3 =10

14 cm

kolon orta bölgesi sc<20 cm

sc<bmin /3

272

272

Sekil 3.10: Kolon katlar arası boyuna filiz donatı Ģeması çizimi

Page 47: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

41

Perde duvar katlar arası boyuna filiz donatı Ģeması

Perde duvar katlar arası boyuna filiz donatı Ģeması da kolonlarla aynı Ģekilde çizilir.

Enine donatıya ait adet, çap ve aralık Ģema üzerinde gösterilirken, boyuna donatıya ait açılım

yapılır. Boyuna donatı açılımı üzerine donatı adet, çap ve aralıkları donatı uzunluğu ile

birlikte yazılır.

Ankra

j boyu 7

/20BODRUM PERDE DETAYI ÖL:1

15

15 15

15

Ø 1

4 /

20

L=160

Ø 1

4 /

20

L=315

L=160

14 /

20

Ø

L=315

14 /

20

Ø

Ø 1

4 /

20

0.00

-255

-340

-300152515

Sekil 3.11: Perde duvar katlar arası boyuna filiz donatı Ģeması çizimi

Kolon donatı tablosu oluĢturma

Çizimlerini yapmıĢ olduğumuz kolonların içerisine yerleĢtirilecek tüm donatılar bir

tabloda gösterilir. Bu tablo da tüm katlarda kullanılacak boyuna ve enine donatılar çapları,

adetleri ve ebatları gösterilir.

Page 48: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

42

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-1412Ø1612Ø1612Ø1630 / 8030 / 8030 / 80

12S ebat

etriyedonatı

30 / 8030 / 8030 / 80

60 / 3060 / 3060 / 30

14Ø1814Ø18

30 / 8030 / 8030 / 80

12Ø1612Ø1612Ø16

10Ø1610Ø1610Ø16

10Ø1610Ø1610Ø16

30 / 14030 / 14030 / 14010Ø1810Ø1810Ø18

10Ø1610Ø1610Ø16

14Ø18

10Ø1610Ø1610Ø16

10Ø1610Ø1610Ø16

10Ø1610Ø1610Ø16

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-14

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-1410Ø1610Ø1610Ø16

Ø8 /8-14Ø8 /8-14Ø8 /8-1410Ø1610Ø1610Ø16

60 / 3060 / 3060 / 30

60 / 3060 / 3060 / 30

60 / 3060 / 3060 / 30

60 / 3060 / 3060 / 30

60 / 3060 / 3060 / 30

60 / 3060 / 3060 / 30

60 / 3060 / 3060 / 30

10S

S 11

S 9

S 8

S 7

S 6

S 5

S 4

S 3

S 2

S 1

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

ebatdonatıetriye

etriyedonatıebat

1.VE 2.

NORMAL

KATLAR

ZEMİN KATBODRUM

KATKOLON NUMARASI

ġekil 3.12: Kolon donatı tablosu

Page 49: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

43

3.3. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı DıĢ

Ölçülendirme

Ölçülendirme ayarları yapmak

Ölçülendirme ayarlarını yapmak için autocad programında format sarkan

menüsünden dimension style seçilir. Açılan Dimensiyon style manager diyalog

kutusundan modify seçeneği seçilir ve istenilen ayarlar yapılarak kaydedilir.

ġekil 3.13: Ölçü ayarı (Dimension style) ekranı

Bu ayarlar yapıldıktan sonra planımızda yapacağımız tüm ölçülendirmeler bu ayarlara

göre yapılır. Ölçülendirmenin her türlü teknik çizimde mutlaka yapılması gerekir. Eğer

kurallara uygun ölçülendirme yapılmamıĢ ise çizilmiĢ plan amacına ulaĢmaz ve uygulama

yapılamaz. DıĢ ölçülendirmede önce aks ölçüleri verilir ve en dıĢa toplam ölçü verilerek

ölçülendirme tamamlanır.

Bilgisayarla kolon aplikasyon planında dıĢ ölçülendirme iĢlem basamakları:

Ölçülendirme katmanı aktif hâle getirilir.

Dimension komutlarından linear dimension komutu aktif hâle getirilir.

Ölçülendirilecek ilk nokta girildikten sonra ikinci nokta girilir ve ölçü

çizgisinin kanacağı nokta seçilir.

Continue dimension komutu aktif hâle getirilir ve ölçülendirilecek tüm

noktalar seçilerek sürekli ölçülendirme iĢlemi yapılır.

Bu Ģekilde akslar ölçülendirildikten sonra toplam ölçü verilir.

Page 50: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

44

Yapının dört tarafında aynı iĢlem tekrar edilerek ölçülendirme

tamamlanır. Aynı ölçülere sahip ikinci ölçülerde mirror komutu

kullanılarak zaman tasarrufu sağlanabilir.

1 2 3 4 5 6

654321

A

B

C

D

E

F F

E

D

C

B

A

S1 60 /30 S2 60 /30

S3 60 /30

S6 60 /30

S8 60 /30

S3 60 /30

S4 60 /30

S9 1150 /30

S11 30/80 S12 30/80

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

10Ø16 10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

12

Ø1

6

10Ø

16

10

Ø1

6

12Ø

16

10Ø16

14

Ø1

6

960

320 150 375 90

11

50

420

300

120

180

130

11

50

420

300

120

180

130

960

320 150 375 9025

25

60

30

60

30

60

30

60

30

60

30

80

30

80

30

115

30

60

30

30

60

60

30

140

30

ġekil 3.14: Kolon aplikasyon planı dıĢ ölçülendirmesi

Page 51: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

45

3.4. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Ġç Ölçülendirme

DıĢ ölçülendirme kuralları iç ölçülendirmede de aynen kullanılır. Planın içinde aynı

ebatlara sahip olsa bile her kolon için her iki yönde aks ve kolon toplam boy ölçüsü

verilmelidir. Ayrıca daire kesitli kolonlar varsa çapı belirtilmelidir. Ölçülendirme yapılırken

net ve anlaĢılır olmasına dikkat edilmelidir.

30

240

60

165

40

360

30

30

370

30

605

30

3084430

303723039040

3075230

1 2 3 4 5 6

654321

A

B

C

D

E

F F

E

D

C

B

A

S1 60 /30 S2 60 /30

S3 60 /30

S6 60 /30

S8 60 /30

S3 60 /30

S4 60 /30

S9 1150 /30

S11 30/80 S12 30/80

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

10Ø16 10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

12Ø

16

10Ø

16

10

Ø16

12Ø

16

10Ø16

14Ø

16

960

320 150 375 90

11

50

420

300

120

180

130

11

50

420

300

120

180

130

960

320 150 375 9025

25

60

30

60

30

60

30

60

30

603

0

80

30

80

30

115

30

60

30

30

60

603

0

140

30

ġekil 3.15: Kolon aplikasyon planı iç ölçülendirmesi

Page 52: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

46

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için; öğretmeninizin vereceği donatı

bilgileri doğrultusunda donatı açılım ve detaylarını çiziniz.

320 175 375 90

980

1010

420

300

120

180

130

1010

1170

320 175 375 90

980

1010

420

300

120

180

130

1010

1170

S301(50/25)

S302(25/155) S303

(50/25)

S304(25/50)

S305(50/25)

S306(25/50)

S307(25/50)

S308(25/50)

S309(50/25)

S310(50/25)

S311(115/25)

S312(25/60)

S313(60/25)

S314(25/60)

A B C D E

1

2

3

4

5

6

A B C D E

1

2

3

4

5

6

UYGULAMA FAALĠYETĠ

Page 53: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

47

ĠĢlem Basamakları Öneriler

ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.

Yapılacak çizim için programı çalıĢtırınız.

Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarlayınız.

Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturun.

Farklı ölçü ve donatıya sahip kolon

etriyelerini çiziniz.

Farklı ölçü ve donatıya sahip perde duvar

enine donatılarını çiziniz.

Kolon katlar arası boyuna filiz donatı

Ģemasını çiziniz.

Perde duvar detayını çiziniz.

Ölçülendirme ayarlarını yapınız.

Kolon aplikasyon planı dıĢ

ölçülendirmesini yapınız.

Kolon aplikasyon planı iç

ölçülendirmesini yapınız.

Kolon donatı tablosunu oluĢturunuz.

Çizimi kaydediniz.

Temiz ve düzenli olunuz.

Programı çalıĢtırmak için masa üstünde

kısayol oluĢturunuz.

CAD çizim programı açıldığında

kendinize ait yeni bir sayfa açınız.

CAD programı tools, options

seçeneklerinden kiĢisel ayarlarınızı

yapınız.

Çizimde kullanmanız gereken araç

çubuklarını yüklemeniz zamandan

kazanmanızı sağlar.

Yapacağınız çizim için öncelikle bir

iĢlem sırası belirlerseniz çiziminizi daha

kolay yapabilirsiniz.

Yapacağınız çizime uygun limits

ayarlarını yapınız.

Yapacağınız çizim için gerekli katman

ayarlarını yapınız.

ÇalıĢmanızı sık sık kaydediniz.

Yaptığınız çizimi, öğretmeninizin

söyleyeceği bir klasöre isim vererek

kaydediniz.

Güvenlik tedbirlerine uyunuz.

ĠĢ etiğine uygun davranınız.

Bilgisayarınızı düzgün bir Ģekilde

kapatınız.

Page 54: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

48

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,

kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?

2. Yapılacak çizim için programı çalıĢtırdınız mı?

3. Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarladınız mı?

4. Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturdunuz mu?

5. Farklı ölçü ve donatıya sahip kolon etriyelerini çizdiniz mi?

6. Farklı ölçü ve donatıya sahip perde duvar enine donatılarını çizdiniz

mi?

7. Kolon katlar arası boyuna filiz donatı Ģemasını çizdiniz mi?

8. Perde duvar detayını çizdiniz mi?

9. Ölçülendirme ayarlarını yaptınız mı?

10. Kolon aplikasyon planı dıĢ ölçülendirmesini yaptınız mı?

11. Kolon aplikasyon planı iç ölçülendirmesini yaptınız mı?

12. Çizimi kaydettiniz mi?

13. Süreyi (4 ders saati) iyi kullandınız mı?

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ―Hayır‖ Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.

Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız

―Evet‖ ise ―Ölçme ve Değerlendirme‖ye geçiniz.

Page 55: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

49

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler

doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.

1. ( ) Boyları ve açılımı verilen etriye donatısı yanına çap ve boyları yazılmalıdır.

2. ( ) Kolon aplikasyon planında her bir kolonun ayrı ayrı etriye açılımlarını çizmek

gerekmez.

3. ( ) Kolonlarda gerekli donatı hesapları yapılarak etriyeleri 1/100 ölçeğinde çizimleri

açık ve anlaĢılır olacak Ģekilde çizilir.

4. ( ) Move komutu kopyalama yapmak için kullanılır.

5. ( ) Bodrum perdeleri üzerinde boyuna donatıların çap ve adetleri bulunur.

6. ( ) Ø12/20 ifadesinde Ø donatı çapını ifade eden simgedir.

7. ( ) Ø12/20 ifadesinde 20, donatı aralığının 20 cm olacağını ifade eder.

8. ( ) Yazılar için dimension style diyalog kutusundan gerekli ayarlamalar yapılır.

9. ( ) Kat yüksekliğinin verildiği filiz boylarının üst kata geçme oranı ve ölçüleri katlar

arası filiz donatı Ģemasında gösterilir.

10. ( ) Etriye için minimum Ø12‘lik donatı kullanılmalıdır.

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.

Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME

Page 56: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

50

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-4

Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla deprem bölgesi

kolon-kiriĢ birleĢimlerini çizebileceksiniz.

Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek deprem bölgesi kolon-kiriĢ

birleĢim çizimlerini inceleyiniz.

Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz deprem bölgesi kolon-kiriĢ

birleĢim çizimlerini inceleyiniz.

Deprem bölgesi kolon-kiriĢ birleĢim çizimlerinin nasıl yapıldığını inceleyiniz.

AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.

4. BODRUM KAT DEPREM BÖLGESĠ

KOLON – KĠRĠġ BĠRLEġĠMĠ

2007 yılında yayımlanan Türkiye Deprem Yönetmeliği esas ve usullerine uygun

olarak taĢıyıcı sistem elemanları olan kolon ve kiriĢ birleĢimlerinin verilmesi gereklidir.

Deprem bölgesi kolon kiriĢ birleĢimleri statik projede kolon aplikasyon planları ile birlikte

çizimi yapılarak verilir.

4.1. Deprem Bölgelerinde Kolon – KiriĢ BirleĢimi

Kolon kiriĢ birleĢim çizimleri yapılırken kolon sarılma bölgelerinde donatı

hazırlamanın koĢullarına uyulması gereklidir. Bu koĢullar maddeler hâlinde aĢağıdaki gibi

sıralanabilir.

Kolon sarılma bölgelerinde enine donatı koĢulları:

Kolonların alt ve üst uçlarında özel sarılma bölgeleri oluĢturulacaktır. Sarılma bölgeleri kolon alt uçlarında, döĢeme üst kotundan yukarıya

doğru üst uçlarında ise kolona bağlanan en derin kiriĢin alt yüzeyinden

aĢağıya doğru ölçülecektir. Sarılma bölgeleri kolon kesitinin büyük boyutundan, fretli kolonlarda

çapından, kolon serbest yüksekliğinin 1/6‘sından, ya da 50 cm‘den az

olamaz.

ARAġTIRMA

AMAÇ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ–4

Page 57: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

51

Sarılma donatısı temel içinde kolonun dar kenarının en az iki katı kadar

olmalıdır. Sarılma bölgesinde 8mm‘den küçük çaplı enine donatı kullanılamaz. Sarılma bölgesinde etriye ve çiroz aralığı; en küçük kolon en kesit

boyutunun 1/3‘ünden fazla, ayrıca 5 cm‘den az,10 cm‘den fazla

olmayacaktır. Etriye kollarının ve ya çirozların arasındaki yatay uzaklık, etriye çapının

25 katından fazla olmayacaktır. Dairesel kolonlarda spirallerin adımı, göbek çapının 1/5‘inden ve 8

cm‘den fazla olmayacaktır.

Kolon orta bölgesinde de enine donatı koĢulları vardır bu koĢular doğrultusunda enine

donatı düzenlemesi yapılmalıdır. Bu koĢullar aĢağıda sıralanmıĢtır.

Kolon orta bölgesinde enine donatı koĢulları:

Kolon alt ve üst uçlarında tanımlanan sarılma bölgeleri arasında kalan

bölgeye kolon orta bölgesi denir.

Kolon orta bölgesinde 8mm‘den küçük çaplı enine donatı kullanılamaz.

Kolon boyunca etriye, çiroz ya da spiral aralığı; 20cm‘den ve en küçük en

kesit boyutunun yarısından fazla olmayacaktır.

Etriye kollarının veya çirozların arasındaki yatay uzaklık etriye çapının

25 katından fazla olmayacaktır.

Kolon kiriĢ birleĢimlerinde etriye aralıkları:

KuĢatılmıĢ birleĢimlerde; (kolon dört yönden kiriĢ birleĢmesi ve her bir kiriĢin

geniĢliğinin, birleĢtiği kolon geniĢliğinin 3/4' ünden az olması durumu) alttaki kolona ait

sarılma bölgesi enine donatı miktarının en az %40‘ı birleĢim bölgesinde kullanılacaktır.

Ancak enine donatı çapı 8 mm‘den az olmayacak ve etriye aralığı 15 cm‘yi aĢmayacaktır.

KuĢatılmıĢ birleĢimlerde,(yukarıdaki koĢulu sağlamayan tüm bileĢimler) alttaki kolona

ait sarılma bölgesi enine donatı miktarının en az %60‘ı birleĢim bölgesinde kullanılacaktır.

Ancak enine donatı çapı 8mm‘den az olmayacak ve etriye aralığı10 cm‘yi aĢmayacaktır.

Page 58: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

52

>bmax kolon uzun

kenarı

>ın/ 6 kirişler arasında

kalan serbest kolon

yüksekliği

bmax

bmax

10Ø

16

Sj<15cm

sc

sıkıştırma bölgesi etriye

aralığı

So<20cm

So<bmim/2

orta bölge etriye aralığı So

Sc>5cm

Sc<10cm

Sc<bmim/ 3(kolon kısa

kenarı)

scsıkıştırma bölgesi etriye

aralığı

sj <10

>bmax

>ın/6>50cm

>50cm

>bmax

>ın/6

kolo

n sa

rılm

a bö

lges

i

kolo

n or

ta b

ölge

si

kolo

n sa

rılm

a bö

lges

i

kuşatılmış kolon kiriş bileşim

bölgesi

kuşatılmış kolon kiriş bileşim

bölgesi

ġekil 4.1: Kolon sarılma bölgelerinde ve kolon kiriĢ birleĢiminde etriye aralıkları

Page 59: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

53

4.2. Kolon – KiriĢ BirleĢimi ve Detay Çizimleri

Boyuna kesitler üzerinde etriye sıklaĢtırma bölgeleri ve orta bölgeleri

hesaplanarak autocad komutları kullanılarak detay çizimleri yapılır.

Farklı her kolon ve perdeye ait boyuna kesitler 1/20 ölçeğinde çizilir.

Boyuna kesit üzerinde etriyeler çizilir aralıklar ölçülendirilir.

Boyuna kesitler üzerinde etriye sıklaĢtırma bölgeleri ve orta bölgeler

hesaplanıp, ölçülendirilir.

Kolon kiriĢ birleĢim bölgelerinde kullanılacak etriye çap ve aralıkları

yukarıdaki kuralara uygun olarak hesaplanır ve çizilir.

Her iki bölgede kullanılacak etriyenin çap ve aralıkları hesaplanır.

Etriyenin çap ve aralıkları boyuna kesit üzerinde çizilir, etriye aralıkları

ölçülendirilir.

Bilgisayarla kolon-kiriĢ birleĢimi detay çizim iĢlem basamakları:

Çizim için hazırlanmıĢ katmanlar layer properties diyalog kutusundan

aktif hâle getirilir.

Line komutu çalıĢtırılarak çizgiler çizilir.

Donut komutu çalıĢtırılarak boyuna donatı çizimi yapılır.

Copy komutu çalıĢtırılarak boyuna donatılar kolon içerisine uygun

yerlere yerleĢtirilir.

Çiroz çiziminde de line ve arc komutu birlikte kullanılarak çizim yapılır.

Ofset komutu da enine donatıların çiziminde sıkça kullanılır.

Text komutu da yazıların yazımında kullanılır. Çizimlerimizde açıklayıcı

yazılar bu komut aktif hâle getirilerek yazılır.

Dimension komutlarından linear dimension komutu ile enine donatı

mesafeleri gerek görüldüğünde verilir.

Modifiy(düzenleme) komutlarıyla gerekli düzenlemeler yapılır ve çizim

tamamlanır.

Page 60: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

54

mes.

sıkıştırma 220-(2x 100 - 220-(2x60)ko

lon

bölg

eler

inin

bul

unm

ası

kolo

n et

riye

aral

ıkla

rın

ın b

ulun

mas

ı

27

22

72

sc<bmin /3

sc<20 cmkolon orta bölgesi

14 cm

30 / 3 =10

sc<bmin /3

sc<10 cm

8 cm sc>5cm

8 cm sc>5cm

sc<10 cm

sc<bmin /3

30 / 3 =10

>50cm

>ın /6

60 cm >bmax

kolon sarılma bölmesi

kolon sarılma bölmesi

60 cm >bmax

>ın /6

>50cm

8Ø8 /8

8Ø8 /8

8Ø8 /8

8Ø8 /8

6Ø8 /14

6Ø8 /14

kolo

n s

arm

a bö

lges

iko

lon

sar

ma

bölg

esi

kolo

n o

rta

bölg

esi

kolo

n o

rta

bölg

esi

kolo

n s

arm

a bö

lges

iko

lon

sar

ma

bölg

esi

60 /30

ġekil 4.2: Boyuna kesitler üzerinde etriye sıklaĢtırma bölgeleri

Page 61: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

55

Farklı her kolon ve perdelere ait boyuna kesitlerin 1/20 ölçeğinde çizimleri:

Kolon-kiriĢ birleĢim detayı 1:

S8 60 /30

8 /14

k 107k 106

k 1

18

k 106 k 107

14

8 /8

8 /88 cm sc>5cm

sc<10 cm

14 cm

kolon orta bölgesi sc<20 cm

sc<bmin /3

>50cm

>ın /6

60 cm >bmax

kolon sarılma bölmesi

60

60

100

88

10

kolon sarılma bölmesi

60 cm >bmax

>ın /6

>50cm

10Ø16

ġekil 4.3: S 08 (60/30) Kolon kiriĢ birleĢim detayı

Page 62: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

56

Kolon-kiriĢ birleĢim detayı 2:

k 1

20

k 1

22

k 109k 108

k 109k 108

sc<bmin /3

sc<20 cmkolon orta bölgesi

14 cm

sc<10 cm

8 cm sc>5cm kolon sarılma bölmesi

85 cm >bmax

>ın /6

>50cm

>50cm

>ın /6

85cm >bmax

kolon sarılma bölmesi

11

Ø8

/8

11Ø

8 /8

14

85

85

50

15

88

28

Ø8

/8

12

Ø16

S1

1 3

0/8

0

8 /14

ġekil 4.4: S11 (30/80) Kolon-kiriĢ birleĢim detayı

Page 63: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

57

Kolon-kiriĢ birleĢim detayı 3:

k 107

28

Ø8

/8

k 1

19

k 1

21

k 107

30 / 3 =10

sc<bmin /3

sc<10 cm

8 cm sc>5cm

kolon sıklaştırması yapılır

tüm kolon yüksekligince

>50cm

>ın /6

120 cm >bmax

kolon sarılma bölmesi

10

88

220

S9 1150 /30

14Ø18

ġekil 4.5: S 09 (115/30) Kolon-kiriĢ birleĢim detayı

Page 64: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

58

Kolon-kiriĢ birleĢim detayı 4:

k 104k 105

28Ø

8 /8

k 1

18

k 1

14

k 104

k 105

S5 30 /14016

Ø18

220

88

15

kolon sarılma bölmesi

145 cm >bmax

>ın /6

>50cm

tüm kolon yüksekligince

kolon sıklaştırması yapılır

8 cm sc>5cm

sc<10 cm

sc<bmin /3

30 / 3 =10

ġekil 4.6: S 05 30/140 Kolon-kiriĢ birleĢim detayı

Page 65: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

59

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda Ģekli verilen kolon-kiriĢ birleĢimini ve donatı açılımını 1/20 ölçekli olarak

öğretmeninizin vereceği ölçü-donatılara uygun olarak çiziniz.

S 80 /40

k 107k 106k 1

18

10Ø16

AĢağıda Ģekli verilen kolon-kiriĢ birleĢimini ve donatı açılımını 1/20 ölçekli olarak

öğretmeninizin vereceği ölçü-donatılara uygun olarak çiziniz.

k 104k 105

28Ø

8 /8

k 11

8k

114

k 104

k 105

S5 30 /140

16Ø

18

220

88

15

kolon sarılma bölmesi

145 cm >bmax

>ın /6

>50cm

tüm kolon yüksekligince

kolon sıklaştırması yapılır

8 cm sc>5cm

sc<10 cm

sc<bmin /3

30 / 3 =10

UYGULAMA FAALĠYETĠ

Page 66: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

60

ĠĢlem Basamakları Öneriler

ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.

Yapılacak çizim için programı çalıĢtırınız.

Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarlayınız.

Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturun.

Kolona ait en kesiti 1/20 ölçekli olarak

çiziniz.

Kolona ait boy kesiti 1/20 ölçekli olarak

çiziniz.

Boyuna kesit üzerinde etriyeleri çiziniz.

Etriye aralıklarını ölçülendiriniz.

Boyuna kesit üzerinde etriye sıklaĢtırma

bölgesini ölçülendiriniz.

Kolon orta bölgesini ölçülendiriniz.

Kolon orta bölgesine çizilen etriye

aralıklarını ölçülendiriniz.

KiriĢ bilgilerini yazınız.

Kolona ait diğer bilgileri yazınız.

Çizimi kaydediniz.

Temiz ve düzenli olunuz.

Programı çalıĢtırmak için masa üstünde

kısa yol oluĢturunuz.

CAD çizim programı açıldığında

kendinize ait yeni bir sayfa açınız.

CAD programı tools, options

seçeneklerinden kiĢisel ayarlarınızı

yapınız.

Çizimde kullanmanız gereken araç

çubuklarını yüklemeniz zamandan

kazanmanızı sağlar.

Yapacağınız çizim için öncelikle bir

iĢlem sırası belirlerseniz çiziminizi daha

kolay yapabilirsiniz.

Yapacağınız çizime uygun limits

ayarlarını yapınız.

Yapacağınız çizim için gerekli katman

ayarlarını yapınız.

ÇalıĢmanızı sık sık kaydediniz.

Yaptığınız çizimi, öğretmeninizin

söyleyeceği bir klasöre isim vererek

kaydediniz.

Güvenlik tedbirlerine uyunuz.

ĠĢ etiğine uygun davranınız.

Bilgisayarınızı düzgün bir Ģekilde

kapatınız.

Page 67: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

61

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,

kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?

2. Yapılacak çizim için programı çalıĢtırdınız mı?

3. Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarladınız mı?

4. Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturdunuz mu?

5. Kolona ait en kesiti 1/20 ölçekli olarak çizdiniz mi?

6. Kolona ait boy kesiti 1/20 ölçekli olarak çizdiniz mi?

7. Boyuna kesit üzerinde etriyeleri çizdiniz mi?

8. Etriye aralıklarını ölçülendirdiniz mi?

9. Boyuna kesit üzerinde etriye sıklaĢtırma bölgesini ölçülendirdiniz mi?

10. Kolon orta bölgesini ölçülendirdiniz mi?

11. Kolon orta bölgesine çizilen etriye aralıklarını ölçülendirdiniz mi?

12. KiriĢ bilgilerini yazdınız mı?

13. Kolona ait diğer bilgileri yazdınız mı?

14. Çizimi kaydettiniz mi?

15. Süreyi (4 ders saati) iyi kullandınız mı?

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ―Hayır‖ Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.

Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız

―Evet‖ ise ―Ölçme ve Değerlendirme‖ye geçiniz.

Page 68: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

62

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler

doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.

1. ( ) Kolon kiriĢ birleĢim çizimleri yapılırken kolon sarılma bölgelerinde donatı

hazırlamanın koĢullarına uyulması gerekmez.

2. ( ) Sarılma bölgeleri kolon kesitinin büyük boyutundan ya da 50 cm‘den az olamaz.

3. ( ) Sarılma bölgesinde 4 mm‘den küçük çaplı enine donatı kullanılamaz.

4. ( ) KuĢatılmıĢ birleĢimlerde enine donatı çapı 8 mm‘den az olmayacak ve etriye

aralığı 15 cm‘yi aĢmayacaktır.

5. ( ) Boyuna kesitler üzerinde etriye sıklaĢtırma bölgeleri ve orta bölgeler hesaplanıp

ölçülendirilir.

6. ( ) Çiroz çiziminde de line ve arc komutu birlikte kullanılarak çizim yapılır.

7. ( ) Sarılma donatısı temel içinde kolonun dar kenarının en az beĢ katı kadar olmalıdır.

8. ( ) Türkiye Deprem Yönetmeliği 1997 yılında yayımlanmıĢtır.

9. ( ) Text komutu ölçülendirme yapılmasında kullanılır.

10. ( ) Etriye açılımında donatı üzerine çapı ve etriye boyu yazılmalıdır.

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.

Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME

Page 69: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

63

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-5

Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanımlar sağlandığında, bilgisayarla kolon

aplikasyon plan bilgilerini yazabileceksiniz.

Çevrenizdeki mühendislik bürolarını ziyaret ederek kolon aplikasyon plan

bilgilerini inceleyiniz.

Kütüphane kaynakları ve internetten bulabileceğiniz kolon aplikasyon plan

bilgilerini inceleyiniz.

Kolon aplikasyon plan bilgilerinin nasıl yazıldığını inceleyiniz.

AraĢtırma, inceleme sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaĢlarınızla paylaĢınız.

5. BODRUM KAT KOLON APLĠKASYON

PLAN BĠLGĠLERĠ VE ANTET

Statik proje içinde yer alan her çizim için paftanın alt tarafında gerekli bilgiler

yazılmalıdır. Çizime ve çizene ait bilgilerinde yer aldığı antet gerekli biçimde

düzenlenmelidir.

5.1. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Eleman Bilgileri

Yazımı

Kolon ve perde duvar elemanlarının bilgileri yazılmalıdır. Bu bilgiler boyuna donatı

adedi, çap ve aralığı ile enine donatı adedi, çapı ve uzunluğudur.

C

B

S6 60 /30

S8 60 /30 S9 150 /30

S12 30/80

S15 30/140

10Ø16

10Ø16

10Ø16

300

60

30

60

30

30

115

30

ġekil 5.1: Kolon aplikasyon planı eleman bilgileri

ARAġTIRMA

AMAÇ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ–5

Page 70: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

64

Plan eleman bilgileri arasında; çizimin adı ve ölçeği yazılır. Bu bilgilerin dıĢında

kullanılacak betona ait bilgiler, çelik sınıfına ait bilgiler, zemin değerleri, deprem değerleri

ve tasarımda etkin olan katsayılar yazılır.

ÖLÇEK: 1/50

BODRUM KAT KOLON APLİKASYON PLANI

Zemin emniyet gerilmesi=1.2 kg/cm

Ts=0.20,Tb=0.90,R=8.00

Ao=0.4 I=1,0 YZS=Z4

DEPREM DEGERLERİ:

Donatı:ST 420(BCIII)

Beton:C20 (BS 20)Malzeme

1 2 3 4 5 6

ġekil 5.2: Kolon aplikasyon plan bilgileri

5.2. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Antet Çizimi

Bodrum ve zemin kat kolon aplikasyon planları ve donatı detaylarının çevresine antet

çizilir. Mevcut çizime, bu çizimi yapan kiĢiye ve kontrol eden kiĢiye ait gerekli bilgilerin

yazıldığı antedin çizilmesi, doldurulması ve çizimin kontrol edilmesi ile çizim tamamlanmıĢ

olur.

MALZEME

BETON : C20 (BS 20)

DONATI : ST 420 (BÇ III)

DEPREM DEĞERLERĠ

Ao = 0,40 I = 1,0 YZS = Z4

Ta = 0,20 Tb = 0,90 R = 8,00

ZEMĠN EMNĠYET GERĠLMESĠ = 1,2 kg/cm²

Çizen Ölçek Konu

Sınıf No

Tarih

Kontrol

ġekil 5.3: Kolon aplikasyon planı için hazırlanmıĢ antet çizimi

Page 71: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

65

ÖLÇEK: 1/50

BODRUM KAT KOLON APLİKASYON PLANI

Zemin emniyet gerilmesi=1.2 kg/cm

Ts=0.20,Tb=0.90,R=8.00

Ao=0.4 I=1,0 YZS=Z4

DEPREM DEGERLERİ:

Donatı:ST 420(BCIII)

Beton:C20 (BS 20)Malzeme

18

Ø 8

/ 1

5

L=

40

018Ø

8 /

15

L

=5

10

18Ø 8 / 15 L=520

18Ø 8 / 15 L=520

18Ø 8 / 15 L=520 18Ø 8 / 15 L=520

18Ø 8 / 15 L=520

18Ø 8 / 15 L=610

50Ø14 /20

30

140

30

60

60

30

30

60

30

115

30

80

30

80

30

60

30

60

30

60

30

60

30

60

25

25 90375150320

960

130

180

120

300

420

1150

130

180

120

300

420

1150

90375150320

960

14

Ø16

14Ø18

12

Ø16

10

Ø16

10

Ø16

12

Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø16

10Ø1610Ø16

S15 30/140

S7 60 /30

S15 30/140

S12 30/80S11 30/80

S9 1150 /30

S4 60 /30

S3 60 /30

S8 60 /30

S6 60 /30

S3 60 /30

S2 60 /30S1 60 /30

A

B

C

D

E

FF

E

D

C

B

A

1 2 3 4 5 6

654321

Çizen Ölçek Konu Okul

Sınıf No

Tarih

Kontrol Resim No

ġekil 5.4: Kolon aplikasyon plan paftası antet çizimi

Page 72: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

66

5.3. Bodrum ve Zemin Kat Kolon Aplikasyon Planı Paftası Antet

Bilgileri

Kolon aplikasyon planı ve farklı kesitteki her kolona ait etriye açılımı çiziminin

tamamlanmasından sonra plana ait bilgiler çizimin alt köĢesinde verilir.

Aplikasyon planı çevresine antet çizilir. Mevcut çizime, bu çizimi yapan kiĢiye ve

kontrol eden kiĢiye ait gerekli bilgilerin yazıldığı antedin çizilmesi, doldurulması ve çizimin

kontrol edilmesi ile çizim tamamlanmıĢ olur.

Betonarme projenin tamamında olduğu gibi kolon aplikasyon planı paftalarında da

tasarımda esas alınan kat sayı değerleri mutlaka yazılır. Antet Ģeklini kendi tasarlayabiliriz,

önemli olan aĢağıdaki bilgilerin antette bulunmasıdır.

C =20 ( BS20 ) :ĠnĢaatta kullanılacak beton sınıfı

ST =420 ( BÇIII ) :ĠnĢaatta kullanılacak çelik sınıfı

I =1.0 :Bina önem katsayısı (Konutlar için 1.0 alınır.)

Ao = 0.10-0.40 :Etkin yer ivme katsayısı (Deprem bölgelerinin derecelerine

göre değiĢir)

YZS =Z3 :Yapının oturduğu zemin grubu ve en üst zemin tabakası

kalınlığına göre değer alır.

R =4 :TaĢıyıcı sistem davranıĢ katsayısı (Yerinde dökme

betonarme yapılar için.)

MALZEME

BETON : C20 (BS 20)

DONATI : ST 420 (BÇ III)

DEPREM DEĞERLERĠ

Ao = 0,40 I = 1,0 YZS = Z4

Ta = 0,20 Tb = 0,90 R = 8,00

ZEMĠN EMNĠYET GERĠLMESĠ = 1,2 kg/cm²

Çizen Ölçek Konu

Sınıf No

Tarih

Kontrol

ġekil 5.5: Kolon aplikasyon planı antet bilgileri

Page 73: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

67

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için; öğretmeninizin vereceği donatı,

zemin, deprem bilgileri doğrultusunda kolon aplikasyon planını çizerek antet çizimini

yapınız.

320 175 375 90

980

1010

420

300

120

180

130

1010

1170

320 175 375 90

980

1010

420

300

120

180

130

1010

1170

S301(50/25)

S302(25/155) S303

(50/25)

S304(25/50)

S305(50/25)

S306(25/50)

S307(25/50)

S308(25/50)

S309(50/25)

S310(50/25)

S311(115/25)

S312(25/60)

S313(60/25)

S314(25/60)

A B C D E

1

2

3

4

5

6

A B C D E

1

2

3

4

5

6

UYGULAMA FAALĠYETĠ

Page 74: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

68

ĠĢlem Basamakları Öneriler

ĠĢ önlüğünüzü giyiniz.

Yapılacak çizim için programı çalıĢtırınız.

Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarlayınız.

Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturunuz.

Yazı stillerini oluĢturunuz.

Kolon aplikasyon planı eleman bilgilerini

yazınız.

Kolon aplikasyon planı antedini çiziniz.

Kolon aplikasyon planı antet bilgilerini

yazınız.

Çizimi kaydediniz.

Temiz ve düzenli olunuz.

Programı çalıĢtırmak için masa üstünde

kısa yol oluĢturunuz.

CAD çizim programı açıldığında

kendinize ait yeni bir sayfa açınız.

CAD programı tools, options

seçeneklerinden kiĢisel ayarlarınızı

yapınız.

Çizimde kullanmanız gereken araç

çubuklarını yüklemeniz zamandan

kazanmanızı sağlar.

Yapacağınız çizim için öncelikle bir

iĢlem sırası belirlerseniz çiziminizi daha

kolay yapabilirsiniz.

Yapacağınız çizime uygun limits

ayarlarını yapınız.

Yapacağınız çizim için gerekli katman

ayarlarını yapınız.

ÇalıĢmanızı sık sık kaydediniz.

Yaptığınız çizimi, öğretmeninizin

söyleyeceği bir klasöre isim vererek

kaydediniz.

Güvenlik tedbirlerine uyunuz.

ĠĢ etiğine uygun davranınız.

Bilgisayarınızı düzgün bir Ģekilde

kapatınız.

Page 75: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

69

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,

kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?

2. Yapılacak çizim için programı çalıĢtırdınız mı?

3. Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarladınız mı?

4. Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturdunuz mu?

5. Yazı stillerini oluĢturdunuz mu?

6. Kolon aplikasyon planı eleman bilgilerini yazdınız mı?

7. Kolon aplikasyon planı antedini çizdiniz mi?

8. Kolon aplikasyon planı antet bilgilerini yazdınız mı?

9. Çizimi kaydettiniz mi?

10. Süreyi (4 ders saati) iyi kullandınız mı?

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ―Hayır‖ Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.

Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız

―Evet‖ ise ―Ölçme ve Değerlendirme‖ye geçiniz.

Page 76: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

70

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin sonunda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler

doğru ise D, yanlıĢ ise Y yazınız.

1. ( ) C20 ĠnĢaatta kullanılacak çelik sınıfını gösterir.

2. ( ) Çizime ve çizene ait bilgiler antet bölümünde yazılır.

3. ( ) Kolon ve perde duvar elemanlarının bilgileri boyuna donatı adedi, çap ve aralığı

ile enine donatı adedi, çapı ve uzunluğudur.

4. ( ) Rotate konutu ile kopyalama iĢlemi yapılır.

5. ( ) I = 1.0 Bina önem katsayısını gösterir.

6. ( ) Çizimi kaydetmek için ctrl+s komutu kullanılabilir.

7. ( ) YZS = Z3 Yapının oturduğu zemin grubu ve en üst zemin tabakası kalınlığına

göre değer alır.

8. ( ) Kolon aplikasyon planında akslar 1/20 ölçekli, kolonlar 1/50 ölçekli olarak çizilir.

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.

Cevaplarınızın tümü doğru ―Modül Değerlendirme‖ ye geçiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME

Page 77: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

71

MODÜL DEĞERLENDĠRME AĢağıda aks, kolon ve ölçüleri verilen yapı için, öğretmeninizin vereceği kolon en

kesit ölçüleri, donatı, zemin ve deprem değerlerine uygun olarak;

1. Kolon aplikasyon planını çiziniz.

2. Kolon aplikasyon planı donatı yerleĢimlerini çiziniz.

3. Farklı en kesit ölçülerindeki her kolon için donatı detaylarını çiziniz.

4. Kolon-kiriĢ birleĢimlerinden en az bir tanesini çiziniz.

5. Kolon aplikasyon planı antedini çizerek plan bilgilerini yazınız.

905400200300

73

0

73

0

20

02

00

10

01

50

80

20

02

00

10

01

50

80

900

400200300

MODÜL DEĞERLENDĠRME

Page 78: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

72

Bu modül kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet,

kazanamadığınız becerileri Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. ĠĢ önlüğünüzü giydiniz mi?

2. Bilgisayarınızı çalıĢtırdınız mı?

3. Çizim programını bilgisayara yüklediniz mi?

4. Çizim araç ve gereçlerini hazır hâle getirdiniz mi?

5. Bilgisayar programını yapılacak çizim için çalıĢtırdınız mı?

6. Kağıt sınırlarınızı (limits) ayarladınız mı?

7. Çizim katmanlarınızı (layer) oluĢturdunuz mu?

8. Ġlk aksı çizerek isimlendirdiniz mi?

9. Her iki yönde diğer aksları da 1/50 ölçeğinde çizerek isimlendirdiniz

mi?

10. Mimari plandaki ölçülerine uygun olarak kolonları 1/20 ölçeğinde

çizdiniz mi?

11. Mimari plandaki ölçülerine uygun olarak perde duvarları 1/20

ölçeğinde çizdiniz mi?

12. Kolonların isim ve ölçülerini yazdınız mı?

13. Kolonların taĢıyacağı yüke, konumuna ve ölçüsüne göre içerisine

konacak minimum boyuna donatıyı belirlediniz mi?

14. Kolonların taĢıyacağı yüke, konumuna ve ölçüsüne göre içerisine

konacak minimum enine donatıyı belirlediniz mi?

15. Kolonların içerisine etriye ve boyuna donatıları yerleĢtirdiniz mi?

16. Kolon isim ve donatı bilgilerini yazdınız mı?

17. Perde duvarların taĢıyacağı yüke, konumuna ve ölçüsüne göre

içerisine konacak minimum boyuna donatıyı belirlediniz mi?

18. Perde duvarların taĢıyacağı yüke, konumuna ve ölçüsüne göre

içerisine konacak minimum enine donatıyı belirlediniz mi?

19. Perde duvarların içine enine ve boyuna donatıları yerleĢtirdiniz mi?

20. Perde duvar isim ve donatı bilgilerini yazdınız mı?

21. Kolon ve perde duvar içinde gerekli ölçü ve sayıda çiroz donatısını

yerleĢtirdiniz mi?

22. Farklı ölçü ve donatıya sahip kolon etriyelerini çizdiniz mi?

23. Farklı ölçü ve donatıya sahip perde duvar enine donatılarını çizdiniz

mi?

24. Kolon katlar arası boyuna filiz donatı Ģemasını çizdiniz mi?

25. Perde duvar detayını çizdiniz mi?

26. Ölçülendirme ayarlarını yaptınız mı?

27. Kolon aplikasyon planı dıĢ ölçülendirmesini yaptınız mı?

28. Kolon aplikasyon planı iç ölçülendirmesini yaptınız mı?

29. Kolona ait en kesiti 1/20 ölçekli olarak çizdiniz mi?

30. Kolona ait boy kesiti 1/20 ölçekli olarak çizdiniz mi?

31. Boyuna kesit üzerinde etriyeleri çizdiniz mi?

Page 79: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

73

32. Etriye aralıklarını ölçülendirdiniz mi?

33. Boyuna kesit üzerinde etriye sıklaĢtırma bölgesini ölçülendirdiniz mi?

34. Kolon orta bölgesini ölçülendirdiniz mi?

35. Kolon orta bölgesine çizilen etriye aralıklarını ölçülendirdiniz mi?

36. KiriĢ bilgilerini yazdınız mı?

37. Kolona ait diğer bilgileri yazdınız mı?

38. Yazı stillerini oluĢturunuz.

39. Kolon aplikasyon planı eleman bilgilerini yazınız.

40. Kolon aplikasyon planı antedini çiziniz.

41. Kolon aplikasyon planı antet bilgilerini yazınız.

42. Çizimi kaydettiniz mi?

43. Süreyi iyi kullandınız mı?

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt

ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü

doğru ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize baĢvurunuz.

Page 80: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

74

CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALĠYETĠ-1’ĠN CEVAP ANAHTARI

1 YanlıĢ

2 Doğru

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 YanlıĢ

8 Doğru

9 Doğru

10 Doğru

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-2’NĠN CEVAP ANAHTARI

1 YanlıĢ

2 Doğru

3 Doğru

4 YanlıĢ

5 Doğru

6 YanlıĢ

7 YanlıĢ

8 Doğru

9 Doğru

10 YanlıĢ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-3’ÜN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 YanlıĢ

4 YanlıĢ

5 Doğru

6 Doğru

7 Doğru

8 YanlıĢ

9 Doğru

10 YanlıĢ

CEVAP ANAHTARLARI

Page 81: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

75

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-4’ÜN CEVAP ANAHTARI

1 YanlıĢ

2 Doğru

3 YanlıĢ

4 Doğru

5 Doğru

6 Doğru

7 YanlıĢ

8 YanlıĢ

9 YanlıĢ

10 Doğru

ÖĞRENME FAALĠYETĠ-5’ĠN CEVAP ANAHTARI

1 YanlıĢ

2 Doğru

3 Doğru

4 YanlıĢ

5 Doğru

6 Doğru

7 Doğru

8 YanlıĢ

Page 82: BĠLGĠSAYARLA KOLON APLĠKASYON PLANI ÇĠZĠMĠmegep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf...1.3. Kolon Aplikasyon Planında Kolon ve Perde Çizimleri Kolon: KiriĢlerden gelen

76

KAYNAKÇA COġKUN A. Ġhsan, Serpil IRK, Abdullah KAYHAN, Feride IġIK, Ġbrahim

ERĠM, Yapı Ressamlığı IX. Sınıf ĠĢ ve ĠĢlem Yaprakları, MEB Yayınları,

Ġstanbul, 2005.

COġKUN A. Ġhsan, Serpil IRK, Abdullah KAYHAN, Feride IġIK, Ġbrahim

ERĠM,

Yapı Ressamlığı X. Sınıf ĠĢ ve ĠĢlem Yaprakları, MEB Yayınları, Ġstanbul,

2005.

ÇAMLIBEL A. Nafiz, Yüzeysel Yapı Temelleri, Birsen Yayınevi, Ġstanbul

2000.

DANIġ Ġsmet, ĠnĢaat Teknik Resmi, Milli Eğitim Yayınevi, Ġstanbul, 2001.

DOĞANGÜN Adem, Betonarme Yapıların Hesap ve Tasarımı, Birsen

Yayınevi, Ġstanbul, 2005.

MEGEP- ĠnĢaat Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı, Ankara,

2011.

OYMAEL Sabit, Yapı Bilgisi Cilt I -III, MEB Yayınları, Ġstanbul, 2003.

ÖZCAN Köksal, Yapı, Bilim Yayınları, Ankara, 2002.

PANCARCI Ali, Mehmet Emin ÖCAL, Yapı Teknik Resmi 2, Birsen

Yayınevi, Ġstanbul, 1998.

PEHLĠVAN Muslahattin, Bilgisayarlı Çizim Atölyesi Temel Ders Kitabı 1,

MEB Yayınları, Ġstanbul, 2005.

PEHLĠVAN Muslahattin, Bilgisayarlı Çizim Atölyesi Temel Ders Kitabı 2,

MEB Yayınları, Ġstanbul, 2005.

KAYNAKÇA