As-y MusaBedizzaman Said Nurs

Risale-i Nur Klliyatndan

As-y Musa

B e d i z z a m a n

Said Nurs

stanbul - 2007

AS-YI MUSA

Copyright ahdamar Yaynlar, 2007Bu eserin tm yayn haklar Ik Ltd. ti.ne aittir.

Eserde yer alan metin ve resimlerin, Ik Ltd. ti.nin ncedenyazl izni olmakszn, elektronik, mekanik, fotokopi y da herhangi bir kayt

sistemi ile oaltlmas, yaymlanmas ve depolanmas yasaktr.

ISBN

978-975-9090-83-8

Yayn Numaras

73

Basm Yeri ve Yl

alayan MatbaasSarn Yolu zeri No:7 Gaziemir / ZMR

Tel: (0232) 252 20 96

Ekim 2007

Genel DatmGkkua Pazarlama ve Datm

Merkez Mah. Souksu Cad. No: 31Tek-Er Merkezi Mahmutbey/STANBUL

Tel: (0212) 410 50 00 Faks: (0212) 444 85 96

ahdamar YaynlarEmniyet Mahallesi Huzur Sokak No: 5

34676 skdar/STANBULTel: (0216) 318 42 88 Faks: (0216) 318 52 20

www.sahdamaryayinlari.com

indekilerAs-y Musa'dan Birinci Ksm

Meyve RisalesiBirincisi ....................................................................................................................................................................8

kinci Meselenin Hlsas ..................................................................................................................9

nc Mesele ............................................................................................................................................12

Drdnc Mesele .....................................................................................................................................16

Beinci Mesele .............................................................................................................................................18

Altnc Mesele ................................................................................................................................................19

Yedinci Mesele ..............................................................................................................................................23

Sekizinci Meselenin Bir Hlsas ...........................................................................................35

Birincisi ............................................................................................................................................................35

kinci Meyvesi ve Hayat- ahsiyeye Bakan Bir Faydas ..................................36

Hayat- ahsiyeye Ait nc Bir Faydas....................................................................36

Drdnc Bir Faydas ki nsann Hayat- timaiyesine Bakyor .............37

Birinci Nkte ...............................................................................................................................................42

kinci Nkte..................................................................................................................................................43

Bu Makam Yazld Zaman Kurban Bayram Geldi ............................................45

Dokuzuncu Mesele .................................................................................................................................49

Birinci Nokta ...............................................................................................................................................50

kinci Nokta .................................................................................................................................................53

nc Nokta ...........................................................................................................................................54

f ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

Onuncu Mesele (Emirda iei) ............................................................................................55

Bu Onuncu Meseleye Bir Htime Olarak ki Hiye ...........................................65

Birincisi .....................................................................................................................................................65

kinci Hiye .........................................................................................................................................65

Onuncu Mesele Mnasebetiyle Hsrevin stadna Yazd Mektup ...68

On Birinci Mesele ....................................................................................................................................70

Htime ..............................................................................................................................................................79

Hatra Gelebilen Bir Sulin Cevabdr .........................................................................81

Bu Sreye Ait Bir Nkte-i cziyenin Hiyesidir ............................................81

On Birinci Meselenin Hiyesinin Bir Lhikasdr .................................................83

As-y Musa'dan kinci KsmHccetullahi'l-Blia Risalesi

Birinci Hccet-i maniye (yetl-Kbr) ........................................................................92

Birincisi ........................................................................................................................................................113

kincisi ...........................................................................................................................................................114

ncs...................................................................................................................................................114

Drdncs ............................................................................................................................................116

Beincisi ......................................................................................................................................................116

Altncs .........................................................................................................................................................116

Yedincisi ......................................................................................................................................................117

Sekizincisi ..................................................................................................................................................117

Dokuzuncusu .........................................................................................................................................117

kinci Hccet-i maniye (Otuz kinci Szn Birinci Mevkf) ....................135

Birinci Mevkfn Kk Bir Zeyli .........................................................................................144

nc Hccet-i maniye (Yirmi nc Lema) ..............................................148

htar ...................................................................................................................................................148

u Srr zahtan Evvel Bir htar ................................................................................149

Mukaddime ..............................................................................................................................................149

Amma Birinci Yol ki .................................................................................................................150

Birincisi ..........................................................................................................................................150

kinci Muhal ...............................................................................................................................151

nc Muhal .........................................................................................................................151

Amma kinci Mesele .................................................................................................................152

Birincisi ..........................................................................................................................................152

kinci Muhal ...............................................................................................................................153

nc Muhal .........................................................................................................................153

nc Kelime .............................................................................................................................154

Birincisi ..........................................................................................................................................154

kinci Muhal ...............................................................................................................................154

nc Muhal .........................................................................................................................157

Htime ..........................................................................................................................................................163

Birinci Sul ........................................................................................................................................163

kinci Sul ...........................................................................................................................................164

nc Sul ....................................................................................................................................167

Drdnc Hccet-i maniye (Otuzuncu Lemann kinci Nktesi) ..169

Beinci Hccet-i maniye (sm-i zamn Alt Nurundannc Nuruna aret Eden nc Nkte) ..........................................................................173

nc Nktenin Birinci Noktas .....................................................................................173

nc Nktenin kinci Noktas ........................................................................................175

Birinci Meselesi .............................................................................................................................175

kinci Noktann kinci Meselesi ......................................................................................175

nc Nokta .......................................................................................................................................176

Drdnc Nokta .................................................................................................................................178

Beinci Nokta ........................................................................................................................................179

Birinci Mesele .................................................................................................................................179

kinci Mesele ....................................................................................................................................179

NDEKLER ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- g

h ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

Altnc Hccet-i maniye (Onuncu Szn Dokuzuncu Hakikati) ........182

Yedinci Hccet-i maniye (Otuz nc Mektubun On Yedinci Penceresi) .....186

Sekizinci Hccet-i maniye (Mnct) ...........................................................................188

Dokuzuncu Hccet-i maniye (Dokuzuncu unn Mukaddime-i Hariyesi) ...205

Mukaddime ..............................................................................................................................................206

Birinci Nokta ....................................................................................................................................207

kinci Nokta.......................................................................................................................................209

Onuncu Hccet-i maniye (Yirminci Mektup) ........................................................218

Mukaddime ..............................................................................................................................................219

Birinci Makam .......................................................................................................................................219

Birinci Kelime .................................................................................................................................219

kinci Kelime ....................................................................................................................................220

nc Kelime .............................................................................................................................220

Drdnc Kelime .......................................................................................................................221

Beinci Kelime ...............................................................................................................................221

Altnc Kelime ..................................................................................................................................222

Yedinci Kelime ...............................................................................................................................222

Sekizinci Kelime ...........................................................................................................................222

Dokuzuncu Kelime ....................................................................................................................223

Onuncu Kelime ............................................................................................................................223

On Birinci Kelime .......................................................................................................................224

On Birinci Hccet-i maniye (Yirmi kinci Szn Birinci Makam) ............226

Birinci Burhan .......................................................................................................................................227

kinci Burhan ..........................................................................................................................................228

nc Burhan ...................................................................................................................................228

Drdnc Burhan .............................................................................................................................229

Beinci Burhan .....................................................................................................................................229

Altnc Burhan .......................................................................................................................................230

NDEKLER ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- i

Yedinci Burhan .....................................................................................................................................231

Sekizinci Burhan .................................................................................................................................232

Dokuzuncu Burhan ..........................................................................................................................234

Onuncu Burhan ..................................................................................................................................234

On Birinci Burhan .............................................................................................................................235

On kinci Burhan ................................................................................................................................237

TakrizlerAnkara niversitesi Nur Talebelerinin Bir Mektubu .........................................242

ok Aziz, ok Mbarek, ok Mfik,ok Sevgili stadmz Hazretleri! .......................................................................................245

Tarihe-i Hayat in Yazlan nsz ..................................................................................247

Fergati ................................................................................................................................................252

efkat ve Merhameti ................................................................................................................253

stins .................................................................................................................................................254

ktisatl ..........................................................................................................................................255

Tevazu ve Mahviyetkrl ...................................................................................................256

stadn lm Cephesi ...............................................................................................................257

stadn Fikr Cephesi ............................................................................................................258

Tasavvuf Cephesi ........................................................................................................................259

Edeb Cephesi ................................................................................................................................260

As-y Musa

1 Bu acb asrda ehl-i iman Risale-i Nura ve ehl-i fen

ve mektep muallimleri As-y Musaya iddetle muhta olduklar gibi hfzlar ve hocalar dahi Zlfikra iddet-le muhtatrlar.

Evet, mesel icz- Kurniye bahsindeki ekser yet-lerin medar- phe ve itiraz olmu ayn yerlerde iczn lema lar ve Kurnn gzel nkteleri isbat edilmi.

Umum Risale-i Nur kirtleri NmnaSaid Nurs

1 Her trl noksan sfatlardan uzak olan Allahn adyla.

2 1 3

Aziz, sddk kardelerim,

Madem Risale-i Nur, makine ile taammm etmeye balam ve madem felsefe ve hikmet-i cedideyi okuyan mektepliler ve muallimler oklukla Risale-i Nura yapyorlar. Elbette, bir hakikat beyan etmek lzm geliyor, yle ki:

Risale-i Nurun iddetle tokat vurduu ve hcum ettii felsefe ise mutlak deildir, belki muzr ksmnadr. nk felsefenin hayat- itima-iye-i beeriyeye ve ahlk ve kemlt- insaniyeye ve sanatn terakkiy-tna hizmet eden felsefe ve hikmet ksm ise Kurn ile barktr. Belki Kurnn hikmetine hdimdir, muraza edemez. Bu ksma Risale-i Nur ilimiyor.

kinci ksm felsefe ise dallete ve ilhada ve tabiat bataklna dr-meye vesile olduu gibi sefhet ve lehviyt ile gaflet ve dalleti netice verdiinden ve sihir gibi harikalaryla Kurnn mucizekr hakikatleriyle muraza ettii iin, Risale-i Nur ekser eczalarnda mizanlarla ve kuvvet-li ve burhanl muvzenelerle felsefenin yoldan km bu ksmna iliiyor, tokatlyor; mstakim, menfaattar felsefeye ilimiyor. Onun iin mektep-liler, Risale-i Nura itirazsz ekinmeyerek giriyorlar ve girmelidirler.

Fakat gizli mnafklar, nasl ki bir ksm hocalar btn btn manasz ve haksz bir tarzda, ehl-i medresenin ve hocalarn hakik mal olan Risale-i Nur aleyhinde istmal ettikleri gibi baz felsefecilerin enaniyet-i ilmiyelerini tahrik edip, Nurlar aleyhinde istmal etmek ihtimaline binen, bu hakikat As-y Musa ve Zlfikr mecmualar banda yazlsa mnasip olur.

Said Nurs

1 Her trl noksan sfatlardan uzak olan Allahn adyla.2 Hi bir ey yoktur ki, Onu hamd ile beraber tesbih (tenzih) ediyor bulunmasn. (sr sresi, 17/44)3 Allahn selm, rahmeti ve bereketi; sonsuza kadar srekli zerinize olsun.

1 mam Ali (radiyallhu anh) Celceltiyesinde pek kuvvetli ve sarahate ya-

kn bir tarzda Risale-i Nurdan ve ehemmiyetli risalelerinden ayn numara ile haber verdiini Yirmi Sekizinci Lema ile Sekizinci u tam isbat etmi-ler ve mam Ali (radiyallhu anh), Risale-i Nurun en son risalesini Celceltiyede 2 fkrasyla haber veriyor. Biz bir-iki sene ev-vel yetl-Kbry en son zannetmitik. Hlbuki imdi altm drtte (Mild 1948) telife Risale-i Nurun tamam olmas ve bu cmle-i Aleviyenin meli-ni, yani karanl datacak, As-y Musa (aleyhisselm) gibi k verecek, sihirle-ri iptal edecek bir risaleden haber vermesi ve bu mecmuann Meyve ksm bir mdfaa hkmne geip bamza ken dehetli, zulml zulmetleri da-tt gibi, Hccetler ksm da Nurlara kar cephe alan felsefe karanlkla-rn izale edip Ankara ehl-i vukfunu teslime ve takdire mecbur etmesi ve is-tikbaldeki zulmetleri izale edeceine ok emareler bulunmas ve As-y Musa (aleyhisselm) bir tata on iki eme aktmasna3 ve on bir mucizeye medar ol-masna mukabil ve mbih, bu son mecmua dahi Meyve, on bir mesele-i nurniyesi ve Hccetullhil-Blia ksm, on bir hccet-i ktas bulunmas cihetinde bize kanaat verdi ki; mam Ali (radiyallhu anh), o fkra ile dorudan doruya bu As-y Musa ismindeki mecmuaya bakar ve ondan tahsinkrne haber veriyor.

Said Nurs

1 Her trl noksan sfatlardan uzak olan Allahn adyla.2 As-y Musa ismiyle karanlklar dalr. (Bkz.: el-Gmhnev, Mecmatl-ahzb (Evrd- zel)

s.516).3 Bkz.: Bakara sresi, 2/60; Arf sresi, 7/160.

As-y Musa'dan Birinci Ksm

Denizli Hapsinin Bir Meyvesi

(On Birinci u)

Zndka ve kfr- mutlaka kar Risale-i Nurun bir m-dfaanmesidir. Ve bu hapsimizde hakik mdfaanme-miz dahi budur. nk yalnz buna alyoruz.

Bu risale, Denizli Hapishnesinin bir meyvesi ve bir htras ve iki cuma gnnn mahsuldr.

Said Nurs

Meyve Risalesi

1

yetinin ihbar ve srryla Yusuf (aleyhisselm) mahpuslarn p-ridir ve hapishne bir nevi Medrese-i Yusufiye olur. Ma-dem Risale-i Nur kirtleri, iki defadr, oklukla bu medre-seye giriyorlar; elbette Risale-i Nurun hapse temas ve isbat ettii bir ksm meselelerinin ksack hlsalarn, bu terbi-ye iin alan dershnede okumak ve okutmakla tam terbi-ye almak lzm geliyor. te o hlsalardan be-alt tanesi-ni beyan ediyoruz.

1 Bylece Yusuf bir ka yl daha hapishanede kald. (Ysuf sresi, 12/42)

BirincisiDrdnc Szde izah bulunan, her gn yirmi drt saat sermaye-i haya-

t Hlkmz bize ihsan ediyor. Ta ki, iki hayatmza lzm eyler o sermaye ile alnsn. Biz ksack hayat- dnyeviyeye yirmi saati sarf edip, be farz na-maza kfi gelen bir saati, pek ok uzun olan hayat- uhreviyemize sarf etmez-sek; ne kadar hilf- akl bir hata ve o hatann cezas olarak hem kalb, hem ruh skntlar ekmek ve o skntlar yznden ahlkn bozmak ve meyus-ne hayatn geirmek sebebiyle deil terbiye almak, belki terbiyenin aksine gitmekle ne derece hasret ederiz, kyas edilsin.

Eer, bir saati be farz namaza sarf etsek; o hlde hapis ve musibet md-detinin her bir saati, bazen bir gn ibadet ve fn bir saati bk saatler hkm-ne geebilmesi.. ve kalb ve ruh meyusiyet ve skntlarn ksmen zeval bul-mas.. ve hapse sebebiyet veren hatalara keffareten affettirmesi.. ve hapsin hikmeti olan terbiyeyi almas ne derece krl bir imtihan, bir ders ve musibet arkadalaryla tesellidrne bir ho sohbet olduu dnlsn.

Drdnc Szde denildii gibi; bin lira ikramiye kazanc iin, bin adam itirak etmi bir piyango kumarna yirmi drt lirasndan be-on liray veren ve yirmi drtten birisini ebed bir mcevherat hazinesinin biletine vermeyen hlbuki dnyev piyangoda o bin liray kazanmak ihtimali binden birdir, nk bin hissedar daha var ve uhrev mukaddert- beer piyangosunda, hsn- htimeye mazhar ehl-i iman iin kazan ihtimali binden dokuz yz doksan dokuz olduuna yz yirmi drt bin enbiynn ona dair ihbarn keif ile tasdik eden evliyadan ve asfiyadan hadd hesaba gelmez sdk muhbir-ler haber verdikleri hlde evvelki piyangoya komak, ikincisinden kamak ne derece maslahata muhalif der mukayese edilsin.

Bu meselede hapishne mdrleri ve sergardiyanlar ve belki memle-ketin idare mdebbirleri ve syi muhafzlar Risale-i Nurun bu dersinden memnun olmalar gerektir. nk bin mtedeyyin ve cehennem hapsini her vakit tahattur eden adamlarn idare ve inzibat, on namazsz ve itikatsz, yalnz dnyev hapsi dnen ve haram-hell bilmeyen ve ksmen serserilie alan adamlardan daha kolay olduu ok tecrbelerle grlm.

kinci Meselenin HlsasRisale-i Nurdan Genlik Rehberinin gzelce izah ettii gibi lm o ka-

dar kat ve zhirdir ki bugnn gecesi ve bu gzn k gelmesi gibi lm ba-mza gelecek. Bu hapishne, nasl ki mtemdiyen kanlar ve girenler iin muvakkat bir misafirhnedir; yle de bu zemin yz dahi acele hareket eden kafilelerin yollarnda bir gecelik konmak ve gmek iin bir handr. Her bir ehri yz defa mezaristana boaltan lm, elbette hayattan ziyade bir istedii var. te bu dehetli hakikatin muammasn Risale-i Nur hll ve kefetmi. Bir ksack hlsas udur:

Madem lm ldrlmyor ve kabir kaps kapanmyor; elbette, bu ecel celldnn elinden ve kabir haps-i mnferidinden kurtulmak aresi varsa insann en byk ve her eyin fevkinde bir endiesi, bir meselesidir. Evet, aresi var ve Risale-i Nur, Kurnn srryla o areyi iki kere iki drt eder derecesinde kat isbat etmi. Ksack hlsas udur ki:

lm y idam- ebeddir; hem o insan, hem btn ahbabn ve akribi-ni asacak bir daraacdr.. veyahut baka bir bk leme gitmek ve iman ve-sikasyla saadet sarayna girmek iin bir terhis tezkeresidir. Ve kabir ise y ka-ranlkl bir haps-i mnferit ve dipsiz bir kuyudur.. veyahut bu zindan- dnya-dan bk ve nurn bir ziyafetgh ve baistana alan bir kapdr. Bu hakikati Genlik Rehberi bir temsil ile isbat etmi.

Mesel bu hapsin bahesinde asmak iin daraalar konulmu ve onlarn dayandklar duvarn arkasnda gayet byk ve umum dnya itirak etmi bir piyango dairesi kurulmu. Biz bu hapisteki be yz kii, her hlde hi mstes-nas yok ve kurtulmak mmkn deil, bizi birer birer o meydana aracaklar: y Gel idam ilnn al, daraacna k! veya Daim haps-i mnferit pusula-sn tut, bu ak kapya gir! veyahut Sana mjde! Milyonlar altn bileti sana km, gel al! diye her tarafta ilnatlar yaplyor. Biz de gzmzle gryoruz ki birbiri arkasnda o daraalarna kyorlar. Bir ksmn asldklarn mhe-de ediyoruz. Bir ksm da daraalarn basamak yapp o duvarn arkasndaki piyango dairesine girdiklerini, orada byk ve cidd memurlarn kat haberleri ile grr gibi bildiimiz bir srada, bu hapishnemize iki heyet girdi.

10 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

Bir kafile ellerinde alglar, araplar, zhirde gayet tatl helvalar, baklava-lar var. Bizlere yedirmeye altlar. Fakat o tatllar zehirlidir, ins eytanlar ii-ne zehir atmlar.

kinci cemaat ve heyet, ellerinde terbiyenmeler ve hell yemekler ve mbarek erbetler var. Bize hediye veriyorlar ve bilittifak beraber, pek cidd ve kat diyorlar ki:

Eer o evvelki heyetin sizi tecrbe iin verilen hediyelerini alsanz, yeseniz; bu gzmz nndeki u daraalarda baka grdkleriniz gi-bi aslacaksnz. Eer bizim bu memleket hkiminin fermanyla getirdi-imiz hediyeleri evvelkinin yerine kabul edip ve terbiyenmelerdeki du-alar ve evradlar okusanz, o aslmaktan kurtulacaksnz. O piyango da-iresinde ihsan- ahane olarak her biriniz milyon altn biletini alacan-z, grr gibi ve gndz gibi inannz. Eer o haram ve pheli ve zehirli tatllar yeseniz, aslmaya gittiiniz zamana kadar dahi o zehirin sancs-n ekeceinizi, bu fermanlar ve bizler, mttefikan size kat haber veri-yoruz. diyorlar.

te bu temsil gibi her vakit grdmz ecel daraacnn arkasnda mu-kaddert- nev-i beer piyangosundan ehl-i iman ve taat iin hsn- hti-me artyla ebed ve tkenmez bir hazinenin bileti kacan.. yzde yz ih-timal ile sefhet ve haram ve itikatszlk ve fskta devam edenler tevbe etme-mek artyla y idam- ebed (hirete inanmayanlara) veya dim ve karanlk haps-i mnferit (bek-y ruha inanan ve sefhette gidenlere) ve ekvet-i ebe-diye ilmn alacaklarn yzde doksan dokuz ihtimal ile kat haber veren; ba-ta ellerinde nine-i tasdik olan hadsiz mucizeler bulunan yz yirmi drt bin peygamberler (aleyhimsselm).. ve onlarn verdikleri haberlerin izlerini ve sine-mada gibi glgelerini keif ile, zevk ile grp tasdik ederek imza basan yz yirmi drt milyondan ziyade evliyalar (kaddesallhu esrrahum).. ve o iki ksm me-hir-i insaniyenin haberlerini aklen, kat burhanlarla ve kuvvetli hccetler-le fikren ve mantken yakn bir surette isbat ederek tasdik edip imza basan, milyarlar gelen-geen muhakkikler,1(Hiye) mtehitler ve sddknler; bilic-m, mtevtiren nev-i insann gneleri, kamerleri, yldzlar olan bu cema-at-i azme ve bu tife-i ehl-i hakikat ve beerin kuds kumandanlar olan bu byk ve l heyetlerin fermanlar ile verdikleri haberleri dinlemeyen.. ve

1 (Hiye) O muhakkiklerden tek birisi Risale-i Nurdur. Yirmi senedir en muannid feylesofla-r ve mtemerrid zndklar susturan eczalar meydandadr. Herkes okuyabilir ve kimse iti-raz etmez.

saadet-i ebediyeye giden onlarn gsterdikleri yol olan srat- mstakmde git-meyenler.. yzde doksan dokuz dehetli tehlike ihtimalini nazara almayan.. ve birtek muhbirin bir yolda tehlike var demesiyle o yolu brakan, baka uzun yolda hareket eden bir adam, elbette ve elbette vaziyeti udur ki:

ki yolun hadsiz muhbirlerin kat ihbarlar ile en ksa ve kolay ve yz-de yz cennet ve saadet-i ebediyeyi kazandran brakp, en dadaal ve uzun ve skntl ve yzde doksan dokuz cehennem hapsini ve ekvet-i di-meyi netice veren yolunu ihtiyr ettii hlde.. dnyada iki yolun, birtek muh-birin yalan olabilir haberiyle yzde birtek ihtimal tehlike ve bir ay hapis imk-n bulunan ksa yolu brakp, menfaatsiz yalnz zararsz olduu iin uzun yo-lu ihtiyr eden bedbaht, sarho divneler gibi dehetli ve uzakta grnen ve ona musallat olan ejderhalara ehemmiyet vermez, sineklerle urayor; yal-nz onlara ehemmiyet verir derecede akln, kalbini, ruhunu, insaniyetini kay-betmi oluyor.

Madem hakikat-i hl budur; biz mahpuslar, bu hapis musibetinden inti-kammz tam almak iin o mbarek ikinci heyetin hediyelerini kabul etme-liyiz. Yani, nasl ki bir dakika intikam lezzeti ve birka dakika veya bir-iki sa-at sefhet lezzetleriyle bu musibet, bizi on be ve be ve on ve iki- sene bu hapse soktu, dnyamz bize zindan eyledi. Biz dahi bu musibetin ramna ve inadna, bir-iki saat mddet-i hapsi bir-iki gn ibadete.. ve iki- sene ceza-mz mbarek kafilenin hediyeleriyle yirmi-otuz sene bk bir mre.. ve on ve yirmi sene hapiste cezamz milyonlar sene cehennem hapsinden affm-za vesile edip fn dnyamzn alamasna mukabil, bk hayatmz gldre-rek bu musibetten tam intikammz almalyz. Hapishneyi terbiyehne gs-terip vatanmza ve milletimize birer terbiyeli, emniyetli, menfaatli adam ol-maya almalyz. Ve hapishne memurlar ve mdrleri ve mdebbirleri da-hi cni ve ekya ve serseri ve ktil ve sefheti ve vatana muzr zannettikleri adamlar, bir mbarek dershnede alan talebeler grsnler ve mftehirne Allaha kretsinler.

MEYVE RSALES / KNC MESELENN HLSASI --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11

nc MeseleGenlik Rehberinde izah bulunan ibretli bir hdisenin hlsas udur:

Bir zaman, Eskiehir Hapishnesinin penceresinde bir Cumhuriyet Bayramnda oturmutum. Karsndaki lise mektebinin byk kzlar, onun avlusunda glerek raksediyorlard. Birden mnev bir sinema ile elli sene son-raki vaziyetleri bana grnd. Ve grdm ki; o elli-altm kzlardan ve tale-belerden krk-ellisi kabirde toprak oluyorlar, azap ekiyorlar.. ve on tanesi, yetmi-seksen yanda irkinlemi, genliinde iffetini muhafaza etmediin-den sevmek bekledii nazarlardan nefret gryorlar.. kat mhede ettim. Onlarn o acnacak hllerine aladm. Hapishnedeki bir ksm arkadalar a-ladm iittiler, geldiler, sordular. Ben dedim: imdi beni kendi hlime b-raknz, gidiniz

Evet, grdm hakikattir, hayal deil! Nasl ki bu yaz ve gzn hi-ri ktr, yle de genlik yaz ve ihtiyarlk gznn arkas kabir ve berzah kdr. Gemi zamann elli sene evvelki hdist sinema ile hl-i hazrda gsterildii gibi gelecek zamann elli sene sonraki istikbal hdistn gs-teren bir sinema bulunsa, ehl-i dallet ve sefhetin elli-altm sene son-raki vaziyetleri onlara gsterilse idi, imdiki gldklerine ve gayr-i mer keyiflerine nefretler ve teellmlerle alayacaklard.

Ben, o Eskiehir Hapishnesindeki mhede ile megul iken sefhet ve dalleti tervi eden bir ahs- mnev, ins bir eytan gibi karma dikildi ve dedi:

Biz hayatn her bir eit lezzetini ve keyiflerini tatmak ve tattrmak isti-yoruz, bize karma!

Ben de cevaben dedim:

Madem lezzet ve zevk iin lm hatra getirmeyip dallet ve sefhete atlyorsun Katiyen bil ki; senin dalletin hkmyle btn gemi zaman- mzi, lm ve mdumdur.. ve iinde cenazeleri rm bir vahetli meza-ristandr. nsaniyet alkadarlyla ve dallet yoluyla senin bana ve varsa ve lmemi ise kalbine, o hadsiz firaklardan ve o nihyetsiz dostlarnn ebe-d lmlerinden gelen elemler, senin imdiki sarhoa, pek ksa bir zamanda-

ki cz lezzetini imha ettii gibi gelecek istikbal zaman dahi itikatszln cihe-tiyle yine mdum ve karanlkl ve l ve dehetli bir vahetghtr. Ve oradan gelen ve ban vcda karan ve zaman- hzra urayan barelerin balar, ecel celldnn satryla kesilip hilie atldndan, mtemdiyen akl alka-darlyla senin imansz bana hadsiz elm endieler yadryor. Senin sefih-ne cz lezzetini zr u zeber eder.

Eer dalleti ve sefheti brakp iman- tahkik ve istikmet dairesine gir-sen, iman nuruyla greceksin ki; o gemi zaman- mzi mdum ve her eyi rten bir mezaristan deil, belki mevcut ve istikbale inklp eden nurn bir lem ve bk ruhlarn istikbaldeki saadet saraylarna girmelerine bir intizar sa-lonu grnmesi haysiyetiyle deil elem, belki imann kuvvetine gre cennetin bir nevi mnev lezzetini dnyada dahi tattrd gibi; gelecek istikbal zaman, deil vahetgh ve karanlk, belki iman gzyle grnr ki; saadet-i ebediye saraylarnda hadsiz rahmeti ve keremi bulunan ve her bahar ve yaz birer sof-ra yapan ve nimetlerle dolduran bir Rahmn- Rahm-i Zlcelli vel-ikramn ziyafetleri kurulmu ve ihsanlarnn sergileri alm, oraya sevkiyat var diye iman sinemasyla mhede ettiinden, derecesine gre bk lemin bir ne-vi lezzetini hissedebilir. Demek hakik ve elemsiz lezzet, yalnz imanda ve iman ile olabilir.

mann bu dnyada dahi verdii binler fayda ve neticelerinden yalnz birtek fayda ve lezzetini, bu mezkr bahsimiz mnasebetiyle Genlik Rehberinde bir hiye olarak yazlan bir temsil ile beyan edeceiz, yle ki:

Mesel senin gayet sevdiin birtek evldn sekeratta lmek zere iken ve meyusne elm firakn dnrken; birden Hazreti Hzr ve Hakm-i Lokman gibi bir doktor geldi, tiryak gibi bir macun iirdi; o sevimli ve gzel evldn g-zn at, lmden kurtuldu. Ne kadar sevin ve ferah veriyor anlarsn.

te o ocuk gibi sevdiin ve cidd alkadar olduun milyonlar sence mahbub insanlar o mzi mezaristannda senin nazarnda ryp mahvol-mak zere iken birden hakikat-i iman, Hakm-i Lokman gibi o byk idam-hne tevehhm edilen mezaristana kalb penceresinden bir k verdi. Onunla batan baa btn ller dirildiler. Ve Biz lmemiiz ve lmeyeceiz, yine si-zinle greceiz! lisn- hl ile dediklerinden aldn hadsiz sevinler ve fe-rahlar, iman bu dnyada dahi vermesiyle isbat eder ki: man hakikati yle bir ekirdektir ki; eer tecessm etse bir cennet-i hususiye ondan kar, o ekirdein ecere-i tbs olur. dedim.

MEYVE RSALES / NC MESELE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 13

14 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

O muannid dnd, dedi:

Hi olmazsa hayvan gibi hayatmz keyif ve lezzetle geirmek iin se-fhet ve elencelerle bu ince eyleri dnmeyerek yaayacaz.

Cevaben dedim:

Hayvan gibi olamazsn. nk hayvann mzi ve mstakbeli yok. Ne gemiten elemler ve teessfler alr ve ne de gelecekten endieler ve korku-lar gelir. Lezzetini tam alr, rahatla yaar, yatar, Hlkna kreder. Hatta ke-silmek iin yatrlan bir hayvan, bir ey hissetmez. Yalnz bak kestii vakit hissetmek ister, fakat o his dahi gider, o elemden de kurtulur. Demek en b-yk bir rahmet, bir efkat-i ilhiye, gayb bildirmemektedir ve baa ge-len eyleri setretmektedir. Hususan masum hayvanlar hakknda daha m-kemmeldir.

Fakat ey insan, senin mzi ve mstakbelin akl cihetiyle bir derece gayblikten kmasyla setr-i gayptan, hayvana gelen istirahatten tama-men mahrumsun. Gemiten kan teessfler, elm firaklar ve gelecek-ten gelen korkular ve endieler, senin cz lezzetini hie indirir. Lezzet cihetinde yz derece hayvandan aa drr. Madem hakikat budur. y akln kar at, hayvan ol kurtul Veya akln imanla bana al, Kurn dinle! Yz derece hayvandan ziyade bu fn dnyada dahi sfi lezzetleri kazan!.. diyerek onu ilzam ettim.

Yine o mtemerrid ahs dnd, dedi: Hi olmazsa ecnebi dinsizleri gibi yaarz.Cevaben dedim:

Ecnebi dinsizleri gibi de olamazsn! nk onlar bir peygamberi inkr etse, dierlerine inanabilirler. Peygamberleri bilmese de, Allaha inanabilir. Onu da bilmezse, kemlta medar baz seciyeleri bulunabilir. Fakat bir mslman, en hir ve en byk ve dini ve daveti umum olan hirzaman Peygamberi (aleyhissalt vesselm) inkr etse ve zincirinden k-sa; daha hibir peygamberi, hatta Allah kabul etmez. nk btn pey-gamberleri ve Allah ve kemlt Onunla bilmi. Onlar Onsuz kalbin-de kalmaz. Bunun iindir ki, eskiden beri her dinden slmiyete giriyor-lar. Ve hibir mslman, hakik yahud veya mecs veya nasrn olmaz. Belki dinsiz olur, seciyeleri bozulur; vatana, millete muzr bir hlete gi-rer spat ettim. O muannid ve mtemerrid ahsn daha tutunacak bir yeri kalmad. Kayboldu, cehenneme gitti

te ey bu Medrese-i Yusufiyede benim ders arkadalarm! Madem haki-kat budur. Ve bu hakikati, Risale-i Nur o derece kat ve gne gibi isbat etmi ki; yirmi senedir mtemerridlerin inatlarn krp imana getiriyor.

Biz dahi hem dnyamza, hem istikbalimize, hem hiretimize, hem vatanmza, hem milletimize tam menfaatli ve kolay ve selmetli olan iman ve istikmet yolunu takip edip, bo vaktimizi skntl hlyalar yerin-de Kurndan bildiimiz sreleri okumak.. ve manalarn bildiren arka-dalardan renmek.. ve kazaya kalm farz namazlarmz kaza etmek.. ve birbirinin gzel huylarndan istifade edip bu hapishneyi gzel seciye-li fidanlar yetitiren bir mbarek baheye evirmek gibi aml-i sliha ile.. hapishne mdr ve alkadarlar, cni ve ktillerin balarnda zeban gibi azap memurlar deil, belki Medrese-i Yusufiyede cennete adam yetitir-mek ve onlarn terbiyesine nezaret etmek vazifesiyle memur birer msta-kim stad ve birer efkatli rehber olmalarna almalyz.

MEYVE RSALES / NC MESELE --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 15

Drdnc MeseleYine Genlik Rehberinde izah var. Bir zaman bana hizmet eden karde-

lerim tarafndan sul edildi ki:

Kre-i arz herc merce getiren ve slm mukaddertyla alkadar olan bu dehetli harb-i umumden elli gndr (imdi yedi seneden geti ay-n hl)1(Hiye) hi sormuyorsun ve merak etmiyorsun. Hlbuki bir ksm mte-deyyin ve lim insanlar, cemaati ve cmiyi brakp radyo dinlemeye kouyor-lar. Acaba bundan daha byk bir hdise mi var? Veya onunla megul olma-nn zarar m var? dediler.

Cevaben dedim ki:

mr sermayesi pek azdr. Lzumlu iler pek oktur. Birbiri iinde m-tedhil daireler gibi, her insann kalb ve mide dairesinden ve ceset ve hne dairesinden, mahalle ve ehir dairesinden ve vatan ve memleket dairesinden ve kre-i arz ve nev-i beer dairesinden tut, ta zhayat ve dnya dairesine ka-dar, birbiri iinde daireler var. Her bir dairede her bir insann bir nevi vazifesi bulunabilir. Fakat en kk dairede, en byk ve ehemmiyetli ve dim va-zife var. Ve en byk dairede en kk ve muvakkat, arasra vazife buluna-bilir. Bu kyas ile kklk ve byklk mksen mtenasip vazifeler bulu-nabilir. Fakat byk dairenin cazibedarl cihetiyle kk dairedeki lzumlu ve ehemmiyetli hizmeti braktrp lzumsuz, mlyani ve fk ilerle megul eder. Sermaye-i hayatn bo yerde imha eder. O kymettar mrn kymetsiz eylerde ldrr. Ve bazen bu harp boumalarn merak ile takip eden, bir tarafa kalben taraftar olur. Onun zulmlerini ho grr, zulmne erik olur.

Birinci noktaya cevap ise:

Evet, bu cihan harbinden daha byk bir hdise ve bu zemin yzn-deki hkimiyet-i mme dvsndan daha ehemmiyetli bir dv herkesin ve bilhassa mslmanlarn bana yle bir hdise ve yle bir dv alm ki; her adam, eer Alman ve ngiliz kadar kuvveti ve serveti olsa ve akl da varsa o tek dvy kazanmak iin bil-tereddt sarf edecek. te o dv ise yz bin mehir-i insaniyenin ve hadsiz nev-i beerin yldzlar ve mridlerinin mt-

1(Hiye) Parantez iindeki not, 1946 senesine aittir.

tefikan, kinat sahibinin ve mutasarrfnn binler vaad ve ahidlerine istinaden haber verdikleri ve bir ksm gzleriyle grdkleri u ki:

Herkesin iman mukabilinde bu zemin yz kadar balar ve kasrlar ile mzeyyen ve bk ve dim bir tarla ve mlk kazanmak veya kay-betmek dvs bana alm. Eer iman vesikasn salam elde etmezse kaybedecek. Ve bu asrda maddiyynluk tunuyla oklar o dvsn kay-bediyor. Hatta bir ehl-i keif ve tahkik, bir yerde krk vefiyattan yalnz birka tanesinin kazandn sekeratta mhede etmi.. tekiler kaybet-miler. Acaba bu kaybettii dvnn yerini, btn dnya saltanat o ada-ma verilse doldurabilir mi?

te, o dvy kazandracak olan hizmetleri ve yzde doksanna o d-vy kaybettirmeyen harika bir dv vekilini, o ite altran vazifeleri brakp ebed, dnyada kalacak gibi fk mlyniyt ile itigal etmek tam bir aklszlk bildiimizden; biz Risale-i Nur kirtleri, her birimizin yz derece aklmz ziyade olsa da ancak bu vazifeye sarf etmek lzmdr, diye kanaatimiz var.

Ey hapis musibetinde benim yeni kardelerim! Sizler, benim ile beraber gelen eski kardelerim gibi Risale-i Nuru grmemisiniz. Ben onlar ve onlar gi-bi binler kirtleri ahit gstererek derim ve isbat ederim ve isbat etmiim ki:

O byk dvy yzde doksanna kazandran ve yirmi senede yirmi bin adama o dvnn kazancnn vesikas ve senedi ve berat olan iman- tahki-kyi eline veren ve Kurn- Hakmin mucize-i mneviyesinden neet edip kan ve bu zamann birinci bir dv vekili bulunan Risale-i Nurdur.

Bu on sekiz senedir benim dmanlarm ve zndklar ve maddiyynlar, aleyhimde gayet gaddarne desiselerle hkmetin baz erknlarn ifal ede-rek bizi imha iin bu defa gibi, eskide dahi hapislere, zindanlara soktukla-r hlde, Risale-i Nurun elik kalesinde yz otuz para cihztndan ancak iki- parasna iliebilmiler. Demek avukat tutmak isteyen onu elde etse ye-ter. Hem korkmaynz, Risale-i Nur yasak olmaz! Hkmet-i Cumhuriyenin mebuslar ve erknlarnn ellerinde mhim risaleleri iki, mstesna ola-rak serbest geziyorlard. nallah, bir zaman hapishneleri tam bir slahh-ne yapmak iin bahtiyar mdrler ve memurlar, o Nurlar mahpuslara ek-mek ve il gibi tevzi edecekler.

MEYVE RSALES / DRDNC MESELE --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 17

Beinci MeseleGenlik Rehberinde izah edildii gibi:Genlik, hi phe yok ki gidecek. Yaz gze ve ka yer vermesi ve

gndz akama ve geceye deimesi katiyetinde genlik dahi ihtiyarla ve lme deiecek.

Eer o fn ve geici genliini iffetle hayrata istikmet dairesinde sarf etse onunla ebed, bk bir genlii kazanacan btn semv fer-manlar mjde veriyorlar.

Eer sefhete sarf etse, nasl ki bir dakika hiddet yznden bir katl, mil-yonlar dakika hapis cezasn ektirir. yle de gayr-i mer dairedeki genlik keyifleri ve lezzetleri, hiret mesuliyetinden ve kabir azabndan ve zevalinden gelen teessflerden ve gnahlardan ve dnyev mcztlarndan baka, ayn lezzet iinde o lezzetten ziyade elemler olduunu akl banda her gen tecr-be ile tasdik eder.

Mesel haram sevmekte bir kskanlk elemi ve firak elemi ve mukabe-le grmemek elemi gibi ok rzalar ile o cz lezzet, zehirli bir bal hkmne geer. Ve o genliin s-i istmali ile gelen hastalkla hastahnelere ve takn-lklaryla hapishnelere ve kalb ve ruhun gdaszlk ve vazifesizliinden neet eden skntlarla meyhnelere, sefhethnelere veya mezaristana decekle-rini bilmek istersen, git hastahnelerden ve hapishnelerden ve meyhneler-den ve kabristandan sor. Elbette, ekseriyetle genlerin genliinin s-i istma-linden ve taknlklarndan ve gayr-i mer keyiflerin cezas olarak gelen to-katlardan eyvahlar ve alamalar ve esefler iiteceksin.

Eer, istikmet dairesinde gitse genlik, gayet irin ve gzel bir nimet-i il-hiye ve tatl ve kuvvetli bir vasta-y hayrt olarak hirette gayet parlak ve bk bir genlik netice vereceini, bata Kurn olarak ok kat ytyla btn se-mv kitaplar ve fermanlar haber verip mjde ediyorlar.

Madem hakikat budur.. ve madem hell dairesi keyfe kfidir.. ve ma-dem haram dairesindeki bir saat lezzet, bazen bir sene ve on sene hapis cezasn ektirir Elbette, genlik nimetine bir kr olarak o tatl nime-ti iffette, istikmette sarf etmek lzm ve elzemdir.

Altnc Mesele(Risale-i Nurun ok yerlerinde izah ve kat hadsiz hccetleri bulunan

iman- billh rknnn binler kll burhanlarndan bir tek burhana ksaca bir iarettir.)

Kastamonuda lise talebelerinden bir ksm yanma geldiler. Bize Hlk-mz tanttr, muallimlerimiz Allahtan bahsetmiyorlar. dediler.

Ben dedim:

Sizin okuduunuz fenlerden her fen, kendi lisn- mahsusuyla mtemdiyen Allahtan bahsedip Hlk tanttryorlar. Muallimleri de-il, onlar dinleyiniz!

Mesel, nasl ki mkemmel bir eczahne ki her kavanozunda harika ve hassas mizanlarla alnm hayattar macunlar ve tiryaklar var. phesiz gayet maharetli ve kimyager ve hakm bir eczacy gsterir.

yle de kre-i arz eczahnesinde bulunan drt yz bin eit nebtt ve hayvant kavanozlarndaki zhayat macunlar ve tiryaklar cihetiyle, bu ar-daki eczahneden ne derece ziyade mkemmel ve byk olmas nisbetinde okuduunuz fenn-i tp mikyasyla kre-i arz eczahne-i kbrsnn eczacs olan Hakm-i Zlcelli hatta kr gzlere de gsterir, tanttrr.

Hem mesel, nasl bir harika fabrika ki binler eit eit kumalar basit bir maddeden dokuyor. eksiz, bir fabrikatr ve maharetli bir makinisti ta-nttrr.

yle de kre-i arz denilen yz binler bal, her banda yz binler m-kemmel fabrika bulunan bu seyyar makine-i rabbniye, ne derece bu insan fabrikasndan bykse, mkemmelse o derecede okuduunuz fenn-i maki-ne mikyasyla kre-i arzn ustasn ve sahibini bildirir ve tanttrr.

Hem mesel, nasl ki gayet mkemmel bin bir eit erzak, etrafndan celp edip iinde muntazaman istif ve ihzr edilmi depo ve ie ambar ve dkkn; eksiz, bir fevkalde ie ve erzak mlikini ve sahibini ve memurunu bildirir.

yle de bir senede yirmi drt bin senelik bir dairede muntazaman seya-hat eden ve yz binler ve ayr ayr erzak isteyen tifeleri iine alan ve seyaha-tiyle mevsimlere urayp, bahar bir byk vagon gibi binler ayr ayr taam-

20 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

larla doldurarak, kta erzak tkenen bare zhayatlara getiren ve kre-i arz denilen bu rahmn ie ambar ve bu sefine-i sbhniye ve bin bir eit cih-zt ve mallar ve konserve paketleri tayan bu depo ve dkkn- rabbn, ne derece o fabrikadan byk ve mkemmel ise okuduunuz veya okuyaca-nz fenn-i ie mikyasyla o katiyette ve o derecede kre-i arz deposunun sahibini, mutasarrfn, mdebbirini bildirir; tanttrr, sevdirir.

Hem nasl ki drt yz bin millet iinde bulunan ve her milletin istedii er-zak ayr ve istmal ettii silh ayr ve giydii elbisesi ayr ve tlimat ayr ve ter-hisat ayr olan bir ordunun mucizekr bir kumandan, tek bayla btn o ayr ayr milletlerin ayr ayr erzaklarn ve eit eit eslihalarn ve elbiselerini ve ci-hztlarn, hibirini unutmayarak ve armayarak verdii o acb ordu ve ordu-gh; phesiz, bedhetle o harika kumandan gsterir, takdirkrne sevdirir.

Aynen yle de zemin yznn ordughnda ve her baharda yeniden si-lh altna alnm bir yeni ordu-yu sbhnde nebtt ve hayvant milletlerin-den drt yz bin nevin eit eit elbise, erzak, esliha, tlim, terhisleri gayet mkemmel ve muntazam ve hibirini unutmayarak ve armayarak bir tek Kumandan- zam tarafndan verilen kre-i arzn bahar ordugh, ne derece mezkr insan ordu ve ordughndan byk ve mkemmel ise sizin okuya-canz fenn-i asker mikyasyla dikkatli ve akl banda olanlara o derece kre-i arzn Hkimini ve Rabbini ve Mdebbirini ve Kumandan- Akdesini hayretler ve takdislerle bildirir ve tahmid ve tesbihle sevdirir.

Hem nasl ki bir harika ehirde milyonlar elektrik lmbalar hareket ede-rek her yeri gezerler. Yanmak maddeleri tkenmiyor bir tarzdaki elektrik lm-balar ve fabrikas; eksiz, bedhetle elektrii idare eden ve seyyar lmbala-r yapan ve fabrikay kuran ve itil maddelerini getiren bir mucizekr ustay ve fevkalde kudretli bir elektrikiyi hayretler ve tebriklerle tanttrr, yaasn-lar ile sevdirir.

Aynen yle de bu lem ehrinde dnya saraynn damndaki yldz lm-balar, bir ksm kozmorafyann dediine baklsa kre-i arzdan bin defa byk ve top gllesinden yetmi defa sratli hareket ettikleri hlde intizamn bozmuyor, birbirine arpmyor, snmyor, yanmak maddeleri tkenmiyor. Okuduunuz kozmorafyann dediine gre kre-i arzdan bir milyon defa-dan ziyade byk ve bir milyon seneden ziyade yaayan ve bir misafirhne-i rahmniyede bir lmba ve soba olan gneimizin yanmasnn devam iin her gn kre-i arzn denizleri kadar gazya ve dalar kadar kmr veya bin arz kadar odun ynlar lzmdr ki snmesin. Ve onu ve onun gibi ulv yl-dzlar gazyasz, odunsuz, kmrsz yandran ve sndrmeyen ve beraber

ve abuk gezdiren ve birbirine arptrmayan bir nihyetsiz kudreti ve salta-nat, k parmaklaryla gsteren bu kinat ehr-i muhteemindeki dnya sa-raynn elektrik lmbalar ve idareleri ne derece o misalden daha byk, da-ha mkemmeldir. O derecede sizin okuduunuz veya okuyacanz fenn-i elektrik mikyasyla bu meher-i zam- kinatn Sultann, Mnevvirini, Mdebbirini, Sniini, o nurn yldzlar ahit gstererek tanttrr; tesbihatla, takdisatla sevdirir, peresti ettirir.

Hem mesel, nasl ki bir kitap bulunsa ki bir satrnda bir kitap ince ya-zlm ve her bir kelimesinde ince kalemle bir sre-i Kurniye yazlm, ga-yet mnidr ve btn meseleleri birbirini teyid eder ve ktibini ve mellifini fevkalde meharetli ve iktidarl gsteren bir acb mecmua; eksiz, gndz gi-bi ktip ve musannifini kemltyla, hnerleriyle bildirir, tanttrr. 1 2 cmleleriyle takdir ettirir.

Aynen yle de bu kinat kitab- kebri ki; bir tek sayfas olan zemin y-znde ve bir tek formas olan baharda, yz bin ayr ayr kitaplar hkmn-deki yz bin nebt ve hayvan tifeleri beraber, birbiri iinde, yanlsz, ha-tasz, kartrmayarak, armayarak, mkemmel, muntazam ve bazen aa gibi bir kelimede bir kasideyi ve ekirdek gibi bir noktada bir kitabn tamam bir fihristesini yazan bir kalem ilediini gzmzle grdmz bu nihyetsiz mnidr ve her kelimesinde ok hikmetler bulunan u mecma-y kinat ve bu mcessem kurn- ekber-i lem, mezkr misaldeki kitaptan ne derece b-yk ve mkemmel ve mnidr ise o derecede sizin okuduunuz fenn-i hik-metil-eya ve mektepte bilfiil mberet ettiiniz fenn-i kraat ve fenn-i kitbet, geni mikyaslaryla ve drbn gzleriyle bu kitab- kinatn nak-kn, ktibini hadsiz kemltyla tanttrr. 3 cmlesiyle bildirir, 4 takdisiyle tarif eder, 5 senlaryla sevdirir.

te bu fenlere kyasen yzer fnndan her bir fen, geni mikyasyla ve hususi aynasyla ve drbnl gzyle ve ibretli nazaryla bu kinatn Hlk- Zlcellini esmsyla bildirir; sftn, kemltn tanttrr.

1 Mallah! Allah ne gzel dilemi ve yapm!2 Allah hayr ve bereketini artrsn.3 Sadece byklkte deil hibir konuda ei ve benzeri olmayan, baka bir ey kendisiyle kyas bile

edilemeyecek yegne byk, Allahtr.4 Allah btn eksiklerden tenzih ederim.5 Btn hamdler, vgler Allahadr.

MEYVE RSALES / ALTINCI MESELE -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 21

22 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

te bu muhteem ve parlak bir burhan- vahdniyet olan mezkr hc-ceti ders vermek iindir ki Kurn- Mucizl-Beyan ok tekrar ile en ziyade 1 ve 2 yetleriyle Hlkmz bize tanttryor diye o mektepli genlere dedim.

Onlar dahi tamamyla kabul edip tasdik ederek: Hadsiz kr olsun Rabbimize ki tam kuds ve ayn- hakikat bir ders aldk. Allah senden raz ol-sun! dediler.

Ben de dedim:

nsan, binler eit elemler ile mteellim ve binler nevi lezzetler ile mtelezziz olacak bir zhayat makine.. ve gayet derece acziyle bera-ber hadsiz, madd, mnev dmanlar.. ve nihyetsiz fakryla beraber hadsiz, zhir ve btn ihtiyalar bulunan.. ve mtemdiyen zeval ve fi-rak tokatlarn yiyen bir bare mahlk iken, birden iman ve ubdiyetle byle bir Padiah- Zlcelle intisap edip btn dmanlarna kar bir nokta-y istinad.. ve btn hctna medar bir nokta-y istimdad bularak, herkes mensup olduu efendisinin erefiyle, makamyla iftihar ettii gi-bi; o da byle nihyetsiz Kadr ve Rahm bir Padiaha iman ile intisap etse ve ubdiyetle hizmetine girse ve ecelin idam ilnn kendi hakkn-da terhis tezkeresine evirse ne kadar memnun ve minnettar ve ne kadar mteekkirne iftihar edebilir, kyas ediniz.

O mektepli genlere dediim gibi musibetzede mahpuslara da tekrar ile derim:

Onu tanyan ve itaat eden zindanda dahi olsa bahtiyardr. Onu unutan saraylarda da olsa zindandadr, bedbahttr!

Hatta bir bahtiyar mazlum, idam olunurken bedbaht zlimlere demi: Ben idam olmuyorum. Belki terhis ile saadete gidiyorum. Fakat ben de sizi idam- ebed ile mahkm grdmden sizden tam intikamm alyorum. 3 diyerek srr ile teslim-i ruh eder.

4

1 Gklerin ve yerin Rabbi (Rad sresi, 13/16; sr sresi, 17/102; Kehf sresi, 18/14; Meryem sresi, 19/65; )

2 Gkleri ve yeri yaratan (Enm sresi, 6/1, 73; Arf sresi, 7/54; Tevbe sresi, 9/36; Ynus sresi, 10/3; )

3 Allahtan baka ilh yoktur. (Sfft sresi, 37/35; Muhammed sresi, 47/19)4 Sbhansn y Rab! Senin bize bildirdiinden baka ne bilebiliriz ki? Her eyi hakkyla bilen, her eyi

hikmetle yapan sensin. (Bakara sresi, 2/32)

Yedinci MeseleDenizli Hapsinde Bir Cuma Gnnn Meyvesidir

1

2

3 Bir zaman Kastamonuda Hlkmz bize tanttr! diyen lise talebeleri-

ne sbk Altnc Meselede mektep fnnunun dilleriyle verdiim dersi, Denizli Hapishnesinde benimle temas edebilen mahpuslar okudular. Tam bir ka-naat-i imaniye aldklarndan, hirete bir itiyak hissedip, Bize hiretimizi de tam bildir; ta ki nefsimiz ve zamann eytanlar bizi yoldan karmasn, daha byle hapislere sokmasn! dediler. Ve Denizli Hapsindeki Risale-i Nur -kirtlerinin ve sbkan Altnc Meseleyi okuyanlarn arzular ile hiret rkn-nn dahi bir hlsasnn beyan lzm geldi. Ben de Risale-i Nurdan bir ksa-ck hlsa ile derim:

Nasl ki Altnc Meselede biz Hlkmz arzdan, semvttan sorduk; on-lar fenlerin dilleri ile gne gibi Hlkmz bize tanttrdlar. Aynen biz de hi-retimizi bata o bildiimiz Rabbimizden, sonra Peygamberimizden, sonra Kurnmzdan, sonra sair peygamberler ve mukaddes kitaplardan, sonra melikelerden, sonra kinattan soracaz.

te birinci mertebede hireti Allahtan soruyoruz. O da btn gnder-dii elileriyle ve fermanlaryla ve btn isimleriyle ve sfatlaryla Evet hi-

1 Kyametin olu ii ise, baka deil, ancak gz ap kapama yahut daha da ksa bir anda olup biter. (Nahl sresi, 16/77)

2 Sizin hepinizi yaratmak da, lmnzn ardndan (hirette) hepinizi diriltmek de, (Onun iin) ancak bir kiiyi yaratmak ve diriltmek gibidir. (Lokman sresi, 31/28)

3 te bak, Allahn rahmetinin eserlerine, lm topraa nasl hayat veriyor! te bunlar yapan kim ise, lleri de O diriltecektir. O, her eye hakkyla kadrdir. (Rm sresi, 30/50)

24 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

ret vardr ve sizi oraya sevk ediyorum. ferman ediyor. Onuncu Sz, on iki parlak ve kat hakikatler ile bir ksm isimlerin hirete dair cevaplarn isbat ve izah eylemi. Burada, o izaha iktifen gayet ksa bir iaret ederiz:

Evet, madem hibir saltanat yoktur ki o saltanata itaat edenlere mkfa-t ve isyan edenlere mczt bulunmasn. Elbette rubbiyet-i mutlaka merte-besinde bir saltanat- sermediyenin, o saltanata iman ile intisap ve taat ile fer-manlarna teslim olanlara mkfat.. ve o izzetli saltanat kfr ve isyanla in-kr edenlere de mczt; o rahmet ve cemle, o izzet ve celle lyk bir tarz-da olacak diye Rabbl-lemn ve Sultan, Deyyn isimleri cevap veriyorlar.

Hem madem gne gibi, gndz gibi zemin yznde bir umum rahmet ve ihatal bir efkat ve kerem gzmzle gryoruz.

Mesel o rahmet, her baharda umum aalar ve meyveli nebtlar cen-net hurileri gibi giydirip, sslendirip, ellerine her eit meyveleri verip, bizlere uzatp Haydi alnz, yiyiniz! dedii gibi.. bir zehirli sinein eliyle bizlere ifa-l, tatl bal yedirdii ve elsiz bir bcein eliyle en yumuak ipei bizlere giy-dirdii gibi.. bir avu kadar kck ekirdeklerde, tohumcuklarda binler bat-man taamlar bizim iin saklayan ve ihtiyat zahresi olarak o kck depo-larda yerletiren bir rahmet, bir efkat, elbette hi phe olamaz ki bu derece nzeninne besledii bu sevimli ve minnettarlar ve perestikrlar olan m-min insanlar idam etmez. Belki onlar daha parlak rahmetlere mazhar etmek iin hayat- dnyeviye vazifesinden terhis eder diye Rahm ve Kerm isimleri

sulimize cevap veriyorlar, 1 diyorlar.Hem madem biz gzmzle gryoruz ki umum mahlklarda ve zemin

yznde yle bir hikmet eli iliyor ve yle bir adalet lleriyle iler dnyor ki akl- beer onun fevkinde dnemiyor.

Mesel insann bin cihztna taklan hikmetlerinden yalnz bir kk e-kirdek kadar kuvve-i hfzasnda btn tarihe-i hayatn ve ona temas eden hadsiz hdist o kuvvecikte yazp, onu bir ktphne hkmne getirip.. ve insann hairde muhakemesi iin nerolacak olan defter-i mlinin bir kk senedi olarak her vakit hatrlatmak srr ile her insann eline vererek dima-nn cebine koyan bir ezel hikmet.. ve btn masntta gayet hassas mizanlar ile zlarn yerletiren; mikroptan gergedana, sinekten simurga kuuna, bir iekli nebttan milyarlar, trilyonlarla iekler aan bahar ieine kadar; is-

1 Cennet haktr. Bkz.: Buhr, teheccd 1, enbiy 47, deavt 10, tevhid 8, 24, 35; Mslim, mn 46, msfirn 199.

rafsz llerle bir tensb, bir muvzene, bir intizam ve bir ceml iinde mas-nt bir hsn- sanat yapan.. ve her zhayatn hukuk-u hayatn keml-i mi-zanla veren; iyiliklere gzel neticeler ve fenalklara fena neticeler verdiren.. ve dem (aleyhisselm) zamanndan beri t ve zlim kavimlere vurduu tokatlar-la kendini pek kuvvetli ihsas ettiren bir adalet-i sermediye, elbette ve hi p-he getirmez ki gne gndzsz olmad gibi o hikmet-i ezeliye, o adalet-i sermediye hiretsiz olmazlar.. ve lmde en zlimlerin ve en mazlumlarn bir tarzda gitmelerindeki kbetsiz bir dehetli hakszla, adaletsizlie ve hikmet-sizlie hibir vehile msaade etmezler diye Hakm ve Hakem ve Adl ve dil isimleri bizim sulimize kat cevap veriyorlar.

Hem madem btn zhayat mahlklarn elleri yetimedii ve iktidarla-r dairesinde olmayan btn hcatlarn, btn ftr matlaplarn bir nevi dua bulunan istidad- ftr ve ihtiyac- zarur dilleriyle istedikleri vakitte, gayet ra-hm ve iitici ve efkatli bir dest-i gayb tarafndan verildiinden.. ve ihtiy-r olan deavt- insaniyenin, hususan havaslarn ve neblerin dualarnn on adetten alt-yedisi hilf- det makbul olmasndan kat anlalyor ki; her dert-linin hn, her muhtacn duasn iiten ve dinleyen bir Sem ve Mcb perde arkasnda var, bakar ki; en kk bir zhayatn en kk bir ihtiyacn grr ve en gizli bir hn iitir, efkat eder, fiilen cevap verir, memnun eder.

Elbette ve her hlde hibir phe ihtimali kalmaz ki; mahlklarn en ehemmiyetlisi olan nev-i insann en ehemmiyetli ve umum ve umum kinat ve umum esm ve sft- ilhiyeyi alkadar eden bek-y uhreviyeye ait dua-larn iine alan.. ve nev-i insann gneleri ve yldzlar ve kumandanlar olan btn peygamberleri arkasna alp onlara, duasna mn, mn.. dedirten.. ve mmetinden her gn, her ferd-i mtedeyyin hi olmazsa ka defa Ona salavt getirmekle Onun duasna mn, mn.. diyen ve belki btn mah-lkt o duasna itirak ederek Evet y Rabben! stediini ver, biz de Onun istediini istiyoruz! diyorlar. Btn bu reddedilmez erit altnda bek-y uh-rev ve saadet-i ebediye iin Muhammed (aleyhissalt vesselm)n harin had-siz esbab- mcibesinden yalnz tek duas cennetin vcduna ve baharn ca-d kadar kudretine kolay olan hiretin cadna kfi bir sebeptir diye Mcb ve Sem ve Rahm isimleri bizim sulimize cevap veriyorlar.

Hem madem gndz, bedhetle gnei gsterdii gibi; zemin yznde, mevsimlerin tebeddlnde kll lmek ve dirilmekte perde arkasnda bir muta-sarrf, gayet intizamla koca kre-i arz bir bahe, belki bir aa kolaylnda ve intizamnda.. ve azametli bahar bir iek shletinde ve mizanl zinetinde.. ve

MEYVE RSALES / YEDNC MESELE ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 25

26 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

zemin sayfasnda yz bin har ve nerin numne ve misallerini gsteren yz bin kitap hkmndeki nebtt ve hayvant tifelerini (onda) yazar, bera-ber ve birbiri iinde armayarak, kark iken kartrmayarak; birbirine benze-mekle beraber iltibassz, sehivsiz, hatasz, mkemmel, muntazam, mnidr ya-zan bir kalem-i kudret, bu azameti iinde hadsiz bir rahmet, nihyetsiz bir hik-met ile iledii gibi; koca kinat, bir hnesi misill insana musahhar ve mzey-yen ve tefri etmek.. ve o insan halife-i zemin ederek ve da ve gk ve yer ta-hammlnden ekindikleri emanet-i kbry ona vermesi.. ve sair zhayatlara bir derece zabitlik mertebesiyle mkerrem etmesi.. ve hitbt- sbhniyesine ve sohbetine merref eylemesi ile fevkalde bir makam verdii.. ve btn se-mv fermanlarda ona saadet-i ebediyeyi ve bek-y uhreviyeyi kat vaad ve ahdettii hlde; elbette ve hibir phe olmaz ki bahar kadar kudretine kolay gelen dr- saadeti, o mkerrem ve merref insanlar iin aacak ve yapacak ve hair ve kymeti getirecek diye Muhy ve Mmt ve Hayy ve Kayym ve Kadr ve Alm isimleri, Hlkmzdan sormamza cevap veriyorlar.

Evet, her baharda btn aalar ve otlarn kklerini aynen ihya.. ve ne-bt ve hayvan yz bin nevi harin ve nerin numnelerini cad eden bir kudret, Muhammed ve Musa (aleyhimessalt vesselm)larn her birinin mmeti-nin geirdii bin senelik zaman, kar karya hayalen getirilip baklsa harin ve nerin bin misalini ve bin delilini iki bin baharda1(Hiye) gsterdii grle-cek. Ve byle bir kudretten har-i cismnyi uzak grmek, bin derece krlk ve aklszlktr.

Hem madem nev-i beerin en mehurlar olan yz yirmi drt bin pey-gamberler, ittifak ile saadet-i ebediyeyi ve bek-y uhrevyi Cenb- Hakkn binler vaad ve ahidlerine istinaden iln edip mucizeleriyle doru olduklarn isbat ettikleri gibi hadsiz ehl-i velyet, keif ile ve zevk ile ayn hakikate imza basyorlar. Elbette o hakikat gne gibi zhir olur, phe eden divne olur

Evet, bir fende ve bir sanatta mtehasss bir-iki ztn o fen ve o sanata ait hkmleri ve fikirleri, onda ihtisas olmayan bin adamn hatta baka fenler-de lim ve ehl-i ihtisas da olsalar muhalif fikirlerini hkmden skat ettikleri gibi; bir meselede, mesel Ramazan hillini, yevm-i ekte isbat etmek ve st konservelerine benzeyen ceviz-i hind bahesi ry-u zeminde var diye dv etmekte iki isbat edici, bin inkr edici ve nefyedicilere galebe edip dvy ka-

1 (Hiye) Sabk her bir bahar, kymeti kopmu, lm ve karsndaki bahar onun hari hkmndedir.

zanyorlar. nk isbat eden yalnz bir ceviz-i hindyi veyahut yerini gsterse kolayca dvy kazanr. Onu nefy ve inkr eden btn ry-u zemini aramak, taramakla hibir yerde bulunmadn gstermekle dvsn isbat edebildii gibi; cenneti ve dr- saadeti ihbar ve isbat eden, yalnz bir izini, sinemada gi-bi kefen bir glgesini, bir tereuhunu gstermekle dvy kazand hlde; onu nefy ve inkr eden, btn kinat ve ezelden ebede kadar zamanlar gr-mek ve gstermekle ancak inkrn ve nefyini isbat ile dvy kazanabilir. Ve bu ehemmiyetli srdandr ki husus bir yere bakmayan ve iman hakikatler gibi umum kinata bakan nefiyler, inkrlar (ztnda muhl olmamak artyla) isbat edilmez. diye ehl-i tahkik ittifak edip bir dstur-u esas kabul etmiler.

te bu kat hakikate binen binler feylesoflarn muhalif fikirleri, by-le iman meselelerde birtek muhbir-i sdka kar hibir phe, hatta vesvese vermemek lzm iken; yz yirmi bin isbat edici ehl-i ihtisas ve muhbir-i sd-kn ve hadsiz ve nihyetsiz msbit ve mtehasss ehl-i hakikat ve ashab- tah-kikin ittifak ettikleri erkn- imaniyede akl gzne inmi, kalbsiz, mneviyt-tan uzaklam, krlemi birka feylesofun inkrlaryla pheye dmenin ne kadar ahmaklk ve divnelik olduunu kyas ediniz.

Hem madem gzmzle gndz gibi hem nefsimizde, hem etrafmz-da bir rahmet-i mme ve bir hikmet-i mile ve bir inyet-i dime m-hede ediyoruz.. ve dehetli bir saltanat- rubbiyet ve dikkatli bir adalet-i li-ye ve izzetli icrat- celliyenin srn ve cilvelerini gryoruz. Hatta bir aa-cn meyveleri ve iekleri saysnca o aaca hikmetler takan bir hikmet.. ve her bir insann cihzt ve hissiyt ve kuvveleri adedince ihsanlar, inamlar ona balam bir rahmet.. ve Kavm-i Nh ve Hd ve Slih (aleyhimsselm) ve Kavm-i d ve Semd ve Firavun gibi si milletlere tokat vuran ve en kk

bir zhayatn hakkn muhafaza eden izzetli ve inyetli bir adalet.. ve 1 ye-ti, azametli bir caz ile der:

Nasl ki iki klada yatan ve duran mut askerler, bir kumandann arma-syla silh bana ve vazife bana boru sesiyle gelmeleri gibi; aynen yle de bu iki klann misalinde ve emre itaatinde koca semvt ve kre-i arz, Sultan- Eze-lnin askerlerine iki mut kla gibi; ne vakit Hazreti srafil (aleyhisselm)n borusuy-la o klalarda lm ile yatanlar arlsa derhl ceset libaslarn giyip dar fr-

1 Onun varlnn ve kudretinin delillerinden biri de: Gn ve yerin, kendisinin buyruu ile kim olmalar, belirlenen yerde sapasalam ilerinin banda bulunmalardr. Sonra sizi yattnz yerden bir ard m, birden kabirlerinizden kverirsiniz! (Rm sresi, 30/25).

MEYVE RSALES / YEDNC MESELE ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 27

28 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

lamalarn ispat edip gsteren.. her baharda arz klas iindekiler, melek-i rad-n borusuyla ayn vaziyeti gstermesiyle nihyetsiz azameti anlalan bir salta-nat- rubbiyet, elbette ve elbette ve her hlde ve hi phe getirmez ki Onun-cu Szde isbatna binen o rahmet ve hikmet ve inyet ve adalet ve salta nat- sermediyenin gayet kat istedikleri dr- hiret ve daire-i har ve nerin alma-masyla o nihyetsiz ceml-i rahmet nihyetsiz bir irkin merhametsiz lie inklp etmesi.. ve o hadsiz keml-i hikmet, hadsiz kusurlu abesiyete ve fay dasz israf-ta dnmesi.. ve o gayet irin inyet, gayet ac ihnetlere deimesi.. ve o gayet mizanl ve hakkaniyetli adalet, gayet iddetli zulmlere kalbolmas.. ve o gayet derecede hametli ve kuvvetli saltanat- sermediye sukt etmesi ve harin gel-memesiyle btn hameti kaybolmas.. ve kemlt- rubbiyeti acz ve kusur ile lekedr olmas, hibir cihet-i imkn yok, hibir akl ihtimal vermez; yz muhl, iinde birden bulunur, daire-i imkn haricinde btl ve mmtendir.

nk nzenin ve nazdar besledii ve akl ve kalb gibi cihztla saadet-i ebediyeye ve hirette bek-y dimye itiyak hissini verdii hlde; onu ebe-d idam etmek, ne kadar gadirli bir merhametsizlik.. ve onun yalnz dimana yzer hikmetler ve faydalar takt hlde; onu dirilmemek zere btn cihz-tn ve binler faydalar bulunan istiddtn kbetsiz bir lmle faydasz, ne-ticesiz, hikmetsiz btn btn israf etmek ne derece hilf- hikmet.. ve binler vad ve ahidlerini yerine getirmemek ile h aczini ve cehlini gstermek, ne kadar o hamet-i saltanata ve o keml-i rubbiyete zttr, her zuur anlar. Bunlara kyasen, inyet ve adaleti tatbik eyle

te Hlkmzdan sorduumuz hirete dair sulimize Rahmn ve Hakm ve Adl ve Kerm ve Hkim isimleri mezkr hakikatle cevap veriyorlar, eksiz phesiz, gne gibi hireti isbat ediyorlar.

Hem madem biz gzmzle gryoruz, yle ihatal ve azametli bir haf-ziyet hkmeder ki; zhayat, her eyin ve her hdisenin ok suretlerini ve gr-d ftr vazifesinin defterini.. ve esm-y ilhiyeye kar lisn- hl ile tesbi-hatna dair sayfa-y mlini.. misal levhalarda ve ekirdeklerinde ve tohum-cuklarnda.. ve levh-i mahfzun numnecikleri olan kuva-y hfzalarnda.. ve bilhassa insann dimandaki pek byk ve pek kk ktphnesi olan kuv-ve-i hfzasnda ve sair madd ve mnev iniks aynalarnda kaydeder, yazd-rr, zaptederek muhafaza altna alr. Sonra mevsimi geldike btn o mnev yazlar madd bir tarzda da gzmze gsterip milyonlarla misaller ve deliller

ve numneler kuvvetiyle 1 yetindeki en acb bir hakikat-i 1 Hesap defterleri ald zaman (Tekvir sresi, 81/10)

hariyeyi, kudretin bir iei olan her bahar, kendi iek-i ekberinde milyarlar dil ile kinata iln eder. Ve bata nev-i insan olarak btn zhayatlar ve btn eya, fenya dmek ve ademe sukt etmek ve hilikte mahvolmak ve bata nev-i beer olarak zhayatlar, idam edilmek iin yaratlmamlar. Belki bek-ya terakki ile ve devama tasaffi ile ve sermed vazifeye istidadyla girmek iin halkolunduklarn gayet kuvvetli isbat eder.

Evet, her baharda mhede ediyoruz ki; gz mevsimi kymetinde vefat eden hadsiz nebtt, bahar harinde her bir aa, her bir kk, her bir ekir-dek, her bir tohum yetini okuyup bir manasn, bir ferdi-ni kendi diliyle, gemi senelerde grd vazifenin misalleriyle tefsir ederek o azametli hafziyete ehadet eder. 1 yetinde-ki drt muazzam hakikatleri her eyde gsterip hafziyeti zam derecede ve hari bahar kolaylnda ve katiyetinde bizlere ders verir.

Evet bu drt ismin cilveleri, en czden en kllye kadar cereyan eder-

ler. Mesel, nasl ki bu aacn menei olan bir ekirdek, 2 ismine mazha-riyetle o aacn gayet mkemmel proramn ve cadnn noksansz cihzt-n ve teekklnn btn eritini cmi bir kutucuktur ki hafziyetin azameti-ni isbat eder.

3 ismine mazhar olan meyvesi ise, ekirdekleriyle o aacn iledii btn ftr vazifelerinin fihristesini ve amellerinin listesini ve hayat- sniyesi-nin dsturlarn ihtiva eden bir sandukadr ki zam derecede hafziyete e-hadet eder.

4 ismine mazhar olan o aacn suret-i cismniyesi ise yle tensb-l ve sanatl ve ssl bir hulle, bir libas ve ayr ayr naklar ve znetler ve yal-dzl nianlar ile tezyin edilmi, gya yetmi renkli bir huri elbisesidir ki hafziyet iinde azamet-i kudret ve keml-i hikmet ve ceml-i rahmeti gzlere gsterir.

1 O, kendinden baka her eyden (msiv) mukaddem bir Evvel; her eyin encam ve nihayetine hkim, var yok yoku da var eden bir hir; vcudu varln her satr, her kelimesinde netlerden daha net, apak okunan bir Zhir; her eyin tesinde, telerin de tesinde kinat ve hdiselerin biricik mercii bir Btn; ama hem evveliyeti hem hiriyeti, hem zhiriyeti hem de btniyeti birbirinden ayr olmayan bir Evvel hir ve bir Zhir u Btndr. (Hadd sresi, 57/3)

2 Kendinden baka her eyden (msiv) mukaddem bir Evvel3 Her eyin encam ve nihayetine hkim, var yok yoku da var eden bir hir4 Vcudu varln her satr, her kelimesinde netlerden daha net, apak okunan bir Zhir

MEYVE RSALES / YEDNC MESELE ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 29

30 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

1 ismine ayna olan o aacn iindeki makinesi ise yle muntazam ve mkemmel ve muciztl bir fabrika, bir tezgh, bir kimyahne ve hibir da-l ve meyveyi ve yapra gdasz brakmayan mizanl bir kazan- erzaktr ki ha-fziyet iinde keml-i kudret ve adalet ve ceml-i rahmet ve hikmeti gne gi-bi isbat eder.

Aynen yle de kre-i arz, senev mevsimler cihetinde bir aatr. sm-i Ev-vel cilvesiyle gz mevsiminde hafziyete emanet edilen btn tohumlar ve e-kir dekler, bahar arafn giyen zemin yznn milyarlar dal, budak, meyve ve ren ve iek aan aacnn tekiltna dair ilh emirlerin mecmuacklar ve ka der den gelen dsturlarn listeleri ve geen yazn iledii vazifelerin kck sayfa-y amelleri ve defter-i hidemtdr ki; bilbedahe bir Hafz-i Zlcelli vel-ik-ramn hadsiz kudret, adalet, hikmet, rahmet ile i grdn gsteriyor.

Ve senev zemin aacnn hiri ise ikinci gzde o aacn grd btn vazifelerini ve esm-y ilhiyeye kar ettii btn ftr tesbihatlarn ve gele-cek bahar harinde nerolabilen btn sahif-i mllerini, zerrecik ve k-ck kutucuklarn iine koyup, Hafz-i Zlcellin dest-i hikmetine teslim eder. 2 ismini hadsiz dillerle kinat yznde okur.

Ve u aacn zhiri ise harin yz bin misallerini ve emrelerini gste-ren yz bin kll ve eit eit iekler ap hadsiz rahmniyet ve rezzk-yet ve rahmiyet ve kermiyet sofralarn sererek zhayatlara ziyafetler vermek-

le 3 ismini meyveleri, iekleri, taamlar saysnca lisnlaryla zikredip medh sen eder, gndz gibi 4 hakikatini gsterir.

Bu hametli aacn btn ise hadsiz ve hesaba gelmez muntazam maki-neleri ve mizanl fabrikalar keml-i dikkat ve intizamla ilettiren yle bir ka-zan ve tezghtr ki bir dirhemden bin batman taamlar piirir, alara yetitirir. Ve yle bir mizan ve dikkatle iler ki zerre kadar tesadfn karmasna bir yer brakmyor. 5 ismini zeminin i yzyle, yz bin dil ile tesbih eden baz melike gibi yz bin tarzlarda iln edip isbat eder.

Hem arz, senev hayat haysiyetiyle bir aa olduu ve o drt isim iin-de hafziyeti ve onunla hair kapsna bir anahtar yapt gibi.. aynen yle de

1 Her eyin tesinde, telerin de tesinde kinat ve hdiselerin biricik mercii bir Btn2 O, her eyin encam ve nihayetine hkim, var yok yoku da var eden bir hirdir.3 O, vcudu varln her satr, her kelimesinde netlerden daha net, apak okunan bir Zhirdir.4 Hesap defterleri ald zaman (Tekvir sresi, 81/10)5 O, her eyin tesinde, telerin de tesinde kinat ve hdiselerin biricik mercii bir Btndr.

dehr ve dnya hayat cihetiyle yine meyveleri hiret pazarna gnderilen bir muntazam aatr. Ve o drt isme yle bir mazhar, bir ayna ve hirete giden bir yol aar ki geniliini ihataya ve tabire aklmz kfi gelmiyor. Yalnz bu ka-dar deriz:

Nasl ki bir saatin saniyeleri ve dakikalar ve saatleri ve gnleri sayan haf-talk saatin milleri birbirine benzer, birbirini isbat eder. Saniyelerin hareketi-ni gren, sair arklarn hareketlerini tasdik etmeye mecbur olur. Aynen y-le de semvt ve arzn Hlk- Zlcellinin bir saat-i ekberi olan bu dnya-nn saniyelerini sayan gnler ve dakikalarn hesap eden seneler ve saatlerini gsteren asrlar ve gnlerini bildiren devirler birbirine benzer, birbirini isbat eder. Ve bu gecenin sabah ve bu kn bahar katiyetinde fn dnyann ka-ranlkl knn bk bir bahar ve sermed bir sabah geleceini hadsiz em-relerle haber verir diye, Hafz ismi ile 1 isim-leri; bizim, Hlkmzdan sorduumuz hair meselesine mezkr hakikatle ce-vap veriyorlar.

Hem madem gzmzle gryoruz ve aklmzla anlyoruz ki:

nsan, u kinat aacnn en son ve en cemiyetli meyvesi..

ve hakikat-i Muhammediye (aleyhissalt vesselm) cihetiyle ekirdek-i aslsi..

ve kinat kurnnn yet-i kbrs..

ve ism-i zam tayan yetl-krsisi..

ve kinat saraynn en mkerrem misafiri..

ve o saraydaki sair sekenelerde tasarrufa mezun en faal memuru..

ve kinat ehrinin, zemin mahallesinin bahesinde ve tarlasnda vridat ve sarfiyatna ve zer ve ekilmesine nezarete memur..

ve yzer fenler ve binler sanatlarla techiz edilmi en grltl ve mesu-liyetli nzr..

ve kinat lkesinin arz memleketinde Padiah- Ezel ve Ebedin gayet dikkat altnda bir mfettii, bir nevi halife-i arz..

1 O, kendinden baka her eyden (msiv) mukaddem bir Evvel; her eyin encam ve nihayetine hkim, var yok yoku da var eden bir hir; vcudu varln her satr, her kelimesinde netlerden daha net, apak okunan bir Zhir; her eyin tesinde, telerin de tesinde kinat ve hdiselerin biricik mercii bir Btn; ama hem evveliyeti hem hiriyeti, hem zhiriyeti hem de btniyeti birbirinden ayr olmayan bir Evvel hir ve bir Zhir u Btndr. (Hadd sresi, 57/3)

z

z

z

z

z

z

z

z

z

MEYVE RSALES / YEDNC MESELE ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 31

32 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

ve cz ve kll harekt kaydedilen bir mutasarrf..

ve sem ve arz ve cibalin kaldrmasndan ekindikleri emanet-i kbr-y omuzuna alan..

ve nne iki acb yol alan, bir yolda zhayatn en bedbaht ve dierin-de en bahtiyar..

ok geni bir ubdiyetle mkellef bir abd-i kll..ve kinat Sultannn ism-i zamna mazhar ve btn esmsna en c-

mi bir aynas..

ve hitbt- sbhniyesine ve konumalarna en anlayl bir muhatab- hss..

ve kinatn zhayatlar iinde en ziyade ihtiyals.. ve hadsiz fakryla ve aczi ile beraber hadsiz maksatlar ve arzular ve nihyetsiz dmanlar ve onu inciten zararl eyleri bulunan bir bare zhayat..

ve istidatca en zengini..

ve lezzet-i hayat cihetinde en mteellimi ve lezzetleri, dehetli elemler-le lde..

ve bekya en ziyade mtak ve muhta ve en ok lyk ve mstehak ve devam ve saadet-i ebediyeyi hadsiz dualarla isteyen ve yalvaran.. ve btn dnya lezzetleri ona verilse, onun bekya kar arzusunu tatmin etmeyen ve ona ihsanlar eden Zt peresti derecesinde seven ve sevdiren ve sevilen ok harika bir mucize-i kudret-i samedniye ve bir acbe-i hilkat..

ve kinat iine alan ve ebede gitmek iin yaratldna btn cihzt- insaniyesi ehadet eden

Byle yirmi, kll hakikatler ile Cenb- Hakkn Hak ismine balanan.. ve en kk zhayatn en cz ihtiyacn gren ve niyazn iiten ve fiilen ce-vap veren Hafz-i Zlcellin, Hafz ismiyle mtemdiyen amelleri kaydedi-len.. ve kinat alkadar edecek efalleri o ismin ktibn-i kiramlaryla yazlan.. ve her eyden ziyade o ismin nazar- dikkatine mazhar bulunan bu insanlar, elbette ve elbette ve her hlde ve hibir phe getirmez ki; bu yirmi hakika-tin hkmyle insanlar iin bir har ve ner olacak.. ve Hak ismiyle evvelki hiz-metlerinin mkfatn ve kusurtnn mcztn ekecek.. ve Hafz ismiyle cz -kll kayd altna alnan her amelinden muhasebe ve sorguya ekilecek.. ve dr- bekda saadet-i ebediye ziyafetghnn ve ekvet-i dime hapish-nesinin kaplar alacak.. ve bu lemde ok tifelere kumandanlk yapan ve

z

z

z

z

z

z

z

z

z

z

z

karan ve bazen kartran bir zabit, topraa girip her amelinden sul olun-mamak ve uyandrlmamak zere yatp saklanmayacaktr.

Yoksa, sinein sesini iitip hakk- hayatn vermekle fiilen cevap verdii hl de; gk grlts kuvvetinde bekya ait hadsiz hukuk-u insaniyenin mez-kr yirmi hakikatler lisnlar ile edilen ve ar ve feri nlatan dualarn iitme-mek ve o hadsiz hukuku zyi etmek.. ve sinek kanadnn intizam ehadetiyle si nek kanad kadar israf etmeyen bir hikmet, btn o hakikatlerin balandk-lar insan istiddt ve ebede uzanan emelleri ve arzular ve o istidat ve arzu-lar besleyen kinatn pek ok rbtalarn ve hakikatlerini btn btn israf et-mek, yle bir hakszlktr ve imkn haricinde ve zlimne bir irkinliktir ki Hak ve Hafz ve Hakm ve Ceml ve Rahm isimlerine ehadet eden btn mevcu-dt onu reddeder. Yz derece muhl ve bin vecihle mmtenidir derler.

te biz Hlkmzdan hare dair sorduumuz sule Hak, Hafz, Hakm, Ceml, Rahm isimleri cevap verip derler:

Biz, hak ve hakikat olduumuz gibi ve hem bize ehadet eden mev-cudtn tahakkuku misill, hair haktr ve muhakkaktr.

Hem madem Daha yazacaktm, fakat gne gibi mlm olmasndan ksa kestim.

te, gemi misallerde ve mademlerdeki maddelere kyasen Cenb- Hakkn yz, belki bin esmsnn kinata bakan isimlerinin her birisi, nasl ki mevcudttaki ayna ve cilveleriyle msemmsn bedhetle isbat eder; aynen yle de hari ve dr- hireti de gsterirler ve katiyetle isbat ederler.

Hem nasl Hlkmzdan sorduumuz sulimize, o Rabbimiz btn fer-manlaryla ve nzil ettii btn kitaplaryla ve msemm olduu ekser isimle-riyle bize kuds ve kat cevap veriyor; aynen yle de melikeleriyle ve onla-rn diliyle daha baka bir tarzda dedirir:

Sizin, zaman- demden beri hem ruhanlerle, hem bizimle grmeni-zin yzer tevtr kuvvetinde hdiseleri var ve bizim ve ruhanlerin vcdlar-na ve ubdiyetlerine dellet eden hadsiz emre ve deliller var. Ve biz, hiret salonlarnda ve baz dairelerinde gezdiimizi, birbirimize mutabk olarak sizin kumandanlarnz ile grtmz zaman sylemiiz ve dima da sylyo-ruz. Elbette bu gezdiimiz bk ve mkemmel salonlar ve bu salonlarn arka-larnda tefri ve tezyin edilmi olan saraylar ve menziller, hi phemiz yoktur ki gayet ehemmiyetli misafirleri o yerlerde iskn etmek zere bekliyorlar. Size kat beyan ediyoruz. diye sulimize cevap veriyorlar.

MEYVE RSALES / YEDNC MESELE ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 33

34 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA

Hem madem Hlkmz, bize en byk muallim ve en mkemmel stad ve armaz ve artmaz en doru rehber olarak Muhammed-i Arab (aley-hissalt vesselm) tayin etmi ve en son eli olarak gndermi. Biz dahi, ilmel-yakn mertebesinden aynelyakn ve hakkalyakn mertebelerine terakki ve te-kemml etmek zere her eyden evvel bu stadmzdan, Hlkmzdan sor-duumuz suli sormaklmz lzm geliyor. nk o Zt, Hlkmz tarfndan her biri birer niane-i tasdik olan bin muciztyla Kurnn bir mucizesi olarak Kurnn hak ve kelmullah olduunu isbat ettii gibi; Kurn dahi krk nevi icz ile o Ztn bir mucizesi olup, Onun doru ve Reslullah olduunu isbat ederek ikisi beraber; biri, lem-i ehadet lisn (btn hayatnda, btn enbi-y ve evliyann tasdikleri altnda) dieri, lem-i gayb lisn (btn semv fer-manlarn ve kinat hakikatlerinin tasdikleri iinde) binler ytyla iddia ve is-bat ettikleri hakikat-i hariye, elbette gne ve gndz gibi bir katiyettedir.

Evet, hair gibi en acb ve en dehetli ve tavr- akln haricinde bir mese-le, ancak ve ancak byle harika iki stadn dersleriyle halledilir, anlalr.

Eski zaman peygamberleri mmetlerine Kurn gibi izahat vermedikle-rinin sebebi, o devirler beerin bedeviyet ve tufliyet devri olmasdr. btid derslerde izah az olur.

Elhsl: Madem Cenb- Hakkn ekser isimleri hireti iktiza edip ister-ler; elbette o isimlere dellet eden btn hccetler, bir cihette hiretin tahak-kukuna dahi dellet ederler.

Ve madem melikeler hiretin ve lem-i beknn dairelerini grdklerini haber veriyorlar; elbette, melike ve ruhlarn ve ruhaniytn vcd ve ubdiyet-lerine ehadet eden deliller, dolaysyla hiretin vcduna dahi dellet ederler.

Ve madem Muhammed (aleyhissalt vesselm)n btn hayatnda vahdani-yetten sonra en dim dvs ve mddeas ve esas, hirettir; elbette o Ztn nbvvetine ve sdkna dellet eden btn mucizeleri ve hccetleri, bir ci-hette, dolaysyla hiretin tahakkukuna ve geleceine ehadet ederler.

Ve madem Kurnn drtten birisi hair ve hirettir ve bin ytyla onun isbatna alr ve onu haber verir; elbette Kurnn hakkaniyetine ehadet ve dellet eden btn hccetleri ve delilleri ve burhanlar, dolaysyla hiretin vcduna ve tahakkukuna ve almasna dahi dellet ve ehadet ederler.

te bak, bu rkn- iman, ne kadar kuvvetli ve kat olduunu gr!..

Sekizinci Meselenin Bir HlsasYedincide hari, ok makamttan soracaktk. Fakat, Hlkmzn isimle-

riyle verdii cevap o derece kuvvetli yakn ve kanaat verdi ki daha baka sor-gulara ihtiya brakmadndan orada ksa kestik. imdi bu meselede hiret imannn hem hiretin saadetine, hem dnya saadetine dair temin ettii fay-dalar ve neticelerinden yzden biri hlsa edilecek. Saadet-i uhreviyeye ait ksm Kurn- Mucizl-Beyann izahat, daha hibir beyana ihtiya brak-mam; onu, ona havale ederek ve saadet-i dnyeviyeye ait ksm izah cihe-tini Risale-i Nura brakp yalnz ksa bir hlsa ile insann hayat- ahsiye ve hayat- itimaiyesine ait yzer neticelerinden -drt tanesini beyan ederiz.

Birincisi

nsan, sair hayvanta muhalif olarak hnesiyle alkadar olduu misill dnya ile alkadardr.. ve akribiyle mnasebettar olduu gibi nev-i beer ile de cidd ve ftr mnasebettardr. Ve dnyada muvakkat beksn arzulad- gibi bir dr- ebedde beksn ak derecesinde arzuluyor. Ve midesinin g-da ihtiyacn temin etmeye alt gibi dnya kadar geni belki ebede kadar uzanan sofralar ve gdalar, akl ve kalb ve ruh ve insaniyet mideleri iin teda-rik etmeye ftraten mecburdur, abalyor. Ve yle arzular ve matlaplar var ki, ebed saadetten baka hibir ey onlar tatmin etmiyor. Hatta Onuncu Szde iaret edildii gibi, bir zaman kklmde hayalimden sordum: Sana bir milyon sene mr ve dnya saltanat verilmesini, fakat sonra ademe ve hilie dmesini mi istersin? Yoksa bk, fakat di ve meakkatli bir vcdu mu istersin? dedim. Baktm, ikincisini arzulayp birincisinden Ah! ekti. Cehennem de olsa bek isterim! dedi.

te, madem mahiyet-i insaniyenin bir hizmetkr olan kuvve-i hayali-yeyi bu dnya lezzetleri tatmin etmiyor; elbette gayet cmi mahiyet-i insani-ye, ebediyetle ftraten alkadardr. te bu hadsiz arzu ve emellere bal ol-duu hlde; sermayesi bir cz cz- ihtiyr ve fakr- mutlak bir insana, hi-rete iman ne derece kuvvetli ve kfi ve vfi bir hazine, bir medar- saadet ve lezzet, bir medar- istimdat, bir merc ve dnyann hadsiz gamlarna kar bir medar- teselli olduu yle bir meyve ve faydadr ki onu kazanmak yolunda dnya hayatn feda etse, yine ucuzdur.

36 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- AS-YI MUSA