WRZESIEŃ 2019

GUIDEBPC

bpc-guide.pl

Procesy inwestycyjne Kryteria wyboru systemów ITWskazówki przedsiębiorców i dostawców ITNowości w rozwiązaniach

Analiza infrastruktury IT

AUTOMOTIVE

Stosowane rozwiązaniaPotrzeby inwestycyjneOpisy 30 przykładowych projektów

Spis treści

Aktualności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2Branża automotive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6Tabela 30 przykładowych projektówinwestycyjnych przedsiębiorstw z branży automotive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8DDMRP – przyszłość czy teraźniejszość branży automotive? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Wdrożenie rozwiązań automatyki przemysłowej na linii produkcyjnej kształtowania cylindrów amortyzatorów . . . . . . 10Wdrożenie systemu klasy MES u producenta przyczep samochodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Global MMOG/LE v5 Standard Łańcucha Do-staw Automotive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Systemy monitorowania maszyn, urządzeń i stanowisk produkcyjnych w przemyśle motoryzacyjnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Park maszynowy jest zróżnicowany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16IFS Applications 10 – nowy, jeszcze lepszy interfejs użytkownika i ponad 500 aktualizacji

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

W najbliższych 3 latach firmy z branży automotive planują wdrożyć przede wszystkim system realizacji produkcji MES (ang. Manufacturing Execution System) oraz CMMS (ang. Computerised Maintenance Management Systems) oferujący wsparcie utrzymania ruchu.

Inwestycja w system MES najważniejsza dla branży

Automotive

Wiele procesów w branży Automotive nie należy do standardowych i większość systemów ERP w „podstawie” nie proponuje odpowiednich funkcjonalności.

Dużym wyzwaniem w procesie wyboru systemu jest, już na etapie założeń projektowych, wskazać funkcjonalności, które będą niezbędne do prawidłowego funkcjonowania systemu, mówiąc prosto musi być to system „szyty na miarę” i niemal w 100% pokrywać procesy fizyczne.

Takie działanie pozwoli nam uniknąć wielu problemów podczas uruchomienia i nie będziemy musieli tworzyć czy kupować pobocznych programików pokrywających brakujące funkcjonalności.

Specjalnie dla BPC-GUIDE wypowiedzi udzielił:Konrad Hulecki, IT Manager Nifco Poland Sp. z o.o.

BPC GUIDE 1

Branża motoryzacyjna to sektor gospodarki, który nieustannie się rozwija, dlatego o konku-rencyjności firm decyduje elastyczność i szybkość dostosowania się do standardów łańcucha dostaw międzynarodowych producentów. Kluczowe znaczenie ma fakt, że ta branża działa całościowo w oparciu o technologie.

Branża automotive to bardzo zróżnicowane proce-sy i zmienność produkcji zwiększające ryzyko popełniania błędów, wysokie normy jakościowe i wymogi bezpieczeństwa, presja konkurencji, ogromna ilość danych i coraz krótszy czas pro-dukcji. Wyzwania te powodują wręcz konieczność wypracowania bardziej wydajnych procesów na każdym etapie działania.

System informatyczny ma za zadanie zoptymali-zować całą pracę firmy produkcyjnej. Powinien ułatwić komunikację wewnątrz firmy a także z klientem i podwykonawcami. Odpowiednio dobrane narzędzie systematyzuje wymianę infor-macji , pozwala na ich bieżącą aktualizację a także generuje analizy i prognozy na bazie zebranych danych. Systemy IT powinny dawać możliwość śledzenia, zarządzania i analizowania wszystkich procesów biznesowych – od samej koncepcji, planu działania po odbiór wyrobu.

Karol ChęcińskiCustomer Productivity EnablerSyneo.pl

Inwestycja w system MES najważniejsza dla branży

Automotive Wszystkie badane podmioty posiadały wdrożony system klasy ERP (warunek udziału w badaniu), a 59% firm obecnie wykorzystuje system zarządzania magazy-nem WMS (ang. Warehouse Management System).

Badanie wykonała firma PMR w I kwartale 2019 roku na zlecenie firmy PSI Polska.

Prawidłowo wdrożony system powinien od wejścia tzn. planowania, zamówienia materiału poprzez produkcję oraz sprzedaż i finalnie wystawienie faktury, wspierać powyższe procesy i wspomagać użytkowników przez np. wizualizacje. Dzisiejsze systemy proponują również takie rozwiązania jak np. SCADA czy WORKFLOW, ale i tutaj często potrzebna jest masa modyfikacji, aby system był w stanie obsłużyć prawidłowo wszystkie transakcje.

Podsumowując, uważam, iż najistotniejsze elementy, na które należy zwrócić uwagę przy wyborze systemu ERP to:

■ Moduły – możliwość stopniowego wdrażania pojedynczych elementów;

■ Integralność systemu – wszystkie informacje w jednym miejscu;

■ Pokrycie procesów fizycznych; ■ Bezpieczeństwo; ■ Koszty Wdrożenia – na naszym rynku jest bardzo dużo

systemów klasy ERP, a różnice w kosztach wdrożenia, kosztach suportu czy licencji są naprawdę duże;

■ Supportu.

BPC GUIDE2

AKTUALNOŚCI

Simple SA dołączyła do Rady Programowej

Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii

Sztuki Wojennej

Z przyjemnością informujemy, że 10 kwietnia br. Simple SA dołączyła do Rady Programowej Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej. W trakcie uro-czystego posiedzenia Rady, na ręce wiceprezesa zarządu, Daniela Frygi przekazano Akt powołania do Rady Programowej. Uczestnictwo w Ra-dzie wiąże się z możliwością wpływu na zawartość programów nauczania oraz prezentowania swoich rozwią-zań studentom. Aktywność naszej firmy w tym zakresie jest dowodem na zaangażowanie w rozwój rynku pracy, co w perspektywie wpłynie na jakość kształcenia młodej kadry. To również inwestycja w ludzi, którzy w przyszłości zasilą szeregi Simple SA.

Simple S.A.Źródło: www.bpc-guide.pl

Z rynkuZ rynku

Nasze złote partnerstwo z MICROSOFT

Firmę NAV.COM tworzy zgrany i zaan-gażowany zespół profesjonalistów, dla którego praca jest prawdziwą pasją. Udowadniamy to od lat będąc w czołów-ce corocznego zestawienia najlepszych Partnerów Microsoftu.

Wyniki te potwierdzają nasze kom-petencje i zaangażowanie w zakresie wdrożeń produktów marki i szerzeniu wiedzy na temat technologii Microsoft.

Nasza współpraca z firmą Microsoft opiera się nie tylko na owocnej współ-pracy w zakresie zaawansowanych rozwiązań informatycznych, ale także na nieustannym zdobywaniu kompetencji i ciągłym rozwoju naszej organizacji.

Microsoft bazuje na współpracy part-nerskiej, dzięki której razem ze swoimi partnerami efektywniej zaspokaja potrzeby klientów i tworzy innowacje w obszarach biznesowych. Z tym większą z radością pragniemy Państwa poin-

formować o uzyskaniu Złotego Statusu Partnerskiego od firmy Microsoft w kategorii Enterprise Resource Planning - jest to kluczowy obszar działania naszej firmy.

Wyróżnienie zostało nam przyznane za wartość sprzedaży produktów klasy ERP firmy Microsoft na polskim rynku małych i średnich przedsiębiorstw, referencje, wysokiej klasy oferty i pro-fesjonalną obsługę techniczną naszych klientów.

Tym samym firma NAV.COM znalazła się w wąskim gronie 1% partnerów Microsoftu na świecie, którzy osiągnęli ten poziom współpracy.

Dziękujemy, że jesteście z nami. To dzięki Wam- naszym klientom, stale się rozwijamy i dla Was doskonalimy nasze kompetencje.

NAV.COM Sp. k.Źródło: www.bpc-guide.pl

BPC GUIDE 3

Nowe produkty

Teneum – nowatorski system ERP od Sente

Jeśli biznes ma rozwijać się szybko, to nic nie może go ograniczać. Przepływ informacji i zadań między członkami ze-społów i zespołami musi być płynny. To wyzwanie w złożonych organizacyjnie firmach, w których w realizację jednego projektu czy procesu zaangażowanych jest wiele osób i kilka zespołów. Aby jeszcze skuteczniej wspierać rozwój i zwiększać efektywność działania firm, Sente opracowało nową odsłonę autor-skiego systemu ERP - Teneum.

System Teneum to nowatorskie podej-ście do budowania rozwiązań klasy ERP, CRM, WMS, POS. Stanowi odpowiedź na potrzeby szybko rozwijających się firm, działających w dynamicznym otoczeniu biznesowym.

Wiele systemów ERP koncentruje się na liczbie funkcji i obsłudze procesów. Powtarzalne procesy to jednak tylko część zdarzeń, które każdego dnia

pojawiają się w organizacjach. W zależ-ności od specyfiki biznesu i charakteru pracy konkretnego zespołu, zdarzenia nietypowe to od kilku do kilkudziesięciu procent wszystkich zdarzeń.

Dlatego Sente stworzyło nowy system, który oprócz fundamentu, jakim jest obsługa procesów, pozwala na zwinne zarządzanie zadaniami i zdarzeniami nietypowymi. Teneum to kolejny krok w ewolucji podejścia do projektowa-nia i funkcjonowania systemu ERP w organizacji. To pierwszy system, który w sposób skuteczny łączy podejście za-daniowo - procesowe z funkcjonalnością ERP, WMS, CRM i POS.

System Teneum to kontynuacja do-świadczeń Sente zdobytych przy pro-jektowaniu i budowie dotychczasowego rozwiązania - systemu Sente S4.

Sente Sp. z o.o. Sp.k.Źródło: www.bpc-guide.pl

Dział przemysłu 4.0 w L-Systems

W celu uzupełnienia naszej oferty, która wynika z realizacji misji naszej firmy, w listopadzie 2018 r w naszej firmie powołany został dział ds. przemysłu 4.0. Działem kieruje pan Paweł Zając. Dział będzie odpowie-dzialny za przygotowywanie projek-tów implementacji koncepcji prze-mysłu 4.0 w przedsiębiorstwach.

„Głównie będziemy się koncen-trować na integrowaniu maszyn z systemami ERP, zarówno za pośred-nictwem lokalnych sieci kompute-rowych, jak i sieci Internet. Coraz więcej przedsiębiorstw dostrzega korzyści płynące z przemysłu 4.0, ale nie mają one wiedzy i doświad-czenia, czy i jak tą koncepcję można zaimplementować. Nasza działalność jest odpowiedzią na tego typu za-potrzebowanie rynku” – powiedział Paweł Zając.

L-Systems Sp. z o.o. Sp. k.Źródło: www.bpc-guide.pl

Z rynku

Wdrożenia

ZUS powierza obsługę serwisową systemu klasy ERP firmie S&T

S&T i Zakład Ubezpieczeń Społecznych podpisały kontrakt, w ramach którego integrator będzie świadczyć usługi opie-ki serwisowej na oprogramowanie SAP ERP wspierające funkcjonowanie Syste-mu Wspomagania Ekonomiki Zakładu (SWEZ). Przetarg został rozstrzygnięty w trybie przetargu publicznego.

Przedmiotem prac jest zagwarantowa-nie opieki serwisowej dla oprogramo-wania SAP, obejmujące usługi na pozio-mie SAP Standard Support. W ramach 24 miesięcznego kontraktu, integrator zapewni Klientowi wymagane przez producenta aktualizacje, rozszerzenia funkcjonalne oraz pakiety korekcyjne.

S&T umożliwi także pracownikom ZUS dostęp do bazy wiedzy rozwiązań ser-wisowanych SAP. Integrator zrealizuje zadeklarowany w umowie zakres prac przy pomocy zasobów własnych oraz przy wsparciu konsultantów serwiso-wych SAP AG, wykorzystując do tego standardowe usługi wchodzące w skład pakietu SAP Standard Support.

Kluczowa w postępowaniu przetargo-wym okazała się gotowość integratora do objęcia wsparciem serwisowym po-nad 3 tys. użytkowników systemu ZUS zlokalizowanych na terenie całego kraju.

S&T wygrało kontrakt w ZUS w trybie

przetargu publicznego. Decydujące oka-zało się połączenie wymagań Zamawiają-cego, dobrej ceny, elastyczności działania oraz bogatego doświadczenia w realizacji tego typu usług w sektorze publicznym. – mówi Patryk Borzęcki, Business Solu-tions Sales Director S&T w Polsce.

Dysponujemy mocnym zapleczem kom-petencyjnym, dzięki któremu jesteśmy w stanie realizować najbardziej wymaga-jące usługi serwisowe i wdrożeniowe dla państwowych instytucji. W naszych struk-turach pracuje wyspecjalizowany zespół konsultantów SAP, z obszaru finansów, kontrolingu, budżetowania i zarządzania inwestycjami.– dodaje.

S&T Services Polska Sp. z o.o.Źródło: www.bpc-guide.pl

BPC GUIDE4

Z rynku

Horseware Ireland kuje sukces z Infor M3

LONDYN - 2 lipca 2019 - Infor, wiodący dostawca aplikacji biznesowych dzia-łających w chmurze i specjalizowanych dla różnych branż, poinformował, że czołowy producent produktów jeź-dzieckich i przeznaczonych dla zwierząt domowych, Horseware Ireland, z powo-dzeniem zakończył globalne wdrożenie Infor M3. Platforma ERP pomoże za-gwarantować, że odpowiednie narzę-dzia i możliwości znajdą się w rękach pracowników Horseware Ireland, dzięki czemu będą mogli zagwarantować lepszą jakość obsługi swoim partne-rom i klientom. Jednocześnie większa efektywność i widoczność operacji w całej korporacji - w Irlandii, Stanach Zjednoczonych, Kambodży i Chinach - ma stworzyć możliwości wprowadzania innowacji produktów zgodnie z etosem producenta specjalistycznego.

Oferując tak różnorodną mieszankę produktów, która obejmuje akcesoria dla koni i psów, odzież i akcesoria dla kobiet, mężczyzn i dzieci, oraz gamę produktów terapeutycznych zaprojek-towanych dla koni, Horseware Ireland

wymagało elastycznego i skalowalnego systemu, ułatwiającego wprowadzanie nowej oferty zgodnie z wymaganiami rynku. Poprzednie systemy firmy uległy znacznym modyfikacjom, były różne w różnych lokalizacjach i wymagały wielu ręcznych interwencji, co pogarszało produktywność i wydajność.

Horseware Ireland wybrało system Infor kierując się możliwościami skalowania, dopasowaniem do branży odzieżowej i nowoczesnym interfejsem aplikacji. Po-nieważ firma korzystała już z produktu Infor, wymagania dotyczące szkoleń i migracji danych były jeszcze łatwiejsze w zarządzaniu i umożliwiły zespołowi na szybsze działanie.

„Od momentu powstania w 1985 r., Horseware Ireland nieustannie wpro-wadzała różne innowacje i inwestowała w najnowszą technologię, aby wspie-rać rozwój i odnosić sukcesy na rynku produktów jeździeckich”, komentuje Alan O’Neill, IT Manager, Horseware Ireland. „Dostarczanie wysokiej jakości produktów w połączeniu z wyjątkowym

doświadczeniem jest nieodłącznym elementem naszej wizji. Wspierana przez partnerów takich jak MRC UK, BEC S.I., Millersoft, Glantus, Vince i Cashbooks, platforma Infor persona-lizuje doświadczenie użytkownika, pozwalając nam zautomatyzować więcej procesów i zwiększyć produktywność, lepiej kontrolować alokację towarów do partnerów i klientów, wzmacniając ich zaangażowanie”.

„Firmy modowe żyją lub umierają w za-leżności od doświadczenia marki, którą oferują, szczególnie w sektorach niszo-wych”, komentuje Simon Niesler, starszy wiceprezes i dyrektor generalny Infor Western Europe. „W coraz bardziej wy-magającym i zmieniającym się świecie strategie zorientowane na klienta muszą być wspierane przez zintegrowaną, spe-cjalizowaną dla branży technologię do zarządzania produktami, zapewniającą produktywność i spełniającą oczeki-wania klientów i zapewniającą istotną przewagę nad konkurencją”.

iPCC Sp. z o.o.Źródło: www.bpc-guide.pl

BPC GUIDE 5

Pgdgfbpozwalając nam zautomatyzować bffdggr

Todis Consulting oficjalnym partnerem Deltek Inc. w Czechach

Z przyjemnością informujemy, że Deltek Inc. – wiodący światowy dostawca rozwiązań biznesowych dla firm z sektora usług profesjonalnych – przyznał firmie Todis Consulting status oficjalnego partnera na terenie Republiki Czeskiej.

Todis Consulting jest wyłącznym part-nerem Deltek Inc. na terenie Polski od 2006 roku i specjalizuje się we wdro-żeniach systemu Maconomy, który jest rozwiązaniem ERP dedykowanym dla przedsiębiorstw działających w oparciu o projekty. Nasi konsultan-ci zrealizowali dziesiątki wdrożeń Maconomy głównie dla klientów z branży reklamowej, inżynieryjnej, doradztwa podatkowego i prawnego oraz instytutów badawczych zarówno w Polsce jak i zagranicą. Doceniając wysokie kompetencje oraz biorąc pod uwagę dotychczasowe udane projekty wdrożeniowe Deltek Inc. przyznał na-szej firmie status wyłącznego partnera również na terenie Czech. Oznacza to, że Todis Consulting przejął obsługę klientów Deltek’a i sprzedaż rozwią-zań do nowych klientów z sektora usług profesjonalnych oraz nawiązał współpracę z konsultantami Macono-my w Republice Czeskiej.

Deltek Maconomy to sprawdzony na świecie, zintegrowany system informa-tyczny klasy ERP, stworzony z myślą o klientach z sektora usług profesjonal-nych opierających swoją działalność na wiedzy i kompetencjach pracow-ników. Rozwiązanie wykorzystywane jest głównie przez agencje reklamo-we, agencje Public Relations, firmy doradcze, informatyczne, instytuty badawcze oraz kancelarie adwokackie. Dzięki Maconomy, firmy są w stanie skutecznie organizować i planować pracę konsultantów, zarządzać projek-tami i obsługą klientów, kontrolować wykorzystanie zasobów ludzkich oraz prowadzić pełną księgowość i analizę finansową.

Todis Consulting Sp. z o.o. s.k.Źródło: www.bpc-guide.pl

Nowe produkty

Z rynku

DahliaMatic dołącza do globalnej sieci IFS Partner Network

IFS, globalny dostawca oprogramowania dla przedsiębiorstw, informuje, że dzięki oferowanemu pakietowi do planowania zasobów przedsiębiorstwa (Enterprise Resource Planning, ERP) znalazł się w kategorii Major Player w raporcie IDC MarketScape: Worldwide SaaS and Clo-ud-Enabled Operational ERP Applica-tions 2019 Vendor Assessment*. DahliaMatic z siedzibą w Warszawie od ponad 10 lat oferuje produkty oraz pro-fesjonalne usługi IT z zakresu wdrożeń systemów ERP. Jako partner IFS spółka zapewni klientom kompleksową obsłu-gę, począwszy od analizy przedwdro-żeniowej i wdrożenia rozwiązania, po serwis posprzedażny oraz utrzymanie systemu.

„Naszym atutem jest doświadczenie i specjalistyczna wiedza w zakresie wdrożeń wiodących na świecie systemów ERP dedykowanych dla dużych i średnich przedsiębiorstw. Dzięki partnerstwu z IFS możemy oferować klientom światowej klasy, kompleksowy system ERP o za-awansowanej funkcjonalności i dużej ela-styczności” — powiedział Michał Buda, prezes zarządu DahliaMatic Sp. z o.o. Marcin Taranek, prezes IFS Poland dodał: „Z przyjemnością informujemy, że do grona naszych partnerów bizne-sowych dołączyła firma DahliaMatic, doświadczony integrator systemów informatycznych. Liczymy na to, że nasza współpraca zaowocuje powiększeniem grona klientów IFS w Polsce”.

IFS Industrial and Financial Systems Poland Sp. z o.o.Źródło: www.bpc-guide.pl

Wdrożenia

MES zamiast .xls - W czasie rzeczywistym w „zielonym obszarze”.

Od momentu założenia w 1836 roku, Schneider Electric SE uznawany jest we Francji za przedsiębiorstwo z wysoce innowacyjnymi produktami. Obecnie w skład portfolio wchodzą systemy dys-trybucji energii w sieciach średniego i ni-skiego napięcia oraz systemy automatyki przemysłowej. Ponad 180 lat po założe-niu firmy mentalność jej pracowników nadal kształtuje się dzięki wiedzy o tym, że znajdują się oni wśród pionierów w swoich dziedzinach działalności.

Aby utrzymać się w czołówce techno-logicznej i ekonomicznej, firma oprócz produktów o wyjątkowej jakości potrze-buje innowacyjnych procesów produk-cyjnych.

Oprogramowanie PROXIA MES daje zakładowi Schneider w Sarre-Union

możliwość zapewnienia większej przejrzystości produkcji i pewnej bazy danych do określania OEE.

Najważniejsze funkcje i korzyści w skrócie:- MES zamiast .xls - W czasie rzeczywi-stym w „zielonym obszarze”.- Automatyczne, bezbłędne i kompletne zbieranie danych.- Znacznie zredukowane czasy przesto-jów maszyn i czasy nieproduktywne.- Ilustracja niezwykle złożonego, hetero-genicznego procesu produkcyjnego.- Monitorowanie MES w celu szybszej analizy przyczyn zakłóceń.- Wiarygodne dane liczbowe i baza danych OEE dla Przemysłu 4.0.- Wysoki poziom produkcji i kompeten-cji w SAP - szybkie wdrożenie MES.

Proxia Polska Sp. z o.o.Źródło: www.bpc-guide.pl

BPC GUIDE6

Branża automotive to jedna z najważniejszych gałęzi przemysłu. Obejmuje przedsiębiorstwa nie tylko zaangażowane w samą produkcję pojazdów, ale także: projektowanie, marketing, sprzedaż samochodów i części oraz podzespołów samochodowych.

Branża automotive: ► Należy do najbardziej

dynamicznych w polskiej gospodarce. Dotyczy to szczególnie producentów części.

► Najczęściej zawiera długoterminowy model współpracy producenta z głównym odbiorcą, co przyczynia się do współpracy odpornej na różne wstrząsy.

► Jest mocno zdominowana przez inwestorów zagranicznych, którzy mają dostęp do bezpiecznego finansowania od spółek matek i są bardziej stabilni niż firmy krajowe.

By nadążyć z produkcją, fabryki muszą mieć zagwarantowaną elastyczność linii produkcyjnej oraz jej niezawodność, tak by nie dochodziło do przestojów. Szczególnie istotny jest ciągły dostęp do aktualnych danych na temat procesu produkcyjnego, aby można było szybko zareagować na zmiany.

Powszechne wykorzystanie technologii IoT, otwiera przed branżą automotive szerokie możliwości wykorzystania pozyskanych danych np. do podniesienie jakości produktów oraz bezpieczeństwa pracowników, ale także do pozyskania wiedzy na temat użytkowania pojazdów i pojawiających się problemów, aby w przyszłości już na etapie projektowania nowych modeli móc je wyeliminować.

Niewątpliwy wpływ na szybkość implementacji nowych rozwiązań mają także wzrastające wymagania klientów oraz duża konkurencja na rynku.

Automotive odczuwa braki w dostępie do wykwalifikowanej siły roboczej. Udział płac w kosztach jest niski, średnie wynagrodzenie należy do najwyższych w przemyśle. Przedsiębiorstwa potrzebują pracowników o wysokich kwalifikacjach i to stanowi duże wyzwanie. Polskie firmy motoryzacyjne cechuje brak wrażliwości na zmiany koniunktury i zmiany regulacyjne.

BPC GUIDE 7

Projekty inwestycyjne IT branży automotive monitorowane przez BPC GROUP POLAND

Wykres 1. Struktura planowanych projektów IT przedsiębiorstw branży automotive o zatrudnieniu >150

Poszukiwane funkcjew systemach ERP

Możliwość zastosowania macierzy maszyn z przypisaniem ich dla poszczególnych wy-robów gotowych i półproduktów z uwzględ-nieniem: wydajność dla danej operacji, dla danego wyrobu gotowego lub półproduktu, priorytetyzacja przypisanych maszyn dla danych operacji dla danego wyrobu goto-wego. Powyższe parametry są uwzględnia-ne przez system w planowaniu produkcji.

Tworzenie planów produkcji z uwzględ-nieniem: planu wysyłek, grupowa-nie wyrobów w maksymalne wiel-kości serii, zasobów ograniczonych.

Możliwość optymalizacji planu produkcyj-nego na lakierni (np. ułożenie zleceń od najjaśniejszego koloru do najciemniejsze-go) celem skrócenia czasu przezbrojeń.

Możliwość prowadzenia pełnej identyfi-kacji każdego produktu z dokładnością co do sztuki (nr. sztuki, nr. partii, me-tody i poszczególne etapy wytworze-nia, operatorzy uczestniczący w proce-sie produkcji, statusy kontroli jakości, pochodzenie każdego z użytych su-rowców/materiałów pomocniczych).

Możliwość wysyłania do klientów w wersji elektronicznej i papierowej ate-stów (kart kontroli) z przeprowadzonej kontroli jakości (w procesie produkcji).

Wsparcie wdrażania działań korygujących i ocena ich skuteczności, AQL, TQM, SixSigma.

Możliwość zarządzania obiegiem kart Kanban celem szybkiej identyfikacji kart, ich przepływu oraz śledzeniem procesów i zdarzeń mających miejsce na produk-cji w momencie i miejscu wystąpienia czynności dla unikatowych jednostek lub partii, rejestrowanie wielu różnorod-nych zdarzeń mających wpływ na osta-teczną jakość produkcji – rejestracja pracowników, maszyn, półproduktów, narzędzi, odpadów, wad jakościowych.

Możliwość bieżącej kontroli realizacji pla-nu, informowanie poprzez alerty mailowe (do brygadzisty, Dyrektora Produkcji, oso-by odpowiedzialnej za zlecenie po stronie sprzedaży), kolorystycznie na wykresie Gantta o zagrożeniach w realizacji zlece-nia produkcyjnego w określonym terminie.

6 na 10 firm z branży automotive planuje wzrost nakładów na systemy informatyczneProducenci samochodów oraz pozostałego sprzętu transportowego to branża, która w większym stopniu, w stosunku do ogółu badanych, inwestuje w rozwiązania informatyczne. 60% firm z branży automotive planuje zwiększenie nakładów na systemy informatyczne w 2019 roku. Producenci samochodów będą również więcej inwestowali w badania i rozwój (46%), kadry (44%), maszyny i urządzenia (46%) oraz nieruchomości (33%).

Badanie wykonała firma PMR w I kwartale 2019 roku na zlecenie firmy PSI Polska.

30 p

rzyk

łado

wyc

h pr

ojek

tów

inw

esty

cyjn

ych

w p

rzed

sięb

iors

twac

h br

anży

aut

omot

ive

(201

8/20

19)

L.P.

Woj

ewód

ztw

oZa

trud

nien

ieER

PM

ES/

SCAD

ACM

MS

APS

Inw

esty

cje

1ku

jaw

sko-

pom

orsk

ie20

00In

for V

ISUA

L ER

PBr

akSU

R FB

DBr

ak/M

oduł

ERP

MES

/SCA

DA, C

MM

S

2po

dkar

pack

ie16

00SA

P ER

PBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

Brak

/Mod

uł E

RPCM

MS,

APS

3ku

jaw

sko-

pom

orsk

ie15

00Co

mar

ch E

RP E

geri

aAN

T Sm

art F

acto

ryBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

CMM

S

4śl

ąski

e10

00In

for E

RP L

NBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

Aspr

ova

APS

MES

/SCA

DA, C

MM

S

5m

ałop

olsk

ie80

0SA

P ER

PBr

akBr

akBr

ak/M

oduł

ERP

APS

6m

azow

ieck

ie80

0Im

puls

EVO

Brak

Brak

Brak

MES

/SCA

DA, O

CHRO

NA D

ANYC

H

7ku

jaw

sko-

pom

orsk

ie60

0M

icro

soft

Dyna

mic

s AX

Auto

rski

e ro

zwią

zani

eUM

UP S

QLAs

prov

a AP

SOE

E/KP

I, M

ES/S

CADA

, APS

8po

dkar

pack

ie50

0Or

acle

JD E

dwar

ds E

nter

pris

eOne

Brak

Quer

is C

MM

SBr

akAP

S , M

ES/S

CADA

9m

ałop

olsk

ie50

0Sa

ge S

ymfo

nia

ERP

Brak

Brak

Brak

MES

/SCA

DA

10po

mor

skie

500

Com

arch

ERP

XL

Brak

/Mod

uł E

RPBr

akBr

ak/M

oduł

ERP

ERP

, MES

/SCA

DA

11m

azow

ieck

ie40

0Co

mar

ch E

RP X

LBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

Brak

MES

/SCA

DA, A

PS

12m

ałop

olsk

ie40

0en

ova3

65

Brak

Brak

Brak

DMS/

WOR

KFLO

W, A

PS, C

MM

S

13śl

ąski

e40

0Im

puls

EVO

Brak

Brak

Brak

/Mod

uł E

RPAP

S , M

ES/S

CADA

, CM

MS

14po

dkar

pack

ie40

0IF

S Ap

plic

atio

nsBr

akBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

/Mod

uł E

RPM

ES/S

CADA

, OEE

/KPI

15śl

ąski

e37

0SI

MPL

E.ER

PBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

/Mod

uł E

RPBr

ak/M

oduł

ERP

ERP

, MES

/SCA

DA

16w

ielk

opol

skie

350

SAP

Busi

ness

One

Brak

Brak

Brak

APS,

MES

/SCA

DA, W

MS

17w

ielk

opol

skie

300

Asse

co S

oftla

b ER

PBr

akBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

CMM

S, M

ES/S

CADA

, APS

18po

mor

skie

300

IFS

Appl

icat

ions

Brak

Brak

Brak

MES

/SCA

DA, C

MM

S, T

RACE

BILI

TY

19po

dkar

pack

ie30

0As

seco

Sof

tlab

ERP

Qgua

r MES

Brak

Qgua

r APS

DMS/

WOR

KFLO

W, O

EE/K

PI

20w

ielk

opol

skie

250

Stre

amso

ft Pr

estiż

Brak

Brak

Brak

OEE/

KPI,

APS,

MES

/SCA

DA

21po

mor

skie

250

Graf

fiti.E

RPBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

Brak

DMS/

WOR

KFLO

W, E

RP

22w

ielk

opol

skie

250

Sage

b7

Brak

/Mod

uł E

RPBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

/Mod

uł E

RPM

ES/S

CADA

, APS

23w

ielk

opol

skie

200

Com

arch

ERP

XL

Brak

Brak

/Mod

uł E

RPBr

akAP

S, M

ES/S

CADA

, CM

MS

24w

ielk

opol

skie

200

FEPA

ERP

/PSP

Brak

Brak

Brak

/Mod

uł E

RPER

P

25za

chod

niop

omor

skie

180

Reko

rd.E

RPBr

akBr

akBr

ak/M

oduł

ERP

APS

, MES

/SCA

DA

26śl

ąski

e15

0Ve

ndo

ERP

Brak

Brak

Brak

CMM

S,M

ES/S

CADA

27śl

ąski

e15

0Co

mar

ch E

RP O

PTIM

ABr

akBr

akBr

akER

P

28w

ielk

opol

skie

150

Impu

ls E

VO

Brak

Brak

Brak

APS,

ERP

29łó

dzki

e11

0TE

TA E

RPBr

ak/M

oduł

ERP

Brak

Brak

ERP,

MES

/SCA

DA

30łó

dzki

e10

0Sa

ge S

ymfo

nia

ERP

Brak

Brak

Brak

ERP

BPC GUIDE 9

DANE KONTAKTOWE:

L-Systems Sp. z o.o. Sp. k.

ul. Okrzei 18/10264-920 Piła

tel. (+48) 67 349 11 09

www.l-systems.pl

DDMRP – przyszłość czy teraźniejszość branży automotive?

Gdzie jak nie w branży automotive produkcja sterowana jest popytem? Coraz krótszy czasdostaw „skonfigurowa-nego” pod konkretnego klienta auta wymusza na firmach szukania nowych rozwiązań. Zbyt duże stany magazynowe kompo-nentów to oczywista strata dla firmy, ale przecież nie wszystkie trzeba trzymać na „stanie”. Może da się zidentyfikować te KLUCZOWE, których lead time dostaw czy produkcji wpływa drastycznie na czas realizacji konkretnej konfiguracji.

DDMRP wprowadza strategiczne bufory zapasów, które oddzielają popyt od podaży i je uniezależniają. Kluczowe surowce, półprodukty, komponenty produkowane (kupowane) są na maga-zyn, gdzie czekają na spersonalizowane przez klienta zamówienie na wyrób gotowy. To częściowo przekreśla jeden z filarów MRP (czyli minimalizację sta-nów magazynowych – ogranicza się ona do niestrategicznych surowców, półpro-duktów) ale zapewnia skrócenie czasu realizacji, RZECZYWISTYCH zamówień.

Poziomy buforówKluczowym elementem jest ustalenie poziomu buforów. Aby to zrobić naj-pierw trzeba zdefiniować ADU (Average Daily Usage), czyli średnie dzienne użycie. Buforowane indeksy należy przypisać do kategorii czasu realizacji oraz kate-gorii zmienności według typu kompo-nentu (zakup, produkcja itp.). Każdy typ kategorii zawiera kilka czynników używanych przy obliczaniu poziomów bufora.

Wykorzystywane są 4 strefy zapasu: • Bezpieczeństwa (Safety Stock), • Uzupełniania (Replenish), • Wystarczająca (OK),• Nadmiarowa (Excess).

Ich poziom to strategiczna decyzja okre-ślająca zdolność buforów do działania zgodnie z przeznaczeniem. Celem strefy Bezpieczeństwa jest pokry-cie zmian podaży i popytu podczas cyklu uzupełniania bufora. Zalecany rozmiar będzie różny w zależności od rodzaju komponentu, kategorii, do której należy, rzeczywistej daty realizacji i kategorii zmienności.Strefa Uzupełniania ma zapewnić dostępność podczas cyklu uzupełnia-nia, a system ERP wspierający DDMRP powinien ustalić wielkość zamówienia, składając zamówienie, które doprowa-dzi nas do strefy Wystarczającej.Nawet wtedy, gdy bufory DDMRP są solidne i zaprojektowane tak, aby absorbowały zmienność, wciąż istnie-ją sytuacje, w których korzystne jest dynamiczne dostosowywanie poziomów buforów, zgodnie ze znaną zmiennością popytu. Czynniki zaburzające ich funk-cjonowanie to np. pozyskanie nowych znaczących kontraktów, otwarcie no-wych rynków zbytu, sezonowość, akcje promocyjne czy wprowadzenie nowych produktów na rynek.Dostosowania dynamiczne to sposób zarządzania tego rodzaju znaną zmien-nością popytu, która polega na stoso-waniu dostosowań bufora. Pozwalają one użytkownikowi na manipulacje przy użyciu wcześniej zdefiniowanych współczynników.

Dla kogo DDMRP?DDMRP ma oczywiste zalety. Jest roz-wiązaniem dla wielu wyzwań, takich jak zmienność popytu, czy długi czas dostaw. Jednak, czy powinno być jedy-nym sposobem planowania? Oczywiście nie. Przecież tylko część z surowców / podzespołów / komponentów będzie podlegać buforowaniu. Pozostała część surowców nadal będzie planowana w klasycznym MRP.

Gdzie warto stosować DDMRP? Na pewno w tych firmach i branżach, w których krótszy czas realizacji zamó-wień mocno przekłada się na lepsze relacje i współpracę z klientami.Dobrze zacząć stosowanie DDMPR i buforów od kilku kluczowych surow-ców/komponentów, a wraz z pozy-skaniem doświadczenia stopniowo rozszerzać zakres ich stosowania. Jako, że DDMRP jest stosunkowo nową koncepcją, mało który z systemów ERP posiada odpowiednie narzędzia do wspierania takiego procesu. Pod poniż-szym linkiem lista rozwiązań zgodnych z DDMRP.

BPC GUIDE10

Wdrożenie rozwiązań automatyki przemysłowej na linii produkcyjnej kształtowania cylindrów amortyzatorówUniwersalność linii produkcyjnych, a także ich elastyczność w zakresie rozbudowywania o kolejne elementy jest obecnie jednym z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed zarządem oraz właścicielami fabryk. Jednym z takich przedsiębiorstw produkcyjnych jest firma, która zajmuje się produkcją komponentów motoryzacyjnych.

Wyzwaniem, jakie przedsię-biorstwo postawiło przed firmą Balluff, było zautomatyzowanie linii do kształtowania cylindrów amortyzatorów.

Jej producentem jest firma Hydrapress Sp. z o.o. (www.hydrapress.pl), a system automatyki zaprojektowała i oprogra-mowała firma L.K. Control s.c. (www.lkc.com.pl). Linia składa się z dwóch zrobo-tyzowanych cel, dwóch robotów, trzech pras hydraulicznych, podajnika wejścio-wego, podajnika pośredniego (znajdu-jącego się pomiędzy celami), obrabiarki CNC oraz urządzenia do sztaplowania gotowych elementów w koszach.

Cała linia produkcyjna jest nadzorowana przez 3 komputery przemysłowe oraz cztery sterowniki PLC, które obsługują m.in. liczne sygnały, rozproszone w ramach całego systemu. Ponadto każda z maszyn wchodzących w skład wyżej opisanej linii produkcyjnej, umożliwia również pracę autonomiczną.

Przy projektowaniu linii jednym z za-łożeń było umożliwienie łatwej zmiany jej konfiguracji (poprzez usunięcie niektórych maszyn lub dodanie innych). Oprócz tego inwestor planował wyko-rzystanie maszyn wchodzących w skład linii do innych projektów. Oznaczało to, że cały system maszyn i urządzeń musi zostać wyposażony w takie rozwiązania z zakresu automatyki przemysłowej, któ-re umożliwią optymalizację produkcji, przestrzeni w fabryce oraz łatwą ada-ptację linii do obrabiania różnorodnych produktów. Wybrane rozwiązania miały też zagwarantować łatwe przezbrajanie urządzeń i skrócenie czasu pracy całej linii.

Optymalizacja linii produkcyjnej z wykorzystaniem rozwiązań Balluff

• W celu usprawnienia procesu przez-brajania urządzeń na linii produkcyjnej zastosowano technologię RFID do kon-troli pracy narzędzi. • Siłownik pneumatyczny, którego zadaniem jest mierzenie półproduktów trafiających na podajnik wejściowy całe-go systemu wyposażono w przetwornik położenia BTL6. • Zastosowano kilkadziesiąt czujników ciśnienia firmy Balluff. Aby osiągnąć najwyższą stabilność pomiarów i zwiększyć ich odporność na zakłócenia, wszystkie czujniki wielkości analogowych zostały wymienione na ich odpowiedniki z cyfrowym interfejsem komunikacyjnym IO-Link.

W jaki sposób rozwiązania z zakresu automatyki przemysłowej przełoży-ły się na optymalizację linii pro-dukcyjnej kształtowania cylindrów amortyzatorów?

Zastosowanie wszystkich rozwiązań firmy Balluff z zakresu automatyki przemysłowej, takich jak technologia RFID, przetworniki położenia, czujniki ciśnienia czy interfejs IO-Link, pozwoliło na efektywną optymalizację linii produk-cyjnej kształtowania cylindrów amorty-zatorów w wielu obszarach m.in.:• Generują dużą oszczędność w zakresie planowania czasu pracy linii produkcyj-nej.• Redukują liczbę przewodów, po-trzebnych do połączenia konkretnych urządzeń.• Ułatwiają modernizację urządzeń oraz możliwość dodawania kolejnych kompo-nentów do systemu.

Zdjęcie 2. Chwytak robota wyposażony w optyczny czujnik Balluff

DANE KONTAKTOWE:

Balluff Sp. z o.o.Ul. Graniczna 21A54-516 Wrocław

tel. (+48) 71 382 09 00

www.balluff.comZdjęcie 1. Master IO-Link Profinet

BPC GUIDE 11

Wdrożenie systemu klasy MES u producenta przyczep samochodowychW roku 2018 firma Raion Automatyka wdrożyła system klasy MES u jednego ze swoich klientów – firmie będącej jednym z czołowych producentów części i akcesoriów do przyczep samo-chodowych. Zakład produkcyjny z wieloletnią historią, zatrud-niający ponad 100 osób, od kilku lat wykorzystuje system ERP do zarządzania m.in. zamówieniami, zleceniami oraz operacja-mi produkcyjnymi, magazynami materiałów, rejestracji cyklu życia wyrobu oraz analizy kosztów.

DANE KONTAKTOWE:

RAION SOFTWARE Sp. z o.o.ul. Główna 10

61-005 Poznańtel. +48 796 127 952

www.raion.net.pl

Przed wdrożeniem systemu MES, system ERP klienta był zasilany danymi także wprost z produkcji, gdzie za pomocą prostej aplikacja operatorzy raportowali w bardzo uproszczony sposób wykony-wane operacje produkcyjne. Zgodnie z polityką ciągłego rozwoju, klient zdecy-dował się wdrożyć system klasy MES w trzech głównych obszarach produkcyj-nych fabryki: tłocznia, spawalnia oraz montownia. Głównym powodem takiej decyzji był niewystarczający przepływ informacji między halami produkcyjny-mi a procesem biznesowym w przy-padku systemu ERP oraz niski poziom szczegółowości tych danych.

Wymagania wobec systemu

Kluczowym wymogiem klienta wobec wdrożenia systemu MES była reje-stracja rzeczywistych czasów pracy oraz przestojów parku maszynowego i operatorów, a także monitorowanie prac w toku oraz ich tempa w czasie rzeczy-wistym. Ponadto system MES musiał zastąpić wykorzystywaną dotychczas aplikację produkcyjną, w związku z powyższym musiał zostać zintegrowany z systemem ERP, dodatkowo zasilając go większą ilością danych wprost z obszaru produkcji. Dalsze wymagania sformu-łowane przez klienta dotyczyły m.in. redukcji ilości dokumentacji w formie papierowej, automatyzacji wypełniania dokumentów, formularzy oraz raportów produkcyjnych, uszczegółowienia i roz-szerzenia identyfikowalności wyrobów oraz śledzenia przyczyn przestojów i awarii. Ważne było również utworzenie w systemie MES funkcjonalności do ewi-dencji czasu pracy operatorów maszyn, uzyskując te informacje wprost z hali

produkcyjnej, a nie jak to miało miejsce do tej pory – z szatni oraz przekazanie ich do systemu APS klienta.

Wdrożenie systemu

Wdrożenie systemu MES podzielono na dwa etapy. Pierwszy z nich (pilotaż) polegał na wdrożeniu systemu MES do pierwszego obszaru produkcyjne-go klienta – tłoczni oraz integracji ze znajdującymi się na tej hali maszyna-mi. Po kilku miesiącach użytkowania systemu MES na tym obszarze i uzyska-niu informacji zwrotnej od klienta oraz przeprowadzeniu analiz, specjaliści z firmą Raion Automatyka dopasowali system do specyficznych potrzeb tego konkretnego wdrożenia. Po tym czasie nastąpił drugi etap wdrożenia, czyli rozszerzenie systemu na pozostałe dwa główne obszary produkcyjne - spawalnię oraz montownię.

Podsumowanie

Wdrożenie systemu MES przyniosło klientowi wiele korzyści. W pierwszej kolejności, informacje gromadzone przez system, pobierane wprost z maszyn, dotyczące rzeczywistego postępu pro-dukcji są dostępne w sposób ciągły oraz prezentowane na bieżąco na ekranach i monitorach na halach oraz w biurach specjalistów. Umożliwia to wczesne reagowanie w przypadku wystąpienia zakłóceń, niskiej wydajności lub jakości, co przekłada się bezpośrednio na wzrost produktywności zakładu.

Natychmiastowa informacja o awarii lub przestoju pozwala na błyskawiczne pod-jęcie odpowiednich działań mających na celu zmniejszenie skali oraz skutków za-kłóceń. Ponadto dane gromadzone oraz analizowane przez system, przedsta-wiane w formie przejrzystych raportów prezentujących dokładnie te dane, które są punktem zainteresowania, pozwa-lają wskazać wolne moce produkcyjne lub zasoby wykorzystywane w sposób nieoptymalny. Posiadając takie dane, optymalizacja produkcji staje się zada-niem o wiele łatwiejszym. Przeniesienie systemu ewidencji czasu pracy do hali produkcyjnej oraz ścisłe jego powiązanie z pozostałymi funkcjami systemu MES przyniosło wymierne korzyści klientowi, obserwowane poprzez lepsze wykorzy-stanie parku maszynowego.

System wdrożony przez firmę Raion Software spełnił wszystkie wymagania sformułowane przez klienta. W chwili obecnej do systemu wdrażane są kolejne funkcjonalności mające na celu dalszą optymalizację produkcji.

BPC GUIDE12

Global MMOG/LE v5 Standard Łańcucha Dostaw Automotive Dostosuj się lub znikaj z rynku.Dzisiejszy przemysł motoryzacyjny jest w trakcie głębokich i gwałtownych zmian. Zmien-ność otoczenia biznesowego to cecha charakterystyczna dla tej branży, ale ostatni okres wyróżnia się gwałtownością. Po kolejnych sukcesach rewolucyjnych modeli Tesli, coraz więcej klientów poszukuje elektrycznych i częściowo autonomicznych pojazdów.

W tej kategorii popyt wciąż prześci-ga podaż. Dodatkowo zmienia się też sposób postrzegania samochodu jako dobra konsumpcyjnego. Coraz mniej klientów koncentruje się na posiadaniu, a na popularności zyskuje użytkowanie np. dzięki carsharing. Równocześnie wszyscy producenci i dostawcy auto-motive muszą dotrzymać kroku czwartej rewolucji przemysłowej.

Mnogość funkcjonalności i nowych technologii we współczesnych samocho-dach, przekłada się na zwiększoną ilość elementów, które potencjalnie mogą sprawiać problemy jakościowe. Widać to na przykładzie coraz częstszych w ostatnich latach akcjach serwisowych (tzw. recalls). W samym tylko lipcu 2019 roku rozpoczęto 38 akcji serwisowych, dotyczących 62. modeli, które wyjechały z fabryk 19 różnych producentów [car--recalls.eu]. Wszystkie usterki, których dotyczą te akcje, stanowią potencjalne zagrożenie dla pasażerów i innych uczestników ruchu. Celem akcji serwi-sowych jest więc ratowanie życia, a ich powodzenie zależy od możliwości histo-rycznego odtworzenia procesu produk-cyjnego i pełnej przejrzystości łańcucha dostaw czyli inaczej traceability.

Kolejne wyzwania związane z zarządza-niem współczesnym łańcuchem dostaw, płyną z konieczności jego ciągłego poszerzania i globalizacji. Za przykład może posłużyć proces wytwórczy baterii litowo-jonowych, używanych w samo-chodach hybrydowych i elektrycznych, w których droga od miejsca wydobycia materiałów poprzez fabrykę produkują-cą baterie, aż do zakładu OEM montują-cego je w pojeździe, często liczona jest w dziesiątkach tysięcy kilometrów.

DANE KONTAKTOWE:

DSR S.A.ul. Legnicka 55F54-203 Wrocław

tel. (+48) 71 889 05 60

www.dsr.com.pl

Jak więc zachować kontrolę nad obejmującym cały glob wielopozio-mowym łańcuchem dostaw?

Renault, Ford, GM, JLR, PSA, FCA i inni motoryzacyjni giganci coraz mocniej naciskają na to, by ich dostawcy spełniali globalne standardy SCM, które mają być gwarantem wysokiej skuteczności do-staw. Spełnienie tych standardów może okazać się trudne nawet dla dużych i doświadczonych firm z sektora Tier 1, zwłaszcza jeżeli te nie zorientują się od-powiednio wcześnie w bieżącej sytuacji i będą zwlekać z podjęciem koniecznych działań.

Jakim standardem SCM powinno kierować się przedsiębiorstwo?

„Jeżeli mówimy o przedsiębiorstwach działających w branży automotive odpowiedź brzmi – Global Materials Managment Opertions Guideline / Logistics Eavaluation. Global MMOG/LE to zaawansowany standard samooceny dostawców, wymagany przez dominującą ilość producentów OEM (w tym przez wszystkich wyżej wymienionych) oraz wiele przedsiębiorstw zaliczanych do Tier 1 (m.in.: Autoliv, Bosch, Faurecia czy ZF)” – wskazuje Janusz Sobecki, Trener Global MMOG/LE z DSR S.A.

„Warto w tym miejscu zaznaczyć także, że standard ten coraz częściej znajduje swoje miejsce w procesie wyboru nowych dostawców. Przykładowo, dla części producentów OEM uzyskanie oceny innej niż A (w trójstopniowej skali ocen: A,B,C) przez zakład produkcyjny, automatycznie skreśla jego szanse na otrzymanie nowych zamówień” – dodaje Janusz Sobecki.

Stale rozwijany przez AIAG i Odette stan-dard MMOG/LE, to także proces dosko-nalenia łańcucha dostaw, powiązanego z konkretnym zakładem produkcyjnym. Jako taki może być stosowany również przez dostawców automotive, których klienci należą do nielicznej grupy produ-centów, niewymagających dostosowania się do tego standardu, a także przez firmy spoza branży motoryzacyjnej.

Co nowego w Global MMOG/LE v5?

Dla niektórych organizacji standard Glo-bal MMOG/LE wciąż jest nowością, ale i te przedsiębiorstwa, dla których proces ten jest znany od wielu lat, muszą przy-gotować się na zmiany. Global MMOG/LE ewoluuje wraz z wymaganiami rynku, a jego współtwórcy chcą narzucić procesom rozwoju SCM w branży nowe, znacznie szybsze tempo. By to osiągnąć, w lipcu 2019 roku wydano piątą wersję standardu. Część producentów OEM będzie wymagać dostosowania się do niego już na początku trzeciego kwartału 2020 roku.

Dodatkowe informacje dotyczące standardu oraz jego najnowszej wersji dostępne są na stronie www.odette.org/mmog/information. Na stronie zostały wymienione również europejskie organizacje prowadzące szkolenia z zakresu Global MMOG/LE, w tym DSR SA z Wrocławia.

BPC GUIDE 13

BPC GUIDE14

2. System diagnostyki maszyn z wykorzystaniem bezprzewodowych czujników drgań, temperatury i ciśnienia.Cechą charakterystyczną systemu jest: • Solidne wykonanie przemysłowe, również z certyfikatem ATEX;• Łatwość instalowania na obiektach użytkowanych w szczególnie trudnych warunkach;• Łatwość montażu i demontażu, co pozwala na częste zmiany monitorowa-nych obiektów;• Monitorowanie obiektów zlokalizo-wanych w promieniu do 100 m;• Możliwość rozmieszczenia czuj-ników w lokalizacjach gdzie instalacje przewodowe są utrudnione, uciążliwe w utrzymaniu lub nieopłacalne.

Podstawowy użytkownik: Dział Utrzy-mania Ruchu i Dział Produkcji.

Spółka Somar S.A. jest zainteresowana udostępnianiem danych do systemów informatycznych instalowanych przez integratorów i dostawców automatyki w zakładach produkcyjnych.

1. Monitorowanie procesów spawa-nia prowadzonych na stanowiskach manualnych i zrobotyzowanych.

Podstawową cechą systemu jest:• Przyporządkowanie osoby do sta-nowiska pracy;• Pomiar parametrów procesu spa-wania: natężenie prądu, napięcie łuku elektrodowego, temperatury wstępnego podgrzania materiału spawanego, zuży-cie drutu i gazu osłonowego;• Możliwość podłączenia systemu do dowolnej spawarki;• W przypadku spawarek eksploato-wanych na rozproszonych lokalizacjach - bezprzewodowe przesyłanie danych poprzez system GSM i prowadzenie zdalnego nadzóru z zastosowaniem serwera w chmurze;• Spełnianie norm wymagających udokumentowania procesu spawania

Podstawowi użytkownicy: Dział Produk-cji, Główny Spawalnik, Dział Kontroli Jakości i Dział Logistyki.

Najważniejsze korzyści:

◼ Poprawie zdyscyplinowania pracy obsługi; ◼ Nadzorowaniu na bieżąco poszczególnych

faz procesu produkcyjnego i możliwość szybkiego wprowadzaniu zmian w jego organizacji

◼ Poprawie jakości produkcji, dzięki bieżącej kontroli parametrów spawania

◼ Kontroli na bieżąco zużycia materiałów spawalniczych

◼ Uproszczeniu końcowej kontroli jakości wykonanej produkcji

◼ Uzyskiwanie na bieżąco informacji o stanie technicznym nadzorowanych maszyn oraz wskazywanie miejsc potencjalnie zagrożonych awariami;

◼ Koncentrowanie uwagi pracowników nadzoru tylko na miejscach potencjalnie zagrożonych;

◼ Planowanie terminów napraw na podsta-wie obserwacji pogarszającego się stanu technicznego nadzorowanego zespołu;

◼ Możliwość rezygnacji z okresowych formalnych przeglądów;

◼ Ograniczenie zakupów części zamiennych tylko do wymaganych do najbliższej napra-wy /rezygnacja z tzw. zapasów/;

◼ Możliwość analizy okresów eksploatacji części zastępczych w porównaniu do droższych zespołów fabrycznych;

◼ Zmniejszenie liczby osób zaangażowanych w obchody nadzorowanego obiektu;

◼ Stała kontrola zmian poziomu drgań i temperatury odpowiedzialnych elemen-tów obiektu stwarzających zagrożenie pożarowe i wszczynanie alarmu w przy-padku przekroczenia zadanych poziomów;

◼ Możliwość uzyskania obniżenia składki ubezpieczeniowej, ze względu na zapew-nienie zmniejszenia ryzyka wystąpienia pożaru

DANE KONTAKTOWE:

Somar S.A.ul. Karoliny 4

40-186 Katowicetel. (+48) 32 359 71 00

www.somar.com.pl

Systemy monitorowania maszyn, urządzeń i stanowisk produkcyjnych w przemyśle motoryzacyjnym

Monitorowanie maszyn i urządzeń powszechnie rozumiane jest w przemyśle jako przesyłanie danych z rozproszonych stano-wisk produkcyjnych i gromadzenie ich w miejscu o potencjale pozwalającym na dalsze ich efektywne wykorzystanie.

Gromadzenie i analiza danych ma spełnić trzy główne cele: ■ Doskonalenie organizacji pracy. ■ Wzrost wydajności i dyspozycyjności stanowiska produkcyjnego. ■ Poprawę formalnej dyscypliny osób obsługi.

Spółka SOMAR SA jest producentem i jednocześnie dostawcą systemów mo-nitorowania maszyn i urządzeń. Specjalizuje się w dostawach systemów mo-nitorowania obiektów eksploatowanych w trudnych warunkach, również i w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Na przykładzie oferowanych systemów monitorowania, omówiono realizację stawianych celów.

BPC GUIDE 15

BPC GUIDE16

PROXIA MES posiada ustandaryzowane rozwiązanie sprzętowe, które w prosty i tani sposób pozwala objąć monitoringiem online maszyny starszej generacji. Natomiast dla maszyn najnowszej generacji zgodnych z Przemysł 4.0 PROXIA MES jest klientem odbierającym sygnały i wszelkie dane procesowe od serwera, którym jest sterownik PLC maszyny. Dzięki podłączeniu maszyn poprzez sieć lokalną lub internetową do PROXIA MES, można ale także monitorować online aktualny status maszyny, zbierać dane z liczni-ka cykli/sztuk, to dodatkowo monitorujemy wszelkie parametry procesu produkcyj-nego (np. temperatura, prędkość obrotowa, posuw itp.).

Informacje są wykorzystywane przez kilka służb jednocześnie, aby stosować w praktyce filozofię Lean, czyli Proces Ciągłego Doskonalenia:

• Dział Utrzymania Ruchu: dostęp online do wszelkich zaburzeń/alarmów z maszyn. Szybki czas reakcji na zdarzenia. Analiza Pareto zdarzeń cyklicznie występujących w dłuższym horyzoncie czasu w celu eliminacji zdarzeń

niepożądanych w przyszłości. • Kierownicy/brygadziści: pogląd na stan maszyn, aby szybko reagować na

niepożądane przestoje. Dzięki temu, znacząco zwiększamy wydajność każdej maszyny, minimalizując przestoje dzięki natychmiastowej reakcji osób

odpowiedzialnych. Analiza stopnia wykorzystania maszyn w dłuższym horyzoncie czasu pozwala przygotować propozycje usprawnień procesu produkcyjnego.• Technolodzy: na podstawie zebranych informacji o czasie rzeczywistym trwania cyklu produkcyjnego, korekta czasów technologicznych oraz przezbrojeniowych, w celu jeszcze lepszego planowania produkcji oraz analizy możliwości zmian w technologii.• Planiści: wgląd w aktualny stan każdej maszyny, odpowiednia reakcja na awarię maszyn poprzez szybką zmianę planu produkcyjnego.

Proces ciągłego doskonalenia, powinien koncentrować się na analizie i eliminacji niepożądanych przestojów. Pomaga nam w tym PROXIA MES, w zakresie analizy gotowych raportów z danych zebranych bezpośrednio z maszyn.

Dla przedsiębiorstwa produkcyjne-go, aby mieć przewagę nad konku-rencją, ważne jest, aby mieć stały dostęp do wiedzy na temat pracy maszyn, ich przestojów czy wyzwa-lanych alarmów.

Zazwyczaj park maszynowy jest zróżnicowany (czyli od wielu różnych dostawców), do tego jest zróżnicowany wiekowo tzn. są ma-szyny mające kilkadziesiąt lat (tzw. konwencjonalne), maszyny nowszej generacji sterowane numerycznie oraz maszyny najnowszej generacji wyposażone w uniwersalne interfej-sy nowej ery Przemysł 4.0 (OPC UA lub MT CONNECT).

Ważny jest stały dostęp do wiedzyna temat pracy maszyn, ich przestojów czy wyzwalanych alarmów.

Mariusz WalickiSystem ConsultantPROXIA Polska Sp. z o. o.

Park maszynowy jest zróżnicowany

DANE KONTAKTOWE:

PROXIA Polska Sp. z o.o. ul. Barona 30 lok. 324

43-100 Tychytel. +48 (32) 700 90 35

www.proxia.com/pl

BPC GUIDE 17

Ważny jest stały dostęp do wiedzyna temat pracy maszyn, ich przestojów czy wyzwalanych alarmów. KPI.web od PROXIA –

Dane charakterystyczne w czasie rzeczywistymSieciowa inteligencja korporacyjna

Inteligencja korporacyjna przekracza granice organizacyjne – od warstwy zarządzania do hali produkcyjnej. Mistrz i kierownik produkcji mogą podczas spo-tkań wykorzystać bieżące dane kluczowe i wykresy analityczne z produkcji. Wy-drukowane tabele MS Excel czy odręczne dzienniki to już przeszłość. Odnoszące sukcesy przedsiębiorstwa produkcyjne odznaczają się sprawnością swoich pro-cesów produkcyjnych. Cecha ta jest zależna od bieżących, ak-tualnych danych z produkcji. Postępy w realizacji zleceń czy dające się wcześniej rozpoznać opóźnienia muszą być stwier-dzone sprawnie, po to, aby dały się wdrożyć odpowiednie kroki zaradcze. Młode przedsiębiorstwo produkujące oprogramowanie z Bawarii, PROXIA So-ftware AG, podjęło ten popularny temat i może zaoferować swoim klientom kompletne rozwiązanie programowe. PROXIA KPI.web to najmłodsze dziecko od tego dostawcy, doskonale wpisuje się w szereg innych modułów MES, do zbio-ru danych roboczych/ maszyn, panelu sterowania/ planowania precyzyjnego, planowania obsady kadrowej, kontroli MES, zbioru czasu pracy ludzi i danych jakościowych. Wyzwania techniczne, wymagania stylu życia szybko rosnącego pokolenia iPhoneów i iPadów – oto pod-stawy do rozwoju modułu KPI.web.

Inteligentne i uniwersalne połączenie dzięki MTConnect oraz OPC-UA Wszystko dzięki PROXIA XI-Gateway

System MTConnect został opracowa-ny w Stanach Zjednoczonych; jest to oparty na języku XML, otwarty i dający się rozbudowywać protokół służący do zbierania danych maszynowych z pozio-mu hali produkcyjnej. Wielokierunkowy protokół służy przy tym do pionowego ujmowania w sieć maszyn sterowanych numerycznie i systemów informatycz-nych. Jeśli dana maszyna obsługiwałaby zbieranie danych za pomocą systemu MTConnect, dostępne stają się obszerne ilości danych. Ten protokół, opracowany w roku 2008, stanowi standard zbierania danych maszynowych na rynku Ameryki Północnej. Dzięki obszernie opisanemu modelowi danych można bezpośrednio wykorzystywać dane maszynowe dla analiz dostępności i wydajności, a także wizualizacji i analiz.Jednakże, MTConnect brakuje coraz bardziej potrzebnych mechanizmów za-bezpieczających służących do szyfrowa-nia i zabezpieczenia przepływu danych. Braki te zostają uzupełnione przez nowy moduł XI-Gateway od Proxia, który prze-kształca łączność na spójną z systemem OPC-UA. Dzięki temu użytkownicy mogą wykorzystać to, co najlepsze z obydwu architektur: standardowy model danych maszynowych z MTConnect w powiąza-niu z możliwościami transmisji OPC-UA, które już w standardzie są bezpieczne. Dzięki temu zbiór danych maszynowych jest nie tylko łatwy, ale także bezpieczny i gotowy na wyzwania przyszłości.

Najważniejsze cechy i korzyści – XI-Gateway od PROXIA

• Połączenie standardowego modelu danych (MTConnect) oraz bezpiecznej transmisji danych (OPC-UA)• Użytkowanie danych maszyn na po-trzeby analiz dostępności i wydajności, a także wizualizacji i oceny.

Nowości od Proxia

OPC-UA: PROXIA standaryzuje wymianę danych między maszynami W pełni zintegrowany klient OPC-UA

W toku rozwoju filozofii Przemysłu 4.0 opracowano standard OPC-UA (ang. Open Platform Communications - Uni-fied Architecture), w celu zapewnienia wymiany danych, zapewniający bez-pieczną, rzetelną łączność przemysłową niezależną od producenta i platformy. Umożliwia wymianę danych niezależnie od systemu operacyjnego pomiędzy pro-duktami różnych producentów. Z uwagi na swoją wszechstronność protokół OPC-UA można zastosować na potrzeby całości łączności na produkcji. PROXIA już teraz oferuje w pełni zintegrowanego i konfigurowalnego klienta OPC-UA dla swojego rozwiązania MES.

Zoptymalizuj operacje produkcyjne dzięki MomentumPlatforma oprogramowania Momentum firmy Brighteye obejmuje

jedenaście modułów aplikacji, które łącznie stanowią kompleksowe i w pełni zintegrowane rozwiązanie MOM.

Dashboards (pulpity)

Przeglądaj i wyświetlaj graficznie dane w czasie rzeczywistym i dane historyczne.

Personel

Twórz matryce kompetencji pracowników i łącz je z planowaniem produkcji oraz poszczególnymi maszynami.

APS

Optymalne, ręczne i automatyczne planowanie produkcji zamówień klientów.

Kontrola Jakości

Zdefiniuj, zapisz i śledź kontrolę jakości poszczególnych produktów oraz ich specyfikacje.

Etykietowanie

Zarządzaj i drukuj etykiety produktów, kody EAN oraz SSCC.

Track & Trace

Śledź cykl produkcji produktu od surowca do wyrobu gotowego dla każdej sztuki.

Baza wiedzy

Zbierz całą wiedzę na temat produktów oraz procesów ich wytwarzania w jednym miejscu.

Podział na partię

Kontrola w czasie rzeczywistym wraz z pełnymi informacjami na temat całej partii oraz etapów przetwarzania i parametrów.

WMS

Usprawnij magazyn, zarzą-dzanie i koordynowanie wszystkimi materiałami oraz ich ruchem.

Raportowanie

Twórz, wyświetlaj, drukuj,eksportuj wszystkie możliwe raporty i ich kombinacje.

Dane Historyczne

Łącz i gromadź dane historyczne aby stworzyć na ich podstawie w czasie rzeczywistym dokładny i przewidujący plan produkcji.

Wkrótce

www.brighteye.beBeversesteenweg 561/2,

8800 Roeselare-Beveren, Belgium+32 (0)486 22 36 33

Bright Way zapewnia dynamikę biznesową na Twój sposóbMożemy wspomóc Cię w udoskonaleniu produkcji,

gdziekolwiek jesteś na drodze do zoptymalizowanej produkcji.

Zoptymalizuj efektywność i wydajność codziennych operacji produkcyjnych, wyeliminuj ograniczenia i uwolnij nowe moce przerobowe.

Uzyskaj krytyczne informacje na temat wydajności sprzętu produkcyjnego i natychmiastowego zwrotu z inwestycji - dzięki temu niedrogiemu rozwiązaniu bez ryzyka.

Zdobądź wiedzę potrzebną do przygotowania firmy na przyszłość, podejmowania lepszych decyzji strategicznych i budowania długo-terminowej przewagi konkurencyjnej.

BPC GUIDE20

Firma IFS, globalny dostawca oprogramowania dla przedsiębiorstw, wprowadza system IFS Applications™ 10 – nową wersję pakietu narzędzi do zarządzania działalnością biznesową. Jego premiera odbyła się na konferencji IFS World Conference w Atlancie. Aby ułatwić klientom wykorzystanie trendów branżowych, takich jak automatyzacja, obsługa urządzeń połączonych (IoT) i serwicyzacja, nowa wersja systemu dostarcza firmom jeszcze lepsze zaplecze do obsługi dzisiejszych technologii cyfrowych.

Nowości w systemie IFS Applications 10:

IFS Applications 10 – nowy, jeszcze lepszy interfejs użytkownika i ponad 500 aktualizacji

IFS Aurena: Nowoczesny interfejs użyt-kownika, w pełni zgodny z responsywną technologią przeglądarkową. IFS Aurena zapewnia optymalny komfort użytko-wania, zwiększając przez to skuteczność i wydajność pracy. Interfejs IFS Aurena przeznaczony jest zarówno dla użyt-kowników biznesowych, jak i okazjonalnych.

Komunikacja z systemem IFS przy wykorzystaniu sztucznej inteligen-cji: Bazując na technologii sztucznej inteligencji (Artificial Intelligence, AI), system IFS Applications 10 wprowadza asystenta IFS Aurena Bot. Pomaga on użytkownikom obsługiwać system za pomocą poleceń głosowych i teksto-wych, przekazywanych w intuicyjny i efektywny sposób. IFS Aurena Bot odpowiada na pytania pracowników i managerów, a także pomaga w reali-zowaniu wybranych zadań – przykła-dowo w rejestrowaniu i rozpatrywaniu wniosków urlopowych. IFS Aurena Bot obsługuje popularne komunikatory, takie jak Skype, Skype for Business i Facebook Messenger. Polecenia można także przekazywać bezpośrednio przy użyciu interfejsu systemu IFS Aurena.

Rozwiązanie do zarządzania ser-wisem: System IFS Applications 10 obejmuje szereg funkcjonalności wspierających firmy świadczące usługi serwisowe, zwłaszcza producentów z zapleczem do obsługi posprzedażnej

oraz firmy, które specjalizują się w dostarczaniu wysokiej jakości usług serwisowych. Do najważniejszych usprawnień w tym obszarze zalicza się mechanizm zarządzania umowami serwisowymi bezpośrednio w module CRM, rozbudowaną obsługę zadań, ulep-szone rozwiązanie IFS Mobilne Zlecenia Robocze, usprawnienia w planowaniu i kontroli wykorzystania zasobów, a także rozbudowaną kontrolę kosztów i rozliczania prac bieżących. Rozwinięta została również platforma do komunika-cji internetowej z kontrahentami i podwykonawcami.

Planowanie potrzeb materiałowych sterowane popytem (Demand-Driven MRP; DDMRP): DDMRP to nowoczesna adaptacja klasycznego mechanizmu pla-nowania potrzeb materiałowych (MRP). Pomaga ona stawić czoła wyzwaniom związanym z krótkim cyklem życia pro-duktów, długim skumulowanym czasem realizacji dostaw oraz nieuniknionym błędem prognoz sprzedaży. Mechanizm strategicznego pozycjonowania zapasów w łańcuchu dostaw pozwala firmom skrócić czas realizacji zamówień i lepiej reagować na zmiany popytu. Algorytmy DDMRP wbudowane w IFS Applica-tions 10 zostały certyfikowane przez organizację Demand Driven Institute, co plasuje firmę IFS w elitarnym gronie dostawców tej nowej koncepcji plani-stycznej.

Funkcje związane z produkcją: Nowa wersja systemu oferuje znaczne uspraw-nienia obsługi produkcji procesowej, w tym także nowe i ulepszone funkcje mo-nitorowania produkcji w toku, zarządza-nia jakością, zarządzania recepturami i formułami, bilansowania produkcji wsa-dowej i zarządzania handlem. Ulepszone funkcje pomagają firmom produkcyjnym zwiększyć wydajność i w pełni wykorzy-stać zalety cyfrowej transformacji.

Usprawnienia w obsłudze działal-ności globalnej: By lepiej wspomagać działalność firm globalnych, system IFS Applications 10 został wyposażony w elastyczny mechanizm rozliczania podatków, więcej funkcji zarządzania współpracą między wieloma firmami, a także rozbudowane narzędzia księgo-wości równoległej, wykorzystywanej do celów rozliczeń lokalnych i korporacyj-nych.

Nowoczesny interfejs API z obsługą rozwiązań chmurowych: Otwarty in-terfejs API w postaci mikrousług, opra-cowany zgodnie z wytycznymi RESTful i standardem OASIS oData, zapewnia łatwą integrację danych i procesów w systemie IFS Applications z rozwiąza-niami wykorzystującymi technologie IoT i AI, pakiet Microsoft Office365 oraz większość nowoczesnych technologii chmurowych i rozwiązań SaaS.

BPC GUIDE 21

BPC GROUP POLAND zaprasza przedsiębior-stwa na dedykowane spotkania edukacyjno--doradcze.

Szkolenia bazują na aktualnych danych rynkowych i projektach doradczych realizowa-nych przez analityków BPC GROUP POLAND.

Celem szkoleń jest przygotowanie kadry decyzyjnej do wyboru zaawansowanych syste-mów IT.

Advisory Services Departmenttel. +48 (32) 777 15 01mobile: +48 662 105 884e-mail: kontakt@bpc-group.pl

CZĘŚĆ I

Organizacja dedykowanego szkolenia w siedzibie przedsiębiorstwa celem przygotowania decydentów do realizacji projektu informatyzacji. W programie:

Analiza biznesowa;Przygotowanie zapytania ofertowego;Organizacja procesu wyboru systemu IT;Analiza rynku systemów/dostawców IT;Aspekt prawny wyboru systemu IT.

CZĘŚĆ II

Sprofilowane warsztaty indywidualne z przedsiębiorstwem poprzedzone są wywiadem na temat kluczowych aspektów informatyzacji oraz ramową analizą wykorzystywanych narzędzi IT. W programie:

Wskazanie rekomendowanych ścieżek informatyzacji i ramowych kosztów realizacji projektu;Omówienie rozwiązań i dostawców IT spełniających kryteria realizacji projektów ze wskazaniem rekomendacji BPC GROUP POLAND;

ENHANCE ITDECISION MAKING PROCESS

PROJEKTY DORADCZE

PrzedsiębiorstwaWsparcie przy wyborzezaawansowanych rozwiązań informatycznych.

Dostawcy ITPozycjonowanie systemów IT i wzmacnianie procesów sprzedażowych.

Inwestorzy ITWprowadzanie rozwiązańinformatycznych na rynekPolski.

PROJEKTY EDUKACYJNE

SzkoleniaPodnoszenie kompetencjibiznesowych kadry menadżerskiej.

WydawnictwoEdukacja w obszarze wyboru systemów wspierającychzarządzanie i aktualności z rynku.

bpc-group.pl | bpc-guide.pl