Bml 3063 Sintaksis

PPGPJJ SEMESTER 2 SESI 2012/2013

BML 3063 : SINTAKSIS BAHASA MELAYU

TAJUK TUGASAN :

PERBANDINGAN FRASA ADJEKTIF ANTARATATABAHASA DEWAN DENGAN TATABAHASA ASAS

DISEDIAKAN OLEH

NAMA NO.MATRIKRASYIDAH BINTI MOHAMMAD KASSIM D20102044801

PUSAT PEMBELAJARAN : EL- UPSI 09

NAMA TUTOR E-LEARNING : DR. AHMAD KHIR BIN MOHD NOR

TARIKH SERAHAN : 5 MEI 2013



TAJUK TUGASAN :


DISEDIAKAN OLEH







TAJUK TUGASAN :


DISEDIAKAN OLEH





TUGASAN SINTAKSIS ( BML 3063)

PERBANDINGAN FRASA KERJA

2

ISI KANDUNGAN

BIL. PERKARA HALAMAN

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

1.0 Pengenalan

1.1 Definisi Frasa

2.0 Konsep/definisi Frasa Kerja

2.1 Tatabahasa Dewan

2.2 Tatabahasa Asas

3.0 Ciri Frasa Kerja


3.2 Tatabahasa Asas

4.0 Binaan Frasa Kerja


4.2 Tatabahasa Asas

5.0 Perluasan Frasa kerja

6.0 Perbandingan

7.0 Kesimpulan

8.0 Rujukan

3-4

5-7

8-9

9

10

14-18

19-21

22

23



3

1.0 Pengenalan

Tatabahasa dalam bahasa Melayu adalah satu peraturan atau sistem yang digunakan sama adaada dalam bentuk lisan ataupun tulisan. Bagi mendalami bidang liguistik bahasa Melayu, kitaharuslah memahami dengan lebih jelas bidang kajian tatabahasa iaitu bidang morfologi dansintaksis. Bahasa Melayu dianggap sebagai bahasa yang mudah dipelajari dan difahami. Iniadalah kerana bahasa Melayu mempunyai konsep morfologi dan sintaksis yang ringkas danmudah.

Morfologi dalam bahasa Melayu lebih didasari gabungan morfem serta proses pengimbuhan ,pemajmukan dan penggandaan dalam menghasilkan pelbagai jenis frasa. Gabungan frasa danklausa pula akan membentuk ayat dasar yang menjadi sumber kepada pembentukan ayat-ayatlain. Oleh itu, terhasilnya jenis-jenis ayat yang pelbagai seperti ayat penyata, ayat seru, ayatperintah dan ayat tanya di samping ayat aktif dan ayat pasif. Penggunaan pelbagai jeniskelompok ayat ini berfungsi untuk menyampaikan maklumat, penerangaan dan membuatperhubungan

Tidak dapat dinafikan bahasa memainkan peranan yang amat penting dalam menyampaikansesuatu maklumat sama ada secara lisan atau pun tulisan. Oleh itu , kerjasama pihakkerajaan dengan wartawan di lihat sebagai satu hubungan yang perlu dieratkan demimenjayakan usaha-usaha penyebaran maklumat. Menerusi hubungan inilah, khazanah ilmudan persuratan Melayu dapat di sebarkan dengan lebih meluas dan dapat bersaing denganbahasa-bahasa lain di duani. Hasil penulisan yang berbentuk ilmiah dan bukan ilmiahdianggap sama penting dalam perjuangan memartabatkan bahasa Melayu.

Kajian-kajian dalam bidang morfologi dan sintaksis wajar dibuat supaya bahasa Malayu dapatdifahami dan pelajari dengan lebih mendalam. Kini terdapat ramai penahu-penahu bahasa danpengkaji yang menghasilkan rumus dan peraturan dalam bidang bahasa Melayu. Usaha-usahaini akan menjamin bahasa Melayu menjadi salah satu bahasa yang unggul di peringkatantarabangsa.

Tatabahasa adalah satu peraturan atau sistem dalam sesuatu bahasa. Dalam bahasa Melayu,bidang kajian tatabahasa dan sistem bahasa dianggap amat penting kerana sistem bahasa yangmantap akan menjadi sesuatu bahasa itu releven dan sesuai diguna pakai di sepanjang masaatau zaman. Kini, bahasa Melayu telah banyak berubah. Bermula dengan penggunaan kata



4

yang pelbagai jenis dan kelompok, ditambah pula dengaan penggunaan istilah-istilah barumenjadikan penggunaan bahasa Melayu semakin luas dalam segenap bidang dan lapisan.Oleh itu, adalah menjadi tanggungjawab semua agar bersama-sama mendukong cita-citanegara untuk mendaulatkan bahasa Melayu sebagai bahasa ilmiah.

Menurut kamus Dewan Bahasa Edisi Keempat, sintaksis bermaksud sebagai satu cabang ilmulinguistik yang mengkaji tentang peraturan dan susunan kata dalam sesuatu ayat. Manakalamenurut Nik Safiah Karim dalam Tatabahasa Dewan Edisi 3 , sintaksis adalah suatu kajiantentang hukum atau rumus tatabahasa yang mengkaji kaedah pengabungan dan penyusunanperkataan untuk membentuk ayat dalam sesuatu bahasa. Seperti pengkaji bahasa yang lain,beliau turut mendefinisikan sintaksis sebagai satu cabang ilmu bahasa yang mengkaji secaramendalam bentuk, struktur dan binaan sesuatu ayat. Sintaksis juga dimaksudkan sebagaisusunan kata-kata dalam sesuatu rangkaikata atau ayat yang membentuk klausa dan frasa.

Dr Ali Mahmood dan Munsyi Zainal Abidin Kasim dalam buku Morfologi Dan SintaksisBahasa Melayu menerangkan bahawa sintaksis ialah satu cabang ilmu yang mengkaji bentuk,struktur dan konstruksi ayat. Sintaksis juga mengkaji proses pembinaan ayat dan hukum-hukum atau peraturan bahasa yang menentukan bagaimana sesuatu perkataan itu disusundalam serangkai ayat yang bermakna.

Menurut Samsu Yaacob dalam Senarai Semak Sistem Ejaan dan Tatabahasa Bahasa Melayu( Edisi Kemas Kini ), sintaksis adalah suatu bidang linguistik yang mengkaji proses-prosespembinaan ayat. Unsur-unsur yang terdapat dalam binaan sintaksis ialah frasa dan klausa.Gabungan frasa dan klausa akan menghasilkan ayat yang dapat berfungsi dan bermakna.

1.1 Definisi Frasa:

Menurut Azahar Bahari (2009), frasa berpontensi untukberkembang dan diperluas.Meskipunada ketikanya, frasa boleh sahaja terdiri daripadasatu perkataan. Tetapi frasa dapatdiperkembang menjadi unityang mengandungi dua perkataan atau lebih.Sebagai contohnya,Kambing.

Manakala menurut Asraf (2008),frasa ialah sepatah kata atau lebih daripada sepatah kata yangdapat bertugas sebagaisubjek atau predikat atau objek dalam sesuatu ayat. Dalam bahasaMelayu terdapat empat jenis frasa iaitu Frasa Nama(FN) Frasa Kerja (FK) Frasa Adjektif(FA) Frasa Sendi (FS).



5

Bagi Abdullah Hassan (2008), frasa didefinisikan sebagai satu unsur yang menjadisebahagian daripada ayat. Ia dapat terdiri daripada satu perkataan atau pun sekumpulanperkataan yang digabungkan menurut rumustatabahasa Melayu bagi membawa makna.Jikadahulu, Pendeta Zaba memanggilnya rangkai kata, dan mesti terbina daripada dua perkataanatau lebih. Tetapi,sebenarnya satu perkataan pun boleh menjadi frasa.

Yang pentingnya, setiap frasa mesti mempunyai inti. Inti itulah yang sebenarnya membinastruktur frasa. Sekiranya frasa itu terdiri daripada satu perkataan, maka perkataan yangmenjadi frasa. Kemudian inti itu dapat diberi penerangan menjadi lebih luas

Menurut Nik Safiah Karim (2008) dalam buku Tatabahasa Dewan Edisi Ketiga, frasa ialahunit yang boleh terdiri daripada satu susunan yang mengandungi sekurang-kurangnya duaperkataan, ataupun satu perkataan yang berpontesi untuk diperluas menjadi dua perkataanatau lebih.Binaan frasa boleh hanya mengandungi subjek atau predikat sahaja. Susunantatabahasa frasa boleh menjadi konstituen kepada klausa ataupun konstituen frasa itu sendiri.Sebagai contohnya,

i.Burung merpati terbang melayang.

ii. Anak kecil itusedang tidur .

iii.Di dalam gua itu tersimpan harta karun.

Frasa juga difahami sebagai binaan daripada satu perkataan yang mempunyai potensi untukmenjadi unit yang mengandungi dua perkataan atau lebih. Misalnya, bentuk kata buku ialahfrasa kerana bentuk tersebut boleh diperluas menjadi sebuah buku, buku laporan, sebuah bukulaporan, dan sebagainya.

Oleh itu, sebuah frasa mempunyai binaan, maksud binaan frasa ialah urutan penempatan jeniskata atau frasa dalam frasa. Dalam bahassa Melayu, urutan kata sangat penting keranaperbezaan urutan kata dapat menimbulkan perbezaan makna frasa. Binaan frasa juga dikenalisebagi struktur frasa. Di dalam frasa pula terdapat inti frasa dan penerang frasa iaitu ;

Inti : unsure wajib dalam frasa dan merupakan pusat dalam satu frasa. Inti tidak bolehdigugurkan dalam binaan frasa



6

Penerang : terdiri daripada satu perkataan atau sekumpulan perkataan yang memberikanmaklumat lanjut tentang inti. Penerang merupakan unsure pilihan dalam binaan frasa.

Berdasarkan kehadiran inti dan penerang dalam sebuah frasa, maka terdapat dua jenis frasaiaitu :

a) Binaan endosentrik iaitu binaan yang terdiri daripada deretan perkataan yang salah satudaripadanya dianggap yang paling penting dan tidak boleh digugurkan. Frasa kerja dan frasaadjektif merupakan frasa binaan endosentrik.

b) Binaan eksosentrik iaitu binaan yang etrdiri daripada dua unsure yang kedua-duanyatidak boleh digugurkan dan diperkecilkan binaanya. Frasa sendi nama merupakan antarabinaan eksosentrik.

Terdapat empat jenis frasa ditentukan oleh perkataan yang menjadi inri frasa. Penggolonganjenis frasa ditentukan dengan penggolongan jenis kata kerana sifat dan perilaku frasa samadengan sifat dan perilaku kata. Jenis-jenis frasa itu ialah :

Tugas Frasa Dalam Ayat Binaan ayat dasar dalam bahasa Melayu terdiri dua konstituenutama, iaitu sebagai subjek dan predikat. Berdasarkan pola ayat dibawah, frasa namaberfungsi sebagai subjek bagi semua pola ayat. Frasa nama juga boleh berfungsi sebagaipredikat dalam pola FN +FN sahaja.

FrasaSendiNama



6







JenisFrasa

FrasaNama

FrasaKerja

FrasaAdjektif

FrasaSendiNama



6









7

Subjek Ayat Predikat Ayat Frasa Subjek Frasa Predikat Rumus PolaAyat

Aminah menjahit baju Frasa Nama Frasa Kerja FN + FKArif ke kedai Frasa Nama Frasa Sendi Nama FN + FSN

Intan sangat comel Frasa Nama Frasa Adjektif FN + FAMia Aina seorang guru Frasa Nama Frasa Nama FN + FN

Frasa dapat dikenali dengan ciri-ciri yang berikut iaitu ;

a) berpotensi diperluaskan menjadi unsure yang mengandungi dua perkataan atau lebih

b) binaan frasa dapat disisipi dengan unsur tertentu

c) Tidak mengandungi subjek dan predikat

d) menjadi unsure kepada klausa atau unsure kepada frasa itu sendiri

e) tidak boleh dipisahkan daripada kesatuannya

f) pengucapannya tidak selesai.

Kesimpulannya, sintaksis boleh dijelaskan sebagai suatu bidang ilmu linguistik yangmengkaji proses pembinaan ayat. Binaan sintaksis ini seharusnya terdiri daripada beberapaunsur seperti frasa dan klausa atau subjek dan predikat. Proses pembinaan ayat ini didasarihukum dan peraturan yang tertentu agar ayat-ayat yang dihasilkan mengandungi makna yanglengkap dan difahami. Pembinaan ayat yang gramatis sewajarnya saling dilengkapi frasanama, frasa kerja, frasa adjektif atau frasa sendi nama yang digabungkan dengan klausabebas atau klausa tidak bebas.

Frasa Nama + Frasa Nama( FN + FN )

Frasa Nama + Frasa Adjektif(FN + FA )



7












Frasa Nama + Frasa Nama( FN + FN )

Frasa Nama + Frasa Kerja( FN + FK )

Frasa Nama + Frasa Adjektif(FN + FA )

Frasa Nama + Frasa Sendi Nama( FN + FSN )

Pola binaanayat dasar



7












Frasa Nama + Frasa Kerja( FN + FK )

Frasa Nama + Frasa Sendi Nama( FN + FSN )



8

2.0 Konsep / definisi Frasa Kerja

2.1 Menurut Kamus Tatabahasa Dewan edisi keenam (2011), frasa kerja ialah binaan yangboleh terdiri daripada satu perkataan atau lebih dan kata kerja. Kata kerja boleh merupakankata kerja tak transitif atau kata kerja transitif. Contohnya frasa kerja adalah seperti :

Subjek Predikat1.

2.

3.4.

SufianBudak ituEmak

Dia

bermain.sedang belajar.makan nasi.

bekerja dengan amanah.

2.2 Menurut buku Tatabahasa Asas, maksud frasa kerja adalah sama dengan TatabahasaDewan. Maksud frasa kerja dalam ayat-ayat diatas mengandungi satu perkataan atau beberapaperkataan yang mengisi konstituen predikat. Kata kerja yang menjadi inti bagi frasa kerjaboleh terdiri daripada kata tunggal, kata terbitan, kata majmuk atau kata ganda.

Fungsi frasa kerja dalam ayat berdasarkan buku Tatabahasa Asas ini terbahagi kepada tigaiaitu :

a) Sebagai predikat. Contohnya :

Subjek Predikat Frasa Kerja1.

2.

3.4.

Perempuan itu

Kapal terbang dari MesirKakak saya

Budak itu

bertudung.akan mendarat tidak lama lagi.akan melanjutkan pelajaran di UPSI.sedang mengangkat beg sekolah.

b) Sebagai subjek

Frasa kerja dapat menjadi subjek ayat apabila frasa kerja itu berfungsi sebagai frasa nama.Hal ini selaras dengan rumus yang menetapkan bahawa apa-apa kata jika menjadi subjekayat, kata itu berfungsi sebagai frasa nama. Contonhnya :



9


2.

3.4.

Bermain

Beradap sopanMakan buah-buahanMembaca buku

dapat menyihatkan badanamalan yang mulia

mencantikkan kulit

menambahkan ilmu

c) Sebagai penerang

Frasa kerja juga berfungsi sebagai penerang apabila kata kerja itu mengikuti frasa nama.Frasa ini boleh hadir dalam bahagian subjek atau predikat. Contonhnya ;

Subjek Predikat1.

2.

3.

Emosi tidak terkawalKedudukan merekaTugas mengajar

merosakkan diri.dalam situasi berbahaya.Kerja yang mulia.


3.1 Menurut Tatabahasa Dewan binaan frasa kerja terdiri daripada dua jenis iaitu :

Frasa yang tidakmempunyai

objek

Frasa yangmengandungi

objek



9


2.

3.4.

Bermain



mencantikkan kulit

menambahkan ilmu

c) Sebagai penerang


Subjek Predikat1.

2.

3.





kata kerja yang tidak perlu disambut oleh sesuatufrasa nama sebagai objek untuk melengkapkannya.

Frasa kerja mengandungi kata kerja tak transitif.Contoh ayat : Mereka sedang tidur.

Frasa yang tidakmempunyai

objek

Frasa yang mengandungi objek, kata kerjanyadisambut oleh frasa nama sebagai objek untukmelengkapkan kata kerjanya.

Frasa kerja yang demikian mengandungi kata kerjatransitif. Objek diikuti oleh bahagian keterangan.

Amira makan ayam goreng itu.

Frasa yangmengandungi

objek



9


2.

3.4.

Bermain



mencantikkan kulit

menambahkan ilmu

c) Sebagai penerang


Subjek Predikat1.

2.

3.





kata kerja yang tidak perlu disambut oleh sesuatufrasa nama sebagai objek untuk melengkapkannya.

Frasa kerja mengandungi kata kerja tak transitif.Contoh ayat : Mereka sedang tidur.

Frasa yang mengandungi objek, kata kerjanyadisambut oleh frasa nama sebagai objek untukmelengkapkan kata kerjanya.

Frasa kerja yang demikian mengandungi kata kerjatransitif. Objek diikuti oleh bahagian keterangan.

Amira makan ayam goreng itu.



10

3.2 Manakala menurut Tatabahasa Asas, frasa terjadi dengan adanya kata kerja sebagai katainti. Terdapat dua jenis kata kerja yang telah membentuk dua jenis frasa kerja iaitu :


4.1 Berdasarkan Tatabahasa Dewan, binaan frasa tanpa objek adalah frasa kerja yang tidakmengandungi frasa nama sebagai objek. Ianya terdiri daripada satu jenis kata kerja sebagaiintinya yang disebut kata kerja tak transitif. Kata kerja tak transitif ialah sejenis kata kerjayang tidak perlu disambut oleh sebarang frasa nama sebagai objek untuk melengkapkannya.

Frasa nama sebagai objek ditakrifkan sebagai unsur yang mengikuti kata kerja transitif dalamayat aktif dan ayat demikian boleh mengalami proses pasif. Terdapat tiga jenis kata kerja taktransitif iaitu :

Frasa kerja

Frasa kerjatanpa objek Kata kerja tak transitif



10





Frasa kerjatak transitif

tanpapelengkap

berpelengkap

berpenerangtransitif

Kata kerja tak transitif

tanpa berpelengkap

berpelengkap

berpenerang



10





berpelengkap

berpenerang

tidak memeelukanapa-apa unsur sebagai

pelengkap

kata adjektif sebagaipelengkap

frasa sendi namasebagai pelengkap

kata nama sebagaipelengkap

kata nama sebagaipenerang diikuti katakerja tak transitif.



11

Frasa kerja yang mengandungi frasa nama sebagai objek ialah yang dibentuk oleh kata kerjatransitif sebagai intinya dan frasa nama yang mengikutinya kata kerja itu sebagai objek ataupenyambutnya. Frasa kerja yang mengandugi frasa nama sebagai objek boleh puladibahagikan kepada dua jenis iaitu :

Frasa kerja yang mengandungi frasa nama sebagai objek ialah yang dibentuk oleh katatransitif sebagai intinya dan frasa nama yang mengikuti kata kerja itu sebagai objek ataupenyambutnya.

Frasa kerja dengan satu objekContoh : Saya menjawab surat itu.

: Ubat itu untuk menyihatkan badan.: Kami mendekati bangunan itu.

Terdapat sejumlah perkataan yang berbentuk kata kerja tetapi membawa maknaadjektif. Perkataan ini boleh menerima kata penguat, dan frasa nama yangmengikutinya boleh digugurkan. Contohnya :1. Filem itu sungguh menyeramkan (kami). (boleh digugurkan)2. Keputusannya amat menggembirakan (saya). (boleh digugurkan)3. Saya percaya peristiwa semalam sangat menakutkan anda. (tidak boleh digugurkan)

Frasa kerja dengan dua objekFrasa kerja yang dibentuk oleh kata kerja transitif sebagai intinya boleh mengandungidua frasa nama yang menjadi objek kepada kata kerja itu. Objek-objek ini mempunyaifungsi yang berbeza-beza dan boleh disebut sebagai objek tepat dan objek sipi.

4.2 Merujuk Tatabahasa Asas, frasa kerja terbahagi kepada dua jenis iaitu frasa kerja taktransitif dan frasa kerja transitif.

Frasa kerja tak transitif : mengandungi kata kerja tak transitif sebagi intinya. Ianyatidak memerlukan frasa nama sebagai objek untuk melengkapkannya.Kata kerja tak

Frasa kerjadengan objek



11










Kata kerjatransitif

satu objek

dua objek



11











12

transitif dapat hadir bersama-sama kata bantu dan unsure keterangan. Frasa kerja taktransitif terbahagi kepada tiga, iaitu ;

i. Frasa kerja tak transitif tanpa pelengkapKata kerja dalam ayat jenis ini boleh berdiri sendiri dalam ayat dan tidak memerlukanpelengkap atau objek untuk menyempurnakan maksud ayat. Frasa kerja tanpapelengkap yang bertugas sebagai predikat dapat diperluaskan dengan menambahkanfrasa sendi nama, frasa nama atau frasa adjektif padanya. Tugas frasa lain adalahsebagai keterangan aiaitu frasa sendi nama. Contohnya :

Subjek PredikatFrasa kerja tak transitif Keterangan

1.

2.

3.

Budak ituCikgu Siti

Buku Solusi

keluar darihendak pindahakan terbit

rumah

dari sekolah ini.bulan depan.

Frasa kerja tak transitif jenis ini dapat diperluaskan dengan menambah frasa sendinama. Tanpa kata sendi nama ayat itu akan menjadi tidak gramatis. Contonhnya,1. Kami belum tahu tentang perkara itu

Kami belum tahu perkara itu2. Mereka bertemu dengan AhmadMereka bertemu Ahmad

ii. Frasa kerja tak transitif berpelengkapKata kerja jenis ini memerlukan pelengkap bagi membentuk frasa kerja tak transitif.Sekiranya unsur pelengkap tiada, kata kerja itu tidak mempunyai makna yanglengkap. Contonhnya ;1. Saya ada

Saya ada wang2. Amira menjadi

Amira menjadi guru



13

Ayat diatas tidak boleh dipasifkan kerana unsure yang boleh menjadi pelengkap terdiridaripada kata nama, kata adjektif dan frasa sendi nama. Unsur pelengkap ini terdiridaripada tiga jenis iaitu :a) Kata nama sebagai pelengkapb) Kata adjektif sebagai pelengkapc) Frasa sendi nama sebagai pelengkap.

iii. Frasa kerja tak transitif berpenerangFrasa jenis ini terdiri daripada binaan kata kerja tak transitif diikuti kata nama. Katanama itu bukanlah penerang tetapi adalah penerang. Kata nama tersbut bukalnlahobjek kerana ayat yang mengandunginya tidak dapat dipasifkan.

Frasa kerja transitifFrasa kerja transitif yang mempunyai frasa nama sebagai objek boleh terdiri daripadadua jenis, iaitu;a) Frasa kerja dengan satu objekFrasa dengan satu objek mengandungi kata kerja transitif dan disertai oleh frasa namasebagai penyambut. Contohnya :

Subjek Predikat(Frasa Kerja Transitif)

Kata kerja transitif Objek1.

2.

3.

Lori itu

Petani

Murid-murid

melanggar

membajaimenyiapkan

kucing.

sawah.

Latihan.

Dalam binaan frasa kerja transitif, antara kata kerja transitif dengan frasa namamenjadi objeknya tidak boleh disisipkan kata atau apa-apa frasa, kerana kata kerjatransitif terikat pada objeknya. Contohnya ;1. Bapa menatap sekejap muka adik saya. (tidak gramatis)

Bapa menatap muka adik saya sekejap. (gramatis)2. Penulis itu menggunakan juga nama samaran.(tidak gramatis)

Penulis itu menggunakan nama samara juga.(gramatis)



14

b) Frasa kerja dengan dua objekDua objek dapat menyertai kata kerja transitif untuk membentuk frasa kerja transitifyang bertugas sebagai predikat dalam ayat. Contonhnya :


Kata kerja transitif Objek tepat Objek sipi1.

2.

Ayah

Kamal

memberimembelikan

adikisterinya

wang saku.

baju.

Dalam ayat diatas, kata kerja transitif disertai oleh dua frasa nama yang menjadiobjek. Ayat-ayat tersebut dikatakan mempunyai dua objek, iaitu objek tepat iaituobjek yang menjadi penyambut dan objek sipi pula ialah tidak menjadi penyambutlansung kepada kata kerja dan hadir selepas objek tepat.


Kata kerja transitif Objek Keterangan1.

2.

Ayah

Kamal

memberimembelikan

wang saku

bajukepada adik.untuk isterinya.

Berdasarkan ayat diatas, frasa nama yang merupakan objek tepat dalam ayat menjadifrasa sendi nama yang berfungsi sebagai keterangan dalam ayat. Ini menunjukkanbahawa ayat yang mengandungi frasa kerja dengan dua objek boleh ditukar kepadaayat yang mengandungi frasa kerja dengan satu objek.

5.0 Perluasan Frasa Kata Kerja

5.1 Mengikut Tatabahasa Dewan, kedua-dua bentuk frasa kerja boleh mengandungi unsur-unsur lain di dalam binaan iaitu kata bantu dan unsur keterangan.



15

Frasa Kerja dengan Kata Bantu :

Dalam ayat, unsure kata bantu boleh disertai oleh kata penguat. Kata bantu menerangkan katakerja dari dua sudut makna mengikut makna yang didukung oleh kedua-dua jenis kata bantuiaitu :

Kata bantu aspekMenerangkan aspek waktu bagi kata kerja yang dilakukan, iaitu sama ada kerja ituakan, sedang, sudah, masih, baru, mula atau belum dilakukan. Kata bantu aspekterbahagi kepada tiga jenis aspek masa berdasarkan sama ada perbuatan itu sudah,sedang, atau belum dilakukan. Contohnya :

Kata Bantu Aspek

Sudah Dilakukan Sedang Dilakukan Belum Dilakukan

sudahtelah

pernah

baru

sedangmasih

mula

belumakan

UnsurFrasa Kerja



15




Kata Bantu Aspek


sudahtelah

pernah

baru

sedangmasih

mula

belumakan

Kata bantuaspek

ragam

Keterangan

-tempat/arah-waktu-cara

-Tujuan/harapan-alat

- penyertaan-hal

-bagai-frasa sendi nama-frasa adjektiffrasa nama

-frasa adverba



15




Kata Bantu Aspek


sudahtelah

pernah

baru

sedangmasih

mula

belumakan

aspek

ragam-tempat/arah

-waktu-cara

-Tujuan/harapan-alat

- penyertaan-hal

-bagai-frasa sendi nama-frasa adjektiffrasa nama

-frasa adverba



16

Kata bantu aspek dalam ayat adalah seperti yang berikut :1. Mereka sudah menonton wayang gambar itu.2. Saya pernah melihat orang itu.3. Ibu sedang memasak gulai.4. Matahari belum terbenam lagi.

Kata bantu ragamKata bantu ragam yang hadir sebelum kata kerja dalam frasa kerja ialah perkataanyang menerangkan ragam atau suasana perasaan sesuatu perbuatan itu dilakukan,misalnya sama ada seseorang itu mesti melakukan, hendak melakukan, atauberkeupayaan melakukan sesuatu perbuatan itu. Antara kata bantu jenis ini ialah :

hendak bolehmahu dapatharus mesti

enggan patut

mungkin

Contoh ayat dalam kata bantu ragam ini ialah :

1. Encik Abu hendak mengembara ke Mesir.

2. Dia mungkin tidak hadir ke majlis tersebut.3. Awak mesti berehat dahulu.

Kata bantu aspek tertentu boleh juga hadir bersama-sama kata bantu ragam secaraberderetan, baik secara mendahului atau mengikutinya. Contonhnya : Kata BantuAspek + Kata Bantu Ragam dan Kata Bantu Ragam + Kata Bantu Aspek.

Frasa kerja, sama ada mengandungi kata kerja transitif atau tak transitif boleh menerima ayatkomplemen. Apabila ini berlaku, ayat yang terbentuk ialah ayat majmuk. Contonhnya :

Frasa kerja transitif dengan ayat komplemen1. Orang itu menafikan bahawa barang-barangnya telah hilang.2. Kami menegaskan bahawa kejayaan bergantung pada usaha gigih.



17

Frasa kerja tak transitif dengan ayat komplemen1. Pak Ali berkata bahawa tetamu anaknya dari kota.2. Penceramah itu berasa bahawa tajuk itu sesuai untuk para pendengar.

Unsur Keterangan dalam Frasa KerjaUnsur keterangan dalam frasa kerja terdiri daripada unsure yang menerangkan kata denganlebih lanjut lagi. Unsur keterangan ini dikenali sebagai frasa adverba. Dalam ayat susunanbiasa, unsure keterangan hadir sesudah kata kerja. Bagi kata kerja transitif, unsur keteranganhadir selepas objek. Dari segi struktur binaannya, unsur keterangan terdiri daripada frasasendi nama, frasa adjektif, frasa nama dan kata adverba.

5.2 Mengikut Tatabahasa Asas, predikat frasa kerja dalam ayat tunggal boleh diperluaskandengan menambah :

Kata bantu aspekMenerangkan aspek waktu atau kala bagi sesuatu perbuatan. Kata bantu aspek bolehdibahagikan kepada tiga jenis aspek iaitu :

Kata Bantu Aspek

masa lampau masa kini masa hadapan

sudahpernah

telah

baru

sedangmasih

mula

belumakan

hendak

Frasa kerja

kata bantuaspek

ragam

keterangan -frasa sendi nama- frasa adjektif-frasa nama



18

Dua kata bantu aspek boleh digunakan secara serentak atau secara bergabung.Contohnya : belum pernah, telah pernah, baru sudah, masih belum, masih sedang, danlain-lain. Pergabungan ini bertujuan untuk membawa makna penegasan. Contohkehadiran kata bantu apek dalam ayat adalah seperti yang berikut :1. Adik sudah mandi.2. Kami telah menyiapkan tugasan itu.3. Siti masih belum menaip surat.4. Mereka belum pernah melalui jalan itu.

Kata bantu ragamKata bantu ragam ialah kata bantu yang menerangkan ragam atau perasaan bagisesuatu perbuatan. Yang berikut ialah kata bantu ragam mengikut maknanya.

Kata Bantu ragam

Makna Contoh Kata Bantu Ragam

Kemestian

KehendakKeupayaan

Kemungkinan

Kepastian

Keizinan

Keengganan

kepatutan

mesti, harus, wajib, perluhendak, mahu, inginboleh, dapatmungkin, barangkalitentu, pasti

boleh, engganenggan

patut

Kata bantu ragam juga boleh digunakan secara serentak. Selain itu, ada kata bantuaspek ertentu dapat bergabung dengan kata bantu ragam, sama ada mendahului katabantu ragam tersebut. Contohnya :1. Kamu mesti datang petang ini.2. Orang itu enggan membantu pengemis itu.3. Kita mesti boleh sampai esok.4. Kita masih boleh menyertai pertandingan itu.



19

Frasa kerja dengan keterangan

Frasa kerja boleh diperluaskan dengan keterangan. Keterangan ini berfungsi untukmenerangkan kata kerja dengan lebih lanjut. Dalam binaan ayat, unsure keterangan berada dihujung ayat, iaitu di belakang kata kerja, selepas objek bagi kata kerja transitif. Unsurketerangan boleh terdiri daripada frasa sendi nama, frasa adjektif dan frasa nama. Contohnya :

1. Ibu menghiris sayur dengan pisau. (keterangan dalam bentuk frasa sendi nama)

2. Lelaki itu berjalan cepat sekali. (keterangan dalam bentuk frasa adjektif)

6.0 Perbandingan

Tatabahasa Dewan Tatabasa Asas

Persamaan

Definisi : binaan yang boleh mengandungi satu kata atau lebih, dan intinya ialah kata kerja.Kata kerja yang membina frasa kerja : kata kerja tak transitif dan kata kerja transitifFungsi frasa kerja dalam ayat : sebagai subjek, predikat dan penerang

Perbezaan

Binaaan frasa :

Frasa kerja yang tidak mengandungiobjek: Frasa kerja tak transitif

Frasa kerja yang mempunyai objek: Frasa kerja transitif

Binaan frasa :

Frasa kerja transitif: frasa nama sebagai objek

Frasa kerja tak transitif: tidak memerlukan frasa namasebagai objek

Frasa kerja dengan kata bantu aspek : Sudah dilakukan

Sedang dilakukan

Belum dilakukan

Frasa kerja dengan kata bantu aspek : Masa lampau

Masa kini

Masa hadapan

Unsur keterangan dalam frasa kerja : Frasa nama

Frasa adjektif Frasa sendi nama

Frasa adverba

Unsur keterangan dalam frasa kerja : Frasa nama

Frasa sendi nama

Frasa adjektif



20

Frasa keterangan terbahagi kepada lapan

kumpulan :

Keterangan tempat/arah, waktu, cara,

tujuan/harapan, alat, penyertaan, hal, bagai.

Tiada

Unsur dalam frasa kerja : Kata bantu

Kata keterangan

Ayat komplemen


Kata keterangan

Pelengkap

Daripada perbandingan dalam tajuk ini, jelas bahawa frasa kerja, seperti juga frasa nama.Ianya merupakan satu binaan yang kompleks. Namun demikian satu kesimpulan boleh dibuattentang binaannya berdasarkan kedudukan unsur binaan frasa kerja yang terdapat dalamkamus Tatabahasa Dewan.

Binaan FrasaKerja

Frasa kerjatanpa objek




20


kumpulan :



Tiada


Kata keterangan

Ayat komplemen


Kata keterangan

Pelengkap


Frasa kerjatanpa objek

Kata Kerja TakTransitif

tanpapelengkap

berpelengkap


Kata Kerjatransitif

satu objek



20


kumpulan :



Tiada


Kata keterangan

Ayat komplemen


Kata keterangan

Pelengkap


tanpapelengkap

berpelengkap

penerang

satu objek

dua objek



21

Manakala binaan frasa yang terdapat dalam buku Tatabahasa Asas adalah seperti berikut :

Berdasarkan buku rujukan yang saya guna untuk membandingkan tentang frasa kerja ini sayadapati penerangan melalui Tatabahasa Dewan agak kompleks berbanding Tatabahasa Asas.Namun begitu isi yang disampaikan oleh penulis dalam buku Tatabahasa Asas agak mudahdifahami. Apabila diteliti kedua-dua buku ini mempunyai banyak persamaan dari segi binaanfrasa kerja ini tetapi cara penyampaiannya sahaja yang berbeza. Oleh itu agak sukar bagi sayauntuk mencari perbandingan antara dua buku ini. Perbacaan melalui peta konsep, jadual dangambarrajah diharap dapat diperbanyakkan lagi kerana melalui teknik ini pembaca lebihmudah memahami apa yang disampaikan oleh penulis.

Binaan Frasakerja

Kata kerja taktransitif

tanpa pelengkap

berpelengkap

kata namasebagai

pelengkapkata adjektif

sebagaipelengkap

kata sendi namasebagai

pelengkappenerang

Kata kerjatransitif Objek

satu objek

dua objek



22

7.0 Kesimpulan

Secara amnya, tatabahasa ialah teori bahasa sesuatu bahasa. Tatabahasa menjadi asas untukpenglahiran bahasa yang indah dan difahami oleh penggunanya. Oleh itu, bahasa dapatdieksploitasikan untuk mewujudkan gaya dan laras bahasa yang tersendiri. Dengan itu,tatabahasa mestilah tepat, lengkap, tuntas, lugas dan mudah difahami serta mencerminkankebolehan dalaman penutur jati yang ideal. Tatabahasa dirujuk sebagai peraturan atau hukumbahasa yang menentukan bahasa dapat berfungsi dengan baik, berkesan atau sebaliknya.Dengan perkataan lain, tatabahasa itu tidak lain daripada himpunan peraturan umum strukturbahasa yang meliputi bidang morfologi dan sintaksis.

Oleh demikian, fungsi tatabahasa ialah fungsi yang dibawa oleh perkataan atau frasa yangberlaku dalam ayat. Dengan lain perkataan, inilah yang dikatakan fungsi sintaktik sesuatuperkataan atau frasa. Fungsi tatabahasa secara khusus merujuk kepada subjek, predikat, objek,keterangan dan lain-lain. Walaupun terdapat banyak buku tatabahasa yang boleh dijadikanrujukan namun Tatabahasa Dewan (2008) telah dijadikan sebagai tatabahasa pegangan.Perkara sebegini diputuskan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia dalam institusipendidikan Malaysia. Ini membolehkan keseragaman pembelajaran dan pengajaran bahasaMelayu di semua institusi pendidikan. Tatabahasa pegangan penting dalam memartabatkansesuatu bahasa. Oleh itu, semua rumusan tersebut hendaklah dipatuhi agar pengguna bahasamenggunakan bahasa secara betul dan baik dalam menghasilkan ayat yang gramatis. Keadaanini bersifat lebih kepada preskriptif.



23

8.0 Bibliografi

Ahmad Khair Mohd Nor, Raminah Hj Sabran, Nawi Ismail, Mohd Zaini Othman dan Ton

Ibrahim, 2012. Tatabahasa Asas. Rawang: Persatuan Pendidikan Bahasa Melayu

Malaysia.

Ahmad Khair Mohd Nor, 2008. Pengantar Sintaksis Bahasa Melayu. Kuala Lumpur:

Utusan Publications and Distributors Sdn. Bhd.

Arbak Othman, 1984. Tatabahasa Bahasa Malaysia. Kuala Lumpur: Sarjana Enterprise.

Asraf Abdul Wahab (2007). Petunjuk Tatabahasa Bahasa Melayu. Petaling Jaya: SasbadiSdn. Bhd.

Hasan Alwi, Soenjono Dardjowidjojo, Hans Lapoliwa dan Anton M.Moeliono, 2000.

Tata Bahasa Baku Bahasa Indonesia Edisi Ketiga. Jakarta: Balai Pustaka.

Nik Safiah Karim, Farid M.Onn, Hashim Hj. Musa dan Abdul Hamid Mahmood, (2011).

Tatabahasa Dewan Edisi Keempat. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Zainal Abidin Ahmad (Zaba), 2000. Pelita Bahasa Penggal I-III Edisi Baharu. Kuala

Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

http://cikguhanz.blogspot.com/2011/09/perkamusan-dan-terjemahan.html

Documents

Bml 3063 Sintaksis