KEK De Fryske Marrencultuureducatief aanbod

voor scholen

2016 | 2017

Inhoud KEK - waaier

3 Voorwoord5 Regelingen voor cultuureducatie

in het primair onderwijs5 Landelijke regeling

5 Gemeentelijke regeling6 KEK: Kultueredukaasje mei Kwaliteit

7 Aanbod beeldende kunst17 Aanbod theater24 Aanbod dans

25 Aanbod muziek33 Aanbod film

37 Aanbod literatuur45 Aanbod cultureel erfgoed

51 Aanbod mediawijsheid54 Aanbod voor leerkrachten

55 Cultuureducatie op maat56 Contactgegevens regiocoördinator

Voorwoord

Beste directeur, schoolleider, ICC’er, groepsleerkracht,

Voor u ligt alweer de derde brochure van de aanbieders van cultuur-educatie in de regio De Fryske Marren. Deze brochure wordt uitge-bracht in het kader van de regeling Kultueredukaasje mei Kwaliteit (KEK). Dit zal ook de laatste brochure zijn onder deze regeling. 2016 is het laatste jaar van de huidige KEK-regeling. Maar gelukkig komt er weer een nieuwe KEK-periode! De minister stelt voor de periode 2017-2020 weer middelen beschikbaar voor Cultuureducatie met Kwa-liteit. Hoe de KEK eruit komt te zien in Fryslân en De Fryske Marren wordt momenteel uitgewerkt. Wel is duidelijk dat het zal gaan om een provinciebrede aanpak. In de zomerperiode hebben Keunstwurk, de provincie en andere partijen volop gewerkt aan een gedegen subsi-dieaanvraag. Alle scholen zullen hierover bij het begin van het nieuwe schooljaar worden geïnformeerd.

Met trots kunnen wij u wederom deze brochure aanbieden. Een waaier met een overzicht van mogelijkheden op het gebied van cultuuredu-catie in het schooljaar 2016-2017. Voor acht disciplines worden in dit overzicht enkele voorbeelden uitgelicht. Het betreft projecten en ac-tiviteiten op het gebied van beeldende kunst, theater, dans, muziek, film, taal & literatuur, cultureel erfgoed en mediawijsheid. De waaier bevat aanbod voor alle groepen en zelfs voor leerkrachten!

De basisschool is de ideale broedplaats voor het talent van uw leer-lingen. Daarom is het belangrijk dat leerlingen hun talenten op jonge leeftijd ontdekken en ontwikkelen. Wij adviseren u dan ook om uw leerlingen gedurende hun schoolloopbaan met elk van deze disciplines in aanraking te laten komen.

3 3

Daarnaast is het belangrijk om cultuureducatieve activiteiten aan te laten sluiten op het onderwijsprogramma en de onderwijsvisie van uw school. Welke rol neemt cultuureducatie daarbij in? En welk type aan-bod sluit hier het beste bij aan?

In deze waaier vindt u een breed aanbod van de u bekende instellin-gen, aangevuld met het aanbod van lokale aanbieders in onze gemeen-te. Alles per discipline kort toegelicht. U vindt voorbeelden van kort-lopende projecten en workshops, maar ook van langlopende projecten en lessenseries. Om optimale aansluiting te vinden bij het reguliere schoolprogramma (schoolbrede projecten e.d.), bestaat bovendien de mogelijkheid om in samenspraak met een aanbieder gebruik te maken van aanbod op maat.

Wilt u de mogelijkheden voor cultuureducatie op uw school bespreken in een persoonlijk gesprek? Neem dan gerust contact op met regioco-ordinator Simone de Milde.

Wij wensen u alvast een inspirerend nieuw schooljaar toe!

Met vriendelijke groet,Namens de KEK-projectorganisatie in De Fryske Marren, en namens alle aangesloten partners, Willemijn Schaapman (Bibliotheken Mar en Fean)Vera Damhuis (Museum Joure)Jelle Roeper (It Toanhûs)Simone de Milde (Miks welzijn; tevens projectcoördinator)

Contact: sdemilde@miks-welzijn.nl | 06-30141363

4 4

Regelingen voor cultuureducatie in het primair onderwijs

Landelijke regeling: Prestatiebox Primair OnderwijsVia de Prestatiebox Primair Onderwijs ontvangen scholen sinds 2012 jaarlijks een bedrag per leerling, een deel hiervan is bestemd voor cul-tuureducatie. In 2015 is de regeling vernieuwd.

Voor het schooljaar 2016-2017 krijgen scholen een bedrag van € 11,64 per leerling voor cultuureducatie. Schoolbesturen zijn vrij om zelf te beslissen waaraan zij het geld uit deze regeling besteden. Ze zijn wel verplicht om in het jaarverslag en in de jaarrekening te vermelden waaraan zij het geld hebben uitgegeven. Tip voor icc’ers: maak een cultuureducatieplan met een duidelijk voorstel voor de besteding van het bedrag dat bestemd is voor cultuureducatie. Leg dit tijdig voor aan de directie zodat het meegenomen kan worden in het strategisch meerjarenplan. De cultuurcoach denkt graag met jullie mee over deze plannen.

Gemeentelijke regelingVorig jaar zijn de gemeentelijke regelingen voor cultuureducatie op school geharmoniseerd. De regeling biedt alle scholen de mogelijkheid om een cultuurbudget van €20,- per leerling te besteden. Dit budget kan worden besteed na tussenkomst van de cultuurcoach van Miks welzijn, zij gaat met u in gesprek om te kijken waar de behoefte van de school ligt op gebied van cultuureducatie. Zij maakt samen met u een plan. U kunt de middelen bijvoorbeeld inzetten voor de halfjaarlijkse projecten van It Toanhûs en/of voor andere invullingen van cultuuron-derwijs in aansluiting op de rest van het curriculum.

5 5

KEK: Kultueredukaasje mei KwaliteitIn 2013 is de KEK-regeling in De Fryske Marren van start gegaan. 2016 is het laatste jaar van de regeling in deze vorm. Over de nieuwe KEK-pe-riode 2017-2020 volgt binnenkort nadere informatie. De KEK-regeling komt niet in plaats van het aanbod van de afgelopen jaren, maar is aan-vullend. Door middel van de huidige KEK-regeling wordt onder meer gewerkt aan een stevig platform voor cultuureducatief aanbod in de gemeente, ontmoeting en uitwisseling in de vorm van netwerkbijeen-komsten en aan verankering van cultuureducatie op basisscholen in onze regio. Tevens biedt de KEK-regeling scholen de mogelijkheid om éénmalig kosteloos kennis te maken met voor hen onbekend cultuure-ducatief aanbod.

NB: Veel scholen hebben al gebruikgemaakt van een kosteloos KEK-kennismakingsaanbod. Er zijn echter ook scholen die deze mo-gelijkheden nog niet hebben benut. Heeft uw school nog niet deel-genomen? Neem contact op met regiocoördinator Simone de Milde (06-30141363 | sdemilde@miks-welzijn.nl).

Meer informatie over de KEK-regeling en het laatste nieuws vindt u op: www.kultuerfilter.nl/kek/friese-meren

6 6

Aanbod beeldende kunst

01 SchilderkunstGroep 1 & 2 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Meren0513 417 555 | www.toanhus.nl1 les van 2 uur | € 95 excl. reiskosten en materiaal

In groepjes van 4 of 5 kinderen wordt er een groot schilderij gemaakt aan de hand van een thema. Fijn experimenteren met kwasten en verf op een groot vlak. Er wordt gewerkt met plakkaatverf en kwasten. Het eindresultaat kan daarna een plaatsje krijgen in de school. Het thema wordt van tevoren met de leerkracht gekozen.

02 4 Lessen kennismaken met de schilderkunstGroep 1 t/m 2 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Meren0513 417 555 | www.toanhus.nl 4 lessen van 1 uur | € 240 excl. reiskosten en materiaal

2 lessen Onderzoek naar het gebruik van patronen. Strepen, krassen, stippelen etc. Structuren: vogel, vis of insect (2 lessen) Zwarte potlo-den Wit glad tekenpapier (A3) Lapje of tissuehouder Voorwerp uit de natuur Kwastje Primaire kleur verf (nader te bepalen voor accenten of omtrek).2 lessen Een kunstenaar leren kennen en leren mengen van kleuren. Een wonderbaarlijke onderwaterwereld à la Paul Klee. Les 1: Schilderen van vlakken met waterverf, tekenen van onderwaterwereld. Les 2: wer-ken met houtskool op geschilderde ondergrond houtskool of wasco.

7 7

03 Halfjaarlijks project tekenen/schilderenGroep 5 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Meren0513 417 555 | www.toanhus.nl2 x 10 lessen | € 564 excl. reiskosten en materiaal

Een half jaar krijgen de kinderen tijdens dit project les in diverse schil-der- en tekentechnieken. Dit kan variëren van het tekenen van je eigen oog met houtskool (met goed kijken naar de wereld om je heen be-gint tenslotte elk creatief proces) tot een introductie in de kleuren-leer. Maar ook een waanzinnig zelf ontworpen insect met transparante vleugels getekend met kroontjespen en inkt behoord tot de mogelijk-heden (erg goed voor de concentratie).

De opdrachten kunnen ook in samenspraak zijn met een thema van de school, bv. koningsdag, seizoenen, geloof, moederdag etc. En een keer mogen de kinderen in een schildersatelier achter een echte ezel een schilderij maken.

Techniek / Plezier - Verbeelding / Durf - Concentratie / Doorzettings-vermogen - en goed kijken naar elkaars werk en dat van jezelf!

8 8

04 Street-art / StencilGroep 6 t/m 8 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Meren0513 417 555 | www.toanhus.nl3 lessen van 1 uur | € 135 excl. reiskosten en materiaal € 6,50 per leerling

Stencils en sjablonen zie je tegenwoordig overal, al heb je dat soms niet door. Door kunstenaars als Roy Liechtenstein, Jean-Michel Basquait en Andy Warhol werd deze techniek eind jaren ’60 bekend bij het kunstpu-bliek. Maar door straatartiesten als John Fekner, Blek le Rat en Banksy kwam deze techniek het dagelijkse leven binnen en werd het een geac-cepteerde street-art kunstvorm. Sjablonen zijn zeer geschikt om op een snelle manier krachtige, visuele beelden en boodschappen neer te zet-ten en te verspreiden. Maar ook om prachtige kunstwerken mee te ma-ken. En dat is wat je gaat doen tijdens de workshop Street-art/Stencil.

05 Spelen met lichtGroep 1 t/m 8Inge Knegt, architect in de klaswww.buroknegt.nl | inge-knegt@hotmail.com

Kinderen experimenteren met licht en lichtkleur. We praten over kleur en gevoelens. In een toondoos wordt hun eigen, dierbare voorwerp tentoongesteld en aangelicht met de door hun gekozen kleur. De kin-deren spelen met het materiaal en ontdekken dat hetzelfde voorwerp er met een andere kleur licht anders uitziet. Met de gekozen kleur en de hoeveelheid licht vertellen ze een verhaal over hun dierbare voor-werp.

9 9

06 Levende kijkdoosGroep 1 t/m 8 Inge Knegt, architect in de klaswww.buroknegt.nl | inge-knegt@hotmail.com

Na de workshop ‘spelen met licht’ gaan we een stapje verder. We be-trekken de ruimte om ons heen erbij en proberen het op ware grootte uit. Hoe voelt het als de muren letterlijk op je af komen: Welke rol spelen licht en kleur hierbij? Waar sta je in de ruimte als je je eenzaam of boos voelt? Ben je alleen of samen, wat verandert er als je door de ruimte loopt? In kleine groepjes proberen we hier antwoorden op te vinden.

07 In de spotlightsGroep 1 t/m 8Inge Knegt, architect in de klaswww.buroknegt.nl | inge-knegt@hotmail.com

Met behulp van collagetechnieken maken we een droombeeld van onszelf. Oma wordt een robot met superkrachten, je buurjongen een Transformer. Jij wordt een prinses op de erwt, of een hond met vleu-gels, verzin het maar. Vandaag worden al je dromen waar! Zet je dro-men in de spotlights en laat zien wie jij wilt zijn.

10 10

08 Aliens gestrand!Groep 1 t/m 8 Inge Knegt, architect in de klaswww.buroknegt.nl | inge-knegt@hotmail.com

Vandaag hebben we Buitenaardse Klanten! Met behulp van collage-technieken maken we aliens. Hoe zien onze klanten eruit, hoe leven en wonen zij? We fantaseren erop los. Daarna gaan we lekker naar buiten. Met zijn allen toveren we de zandbak om in een landschap, waar deze aliens zich zeker thuis zullen voelen. Hoe zouden onze aliens in het fantasielandschap wonen? Dat worden spannende gebouwen! Hoezo zwaartekracht?!

09 Klein mannetje heeft geen huisGroep 1 t/m 3 Inge Knegt, architect in de klaswww.buroknegt.nl | inge-knegt@hotmail.com

Net als Klein Mannetje zoeken we een fijne plek voor onze knuffel. We ruiken, luisteren en tasten de school af. We voelen een hobbelige muur, glibberig glas en horen geluid tegen het plafond botsen. Daarna maken de kinderen een fijne plek voor hun knuffel. Wat is fijn? Een knus warm holletje, of lekker ruim? Donker of liever licht? Enthousiast verkennen de kinderen de mogelijkheden van de aangeboden materialen.

11 11

10 De Kolder in de kop collage en Grootvaders GrillenVanaf groep 1 XieXie | info: Anita Boumananita@xiexie.nl | www.xiexie.nl | 06 5181 4691

Deze workshops zijn speciaal bedacht voor de Kinderboekenweek. We gaan met oma’s technieken, draden en stof aan de slag om een collage te maken. Of timmeren er op los zoals opa’s dat kunnen. “Zing mee met opa’s en oma’s” is het boek voor groep 1 & 2. Met groep 3 & 4 gaan we aan de slag n.a.v. het boek “Keteltje, op pad met opa”. “Joris en de geheimzinnige toverdrank” is de inspiratie voor groep 5 & 6. En “Tonje en de geheime brief” is het boek voor groep 7 & 8.

11 Stout met HoutVanaf groep 4 XieXie | info: Anita Boumananita@xiexie.nl | www.xiexie.nl | 06 5181 46911 les van 1 ½ - 2 uur

Houthakkershout, hekjeshout, oude-huizen-hout, hobbelighout, hard-hout, handighout, hemelshout, hoepelhout, harighout, hooghout. Met allerlei hout gaan we timmeren. Door de vaste vormen (we gaan niet zagen) worden kinderen gedwongen creatieve oplossing te bedenken. Vervolgens wordt hout stout door de diverse rest- en recyclemateria-len. Met oog voor duurzaamheid inspireren we kinderen tot een crea-tieve ontdekkingsreis. Het gaat bij ons niet om het perfecte eindpro-duct. Voor de volledige omschrijving zie www.xiexie.nl/inspiratie.

12 12

12 Wir War WereldVanaf groep 1 XieXie | info: Anita Boumananita@xiexie.nl | www.xiexie.nl | 06 5181 4691

Dit wordt een heel eigen wereldje op een sokkel van hout. Op de sokkel kan met houtenprikkers en allerlei ongebruikelijke materialen uit onze “XieXie-gekke-dingendoos” een wereld worden gemaakt. Bij groep 1 t/m 3 gaan we eerst de materialen ontdekken en termen benoemen zoals: textuur (glad, harig, korrelig, ruw, etc.), structuur (hard, zacht, breekbaar, etc.), houtbewerking (zagen, hakken, schuren, buigen, etc.). Bij de middenbouw en bovenbouw geven we een powerpoint ter inspi-ratie. Als laatste komt er ook nog een bewoner in de wereld. Zie ook www.xiexie.nl/inspiratie.

13 8 Kuub AvatarsVanaf groep 5 XieXie | info: Anita Boumananita@xiexie.nl | www.xiexie.nl | 06 5181 4691

Kubisme en avatars wat hebben die twee met elkaar te maken? In deze workshop alles. In het eerste deel van de workshop maken de leerlin-gen kennis met de kenmerken en kunstenaars van het kubisme en kij-ken we naar vormen van avatars. Zo wordt een stroming van honderd jaar geleden gekoppeld aan de belevingswereld van de leerlingen. Na het theoretische gedeelte komt de opdracht om van tijdschriften en tekeningen een eigen avatar te maken. Van het origineel krijgen de leerlingen een A5 velletje met stickers. Zie ook www.xiexie.nl/inspi-ratie.

13 13

14 Moppies met DoppiesGroep 1 t/m 4 XieXie | info: Anita Boumananita@xiexie.nl | www.xiexie.nl | 06 5181 4691

Tijdens de workshop Moppies met Doppies hebben we het over ge-zichtsuitdrukkingen; hoe kan je zien dat iemand blij is? Of juist boos? Met rest- en recyclematerialen, in de vorm van dopjes, gaan we de uit-drukkingen zichtbaar maken. En met onze unieke verzameling materi-alen maken we er eigen moppies van. Zie ook www.xiexie.nl/inspiratie.

15 Beesten BendeGroep 5 t/m 8 XieXie | info: Anita Boumananita@xiexie.nl | www.xiexie.nl | 06 5181 4691

We gebruiken er best veel van; plastic flessen. Je kunt ze weggooien of weer gebruiken als fles. Maar je kunt ze ook verzamelen en er kunst-werken van maken. In groepjes maken de kinderen, na het zien van afbeeldingen van kunstwerken, hun eigen beest van de plastic flessen en van onze andere rest- en recyclematerialen. Zie ook www.xiexie.nl/inspiratie.

14 14

16 Spijkertjes SpannenVanaf groep 4 XieXie | info: Anita Boumananita@xiexie.nl | www.xiexie.nl | 06 5181 4691

Spijkertjes Spannen is een workshop die begint met een PowerPoint over de (van oorsprong Friese) kunstenaar M.C. Escher. Door de bij-zondere manier van werken valt er ontzettend veel te ontdekken en is het een les in kijken. Na deze les kijken kinderen anders naar vormen en restvormen. Dan aan de slag met hamers, plaatjes hout, wasco, spij-kertjes en draden om eigen nieuwe vormen te maken. Zie ook www.xiexie.nl/inspiratie.

17 XieXie: wat jij wiltGroep 1 t/m 8 XieXie | info: Anita Boumananita@xiexie.nl | www.xiexie.nl | 06 5181 4691

Wij, van XieXie, worden heel blij van speciale vragen. Is er een pro-ject waar we op aan kunnen sluiten dan bedenken we graag iets speci-aals. Zo hebben we al workshops bedacht voor de volgende projecten. Boomplantdag; gemeenschappelijk timmer kunstwerk. Moederdag; alle moeders kregen een Wind Wapper. Sinterklaas; stofbedrukking van kinderen versierde de Sint stoel. Geboortedag van Leonardo da Vinci. M°BA 13; Pief Paf Poefje! Heeft uw school een speciale dag of een speciale wens? Zie ook www.xiexie.nl/inspiratie

15 15

18 De WOW!-factor: Fantaseren met je handenGroep 1 t/m 8 Hijstoren | K.W.A.S.T. teken- en schilderschool LemmerSimone en Anne Jaap | info@hijstoren.com | www.hijstoren.com

Kunst is een wonderlijk iets. Het kan alles zijn en alles kan kunst zijn. En precies dat, kun je kinderen niet leren door het ze te vertellen. Ze moeten het meemaken, om het te begrijpen. Daartoe stellen we, altijd op maat, projecten samen waarin telkens een aantal verrassingsmomenten zijn versleuteld. Visuele cadeautjes met een wow!-factor. Wat je handen hebben ge-maakt, had je hoofd zo snel niet kunnen verzinnen. Maar met wat je handen hebben gemaakt, kan je fantasie aan de wandel.

19 Het RariteitenkabinetGroep 5 t/m 8 Eizersterq (Patricia Kroes-Vonk) | “Anders doen = anders denken” | www.eizersterq.nl1 les van 1 ½ | € 177, excl. Materiaalkosten € 1,90 per leerling

Het Rariteitenkabinet laat kinderen de magie van het ontdekken & cre-eren beleven! Ik neem leerlingen mee naar hun eigen creatieve denk-wereld. Het gaat over soepel denken, dingen van allerlei kanten bekij-ken en nieuwe oplossingen zoeken. Het creatieve proces staat voorop waarbij leerlingen hun eigen ideeën leren te vertalen naar 3D object. Op de zeepkist vertellen ze over het gemaakte object. Het Rariteiten-kabinet kan vanuit verschillende perspectieven starten: een probleem oplossen of thema (in overleg).

Wilt u creatief snoepen van het aanbod van Eizersterq? Ga op digitale ontdekkingstocht op www.eizersterq.nl en bekijk de mogelijkheden.

16 16

Aanbod theater

01 De vloer op, je kan het niet alleenGroep 5 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Merenwww.toanhus.nl | 0513 417 555 3 lessen van 1 uur | € 172,50 excl. materiaal en reiskosten

Hoe lastig is het om niet alleen je eigen rol in te vullen, maar ook nog rekening te houden met je medespelers?

In deze lessen leren de leerlingen, door middel van theater improvisa-ties, ideeën te verzinnen en te accepteren. Afhankelijk van de persoon-lijkheid van de leerling leren ze om zichzelf ondergeschikt te maken aan de groep of juist drempels over te gaan om een bijdrage te leveren aan de groep.

Toneelspelen is net als bij een teamsport: je kan het niet alleen. Alle schakels zijn even belangrijk.

17 17

02 Halfjaarlijks project TheaterGroep 6 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Merenwww.toanhus.nl | 0513 417 5552 x 10 lessen | € 564 excl. reiskosten en materiaal

Het hoofddoel van deze lessen is leren samenwerken, zowel op de speelvloer als tijdens de voorbereidingen van de scènes. Ook leren de leerlingen presenteren voor een publiek. Twee leerdoelen die toepas-baar zijn bij andere vakken en in het dagelijks leven.

In de laatste vier lessen maken de leerlingen een theaterstuk van onge-veer 20 minuten. De verhaallijn wordt uitgeschreven, maar de scènes worden door improvisaties gemaakt. De voorstelling wordt gespeeld voor ouders en/of andere klassen.

Deze lessenserie is zo opgebouwd, dat de oneven lessen worden verzorgd door de Toanhûs-docent, en de even lessen door de eigen groepsleerkracht.

Tijdens het project wordt gewerkt aan theatrale basisvaardigheden zoals spel, stemgebruik en improvisatie. Daarnaast wordt onder meer gewerkt aan de sociale ontwikkeling en presentatievaardigheden van de leerlingen. Het thema van de lessen is elk jaar anders.

18 18

03 Woorden zeggen niets!? Groep 7 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Meren0513 417 555 | www.toanhus.nl 3 lessen van 1 uur | € 172,50 excl. materiaal en reiskosten

Dat wat je denkt op het moment dat je iets zegt, bepaalt hoe je het zegt. Door veel improvisatie-oefeningen en presentaties wordt duide-lijk dat je betekenis geeft aan teksten door intonatie en lichaamstaal. Niet alleen op het toneel maar ook in het dagelijks leven. In de laatste les presenteren we vier verschillende scènes met exact dezelfde tekst.

04 ‘Je hoort er niet bij’ - een theaterprojectGroep 8 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Meren0513 417 555 | www.toanhus.nl 3 lessen van 1 uur | € 172,50 excl. materiaal en reiskosten

In deze lessen wordt er door middel van theateropdrachten inzicht ge-geven in de groepsvormingen die zich in een klas kunnen voordoen. Kijk voor de inhoud van de lessen op www.toanhus.nl

19 19

05 Sjonnie Sjowit SjowGroep 1 t/m 8 Frets! | Theater en muziek mét kinderenwww.defrets.nl | contact@defrets.nl | 06 2001 97753 uur | € 951,46 incl. btw, materialen, reiskosten, geluid-/lichtinstallatie

In een ochtend-/middagvullend programma gaat de hele school, groep 1 t/m 8, aan de slag om een sjow in elkaar te zetten. Dit alles omdat Sjonnie Sjowit zijn arm heeft gebroken en niet meer op kan treden. De school wordt omgetoverd tot een echte televisiestudio met vijf verschillende afdelingen: spel, decor, media, regie en chill. Op deze af-delingen wordt met heterogene groepen gewerkt aan de sjow vanuit eigen talent. Dit alles gebeurt onder de bezielende leiding van groep (7 en) 8! Bij de sjow kunnen ouders worden uitgenodigd. Ideaal voor feesten/afsluitingen! Sjonnie Sjowit Sjow trailer: http://youtu.be/OykJ5RIVLeQ Sjonnie Sjowit Sjow impressie: http://youtu.be/wlx9WIoXPsI

06 Rode sokkenGroep 1 t/m 4 Frets! | Theater en muziek mét kinderenwww.defrets.nl | contact@defrets.nl | 06 2001 97751 uur | € 633,88 incl. reiskosten

Rode sokken is een meespeelvoorstelling waarin Frets! de kinderen meeneemt naar de fantasiewereld. Want daar is alles mogelijk. Vooral met rode sokken kun je superveel! Heb je al eens met rode sokken gevlogen bijvoorbeeld? Of wat te denken van bellen blazen? Of wa-terfietsen? Maar pas op: wel op tijd wassen, want anders krijg je rode STINKsokken! Op je hardst meespelen, -zingen, -dansen, - springen. En dat op rode sokken!

20 20

07 Klik Hier!Groep 5 t/m 8 Frets! | Theater en muziek mét kinderenwww.defrets.nl | contact@defrets.nl | 06 2001 97751 uur | € 633,88 incl. reiskosten

“Klik Hier!” biedt een prachtige gelegenheid om kinderen mediawijs te maken. Frets! verkent met de kinderen de machtige mogelijkheden en grote gevaren van sociale media.

Twee beste vrienden krijgen zonder dat ze het van elkaar weten een vriendschapsverzoek van een heel knap en lief meisje. Ze zetten alles op alles om haar hart te veroveren. Als ze het van elkaar komen te weten, loopt zelfs hun vriendschap gevaar. En dat voor een meisje die ze niet eens in het echt kennen. Want is zij wel wie ze zegt dat ze is?

Laten de kinderen zich meeslepen in het uit elkaar drijven van de vriendschap? Niets is wat het “liked” en zeker niet op internet!

21 21

08 Muziektheater workshopsGroep 5 t/m 8 Frets! | Theater en muziek mét kinderenwww.defrets.nl | contact@defrets.nl | 06 2001 97752 uur | € 328

Drama en muziek op school bevordert de sfeer in de klas en de ontwik-keling van kinderen. Dat is al lang bewezen! En wie kan dat dan beter geven dan Frets!? Wij leveren workshops op maat! Workshops waarin andere tekstbehandeling, inleving, bewegen en zingen aan bod komen. Ideaal ter voorbereiding op de eindmusical!

09 Tonnie Talenten TourGroep 1 t/m 8 Frets! | Theater en muziek mét kinderenwww.defrets.nl | contact@defrets.nl | 06 2001 97751 uur | € 633,88 incl. reiskosten

“Tonnie Talenten Tour” gaat over de drie roadies Danny, Mike en Theo die in dienst staan van de grote sjowmaster: Sjonnie Sjowit. Hij is nog steeds niet gearriveerd. Maar tot overmaat van ramp zit het publiek er al wel! Dus staan de roadies ineens in het middelpunt van de belang-stelling. En dat zijn ze niet gewend. Hoe lossen ze dit op? Zou dit dan eindelijk het moment zijn dat hun verborgen talenten komen boven-drijven? Een interactieve muziektheatervoorstelling over de zoektocht naar verborgen talenten en naar de “Tonnie” in onszelf!

22 22

10 De autobus en songwriting met de bovenbouwGroep 1 t/m 8 De Gang van Sake | Theater en muziek mét kinderenwww.degangvansake.nl | info@degangvansake.nl€ 650 excl. btw

Dit is een unieke combinatie van twee voorstelling voor uw hele school. In de ochtendvoorstelling spelen we voor de groepen 1 t/m 4 (de autobus) en in de middag met de groepen 5 t/m 8.

De autobus: Stap in de schoolbus met Sake als chauffeur! De autobus is een interactieve muziekvoorstelling voor groep 1 t/m 4, de kinderen doen actief mee in zang en dans en mogen vele onderwer-pen zelf verzinnen.

Songwriting in de klas: we maken samen met de kinderen ter plekke een nieuwe song voor de school, tekst en rap worden bedacht en opgeschreven en gezongen, het eindresultaat is een videoclip van het schoollied met alle kinderen die het live uitvoeren.

23 23

Aanbod Dans

01 Halfjaarlijks project DansGroep 3 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Merenwww.toanhus.nl | 0513 417 5552 x 10 lessen | € 564 excl. reiskosten en materiaal

De kinderen komen in aanraking met verschillende dansstijlen o.a. klassiek, musical en streetdance. Dansen helpt om emoties te uiten en doet een beroep op het samenwerken. Aan het eind van het project is er een presentatie voor ouders.

02 Dance@sCOOL!Groep 1 t/m 4 Balletschool Lemsterland | info: Annet Winkelman-Ulrichwww.balletschool-lemsterland.nl | 0514 850 750lessen op woensdag- of vrijdagochtend | € 45 per uur

Museum: met de groepen 1 t/m 4 studeren we in 4 of 5 keer een dans in binnen het thema Museum. De kinderen van groep 1 en 2 beelden sprookjesfiguren uit op de sprookjestentoonstelling, de kinderen van groep 3 zijn de bezoekers in het museum, groep 4 dansen als een heus standbeeld. Leuk om elkaar te laten zien de laatste keer! In overleg zijn er ook mogelijkheden voor een ander thema.

24 24

Aanbod Muziek

01 Muziek in de kleuterklasGroep 1 & 2 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Merenwww.toanhus.nl | 0513 417 555 3 x 45 minuten | € 130 excl. reiskosten, materiaalkosten € 20

Hoe vaak gebeurt het niet dat u een project voorbereidt voor de kleu-ters. Goed onderwerp, allerlei ideeën voor leuke activiteiten, werkjes en een paar liedjes. Maar echt muziekles? Dat is weer een ander ver-haal. Meestal komt dat er niet van.

Dit is de oplossing; een serie van drie muzieklessen op maat. De kleuters zullen er zeker van genieten, maar voor de leerkracht leveren deze lessen ook voor-deel op.

Bijvoorbeeld gelegenheid om te observeren, tips voor het gebruik van muziekinstrumenten, nieuwe liedjes en inspiratie voor eigen muziek-lessen.

25 25

02 Kleutermuziekles voor het kind en de leerkrachtGroep 1 & 2 + groepsleerkrachten It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Merenwww.toanhus.nl | 0513 417 555 2 x 8 lessen | € 346 excl. reiskosten

Kleutermuzieklessen is een project van 4 maanden op de basisscholen. Het project bestaat uit een lessenpakket met cd; 8 lessen worden ge-geven door de docent van It Toanhûs. 8 lessen kunnen de leerkrachten zelf geven. De lessen zijn duidelijk omschreven en goed werkbaar.

Tijdens de les van de Toanhûs-docent is de leerkracht aanwezig, zodat het zelf geven van de volgende les een stuk makkelijker wordt. Elke les heeft een onderwerp dat bij de tijd van het jaar past. Bijv. Lente, Pasen. Moederdag, Zomer.

Ook kunt u als school aangeven over welke thema’s u graag een les wilt. Uiteraard bieden deze lessen veel plezier en ontwikkelingsmoge-lijkheden voor de kleuters. Ook voor de leerkracht valt er veel voordeel uit te halen.

26 26

03 Halfjaarlijks project MuziekGroep 4 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Merenwww.toanhus.nl | 0513 417 555 2 x 10 lessen | € 564 excl. reiskosten en materiaal

Tijdens dit project ontwikkelen kinderen uit groep 4 hun muzikale ba-sisvaardigheden op een vrolijke, speelse manier. Het project bestaat uit 20 muzieklessen met als afsluiting een heuse voorstelling in een zaal met publiek in het Toanhûs en echte muzikanten voor de begelei-ding. De muziekdocent zorgt voor een sprankelende lessenserie met alle liedjes en muziek op een cd, elke les gaat uit van een lied. De les-senserie is zo opgebouwd, dat de oneven lessen worden verzorgd door de Toanhûs-docent, en de even lessen door de eigen groepsleerkracht. Tijdens het project wordt gewerkt aan muzikale basisvaardigheden zo-als ritmische vorming, zingen en luistervaardigheden. Daarnaast wordt onder meer gewerkt aan de sociale en motorische ontwikkeling van de leerlingen.

04 EmmerdrumsGroep 3 t/m 8 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Merenwww.toanhus.nl | 0513 417 5554 x 30 minuten | € 220 excl. reiskosten (een tweede klas aansluitend wordt goedkoper)

Even lekker swingen als een echte drummer op emmers trommelen. Het voor- en naspelen van diverse ritmes, leren luisteren naar elkaar, samenspel en een goede onderlinge communicatie staan centraal. Maar bovenal wordt er gezellig samen muziek gemaakt.

27 27

Contactgegevens Regiocoördinator:

Simone de Milde

Projectcoördinator KEK De Fryske Marren

Brugstraat 18501 EV Joure06 3014 1363

sdemilde@miks-welzijn.nl

Vormgeving:

Groenewold Media B.V. Lemmergroenewoldmedia.nl

Deze KEK brochure is mede mogelijk gemaakt door:

05 Leerorkest De Friese MerenGroep 5 t/m 6 It Toanhûs | Centrum voor de Kunsten in De Friese Merenwww.toanhus.nl | 0513 417 555 30 x 45 minuten | € 922,50 per instrumentgroepPrijs is incl. huur instrumenten

25 Weken lang krijgen de kinderen (groep 5 of 5/6) onder schooltijd instrumentale les van een muziekdocent. Tijdens deze lessen leren de kinderen het instrument bespelen en zijn ze o.a. bezig met het instu-deren van de muziek voor het orkest. Elke vijfde les bestaat uit samen-spel. Tijdens deze samenspel-les komen de verschillende groepjes van de school bij elkaar en worden de diverse stukken met elkaar door-genomen. Eens per 3 maanden komen de 3 scholen bij elkaar en dan vormen alle kinderen samen een orkest van plm. 55 kinderen.

06 Emmerdrum WorkshopsGroep 4 t/m 8 Jorrit Pruiksmajorrit.drummer@live.nl | www.jorritpruiksma.com | 06 3484 2621€ 50 per uur (incl. voorbereidingstijd, excl. reiskosten en excl. het ge-bruik vervoer en klaarmaken van instrumenten)

Even lekker gezellig als een échte drummer op emmers trommelen. Met behulp van échte drumstokken komt de drummer in iedereen op swin-gende wijze naar boven! Het voor- en naspelen van diverse ritmes, leren luisteren naar elkaar, samenspel en een goede onderlinge communicatie staan centraal. Maar bovenal wordt er gezellig sámen muziek gemaakt! Door op zoek te gaan naar de juiste klank in een voorwerp, word je steeds creatiever in het maken van muziek. Je ontdekt dat een emmer bijvoorbeeld meer klanken heeft dan je in eerste instantie zou denken.

29 29

07 Kennismakingslessen blaasinstrumenten & slagwerkGroep 1 t/m 8 Fryske Blaasakademy info@fryskeblaasakademy.com www.fryskeblaasakademy.com/educatie-op-scholen€ 75 per uur incl. reiskosten, excl. gebruik van instrumenten

Door de ruime ervaring met het uitvoeren van lessen op een groot aantal scholen is de FBA in staat om een uitgebalanceerd programma samen te stellen waarin kinderen een mooie muzikale leerlijn kunnen volgen. Het aantal lessen, de lesduur en de groepsgrootte worden al-tijd in overleg afgesproken.

Voor iedere groep heeft de Fryske Blaasakademy iets te bieden: Blokfluit en mini(dwars)fluit voor groep 3 t/m 5Djembé voor groep 1 t/m 8Nuvo Clarineo* voor groep 4 t/m 6Trompet voor groep 5 t/m 8Trombone voor groep 5 t/m 8Slagwerk met digitale minidrums of Boomwhackers voor groep 5 t/m 8 Djembélessen voor alle groepen.

De projecten kunnen in samenwerking met de plaatselijke muziekver-eniging worden georganiseerd. Een eindpresentatie of een optreden op een concert is daarbij in overleg mogelijk. Tevens kunnen naschool-se vervolglessen worden aangeboden.

* De Nuvo Clarineo is een licht te hanteren klarinet van kunststof en is uitermate geschikt om jonge kinderen het bespelen van een ‘rietin-strument’ te laten proberen.

30 30

08 Spelen in een RockbandGroep 7 t/m 8 Fryske Blaasakademy info@fryskeblaasakademy.com www.fryskeblaasakademy.com/educatie-op-scholen€ 75 per uur incl. reiskosten, excl. gebruik van instrumenten

Tijdens deze lessen maken de leerlingen kennis met het muziek ma-ken in een band. Op een praktische en zeer functionele manier wor-den nummers van artiesten als Michael Jackson, Adele, Katy Perry, Gers Pardoel en Marco Borsato tot klinken gebracht op keyboards en gitaren.

09 Maestro (dirigeren)Groep 7 t/m 8 Fryske Blaasakademy | info@fryskeblaasakademy.comwww.fryskeblaasakademy.com/educatie-op-scholen

De deelnemers beleven het gevoel van een echte dirigent door het leren van de basistechnieken van het dirigeren. Klassieke meesterwer-ken en moderne filmmuziek vormen de leidraad bij het instuderen van de sierlijke bewegingen van de dirigent. Met klassiek repertoire van Mozart, Verdi en Ravel en moderne filmmuziek van de films Frozen, Skyfall en The Pirates of the Caribbean.

31 31

10 Cursus Dwarsfluiten op de basisschoolGroep 4 & 8 Anke van Straalenankevanstraalen@kpnplanet.nl | www.ankevanstraalen.nl€ 20 per les

In deze cursus van zes lessen geef ik groepsles dwarsfluit aan maxi-maal zes kinderen vanaf groep 4. De lessen duren 30 minuten per keer. In deze lessen leren de kinderen samen musiceren en improviseren en werken we naar een eindpresentatie toe.

32 32

Aanbod Film

01 Boek of film, wat is mooier?Groep 1 t/m 5Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andelad.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 35

Een medewerker van de bibliotheek komt op school met attributen een spetterende introductie geven van het (prenten)boek. Vervolgens gaat de leerkracht het boek nogmaals voorlezen en bekijken de kinde-ren de korte animatiefilm.

Nu mogen de kinderen met de stembiljetten zelf stemmen voor de film of het boek. Met de bijgeleverde lesbrief kunnen leerkrachten een dis-cussie starten over het boek of film.

Voorbeelden van boekverfilmingen zijn o.a. De Gruffalo, Lars de kleine IJsbeer, Brammetje Baas, Dolfje Weerwolfje en Pluk van de Petteflet.

33 33

02 Boek of film, wat is mooier? Groep 6 t/m 8 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andelad.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 35

In kleine groepjes lezen de leerlingen eenzelfde boek. Zij houden voor de klas een pleidooi waarom hun boek het mooiste is. Uiteindelijk kie-zen de leerlingen met de bijgeleverde stembriefjes het beste boek.

De Oscar wordt uitgereikt en de bijbehorende film wordt klassikaal vertoond. Een bibliotheekmedewerker introduceert het project en brengt de materialen op de school.

Voorbeelden van boekverfilmingen zijn o.a. Oorlogsgeheimen, Polleke, Foeksia de mini heks, Lang leve de koningin en Mees Kees.

34 34

03 De CyclotroopGroep 5 t/m 8 Studio Sytse JansmaAls freelance-kunstdocent bied ik filmworkshops aan voor leerlingen in het PO en VOinfo: www.sytsejansma.nl€ 100

In deze te gekke workshops ga je terug naar de tijd van de eerste film. De Cyclotroop is een variatie op de Zoötroop. De Zoötroop is een apparaat waarmee de suggestie van bewegende beelden kan worden opgeroepen. Rond het jaar 180 was er in China al een soort Zoötroop. Maar in de 18de eeuw ging een Britse uitvinder ermee aan de slag en een eeuw later de Engelse fotograaf Muybridge.

En nu in de 21ste eeuw kun jij samen met animator Sytse Jansma ont-dekken hoe een animatiefilm gemaakt wordt. Met een fietswiel laat je jouw eigen tekeningen bewegen! Dus houd je van film en van uitvin-den? Dan is ‘De Cyclotroop’ iets voor jou!

Bijzonderheden: Graag extra begeleiding leerkracht. Deze workshop kan ook gehouden worden als introductie op het werken met animatiesetjes in de klas. Activiteit is aan te passen aan ieder gewenst thema.

35 35

04 Animaties makenGroep 5 t/m 8 Studio Sytse JansmaAls freelance-kunstdocent bied ik filmworkshops aan voor leerlingenin het PO en VOinfo: www.sytsejansma.nl

Tijdens deze workshop leren de leerlingen in groepjes van drie hoe je een echte animatiefilm maakt. Met laptops, webcams en animatieset-jes worden ‘whiteboard-animaties’ gemaakt. De leerlingen werken ver-schillende scènes uit. Vervolgens worden alle scènes gemonteerd tot een lange film. En tenslotte kan iedereen hun creaties bewonderen op YouTube.

Bijzonderheden: Graag extra begeleiding leerkracht. Deze workshop kan ook gehouden worden als vervolg op de workshop “De Cyclotroop”. Activiteit is aan te passen aan ieder gewenst thema.

36 36

Aanbod Taal & Literatuur

01 De VerteljasGroep 1 & 2 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andela d.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie

Een medewerker van de Bibliotheek komt op school in de Verteljas. Het is een grote gekleurde jas met mooi versierde zakken. In de zak-ken zitten een aantal voorwerpen en boeken die te maken hebben met kleuren.

De voorwerpen in de zakken verwijzen naar verschillende boeken waar het thema kleur een rol speelt. Leerlingen krijgen door de verschillen-de boeken beelden bij het thema kleur.

De mondelinge- en sociale vaardigheden worden door de gekleurde verteljas gestimuleerd en gevoelens en/of emoties worden herken-baar.

De verteljas biedt veel mogelijkheden om het voorstellingsvermogen te prikkelen aan de hand van verschillende boeken, verwerkingsbladen en voorwerpen. Spelenderwijs wordt de kleurenkennis en de woorden-schat van de kinderen uitgebreid.

37 37

02 Van Ansjovis tot ZwijntjeGroep 3 & 4 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andela d.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 15

Een themakist met allerlei verschillende ABC-boeken en andere let-terboeken, aangevuld met spelmateriaal en lessuggesties. Deze les-kist sluit prima aan bij het leren maken en lezen van letters, zinnen en woorden. De teksten zijn soms op rijm, soms filosofisch, soms hu-moristisch, soms abstract, soms verhalend. Plezier in het spelen met letters en woorden en plezier in boeken staat dan ook centraal. Maar ook de illustraties spelen een belangrijke rol, omdat de kinderen ken-nismaken met tal van vormen, kleurgebruik en illustratietechnieken.

03 Gids in BoekenlandGroep 5 & 6 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andela d.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 65

Kinderen gaan in gesprek met elkaar over boeken en worden elkaars gids bij het maken van keuzes. Ze maken kennis met verschillende gen-res en aan het eind van het project kiest iedere leerling zijn favoriete boek. Deze favoriete boeken samen vormen de basis voor een feeste-lijke afsluiting.

38 38

04 LeesavatarGroep 7 & 8 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andela d.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 35

Leesbevordering op de digitale snelweg! Leerlingen maken een eigen leesavatar aan en laten middels deze avatar hun leesvoorkeur zien aan hun klasgenoten. Dit leidt tot leuke gesprekken in de klas over de ge-lezen boeken.

05 Schrijver op School (aanbod Kinderboekenweek)Groep 5 t/m 8 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andela d.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie

Kennismaken met een schrijver is een inspirerende aangelegenheid! De kern van een schrijversbezoek is meestal dat de auteur voorleest uit zijn boeken, vertelt over zijn boeken, zijn schrijverschap, en vragen van de kinderen beantwoordt. Zij maken daarbij vaak gebruik van tech-nische hulpmiddelen (digibord, beamer). Illustratoren zullen vaak ter plekke tekenen op een bord of flipover. De bibliotheek kan ondersteu-nen bij het kiezen van een schrijver. Bij Schrijvers School en Samenle-ving op de website vindt u veel schrijvers.

39 39

06 Hoe tem ik een monster?Groep 5 t/m 8 Frank Belt | Frank is professioneel verhalenverteller én brengt jaren ervaring als leerkracht in het regulier en speciaal basisonderwijs meewww.opverhaal.nl€ 400

Allemaal zijn we wel ergens bang voor. Soms lijkt je angst wel zo groot als een monster. En wat doe je dan? Is zo’n monster wel te overwinnen? Verhalenverteller Frank Belt weet hoe het is om bang te zijn. En hij heeft geleerd hoe je je monster aan kunt pakken. Wil je weten hoe? Het zit verpakt in zijn verhalen.

Deze voorstelling is tot nu toe zeer enthousiast ontvangen door kin-deren en volwassenen: herkenbaar, spannend en grappig tegelijk. Een prima aanleiding tot gesprek. Maximale groepsgrootte 100 leerlingen, meer in overleg.

40 40

07 Vertelfeest - boekpromotie door vertellenGroep 5 t/m 8 Baukje Koolhaas en Frank Belt | Baukje en Frank zijn professionele ver-halenvertellers én brengen jaren ervaring als leerkracht in het regulier en speciaal basisonderwijs mee | www.soelaeas.nl | www.opverhaal.nl € 150, excl. reiskosten. Korting bij meer workshops op één school.

Hoe zet je anderen in vuur en vlam voor je mooiste boek? Vertel het! Nadat de kinderen een fragment uit hun favoriete boek gekozen heb-ben, komt de verteller de klas in.

In twee workshops van een uur leren de kinderen spelenderwijs hun fragment vertellen. Al doende steken ze heel wat op over verhaalop-bouw, beeldend vertellen en een breed scala aan taalvaardigheden.

De leerkracht bepaalt zelf in welke vorm het Vertelfeest wordt afge-sloten. Werkvormen zijn zo gekozen dat ze gemakkelijk door de leer-kracht herhaald kunnen worden.

41 41

08 Kinderboekenweek en VoorleesontbijtGroep 5 t/m 8 Frank Belt | Frank is professioneel verhalenverteller én brengt jaren ervaring als leerkracht in het regulier en speciaal basisonderwijs meewww.opverhaal.nlKikkerverhalen en de verborgen schat: € 100Raar maar waar: € 175. Korting bij meer voorstellingen op één dag

Frank Belt biedt drie voorstellingen die gebaseerd zijn op kinderboe-ken.

Kikkerverhalen: Twee beroemde kikkers beleven spannende en grappige avonturen

De verborgen schat: Over een meisje, haar blinde oma, een veerbootkapitein, piraten en natuurlijk een schat.

Raar maar waar: De avonturen van de Baron von Münchhausen: Klassieke verhalen die iedereen een keer gehoord moet hebben.

42 42

09 The seven dwergenGroep 1 t/m 4Frank Belt | Frank is professioneel verhalenverteller én brengt jaren ervaring als leerkracht in het regulier en speciaal basisonderwijs meewww.opverhaal.nl€ 125

In deze meertalige voorstelling worden de kinderen meegenomen in het bekende verhaal over Sneeuwwitje. Maar alles wordt bekeken door de ogen van de dwergen, mannetjes van de aarde. Heel vanzelfspre-kend komen in de tekst, in versjes en liedjes allerlei Engelse woorden voorbij.

Terwijl de kinderen kijken, luisteren en meedoen leren ze spelender-wijs Engels. De leerkracht krijgt vooraf een lesbrief voor de voorberei-ding van de groep op de voorstelling. Deze voorstelling is ontwikkeld in samenwerking met The English Factory (www.englishfactory.nl).

Maximale groepsgrootte 60 leerlingen.

43 43

10 Vertelvoorstellingen en workshops op maatGroep 1 t/m 8 en leerkrachtenFrank Belt | Frank is professioneel verhalenverteller én brengt jaren ervaring als leerkracht in het regulier en speciaal basisonderwijs meewww.opverhaal.nl€ 100 voor voorstelling van 30 minuten, workshops varieert, ca. € 45 per uur

Zoveel gelegenheden vragen om een verhaal: een thema of project, Sint, Kerst, Voorleesontbijt, 4 en 5 mei. Verhalen roepen emoties op en vormen een kapstok om eigen en andermans ervaringen en kennis aan op te hangen.

Frank Belt kan in overleg met de school een aanbod doen dat precies past bij waar je mee bezig bent. Ook in workshops is veel mogelijk. Van een korte kennismaking tot echt leren vertellen. Voor kinderen én leerkrachten.

Voorbeelden op http://www.opverhaal.nl/aanbod/school-en-bso/

Bijzonderheden: Groepen of scholen kunnen bij voorstellingen gecombineerd worden. De leerkracht krijgt bij een voorstelling vooraf tips voor de voorberei-ding.

44 44

Aanbod Cultureel Erfgoed

01 De TheefabriekGroep 1 t/m 8Museum Joure | info: Vera Damhuis0513 412 283 | educatie@museumjoure.nl | www.museumjoure.nl1 ½ uur | € 3 per leerling, met workshop € 4,50 per leerling

De theefabriek past bij venster 39 “industrialisatie” van de kanon van de Fryske skiednis en sluit aan bij de tijdvakken. Museum Joure is ge-huisvest in 10 historische panden die samen één van de eerste indus-trieterreintjes van Fryslân vormen. In het museum is te zien hoe de bedrijvigheid in Joure zich ontwikkelde, van kleine werkplaatsen aan huis naar de oprichting van echte fabrieken. Met het wereldconcern Douwe Egberts als rode draad in dit verhaal.

Tijdens het programma de Theefabriek ervaren kinderen hoe de thee- en koffie-industrie zich heeft ontwikkeld. Er werden nieuwe machines uitgevonden voor het bereiden en verpakken van koffie en thee. Klan-ten gingen andere smaken waarderen en Douwe Egberts pakte de mar-keting slim aan.

De theefabriek is een erfgoedprogramma over de industrialisatie, over techniek, het verhaal van koffie, thee en tabak en over ondernemer-schap. Voor de theefabriek is lesmateriaal voor de onder-, midden- en bovenbouw ontwikkeld.

* TIP! Scholen die geabonneerd zijn op het programma ‘Groen Doen’ kunnen kosteloos van dit aanbod gebruik maken.

45 45

02 Tijdmachine. Techniek in ontwikkelingGroep 7 & 8 Museum Joure | info: Vera Damhuis0513 412 283 | educatie@museumjoure.nl | www.museumjoure.nl€ 3 per leerling

Leerlingen maken met dit programma kennis met Museum Joure en komen via een route vol kleine activiteiten langs alle werkplaatsen, pakhuisjes, vol techniek en uitvindingen van 1900 tot en met 2015.

Ontdek met je groep hoe je vroeger klokken maakte, koper goot en kranten en boeken drukte. Wordt het vak nog steeds zo uitgeoefend? Welke uitvindingen zijn gedaan om het vak eenvoudiger te maken? In-novaties leiden vaak tot een andere manier van werken en soms tot andere producten.

Met een doe-blad gaan de leerlingen in groepjes langs de koffie- en theeafdeling met de theezakjesmachine, de klokkenmakerij, de druk-kerij, het Egbert Douwes geboortehuis en de koperslagerij.

* TIP! Scholen die geabonneerd zijn op het programma ‘Groen Doen’ kunnen kosteloos van dit aanbod gebruik maken.

46 46

3 Ir. D.F. Woudagemaal - UNESCO World Heritage Magistrale beleving van stoom, architectuur en waterGroep 7 & 8 Ir. D.F. Woudagemaal. Het grootste nog werkende stoomgemaal ter we-reld staat in Lemmer! Het gemaal uit 1920 is nog steeds een werkend on-derdeel van de Friese waterhuishouding. Het Woudagemaal is een van de 10 Nederlandse UNESCO Werelderfgoederen. www.woudagemaal.nl

Het Woudagemaal is de perfecte locatie voor een schoolreisje of een leerzame excursie. Leerlingen worden uitgedaagd met een spannende 3D film en een speurtocht door het interactieve bezoekerscentrum. Hiermee krijgen zij spelenderwijs inzicht in de principes achter stoom, kracht, beweging en waterbeheer. Hebben ze de speurtocht afgerond, dan krijgen ze een echt diploma! Op de website zijn gratis lespakket-ten te downloaden. De audiotour-app biedt een schat aan informatie en is ook in de klas of thuis te gebruiken.

* TIP! Scholen die geabonneerd zijn op het programma ‘Groen Doen’ kunnen kosteloos van dit aanbod gebruik maken.

04 Rotte kiezenGroep 5 t/m 8Inge Knegt, architect in de klaswww.buroknegt.nl | inge-knegt@hotmail.com

De kinderen bezoeken een vervallen pand (‘rotte kies’) uit hun omge-ving. Door het oog van de camera bekijken we de vertrouwde omge-ving met andere ogen. Door te associëren bedenken we een nieuwe bestemming voor het pand. De kinderen ontwerpen een nieuwe plat-tegrond met bijpassende gevel en maken een eenvoudige maquette. Samen vormt dit een nieuwe straat. Wordt het weer een gaaf gebit?

47 47

05 Toveren Groep 1 & 2 Museum Stedhûs Sleat | Heerenwal 48 Sloteninfo@museumstedhussleat.nl | www.museumsloten.nl | 0514 531 541€ 2,50 per kind

De kleuters gaan naar de zolder van het museum en maken kennis met de magische wereld op zolder. In de grote toverdoos zit een tovenaar, wie durft er een deurtje open te maken, om de beurt mogen de kin-deren een deurtje open maken, waaruit een verrassende gebeurtenis komt.

06 Op zolderGroep 5 & 6 Museum Stedhûs Sleat | Heerenwal 48 Sloteninfo@museumstedhussleat.nl | www.museumsloten.nl | 0514 531 5411 ½ uur | € 3 per kind

Voor scholen organiseert het museum voor leerlingen van groep 5-6 een educatief project rond de toverlantaarn. Het project bestaat uit een bezoek aan het museum en een docentenhandleiding met sugges-ties voor een voorbereidingsles met verwerkingsopdrachten voor op school.

Op zolder spelen de kinderen een voorstelling met een schimmenspel of toverlantaarns en maken een toverlantaarnplaatje. Dit glasplaatje mogen ze meenemen naar huis. Aansluitend is er de mogelijkheid om een puzzelkijktocht door de stad te maken.

48 48

07 Reis door de tijd in het Nationaal LandschapGroep 1 t/m 8 Bezoekerscentrum Mar en Klif | De Brink 4, Oudemirdum0514 571 777 | info@marenklif.nl | www.marenklif.nl45 minuten | € 2 per persoon

Tabletroute “Reis door de tijd in het Nationaal Landschap”. Ontdek d.m.v. allerlei leuke opdrachten en filmpjes hoe het Nationaal Land-schap Zuidwest Fryslân is ontstaan. Start met de “Reis door het ijs”, zet een mammoet skelet in elkaar, maak van klei een trechterbeker, pluis een braakbal, graaf naar verborgen terpschatten en beleef nog veel meer! Een verrassend leuk én leerzaam uitje.

* TIP! Scholen die geabonneerd zijn op het programma ‘Groen Doen’ kunnen kosteloos van dit aanbod gebruik maken.

08 Bezoek de Oudheidkamer in LemmerGroep 1 t/m 8 Museum Lemmer - Oudheidkamer Lemster FiifgeaNieuwburen 1, Lemmer| 0514 534 281lemsterfiifgea@live.nl | www.museumlemmer.nl Basisscholen in de gemeente De Fryske Marren hebben gratis entree.

In het museum wordt aandacht besteed aan de voormalige visserij en de turfgraverij in de voormalige Gemeente Lemsterland (nu De Frys-ke Marren), diverse scheepsmodellen, een uitgebreide collectie foto’s en het zeer bijzondere Lemster kerfsnede aardewerk. Tevens is er een stijlkamer uit ca. 1910. In de Wikselseal worden diverse exposities ge-organiseerd.

49 49

09 In de bus naar het NOV Museum in OuwsterhauleGroep 1 t/m 8 Nationaal Openbaar VervoersmuseumJetze Veldstraweg 46a, Ouwsterhaule | 0513 795 068Vanaf € 75, prijs afhankelijk van aantal kilometers, vrijblijvende prijsopgave kan aangevraagd worden

Het NOV Museum stelt een uitgebreide collectie tentoon over het openbaar vervoer. Denk aan uniformen, stempels, bexons, en natuur-lijk ook bussen. Het museum kan de bezoeker een zo compleet moge-lijk overzicht geven van hoe het openbaar vervoer zich in Nederland ontwikkeld heeft.

Voor schoolklassen is er een speciaal programma. Kinderen kunnen opgehaald worden van school met een oude bus. De kinderen kunnen het museum bekijken en ook nog achter het stuur van een bus zitten om foto’s te maken. Daarna wordt de werkplaats bezocht om ook naar de andere bussen te kijken.

50 50

Aanbod Mediawijsheid

01 Professor PinguïnGroep 3 & 4 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andelad.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 15

Dit programma duikt in websites, films, boeken, tijdschriften, digitale spelletjes en dvd’s over pinguïns en maakt veelvuldig gebruik van het digibord en mediawijze verwerkingsvormen. Uitgangspunt is het boek Sofie en de pinguïns van Edward van de Vendel.

Na de introductie wordt op meerdere momenten aan het project ge-werkt en bekijken leerlingen diverse media en verhalen over pinguïns, telkens gevolgd door een verwerking. Hiervoor kan geput worden uit verschillende mogelijkheden, waaronder het maken van een digitale puzzel en een digitaal memorie door de leerlingen.

Elke pinguïnsessie wordt afgesloten met het oefenen van een pinguïn-dans. Deze dans wordt tot slot opgevoerd in bijzijn van de ouders.

51 51

52 52

02 Net-tiquette of: hoe gaan we met elkaar om op internet?Groep 5 & 6 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andelad.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 65

Kinderen krijgen al vanaf een jonge leeftijd geleerd hoe we met elkaar omgaan. Online is er echter veel minder toezicht op het gedrag van de kinderen. Met wie praten zij en wat zeggen ze tegen anderen? In deze les leren de leerlingen een aantal online etiquette-regels. Hierbij leren ze onder andere dat het typen in Caps Lock op schreeuwen lijkt, smi-leys het bericht kunnen verduidelijken en leren ze sterke wachtwoor-den te herkennen. Deze les is vooral gericht op preventie.

03 Yurls - maak je eigen startpaginaGroep 7 & 8 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andelad.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 85

In vier lessen komen alle belangrijke aspecten van internetgebruik aan de orde. Naast informatievaardigheden, het zoeken naar betrouwbare informatie komt ook het veilig internet gebruik aan de orde. Met als eindresultaat een eigen Yurlspagina.

53 53

04 Gratis geld bestaat niet Groep 5 t/m 8 Bibliotheken Mar en Fean | info: Djûke Elzinga en Marieke Andelad.elzinga@bibliothekenmarenfean.nlm.andela@bibliothekenmarenfean.nlwww.bibliothekenmarenfean.nl/educatie€ 65

Is spelen op internet echt gratis? Stapsgewijs leren kinderen de valkui-len van Gratis Geld te vermijden. In drie lessen komen o.a. virtueel of echt geld, gegevens en privacy en betaalmethoden aan bod.

Aanbod voor Leerkrachten

01 Creatief?!Groep Leerkrachten / schoolkrachten Inge Knegt, architect in de klaswww.buroknegt.nl | inge-knegt@hotmail.com

Vind jij het moeilijk om creatieve lessen te geven aan jouw leerlingen? En vind je het lastig om een goede tekenles te geven? Dan is deze workshop iets voor jou.

Hoe stimuleer je creatief denken bij kinderen? Wat het verschil is tus-sen kunst en knutselen?

We kijken naar het doel van het knutselwerk en hoe we hetzelfde kun-nen bereiken op een creatieve manier, zodat de leerling zijn/haar crea-tiviteit kan verwerken in de opdracht.

We oefenen enkele eenvoudige technieken en werkvormen waarmee iedereen zo aan de slag kan. Verder oefenen en bekijken we verschil-lende methodes om ideeën te genereren en doe je inspiratie op om eens op een andere manier aan de slag te gaan.

54 54

Cultuureducatie op maat

Hebt u een speciaal verzoek? Bent u bijvoorbeeld op zoek naar een activiteit die aansluit bij een speciale gelegenheid, een project of een thema? In overleg met de verschillende aanbieders zijn er allerlei mo-gelijkheden op het gebied van de verschillende disciplines – ook mul-tidisciplinaire activiteiten zijn mogelijk! Bij een activiteit of project op maat kunt u bijvoorbeeld aansluiting zoeken bij:

- een seizoen (zoals herfst of lente)- een themaweek op school (zoals over dieren of beroepen) - een speciale gelegenheid (zoals het afscheid van een vertrekkende leerkracht of een jubileum)- enzovoorts

Om invulling te geven aan dit maatwerk worden verbindingen gelegd tussen scholen en lokale aanbieders van cultuureducatie en/of lokale amateurkunstverenigingen. Kortom: er is altijd een verbinding te ma-ken tussen de wens van uw school en de mogelijkheden van lokale aan-bieders en verenigingen. Op deze manier krijgen culturele activiteiten en projecten een eigen plaats in uw onderwijsprogramma en ervaren uw leerlingen de betreffende gelegenheden, thema’s en dergelijke op een hele ‘realistische’ en tastbare wijze.

Neem voor een afspraak contact op met cultuurcoach Simone de Milde via: sdemilde@miks-welzijn.nl of 06-30141363.

55 55

56 56

Anke van StraalenDwarsfluitlessen