36
Shërbimi Sprovues i Kosovës Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës 1 BULETINI NR: 4 Hulumtimin dhe përgatitjen kompjuterike për shtyp e punoi: Ilaz Dërguti Udhëheqës i Sektorit për Trajnime dhe Hulumtues i Shërbimit Sprovues te Kosovës Botuesi: Shërbimi Sprovues I Kosovës ( SHSK ) Adresa: Ish pallati i shtypit “Rilindja“ Prishtinë/ Kosovë Tel: 038/213 922; Centrex: 038/200 18 325 Fax: 038/213 921 e-mail: [email protected]

BULETINI NR: 4 - md.rks-gov.net · hulumtuese e ka zgjeruar si për nga cilësia ashtu edhe për nga sasia në kontinuitet. 1. Mbledhja faktografike afat shkurtër të krimit (shkak-

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

1

BULETINI NR: 4 Hulumtimin dhe përgatitjen kompjuterike për shtyp e punoi: Ilaz Dërguti Udhëheqës i Sektorit për Trajnime dhe Hulumtues i Shërbimit Sprovues te Kosovës Botuesi:

Shërbimi Sprovues I Kosovës ( SHSK ) Adresa: Ish pallati i shtypit “Rilindja“ Prishtinë/ Kosovë Tel: 038/213 922; Centrex: 038/200 18 325 Fax: 038/213 921 e-mail: [email protected]

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

2

Falënderim Në emrin tim personal, në emër të gjithë punonjësve të Shërbimit Sprovues të Republikës së Kosovës, falënderojmë Z. Ilaz Dërgutin, për kontributin, për punën e palodhshme profesionale, për hulumtimet shkencore që bëri në Shërbimin Sprovues të Kosovës, që nga dita e parë e formimit të SHSK, dhe deri në pensionimin e tij më 31.12.2009.

Metije Ademi,

Drejtore e Përgjithshme e Shërbimit Sprovues të Republikës së Kosovës

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

3

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Zhvillimi dhe sfidat e tij në të ardhmen

Shërbimi për Ekzekutimin e Masave e Dënimeve Alternative dhe Re integrimin Shoqëror të personave të dënuar, përkatësisht Shërbimi Sprovues i Kosovës (tani e tutje SHSK), është një prej institucioneve të reja të themeluara pas lufte në Kosovë, si kërkesë e drejtësisë bashkëkohore qëllimi i së cilës është në radhë të parë humanizmi i drejtësisë dhe i dënimeve. I themeluar në Dhjetor të vitit 2002, si pilot projekt në Prishtinë dhe me një numër simbolik të punëtorëve (pesë punëtorë), sot ai është zhvilluar në të gjitha sferat e tij. Kështu, ky shërbim tani mbulon gjithë territorin e Kosovës përmes 5 Qendrave Regjionale (Prishtinë, Prizren, Pejë, Mitrovicë dhe Gjilan), puna e të cilave menaxhohet nga Drejtoria e Përgjithshme që funksionon në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë.

Përveç shtrirjes territoriale, SHSK është zhvilluar shumë edhe në aspektin e burimeve njerëzore. Tani ky shërbim ka një numër përafërsisht prej 65 punëtorësh, numër ky i cili po ndryshon për shkak të lëvizjes së stafit për arsye të caktuara. Ajo çka është me rëndësi kur jemi te stafi i këtij shërbimi është përgatitja profesionale e tyre, në profesione të caktuara, si: juristë, pedagogë, sociologë, psikologë, etj. Përveç kësaj, që nga fillimi stafi i SHSK-së është trajnuar dhe trajnohet me qëllim të zhvillimit profesional të tyre, përmes organizimit dhe pjesëmarrjes në trajnime, seminare, konferenca dhe tryeza të ndryshme. Kjo drejtpërdrejtë ka reflektuar edhe në kualitetin e punës dhe në kryerjen me sukses të detyrave dhe punëve që shtrohen para këtij shërbimi.

Një aspekt i rëndësishëm i zhvillimit të SHSK-së padyshim ka të bëj me rritjen e sasisë së punës në këtë shërbim që nga fillimi, e që kanë të bëjnë me numrin anketave sociale të kryera për të mitur dhe numrin e lëndëve të ekzekutuara më masa dhe dënime alternative për të mitur dhe madhorë, si dhe të mbikëqyrjes së personave të liruar me kusht. Nëse i referohemi statistikave të brendshme të SHSK-së (shih në pjesën e hulumtimit), por edhe atyre nga gjykatat dhe prokuroritë shohim se që nga fillimi i punës me raste në vitin 2004 e deri më sot, ky numër është rritur në mënyrë të dukshme. Ajo që është më e rëndësishme në këtë rast nuk është numri, pra aspekti sasior i tyre, por sidomos kualiteti, përkatësisht suksesi i kryerjes së anketave sociale dhe ekzekutimit të aktvendimeve me masa dhe dënime alternative, si dhe të mbikëqyrjes së personave të liruar me kusht.

Dobia nga funksionimi dhe puna e deritashme e SHSK-së ka qenë e shumanshme. Ka përfituar në radhë të parë Qeveria, përmes kursimit të buxhetit të Kosovës (në vend që një i dënuar me burg të shpenzoj gjatë qëndrimit të tij në burg, ai mbikëqyret dhe punon gjatë ekzekutimit të masave dhe dënimeve në liri), pastaj në kuptim të respektimit të standardeve ndërkombëtare të trajtimit të personave të dënuar, në shkarkimin e burgjeve të mbingarkuara me të dënuar me burg, etj. Përfitues edhe më të mëdhenj janë vetë personat e dënuar me MDA, që

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

4

nuk privohen nga liria, por ju jepet edhe rast më shumë për të menduar për sjelljen e tyre. Me një fjalë, nga kjo kanë përfituar të gjithë, përkatësisht e gjithë shoqëria kosovare.

Duke qenë një risi jo vetëm në sistemin tonë të drejtësisë dhe shoqërinë tonë por edhe për gjithë rajonin, SHSK gjatë kësaj rruge të zhvillimit është ballafaquar më një varg vështirësish dhe problemesh të cilat gjithsesi kanë ndikuar në punën dhe zhvillimin e saj. Vështirësitë kanë qenë nga më të ndryshme, si: mungesa e njohurive dhe e përvojës për një shërbim të tillë, hezitimi për të pranuar diçka të re dhe përkushtimi ndaj tradicionales, mosbesimi në kapacitetet e SHSK-së, mungesa e përkrahjes qoftë materiale, qoftë profesionale si nga ndërkombëtarët ashtu edhe nga vendorët, e shumë vështirësi të tjera. Kjo në një mënyrë ka kërkuar nga stafi i SHSK-së që përveç punëve dhe detyrave që parashtron ligji, në të njëjtën kohë të merret edhe me sensibilizim të opinionit profesionistë dhe tjetër, ngritje të kapaciteteve të brendshme, etj.

Gjithsesi, për tejkalimin e këtyre vështirësive nuk ka mjaftuar vetëm përkushtimi i stafit të SHSK-së, pa përkrahjen edhe të MD-së dhe të disa organizatave, si: UNICEF-i, Terre des Hommes, Instituti Gjyqësor, etj.

Megjithatë, niveli i zhvillimit të SHSK-së përkundër arritjeve të mëdha përgjatë kësaj kohe nuk është i mjaftueshëm dhe kërkon që të shkohet edhe më tutje. Në këtë drejtim mendoj se para Shërbimit Sprovues të Kosovës shtrohen tri sfida kryesore në drejtim të zhvillimit të mëtutjeshëm:

• Sensibilizimi i opinionit në radhë ta parë profesionistë (gjyqtarë dhe prokurorë)

për rritjen e shqiptimit të masave dhe dënimeve alternative në radhë të parë për madhorë

• Përkrahja dhe përkujdesja për re-integrimin e personave të mitur pas daljes nga burgu dhe

• Anëtarësimi i Shërbimit Sprovues të Kosovës në Organizatën Evropiane të Shërbimit Sprovues - CEP

Sfida e parë që ka të bëj me sensibilizimin e opinionit profesionistë por edhe të atij më të

gjerë del nga nevojat e kohës. Nëse i referohemi statistikave të SHSK-së, shohim se shqiptimi i masave dhe dënimeve alternative për të mitur përgjatë viteve ka shënuar ngritje, qoftë kur i krahasojmë të dhënat prej viti në vit, qoftë edhe kur krahasojmë numrin e këtyre masave dhe dënimeve karshi masave edukative institucionale, apo edhe burgut për të mitur. Por, kjo nuk mund të thuhet edhe për shqiptimin e dënimeve alternative për madhorë, ku ende shqiptimi i tyre nuk është në nivelin e kënaqshëm as në raport me të miturit, as në krahasim me rritjen prej viti në vit e sidomos në krahasim me shqiptimin e dënimeve me burg për madhorë, ku numri i dënimeve alternative të shqiptuara deri më tani për madhorë mund të thuhet se është në kufijtë të margjinave.

Për ta realizuar këtë, para SHSK-së shtrohet nevoja për të thelluar bashkëpunimin edhe më shumë me gjykata dhe prokurori, por edhe faktorë tjerë relevant, në mënyrë që të shtohet besimi i tyre për suksesin që mund të kenë dënimet alternative, si dhe në mundësitë dhe rolin që ka SHSK në këtë drejtim. Në këtë drejtim organizimi i punëtorive, tryezave, seminareve, konferencave dhe takimeve të përbashkëta në mes SHSK-së dhe gjyqtarëve e prokurorëve, me pjesëmarrje edhe të faktorëve tjerë relevant, do të ishte një ndihmë e madhe në këtë drejtim.

Një sfidë tjetër që shtrohet para SHSK-së, gjithsesi është përkrahja dhe përkujdesja për re-

integrimin e të miturve pas lirimit nga burgu. Kjo sfidë mund të konsiderohet si një risi, sepse është një hap më tutje nga puna që është bërë në ekzekutimin e lëndëve me MDA për të mitur. Për ta realizuar këtë, SHSK në bashkëpunim me Shërbimin Korrektues të Kosovës dhe në

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

5

përkrahje të UNICEF-it është duke ndërtuar “programin e përkujdesjes” përmes të cilit synohet të bëhet menaxhimi i përbashkët i rasteve që gjenden në institucionin korrektues, me tendencë të sigurimit të vazhdimësisë së shërbimeve nga institucioni korrektues në komunitet, ku përfitues të drejtpërdrejtë do të jenë vetë të miturit, por edhe familjet e tyre dhe shoqëria në përgjithësi. Në këtë mënyrë përmes këtij programi synohet parandalimi terciar i delikuencës dhe zvogëlimi i recidivizmit.

Dhe, sfida e tretë që shtrohet para SHSK-së, padyshim që është anëtarësimi i SHSK-së në

Organizatën Evropiane të Shërbimit Sprovues – CEP. Këtë sfidë duhet parë në kuadër të përpjekjeve të gjithmbarshme të Kosovës dhe të institucioneve të saja për integrim në organizatat evroantlantike.

Anëtarësimi në CEP për SHSK-në është i një rëndësie të veçantë, jo vetëm për faktin se në këtë mënyrë do të përvetësoheshin standardet më të larta evropiane për punë në Shërbimin Sprovues, por edhe për faktin se SHSK do të përfitonte shumë në aspektin bartjes së përvojës dhe të ekspertizës profesionale të vendeve të zhvilluara, ku Shërbimi Sprovues ka një traditë dhe ka arritur një shkallë të lartë të zhvillimit. E gjithë kjo do të bënte që kualiteti i punës në ekzekutimin e lendeve, si dhe në risocializimin dhe re integrimin e personave të dënuar të ngrihej në nivel edhe më të lartë, në përputhje me standardet më të avancuara evropiane.

Por, për ti përmbushur këto sfida që shtrohen para SHSK-së në punën e saj, SHSK ka

shumë nevojë për ndihmën dhe përkrahjen e të tjerëve, në radhë të parë të Ministrisë së Drejtësisë së Republikës së Kosovës, por edhe të institucioneve tjera vendore dhe ndërkombëtare. Kjo ndihmë do të konsistonte në radhë të parë përmes ngritjes së buxhetit të SHSK-së, i cili sot është shumë i vogël dhe nuk premton shumë. Përveç kësaj, ndihma për SHSK-në mund të jetë edhe në ngritjen e kapaciteteve njerëzore për kryerjen e punëve dhe përgjegjësive që dalin para SHSK-së përmes projekteve të ndryshme të trajnimit të stafit, pjesëmarrjes së stafit nëpër konferenca ndërkombëtare dhe vendore që kanë të bëjnë me këtë natyrë të punës, pjesëmarrjes në tryeza e seminare, vizita të ndryshme, thellimin e bashkëpunimit me institucione të ndryshme, etj.

Përkrahja në zhvillimin e mëtutjeshëm të SHSK-së do të thotë përkrahje për reformimin e Sistemit të Drejtësisë në Kosovë në përputhje me standardet me të avancuara në këtë fushë dhe një hap para drejt përmbushjes së standardeve nga fusha e drejtësisë. Metije Ademi, Drejtore e Përgjithshme e SHSK-së

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

6

Disa nga punëtorët e Shërbimit Sprovues

“ NUK ËHTË NJERIU I MORALSHEM AI Q“ NUK ËHTË NJERIU I MORALSHEM AI Q“ NUK ËHTË NJERIU I MORALSHEM AI Q“ NUK ËHTË NJERIU I MORALSHEM AI QË DON TË DON TË DON TË DON TË VEPRON VETËM MIRË DHEVEPRON VETËM MIRË DHEVEPRON VETËM MIRË DHEVEPRON VETËM MIRË DHE PËR KËTË NPËR KËTË NPËR KËTË NPËR KËTË NËËËË TTTTËËËË VËRTET VËRTET VËRTET VËRTET VEPRON, AS NJERIVEPRON, AS NJERIVEPRON, AS NJERIVEPRON, AS NJERIUUUU PA MEKATE,PA MEKATE,PA MEKATE,PA MEKATE, POR AI I CILI POR AI I CILI POR AI I CILI POR AI I CILI ËSHTË I VETDIJSHEM PËR ATËSHTË I VETDIJSHEM PËR ATËSHTË I VETDIJSHEM PËR ATËSHTË I VETDIJSHEM PËR ATË QE E BË QE E BË QE E BË QE E BËNË “ËNË “ËNË “ËNË “

HEGELI

Qëllimi i Hulumtimit:

Shërbimi Sprovues i Kosovës në tre vjetorin e tij përkatësisht në vitin 2005 prezantoj fillimin e punës hulumtuese me mbledhjen faktografike për hulumtimin analitik- empirik të faktorëve të cilët ndikojnë në zhvillimin e delikuencës së të miturve në Kosovë. Veprimtarinë hulumtuese e ka zgjeruar si për nga cilësia ashtu edhe për nga sasia në kontinuitet. 1. Mbledhja faktografike afat shkurtër të krimit (shkak- rrjedhim) do te vazhdoj për çdo vit duke i publikuar në Buletinin vjetor. 2. Grumbullimi i materialit faktografik nga të cilat, pastaj në mënyre sistematike publikohen rezultatet e hulumtimit për gjetjen e faktorëve të krimit. 3. Hulumtimi nuk është dedikuar vetëm për ndryshimin e ndonjë metode pune, për ndonjë problem në rrafshin individual, grupor ose në nivel të Shërbimit Sprovues, por ky hulumtim ka karakter të përgjithshëm shkencor dhe si i tillë mund shfrytëzohet nga të gjitha shkencat shoqërore e në veçanti nga shkencat që e studiojnë kriminologjinë . 4. Ky hulumtim empirik me karakter të gjerë shkencor përfshin çdo pore të veprimit të punës së Shërbimit Sprovues. Rezultatet e të cilit gjurmim mund te shfrytëzohen për ta përsosur metodologjinë e punës për të gjitha veprimet qe ka për obligim t’i kryej Shërbimi Sprovues: 5. Tani gjatë vitit të shtatë si rezultat i hulumtimeve në tri vitet paraprake filloi ti aplikoj metodat me te avancuara të punës, përveç formave tjera të hospitimeve dhe shkëmbimeve të përvojave nëpër regjione.

Drejtoria qendrore e SHSK-së ka organizuar një trajnim për të gjithë zyrtarët sprovues duke i përfshirë edhe udhëheqësit e të gjitha regjioneve të Kosovës. Trajnimin kryesisht e zhvilluan trajnerët të cilët më parë janë licencuar nga Ministria e Drejtësisë përmes ligjëruesve ndërkombëtar. Gjatë këtij trajnimi dyjavor Sektori për trajnime dhe hulumtime prezantoj lëshimet të cilat u evidentuan për tri vite me radhë. Lëshimet dhe sugjerimet u demonstruan përmes metodave audiovizuele. Gjatë ligjërimeve të këtyre lëshimeve dhe mënyrës së përmirësimit u zhvilluan debate nga të cilat përfituan po thuaj të gjithë pjesëmarrësit e sidomos ata zyrtarë të cilët patën më shumë lëshime gjatë përpilimit të anketave, dhe raporteve. Nga debatet gjatë trajnimit pati edhe propozime të shumta për të avancuar metodologjinë e punës. 6. Hulumtimi i trendit të krimit për çdo vit duke i krahasuar me vitin paraprak dhe vijues. 7. Metodologjia e hulumtimi në Buletinin nr. 4 po thuaj nuk ndryshon shumë nga tre buletinet paraprakë. Përsëriten me qëllim që nëse ndonjë nga lexuesi apo studiuesi nuk kanë arritur t’i posedojnë buletinet paraprake.

Projekti i hulumtimit që nga fillimi kishte për qëllim primar mbledhjen (grumbullimin) e faktografisë për t’i zbuluar faktorët qe shkaktojnë kryerjen e veprave penale si: faktorët ekonomik, social, psikologjik, faktorët arsimor të delinkuencës, por dhe atë të prindërve, pastaj veçoritë e moshës së të miturve që dyshohej se kanë kryer vepra penale, familjet komplete dhe jo

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

7

komplete, numrin e anëtarëve të familjes së gjerë dhe të ngushtë, vend qëndrimin e tyre, lëvizjet e familjes duke ndërruar vendbanimin, përkatësisht të familjeve që emigrojnë nga fshati në qytet apo anasjelltas, struktura e të miturve sipas gjinisë, zbërthimi i grupit-pjesëmarrës në kryerjen e veprave penale dhe analizimi empirik-analitik i recidivistëve1; 8. Te studiohen kryerjet e veprave penale nga ana e të miturve për të cilët punohen me tepër se dhjetë anketa sociale; 9. Përmes këtij hulumtimi të konstatohen specifikat e veprave penale që përsëritën më së shpeshti tek të miturit delikuent për secilin regjion të Kosovës duke i krahasuar veçoritë specifike të secilit regjion; 10. Rezultatet e këtij hulumtimi t’u shërbejnë zyrtarëve të shërbimit sprovues në ngritjen dhe përsosjen profesionale të tyre ; 11. Te konstatohen nivelet e suksesit dhe mos suksesit në ri-edukim dhe risocializim të delikuenteve të mitur; 12. Rezultatet e këtij hulumtimi t’u ndihmojnë zyrtarëve sprovues për të identifikuar faktorët që kanë ndikuar në sjellje dhe veprime kriminale të cilat janë parakusht për ti gjetur edhe faktorët që do të ndikojnë në risocializim; 13. Hulumtohen vlerat e risocializimit përmes punës në dobi të përgjithshme; 15. Rastet me Masa dhe Dënime Alternative për të mitur dhe madhor; 16. Të sistemohen shënimet faktografike për të liruarit me kusht; UDHËZIME

Metodologjia e hulumtimit analitiko-empirik bëhet duke i zbërthyer në matjet kuantitative dhe kualitative me vlera të tolerancës 95% dhe 99% duke përdorë analiza me metoda multivariante. - Hulumtimi tërësisht mbështetet në analizën e të gjitha anketave sociale të punuara nga zyrtarët e shërbimit sprovues të Kosovës për vitin 2008. Gjithashtu, edhe anketat për vitet 2004 / 2005, 2006 dhe 2007 janë shfrytëzuar për krahasim të cilat në mënyrë të shkurtër u paraprijnë tabelave të vitit 2008 me rezultate, për ta konstatuar trendin e zhvillimit të krimit ne Kosovë. - Analiza komperative në buletinin nr. 4 është bërë duke i krahasuar, analizuar dhe sintetizuar me rezultate të buletineve 1, 2 dhe 3. Në vitin 2004/05 janë analizuar 1583 anketa sociale, në vitin 2006 1623, në vitin 2007 1678 dhe në vitin 2008 janë analizuar 1801 anketa. Për katër buletinet gjithsej u analizuan 6685 anketa. Hulumtimi për vitin 2004 dhe 2005 është marr si një vit, meqë Shërbimi Sprovues i Kosovës pat filluar për herë të parë me punimin e anketave sociale në gjysmën e dytë të vitit 2004. Në këtë vit punuan vetëm tri regjione ( Regjioni i Prishtinës, i Mitrovicës dhe i Prizrenit).

- Ky hulumtim ka rendësi të veçantë me vet faktin se hulumtimi është bazuar në popullatë e jo në mostra. Rezultatet nuk mbështetën në konstatime fragmentare, por në burime dhe shifra reale (objektive). Po ashtu edhe në parametra.

Parametrat e nxjerra për kushtet ekonomiko- sociale nuk janë nxjerrë nga kostoja e shportës ushqimore, por nga vrojtimi ( konstatimi ) i drejtpërdrejt i kushteve reale. Konstatimi i të ardhurave hyrëse në familje, rregullimi i dhomave, posedimi i orendive shtëpiake, duke i shënuar gjatë intervistave të prindërve dhe anëtarëve tjerë të familjes, si dhe opinionet tona të fituara gjatë vizitave familjare.

1 . Te miturit për të cilët janë punuar më shumë se një anketë sociale.

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

8

Si kushte familjare tepër të vështira janë marrë rastet kur familja nuk ka pasur fare të ardhura, as nga qendra për punë sociale kur familja nuk i ka përmbushë kriteret pasi për të gëzuar të drejtën e asistencës sociale duhet familja të këtë fëmijë nën moshën 10 vjeçare ose në rrethana të jashtëzakonshme të ketë pleq të sëmurë me dëshmi nga komisioni përkatës mjekësor. Kurse familjet me kushte të vështira janë konsideruar familjet që gëzojnë asistencë sociale, ndërsa për familjet me kushte të mira dhe shumë të mira nuk ka pasur nevojë të caktohet kriter- parametër, sepse “shihen edhe pa hyrë brenda në shtëpitë e tyre”. Konstatimet për nivelin e arsimimit të miturve dhe prindërve të tyre janë marrë drejtpërsëdrejti gjatë intervistës me prindërit e të miturve. Për rastet kur prindërve ju kanë munguar dëshmitë për nivelin shkollor të të miturve atëherë i kemi konsultuar drejtpërdrejti drejtoritë e shkollave, kuptohet aty ku të miturit vijojnë apo ku e kanë ndërprerë shkollimin. Gjendja e migrimit është konstatuar nga deklaratat e prindërve gjatë marrjes së shënimit për biografinë familjare. Në tabelat me nr. 1 - 7 janë paraqitur të gjitha llojet e veprave penale për të cilat janë punuar anketat sociale vetëm për vitin 2008, kurse për vitin 2004 / 2005, 2006 dhe 2007 janë paraqitur vetëm titulli i tabelave (qëllimi) dhe rezultatet përfundimtare. Rezultatet e disa veprave janë veçuar nëpër analiza, si për shembull: rezultatet veprave penale vjedhje e lehtë dhe e rëndë, si dhe lëndimet trupore të lehta dhe të rënda. Po ashtu janë analizuar rezultatet e dhjetë veprave të cilat përsëriten më shpesh në mesin e 53 veprave të paraqitura. Këto dhjetë vepra te veçuara e përbejnë 89. 5% të të gjitha veprave të kryera. Janë krahasuar regjionet nga këndvështrimi kuantitativ i të gjitha punëve dhe veprimtarisë së shërbimit sprovues, në veçanti i anketave sociale, meqë anketat sociale ende paraqesin strumbullarin e veprimtarisë së angazhimit të shërbimit sprovues në të gjitha regjionet. Gjithashtu, duhet të pranojmë se fillimi i punëve të zyrtarëve sprovues kur jemi tek të miturit fillon me anketë sociale, e cila është baza në të cilën pastaj mbështeten edhe veprimtarit tjera duke filluar që nga prezantimi në seanca gjyqësore, në të cilat zyrtari sprovues e plotëson anketën me informata të reja, meqë nga koha kur zyrtari sprovues e ka shkruar anketën sociale e deri te prezantimi i tij në seancës gjyqësore zakonisht kalon një kohe tepër e gjate. Prandaj plotësimi i anketës sociale në seancën gjyqësore është e domosdoshme. Aktvendimet e gjykatave kurdo që ato merren dhe përsëri janë zyrtarët sprovues që bëjnë ekzekutimin e tyre, pa marrë parasysh për çfarë është fjala: masë të diversitetit, masa edukative apo dënime alternative. Në të gjitha këto raste zyrtarët sprovues anketën sociale duhet ta kenë pikë mbështetëse dhe referuese.

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

9

TABELA 1. ANKETAT SOCIALE DHE RECEDIVIZMI

LLOJET E VEPRAVE PENALE Komplet SH.S.K. 2008 n

eni Prokuroria

Kërkesa për përpilimin e anketës është paraqitë për herë të

Komunale Qarkut I II III IV-e me.sh Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 4 - 4 - - -

Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 50 - 41 5 3 1 Dhunimi 193 - 7 5 2 - - Droga 229 18 6 17 4 2 1 Falsifikimi I dokumentit 332 8 - 8 - - - Falsifikimi I parave 244 12 1 8 4 1 - Grabitje 255 3 36 22 6 3 8 Shpërdorim 257 - 3 - 3 - - Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 6 - 6 - - - Kanosje 161 20 - 16 2 2 - Pjesëmarrje në rrahje 155 - - - - - - Lajmërim i rrejshëm 306 6 - 6 - - - Lëndim i lehtë 153 325 2 267 28 20 12 Lëndim i rëndë 154 42 6 42 3 2 1 Mashtrim 261 6 - 4 - 1 1 Pjesëmarrje në grup që kryen vepër penale 320 - - - - - - Pjesëmarrje në rrahje 155 5 8 12 1 - - Pranimi i mallrave të vjedhura 272 11 - 8 2 - 1 Rrezikimi i trafikut publik 297 40 4 40 4 - - Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 - 89 78 8 2 1 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 33 1 27 5 2 - Pengimi i per. zyr. në kryerjen detyrave 316 3 - 3 - - - Sulm ndaj personit zyrtar 317 13 - 11 2 - - Vjedhje e lehtë 252 309 - 235 30 21 23 Vjedhje e rëndë 253 516 17 346 71 56 60 Vjedhje e pyllit 285 149 - 65 42 26 16 Vrasje në tentativë 146 - 12 12 - - - Vrasje e rëndë 147 - 10 10 - - - Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 - 1 1 - - - Trafikimi i njerëzve 139 - - - - - - Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 - - - - - - Sulm seksual 195 3 2 5 - - - Rrezikim i mjeteve të trafikut publik meb vepr. 299 - - - - - - Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 - - - - - - Rrëmbimi i personit 159 - - - - - - Keqpër. sek. i pers. me çrreg. psikike 197 - - - - - - Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 - - - - - - Heqja e instalimeve publike 292 1 - 1 - - - Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 - - - - - - Detyrim, kercnim.per te fit përfitime etj 267 - 5 5 - - - Dhënia e ndihmës së kryes. vepre. Penale 305 - 2 2 - - - Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 - - - - - - Kontrabandimi i mallrave 273 - - - - - - Mos lajmërimi i kryesit të veprës 304 - - - - - - Heqja apo dëmtimi I vulave zyrtare. 322 - - - - - - Mundësia e arratisje përseri 314 - - - - - - Ndotja e ujit të pijshëm 226 4 - 4 - - - Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 - - - - - - fotografim, incizim pa autorizim 171 1 1 1 1 - -

Gjithsej: 1588 213 1312 223 141 125

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

10

TABELA 2. GJINIA MOSHA DHE VENDBANIMI

LLOJET E VEPRAVE PENALE Komplet SH.S.K. 2008 n

eni Gjinia Mosha Vendi

M F 14-15 16-17 17-18 Fshat Qyteti

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 4 - - 3 1 1 3 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 50 - 23 26 1 22 28 Dhunimi 193 6 1 2 5 - 1 6 Droga 229 23 1 7 13 4 2 22 Falsifikimi I dokumentit 332 7 1 1 6 1 4 4 Falsifikimi I parave 244 13 - 2 10 1 4 9 Grabitje 255 39 - 8 21 10 11 28 Shpërdorim 257 3 - 3 - - 3 - Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 6 - 1 5 - 2 4 Kanosje 161 18 2 6 13 1 6 14 Pjesëmarrje në rrahje 155 - - - - - - - Lajmërim i rrejshëm 306 3 3 - 6 - 3 3 Lëndim i lehtë 153 315 12 101 206 20 149 178 Lëndim i rëndë 154 48 - 14 28 6 22 26 Mashtrim 261 6 - 2 4 - 1 5 Pjesëmarrje në grup 320 - - - - - - - Pjesëmarrje në rrahje 155 13 - 3 10 - 5 8 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 11 - 2 8 1 2 9 Rrezikimi i trafikut publik 297 44 - 13 30 1 13 31 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 89 - 25 58 6 50 39 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 34 - 8 23 3 15 19 Pengimi i per. zyr. në kryerjen detyrave 316 3 - 1 2 - - 3 Sulm ndaj personit zyrtar 317 13 - 7 5 1 3 10 Vjedhje e lehtë 252 295 14 110 189 10 137 172 Vjedhje e rëndë 253 532 1 205 297 31 222 311 Vjedhje e pyllit 285 149 - 49 87 13 144 5 Vrasje në tentativë 146 11 1 1 9 2 6 6 Vrasje e rëndë 147 10 - 2 7 1 4 6 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 - 1 - 1 - 1 - Trafikimi i njerëzve 139 - - - - - - - Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 - - - - - - - Sulm seksual 195 5 - 1 4 - 1 4 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 - - - - - - - Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 - - - - - - - Rrëmbimi i personit 159 - - - - - - - Keqpër. sek. i pers. me çrreg. psikike 197 - - - - - - - Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 - - - - - - - Heqja e instalimeve publike 292 1 - 1 - - 1 - Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 - - - - - - - Detyrim, kërcënim për te fit përfitime etj 267 5 - - 5 - 2 3 Dhënia e nd. së kryes. vepre. Penale 305 2 - - 2 - - 2 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 - - - - - - - Kontrabandimi I mallrave 273 - - - - - - - Mos lajmërimi I kryesit të veprës 304 - - - - - - - Heqja apo dëmtimi I vulave zyrtare. 322 - - - - - - - Mundësia e arratisjes se persi 314 - - - - - - - Ndotja e ujit të pijshëm 226 4 - 2 2 - 1 3 `Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 - - - - - - - fotografim, incizim pa autorizim 171 2 - - 2 - - 2

Gjithsej: 1764 37 600 1087 114 838 963

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

11

TABELA 3. SHKOLLIMI DHE SHKALLA E ARSIMIMIT

ne

ni Shkollimi Shkalla e arsimimit

LLOJET E VEPRAVE PENALE Komplet SH.S.K. 2008 vijon

nuk vijon

analfabet ~4kl 5~7kl. 7~9kl. ~10kl. ~11kl ~12kl.

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 2 2 - - - 2 1 1 - Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 40 10 1 - 4 19 18 5 3 Dhunimi 193 1 6 - - 3 3 1 - - Droga 229 9 15 - - 7 9 6 - 2 Falsifikimi I dokumentit 332 4 4 - - 1 3 1 1 2 Falsifikimi I parave 244 8 5 - - 1 5 5 1 1 Grabitje 255 17 22 2 2 9 17 4 4 1 Shpërdorim 257 - 3 - 1 1 1 - - - Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 4 2 - - - 2 2 2 - Kanosje 161 13 7 1 - 2 5 7 4 1 Pjesëmarrje në rrahje 155 - - - - - - - - - Lajmërim i rrejshëm 306 4 2 - - - 3 2 1 - Lëndim i lehtë 153 248 79 4 6 18 133 82 54 30 Lëndim i rëndë 154 38 10 - - 2 20 12 6 8 Mashtrim 261 4 2 - - - 4 1 1 - Pjesëmarrje në grup 320 - - - - - - - - - Pjesëmarrje në rrahje 155 12 1 - - 2 3 3 3 2 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 7 4 - - - 5 2 4 - Rrezikimi i trafikut publik 297 33 11 1 1 3 16 11 7 5 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 64 25 2 - 2 42 21 13 9 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 24 10 - 1 4 19 7 1 2 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 1 2 - - 1 2 - - - Sulm ndaj personit zyrtar 317 10 3 - - 1 8 - 3 1 Vjedhje e lehtë 252 171 138 15 14 46 150 61 17 6 Vjedhje e rëndë 253 275 258 23 21 93 248 91 35 22 Vjedhje e pyllit 285 89 60 7 3 15 65 26 19 14 Vrasje në tentativë 146 6 6 1 - 1 4 3 2 1 Vrasje e rëndë 147 7 3 - - - 2 3 3 2 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 - 1 - - - 1 - - - Trafikimi i njerëzve 139 - - - - - - - - - Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 - - - - - - - - - Sulm seksual 195 3 2 - - - 3 2 - - Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 - - - - - - - - - Rrezikim i tra.publik për shkak të 298 - - - - - - - - - Rrëmbimi i personit 159 - - - - - - - - - Keqpër. sek. i pers. me çrreg. psikike 197 - - - - - - - - - Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 - - - - - - - - - Heqja e instalimeve publike 292 1 - - - - - 1 - - Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 - - - - - - - - - Detyrim, kërcenim për te fit përfitime etj 267 4 1 - - - 1 2 1 1 Dhënia e nd. së kryes. vepre. Penale 305 1 1 - - - 1 - 1 - Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 - - - - - - - - - Kontrabandimi I mallrave 273 - - - - - - - - - Mos lajmërimi I kryesit të veprës 304 - - - - - - - - - Heqja apo dëmtimi I vulave zyrtare. 322 - - - - - - - - - Mundësia e arratisjes se persi 314 - - - - - - - - - Ndotja e ujit të pijshëm 226 3 1 - - - 2 1 1 - Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 - - - - - - - - - fotografim, incizim pa autorizim 171 - 2 - - - 1 1 - -

1103 698 57 49 216 799 377 190 113

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

12

TABELA 4. SHËNDETI I KLIENTIT DHE STRUKTURA E PRINDËRVE

ne

ni

Shëndeti i klientit Struktura - statusi prindërve dhe i te miturve ne familje

LLOJET E VEPRAVE PENALE Komplet SH.S.K. 2008 fizik

sh s mental sh s të

dy

nën

ë

n

bab

ain

asnjë

rin

ndarë

migri

m

adap

tuar

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 4 - 4 - 4 - - - 1 1 - Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 49 1 49 1 44 5 - 1 - 3 - Dhunimi 193 7 - 7 - 5 2 - - 1 1 - Droga 229 24 - 24 - 20 3 - 1 3 5 - Falsifikimi I dokumentit 332 7 1 8 - 7 1 - - - 1 - Falsifikimi I parave 244 12 1 13 - 11 1 1 - - - - Grabitje 255 39 - 39 - 30 5 1 3 4 2 2 Shpërdorim 257 3 - 3 - 1 2 - - 1 - - Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 6 - 6 - 6 - - - - 2 - Kanosje 161 19 1 20 - 17 3 - - - 2 1 Pjesëmarrje në rrahje 155 - - - - - - - - - - - Lajmërim i rrejshëm 306 6 - 6 - 5 - - 1 - - - Lëndim i lehtë 153 320 7 324 3 288 26 9 4 17 20 1 Lëndim i rëndë 154 48 - 48 - 41 4 1 2 3 6 - Mashtrim 261 6 - 6 - 6 - - - 1 2 - Pjesëmarrje në grup 320 - - - - - - - - - - - Pjesëmarrje në rrahje 155 13 - 13 - 9 2 - 2 - - - Pranimi i mallrave të vjedhura 272 11 - 11 - 8 1 - 2 1 2 - Rrezikimi i trafikut publik 297 43 1 44 - 36 6 1 1 - 1 - Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 89 - 89 - 83 5 1 - 1 5 - Shkaktimi i rrezikimit të 291 34 - 34 - 32 1 1 - 2 1 - Pengimi i per.zyr.në kryerjen 316 3 - 3 - 3 - - - - - - Sulm ndaj personit zyrtar 317 13 - 13 - 12 - 1 - - - - Vjedhje e lehtë 252 300 9 305 4 264 25 8 12 7 26 2 Vjedhje e rëndë 253 512 21 523 10 444 53 20 16 20 46 1 Vjedhje e pyllit 285 142 7 148 1 128 12 2 7 - - - Vrasje në tentativë 146 11 1 12 - 10 2 - - - 1 - Vrasje e rëndë 147 10 - 10 - 8 2 - - 1 - - Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 1 - 1 - 1 - - - - 1 - Trafikimi i njerëzve 139 - - - - - - - - - - - Keqpërdorimi I fëmijëve në 202 - - - - - - - - - - - Sulm seksual 195 5 - 5 - 5 - - - - - - Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 - - - - - - - - - - - Rrezikim i tra.publik për shkak të 298 - - - - - - - - - - - Rrëmbimi i personit 159 - - - - - - - - - - - Keqpër. sek. i pers. me çrreg. 197 - - - - - - - - - - - Keqpër. sek. i të miturve nën 16- 198 - - - - - - - - - - - Heqja e instalimeve publike 292 1 - 1 - 1 - - - - - - Urr. etnike-racore-mos durim 115 - - - - - - - - - - - Detyrim, kërcënim për te fit 267 5 - 5 - 5 - - - - - - Dhënia e nd. së kryes. vepre. 305 2 - 2 - 1 1 - - - - - Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 - - - - - - - - - - - Kontrabandimi I mallrave 273 - - - - - - - - - - - Mos lajmërimi I kryesit të veprës 304 - - - - - - - - - - - Heqja apo dëmtimi I vulave zyrtare. 322 - - - - - - - - - - - Mundësia e arratisjes se persi 314 - - - - - - - - - - - Ndotja e ujit të pijshëm 226 4 - 4 - 4 - - - - - - Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 - - - - - - - - - - - fotografim, incizim pa autorizim 171 2 - 2 - 2 - - - - 1 -

Gjithsej 1751 50 1782 19 1541 162 46 52 63 129 7

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

13

TABELA 5. NUMRI I ANTARËVE TË FAMILJES

ne

ni Numri i antarëve të familjës

LLOJET E VEPRAVE PENALE Komplet SH.S.K. 2008

~2

3~4

5~6

7~8

9~10

11~12

13~14

15~16

17~etj.

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 - 1 2 1 - - - - - Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 - 7 25 13 3 1 - 1 - Dhunimi 193 - 1 4 1 - - 1 - - Droga 229 1 3 15 5 - - - - - Falsifikimi I dokumentit 332 - 1 4 2 - - - - 1 Falsifikimi I parave 244 - 2 7 3 1 - - - - Grabitje 255 1 3 20 10 3 - 2 - - Shpërdorim 257 - - 1 2 - - - - - Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 - - 3 3 - - - - - Kanosje 161 - 5 7 6 1 1 - - - Pjesëmarrje në rrahje 155 - - - - - - - - - Lajmërim i rrejshëm 306 - 1 2 3 - - - - - Lëndim i lehtë 153 - 37 164 82 22 11 5 2 4 Lëndim i rëndë 154 - 4 22 13 7 2 - - - Mashtrim 261 - - 3 2 - 1 - - - Pjesëmarrje në grup 320 - - - - - - - - - Pjesëmarrje në rrahje 155 - 2 8 1 1 1 - - - Pranimi i mallrave të vjedhura 272 1 1 5 4 - - - - - Rrezikimi i trafikut publik 297 - 5 24 7 4 3 - - 1 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 - 11 41 25 5 3 - 1 3 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 - - 15 6 5 4 2 1 1 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 - 1 1 1 - - - - - Sulm ndaj personit zyrtar 317 - 3 7 3 - - - - - Vjedhje e lehtë 252 - 24 136 102 18 11 7 2 9 Vjedhje e rëndë 253 1 47 252 171 31 17 9 2 4 Vjedhje e pyllit 285 - 1 52 74 11 8 1 - 1 Vrasje në tentativë 146 - 2 4 5 1 - - - - Vrasje e rëndë 147 - 2 4 1 2 1 - - - Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 - - - 1 - - - - - Trafikimi i njerëzve 139 - - - - - - - - - Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 - - - - - - - - - Sulm seksual 195 - 1 3 1 - - - - - Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 - - - - - - - - - Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 - - - - - - - - - Rrëmbimi i personit 159 - - - - - - - - - Keqpër. sek. i pers. me çrreg. psikike 197 - - - - - - - - - Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 - - - - - - - - - Heqja e instalimeve publike 292 - - 1 - - - - - - Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 - - - - - - - - - Detyrim, kërcenim për te fit përfitime etj 267 - - 3 1 1 - - - - Dhënia e ndihmës së kryes. vepre. 305 - 1 - 1 - - - - - Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 - - - - - - - - - Kontrabandimi I mallrave 273 - - - - - - - - - Mos lajmërimi I kryesit të veprës 304 - - - - - - - - - Heqja apo dëmtimi I vulave zyrtare. 322 - - - - - - - - - Mundësia e arratisjes se persi 314 - - - - - - - - - Ndotja e ujit të pijshëm 226 - - 3 1 - - - - - Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 - - - - - - - - - fotografim, incizim pa autorizim 171 - - 1 - - - - 1 -

Gjithsej: 4 166 839 551 116 64 27 10 24

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

14

TABELA 6. SHKALLA E ARSIMIMIT TË PRINDËRVE

LLOJET E VEPRAVE PENALE Komplet SH.S.K. 2008 n

en

i

Shkalla e arsimimit të prindërve

analfa n b

Sh.f. n b

Sh.m. n b

superi n b

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 1 1 3 2 - 1 - - Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 9 5 32 21 6 22 3 2 Dhunimi 193 2 2 4 4 1 1 - - Droga 229 6 2 12 6 4 13 2 3 Falsifikimi I dokumentit 332 - - 6 2 2 6 - - Falsifikimi I parave 244 2 1 9 5 1 7 1 - Grabitje 255 14 9 17 14 7 15 1 1 Shpërdorim 257 2 - 1 1 - 2 - - Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 1 - 5 2 - 4 - - Kanosje 161 8 3 8 9 3 5 1 3 Pjesëmarrje në rrahje 155 - - - - - - - - Lajmërim i rrejshëm 306 3 - 1 3 2 2 - 1 Lëndim i lehtë 153 51 19 178 90 83 191 15 30 Lëndim i rëndë 154 7 4 34 16 7 21 - 7 Mashtrim 261 2 1 2 3 2 2 - - Pjesëmarrje në grup 320 - - - - - - - - Pjesëmarrje në rrahje 155 5 - 7 12 1 - - 1 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 3 - 7 6 1 5 - - Rrezikimi i trafikut publik 297 7 3 23 13 11 21 3 7 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 27 8 43 34 18 36 3 9 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 5 1 20 17 8 13 1 3 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 1 - 2 1 - 2 - - Sulm ndaj personit zyrtar 317 - - 4 2 7 3 2 8 Vjedhje e lehtë 252 70 30 196 109 37 156 6 14 Vjedhje e rëndë 253 153 69 257 194 103 227 18 41 Vjedhje e pyllit 285 43 21 91 53 12 65 3 10 Vrasje në tentativë 146 4 1 6 5 2 6 - - Vrasje e rëndë 147 4 2 2 2 2 6 2 1 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 - - 1 1 - - - - Trafikimi i njerëzve 139 - - - - - - - - Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 - - - - - - - - Sulm seksual 195 1 - 3 3 1 1 - 1 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 - - - - - - - - Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 - - - - - - - - Rrëmbimi i personit 159 - - - - - - - - Keqpër. sek. i pers. me çrreg. psikike 197 - - - - - - - - Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 - - - - - - - - Heqja e instalimeve publike 292 - - 1 1 - - - - Urrejtje etnike-racore-mosdurim komb. 115 - - - - - - - - Detyrim, kërcënim. për te fit përfitime etj 267 - - 2 2 2 2 1 1 Dhënia e ndihmës së kryes. vepre. 305 1 1 1 1 - - - - Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 - - - - - - - - Kontrabandimi I mallrave 273 - - - - - - - - Mos lajmërimi I kryesit të veprës 304 - - - - - - - - Heqja apo dëmtimi I vulave zyrtare. 322 - - - - - - - - Mundësia e arratisjes se persi 314 - - - - - - - - Ndotja e ujit të pijshëm 226 2 - 1 2 1 2 - - Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 - - - - - - - - fotografim, incizim pa autorizim 171 - - 2 - - 2 - -

Gjithsej 434 183 981 636 324 839 62 143

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

15

TABELA 7. GJENDJA EKONOMIKE DHE KUSHTET E BANIMIT

LLOJET E VEPRAVE PENALE Komplet SH.S.K. 2008

ne

ni

Gjendja ekonomike Kushtet e banimit

tepër e vështir

e vështir

e mirë shumë e mirë

të vështira

të mesme

të larta

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 - 2 2 - 2 2 - Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 4 12 25 9 14 26 10 Dhunimi 193 3 - 4 - 3 4 - Droga 229 3 2 17 2 4 17 3 Falsifikimi I dokumentit 332 - 4 3 1 2 5 1 Falsifikimi I parave 244 4 4 5 - 7 6 - Grabitje 255 11 9 15 4 20 17 2 Shpërdorim 257 2 - 1 - 2 1 - Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 2 2 2 - 4 1 1 Kanosje 161 6 5 9 - 10 9 1 Pjesëmarrje në rrahje 155 - - - - - - - Lajmërim i rrejshëm 306 2 - 2 2 2 2 2 Lëndim i lehtë 153 25 40 214 48 52 205 70 Lëndim i rëndë 154 3 6 29 10 11 30 7 Mashtrim 261 1 4 - 1 4 1 1 Pjesëmarrje në grup 320 - - - - - - - Pjesëmarrje në rrahje 155 1 1 8 3 3 7 3 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 - 3 4 4 2 8 1 Rrezikimi i trafikut publik 297 5 3 25 11 7 25 12 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 6 9 49 25 13 57 19 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 2 3 21 8 5 21 8 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 1 - 2 - 1 2 - Sulm ndaj personit zyrtar 317 - 2 3 8 2 3 8 Vjedhje e lehtë 252 110 135 56 8 233 67 9 Vjedhje e rëndë 253 204 219 92 18 378 127 28 Vjedhje e pyllit 285 100 29 15 5 130 15 4 Vrasje në tentativë 146 2 2 6 2 4 7 1 Vrasje e rëndë 147 2 2 3 3 1 6 3 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 1 - - - - 1 - Trafikimi i njerëzve 139 - - - - - - - Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 - - - - - - - Sulm seksual 195 - 1 3 1 1 3 1 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 - - - - - - - Rrezikim i tra.publik për shkak të 298 - - - - - - - Rrëmbimi i personit 159 - - - - - - - Keqpër. sek. i pers. me çrreg. psikike 197 - - - - - - - Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 - - - - - - - Heqja e instalimeve publike 292 - - 1 - - 1 - Urr. etnike-racore-mos durim komb. 115 - - - - - - - Detyrim, kërcënim. për te fit përfitime 267 - - 2 3 - - 5 Dhënia e nd. së kryes. vepre. Penale 305 - 1 1 - 1 1 - Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 - - - - - - - Kontrabandimi I mallrave 273 - - - - - - - Mos lajmërimi I kryesit të veprës 304 - - - - - - - Heqja apo dëmtimi I vulave zyrtare. 322 - - - - - - - Mundësia e arratisjes se persi 314 - - - - - - - Ndotja e ujit të pijshëm 226 1 1 2 - 2 2 - Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 - - - - - - - fotografim, incizim pa autorizim 171 - - 1 1 - 1 1

Gjithsej 501 501 622 177 920 680 201

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

16

PARAQITJA GRAFIKE E ANKETAVE SOCIALE TË ANALIZUARA

PËR VITIN 2008 PËR TË GJITHA REGJIONET

LEGJENDA: Regjioni i Prishtinës Regjioni i Prizrenit Regjioni i Pejës Regjioni i Mitrovicës Regjioni i Gjilanit

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

17

Gjilani, 28.65

Peja, 15.94 Mitrovica,

1.44

Prizreni, 13.49

Prishtina, 40.48

VËLLIMI I TË GJITHA PUNËVE SPECIFIKE NËPËR REGJIONET E SHËRBIMIT SPROVUES TË KOSOVËS

Tabela nr:8 Grafiku nr:1

Regjionet anketa sociale %

Prishtina 729 40.48

Prizreni 243 13.49

Mitrovica 26 1.44

Peja 287 15.94

Gjilani 516 28.65

Gjithsej 1801 100.00

Regjioni i Prishtinës në vitet 2004 e përfshinte mbi 50% të tërë punëve të Shërbimit Sprovues të Kosovës. Kjo ndodhi për shkak se territori i këtij Regjioni është shumë i gjerë dhe gati 50% e popullatës se Kosovës jetojnë në këtë territor. Sidomos popullata në mënyrë masive pas lufte është vendosur në kryeqytet. Tani dal nga dal volumi i punëve në ketë regjion është në proporcion me banorët në krahasim me regjionet tjera. Ashtu si është paraqitur në tabelën nr. 8 dhe grafikun nr.1 me mbi 40% të punimeve të anketave sociale, kurse edhe me punët tjera si Ekzekutimin e Masave dhe Dënimeve Alternative dhe me Mbikëqyrjet e të miturve dhe të liruarve me kusht e tejkalon 50%. Vlen për të analizuar pak me tepër edhe Regjionin e Mitrovicës, sepse siç dihet ky Regjion gjendet në gjendje të jashtëzakonshme sidomos pas shpalljes se pavarësisë. Për ketë arsye ky regjion kryesisht është duke u përqendruar në Ekzekutimin e Masave dhe Dënimeve për madhorët, meqë Prokuroria dhe Gjykata për momentin Shërbimin Sprovues e kyç aty ku ka mundësi.

Tabela 9

ANALIZA KOMPERATIVE E VEPRAVE PENALE PER VITET NE VIJIM

Ker.per anketa per here te

Per vitet 2004/2005 2006 2007 2008 Gjithsej

nr: % nr: % nr: % nr: % nr: % I 1281 80.93 1258 77.51 1332 79.38 1312 72.85 5183 77.53 II 169 10.67 187 11.52 186 11.09 223 12.38 765 11.44 III 79 4.99 103 6.35 97 5.79 141 8.83 420 6.28 IV -etj 54 3.411 75 4.62 63 3.76 125 6.94 317 4.74 Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 1801 100.00 6685 100.00

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

18

Grafikun nr:2

Në Tabelën nr. 9 dhe grafikun nr. 2 janë paraqitur rezultatet e fituara nga katër vitet me radhë në strukturë tri dimensionale Nëse ne i krahasojmë rezultatet e fituar do të paraqitën këto përmasa: 2006-2004/5 ( 1623-1583 )=+40; 2007-2006 ( 1678-1623 )=+55 dhe 2008-2007(1801-1678 ) = +123. Indeksi i rritjes nga viti 2004/05 është i ultë, pavarësisht se në vitin 2006 janë konsoliduar pesë regjionet, përkatësisht janë dy regjione më shumë. Po ashtu, edhe në mes viteve 2006 dhe 2007 indeksi është fare i ulët. Indeksi i rritjes kuantitative në mes viteve 2007 dhe 2008 është i madh, por do të ishte edhe shumë më i madhe po të mos ishte gjendja e jashtëzakonshme në Regjionin e Mitrovicës. Për të katër vitet indeksi është në rritje dhe shënohet si plus, megjithëse indeksi është negativ (çdo rritje e krimit merret si dukuri negative).

Një analizë më të gjerë, intensive dhe ekstensive do të bëhet në buletinin e pestë.

Tabela 10

ANALIZA KOMPERATIVE SIPAS STRUKTURES GJINORE, GRUPMOSHAVE DHE VENDBANIMIT

Per vitet 2004/2005 2006 2007 2008 Gjithsej

nr: % nr: % nr: % nr: % nr: %

Gji

nia

M 1542 97.42 1594 98.21 1650 98.18 1764 97.95 6550 97.98

F 41 2.58 29 1.77 28 1.67 37 2.05 135 2.02

Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00

Gru

p m

osha

14 - 15 496 31.33 723 44.57 418 24.87 600 33.31 2237 33.46

16 - 17 817 51.6 792 48.83 997 59.32 1087 60.36 3693 55.24

17 - 18 270 17.07 108 6.6 263 15.65 114 6.33 755 11.29

Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00

Ven

d

bani

mi Fshat 618 39.04 694 42.76 730 43.45 834 46.31 2876 43.02

Qytet 965 60.96 929 57.29 948 56.41 967 53.69 3809 56.98

Gjithsej 1583 10 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

19

Krahasimi i kryesve të veprave penale sipas gjinive, vendbanimit dhe grup moshave të të

miturve që dyshohet se kanë kryer vepra penale, në këtë buletin nuk do te analizohet me tepër, sepse përveç që janë paraqitur në tabelë janë konkretizuar edhe me grafikone. Një elaborim më të thellë do të bëhet në buletinin nr. 5, i cili do t’i përfshij i rezultatet e hulumtimit pesë vjeçar.

Grafiku nr: 3 Sipas vendbanimit

0

10

20

30

40

50

60

70

Fshat Qytet

2004/2005

2006

2007

2008

Grafiku nr:4 Sipas gjinisë

0

20

40

60

80

100

M F

2004/2005

2006

2007

2008

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

20

0

10

20

30

40

50

60

70

%

2004/2005 31.33 51.6 17.07

2006 44.57 48.83 6.6

2007 24.87 59.32 15.65

2008 33.31 60.36 6.33

14 - 16 16 - 17 17 - 18

Grafiku nr: 5 Sipas grupmoshave

Tabela 11

ANALIZA KOMPERATIVE SIPAS SHKALLES SE ARSIMIMIT DHE NIVELIT ARSIMOR

Për vitet 2004/2005 2006 2007 2008 Gjithsej nr: % nr: % nr: % nr: % nr: %

Shk

olli

mi Vijon 882 55.72 996 61.37 1205 71.81 1103 61.24 4186 62.62

Nuk vijon 701 44.28 627 38.63 473 28.19 698 38.76 2499 37.38 Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00

Niv

eli ar

sim

or

analfabet 130 8.21 85 5.24 83 4.95 298 16.55 596 8.92 ~ 4. kl 105 6.63 120 7.39 70 4.17 49 2.72 344 5.15 5 ~ 7kl 189 11.94 213 13.12 151 9 216 11.99 769 11.50 7 ~ 9kl. 526 33.23 544 33.52 634 37.78 799 44.36 2503 37.44 ~ 10kl. 295 18.64 312 19.22 372 22.17 377 20.93 1356 20.28 ~ 11kl 202 12.76 228 14.05 227 13.53 190 10.55 847 12.67 ~ 12kl 136 8.6 121 7.46 141 8.4 398 22.10 796 11.91 Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00

Kurse të miturit që kanë ndërprerë shkollimin e rregullt janë 698 apo 8.76%. Vlen me pak fjalë të shpjegohet grafiku nr. 7, ku analfabet në krahasim me nivelin e të miturve në vitet paraprake nga 5% sa ka qenë, është rritur po thuaj për tri herë apo 15%.

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

21

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Vijon Nuk vijon

2004/2005

2006

2007

2008

Deri te kjo rritje si duket ka ndikuar fakti se zyrtarët sprovues i kanë klasifikuar si analfabet të gjithë të miturit që nuk dinë shkrim-lexim, pavarësisht se e kanë kryer ciklin e ulët të shkollës fillore. Grafiku nr: 6

Grafiku nr: 7

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

%

2004/2005 8.21 6.63 11.94 33.23 18.64 12.76 8.6

2006 5.24 7.39 13.12 33.52 19.22 14.05 7.46

2007 4.95 4.17 9 37.78 22.17 13.53 8.4

2008 16.55 2.72 11.99 44.36 20.93 10.55 22.10

analfabet ~ 4. kl 5 ~ 7kl 7 ~ 9kl. ~ 10kl. ~ 11kl ~ 12kl

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

22

Grafiku nr:8

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

%

2004/2005 29.00 16.30 47.19 37.59 21.92 40.43 1.90 5.69

2006 28.34 10.47 53.17 40.11 15.59 40.30 2.90 9.12

2007 25.98 10.85 52.80 41.36 17.70 39.03 3.52 8.76

2008 24.10 10.16 54.47 35.31 17.99 46.59 3.44 7.94

nena babai nena babai nena babai nena babai

analfabet sh.fillore sh.mesme superior

Shkalla e arsimimit të prindërve mund të vërehet qartë nga grafiku nr. 8. Do të ishte mire që të analizohet mesatarja e katër viteve për katër nivelet e arsimimit. Nga ky krahasim ne do t’i fitojmë këto rezultate: Nënat e të miturve: analfabete = 24.10 %; me shkollë fillore = 54.47%; me shkollim të mesëm = 17.99% dhe me shkollim të lartë dhe superior = 3.44%.

Tabela 12

NIVELI ARSIMOR I PRINDËRVE

Për vitet 2004/2005 2006 2007 2008 Gjithsej

nr: % nr: % nr: % nr: % nr: %

analfabet nëna 459 29.00 460 28.34 436 25.98 434 24.10 1789 26.76

babai 258 16.30 170 10.47 182 10.85 183 10.16 793 11.86

Sh .fillore nëna 747 47.19 863 53.17 886 52.80 981 54.47 3477 52.01

babai 595 37.59 651 40.11 694 41.36 636 35.31 2576 38.53

sh. mesme nëna 347 21.92 253 15.59 297 17.70 324 17.99 1221 18.26

babai 640 40.43 654 40.30 655 39.03 839 46.59 2788 41.71

superior nëna 30 1.90 47 2.90 59 3.52 62 3.44 198 2.96

babai 90 5.69 148 9.12 147 8.76 143 7.94 528 7.90

Gjithsej nëna 1583 1623 1678 1801 6685

babai 1583 1623 1678 1801 6685

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

23

0

20

40

60

80

100

%

2004/2005 87.56 7.58 2.72 2.15

2006 84.1 10.97 2.53 2.4

2007 87.31 7.99 2.8 1.91

2008 85.56 9.00 2.55 2.94

të dytë nënën babain asnjërin

Baballarët e të miturve: analfabet = 10.16 %; me shkollim fillor = 35.31 %; me shkollim të mesëm = 46.59 % dhe me shkollim të lartë dhe superior = 7.94 %.

Tabela. 13

STUKTURA-STATUSI I PRINDERVE DHE I TE MITURVE NE FAMILJE

Për vitet 2004/2005 2006 2007 2008 Gjithsej nr: % nr: % nr: % nr: % nr: %

te dy prindërit 1386 87.56 1365 84.1 1465 87.31 1541 85.56 5757 86.12 nënën 120 7.58 178 10.97 134 7.99 162 9.00 594 8.89 babanë 43 2.72 41 2.53 47 2.8 46 2.55 177 2.65 asnjërin 34 2.15 39 2.4 32 1.91 53 2.94 158 2.36 Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00 të ndarë 16 1.01 34 2.09 32 1.9 59 3.28 145 2.17 migrim 32 2.02 26 1.6 48 2.86 69 3.83 235 3.52 të adaptuar 3 0.19 12 0.74 18 1.07 7 0.39 40 0.60 Grafiku nr: 9

Struktura - statusi i prindërve dhe i të miturve në familje kur është fjala për të miturit që bien ndesh me ligjin japin informata shume të vlefshme. Informatat e fituara nga hulumtimi katër vjeçar do të krahasohen me metoda shkencore në buletinin gjithë përfshirës pesëvjeçar.

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

24

0

1

2

3

4

5

%

2004/2005 1.01 2.02 0.19

2006 2.09 1.6 0.74

2007 1.91 2.86 1.07

2008 3.28 3.83 0.39

të ndarë migrim të adaptuar

Grafikun nr: 10

Hulumtimet e strukturës familjare sidomos të prindërve të ndarë dhe të miturve të

adaptuar, për të cilët dyshohet se kanë kryer vepra penale dhe këto shënime duke i krahasuar me shënimet statistikore të vendeve të zhvilluara, konstatojmë se ky fenomen te ne është ende në kufijtë normal, për çka ato vende na kane lakmi.

Tabela 14 NUMRI I ANËTAREVE TE FAMILJES SE TE MITURVE

Për vitet

2004/2005 2006 2007 2008 Gjithsej nr: % nr: % nr: % nr: % nr: %

~ 2 17 1.07 4 0.25 10 0.6 4 0.22 35 0.52 3 ~ 4 124 7.83 122 7.52 90 5.36 165 9.16 501 7.49 5 ~ 6 528 33.35 516 31.7 680 40.52 838 46.53 2562 38.32 7 ~ 8 485 30.64 539 33.21 553 32.96 550 30.54 2127 31.82 9 ~ 10 244 15.41 224 13.8 196 11.68 116 6.44 780 11.67 11 ~ 12 92 5.81 133 8.19 91 5.42 67 3.72 383 5.73 13 ~ 14 51 3.22 43 2.65 32 1.91 27 1.50 153 2.29 15 ~ 16 26 1.64 20 1.23 12 0.72 10 0.56 68 1.02 17 ~ etj 16 1.01 22 1.36 14 0.83 24 1.33 76 1.14 Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

25

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

%

2004/2005 1.07 7.83 33.35 30.64 15.41 5.81 3.22 1.64 1.01

2006 0.25 7.52 31.7 33.21 13.8 8.19 2.65 1.23 1.36

2007 0.6 5.36 40.52 32.96 11.68 5.42 1.91 0.72 0.83

2008 0.22 9.16 46.53 30.54 6.44 3.72 1.50 0.56 1.33

~ 2 3 ~ 4 5 ~ 6 7 ~ 8 9 ~ 10 11 ~ 12 13 ~ 14 15 ~ 16 17 ~ etj

Grafiku nr: 11

Në tabelën nr. 4 dhe në grafikun 11 janë paraqitur rezultatet e fituara gjatë analizave të numrit të anëtarëve të familjeve të të miturve për të cilët dyshohet se kanë kryer vepra penale. Nëse analizohet grafiku mirë, mund të shihet qartë se rezultatet e vitit 2004/05 dhe të vitit 2006 vërejmë se po thuaj janë identike. Për këto vite mendoj që është e natyrshme që familjet të kenë më shume anëtarë, sepse vetëm sa kanë dalë nga lufta, që u pat djegur mbi 80% të shtëpive shqiptare. Prandaj është e natyrshme që familjet të kenë një numër më të madh të anëtarëve që jetojnë në bashkësi të gjerë familjare, përderisa i kanë rindërtuar shtëpitë. Në vitet 2005 dhe 2006 mesatarja e anëtarëve të familjeve u afrohet 7- deri në 8. Kurse, kjo mesatare proporcionalisht aq sa ndryshon nga viti 2006 në vitin 2007, po aq ndryshon edhe në vitin 20008 nga viti 2007. Mesatarja e numrit të anëtarëve të familjeve u afrohet numrit 5-6 Tabela 15

KUSHTET EKONOMIKE – SOCIALE TE FAMILJEVE TE MITURVE

Për vitet 2004/2005 2006 2007 2008 Gjithsej

nr: % nr: % nr: % nr: % nr: %

Gjendja

ekon

omike

Tepër e vështir

565 35.69 648 39.93 536 31.94 501 27.82 2250 33.66

e vështir 402 25.19 396 24.4 516 30.75 501 27.82 1815 27.15

e mirë 544 34.37 472 29.08 414 24.67 622 34.54 2052 30.70 shumë e mirë

72 4.55 107 6.59 212 12.63 177 9.83 568 8.50

Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00

Kushtet e

ban

imit Të vësht. 855 54.01 894 55.08 852 50.77 920 51.08 3521 52.67

të mesm. 633 39.99 587 36.17 585 34.86 680 37.76 2485 37.17

t ë larta 95 6 142 8.75 241 14.36 201 11.16 679 10.16 Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 1801 100.00 6685 100.00

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

26

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

%

2004/2005 35.69 25.19 34.37 4.55

2006 39.93 24.4 29.08 6.59

2007 31.94 30.75 24.67 12.63

2008 27.82 27.82 34.54 9.83

Tepër e vështir e vështir e mirë shumë e mirë

Grafiku nr: 12 Gjendja ekonomike

Grafiku nr: 13 Kushtet e banimit

0

10

20

30

40

50

60

%

2004/2005 54.01 39.99 6

2006 55.08 36.17 8.75

2007 50.77 34.86 14.36

2008 51.08 37.76 11.16

Të vësht. të mesm. t ë larta

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

27

0.00 5.00 10.00 15.00 20.00 25.00 30.00 35.00

Vjedhje e rende

Vjedhje e lehte

Lendim I lehte

Vjedhje e pyellit

Demtim I pasurise se luajtshme

Shfrytezimi I pa autorisuar I armeve

Lendim I rende

Rrezikim I trafikut urban

Droga

Grabitje

%

2008

2007

2006

2004/2005

Grafiku nr:14 Dhjetë veprat penale më të shpeshta.

Tabela:16

ANALIZA KOMPERATIVE E DHJETE VEPRAVE PENALE ME TE PERSERITESHME

Nr:

Dhjete veprat penale me te përsëritshme

nen

i

Për vitet Gjithsej

2004/2005 2006 2007 2008

nr: % nr: % nr: % nr: % nr: % 1 Vjedhje e rëndë 253 419 31.69 466 33.05 478 32.99 533 33.09 1896 32.73

2 Vjedhje e lehtë 252 400 30.26 328 23.26 318 21.95 309 19.18 1355 23.39

3 Lëndim I lehtë 153 195 14.75 238 16.88 273 18.84 327 20.30 1033 17.83

4 Vjedhje e pyllit 285 99 7.49 86 6.10 119 8.21 149 9.25 453 7.82

5 Dëmtim I pasurisë së luajtshme

260 24 1.82 66 4.68 68 4.69 50 3.10 208 3.59

6 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve

328 45 3.40 70 4.96 58 4.00 89 5.52 262 4.52

7 Lëndim I rëndë 154 51 3.86 65 4.61 45 3.11 48 2.98 209 3.61

8 Rrezikim I trafikut urban

297 47 3.56 57 4.04 40 2.76 44 2.73 188 3.25

9 Droga 229 1 0.08 4 0.28 25 1.73 24 1.49 54 0.93

10 Grabitje 255 41 3.10 30 2.13 25 1.73 38 2.36 134 2.31

Gjithsej 1322 100.00 1410 100.00 1449 100.00 1611 100.00 5792 100.00

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

28

Tabela: 17 ANALIZA E KATER VEPRAVE PENALE ME TE PERSERITSHME NEPER KATER

REGJIONET E KOSOVES

Regjionet vjedhje e rëndë

% vjedhje e lehtë

% vjedhje

e pyellit

% lëndim I lehtë

% Gjithsej %

Prishtina 247 33.88 96 13.17 63 8.64 135 18.52 541 74.21

Prizreni 40 16.46 65 26.75 4 1.65 34 10.40 143 10.91

Peja 72 25.09 54 18.82 40 13.94 45 15.68 211 73.52

Gjilani 167 32.36 94 18.22 42 8.14 113 21.90 416 80.62

Gjithsej 526 309 149 327 1311 73.86

Grafiku nr:15 Sipas rezultateve te paraqitura ne tabelën nr. 17

Këto katër vepra penale janë të analizuara vetëm për katër regjionet duke e përjashtuar

Regjionin e Mitrovicës, sepse ky regjion gjendet në gjendje të jashtëzakonshme dhe për të mos i devijuar rezultatet e hulumtimit.

Grafikun nr. 15 e përshkojnë nuancat e ngjyrës së gjelbër, sepse edhe hulumtimi i gjithë veprimtarisë të Shërbimit Sprovues të Kosovës për vitin 2008 në kuadër te hulumtimit katërvjeçar është paraqitur po me ketë ngjyrë.

Në buletinin nr. 5 do t’i kushtohet një analizë e gjithanshme.

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

29

Tabela 17

Dhjetë veprat penale me të përsëritshme

Vjedhje e

rende

Vjedhje e lehte

Lën

dim

i lehte

Vjedhje e pyllit

Dëm

tim I

pasurisë se

luajtshme

Shfrytëzim

i I

pa au

torizuari

i armeve

Lën

dim

I ren

de

Rrezikim

I

trafikut urb

an

Droga

Grabitje

Gjithsej

Viti Neni 253 252 153 285 260 328 154 297 229 255

2004/05

14 - 15 112 146 77 29 6 11 10 14 0 16 421

16 - 17 234 211 102 44 15 16 26 24 1 18 691

17 - 18 71 43 17 28 3 18 15 9 0 7 211

2006

14 - 15 240 139 111 23 49 27 26 18 2 10 645

16 - 17 208 162 117 52 15 37 33 32 2 19 677

17 - 18 18 27 10 11 2 6 6 7 0 1 88

2007

14 - 15 102 60 92 48 26 9 16 9 2 3 367

16 - 17 328 217 151 54 33 31 21 22 19 17 893

17 - 18 50 49 37 17 12 20 8 10 5 5 213

2008

14 - 15 205 110 101 49 23 25 14 13 7 8 555

16 - 17 297 189 206 87 26 58 28 30 13 20 868

17 - 18 31 10 20 13 1 6 6 1 4 10 102

Gjithsej 14 - 15 659 455 391 149 104 72 66 54 11 37 1688

16 - 17 1067 779 576 237 89 142 108 108 35 75 3129

17 - 18 170 120 84 69 18 50 35 27 9 23 614

Grafiku nr:15 Dhjetë veprat penale më të shpeshta sipas grupmoshave.

0 20 40 60 80 100

14 - 16

16 - 17

17 - 18

14 - 16

16 - 17

17 - 18

14 - 16

16 - 17

17 - 18

14 - 16

16 - 17

17 - 18

20

04

/05

20

06

20

07

20

08

Vjedhje e rende

Vjedhje e lehte

Lendim I lehte

Vjedhje e pyellit

Demtim I pasurise se

luajtshmeShfrytezimi I pa

autorisuar I armeveLendim I rende

Rrezikim I trafikut urban

Droga

Grabitje

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

30

Grafiku nr:16

KUSHTET E VESHTIRA EKONOMIKE LLOJET E VEPRAVE PENALE KUSHTET E VESHTIRA EKONOMIKE LLOJET E VEPRAVE PENALE

Elaburimi i grafikut nr. 16. Grafiku me dy elipse me ngjyrë portokalli të hapur dhe tjetra me ngjyre portokalli të mbylltë paraqesin:

- Elipsa me ngjyrë portokalli të hapur paraqet llojet e veprave dhe njëkohësisht edhe kushtet e mira të familjeve të të miturve dhe

- Elipsa me ngjyrë portokalli të mbylltë paraqet kushtet e vështira të familjeve të të miturve.

Në pesë veprat penale të paraqitura në elipsën me ngjyrë portokalli të hapur, nga gjithsej 525 të mitur, 428 prej tyre që dyshohen se kanë kryer vepra penale u takojnë familjeve me kushte të mira ekonomiko-sociale apo 79,55%, kurse 97 të mitur u takojnë familjeve me kushte të vështira apo 18.03% të tyre. Në elipsën e dytë janë paraqitur tri vepra penale, ku nga 995 të mitur, 194 prej tyre u takojnë familjeve me kushte të mira apo 19.57%, kurse 801 të mitur u takojnë familjeve me kushte të vështira ekonomiko-sociale apo 80.83% të tyre.

65 ------------Lëndim i lehte 262 9 -------------Lëndim i rende 39 3 ------------Dëm. i pasurisë 34 5 ------------Droga 19 15 ------------Shfytz. armeve 89 97 --------- Gjithsej 428

79,55 % 18.03 %

242 -------------Vjedhje e lehte 64 427 ------------Vjedhje e rende 110 129 --------------Vjedhje e pyllit 20 801 --------- Gjithsej 194

19.57 % 80.83 %

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

31

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

%

Ne bashkpunim ne grup

me te mitur

34.37 21.13 18.03 19.72 6.76

Ne bashkpunim ne grup

me madhoret

27.27 27.27 18.18 0.00 27.27

grupe nga

2

grupe nga

3

grupe nga

4

grupe nga

5

grupe nga

6 e me sh.

B ashkvepri

m ne grup,

60 .36

Individuale ,

39.64

STRUKTURA E KRYESVE TË VEPRAVE PENALE INDIVIDUALE DHE NË GRUPE

Tabela: 18 VITI 2008

Te miturit e dyshuar për kryerjen e veprave penale

Grupet dhe numri i të miturve brenda grupi Gjithsej numri i të miturve

%

Individuale - % 714 39.64

Në bashkëveprim në grup me te mitur

183 grupe nga 2 34.37

1065 59.13 75 grupe nga 3 21.13

48 grupe nga 4 18.03

42 grupe nga 5 19.72 12 grupe nga 6 e me sh. 6.76

Në bashkëveprim në grup me madhorët

3 grupe nga 2 27.27

22 1.22 2 grupe nga 3 27.27

1 grupe nga 4 18.18

1 grupe nga 6 27.27

Gjithsej 1801 100.00

Grafiku nr:18 Grafiku nr:19

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

32

Rastet me Masa dhe Dënime Alternative për të mitur në vitin 2008

Tabela 20

MDA

Gjithsej % Te ekzekutuara % Te refuzuara %

Masat e Diverzitetit 167 42.17 150 89.82 17 10.18

Masat Edukative 164 41.41 164 100.00 - 0.00

Dënimet 65 16.41 55 84.62 9 15.38

Gjithsej 396 100.00 369 93.18 26 6.82

Tabela 19

Frekuen

ca (rastet)

T ë ekzekutuara

N ë ekzekutim

Të refuzu

ara

Nr. i raporteve

inform

ative

Nr. i raporteve

përfundim

tare

Fondi i orëve

Gjithsej

Të ekzekutuara

Në ek

zekutim

Të refuzu

ara

Masat e Diversitetit 1. Ndërmjetësim në mes të mit. palës së dëmtuar

68 60 6 2 1 57

2. Ndërmjetësim në mes të miturve dhe familjes tij

6 6 - - - 6

3. Kompensimi i dëmit palës së dëmtuar 44 30 4 10 10 40 4. Vijimi i rregullt në shkollë 29 24 - 5 5 25 5. Pranimi i punësimit apo aftësimit 2 1 1 -- - 2 6. Edukimi në rregullat e trafikut 10 8 2 - 3 10 7. Këshillim psikologjik 4 4 - - - 4 8. Kryerja e punës në dobi të përgjithshëm si MD

4 4 - - - 4 240 240

Gjithsej 167 137 13 17 19 148 240 240 Masat Edukative: 1. Masa e mbikëqyrjes së shtuar nga prin. dhe SHS

132 74 29 29 29 131

2. Mbikëqyrje e shtuar nga familja. tjetër dhe SHS

- - - - - -

3. Mbikëqyrje nga organi i kujdestarisë dhe me obligim për SHS .

32 7 25 - - 4

Gjithsej 164 81 54 29 29 135 Masat e trajtimit te detyrueshëm rehabilitues ose psikiatrik

1 1 1

Gjithsej 1 1 1 Dënimet:

1. Urdhër për Punë në Dob.të Përgji. 62 53 - 9 9 53 4362 3782 - 580

.Dënim me kusht 1. UPDP si dënim me kusht 1 1 1 2. Urdhër për mbikëqyrje nga Shërbimi Sprovues

-

3. Urdhër për trajtim të detyrueshëm rehabilitues

1 1 1

Gjithsej: 64 55 - 9 9 55 4362 3782 - 580

Gjithsej: Klient me Masa dhe Dënime Alternative (MDA)

396 274 67 55 57 339 4602 4022 - 580

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

33

Grafiku nr:20

Tabela 21

Frekuen

ca.

( rastet )

Të ek

zekutuara

Në ek

zekutim

Te refuzu

ara nga

klien

ti

Nr.i rap

orteve inform

ative

Nr.i rap

orteve p

ërfundim

tare

Fondi i orëve

Gjithsej

Të ekzekutuara

Në ek

zekutim

Të refuzu

ara Rastet me Masa dhe Dënime

Alternative për madhorë 2008

Dënimi me kusht

1. Urdhër për Punë në Dobi. të Përgjithshëm.

98 82 10 16 16 82 15958 14784 - 1184

2. Urdhër për mbikëqyrje nga Sh. Sprovues

- - - - - - - - - -

3. Urdhër pë trajtim të detyrueshëm rehabilitues

2 1 1 - 2 2

Gjithsej 100 83 11 16 18 84 15958 14784 1184 Masat e trajtimit te detyrueshëm rehabilitues ose psikiatrik

2 1 1 2 2 - - - -

Gjithsej klient me dënime dhe me masa: 102 84 11 17 18 86 15958 14784 1184

Rastet me Masa dhe Dënime Alternative për të mitur dhe madhorë

Tabela 22 Te mitur 396 274 67 55 57 339 4602 4022 - 580

Madhorë 102 84 11 17 18 86 15958 14784 - 1184

Gjithsej klient te mitur dhe madhorë

498 358 78 72 75 425 20560 18806 - 1764

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

34

0

10

20

30

40

50

60

%

2006 42.45 20.14 14.39 12.95 10.07

2007 43.85 16.58 14.43 16.58 8.56

2008 48.46 17.69 11.54 13.85 8.46

Prishtina Prizreni Mitrovica Peja Gjilani

Tabela: 23

Regjionet neper vite

TE LIRUARIT ME KUSH PËR VITET Indeksi i rritjes

2006 2007 2008 Gjithsej nr: % nr: % nr: % nr: % nr: %

Prishtina 59 42.45 82 43.85 63 48.46 204 44.74 -5 -25

Prizreni 28 20.14 31 16.58 23 17.69 82 17.98 -4 -20

Mitrovica 20 14.39 27 14.43 15 11.54 62 13.6 -5 -25

Peja 18 12.95 31 16.58 18 13.85 67 14.69 -4 -20

Gjilani 14 10.07 16 8.56 11 8.46 41 8.99 -2 -10

Gjithsej 139 100 187 100 130 100 456 100 20 -100

Elaborim në pika të shkurta: Indeksi i zvogëlimit të rasteve për të gjitha regjionet është negativ duke u bazuar në mesataren e tre buletineve. Lirimi me kusht i personave që kanë qenë në vuajtje të dënimit me burg në mënyrë të rregullt ka filluar në vitin 2006. Them se indeksi është negativ, meqë numri i të burgosurve në Kosovë nuk është zvogëluar, kurse numri i të liruarve me kusht është zvogëluar për - 20%.

Grafiku nr:21 Të liruarit me kusht sipas regjioneve dhe viteve.

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

35

PERMBYLLJE E HULUMTIMIT KATËRVJEÇAR - Projekti i hulumtimit katër vjeçar kishte për qellim grumbullimin e të gjitha shënimeve të mundshme për të miturit të cilët dyshohej se kanë kryer vepra penale. Jo vetëm për të miturit, por edhe për prindërit, anëtaret tjerë të familjes, ambientin dhe atmosferën në familje, ambientin shkollor, rrethanat që kanë ndikuar në kryerjen e veprës.

- Hulumtimi katër vjeçar në tërësi e ka arritur qëllimin primar i cili është realizuar në veçanti duke grumbulluar fakte kuantitative, pa i lëne anash edhe kualitetin esencial.

- Faktet e mbledhura duke filluar nga buletini nr. 1, përkatësisht nga anketa e parë që është shkruar, nga raportet dhe çdo pune që është punuar dhe është shkruar, nga njoftimet e zyrtarëve sprovues, nga proceset e debateve, nga kërkesat dhe ankesat e zyrtarëve, si dhe ato të udhëheqësve të regjioneve të cilat janë parashtruar në drejtorinë qendrore dhe në trajnime të ndryshme, duke e mbuluar tëre periudhën kohore që nga qershori i vitit 2004 e deri më 31.12.2008;

- Kjo periudhe kohore përfshin katër buletinet 1-4; - Projekti i hulumtimit është respektuar me përpikëri. Për lexuesit e këtyre katër

buletineve që nuk disponojnë njohuri elementare për metodologjinë e hulumtimeve sigurisht se do të fitojnë përshtypjen se shënimet përsëriten nga buletini në buletin. Duhet kuptuar se shënimet nuk përsëriten, por sistemi i mbledhjeve të shënimeve me doemos duhet të përsëriten për shume arsye:

E para - të mos mbeten faktet e pa shënuara; E dyta - faktet e fituara në sistem duhen të mblidhen për katër vite sipas projektit, në

mënyrë që nga këto të nxirren mesataret, me të cilat pastaj me metoda shkencore të fitohen parametrat në bazë të të cilave verifikohen hipotezat e faktorëve që shkaktojnë kryerjen e veprave penale nga të miturit;

E treta – Vetëm shënimet që mblidhen (grumbullohen) në sistem japin pasqyrën e trendit pozitiv apo negativ;

E katërta – Duhet të respektohen kërkesat e projektit katërvjeçar në mënyrë që hulumtimi në buletinin nr. 5 të nxjerr konkluza shkencore për faktorët që shkaktojnë kryerjen e veprave penale te të miturit.

Prandaj nuk e pata përmbyll buletinin nr. 2 rastësisht me mendimin filozofik të poshtë shënuar. “Nuk është e rëndësishme pjesa e shkruar e këtij hulumtimi sa është me rëndësi pjesa e padukshme, saktësia dhe thellësia e idesë për hulumtim që meriton vëmendje dhe përpjekje për ta kuptuar dhe interpretuar”. Ilaz Dërguti prof.i psikologjise dhe i pedagogjisë.

Shërbimi Sprovues i Kosovës

Hulumtimi analitiko-empirik për punën e Shërbimit Sprovues te Kosovës

36