40
VOOR UW TEGELWERKADVIEZEN WWW.OMNICOL.INFO Lissenveld 18 Postbus 167 4940 AD Raamsdonksveer Tel.: 0162 58 68 00 Fax: 0162 58 68 88 [email protected] www.layher.nl Meer Mogelijk. Het systeem voor steigers. IN DIT NUMMER jaargang 9 / nummer 3 maart 2012 Professional tools for your profit Just one click away! www.toolprof.nl Bezoek onze website voor de beste bouwmaterialen- aanbiedingen! De grootste en veiligste tool-webshop van Nederland! 5 UAV 2012 van kracht duurzaamheidscore 13 Oude kerk krijgt vakwerkdak 14 Duurzaam gebouw met veel flexibiliteit 19 Vierde editie beurs S&F @work 21 Productnieuws pbm’s 25 Woonwijk op het water EN VERDER 26 Bouwkosten 33 Bouwgebreken 31 Fiscaal en personeel 37 Productnieuws TEL.: 024 - 648 84 84 zie www.bia-beton.nl (Vellingkant)-lijmblokken Metselblokken Gevelstenen Profielstenen Splitstenen BIA-ECO blokken Nieuw BIA LockBlock POROTHERM PORISO LIJMEN Iedereen kan het! www.wienerberger.nl Perfect Foam Scan de QR-code voor meer info! www.perfectfoam.nl Van dozenschuiver naar kennispartner Goed beschermd werken in de zon De moderne bouwmaterialenhandel is de status van dozenschuiver al lang voorbij en schuift ook in het bouwproces steeds verder naar voren. Kennis toevoegen is het adagium en dat geldt zeker voor Raab Karcher. Deze toeleverancier ontwikkelde Greenworks; een duurzaamheidsconcept met groene producten. In 2012 moet er zelfs een ‘GreenWorks Academy’ verrijzen waar Raab Karcher samen met haar toe- leveranciers aan klanten kan laten zien wat er met het duurzaamheidslabel allemaal mogelijk is. Lees verder op pagina 10 De afgelopen tien jaar is het aantal gevallen van huid- kanker gestegen van 15.000 naar 40.000 per jaar. Dat blijkt uit cijfers van KWF Kankerbestrijding. Voor de ruim half miljoen mensen die beroepsmatig buiten wer- ken in Nederland, zijn de risico’s navenant hoog. Vooral mensen met huidtype 1 of 2 lopen risico’s in de zon. Nu de lente en zomer weer naderen is het weer tijd voor extra aandacht voor bescherming tegen uv-straling. Lees verder op pagina 17 i www.altrex.com/steigerweken of scan de QR-code! EK Voordeel tijdens de Altrex SteigerWeken! 5 maart t/m 15 mei 2012

BouwTotaal maart 2012

Embed Size (px)

DESCRIPTION

BouwTotaal o.a. Raab karcher ontwikkel,Duurzaam gebouw met veel flexibiliteit, goed beschermd werken in de zon

Citation preview

Page 1: BouwTotaal maart 2012

VOOR UW TEGELWERKADVIEZEN

WWW.OMNICOL.INFO

Lissenveld 18Postbus 1674940 ADRaamsdonksveer

Tel.: 0162 58 68 00Fax: 0162 58 68 88

[email protected] www.layher.nl

Meer Mogelijk. Het systeem voor steigers.

I N DIT NUMMER

jaargang 9 / nummer 3maart 2012

Professional tools for your profit Just one click away!

www.toolprof.nl

Bezoek onze website voor de beste bouwmaterialen-

aanbiedingen!

D e g r o o t s t e e n v e i l i g s t e t o o l - w e b s h o p v a n N e d e r l a n d !

5 UAV 2012 van kracht duurzaamheidscore

13 Oude kerk krijgt vakwerkdak

14 Duurzaam gebouw met veel flexibiliteit

19 Vierde editie beurs S&F @work

21 Productnieuws pbm’s 25 Woonwijk op het water

EN VERDER

26 Bouwkosten 33 Bouwgebreken 31 Fiscaal en personeel 37 Productnieuws

TEL.

: 024

- 6

48 8

4 84

zie www.bia-beton.nl

(Vellingkant)-lijmblokken

Metselblokken

Gevelstenen

Profi elstenen

Splitstenen

BIA-ECO blokken

Nieuw BIA LockBlock

PorothermPoriso lijmen

Iedereen kan het!

www.wienerberger.nl

Perfect FoamScan de QR-codevoor meer info!

www.perfectfoam.nl

adv. 1/32 65x45mm Bj.indd 1 12-12-11 12:18

Match.nlBouwvacatures voor bouwprofessionals

Van dozenschuiver naar kennispartner

Goed beschermd werken in de zon

De moderne bouwmaterialenhandel is de status van dozenschuiver al lang voorbij en schuift ook in het bouwproces steeds verder naar voren. Kennis toevoegen is het adagium en dat geldt zeker voor Raab Karcher. Deze toeleverancier ontwikkelde Greenworks; een duurzaamheidsconcept met groene producten. In 2012 moet er zelfs een ‘GreenWorks Academy’ verrijzen waar Raab Karcher samen met haar toe-

leveranciers aan klanten kan laten zien wat er met het duurzaamheidslabel allemaal mogelijk is.

Lees verder op pagina 10

De afgelopen tien jaar is het aantal gevallen van huid-kanker gestegen van 15.000 naar 40.000 per jaar. Dat blijkt uit cijfers van KWF Kankerbestrijding. Voor de ruim half miljoen mensen die beroepsmatig buiten wer-ken in Nederland, zijn de risico’s navenant hoog. Vooral mensen met huidtype 1 of 2 lopen risico’s in de zon. Nu de lente en zomer weer naderen is het weer tijd voor extra aandacht voor bescherming tegen uv-straling.

Lees verder op pagina 17

i

www.altrex.com/steigerweken of scan de QR-code!

EK Voordeel tijdens de Altrex SteigerWeken!

5 maart t/m

15 mei 2012

Page 2: BouwTotaal maart 2012

Met IsoBouw heeft u het sterkste fundament.

IsoBouw brengt nieuwe ideeën in praktijk. Met PowerKist®.

www.isobouw.nl/PowerKist

Door steeds goed naar u te luisteren, komt IsoBouw telkens met doordachte,

innovatieve oplossingen. Die zorgen ervoor dat u makkelijker, sneller en

voordeliger kunt werken. Zo staat onze PowerKist® garant voor 0% klappers!

Dankzij de geïntegreerde PS-wapening is hij de sterkste in de markt met

een betrouwbaarheid van 100%. Maar het zijn ook de slimme details die

een wereld van verschil maken. Zoals geïntegreerde hoekstukken en een

messing-groefaansluiting. Meer weten over onze innovaties? Kijk op onze

website of maak een afspraak: 0493-49 81 11.

sterkste fundament.

IsoBouw brengt nieuwe ideeën in praktijk.

Door steeds goed naar u te luisteren, komt IsoBouw telkens met doordachte,

innovatieve oplossingen. Die zorgen ervoor dat u makkelijker, sneller en

garant voor 0% klappers!

Dankzij de geïntegreerde PS-wapening is hij de sterkste in de markt met

een betrouwbaarheid van 100%. Maar het zijn ook de slimme details die

een wereld van verschil maken. Zoals geïntegreerde hoekstukken en een

Kijk op onze

IsoBouw brengt nieuwe ideeën in praktijk.

WT_ZS_265 x385.indd 1 11-09-2009 15:58:05

Page 3: BouwTotaal maart 2012

3ACTUEEL

‘Bouwteam beste voor verminderen faalkosten’Gevraagd naar de meest succesvolle contractvorm om faalkosten te verminderen, noemt de helft van de marktpartijen uit de bouw het bouwteam. Momenteel vindt ge-middeld 40 procent van de projecten al plaats via deze vorm van bouwen. Voor de ko-mende jaren verwachten de meeste marktpartijen bovendien dat dit toeneemt. Dit blijkt uit onderzoek van BouwKennis.

De bouw is een complexe sector met veel verschillende partijen en deelprocessen. Juist in de afstemming van die processen gaat het regelmatig mis. Zo is er vaak te weinig aandacht voor de uitvoerbaarheid van ontwerpen en laat de voorbereiding te wensen over. Veel werken worden onvol-ledig voorbereid waardoor in een later stadium technische aanpassingen nodig zijn. Hierdoor ontstaan er forse faalkosten, die volgens schattingen uiteenlopen tus-sen 10 en soms wel 35 procent van de om-zet. Om deze vermijdbare kosten terug te dringen, moet het gefaseerde karakter van het bouwproces worden doorbroken. Een mogelijke manier hiervoor is het werken met een contractvorm, zoals bouwteam, DBFM(O) of Turn-key. Deze bieden elk spe-cifieke voordelen die bijdragen aan het te-rugdringen en voorkomen van faalkosten.

Bouwteam meest effectiefOp de vraag welke contractvorm markt-partijen het meest succesvol achten bij het verminderen van faalkosten, noemt bijna de helft het bouwteam. Een bouw-team verenigt een aantal partijen in een vroeg stadium van de bouw die vanuit hun specifieke deskundigheid regelmatig overleggen. Het doel hiervan is ontwerp en realisatie van een bouwproject sneller en vooral beter te laten verlopen, onder andere doordat partijen van elkaar leren. Grofweg vijf procent van de marktpartijen wijst op Turn-key bouwen of DBM als meest succesvolle contractvorm. Gemid-deld één op de tien partijen geeft aan dat geen enkele contractvorm kan bijdragen aan het verminderen van faalkosten.Ervaring, of een gebrek hieraan, speelt vanzelfsprekend een belangrijke rol bij het percentage bedrijven dat een bepaalde contractvorm wel of niet succesvol acht voor het verminderen van faalkosten. Par-tijen blijken in de praktijk inmiddels vaak (gemiddeld 42 procent) in bouwteam te werken, gevolgd door Turn-key, waarmee 13 procent ervaring heeft.

Deelname verplichtHet bouwteam wordt door de markt over-tuigend gezien als meest succesvolle con-tractvorm om faalkosten te verminderen. Bij een aanzienlijk deel van de projecten wordt momenteel ook al in bouwteam

gewerkt. Daarnaast zijn de verwachtingen voor de toekomst gunstig. Om deze ver-wachtingen uit te laten komen en faalkos-ten terug te dringen, moet het bouwteam

zijn aantrekkelijkheid behouden voor zijn belangrijkste deelnemers. Momenteel bestaat er discussie in de markt rondom de invloed die de nieuwe Aanbestedingswet hierop uitoefent.Hoogleraar bouwrecht en directeur van het Instituut voor Bouwrecht Monika

Chao stelde onlangs dat door de wet de aantrekkelijkheid van het werken in bouwteam voor aannemers verdwijnt. Het bouwteam zou voor wat het gebruik door de overheid betreft, onmogelijk worden gemaakt. De gedachte hierachter is dat de aannemer momenteel bereid is kosten- en uitvoeringsdeskundigheid in te brengen, omdat hij als eerste en enige in het vooruitzicht gesteld wordt dat hij een prijsaanbieding voor de uitvoering mag doen, onder de voorwaarde dat prijsover-eenstemming wordt bereikt.In de toelichting op een artikel in de nieuwe wet staat echter dat de aannemer zijn expertise mag inbrengen ten gunste van het project in de ontwikkelfase. De uitvoering moet echter opnieuw worden aanbesteed. Als de opdracht tot uitvoe-ring opnieuw moet worden aanbesteed, verdwijnt een grote prikkel om mee te werken aan het bouwteam en hiermee ook de kracht van het bouwteam zelf.

ToekomstIn mei 2011 bleken aannemers B&U volgens het onderzoek nog grote ver-wachtingen te hebben van het werken via bouwteam. 56 procent noemt een bouwteam de meest succesvolle contract-vorm bij het verminderen van faalkosten en een even groot deel verwacht dat er de komende jaren meer bouwopdrachten worden uitgevoerd via deze contractvorm. Mits de wet niet tussentijds nog wordt

aangepast, is het te hopen dat er vanuit de markt of het Rijk een manier wordt gevon-den die de deelname van de aannemer in het bouwteam niet verhindert.

Meest succesvolle contractvorm bij verminderen faalkosten (in %)Hoofdaan-nemer B&U

Architect Ontwikkelaar Corporatie Installateur Advies- en bouwmanage-ment

Overheid

Bouwteam 56 53 52 52 40 36 20Turn-key 5 3 3 5 2 6 8DBM 6 2 7 7 0 7 0DBFM(O) 5 6 0 2 5 4 4DBFM 1 3 1 2 0 7 2D&B 3 2 7 0 0 1 2Geen 8 11 12 9 10 23 8Weet niet/ geen mening

16 21 17 24 44 16 57

Bron: BouwKennis Jaarrapport Nederland 2011/2012, juni 2011

De economische malaise probeer ik altijd angstvallig te vermijden in de redactionele kolommen en mijn column. De bouw heeft posi-tief nieuws nodig en geen negatief nieuws, is mijn overtuiging. Er zijn bouwbladen die volgens mij straks in een diep gat vallen als er geen negatief nieuws meer te melden valt, maar daar zal BouwTotaal geen last van hebben. Toch vraag ik me af wanneer de bodem zal zijn bereikt. Vooral het ontbreken van concrete licht aan het eind van de tunnel doet pijn. Wekelijks lees ik berichten van bedrijven die landelijk of in mijn regio mensen moeten ontslaan of zelfs de deuren moeten sluiten. Nu heb ik zelf verbouwingsplannen bij mijn woning en de architect vertelde me dat hij zelfs al is gebeld door aan-nemers die willen weten hoe het staat met ‘die verbouwing’. Ik weet niet of ik daar nu blij mee moet zijn. Enkele aannemers zal ik uitnodigen om een prijsopgave te doen en ik vermoed dat die prijzen wel eens erg laag kunnen zijn. ‘Nou, dat is toch mooi?’, hoor ik u denken. Ja, zo op het eerste gezicht wel, maar het betekent dus ook dat aannemers voor kostprijs of wellicht zelfs onder kostprijs bij mij aan de slag gaan. Kunnen zij dan nog wel de gewenste kwaliteit leveren en gaat het bedrijf niet halverwege de bouw failliet? Allemaal zaken waar je als opdrachtgever op bedacht moet zijn. Toch zijn de lage prijzen ook een stimulans voor woningeigenaren om juist nu te investeren in verbouwin-gen en uitbreidingen. Mits de wonin-geigenaren zich laten begeleiden door een deskundige partner, liggen daar volop kansen voor marktpartijen. Ook bouwbedrijven kunnen daar van profiteren, indien ze in staat zijn om kleinschalige projecten winstgevend aan te pakken. Dat vraagt flexibili-teit en procesbeheersing. Want wie het kleine niet eert is het grote niet weert…

Frank de GrootHoofdredacteur

Hoe diep moeten we gaan?

Volg ons op:

@bouwtotaal

www.bouwtotaal-online.nl

Projectbegeleiding en garantie

Voor bouwprofessionals

PCI Tegellijmsystemen en bouwchemische producten

www.basf-cc.nl/PCI

n Adviezenn Technische ondersteuningn Training voor verwerkersn Projectgarantie van 10 jaar op systemen

projectbegeleiding en garantie 132x94_Opmaak 1 22/02/12 13:36 Pagina 1(Advertentie)

Page 4: BouwTotaal maart 2012

AC20_ «IMR» format : 265 x 385_ BOUWTOTAAL_ VERSION 2012_HOL-NL _ PPQ _ V1 _ 100%

Kleiner, dunner, beter : dát is technologische vooruitgangWaarom zou het voor uw isolatiematerialen anders zijn?

ACTIS, DUNNE MULTIREFLECTERENDE ISOLATIEACTIS heeft de weg van de vooruitgang gekozen bij de ontwikkeling van een exclusieve isolatietechnologie voor daken, zolders, muren en vloeren: een dun, refl ecterend meerlaagse isolatiemiddel dat zowel ’s zomers als ’s winters een uitstekend thermisch comfort biedt. ACTIS meet de thermische effi ciëntie van haar isolatiematerialen aan de hand van een methode die gebaseerd is op testen in werkelijke gebruiksomstandigheden. Met de eenvoudig te plaatsen dunne isolatiematerialen van ACTIS kunt u ruimte besparen maar bent u alsnog verzekerd van een duurzame en effi ciënte isolatie.

Voor meer informatie kunt u contact openen met 06-46612360 of kuntu een e-mail sturen aan [email protected] kunt u een bezoek brengen aan onze website www.actis-isolation.com

FABRIQUE EN

MA

NU F A C T U R E D

IN

France

RC

S C

AR

CA

SS

ON

NE

38

0 9

86

26

5

AC20_2012_IMR_265x385_Bouwtotaal_HOL-NL.indd 1 01/02/12 09:25

Page 5: BouwTotaal maart 2012

5ACTUEEL

Maurice van SanteING Economisch Bureau

[email protected]

Bedrijfsnieuws

Online kanaal wint steeds meer marktaandeelIn de renovatiemarkt zijn vooral veel kleine bouwbedrijven actief. In deze markt worden werkzaamheden vooral verkregen door mond-tot-mond reclame. Ook hier neemt, net als in de detailhandel, het marktaandeel van het online kanaal toe. Steeds vaker plaatsen particulieren hun klusopdrachten op internet waar vakmannen dan via openbare aanbe-steding op de opdrachten kunnen bieden. Veruit de belangrijkste speler in deze markt is Werkspot.nl maar ook via Marktplaats bieden particulieren hun opdrachten aan. De verschillende soorten opdrachten zijn zeer divers. In drie jaar tijd is het aantal bouw-gerelateerde opdrachten dat op Werkspot.nl geplaatst wordt opgelopen van circa 30.000 in 2008 naar bijna 170.000 in 2011. De waarde van een opdracht was in 2011 gemiddeld € 2.100,- Totaal werd er zo in 2011 naar schatting voor bijna € 600 miljoen aan opdrachten via internet vergeven. Dit is circa 5% van de totale verbouw- en onderhoudsmarkt en naar ver-wachting zal het aandeel de komende jaren verder toenemen.

Stiho en Giebels onder één dakOp 16 februari 2012 openden Stiho en Giebels gezamenlijk hun deuren op bedrijventerrein Laagraven te Nieuwegein. Na een verbou-wing van de bestaande Stiho-vestiging, nam ook Giebels haar intrek in het pand. Hiermee zijn er twee specialisten voor de aannemerij onder één dak te vinden. Met een breed en diep assortiment bouwmaterialen, hout, plaat, ijzerwaren en gereedschappen. Hier-mee is de vierde locatie Stiho-bouwplein in het land een feit.

Na eerder onderzoek van Stiho kwam naar vo-ren dat bouwers in de volledige keten steeds meer op zoek zijn naar tijdswinst bij het in-koopproces. Inkopen bij meerdere specialisten is een tijdrovende bezigheid. Daarom opende in 2009 de eerste Stiho-bouwplein in Amster-dam Amstel. Na de tweede Stiho-bouwplein in maart 2011 in Amsterdam Houthavens en op 2 februari 2012 de derde in Beverwijk, volgde nu de vierde locatie in Nieuwegein.De nieuwe locatie Stiho-bouwplein is te vinden op Laagraven 44 te Nieuwegein. Bij Stiho-bouwplein kan men zeer efficiënt afha-len, uiteraard is het ook mogelijk materialen te laten bezorgen. Stiho en Giebels zijn beide onderdeel van De Stiho Groep. Stiho is een distributieve groothandel die de aannemerij van bouwmaterialen, hout en plaat voorziet. Giebels is een leverancier van kwaliteitsmer-ken in ijzerwaren en gereedschappen voor de bouw.

Finnforest heeft nu Metsä WoodDe houtindustriegroep Metsäliitto Group verandert haar naam in Metsä Group en heeft een nieuwe huisstijl. De namen van de onderliggende divisies zijn ook gewijzigd. De nieuwe namen en de nieuwe identiteit vormen de laatste fase in een herstructure-ring van de groep. Het doel van het proces is geweest om een uniforme en concurrerende houtwerkende industriegroep te vormen.

De naam Metsä integreert alle sectoren duidelijk in een verenigde Metsä Group. De groep richt zich op vijf kernactiviteiten: hout-producten, cellulose, karton, tissue en papier, rondhout & bosdiensten. Metsäliitto Wood Products Industry, internationaal Finnforest, is nu Metsä Wood.De nieuwe huisstijl heeft geen invloed op de structuur van de groep of de juridische status van de bedrijven. De naam van de moedermaatschappij, Metsaliitto Cooperative, verandert niet en dus blijft het een coöperatie. Het nieuwe logo - een elandkop die nobel het bos in zijn gewei draagt en het woord Metsä (het Finse woord voor bos) - en de nieuwe huisstijl communiceren dat de Metsä Group een verantwoordelijke en vernieuwende bos-verwerkende industrie is die zijn oorsprong respecteert en sterker is dan voorheen. Metsä Group is een coöperatie van circa 125.000 bos-eigenaren, opgericht in 1934, met een omzet van 5,4 miljard euro en 13.000 werknemers. De belangrijkste grondstof is hernieuwbaar hout geteeld in duurzame Scandinavische bossen.

Bron: Werkspot.nl, bewerkt door ING Economisch Bureau

Figuur Procentuele verdeling van aantal opdrachten op Werkspot.nl, 2011

Stuken & Sierpleister

11%

Schilder & Afw erking

10%

Badkamer & Toilet7%

CV, Water & Gas7%

Kozijnen, ramen & deuren

7%

Daken & Dakgoten7%

Vloeren6%Timmerw erken

6%

Bestrating5%

Elektra5%

Aanbouw & Opbouw

4%

Tegels zetten3%

Metselen & Voegen3%

Keukens3%

Overig13%Dakkapellen &

Dakramen2%

Sloopw erkzaamheden2%

UAV 2012 van kracht Sinds 19 januari 2012 is de nieuwe versie van de ‘Uniforme Administratieve Voor-waarden voor de uitvoering van werken’ (UAV) vastgesteld. Voor wie het niet weet: de UAV zijn de meest gebruikte contractu-ele bepalingen in de Nederlandse bouw. Naar schatting wordt er met de UAV per jaar rond de vijftig miljard euro bouwom-zet vastgelegd. Actualisering van de oude UAV 1989 leek geen overbodige luxe.

Goed beschouwd is de UAV 2012 inhoude-lijk niet meer dan een lichte herziening en actualisering van de UAV 1989. De terminologie is hier en daar aangepast aan de tijd en de jurisprudentie van de Raad van Arbitrage is in de nieuwe tekst verwerkt. Praktisch gezien is het handig dat de bepalingen nu samengevoegd zijn met de technische tegenhanger, de UAV-TI (Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van Technische Instal-latiewerken 1992 (UAVTI 1992).

Belangrijkste wijzigingen op een rij De nieuwe voorwaarden hebben niet

alleen betrekking hebben op de uitvoe-ring van werken, maar ook op uitvoe-ring van technische installatiewerken. De reikwijdte van de UAV 2012 is daar-mee verbreed ten opzichte van de UAV 1989. De UAV-TI 1992, die betrekking hebben op de uitvoering van technische installatiewerken, zijn grotendeels in de UAV 2012 geïntegreerd.

De aannemer is na oplevering in be-ginsel niet meer aansprakelijk. Er zijn echter twee uitzonderingsgevallen. Tot vijf jaar na oplevering kan de aannemer nog aansprakelijk zijn als er sprake is van verborgen gebreken. Daarnaast kan de aannemer tot tien jaar na oplevering aansprakelijk zijn, als het werk instort of dreigt in te storten, dan wel als het werk ongeschikt is geraakt of ongeschikt dreigt te raken voor de bestemming waarvoor het bedoeld is en een en ander slechts kan worden verholpen of voorko-men door het treffen van zeer kostbare voorzieningen.

§5 lid 5 UAV 1989 is geschrapt. Dat was de bepaling over de aansprakelijkheid van de opdrachtgever, voor niet of niet tijdige levering van bouwstoffen van een voorgeschreven leverancier, of van

bouwstoffen door de opdrachtgever voorgeschreven.

Ook de regeling met betrekking tot bestekswijzigingen (paragraaf 36) is enigszins aangescherpt. Toegevoegd is, dat als de opdrachtgever bestekswij-

zigingen wenst, de aannemer slechts een verhoging van de prijs kan vragen, wanneer hij de opdrachtgever tijdig heeft gewezen op de noodzaak van een uit de bestekswijziging voortvloeiende prijsverhoging.

Het bedrag van het standaard kor-tingsbedrag voor te late oplevering is gewijzigd in 60 euro per dag. Het is de vraag in hoeverre dat in de praktijk relevant is. In bestekken wordt immers vaak de hoogte van dit kortingsbedrag aangepast. Als dat echter niet gebeurt, geldt het genoemde standaard kortings-bedrag. Vaak zal dat onvoldoende zijn om vertragingsschade gedekt te krijgen.

Hoewel er dus van ingrijpende herzienin-gen geen sprake is, zijn er nog wel wat meer wijzigingen.

Bron: Pascal Willems, Advocaat bij De Haij & van der Wende advocaten

Vernieuwing door jongeren in de bouwNa het succes van 2011 gaat Project Participations ook in 2012 weer van start. Hierbij denken jongeren mee over de ontwikkelingen in de bouwbranche. Project Participati-ons is een beursconcept waarin men aandelen kan kopen in projecten. Deze projecten zijn opgesteld en worden uitgevoerd door de leden van De NieuwBouw.

Dit project geeft bedrijven en branchege-noten de kans om mee te doen in projecten die daadwerkelijk uitgevoerd gaan worden en voor de gehele branche voordelen opleveren. De leden van De Nieuwbouw hebben deze projecten aangeleverd en zullen deze ook tot een goed einde bren-gen. De NieuwBouw is het netwerk van een nieuwe generatie professionals in de bouwsector. Jonge werknemers van opdrachtgevers, aannemers, ingenieurs- en adviesbureaus en kennisinstellingen wer-ken aan vernieuwing van de sector.Door mee te doen aan Project Participati-ons wordt bedrijven de kans geboden om aan te geven dat het belangrijk is dat de jonge generatie over deze onderwerpen nadenkt. Daarnaast is dit voor de partici-perende bedrijven en hun medewerkers een unieke kans om op een makkelijke en goedkope manier kennis en een netwerk te

vergaren.Project Participa-tions zal in de middag van 19 april plaatsvin-den in de zeer toepas-selijke setting van The Creative Factory te Rotterdam. Degenen die zeker willen zijn van een van een plek of meer informatie willen ontvangen, kunnen een bericht stu-ren naar [email protected].

Informatie: kijk op www.denieuwbouw.bnl en www.creativefactory.nl

Page 6: BouwTotaal maart 2012

WAAROM VERWIJDEREN WAT GOED IS?

Modern renoveren is duurzaam, milieuvriendelijk en energiebesparend renoveren. Indien mogelijk laten we daarom het bestaande

dak intact. Vaak voldoet de bestaande dakopbouw nog steeds, maar heeft deze slechts een upgrade nodig om te voldoen aan de

hedendaagse eisen. Deze upgrade bieden wij door het toevoegen van het juiste renovatie-element. Wij zien renoveren niet als

afbreken, maar als toevoegen. Geen afval, geen tijdverspilling. Wij geven de woning een extra modern jasje om te voldoen aan de

hedendaagse eisen. Gemakkelijk, nietwaar?

WWW.OPSTALAN.NL

VOOR ELKE SITUATIE

EEN OPLOSSINGMODERN RENOVEREN BEGINT MET OPSTALAN

Page 7: BouwTotaal maart 2012

7ACTUEEL

Bedrijfsnieuws

Eerste volledig gecertificeerde grind, zand en betonbedrijf op CO2-prestatieladderDe Van Nieuwpoort Groep uit Gouda scoort voor haar onderdeel Van Nieuwpoort Grint en Zand niveau 3 op schaal van 1 tot 5 van de CO2-prestatieladder. De andere drie onderde-len, Betonson, Van Nieuwpoort Betonmortel en Oosterbeek EPS, hebben reeds in 2011 deze score behaald. De Van Nieuwpoort Groep is hiermee het eerste volledig gecertificeerde grind, zand en betonbedrijf op de CO2-prestatieladder.

Het certificaat op basis van de CO2-presta-tieladder van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO) is uitgegeven door Lloyds en geeft inzicht in de ecologische voetafdruk die de organisatie achterlaat. Tom van den Nieuwenhuijzen, manager MVO en Duurzaamheid Van Nieuwpoort Groep: ‘We streven ernaar om de ecologische afdruk continu waar mogelijk te verkleinen. Naast deze diepgewortelde visie, is Van Nieuwpoort dagelijks bezig met vooruitstrevende initiatieven die hieraan bijdragen. Zo staat Van Nieuwpoort Grint en Zand aan de wieg van een keteninitiatief om samen met de relatieschippers te werken aan een duurzamere binnenvaart. Hierdoor krijgt het bedrijf, samen met de schipper, inzicht in de reductiemogelijkheden op het gebied van emissies en energiegebruik van het schip. De resultaten uit de pilot zullen we beschikbaar stellen aan de leden van de NVLB, zodat ook anderen in de branche dit initiatief kunnen oppakken.’

CertificeringWat betreft de certificering CO2-prestatielad-der kijkt SKAO voornamelijk naar ketenini-tiatieven, het verduurzamen van de bedrijfs-voering en de CO2-uitstoot van leveranciers. Niveau 3 van de CO2-prestatieladder houdt in dat de ecologische voetafdruk van Van Nieuwpoort in 2010 goed in kaart is gebracht. Duidelijk wordt de invloed van de diverse aspecten van de bedrijfsvoering van de Van Nieuwpoort Groep op de CO2-footprint. Daarnaast, dat er een helder beeld is geschept van de keten en de eigen stromen van de organisatie. Dit alles onderbouwd door over-zichtelijke interne en externe rapporten. Hoe hoger het niveau binnen de CO2-prestatieladder, hoe meer de focus van micro (intern) naar macro (de gehele keten) wordt gelegd. Van den Nieuwenhuijzen: ‘De CO2-prestatieladder fungeert als gesprekspartner. Het certificaat geeft inzicht wat betreft de verbeterpunten op het gebied van CO2-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. Het gaat daarbij met name om mogelijkheden op het gebied van energiebesparing, het efficiënt ge-bruik maken van materialen en het gebruik van duurzame energie. Hiermee kan de on-derneming haar energieverbruik reduceren en daarmee haar ecologische voetafdruk.’ De Van Nieuwpoort Groep uit Gouda heeft een aantal jaar geleden besloten haar CO2-footprint, de ecologische afdruk van het bedrijf op aarde, elk jaar te willen verkleinen. Denk daarbij aan het reduceren van energie-verbruik, CO2-uitstoot, grondstofverbruik en transportkosten. De Van Nieuwpoort Groep en dochter Betonson zijn onder andere lid van MVO Nederland, de Climate Neutral Group en de Dutch Green Building Council. Daarnaast heeft het bedrijf met Tom van den Nieuwenhuijzen sinds het voorjaar van 2010 een manager MVO en Duurzaamheid in dienst.

Zie ook http://www.van-nieuwpoort.nl of http://cotwee.nl

84 prefab badkamers binnen acht wekenVoor de Viva! Zorggroep realiseert De Groot Vroomshoop Bouwsystemen momenteel een nieuwe interimvoorziening. Ondanks de forse afmetingen, het gebouw heeft een oppervlak van 4250 m2 over twee verdiepingen, ligt de uitdaging bij de levering van 84 badkamers. Het bedrijf uit Vroomshoop prefabriceert namelijk de 84 badkamers binnen acht weken.

Het aantal badkamers en de tijdsdruk op het werk waren de belangrijkste redenen om te kiezen voor prefabricage. Badkamers zijn in een gebouw uiterst complexe ruimtes waar ook nog eens veel disciplines samen moeten komen. De badkamers zijn seriematig geprodu-ceerd in een productiehal van De Groot

Vroomshoop. Alle disciplines werken hierdoor optimaal samen. Het bouwen, installeren, tegel zetten, afmonteren en transportgereed maken van de badka-mers zijn zo perfect op elkaar afgestemd. Dit alles heeft, naast een sterke daling van de faalkosten, ook geleid tot een ab-soluut minimum aan transport en afval.

Dit sluit goed aan op het MVO beleid van het bedrijf.De badkamers worden volledig ingeseald en ‘plug & play’ op de bouwplaats ge-plaatst. Pas op het allerlaatste moment in de afbouwfase worden de badkamers geopend.

Innoverend installeren

Voorzitter Marcel Engels van UNETO-VNI over-handigt het eerste exemplaar van het boek ‘In-noverend installeren’ aan zijn collega Ed Nijpels van NL Ingenieurs.

Op de vakbeurs VSK in Utrecht heeft UNETO-VNI voorzitter Marcel Engels het eerste exemplaar van het boek ‘Innove-rend Installeren’ uitgereikt aan Ed Nij-pels, voorzitter van NL Ingenieurs. Het boek, een coproductie van UNETO-VNI en Opleidingsfonds OTIB, bevat basiskennis over het innovatieproces en geeft installa-teurs praktische tips om zelf met innova-tie aan de slag te gaan.

Bij de overhandiging van het boek ‘Innove-rend installeren’ aan Ed Nijpels benadrukte Marcel Engels het belang van innovatie voor de bedrijfstak. Engels: ‘Een branche die innoveert kan de toekomst met ver-trouwen tegemoet zien. Het boek laat zien dat onze leden daar volop mee bezig zijn.’ Engels verwacht dat veel MKB-installateurs dankzij het boek aan de slag gaan met in-novatie: ‘Het boek zet je aan het denken en laat zien dat innovatie zowel in kleine als in grote bedrijven kan plaatsvinden.’Ed Nijpels benadrukte het maatschappelijk

belang van de installatiebranche: ‘De leden van UNETO-VNI staan in de frontlinie

bij het oplossen van problemen als het terugdringen van de CO2-uitstoot en de zorgkosten. Daarvoor verdienen zij en hun brancheorganisatie alle waardering.’

Inhoud boek‘Innoverend Installeren’ bestaat uit vier onderdelen. Deel 1 behandelt de theorie achter het innovatieproces, deel 2 helpt ondernemers om de kansen voor innovatie te herkennen en deel 3 bevat tips om de gesignaleerde kansen om te zetten in tast-bare resultaten, waarbij vooral samenwer-king onmisbaar is. Het belangrijkste deel van het boek is deel 4. Hierin wordt aan de hand van concrete business cases een beeld gegeven van innovaties die tot stand zijn gebracht door leden van UNETO-VNI. Voorbeelden daarvan zijn: de groene instal-lateur, het ontwikkelen van duurzame kantoorgebouwen, onafhankelijke energie-levering en de installateur als provider.

Het boek is te bestellen via de webshops van Opleidingsfonds OTIB en UNETO-VNI. Kijk op www.otib.nl of www.uneto-vni.nl.

‘Bimmen’ bevordert ketenintegratieBrancheorganisatie UNETO-VNI begint samen met Bouwend Nederland, NL Ingenieurs en de Bond van Nederlandse Architecten een project met TNO om de kennis op het ge-bied van BIM (Building Information Model) een impuls te geven. De betrokken branches zien ‘bimmen’, ofwel virtueel bouwen, als dé manier om ketensamenwerking te reali-seren. De looptijd van het project, dat onder andere bestaat uit voorlichtingsbijeenkom-sten en evenementen, bedraagt minimaal een jaar.

BIM is een informatiemodel dat wordt gebruikt om alle informatie over een bouw-werk met andere partners in een project te kunnen delen en samen in hetzelfde

3D-model te ontwerpen. Hierdoor neemt de kans op ontwerpfouten drastisch af en gaan faalkosten fors omlaag. Ook biedt BIM kansen voor integraal ontwerpen, aange-zien de expertise van de installateur al in een vroegtijdig stadium wordt ingezet. BIM bestaat al enige tijd, maar is nog lang niet overal bekend of ver genoeg doorgevoerd om de voordelen echt te kunnen benutten. Vooral voor kleinere bedrijven lijken de investeringen om met BIM te werken hoog. Die drempel willen de vier betrokken bran-ches met TNO gaan verlagen.

Activiteiten Het project omvat een groot aantal activitei-ten, waaronder voorlichtingsbijeenkomsten

en het samenstellen van publicaties. Om de bekendheid van ‘bimmen’ te vergroten worden specifieke activiteiten georgani-seerd, zoals de (internationale) BIM-maand en een BIM-model van het jaar verkiezing. Daarnaast worden specifieke deelthema's onderzocht, zoals juridische aspecten van BIM-samenwerking, de werking van object-bibliotheken, mogelijkheden van automa-tische modelanalyse en de noodzakelijke aanpassing van werkmethoden. De kennis-overdracht binnen het project vindt plaats binnen een kleine groep deelnemende be-drijven, de zogenoemde technologieclusters. Het project blijft beperkt tot het overdragen van technologische kennis. Het contract dat de brancheorganisaties hebben afgesloten is een zogenoemd BrancheInnovatieContract (BIC). Dit is een projectvorm die TNO speciaal voor het MKB in het leven heeft geroepen en die wordt ondersteund door het Ministerie van Econo-mische Zaken, Landbouw en Innovatie.

Page 8: BouwTotaal maart 2012

Waarom? Omdat een FAAY-wand aan elke geluidsisolatie-eis uit het Bouwbesluit kan voldoen.

De wandpanelen hebben een hoge dichtheid, dankzij een geperste vlasvezelkern die aan

weerskanten is afgewerkt met gipsplaten. Met de keuze uit verschillende paneeldikten bereikt

u de geluidsisolatie die uw project nodig heeft. FAAY is gewoon de béste wand als het gaat om

geluidsisolatie. Meer weten? Kijk op www.faay.nl of bel met (0347) 376624.

De slimste wanden voor

[geluidsisolatie]

Page 9: BouwTotaal maart 2012

9ACTUEEL

In een tijd van schaarste aan werk en overvloed aan werknemers is het wijs om een strenge selectie aan de poort te doen. Dus niet op één paard wedden, maar meerdere kandidaten uitnodigen voor een gesprek. Wil je drie goede kandidaten selecteren dan heb je misschien wel twintig potentiële kandidaten nodig waaruit je kunt kiezen. Hoeveel tijd/geld je er in moet steken om die twintig te bemachtigen is per bedrijf verschillend, maar bezint eer ge begint…

Wat heb je echt nodig?Als je denkt dat je veel te veel werk hebt en er daarom een personeelslid bij nodig denkt te hebben is het wel goed om je af te vragen: wat heb ik echt nodig? Moet ik dat wel door een nieuwe medewerker laten doen? Kan een machine het werk overnemen? Kan een computer het werk overnemen? Kan een collega het werk overnemen? Wil je zelf het werk overnemen? Moet je überhaupt het werk als bedrijf nog wel willen doen? Als je daar allemaal niet uitkomt kan het wijs zijn om eens met je medewerkers om de tafel te gaan en de groep met voorstellen te laten komen.Mocht je dan uiteindelijk besloten hebben dat er een nieuwe ‘kracht’ bij moet komen dan begint een tijd- en geldrovende klus. Advertenties zetten of een werving & selectiebureau inschakelen. Of aan je personeel vragen of ze nog iemand weten. Als je je dan door de sollicitaties heen hebt gewerkt, mag je eerst alle afwijzingen versturen. Dan weet je tenminste wie je niet wil. Van de groep die overblijft kies je er dan drie uit waarmee je in gesprek gaat. De anderen informeer je natuurlijk dat ze niet afgewezen zijn, maar in de wacht zitten. En dan de eerste gesprekken. Waar let je allemaal op? Eerste indruk? Hoe geeft de kandidaat een hand? Let je op opleiding of is werkervaring het belangrijkst? De werknemer van 22 jaar oud met twaalf jaar werkervaring en die HBO-geschoold is bestaat nog steeds niet, dus verwacht die ook niet aan tafel. Daarna de tweede gesprekken en uiteindelijk kiezen (vergeet niet de rest netjes af te wijzen zonder een lullige reden op te geven).Toch is het heel wijs om een strenge selectie aan de poort te doen. Je moet/wilt er jaren mee gaan werken en je stopt er met name in het eerste jaar veel energie in om de persoon ‘eigen’ te maken in de bedrijfscultuur, werkzaamheden en klan-tenkring. Wat sla je jezelf voor het hoofd als je deze selectie niet heel strak doet. Dat je geen referenties hebt nagebeld of dat je geen kopie van een diploma hebt gevraagd en gecheckt.

Bezint eer ge begint aan personeel en selecteer aan de poort van je eigen bedrijf.

C.J. (Cor) Spronk

SB&AWerving & Selectie / Detacheren / AdviesTwitter: @bouwpersoneel en @techpersoneelwww.SBenA.nl

Strenge selectie aan de poort

Aluminium Centrum lanceert AluminiumCoach.nlHet Aluminium Centrum heeft in samenwerking met M2i en vijf deelnemende bedrij-ven de website AluminiumCoach.nl gelanceerd. Deze website is een interessante en in-formatieve website voor iedereen die wil gaan werken met aluminium, inspiratie op wil doen over de mogelijkheden en kennis op wil doen over aluminium en de legerin-gen.

AluminiumCoach.nl is ingericht met een ‘Legeringswijzer’, ‘Nieuwe Ontwikkelin-gen’, een ‘Ontwerpwijzer’ en een rubriek genaamd ‘How It’s Made’. De rubrieken Legeringswijzer en Nieuwe Ontwikke-lingen richten zich specifiek op alumini-umlegeringen. De Legeringswijzer is een hulpmiddel waarbij voor iedere toepassing of bewerking een geschikte legering wordt aangewezen. Na het invoeren van selec-tiecriteria als sterkte, lasbaarheid, bewerk-baarheid en anodiseerbaarheid, worden de geschikte aluminiumlegeringen gefilterd uit de database. Met dit snelle hulpmiddel kunnen bedrijven hun klanten informeren, of men kan zelf op onderzoek uitgaan, welke legering zij kunnen toepassen voor hun ontwikkeling. In de Legeringswijzer staan veel standaard

legeringen. Deze worden actueel gehouden en afgestemd op het groeiende marktaan-bod aan ‘speciale’ legeringen. In de rubriek ‘Nieuwe Ontwikkelingen’ worden nieuwe legeringen uit- en toegelicht. Daarnaast worden nieuwe ontwikkelingen uit diverse sectoren op de website beschreven met de nadruk op de legeringen die hiervoor wor-den gebruikt en waarom deze geschikt zijn.

OntwerpwijzerVan de productvormen en bewerkingen tot aan de vele oppervlaktebehandelingen; alle tips & tricks voor een product met aluminium worden in de Ontwerpwijzer behandeld. In How It`s Made wordt aan de hand van tekst, afbeeldingen en video’s uitgelegd waar aluminium vandaan komt, hoe het wordt geproduceerd en welke

productvormen met welke techniek wor-den geproduceerd. De AluminiumCoach is een interessante en informatieve website voor iedereen die wil gaan werken met aluminium, inspiratie op wil doen over de mogelijkheden en kennis op wil doen over aluminium en de legeringen.De AluminiumCoach.nl is in samenwer-king met Almet Nederland, Anox, Garfield Aluminium, Hydro Aluminium Rolled Products en Melis Metaalgieterijen Melis mogelijk gemaakt.

Kijk voor meer informatie op, www.aluminiumcoach.nl.

Eerste HR Ready certificaten zonweringsfabrikantenOp woensdag 18 januari 2012 lanceerde de branchevereniging voor zonwering Romazo de kwaliteitskeurmerken HR Zonwering en HR+ Zonwering. Stichting Kwaliteit Gevelbouw (SKG) overhandigde de eerste HR Ready certificaten aan Sunmaster en PBS. Dit certificaat geeft aan dat de systemen van deze fabrikanten geschikt zijn voor instal-latie als HR-zonwering. Het kwaliteitskeurmerk krijgt het systeem pas na montage door een gecertificeerd bedrijf.

Uit recent onderzoek van TNO blijkt dat de automatische regeling van HR Zonwering zeer effectief is voor energiebesparing. Hierbij kan de EPC van een gebouw tot 10% worden verlaagd. HR Zonwering zelf zegt niets over de fysieke eigenschappen van het product, maar het gaat om het warmtewerend effect dat het gelabelde product heeft. HR Zonwering betreft alle soorten functionele automatisch geregelde zonwering die een genormeerde directe invloed heeft op de beperking van warmte-toetreding.SKG heeft de kwaliteitseisen onder andere opgesteld op basis van g-waarde, wind-vastheid en automatische besturing. De g-waarde geeft de prestatie aan van een combinatie van glas en zonwering en is beter bekend onder de oude benaming ZTA, de zontoetredingswaarde. Bovendien moet het product nog voldoen aan eisen op het gebied van windvastheid en besturing.

Olaf van Panhuys, directeur SKG, overhandigt het HR Ready certificaat aan Sunmaster.

Een windkracht tot en met 5 Beaufort mag geen problemen opleveren. Een harde eis voor het label is dat de zonwering is voorzien van een automatisch besturings-systeem dat ‘overruled’ kan worden door handbediening. SKG stelt dat de aanvang van de seizoenen handmatig mag worden ingesteld. Het uitreiken van de HR Ready certificaten is een mooie eerste mijlpaal in het certi-ficeringstraject. De volgende stap is dat de montagebedrijven een HR certificaat uitgereikt krijgen van SKG. Om hieraan te voldoen, zet Romazo onder andere een cursusprogramma op. Uiteindelijk leidt dit certificeringstraject dat SKG controleert

Olaf van Panhuys, directeur SKG, overhandigt het HR Ready certificaat aan PBS.

WWW.HITACHI-POWERTOOLS.NL

HITACHI’S ANTWOORD OP COMFORTABEL WERKEN: UVP

UVP (User Vibration Protection)is het door Hitachi zelf ont-wikkelde anti-vibratiesysteem. Met name machines voor zwaarwerk worden uitgerust met ditunieke systeem.Zoals de DH40MRY. Een boor-hak-breekhamer met UVP voor het laagste vibratieniveau in zijn klasse (volgens Europese normering). En… de hoogste boorsnelheid en slagkracht in zijn klasse. In koffer.

DH40MRYBOOR-HAK-BREEKHAMER MET SDS-MAX OPNAME40 mm / 950 W / 10,5 Joule

tot het kwaliteitskeurmerk HR of HR+ Zonwering.

(Advertentie)

Page 10: BouwTotaal maart 2012

10Bedrijf in beeld

Raab Karcher ontwikkelt duurzaamheidscore

Van dozenschuiver naar kennispartnerDe moderne bouwmaterialenhandel is de status van dozenschuiver al lang voorbij en schuift ook in het bouwproces steeds verder naar voren. Kennis toevoegen is het adagium en dat geldt zeker voor Raab Karcher. Deze toeleverancier ontwikkelde Greenworks; een duurzaamheidscon-cept met groene producten. In 2012 moet er zelfs een ‘GreenWorks Aca-demy’ verrijzen waar Raab Karcher samen met haar toeleveranciers aan klanten kan laten zien wat er met het duurzaamheidslabel allemaal mo-gelijk is.

Ook Raab Karcher voelt natuurlijk de gevolgen van de economische malaise in de bouw, maar het bedrijf ziet dat ook als uitdaging om het dienstenpakket uit te breiden. ‘We focussen nu vooral op de renovatiemarkt, want die is stabiel tot stijgend. In dat segment werken veel MKB-bedrijven en zzp’ers. Het assortiment van onze BouwShops is ook op die doelgroep afgestemd. In deze BouwShops organiseren we regelmatig demoavonden en kennis-sessies’, vertelt Bernard Wessel, directeur Marketing & Inkoop van Raab Karcher. ‘Die kennissessies organiseren we onder andere samen met Werkspot.nl, waarmee we een samenwerkingsovereenkomst hebben ge-sloten. Werkspot.nl is een marktplaats voor klussen, die opdrachtgevers en vakmensen bij elkaar brengt. Werkspot vertelt dan iets over online ondernemen en wij informeren de bezoekers over de toegevoegde waarde die wij als Raab Karcher kunnen bieden. Tevens organiseren we met producenten van bouwmaterialen gratis toegankelijke demoavonden in onze BouwShops. Tussen 17:00 en 20:00 uur geven producenten uitleg over de verwerking van bouwma-terialen. Met een hapje en een drankje combineren we het nuttige met het aange-name.’Architecten en opdrachtgevers kunnen eveneens bij Raab Karcher terecht voor ondersteuning bij hun keuze van de juiste bouwmaterialen, zegt Wessel. ‘Er zijn

in Nederland vijf vestigingen met een Archihome. Dat is het innovatieve kennis-centrum voor architect en opdrachtgever. Hier vindt men een zeer breed assortiment esthetische en duurzame bouwmaterialen en kijken onze projectadviseurs met de klant mee op welke wijze deze materialen het beste binnen een project passen. Deze adviezen zijn fabrikant neutraal: dus het beste product passend bij de gewenste toe-passing en budget. Om kennis te delen or-ganiseert Archihome diverse studiedagen waarbij kennis van duurzaamheidsconcep-ten, noviteiten en technische informatie worden overgedragen. Kortom; wij bieden als bouwmaterialentoeleverancier veel meer dan alleen bouwmaterialen. Wij kun-nen nog zulke goede producten voor een aantrekkelijke prijs bieden, zonder al deze ondersteunende diensten, zouden we niet onderscheidend zijn. Waarde toevoegen aan de keten; daar gaat het om.’

Onafhankelijk adviesRaab Karcher verkoopt dus niet alleen bouwmaterialen, maar adviseert ook over het gebruik daarvan. Waar komt die kennis vandaan? ‘Van de fabrikanten’, zegt Wessel. ‘Die kennis verzamelen wij en is onderge-bracht bij onze productspecialisten.’ Maar hoe bewaak je dan de kwaliteit van al die producten? ‘Door kritisch te kijken naar ons assortiment. We hebben de laatste twee jaar het aantal leveranciers teruggebracht

van 2.600 naar 1.000! Meerdere leveran-ciers leveren namelijk dezelfde producten. We hebben daarom een beoordelingsys-teem voor leveranciers ontwikkeld, waarbij we kijken naar zaken als innovativiteit, betalingscondities, bonussen, prijzen, mar-keting, duurzaamheid, bereidheid mee te werken aan training en opleiding van onze mensen en natuurlijk kwaliteit. Als wij kiezen voor een leverancier dan verwach-

ten we dat die leverancier ook voor ons kiest. Samen adviseren we dan de klant. We hoeven echt geen vijf fabricaten lijm te leveren; twee is voldoende.’Het assortiment is verdeeld in twaalf productgroepen. De productgroepmanager van iedere groep zorgt ervoor dat hij samen met de leveranciers de kennis up-to-date houdt. Wessel: ‘Wij hebben de ambitie om kenniscentrum te zijn. Dat betekent dat je dus moet investeren in je organisatie. Daarnaast is het van belang dat onze com-merciële mensen een objectief advies uit-brengen aan de klant. Dat kan alleen door deze mensen veelvuldig te trainen. Ook de uitgebreide digitale catalogus biedt veel informatie voor klanten. Daarbij streven we er naar om onze klanten zo efficiënt mogelijk te laten werken. Het voornaamste middel dat daarvoor wordt ingezet is E-business. Hierin wordt veel tijd en geld gestoken. Binnenkort zullen we dan ook van start gaan met een Web-shop.’

Duurzame productenSinds 1 januari 2011 biedt Raab Karcher onder de naam ‘Greenworks’ een volledig assortiment aan duurzame producten voor de bouw. Dat assortiment bevat ondertus-sen meer dan honderd producten van meer dan vijftig leveranciers. Het promoten van duurzame producten is het gevolg van Maatschappelijk Verantwoord On-dernemen (MVO) dat onderdeel is van de bedrijfsvoering. ‘Dertig tot veertig procent van het jaarverslag van Saint-Gobain gaat over duurzaam ondernemen. Dat geeft wel aan welk belang er aan wordt gehecht’, aldus Wessel.Hij legt uit: ‘Bij de samenstelling van het assortiment Greenworks producten is zorgvuldig gekeken naar de duurzame kenmerken van een product, de koers die de overheid vaart op het gebied van duur-zaamheid en de milieuprestaties van het product. Hierbij wordt de gehele levenscy-clus van een product in ogenschouw geno-

Bernard Wessel, directeur Marketing & Inkoop van Raab Karcher: ‘Uitstekende producten voor een aantrekkelijke prijs is de basis, maar kwaliteitsbe-wustzijn en kennis van verwerking van onze producten is cruciaal.

Page 11: BouwTotaal maart 2012

Raab Karcher ontwikkelt duurzaamheidscore

Van dozenschuiver naar kennispartner

Raab Karcher in ’t kortBouwmaterialentoeleverancier Raab Karcher is onderdeel van de Franse multinational Saint-Go-bain, wereldleider op het gebied van bouwmaterialen. Het handels-huis heeft in Nederland 42 vesti-gingen en beidt een assortiment van 150.000 verschillende produc-ten, waarvan 25.000 uit voorraad leverbaar. Het bedrijf levert bouw-materialen voor de agrarische sec-tor, betonproducten (zoals stenen, blokken, lateien, keerwanden, op-sluitbanden, tegels, molgoten, wa-pening en mortels), producten voor het bouwen van binnenwan-den en buitengevels, het afwerken daarvan (zoals stukadoorsmateria-len, tegels, systeemplafonds, gips-kartonplaten en gevelbekleding), bouwproducten (zoals daglicht- en woningventilatiesystemen), chemi-sche bouwproducten (egaliseren, lijmen, repareren, reinigen en be-schermen), dakbedekking voor plat-te en hellende daken, isolatiema-terialen, hout, plaatmaterialen en houtachtige gevelbekleding. Ook levert men een breed assortiment producten die toepasbaar zijn bin-nen de grond-, weg- en waterbouw en milieusector. Raab Karcher le-vert tevens prefab systemen, zoals betonnen funderingen en kelders, complete casco’s, systeemvloeren, systeemdaken, houtskeletbouwele-menten, schoorstenen, cellenbeton en overige prefab bouwdelen.Naast de Raab Karcher vestigin-gen, behoren ook de vestigingen van Galvano Groothandel BV (bad-kamers), Van Keulen (toeleverings-bedrijf hout en bouwmaterialen in Amsterdam en omgeving), Tegel-groep Nederland (keramische te-gels) en het Zeeuwse Jager Tolhoek (bouwmaterialen) tot Saint-Gobain Distribution in Nederland.

men; van het onttrekken van grondstoffen aan de natuur tot en met de verwerking van afval na de sloop van een gebouw.’Voor elk Greenworks product is er een

productinformatieblad opgesteld waarop direct te lezen is aan welke duurzame kenmerken het product voldoet. Het biedt onder meer informatie over grondstoffen, productie, toepassing, verpakking en certi-ficaten. Het productinformatieblad bevat tevens twee labels, te weten de ranking in de rekeninstrumenten GPR Gebouw en Greencalc+ en de Greenworksscore. Ook wordt aangegeven of het product één of meer keurmerken heeft zoals: Dubokeur, Natureplus, EU Ecolabel, PEFC, FSC, Cradle to Cradle, MRPI en Leadership in Energy & Environmental Design (LEED). Het label voor de ranking in rekeninstrumenten geeft de branchegemiddelde milieubelas-ting van het betreffende product binnen het toepassingsgebied weer. De score is afkomstig uit de materialen database van de rekeninstrumenten.

GreenworksscoreDe Greenworksscore is door Raab Karcher zelf ontwikkeld. Wessel: ‘Het is een metho-de om de duurzame materiaal- en produc-tie eigenschappen inzichtelijk te maken. We hebben daartoe tien eigenschappen geselecteerd. Onze specialisten kennen dan op basis van objectief meetbare criteria en kwantificeerbare gegevens van de leveranciers een score van nul, één of twee punten toe aan iedere eigenschap (zie voorbeeld, red.). De maximale Greenworks-score is dus 20. Op basis van de Greenworks informatiebladen is het mogelijk het meest geschikte ‘groene’ product te kiezen voor een project. Daarbij kan de insteek per pro-ject variëren. De nadruk kan bijvoorbeeld liggen op hergebruik of recycling van ma-terialen, scores in de rekeninstrumenten, bepaalde vereiste certificeringen of juist op de producteigenschappen bij verwerking en onderhoud. Raab Karcher sluit met

Greenworks aan op de huidige regelge-ving en rekeninstru-menten. Het is tot stand gekomen na overleg met diverse partijen, met name Rijksoverheid, GPR Gebouw, Green-calc+ en BREEAM-NL. Omdat duurzaamheid en regelgeving dyna-mische processen zijn, worden Greenworks, de methode en het productassortiment, regelmatig geactualiseerd.’De duurzame producten worden ge-promoot bij de gehele bouwkolom van voorschrijvende partijen, overheden op-drachtgevers tot aan de bouwers. ‘Het is na ruim een jaar een groot succes. Greenworks is een handige tool voor architecten en aannemers. Die hoeven niet meer uit te zoeken of de producten duurzaam zijn. Dat hebben wij al voor ze gedaan. We geven daarbij alleen een duurzaamheidsniveau aan. De architect of opdrachtgever moet vervolgens zelf bepalen wel niveau hij of zij wenst. Er worden ook veel producten door leveranciers aangemeld, maar veel daarvan komen niet in aanmerking. We laten ons niet beïnvloeden door leveranciers’, verze-kert Wessel.De volgende stap is de opening dit jaar van de eerste ‘GreenWorks Academy’. Veel wil Wessel er nog niet over loslaten, omdat het idee nog nieuw is. Hij besluit: ‘Wat ik wel kwijt wil is dat we in de Academy klanten informeren en trainen in duurzame totaal-oplossingen voor nieuwbouw en renovatie. De eerste Greenworks Academy is in Breda en wordt medio dit jaar operationeel.’

Bernard Wessel: ‘Waarde toevoegen aan de ke-ten; daar gaat het om!’

11Bedrijf in beeld

Page 12: BouwTotaal maart 2012

GegarandeerdVakmanschap

Een dakdekker mag zich pas een

Dakmeester noemen als hij is aan gesloten

bij de Stichting Dakmeester: een netwerk

van deskundigheid als het om daken gaat.

Een Dakmeester staat garant voor advies,

goede service en perfecte oplossingen

voor een probleemloos kwaliteitsdak.

U kunt rekenen op:

• De zekerheid dat het dak voldoet aan de

prestatie-eisen volgens het bouwbesluit

• | Optimale verwerking van hoogwaardige

producten

• Garantie op product én arbeid

www.dakmeester.nl

WWW.RIJPLATEN.NL

LOONDIENSTSERVICE VOOR ZORGELOOS WERKEN

Payrollen is ook in de bouween voordelige oplossingPayroll Intermediair werkt � exibel en is kostprijsverlagend.U betaalt alleen de verloning van gewerkte uren. Het ziekterisico wordt overgenomen en u heeft geen administratieve lasten.

Hoeveel ú kunt besparen? Vraag een vrijblijvende off erte op maat!

WWW.PAYROLL-INTERMEDIAIR.NL | T 088-0027350

NBINederlands Bouwkosten Instituut

UURLONEN 2012Wat zijn uurlonen per werksoort per provincie!

Het uurloon is een van de belangrijkste onderdelen van een begroting.In dit onderzoek zijn de uurlonen per werksoort/vakgebied per provincie onderzocht. Gebruik ik wel het juiste uurloon. Zit ik niet te hoog of te laag. Hoe bereken ik mijn uurloon. Wat is het uurloon voor het vakgebied waar we in werkzaam zijn. Alle werksoorten/vaklieden van bouwbedrijf tot klusbedrijf, grondwerk tot installatiebedrijven, van groot tot klein en van werkzaamheden nieuwbouw tot onderhoud. Iedereen die met uurlonen te maken heeft en opdrachtgevers tot uitvoerende, betaal ik niet teveel of bereken ik niet te weinig.

Prijs e-Book: € 14,99 (excl. BTW)

Voor meer info of bestellen kijk op:

WWW.BOUWBOEKEN.NL

Bouwboeken.nlPowered by Nederlands Bouwkosten Instituut

Postbus 189 - 7000 AD DOETINCHEM - T 085-4010460

Bekijk BouwTotaal nu ook online!

www.bouwtotaal-online.nl

NIEUW!

Bekijk BouwTotaal nu ook online!

www.bouwtotaal-online.nl

Page 13: BouwTotaal maart 2012

13TECHNIEK

Oude kerk krijgt vakwerkdakDe Elleboogkerk in Amersfoort werd in 2007 door brand verwoest. De gemeente laat de Elleboogkerk in de oorspronkelijke vorm herbouwen, waarbij het interieur echter aan moderne eisen zal worden aangepast. In het oog springt vooral het driedimensionale vakwerk waarmee het dak wordt gereconstrueerd. Dit vakwerk bestaat uit gelamineerde houten ‘potloden’, die verbonden worden door stalen connectoren.

De Elleboogkerk dateert uit 1820 en werd tot 1963 gebruikt als kerk. Daarna werd de kerk voor verschillende doeleinden gebruikt: architectenbureau, wooninforma-tiecentrum, Museum Flehite en Fotoforum. In 1998 kwam het Armando Museum erin.

Op 22 oktober 2007 woedde er een grote brand in de kerk. Een aantal jaren werd er niks aan gedaan, totdat gemeente Amers-foort besloot dat het kerkcasco moest worden gerestaureerd en herbouwd. Cor Bouwstra, architect bij Verlaan & Bouwstra vertelt dat deze restauratie uniek is: ‘Het gaat hier om een gebouw, waar alleen de muren van resteren.’Van Norel Bouwgroep voert als hoofdaan-nemer de restauratie van de kerk uit. De Groot Vroomshoop Gelijmde Houtcon-structies werd al in het voortraject door Prouw Constructiebureau betrokken bij ontwikkeling van de draagconstructie van de Elleboogkerk. Hierna werd door dit bedrijf de engineeringopdracht verworven en uiteindelijk ook de realisatie van de gehele constructie, inclusief de Lignatur dakelementen. Deze constructie heeft De Groot Vroomshoop ontwikkeld in samen-werking met adviesbureau H.E. Lüning te Doetinchem.

Lastig procesDe dakelementen vormen een specialis-tisch driedimensionaal vakwerk, waarbij nauwkeurig procesmanagement van belang is om het restauratieproces goed te laten verlopen. Het opbouwen van de constructie is namelijk een lastig proces, omdat er rondom de kerk geen ruimte is. Daardoor is er geen plaats voor materieel en moest er een enorme steiger in de kerk worden gebouwd. Verder is er geen plek voor opslag en op vrijdag is er een markt, waardoor er geen aanvoer mogelijk is. Allemaal zaken waar rekening mee moet worden gehouden tijdens de uitvoering van de werkzaamheden. ‘Alles is anders bij dit project’, zegt Johan-Paul Borreman, be-drijfsleider bij De Groot Vroomshoop. ‘Het is zeker geen alledaags werk.’

ConstructieDe constructie bestaat uit gelamineerde houten ‘potloden’, die verbonden worden door stalen connectoren van 170 kg. Het gebruik van connectoren van deze omvang en dit gewicht is uitzonderlijk. De potloden

zijn gemaakt van PEFC gecertificeerd Euro-pees vuren hout, voorzien van twee lagen Drywood Woodstain VV. Door de brand zijn de muren uitgezet en scheef gaan staan. Houten muurplaten worden aan de con-

nectoren bevestigd, zodat de muren op hun plek kunnen worden gezet en gehouden. Het dak is van Lignatur. Lignatur staat voor een innovatief hightech houtbouwsys-

teem voor vloeren en daken. De vloer- en dakelementen worden samengesteld uit volhouten vuren lamellen. Deze vloer- en dakelementen zijn bijzonder geschikt

wanneer meerdere bouwfysische aspecten in één element samen moet komen, zoals isolatie, brandwering, geluidsabsorptie, tril-ling en geluidsreductie. René van Wel, hoofd commercie bij De Groot Vroomshoop Gelijmde Houtcon-structies geeft aan dat de constructie met de 170 kg zware connectoren en de inge-lijmde draadeinden van M48 uniek is: ‘Deze ingelijmde draadeinden zijn constructief getest bij de TU in Eindhoven’. Al deze bijzondere technieken zorgen er voor dat risicomanagement een belangrijke factor wordt. Johan-Paul Borreman vertelt dat de constructie maar één montagevolgorde heeft: ‘Wanneer je hier van afwijkt, dan

klopt de gehele constructie niet meer’. Vol-gens Cor Bouwstra was de samenwerking daarom erg belangrijk: ‘Omdat het geen standaardoplossing was, is de samenwer-king tussen fabrikant, constructeur en architect van groot belang’.Ben Wolters, projectleider bij Van Norel Bouwgroep, geeft tot slot aan dat hij naast de constructie ook de uitstraling van de

buitenkant uniek vindt: ‘De dakpannen zijn hergebruikte pannen, dus de uitstra-ling is oud. Tevens is het uniek dat zowel de luchtbehandeling als de verwarming in de nieuwe vloer zijn verwerkt.’ De Elle-boogkerk in Amersfoort moet in het laatste kwartaal van 2012 zijn herbouwd.

Door de vroegtijdige samenwerking tussen Marx & Steketee architecten bv, Verlaan & Bouwstra architecten en De Groot Vroomshoop Gelijmde Houtconstructies kon er een uitdagen-de constructie worden ontworpen voor de Elle-boogkerk, die in 2007 afbrandde.

Door de brand zijn de muren uitgezet en scheef gaan staan.

De constructie bestaat uit gelamineerde houten ‘potloden’, die verbonden worden door stalen con-nectoren van 170 kg.

Page 14: BouwTotaal maart 2012

14TECHNIEK

Tussen de hoge flats uit de jaren zestig in Veenendaal is de nieuwe MFA een opval-lend gebouw, met zijn ronde vorm, en de bruingrijze beplating van de fors overste-kende luifel en het hogere schuine dak. De ronde vorm benadrukt de alzijdigheid van het gebouw: het keert geen van de omlig-gende wijken de rug toe. Bovendien zorgt het voor een compact gebouw, belangrijk in het kader van een energiezuinig gebouw.Van de oorspronkelijk gevraagde twee gebouwen maakte Marlies Rohmer er één: ‘Een gymzaal is meestal een gesloten ge-bouw. Door deze in het midden te situeren en de overige functies eromheen te leggen, ontstaat een betere interactie met de omge-ving. Bovendien vormen deze ruimten voor de gymzaal als het ware een geluids- en gluurbuffer, dit mede in verband met de verschillende culturen in de wijk.In het gebouw staan ontmoeten, ontwik-kelen en ontspannen voor de bewoners uit circa 60 culturen centraal. Daarvoor bevat het gebouw een grote gymzaal/ activi-teitenruimte, een cursus- en kookruimte, kantoor, en kleedruimtes met douches, en bergruimtes bij de gymzaal. Rondom alle ruimtes ligt een gang met een complete glazen gevel. De plattegrond is gebaseerd op een spel van geometrische transformaties: hierdoor ontstaan bijvoorbeeld taps toelo-pende gangen die meer ruimte bieden, waar dat nodig is, zoals bij de entree.Bij de voorbereiding van gebouw Panorama

– die naam is gekozen naar aanleiding van een prijsvraag onder de bewoners – zijn de wijkbewoners nauw betrokken geweest. Er

zijn inspraak- en inloopavonden gehouden en deskundige bewoners zijn betrokken in teams die beslissingen namen, zoals voor

de architectenselectie. De bewoners hebben bovendien meegewerkt aan de kunstwand die is gerealiseerd na de foto-opdracht ‘fotografeer je lievelingsplekje’. Ook bij de opening van het gebouw speelden de bewo-ners een belangrijke rol.

FlexibiliteitOm ook in de toekomst het gebouw te kunnen blijven gebruiken bij veranderende wensen, is gekozen voor een construc-tieve opzet met kolommen en balken. De afweging tussen een licht en een zwaar gebouw – onder meer in relatie tot het accu-mulerend vermogen en de koellast – leidde uiteindelijk tot de keuze voor een houtcon-structie. Aspecten als milieuvriendelijkheid, volledig vernieuwbaar zonder CO2-uitstoot en demontabel gaven hiervoor de doorslag.In samenwerking met constructeur Breed integrateddesign is de houtconstructie geoptimaliseerd. Dat wil zeggen: er is goed gekeken naar de hoeveelheid en plaats van kolommen en de bijbehorende overspanningen: meer kolommen leiden tot kleinere overspanningen en geringere liggerafmetingen, maar ook tot meer sta-in-de-wegs. De gymzaal is een vast element, dat de stabiliteit van het gebouw verzorgt. Om de gymzaal en de activiteitenruimte in de toekomst te kunnen koppelen, is een extra zware balk in de tussenwand naar de centrale gang toegepast. Alle belangrijke verbindingen tussen de houten onderdelen

Panorama: Duurzaam door flexibiliteit en energiezuinigheidAanvankelijk luidde de opdracht aan architect Marlies Rohmer alleen: ontwerp een nieuw (vervangend) buurthuis én een gymzaal. Het gebouw dat nu in Veenendaal is gebouwd, is wel iets méér geworden, mede dankzij de inbreng van de vele wijkbewoners van de drie omliggende wijken waarvoor de nieuwe Multi Functionele Accommodatie (MFA) is bedoeld. Er is vooral een duurzaam gebouw gerealiseerd met veel flexibiliteit voor de toekomst, door een houtconstructie, én energiezuinig door moderne technieken en slimme oplossingen.

Tekst: Carla Debets Bouwtekst; Foto’s: Breed integrateddesign en Carla Debets.

De taps toelopende middengang biedt vooral bij de entree méér ruimte.

Rondom alle ruimtes ligt een gang direct aan de gevel. Op de gesloten wand bevindt zich het kunstwerk waaraan buurtbewoners hebben meegewerkt.

Op een aantal plaatsen lopen de ruimtes tot aan de gevel door. Langs de gehele gevel is een hou-ten zitbank geïntegreerd in het ontwerp.

Geveldoorsnede

De houtconstructie is uitgevoerd met demonta-bele verbindingen.

Page 15: BouwTotaal maart 2012

15TECHNIEK

zijn uitgevoerd in staal en demontabel. Voor de forse cirkelvormige dakluifel is een rela-tief lichte constructie toegepast, namelijk van een vormvast fietswiel. Daarvoor is een rondlopende gelamineerde balk geplaatst van 1 meter hoog en 180 mm dik, met een diameter van circa 32,5 meter. Deze balk draagt op de kolommen van de rondgaande

gang en het geheel is gekoppeld aan de gymzaal.In het gebouw zijn het kantoor, de cursus-ruimte en de vergaderruimte ongeveer even groot, waardoor ze uitwisselbaar zijn qua functie. De gymzaal en activiteitenruimte zijn te koppelen door geluidsdichte vouw-wanden, tot een zaal met podium, maar de

activiteitenruimte kan ook in tweeën wor-den gedeeld door middel van een gordijn aan een rail. In alle ruimten is lage tempera-tuur vloerverwarming toegepast, wat het concept van de flexibele indeling versterkt.

Duurzaam = energiezuinigVoor het ontwerp stelde de gemeente Veenendaal een programma van eisen op, met eisen zoals: een GPR van minimaal 7, te-rugverdientijd van de maatregelen minder dan 10 jaar, minimaal 20 procent energie duurzaam opwekken en EPC minimaal 10 procent onder de wettelijke norm.Marlies Rohmer: ‘We hebben eerst gepro-beerd het gebouw met low-tech maatrege-len zo energiezuinig mogelijk te maken. Het begint allemaal met de ronde, compacte vorm. Daarbij is het platte dak voorzien van een groendak dat zorgt voor isolatie en warmteaccumulatie, en het buffert stof en water. De ruimtes in het gebouw zijn weliswaar hoog, maar het geveloppervlak – de glazen puien – is gereduceerd door het licht oplopende maaiveld tot 40 cm, en de grote overstekende luifel. Die laatste zorgt ook nog eens voor zonwering bij een hoog-staande zon in de zomer. De hoge ruimtes zorgen er bovendien voor dat de kritische CO2-waardegrens minder snel wordt be-reikt.’

Extra subsidie, mits …Pas later – in mei 2010 – kwam de provin-

cie Utrecht met de toezegging van extra subsidie van 700.000 euro! Daarbij stelde de provincie wél de eis dat het gebouw energieneutraal moest zijn. Gemeente, ar-chitect en adviseurs besloten de uitdaging aan te gaan en te werk te gaan volgens de bekende ‘trias energetica’.Zo is de energievraag beperkt door de toe-passing van onder meer driedubbel glas, de isolatie van alle verticale gesloten gevelde-len op te voeren naar Rc=5,0 m2K/W en het gebouw is luchtdichter gemaakt door drie-dubbele kierdichtingen. Bovendien is het rendement van de warmteterugwinning uit ventilatielucht verbeterd tot 90 procent.Last but not least is fors ingezet op het gebruik van ‘energie uit de natuur’, ofwel licht en zon. Zo is de daglichttoetreding verbeterd door toepassing van solartubes in het platte dak én gebruik van glas met een hogere lichttoetredingsfactor. Het ge-bruik van zonne-energie is goed zichtbaar in het gebouw: op het dak van de toch al hoge sporthal is een groot schuin dakvlak aangebracht met 530 m2 aan PV-cellen en 10 m2 zonnecollectoren.

De Multifunctionele Accommodatie heeft een grote overstekende luifel die in de zomer dient als zonwering. Op het grote dakvlak boven de sportzaal liggen PV-cellen en zonnecollectoren.

Voor de forse luifel is de constructie van een fietswiel toegepast: de vormvaste cirkel bestaat uit een grote rondgaande balk. Met een gewicht van circa 1,5 ton.

BouwgegevensOpdrachtgever: gemeente VeenendaalOntwerp: architectenbureau Marlies Rohmer, AmsterdamConstructeur: Breed integrateddesign, Den HaagInstallatieadviseur: Merosch, Bodengraven; E&B engineering en bouwbegelei-ding B.V., LekkerkerkAannemer: Bouwbedrijf Grootheest, BennekomLeverancier houtconstructie: De Groot Vroomshoop, VroomshoopBruto vloeroppervlak: 1048 m2

Start bouw: november 2010Oplevering: november 2011Aanneemsom: 2.080.000 euro, incl. installaties, excl. BTW (directieraming)

Het verschil in kleur wordt veroorzaakt door de white-wash behandeling van de houten delen die in het zicht blijven.

In de overstekende luifel konden ook de lucht-kanalen worden geplaatst.

Hoog in de gymzaal bevinden zich luiken voor natuurlijke ventilatie.

Solartubes in het dak optimaliseren de dag-lichttoetreding op plaatsen buiten de daglicht-zone.

Ronald Schilt, directeur van installatie-adviseur Merosch: ‘We hebben eerst het energieverbruik voor het gebouw berekend en vervolgens bepaald hoeveel dakvlak we nodig hadden. Het bleek een fors oppervlak te zijn, maar architect Marlies Rohmer bedacht hiervoor een creatieve oplossing op het dak van de gymzaal.’Hij pleit ook voor het stellen van meetbare eisen: ‘Een EPC-waarde van een gebouw is niet te meten. Hier hebben we meetbare eisen gesteld aan het ontwerp, met name met betrekking tot de luchtdichtheid en de isolatie, en het rendement van de warmteterugwinning en de warmtepomp. Met de aannemer en installateur hebben we daarover heldere contractafspraken gemaakt. Pas als over een jaar blijkt dat de energiemeter niet vooruit is gegaan, zijn we tevreden.’Met de meetbare prestatie-eisen kon ook worden aangetoond dat voldaan wordt aan de eisen van de provincie; anders zou de subsidie vervallen. Als bij controle op de luchtdichtheid de eis (hier qv = 0,2) niet wordt gehaald, volgt er geen oplevering. En de opwekkingsrendementen van bijvoor-beeld de warmtepomp en zonnepanelen op het dak waren omschreven in het bestek.

Page 16: BouwTotaal maart 2012

FIGHTING FOR BETTER WORKWEAR

VIND UW DEALER OP WWW.SNICKERSWORKWEAR.NL

Hard werkende vakmensen zoals jezelf verdienen het beste. Neem dus nooit genoegen met minder dan de ultieme on-the-job functionaliteit, veiligheid en bescherming. Dat doen wij ook nooit. Al meer dan 30 jaar zijn wij baanbrekend in het ontwikkelen van geavanceerde werkkleding gebaseerd op de werkelijke behoeften van de vakmensenvakmensen die moeten kunnen rekenen op hun uitrusting. Wij vechten elke dag om uw professionele leven makkelijker, veiliger en meer productief te maken. Ontdek onze nieuwe range en u zult het meteen zien. We weten wat nodig is om de klus te klaren.

FOR YOUR RIGHTSFIGHT

Page 17: BouwTotaal maart 2012

17Persoonlijke beschermingsmiddelen

Persoonlijke Beschermingsmiddelen

Goed beschermd werken in de zon

In de praktijk blijkt dat werkgevers en werknemers nog redelijk laconiek reageren op de risico’s als gevolg van langdurige blootstelling aan uv-straling. Huidkanker is echter een beroepsziekte en dus een risico waarvoor een werkgever de nodige maatregelen moet nemen (zorgplicht) om bescherming te bieden. Met de juiste maatregelen kan het risico op verbranding of zelfs huidkanker worden beperkt.

Aansprakelijkheid werkgeverDe Arbowet spreekt over een beroepsziekte als een ziekte of aandoening in hoofdzaak het gevolg is van arbeid of arbeidsomstan-digheden. In het Burgerlijk Wetboek (art. 7:658) is de zorgplicht van de werkgever opgenomen. In geval van een claim zal de werkgever moeten aantonen dat al

het mogelijke is ondernomen om de werknemer te wijzen op de mogelijke gevolgen van ‘foutief’ gedrag. Zoals het in-strueren hoe schade voor de gezondheid te voorkomen, het verstrekken van de juiste beschermingsmiddelen en informatie hoe met deze middelen dient te worden omge-gaan. En voorts wat de gevolgen zullen zijn wanneer de werknemer zich niet houdt aan deze instructies. Denk hierbij aan be-schermende kleding, een goede zonnebril

en uv-werende smeermiddelen.Laat de werkgever één of meerdere van deze verplichtingen na, dan is hij aansprakelijk voor de mogelijk scha-delijke gevolgen bij de werknemer die

ontstaan tijdens het werk of door risicovolle arbeidsomstandigheden. De werkgever moet bewijzen dat

hij aan zijn verregaande zorgplicht heeft voldaan. Blijft de werkgever in gebreke dan kan het gevolg zijn dat de werknemer die door of in verband met het werk arbeidsongeschikt is ge-worden, twee jaar lang moet worden doorbetaald.

MaatregelenDe schadelijke gevolgen van uv-stra-ling op de werkplek kunnen relatief

gemakkelijk worden beperkt:1. Probeer de zon tussen 12 en 3 te

vermijden door een andere werkplan-ning.

2. Zorg voor afscherming van de zon.3. Draag speciale uv-beschermende kle-

ding.

4. Draag een pet of helm met een nekflap.5. Smeer je om de twee uur in met een

anti-zonnebrandmiddel van minimaal factor 30 en doe dit vaker als je veel zweet.

6. Draag een zonnebril met een uv-filter.7. Ga naar de dokter als een moedervlek

verandert of een zweertje niet overgaat.8. Ga uit de zon als uw huid vreemd

reageert met bijvoorbeeld uitslag, jeuk, erg snelle verbranding en raadpleeg een arts.

Stappenplan op basis van RI&EDoor het Centrum Gezondheidsbevorde-ring op de werkplek is een vierstappenplan opgesteld om buitenwerkers tegen uv-straling te beschermen:1. Werkplanning. De werkplanning zo or-

ganiseren dat het werken in de zon tus-sen 12.00 en 15.00 uur wordt vermeden.

2. Afschermingen. Het aanbrengen van dekzeilen of andere schermen boven de plek waar wordt gewerkt.

3. Persoonlijke beschermingsmiddelen. Het ter beschikking stellen van persoon-

lijke beschermingsmiddelen (pbm’s) met duidelijke gebruiksinstructies ten aanzien van uv-werende kleding, nek-flap aan de helm/pet, oogbescherming, anti-zonnebrandmiddelen, et cetera.

4. Voorlichting. Het informeren van mede-werkers via posters, toolboxmeetings, het personeelsblad, et cetera, over de vuistregels voor veilig in de open lucht werken.

Anti-zonnebrand Anti-zonnebrandmiddelen bevatten zogenoemde uv-filters waardoor minder uv-straling de huid bereikt. Een middel dat alle uv-straling wegfiltert bestaat niet. Zelfs anti-zonnebrandmiddelen die uiterst doeltreffend zijn tegen zowel uva- als uvb-straling kunnen geen volledige bescherming bieden. Sun Protection Factor of beschermingsfactor, gewoonlijk afgekort tot SPF, is een maat voor de doeltreffend-heid bij het tegen houden van uvb-straling. De SPF-aanduiding is een relatief getal dat aangeeft hoeveel langer iemand die beschermd is mét anti-zonnebrandcrème in de zon kan blijven dan iemand zonder bescherming, voordat er zonnebrand optreedt.

Uv-werende kledingIn tegenstelling tot wat veel mensen denken, biedt ‘normale’ kleding zoals een katoenen t-shirt onvoldoende bescherming

voor mensen die een groot aantal uren per dag worden blootgesteld aan uv-straling. Zo is de bescherming van een wit katoenen t-shirt slechts uv-

protectiefactor 15. Na een aantal malen wassen kan dit oplopen tot een factor 20.

Is het t-shirt nat dan neemt de bescher-mingsfactor weer met de helft af. Honderd procent Polyester komt gemiddeld niet hoger dan factor 10. Gewone kleding biedt onvoldoende bescherming tegen de gevol-gen van uv-straling.

Meer weten? Ga naar www.zonverstandig.nl of www.intersafe.eu

Bron: Intersafe Groeneveld, Rotterdam

De afgelopen tien jaar is het aantal ge-vallen van huidkanker gestegen van 15.000 naar 40.000 per jaar. Dat blijkt uit cijfers van KWF Kankerbestrijding. Voor de ruim half miljoen mensen die beroepsmatig buiten werken in Ne-derland, zijn de risico’s navenant hoog. Vooral mensen met huidtype 1 of 2 lo-pen risico’s in de zon. Nu de lente en zomer weer naderen is het weer tijd voor extra aandacht voor bescherming tegen uv-straling.

Beschermbril uvex Pheos met polycarbonaat zonneglazen. Foto: Intersafe Groeneveld.

Helm met neklap tegen zon-licht. Foto: Intersafe Groeneveld.

Stoko bescher-mende creme UV30. Bescher-ming tegen UVA; UVB; UVC stra-len. Foto: Inter-safe Groeneveld.

GEBRS BOS BVT IMMERFABRIEK

Maak kennis met ons Totaalconcept: van inmeten tot eindmontage

Zuidzijde 152Postbus 4 2977 ZG GoudriaanT 0183-583583F [email protected]

(Advertentie)

Page 18: BouwTotaal maart 2012

KWINTET Workwear BV - Hoge Mosten 8-14 - 4822 NH BREDA - T +31 76 5725625 - WWW.KWINTET.COM

BouwTotaal 2012.indd 1 13-12-2011 13:57:49

Page 19: BouwTotaal maart 2012

19Persoonlijke beschermingsmiddelen

Veilig en herkenbaar samenwerken

Vierde editie beurs S&F @workVeilig en herkenbaar samenwerken. Dat is dit keer het thema van de beurs S&F @work 2012 die plaatsvindt op 18 en 19 April in AHOY Rotter-dam. Dit gratis evenement, dat voor de vierde maal wordt gehouden, staat bol van nieuwe ideeën en kennis op het gebied van veiligheid, kwa-liteit, comfort en uitstraling.

De kwaliteit van persoonlijke bescher-mingsmiddelen (PBM’s) en bedrijfskleding is voor veel bedrijven een belangrijke voorwaarde voor een optimale werkpres-tatie. Prijs, duurzaamheid, regels (zoals veiligheidsnormen) maar ook kwaliteit, comfort en uitstraling zijn belangrijke as-pecten daarbij. De beurs S&F@work brengt de laatste trends en ontwikkelingen voor het voetlicht.

De beurs richt zich zowel op inkopers, vei-ligheidskundigen en communicatiedeskun-

digen als op eindgebruikers en opdracht-gevers die met PBM’s en bedrijfskleding te maken hebben, in het bedrijfsleven en bij overheden.Het evenement wordt voor de vierde keer gehouden en is een initiatief van Kluwer, in samenwerking met Holland Career & Workwear (HCW) en AVAG, de branche-vereniging voor veiligheid, gezondheid en welzijn in de werkomgeving.

Kennis, innovaties en toursTijdens S&F @work worden opvallende

innovaties en trends gepresenteerd. Meer hierover is te vinden op www.sfwork.nl

In praktijkhoeken zal de bezoeker zelf ervaren wat veilig werken betekent en spectaculaire product- en modeshows zor-gen voor een levendige sfeer en beleving tijdens dit evenement.Bezoekers die de Flight tour(s) volgen ont-vangen gericht informatie. Deze toer leidt hen langs een aantal belangrijke experts en leveranciers van PBM’s of bedrijfskle-ding.Nieuw is dit jaar het Kennistheater. Hier vinden gedurende de hele dag diverse inte-ressante lezingen, presentaties, demonstra-ties en workshops plaats die u kunt volgen en bijwonen.

Tijden en locatieAhoy, RotterdamWoensdag 18 en donderdag 19 april 2012 Van 10.00 - 17.00 uur

ToegangU kunt zich gratis inschrijven via www.sfwork.nl/inschrijven; u ontvangt dan een gratis e-ticket t.w.v. € 25,-. Inschrijvingen voor 1 april maken kans op een i-Pad.

Programma WorkshopsTijdens de beurs kunnen bezoekers naast de vele stands ook verschillende workshops bezoeken.

Kom bijvoorbeeld naar de workshop voor meer informatie over normalisatie van Stepha-nie Jansen van NEN. Samen met marktpartijen ontwikkelt NEN normen om de werkomge-ving veiliger te maken. Er zijn normen voor persoonlijke beschermingsmiddelen,zoals beschermende kleding. U wordt op de hoogte gebracht van de laatste ontwikkelin-gen, bijvoorbeeld op het gebied van zichtbaarheidskleding.

StijliconenIrene Muller-Schoof, medeoprichter van het Nationaal Zorgcollege, het NZCO, geeft een leerzame en leuke workshop over stijliconen, communicatiestijlen en hun lichaamscom-municatie. Hoe beïnvloeden we elkaar met onze lichaamstaal en wat is de rol van bedrijfs-kleding daarbij? In bedrijfskleding zien we er allemaal hetzelfde uit, maar toch weten we onze persoonlijkheid naar buiten te brengen, ook met bedrijfskleding aan.

Goede keuzesRick van der Heide van Copla geeft een workshop over het kiezen van de juiste PBM en wat ervoor nodig is om tot een ver-antwoorde keuze van PBM’s te komen. Op deze manier sluit u uit dat medewerkers door verkeerde keuzes in PBM’s in gevaar-lijke/ongezonde situaties terecht komen. Het kiezen voor het inzetten van PBM’s is de laatste stap in de arbeidshygiënische strategie, maar wanneer deze optie wordt gekozen is het belangrijk dat de mensen voldoende worden beschermd door een juiste keuze te maken.

BreinvoorkeurenWerkkleding voor verschillende breinen is een workshop die door Koen Zonneveld MSc occupational health and safety wordt gegeven. In deze workshop leert u hoe u

rekening kunt houden met verschillende breinvoorkeuren bij het aanschaffen van werk-kleding. En u leert hoe u uw eigen breinvoorkeuren bewust kunt inzetten bij het bij de aanschaf betrekken van de medewerkers die de werkkleding moeten dragen.

Werken op hoogteArbo Support houdt een aantal voordrachten waarin uitleg over werken op hoogte cen-traal staat. De workshop spitst zich toe op drie onderwerpen, te weten het gebruik van valbeveiligingsmiddelen, steigers en hoogwerkers. Hierbij zullen praktijkdemonstraties gegeven worden, waarin u kunt zien welke fouten er kunnen worden gemaakt bij het omhoog brengen van mensen en wat de juiste manier is. U kunt ook zelf ervaren hoe het voelt om in een harnasgordel te hangen.

AdembeschermingAart-Jan van Ek van Intersafe Groeneveld B.V. geeft een workshop over adembescherming in de praktijk. Adembescherming kan voor uw organisatie enorm belangrijk zijn. Er wordt veel aandacht gegeven aan de selectie van adembeschermende middelen. Het gebruik ervan levert echter vaak vragen op en geeft soms problemen. 1. Hoe weet u of de middelen die u ter beschikking stelt uw werknemers ook daadwerke-

lijk beschermen?2. Hoe zorgt u ervoor dat de beschikbare middelen de juiste bescherming blijven bieden?3. Hoe borgt en beheert u dit allemaal zo eenvoudig mogelijk?

U krijgt een antwoord op deze drie vragen. En samen met Intersafe kunt u het complexe onderwerp indelen in begrijpbare praktischeoplossingen.

Beheer en onderhoudDe Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud verzorgt eveneens een aantal workshops op de beurs. De NVDO is de toonaangevende organisatie die middels belan-genbehartiging, kennisoverdracht en netwerken ondersteuning biedt aan bedrijven en personen die bij de besluitvorming op het gebied van Beheer en Onderhoud betrokken zijn en daarmee de Nederlandse onderhoudssector als ’s werelds beste helpt te presteren. De NVDO doet dit door in de sector een onafhankelijke positie in te nemen en alle relevante bedrijfssectoren met behulp van voorlichting, advisering, kennisontwikkeling en kennis-uitwisseling ten dienste te staan.

Meer informatie?Wilt u meer informatie over het complete programmaoverzicht van alle workshops en de tijden waarop de workshops worden gegeven, kijk dan op www.safetyandfashionatwork.nl.

Page 20: BouwTotaal maart 2012

BLÅKLÄDER PRESENTEERT

X1500 IN NIEUWE

REVOLUTIONAIRE STOF

Blåkläder´s nieuwe werkbroek X1500 in denim kan nog meer aan. Tweemaal zo duurzaam als

de Heavy duty stof en 4 maal sterker als een gewone spijkerbroek. De extreme duurzaamheid

komt van de revolutionaire stof - denim met Cordura ®. De broek is ontwikkeld om tegemoet

te komen aan de hoge eisen zoals functionaliteit, duurzaamheid en comfort en tegelijkertijd te voldoen aan de nieuwe

generatie werkkleding in uiterlijk en design.

X1500

BEEN-EN TELEFOON ZAK IN WATERAFSTOTEND MATERIAAL

BEENZAK MET TELEFOONHOUDERIN WATERAFSTOTENDMATERIAAL

IN HOOGTE VERSTELBARE EN-MET CORDURA ®-VERSTERKTE KNIESTUKZAKKEN

BEEN-EN TELEFOON ZAK IN WATERAFSTOTEND

VERSTERKTEDUIMSTOKZAK MET PENNENZAK EN DUBBELEMESHOUDER

CORDURA® VERSTERKTVOOR EEN LANGERELEVENSDUUR

TWEE LOSSE CORDURA®SPIJKERZAKKEN METLUSSEN, KUNNEN WORDENOPGEBORGENLUSSEN, KUNNEN WORDEN

D-RING

INSTEEKZAK ONDER LOSSE SPIJKERZAK

ID-KAART POCKET WELKE KAN WORDEN WEGGESTOPT IN BEENZAK

BEZOEK ONS OP:

WWW.BLAKLADER.COM

Pavatex Benelux b.v., Stentorlaan 5NL-7534 HT EnschedeTelefoon +31 (0)53 433 17 [email protected]

Vraag naar onze dealers in uw regio.

PAVATEX, de échte

www.pavatex.nl

natuurlijke isolatie

Zwitserse houtvezelisolatieplatenMaterialen uit de natuur

cmyk: 60; 0; 80; 0

afmeting: 132x190mm(bxh)

thermische isolatie in de winter

bescher-ming tegen zomerhitte

geluids-isolatie

brand-veiligheid

diffusie-open

ecologie/cradle tocradle

duurzaambouwen/ CO² reductie

swiss made

Daken, gevels, vloeren, hsb-elementen en passiefhuizen kunnen met PAVATEX houtvezel-isolatieplaten snel en eenvoudig worden geïsoleerd.De drukvaste én flexibele PAVATEX houtvezelisolatie biedt zowel bescherming tegen de kou als tegen de zomerhitte, heeft een uitstekende geluidsisolatie, is dampdiffusie-open en reguleert de vochtigheidsbalans. Aan PAVATEX worden geen vervuilende producten toegevoegd en de platen worden gebonden met het houteigen lignine. Dus PAVATEX is zowel natuurlijk in als in kleur!

Voor gezonder wonen, het hele jaar door!

samenstelling

Skyworks beschikt over een zeer breed assortiment toepassingen om op hoogte te werken. Dit maakt het mogelijk om verschillende combinaties van toepassingen in te zetten, waardoor wij altijd een optimale bereikbaarheid voor u kunnen realiseren. Wanneer gewenst, verzorgen wij de montage en verplaatsingen gedurende uwproject. Met ons netwerk van vestigingen zijn we altijd bij u in de buurt en kunnen wij u snel en efficiënt beleveren, zowel met koop als huur.

Niemand begrijptwerken op hoogte

beter dan SkyworksAls je professioneel op hoogte moet werken, is het noodzakelijk dat dit veilig en efficiënt gebeurt. De keuze van de juiste middelen bepaalt of dit ook daadwerkelijk wordt bereikt. Tegenwoordig is er een ruime keus uit verschillende toepassingen; van ladders en trappen, steigers, hoogwerkers en hangbruginstallaties tot speci-fiek ontworpen werkbordessen.Wat de beste keus is wordt be-paald door verschillende factoren.

Ons uitgangspunt is uw werk. Afhankelijk van het soort werk-zaamheden, de bereikbaarheid en de gewenste doorloopsnelheid wordt in overleg met u de beste inzet bepaald.

Oké, misschien is er dan een uitzondering

V E I L I G W E R K E N O P H O O G N I V E A U

Veilig werken op hoog niveau !

Deze set is ideaal voor al uw werkzaamheden in- en buitenshuis.werkzaamheden in- en

Economy Rolsteiger 0,75 x 2,50 x 5,20

Premium Reformladder2 x 12 sporten

Z300 Bordestrap5 treden

2.099,-€

Actieperiode: 22 augustus t/m 18 november 2011

skyworks.nl

Voor meer aanbiedingen:

61_Adv Skyworks_BouwTotaal.indd 1 05-08-11 11:00

Page 21: BouwTotaal maart 2012

21Persoonlijke beschermingsmiddelen

Laat ik voordat ik binnenval met dit belang-rijke onderwerp mij eerst even voorstellen. Mijn naam is Ike Vogels en ik werk als producttrainer bij Makita Nederland B.V. Ik train hoofdzakelijk het personeel van de vak-handel in het gebruik van gereedschappen. Daarnaast deel ik mijn kennis onder andere via het Kenniscentrum op makita.nl en via videoclips op ons Youtube kanaal. Ik doe dit met veel plezier en mijn doel is het gebruik van gereedschap gemakkelijker, veiliger, gezonder en plezieriger te maken.

Veilig en gezond werken vind ik een heel belangrijk onderwerp. Niet iedere gebruiker is daar mee bezig en dat verbaast mij soms. Het gaat tenslotte om jouw eigen veiligheid en gezondheid en dat is toch het allerbelangrijkste. Kijk bijvoorbeeld eens naar stofvrij werken. Ik zie regelmatig gebruikers met gereedschap werken, maar niet stofvrij? Terwijl er hele goede stofvrije oplossingen verkrijgbaar zijn. Ik moet wel eerlijk toegeven dat het niet altijd even duidelijk is geweest welke oplossingen er zijn en of deze dan ook wel voldoen. Maar er is door de jaren heen veel veranderd en daar wil ik het graag over hebben.Een aantal jaar gele-den ben ik samen met een aantal van mijn col-lega’s, TNO en een aantal gereedschapmerken gaan zitten om te praten over hoe we nu beter kunnen communiceren welke oplossingen er zijn en of deze ook daadwerkelijk stofvrij zijn. Wij kunnen wel zeggen dat we een stofvrije oplossing hebben, maar laten dat liever over aan een onafhankelijk instituut als TNO. Die mening deelden ook de andere merken en hebben we gezamenlijk afgesproken dat TNO de aangeboden stofvrije oplossingen test en dat zij aangeven of deze ook daadwerkelijk voldoen. Vervolgens publiceren zij deze op hun website en geven zij een certificaat uit waarin beschreven staat dat de stofvrije oplossing voldoet aan de wettelijke eisen. Nu zijn we een aantal jaren verder en ondertussen is ook de Ar-beidsinspectie aangeschoven en zij accepteren de TNO gecertificeerde stofvrije oplossingen. Dat wil zeggen dat wanneer je werkt met een TNO gecertificeerde stofvrije oplossing de Ar-beidsinspecteur bij controle deze goedkeurt. Op deze manier is het voor jou als gebruiker, voor de Arbeidsinspecteur als controleur en voor ons als gereedschapmerk een stuk overzichtelijker werken en weten we allemaal zeker dat er echt stofvrij gewerkt wordt. Wij hebben ondertus-sen al meer dan 70 stofvrije oplossingen en ik adviseer je om eens op de website van TNO of die van ons te kijken naar de mogelijkheden. Maak het jezelf niet moeilijk en kies voor je eigen gezondheid. Ga stofvrij werken!

Ike Vogels, producttrainer Makita Nederland B.V.

Waarom stofvrij werken?

Hoortoestel voor bouwplaatspersoneel

Cijfers en feitenNederland telt ongeveer 1,4 miljoen mensen met een hoorprobleem. Slechthorend-heid kan het gevolg zijn van familiaire aanleg, ziekte of ongeval, langdurige bloot-stelling aan lawaai of van het klimmen der jaren. In Nederland gebruiken 650.000 mensen een hoortoestel. De meerderheid van de slechthorenden (54 procent) dus niet. Jaarlijks worden er in Nederland ongeveer 200.000 hoortoestellen aangemeten.

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat 90 procent van de slechthorenden hun hoortoe-stel uit doen als ze met wateractiviteiten aan de slag gaan, als douchen en zwemmen. Dertig procent heeft direct last van een stevige regenbui en één op de zes mensen met een hoortoestel onderneemt niet alles wat ze zouden willen vanwege hun hoortoe-stel.De bouw is een relatief lawaaiige sector: 94 procent van alle beroepsmatige lawaai-slechthorendheid komt voor rekening van die sector. Er wordt geschat dat er zo’n 200.000 mensen in de bouw en industrie gehoorschade hebben. De top 5 van lawaai-bronnen in de bouw (met gemiddeld geluidniveau in dB(A)): Zaag met diamantblad, 133 Schiethamer, 117-120 Hydraulische handhamer, 110-114 Beton- en puinbreker, 107-112 Elektrische handboor, 100-120

Informatie uit: De markt voor hoortoestellen, NVAB, april 2011 Gehoor Nederland, TNS NIPO, 2010 Aquaris Survey USA, Siemens, juni 2011 MarkeTrak VIII, S. Kochkin, juni 2011 Lawaaislechthorendheid in de bouwnijverheid, AMC, januari 2007 tot december

2011 Beroepsziekten in cijfers 2011, Nederlands Centrum van Beroepsziekten Richtlijn Gehoorstoornissen, Stichting Arbouw, 2006

Gehoorschade is een veel voorkomend probleem in de bouwsector. De oplos-sing is een hoortoestel, maar deze toestellen zijn slecht bestand tegen de vochtige en stoffige omstandigheden in de bouw. De nieuwe Siemens Aquaris is echter het eerste digitale hoortoestel dat water- en stof-dicht én schokbestendig is. Eindelijk dus een echte oplossing voor slechthorenden in de bouwnijverheid.

Gehoorschade komt veel voor bij werkne-mers in de bouw. Gereedschappen, radio's, voertuigen, compressoren en machines zorgen voor een constant geluidsniveau dat veel hoger ligt dan op een ander soort werkplek. Uit recent onderzoek van de af-deling Klinische & Experimentele Audiolo-gie van het Amsterdam Medisch Centrum

blijkt dan ook dat werknemers in de bouw een slechter gehoor hebben dan leef-tijdsgenoten die niet in lawaai werken. In 2010 kwam 94 procent van de meldingen van beroepsmatige la-

waaislechthorendheid voor rekening van de bouwnijverheid, meldt het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.

Gevaarlijke situaties op bouwplaatsAls preventie niet heeft geholpen ligt de oplossing voor bouwvakkers met gehoor-schade bij het hoortoestel. Helaas zijn deze apparaatjes echter slecht bestand tegen vocht, water en stof. Niet voor niets zijn dit de hoofdoorzaken van storingen aan toestellen. ‘Nu wordt in de bouw ook heel vaak in vochtige en stoffige omstandighe-den gewerkt’, aldus Richard Zoetemelk, di-recteur van Siemens Audiologie Techniek. ‘Uit ons eigen onderzoek blijkt dat 90 pro-cent van de slechthorenden in dat soort omstandigheden het hoortoestel uit doet om storingen en reparaties te voorkomen. Dat is niet alleen lastig, maar het niet dra-gen van het hoortoestel kan ook tot gevaar-lijke situaties leiden op de bouwplaats.’

Waterdicht en stofvrijDe door Siemens geïntroduceerde Aqua-ris is het enige digitale hoortoestel dat echt water- en stofdicht en schokbesten-dig is en de duizenden slechthorenden in de bouwsector daadwerkelijk een leven zonder beperkingen biedt. Bijzonder is dat het hoortoestel de enige is met een volle-dige IP57-certificatie. Dit betekent onder andere dat het toestel 30 minuten lang tot een diepte van één meter onder water kan blijven zonder dat er schade optreedt. De Aquaris is daarnaast acht uur lang bestand tegen de negatieve invloeden van een zeer stoffige omgeving, zoals de bouwplaats. Dit is mogelijk doordat de behuizing volle-dig uit één stuk bestaat. Ook erg handig is dat de buitenkant van een krasvrij, speci-fiek materiaal is gemaakt, wat het toestel stevig achter het oor houdt en wegglijden voorkomt.Dankzij het speciale waterafstotende, zachte oppervlak kan het apparaat ook te-gen een stootje. Een optionele Clip zorgt er bovendien voor dat het hoortoestel in elke situatie op z’n plek blijft zitten. Makkelijk tijdens bijvoorbeeld het ‘ondersteboven monteren’ of aanbrengen van vloerisolatie in kruipruimten.

Siemans Nederland, Zoetermeer, www.siemens.nl

Foto: Bosch.

aluminium carportsserredak

dubbele carportmetalen carport

deurluifelrokersoverkappingoverkapping autoterras overkapping

veranda afdak

Nobelstraat 26 | 3846 Cg HarderwijkT 0341 460444 | F 0341 412224 | E [email protected]

(Advertentie)

Page 22: BouwTotaal maart 2012

Artikel 94035Zero Pulli

Craft Zero is de orginele Craft onderkleding bekend uit de sportwereld en bevat de unieke vochtafvoerende kanalenin de vezel. Comfortabel werken met Craft functioneel ondergoeddraagt bij aan een hogere arbeidsproductiviteit en minder ziekteverzuim.Comfortabel warm................ook op de bouw.

Voor meer info of een verkooppunt: www.safety-centre.com of tel.073-6221790

Artikel 94004Zero Crew Long Sleeve

Artikel 97010Zero Long Underpant

Page 23: BouwTotaal maart 2012

23Persoonlijke beschermingsmiddelen

Minder onderrugklachten door nieuwe vinding

Assortiment valbescherming uitgebreid

De Carrier Belt is een ergonomische draaggordel voor personen, om gemakkelijker handmatig dozen, kratten en voorwerpen te tillen en te verplaatsen tot 23 kg. Op de eind september 2011 door easyFairs georganiseerde Ierse vakbeurs SHOP werd dit product van Matador BV benoemd tot ‘Retail Technology Product of the Show 2011’.

hoef je de last niet meer neer te zetten en weer op te pakken, wat ook de rug minder belast.

AwardDe Retail Technology Product of the Show-Award werd verleend om zijn ergonomi-sche draagcomfort, de eenvoudige beves-tiging om het middel en ontlasting van met name de onderrug. De Belt wordt door de medewerker omgedaan om de taille, net boven de heupen en vervolgens geslo-ten met de sluitclip. De bijbehorende haak wordt aan de voorzijde voor de buik aan de gordel bevestigd. De te tillen doos, krat of product wordt met één zijde op de haak geplaatst en wordt tevens zoveel mogelijk

‘Zelfs de Arbo is enthousiast over dit product. Geen wonder; door gebruik te maken van de Carrier Belt, oftewel draaggordel, wordt het te dragen gewicht over meer steunpunten van het lichaam verdeeld. Daardoor wordt de belas-ting op de onderrug, maar in feite de hele rug plus armen en schouders, aanzienlijk vermindert. De krachten vloeien voor een groot deel direct af op de heupen en het bekken’, vertelt directeur ir. Paul Belgers, general manager van Matador BV. De gordel is gemaakt van nylon en in leng-te instelbaar. De voorzijde van de gordel is uitgerust met een haak, waarop het te dra-gen voorwerp kan rusten tijdens het dra-gen. Bij het verplaatsen is het daardoor mo-gelijk tijdelijk de doos of krat los te laten om bijvoorbeeld een deur te openen. Hierdoor

bijna 80 Euro exclu-sief BTW werk je veel

gezonder en veiliger en kun je je rug aanzienlijk

ontlasten.’ Ook ing. Erwin de Wekker, bewegingstechnoloog en uitvin-der van de Carrier Belt, is blij dat het pro-duct met deze Award de aandacht krijgt die het verdient. Hij kwam op het idee tijdens een verhuizing: ‘Iedereen laat tijdens een verhuizing wel eens een verhuisdoos rus-ten op de riem van zijn of haar broek. Dit ontlast armen, schouders en rug enorm. Na die verhuizing ben ik direct gaan zoe-ken naar een professionele oplossing voor dit concept. Een goed uitgewerkt product

bleek nog niet te bestaan en zodoende heb ik het idee voor de aangepaste riem laten patenteren. In samenwerking met Mata-dor heeft dit uiteindelijk geresulteerd in de Matador Carrier Belt. Een hulpmiddel voor de fysieke markt die -zeker op lange-re termijn - veel blessures aan met name de rug kan voorkomen.’

Matador BV, Helvoirt, (0411) 64 13 88, www.matadorbv.nltegen de buik gehouden. Even een hand

loslaten om een deur te openen is op deze wijze dan ook geen probleem. Belgers: ‘Vooral als er vaker en veelvul-diger moet worden gesjouwd biedt deze draaggordel verlichting. Voor een prijs van

Dat wordt veilig hangen tijdens uw werk. Würth Nederland B.V. heeft namelijk haar PBM-assor-timent valbescherming uitgebreid met een ‘Full Body Harnas’ de ‘Spezialist’ en een ‘Light set’ voor incidenteel gebruik.

Het ‘Full Body Harnas’ is ontworpen voor personen die zeer regelmatig hangend in de touwen hun werk moeten uitvoeren, bijvoorbeeld op windmolens, boorplatformen (in de offshore), als glazenwasser of hovenier. Kenmerkend voor de ‘Spezialist’ is dat dit model is voorzien van: twee ogen aan de voorzijde voor touwgeleiding (conform EN 813); twee ogen aan weerszijden van het harnas voor lichaamspositio-nering (conform EN 358); een oog aan de achterzijde (conform EN 361) en diverse rubberen ogen voor het ophangen van gereedschappen. Om afknelling te voorkomen en voor een beter draagcomfort zijn de beengordels bij dit harnas aan de binnenzijde voor-zien van softband. Verder loopt zowel aan de voor- als achterzijde het gordel kruislinks over elkaar, enerzijds voor extra draagcomfort tijdens het han-gen in de touwen en anderzijds om een optimale li-chaamspositie te kunnen behouden tijdens het uit-voeren van de werkzaamheden. Optioneel zijn voor dit harnas speciale klimtouwen mee te leveren met of zonder stalen kern. De ‘Light set’ is een minimum uitrusting die vol-doet aan maximale veiligheidsnormen, speciaal

ontwikkeld voor mensen die weinig op hoogte wer-ken of voor verhuurbedrijven. De set bestaat uit een rood/zwarte nylon plunjebaal, een ‘light’ har-nas en een ‘light’ verbindingsmiddel (met 1,5 meter lijnlengte) met een demper en een stalen karabijn-haak. Deze haak is voor bevestigingen aan pijpen met een maximum diameter van 42 mm. Het ver-bindingsmiddel kan worden bevestigd aan het oog aan de achterzijde van het harnas (conform EN 361). De maximaal toegestane belasting van de Light set bedraagt 130 kilogram. Dit is meer dan de wettelij-ke norm voorschrijft. Optioneel is een verbindings-middel met ingebouwde valdemping leverbaar, alsmede een verbindingsmiddel specifiek voor ge-bruik in de bouw waarbij de gordel beter bestand is tegen scherpe randen/hoeken. Alle valbescherming materialen moeten elke twaalf maanden officieel worden gekeurd, ook als deze niet worden gebruikt, maar wel uit de verpakking zijn. Het zogeheten re-gistratie- en identificatieformulier dat bij eerste ge-bruik moet worden ingevuld door de gebruiker of veiligheidsmedewerker dient zorgvuldig te worden bewaard. Dit formulier wordt vreemd genoeg vaak weggegooid. Interessant te melden is dat Würth be-schikt over een eigen gediplomeerde inspecteur die keuringen mag uitvoeren.

Würth Nederland BV, ’s-Hertogenbosch, (073) 629 15 55, www.wurth.nl

‘Full Body Harnas’

Page 24: BouwTotaal maart 2012

24Advertorial

“Een krachtige motor en toch licht in de hand”

Makita zet de toon met meer dan 70 stofvrije oplossingenDe ontwikkelingen hebben niet stilgestaan...

*) paginavoetnoot: Alle prijzen zijn exclusief BTW en gelden vanaf 1 april 2012. Ga voor meer informatie over lease naar www.makita.nl/lease en over servicecontract naar www.makita.nl/servicecontract.

Je eigen NEN3140 keuringsrapport

Mijn Makita: jouw Goed Werk-plek

Naam: Albert de BruinBedrijf: Aluvo Nieuwleusen B.V.

Aluvo is al ruim 35 jaar bedrijvig in de gevelbranche. Zij monteren alumi-nium kozijnen, ontwerpen en produceren ramen, deuren, vliesgevels en plaatwerk. De montage ervan wordt uitsluitend gedaan door goed opge-leid personeel. Zoals Albert de Bruin, hij gebruikt de BDF446RFX voor het boren van gaten en het schroeven.”Wat een makkelijke machine.”

Hiervoor had hij een accuboormachine van een ander merk. “Machines met cadmium accu’s en die gingen vaak stuk. Iedere keer nieuwe accu’s kopen, daar ben je op den duur een kapitaal aan kwijt. Nieuwe machines met Lithium-ion accu’s hebben een langere levensduur ik ben daarom naar de plaatselijke dealer gegaan voor een goed advies.” Collega Rudan Schuurhuis vertelt dat ze nu in totaal 10 stuks BDF446RFX en 2 stuks BDF446ZX hebben gekocht. Rudan: “We hebben een soortgelijke machine van een ander merk getest, maar deze was zwaarder in de hand.” Omdat er veel keuze is informeerde hij nog bij een monteur. Die was erg te spreken over Makita en de duurzaamheid van de Lithium-ion accumachines. Jan Brand, Adviseur bij Makita heeft vervolgens machines op proef gegeven. “Hij kwam langs met zijn bus vol Makita machines, gaf de juiste voorlichting en perfecte service. Na een paar weken testen, besloten we te investeren in deze Makita. Niet alleen voor de kwaliteit, maar ook door de extra garantie die je krijgt bij aanmelding op de website. Het lichte gewicht en de Lithium-ion accu’s gaven

uiteindelijk de doorslag.” Albert vertelt dat hij de BDF446RFX ook gebruikt voor hele kleine schroeven.“Je kunt de machine mooi licht afstellen.” Aluvo is blij dat ze voor deze makkelijke en licht te bedienen machine hebben gekozen. “Een krachtige motor en toch licht in de hand. Ideaal.”

BDF446RFX 14,4V boor-/schroefmachine 3,0 Ah Li-ion

329 excl. BTW

Lease 11,65/mnd, service 14,63/mnd*

Makita altijd dichtbij je

En dat Liken weMakita informeert je op verschillende manieren over producten, diensten en ontwikkelingen. Graag brengen we Makita nog wat dichterbij jou. Want sinds kort is onze Facebook pagina live. Op deze pagina ben je de eerste die digitaal aanwezig is bij onze evenementen, maar ook product(specials) en weetjes kun je op deze pagina terugvinden. Zo brengen we jou dus dichtbij de demonstraties bij onze dealers, dichtbij onze Adviseurs, maar nog beter: dichtbij onze producten.Facebook.com/MakitaNederland

Onder de vlag van het Arboconvenant Bouw dat veilig en gezond werk behelsde, werd in 2005 een manifestatie “Werk Goed” georganiseerd. Hiervoor introduceerde Ma-kita een TNO gecertificeerde oplossing voor stofvrij sleuven trekken met een L-klasse stofzuiger (SETSG1250).

Maar de ontwikkelingen hebben niet stilgestaan. In 2010 en begin 2011 heeft Ma-kita samen met TNO de mogelijkheden ver-der uitgebreid. Hierdoor biedt Makita nu meer dan 70 door TNO gecertificeerde com-binaties aan om stofvrij te werken voor de volgende toepassingen: boren in beton, gasbeton en steen

natboren met diamant sleuven trekken in beton, gasbeton en

steen oppervlakte bewerking van beton,

gasbeton en steen gedetailleerd schuren van kleine opper-

vlaktes met handpalmschuurmachines schuren van grote oppervlaktes met

vlakschuurmachines schuren met excentrische

schuurmachines

Alle oplossingen bestaan uit een machine, een accessoire en een stofzuiger. De in-vesteringen zijn relatief klein als je al over

bijvoorbeeld een Makita machine beschikt, want zelfs sommige oude modellen zijn door TNO gecertificeerd. Ga voor meer informatie over deze producten en kosten naar www.makita.nl/stofvrijwerken. Hier kun je ook het TNO certificaat downloaden en printen. Gemakkelijk toch?

Makita heeft haar services uitgebreid. Sinds kort is het mogelijk om online het NEN3140 keuringsrapport van een gerepa-reerde en gekeurde machine op te vragen. Mits deze uiteraard door onze eigen Service

& Reparatie-afdeling zijn uitgevoerd. Bovendien is de keuring alleen van toepassing bij reparatie aan het

elektrisch gedeelte en/of de vervanging van een cruciaal onderdeel van een 230V machine. Gekeurde machines zijn herken-baar aan de rood/witte keuringssticker op de gerepareerde machine. Online opvragen kan via het 6-cijferige reparatienummer op de sticker op de gerepareerde machine.

Werkwijze:Ga naar www.makita.nl en login via Mijn Makita. Heb je nog geen login, dan kun je deze eerst aan maken. Via Keuringsrappor-ten bekijken” vul je het reparatienummer in en klik je daarna op downloaden. Vervol-gens wordt het keuringsrapport geopend

met alle benodigde informatie. Het keuringsrapport opent als

een pdf, welke je makkelijk kunt printen, opslaan of e-mailen.

DK1169 TNO gecertificeerde combiset met boorhamer HR1830

€ 665*

Lease € 23,54/mnd, service € 29,56/mnd*

DK1172 TNO gecertificeerde combiset met boorhamer HR2470

€ 735*

Lease € 26,02/mnd, service € 32,67/mnd*

DK1174 TNO gecertificeerde combiset met boorhamer HR2811FT

€ 859*

Lease € 30,41/mnd, service € 38,17/mnd*

Page 25: BouwTotaal maart 2012

25Ruimtelijke ordeningHet Nieuwe Water

Woonwijk op het waterHet Nieuwe Water in de gemeente Westland is een unieke gebiedsont-wikkeling waarbij wonen aan en op het water en recreëren op een onge-kende manier worden gecombineerd. Op zo’n 80 hectare polderland in een voormalig glastuinbouwgebied verrijst tussen 2010 en 2019 de eer-ste woonwijk op het water. De wijk bestaat uit diverse appartementen, paalwoningen, terpwoningen, rijwoningen, twee-onder-een-kapwonin-gen, drijvende privé-eilandjes en vrije kavels.

Alle innovaties die architectenbureau Waterstudio.nl heeft ontwikkeld worden er gebouwd. Van starterswoningen en sociale woningbouw tot luxueuze dijkwoningen en een ‘drijvend’ appartementencomplex waar je een boot aan je terras aan kunt leggen.Op de locatie waar decennia geleden de Poelpolder door het gelijknamige Water-schap (1450-1977) is aangelegd, komt nu Het Nieuwe Water. Deze polder zal (als eer-ste in Nederland) worden ontpolderd; de polder wordt opnieuw onder water gezet tot boezemniveau. Enerzijds om een unieke

locatie te scheppen met uitzonderlijke woon- en recreatiekwaliteiten, anderzijds om extra capaciteit voor waterberging te creëren.

Betere waterhuishoudingHet Westland heeft met zijn zo karakte-ristieke glastuinbouw de grootste verste-delijkingsgraad in Nederland. De twee bestaande afvoerverbindingen vanuit het Westland naar de Noordzee en de Nieuwe Waterweg bieden op termijn onvoldoende afwateringsmogelijkheden. Het Nieuwe Water biedt een innovatieve oplossing: een uitbreiding van de oppervlakte van het boezemwater in de laaggelegen Poelpolder met circa 27 hectare. Met een mogelijke peilstijging op het boezemwater van 35 centimeter wordt de benodigde bergings-capaciteit gerealiseerd. Bij hevige regenval of hoge waterstanden in de rivier moet het overtollige water naar dit laagste stukje Westland lopen, zonder dat de bewoners er last van hebben. Het project speelt daar-mee in op de behoefte van het Hoogheem-raadschap van Delfland om maatregelen te

treffen die noodzakelijk zijn om de water-huishouding in het Westland te verbeteren en optimale veiligheid te bieden.

RecreatieVoor een mooie wandeling, fietstocht óf een paar uur varen over de Westlandse vaarten is Het Nieuwe Water een prima uitvalsbasis. Het projectgebied zelf is zo’n 2,5 kilometer lang. Langs dit gebied wordt een langgerekt park met diverse voorzie-ningen gerealiseerd. De Poelpolder, en daarmee Het Nieuwe

Water, is aangewezen als zogenoemde groenblauwe ecologische verbindingszone tussen het Staelduinsebos ten zuiden van

Naaldwijk en het duinlandschap aan de kust. In de nieuwe wijk komen wandel- en fietsroutes die uitnodigen om het gebied te verkennen. Ook vanaf het water is er heel wat te ontdekken: Het Nieuwe Water is aangesloten op de Westlandse vaarroute. Een vaartocht over de diverse watergangen in het gebied - Poelwatering, Molensloot, Gantel en Nieuwe Vaart - geeft een extra, recreatieve dimensie aan wonen in het Westland.Koen Olthuis architect van bureau Water-studio.nl over het nieuwe Water: ‘Als het water in de polder toegelaten wordt zal ik net nog niet kopje onder gaan. Het wordt hier 1,80 meter diep en ik ben 1,88 meter lang. Een prachtige waterberging, een heerlijk gebied om te wonen, te recreëren en een mooie ecologische verbindingszone

met natuurvriendelijke oevers tussen het Staelduinse bos en het duingebied van Monster en ‘s-Gravenzande.’

Meervoudig ruimtegebruikHet aspect duurzaamheid krijgt in Het Nieuwe Water op verschillende manieren aandacht. Onder meer door toepassing van meervoudig ruimtegebruik: het water, heeft een functie als waterberging en voegt tegelijkertijd een belangrijke kwali-teit toe aan het wonen in het Westland. Het Nieuwe Water is tegelijkertijd een echt groen project waar het gaat om energiezui-nig ontwikkelen. Onderzocht wordt of van de omliggende tuinbouwkassen energie kan worden onttrokken voor verwarming en koeling van de woningen. Ook wordt gekeken hoe het comfort in de woningen kan worden verhoogd door toepassing van domotica: intelligente, innovatieve technieken. Het Nieuwe Water is een wijk voor ieder-een: toegankelijk voor een brede doelgroep met naast aanbod in het hogere segment, ook starterswoningen en sociale woning-bouw met zeer betaalbare woningen in de huur- en koopsector. Het gaat zowel om eengezinswoningen in uiteenlopende typen als appartementen voor jong en oud. Het project is ingedeeld in acht zogenaamde waterkamers: gevarieerde woongebieden die onderling van elkaar verschillen voor wat betreft waterbeleving en bebouwingskarakteristieken.

Verder lezen: www.hetnieuwewater.com www.delfland.nl www.gemeentewestland.nl www.waterstudio.nl

Feiten en cijfers project Het Nieuwe WaterAantal woningen 1.200

Aantal drijvende woningen 600

Waterberging 75.000 m3

Totale oppervlakte 80 hectare

Drijvend appartementengebouw 60 appartementen

Opdrachtgever Gemeente Westland

Architect Waterstudio.nl

Opdrachtnemer Ontwikkelingsmaatschappij het Nieuwe Westland bestaande uit gemeente Westland, provincie Zuid Holland, Hoogheemraadschap Delfland en BNG Gebiedsontwikkeling BV

Looptijd project 2011-2020

Bijzonder is het drijvende appartementencomplex de Citadel. Hierin zijn zestig verschillende appar-tementen opgenomen. Het gebouw heeft daarnaast een onderliggende parkeergarage. Van daaruit kun je met een lift naar de appartementen gaan. De woonkamer en keuken grenzen aan het dak-terras, een beschutte buitenruimte. De warmte en eventuele koeling worden op een duurzame wijze gewonnen. De citadel is een eerste stap in de ontwikkeling van innovatief wonen op en in het wa-ter. De appartementen aan de waterzijde bieden de mogelijkheid om je eigen boot aan te leggen.

IN GLAS

Dammekant 342411 CE BodegravenTelefoon: 0172 61 61 02Fax: 0172 61 48 [email protected]

Cementsluier & Krasverwijderingvan glasoppervlakten.Glasexpertise en Glasrenovatie

Glas Renovatie International BV

(Advertentie)

Page 26: BouwTotaal maart 2012

26BOUWKOSTEN

Betonnen balkenfundering met drie verschillende bekistingenBij het storten van een betonnen balkenfundering kan men verschillen-de typen bekisting toepassen. Casadata.nl vergelijkt van drie gangbare bekistingsmethoden de bouwkosten. Als uitgangspunt is een lengte van 30 strekkende meter fundering genomen.

Tekst: www.casadata.nl.

In deze vergelijking komen de EPS be-kisting van Isobouw Powerkist, de EPS bekisting van Unidek FB en de traditionele houten bekisting op PE folie aan de orde. De EPS bekisting blijft na het uitharden van het gestorte beton om de fundering zitten. EPS is een zeer licht materiaal met een hoge isolatiewaarde, dat ongevoelig is voor

vocht en volledig is te recyclen. Het materi-aal is zeer vorm- en drukvast, gemakkelijk en veilig te verwerken en neutraal voor het grondwater.

EPS bekisting van Isobouw Powerkist De Powerkist EPS bekisting van IsoBouw is een driedelig bekistingsysteem van losse EPS bodemplaten en EPS zijwanden, die zijn versterkt met geïntegreerde polysty-

reen stroken als wapening. De randen van de bodemplaat en de zijwanden zijn op de kopse kant afgewerkt met een messing/groef verbinding, waardoor er geen beton of lekwater kan weg vloeien. Een speciale voorziening in de bodemplaat zorgt ervoor dat de platen automatisch worden gecen-treerd. Met elke bodemplaat kan men een eindstuk, hoekstuk en T-stuk maken, zodat men daarvoor geen aparte stukken meer

nodig heeft. De bodemplaat is afgeschuind, zodat men er op kan lopen.Voor het plaatsen van de EPS bekisting moet men het zandbed egaliseren en verdichten, zodat de bodemplaten vol-doende worden ondersteund. Vervolgens moet men eindstukken, hoekstukken en T-stukken stellen en met twee haringen per stuk vastzetten. Hierna met rechte bo-demplaat opvullen en met één haring per stuk vastzetten. Bij het inzagen van een hoekdetail mag men de buitenrand niet dieper dan 50 mm inzagen. Na het zagen kan men de gehele aanwezige kunststof strip los trek-ken. Dan worden de gewenste sparingen aangebracht. Bij een sparing in het midden hoeft men geen zand aan te vullen, bij een sparing aan het uiteinde van de zijwand of in de zijwand buiten de fundering moet men wel met zand aanvullen. Vervolgens wapening plaatsen en af-standhouders aanbrengen die voldoende betondekking geven en geschikt zijn voor EPS funderingskisten of zachte ondergrond. Na het eventueel maken van sparingen de

zijwanden plaatsen, waarbij de wand ten opzichte van de bodem moet verspringen. Bovenbeugels op circa 600 mm afstand aanbrengen. In de bovenbeugels houten ribben van 50 x 70 mm leggen en bij de hoeken klampen aanbrengen. Alleen aan de kopse kant van alle buitenhoeken zand aanvullen. Bij doorvoeren moet men maximaal één strip doorzagen. Als men meer dan één strip bij de doorvoeren moet doorzagen, dan deze ook versterken door deze met zand aan te vullen. Tenslotte het beton storten in de bekisting met een combipomp of bij vrij kleine hoeveelheden vanuit de betonmixer met een kruiwagen.

EPS bekisting van Unidek FB De Unidek FB EPS bekisting bestaat uit standaardelementen van brandvertragend gemodificeerd geëxpandeerd polystyreen (EPS) in de vorm van een U-kist. De stan-daardelementen zijn recht of in verstek gezaagd van 45 graden. Alvorens de elementen te verwerken moet het aanlegvlak van de ondergrond waterpas en op de juiste diepte zijn gelegd. Hierbij moet de ondergrond voldoende draagkrachtig en verdicht zijn. Meestal begint men bij het uitleggen van de bekis-tingselementen op de hoek. Dit kan met een al fabrieksmatig in verstek gezaagd element of men zaagt het element ter plaatse met handgereedschap in verstek. Bij het uitleggen kan men onderbeugels of ankerpennen met koppelstrippen toepas-sen. De geprofileerde onderzijde van het element zorgt ervoor dat element goed blijft staan. Nadat de elementen zijn uitgelegd, moet men deze aan beide zijden tot circa halve hoogte aanvullen met grond of zand of moet men deze vastzetten met piketten en kantplanken en extra schoren vanaf de langsrib. Worden onderbeugels toegepast, dan kan men deze langs een draad uitzet-ten en op een onderlinge afstand van circa 600 mm aanbrengen. Dan kan de eerste houten regel worden geplaatst en het bekistingselement worden gesteld. Daarna kan men de tweede regel plaatsen, zodat

men de kist tussen de twee regels kan klemmen.Men kan de bekistingselementen ook met ankerpennen op de grond bevestigen. Deze pennen zetten de plaat goed vast en koppe-len de bekistingselementen onderling. Ook kan men Unidek kunststof koppelstrippen gebruiken. Hiervoor maakt men met een handzaag in beide elementen aan de bovenzijde bij de koppeling of aansluiting

Powerkist EPS bekisting van IsoBouw.

EPS bekisting van Unidek FB.

Houten bekisting.

Inmiddels ruim 15.000 richtprijzen beschikbaarRuim 15.000 richtprijzen staan op ca-sadata.nl klaar voor gebruik. Na het inloggen ziet men alle complete cal-culaties en kan men deze aanpassen of er mee begroten. Je kunt ook in je eigen calculatieprogramma met die calculaties werken.

Page 27: BouwTotaal maart 2012

27BOUWKOSTEN

Kijk op www.casadata.nl voor de prijzen uit uw regio

Kostenspecificaties van aanbrengen balkenfundering, afmeting 350 x 500 mm, lengte 30 m, excl. btw, bron casadata.nl Type bekisting Kostencomponent Omschrijving Hoeveelheid Eenheid Norm per

eenheidTotaal uren Kosten per uur /

eenheidTotaal Kosten

EPS-bekisting Iso-bouw Powerkist

Loonkosten Zandbed egaliseren 22,5 m2 0,1 2,25 37,8 85,05

EPS funderingsbekisting stellen 30 m1 0,3 9 37,8 340,2Bovenbeugels met regels stellen 30 m1 0,04 1,2 37,8 45,36Prefab wapening aanbrengen 300 kg 0,01 3 37,8 113,4Afstandsringen wapening aanbrengen 30 m1 0,02 0,6 37,8 22,68Betonstorten met mixerpomp (mipo) 5,25 m3 0,75 3,938 37,8 148,84Regels en bovenbeugels verwijderen 30 m1 0,04 1,2 37,8 45,36Subtotaal loonkosten 21,188 800,89

Materiaalkosten Isobouw Powerbekisting, bodemplaat breed 350 mm

30 m1 11,86 355,8

Isobouw Powerbekisting, zijwand hoog 500 mm

60 m1 4,77 286,2

Isobouw Powerbekisting, haring 25 stk 0,07 1,75Isobouw Powerbekisting, bovenbeugel, 350 mm

50 stk 1 50

Vurenhout C, geschaafd, 46 x 71 mm 60 m1 1,56 93,6Ringafstandhouder, Attema type Uni 6-12/25 300 stk 0,07 21Prefab wapeningskorven, 10 kg/m1 bekisting 300 kg 1,4 420Beton, C20/25-XC3-S3 5,25 m3 88,5 464,63Ondervracht beton, prijs per m3 < 6 m3 0,75 m3 18 13,5Mixerpomp, aan-/afvoerkosten 1 keer 257,5 257,5Subtotaal materiaalkosten 1963,98

Directe kosten Eindtotaal EPS-bekisting Isobouw Powerkist 2764,86

EPS-bekisting Unidek FB

Loonkosten Onderbeugels met regels stellen 19,5 m2 0,1 1,95 37,8 73,71

Onderbeugels met regels stellen 30 m1 0,06 1,8 37,8 68,04EPS funderingsbekisting stellen 30 m1 0,25 7,5 37,8 283,5Prefab wapening aanbrengen 300 kg 0,01 3 37,8 113,4Afstandsringen wapening aanbrengen 30 m1 0,02 0,6 37,8 22,68Bovenbeugels met regels stellen 30 m1 0,04 1,2 37,8 45,36Betonstorten met mixerpomp (mipo) 5,25 m3 0,75 3,938 37,8 148,84Regels en bovenbeugels verwijderen 30 m1 0,05 1,5 37,8 56,7Subtotaal loonkosten 21,488 812,23

Materiaalkosten Unidek FB EPS bekisting, 350 x 500 mm 30 m1 22,82 684,6Unidek FB EPS bekisting, onderbeugel 690 type 2

50 stk 1,68 84

Unidek FB EPS bekisting, bovenbeugel type 2 50 stk 1,08 54Vurenhout C, geschaafd, 46 x 71 mm 120 m1 1,56 187,2Ringafstandhouder, Attema type Uni 6-12/25 300 stk 0,07 21Prefab wapeningskorven, 10 kg/m1 bekisting 300 kg 1,4 420Beton, C20/25-XC3-S3 5,25 m3 88,5 464,63Ondervracht beton, prijs per m3 < 6 m3 0,75 m3 18 13,5Mixerpomp, aan-/afvoerkosten 1 keer 257,5 257,5Subtotaal materiaalkosten 2186,43

Directe kosten Eindtotaal EPS-bekisting Unidek FB 2998,65

Houten bekisting met PE-werkvloer

Loonkosten Bekisting stellen 30 m2 0,4 12 37,8 453,6

Zandbed egaliseren 10,5 m2 0,1 1,05 37,8 39,69PE-folie aanbrengen als werkvloer, zijdelings 50 mm opzetten

13,5 m2 0,05 0,675 37,8 25,52

Betonblokjes leggen voor wapening, 6 stuks/m2

36 m2 0,025 0,9 37,8 34,02

Betonwapening, beugels en staven, aanbren-gen

390,6 kg 0,04 15,624 37,8 590,59

Betonstorten met mixerpomp (mipo) 5,25 m3 0,45 2,363 37,8 89,3Verwijderen bekisting 30 m2 0,1 3 37,8 113,4Subtotaal loonkosten 35,612 1346,11

Materiaalkosten Bekistingshout, betontriplex, dik 18 mm 30 m2 23,91 717,3PE folie, dik 0,2 mm 13,5 m2 0,12 1,62Betonblokjes, dekking 30 mm, 6 stuks/m2 36 m2 0,82 29,52Wapeningsstaal, beugels Ø 10 h.o.h. 200 mm en staven Ø 12

390,6 kg 0,98 382,79

Beton, C20/25-XC3-S3 5,25 m3 88,5 464,63Ondervracht beton, prijs per m3 < 6 m3 0,75 m3 18 13,5Mixerpomp, aan-/afvoerkosten 1 keer 257,5 257,5Subtotaal materiaalkosten 1866,85

Directe kosten Eindtotaal houten bekisting met PE folie 3212,96

een kleine insnijding en drukt men de kop-pelstrip in de insnijding. Deze koppelstrip heeft geen effect voor het storten.Zodra men de EPS balkbekisting heeft uitgelegd en op maat gesteld, kan de wapeningskorf in zijn geheel worden aangebracht. Men kan de afstandhouders normaal toepassen. Voordat men het beton gelijkmatig aanbrengt, moeten de klem-beugels h.o.h. 600 mm worden uitgelegd en moeten meteen daarna de langsribben van 45 x 70 mm klemvast in de beugels worden aangebracht. Hoeken moet men tegen uitwijken be-schermen door het aanbrengen van kant-planken van minimaal 600 mm lang en ze vastzetten met piketten. De aanvulling met zand blijft gehandhaafd. Bij paalkoppen of sparingen moeten extra kantplanken met piketten worden aangebracht over een lengte van 1.200 mm, gerekend vanaf hart paal of sparing 600 mm naar links en naar rechts. Is de funderingsbalk breder dan 750 mm, dan extra schoren aanbrengen tot onderkant beugel, h.o.h. 1.200 mm.De onderlinge naden moeten zo strak mogelijk aansluiten. Als de U-kisten aan de onderzijde een kleine uitkraging hebben voor de onderbeugels, moet men deze uit-kraging bij de aansluitingen verwijderen met een handzaag. Passtukken nauwslui-tend over een lengte van minimaal 600 mm aanbrengen. Als er toch nog naden tussen de kisten zijn ontstaan, dan kan men deze dichten met Unidek montage-schuim. Bij het storten van het beton brengt men het beton gelijkmatig in twee lagen aan en verdicht men deze normaal met de trilnaald. De eerste laag stort men tot halverwege. Zodra de eerste stortlaag is aangestijfd, kan men de tweede laag tot de bovenkant van de bekisting storten. Beton storten met de kubel heeft de voorkeur. Als men met de pomp wil storten, dan moet men het uiteinde van de slang voorzien van een S-vormig mondstuk, waardoor de druk wordt verlaagd en het beton gelijkma-tig in de EPS bekisting stroomt.

Houten bekisting op PE folie Voor de te storten betonnen balkenfunde-ring in houten bekisting op PE folie stelt men de houten wandbekisting van 18 mm betonplex met piketten in de grond en met stalen klembeugels aan de bovenzijde. Vervolgens moet men het zandbed voor de betonnen fundering egaliseren. Op het zandbed legt men een PE folie als werk-vloer en deze folie wordt aan beide zijden 50 mm omhoog gezet. Voor de betonwapening de afstandhouders (betonblokjes) aanbrengen en vervolgens de stalen wapeningskorven aanbrengen. Het beton storten in de bekisting met een combipomp of vanuit de betonmixer met een kruiwagen. Nadat het beton voldoende is uitgehard, de houten wandbekisting verwijderen.

BouwkostenVoor de betonwapening is gerekend met beugels Ø 10 mm h.o.h. 200 mm en wapeningsstaven van Ø 12 mm en met 4 procent knipverlies. Bij de afstandhouders is rondom uitgegaan van zes betonblokjes per vierkante meter en een betondekking van 25 mm. Bij minder dan 7 kubieke meter te storten beton is rekening gehouden met een toeslag voor ondervracht en bij meer dan 7 kubieke meter wordt gerekend met een extra toeslag per m3 voor het verpom-pen.De bouwkosten zijn exclusief uitzetten, bouwplaatskosten, grondwerk, kopschot-ten en kosten afkomende materialen. In de kostenberekeningen is uitgegaan van de uitvoeringstijden voor de werkzaamheden en van de bruto prijzen voor de materialen en producten zonder inkoopkortingen. Elk kostenbedrag is gedetailleerd berekend met alle directe uitvoeringskosten van arbeid en materiaal. Het uurloon is zonder opslagen voor de bouwplaatskosten, alge-mene bedrijfskosten en winst en risico.

De bouwkosten van balkenfunderingen met een andere breedte en hoogte en van alle complete calculaties ziet men na het inloggen www.casadata.nl. Al deze calculaties kan men meteen downloaden in Excel of importeren in het eigen calcula-tieprogramma. Het regionale kostenniveau

betreft de regio Oost Gelderland (postcode 7000 - 7100). Op www.casadata.nl ziet men het kostenniveau van de eigen regio door het opgeven van de postcode. Bij de indirecte kosten is gerekend met een toeslag op de directe kosten van 17%. Dit toeslagpercentage bestaat uit 8% voor

algemene bedrijfskosten, 5% voor winst en 3% voor risico.

Page 28: BouwTotaal maart 2012

Meer Mogelijk. Het systeem voor steigers.

Layher b.v.Lissenveld 184941 VL Raamsdonksveer

Tel.: 0162-58 68 00Fax: 0162-58 68 88

[email protected]

Layher: het veelzijdig steunpunt

De Allround frame ondersteuningstoren TG 60

Voor het bouwen van zware ondersteuningen is nu deLayher Allround frame ondersteuningstoren TG60 beschikbaar.

Dit is een combinatie van frame-elementen methet Allround steigersysteem. Dus een snelle en veilige

montage mogelijk met de voordelen van het Allroundsysteem.

Speciaal gemaakt om grote verticale lasten te dragentot 24ton per toren.

De toren kan liggend gebouwd wordenen vervolgens met een kraan worden rechtgezet en verplaatst.

Voor horizontale verplaatsingen te verrollen met speciale wielsets.

Zie www.layher.nl menu Videos - Video: 06 Layher TG60AR frame ondersteuningstoren

Page 29: BouwTotaal maart 2012

29BOUWKOSTEN

Vervangen puivullingen

Foto: Timmerfabriek/Aannemersbedrijf Van den Oudenrijn.

Tekst: Ed de Rechteren van HemertNederlands Bouwkosten [email protected]

Bij woningen uit de jaren ‘60 , ‘70 en ‘80 was het gebruikelijk om veelvuldig pui-vullingen toe te passen. Meestal zonder isolatie, maar soms werd isolatie van zeer geringe dikte tussen de binnen- en buiten afwerking geplaatst. Natuurlijk had het weer vrij spel en tochtte het aan alle kan-ten. Bewoners gingen de naden afkitten en plaatsten een dunne isolatieplaat tussen de radiatoren en binnenbeplating. Deze in-greep had meestal tot gevolg dat de platen vochtplekken kregen. Bij renovatie worden deze puivullingen vaak vervangen en voor-zien van isolatie. Wat zijn de bouwkosten?

Vervangen puivulling, afwerking schrotenKosten per m2

Binnenafwerking Isolatie Buitenafwerking Midden Noord Oost Zuid West

multiplex 18 mm steenwol 60 mm vuren schroten 163,13 158,24 154,98 159,87 189,24

multiplex 18 mm steenwol 80 mm vuren schroten 166,76 161,76 158,42 163,42 193,44

multiplex 18 mm glaswol 60 mm vuren schroten 161,93 157,07 153,83 158,69 187,83

multiplex 18 mm glaswol 80 mm vuren schroten 165,55 160,58 157,27 162,24 192,04

multiplex 18 mm PUR 40 mm vuren schroten 160,72 155,90 152,68 157,50 186,43

multiplex 18 mm PUR 50 mm vuren schroten 164,34 159,41 156,13 161,06 190,64

multiplex 18 mm PIR 40 mm vuren schroten 167,97 162,93 159,57 164,61 194,84

multiplex 18 mm PIR 50 mm vuren schroten 171,59 166,45 163,01 168,16 199,05

multiplex 18 mm gelaagd aluminium 21 mm vuren schroten 159,51 154,72 151,53 156,32 185,03

multiplex 18 mm steenwol 60 mm hardhouten schroten 178,24 172,89 169,33 174,67 206,76

multiplex 18 mm steenwol 80 mm hardhouten schroten 181,86 176,41 172,77 178,23 210,96

multiplex 18 mm glaswol 60 mm hardhouten schroten 177,03 171,72 168,18 173,49 205,36

multiplex 18 mm glaswol 80 mm hardhouten schroten 180,66 175,24 171,62 177,04 209,56

multiplex 18 mm PUR 40 mm hardhouten schroten 175,82 170,55 167,03 172,31 203,95

multiplex 18 mm PUR 50 mm hardhouten schroten 179,45 174,06 170,48 175,86 208,16

multiplex 18 mm PIR 40 mm hardhouten schroten 183,07 177,58 173,92 179,41 212,36

multiplex 18 mm PIR 50 mm hardhouten schroten 186,70 181,10 177,36 182,96 216,57

multiplex 18 mm gelaagd aluminium 21 mm hardhouten schroten 174,61 169,38 165,88 171,12 202,55

Vervangen puivulling, buitenafwerking platenKosten per m2

Binnenafwerking Isolatie Buitenafwerking Midden Noord Oost Zuid West

multiplex 18 mm steenwol 60 mm WBP multiplex 175,22 169,96 166,46 171,71 203,25

multiplex 18 mm steenwol 80 mm WBP multiplex 178,84 173,48 169,90 175,27 207,46

multiplex 18 mm glaswol 60 mm WBP multiplex 174,01 168,79 165,31 170,53 201,85

multiplex 18 mm glaswol 80 mm WBP multiplex 177,63 172,31 168,75 174,08 206,06

multiplex 18 mm PUR 40 mm WBP multiplex 172,80 167,62 164,16 169,35 200,45

multiplex 18 mm PUR 50 mm WBP multiplex 176,43 171,13 167,61 172,90 204,65

multiplex 18 mm PIR 40 mm WBP multiplex 180,05 174,65 171,05 176,45 208,86

multiplex 18 mm PIR 50 mm WBP multiplex 183,68 178,17 174,49 180,00 213,07

multiplex 18 mm gelaagd aluminium 21 mm WBP multiplex 171,59 166,45 163,01 168,16 199,05

multiplex 18 mm steenwol 60 mm Volkernplaat 137,76 133,62 130,87 135,00 159,80

multiplex 18 mm steenwol 80 mm Volkernplaat 141,38 137,14 134,31 138,56 164,00

multiplex 18 mm glaswol 60 mm Volkernplaat 136,55 132,45 129,72 133,82 158,40

multiplex 18 mm glaswol 80 mm Volkernplaat 140,17 135,97 133,17 137,37 162,60

multiplex 18 mm PUR 40 mm Volkernplaat 135,34 131,28 128,57 132,63 157,00

multiplex 18 mm PUR 50 mm Volkernplaat 138,97 134,80 132,02 136,19 161,20

multiplex 18 mm PIR 40 mm Volkernplaat 142,59 138,31 135,46 139,74 165,41

multiplex 18 mm PIR 50 mm Volkernplaat 146,22 141,83 138,91 143,29 169,61

multiplex 18 mm gelaagd aluminium 21 mm Volkernplaat 134,13 130,11 127,43 131,45 155,59

Sandwichpaneel PUR 30 mm Volkernplaat 175,22 169,96 166,46 171,71 203,25

Bij vervanging van de puivulling speelt de vraag of men alleen een mooi uiterlijk wil, of ook een duurzame energiebesparende oplos-sing. Soms mag men echter het uiterlijk niet aanpassen van de woningen. Natuurlijk zijn er verschillende oplossingen en iedere oplos-sing is geschikt voor een bepaald doel. In de tabel geven we de kosten van de verschil-lende oplossingen. U ziet de kosten voor het vervangen van puivullingen bij eenmalige kleine opdrachten. Het gaat om het verwijde-ren van de oude puivulling, het aanbrengen van de nieuwe puivulling en de levering van materiaal en hulpmaterieel. Alle werkzaam-heden zijn meegenomen; dus ook inclusief afwerklagen.De bedragen zijn exclusief Algemene kosten, Winst- en risico en de BTW. Deze kostenge-gevens komen uit het onderzoeksrapport Kleine werken van MBCP.

Page 30: BouwTotaal maart 2012

www.knauf-aquapanel.nl

Waarvoor gebruik jij Aquapanel Cement Board?

■ Uitgebreide toepassingsmogelijkheden■ Snel en eenvoudig te verwerken■ Licht van gewicht■ Geluids- en brandwerend, wind- en waterbestendig■ Eenvoudig totaalsysteem met garantie

Aquapanel® Cement Board OutdoorBuiten gewoon slimmer:

Tuinmuur en serre

Carport en buitenplafond

Uitbouw en gevelrenovatie

Optoppen

Kelder

Aquapanel_adv_289x415.indd 1 01-03-12 12:03

Page 31: BouwTotaal maart 2012

31BOUWGEBREKEN

Lage EPC en toch koud?Door een projectontwikkelaar wordt een aantal woningen gebouwd die zijn ontwikkeld als energiezuinig. Een jong stel dat een appartement uit de jaren ’60 bewoonde is alle thermische ongemakken en hoge energie-rekening zat en besluit één van deze nieuw gebouwde woningen te ko-pen. De woning is groter maar moet volgens de EPC-berekening minder energie verbruiken dan het appartement en zou volgens de ontwikke-laar ook veel behaaglijker moeten zijn. De werkelijkheid blijkt anders.

Tekst: Ing. S. den OudenBureau voor Bouwpathologie BBwww.bouwpathologie.nl

De bewoners hebben klachten over koude luchtstroming in de woning wanneer het hard waait en wanneer buiten de tempe-raturen laag zijn. Veelal is dit bij vorst het

sterkst voelbaar. Ze geven aan hierdoor de verwarming vaak in te schakelen op 24 graden om de gewenste temperatuur van 20 graden in de woonkamer te bereiken. Bij strenge vorst wordt de temperatuur van 20 graden in de woonkamer zelfs niet gehaald, ook al wordt de thermostaat tot het maximum doorgedraaid. De energiere-kening van de woning is over de afgelopen jaren veel hoger dan die van de naastgele-gen woningen van een gelijk type en met een vergelijkbaar dag- en stookpatroon.

OnderzoekDe bewoner is de woning al zeer nauwkeu-rig doorgegaan en heeft op veel plaatsen tocht gevoeld. Bijvoorbeeld ter plaatse van de wandcontactdoos in de woonkamer, waar de bank staat. De koude luchtstroom wordt verder zeer sterk ervaren ter plaatse

van het open trappengat. Op de eerste ver-dieping is koude luchtstroming voelbaar langs de verdeler van de cv-installatie in de slaapkamer. Op de zolder is langs de aansluiting van het dak op de topgevel tocht voelbaar en van achter het knieschot komt een merkbaar zeer sterke koude luchtstroming.

Middels rook is deze luchtstroming tijdens het onderzoek zichtbaar te maken. De rook kringelt op die plaatsen niet omhoog maar wordt horizontaal weggeblazen de woning in. Wanneer buiten de wind gaat liggen of draait, kringelt de rook omhoog of wordt deze naar buiten gezogen.Met behulp van een warmtebeeldcamera zijn opnamen gemaakt van de buitenzijde van de woning en alleen ter plaatse van de aansluiting van de topgevel op het dak zijn warmtelekken zichtbaar. Met name ter plaatse van de oplegging van de gordingen in de gevel.In de woning is een blowerdoor test uitge-voerd. Hierbij is de woning op onderdruk gezet en op overdruk met behulp van een ventilator in de voordeur van de woning. Hierbij worden alle doorvoeren vanuit de woning naar buiten dichtgezet. Tijdens

deze metingen zijn dezelfde plaatsen waar luchtstroming van buiten naar binnen komt vastgesteld en is hiervan door een meting volgens de norm een waarde aan-gekoppeld.

OorzakenAchter het knieschot op de zolder blijkt een leidingschacht aanwezig die in open verbinding staat met de kanalen van de kanaalplaatvloeren. De kanalen van de vloer zijn aan de kopse zijde niet afgedicht en komen uit in een spouw die is gevuld met minerale wol. Hierdoor wordt vanuit de spouw koude lucht van buiten via de ka-nalen, schacht en naden van het knieschot

naar binnen gezogen.Ter plaatse van de aansluiting van het dak op de topgevel van de woning blijken de naden te zijn afgedicht met PUR schuim. Dit schuim is door de werking van de dakconstructie losgescheurd van de met-selwerk topgevel en zorgt er plaatselijk voor dat de buitenlucht in open verbinding staat met binnenlucht. Dit veroorzaakt tocht en met de warmtebeeldcamera zijn de warmtelekken goed te zien. De tocht achter de verdeler van de CV-installatie op de eerste verdieping ontstaat door de doorvoeren van de CV-leidingen door de wand van de schacht, die ook op de zolder achter het knieschot voor de sterke tocht zorgt. De tocht van de zolder en eer-ste verdieping zorgen samen voor de sterke koude luchtstroming door het open trap-pengat naar beneden. De tocht vanuit de wandcontactdoos in de woonkamer wordt veroorzaakt door de elektraleiding naar de buitenverlichting van de woning. Deze staan in open verbinding met elkaar.

ConclusiesDe tocht in de woning wordt veroorzaakt door open verbindingen tussen buiten en binnen. De kierterm in de EPC-berekening wordt met een factor 2 overschreden. De openingen zijn niet controleerbaar en geven de koudeklachten. De tocht via de

Blowerdoor opstelling.

Doorvoer CV leidingen schacht.

Bovenzijde schacht op zolder.

schacht is een typisch voorbeeld van een onjuiste uitvoering: het niet afdichten van de kanalen van de vloerplaten en het niet tochtdicht maken van de schacht. De tocht via de aansluitnaden van het dak op de topgevel is een gevolg van een verkeerde materiaalkeuze. Hier had beter kunnen worden gekozen voor een cellenband af-dichting die meer elastisch is en blijft dan PUR-schuim. De uitvoering van de elektra-leiding is ook verkeerd. Het is belangrijk om de leidingen van binnen- en buiten-verlichting gescheiden te houden om deze tochtverschijnselen te voorkomen.

HerstelIn de EPC-berekening wordt een hoge eis gesteld aan de kierdichting en isolatie van de buitenschil van de woning. De bewoners hebben niet gekozen voor het aansprake-lijk stellen van de aannemer maar voor het eigenhandig afdichten van de tochtopenin-gen. Hierop is het hersteladvies afgestemd. De kanalen zijn zo ver mogelijk vanuit de leidingschacht gevuld met PUR schuim. Hierdoor stopte de tocht door de schacht. De naden van de aansluiting van het dak op de topgevel zijn voorzien van een aftim-mering met cellenband tussen de aanslui-

ting. Hiervoor is een deel van de PUR eerst verwijderd. De leiding van de buitenver-lichting is voorzien van een kitafdichting rondom de bedrading. Het uiteinde van de leiding is vooraf ingesmeerd met zuurvrij vet om de kit in de toekomst gemakkelijk weer te kunnen verwijderen.

Infrarood opname topgevel.

Infrarood opname topgevel.

Page 32: BouwTotaal maart 2012

by

Informatie ontvangen?Bel 0523-657000

of e-mail:[email protected]

Easydek is voorloper op het gebied van slimme, handige en tijdbesparende afdekmaterialen voor het tijdelijk beschermen van het interieur van gebouwen, woningen en schepen tijdens nieuwbouw, renovatie en onderhoud. Voor meer informatie en advies neem contact met ons op: 033 - 285 92 22

SUPER SNELLE VERWERKING

WEINIG AFVAL

VEILIGSTE KEUZE

WWW.EASYDEK.NL

Afdekken en beschermen van vloeren, trappen, kozijnen en nog veel meer

www.vloerbewerkingsmachines.nl

Hèt adres voor uw B-Mac en Oscar machines,onderdelen, bladen en reparaties!

Werktuigenweg 20, Emmeloord Tel.nr. 06-55737285

Metselbedrijf Gebr. van der Heijden BV

Raamdorpelelementen BV

Metselbedrijf Gebr. van der Heijden BV

Elke kozijnmaat leverbaar•

12 kleuren en 10 modellen•

Levering 1 tot 4 weken•

Geleverd in stalen bakken en •rekken

Eenvoudig en snel te plaatsen•

Kijk voor een razendsnelle offerte op www.HeBlad.com

HeBlad Raamdorpelelementen BV - T 0497 - 36.07.91 - F 0497 - 38.09.71 - [email protected]

RDE okt2010.indd 1 30-9-2010 14:29:31

Nieuw en gebruikt

TopMaterieelIn- en verkoop van BOUWMATERIEEL en BOUWMATERIALEN

schaftwagens, units, containers...

Ambachtsweg 11, 8152 BA LemelerveldEmail : [email protected] : 0572-370461Fax : 0572-371707

www.harmsenmaterieel.nl

WARMTEREFLECTERENDE DAKCOATINGSYSTEMEN

70 % warmte reflectie 40 % lagere oppervlakte temperatuur25 % energiebesparing

exclusief importeurMawipex Nederland

De Poort 214411 PB Rilland

Tel: 0113 - 55 77 77Fax: 0113 - 55 77 78

Page 33: BouwTotaal maart 2012

33FISCAAL & PERSONEEL

Loondienstservice voor zorgeloos personeel‘Ik wens u veel personeel toe’, is een veel gehoorde sarcastisch bedoelde uitspraak die aangeeft dat eigen personeel weliswaar voordelen biedt, maar ook het aantal grijze haren laat toenemen. Eigen personeel geeft namelijk administratieve, juridische en communicatieve verplichtingen en financiële risico’s ten aanzien van werkgeverschap. Met Payroll bent u in één klap van die zorgen af.

Tekst: ing. Frank de Groot

‘Wij nemen het werkgeverschaprisico over door nieuwe medewerkers van bedrijven in loondienst te nemen, terwijl ze gewoon voor dat bedrijf gaan werken met alle ar-beidsvoorwaarden die daar gelden’, opent Milco Schildkamp, directeur van Payroll Intermediair. Hij legt uit hoe payroll werkt: ‘Stel dat een werkgever personeel wil aannemen, maar niet gebukt wil gaan onder alle adminis-tratieve, juridische en communicatie ver-plichtingen en financiële risico’s die daar bij horen, dan kan hij kiezen voor payroll. Daarbij nemen wij al die verplichtingen en risico’s van de werkgever over. De verhou-ding tussen werkgever en werknemer blijft verder hetzelfde, alleen betalen wij het loon en niet de werkgever. De complete sa-

larisadministratie wordt voor de werkgever teruggebracht naar één factuur.’

LoonvolgendPayroll Intermediair is voor tweederde in de bouw actief. Het loon dat de payrollm-edewerker ontvangt is vanaf de eerste dag minimaal loonvolgend aan de Bouw-CAO. ‘Dat zijn we verplicht volgens de Neder-landse Vereniging van Uitzend- en Bemid-delingsbedrijven NVUB waar we lid van zijn’, zegt Schildkamp. ‘Daarnaast zorgen wij voor loondoorbetaling bij kort verzuim, bijzonder verlof, ziekte en wettelijke feestdagen. De payrollmedewerker bouwt ook vakantiedagen conform de Bouw-CAO en vakantiegeld op. Loonbelasting en sociale premies worden correct en op tijd afgedragen en de payrollmedewerker heeft ook bij ons recht op gemiddeld twee scholingsdagen per jaar. We bieden verder proactieve verzuimbegeleiding en we volgen de re-integratieverplichtingen met Poortwachtergarantie. Tot slot voeren we de bij wet verplichte pensioenregelingen uit. Kortom; alle verplichtingen van de werkgever op het gebied van loondienst nemen we over.’De werkgever – door Schildkamp ‘inlener’ genoemd – krijgt alleen nog wekelijks of maandelijks een factuur die hij moet voldoen. Payroll Intermediair factureert per gewerkt uur een afgesproken tarief. In dit All-In tarief zit alles inbegrepen ‘Dat is dus een hoop minder zorgen’, aldus Schildkamp. ‘Ook de payrollmedewerker heeft minder zorgen, want die krijgt keurig iedere week of maand zijn salaris. Tijdens bijvoorbeeld de bouwvak krijgt hij zijn salaris doorbetaald, terwijl de inlener in die periode geen factuur krijgt. Daarnaast kan de medewerker gebruik maken van onze helpdesk voor al zijn vragen.’Is de inlener niet duurder uit om te werken met een loondienstservice? Schildkamp: ‘Dat zou je wellicht denken, maar de inlener is in veel gevallen zelfs goedkoper uit! Dankzij de dispensatie van de NVUB van de Bouw-CAO zijn wij in staat om in veel gevallen zelfs voordeliger te verlonen dan als de bouwondernemer zelf zijn per-soneelszaken zou regelen. De NVUB heeft

van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de dispensatie verkregen. De kostprijs van het personeel is daardoor lager, terwijl we wel loonvolgend zijn: de werknemer zit op hetzelfde salarisniveau als dat van de bouw-CAO. Ook werken wij met een pensioenverzekering die het pensioeninkomen garandeert vanaf je 65e. Hierdoor hoeven we niet ineens de premies te verhogen doordat het pensioeninkomen lager dreigt uit te komen door bijvoorbeeld dalende beurskoersen. We zijn ook heel transparant naar de inlener toe. We laten alle kosten zien, inclusief onze eigen kos-ten.’

ContractduurDe wet stelt voorwaarden aan de geldig-heid van een arbeidscontract voor bepaal-de tijd. Zo kan een werkgever maximaal drie contracten aangaan voor bepaalde tijd,

met een maximumlooptijd per contract van één jaar. Daarna moet de werkgever de werknemer een contract voor onbepaalde tijd aanbieden of de werknemer naar huis te sturen. Na een periode van drie maanden afwezigheid kan de werkgever de werknemer opnieuw drie contracten aanbieden. De contracten eindigen van rechtswege op de laatste contractdatum. Binnen de NVUB gelden andere voorwaar-den. Payroll-Intermediair hanteert daarom

het fasensysteem. Dit fasensysteem van de NVUB maakt het mogelijk om onbeperkt contracten aan te gaan voor bepaalde tijd. De inlener kan natuurlijk ook kiezen voor een contract voor onbepaalde tijd. Schild-kamp: ‘Het unieke aan de NVUB is dat de payrollmedewerker na twee jaar dienstver-band rechten opbouwt als zijnde in vaste dienst. Vanaf dat moment is er recht op een aanzegtermijn en ontslagvergoeding con-form oude kantonrechters formule. Deze afspraken zijn contractueel vastgelegd. Na een half jaar worden pensioenrechten op-gebouwd, maar de inlener kan er ook voor kiezen dat al vanaf de eerste dag te doen.’ Het lijkt er op dat de zekerheden van de payrollmedewerker minder groot zijn dan bij een regulier arbeidscontract voor onbepaalde tijd. ‘Dat lijkt maar zo. Als een werkgever bijvoorbeeld kan aantonen dat zijn financiële draagkracht is afgenomen, kun je ook worden ontslagen. En zo zijn er wel meer voorbeelden te noemen van rechtsonzekerheid. Een vast contract biedt dus ook geen zekerheden. Bovendien hebben wij een inspanningsverplichting om na beëindiging van het contract naar een nieuwe inlener te zoeken. Vaak lukt het dan ook een payrollmedewerker weer bij een andere inlener onder te brengen, mits de payrollmedewerker natuurlijk al

zijn verplichtingen bij de vorige inlener is nagekomen.’

Binden en boeienWie het verhaal van Schildkamp hoort is zelfs geneigd te denken waarom werk-gevers eigenlijk nog werknemers zelf in dienst nemen. ‘Ja, dat vraag ik me dus ook af. Toch is het wel belangrijk dat de payrollmedewerker zich ook echt betrok-ken voelt. ‘Binden en boeien’, noemen wij dat. De ondernemer geeft nog steeds het kerstpakket en bepaalt de werktijden en arbeidsvoorwaarden. Extra ATV-dagen? Ook geen probleem. Het enige verschil is dat de payrollmedewerker bij ons op de loonlijst staat.’Schildkamp besluit: ‘Groot voordeel van payroll is dat je als bedrijf op een ver-antwoorde wijze een flexibele schil kunt opbouwen. Heb je iemand een paar maan-den niet nodig? Dan kijken wij of we die medewerker tijdelijk ergens anders kunnen onderbrengen. Wanneer je die flexibele schil opbouwt met louter zzp’ers, dan merk je toch dat veel zzp’ers minder betrokken zijn bij je organisatie. Bij payroll blijft het binden en boeien bij de ondernemer.’

Meer weten? Kijk op www.payroll-intermediair.nl

Milco Schildkamp, directeur Payroll Interme-diair: ‘De complete salarisadministratie wordt voor de werkgever teruggebracht naar één fac-tuur.’

Page 34: BouwTotaal maart 2012
Page 35: BouwTotaal maart 2012

35FISCAAL & PERSONEEL

Onze jonge aannemer was een leuke enthousiaste vent. Hij was hard op weg het bedrijf van zijn vader, die een stapje terug had gedaan, uit het slop te trek-ken. Het vermogen van de BV was nog wel fors negatief, maar de winst van de afgelopen jaren was goed. Vader vond het ‘niet meer dan logisch’ dat zijn zoon de BV zou overnemen. Sterker nog, voor zijn gevoel was de BV eigenlijk al van de zoon.

Gezien het negatieve eigen vermogen was de koopsom vastgesteld op € 1,00. Helaas bleek hun boekhouder, aan wie zij de opdracht hadden geven om de overdracht te regelen, niet van de werklustige soort. Na drie jaar en vele (steeds minder vriendelijke) verzoeken was er nog niets gebeurd. In 2011 kwa-men vader en zoon daarom bij mij met de vraag of ik de overdracht wel binnen een redelijke termijn kon regelen. Nor-maalgesproken geen probleem, maar de goede resultaten in combinatie met de nalatigheid van de boekhouder be-tekenden een forse, voor vader en zoon volledig onverwachte, complicatie. Drie jaar geleden kon de overdracht nog voor € 1,00 plaatsvinden. Maar onder-tussen was het negatieve eigen vermo-gen van de BV door de goede resultaten aangegroeid tot een positief vermogen van € 100.000. Rekening houdende met goodwill was de reële waarde van de aandelen zelfs gestegen tot € 400.000. Toen vader en zoon dat hoorden sloeg bij hen de schrik om het hart. ‘Ik hoef die vier ton helemaal niet, want daar heeft mijn zoon voor gewerkt en niet ik’, zei vader. Een zeer begrijpelijke uitspraak uiteraard, maar fiscaal ligt dit minder eenvoudig. De aandelen zijn immers nog steeds van vader. Als vader de aandelen voor € 1,00 verkoopt zal de inspecteur de koopsom corrigeren en vaststellen op de zakelijke hoogte, of-wel € 400.000. Op grond hiervan wordt vervolgens de vervreemdingswinst bepaald. Hierover is vader 25 procent inkomstenbelasting verschuldigd. Het enthousiasme van de zoon sloeg om in een nauwelijks onderdrukte woe-deaanval. ‘Ik kan dus bloeden omdat mijn boekhouder zijn werk niet heeft gedaan’, zei hij boos. Gelukkig was er wel een zeer goed passend alternatief: de met ingang van 2010 geldende ‘bedrijfsopvolgingsfa-ciliteit’ ofwel de ‘bof’. Hiermee kan, als aan alle voorwaarden is voldaan, zowel heffing van inkomstenbelasting als schenkbelasting worden ontweken. En min of meer toevallig voldeden vader en zoon precies aan deze voorwaarden. ‘Is dat even boffen’, zeiden vader en zoon lachend in koor. En zo is het pre-cies. De bedrijfsopvolging werd zoals vader en zoon dat wensten uitgevoerd, maar vooral dankzij meer geluk dan wijsheid.

Mr. F.J. Kerkhof FBAlfa Accountants en Adviseurs te [email protected]

Is dat even‘boffen’

Winst uitkeren?Door ‘oudere’ DGA’s wordt nog wel eens met weemoed gespro-ken over vroeger, ‘toen het allemaal nog eenvoudig was’. Zo kon je gewoon je eigen loon vaststellen zonder dat de belasting-dienst kritisch meekeek. En sparen voor je pensioen deed je gewoon lineair: je bepaalde je doelvermogen, deelde dat door het aantal dienstjaren en je wist wat je jaarlijks fis-caal aftrekbaar kon doteren aan de pensioenvoorzie-ning. Inmiddels zijn de pensioenregels zo complex dat zelfs een deskundige door de bomen het bos niet meer ziet. En een nieuwe complica-tie staat voor de deur: winst uitkeren.

Tekst: Mr. F.J. Kerkhof FBAlfa Accountants en Adviseurs te [email protected]

Op dit moment wordt in de praktijk ‘niet moeilijk gedaan’ bij uitkeringen van winst. Als de DGA behoefte heeft aan geld en zijn BV beschikt over een winstreserve, wordt er gewoon dividend uitgekeerd. De winst-reserve blijkt uiteraard uit de jaarrekening. Dus dat is simpel. Natuurlijk is deze uit-kering wel in box 2 belast met 25 procent inkomstenbelasting, maar dat houdt de DGA niet tegen. Maar deze eenvoudige benadering heeft zijn langste tijd gehad.

Ten eerste: de uitkeringstoetsNog dit jaar worden nieuwe regels voor de BV verwacht. Eén daarvan is de zeer belangrijke ‘uitkeringstoets’. Voorafgaande aan een winstuitkering moet het bestuur beoordelen of de BV na het doen van deze uitkering nog over voldoende middelen be-schikt om de opeisbare schulden te betalen. Om te voorkomen dat het bestuur (lees: de DGA) dit niet serieus neemt, worden zware sancties in het vooruitzicht gesteld: als

het bestuur deze beoordeling niet dan wel onzorgvuldig maakt, zijn de bestuurders jegens de BV persoonlijk aansprakelijk voor het gehele bedrag van de uitkering.

Ten tweede: de pensioentoetsBetrekkelijk nieuw is de ‘gevaarlijke’ relatie tussen de pensioenvoorziening in eigen beheer en de winstuitkering. In de praktijk blijkt steeds vaker dat het vermogen van de BV niet voldoende is om het pensioen vol-ledig uit te betalen. Meestal is dit veroorzaakt door tegenvallende resultaten in de BV, waar-voor de DGA niet als ‘schuldige’ kan worden aangewezen. Maar er zijn ook voorbeelden waarbij een winstuitkering de oorzaak is. Anders gezegd: de BV heeft de winstreserve uitgekeerd, terwijl voorzienbaar was dat zij hierdoor niet meer aan haar pensioen-verplichting jegens de DGA kan voldoen. Inmiddels is duidelijk dat de belastingdienst hier hard tegen optreedt. De mogelijke fiscale gevolgen zijn zeer ingrijpend.

Dus …Winst uitkeren is niet meer zo simpel als het was. Nieuw in te voeren regels eisen een zeer zorgvuldige uitkeringstoets. Daar-naast dwingt een betrekkelijk nieuwe op-stelling van de belastingdienst tot een niet te onderschatten ‘pensioentoets’. Gelukkig kunt u voor beide toetsen een beroep op ons doen.

VoorbeeldEen DGA voelt dat er zware tijden voor zijn BV aankomen. Niet zo vreemd natuur-lijk, nu de kranten dagelijks vol staan met aankondigingen van nog slechtere tijden. Daar komt nog bij dat juist in zijn branche harde klappen worden verwacht. Eerlijk gezegd ziet hij dit in zijn sterk dalende omzetcijfers ook al terug. Hij besluit daarom, nu het nog kan, de winstreserve vrijwel volledig uit te keren. In de maanden daarna blijkt inderdaad dat de BV niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen. Zo mer-ken de crediteuren al snel dat het betalingsgedrag van de BV verslechtert. Meerdere leveranciers besluiten daarom voorlopig niets meer te leveren aan deze BV. En zo gaat het van kwaad tot erger. Uiteindelijk kan het faillissement niet meer worden voorkomen. Maar de curator weet waar hij voor de gedupeerde crediteuren het geld kan halen: bij het bestuur ofwel de DGA. Als hij de uitkeringstoets zorgvul-dig had gedaan, had hij immers geweten dat de BV na deze uitkering niet meer over voldoende middelen kon beschikken om de opeisbare schulden te betalen.

Page 36: BouwTotaal maart 2012

www.renau l t .n l

• ZEER LAGE KOSTPRIJS PER KILOMETER• Een compleet gamma met laadruimte van 2 t/m 22 m3

• Gespecialiseerd netwerk van Pro+

*Verkiezing International Van of the Year geldt voor Kangoo Z.E. Aanbiedingen geldig van 03-01-2012 t/m 23-04-2012. Kijk voor informatie over aanbiedingen op andere modellen en de exacte voorwaarden op renault.nl. Renault Kangoo Express vanaf € 9.990,- excl. BTW en BPM. Renault Trafi c vanaf € 17.590,- excl. BTW en BPM. Renault Master vanaf € 20.090,- excl. BTW en BPM. Prijzen excl. verwijderingsbijdrage, leges, kosten rijklaar maken. Leaseprijs Renault Kangoo Express vanaf € 349,- per maand. Leaseprijs Renault Trafi c vanaf € 409,- per maand. Leaseprijs Renault Master vanaf € 465,- per maand. Prijzen op basis van Full Operational Lease via Renault Business Finance excl. BTW, brandstof, vervangend vervoer o.b.v. 48 mnd/20.000 km/jr. Informeer naar een aantrekkelijk leasetarief of reparatie onderhoudscontract bij Renault Business Finance. Leaseprijs per 01-01-2012. Op elke nieuwe Renault Kangoo Express, Trafi c en Master geldt een fabrieksgarantie van 2 jr. zonder kilometerbeperking.12 jr. plaatwerkgarantie (m.u.v. Master; deze behoudt 6 jaar plaatwerkgarantie). Getoonde modellen kunnen afwijken van standaarduitvoering. Drukfouten, prijs- en specifi catiewijzigingen voorbehouden. Voor meer informatie, de voorwaarden en/of een dealer bij u in de buurt, bel gratis 0800-0303 of kijk op bedrijfswagens.renault.nl. Financieringsaanbod alleen geldig op nieuwe Renault bedrijfswagenorders tussen 03-01-2012 t/m 23-04-2012. Jaarlijkse kostenpercentage bedraagt 4,9%, maximaal te fi nancieren bedrag: € 20.000. Looptijd min. 12 en max. 60 maanden. Renault Business Finance en Renault behouden zich het recht voor de actie op elk moment zonder opgave van reden te wijzigen of te beëindigen. Slottermijn niet mogelijk. Bedragen zijn afgerond op hele euro’s. Rentewijzigingen en drukfouten voorbehouden.

Min./max. verbruik: 5,2-9,8 l/100 km. Resp. 19,2-12,7 km /l. CO2: 137-260 g/km.

4,9%RENTEFINANCIALLEASE

AANTREKKELIJ KE

ACTIEPAKKETTEN

STAP-ININRUILPREMIE

€1.500,-

RENAULT KANGOOVANAF € 9.990,-

RENAULT MASTERVANAF € 20.090,-

RENAULT TRAFICVANAF € 17.590,-

RENAULT BEDRIJFSWAGENS.MET 4 MILJOEN FANS DE NUMMER 1 IN EUROPA

*

Page 37: BouwTotaal maart 2012

37PRODUCTNIEUWS

Krachtige licht-gewicht voor staal en metaal Deze maand introduceert Metabo twee compacte haakse slijpers met 1.700 Watt vermogen. Of u nu turbines installeert, productieprocessen uitvoert of bruggen bouwt, het lage gewicht van deze twee haakse slijpers betekent dat zelfs verti-caal en boven het hoofd werken eenvou-dig is.

De WX 17-150 haakse slijper voor slijpschij-ven met een diameter van 150 mm produ-ceert 5 Nm koppel met een gewicht van slechts 3,8 kg. Met zoveel kracht kan de ge-bruiker gemakkelijk gebruik maken van lamellenschijven. Er is ook een WX 17-180 met een koppel van 6 Nm en een schijf-diameter van 180 mm. Daarmee is deze machine ideaal voor middelgrote verwij-

deringen, bijvoorbeeld het schuren van lasnaden. Met een gewicht van slechts 3,9 kg is deze veel lichter dan de vele, grote slijpers die vaak gebruikt worden voor dit soort werkzaamheden.

Comfort en veiligheidDe achterhandgreep kan naar drie zijden worden gedraaid, zodat de meest comfor-tabele werkhouding kan worden bereikt, terwijl de extra handgreep vibraties dempt bij het werken. Dit zorgt ervoor dat de ge-bruiker langer kan werken zonder onge-makken. De beschermkap is te verstellen zonder gereedschap. De aanloopstroom-begrenzing zorgt voor een rustige start, en de herstartbeveiliging voorkomt dat de machine automatisch herstart nadat de stroom is onderbroken.

Metabo Nederland bv, Breukelen, (0346) 25 90 60, www.metabo.nl

Prefab gevelsysteem van baksteenstrips op hardschuimEen prefab gevelsysteem van waalformaat baksteenstrips op een dikke laag hardschui-misolatie, combineert een laag eigen gewicht met een zeer hoge isolatiewaarde. Deze duurzame gevelafwerking is geschikt voor renovatie én nieuwbouw en vormt een es-thetisch en fraai alternatief voor gemetselde gevels. Het Böger® Baksteensysteem van Kooy Baksteencentrum is in vrijwel alle gangbare baksteensoorten en –formaten lever-baar.

Rechte slijpmachines met variabel toerentalHitachi Power Tools presenteert een twee-tal nieuwe krachtige 760 W rechte slijp-machines, modellen GP3V en GP5V. Deze machines hebben een ergonomische smalle greep van slechts 200 mm.

Beide slijpers zijn uitgevoerd met aanloop-stroombegrezing en hebben een constante snelheid. Model GP3V wordt gebruikt voor slijpstiften tot 25 mm en de GP5V, tot 50 mm. Het toerental is variabel instelbaar. Bij de GP3V is het onbelaste toerental 7.000 – 29.000/min. en bij de GP5V, 2.000 – 8.300/min. Standaard worden deze modellen ge-leverd met een zijhandgreep en twee sleu-tels.

Hitachi Power Tools Netherlands BV, Nieuwegein, (030) 60 84 050, www.hitachi-powertools.nl

Waterdichting, ontkoppeling en geluidsreductie in één product

Het Böger® Baksteensysteem bestaat uit prefab platen van polyurethaan hard-schuimisolatie met daarop steenstrips van 17 à 18 mm dikte. De steenstrips zijn gebak-ken en worden net als gewoon metselwerk gevoegd. Hierdoor ontstaat de uitstraling van een handgemetselde gevel, echter met de hoogst haalbare isolatiewaarde. Door de lichtgewicht gevelplaten (circa 25 kg per

m²) is het niet nodig de bestaande funde-ring te verzwaren. De aannemer kan het systeem met schroeven en pluggen direct op de bestaande buitenmuur of op het cas-co monteren. Dat maakt dit systeem bij uit-stek geschikt voor renovatieprojecten. Bij nieuwbouw wordt het gevelsysteem direct tegen het binnenspouwblad geplaatst.

Energiezuinig renoverenKooy Baksteencentrum is enthousiast over de duurzame eigenschappen van het Bö-ger® Baksteensysteem. ‘Het is in alle op-zichten een duurzaam product’, aldus pro-ductspecialist Wim Beekhuis. ‘De komende jaren moeten nog circa drie miljoen be-staande woningen in Nederland energie-zuinig worden gemaakt. Woningcorpora-ties kunnen bij renovatie met het systeem een aanzienlijke energiebesparing reali-seren en zo een gunstiger energielabel be-halen. Bovendien maakt dit gevelsysteem korte metten met eventuele vocht- en/of schimmelproblemen. Maar ook voor nieuwbouw biedt dit gevelsysteem vele mogelijkheden. Zeker bij lastige vormen en gevelconstructies biedt het architecten

meer vrijheid in hun ontwerp en aanne-mers een groter verwerkingsgemak.’

Volledig recyclebaarDe gevelplaten van het Böger® Baksteen-systeem zijn volledig recyclebaar. De aan-nemer zaagt ze met een diamantschijf een-voudig op maat en overschotten en afval kunnen worden vergruisd. De wegenbouw gebruikt de ontstane steengranulaatdeel-tjes van 2 tot 4 cm als onderlaag bij de aan-leg van wegen. De kleinere polyurethaan-granulaatdeeltjes zijn geschikt voor spouwmuurisolatie. De allerfijnste deeltjes isolatieschuim worden toegepast als olie en benzine absorberend middel voor bij-voorbeeld garages en technische ruimten.

Kooy Bilthoven, Bilthoven, (030) 22 59 800, www.kooy.nl

Het Böger® Baksteensysteem toegepast op een zwevend element bij een modern appartemen-tencomplex in Breukelen.

Met de nieuwe, flexibele matten Pecilastic U maakt PCI het mogelijk de werkvoort-gang tijdens nieuwbouw en renovatie sterk te bespoedigen. De producent van tegel-lijmsystemen en bouwchemische producten biedt de verwerker een multitalent, dat na het verlijmen zorgt voor ontkoppeling, waterdichting en geluidsreductie. En al kort na het aanbrengen van de mat kan keramiek of natuursteen worden verlijmd.

PCI Pecilastic U kan niet alleen in droge en natte binnenruimtes, maar ook buiten, zo-als op balkons en terrassen, worden toege-past. De mat is bestand tegen chemische belasting. Door de bijzondere opbouw van de mat kan deze ook op nog relatief voch-tige ondergronden worden aangebracht, zoals op dekvloeren zodra deze beloopbaar zijn en op anhydrietvloeren bij een vocht-gehalte tot twee procent. Verder is toepas-sing op gemengde ondergronden en bij-voorbeeld houtspaanplaat mogelijk.Niet alleen levert de eenvoudige verwer-king van de scheuroverbruggende mat een

tijdsbesparing op. De mat heeft ook een structuur die het lijmverbruik reduceert. Dit betekent een extra besparing aan lijm en arbeidstijd. PCI is onderdeel van BASF, en levert tegel-lijmsystemen en bouwchemische produc-ten voor bouwprofessionals.

BASF Nederland B.V., Construction Chemicals, Oosterhout, (088) 47 666 47, www.basf-cc.nl/PCI

Het Böger® Baksteensysteem is ook in het Ne-derlandse waalformaat leverbaar.

Page 38: BouwTotaal maart 2012

38PRODUCTNIEUWS

Nieuwe inblaasmethode voor na-isolatie

Windturbine met zonnefolie en straatverlichting

Om een oplossing te bieden voor de na-isolatie van spouwmuren met een beperkte voeg-hoogte tussen de buitengevelstenen, heeft Knauf Insulation een methode ontwikkeld om via kleinere boorgaten duurzame Supafil minerale wol in te blazen.

vulling en verdeling in de spouw, zonder vochtdoorslag en inzakken.

Knauf Insulation B.V., Oosterhout, (0162) 42 12 45, www.knaufinsulation.com

Geluidsarm kunststof leidingsysteemIn het nieuwe Bouwbesluit, dat op 1 april 2012 van kracht wordt, worden eisen gesteld aan het maximale geluidsniveau veroorzaakt door installaties in een verblijfsruimte. Maar ook stromend afvalwater door leidingen kan geluidsoverlast veroorzaken. Dat geldt in ieder geval niet voor het horizontale kunststof leidingsysteem Wavin AS. Dit is het meest geluidsarme horizontale kunststof leidingsysteem van Nederland. Dat is meetbaar vastgesteld door het onafhankelijke adviesbureau Peutz, dat hiervoor soft-ware heeft ontwikkeld.

De bevindingen zijn overgenomen door ISSO, het kennisinstituut voor de installa-tiesector. Met een vernieuwde versie van het softwareprogramma SoundSpotSim zijn geluidsmetingen verricht naar hori-zontale leidingen van verschillende fabri-kanten en leveranciers. Wavin AS, het af-voersysteem van Wavin, komt in deze test als beste kunststof systeem uit de bus.Het systeem, dat in 2007 op de Nederland-se markt werd geïntroduceerd, was eerder als beste getest voor verticale afvoerbui-zen. De nieuwe erkenning voor horizon-tale buizen is nog belangrijker, zegt Loes Visscher, Product Manager bij Wavin: ‘Ho-

rizontale systemen zijn veel gevoeliger voor het doorlaten van geluid. Met name in de Randstad worden ze vaak geïnstal-leerd op locaties waarin moet worden ge-woekerd met de ruimte, zoals woningen die op scholen of kinderdagverblijven zijn geplaatst. Dan wordt het terugdringen van geluid nog belangrijker.’Wavin ontwikkelde een geluidsarm sy-steem om tegemoet te komen aan de eisen van de branche. Leiding- en afvoersyste-men moeten voldoen aan geluidsnormen, zeker wanneer ze worden geïnstalleerd in verlaagde plafonds van bijvoorbeeld ap-partementencomplexen en zorginstellin-

gen. Hiermee wordt bijvoorbeeld voorko-men dat het te horen is wanneer er op de bovenverdieping een toilet wordt doorge-trokken. Installatieadviseurs berekenen het geluid met het softwareprogramma SoundSpotSim. De resultaten van het on-afhankelijk onderzoek zijn gepubliceerd op ISSO-digitaal, de online gegevensbiblio-theek van het kennisinstituut.

Wavin Nederland BV, Hardenberg, (0523) 28 81 65, www.wavin.nl

De eerste twee prototypes van Raywavers – een baanbrekend concept voor de op-wekking van duurzame energie – zijn 15 februari in gebruik genomen op de leer-campus van de Wijk van Morgen op be-drijventerrein Avantis in Heerlen. Het concept is gebaseerd op een bijzondere combinatie van technieken die voor het eerst in Nederland wordt geïntroduceerd. Cofely is verantwoordelijk voor het ont-werp en de bouw van het Smart Grid in de Wijk van Morgen en is bovendien medefi-nancier van één van de Raywavers.

De Wijk van Morgen op het grensover-schrijdende bedrijventerrein Avantis is een demonstratie- en onderzoeksomge-ving voor nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bouwen en duur-zame energievoorziening. Bedrijven, stu-denten, onderzoekers en overheid werken samen aan projecten en passen de laatste technologische inzichten toe. Een bijzonder nieuw concept is de Raywaver: een gecer-tificeerde 15 meter hoge mast, waarop zich een windturbine bevindt met een verticale as en een ‘wokkel’ voorzien van zonnefo-lie en geïntegreerde (straat)verlichting. De turbines zijn buitengewoon stil en nemen weinig ruimte in beslag. Hierdoor zijn ze uitermate geschikt voor toepassing in een stedelijke omgeving. Door Raywavers als verlichtingsmasten in de publieke ruimte

te plaatsten – langs wegen, spoorwegen, stations, bedrijventerrein en in stedelijke gebieden – ontstaat een lang lint van gratis en duurzame energiebronnen.

Duurzame energieopwekkingCofely is verantwoordelijk voor de ontwik-

keling en realisatie van het Smart Grid in de Wijk van Morgen. Dit Smart Grid regelt op basis van het energieverbruik het ener-getische samenspel tussen de gebouwen op de campus, panden in aanbouw en de Raywavers. Ook tekende zij voor de assem-blage en montage van de windturbines. Bo-vendien legde Cofely de volledige bekabe-ling aan van de Windturbine, PV-linten en Led-verlichting. Het bouwproject is vooral bijzonder doordat de windturbines het ook mogelijk maken dat de elektriciteit tijdens de bouw volledig duurzaam wordt opge-wekt. Een van de bestaande gebouwen op de leercampus is De Knik – een openbare ruimte voor studenten – die volledig duur-zaam is gebouwd. Cofely leverde hieraan eerder een belangrijke duurzame bijdrage met de bouw van een systeem voor warmte en koudeopwekking en de installatie van luchtventilatiesystemen.Na de ingebruikname van de twee proto-types volgt de plaatsing van Raywavers bij de ingang van het Floriadeterrein in Venlo en in Aken. Dit is het begin van een reeks die moet resulteren in de bouw van een fabriek in Limburg voor de productie van deze windturbines.

Cofely Nederland BV, Bunnik, (030) 656 94 59, www.cofely-gdfsuez.nl

Nieuwe generatie gevelbekledingSmartSide is een in Amerika ontwikkelde gevelbekleding, die volgens Fetim Profes-sional alles in zich heeft om de nieuwe standaard voor gevelbekleding in Europa te zijn. Het product is niet alleen esthe-tisch, maar tevens zeer duurzaam en net zo eenvoudig verwerkbaar als ‘gewone’ houten gevelbekleding.

Al het gebruikte hout is afkomstige uit PEFC (SFI) gecertificeerde bossen. De delen worden beschermd tegen invloeden van buitenaf door een sterke toplaag en het ge-patenteerde SmartGuard systeem. Dit sy-steem is speciaal ontwikkeld om het hout te beschermen tegen de verwoestende

kracht van vocht, schimmels en zelfs ter-mieten.De sterke MDO (Medium Density Overlay) toplaag beschermt SmartSide tegen de ele-menten zoals regen, hagel en sneeuw. Deze toplaag is tevens voorzien van een indu-strieel aangebrachte prime-coat en staat garant voor een goede hechting en lange levensduur van de finale coating. De gevelbekleding is uit voorraad lever-baar in twee modellen; SmartPlank (11 x 200 x 4880 mm) en SmartPanel (11 x 1220 x 2440 mm) en diverse populaire (RAL) kleu-ren. Ook is de gevelbekleding bestelbaar in iedere RAL- en NCS kleur.

Fetim Professional, Amsterdam, (020) 580 52 85, www.FrontsAndFronts.nl

Het product Knauf Insulation Supafil be-haalt volgens de fabrikant de hoogste (constante) isolatiewaarde op het gebied van minerale wol, met betrekking tot na-isolatie van spouwmuren. De lamb-dawaarde is 0,034 W/m.K. Het product is een waterafstotende witte wol, die zacht aanvoelt en hoogwaardige thermische, akoestische en brandwerende eigen-schappen heeft.Deze minerale wol wordt al jarenlang succesvol toegepast via een gecertificeerd systeem met een inblaas spuitmond van 22 mm. Het product voldoet aan de hoog-ste binnenluchtkwaliteitseisen van de Indoor Air Comfort Gold Standard van Eu-rofins. In Nederland is Supafil in 2011 al in meer dan 20.000 huizen ingeblazen.

Smallere voegenOm het aanzicht van de gevel intact te hou-den, ook bij huizen met smallere voegen, heeft Knauf Insulation onder toezicht en met goedkeuring van IKOB-BKB en het Col-lege van Deskundigen voor de na-isolatie, een nieuwe methode ontwikkeld. Met deze methode wordt de minerale wol ingebla-zen via een spuitmond met een diameter van slechts 17 mm. Tijdens de verwerking zijn kleinere boorgaten benodigd, waar-door de buitengevelsteen niet zal bescha-digen. Het product is snel en eenvoudig te verwerken door een gecertificeerde ver-werker bij iedere buitentemperatuur. Tij-dens de gehele levensduur van de woning of het gebouw blijft de isolatiewaarde con-stant. Verder is er sprake van een optimale

Volg ons op:

@bouwtotaal

www.bouwtotaal-online.nl

Page 39: BouwTotaal maart 2012

39PRODUCTNIEUWS

Colofon

Onafhankelijke informatiebron voor de uitvoe-rende bouw waaronder de aannemers, onder-aannemers, inkoopmanagers, metselaars, voe-gers, dakdekkers, installateurs, stukadoors, zzp-ers en al hun toeleveranciers.

jaargang 9, nr. 3, maart 2012

UitgeverAndré Lardinois

Hoofdredacteuring. Frank de Groot

RedactieCarla Debets

Vaste medewerkersEd de Rechteren van HemertMr. F. J. KerkhofIng. Peter BorgersIng. Arjan van WingerdenCor SpronkCasadata CVJan Bol

AdvertentieAndré Lardinoistelefoon: 0570-654660e-mail: [email protected] Burgerstelefoon: 0570-623852e-mail: [email protected] Arendstelefoon 0570- 861007 e-mail: [email protected]

Ontwerp en opmaakRonald Wientjes (RoDo grafisch ontwerpburo)e-mail: [email protected]

Abonnementene-mail: [email protected]

BouwTotaal is een uitgave van Nederlandse HandelsUitgaven BV

Postbus 2273 7420 AG DeventerMaagdenburgstraat 227421 ZC Deventer tel.: 0570-654660 fax: 0570-656580 email: [email protected]

Copyright Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever.Deze uitgave is zorgvuldig en naar beste weten samengesteld. Uitge-ver en auteurs kunnen echter niet instaan voor de juistheid of volle-digheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aan-sprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, als gevolg van handelingen of beslissingen die op deze informatie zijn gebaseerd.

NHUNederlandseHandelsUitgaven

Zelfstandig en veilig blijven traplopenU bent slecht ter been, maar u wilt wel trap blijven lopen in plaats van gebruik te ma-ken van een traplift. Daar is nu een oplossing voor. ThyssenKrupp Encasa introduceert de StairWalker, een apparaat met ondersteunend frame dat aan de zijkant van rechte trappen is te monteren en dat mensen die slechter ter been zijn steun biedt om veilig en zelfstandig trap te lopen.

Het apparaat zorgt ervoor dat traplopen tot de dagelijkse activiteiten blijft beho-ren en mensen zo lang mogelijk in hun ei-gen woning kunnen blijven wonen. Indien de gebruiker op een bepaald moment meer ondersteuning nodig heeft, kan de Stair-Walker eenvoudig naar een traplift omge-bouwd worden. Arina van Oost, Managing Director van ThyssenKrupp Encasa: ‘De StairWalker is bedoeld voor mensen die nog steeds in staat zijn om trap te lopen,

maar zich hierbij onzeker of instabiel voe-len. Het biedt letterlijk een steun in de rug waardoor de gebruiker zich veilig en zeker voelt. Bijkomend voordeel is dat de gebrui-ker langer fit blijft doordat hij fysiek actief is.’

EigenschappenDe StairWalker is geschikt voor mensen met een lengte tussen de 1,50 en 1,90 me-ter en kan een lichaamsgewicht tot 146 ki-logram ondersteunen. Het frame biedt bij trapopgang ondersteuning in de rug en ondersteunt de armen bij trapafgang. Met een afstandsbediening kan het apparaat naar boven of beneden worden gehaald. Tijdens het traplopen kan de gebruiker het gewenste looptempo bepalen en op elk ge-wenst moment pauzeren. De StairWalker is voorzien van LED-lampen waardoor het ook bij slecht verlichte trappen voor een veilige trap op- en afgang zorgt. In gepar-keerde positie kan de steunbeugel worden

weggedraaid, zodat de trap vrij toeganke-lijk blijft. In deze positie worden de batterij-en van het apparaat ook opgeladen, zodat het te allen tijde klaar staat voor gebruik.Wat zijn de afmetingen? Buitenkant van de steunbeugel: 64 centimeter breed en 59 centimeter diep, binnenkant van de steun-beugel: voorkant 50 centimeter breed, ach-terkant 38 centimeter breed. De hoogte en rugsteun zijn verstelbaar. De snelheid is aanpasbaar van 0,05 meter per seconde tot 0,15 meter per seconde. Het geluidsniveau is minder dan 65 decibel. Het apparaat is voorzien van noodstop, slot en kinderslot. Van Oost: ‘Het is niet altijd mogelijk om goed in te schatten hoe lang het fysiek mo-gelijk blijft om trap te lopen. Als traplopen ook met ondersteuning niet meer gaat, is de StairWalker daarom eenvoudig om te zetten in een Levant traplift. Het steun-frame wordt in dat geval door een service-technicus omgewisseld voor een stoel. De rails en het station van het apparaat blij-ven bij het ombouwen behouden.’

ThyssenKrupp Encasa BV, Krimpen aan den IJssel, (0180) 530 811, www.tkencasa.nl

Compact met enorme krachtDoor de stijgende vraag uit de markt naar handzame accu-kitpistolen heeft Metabo besloten om op basis van de 10,8 Volt ster-ke accu-machines een accu-kitpistool te ontwerpen. Vereisten waren een compact en licht model met een enorme aandruk-kracht. Het resultaat is de Metabo Power-Maxx KP.

Het gereedschap weegt slechts 2,1 kg en heeft een maximale aandrukkracht van maar liefst 4.413 N. Tot op heden konden alleen 18 Volt accu-machines deze aan-drukkracht bereiken. De PowerMaxx KP is ideaal voor het verwerken van alle kit- en lijmsoorten. Tevens bezit de machine een elektronische toerentalregeling via een stelwiel in zes standen. Uiteraard is de ac-cu-kitpistool voorzien van druppelbeveili-ging voor een nette afwerking. Standaard wordt deze geleverd met een 600 ml buis en een ombouwset voor het gebruik van patronen en worsten.

Metabo Nederland bv, Breukelen, (0346) 25 90 60, www.metabo.nl

Glasrobot voor glas- en kozijnmontageDe Winlet 350 is de eerste glasrobot op de markt met een geheel nieuw industrieel de-sign en uitgerust met de nieuwste technologie op het gebied van vacuümtechniek en hydrauliek. Met dit Deense product kunnen glasruiten en kozijnen met glas tot 350 kg arbovriendelijk worden getransporteerd en gemonteerd.

Ventura Geveltechniek werkt veel met ko-zijnen en glas en nam vorige maand de nieuwe Winlet 350 in gebruik. ‘Deze glasro-bot is een voortschrijding der techniek en vooral geschikt voor lage beglazing aan de binnenkant’, aldus eigenaar Sandor Mas-sing. Reden voor deze investering zijn de nieuwe Arboregelgeving en strengere til-normen.Door zijn compacte afmetingen en de mo-gelijkheid om de last zijdelings te zwenken kan de glasrobot door een deuropening van 80 cm rijden. Obstakels, zoals drem-pels en hellingbanen, kunnen worden ge-nomen dankzij de krachtige rijaandrijving op beide voorwielen. Het dubbele achter-wiel heeft een stuuruitslag van 90 graden, waarmee eenvoudig door krappe ruimtes kan worden gemanoeuvreerd.Met de vier hydraulische functies kunnen de vacuümzuigers in iedere gewenste posi-tie worden geplaatst: op- en neer, in- en uit-schuiven, 180 graden kantelen en heffen-zakken. Verder heeft de Winlet nog drie handmatig bediende functies: zwenken, verschuiven en draaien. Door toepassing van een vacuümrotor kan met deze laatste

functie de last eindloos 360 graden worden gedraaid.De maximum capaciteit is 350 kg, op een maximale vlucht 200 kg. De vlucht is ver-stelbaar van 550 tot 1.050 mm. De maxi-mum hoogte is 2.850 mm tot midden hef-frame. De zijdelingse verschuiving is 100 mm en verticaal 500 mm. De machine heeft verder vier zuigers met een diame-ter 270 mm. De elektrische rij-aandrijving vindt op beide voorwielen plaats en is 24 V. De glasrobot heeft twee oplaadbare batterijen van 12 V - 75 Ah en een geïnte-greerde lader 230 V. De machine heeft een lastbeveiliging met waarschuwing en af-schakeling. Afmetingen ban de glasrobot zijn: 1.450 mm (l) x 690 mm (b). Het gewicht is 495 kg, inclusief contragewicht. Als op-tie zijn twee extra voorwielen verkrijgbaar voor meer stabiliteit.

Monta-Rent Bouwlogistiek BV, Beverwijk, (0251) 21 81 88, www.montarent.nlVentura Geveltechniek BV, Warmenhuizen, (0226) 39 27 43, www.gmvas.dk

Winlet 350 met winkelruiten van 280 kg tijdens renovatie kozijnen.

Page 40: BouwTotaal maart 2012

probin Aalsmeerprobin Alphen a/d Rijnprobin Borneprobin Dedemsvaart probin Telder Dronten probin Edese IJzerwarenprobin Telder Emmeloordprobin Goor

probin Heemstedeprobin Kaatsheuvel probin Telder Kampen probin Telder Lelystadprobin Van Arnhem Montfoortprobin Papendrechtprobin Roelofarendsveenprobin Van Dijk Sassenheim

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN ALLE ADRESSEN OP WWW.PROBIN.COMLEVERING IN HEEL NEDERLAND.

NIEUWprobin Dronten

NIEUWprobin Soest

Per mei 2012

probin nederland#probin_nl

REMMENREINIGER 00563hoog oplossend vermogen. Laat geen residu achter, is niet geleidend en niet corrosief. Heeft een krachtig gericht spuitbeeld en is onder elke hoek te gebruiken. Inhoud 500 ml.www.motip.nl375.577.0563Per bus € 1,50

HAAKSE SLIJPERSET MEU019fraaie, haakse slijperset in stevige koffer. Inhoud: Haakse slijper 230 mm GA 9020, haakse slijper 125 mm 9558 en 2 stuks diamant zaagbladen 125 en 230 mm.

GA 9020krachtige, 2200 Watt slijper. Lagers goed bestand tegen stof en zeer duurzaam. Lagere motortemperatuur onder belasting en met tegen stof beschermde schake-laar.

9558kleine, handzame 125 mm slijper. Maximale levens-duur door extra gecoate anker- en veldwikkelingen tegen binnendringend gruis. Tandwielhuis is in 4 stappen 360° te draaien. www.makita.nl428.235.0199

SCHUIFMAAT 0 - 150uitvoering met speciale corrosiewerende legering, met schaalverdeling en verhoogde geleidingen. De buiten- en binnenbekken hebben een afschuining, waardoor metin-gen van kleine groeven of boringen mogelijk zijn. Met geharde meetvlakken, blokkeer-schroef en dieptemaat.www.mitutoyo.nl343.195.0001

VAN 27,50

22,50

ZANDSCHOP 00 OF 000 674.413.0210-11 Per stuk € 9,95

DOMPELPOMP TPS 14000 Smultifunctioneel inzetbare 770 Watt combi dompelpomp voor schoon- en vuilwater met vlotter. Vlakzuigend.www.metabo.nl409.860.2015

Technische gegevensNominaal vermogen 770 WMax. capaciteit 14.000 l/hMax. opvoerhoogte 8,5 mMax. dompeldiepte 7 mMax. druk 0,85 barPompbehuizing kunststofAansluitkabel 10 mMax. korrelgrootte tot 20 mm

UNIEK

3 IN 1

VAN 211,25

169,00

VPE 12: P/BUS

1,25

VAN 260,00

199,00

ANDSCHOP 00 O4.413.0210-11 r stuk € 9,95€

HAAKSE SLIJPERSET MEU019

ZA674PerP

VPE 50: P/STUK

5,95BIJ AANKOOP VAN 50 STUKS

GRATIS NAAMINDRUK

VPE Prijs p/stuk10 € 8,95 25 € 7,95

50 € 5,95*

* incl. gratis naamindruk