BTT 02 Dış Donanım Birimleri 481BB0090

8/3/2019 BTT 02 D Donanm Birimleri 481BB0090

1/77

T.C.

MLL ETM BAKANLII

BLMTEKNOLOJLER

DI DONANIM BRMLER481BB0090

Ankara, 2011


2/77

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereveretim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarakrencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renmemateryalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.


3/77

i

AIKLAMALAR................................................................................................................... iiiGR ....................................................................................................................................... 1RENME FAALYET1 .................................................................................................... 31. DI DONANIM BRMLER .............................................................................................. 3

1.1. Giri Birimleri ............................................................................................................... 31.1.1. Klavye .................................................................................................................... 31.1.2. Fare ........................................................................................................................ 5

UYGULAMA FAALYET ................................................................................................ 9LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 11

RENME FAALYET2 .................................................................................................. 122. GRNTLEME BRMLER ........................................................................................ 12

2.1. Monitr....................................................................................................................... 122.1.1. Monitr eitleri .................................................................................................. 132.1.2. Monitr Balantlar ............................................................................................ 192.1.3. Monitrlerle lgili Temel Kavramlar................................................................... 19

2.2. Projeksiyon Cihazlar .................................................................................................. 222.2.1. Projeksiyon Cihaz eitleri ................................................................................ 232.2.2. Projeksiyon Cihaznn Balantlar ...................................................................... 252.2.3. Projeksiyon Cihaz ile lgili Temel Kavramlar.................................................... 26

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 27LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 29

RENME FAALYET3 .................................................................................................. 313. YAZICI (PRINTER) .......................................................................................................... 31

3.1. Yazc eitleri............................................................................................................ 313.1.1. Nokta Vurulu (Dot Matrix) Yazclar................................................................ 323.1.2. Mrekkep Pskrtmeli (Ink Jet) Yazclar.......................................................... 323.1.3. Lazer Yazclar.................................................................................................... 33

3.2. Yazclarn Balantlar ............................................................................................... 343.3. Yazclarla lgili Temel Kavramlar............................................................................. 34UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 35LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 37

RENME FAALYET4 .................................................................................................. 394. GRNT LEME CHAZLARI................................................................................... 39

4.1. Tarayc (Scanner)....................................................................................................... 394.1.1. Tarayc eitleri ................................................................................................. 404.1.2. Tarayclarn Balantlar..................................................................................... 404.1.3. Tarayclarlalgili Temel Kavramlar................................................................... 41

4.2. Kameralar .................................................................................................................... 414.2.1. Dijital Kameralar ................................................................................................. 414.2.2. Dijital Video Kameralar ...................................................................................... 444.2.3. Bilgisayar Kameras (Webcam)........................................................................... 45


RENME FAALYET5 .................................................................................................. 52

NDEKLER


4/77

ii

5. DI DONANIM BRMNDE DSK SRCLER ....................................................... 525.1. hafza Kartlar ............................................................................................................. 52

5.1.1. Hafza Kart eitleri ........................................................................................... 535.1.2. Kart Adaptrleri................................................................................................... 565.1.3. Hafza Kartlar ile lgili Temel Kavramlar.......................................................... 56

5.2. Kart Okuyucular .......................................................................................................... 575.2.1. Kart Okuyucu eitleri ........................................................................................ 575.2.2. Kart Okuyucular ile lgili Temel Kavramlar....................................................... 58

5.3. Flash Bellekler ............................................................................................................ 595.3.1. Flash Belleklerin Yaps ve almas ................................................................. 595.3.2. Flash Belleklerle lgili Temel Kavramlar............................................................ 60


MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 65CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 69KAYNAKA ......................................................................................................................... 71


5/77

iii

AIKLAMALARKOD 481BB0090

ALAN Biliim Teknolojileri

DAL/MESLEK Alan Ortak

MODLN ADI D Donanm Birimleri

MODLN TANIMIBilgisayarlarda kullanlan d donanm birimleri ilgili

bilgi veren renme materyalidir.

SRE 40/24

N KOUL D donanm birimlerinin balantsn yapmak

YETERLKDdonanm birimlerininbilgisayar ile balantlarngerekletirmek

MODLN AMACI

Genel AmaBu modl ile gerekli ortam salandnda,d donanm

birimlerinin balantsn hatasz olarak yapabileceksiniz.Amalar1. Klavye, fare ve g kablosunu balayabileceksiniz.2. Grntleme birimlerinin balantsn

yapabileceksiniz.

3.

Yazclarn balantsn yapabileceksiniz.4. Grnt ileme cihazlarnn balantlarnyapabileceksiniz.

ETM RETMORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam:Statik elektrikten arndrlm ortamDonanm:Montaj tamamlanm bilgisayar kasas,klavye, fare,projeksiyon cihaz, yazc, tarayc, kamera

LME VEDEERLENDRME

Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonraverilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.retmen modl sonunda lme arac (oktan semelitest, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve

becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

AIKLAMALAR


6/77

iv


7/77

1

GRSevgili renci,

Gnmz bilgisayar teknolojisi ierisinde hem d donanm birimlerinin eidiartmakta hem de mevcut d donanm birimlerinin gerek hz, gerek ilevsellik gibi pek okzelliklerinde gelimeler meydana gelmektedir.

D donanm birimleri denilince aklmza ilk gelen monitr, klavye, fare gibi birimlerin dnda artk gnmz teknolojisinde haric dvd yazc, haric hard disk, kartokuyucu gibi yeni nesil d donanm birimleri de kullanlmaktadr. Bu modlde artk standart

hle gelmi d donanm birimlerinin yannda yeni nesil d donanm birimlerine de yervereceiz. Bu modln sonunda d donanm birimlerinin bilgisayara nasl balanmasgerektii, alma teknolojileri gibi temel bilgilere sahip olacaksnz. Ayrca bu modlaraclyla edindiiniz bilgiler, sizlerin d donanm birimlerinin gelecekteki gelimelerihakknda fikir yrtmenize yardmc olacaktr

GR


8/77

2


9/77

3

RENME FAALYET1

Bu renme faaliyetinde genel adyla giri birimleri olarak adlandrlan klavye ilefarenin niteliklerinin yannda, temel zelliklerini ve alma prensiplerini reneceksiniz.

Klavye ve fare eitleri ile bunlarn bilgisayarlara hangi portlar zerindenbalandklarn aratrnz. Ayn birimi farkl portlar zerinden baladmzda

hz ve performans farkllklar olumakta mdr? Sorgulaynz. Edindiiniz

btn aratrma sonularnz raporlayp snfa sununuz ve tartnz.

1. DIDONANIM BRMLER

Bilgisayarn dorudan bir paras olmayan ancak bilgisayara daha sonradan eitliportlar vastasyla balanan cihazlara d donanm birimleri ismini veriyoruz. Klavye, fare,monitr, yazc, kart okuyucu gibi donanm birimlerini d donanm birimlerine rnek olarakverebiliriz.

1.1. Giri Birimleri

1.1.1. Klavye

eitli menlere erimek, yaz yazmak, ksa yol tularn kullanmak ve onaykutularnda seim yapmak gibi amalarla kullanlan klavye, bilgisayar tarihinin en eski

donanm gelerinden biridir. yle kibilgisayarlarda kullanm kolayl salayan fare henzicat edilmemikenklavyeler tek balarna veri girii yapmak amacyla kullanlmaktayd.

1.1.1.1 Klavyenin Yaps ve almas

Klavye anahtarlama teknolojisini kullanan yapya sahiptir. Klavye zerinde her bir tu,aslnda birer elektriksel anahtardr. Tular, matris dzeninde satr ve stunlara yaylmanahtar dzenine sahiptir. Bu anahtarlar kapasitif, mekanik ve kauuk yapda olabilir.Bunlardan en ok kullanlan ve ekonomik olan kauuk yaplardr. Kauuk yapnn altndakarbon malzeme iletkenlii salamak zere kullanlr. Her bir anahtarn altnda ksa devreyeak iletken yap vardr. Tua basldnda karbon malzeme aa doru hareket ederek

ARATIRMA

RENME FAALYET1

AMA


10/77

4

matris yapy ksa devre yapar. Tu brakldnda ise kauuk malzeme eski hlini alarak

karbon iletken yap, iletken telleri brakarak ksa devre bozulur.

ekil 1.1: Kauuk yapya sahipanahtarn alma prensibi

Bu ksa devre matris yapda baz kollardan akm geiine neden olacak ve bu akm

klavye devresi tarafndan alglanacaktr. Klavye devresi kk bir bilgisayar gibi davranaraktuun basld konuma ait kodlar sahip olduu hafzadan (ROM) bularak PS/2 arayzzerinden bilgisayara gnderir. Bu hafza, tulara karlk gelen kodlar (character map)tutar. Klavyeler, tua basldnda bilgisayara kod gnderirken brakldklarnda da farkl birkodu benzer ekilde bilgisayara gnderirler.

Resim1.1: Klavye devresi

1.1.1.2. Klavye eitleri

Q ve F olmak zere iki eit klavye vardr. Farklar, sadece harflerin yerlerinindeiikliidir. Klavyenin en sol stndeki karakter ne ise (F ya da Q) klavye ona greisimlendirilir.

Resim 1.2: Klavyenin i ve d yaps

Q klavye her ne kadar lkemizde daha yaygn olarak kullanlsa da F klavye Trkekelimelerin yazmna daha uygun olarak tasarlanmtr.

1.1.1.3. Klavye Balantlar


11/77

5

Klavyenin kasaya balanaca portu gsterir. Klavyeler,PS/2 ve USB olmak zere iki

balant noktas zerinden bilgisayara balanr.

Resim 1.3: Klavye balant noktalar ve dnm adaptrleriDntrcler yardmyla USB ve PS/2 balant noktalar arasnda dnm

yaplarak balant yaplabilir.

Bunlardan baka kablosuz klavye tipleri vardr. Bu tip sistemleri kurmak iin klavyeyeverici, porta ise alc taklr. Kzl tesi (IR) kla alanlar ve radyo dalgalar (RF) ilealanlar diye iki grupta toplanabilir. IR klavyede alc ve verici birbirinigrmek zorundaama RF klavyelerde bu zorunluluk yoktur. Kablosuz klavyeler almas iin pile gereksinimduyar.

Resim 1.4: Kablosuz klavye

1.1.2. Fare

Grafik ekranda imleci (cursor) istenen konuma getirmek ve komutlar vermek iinkullanlan donanmbirimidir. Standart olarak bir farede adet dme (sol, orta, sa)bulunur. Optik, lazer ve mekanik (toplu) eitleri vardr. Optik ve lazer fareler alt taraftankrmzms bir k yayar. Mekanik eit ise altta dnen ar bir topa sahiptir ve abucaktozlanarak hareketi engelleyici kirler yatay ve deyde dnebilen disk millerineyapabilmektedir.


12/77

6

Resim 1.5: Fare ve temel bileenleri

Farenin sol tuuyla genellikle ift tklama, bir dosyay tutup srkleme ve menseeneklerini iaretleme gibi faaliyetleri gerekletirirken sa tuu kullanarak da iletimsisteminin veya programlarn sa tu ierik menlerini aabilirsiniz. Kaydrma tekeri ilesayfalarda yukar veya aa doru hareket edebilirsiniz.

1.1.2.1. Farenin Yaps ve almas

Fareler yap olarak ikiye ayrlr:

Mekanik farelerBu tip farelerde yatay ve dey kaydrcya serbest dnebilen topunsrtnmesi ile fare

hareketi alglanr. Kaydrclar zerinde delikler bulunan disklere sahiptir. Disklerin nndeve arkasnda optik (IR) alc ve vericiler vardr. Topun hareketi ile dnen disk, vericininyayd n alcya ularken kesikli olmasn salayacaktr. Alcnn k ald anlarsaylarak farenin hangi eksende ne kadar ilerledii hesaplanarak bilgisayara gnderilir.

Resim 1.6: Mekanik farenin iten ve dtan grnm


13/77

7

Optik ve lazer fareBunlar kendi aralarnda benzer yapya sahiptir, sadece aydnlatma farkldr. Optik

fareler aydnlatma iin LED kullanrken lazer fareler lazer nn kullanr. Lazer,yzeydeki daha fazla ayrnty gsterebilme kabiliyetine sahiptir. Farenin hareket ettiiyzeyden alnan grntler ilenerek DSP (digital signal processing) devreleri yardmylahangi ynde hareket ettii saptanr. Yzeyden alnan her bir resim iaret ileyiciyegnderilir. aret ileyici devre, farenin hareket hzna ve ynne, resimleri karlatrarakkarar verir.

Resim 1.7: Optik farenin i yaps

Kablosuz (wireless) fareBu tip sistemleri kurmak iin klavyeye verici, porta ise alc taklr. Kzl tesi (IR)

kla alanlar ve radyo dalgalar (RF) ile alanlar diye iki grupta toplanabilir. IRklavyede alc ve verici birbirini grmek zorunda ama RF klavyelerde bu zorunluluk yoktur.

Resim 1.8: Kablosuz fare ve ek bileeni


14/77

8

1.1.2.2. Fare eitleri

Fareleri alma ekillerine gre mekanik ve optik olmak zere ikiye ayrabiliriz.

Resim 1.9: Optik ve mekanik farenin alttan grn

Mekanik fareler:Fare hareketini alglamak iin farenin alt ksmnda bulunanbir top kullanlr. Zamanla bu topun kirlenmesindendolay farenin hareketlerialglamas yavalayaca iin temiz tutulmaldr.

Optik ve lazer fare: Fare hareketini alglamak iin top yerine optik farelerdeLED , lazer farelerde ise lazer n kullanlr. Bu nedenle hem kirlenmeolay ile karlalmaz hem de fare hareketleri daha duyarl bir ekilde alglanr.Lazer farelerde kullanlan lazer sayesinde daha yksek znrlklhareket alglama salanr.

Fareleri balant ekillerine gre kablolu ve kablosuz olmak zere ikiyeayrabiliriz.

Kablolu fare: Fare ile bilgisayar arasndaki balant bir kablo vastas ilesalanr.

Kablosuz (wireless) fare: Fare ile bilgisayar arasndaki balant kablosuzvericiler ile salanr. Kablosuz fareler, bilgisayara dorudan balanmamasnedeniyle uzaktan kullanlabilirlik ve portatiflik salar. Kablosuz fareler,almas iin pile gereksinim duyar.

1.1.2.3. Fare Balantlar

Farenin kasaya balanaca portu gsterir. Fare, PS/2 ve USB olmak zere ikibalant noktas zerinden bilgisayara balanr.

Resim 1.10: Fare, balant noktalar ve dnm adaptrleri

Dntrcler yardmyla USB ve PS/2 balant noktalar arasnda dnm

yaplarak balant yaplabilir.


15/77

9

UYGULAMA FAALYET

Klavye ile farenin bilgisayar balantlarn kurarak bunlar altrnz.

lem Basamaklar neriler

1. Evinizde veya okulunuzda bulunan birbilgisayarn klavye ve faresini takl olduuportlardan karnz.

Elektrik balantsnn olmadndanemin olunuz.

2. Sktnz klavye ve farenin hangi tipteolduunu kontrol ederek uygun porta

taknz.

Eer fare ya da klavye PS/2 ise fare veklavye portunu kartrmamaya dikkat

ediniz. Konnektrleri porta takarkenpinlerini bkmemeye zen gsteriniz.

3. Bilgisayarn 220 V besleme kablosunutakarak bilgisayar anz.

retmeninize veya daha nceden builemi yapm olan bir kiiye balantnzkontrol ettiriniz.

4. almayan bir donanmn olup olmadnkontrol ediniz.

almayan bir donanm varsa ilembasamaklarn batan tekrar ediniz.Takldnz bir konuda bilgi sayfalarntekrar okuyunuz.

UYGULAMA FAALYET


16/77

10

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iinEvet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizideerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1 Klavye ve fareyi bulunduu portlardan sktnz m?2 Bilgisayarn 220 V besleme kablosunu sktnz m?3 Sktnz klavye ve fareyi uygun portlarna taktnz m?4 Bilgisayarn 220 V besleme kablosunu taktnz m?

5 Taktnz klavye vefare donanmlar doru alt m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.


17/77

11

LME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi sadece giri donanmdr?A)Ses kartB)Klavye

C)YazcD)Ekran

2. Aadakilerden hangisi klavye ve farenin takld portlardan biridir?A)Paralel port

B)DVIC)C)PS/2

D)Line in

3. Aadaki bilgilerden hangisi yanltr?A)RF klavyede alc ve verici birbirini grmek zorundadr.B)Kablosuz klavyelerde, klavyeye verici, porta ise alc taklr.C)Kablosuz klavyeler almak iin bir pile ihtiya duyarlar.D)USB ve PS/2 balant noktalar arasnda dnm yaplarak balant yaplabilir.

4. Mekanik fareler iin aadakilerden hangisi yanltr?

A)Yatay ve dey kaydrcya serbest dnebilen topun srtnmesi ile fare hareketialglanr.

B)Kaydrclar zerinde delikler bulunan disklere sahiptir.C)Disklerin nnde ve arkasnda optik(IR) alc ve vericiler vardr.D)Yzeyden alnan her bir resim iaret ileyiciye gnderilir.

5. Optik ve lazer fareler iin aadakilerden hangisi dorudur?A)Disklerin nnde ve arkasnda optik(IR) alc ve vericiler vardr.B)DSP devreleri bilgisayarlarla fare arasndaki balanty salar.C)Yalnzca USB porta taklrlar.D)Lazer nn kullanan fareler, yzeydeki daha fazla ayrnty gsterebilme

kabiliyetine sahiptir.

DEERLENDRME

Cevaplarnz modl sonunda bulunan cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevapverdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geridnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetinegeiniz.

LME VE DEERLENDRME


18/77

12

RENME FAALYET2

Bu renme faaliyetinde genel adyla grntleme birimleri olarak adlandrlanmonitr ve projeksiyon cihazlarnn niteliklerinin yannda, temel zelliklerini ve alma

prensiplerini reneceksiniz.

Monitrlerin eitlerini ve hangilerinin zellikle bilgisayar monitr olarakkullanlp hangilerinin ayn zamanda televizyon olarak kullanldklarn aratrnz.

Projeksiyon eitlerini ve projeksiyonlarda grnt kalitesine etki eden etkenleri

aratrp sorgulaynz. Edindiiniz btn aratrma sonularnz raporlayp snfa

sununuz ve tartnz.

2. GRNTLEME BRMLER2.1. Monitr

Monitr, bilgisayar ierisindeki bilgilerin kullancya aktarlmas amacyla kullanlr.

Resim 2.1: Solda CRT Monitr, Sada LCD Monitr

ARATIRMA

RENME FAALYET2

AMA


19/77

13

2.1.1. Monitr eitleri

Monitrler yaplarna gre CRT (Cathode Ray Tube), LCD (Liquid Crystal Display),plazma ve LED olmak zere 4e ayrlr. Bilgisayar monitrlerinde genellikle CRT ve LCDekranlar kullanlrken Plazma ve LED ekranlar daha ok televizyon ekran olarakkullanlmaktadr. Ancak zellikle yeni retilen laptop modellerinde LED ekranlar dakullanlmaktadr.

CRT (cathode ray tube) monitrler:Kk boyutlarda binlerce krmz, yeil ve mavi fosfor kapl tabakadan oluan bir

ekrana, elektron demetinin arptrlmasyla grnt oluturulur. Elektron demeti fosfortabakaya arpmadan nce ince metal bir maskeden (shadow mask veya aperture grill)

geirilir. Ama elektronlar ayn noktaya odaklamak ve babo elektronlarnekran zerindegrnty bozmalarn engellemektir. Shadow mask, kk deliklerden oluan ekildeki incefilm tabakadr. reticiler tarafndan shadow mask a rakip olarak karlm maskeyntemidir. Dey dorultuda kk tellerden oluur.

Burada daha az bozulma olmaktadr. Birok aperture gril ekran dz(flat) eklindedir.Aadaki ekilde CRT monitrlerin alma prensibi gsterilmektedir.

ekil 2.1: CRT iyaps ve bileenleri

LCD (liquid crystal display):LCD ekran, plastik bir tabaka iindeki sv kristalin yanstmas ilkesi ile alr.

LCD ekranlarda kullanlan sv kristaller, gerilim uygulandnda dz biimde sralanr.


20/77

14

Gerilim verilmediinde ise sv kristallerin en st tabakas ile en alt tabaka, 90 derece

kvrlm ekilde dizilmitir. Bu duruma twisted nematics (TN) denir. TN durumdaki svkristaller ierisinden geen k, polarizatr ierisinden geebilir. Polarizatrn grevikendisine gelen duruma (yatay veya dikey) gre geirmek veya absorbe etmektir.ekilde a polarizatr dikey, b polarizatr de yatay k demetlerini geirmektedir.Elektrotlara gerilim uygulandnda ise TN yap bozularak dikey k demeti yatay formagirmediinden polarizatr zerinden kar tarafa geemeyecektir.

ekil 2.2. LCD ekranlarn bir piksel iin alma ekli

Baz LCD ekranlarda hareketli grntler bulanktr. Bu durumda ekran tepki sresinemlidir.

Plazma ekranlar:CRT monitrlerin almasna benzer bir yntem kullanrlar. ki cam arasnda dzgn

dalm, ierisinde xenon ve neon gazlarnn bulunduu binlerce fosfor kapl hcrelervardr. Elektrotlarn farkl gerilimle arj edilmeleriyle hcre ierisine, iyonize edilmi gazzerinden akm girii olur. Bu akm UV fotonlarnn olumasna neden olan, yksek hzasahip ykl parack hareketine neden olur. UV fotonlar fosfor tabakaya arparak fosforatomlarn yksek enerji ile ykler. Bu enerji atomlarn snmasna neden olur. Sonrasndaise atomlar grlebilir sahip olduu enerjiyi, k fotonu eklinde ortama yayar.


21/77

15

ekil 2.3: Plazma ekran iyaps

LED ekranlar:LED ekranlar aslnda LCD ekran olarak da dnlebilir. Light-emitting dioedes

(LEDs) olarak da bilinen LED ekranlar arkadan aydnlatmal bir LCD ekrandr.

Resim 2.2: LED ekran

LED TVlerdeki byk yenilik aslnda ekran teknolojisinde ya da grnt sinyaliniileten elektronik ekipmanlarda deil, arka aydnlatma sisteminde gereklemitir.


22/77

16

Resim 2.3: LED ekran yaps

LED TVlerde, LCD ekranlarda arka aydnlatma olarak kullanlan floresan lambayerine bir dizi LED (light-emitting dioede / k yayan diyot) kullanlr. Ekrandaki grntyoluturan her bir piksel iin k, bu LEDler araclyla gnderilir. Bu nedenle de daha netve aydnlk bir grnt sunmaktadr.

LED TVlerde arka aydnlatma olarak kullanlan LEDlerin bulunduklar yerlere greLED TVlerin ikiye ayrldn syleyebiliriz. Bunlar dorudan aydnlatma ve kenardanaydnlatma olarak bilinir.

Her iki teknolojinin de kendisine zel avantajlar bulunur. Dorudan aydnlatmakullanldnda ok yksek kontrast oranlarna ulalabiliyorken kenardan aydnlatmateknolojisinde de ok ince tasarmlar yapabilmek mmkndr.

Dorudan aydnlatma teknolojisini kullanan LED TVlerde kullanlan LED says ve

kontrol ettikleri blgenin bykl, grnt kalitesini dorudan etkiler. Kenardanaydnlatma teknolojisi maliyetleri drd iin bu teknolojiyi kullanan LED TVlerinfiyat daha uygundur.

Sonuta her iki aydnlatma teknolojisi de standart LCD TVlerin ok stnde birgrntleme performans ve enerji tasarrufu sunar.

2.1.1.1. Ekranlarn birbiri ile karlatrmas:

CRT ekranlarn en byk dezavantajlar kaplad alan, gzleri fazla yormas veharcad gtr. Bu gibi dezavantajlarndan dolay ekran boyutlar artrlmak istendiinde

CRT monitrler hi de iyi seim olmayacaktr.


23/77

17

LCD ekranlarn CRT ekranlara gre avantajlarn u ekildesralayabiliriz: CRT ekranlara gre daha parlak ve yksek znrlkte grnt sunar. LCD ekranlarda ekrann nokta aralklarn gremezsiniz. LCD televizyonlar gz yormazlar, aksine odaklama sorunu olmadndan

daha keskin ve net grnt sunarlar.

LCD ekranlarn dezavantajlarnise u ekilde sralayabiliriz: zleme alar dardr. En iyi izleme as iin tam kardan bakmak

gerekir. Yan alardan bakldnda renkler deiir, siyah ksmlarparlama yapar.

Gerek kontrast oranlar dktr. Bu nedenle beyaz ve siyah arasndakirenk geileri iyi deildir.

Siyah rengi hibir zaman tam siyah olarak gstermezler. Grntydetayl gstermez. Bu yzden karanlkta geen filmleri izlemek keyifvermez.

Hareketli grntlerde hareket eden ksmda netliin bozulmas sorunuile karlalabilir.

Plazmalara oranla ok daha az renk tonu verir. Tam insan ten renginiyakalayamamas gibi.

Yksek kl ortamlarda ekran yansma yapabilir. Plazma ekranlarn avantajlarn u ekilde sralayabiliriz:

Snrsz izleme as vardr. Yan alardan dahi mkemmel netlikteizleme imkn sunar.

LCD ve LED ekranlarda olmayan, gerek kontrast oranna sahiptir.Gerek siyah renkler,ok detayl grnt gibi.

LCD ve LED ekranlardan daha fazla renk saysna sahiptir. Hareketli sahnelerde anlk resim yenileme ve tepki sresiyle LED ve

LCD Tvlerden 1000 kat daha hzldr. Ortam nda ve gneli havalarda LCD ve Led TVlerden ok dahi iyi

grnt verirler. 600 Hze varangrnt yenileme hzna sahiptir (Led ve Lcd TVlerde

maksimum yapay olarak 200 Hzdir.). Tepki sresi 0,001 (Led ve Lcd TVlerden 1000 kat daha hzl grnt

oluturma)dir. Bu nedenle hareketli grntlerde asla bulanklamaolmaz. Bilgisayar oyunu merakllar iin en iyi seim plazma TVlerdir.

Parlaklk plazma ekranlarda 1.500 cd/m iken Led ve Lcd Tvlerde 500cd/mcivarndadr.

Plazma ekranlarn dezavantajlarnise u ekilde sralayabiliriz: G tketimleri dier ekran trlerine gre daha yksektir. Kullanm mrleri LCD ekranlara gre daha dktr.


24/77

18

Plazma ekranlarda, ekrandaki grnt sabit kaldnda fosformaddesindeoluan iyon etkisi plazmann parlaklk mrn azaltr. Bunu nlemek iinalnan ISM adndaki koruyucu nlem ile sabit bir grnt ekrana uzun sre yansdnda aktifleerek ekran parlakln kademe kademedryor. Bu ilem devam ederse 10 dakika iinde ekran parlakl yaryarya dyor. Ancak ilem yava gerekletii iin gz bu durumualglayamyor. ISM teknolojisi sayesinde plazma ekranlarn kullanmmr uzuyor.

LED ekranlarn avantajlarn u ekilde sralayabiliriz: LED kullanmnn ilk byk avantaj, gelen grnt bilgisinde siyah olan

blgelere k salayan LEDlerin kapatlarak tam siyah grnt eldeetmek iin nemli bir baar elde edilmesidir.

LED ekranlarnikinci byk avantaj gsterilen renk miktarndaki arttr.Standart LCD TVlerde mevcut renklerin % 70 ile % 75igsterilebilirken LED TVlerde bu oran % 85e kadar kabilmektedir.Bu da daha canl grntler elde edilmesi iin byk bir avantaj salar.

LED ekranlarnnc nemli avantaj ise enerji tasarrufu konusundaki baarsdr. Ik kayna grntye gre kontrol edilebildii ve alpkapatlabildii iin ok ciddi boyutlarda enerji tasarrufu salanr. rnekvermek gerekirse 106 ekran bir LCD ekran ortalama 200 watt gtketirken ayn boyuttaki bir LED ekranda bu rakam ortalama 8090 watt

civarna kadar debilir. Ekrana yanstlacak olan grntde siyah blgelere ait LEDler

kapatlarak ok yksek kontrast oranlarna ulalabilir. Bu da grntnetliinde belirgin bir art elde edilmesini salar.

Standart bir LCD ekranda 1:10.000 ile 1:50.000 arasnda kontrast oranlarelde edilirken bir LED ekranda 1:2.000.000 ile 1:5.000.000 arasndakontrast elde edilebilir.

LED ekranlarn dezavantajlarnise u ekilde sralayabiliriz: Led ekranlar dier ekran trlerine gre daha pahaldr. Kullanm mrleri ekran trlerine gre daha dktr.

Led Plazma LCD

Parlaklk ok Fazla Fazla OrtaKontrast okFazla (2000000:1) Fazla (100000:1) Orta (50000:1)Kullanm mr 20.000 saat 25.000 saat 60.000 saatHarcanan G ok Dk Orta DkTepki sresi yi ok iyi Orta-iyizleme As ok iyi yi Orta - iyiRenk Derinlii ok iyi yi OrtaEkran Bykl Pahal Ekonomik Pahal

Tablo 2.1: LCD, plazma ve LED ekran tiplerinin karlatrmas


25/77

19

2.1.2. Monitr Balantlar

Ekranlar, ekran kartlarna balandna gre balant noktalar arasnda uyumlulukolmas gerekir. Gnmzde DVI ve D-SUB tipi klar vardr. Ekran kart DVI kasahipse daha iyi resim kalitesi sunduu iin DVI kl bir ekran kar alnmaldr. nkDVI dijital olarak alr ve dolays ile analog evrime gerek kalmaz. Bilinmelidir kianalogdan dijitale veya dijitalden analoga evrim yaplrken veriler azda olsa bozulmaktadr. S Video k televizyon, video, DVD player gibi cihazlarn balanmas amac ilekullanlmaktadr. HDMI standard, gelimi ve yksek tanml video ile ok kanall sessinyallerinin tek kablo zerinden tanmasn destekler. HDMI giriine uydu alcnz, DVDplayernz, mzik ve ses sistemlerinizi, televizyonlarnzbalayabilir ve yksek kalite sesile grnt aktarm salayabilirsiniz.

Resim 2.4: Ekran k portu tipleri

2.1.3. Monitrlerle lgili Temel Kavramlar

znrlkEkranlarnktlar(resim, video, program ara yz) gsterirkenkullanaca nokta

saysn gsterir. Bu noktalara piksel denmektedir. rnein gsterilecek bir resim iin

ekrann znrl ne kadar byk olursa resim daha fazla ayrntyla gsterilir. Yaygnznrlk deerlerinden 800x600, 1024x768, 1280x1024 deerleri vardr. Masast

bilgisayarlarda yaygn olarak 800x600 ve 1024x768 deerleri kullanlmaktadr. znrlkazaldka ekrandaki resimler daha byk ve kalitesiz grlecektir.

rnek olarak aadaki resimde baz znrlk deerlerinin karlatrmasgsterilmitir.

Resim 2.5: znrlk deerlerinin karlatrlmas


26/77

20

Monitr ekranndaki piksellerin adreslenmesi iin eitli grnt standartlar

mevcuttur. Bu grnt standartlar ve znrlk tablosu u ekildedir:Grnt Standard znrlk Ekran OranVGA (Video Graphics Array) 640480 4:3SVGA (Super Video Graphics Array) 800600 4:3XGA (eXtended Video Graphics Array) 1024768 4:3WXGA (Wide eXtended Video Graphics Array) 1200768 3:2SXGA (Super eXtended Video Graphics Array) 12801024 5:4SXGA+ (Super eXtended Video Graphics Array Plus) 14001050 4:3WSXGA+ (Wide Super eXtended Video Graphics Array

Plus)

16801050 16:9

UXGA (Ultra eXtended Video Graphics Array) 16001200 4:3WUXGA (Wide Ultra eXtended Video Graphics Array) 19201200 16:9QXGA (Quad eXtended Graphics Array) 20481536 4:3QSXGA (Quad Super eXtended Graphics Array) 25602048 5:4QUXGA (Quad Ultra eXtended Video Graphics Array) 32002400 4:3HSXGA (Hex Super eXtended Video Graphics Array) 51204096 5:4HUXGA (Hex Ultra eXtended Video Graphics Array) 64004800 4:3

Tablo 2.2: Grnt Standartlarna Gre znrlk ve Ekran Oran

Ekran boyutuEkrann kegen uzunluunu (bir kesinden dier kesine olan uzakln) gsterir.in olarak ifade edilir. 17, 19, 21, 23, 101 gibi deerler vardr. Ekran boyutu iin LCD

ekranlarda grlebilir alan (kasa hari) kastedilirken CRT ekranlarda kasa dhiledilmektedir.

Not:1 in = 2.54 cm deerindedir.

ki piksel aras uzaklk(dot pitch)Ekranda iki piksel aras en yakn uzakl belirler. Uzakln az olmas daha fark

edilebilir, keskin renk geilerinin olduu grntler anlamna gelir. Gnmzde 0.21, 0.24,0.25, 0.27, 0.28 mm gibi deerler vardr.

Resim 2.6: Piksel aral


27/77

21

En/boy oran (aspect ratio)Ekrann en ve boy oranlarn gsterir. Genelde bu oran 4:3tr. Mesela 1024x768

znrle sahip bilgisayarda en boy oran 4:3tr. Ama gnmzde 16:9, 16:10 gibioranlar da mevcuttur. 16:9 oranna widescreen (geni ekran) ekran denilmektedir.

ekil 2.4: En boy oran rnekleri

Ekran tazeleme oran (refresh rate)Ekrann batan aaya saniyede taranma saysn gsterir. Baka bir deyile ekrandaki

grntnn saniyedeki oluturulma saysdr. Dk orana sahip ekrandaki grntler titrerve dolaysyla kullancnn gzn yorar. Gnmzdeki hemen tm CRT ekranlar NECfirmasna ait MultiSync zelliine sahiptir. Bu zellik ekrann farkl tazeleme ve znrlkdeerlerine sahip olabileceini gsterir. Ekran tazeleme oran hertz trnden ifade edilir.rnein 70 hertz deeri, ekrann saniyede 70 defa tarandn ya da dier bir ifade ileekrandaki grntnn saniyede 70 defa tekrarlandn belirtir.

l piksellerl pikseller grnt deitii hlde rengi deimeyen ekran stndeki noktalardr

(piksel). zellikle LCD ekranlarda baz pikseller zelliini retim aamasnda

yitirebilmektedir. Bu durumda ekrann belirli noktalar grnt ierisinde gze batmaktadr.Birok retici l piksellerin birka adedini garanti kapsamna dahi almamaktadr. LCDekran almadan nce mutlaka l pikseller asndan kontrol etmek yararl olur.

Resim 2.7: rnek bir l pixel


28/77

22

Tepki sresizellikle LCD ekranlarn seiminde nemlidir. Bir pikselin istenen rengi almas iin

geen sre onun tepki sresidir. Ekranlardan bu srenin az olmas istenir. Tepki sresi hzldeien video ve oyun sahnelerinde hayalet grntlerin olumamas iin nemlidir. Dahanet grntler elde etmek iin dk tepki sresine sahip LCD ekranlar alnmas gerekir.

Resim 2.8: Tepki sresinin grntye etkisi (plazma-lcd.tv)

Gr asEkrana belirli bir adan bakldnda oluan renk kaybdr. CRT ve plazma ekranlarda

gr as daha iyidir.

Resim 2.9: Gr asna gre LCD ve plazma fark (plazma-lcd.tv)

2.2. Projeksiyon Cihazlar

Bilgisayar veya televizyon ekranndaki grnty daha da byterek perdeye ya daduvara yanstan grnt cihazlardr. Genelde sunum ve ev sinema sistemlerinde kullanlr.Film keyfi ve daha ok kii ile iletiim kurmak iin bulunmaz bir imkndr.


29/77

23

Resim 2.10: Projeksiyon cihaz nden grn

2.2.1. Projeksiyon Cihaz eitleri

Projeksiyon cihazlar LCD, LED ve DLP diye farkl yapya sahiptir. Yaygn olarakretilen ve kullanlan tipler LCD ve DLP eitleridir. Projeksiyon cihazlarnda duvardakigrnty oluturmak iin kullanlan k kayna yksek gl lambadan oluur. Kullanlanlambann mr ve gc, projeksiyon cihaz seimi asndan nemlidir.

Resim 2.11: Solda, DMDnin yapsn gsterir temsilresim. Sada DLP projeksiyon mimarisi

LCDLCD projeksiyon cihazlarnn yapsnda, RGB iin 3 adet cam LCD panel vardr.

adet (RGB) LCD panellerden geen k, dikroik prizma ile tekrar grnt, lens zerindenduvara yanstlr. Yapda kullanlan dikroik (iki renkli) ayna lambann n krmz, yeilve mavi bileenlere ayrmak iin kullanlr. Renk ve grnt, krmz ve mavi nyansmas ve yeil n aynen geirilmesi ile oluturulur. Bu aynann taban cam, sadece

ok zel bir dalga uzunluunun n yanstan ince bir film ile kaplanmtr. Dikroik prizmaise krmz, yeil ve mavi bileenlere ayran bir prizmadr. Bu prizma, dikdrtgen bircisim oluturmak iin drt genokgenin bir araya getirilmesinden oluturulur.


30/77

24

ekil 2.5: LCD projeksiyon iyaps

DLPDLP (digital light processing) cihazlar ise optik yar iletken diye bilinen DMD

(digital micromirror device) teknolojiyi kullanr. DMD chipleri resimdeki her bir pikselekarlk resim oluturmak iin yanstabilen binlerce kk alminyum ayna paracklarndan oluur. Aynalar 10-12o kendi balarna hareket edebilmektedir. Buradaama gelen lense veya lens dna gndermektir. Resim sanki kk karelerden olumu

bir yapya brnr. Her bir resim paras(piksel), ayr bir ayna parasnn zerindedir. Ayna paralarnn says znrl belirler. Siyah beyaz bir resim oluturulurken kkaynandan gelen , birim zamanda daha ok yanstan ayna beyaz bir noktann, daha azyanstan ayna ise koyu bir noktann oluumuna sebebiyet vermektedir. Renkli bir resimoluturulurken hzla dnen renk filtresinden geen k renklere (RGB) ayrlarak DMDyardmyla lens zerine yanstlr.

Led projeksiyon:Led projeksiyon teknolojisinin grnen en byk avantaj uzun projeksiyon lamba

mrdr. Led projeksiyon cihazlarna biilen ortalama lamba mr 30.000 saattir. Bu LCDve DLP projeksiyon cihazlarndaki 3.000-4.000 saatlik ortalama deerler dnldndeinanlmaz bir avantaj olarak gzkyor(Hele ki 250 Eurlardan balayan projeksiyon yedeklamba fiyatlaryla birlikte ele alndnda.). LED projeksiyon teknolojisinin

bahsedebileceimiz dier avantaj ise projektrn olduka kk olan boyutlar olabilir.Lambann snma sorunu olmadndan gl bir fana ihtiya duyulmamakta, bu da cihazn

boyutlarnn olduka klebilmesine olanak salamaktadr.Led projeksiyon teknolojisinin dezavantajlarna bakacak olursak: ok dk olan

k gc deerinden sz etmemiz gerekir. u anda satlmakta olan LED


31/77

25

projektrlerin 150-160 ansi lmen gibi k gc deerleri bulunmakta ki bu da 2000

ansi lmenden balayan LCd ve DLP projeksiyonlara ok dk kalmaktadr. Buseviyelerdeki bir k gc ile ancak ok karanlk ortamlarda ve ok byk olmayanebatlarda salkl grnt alnabilmektedir. Bu da ok nemli bir eksikolarak ortayakmaktadr. Bir dier konuda maliyetlerin ayn seviyelerdeki DLP ve LCDprojektrlere gre biraz daha yksek olmasdr. Ama bu lamba maliyeti gz nnealndnda rahtlkla kapatlacak bir fark olarak gzkyor.

Resim 2.12: Projeksiyon cihaznn kullanm

LCD ve DLP projeksiyonlar karlatracak olursak;

DLP projeksiyon cihazlar; pikseller aras yakn olduu iin pikseller aras koyunoktalarn olmad daha iyi bir grntye, daha iyi kontrasta sahiptir; daha az bakm(tozlanmaya kar) ister ve daha portatiftir. Bunun yannda renk doygunluu dktr.Ayrca DLP mimariye sahip projeksiyon cihazlar genelde daha hafif ve daha kkboyutlara sahiptir.

LCD projeksiyonlar ise renk doygunluu daha iyi, renk geileri keskindir. Fakat lpikseller, biraz daha kabadr ve grntde meydana gelen pikseller aras boluklardezavantajlardr.

Resim 2.13: LCD ve DLP grnt farklar

2.2.2. Projeksiyon Cihaznn Balantlar

Bir projeksiyon cihaznda bilgisayara balanmas iin VGA k, televizyon ya dakamera gibi aygtlara balamak iin S-Video k, ses klar, USB cihaz balamak iinUSB balant noktas, network ortamndan cihaza eriim iin ethernet k, dijital kamera,


32/77

26

fotoraf makinas gibi cihazlarn balanmas iin RCA Audio / Video klar gibi pek ok

k bulunmaktadr.

Resim 2.14: Projeksiyon cihaz balant noktalar

2.2.3. Projeksiyon Cihaz ile lgili Temel Kavramlar

znrlkEkranda gsterilecek grafik ya da filmlerin gsterim kalitesini dorudan etkileyen bir

zelliktir. Grntnn ka noktadan oluacan belirler. Grnty oluturan nokta miktararttka daha ok ayrnt gsterilebilir. Bylece znrlk arttka grnt kalitesi artar.Gnmzde 1920x1080, 1280x1024, 1024x768, 800x600 gibi znrlk deerlerine sahip

projeksiyon cihazlar bulunmaktadr.

Lamba (ampul) mrGerekli aydnlatmay salayan ampuln belirli bir mr vardr. Ampul ilevini

yitirirse yenisi ile deitirilmek zorundadr. Ampul, toplam projeksiyon maliyetinin yaklakyars olduu iin nemlidir. Uzun mrl olmas her zaman iyidir. Gnmzde 1000-10000saat aras ampul mrne sahip projeksiyon cihazlar vardr.

Parlaklk(k iddeti)Projeksiyon cihaznn yayd grlebilir k miktar ile llr. Birimi ANSI

lmendir. Gerekli k miktarn belirlemek iinsalon bykl, izleyici says, ortamdakik gibi durumlar parlaklk seimi asndan nemlidir. Gnmzde 700- 5000 ANSI lmenk iddetine sahip projeksiyon cihazlar bulunmaktadr.


33/77

27

UYGULAMA FAALYETMonitr ve projeksiyon cihazlarnn balantlarn yapnz ve altrnz.


Evinizde veya okulunuzda bulunan birbilgisayarn monitrnn ve projeksiyonung kablosunu ve monitr kablosunukarnz.

Elektrik balantsnn olmadndanemin olunuz. Kablolar karrkenvidal olup olmadn kontrol ediniz.

Monitr ve g kablosunu salam birekildetekrar balaynz.

Eer monitr portu, yerine tamoturmuyorsa sakn zorlamaynz. Terstakmaya alyor olabilirsiniz.

Sakince tekrar kontrol ederek taknz.Daha sonra konektrn yanlarnda

bulunan vidalar porta sktrnz.

Monitr ve projeksiyon balantlarn kontrolederek bilgisayar altrnz.

retmeninize veya daha nceden builemi yapm olan bir kiiye

balantnz kontrol ettiriniz. Monitrn renkmensne girerek istee

gre parlaklk ve kontrast ayarlamas ilevideo sinyal seviyesini ayarlaynz.

Gzleri yormayacak bir renk ayarnagetirmek gereklidir.

Projeksiyonun yatay ve dikey konummenlerine girerek projeksiyon grntsnuygun bir konuma konumlandrnz.

Projeksiyon perdesinin snrlarnatamayacak bir konumaayarlanmaldr.

UYGULAMA FAALYET


34/77

28

KONTROL LSTES



1Monitr ve projeksiyonun g kablosu ve monitr kablolarnkardnz m?

2 Monitr ve g kablolarn tekrar baladnz m?

3 Monitr ve projeksiyon balantlarn kontrol ederek bilgisayaraltrdnz m?

4Monitrn parlaklk, kontrast ve video sinyal seviyelerini ayarladnzm?

5 Projeksiyonun yatay ve dikey konumlarn ayarladnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.

Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvetise lme ve Deerlendirmeye geiniz.


35/77

29

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi sadece kdonanmdr?A)Ses KartB)RAM

C)TV KartD)Ekran

2. Ekran oluturan noktalardan herbirine ne ad verilir?

A)DotB)InchC)Piksel

D)Byte

3. Monitrler iin znrlk nedir?A)Noktalar aras uzaklk mesafesiB)Gsterilebilecek renk saysC)Birim alandaki piksel miktarD)Ekrann fiziksel boyutlar

4. Aadakilerden hangisi monitrler iin yanltr?A)CRTlerradyasyon yayar.B)LCDlerde l noktalar olabilir.C)LCDler daha az renk kabiliyetine sahiptir.D)CRTler gz daha fazla yorar.

5. Ekranlar iin hangisi dorudur?A)ki nokta aral fazla olmaldr.B)znrl en fazla 800x600 olmaldr.C)Kurulum iin mutlaka CD lazmdr.D)Boyutlar in olarak deerlendirilir.

6. 19 in ekran iin hangisi dorudur?A)Ekrann kegen uzunluu 19 intir.B)Ekrann ykseklii 19 intir.C)En uzunluu 19 intir.D)Ekrann alan 19 in x intir.

7. Projeksiyonlarla ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr?A)DLP projeksiyonlarnrenk doygunluu daha iyi, renk geileri keskindir.B)LCD projeksiyonlarda pikseller aras boluk daha fazladr.C)DLP projeksiyon cihazlar genelde daha hafif ve daha kk boyutlara sahiptir.D)DLP projeksiyonlar daha iyi kontrast deerlerine ve daha iyi bir grntye sahiptir.

LME VE DEERLENDRME


36/77

30

8. Aadakilerden hangisi projeksiyon cihazlarnn klarndan biri deildir?A)VGAB)S VideoC)Scart

D)RCA Audio / Video

9. Projeksiyon cihazlarnda parlaklk hangi birim ile llr?A)Volt

B)Amper

C)Ansi lmenD)Saat

10. Projeksiyon cihaz seiminde aadakilerden hangisi nemli deildir?A)Kullanlan lambann mrB)Kullanlan lambann parlaklC)znrlkD)Kullanlan lambann scakl

DEERLENDRME

Cevaplarnz modl sonunda bulunan cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevapverdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geridnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetinegeiniz.


37/77

31

RENME FAALYET3

Bu renme faaliyeti ile nokta vurulu yazclar tanyacak ve gerekli ortamsalandnda nokta vurulu yazclarn bilgisayar balantsn gerekletirebileceksiniz.

Nokta vurulu yazclarn kullan amalarn aratrnz.

Piyasada bulunan nokta vurulu yazc markalarn ve bunlara ait eitli modellerin zelliklerini aratrnz.

3. YAZICI (PRINTER)

Bilgisayarda hazrladnz yaz, hesap tablosu, resim ve benzeri ierikleri kdadkmek amacyla kullanlr. Yazclar bilgisayarnza USB veya LPT balants kullanarak

balayabileceiniz gibi kablosuz balantyla alan yazclar kurmanz da mmkndr.

Baz a cihazlarnn ve ADSL modemlerin zerinde bulunan yazc balant noktas vecihazdaki yazc sunucusunu kullanarak bir yazcy birden ok bilgisayarn ayn andakullanabilecei a yazcs olarak da kurabilmektesiniz. Yazclar renkli ve siyah beyazolarak yaz ve resim basabilmektedir.

3.1. Yazc eitleri

Resim 3.1: Soldan saa lazer, mrekkep pskrtmeli ve nokta vurulu yazc

ARATIRMA

RENME FAALYET3

AMA


38/77

32

3.1.1. Nokta Vurulu (Dot Matrix) Yazclar

Yazma ilemi, mekanik olarak mrekkepli bir eride yazma kafasnn vurmas ile(daktilo gibi) gerekleir. Yazlar dier yazc tiplerine gre daha byk noktalardan oluur.Sesli alr veayn anda karbon kd kullanlarak birden fazla sayfay yazabilir. Bu yazcseiminde yazc kafadaki pin (ine) ve kolon says nemlidir. Pin says bir anda ktzerine braklabileceknokta saysn gsterir. Kolon says ise bir satrdaki baslacak harfadedini gsterir.

Nokta vurulu yazclar, sayfa bana dk yazdrma maliyeti fakat yksek yazcfiyatna sahiptir. Bask kaliteleri yksek deildir. Dolaysyla sadece metin ieriklerini,genellikle de fatura, irsaliye ve makbuz yazdrmada kullanlr. Ev kullanm iin uygundeildir.

3.1.2. Mrekkep Pskrtmeli (Ink Jet) Yazclar

Mrekkebin kt zerine pskrtlme esasna dayal olarak alan yazclardr.Yazc kafas, zerinde siyah verenkli mrekkep kartularn tar. Yazma srasnda, kdsatrn bandan sonuna kadar tarar ve sonra alt satra geer. Tarama srasnda mrekkep

pskrtlecek noktalara mrekkep, bu kafa tarafndan kt zerine braklr. Kartulargenelde s ile damla oluturma esasna gremrekkep pskrtr. Tp ierisinde stcnnsnarak basnc artrpdamlann dar kmayazorlanmas ile pskrtme ilemi gerekleir.Bu damla aplar ortalama 5060 mikron apnda ve 810 piko litre hacmindedir.Mrekkep pskrtmeli yazclar, gnmzde bulunduklar konum itibariyle fotorafkalitesinde resimlerden dk znrlkl siyah beyaz yazlara kadar eitli trde baskyapabilmektedir. Ayrca yazc fonksiyonuna ek olarak bnyesinde fotokopi ekebilme veresim tarayabilme zelliklerini de barndran ok fonksiyonlu yazc modellerinin saysolduka fazladr. Son yllarda retilen mrekkep pskrtmeli yazclara Bluetoothzerinden kablosuz balant ile resim gnderebilme, dijital fotoraf makinenizin hafzakartn yazcnza takarak annda bask alabilme gibi ilave fonksiyonlar da eklenmitir. lksatn almamaliyetleri dk fakat sayfa ba maliyetlerifazladr.


39/77

33

ekil 3.1: Mrekkep pskrtmeli yazcnn alma ekli

3.1.3. Lazer Yazclar

Lazer yazclar, yazm ileminde toner denilen kurumu mrekkep kullanr.

Elektrostatik ykleri zerinde tutabilen bir tambura sahiptir. Tambur ilk olarak pozitif ykesahiptir. Lazer nbilgisayardan gelen komuta gre istenen noktalar tarayp negatif ykleykleyerekelektrostatik bask resminin negatifini oluturur. Pozitif ykl noktalar baslacakekil, negatifksmlar ise arkalandr. Toner tambur zerinde bu noktalara yaparak kdnyzeyine yaptrlr. Daha sonra kt stlarak toner iyice kt zerinde kalc hlegetirilir. Sonrasndaise tamburdaki basks biten elektrostatik resim temizlenir.Lazer yazclar, ok hzl ve fazla miktarda bask yapmanza imkn verir. Lazer yazclarnrenkli olanlar davardr. Birim sayfa bana den maliyet genelde daha azdr.

ekil 3.2: Lazer yazc iyaps


40/77

34

3.2. Yazclarn Balantlar

Nokta vurulu yazclar genellikle LPT portu ad verilen paralel port zerindenbilgisayara balanr.

Resim 3.2: LPT (paralel port) balant kablosu

Mrekkep pskrtmeli ve lazer yazclar ise genellikle USB port zerinden bilgisayarabalanr.

Gerek lazer, gerekse mrekkep pskrtmeli yazclarn bir de a balants kurabilenmodelleri mevcuttur. A yazcs olarak da bilinen bu trlerin kendi zerlerinde birNIC(network nterface card a arabirim kart) bulunur ve aa dhil edilebilir. Bylece a

yazclar birden ok bilgisayar arasnda kullanma sunulabilecekleri gibi merkez olarak daynetilebilir. Bu tr yazclar sayesinde, ak ve yazc paylam etkinletirilmi birbilgisayarn srekli ak tutulmas zorunluluu da ortadan kalkmaktadr.

3.3. Yazclarla lgili Temel Kavramlar

znrlkBirim alana braklabilecek nokta saysn gsterir. Birimi in bana den nokta

saysdr(dpi). ok olmas bask kalitesini artrr.

Nokta vurulu, mrekkep pskrtmeli ve lazer yazcdan bize en uygun yazcy

semek iinaadaki tablonun dikkate alnmas gerekmektedir.

zellik Nokta Vurulu MrekkepPskrtmeli

Lazer

Yazdrma Hz Yava Orta HzlYazc Maliyeti ok Pahal Ucuz OrtaSayfa Yazdrma Maliyeti ok Ucuz Pahal UcuzSesli alma ok Orta AzKullanm mr Uzun Ksa OrtaFotoraf Kalitesi Kt yi Orta

Tablo 3.1: Yazc zellikleri


41/77

35

UYGULAMA FAALYETNokta vurulu yazclarn bilgisayar balantsn gerekletiriniz.


Yazcnzn ve bilgisayarnzn gdmesinin kapal olduundan emin olunuz.

Yazcnz yerletirmek iin salamve dz bir yzey kullannz.

Yazcnz kapatp ama arasnda enaz 5 saniyelik bir sre braknz.

Balant kablonuzun bir ucunuyazcnza,dier ucunu bilgisayarnza taknz.

Eer balant kablosu, yerine tamoturmuyorsa sakn zorlamaynz.

Sakince tekrar kontrol ederek taknz. G kablosunu yazcnn arkasndaki girie

ve sonra topraklanm bir elektrik prizinetaknz.

G kablosunu prize takarkendikkatli olunuz.

Bilgisayarda kaytl bir belgeyi aarakbirsayfasn yazdrnz.

Yazcda kt olduuna emin olarakkty alnz.

UYGULAMA FAALYET


42/77

36

KONTROL LSTES



1 Yazcnzn ve bilgisayarn g dmelerini kapattnz m?2 G kablolarnve balant kablolarntekrar baladnz m?

3G kablolarn ve balant kablolarnkontrol ederek bilgisayar ve

yazcy altrdnz m?4 Bilgisayarda kaytl bir belgeden, rnek yazc kts aldnz m?

DEERLENDRME



43/77

37

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Yazclardan hangisi daha sesli alr?A)Siyah beyaz lazerB)Nokta vuruluC)Mrekkep pskrtmeliD)Renkli lazer

2. Yazclar iin znrlk ne anlam ifade eder?

A)Dakikadaki sayfa yazma adediB)Yazcnn basabildii renk miktarC)Birim alana braklacak nokta miktarD)Yazcnn maksimum bask (kt) genilii

3. Bask kalitesi en dk olan yazc aadakilerden hangisidir?A)Siyah beyaz lazerB)Nokta vuruluC)Mrekkep pskrtmeliD)Renkli lazer

4. Bask hz en yksek olan yazc aadakilerden hangisidir?A)Siyah beyaz lazerB)Nokta vuruluC)Mrekkep pskrtmeliD)Renkli lazer

5. Yalnzca LPT porta balanan yazc tr aadakilerden hangisidir?A)Siyah beyaz lazer

B)Nokta vuruluC)Mrekkep pskrtmeliD)Renkli lazer

6. Lazer yazclar iin aadakilerden hangisi yanltr?A)Birim sayfa bana den maliyet genelde daha yksektir.B)Siyah beyaz ve renkli bask yapma imkn vardr.C)En hzl yazc trdr.D)Yaz ve resim basksnda kullanlabilir.

7. Yazma ilemini satr satr gerekletiren yazc tr aadakilerden hangisidir?A)Siyah beyaz lazerB)Nokta vuruluC)Mrekkep pskrtmeliD)Renkli lazer

LME VE DEERLENDRME


44/77

38

8. Nokta vurulu yazclarn seiminde aadakilerden hangisi nemli deildir?A)Yazc kafadaki pin saysB)Yazc kafadaki kolon saysC)Yazc kafadaki ine saysD)Yazc kafadaki satr says

9. lk satn alma maliyeti en dk olan yazc aadakilerden hangisidir?A)Siyah beyaz lazer


10. Aadaki yazc trlerinden hangisi a yazcs olarak kullanlmaz?A)Siyah beyaz lazer


DEERLENDRME

Cevaplarnz modl sonunda bulunan cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevapverdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geridnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine

geiniz.


45/77

39

RENME FAALYET4

Bu renme faaliyeti ile taraycy ve WebCami tanyacak ve alma biiminireneceksiniz. Ayrca dijital fotoraf ve dijital video makinelerinin ve bu makinelerle

birlikte kullanlan hafza birimlerinin alma biimini renecekve kullanabileceksiniz.

Taraycnnkullanl amalarn aratrnz. WebCamin kullanl amalarn aratrnz. Piyasada bulunan dijital fotoraf ve video makinelerini ve bunlara ait eitli

modellerin zelliklerini aratrnz.

4. GRNT LEME CHAZLARI4.1. Tarayc (Scanner)

Kitap, dergi, gazete, fotoraf gibi eitli basl dokmanlarda bulunan renkli veyasiyah beyaz yazlar, resimleri bilgisayar ortamna aktarmak iin tarayclar kullanlmaktadr.

Tarayclar, dokmann ince bir satr hlinde klandrlpyansyan n alglanmasprensibi ile alr. Alglanan k seviyeleri sensr tarafndan gerilime dntrlerek ADCzerinden saysala evrilip bilgisayara aktarlr. Burada sensrn boyutlar ve ADCninznrl taranan materyalin kalitesi asndan nemlidir. Ik kayna dorusal ve tek

boyutlu bir yapya sahiptir. Tarayc ierisinde CCD optik alglayc, yansyan CCDzerine toplayan lens,yansyan CCD zerine tayan aynalar ve tm bu sistemi yataydzlemde ileri geri hareket ettiren step (adm) motor barndrr.

ARATIRMA

RENME FAALYET4

AMA


46/77

40

eekil 4.1: Tarayc bileenleri

4.1.1. Tarayc eitleri

Tarayclar deiik trlerde karmza kabilmektedir. ok fonksiyonlu yazclardatmleik olarak bulunan tarayclar, sadece tarayc zellii olan ve genellikle A4

boyutundaki ktlar tararken kullanlan tarayclar (flatbed) ve kk boyutlardaki

belgelerde tarama ilemini gerekletirebileceiniz el tarayclar mevcuttur.

Resim 4.1: Solda normal standart, sada ise otomatik ktbeslemeli tarayc

4.1.2. Tarayclarn Balantlar

Tarayclarn hangi balant noktas zerinden bilgisayara baland, verilerintarandktan sonra bilgisayara gnderilmesi aamasnda nemlidir. Balant noktasnn bantgenilii ne kadar yksekse aktarm o kadar hzl gerekleir. Gnmzde paralel port, SCSI,USB ve firewire arayzne sahip tarayclar bulunmaktadr.


47/77

41

4.1.3. Tarayclarla lgili Temel Kavramlar

znrlkBirimi dpi (dot per inch=in bana noktasays) ile belirlenir. Bu deer kalglayc

CCD sensr zerindekialglayc nokta saysn belirler. Tarayclarda, znrlk arttkataranan resim byr. znrlk arttkaadm motor daha kk admlarla dnerekresmindaha ayrntl taranmas salanr. znrlk arttka resme ait bilgi de artar. Fotorafkalitesinde bir resim iin en az 300 dpi, bask kalitesi iin ise 72 dpi deerleri yeterliolmaktadr. Ama gnmzde bu deerlerden ok daha byk (1200 dpi, 2400 dpi, 4800,9600 dpi) znrle sahip tarayclar bulunmaktadr. Tarayclarda yatay ve deyznrlk beraberkullanlarak znrlk belirtilir. 1200x2400 dpi, 4800x6400 dpi gibi.

Tarayclarda iki tip znrlk vardr. Bunlardan biri, donanm; dieri, yazlmznrldr. Burada nemli olan donanm znrldr. znrln yazlmlaartmas; donanmn elde ettiipiksellerin arasna yazlmla piksel eklenmesi (interpolasyon)ile gerekletirilir. Tarayc seerken znrln donanmn destekledii znrlkolarak dikkate alnmas gerekir. ok kk nesneler, yksek znrlkte taranrsa eldeedilen resimlerde gzle grlrbozulmalar gzlemlenmitir.

Renk derinlii (bit derinlii)CCD sensr, alglad k seviyesini gerilime dntrmektedir. Tabiatta renkler,

beyaz ve siyah arasnda dalm gstermektedir. Renk derinlii, alglanan kseviyesinin

beyaz ve siyah arasnda ka farkl renkten biri olacan belirler. Renk derinlii ne kadarfazla ise taranan resim o kadar gereki olacaktr. Aslnda bu deer, tarayc ierisindekiADC (analog dijital evirici)nin znrldr. rnein bir taraycnn renkderinlii 2 bitolsun. 22=4 yapar. Yani alglanan k seviyesi siyah ile beyaz dhil4 farkl renkten birisinindeerini alacaktr. Siyah ve beyaz tarama yapan bir taraycnn renk derinlii 1 bittir.Taranan resimdeki tm farkl renkler 21=2 farkl renkle oluturulur. Bu renklerde siyah ve

beyazdr. Gnmzde 24, 32, 48, 64 ve 96 bitlik renk derinliine sahip tarayclarbulunmaktadr. 24 bit deeri bile aslnda yksek bir deerdir. Renk derinlii daha ok renkli fotoraflarn taranmasnda nem arz etmektedir. Siyah beyaz dokman veya renk ayrmhassasiyeti o kadar nemli olmayan durumlarda renk derinlii dk olan tarayc tercihedilebilir. Yksek znrlkte taranm bir resmi ayn kalitede grntlemek iin kullanlan

ekrann da en az o kadar znrle sahip olmas gerekir. Gnmzde henz 96 bit znrle sahip ekranlar bulunmamaktadr.

4.2. Kameralar

4.2.1. Dijital Kameralar

Dijital kameralar vastas ile fotoraf ekip bunlar bilgisayara aktarabilir ya dafotoraf yazclar yardm ile bask yapabilirsiniz.


48/77

42

Resim 4.2: Dijital kamera

Dijital fotoraf makineleri, elektroniin temelini oluturan diren deiimlerini esasalarak alr. Her malzemenin deiik durumlarda farkl direnleri vardr. Kimisi nemoranyla deiim gsterir, kimisi scaklklar, kimisi de zerine den n frekansyladeiim gsterir. Dijital fotoraf makineleri de tamamen n frekansn alglayan oldukaufak fakat ierisinde gnmz teknolojisinde 15 milyondan fazla piksel barndrabilen

panellerle alr. Bu pikseller son teknoloji ile her renge hassasiyet gsterebilir hlegelmitir, yine de mkemmel deillerdir.

ekil 4.2: Dijital kamera

Ik panele dtkten sonra fotoraf makinesinin ierisinde yer alan mikroilemcilereyine nceden yklenen ve her n frekansna karlk gelen diren deerinin belirtildii

program yardmyla her pikseldeki renk hzlca tespit edilir ve ilenip resim oluturulduktan

sonra bu seferde LCD ekran zerine drlerek kullancya sunulur.


49/77

43

In bu panel zerine gelmeden nce merceklerle odaklanr. Grntnn fotoraf

makinesinde olduundan daha parlak grnmesinin sebebi, n krc gzlklerde olduugibi bir tabaka ile kaplanarak renklerin baz tonlarnn elekten geirilmesidir. Bu da dahaparlak bir grnt salar.In panel zerine dtnde merceklerle grnt tam sdrlmve olduka netletirilmi olur. Nasl bir mercekle bir yere bakarken ya da mercein bir ktzerine tutulup kt yaklmak istendiinde uygun odakuzakln bulmak iin mercek ilerigeri hareket ettirilir ya da drbnle uzaklara bakldnda grnty netletirmek iindrbnn mercek ayarlaryla oynanr, fotoraf makinesininmerceide aynen yledir.

4.2.1.1. Dijital kameralarla ilgili temel kavramlar:

znrlkHer karede ka piksel olduunu gsteren bu deer ektiiniz fotorafn kalitesini

belirlemektedir. znrlk deerinin ykseklii kaliteyi artracaktr ancak fotorafnhafzada kaplad alan da artracaktr. znrlk deerleri sensr tipinin znrlkdeerleridir. Fotoraf makinelerinde CMOS ve CCD sensr olmak zere iki tip sensrkullanlmaktadr. CCD daha ok enerji harcar, kolay snr, daha temiz ve kaliteli grntelde eder. CMOS ise daha az enerji harcar, ucuzdur, kolay retilir fakat daha az kaliteligrntler elde eder.

Genileme yuvasDijital kameralarn znrlkleri yksek fakat i hafzalar dk olduundan

fotoraf ekme kapasiteleri tamamen hafza kartlarna baldr. 6 MPlik bir resim yaklak2,7 MB alan kaplayacaktr. Bu durumda 32 MB i hafzas olan bir makine ile 11 tane resimekebilirsiniz. Fakat bu cihaza 1 GBlik hafza kart takarsanz ekebileceiniz fotorafsays 380e kacaktr. Hafza kartlar eitli trlerde olabilmektedir. nemli olan cihazhangi trde kart kullanabiliyorsa o trde kart takmaktr. Secure digital (SD), compact flash(CF), multi media card (MMC) ve memory stick gibi farkl trlerde hafza kartlar

bulunmaktadr.

Yaknlama (zoom) zelliiYaknlama zellii optik ve dijital olmak zere iki eittir. Optik yaknlatrma,

mercek ile yaplan gerek yaknlatrmadr. Mercein biri grnty yaknlatrp birnoktada odaklarken dieri gelen grntnn ilk mercekten getikten sonra ters dnmesindendolay hem grnty dzeltir hem de gzn grebilecei ekilde odaklar. Tabi ki zoommiktar arttka mercek says ve hareket kabiliyetleri deiim gsterebilir. Ayrcaobjektiflerdeki geni a da yaplan zoomla deimektedir. Bu da fotorafnza sdrmakistediiniz kare, siz zoom yaptka klyor demektir. Optik yaknlatrma resimde kalitekayb oluturmaz. Dijital yaknlatrma ise yazlmsal yaknlatrmadr. Kalite kaybna nedenolur. Dolays ile bir fotoraf makinesi alrken en nemli husus dijital zoom orannnyksekliinden ziyade, optik zoom orannn yksekliidir. Dijital yaknlatrmann dier adinterpolasyondur. Yazlm ile grnty oluturan pikseller arasna, tahmin pikseldeerlerini oluturarak resmi bytmek anlamna gelir. Yazlm, kulland algoritmaya gre


50/77

44

ara deerleri tahmin eder. Ara deer tam olarak bilinemediinden resmin kalitesinde

bozulma olur. Mmkn olduu srece dijital yaknlatrmann kullanlmas nerilmez. DiyaframDiyafram; kullancnn gndz veya gece, gneli ya da kapal havalarda en ideal

fotoraf ekmesine imkn tanr. Diyaframn zellii, mercek zerine den n miktarn,kapanp alarak ayarlayabilmesidir. Diyafram k younluunun fazla olmas durumundakapanr, azolmas durumunda da alarak geniler. Bu sayede kullanc,gneli ve parlakbirhavada da gece karanlkta da benzer netlii yakalar.

4.2.2. Dijital Video Kameralar

Dijital video kameralar vastas ilehareketli grntleri kaydedipgrntler zerinde

eitli ilemler yapabilir ve bunlar televizyon, projeksiyon gibi cihazlar vastas ile direktolarak izleyebilirsiniz.

Resim 4.3: Dijital video kamera

Standart televizyon kameras ana paradan oluur. Bunlardan birincisi lenstir.Lensler ve dier optik elemanlar haricoptik sistem olarak da adlandrlr. kinci para isegrnt aygtlardr. CCD veya pickup tp eklinde olabilir. Bunlara dhil optik sistem dedenir. ncs ise LCD ekrandr. Kamerann rettii grnty grmemizi salar.

Tm dijital video kameralar ayn temel prensiple alr. Bu, optik grntnn elektriksinyaline, daha sonra televizyon araclyla tekrar grnebilir hle dntrlmesidir.

Objeden yansyan k lens tarafndan toplanp grnt aygtna (CCD veya pickup)toplanan odaklar. Grnt aygt video sinyaline dntrr. Bu sinyal daha sonratekrar ilenerek ekran grnts oluturulur.

4.2.2.1. Dijital video kameralarla ilgili temel kavramlar:

Kayt ortamVideo kameralar MiniDV, DVD ve HDD gibi ortamlara kayt yapabilmektedir. DVD

ortamna yaplan kaytlar bilgisayar ve DVD okuyucularda dorudan kullanabilirsiniz. FakatDVD ortamna yaplan kaytlarda, ekilen kayt zerinde dzenleme yapmak istediinizdeyaplan kayt DVD zerinde yapldndan dzenleme yapamazsnz. Mini DV (kaset)lerde90 dakikaya kadar tek yzl DVDlerde 60 dakikaya kadar kayt yaplabilir. HDD ortamkullanan kameralarda ise sabit diskin kapasitesine bal olarak bu sre deiecektir. Sabit


51/77

45

diskli kameralarn fiyatlar Mini DV ve DVD ortamna kayt yapan kameralara gre daha

yksektir.Kasetlere (mini DV) yaptnz kaytlar MPEG kart denilen grnt aktarma kartlar

ile bilgisayar ortamna aktarabilirsiniz. DVD ya da HDD ortamna yaptnz kaytlar iseavi, mpeg, mov gibi farkl formatlara dntrebilirsiniz.

LenslerLenslerin temel ilevi grnt aygtnn nnde kk ve temiz bir grnt retmektir.

Genellikle video kameralar deiebilir odak uzaklkl lenslere sahiptir.Lenslerin temel nitelikleri;

1.Odak uzakl, 2.Odak noktas, 3.Lens akl, 4.Alan derinliidir.

Lenslerde odak uzakl, retilecek grntnn ne kadar dar veya geni bir alannereve ierisine alnaca konusunda belirleyicidir. Ayrca odak uzakl, nesnenin /nesnelerin ne kadar byk /kk grneceini de belirler.Lensler,

Geni al (narrow angle), Dar al (wide angle), Normal Deiebilir odak uzaklkl (zoom) olmak zere snflandrlabilir.

Geni al bir lens, geni bir gr as salar. Geni al lenslerde, perspektifylmalar asndan nesne / nesneler birbirlerine gerekte olduundan daha uzak alglanr.Bu sebepten geni al lenslerde kameraya yaplan yatay hareketler gerekte olduundanyava, kameraya dikey yaplan hareketler ise gerekte olduundan hzl alglanr.

Dar al lenslerde ise durum geni al lenslerdekinin tam tersidir. Dar al bir lensdar bir gr as salarkenperspektif ylmalar asndan nesneler birbirlerine olduundandaha yakn grnr. Bundan dolay kameraya yaplan yatay hareketlerde nesne gerekteolduundan hzl, dikey hareketlerde ise gerekte olduundan yava alglanacaktr. Normal

lensler ise perspektif ylmalar insan gznn grdne yakn veren lenslerdir. Bir lensingeni, dar veya normal al olmasn belirleyen filmin kebentleri ve odak uzaklylailgilidir.

Zoom lens, deiebilir odak uzakl sayesinde dar ve geni al lensin zelliklerinesahiptir.

4.2.3. Bilgisayar Kameras (Webcam)

Bilgisayara resim ve grnty aktarmak iin kullanlan donanm birimidir. WebCamile evde video ve resimler ekmek, ayrca internet alt yapsn kullanarak grntl

konumak mmkndr. Bunun iin birok retici WebCam zerine tmleik olarak


52/77

46

mikrofon koymaktadr. WebCamler USB port zerinden bilgisayara balanr. Nadiren de

olsa gvenlik amal kullanlabilir.

Resim 4.4: WebCam bileenleri ve optik alglayc

WebCamlerde grnty yakalamak iin optik sensrler kullanlr. Sensrlerinzerinde binlerce kk optik (k) alglayc vardr. Bu alglayclar dardan gelen elektriksel iarete dntrdkten sonra saysala evirip bilgisayara gnderir, bylecegrnt elde edilir. Birsensr zerinde ne kadar ok alglayc varsa grntye ait o kadarok ayrnt alglanabilir.

WebCamler kullanlan sensr tipinegre CMOS ve CCD olmak zere ikiye ayrlr.CCD daha ok enerji harcar,kolay snr, daha temiz ve kaliteli grnt elde eder. CMOS isedaha az enerji harcar, ucuzdur, kolay retilir fakat daha grltl (grnt zerinde

istenmeyen noktacklar) ve daha az kaliteli grntler elde eder.4.2.3.1. WebCamlerle ilgili temel kavramlar:

znrlkSensr zerindeki alglayc miktarn gsterir. Mega piksel (MP) olarak

deerlendirilir. Ne kadar ok olursa o kadar iyi ve ayrntlarn yer ald grntler eldeedilir. Gnmzde gerek sensrznrlmaksimum 1.3MP civar eitli WebCamler

bulunmaktadr. Resim ve videolarn ayr ayr znrl vardr. Genelde resimlerinznrl videolara gre daha yksektir fakat bazen ayn olabilmektedir. Videolardaznrln az olmasnn nedeni saniyede alnan grnt saysn artrmaktr. Pahal

kameralarda video znrl ve saniyedeki grnt says ok daha iyi olmaktadr.

Gece aydnlatmal LED klarGece grnt almaya yardmc eitli sayda LED lambalara sahip WebCamler,

aydnl dk ortamlarda daha iyi grntler elde etmek iin kullanlabilir.


53/77

47

Resim 4.5: Lens kenarlarnda LED klara sahip bir WebCam

Zoom (Bytme)Grnty daha da bytmek iin gerekli bir zelliktir. 4x, 10x gibi deerler alr.

rnein 4x deeri, grnty 4 kat bytebilir demektir.

FPS (Frame per second)Webcamin saniyede yakalad grnt saysn gsterir. Ne kadarok olursagrnt

ve video kayd o kadar mkemmel olur. Gnmzde 15, 30, 60 gibi fps oranlarna sahipWebCamler vardr.


54/77

48

UYGULAMA FAALYET

Taraycy altrp dijital fotoraf ve dijital video makinelerini kullannz.


Taraycnzn ve bilgisayarnzn gdmesinin kapal olduundan emin olunuz.

Taraycnz yerletirmek iin salamve dz bir yzey kullannz.

Taraycnz kapatp ama arasnda enaz 5 saniyelik bir sre braknz.

Balant kablonuzun bir ucunutaraycnza, dier ucunu bilgisayarnzataknz.

Eer balant kablosu, yerine tamoturmuyorsa sakn zorlamaynz.

Sakince tekrar kontrol ederek taknz. Taraycnn adaptrnprize takpgiriini

taraycnn arkasndaki girie taknz. Adaptr prize takarken dikkatli

olunuz.

Yazl bir belgeyi taraycnn ierisineyerletirerek tarayp bilgisayara aktarnz.

Taranacak belgenin okunakl birbelge olmasna dikkat ediniz.

Dijital kamerann kapalolduuna eminolunuz.

Dijital kameraya uygun hafzakartn vebataryay yuvasna taknz.

Bu ilem iin cihaz kitapnabavurunuz.

Cihaz anzve rnek ekim yapnz.

UYGULAMA FAALYET


55/77

49

KONTROL LSTES



1 Taraycnznve bilgisayarn g dmelerini kapattnz m?2 Adaptrnve balant kablolarn tekrar baladnz m?

3Adaptrve balant kablolarn kontrol ederek bilgisayar vetaraycyaltrdnz m?

4 Yazl bir belgeyi tarayarak bilgisayara aktardnz m?5 Dijital kameray atnz m?6 Uygun hafza kartn ve bataryay kameraya taktnz m?7 Cihaz ap rnek ekim yaptnz m?

DEERLENDRME



56/77

50

LME VE DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi yanltr?A)Tarayc ile yazlar bilgisayara aktarabiliriz.B)WebCam video ekemezC)Yazc renkli ve siyah beyaz kty ayn kda alabilir.D)l pikseller LCD monitrlerde oluur.

2. USB bellek ile hafza kartlar iin hangisi dorudur?A)Her ikisi de flash bellek yapdadr.B)letim sistemine haber vermeden karlp taklabilir.C)Manyetik yapya sahiptir.D)Birlikte her cihazla alabilir.

3. Aadakilerden hangisi dierlerine gre farkldr?A)Flash bellek

B)RAMC)HDD

D)Disket

4. Aadakilerden hangisi dijital kayt ortam deildir?

A)Mini DVB)HDDC)DVD

D)MPEG

5. Webcamin saniyede yakalad grnt says hangi birim ile ifade edilir?A)MBB)FPS

C)BPSD)DPI

6.

Tarayclarn znrl hangi birim ile ifade edilir?A)MBB)FPS

C)BPSD)DPI

7. znrln yazlmla artrlpdonanmn elde ettii piksellerin arasna yazlmlapiksel eklenmesine ne isim verilir?

A)NetletirmeB)Focus

C)Interpolasyon

D)Image Correction

LME VE DEERLENDRME


57/77

51

8. Webcamlerde znrlk neyi ifade eder?A)Saniyedeki grnt saysnB)Grntnn hafzada kaplad boyutuC)Zoom oranD)Sensrzerindeki alglayc miktarn

9. WebCam sensrleriyle ilgili olarak aadakilerden hangisi yanltr?A)CMOS sensrlerde daha kaliteli grnt elde edilir.B)CCD sensrler daha fazla enerji harcar.C)CCD sensrler daha kolay snr.D)CMOS sensrler daha ucuzdur.

10. Aadakilerden hangisi dijital video kameralarda kullanlan lenslerin temelniteliklerinden birisi deildir?A)Odak uzaklB)Lens aklC)Odak noktasD)Lens derinlii

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap

verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru isebir sonraki renme faaliyetine geiniz.


58/77

52

RENME FAALYET5

Bu renme faaliyeti ile hafza kartlar ve flash bellekleri tanyacak ve almabiimini reneceksiniz. Ayrca kart okuyucular ve bellek birimlerinin kart okuyucular ile birlikte kullanmasn, hafza birimlerinin alma biimini renecek ve bunlarkullanabileceksiniz.

Hafza kartlarnn ve flash belleklerin kullanl amalarn aratrnz. Hafza kartlarnn ve flash belleklerin bozulma nedenlerini aratrnz. Hafza kartlarnn ve flash belleklerin virs ve kt yazlm konusundaki

etkilerini aratrnz.

Piyasada bulunan hafza kartlar ve flash bellekleri ve bunlara ait eitlimodellerin zelliklerini aratrnz.

5. DI DONANIM BRMNDE DSKSRCLER

5.1. hafza Kartlar

Hafza kartlar flash bellekler gibi verileri kalc olarak depolayan kullanm kolay vetanabilir hafza birimleridir. Cep telefonlar, bilgisayarlar, dijital fotoraf makineleri,kameralar, mzik setleri, mp3 alarlar gibi birok dijital cihazda kullanlr. Yeni modeldizst bilgisayarlar birok tr hafza kartna destek veren okuyucu yuvalarna sahipken

benzer ekilde yeni model yazclar da bu kart okuyucu yuvalarla birlikte retilmektedir.Bylece kartnz rnein telefonunuzdan ya da cep bilgisayarnzdan karp yazcyatakarak hemen kda bask yapabilmektesiniz.

Resim 5.1: Hafza kart

ARATIRMA

RENME FAALYET5

AMA


59/77

53

Flash bellekler ile hafza kartlarnn, hafza yaplar ayndr. Hafza kartlar kendi

aralarnda arayz(SD,MMC), hz, paket, gvenlik ve kapasite farklar bulunmaktadr.

Resim 5.2: Hafza kart iyaps ve bileenleri

5.1.1. Hafza Kart eitleri

Tmkart eitleri temelde flash hafza yapsn kullanr. Aralarnda paket, pin ve verigvenlii teknii asndan farkllklar bulunmaktadr. Temelde ayn ii grmelerine ve aynyapya sahip olmalarna ramen gnmzde birok eit hafza kart vardr. Her bir karteidinin arkasnda bir veya daha fazla firma vardr. Her bir kart eidinin bykl kkl

paketlere sahip eitli versiyonlar vardr. Bu versiyonlar donanm biriminin byklnegre uyumlu olmann gereidir. Hafza kartlarnn balcalar aadaki gibidir:

MS (Memory Stick)Memory Sticke, patentli bir marka olduundan sadece markal rnlerde

rastlanmaktadr.

Memory Stick tanabilir bir bellek kart formatdr. Kk ve hafif bir yapya sahipolan Memory Stick kartlar, dijital rnlerle birlikte veya adaptr ve kart okuyucu ilekullanlabilir.

Memory Stick versiyonlar Memory StickPro, Memory StickPro-HG, MemorySticMicro (M2) ve Memory Stick olarak karmza kar. Bu kartlar dijital kameralar, dizst

bilgisayarlar, PDAlar, cep telefonlar, dijital mzik oynatclar, playstation oyun konsollar

gibi baka elektronik cihazlarda da bellek zm olarak kulanlmaktadr.

Resim 5.3: Memory Stick hafza kart eitleri

MMC (multimedia card)MMC (multi media card), saysal depolama aygtdr. Hafza kapasiteleri 2 MB ile

4GB arasndadr. Veri aktarm hz 2,5Mb/sn.dir. MMCler en yaygn olarak dijital


60/77

54

kameralar, Mp3 oynatclar ve cep telefonlarnda kullanlmaktadr. MMC, RS-MMC,

MMCmobile, MMCplus, MMCmicro eitleri vardr.

Resim 5.4: MMC hafza kart eitleri

SD (secure digital card)MMC kart yapsn temel alr. Secure digital ismi, donanmsal olarak ierdii digital

rights management (DRM) fonksiyonundan ileri gelmektedir. indeki, kullanc tarafndangrlemeyen bir hafza alan, yasal olmayan dosyalarn kullanmn engellemek iinayrlmtr. Genellikle dijital kameralar, mp3 alclar ve PDA, pek ok alan iin SD kartaihtiya duymaktadr. SD kart kullanabilen cihazlar ounlukla multimedia cardkullanabilir. nk lleri, biraz ince olmasnn dnda ayndr. Fakat multimedia card iinretilmi aygtlar yuvann daha ince olmasndan dolay genellikle SD kartlar ile uyumludeildir.

Karmza SD, miniSD ve microSD olarak kmaktadr. 4GB kapasiteye kadar

standart SD ve 32 GBa kadar SDHC (secure digital high capacity) modelleri vardr. SDHCye ait 3 snf vardr. Bunlar; Snf 2=2 MB/sn., Snf 4=4 MB/sn. ve Snf 6=6 MB/sn.parametrelerine sahiptir.

Resim 5.5: SD hafza kart eitleri

CF (CompactFlash)Bir flash bellek eididir. zerinde kendi kontrolcs bulunduundan, performans

reticisine gre deiir. Yzeyselolarak 43 X 36 mm boyutlarndadr. 3.3 V ve 5 V olmakzere iki farkl voltaj seviyesinde alabilir. Type I ve Type II olmak zere iki eidi vardr.Tek farklar kalnlklardr. PCMCIA yapsn temel almtr. Genelde kamera ve PDAlardakullanlmaktadr. Gnmzde yerini SD kart yapsna brakmaya balamtr.


61/77

55

Resim 5.6: PCMCI CF uyumlatrc kart ve compact flash hafza kart

Hafza kartlarnn karlatrmal olarak nemli parametreleri aadaki tablodaverilmitir. USBbelleklerin yaps da flash olduu iin tablonun sonunda yer almtr.

Flash eidi Tip Max. Kapasite(MB)

Teorik Max.

Kapasite

Okuma

MB/s

Yazma

MB/s

Voltaj Pin

CompactFlas

h

I 65536 137 GB 20 203.3 ve 5.5 50

II 12288 137 GB 20 20

MMC

MMC 8192

128 GB

20 20 3.3 7

RS-MMC 2048 2 2 3.3 7

MMCmobile 2048 15 8 1.8 ve 3.3 13

MMCplus 4096 52 52 3.3 13

MMCmicro 2048 1.8 ve 3.3 13

Memory

Stick

Standard 128 128 MB 2.5 1.8 3.3

10

Pro 4096

32 GB

20 20 3.3

Pro Duo 16000 20 20 3.3

Pro-HG

Duo

32000 60 120-

40

3.3

Micro (M2) 8192 20 20 1.8 ve 3.3

Secure

Digital

SD 32768

32 GB

20 20

3.3

9

Mini SD 4096 12 12 11

Micro SD 12288 10 10 8

USBFull Speed

65536 Snrsz1 1

5High Speed 40 40

Tablo 5.1: Hafza Kartlarnn Baz zelliklerinin Karlatrlmas


62/77

56

5.1.2. Kart Adaptrleri

Ayn eit kartlar fiziksel olarak birletiren aparatlardr. Genelde kk yapl kartlarbyk soketlere takmak iinkullanlr. rnein MMCMobile ve RS-MMC kartlar, normalMMC kartlardan daha kk yapldr. Bu kartlar normal MMC soketlere takmak iinaadaki adaptr kullanlr. Benzer ekilde SD kart, memory stick ve compact flash hafzakart eitlerini kendi aralarnda dntren adaptr eitleri bulunmaktadr.

Resim 5.7: Hafza kart ve uyumlu adaptr

5.1.3. Hafza Kartlar ile lgili Temel Kavramlar

KapasiteHafza kartnn depolayaca veri miktar asndan nemlidir. Birimi GB

cinsindendir. Byk olmas depolanacak verilerin bykln gsterir.

Okuma/yazma hzHafza kartnn performansn gsteren en nemli kriterdir. zellikle kameralarda

gerek zamanl kaliteli grntleri kaydetme ve fotoraf makinelerinde yksek znrlkteardk resim ekme gibi durumlarda hafza kartnn hz, performans dorudanetkilemektedir. Donanmn destekledii kart eitlerinden, okuma yazma hz en yksekolan tercih etmek ok iyi sonular verecektir.

GvenlikVerilerin yazmaya, silmeye ve okunmaya (kopyalama) kar korumaya sahip olmaskiisel veriler asndan nemlidir. Aadaki tabloda hafza kartlarnn kulland DRM

eitleri gsterilmektedir. Tabloda geen secureMMC, MagicGate, CPRM yaplar verileriifrelemek ve ifrelenmi verileri amak iin kullanlan tekniklerdir. Bylece izinsiz olarakverilere ulamak imknsz olmaktadr. Hafza kartlarnn destekledikleri gvenlik

parametrelerinin yer ald tablo aada yer almtr.


63/77

57

Kart eidi Yazma Koruma Anahtar DRM

CompactFlash Hayr YokMMC, RS-MMC Hayr YokMMCMobile Hayr Var, SecureMMCMemory Stick Standard, PRO Evet Opsiyonel, Magic Gate

Memory Stick Duo, PRO Duo Hayr Opsiyonel, Magic GateMemory Stick PRO-HG Duo Hayr Opsiyonel, Magic GateMemory Stick Micro "M2" Hayr Opsiyonel, Magic GateSD Evet

Var, CPRMMini SD HayrMicro SD HayrUSB Bazen Yok

Tablo 5.2: Hafza Kartlar ve Destekledikleri Gvenlik Parametreleri

5.2. Kart Okuyucular

Hafza kartlarn okumak ve yazmak iin kullanlan donanm birimleridir. eitliarabirimlere sahip hafza kartlarn, USB arabirime evirerek tpk flash bellek gibikullanmna imkn verir.

5.2.1. Kart Okuyucu eitleri

Tek kart okuyucuHerhangi bir kart eidine ait sadece tek bir kart destekleyen cihazlardr.

Resim 5.8: Tekli kart okuyucu eidi

Tek seri kart okuyucuKart eitlerinden bir eide ait tm kartlar okuyan cihazlardr. rnein sadece

Memory Stick versiyonlarn destekleyen kart okuyucular.

oklu kart okuyucuBirden fazla kart eidini ve onlarn alt modellerini destekleyen cihazlardr. Bunlar 9

in 1, 23 in 1 gibi isimlendirilmelerle belirtilir. Gnmzde hemen hemen tm kart

eitlerini destekleyen okuyucular bulunmaktadr.


64/77

58

Resim 5.9: Solda dhili, sada haric oklu kart okuyucular

Resim 5.10: Dahilkart okuyucunun ana karta taklmas

NOT: Baz hafza kartlarnda entegre USB arayz ve soketi olduu iin bu tipkartlarn okunmas iin hafza kart art deildir. Aada USB ve SD arayze sahip birhafza kart grlmektedir.

Resim 5.11: Arayz entegreli kart okuyucu

5.2.2. Kart Okuyucular ile lgili Temel Kavramlar

Desteklenen kart adediKart okuyucunun destekledii kart eitleri ne kadar ok olursa o kadar iyidir. oklu

kart okuma destei bulunan okuyucular xx in 1 eklinde bir parametreye sahiptir. x xparametresi desteklenen kart eidini gstermektedir. rnein 21 in 1 parametresi 21 eit

kartn desteklendiini(okunup yazlabileceini) gstermektedir.


65/77

59

USB TipiBilindii zere kart okuyucular bilgisayara USB arayz ile balanr. USB balant

hzn gsteren snflar en st seviyede (USB2.0/3.0) olursa kart okuma/yazma performansyksek olacaktr. Fakat eski bir bilgisayar kullanlacaksa USB1.0 veya USB1.1 destekli birkart okuyucu almak gerekecektir.

5.3. Flash Bellekler

Flash bellekler verileri kalc olarak depolayan tanabilir, birok ortam tarafndandesteklenen ve kullanlan hafza birimleridir. Bellekler zerinde verilerin saklanma srelerisonsuz deildir. Bu sre tipik olarak 10 yl civarndadr. Bu hafza eitleri batabilgisayarlar olmak zere; cep telefonlar, cep bilgisayarlar, kameralar, televizyonlar,fotoraf makineleri ve mzik setleri gibi birok dijital cihazda kullanlmaktadr. Gnmzdedisketlerin ve ksmen CD-ROMlarn yerini almasndaki en byk etkenler kapasitelerinin

bykl, daha uzun mrleri, kk olmalar, gn getike ucuzlamalardr. Bu belleklerelektrikle yazlp silinebilen belleklerdir. Hafza eitlerinden EEPROMdan farklar, yazmave silme boyutunun byte deil daha byk bloklar hlinde olmasdr. Gnmzde flash

belleklere usb bellek isimi de verilmektedir. Uyumlu olduu donanma gre ierdii dosyasistemi deiiklik gsterebilmektedir.

Resim 5.12: eitli flash bellek tipleri5.3.1. Flash Belleklerin Yaps ve almas

Flash hafza yaps en kk bilgi olan bitlerin ierisinde depoland en kk hafzahcreleri dizisinden oluur. Bu dizinin satr ve stunlar vardr. Satr ve stunlarn her birkesiiminde transistrler vardr. nce bir oksit tabakas bu transistrleri birbirinden ayrr.Elektrik yk prensibi ile alr. Oksit tabakas ykn boalmasn engelledii iin verileryllarca saklanabilir. Oksit tabakas yazma/silme ilemlerinde zamanla ilevini yitirir. Flash

bellek diye adlandrlan hafza eitleri USB arabirimini destekleyen yapya sahiptir.Bilgisayarlarn USB portlarna taklarak kullanlr. Markas ne olursa olsun yaplar vekullanm biimleri deimez. Windows iletim sistemi, bu bellekleri otomatik olarak


66/77

60

tanmaktadr. Gnmzde flash bellekler artkbootable (iletim sistemi yerletirme)zellii

ile de kullanlabilmektedir.

Resim 5.13: Flash bellek iyaps ve bileenleri

5.3.2. Flash Belleklerle lgili Temel Kavramlar KapasiteTm hafza eitleri gibi flash belleklerde veri depolama bykl kapasite ile

ilgilidir. Kapasitesi birimi GB cinsindendir. Deeri kadar veri depolar.

letim sistemi desteiBirok bellek Linux, MacOsX v10.1.2, WinXP SP1, SP2, WinVista ve Win 7 iletim

sistemleri ile sorunsuz almaktadr. Baz reticiler bu iletim sistemleri iin flash bellek ileuyumlu srclerini bir cd veya internet zerinden kullanclara sunmaktadr. Baz reticiler

ise bu destei vermemektedir. Flash bellek alrken kullanmanz muhtemel iletimsistemlerine uyumlu olmasn gz nnde bulundurmanz gerekmektedir.

Balant hzFlash bellekler USB portlara baland iin desteklenen USB arabirim hz

(versiyonu) iletimin bant genilii asndan nemlidir. USB konusunda deinildii gibiUSB nin 1.0, 1.1, 2.0, 3.0 gibi tipleri bulunmaktadr. Flash bellekler sper hzl modagnmzde 3.0 tipini kullanmaktadr.

USB 3.0 (ya da sper hzl USB) bir nceki USB 2.0a gre performans ve gynetimi alarndan oknemli avantajlar salyor. USB 2.0da balant drt telli bir yap


67/77

61

ile salanrken USB 3.0n balants dokuz tel ile salanmakta ve ok ciddi bir hz fark

olumasna yol ayor.Daha anlalr bir ifadeyle GBlarca veriyi USB 3.0 ile transfer etmek sadece saniyeler

srebiliyor.

Okuma/yazma hzFlash bellein performansn gsteren nemli bir parametredir. Okuma yazma hz

yksek bellekler dk olanlara gre daha hzl alacaktr. Flash belleklerde yap gereiokuma hz her zaman yazma hzndan daha byktr. Birimi MB/sn . veya GB/sn. cinsindenifade edilir. Yksek olmas iyi bir seim olur.

GvenlikVerilerin bata kopyalama olmak zere evresel faktrlerden s ve suya dme

gvenliine de sahip olmas gerekmektedir. Baz model flash belleklerin kendisine aitdonanmsal veya yazlmsal veri ifreleme teknikleri bulunmaktadr. Ayrca her belleinoptimum alma scakl ve suya dmeleri durumunda hasar grmeyecek ekildetasarlanmlardr.

Flash bellek ve dier trdeki hafza kartlarnn usb portlarda kullanm srasndayaplan ilem bittiinde iletim sistemi ara ubuu zerinden donanm gvenle kaldrseenei kullanldktan sonra kartlmasna dikkat ediniz. Aksi takdirde hafza kart ya da

belleinizin chip ya da bellek yapsnn bozulmasna ve bir daha almamasna sebepolabilirsiniz.

Hafza kartlar ve flash bellekler virs, trojan ya da zararl yazlmlarn tanmas vebulatrlmas iin ok elverili ortamlar olduklarndan sisteme eklendikten sonra bir virsprogram yada komut istemi kipinde taranarak ieriinin kontrol edilmesi iyi olabilir.


68/77

62

UYGULAMA FAALYETlem sras verilen aadaki uygulamay yapnz.


eitli hafza kartlarn ve usb flashbelleklerini sisteme dhil edipve karnz.

Bilgisayarnzn donanm yapsndakart okuyucu olup olmadn kontrolediniz.

Eer kart okuyucu yoksa dhil ya da haricbir kart okuyucuyu sisteme taknz.

Dhilkart okuyucular takarkenbalant iin kullanlan kablolarn

anakart zerinde uygun yeretaklmasna dikkat ediniz. Bukablolarn anakart zerinde taklacayerler anakart kitapklarnda

belirtilmitir. Dhil kart okuyucularnmontaj esnasnda sisteminizin kapalolmasna ve enerji almamasna dikkatediniz.

Harickart okuyucu kullanlacaksabilgisayar zerinde bulunan usb portlarnatakarak sistemin tanmasn bekleyiniz.

Elimizdebulunan hafza kartlarnuygun portlara takarak sistem

tarafndan tannmasn bekleyerek

ieriklerine baknz. Hafza kartlarhassas bir yapya sahip olduklar iinkart okuyuculara takarken

zorlamamaya dikkat ediniz.

Sistem tarafndan tannan hafza kartlarnnbiimlendirme ilemler

Documents

BTT 02 Dış Donanım Birimleri 481BB0090