C Zbadaj kręgosłup s. 9

P ratuje życie s. 18

bliskoISSN 2081-1039

bliskozdrowiaMagazyn Pacjentów Centrów Medycznych Grupy LUX MED www.luxmed.pl

kwar

taln

ik n

r 1/6

3 ro

k XV

II, 2

015

nie do przecenienia nie do przecenienia

Diagnostykaw stomatologii

s. 6

A A L N Ś C I3 Nagrody i wyróżnienia3 LUX MED teraz także nad Wisłokiem i w mieście Kopernika 4 Zapraszamy do Centrum Medycyny Estetycznej4 Nasze aplikacje w gronie najlepszych w 2014 i 2015 roku4 Medycyna dla sportu i aktywnych — skorzystaj już dziś!4 Wideoporadnik dla przyszłych mam4 Łatwiej, szybciej, przyjaźniej — nowa odsłona Portalu Pacjenta5 Dbanie o kręgosłup to prosta rzecz5 Rozdaliśmy nagrody laureatom konkursu „Chodźmy razem dla zdrowia”5 Warsztaty z leczenia żylaków z udziałem specjalistów LUX MED5 Uczymy, jak udzielać pierwszej pomocy

T E M AT N U M E R U6 Diagnostyka w stomatologii nie do przecenienia7 Leczenie kanałowe krok po kroku

S P I A L 9 Boli Cię kark? Zbadaj kręgosłup 10 Na ratunek chrapiącym

N N A I A11 Zagrożony układ moczowo-płciowy

P A N I12 Dbajmy o właściwe żywienie osób starszych 13 Niewypowiedziany kłopot14 Karmienie piersią – dlaczego warto?15 Wysoki cholesterol w rodzinie16 Gdy dziecko walczy z rotawirusem... 17 Zmiana zależy od Ciebie

R A D A N A U K O WA18 Pomiar ciśnienia ratuje życie

N A S I S P E C J A L I Ś C I19 W rytmie brazylijskiej samby

Ad res re dak cji: ul. Postępu 21c, 02-676 War sza wa, tel.: 22 450 42 69, e -ma il: info@lu xmed.pl

Wydawca: LUX MED Sp. z o.o. z siedzibą: ul. Postępu 21c, 02-676 Warszawa

Projekt redakcyjny, graficzny i realizacja: Mediapolis Sp. z o.o., tel.: 22 313 22 00, www.mediapolis.com.pl

Foto w numerze: archiwum LUX MED, Shutterstock. Foto na okładce: Shutterstock. Data wydania: marzec 2015 roku.

S

P A N I s. 14

Karmienie piersią to naturalny sposób zapewnienia noworodkom oraz niemowlętom składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego rozwoju i wzrostu organizmu. Mama, która przystawia dziecko do piersi, również na tym korzysta!

S P I A L s. 10

Chrapanie to przypadłość, która zakłóca wypoczynek rodzinie i znajomym. Co gorsza, może współistnieć z obturacyjnym bezdechem sennym (OBS). Na szczęście są skuteczne metody radzenia sobie z tą przypadłością.

T E M AT N U M E R U s. 7

Leczenie endodontyczne pozwala zachować ząb, chroniąc go przed ostatecznym usunięciem. Najczęściej związane jest ono ze stanem zapalnym miazgi, czyli nerwu znajdującego się w kanale korzenia zębowego.

2 b l i s k o z d r o w i a 1 / 2 0 1 5

W N U M E R Z E

Rzeszów

LUX MED teraz także nad Wisłokiemi w mieście Kopernika

Na mapie naszych placówek pojawiły się dwa nowe Centra Medyczne LUX MED.

1 stycznia w toruńskim Kościuszko Business Point przy ul. Kościuszki 71 otworzyliśmy pierwszą placówkę w mieście Kopernika. Z ko-lei od 1   lutego do dyspozycji Pacjentów jest też Centrum Medyczne LUX MED w Rze-szowie – pierwsza nasza placówka w woje-wództwie podkarpackim. W nowych obiektach zapewniamy opiekę wielu specjalistów i prze-prowadzamy badania diagnostyczne.

Podczas uroczystego otwarcia toruńskiej pla-cówki Zastępca Prezydenta miasta Pan Andrzej Rakowicz wręczył list gratulacyjny Prezes Gru-py LUX MED Annie Rulkiewicz. Symboliczne przecięcie wstęgi odbyło się w obecności m.in. przedstawicieli biznesu i środowiska medycz-nego z regionu Pomorza oraz Kujaw.

NA I NIENIA

Na początku roku organizacja Superbrands przyznała nam tytuł jednej z najlepszych

polskich marek. W dziewiątej edycji projektu otrzymaliśmy trzy wyróżnienia w kategorii „opieka medyczna”:

Superbrands – dla najsilniejszych marek w Polsce, Created in Poland Superbrands – dla naj-silniejszych marek stworzonych w Polsce,

Business Superbrands – dla najsilniej-szych marek biznesowych w Polsce.

Na przyznanie nagrody mają wpływ licz- ba głosów konsumentów oraz ocena Ra- dy Marek złożonej z niezależnych eksper-tów, m.in. marketingu, reklamy i PR-u. Superbrands to jedno z najbardziej presti-żowych wyróżnień dotyczących wizerun-ku marki.

S

Już po raz siódmy zostaliśmy uhonorowani prestiżową Gwiazdą Jakości Obsługi. Tytuł ten jest bardzo cenny, ponieważ przyznają go Pacjenci,

którzy co roku dzielą się swoją opinią. Miano to zdobywają firmy, które zda-niem osób oddających głosy w ramach Polskiego Programu Jakość Obsługi najbardziej dbają o jakość obsługi Klienta. Cieszymy się, że nasza troska o sa-tysfakcję Pacjentów jest systematycznie doceniana.

J

Szpital ortopedii i medycyny sportowej Carolina Medical Center, będący częścią Grupy LUX MED, jako druga placówka medyczna na świecie i jedyna w Polsce został wyróż-

niony przez Międzynarodową ederację Piłkarską I A certyfikatem I A Medical Clinic of E cellence. Akredytację otrzymują centra medyczne, które zdaniem federacji najlepiej od-powiadają potrzebom zawodowych piłkarzy.

Podczas uroczystej gali z okazji 9 -lecia Polskiego Komitetu Olimpijskiego zo-

staliśmy docenieni za wsparcie Polskiego Ruchu Olimpijskiego i szerzenie ducha sportu. Statuetkę z rąk Prezesa PKOl An-drzeja Kraśnickiego odebrała Prezes Anna

Rulkiewicz. Wyróżnienie dostaliśmy m.in. za zaangażowanie w promocję idei i war-tości olimpijskich. Jako Główny Partner Medyczny PKOl od lipca 2014 roku opie-kujemy się polskimi olimpijczykami i dzia-łaczami sportowymi.

P L E

C C I A C E

LUX MED przy ul. 17 Stycznia 39 w Warszawie otrzymał Cer-tyfikat Centrum Medycyny Lotniczej wydany przez Urząd

Lotnictwa Cywilnego. Dokument został przyznany na podstawie pozytywnego wyniku audytu potwierdzającego realizację wymo-gów Unii Europejskiej. Jesteśmy tym samym pierwszym Centrum Medycznym w Polsce, które spełnia unijne wytyczne dotyczące m.in. badań lotniczo-lekarskich w lotnictwie cywilnym. Dzięki te-mu możemy wykonywać badania i wydawać orzeczenia lotniczo- -lekarskie pasjonatom wszystkich specjalności lotniczych.

N C C L

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a 3

A A L N Ś C I

W marcu pod jedną z marek Grupy LUX MED – PRO EMED – roz-poczęło działalność Centrum Medycyny Estetycznej, które mieści się na I piętrze hotelu Marriott w Warszawie. Zespół PRO EMED Me-dycyna Estetyczna to lekarze medycyny estetycznej, kosmetolodzy, spe-cjaliści akupunktury, osteopatii, fizjoterapii, masażu, a także psychote-rapeuci, psychodietetycy, psychoseksuolog oraz wizażystka i brafitterka. W placówce można skorzystać z kompleksowej analizy kondycji skóry za pomocą aparatu ISIA, która pomoże zaplanować odpowiednie za-biegi i ocenić efekty terapii. Centrum oferuje Klientom usługi pozwa-lające m.in. zadbać o twarz, ujędrnić ciało, usunąć znamiona, zlikwi-dować nadpotliwość lub zmarszczki, odmłodzić się laserowo, dobrać bieliznę korygującą czy kupić specjalistyczne kosmetyki. Dla Klientów przygotowana została również minibiblioteczka z poradnikami. Więcej informacji na www.profemed.pl.

N

Nowoczesny interfejs i przy-jazna nawigacja to atuty no-

wej wersji Portalu Pacjenta wdro-żonej w ostatnim czasie. Teraz każdy użytkownik może ułatwić sobie obsługę portalu poprzez ustawienie swoich preferencji wy-szukiwania: miasta, placówki,

— P P

Zapraszamy do C E

Jako Grupa chcemy wspierać Pola-ków w aktywnym trybie życia i dbać o to, aby uprawiali sport bezpiecznie. Od lat intensywnie rozwijamy swoje kompetencje w zakresie medycyny sportowej. Wykorzystując bogate do-świadczenia sportowców i najlep-szych lekarzy specjalizujących się w tym obszarze, przygotowaliśmy wy-jątkowy i nowoczesny program Me-dycyna dla sportu i aktywnych”, nad którym czuwa czterokrotny mistrz olimpijski Robert Korzeniowski. Za standardy medyczne odpowiadają dr Robert migielski, Prezes Carolina Medical Center i światowej sławy ortopeda, oraz dr Arkadiusz Tatar, Dyrektor Departamentu Medyczne- go LUX MED. Program obejmuje kompleksową opiekę z zakresu me-dycyny sportowej – od kwalifikacji

do uprawiania aktywności sportowej (orzecznictwo sportowe), poprzez ocenę sprawności i wydolności, tre-ning funkcjonalny i motoryczny, konsultacje specjalistyczne, aż do leczenia i przywrócenia pełnej sprawności dzięki rehabilitacji. Program realizowany będzie m.in. w CMC i placówkach PRO EMED. Pierwsza z nich już działa przy ul. Bobrowieckiej 1 w Warszawie, a pięć następnych planujemy uru-chomić do 2017 roku. Więcej infor-macji na www.luxmed.pl.

– skorzystaj już dziś!

P ołożne LUX MED w trosce o przyszłe mamy przy-gotowały specjalny wideoporadnik dla kobiet w ciąży.

Przedstawiamy w nim praktyczne wskazówki, jak zadbać o siebie w czasie ciąży i w jaki sposób przygotować się na

powitanie malucha. W poradniku znajdziecie informacje m.in. na temat zdrowej diety, pielęgnacji ciała, podróżowania samolotem czy aktywności fizycznej. Dowiecie się też, jak często powinny odbywać się wizyty kon-trolne oraz na co zwrócić uwagę, wybierając szpital do porodu. Nie bra-kuje tam również wskazówek dotyczących opieki nad noworodkiem. Wideoporadnik można znaleźć na naszym kanale ouTube.

Nasze aplikacje mobilne „Pierwsza pomoc” oraz „Portal Pacjenta” zostały wyróżnione w rankingu Najlepsze aplikacje 201 maga-

zynu Top Apps – pisma poświęconego aplikacjom mobilnym przygoto-wywanego przez redakcję ogólnopolskiego miesięcznika PC ormat. Pierwsza pomoc zajęła szóste miejsce, a Portal Pacjenta siódmą po-

zycję wśród aplikacji z kategorii medycyna . ącznie w rankingu zna-lazło się 200 aplikacji mobilnych na smartfony i tablety dostępnych w Google Play, Apple AppStore oraz Windows Phone. Pierwsza Pomoc została doceniona także w rankingu Najlepsze

aplikacje roku 2014 na Androida przygotowanym przez portal inter-netowy AntyApps.pl, który wyróżnił w sumie 17 najbardziej funkcjo-nalnych aplikacji.

z której usług najczęściej korzysta, wybranych specjalizacji lekarskich, a nawet nazwiska konkretnego le-karza. Przewodnik po wszystkich rozwiązaniach Portalu Pacjenta przy-gotowaliśmy w formie nowoczesnych animacji, które można znaleźć na naszym kanale ouTube.

4 b l i s k o z d r o w i a 1 / 2 0 1 5

A A L N Ś C I

instalowania i codziennego dbania o kręgosłup. Bezpłatna aplikacja Zdrowie Prosta Rzecz jest do-

stępna w Google Play, Apple App- Store oraz Windows Phone.

C

Specjalna statuetka Zdrowa ir-ma oraz medale wraz z dyplo-

mami uznania to nagrody, któ- re otrzymali zwycięzcy konkursu Chodźmy razem dla zdrowia .

Został on zorganizowany dla na-szych Klientów w ramach Ground Miles Challenge – globalnej akcji Bupa, której częścią jest LUX MED, i wiatowej ederacji Serca. Naj-lepszym chodziarzom – drużynie

IS Challengers – wyróżnienia wrę-czyli czterokrotny złoty medalista

igrzysk olimpijskich Robert Korze-niowski, Menedżer projektu Me-dycyna dla sportu i aktywnych” LUX MED, oraz Grzegorz Jusz-czyk, Dyrektor Działu Profilakty-ki Korporacyjnej Grupy LUX MED. Dzięki spacerom załogi z firmy IS Technology Ser ices Poland prze-każemy 10 tys. zł darowizny dla fundacji Serce Dziecka im. Diny Radziwiłłowej, która pomaga przede wszystkim dzieciom z wadami i cho-robami serca.

Zespół chirurgów i internistów Grupy LUX MED uczestniczył w warsztatach dotyczących leczenia żylaków kończyn dolnych

nowoczesną, małoinwazyjną metodą radiofalową enefit. Zabieg ten polega na wprowadzeniu specjalnego cewnika do zmienionej choro-bowo żyły, dzięki któremu zostaje ona podgrzana. Pod wpływem tem-peratury naczynie kurczy się i trwale zamyka. Podczas spotkania o ca-łej procedurze opowiedział lek. med. Jarosław Rosochacki, specjalista w zakresie chirurgii ogólnej i chirurgii żył. Uczestnicy mogli też przyj-rzeć się przeprowadzonej przez doktora operacji. Warsztaty odbyły się w Szpitalu LUX MED przy ul. Puławskiej 4 w Warszawie.

z udziałem

specjalistów LUX MED

W styczniu w ramach akcji edu-kacyjnej Zdrowie Prosta

Rzecz dla naszych Pacjentów zor-ganizowaliśmy e enty prozdro- wotne. W wybranych placówkach pod okiem fizjoterapeutów Grupy LUX MED chętni mieli okazję prze-konać się m.in., jak bezpiecznie pod-nosić ciężkie przedmioty, która pozycja jest najlepsza podczas pra-sowania czy też jak siedzieć przy biurku. E enty były okazją do pro-mocji bezpłatnej aplikacji Zdrowie Prosta Rzecz na smartfony i table-ty, którą przygotowaliśmy wspólnie z firmą Orange. Zachęcamy do jej za-

Ponad 400 uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych w Trójmieście wzięło udział w kolejnej edycji

akcji edukacyjnej Umiem pomóc . Jak wynika z przeprowadzonych przez nas badań, przed warsztatami ponad połowa nastolatków wyra-żała obawę przed udzielaniem pierwszej pomocy z lęku, że mogłaby zaszkodzić poszkodowanym. Podczas warsztatów młodzi ludzie mogli dowiedzieć się od ekspertów Akademii Ratownictwa LUX MED, jak pomóc innym w nagłych wypadkach, oraz na fantomach przećwiczyć poszczególne etapy resuscytacji krążeniowo-oddechowej, w tym użycie automatycznego defibrylatora zewnętrznego. Wierzymy, że dzięki wiedzy i umiejętnościom, które przekazaliśmy podczas szkoleń, młodzież będzie wiedziała, jak się zachować w sy-tuacji zagrożenia życia. Jak dotąd w ramach Umiem pomóc prze-szkoliliśmy prawie 3 tys. uczniów z 39 szkół w miastach w Polsce.

Uczymy, jak udzielać

– skorzystaj już dziś!

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a

A A L N Ś C I

Wstomatologii możemy rozróż-nić dwa etapy diagnozowania Pacjenta. Pierwszy to wywiad połączony z badaniem lekar-skim wewnątrzustnym prze-

prowadzanym za pomocą lusterka i zgłębnika, drugi obejmuje badanie radiologiczne.

Ocena stanu jamy ustnejPodczas pierwszego etapu wprawne oko stomato-loga ocenia zmiany próchnicowe (caries dentium), ich stadium oraz położenie powierzchniowe. Nie-zwykle trudno rozpoznać zmiany próchnicowe w ich początkowym stadium oraz te, które umiejscowio-ne są na powierzchniach stycznych zębów i w głę-bokich bruzdach zębów tylnych. Najczęściej dia-gnozuje się próchnicę już w stadium rozwiniętym i nieodwracalnym, przez co konieczne jest wdroże-nie leczenia zachowawczego.Warto podkreślić, że lekarz stomatolog podczas oce-niania stanu jamy ustnej nie tylko rozpoznaje ogni-ska próchnicowe. Zwraca również uwagę na stan

Diagnostyka w stomatologii nie do przecenienia

Przychodząc do gabinetu stomatologicznego, oczekujemy miłej i fachowej pomocy. Profesjonalne

podejście lekarza do Pacjenta oraz komfortowe warunki podczas wizyty są równie ważne jak wywiad

i odpowiednia diagnostyka.

Panorama to najczęściej wykonywany rodzaj zdjęcia stomatologicznego. Przedstawia ono szczękę i żuchwę wraz ze wszystkimi strukturami, tj. zato-kami, stawami skroniowo-żuchwowymi oraz kośćmi. Powinno się je wykonywać raz na 2–3 lata lub częściej, jeśli są ku temu wskazania medyczne. Warto gro-madzić takie zdjęcia, gdyż są skarbnicą wiedzy o zmianach, które zachodzą w naszej jamie ustnej.

A IE IE

lek. stom.Monika Bednarek, Dyrektor Medyczny StomatologiiGrupa LUX MED

N A S Z E K S P E RT

błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł i przyzębia, szu-ka niepokojących zmian, które mogą być ogniskiem nowotworowym. Dodatkowo sprawdza stan węzłów chłonnych, gdyż często toczące się stany zapalne zębów objawiają się zmianami w ich anatomii.

P Drugi etap diagnozowania wszelkich niepokoją-cych zmian w jamie ustnej to badanie radiologicz-ne. Stosuje się je w celu zobrazowania pojedyncze-go zęba, kości twarzoczaszki, tkanek kostnych szczęki i żuchwy. Dzięki diagnostyce obrazowej można także szczegółowo przeanalizować układ zębów (to ważne w leczeniu ortodontycznym, pro-tetycznym i implantologicznym), zmiany patolo-giczne (torbiele, ziarniniaki, nowotwory), jak rów-nież wykryć próchnicę na powierzchniach stycznych zębów. Próchnica na zdjęciu radiologicznym uwi-dacznia się jako swoiste przejaśnienie na tkankach twardych zęba.Wyróżniamy dwa typy zdjęć radiologicznych we-wnątrzustne (przylegające i zgryzowe) i zewnątrz- ustne. Zdjęcia wewnątrzustne przylegające obra-zują jedynie niewielką część przestrzeni w jamie ustnej – do trzech zębów. Z kolei zdjęcie zgryzowe uzyskuje się poprzez umieszczenie kliszy w po-wierzchni zgryzowej zębów, dzięki czemu można zdobyć wiedzę o wadach zgryzu, zmianach cho-robotwórczych różnego typu, kamieniach tworzą-cych się w śliniankach oraz niewidocznych zębach.Zdjęcia zewnątrzustne to zdjęcie panoramiczne, tomografia komputerowa CT

(computed tomography), tomografia wiązki stożkowej CBTC

(cone beam computed tomography), badanie 3D.Nie należy bać się diagnostyki radiologicznej. Po-ziom promieniowania stosowany przez specjali-styczne urządzenia do efektywnej ekspozycji jest niski. Samo badanie nie jest dla Pacjenta uciążliwe, a pozwala uzyskać precyzyjne zdjęcie w bardzo krótkim czasie. Diagnostyka stomatologiczna umoż-liwia postawienie pełnej i prawidłowej diagnozy dotyczącej stanu zdrowia jamy ustnej Pacjenta. Za-stosowanie nowoczesnych technik wiąże się z kosz-tami, jednak dzięki profilaktyce możemy uniknąć znacznie większych wydatków w przyszłości.

6 b l i s k o z d r o w i a 1 / 2 0 1 5

T E M AT N U M E R U

lek. stom. Anna Klukowska,Dyrektor Stomatologii, Grupa LUX MED

N A S Z E K S P E RT

Leczenie kanałowe, czyli endodontyczne, przeprowadza się z kilku powodów. Naj-częściej związane jest ono ze stanem zapalnym miazgi, czyli nerwu znajdu-jącego się w kanale korzenia zębowego,

stąd ten silny ból. Zapalenie miazgi może być różnego stopnia, po długotrwałym drażnieniu miazga w kanale może nawet obumrzeć i w zgo-rzelinowym rozpadzie spowodować powstanie zmian okołowierzchołkowych.

Jak wygląda leczenie kanałowe? Lekarz znieczula silny ból, otwiera ząb i usuwa zmienioną zapalnie miazgę. Następnie opracowuje kanał oraz wypełnia go najczęściej materiałem zwanym gutaperką i pa-stą, tzw. uszczelniaczem. Kolejny krok to założenie wypełnienia do zęba, które kończy cały proces le-czenia. Może się wydawać, że to proste, nieskom-plikowane i szybkie postępowanie, jednak nie zawsze tak jest. Czasem po drodze napotykamy na prze-szkody wynikające z różnych przyczyn, np.  anato-micznych. Nie zawsze ząb szósty u nas jest taki sam jak u innego Pacjenta. U nas może mieć trzy kana-ły, a w innym przypadku cztery lub nawet pięć. Takie anatomiczne uwarunkowania wpływają na długość procesu leczenia i na jego przebieg. Pamię-tając o tym, nie porównujmy liczby naszych wizyt z przypadkami znajomych, tylko zaufajmy denty-ście, który ratuje nasz ząb przed usunięciem. Ko-lejną przyczyną wpływającą na przebieg leczenia jest kształt kanału. W zębach wielokanałowych bar-dzo często jest tak, że jeden lub dwa kanały są cien-

Pojawia się silny ból zęba i podczas wizyty u stomatologa okazuje się, że konieczne jest leczenie kanałowe.

Brzmi to dosyć dramatycznie, pamiętajmy jednak, że takie leczenie pozwala zachować ząb, chroniąc

go przed ostatecznym usunięciem.

kie, zakrzywione. Sprawia to ogromną trudność w opracowaniu kanału w takim stopniu, aby korzeń go zawierający był pełnowartościowym podparciem dla uzupełnienia protetycznego w przyszłości.Oprócz anatomicznych nieprawidłowości przy-czyną powodującą wydłużenie procesu lecznicze-go jest często indywidualne odczucie Pacjenta. Oznacza to w praktyce utrzymujące się długotrwa-le dolegliwości bólowe, zwłaszcza już po wypeł-nieniu kanału. Mimo że ząb został umartwiony, to jego korzeń tkwi w tkance żywej i w okolicy wierz-chołka korzenia może dojść do procesu, który bę-dzie skutkować lekkim bólem lub pulsowaniem.

Leczenie pod mikroskopem Bardzo ważna w leczeniu endodontycznym jest kontrola radiologiczna. Po wypełnieniu zęba nale-ży obowiązkowo wykonać zdjęcie punktowe, aby skontrolować wygląd kanału. Również w trakcie leczenia warto posiłkować się tego typu diagnosty-ką – pomoże nam ona w zdobyciu wiedzy o dłu-gości kanału i jego topografii. Metody leczenia ka-

nałowego są wystandaryzowane usunięcie miazgi, opracowanie kanału, tzn. jego poszerzenie i udroż-nienie do samego wierzchołka narzędziami ręcz-nymi lub mechanicznymi, płukanie kanału, np. podchlorynem sodu, i jego wypełnienie. Nowością w tej dziedzinie jest wykorzystanie mikroskopu w przebiegu leczenia. Dzięki niemu cały proces może przebiegać szybciej, dokładniej i w bardziej komfortowych warunkach. Mikroskop ma jednak swoje wymagania. Narzędzia kanałowe używane do takiego leczenia są ze zdecydowanie wyższej półki niż narzędzia używane w leczeniu kanało-wym tzw. ręcznym. Czas wizyty jest najczęściej wy-dłużony, gdyż zazwyczaj kanały są opracowywane, przepłukiwane i wypełniane podczas jednej wizy-ty. Takie kompleksowe leczenie jest możliwe tylko wtedy, gdy nie występują żadne powikłania.Leczenie kanałowe jest bardzo ważne i cenne, po-nieważ pozwala nam zachować własne uzębienie. Nie zapominajmy jednak, że jest ono warunkowe – rozpoczynając je, nigdy nie mamy pewności, że uda się wyleczyć ząb w 100%.

Lekarz otwiera ząb, by dostać się do kanału korzeniowego. Usuwa miazgę i toksyny bakteryjne, przepłu-kuje kanał, osusza go, a później wypełnia materiałami biozgodnymi. Ostatni krok to wypełnienie zęba.

E A P L E C E N I A A N A E

Leczenie

krok po kroku

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a 7

T E M AT N U M E R U

N A S Z E K S P E RT

neurochirurg kierujący Centrum Leczenia Chorób Kręgosłupa Carolina Medical Center

P - -

Objawy są różne w zależności od tego, do

jakich deformacji doszło. Kręgosłup, szczególnie w od-

cinku szyjnym, jest bardzo ruchomy, przez co szybko się

zużywa, więc dolegliwości mogą za-cząć się nawet w młodym wieku. Są to zmiany zwyrodnieniowe, które mogą przerodzić się w poważne scho-rzenia, z uszkodzeniem rdzenia krę-gowego czy spondylozą na czele. Naj-częściej zmiany są mniejsze. Należą do nich przeciążeniowe bóle kręgo-słupa, zmiany mięśniowo-ścięgniste, zaburzenia nerwowo-mięśniowe, przykurcze mięśni przykręgosłupo-

Boli Cię kark?

wych. Powodują one m.in. bóle oko-licy potylicznej i karku, sztywność szyi. Często pojawiają się bóle pochodzące ze stawów międzykrę-gowych – kręgi, gdy ulegają defor-macjom, wycierają znajdującą się pomiędzy nimi chrząstkę. Może też dojść do zwyrodnienia dysku tarczy międzykręgowej, a w konsekwencji jej pęknięcia, co powoduje prze-mieszczenie masy dyskowej do ka-nału kręgowego. Wówczas dysk wysuwa się do boku i uciska korze-nie nerwowe, dochodzi do dysko-patii. Czasem objawia się to silnym bólem ramion, inni Pacjenci skarżą się na drętwienie rąk czy poranną sztywność karku. Także zaburzenia zmysłów, np. wzroku i równowagi, mogą świadczyć o chorobach od-cinka szyjnego kręgosłupa. Przyczyn nienaturalnego napięcia mięśni i ucisków jest więcej, dlatego nale-ży uważnie je przeanalizować.

C -

Na pewno należy pilnować prawidło-wej postawy podczas pracy przy kom-

puterze, czyli ustawić monitor tak, aby móc na niego patrzeć bez zadzierania bądź opuszczania głowy. Warto też stosować ćwi-

czenia izometryczne, które łago-dzą napięcia mięśniowe. Często

jednak to czynniki genetyczne powo-dują choroby odcinka szyjnego, więc niewiele można zrobić. Jeśli pojawią się niepokojące objawy, najlepiej wy-brać się do specjalisty, który przepro-wadzi wywiad i zleci wykonanie zdję-cia RTG. Obraz pokaże, jaka jest kondycja struktur kostnych. Czasem warto uzupełnić diagnostykę badaniem rezonansem magnetycznym.

C P

Mamy całą gamę możliwości terapeu-tycznych – leczenie farmaceutyczne, zabiegi rehabilitacyjne i fizjoterapeu-tyczne, masaże. Wybór, co zastosować, jest uzależniony od konkretnego scho-rzenia. Pamiętajmy też, że terapia wy-maga cierpliwości – efekty mogą się pojawić dopiero po kilku miesiącach.

Większość Pacjentów nie wymaga le-czenia operacyjnego. Zdarza się jednak, że bólu czy uporczywego drętwienia rąk nie udało się wyeliminować nie-inwazyjnymi metodami i wówczas trzeba rozważyć wykonanie zabiegu. Nie wolno jednak podejmować po-chopnych decyzji. Specjalista, neuro-chirurg albo ortopeda, który decyduje o kwalifikacji do zabiegu, musi skal-kulować możliwe zyski i straty. Ta de-cyzja wymaga dużego rozsądku lekar-

skiego. Leczenie nie może być bardziej ryzykowne niż naturalny przebieg choroby. W skrajnych przypadkach, gdy nie da się naprawić zdeformowa-nej części kręgosłupa, pozostają leki przeciwbólowe, ale można je napraw-dę skutecznie dobrać, aby zniwelować ból do minimum lub całkowicie go uśmierzyć.

C -

Szanse na powodzenie są bardzo du-że, o ile właściwie określono wskaza-nia i rozpoznanie.

J Zależy, co chcemy naprawić. W Cen-trum Leczenia Chorób Kręgosłupa w Carolina Medical Center w przy-padku zespołu stawów międzykręgo-wych stosujemy odnerwienie stawów, a w poważniejszym stadium tej cho-roby może okazać się niezbędne wsz-czepienie jednego lub wielu sztucznych dysków. Operacja polega na usunięciu zdeformowanego krążka kręgowego i wszczepieniu w jego miejsce dysku ruchomego lub nieruchomego. Obie metody są stosowane, choć wydaje się, że ta pierwsza, czyli artroplastyka, ma pewną przewagę – kręgosłup zacho-wuje pełną ruchomość. Oczywiście ma to sens w przypadku tych krążków, które są naturalnie ruchome. Ope- racje szyjnego odcinka kręgosłupa, a w szczególności dyskopatii, są spek-takularne, bo Pacjent od razu od- czuwa wyraźną poprawę. Dodatko- wo zabiegi trwają dość krótko, a po dwóch–trzech tygodniach można wró-cić do pracy. Oczywiście Pacjent musi jeszcze przebyć terapię uzupełniającą.

Zawroty głowy, sztywność i ból karku, drętwienie rąk – te sygnały mogą świadczyć o chorobach odcinka

szyjnego kręgosłupa. Jak je leczyć? Kiedy konieczna jest operacja? Rozmawiamy na ten temat z profesorem

Mirosławem Ząbkiem, neurochirurgiem z Carolina Medical Center w Warszawie.

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a 9

S Z P I TA L

N A S Z E K S P E RTdr Krzysztof Cecherz, laryngolog,SzpitalLUX MED Puławska Warszawa

Chrapanie samo w sobie nie jest

schorzeniem, które

otoczenia, trzeba

przeprowadzenia zabiegu.

Czym właściwie jest chrapanie? – To aku-styczny objaw, który pojawia się wskutek drgania miękkich tka-

nek gardła środkowego. Z powodu powstałych przewężeń powietrze nie może swobodnie przedostać się do dolnych dróg oddechowych i wpra-wia je w wibracje. Problem ten do-tyczy większości polskiej populacji, przede wszystkim mężczyzn, i mo-że sprawiać naprawdę duże kłopo-ty otoczeniu. Niektóre osoby chra-pią bardzo głośno – dźwięk może osiągać poziom nawet 70 decybeli – wyjaśnia dr Krzysztof Cecherz, laryngolog Szpitala LUX MED Pu-ławska w Warszawie.

Chrapanie ma ścisły związek z bu-dową i drożnością nosa oraz gardła środkowego. Jego występowanie mo-że być spotęgowane takimi czynni-kami, jak nadwaga i otyłość, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu oraz środków nasennych czy spożywanie obfitych posiłków po godz. 19.00.Do najczęstszych schorzeń laryn-gologicznych, które bezpośrednio wpływają na pojawienie się chrapa-

Na ratunekchrapiącym Chrapanie to przypadłość, która zakłóca wypoczynek

rodzinie i znajomym. Co gorsza, może współistnieć

z obturacyjnym bezdechem sennym (OBS).

Na szczęście są skuteczne i małoinwazyjne metody

radzenia sobie z tą uciążliwą przypadłością.

nia, zaliczamy np. polipy nosa, ano-malie w obrębie małżowin nosowych, skrzywienie przegrody nosowej, przerośnięte migdałki podniebien-ne i migdałek gardłowy, a także nad-miernie długi języczek z wiotkością podniebienia miękkiego.Alergia wziewna, nadciśnienie tęt-nicze, zaburzenia hormonalne i ner-wice mogą dodatkowo nasilać chra-panie. Z tego względu, chcąc poznać przyczynę chrapania, potrzebna jest niekiedy diagnoza wielu spe-cjalistów – laryngologa, alergologa, pulmonologa, psychiatry, dietetyka i lekarzy innych specjalności.

Na szczęście z chrapaniem można sobie skutecznie poradzić. – Jedną z metod leczenia jest wszczepie- nie od trzech do pięciu implantów (Pillar) w struktury podniebienia miękkiego. W efekcie usztywnione zostaje podniebienie miękkie. Za-bieg jest wykonywany w znieczu-leniu miejscowym i trwa około 20 min. Po pół godzinie Pacjent może udać się do domu, a już po kilku dniach nie odczuwa skutków zabiegu. Zmniejszenie (redukcja) chrapania następuje po kilku tygo-

dniach – tłumaczy dr Krzysztof Cecherz. Są też inne metody, np. termoabla-cja za pomocą fal radiowych. – Po-sługujemy się wówczas specjalną elektrodą, która niszczy białka w ści-śle określonym obszarze w obrębie podniebienia miękkiego i języczka. Po kilku tygodniach w tym miejscu powstaje tkanka łączna bliznowa-ta, która skutkuje usztywnieniem. Ten zabieg również można wyko-nać w znieczuleniu miejscowym, ale Pacjent nieco dłużej odczuwa dyskomfort niż przy zastosowaniu implantów. Są jeszcze inne moż-

liwości, np. laser diodowy. Wszyst-kie dostępne sposoby postępowania omawiam z Pacjentem podczas wizyty, a następnie dobieramy naj-właściwsze rozwiązanie. Niekiedy, aby uzyskać jeszcze lepszy efekt, stosujemy leczenie skojarzone. Oczywiście przed podjęciem te- rapii trzeba przeprowadzić pełną diagnozę dotyczącą przyczyny chrapania, bo samo usztywnienie podniebienia może nie wystarczyć – informuje ekspert.

Kiedy powinniśmy wdrożyć odpo-wiednie leczenie? Chrapanie samo w sobie nie jest schorzeniem, któ-re należy leczyć, jednak gdy sytuacja staje się uciążliwa dla naszego oto-czenia, trzeba rozważyć możliwość przeprowadzenia zabiegu, który pomoże zlikwidować ten problem. – Trzeba też bezwzględnie pamię-tać, że chrapanie może doprowadzić do spłycenia oddechu, a nawet prze-rodzić się w obturacyjny bezdech senny, czyli wielokrotne zatrzy- mania oddychania w czasie snu. Gdy pojawi się bezdech, interwen-cja jest wręcz konieczna – podkre-śla dr Krzysztof Cecherz.

1 0 b l i s k o z d r o w i a 1 / 2 0 1 5

S Z P I TA L

N A S Z E K S P E RTlek. med. Daniel L chirurg, urolog, Szpital LUX MED Puławska Warszawa

Najczęściej występujące nowotwory układu mo-czowo-płciowego  to rak prostaty, nerki, pę-cherza i jąder.

Nowotwór prostatyJest drugim co do częstości występo-wania i trzecim pod względem przy-czyny zgonów u mężczyzn. W choro-bie tej bardzo ważne są systematyczne badania profilaktyczne, gdyż we wcze-snych stadiach nie daje ona żadnych objawów. Nowotwór może współistnieć początkowo z łagodnym przerostem prostaty i problemami z oddawaniem moczu, a do jego rozpoznania służą badania PSA i per rectum, czyli przez odbyt. Odchylenie w wynikach nie musi oznaczać nowotworu – jest to tylko sygnał do zaostrzenia kontroli lub pogłębienia diagnostyki. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w wy-mienionych badaniach rozstrzy-gająca jest biopsja prostaty. Na-leży zaznaczyć, że PSA jest czynnikiem zbyt czułym i czę-sto ulega fałszywym podwyższe-niom, dlatego nie powinno się podejmować decyzji o biopsji na podstawie jednorazowego podwyższe-nia tego wskaźnika. Biopsja prostaty jest jedynym badaniem, które może potwierdzić chorobę, i wyłącznie na jej podstawie można podjąć decyzję o leczeniu radykalnym Pacjenta. Tylko systematyczne powtarzanie badań w wyznaczonych odstępach czasu po-zwala rozpoznać raka prostaty we wcze-snym stadium rokującym całkowite zlikwidowanie choroby po podjęciu odpowiedniego leczenia. Obecnie uzna-nymi metodami leczenia radykalnego są operacja i radioterapia. W przypad-

układ moczowo-płciowy Często nie dają żadnych objawów, a ich wykrycie bywa całkowicie przypadkowe,

przy okazji przeprowadzania innych badań. Zdiagnozowanie nowotworów układu

moczowo-płciowego we wczesnym stadium zwiększa szanse na całkowity powrót

do zdrowia, dlatego pamiętajmy o systematycznych badaniach profilaktycznych.

ku zbyt późnego wykrycia choroby lub współistnienia u Pacjenta innych cięż-kich chorób, które uniemożliwiają le-czenie radykalne, stosowane są lecze-nie hormonalne i chemioterapia.

Nowotwór nerkiW pierwszych stadiach nie daje żad-nych objawów, a wykrywany jest naj-częściej w wyniku kontrolnego USG lub jako tzw. znalezisko przypadkowe w USG wykonywanym z innych po-wodów albo też podczas diagnostyki bólów brzucha. Aby potwierdzić rozpoznanie, przeprowadza się tomografię kompu- terową, a w przypadku stwierdzenia nowotworu standardem jest leczenie operacyjne. W diagnosty-

ce nowotworu nerki nie wykonuje się biopsji – wynik tomografii potwier-dzający nowotwór wystarcza do za-kwalifikowania do operacji. W prze-szłości w przypadku stwierdzenia nowotworu usuwano nerkę, obecnie – gdy warunki anatomiczne sprzyja-ją, a stopień zaawansowania nie jest duży – wycina się sam guz.

Coraz częściej wykrywany jest dzięki kontrolnemu USG, jednak nadal naj-

częstszym niepokojącym objawem zwracającym uwagę na niepra-widłowości w pracy pęcherza jest krwiomocz, szczególnie jeśli nie towarzyszą mu objawy zapalenia (ból przy oddawaniu moczu i częste jego oddawanie). Wąt-

pliwości rozstrzyga cystoskopia. Nale-ży pamiętać, że krwiomocz często to-warzyszy zapaleniu pęcherza u młodych kobiet (ostre krwotoczne zapalenie pęcherza). Trzeba również rozróżniać krwiomocz (krew widoczna w moczu gołym okiem) i krwinkomocz (pod-wyższona ilość krwinek czerwonych w badaniu mikroskopowym osadu mo-czu, kiedy wizualnie mocz jest zupeł-nie prawidłowy – erytrocyturia). Oba przypadki wymagają mniej intensyw-nej diagnostyki, co nie znaczy, że moż-na je bagatelizować. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowych zmian w pęcherzu moczowym wykonywane jest przezcewkowe wycięcie  zmienio-nych tkanek, które przekazuje się do badania histopatologicznego. Jego wy-nik daje ostateczną odpowiedź, czy mamy do czynienia z nowotworem, a jeżeli tak, to o jakim stopniu złośli-wości i zaawansowania. To pozwala zaplanować dalsze postępowanie.

N Występują najczęściej u mężczyzn w wieku 20–30 lat, wyczuwalne są ja-ko wyraźne zgrubienia jąder. Pacjen-ci najczęściej zgłaszają się do lekarza z wykrytymi samodzielnie nieprawi-dłowościami. Zdecydowanie rzadziej zdarza się, że nowotwór jądra jest wy-krywany przypadkowo w USG wy-konanym z innego powodu. Należy zaznaczyć, że leczenie nowotworów jąder jest wyjątkowo skuteczne. Pierw-szym krokiem jest usunięcie ogniska pierwotnego – jądra zajętego procesem nowotworowym. Dalsze leczenie za-leżne jest od wyników badań wyko-nanych przed operacją i po niej. Czę-sto zabieg kończy kurację i pozostaje tylko systematyczna kontrola.

łagodnym przerostem oddawaniem

do jego rozpoznania służą per rectum, czyli przez

wynikach nie musi oznaczać nowotworu – jest to tylko sygnał do zaostrzenia kontroli

razie

-nia tego wskaźnika. Biopsja prostaty jest jedynym badaniem, które może

wyłącznie na jej podstawie można podjąć decyzję

leczeniu radykalnym Pacjenta. Tylko systematyczne powtarzanie badań

--

snym stadium rokującym całkowite zlikwidowanie choroby po podjęciu

-nymi metodami leczenia radykalnego

-

rozpoznanie, przeprowadza się tomografię kompu-terową, a w przypadku stwierdzenia nowotworu standardem jest leczenie operacyjne. W diagnosty-

zwracającym uwagę na nieprawidłowości w pracy pęcherza jest krwiomocz, szczególnie jeśli nie towarzyszą mu objawy zapalenia (ból przy oddawaniu moczu i częste jego oddawanie). Wąt

Rak prostaty atakuje mężczyzn powyżej 45. roku życia i jest

jednym z najczęściej występujących

nowotworów w tej grupie.

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a 1 1

Przeciętny czas życia społeczeństw wydłuża się. W wieku senioralnym ryzyko niesamodzielności znacznie

wzrasta, dlatego zagwarantowanie właściwej opieki osobom w podeszłym wieku to jedno z najistotniejszych

wyzwań starzejących się państw. Odpowiednie żywienie jest bardzo ważnym jej elementem.

Marta Sdietetyk, Ośrodek Opiekuńczo- -Rehabilitacyjny Tabita

N A S Z E K S P E RT

Dbajmy o właściwe

Szacuje się, że w latach 2030–20 0 Polska stanie się najstarszym europej-skim państwem – mamy największy przyrost osób

w wieku senioralnym w stosunku do całej populacji. Wraz z proce-sem starzenia nasilają się demen-cja starcza, apatia, depresja, któ- re mogą skutkować zaniedbywa-niem posiłków lub całkowitym ich pomijaniem.

I Może wystąpić niedożywienie ilo-ściowe i jakościowe, które związa-ne jest z niewystarczającą podażą mikro- i makroskładników w co-

dziennej diecie. Ryzyko niedoży-wienia jakościowego u osób w po-deszłym wieku jest duże, gdyż zmia-ny fizjologiczne  w przewodzie pokarmowym wpływają na zmniej-szenie wchłaniania wielu składni-ków pokarmowych. Pamiętajmy, że powszechnie przyj-mowane leki, oprócz wpływu na łaknienie, mogą również ograniczać przyswajanie niektórych składników odżywczych. Już sam ubytek uzę-bienia powodujący trudność w gry-zieniu i żuciu pokarmów może wy-woływać niechęć do jedzenia lub wykluczenie z diety istotnych ze względów odżywczych składników pokarmów. 

Bardzo istotne jest więc kontrolo-wanie zarówno jakości, jak i ilości pożywienia spożywanego przez oso-bę starszą. Już kilkudniowe ograni-czenie spożycia stwarza prawdopo-dobieństwo wystąpienia niedoży-wienia, a co za tym idzie, osłabienia siły mięśniowej, gorszej odporności, większego ryzyka powstania odle-żyn. By ocenić ryzyko niedożywie-nia, przeprowadza się ocenę stanu odżywienia. Od 2012 roku jest ona obowiązkowym badaniem, któremu powinien być poddany każdy Pacjent przyjmowany do szpitala. Wykonu-jąc proste obliczenia, sami możemy

CENA A NIE IENIA

aktualna masa ciała [kg] *100

normalna masa ciała [kg]

 2 BMI =(wzrost [m])2

masa ciała [kg]

1 Procentowa utrata masy ciała =

Lekkie niedożywienie:utrata masy ciała1 >5% w ciągu 3 miesięcy lub spożycie 50–75% ilości pożywienia należnej w ostatnim tygodniu

Średnie niedożywienie:utrata masy ciała >5% w ciągu 2 mie-sięcy lub BMI2 na poziomie 18,5–20,5 z pogorszeniem stanu ogólnego, lub spożycie 25–50% ilości pożywienia należnej w ostatnim tygodniu

Ciężkie niedożywienie:utrata masy ciała >5% w ciągu mie- siąca (>15% w ciągu 3 miesięcy) lub BMI <18,5 z pogorszeniem stanu ogól-nego, lub spożycie 0–25% ilości poży-wienia należnej w ostatnim tygodniu

3

2

1

sprawdzić, czy starsza osoba prze-bywająca pod naszą opieką jest za-grożona niedożywieniem. Bardzo cenne w rozpoznawaniu stopnia niedożywienia będą też wyniki ba-dań biochemicznych, np. poziom albumin, transferryny i prealbumi-ny. W przypadku stwierdzenia nie-dożywienia trzeba zidentyfikować jego przyczyny oraz podjąć natych-miastową interwencję żywieniową. Może ona uwzględniać jedynie po-prawę jakości i ilości posiłków bądź wymagać wprowadzenia doustnych suplementów pokarmowych (goto-wych diet przemysłowych) lub roz-poczęcia leczenia żywieniowego drogą inną niż doustna.

1 2 b l i s k o z d r o w i a 1 / 2 0 1 5

P O R A D N I K

N A S Z E K S P E RT A

neurologopeda,LUX MEDWarszawa

Dbajmy o właściwe

Jąkanie jest wadą wymowy polegającą na zaburzeniu płynności na skutek wy- stępowania mimowolnych skurczów mięśni biorących

udział w artykulacji. Częstotliwość wy-stępowania jąkania ocenia się na 1–1, % populacji ogólnej. Specjaliści twierdzą, że w 9 % tego typu wada wymowy pojawia się przed 10. rokiem życia, najczęściej w wieku przedszkolnym. Zaburzeniem tym dotknięte jest prawie % społeczeństwa, a spośród nich 1% jąka się przez całe życie. Początki schorzenia są zazwyczaj trud-ne do zauważenia – obejmują wiele miesięcy, podczas których epizodycz-ne, niezauważalne objawy niepłynno-ści stają się problemem długotrwałym.

S Podczas rozwoju sprawności mówie-nia przeciąganie i powtarzanie głosek jest stanem naturalnym. Zjawisko to określa się jako rozwojową niepłynność mowy. Dziecko w okresie rozwoju mowy między 2. a . rokiem życia po-wtarza sylaby, słowa albo zwroty. Za-zwyczaj jest to około 40– 0 wyrazów na 1000. Podczas mówienia maluch może też robić pauzy w nieodpowied-

Mówienia uczymy się tak jak chodzenia, siadania czy liczenia. Jednym przychodzi ono z łatwością,

innych kosztuje więcej wysiłku. Gdy trudności z porozumiewaniem się utrwalają, warto skorzystać

z pomocy specjalisty.

nich momentach albo wydłużać dźwię-ki. Rozwojowa niepłynność mowy zazwyczaj ustępuje wraz z nabywa-niem przez dziecko umiejętności ję-zykowych i nie powinna być powodem zmartwień rodziców.

S O jąkaniu można mówić, gdy powta-rzanie głosek i trudności w komuni-kacji się utrzymują. Na zaburzenie to mają wpływ zarówno czynniki ze-wnętrzne, jak i wewnętrzne. Jąkanie może być wynikiem wstrząsu emo-cjonalnego lub ma swoje podłoże w układzie nerwowym. Występowanie wady wymowy nie przekłada się na poziom inteligencji, może mieć jednak dotkliwy wpływ na funkcjonowanie i stan emocjonalny osoby jąkającej się. Zazwyczaj niesie ono ze sobą lęk, ni-ską samoocenę, nerwowość i stres, co utrudnia odnalezienie się w społeczeń-stwie. Z tego względu w procesie le-czenia jąkania oprócz neurologopedy powinien uczestniczyć psycholog. Po-łączone działania obu specjalistów przynoszą lepsze efekty. Lekarze uczą technik pozwalających zapanować nad mimowolnym skurczem mięśni poprzez kontrolę oddechu, fonacji

i artykulacji. Efekty przynosi także uczenie Pacjenta sposobów relaksa-cji. Wszystko to pozwala zmniejszyć nasilenie jąkania do pewnego stop-nia, indywidualnego dla każdego przypadku.

W jąkaniu można wyróżnić fazy. Pierwsza, najlżejsza, objawia się w swobodnym powtarzaniu głosek, sylab, potem słów. Następnie pojawia się napięcie mięśniowe, które w trak-cie takich powtórzeń nasila się do tego stopnia, że mowa bywa na chwi-lę przerywana. W każdym przypadku jąkania u dziec-ka rodzice bądź opiekunowie muszą wykazać się dużą dozą cierpliwości

i zrozumienia. Należy słuchać, co dziecko mówi, a nie jak mówi, nie na-leży też ponaglać malucha ani kończyć za niego zdania. Jąkanie traktujemy tak, jakby go w ogóle nie było. Małe dziecko nie ma świadomości, że jego mowa odbiega w jakimś stopniu od normy – po kilku miesiącach okaże się, czy zaburzenie jest objawem ner-wicy, czy etapem w rozwoju.W terapii jąkania – szczególnie osób nastoletnich i dorosłych – stosowane są różnego rodzaju urządzenia elek-troniczne. Jednym z nich jest DA (Delayed Auditory eedback), któ- ry wykorzystuje sprzężenie zwrotne z opóźnieniem sygnału. Pacjent, sły-sząc swój głos w zwolnionym tempie, zaczyna mówić bardziej płynnie. Warto także wspomnieć, że istnieją grupy wsparcia dla osób jąkających się zwane Klubami J , które działają w kilku miastach, np. w Warszawie, we Wrocławiu czy w Szczecinie. Z ich pomocy najczęściej korzystają osoby dorosłe i młodzież.Nie istnieje lekarstwo na jąkanie. Moż-na jednak podnieść jakość życia osób mających tego typu zaburzenia, po-magając im w akceptacji samych sie-bie oraz wady wymowy.

N kłopot

paaaa -pppa-pa-rrraa-solmoooo-mmooo-tor

fffoo-kkkaa

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a 1 3

P O R A D N I K

N A S Z E K S P E RTAdriana

położna LUX MED

Wydzielina przedporodowa – powstaje od około 16. tygo-dnia ciąży, jest wynikiem zmian, w dużej mierze hormonalnych, zachodzących w organizmie kobiety. Mleko początkowe – siara wy-dzielana przez jedną–dwie doby po porodzie. To kaloryczne, gęste mleko o żółtym zabar-wieniu, występujące w niewiel-kiej ilości. Stanowi skoncentro-wane bogactwo składników odżywczych: wody, witamin, soli mineralnych, białka, tłuszczy, laktozy oraz składników odpor-nościowych zabezpieczających dziecko przed infekcjami. Mleko przejściowe (mieszanka siary i mleka dojrzałego), produ-kowane przez około dwa tygo-dnie do wytworzenia ostatniego rodzaju pokarmu. Mleko dojrzałe.

S P J C E A J E P AO

gromną zaletą kar-mienia piersią jest budowanie więzi między matką a no-worodkiem. Kontakt

skóra do skóry daje dziecku poczu-cie bezpieczeństwa, pozytywnie wpły-wa na jego rozwój emocjonalny, odgrywa ważną rolę w profilaktyce zdrowotnej oraz zapewnia ochronę immunologiczną. Zmniejsza też ry-zyko atopowego zapalenia skóry, za-chorowania na astmę i cukrzycę oraz korzystnie wpływa na prawidłowy roz-wój szczęki i podniebienia. Karmienie piersią obniża również ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej u niemowląt (SIDS), zapobiega powstaniu otyłości, miażdżycy naczyń krwionośnych, nad-ciśnienia tętniczego. Kontakt z dziec-kiem poprzez karmienie piersią to tak-że wiele korzyści dla mamy. Przede wszystkim skraca przebieg połogu

– dlaczego warto?

Karmienie piersią to naturalny sposób zapewnienia noworodkom oraz niemowlętom składników

odżywczych niezbędnych do prawidłowego rozwoju i wzrostu organizmu. Mama, która przystawia

dziecko do piersi, również na tym korzysta!

macica szybciej się obkurcza, a krwa-wienie z dróg rodnych trwa krócej. Jest to także duży wysiłek dla orga-nizmu, co pomaga w odzyskaniu figury sprzed ciąży (produkcja mle-ka pochłania około 700 kcal w ciągu jednej doby karmienia piersią). War-to też wiedzieć, że jest to ochrona przed nowotworami piersi, jajników i osteoporozą.U dziecka odruch ssania wykształca się około 34. tygodnia ciąży. W ciągu jednej–dwóch godzin po porodzie dziecko samo szuka piersi, dlatego to najlepszy moment, by podjąć pierw-szą próbę karmienia.

wiatowa Organizacja Zdrowia oraz międzynarodowe grupy ekspertów zalecają wyłączne karmienie piersią przez pierwsze sześć miesięcy życia (minimum cztery miesiące). W tym czasie niemowlę powinno otrzymy-wać jedynie mleko matki, dlatego nie

należy podawać innych płynów wody, soków, mieszanek. Wyjątek stanowią witaminy lub leki. Takie postępowanie daje szanse na rozpo-częcie wprowadzania nowych po-karmów w żywieniu dziecka pod osłoną mleka matki.Przeciwwskazaniami do karmienia piersią nie są

ostra choroba infekcyjna u matki, wirusowe zapalenie wątroby (WZW) typu A u matki, WZW typu B u matki, WZW typu C u matki, zakażenie wirusem cytomegalii (CM ) u matki, Herpes simple (wyjątek karmie-nie z piersi, na której obecne są zmiany), aricella-zoster (karmienie dopiero po okresie zakaźnym), zakażenie wirusem Epsteina-Barr u matki.

Umyj ręce oraz ułóż się w odpowiedniej pozycji

(siedzącej lub leżącej), tak by być rozluźnioną i zrelaksowaną.

Drażnij brodawką wargi dziecka, dzięki temu maluch będzie dość szybko i szeroko otwierał buzię.

Zadbaj o to, by buzia dziecka była szeroko otwarta, a jego wargi wywinięte na pierś.

Czubek nosa i broda muszą dotykać piersi, w buzi powinna znajdować się

brodawka i znaczna część otoczki.

Powinnaś czuć wypływ pokarmu z piersi i słyszeć  łykanie pokarmu przez dziecko.

Podtrzymaj pierś czterema palcami od spodu, ułóż kciuk na górze (chwyt C). Twoje palce nie powinny dotykać otoczki ani uciskać piersi.

W czasie karmienia ułóż dziecko w taki sposób, by jego brzuszek przylegał do Twojego ciała. Pa-miętaj, by twarz maluszka była

skierowana do piersi, a jego głowa znajdowała się w osi kręgosłupa

i nie zginała się (ucho, ramię, biodro dziecka tworzą linię prostą).

1

4

3

2

Pamiętaj o bardzo ważnej zasadzie: przysta-

wiamy dziecko do piersi, a nie pierś

do dziecka!

Jeśli masz wątpliwości, czy prawidłowo karmisz piersią, zapraszamy do gabinetów

LUX MED. Nasze położne udzielą rad i wskazówek.

6

5

!

1 4 b l i s k o z d r o w i a 1 / 2 0 1 5

P O R A D N I K

N A S Z E K S P E RT

Medycyna Rodzinna Piaseczno

Hipercholesterolemia rodzinna (HR) to za-burzenie genetyczne charakteryzujące się wysokim poziomem

cholesterolu całkowitego i cholestero-lu LDL oraz prawidłowym lub nie-znacznie podwyższonym poziomem trójglicerydów. Choroba wiąże się z wy-sokim ryzykiem rozwoju przedwcze-snej choroby niedokrwiennej serca i występowaniem udarów mózgu.

HR występuje w dwóch postaciach heterozygotycznej, gdy odziedziczy-liśmy gen od jednego z rodziców, i ho-mozygotycznej, kiedy otrzymaliśmy po jednym genie tej choroby od oboj-ga rodziców. Postać heterozygotyczna jest najczęstszą chorobą genetyczną występującą w Polsce. Szacuje się, że choruje na nią od 70 do nawet 130 tys. osób. Z kolei postać homozygotyczna występuje bardzo rzadko i w naszym społeczeństwie można się spodziewać

w rodzinie Niektóre choroby możemy dziedziczyć po naszych rodzicach. Tak jest

z hipercholesterolemią rodzinną. Mamy z nią do czynienia, gdy uszkodzony

receptor nie radzi sobie z wychwytywaniem złego cholesterolu.

około 40– 0 osób z tym rozpozna-niem. Jedynymi objawami kliniczny-mi stwierdzanymi w czasie badania, charakterystycznymi dla tej choroby, są żółtaki, tj. grudkowate, żółtawo--brunatne zmiany skórne występują-ce na powiekach, w obrębie ścięgien (najczęściej ścięgna Achillesa), a tak-że w okolicy dłoni, stóp, kolan i łokci. W badaniach laboratoryjnych poziom cholesterolu całkowitego waha się od 3 0 do 00 mg% w postaci heterozy-gotycznej i od 700 do 1200 mg% w po-staci homozygotycznej.

Podczas wywiadu Pacjenci z HR wska-zują na występowanie wysokiego po-ziomu cholesterolu i przedwczesnej choroby wieńcowej pod postacią za-wałów serca i nagłych zgonów u osób z najbliższej rodziny. W przypadku postaci homozygotycz-nej objawy mogą pojawiać się już w pierwszym–drugim roku życia. Oso-by te, o ile nie będą wcześniej zdiagno-

zowane i leczone, zwykle umierają przed ukończeniem 30 lat. W postaci heterozygotycznej pierwsze objawy chorób serca pojawiają się u mężczyzn już przed 0. rokiem życia, u kobiet zwykle około 10 lat później. Chorobę rozpoznaje się obecnie przede wszyst-kim na podstawie poziomu choleste-rolu LDL oraz wywiadu rodzinnego. Istnieje również możliwość wykonania badań genetycznych, którymi można je potwierdzić. Nie są one jednak nie-zbędne do rozpoznania choroby -– naj-ważniejsze jest wczesne i intensywne leczenie. Wskazane jest, aby u osób z HR, które nie mają objawów choro-by wieńcowej, poziom cholesterolu LDL był poniżej 100 mg%, z kolei u osób z chorobą wieńcową po zawa-le lub udarze mózgu – poniżej 70 mg%.

J W leczeniu hipercholesterolemii rodzinnej stosuje się środki farmako-logiczne oraz niefarmakologiczne. Leczenie niefarmakologiczne obej-

muje dietę z ograniczeniem chole-sterolu, tzw. śródziemnomorską, któ-rej celem jest znaczne zmniejszenie spożywania tłuszczów zwierzęcych na korzyść tłuszczów roślinnych. Le-czenie farmakologiczne jest zależne od poziomu cholesterolu LDL, jed-nak u większości Pacjentów z HR jest ono niezbędne, nawet jeśli Pa-cjent prawidłowo się odżywia. W przy-padku ciężkiej hipercholesterolemii rozpoczyna się je już nawet u dzieci w 10. roku życia. Leki podstawowe stosowane w leczenia HR to tzw. sta-tyny, które w dawkach maksymalnych mogą obniżyć poziom cholesterolu LDL nawet o 0–70%. W wybranych przypadkach używany jest także pre-parat ezetymib. Hipercholesterole-mia rodzinna w sytuacji wczesnego rozpoznania i prawidłowego leczenia nie skraca życia – ważne jest, by wy-konywać badania poziomu choleste-rolu, także u dzieci, a w przypadku nieprawidłowego wyniku zgłosić się do lekarza.

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a 1 5

P O R A D N I K

N A S Z E K S P E RTdr n. med. Joanna Brett- C

pediatra diabetolog

Rotawirusy są najpow-szechniejszym czynni-kiem wywołującym ostre zapalenie jelit u niemow-ląt i dzieci. Odpowiada-

ją za około 0% wszystkich biegu-nek u najmłodszych. Prawie każde dziecko do lat ulega zakażeniu rotawirusem, a blisko połowa ho-spitalizacji dzieci do 3 miesięcy związana jest z leczeniem takiej in-fekcji. Drobnoustroje atakują naj-częściej w miesiącach zimowych i wczesną wiosną.

Do zakażenia wirusem dochodzi najczęściej poprzez kontakt z oso-bą chorą, zanieczyszczonymi przed- miotami bądź drogą kropelkową. Rotawirus jest bardzo oporny na

Gdy dziecko walczy

Dzieci mogą go złapać wszędzie – w żłobku, przedszkolu, w piaskownicy wśród rówieśników. Rotawirus

bywa bezwzględny – wywołuje bóle brzucha, biegunkę i wymioty. Jak wspomóc dziecko w tej nierównej

walce z drobnoustrojem?

powszechnie stosowane środki od-każające – może nawet kilka dni utrzymywać się na przedmiotach czy powierzchniach, dlatego tak ła-two dochodzi do szerzenia się za-każenia wśród pozostałych człon-ków rodziny. Przebieg infekcji rotawirusowej bywa różny od bez-objawowego, poprzez lekki, aż do ciężkiego odwodnienia wymagają-cego leczenia w szpitalu. Rotawi-rusy namnażają się głównie w na-błonku jelita cienkiego i w ciągu 24–4 godzin doprowadzają do roz-woju choroby.Klasyczne objawy zakażenia to

często bardzo gwałtowne, trwające około dwóch dni wymioty, gorączka do 40 stopni,  wodniste stolce utrzymujące się do ośmiu dni.

Najczęściej zakażenie rotawirusem występuje u dzieci między . a 24. mie-siącem życia. Leczenie malucha może odbywać się w domu, pod wa-runkiem że przyjmuje on płyny, a jego organizm jest odpowiednio nawodniony. Około 1/3 Pacjentów wymaga jednak hospitalizacji ze wzglę-du na powikłania lub znaczne odwod-nienie spowodowane wymiotami i bie-gunką. Celem pobytu w szpitalu jest uzupełnianie niedoborów płynów i elek-trolitów oraz leczenie powikłań spo-wodowanych rozprzestrzeniającym się wirusem rota i jego toksynami.Najczęstszym powikłaniem zakaże-nia rotawirusem są zaburzenia trawie-nia i wchłaniania, które mogą prowa-dzić do rozwoju przewlekłej biegunki objawiającej się wodnistymi kwaśny-mi stolcami oraz wzdęciami brzucha.

Często występują też zmiany skórne pod postacią wyprzeń (stanów zapal-nych) w okolicy pośladków i odbytu. Dziecko staje się niespokojne, apatycz-ne, niechętnie pije mleko lub pokarm matki, chudnie. Wydłuża to czas ho-spitalizacji nawet do 10 dni. Kolejnym powikłaniem infekcji rotawirusowej mogą być zakażenia dróg oddecho-wych pod postacią zapalenia oskrzeli czy płuc, zapalenie wątroby, drgawki w przebiegu zakażenia ośrodkowego układu nerwowego czy zaburzenia he-

—

matologiczne. Rzadko występującym, ale groźnym powikłaniem jest wgło-bienie jelit (wsunięcie się jednego od-cinka jelita w drugi).

S Najskuteczniejszym sposobem za- pobiegania chorobie jest szczepienie przeciwko rotawirusom. W Polsce, zgodnie z rekomendacjami WHO, szczepienia zaleca się wszystkim niemowlętom. Od 200 roku są do-stępne dwie szczepionki, które zawie-rają żywe, atenuowane wirusy. Ogrom-ną zaletą szczepionek jest wygoda ich podawania –  przyjmuje się je doust-nie i są dobrze tolerowane przez orga-nizm. Pierwszą dawkę należy podać między . a 12. tygodniem życia, a cał-kowity cykl szczepienia składający się z dwóch lub trzech dawek w zależno-ści od szczepionki należy zakończyć do 24. tygodnia życia w przypadku schematu dwudawkowego oraz 32. ty-godnia życia w przypadku podawania trzech dawek. Odstępy pomiędzy ko-lejnymi dawkami powinny być przy-najmniej czterotygodniowe. W wielu krajach Europy, Ameryki Północnej,

rodkowej i Południowej oraz Austra-lii szczepienie przeciwko rotawirusom jest refundowane przez państwo, a więc jest bezpłatne dla Pacjentów. W związ-ku z tym odsetek zaszczepionych dzie-ci jest wysoki i wynosi powyżej 90%. W Polsce lekarze zalecają szczepienie, jednak ciągle pozostaje ono nierefun-dowane, co przekłada się na małą licz-bę zaszczepionych dzieci. Najciężej infekcję rotawirusową przechodzą nie-mowlęta. W ich przypadku szczegól-nie zaleca się podanie szczepionek, któ-re w skuteczny sposób chronią przed ciężkim przebiegiem choroby, hospi-talizacją i powikłaniami.

1 6 b l i s k o z d r o w i a 1 / 2 0 1 5

P O R A D N I K

Kiedy życie stawia nas w sy-tuacji zmiany, pojawia-ją się wątpliwości, napię-cie i niechęć. Najchętniej zostalibyśmy tam, gdzie

jesteśmy – z tym, co już mamy. Je-steśmy ludźmi, a człowiek to zor-ganizowana istota, która dąży do przewidywalności i harmonii. Z dru-giej strony mnóstwo w nas cieka-wości, pasji i ambicji. I tu pojawia się konflikt interesów.

P Różne są rodzaje zmian. Inaczej prze-chodzi się przez proces zmiany, do którego jesteśmy zmuszani i gdy bra-kuje nam motywacji wewnętrznej, inaczej przeżywamy te wynikają- ce z naszych osobistych wyborów. Co innego czujemy w sytuacji, kiedy oceniamy zmianę negatywnie, a co innego kiedy mamy świadomość, że doprowadzi nas ona do czegoś wspa-niałego. Jednak jest pewna ogólna skłonność w przechodzeniu przez ten proces, która ujawnia się bez wzglę-du na wspomniane czynniki. Czło-wiek przed wejściem w proces zmia-ny, nawet jeśli chciałby, żeby niektóre kwestie wyglądały lepiej czy inaczej, żyje w złudzeniu, że wystarczy bar-

N A S Z E K S P E RT

Ppsycholog, psychoterapeuta, PROFEMED Medycyna Estetyczna

Zmiana jest integralną

częścią życia. Bez

względu na wiek,

wykształcenie czy

osobowość każdy z nas

jej doświadcza. I choć

jest ona nieodłączną

częścią naszego świata,

to często trudno nam

się na nią otworzyć.

dziej się starać, a dotychczasowymi me-todami osiągnie się lepszy efekt. Jednak żeby zmienić coś w swoim ży-ciu, trzeba... naprawdę zmienić coś w swoim życiu! Bez akceptacji i przy-jęcia odpowiedzialności za zmianę nie pójdziemy dalej. Często jest to krok milowy w całym przedsięwzięciu, bo pozwala otworzyć się na proces przy rezygnacji z komfortu i bezpieczeń-stwa, które daje nam status uo. Za-łóżmy jednak, że przyznaliśmy się przed sobą, że potrzebujemy zmiany, rozpi-saliśmy nawet plan działań, jesteśmy pełni zapału i wiary w sukces, ale po pierwszym zrywie optymizmu wszyst-ko jest przeciwko nam. W sumie po co mi to? – zadajemy sobie pytanie, po czym za chwilę stwierdzamy, że ty-le lat żyliśmy tak jak przedtem i nie było źle. I jakoś tak się dzieje, że cięż-ko nam być konsekwentnym, zrezy-gnować z tego, co znane i bezpieczne. Trudno przekroczyć własne słabości. Opór przed zmianą rodzi tysiące uspra-wiedliwień. Nawet kupiliśmy karnet na siłownię i profesjonalne buty do bie-gania, tylko niewiele się zmieniło...

A gdyby tak następnym razem podjąć decyzję o zmianie bardziej świadomie? Wiedząc już o oporze, który jak zły głos będzie nam szeptał do ucha Nie uda się , Daj sobie spokój , spróbo-wać oddzielić go od motywacji i wejść z nim w dialog? Nie jest to łatwe za-danie, ale za każdym razem, kiedy sto-czymy tę wewnętrzną walkę o siebie i wyjdziemy z niej zwycięsko, nagro-dą będzie poczucie satysfakcji i coraz większa wiara w sukces. Również cel, który na samym początku był tak nie-osiągalny, zacznie być coraz bliżej. Tylko jak tego dokonać? Przede wszyst-kim najlepiej jak możemy przy- gotujmy się do walki z wrogiem, czy-

li oporem. Warto odpowiedzieć sobie na dwa podstawowe pytania co uczy-ni nas szczęśliwszymi, spełnionymi, zadowolonymi z siebie, oraz równie ważne – czy jesteśmy w stanie to osią-gnąć. I planujmy... Snujmy wizję, wy-obrażajmy sobie siebie na szczycie na-szego celu, ale też w bardzo realny sposób budujmy konkretne cele, które będą nas do tego marzenia przybliżać. Im więcej w nas myśli na tak , tym trudniej przebić się pesymizmowi i znie-chęceniu. A jeśli nawet czasem się po-jawią, dużo łatwiej wejść z nimi w po-lemikę na silne argumenty.

S I tak przychodzi czas eksperymento-wania. To etap, w którym będziemy musieli jeszcze kontrolować w sobie negatywne myśli od czasu do czasu odzywające się pod wpływem zmę-czenia lub, co gorsza, złych doradców. Kolejne, nawet małe efekty naszej pra-

cy będą nas napędzać ku rozwojowi. Jeden kilogram mniej to znak, że się da, a pozytywne informacje napływa-jące z otoczenia typu świetnie wyglą-dasz, odmłodniałeś poprawiają sa-mopoczucie i samoocenę. To ważne cegiełki budujące naszą motywację, by trwać i działać. W końcu pewnego dnia zapomnimy o codziennej walce samych ze sobą, a nasze działania sta-ną się wymarzoną rutyną. Zniknie bez śladu codzienny rytuał ważenia się i wpisywania w kalendarz bieganie – teraz nie wyobrażamy sobie dnia bez joggingu! Co więcej, staliśmy się ekspertami. Ludzie pytają nas o radę, chcą pobiegać z nami. A my zastana-wiamy się, kiedy to się stało. I uświa-damiamy sobie, że dzieje się to każ-dego dnia, kiedy walczymy o siebie, stawiając małe kroki, które pojedyn-czo nie znaczą nic, ale w procesie pro-wadzą na szczyt.

Z M A N AI

nie -

Pamiętaj!Nie poddawaj się. Zmiany nie przychodzą łatwo. Na sukces trzeba ciężko zapracować. Walcz z przyzwyczajeniami i oporem za pomocą pozytywnego nastawienia.

Ciesz się z małych sukcesów. Trwaj przy swoim i działaj.

zależy od Ciebie

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a 1 7

P O R A D N I K

R A D A N A U K O WA

1 8 b l i s k o z d r o w i a 1 / 2 0 1 5

N A S Z E K S P E RTprof. Zbigniew Gaciong, Kierownik Kliniki, WarszawskiUniwersytetMedyczny

Czym właściwie jest nad-ciśnienie tętnicze? – Nasz organizm, aby żyć, musi otrzymać wszystkie niezbędne

składniki odżywcze. Transportuje je krew, która płynie przez naczynia krwionośne z określoną siłą, co moż-na łatwo zaobserwować, sprawdzając swój puls. Zdarza się, że krew ciśnie ze zbyt dużą siłą, przez co uszkadza naczynia, co w konsekwencji może prowadzić do powikłań sercowo- -naczyniowych, takich jak choroba wieńcowa, a nawet zawał serca, udar mózgu czy ciężka niewydolność nerek – wyjaśnia prof.  Zbigniew Gaciong, Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętni-czego i Angiologii Warszawskiego Uni-wersytetu Medycznego.

Zabija nas lenistwoU większości osób, u których wykry-to zbyt duże ciśnienie krwi, nie da się określić bezpośredniej przyczyny pojawienia się tej choroby. Wiado- mo jednak, że ryzyko zachorowania wiąże się ze stylem życia i wzrasta, gdy mało się ruszamy, jesteśmy otyli, niezdrowo się odżywiamy i palimy papierosy. Dlaczego tak się dzieje? – W przypadku zbyt dużej wa- gi wzrasta aktywność hormonalna tkanki tłuszczowej trzewnej, która powoduje wzrost ciśnienia krwi. Po-dobny efekt wywołuje nikotyna, a także spożywanie dużych ilości żywności przetworzonej, bogatej w sól, czy alkoholu. Na rozwój choroby wpływa też stres, ale w mniejszym stopniu. Nieprawdą jest natomiast, że kawa podnosi ciśnienie – podkreśla profesor. Choroba może się jednak pojawić u osób, które prowadzą na-

Pomiar ciśnienia

Przez długi czas rozwija się w ukryciu, a w najmniej oczekiwanym momencie uderza ze zdwojoną siłą.

To nadciśnienie tętnicze – podstępna choroba układu krążenia, ujawniająca się dopiero poprzez groźne

dla życia powikłania. Na szczęście można ją kontrolować, a nawet się z niej wyleczyć.

prawdę zdrowy tryb życia. Na jej rozwój mają wpływ także czynniki genetyczne, może również wystąpić jako objaw innych schorzeń, m.in. przewlekłej choroby nerek i nadner-czy lub chorób mózgu, ale to poje-dyncze przypadki w ogólnej skali zachorowań. Zwykle nie udaje się wykryć przyczyny.

N

Nadciśnienie tętnicze to epidemia XXI wieku i to nie tylko w naszym

kraju, ale na całym świecie. – W Pol-sce cierpi na to schorzenie 32% dorosłych, czyli ponad 10 mln ludzi. Niepokojące jest to, że choruje coraz więcej młodych osób. Z badań, które jakiś czas temu realizowaliśmy w warszawskich szkołach, wyni-ka, że 9% maturzystów miało zbyt wysokie ciśnienie. Kiedyś była to choroba osób starszych, teraz już nie, co ewidentnie pokazuje, że nawet styl życia młodych może być zabójczy. Jeśli nie zaczniemy dbać o siebie, to za 20 lat będzie dwa

razy więcej osób chorych niż obecnie – alarmuje ekspert. Sza-cuje się także, że 1/3 osób z nadci-śnieniem tętniczym w ogóle nie wie, że dotyczy jej ten problem. – Dzieje się tak, bo to złudna i podstępna choroba, która przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Bywa, że ludzie dowia-dują się o niej dopiero, gdy tra- fią do szpitala z powodu zawału serca czy udaru mózgu. Tymczasem gdyby wiedzieli, że nie są zdrowi, i leczyli się odpowiednio, mogliby tych groźnych powikłań uniknąć. Dlatego ważne jest, aby profilak-tycznie raz w roku zmierzono nam ciśnienie krwi. Wynik 140/90 mmHg oznacza, że powinniśmy zacząć się leczyć – tłumaczy nasz rozmówca z WUM-u.

S Terapia polega przede wszystkim na przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie. Obecnie stosuje się bardzo bezpieczne medykamenty, które dają niewiele działań niepożądanych. Ważna jest też zmiana stylu życia. – Zawsze namawiam swoich Pa-cjentów, aby zaczęli żyć bardziej aktywnie, wyeliminowali ze swojej diety szkodliwe składniki i spróbo-wali schudnąć. Zastosowanie się do zasad zdrowego trybu życia potra-fi dać znakomite rezultaty, łącznie z ustąpieniem choroby. Jeśli ogra-niczymy walkę z nadciśnieniem tętniczym do samej farmakoterapii i pozostaniemy przy starych nawy-kach, to z czasem będziemy zmu-szeni przyjmować coraz większe dawki leków, a sama choroba będzie dużo trudniejsza do opanowania – przestrzega profesor.

• Około 10,5 mln dorosłych Polaków choruje na nadciśnienie tętnicze. • 3,1 mln chorych jest nieświadoma tego zaburzenia.• Obserwuje się ponad dwukrotną poprawę skuteczności leczenia

nadciśnienia tętniczego (od 12% w 2002 roku do 26% w 2011 roku).

Źródło: badanie NATPOL 2011 („Ogólnopolskie badanie rozpowszechnienia czynników ryzyka chorób układu krążenia”), główni realizatorzy: Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii GUMed oraz Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku.

A I E I E

1 / 2 0 1 5 b l i s k o z d r o w i a 1 9

C U R R I C U L U M V I TA E

W 1991 roku uzyskała dyplom Wydziału Lekarsko-Denty-stycznego Akademii Medycz-nej w Warszawie (obecnie Warszawskiego Uniwersy-tetu Medycznego). W latach 1991–2002 praco-wała w kilku firmach jako lekarz dentysta. W 2002 roku rozpoczęła pracę jako lekarz stomatolog w LUX MED. Od 2007 roku jest Dyrekto-rem Stomatologii Grupy LUX MED.

Anna

Dyrektor

Stomatologii,

Grupa LUX MED

jest tak wielki, że nie wyobrażam sobie, aby choć raz w roku tam nie pojechać.

L - -

Nie przepadam za opa-laniem się, wolę aktyw- ny wypoczynek, dlatego dużo zwiedzam. Prze-ważnie wyjeżdżam z więk-szą grupą ludzi, a ze względu na to, że znam ten kraj dobrze, często zostaję przewodnikiem. Nie muszę nikogo spe-cjalnie na taką podróż namawiać.

-

Kradzieże czy napady zdarzają się wszędzie, jednak nigdy żadna przykrość mnie nie spotkała, a prze-cież nie stronię od wycieczek po mieście i poruszania się tamtejszą komunikacją miejską. To piękny i fascynujący kraj. Jeśli przyjedzie-my w okresie karnawału, to nieza-pomniane przeżycia gwarantowa-ne. Przejście się ulicą w pochodzie poruszającym się w gorącym rytmie samby to coś, co pozostaje w pa-mięci na zawsze.

Pomiar ciśnienia

J

To pragnienie tkwiło we mnie, odkąd pamiętam. Nie wiem, dlaczego akurat ten temat tak mnie zafascy-nował. Zaczęło się już w dzieciństwie – koleżanki bawiły się w dom, a ja leczyłam zęby lalkom i misiom. Ta pasja we mnie pozostała. Nigdy nie miałam wątpliwości, jaką pracę chcę w życiu wykonywać.

C -

Zdecydowanie, szczególnie tak było na początku mojej kariery. Po obronie dyplomu rozpoczęłam pracę w firmie, w której przyjmowałam 20 Pacjentów dziennie. Nie miałam doświadczenia, a pracy było dużo, w tym wiele trud- nych przypadków. To była prawdziwa szkoła życia, ale na szczęście miałam wokół siebie ludzi, którzy mnie wspie-rali. Z perspektywy czasu pozytywnie oceniam ten okres, bo zdobyłam bezcenną wiedzę.

N

Nigdy. Choć bywało trudno, nie poja-wiały się myśli, aby takie życie porzu-cić. Uwielbiam tę pracę, lubię też kontakt z ludźmi i poczucie, że mogę im pomóc.

P -

L E P P

Oczywiście, że tak, ale spełniam się w tym, co robię obecnie. Zawód dentysty zawsze będzie mi bliski, jednak przychodzi taka chwila w życiu, że potrzeba odmia-ny. Było już dla mnie zbyt statycznie, po-trzebowałam nowych wyzwań. Teraz re-alizuję mnóstwo ciekawych projektów i to mnie bardzo pochłania.

J P

Uwielbiam podróżować. Miałam możliwość odwiedzania wielu ciekawych zakątków. Zaczęło się już w dzieciństwie, bo tata miał pracę, która zmuszała go do częstych wyjazdów. Nie przeszkadzało mi to – wręcz przeciwnie, szybko się adaptowałam do nowych warunków. Najmilej wspominam kraje Ame-ryki Południowej, a najbardziej Bra-zylię. Urodziłam się w Rio de Ja-neiro, może dlatego tak mnie ciągnie w tamte regiony. Sentyment

Anna Klukowska nigdy nie miała wątpliwości, że chce być stomatologiem. Na co

dzień spełnia się, pracując z Pacjentami oraz zarządzając pionem stomatologii

Grupy LUX MED. W wolnym czasie podróżuje i gra w karty.

Pewnie! Jak każde zresztą – gdzie otaczają cię życzliwi ludzie. Kocham Brazylię, ale nie jestem osobą, dla której duże znaczenie ma miejsce, w którym się mieszka. W Polsce na razie czuję się świetnie, może na emeryturze zmienię zdanie.

P P Niestety nie da się ciągle podróżować, a w kraju także potrzebuję relaksu. Dla mnie najlepszym sposobem na spędzanie wolnego czasu jest gra w karty. Uwielbiam brydża. Re- gularnie spotykam się z rodziną i przy-jaciółmi na partyjki. Uwielbiam tę grę karcianą, bo każda rozgrywka jest inna, przez co nigdy się nie nudzi.

W rytmie

Pamiątkowe zdjęcie z karnawału w Rio de Janeiro.

N A S I S P E C J A L I Ś C I