Burim Trajnimi për Mësuesin eRi · 2000],si.lds.org). Në fund të çdo përvoje të të nxënit, pyeteni veten: “Pastaj, çfarë?” dhe mendoni për mënyrën se si mund t’i

Burim Trajnimi për Mësuesin e RiNjë Shoqërues i Manualit Mësimdhënia dhe Të Nxënit e Ungjillit për Përmirësimin eMësuesit

Botuar ngaKisha e Jezu Krishtit e Shenjtorëve të Ditëve të MëvonshmeSolt‑Lejk‑Siti, Juta

Komentet dhe korrigjimet vlerësohen. Ju lutemi, dërgojini ato, përfshirë gabimet, në adresën:

Seminaries and Institutes of Religion Training Services50 East North Temple Street, Floor 8

Salt Lake City, Utah 84150-0008USA

Posta Elektronike: [email protected] lutemi, renditni emrin e plotë, adresën, lagjen ose degën dhe kunjin ose distriktin tuaj. Sigurohuni që të

përfshini titullin e manualit kur bëni komentet tuaja.

Individët mund ta shtypin këtë material në letër për përdorimin e tyre vetjak, jo për tregti (përfshirë një përdorimtë tillë që lidhet me thirrjen e tyre në Kishën e Jezu Krishtit të Shenjtorëve të Ditëve të Mëvonshme). Ju lutemi,

kërkoni leje për çfarëdo përdorimi tjetër në permissions.lds.org.

© 2016, 2018 nga Intellectual Reserve, Inc.All rights reserved.

Shtypur në Shtetet e Bashkuara të AmerikësVarianti 2, 3/18

Miratuar për anglisht: 3/18Miratuar për përkthim: 3/18

Përkthim i New-Teacher Training Resource: A Teacher-Improvement Companion to the Gospel Teaching and LearningHandbookAlbanian

PD60001128 101

123456789

10

11

121314

12345

PërmbajtjaPërvojat e të Nxënit në Shtëpi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Të Jetuarit dhe Mësimdhënia sipas Mënyrës së Shpëtimtarit . . . . . . . . 3Synimi i Seminareve dhe Instituteve të Fesë . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Mësimdhënia dhe të Nxënit me Anë të Shpirtit . . . . . . . . . . . . . . . . 8Krijimi i një Mjedisi me Dashuri, Respekt dhe Qëllimshmëri . . . . . . . 12Të Përjetuarit e Modelit të të Nxënit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Përcaktimi i Doktrinës dhe Parimeve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Të Kuptuarit, të Ndierit dhe Zbatimi i Doktrinës dhe Parimeve . . . . . . 34Përgatitja e një Mësimi: Marrja Vendim se Çfarë të Jepet Mësim . . . . . 40Marrja Vendim se Çfarë të Jepet Mësim: Përdorimi i Shkrimeve tëShenjta dhe i Manualit të Mësuesit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Të Ndihmuarit e Studentëve që tëPërmbushin Rolin e Tyre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Bërja e Pyetjeve të Efektshme . . . 55Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Të Ushtruarit e Besimit . . . . . . . 64Hyrje në Zotërimin Doktrinor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Mësime Praktike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Hyrje te Mësimet Praktike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Qëllimi Ynë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Një Model Bazë i të Nxënit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Përgatitja e një Mësimi: Vendosni se Çfarë të Jepni Mësim . . . . . . . . . 94Përgatitja e një Mësimi: Vendosni Si ta Jepni Mësimin . . . . . . . . . . 101Hyrje në Zotërimin Doktrinor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

Fletushkat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

Përvojat e të Nxënit

PËRVOJA NR. 1 E TË NXËNIT

Të Jetuarit dheMësimdhënia sipas Mënyrëssë ShpëtimtaritVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Mësimdhënia, përgjegjësia juaj e madhe

• Jezu Krishti, Kryemësuesi

• Të jetuarit dhe dhënia mësim siç bëri Shpëtimtari

Konceptet KyçeMirësevini te Seminaret dhe Institutet e Fesë (SeI). Në programet e seminarit dheinstitutit në mbarë botën, mijëra mësues dhe udhëheqës i ndihmojnë rininë dhe tërinjtë në moshë madhore të Kishës, që të mësojnë e të zbatojnë doktrinën dheparimet e ungjillit të Jezu Krishtit. Ne jemi mirënjohës për dëshirën tuaj për t’ishërbyer Zotit në këtë detyrë të rëndësishme.

Përgjegjësia e Madhe e të Mësuarit të Fëmijëve të PerëndisëPlaku Xhefri R. Holland, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim savijon, për sa i përket përgjegjësisë së të mësuarit të fëmijëve të Perëndisë:

3

“Ne i jemi kaq mirënjohës të gjithë atyre që japin mësim. Ne ju duam dhe juvlerësojmë më shumë nga ç’mund të themi. Ne kemi besim të madh te ju. Që tëjepni mësim me efektshmëri dhe që të ndjeni se po ia dilni mbanë, është vërtetnjë punë kërkuese. Por ia vlen. Ne nuk mund të marrim ‘thirrje më të madhe’[Teaching—No Greater Call (materiale burimore për përmirësimin e mësuesit,1978)]. …

Qëllimi që secili prej nesh të ‘vij[ë] te Krishti’ [DeB 20:59], t’i mbajë urdhërimet e Tij dhe ta ndjekëshembullin e Tij për t’u kthyer sërish tek Ati, është pa dyshim qëllimi më i lartë e më i shenjtë iekzistencës njerëzore. T’i ndihmosh të tjerët që ta bëjnë këtë po ashtu – t’i mësosh, t’i bindësh et’i udhëheqësh me lutje edhe ata që të ecin në atë shteg të pendimit – pa dyshim që kjo mund tëjetë detyra e dytë më e rëndësishme në jetën tonë. Ndoshta ja përse Presidenti Dejvid O. Mek-Keinjëherë tha: ‘S’ka përgjegjësi më të madhe që mund të qëndrojë mbi cilindo burrë [apo grua]sesa të qenit një mësues i fëmijëve të Perëndisë’ [David O. McKay, në Conference Report, tetor1916, f. 57]” (“A Teacher Come from God”, Ensign, maj 1998, f. 25).

Jezu Krishti, KryemësuesiJu do të merrni ndihmë hyjnore teksapërpiqeni të rriteni e të zhvilloheni sinjë mësues i fëmijëve të Perëndisë dheteksa mundoheni ta përngjasoni jetëntuaj e mësimdhënien me atë tëShpëtimtarit.

Merrni një moment për të parëmaterialin filmik

“Kryemësuesi” (03:51), të mundësuarnë LDS.org. Në këtë material filmik,Presidenti Bojd K. Paker (1924–2015), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve,përshkruan aspekte të posaçme të mësimdhënies së ungjillit.

Teksa e shihni materialin filmik, dëgjoni për arsye thelbësore se përse juduhet të jetoni dhe të jepni mësim sikurse bëri Shpëtimtari. Shkruajini

idetë dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund tëdrejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitLidhur me Shpëtimtarin si një shembull për mësuesit, Presidenti Bojd K. Paker, i Kuorumit tëDymbëdhjetë Apostujve, dha mësim:

“Çfarë shembulli tjetër më të mirë mund të gjejmë? Çfarë studimi më cilësor mundtë ndërmarrim sesa të zbërthejmë idealet, synimet e metodat tona dhe t’ikrahasojmë ato me idealet, synimet dhe metodat e Jezu Krishtit?” (Teach YeDiligently, bot. i rish. [1991], f. 22).

Veprimtaria vijuese do t’ju ndihmojë ta thelloni kuptueshmërinë tuaj ndaj mënyrësse si Shpëtimtari dha mësim dhe si ndikoi tek të tjerët e si Ai i ndihmoi ata të

mësonin, të rriteshin shpirtërisht e të bëheshin të kthyer në besim tek ungjilli i Tij.


4

Studiojeni parathënien në faqet v–vii te Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit nëSeminaret dhe Institutet e Fesë (2012). Theksojini me ngjyrë dhe nënvijëzojini fjalët vepruese që përshkruajnë mënyrat e ndryshme sesi Shpëtimtari dha mësim dhe shërbeu.

Pasi t’i keni studiuar këto faqe në Mësimdhënien dhe të Nxënit e Ungjillit, shkruajini përgjigjet tuaja ndaj pyetjeve vijuese në anë tëmanualit tuaj. (Ju nxiteni t’i mbani shënimet në anë të faqeve të manualit tuaj përgjatë këtyre mësimeve.)

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• S’ka përgjegjësi më të madhe që mund të qëndrojë mbi cilindo person sesa të

qenit një mësues i fëmijëve të Perëndisë.

• Krishti është Kryemësuesi. Ne duhet të përpiqemi të jetojmë e të japim mësimsiç bëri Ai.

• Ne mësojmë atë çka jemi, çka do të thotë që dishepullimi ynë, tiparet tona,dëshmitë tona dhe zotimi ynë ndaj ungjillit mund të kenë ndikim tek të tjerëtpo aq sa fjalët tona.

“Dhurata për të dhënë mësim duhet fituar dhe, sapo të fitohet, ajo duhet tëushqehet nëse duhet mbajtur” (Boyd K. Packer, Teach Ye Diligently, f. 345).

“Pastaj, Çfarë?”Presidenti Bojd K. Paker, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, njihet për pyetjen:“Pastaj, çfarë?”, që e bëri në fund të mbledhjeve me Kuorumin e TëDymbëdhjetëve, me qëllim që ta nxiste diskutimin mbi mënyrën se si mund të vihejnë zbatim tema e diskutuar për të ndryshuar jetën e njerëzve (shih Jeffrey R.Holland, “Therefore, What?” [CES Conference on the New Testament, 8 gusht2000], si.lds.org). Në fund të çdo përvoje të të nxënit, pyeteni veten: “Pastaj, çfarë?”dhe mendoni për mënyrën se si mund t’i vini në zbatim për vete temat dhe parimete diskutuara.

Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bënibazuar te parimet që keni mësuar sot.

• Çfarë vini re rreth mënyrës së jetesës, mësimdhënies dhe udhëheqjes së Shpëtimtarit?

• Si i ndihmoi Ai të tjerët të mësonin, të rriteshin shpirtërisht dhe të ktheheshin në besim tek ungjilli i Tij?


5


Synimi i Seminareve dheInstituteve të FesëVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Të Kuptuarit e Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë

• Të kuptuarit e qëllimit tuaj si mësues

• Të ndihmuarit e studentëve që të bëhen tërësisht të kthyer në besim

Konceptet KyçeTë Kuptuarit e Qëllimit TuajPër t’i përqendruar përpjekjet tona teksa japim ndihmesë në punën e Zotit,mësuesve në SeI u është dhënë një qëllim i qartë. Ky qëllim është quajtur Synimi iSeminareve dhe Instituteve të Fesë. Është e rëndësishme që ju të zhvilloni njëkuptueshmëri të thellë të këtij qëllimi dhe se si ai mund ta udhërrëfejë punën tuajtë përditshme si mësues.

Cili Është Qëllimi Ynë?“Qëllimi ynë është të ndihmojmë rininë dhe të rinjtë në moshë madhore që t’ikuptojnë dhe të mbështeten te mësimet dhe Shlyerja e Jezu Krishtit, tëkualifikohen për bekimet e tempullit dhe ta përgatitin vetveten, familjet e tyre dhetë tjerët për jetën e përjetshme me Atin e tyre në Qiell” (Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë[2012], f. x).

Shihni materialin filmik “Qëllimi Ynë” (01:32), të mundësuar në LDS.org.Në këtë material filmik, disa mësues e thonë përmendsh qëllimin e

Seminareve dhe Instituteve të Fesë.

Pasi ta shihni materialin filmik, shkruajini idetë dhe mbresat tuaja në njëditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe

ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Shpënia e Ungjillit gjer në Zemrën e StudentëveGjatë transmetimit të njëqindvjetorit të seminarit në 2012-ën, Presidenti Henri B.Ajring, i Presidencës së Parë, tregoi disa mbresa rreth origjinës dhe qëllimeve tëseminarit.

Shihni materialin filmik “Një Themel Besimi: Njëqind Vite Seminar”(07:36), një pjesë nga fjalimi i Presidentit Ajring, të mundësuar në

LDS.org. Teksa e shihni, kërkoni fakte se në ç’mënyrë seminari po e ndihmonungjillin që të shkojë gjer në zemrën e studentëve.

6



Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitLexojeni seksionin 1.1 (“Qëllimi Ynë”) në faqet 1–2 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit. Nënvijëzojini fjalët dhe frazat që ju ndihmojnë ta kuptoni qëllimin tuaj si një mësues nëSeminaret dhe Institutet e Fesë.

Pasi ta përfundoni leximin, shkruajini idetë dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose nëndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose

me grupin.

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Një kuptueshmëri e qartë e Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë do të

na udhërrëfejë në punën tonë të përditshme si mësues.

• Mësimdhënia e efektshme mund ta ndihmojë ungjillin të shkojë thellë nëzemrën e studentëve.

• Synimi ynë duhet të jetë që ne t’i ndihmojmë studentët tanë të përjetojnëkthimin e vërtetë në besim tek ungjilli.

“Ndërsa u mësojmë të rinjve tanë ta duan Shpëtimtarin Jezu Krisht, ata do tëbëhen dishepuj të vërtetë të Mësuesit. Ky proces do t’i përgatitë ata të bëhen …udhëheqës të familjeve të përjetshme. Tempulli do të bëhet një pjesë e natyrshmedhe e rëndësishme e jetës së tyre. (Dieter F. Uchtdorf, “A Teacher of God’sChildren” [një mbrëmje me Presidentin Diter F. Uhtdorf, 28 janar 2011], f. 5,si.lds.org.)

“Pastaj, Çfarë?”Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bënibazuar te parimet që keni mësuar sot.


7


Mësimdhënia dhe të Nxënitme Anë të ShpirtitVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Të kuptuarit e rolit të Frymës së Shenjtë në mësimdhënien dhe të nxënit

• Plotësimin e të dyja nevojave të studentëve që shihen dhe që nuk shihen

• Të ftuarit e ndikimit të Frymës së Shenjtë

Konceptet KyçeRoli i Frymës së Shenjtë në Mësimdhënien dhe të Nxënit“Mësimdhënia dhe të nxënit e ungjillit ndodh përmes fuqisë së Frymës së Shenjtë.… Vetëm nëpërmjet mësimdhënies dhe të nxënit me anë të Shpirtit studentët do tëarrijnë t’i kuptojnë dhe të mbështeten te mësimet dhe Shlyerja e Jezu Krishtit nënjë mënyrë të tillë që të mund të kualifikohen për jetën e përjetshme”(Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit nëSeminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 13).

Përse të Japim Mësim dhe të Nxëmë me Anë të Shpirtit?Motra Kristin Park ka dhënë përditë mësim për pesë vjet në seminar, nëReding, Kaliforni, dhe vazhdimisht kërkon që të plotësojë nevojat dhe

rrethanat e veçanta të studentëve të saj. Shihni materialin filmik “Nevojat eStudentëve” (01:35), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, motra Parktregon shpresat e veta për studentët e saj dhe gjithashtu çfarë peshon në zemrën enë mendjen e saj, teksa ajo përpiqet t’i ndihmojë studentët e vet që të përjetojnënjë kthim më të thellë në besim tek ungjilli i Jezu Krishtit.

Sikurse motra Park ka studentë menevoja e sfida të shumëllojshme, poashtu do të keni dhe ju. Shembujt vijuesparaqesin disa rrethana tipike tëstudentëve. Mendoni për mënyrën se sirrethanat e studentëve tuaj mund tëndikojnë në mënyrën se si Shpirti eudhëheq mësimdhënien tuaj.

“Ndonjëherë shkolla më bën të jemshumë i/e zënë. Më duhet të mësojtej mase për lëndët e mia të tjera mësimore.”

“Shpresoj që të mund të përqendrohem sot në klasë. Nuk lexoj shumë mirë dhee kam të vështirë që ta kem vëmendjen.”

“Jam i/e rrethuar nga kaq shumë njerëz, por prapëseprapë ndihem i/e vetmuar.”

8

“Më pëlqen që jam këtu në seminar – më në fund një vend ku ndihem i/epranuar.”

“Nuk e di nëse duhet të jem sot këtu. Kam bërë ca gjëra për të cilat ndihem i/eturpëruar.”

“Mendoj se jam i/e vetmi/ja në familjen time që nuk kam një dëshmi.”

Nëse mbështetemi veç në aftësitë tona vetjake, ne nuk do të jemi në gjendje t’iupërgjigjemi të gjitha nevojave të veçanta të studentëve tanë. Sidoqoftë, nëse ne jemitë përgatitur dhe i ndjekim nxitjet e Frymës së Shenjtë, ne do të udhërrëfehemi qëtë japim mësim në një mënyrë që do ta thellojë kthimin në besim të studentëvetanë dhe do të na ndihmojë t’i plotësojmë nevojat e tyre që shihen dhe qënuk shihen.

Shihni materialin filmik “Të Japësh Mësim me Anë të Shpirtit” (01:39), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, motra Park tregon

rëndësinë e pasjes së Shpirtit që e udhërrëfen atë teksa jep mësim.

Më pas, shihni materialin filmik “Zoti e Di Çdo Nevojë” (00:45), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Plaku Riçard G. Skot

(1928–2015), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, shpjegon se si Fryma e Shenjtëmund t’ju udhërrëfejë për t’i plotësuar nevojat e studentëve tuaj.

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit“Mësimdhënia dhe të nxënit me anë të Shpirtit ndodh kur Fryma e Shenjtë po luan rolin osefunksionet e Tij me mësuesin, me studentin ose me të dy” (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f.13).

Manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit na ndihmon që ta qartësojmë dhe ta thellojmë më tejkuptueshmërinë tonë për arsyen përse mësuesit dhe studentët duhet të japin mësim dhe të nxënëme anë të fuqisë së Frymës së Shenjtë. Studiojeni seksionin 2.1 (“Të Japin Mësim dhe të Nxënë meAnë të Shpirtit”) në faqen 13, deri në fund të listës me pika në faqen 14.

Në manualin tuaj, shënojini parimet e praktikat e rëndësishme që do t’ju ndihmojnë të zhvillonisa vijon:

Në ditarin tuaj vetjak, shpjegoni se si të kuptuarit dhe të besuarit në rolin e Frymës së Shenjtë do të ndikojë në mënyrën si ju ipërgatitni mësimet dhe ua mësoni studentëve tuaj.

Të Ftuarit e Shpirtit për të Përmbushur Rolin e TijKur ne e kuptojmë rolin e Frymës së Shenjtë në mësimdhënien dhe të nxënit eungjillit, ne do të bëjmë gjithçka mundemi për ta ftuar Atë që të përmbushë rolin eTij në jetën tonë dhe në jetën e studentëve tanë (shih Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit, seksioni 2.1 [“Të Japin Mësim dhe të Nxënë me Anë të Shpirtit”], faqe 13).

Mësuesit mund të bëjnë sa vijon që ta ftojnë Shpirtin të përmbushë rolin e Tij:

• Përpiqen për denjësi vetjake.

• Dallojeni që mësimdhënia dhe të nxënit e ungjillit ndodh veçse nëpërmjet fuqisë së Frymës sëShenjtë.

• Thellojeni kuptueshmërinë tuaj për rolet dhe funksionet e Frymës së Shenjtë në mësimdhënien dhe të nxënit e ungjillit.


9

• Ofrojnë një “lutje … besimi” (DeB 42:14).

• Përpiqen që të jenë plotësisht të përgatitur për çdo mësim.

• Përpiqen që të përqendrohen te përvoja e të nxënit e studentëve të tyre.

• Kërkojnë paqe në vend që të ndihen të zemëruar dhe të shqetësuar për gjëratë tjera.

• Kanë një shpirt të kërkimit me përulësi.

• Nxitin studentët ta ftojnë Frymën e Shenjtë në përvojat e tyre të të nxënit.

Shihni materialin filmik “Të Ftojmë Shpirtin: Mësuesit” (02:47), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, mësuesit tregojnë se çfarë

mund të bëjnë që ta ftojnë Shpirtin në zemrën e tyre dhe në klasë. Teksa e shihnimaterialin filmik, mbani shënime te manuali juaj Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit rreth praktikave të rëndësishme që doni t’i mbani mend.

Mësuesit dhe studentët mund të bëjnë sa vijon që ta ftojnë Shpirtin të përmbushërolin e Tij:

• Lexojnë dhe japin mësim nga shkrimet e shenjta dhe fjalët e profetëve.

• I përqendrojnë shembujt dhe diskutimet te Shpëtimtari dhe dhënia e dëshmisëpër Të.

• I deklarojnë thjesht dhe qartë doktrinën dhe parimet e ungjillit.

• Gjejnë kohë për përsiatje të kujdesshme gjatë çasteve të qetësisë së frymëzuar.

• Tregojnë përvoja të përshtatshme vetjake dhe dëshmojnë për doktrinën eparimet.

• Shprehin dashuri dhe mirënjohje për njëri-tjetrin dhe për Zotin.

Shihni materialin filmik “Të Ftosh Shpirtin: Mësues dhe Studentë”(02:23), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, mësuesit dhe

studentët tregojnë se çfarë mund të bëjnë që ta ftojnë Shpirtin në zemrën e tyredhe në klasë. Teksa e shihni materialin filmik, mbani shënime te manuali juajMësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit rreth praktikave të rëndësishme që doni t’imbani mend.

Në ditarin tuaj vetjak, shkruani disa mbresa ose pika për veprim që ju kanë ardhurnë mendje teksa keni përsiatur se në ç’mënyrë ju dhe studentët tuaj mund ta ftoniFrymën e Shenjtë që ta përmbushë rolin e Tij në mësimdhënien dhe të nxënit eungjillit.

Shiheni shtojcën e këtij manuali për fletushkën e titulluar “Inviting theHoly Ghost to Fulfill His Role in Gospel Teaching and Learning” [“Të

Ftuarit e Frymës së Shenjtë që ta Përmbushë Rolin e Tij në Mësimdhënien dhe tëNxënit e Ungjillit”], e cila rendit mënyrat se si mësuesit mund ta ftojnë Shpirtin qëta përmbushë rolin e Tij.


10

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• “Mësimdhënia dhe të nxënit me anë të Shpirtit ndodh kur Fryma e Shenjtë po

luan rolin ose funksionet e Tij me mësuesin, me studentin ose me të dy”(Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit f. 13).

• Teksa jeni të vëmendshëm ndaj nxitjeve të qeta të Shpirtit, ju mund tëdrejtoheni që të ndihmoni për plotësimin e nevojave të studentëve, që shihendhe që nuk shihen.

• Sapo ju dhe studentët tuaj ta kuptoni rolin vendimtar që luan Fryma e Shenjtënë nxënien shpirtërore, ju do të bëni gjithçka që mundeni për ta ftuar Shpirtint’i përmbushë këto role.

“Asnjë nxënie e përjetshme nuk mund të zërë vend pa gjallërinë e Shpirtit ngaqielli. … Për këtë arsye, ju duhet ta jepni mësim ungjillin ‘me anë të Shpirtit,madje të Ngushëlluesit, i cili u dërgua për të predikuar të vërtetën’ [DeB 50:14]”(Dieter F. Uchtdorf, “A Teacher of God’s Children” [një mbrëmje me PresidentinDiter F. Uhtdorf, 28 janar 2011], f. 7, si.lds.org).



11


Krijimi i një Mjedisi meDashuri, Respekt dheQëllimshmëriVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Të kuptuarit e ndikimit të dashurisë si të Krishtit

• Krijimin e një mjedisi me dashuri dhe respekt

• Formimin e një ndjesie qëllimi në klasë

Konceptet Kyçe

“Nxënia rritet kur mësuesit dhe nxënësit e duan dhe e respektojnë Zotin,njëri-tjetrin dhe fjalën e Perëndisë. Ndjesia e përbashkët e qëllimit i përqendronpërpjekjet e pritshmëritë dhe i jep drejtim përvojës së klasës” (Mësimdhënia dhetë Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dheInstitutet e Fesë [2012], f. 16).

Dashuria si e Krishtit: Një Ndikim për MirëJeta jonë është pasuruar dhe mbushur nga ndikimi i individëve me dashuri si tëKrishtit. Teksa reflektojmë për jetën tonë, secili nga ne mund të dallojë veprat emira të njerëzve mirëdashës që kanë ndikuar për mirë tek ne.

Mendoni për një mësues,udhëheqës ose person tjetër që

ka shfaqur dashuri si të Krishtit dhe kasjellë një ndryshim në jetën tuaj. Si jundihmoi ai ose ajo që të ndiheshit, dhepërse? Shkruajini idetë dhe mbresattuaja në një ditar studimi ose në ndonjëvend tjetër ku mund të drejtoheni tek todhe ndajini ato me mësuesin tuaj oseme grupin.

Sikurse personi mbi të cilin reflektuatpati një ndikim pozitiv tek ju, po ashtu si mësues seminari dhe instituti, ne mund tësjellim një ndryshim në jetën e studentëve tanë. Ne e bëjmë këtë duke krijuar njëmjedis dashurie si të Krishtit dhe respekt në klasë.

12

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitVeprimtaria vijuese do ta thellojë kuptueshmërinë tuaj ndaj nevojës për të krijuar një mjedismësimor me dashuri dhe respekt dhe ndaj mënyrës si ta formoni atë mjedis.

Studiojeni seksionin 2.2.1 (“Dashuria dhe Respekti”) në faqet 16–17 të manualit tuaj Mësimdhëniadhe të Nxënit e Ungjillit. Nënvijëzojini fjalët ose frazat që ju ndihmojnë ta thelloni kuptueshmërinëtuaj për 1) arsyen përse është e rëndësishme që të keni një mjedis me dashuri dhe respekt në klasëdhe 2) mënyrën se si ta krijoni atë mjedis.

Krijimi i një Mjedisi me Dashuri dhe Respekt: Përse dhe në Ç’MënyrëMaterialet filmike vijuese ilustrojnë shumë nga parimet dhe praktikat e dalluara nëseksionin 2.2.1 (“Dashuria dhe Respekti”), të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit. Shihini këto materiale filmike dhe përsiatini përgjigjet tuaja ndaj pyetjevemë poshtë që pasojnë përshkrimin e materialit filmik.

Shihni materialin filmik “Jepni Mësim me Dashuri Hyjnore” (01:44), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Plaku Nil L. Andersen, i

Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, shpall se është thelbësore që mësuesit tëmbushen me dashurinë e pastër të Krishtit. Teksa e shihni, kërkoni mënyrën si eshfaqi Zoti dashurinë ndaj atyre që Ai u dha mësim.

Pasi ta keni parë materialin filmik, shkruani në ditarin tuaj të studimit përgjigje tëshkurtra për pyetjet vijuese:

• Si ia shfaqi me vepra Shpëtimtari dashurinë e Tij atyre që u dha mësim?

• Si mund t’i tregoj dashuri dhe respekt atyre që u jap mësim?

Shihni materialin filmik “Klasa e Motrës Egan” (02:17), të mundësuar nëLDS.org. Në këtë material filmik, Motra Egan, një mësuese e thirrur

seminari, tregon se si të krijohet në mënyrë të efektshme një mjedis me dashuri,respekt dhe qëllimshmëri. Shihni për mënyrën se si ajo dhe studentët e sajkujdesen për njëri-tjetrin dhe krijojnë një mjedis të atillë.

Pasi ta keni parë materialin filmik, shkruani në ditarin tuaj të studimit, përgjigje tëshkurtra për pyetjet vijuese:

• Çfarë bënë motra Egan dhe studentët e saj për të krijuar një mjedis me dashuridhe respekt?

• Çfarë mund të bëj unë për të krijuar një mjedis mësimor me dashuri dherespekt në klasën time?

Afrimi tek të Gjithë StudentëtPlaku Xhefri R. Holland, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim:


13

“Nëse [studentët] janë jo reagues, ndoshta ju ende nuk mund t’u jepni mësimatyre, por mund t’i doni ata. Dhe nëse i doni ata sot, ndoshta mund t’u jepnimësim nesër” (“Teaching and Learning in the Church”, Ensign, qershor 2007,f. 102).

Studentët mund të hasin vështirësi me sfida të ndryshme: shqetësime në familje,sëmundje, çrregullime të të nxënit, paaftësi fizike e kështu me radhë. Jini tëndjeshëm ndaj rrethanave dhe nevojave të tyre vetjake. Jo të gjithë studentët do t’upërgjigjen menjëherë përpjekjeve tuaja për të krijuar një mjedis me dashuri dherespekt. Materiali filmik vijues ilustron se si mësuesit mund të ndihmojnë që t’indikojnë studentët, të cilët me raste duken jo reagues në mësim.

Shihni materialin filmik “Afrimi tek Individi” (01:28), të mundësuar nëLDS.org. Teksa e shihni këtë material filmik, kërkoni mënyrat se si

mësuesi me një dashuri dhe mirësi si të Krishtit, ftoi ndryshimin në zemrën e njëstudenti.

Krijoni një Ndjesi Qëllimi

“Ndjesia e qëllimit që ndajnë mësuesi dhe studenti, mund ta rrisë besimin dhe t’ijapë drejtim e kuptim përvojës së klasës. Studentët duhet ta kuptojnë se pomarrin pjesë në orën mësimore që të arrijnë të njohin Atin Qiellor dhe Birin e Tij,Jezu Krishtin, dhe të përparojnë drejt jetës së përjetshme përmes studimit tëshkrimeve të shenjta dhe fjalëve të profetëve” (Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit, f. 17).

Në klasë, është po aq e rëndësishme për mësuesit që të krijojnë një ndjesi qëllimisaç është për ta që të krijojnë një mjedis me dashuri dhe respekt.

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitVeprimtaria vijuese e manualit do t’ju ndihmojë të kuptoni se sa e rëndësishme është që të krijohetnjë ndjesi qëllimi në klasën tuaj.

Lexojeni seksionin 2.2.2 (“Ndjesia e Qëllimit”) në faqen 17 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe tëNxënit e Ungjillit. Në manualin tuaj, nënvijëzojini fjalët dhe frazat që e thellojnë kuptueshmërinëtuaj për:

• Ç’do të thotë për ju dhe studentët tuaj që të tregoni një ndjesi qëllimi.

• Në ç’mënyrë ju dhe studentët tuaj mund ta krijoni këtë mjedis në klasë.


14

Zakonet që Ndihmojnë për të Krijuar një Ndjesi QëllimiShihni materialin filmik “Një Ndjesi Qëllimi” (08:32), të mundësuar nëLDS.org. Në këtë material filmik, disa mësues dhe studentë tregojnë

zakonet që ndihmojnë për të krijuar një ndjesi qëllimi në klasat e tyre. Teksa eshihni këtë material filmik, kërkoni mënyrat se si të krijoni një ndjesi qëllimi nëklasën tuaj.

Pyetje që i Ndihmojnë Mësuesit të Krijojnë një Mjedis me Dashuri, Respektdhe QëllimshmëriReflektimi herë pas here ndaj pyetjeve vijuese teksa i mësoni studentët tuaj, do t’jundihmojë të krijoni një mjedis me dashuri, respekt dhe qëllimshmëri:

• A e dinë studentët e mi se unë i dua ata?

• Kur e shoh që e kam të vështirë të jem i/e dashur, a lutem që të mbushem medashuri hyjnore, dashurinë e pastër të Krishtit (shih Moroni 7:47–48)?

• Në çfarë mënyrash ndikojnë mësimet dhe shembulli i Shpëtimtarit tek mënyrase si unë ndërveproj me studentët e mi dhe se si ndërveprojnë ata menjëri-tjetrin?

• Çfarë veprimesh të thjeshta duhet të ndërmarr që t’u shërbej studentëve të mi,t’u bekoj [jetën] dhe të lutem për ta rregullisht?

• A e kuptojnë studentët e mi se qëllimi i orës sonë mësimore është që tëpërmbushë Synimin e Seminareve dhe Instituteve të Fesë – që t’i ndihmojë atatë kuptojnë dhe të mbështeten te mësimet dhe Shlyerja e Jezu Krishtit?

• A na ndihmojnë veprimtaritë mësimore që unë zgjedh për ta përmbushurqëllimin tonë dhe jo për të na shpërqendruar nga arritja e Synimit tëSeminareve dhe Instituteve të Fesë?

• A kam shpenzuar kohë për të studiuar dhe për ta kuptuar bllokun e shkrimit tëshenjtë dhe për të parë se si Shpëtimtari është në qendër të mësimit?

• A jam i/e përgatitur për t’i dhënë përqendrimin e duhur studentëve të mi që ngamomenti që ata mbërrijnë e deri në momentin sa largohen nga klasa?

• Në çfarë mënyrash i mësoj dhe i ftoj studentët e mi rregullisht që ta përmbushinrolin e tyre në nxënien shpirtërore?

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Nxënia rritet kur ju dhe studentët

tuaj e doni dhe e respektoni Zotin,njëri-tjetrin dhe fjalën e Perëndisë.

• Ju mund të zhvilloni dashuri tëpastër për studentët tuaj, dukekërkuar dhuratën e dashurisëhyjnore përmes lutjes së sinqertë, siç udhëzohet nga profeti Mormon (shihMoroni 7:47–48).


15

• Ndjesia e qëllimit që ndani ju dhe studentët tuaj, mund ta rritë besimin dhe t’ijapë drejtim e kuptim përvojës së klasës.

• Ndjesia e qëllimit mund të krijohet kur ju dhe studentët tuaj e kuptoni se ata pomarrin pjesë në orën mësimore që të arrijnë ta njohin Atin Qiellor dhe Birin eTij, Jezu Krishtin, dhe të përparojnë drejt jetës së përjetshme përmes studimit tëshkrimeve të shenjta dhe fjalëve të profetëve.

“Mendoni për dashurinë më të kthjellët, më gjithëpërmbushëse që mund tëpërfytyroni. Tani shumëfishojeni atë dashuri me një sasi të pafundme – kjo ështëmasa e dashurisë së Perëndisë për ju” (Diter F. Uhtdorf, “Dashuria e Perëndisë”,Ensign ose Liahona, nëntor 2009, f. 22).



16


Të Përjetuarit e Modelit tëtë NxënitVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Paraqitjen e një modeli të të nxënit

• Çuarjen e ungjillit në zemrën e studentëve

• Të kuptuarit e modelit të të nxënit

• Zbatimin e modelit të të nxënit në studimin e ungjillit

Konceptet KyçeProfetët dhe apostujt e ditëve të mëvonshme u kanë vënë detyrë mësuesve nëSeminaret dhe Institutet e Fesë për t’i mësuar studentët që të dallojnë, kuptojnë etë zbatojnë doktrinën dhe parimet e ungjillit që gjenden në shkrimet e shenjta dhefjalët e profetëve. Lidhur me këtë detyrë, Presidenti J. Ruben Klark i Riu(1871–1961), i Presidencës së Parë, dha mësim:

“Ju duhet ta jepni mësim këtë ungjill, duke përdorur si burimet dhe autoritetettuaja veprat standarde të Kishës dhe fjalët e atyre që Perëndia i ka thirrur për tëdrejtuar popullin e Tij në këto ditë të fundit” (The Charted Course of the Churchin Education, bot. i rish. [1994], f. 10).

17

Paraqitja e një Modeli të të NxënitTeksa studentët e mësojnë ungjillin eJezu Krishtit siç gjendet në shkrimet eshenjta dhe fjalët e profetëve, ështëthelbësore që doktrina dhe parimet eungjillit të zhyten thellë në zemrën etyre. Për të ndihmuar që ky proces tëzërë vend, Seminaret dhe Institutet eFesë theksojnë një model bazë të tënxënit që i lejon mësuesit dhe studentëtt’i zbulojnë, t’i kuptojnë e t’i zbatojnë tëvërtetat e ungjillit në jetën e tyre. Kymodel përbëhet nga parimet bazëvijuese:

• Të kuptojnë kontekstin dhepërmbajtjen.

• Të dallojnë doktrinën dhe parimet.

• Të kuptojnë doktrinën dhe parimet.

• Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinëe doktrinës dhe parimeve.

• Të zbatojnë doktrinën dhe parimet.

Sa më shumë të arrini që t’i kuptoni dhe t’i përdorni këto parime bazë gjatëstudimit tuaj vetjak të ungjillit, aq më tepër do të jeni në gjendje për t’i ndihmuarstudentët që t’i zbatojnë ato.

Qëllimi i kësaj përvoje të të nxënit, është të japë një vështrim të përgjithshëm tëpesë parimeve bazë të modelit të të nxënit. Çdo parim bazë do të trajtohet më mehollësi në përvojat nr. 6–8 të të nxënit.

Shihni materialin filmik “Shëmbëlltyra e Gurëve të Çmuar” (06:47), tëmundësuar në LDS.org. Teksa e shihni materialin filmik, pyeteni veten: “Si

mund të krahasohet kërkimi i gurëve të çmuar dhe gjetja e tyre në rërë me studimindhe të mësuarit nga shkrimet e shenjta?”



Zbatojeni Shëmbëlltyrën për Modelin e të NxënitShëmbëlltyra e gurëve të çmuar na ndihmon të kuptojmë parimet bazë të modelittë të nxënit. Lexojini përshkrimet më poshtë që të mësoni më shumë për çdoparim bazë.


18

Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen:E reja, e cila kërkon gurë të çmuar në rërë, simbolizon njënxënës/e që kërkon të vërtetat e përjetshme në shkrimet eshenjta dhe në mësimet e profetëve. Rëra përfaqëson hollësitë eshkrimeve të shenjta ose mësimeve – radhën e ngjarjeve,njerëzit, vendet, datat e kështu me radhë. E reja e cila poshoshiste rërën për gurë të çmuar, është si një nxënës/e i/e cili/ashoshit për hollësitë në shkrimet e shenjta në kërkim tëdoktrinës, parimeve dhe të vërtetave të tjera bazë. Ky procesparaqitet si të kuptuarit e kontekstit dhe të përmbajtjes.

Të dallojnë doktrinën dhe parimet:E reja, e cila kërkon gurë të çmuar në rërë, simbolizon procesine dallimit të doktrinës dhe parimeve në shkrimet e shenjta dhenë fjalët e profetëve. Njëlloj si disa gurë të çmuar qëndodheshin pranë sipërfaqes dhe të tjerë që gjendeshin mëthellë në rërë, disa të vërteta të përjetshme në shkrimet eshenjta përcaktohen lehtë, ndërkohë që të tjerat kërkojnë mëshumë mund për t’u zbuluar.

Të kuptojnë doktrinën dhe parimet:E reja që këqyr me kujdes çdo gur të çmuar, përfaqëson njënxënës/e që studion me zell me qëllim që ta kuptojë doktrinëndhe parimet më thellësisht.


19

Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dheparimeve:E reja, e cila ndjen vlerësim për veçantinë dhe domethënien esecilit gur të çmuar, mund të krahasohet me një nxënës/e qëndien të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe të parimeve qëgjenden në shkrimet e shenjta dhe fjalët e profetëve.

Të zbatojnë doktrinën dhe parimet:Ashtu sikurse mendimet e së resë u kthyen në mënyra konkretese si të mund ta përdorte çdo gur të çmuar, ashtu dhe nxënësitduhet të marrin në shqyrtim se si ta përvetësojnë dhe tazbatojnë doktrinën dhe parimet, teksa Shpirti u jep drejtimvetjak mendjes dhe zemrës së tyre.

Zbatimi i Modelit të të Nxënit nëStudimin e UngjillitThëniet vijuese janë shembuj tëmënyrës se si ky model i të nxënit po indihmon studentët e tanishëm që t’ipërdorin shkrimet e shenjta për t’izbuluar, kuptuar dhe zbatuar të vërtetate ungjillit në jetën e tyre:

“I kuptoj shkrimet e shenjta shumë më mirë. Unë di si të bëj pyetje dhe si të gjejpërgjigje. Tanimë unë lexoj që të gjej të vërtetën e për një kuptim më të mirëmbi mënyrën se si duhet të sillem.”

“Kurrë nuk isha ulur i/e vetëm/me që të lexoja shkrimet e shenjta, por tani çdonatë kjo gjë po më kthehet në zakon. Ndihesh shkëlqyeshëm kur i gjen dhe ikupton të vërtetat që të prekin dhe që shkojnë menjëherë drejt e nëzemrën tënde.”

“Nuk isha mësuar që t’i lexoja shkrimet e shenjta shumë shpesh sepse nuk ikuptoja. Por tani e di që ato janë përplot me parime dhe se unë mund të kërkoj


20

tek to për përgjigje. Këtë vit kam vepruar kësisoj më shumë nga ç’kam bërë nëgjithë jetën time.”

“Gjëja kryesore për të cilën më ka ndihmuar seminari pothuaj më shumë se çdogjë tjetër, është rritja e dashurisë dhe e kuptimit ndaj shkrimeve të shenjta. Unëkam marrë shumë përgjigje të lutjeve. Kam forcuar gjithashtu edhemarrëdhënien time me Shpëtimtarin tim dhe jam kaq mirënjohës/e për këtë. Esi mund të kërkoj më tepër?”

“Unë kam mësuar vërtet se si të studioj më mirë nga shkrimet e shenjta dhetani nuk më duken më të mërzitshme. Faktikisht dua t’i studioj ato dhe tëpërsiat për mënyrën se si duhet ta jetoj jetën për t’u kthyer tek Ati im në Qiell.”

“Nganjëherë gjatë leximit duket sikur unë jo vetëm që ndihem i/e tejmbushurme dashuri dhe përzemërsi, por fletët dhe lidhjet [e librit] pothuajse tëgllabërojnë me njohuri.”

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Si mësues në seminare dhe institute juve ju është vënë detyra që t’u mësoni

studentëve doktrinën dhe parimet e ungjillit siç gjenden në shkrimet e shenjtadhe fjalët e profetëve.

• Mësuesit dhe nxënësit duhet të mësojnë se si ta çojnë ungjillin nga fletët eshkrimeve të shenjta dhe nga fjalët e profetëve thellë në zemrën e tyre.

• Seminaret dhe Institutet e Fesë theksojnë një model bazë të të nxënit që i ftonmësuesit dhe studentët t’i zbulojnë, t’i kuptojnë e t’i zbatojnë të vërtetat eungjillit në jetën e tyre.

• Sa më shumë t’i kuptoni dhe t’i përdorni parimet bazë të modelit të të nxënit nëstudimin tuaj vetjak të ungjillit, aq më tepër do të jeni në gjendje për t’indihmuar studentët që t’i zbatojnë ato po ashtu.

“Ndryshe nga rregullat e botës, të cilat na mësojnë që të dimë diçka, ungjilli iJezu Krishtit na sfidon që të bëhemi diçka” (Dallin H. Oaks, “The Challenge toBecome”, Ensign, nëntor 2000, f. 32).



21


Të Kuptuarit e Kontekstitdhe PërmbajtjesVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Të kuptuarit e domethënies së kontekstit dhe përmbajtjes

• Të kuptuarit e rëndësisë së kontekstit dhe përmbajtjes

• Të zbuluarit e kontekstit dhe përmbajtjes në shkrimet e shenjta

Konceptet KyçeNë disa nga përvojat e të nxënit të radhës, ne do t’i këqyrim nga afër, njëra pastjetrës, komponentët e veçuar të modelit të të nxënit. Modeli i të nxënit jep njëstrukturë të parimeve bazë që ndihmon për ta rrënjosur ungjillin brenda mendjesdhe zemrës sonë. Në këtë përvojë të të nxënit, ne do të mësojmë rreth të kuptuarittë kontekstit dhe të përmbajtjes.

Qëllimi i kësaj përvoje të të nxënit, është t’ju japë një paraqitje të shkurtër tëaspekteve të modelit të të nxënit. Kur shërbeni si një mësues seminari ose instituti,ju do të keni shumë më tepër mundësi për të mësuar rreth këtyre aftësive dhe përt’i ushtruar ato.

Të Mësuarit nga Shkrimet e Shenjta: Të Kuptuarit e Kontekstit dhePërmbajtjes

Në shëmbëlltyrën e gurëve të çmuar, e reja sheh në ëndërrsikur po kërkon në rërë për gurë të çmuar. Kërkimi i sajsimbolizon një nxënës që kërkon për të vërtetat e përjetshmenë shkrimet e shenjta. Rëra përfaqëson kontekstin dhepërmbajtjen e shkrimeve të shenjta – njerëzit, vendet, ndodhitë,radhën e ngjarjeve, mësimet e kështu me radhë – në të cilatmund të gjenden të vërtetat e ungjillit.

Ndërsa kërkojmë të vërtetat e përjetshme në shkrimet eshenjta, ne duhet të fillojmë duke u përpjekur për të kuptuarsfondin historik dhe hollësitë bazë të fragmenteve që polexojmë. Përpjekja për ta kuptuar kontekstin dhe përmbajtjen eshkrimeve të shenjta do të na lejojë që t’i zbulojmë mëlehtësisht të vërtetat e rëndësishme të ungjillit.

22

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitLexojini seksionet 2.4.1 (“Konteksti”) dhe 2.4.2 (“Përmbajtja”) në faqet 28–29 në manualin tuajMësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat në këto seksione që jundihmojnë të kuptoni se çfarë nënkuptohet me [termat] kontekst dhe përmbajtje e shkrimeve tëshenjta dhe përse ato janë të rëndësishme gjatë studimit tonë.

Shkruajini idetë dhe mbresat tuaja rreth rëndësisë së të kuptuarit të kontekstit dhe tëpërmbajtjes gjatë studimit të ungjillit në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku

mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Domethënia dhe Rëndësia e Kontekstit dhe PërmbajtjesShqyrtojeni tabelën vijuese për ta kuptuar më tej kontekstin dhe përmbajtjen:

Konteksti Përmbajtja

Çfarë është konteksti?

Konteksti përbëhet nga rrethanat që ndodhinpërreth ose që i japin sfond një fragmenti,ngjarjeje apo historie të veçantë të shkrimit tëshenjtë. Konteksti përfshin mjedisin historik,kulturor dhe gjeografik; pyetje që nxitënngjarjet e shkrimeve të shenjta; e kështu meradhë.

Çfarë është përmbajtja?

Përmbajtja përfshin radhën e ngjarjeve, njerëzit,ndodhitë, predikimet dhe shpjegimet e frymëzuaraqë përbëjnë tekstin e shkrimit të shenjtë. Zbulimi ipërmbajtjes përfshin të mësuarit e domethënies sëfjalëve dhe frazave të vështira, si dhe interpretimete shëmbëlltyrave, simboleve e kështu me radhë.

Përse është i rëndësishëm konteksti?

Konteksti e qartëson dhe e thellonkuptueshmërinë për ngjarjet, mësimet,doktrinën dhe parimet në tekstin e shkrimit tëshenjtë.

Përse është e rëndësishme përmbajtja?

Përmbajtja u jep gjallëri dhe rëndësi doktrinës dheparimeve që gjenden në bllokun e shkrimit tëshenjtë.

Bërja e PyetjevePër ta kuptuar kontekstin dhepërmbajtjen e shkrimeve të shenjta,fillimisht kërkoni që të njiheni mehollësitë bazë të fragmentit e më passhqyrtojini imtësisht ato hollësi përkuptueshmëri më të madhe. Këtë mundta bëni duke mësuar se si të bëni pyetjerreth njerëzve, vendeve, ndodhive ekështu me radhë, në fragmentin eshkrimit të shenjtë që po lexoni, e më pas duke kërkuar përgjigje për ato pyetje,duke përdorur burime të dobishme dhe të besuara.

Pyetjet si të mëposhtmet mund t’ju ndihmojnë ta kuptoni më mirë kontekstin dhepërmbajtjen e fragmentit të shkrimit të shenjtë që po studioni:


23

• Cili është sfondi historik i fragmentit?

• Cili është mjedisi historik, kulturor dhe gjeografik?

• Kush është autori?

• Cilët janë njerëzit në fragment? Çfarë po bëjnë apo po thonë ata dhe përse?

• Çfarë po ndodh? Cila është radha e ngjarjes?

• Cili është kuptimi i fjalëve, frazave apo i shprehjeve të pahasura më parë?

• Cila është domethënia e zakoneve dhe e praktikave që përshkruhen?

Kërkimi i PërgjigjeveSa vijon janë disa nga burimet më tëmira e më të besuara që mund tëpërdorni për t’ju ndihmuar që të gjenipërgjigje për pyetjet tuaja:

• Mjetet ndihmëse për studimin eshkrimeve të shenjta, të tilla sikapitujt dhe krerët e seksioneve,poshtëshënimet, Bible Dictionary[Fjalori Biblik], Topical Guide [Udhëzuesi Tematik], Udhëzuesi për Shkrimet eShenjta, indekset e kombinimit tresh, hartat e kështu me radhë

• Fragmentet e ndërlidhura të shkrimit të shenjtë

• Fjalët e profetëve dhe apostujve të gjallë (veçanërisht ato që gjenden në fjalimete konferencave të përgjithshme)

• Programi mësimor i kursit të shkrimeve të shenjta të seminarit dhe institutit(përfshirë manualet e mësuesit e të studentit)

• Fjalorët

Ndërsa arrini të kuptoni kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta, ju dotë jeni në gjendje të hyni më tërësisht në botën e njerëzve, vendeve, ngjarjeve emësimeve që po lexoni, dhe t’i shihni gjërat siç i pa autori. Kjo do të ndihmojë që tëhapet dera për zbulimin e të vërtetave të rëndësishme të ungjillit.

Marrja e Ndihmës Hyjnore në Mësimdhënien e UngjillitShihni materialin filmik “Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes”(07:39), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, tre mësues

diskutojnë lidhur me përpjekjet e tyre për të kuptuar kontekstin dhe përmbajtjen.

Shkruajini dy a tre ide që mësuat nga materiali filmik në një ditar studimiose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me

mësuesin tuaj ose me grupin.

Veprimtari e Shkrimit të ShenjtëTani është koha që të ushtrojmë ta zbulojmë kontekstin dhe përmbajtjen në shkrimet e shenjta.


24

Lexojeni Llukën 5:12–26, duke i vazhduar [vargjet] atje ku u ndalën mësuesit, te materiali filmik “Të Kuptuarit e Kontekstit dhePërmbajtjes”. Hartoni një listë me pyetje rreth njerëzve, vendeve, ndodhive dhe hollësive të tjera që mund t’ju ndihmojë ta kuptonimë mirë kontekstin dhe përmbajtjen e këtyre vargjeve. Më pas shpenzoni disa minuta duke kërkuar përgjigjet për pyetjet tuaja.

Pasi ta keni përfunduar veprimtarinë, shkruani një përmbledhje të përvojës suaj në një ditar studimi ose në ndonjë vendtjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Përfshini 1) disa nga gjërat që mësuat

rreth rëndësisë së të kuptuarit të kontekstit dhe përmbajtjes gjatë studimit të ungjillit dhe 2) disa nga mbresat e reja që fituat rrethnjerëzve, vendeve dhe ndodhive te Lluka 5:12–26.

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Konteksti e qartëson dhe e thellon kuptueshmërinë tonë për ngjarjet, mësimet,

doktrinën dhe parimet në tekstin e shkrimit të shenjtë.

• Përmbajtja u jep gjallëri dhe rëndësi doktrinës dhe parimeve në shkrimet eshenjta.

• Të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes së shkrimeve të shenjta do tëndihmojë për t’i zbërthyer shumë të vërteta të rëndësishme të ungjillit.

• Që të arrijmë të kuptojmë kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta,ne duhet të bëjmë pyetje dhe të kërkojmë burime të besueshme për përgjigjetndaj atyre pyetjeve.

“Njihuni me mësimet që na japin shkrimet e shenjta. Mësoni për mjedisin dherrethanat e shëmbëlltyrave të Mjeshtrit dhe paralajmërimeve të profetëve.Studiojini ato sikur po ju flasin juve, sepse kështu është e vërteta” (Tomas S.Monson, “Të Jini më i Miri që Mundeni”, Ensign ose Liahona, maj 2009, f. 68).



25


Dallimi i Doktrinës dheParimeveVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Dallimin e doktrinës dhe parimeve të shpallura

• Dallimin e doktrinës dhe parimeve të nënkuptuara

• Të shkruarit e thënieve parimore

Konceptet KyçeModeli i të nxënit i paraqitur te përvoja nr. 5 e të nxënit, jep parimet bazë qëndihmojnë për ta rrënjosur ungjillin në mendjen dhe zemrën tonë. Në këtë përvojëtë të nxënit, ne do t’i referohemi dallimit të doktrinës dhe parimeve.

Qëllimi i kësaj përvoje të të nxënit është t’ju japë një paraqitje të shkurtër tëaspekteve të modelit të të nxënit. Kur shërbeni si një mësues seminari ose instituti,ju do të keni shumë më tepër mundësi për të mësuar rreth këtyre aftësive dhe përt’i ushtruar ato.

Dallimi i Doktrinës dhe ParimeveTe shëmbëlltyra e gurëve të çmuar, një e re sheh në ëndërr sikurpo zbulon gurë të çmuar me vlerë të madhe.

Në mënyrë të ngjashme, kur i studiojmë shkrimet e shenjta, nemund të zbulojmë shkrime të shenjta të çmuara që mund tabekojnë jetën tonë.

Plaku Nil A. Maksuell (1926–2004), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve,dha mësim:

“Vëllezër e motra, shkrimet e shenjta na ofrojnë kaq shumë diamantë doktrinorë.Dhe kur drita e Shpirtit bie mbi faqet e tyre të shumta, ata xixëllojnë me pasqyrimqiellor dhe e ndriçojnë shtegun që duhet të ndjekim” (“According to the Desiresof [Our] Hearts”, Ensign, nëntor 1996, f. 21).

26

Gurët e çmuar në rërë simbolizojnë doktrinën thelbësore dhe parimet erëndësishme të së vërtetës që përmbahen në shkrimet e shenjta dhe fjalët eprofetëve.

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitStudiojini katër paragrafët e parë të seksionit 1.3.1 (“Japim mësim”) në faqen 5 dhe katërparagrafët e parë të seksionit 2.5 (“Të Dallojnë, të Kuptojnë, të Ndiejnë të Vërtetën dhe Rëndësinë eSaj, si dhe të Zbatojnë Doktrinat dhe Parimet e Ungjillit”) në faqen 30 të manualit tuaj Mësimdhëniadhe të Nxënit e Ungjillit. Nënvijëzojini fjalët ose frazat që ndihmojnë për t’iu përgjigjur pyetjevevijuese:

Shkruajini idetë dhe mbresat tuaja rreth arsyes përse doktrina dhe parimet janë tërëndësishme në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to

dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Doktrina dhe Parime: Të Shpallura kundrejt të NënkuptuaraTe shëmbëlltyra e gurëve të çmuar, e reja përpiqet të zbulojë gurë të çmuar mevlerë. Teksa kërkon, ajo gjen disa pranë sipërfaqes dhe të tjerë thellë në rërë. Nëmënyrë të ngjashme, ju do të zbuloni se disa doktrina dhe parime janë shpallurhaptazi në shkrimet e shenjta dhe dallohen lehtësisht. Të tjera nuk janë shpallurdrejtpërdrejt në shkrimet e shenjta por përkundrazi janë nënkuptuar. Këto kërkojnëmë shumë përpjekje për t’u zbuluar.

Doktrina dhe Parime tëShpallura

Doktrina dhe Parime të Nënkuptuara

Doktrina dhe parime që janë shpallurqartësisht dhe haptazi në tekstin eshkrimit të shenjtë.

Doktrina dhe parime që nuk janë shpallur drejtpërdrejtnga autori i shkrimeve të shenjta, por që përkundrazinënkuptohen në tekst.

Kur flitet për dallimin e doktrinës dhe parimeve, Plaku Riçard G. Skot (1928–2015),i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim:

“Kërkojini parimet. Ndajini me kujdes nga detaji që përdoret për t’i shpjeguarato” (“Acquiring Spiritual Knowledge”, Ensign, nëntor 1993, f. 86).

Kujtuesi i kësaj përvoje të të nxënit do t’ju ndihmojë gjatë studimit tuaj që tëzhvilloni aftësinë tuaj për të dalluar si doktrinën dhe parimet e shpallura edhe ato

• Çfarë është doktrina?

• Çfarë është një parim?

• Përse janë të rëndësishme doktrina dhe parimet?


27

të nënkuptuara. (Shih edhe Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual përMësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 31.)

Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve të ShpalluraDoktrina dhe parimet e shpallura janë ato që janë thënë në mënyrë të qartë dhehaptazi në tekstin e shkrimit të shenjtë.

Lexojini shkrimet e shenjta vijuese për të parë shembuj të doktrinës dhe parimevetë shpallura qartësisht (të theksuara me germa të errëta).

• Gjoni 15:10 – “Po të zbatoni urdhërimet e mia, do të qëndroni në dashurinëtime, sikurse unë i zbatova urdhërimet e Atit tim dhe qëndroj në dashurinëe tij.”

• Zanafilla 1:27 – “Kështu Perëndia krijoi njeriun simbas shëmbëlltyrës së vet,simbas shëmbëlltyrës së Perëndisë; Ai krijoi mashkullin dhe femrën.”

• Doktrina e Besëlidhje 59:23 – “Por mësoni se ai që bën veprat e drejtësisë,duhet ta marrë shpërblimin e tij, madje paqe në këtë botë dhe jetë tëpërjetshme në botën që vjen.”

• Helamani 3:27 – “Kështu, ne mund të shohim se Zoti është i mëshirshëmndaj të gjithë atyre që do të thërrasin në sinqeritetin e zemrave të tyre,emrin e tij të shenjtë.”

• Jobi 36:5 – “Ja, Perëndia është i fuqishëm, por nuk përçmon njeri; është ifuqishëm në forcën e diturisë së tij.”

Veprimtari e Shkrimit të Shenjtë: Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve tëShpalluraLexojini fragmentet vijuese të shkrimit të shenjtë dhe shenjojeni ose shënojeni në shkrimet tuaja të shenjta çdo doktrinë apo parim tëshpallur.

Shkruajini idetë dhe mbresat tuaja rreth çdo doktrine dhe parimi që shenjuat në këto vargje në një ditar studimi ose nëndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve të NënkuptuaraTe shëmbëlltyra e gurëve të çmuar, e reja nuk ishte e kënaqurqë zbuloi vetëm gurët e çmuar pikërisht nën sipërfaqen e rërës.Ajo mësoi se, duke gërmuar më thellë në rërë dhe duke eshoshitur atë me kujdes, ajo mund të zbulonte gurë të tjerë tëçmuar me vlerë të madhe.

• Amosi 3:7

• 2 Nefi 9:20

• Mosia 2:17


28

Në mënyrë të ngjashme, kur ju i studioni shkrimet e shenjta, jumund të mësoni të “gërmoni” dhe të “shoshitni” nëpërmjetkontekstit dhe përmbajtjes së shkrimeve të shenjta për të gjeturdoktrinën dhe parimet e nënkuptuara. Shpesh këto janë disaprej zbulimeve më të rëndësishme dhe më me vlerë që ju do tëbëni gjatë studimit tuaj të shkrimeve të shenjta. Zbulimi idoktrinës dhe parimeve të nënkuptuara kërkon kohë dhemendim të matur.

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitLexojeni seksionin 2.5.1 (“Dalloni Doktrinat dhe Parimet”) në faqen 31 të manualit Mësimdhëniadhe të Nxënit e Ungjillit, duke filluar me paragrafin e shtatë, i cili fillon: “Shumë parime nukdeklarohen drejtpërdrejt …” deri te paragrafi i dytë në faqen 32. Nënvijëzojini fjalët ose frazat që jundihmojnë ta thelloni kuptueshmërinë tuaj për doktrinën dhe parimet e nënkuptuara dhe mënyrënse si t’i dalloni ato gjatë studimit tuaj.

Bazuar në atë që nënvizuat, shkruani se si do t’ia shpjegonit një miku ose një pjesëtari tëfamiljes se çfarë janë të vërtetat e nënkuptuara dhe si mund të dallohen ato. Shkruajini

këto mendime dhe mbresa në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tekto dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Sugjerime për Dallimin e Doktrinës dhe Parimeve të NënkuptuaraManuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit jep sugjerimet vijuese për t’i ndihmuarmësuesit dhe studentët të dallojnë doktrinën dhe parimet e nënkuptuara:

1. Kërkoni për marrëdhëniet shkak-pasojë

“Përmes analizimit të veprimeve, qëndrimeve e sjelljeve [shkaqeve] të individëve osegrupeve në rrëfimin e shkrimit të shenjtë dhe dallimit të bekimeve ose [rrjedhojave] që vijnësi rezultat [pasojë] i tyre, parimet e ungjillit bëhen më të qarta” (Mësimdhënia dhe të Nxënite Ungjillit, f. 31).

“Ndërkohë që po lexoja Mateun 4:1–11, unë fillova të përqendrohem teveprimet e Shpëtimtarit dhe se si Ai agjëroi dhe u lut në përpjekje ‘për tëqenë me Perëndinë’. Më pas kuptova se si i përdorte Ai shkrimet e shenjtapër t’i larguar tundimet që iu drejtuan Atij nga kundërshtari. Agjërimi, lutja eTij dhe përdorimi i shkrimeve të shenjta (shkaku) i dhanë forcë tëmjaftueshme shpirtërore që t’i mposhte tundimet (pasoja). Teksa e bëra këtëzbulim, unë shkrova këtë thënie të thjeshtë të parimit në ditarin tim: Kur ne

agjërojmë, lutemi dhe i kuptojmë shkrimet e shenjta, ne mund të kemi forcë më tëmadhe shpirtërore për ta mposhtur tundimin.”


29

“Unë gjeta një parim të madh të nënkuptuar te 1 Nefi 18:3. Nefi shkoi ‘nëmal shpesh dhe iu lut Zotit shpesh’. Si rrjedhim, Zoti i tregoi atij gjëra tëmëdha. Teksa meditova për këtë mesazh, unë shkrova parimin vijues në anëtë shkrimeve të mia të shenjta: Sa më tepër të kërkoj të bisedoj meZotin në lutje vetjake, aq më shumë gjëra të mëdha do të më zbulojëAi mua.”

2. Bëni pyetje

Parimet e nënkuptuara mund të dallohen edhe duke bërë pyetje si vijojnë:

• Cili është morali ose thelbi i historisë?

• Përse autori i ka përfshirë këto ndodhi ose fragmente?

• Çfarë synonte autori që të mësojmë?

• Cilat janë disa nga të vërtetat themelore që jepen mësim në këtë fragment?

“Ndërkohë që po lexoja Doktrinën e Besëlidhjet 9, e cila përmban këshillën eZotit drejtuar Oliver Kaudërit, i cili kishte dështuar në përpjekje për të dhënëndihmesë në përkthimin e Librit të Mormonit, unë pyeta: ‘Cili është moraliose thelbi i kësaj historie?’ Një parim i nënkuptuar që më erdhi në mendje,ishte: Marrja dhe njohja e zbulesës kërkojnë përpjekje nga ana jonë.”

“Tek Alma 17–18, unë lexova për Amonin që po i shërbente mbretit Lamonpa kurrfarë mendimi për shpërblesë, dhe për mbretin Lamon që mbeti ibefasuar nga besnikëria e Amonit. Unë e gjeta veten duke menduar: ‘Përse ipërshiu autori këto hollësi në këta kapituj?’ Në përgjigje të kësaj pyetjeje,unë shkrova parimin vijues në shkrimet e mia të shenjta: Kur u shërbejmëtë tjerëve me besnikëri, ne mund t’i ndihmojmë ata të përgatiten qëtë marrin të vërtetat e ungjillit.”

3. Shpalleni doktrinën dhe parimet qartë dhe thjesht

Manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit na mëson që “dallimi i [doktrinavedhe] parimeve të nënkuptuara përfshin njohjen e të vërtetave që ilustrohen nënjë rrëfim të shkrimit të shenjtë, dhe shpalljen e tyre në mënyrë të qartë dhe tëpërmbledhur” (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 31). Të shkruarit ethënieve për doktrinën dhe parimin në mënyrë të qartë dhe të plotë, nandihmon t’i formulojmë mendimet tona dhe ta rrokim një mesazh të shkrimit tëshenjtë që Zoti dëshiron të na e japë.

Plaku B. H. Roberts (1857–1933), i Të Shtatëdhjetëve, dha mësim:


30

“Që të njihet, e vërteta duhet të shpallet dhe sa më e qartë dhe e plotë tëjetë kjo deklaratë, aq mundësi më të mëdha do të ketë Shpirti i Shenjtë përt’iu dëshmuar shpirtrave të njerëzve se puna është e vërtetë” (NewWitnesses for God, 3 vëll. [1909], 2:vii, cituar në James E. Faust, “What IWant My Son to Know before He Leaves on His Mission”, Ensign, maj 1996,f. 41, Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 32).

Plaku Riçard G. Skot (1928–2015), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve,theksoi:

“Ia vlen përpjekja e madhe për ta sistemuar të vërtetën që mbledhim nëthëniet e thjeshta të parimeve” (“Acquiring Spiritual Knowledge”, Ensign,nëntor 1993, f. 86).

Kur ju veproni siç sugjeron Plaku Skot – “ta sistem[oni] të vërtetën që mbl[idhni]në thëniet e thjeshta të parimeve” – ju do të kuptoni se thëniet më të dobishme përdoktrinën apo parimin tregojnë disa nga veçoritë vijuese:

• Ato janë thënie të plota.

• Ato janë të thjeshta, të qarta dhe të përmbledhura.

• Të vërtetat që ato shprehin, janë themelore, të pandryshueshme dhe tëpërhershme.

• Ato shpesh sugjerojnë veprim si edhe pasoja shoqëruese.

• Në vetvete ato janë të rëndësishme.

Cilat nga këto veçori mund të shihni në secilën prej thënieve vijuese për doktrinënapo parimin?

• Sa më tepër të kërkoj të bisedoj me Zotin në lutje vetjake, aq më shumë gjëra tëmëdha do të më zbulojë Ai mua.

• Kur unë agjëroj, lutem dhe i kuptoj shkrimet e shenjta, mund të kem forcë mëtë madhe shpirtërore për ta mposhtur tundimin.

• Jezu Krishti vuajti për mëkatet e mia.

• Marrja dhe njohja e zbulesës kërkon përpjekje nga ana ime.

• Kur u shërbej të tjerëve me besnikëri, unë mund t’i ndihmoj ata të përgatiten qët’i marrin të vërtetat e ungjillit.

Shihni materialin filmik “Përcaktimi i Doktrinave dhe Parimeve” (07:09), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, tre mësues diskutojnë

lidhur me përpjekjet e tyre për ta dalluar doktrinën dhe parimet te Lluka 5:1–11,duke përdorur tri sugjerimet e përvijuara më lart.


31

Shkruajini dy a tre ide që ju ranë në sy nga materiali filmik në një ditarstudimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe


Veprimtari Udhërrëfyese e Shkrimit të Shenjtë: Dallimi i Doktrinës dheParimeve të NënkuptuaraLe të ushtrojmë si të dallojmë doktrinën dhe parimet e nënkuptuara. Studiojeni Enosin 1:1–8, duke kërkuar doktrinën apo parimet mevlerë të përjetshme.

Shkruajini thëniet tuaja për doktrinën apo parimin në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tekto dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Veprimtari e Shkrimit të Shenjtë: Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve tëNënkuptuaraTani, ushtrojini në mënyrë të pavarur aftësitë që keni mësuar deri tani në këtë përvojë të të nxënit.

Lexojeni Llukën 5:12–26 dhe bëni sa vijon:

1. Të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes

Përpara se të kërkoni doktrinën dhe parimet, fillimisht përpiquni ta kuptoni kontekstin dhe përmbajtjen e fragmentit. Pyetjet si atonë vijim mund t’ju ndihmojnë ta bëni këtë:

• Çfarë është një “përleshje”? (Shih vargun 2.)

• Çfarë konkretisht hyri thellë në zemrën e Enosit? (Shih vargun 3.)

• Çfarë bëri Enosi dhe për sa kohë? (Shih vargun 4.)

• Çfarë do të thotë fraza kërkesë e sinqertë? (Shih vargun 4.)

• Cili është bashkëbisedimi midis Zotit dhe Enosit në këto vargje? (Shih vargjet 5–8.)

2. Dallimi i doktrinës apo parimeve të nënkuptuara

Teksa përpiqeni të dalloni doktrinën apo parimet tek Enosi 1:1–8, merrni në shqyrtim të bëni një ose më shumë nga pyetjetvijuese:

• Çfarë marrëdhëniesh shkak-pasojë gjenden në këto vargje?

• Cili është morali i historisë?


• Cilat janë disa nga të vërtetat themelore që jepen mësim në këtë fragment?

3. Shpallja e doktrinës dhe parimeve qartë dhe thjesht

Teksa e dalloni doktrinën apo parimet tek Enosi 1:1–8, përpiquni që t’i shpallni ato qartë dhe thjesht. Nëse keni nevojë përndihmë që ta bëni këtë, përpiquni të përdorni një nga nxitjet vijuese:

• Nëse (shkaku)____________________, atëherë (pasoja)____________________.

• Dhe kështu ne shohim,____________________.

• Shqyrtojeni kontekstin dhe përmbajtjen e fragmentit.

• Dallojeni çdo doktrinë dhe parim të dhënë mësim në këto vargje.

• Shkruajini qartë dhe thjeshtë thëniet për çdo doktrinë apo parim që dalloni.


32

Shkruajini thëniet tuaja për doktrinën apo parimin në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tekto dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Ndikimi i Dallimit të Doktrinës dhe ParimeveShihni materialin filmik “Përcaktimi i Doktrinave dhe Parimeve: Dëshmi tëStudentëve” (02:39), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik,

disa studentë seminari dhe instituti tregojnë ndikimin që ka pasur të mësuarit edallimit të doktrinës dhe parimeve gjatë studimit të tyre të shkrimeve të shenjta.Teksa e shihni, mendoni për ndikimin që mund të ketë kjo aftësi në vetë studimintuaj të shkrimeve të shenjta dhe në mësimdhënien dhe të nxënit që do të ndodhënë klasën tuaj.

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Qëllimi kryesor i shkrimeve të shenjta është të na mësojë doktrinën dhe

parimet e ungjillit të Jezu Krishtit.

• Doktrina përbëhet nga të vërteta themelore të pandryshueshme të ungjillit tëJezu Krishtit.

• Parimi është një e vërtetë e qëndrueshme apo rregull që individët mund tapërshtatin që t’i udhërrëfejë në marrjen e vendimeve.

• Disa doktrina dhe parime janë shpallur qartësisht dhe haptazi në tekstin eshkrimit të shenjtë, ndërkohë që të tjera thjesht janë nënkuptuar.

• Dallimi i doktrinës dhe parimeve të nënkuptuara përfshin shpalljen e tyre nëmënyrë të qartë dhe të përmbledhur.

• Dallimi i doktrinës dhe parimeve në shkrimet e shenjta kërkon përpjekje dhepraktikë të kujdesshme.

“Një njeri nuk mundet t’i studiojë sinqerisht shkrimet e shenjta pa i mësuarparimet e ungjillit sepse shkrimet e shenjta janë shkruar për të ruajtur parimetpër dobinë tonë” (Marion G. Romney, “The Message of the Old Testament”[simpozium i Sistemit Arsimor të Kishës mbi Dhiatën e Vjetër, 17 gusht 1979],f. 3, si.lds.org).



33


Të Kuptuarit, të Ndierit dheZbatimi i Doktrinës dheParimeveVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Çuarjen e ungjillit në zemrën tonë

• Të kuptuarit e doktrinës dhe parimeve

• Të ndierit e së vërtetës dhe rëndësisë së doktrinës dhe parimeve

• Zbatimin e doktrinës dhe parimeve

Konceptet KyçeModeli i të nxënit jep parimet bazë që ndihmojnë për ta rrënjosur ungjillin nëmendjen dhe zemrën tonë. Në këtë përvojë të të nxënit, ne do t’i referohemi tëkuptuarit, të ndierit e së vërtetës dhe rëndësisë së saj, si dhe zbatimit të doktrinësdhe parimeve.

Qëllimi i kësaj përvoje të të nxënit është t’ju japë një paraqitje të shkurtër tëaspekteve të modelit të të nxënit. Kur shërbeni si një mësues seminari ose instituti,ju do të keni shumë më tepër mundësi për të mësuar rreth këtyre aftësive dhe përt’i ushtruar ato.

Të Kuptuarit, të Ndierit e së Vërtetës dhe Rëndësisë së Saj, si dhe Zbatimi iDoktrinës dhe ParimeveShëmbëlltyra e gurëve të çmuar është një metaforë për studimin e shkrimeve tëshenjta. Tri elementet vijuese na ndihmojnë të kuptojmë se çfarë mund të bëjmëgjatë studimit tonë pasi kemi dalluar të vërteta të rëndësishme të ungjillit.

1. Të kuptojmë doktrinën dhe parimet

E reja e studioi secilin gur që zbuloi, duke i këqyrur mekujdes format dhe faqet e tij të shumta.

34

Kur ne i zbulojmë gurët e çmuar të së vërtetës në formën edoktrinës dhe parimeve, ne mund ta studiojmë secilin mekujdes për ta kuptuar më mirë domethënien dhe rëndësinëe tij.

2. Të ndiejmë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve

E reja ndjeu brenda vetes t’i rritej vlerësimi për çdo gurtë çmuar.

Kur fitojmë një kuptim më të thellë për të vërtetat qëzbulojmë, ne e ndiejmë rëndësinë, vlerën dhe peshën e tyre.

3. Të zbatojmë Doktrinën dhe Parimet

Babai i së resë e ftoi atë që të merrte në shqyrtim se çfarëmund të bënte ajo me gurët e çmuar që kishte zbuluar.

Duke qenë se e kemi fituar një dëshmi dhe një vlerësim përnjë doktrinë ose parim, ne duhet të marrim në shqyrtimmënyra të posaçme se si mund ta zbatojmë atë në vetëjetën tonë.


35

Profetët dhe apostujt e ditëve tëmëvonshme kanë theksuar rëndësinë eçuarjes së ungjillit thellë në zemrëntonë. Të kuptuarit e kontekstit dhepërmbajtjes së shkrimeve të shenjta meqëllim që të dallojmë doktrinën dheparimet e rëndësishme të ungjillit, ështënjë fillim i mirë për të fituar njohuri përtë vërtetat e ungjillit. Por për ta përçuaratë që dimë në mendje që të zhytetthellë në zemrën tonë, shpesh herë kashumë më tepër për t’u bërë. Ne duhettë përpiqemi:

1. Të kuptojmë doktrinën dhe parimetqë kemi dalluar.

2. Të ndiejmë të vërtetën dhe rëndësinë e tyre.

3. T’i zbatojmë ato në jetën tonë.

Këto tri elemente të modelit të të nxënit bashkëveprojnë për ta ftuar Frymën eShenjtë, i cili na ndihmon që ta çojmë ungjillin thellë në zemrën tonë.

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitMësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dheInstitutet e Fesë (2012), përmban informacion të rëndësishëm për secilin prej këtyre aspekteve tëmodelit të të nxënit. Shqyrtojeni imtësisht atë që manuali na mëson, duke i lexuar seksionet etreguara në manual dhe duke iu përgjigjur pyetjeve përkatëse.


Shqyrtojeni seksionin 2.5.2 (“Kuptojini Doktrinat dhe Parimet”) në faqen 33 të manualit tuajMësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Teksa i studioni, kërkoni përgjigje për pyetjet vijuese:

• Çfarë do të thotë të “kuptosh një doktrinë ose parim të ungjillit”?

• Si mund ta rrit kuptueshmërinë time për doktrinën dhe parimet e ungjillit që dalloj?


Shqyrtojeni seksionin 2.5.3 (“Ndiejeni të Vërtetën dhe Rëndësinë e Doktrinave dhe Parimeve”) në faqet 33–34 të manualit tuajMësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Teksa i studioni, kërkoni përgjigje për pyetjet vijuese:

• Përse është e rëndësishme për mua që ta ndiej të vërtetën dhe rëndësinë e një doktrine apo parimi që kam dalluar?

• Çfarë mund të bëj unë si nxënës për ta ftuar ndikimin e Shpirtit që të më ndihmojë ta ndiej të vërtetën dhe rëndësinë e njëparimi apo doktrine që kam dalluar?

• Çfarë roli luan Fryma e Shenjtë në këtë proces?

3. Të zbatojmë doktrinën dhe parimet

Shqyrtojeni seksionin 2.5.4 (“Zbatojini Doktrinat dhe Parimet”) në faqet 34–35 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit. Teksa i studioni, kërkoni përgjigje për pyetjet vijuese:

• Si ta di që jam duke e zbatuar një parim të ungjillit që kam mësuar?


36

Nga i gjithë materiali që sapo studiuat te manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, le të përqendrohemi në tri sugjerime kyçe.Te lista vijuese, çdo element është i bashkëngjitur me një veprim që mund të ndërmerrni teksa përpiqeni ta kuptoni, ta ndieni tëvërtetën dhe rëndësinë e saj, si dhe t’i zbatoni të vërtetat që mësoni në shkrimet e shenjta.

Zbatimi i Modelit të të NxënitShihni materialin filmik “Kuptojini, Ndiejini dhe Zbatojini Parimet”(07:12), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, tre mësues

diskutojnë lidhur me përpjekjet e tyre për ta kuptuar, për ta ndjerë të vërtetën dherëndësinë e saj, si dhe për të zbatuar doktrinën dhe parimet te Lluka 5:1–11.

Shkruajini dy a tre ide që ju ranë në sy teksa e patë këtë diskutim në njëditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe


Veprimtari Udhërrëfyese për të UshtruarinTek Ethëri 6:1–12, ne lexojmë se Zoti shkaktoi që era t’i shtynte barkat e jareditëve drejt tokës sëpremtuar. Sa vijon është një parim që mund ta dallojmë në këtë fragment: Kur mirëbesojmë teZoti dhe bëjmë vullnetin e Tij, Ai do ta drejtojë rrjedhën e jetës sonë. Ndiqini hapat mëposhtë në përpjekje për ta kuptuar, për ta ndjerë të vërtetën dhe rëndësinë e saj, si dhe për tazbatuar këtë parim. Shkruajini përgjigjet dhe mbresat tuaja në shkrimet e shenjta ose ditarintuaj vetjak.

• Çfarë do të ndodhë në jetën time teksa përpiqem ta zbatoj doktrinën apo parimin që kam dalluar?

• Çfarë mund të bëj gjatë studimit tim vetjak për t’u përqendruar më shumë në zbatimin e të vërtetave që po mësoj?


Zbërthejeni kuptimin e doktrinës apo parimit duke bërë pyetje dhe duke kërkuar përgjigje.


Reflektoni për ndikimin që pati parimi në jetën tuaj ose në jetën e të tjerëve.

3. Të zbatojmë doktrinën dhe parimet

Merrni në shqyrtim se çfarë veprimi konkret duhet të ndërmerrni për ta zbatuar doktrinën apo parimin në jetën tuaj.

1. Zhvillojeni kuptueshmërinë tuaj për parimin

Zbërthejeni kuptimin e parimit duke bërë pyetje si ato që vijojnë dhe duke kërkuar përgjigje:

• Çfarë do të thotë të mirëbesosh?

• Çfarë do të thotë të mirëbesosh te Zoti?

• Përse Zoti është i aftë ta drejtojë jetën e atyre që i mirëbesojnë Atij?

• Si e drejton Zoti rrjedhën e jetës së një individi?

2. Përpiquni ta ndjeni të vërtetën dhe rëndësinë e parimit

Reflektoni për ndikimin që pati parimi në jetën tuaj ose në jetën e të tjerëve, përfshirë individët nga shkrimet e shenjta osehistoria e Kishës.

• Në çfarë mënyrash e pasqyron jeta dhe dëshmia juaj të vërtetën e këtij parimi?

• Në çfarë mënyrash e pasqyron jeta dhe dëshmitë e të tjerëve që sollët ndërmend, të vërtetën e këtij parimi?


37

Veprimtari VetushtruesePërzgjidheni një parim që dalluat gjatë studimit tuaj te Lluka 5:12–26 në përvojën nr. 7 të të nxënitose përzgjidheni një parim që dalluat te seksioni 3.2 (“Lluka 5: Një Shembull”) në faqet 46–50 tëmanualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Më pas, bëni sa vijon:

Shkruajini disa nga idetë dhe mbresat tuaja nga kjo veprimtari në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund tëdrejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Synimi i të nxënit të ungjillit është që ta ftojë Frymën e Shenjtë të na ndihmojë

për ta çuar doktrinën dhe parimet e ungjillit nga mendja drejt e në zemrën tonë.

• Të kuptuarit e një doktrine apo parimi përfshin jo vetëm njohurinë e asaj mbiatë që nënkupton, por edhe se si mund të ndikojë në jetën tonë.

• Një kuptueshmëri e qartë për një doktrinë apo parim, na përgatit që ta ndiejmëtë vërtetën dhe rëndësinë e saj.

• Të ndierit e të vërtetës dhe rëndësisë së një doktrine apo parimi, e rrit dëshirëntonë për ta zbatuar atë në jetën tonë.

• Zbatimi ndodh kur ne flasim, mendojmë dhe jetojmë në përputhje me atë qëkemi mësuar.

“Një mësues i vërtetë, pasi i ka dhënë mësim faktet [e ungjillit], … i çon[studentët] një hap më tej për të fituar dëshminë shpirtërore dhe kuptueshmërinënë zemrën e tyre që shkaktojnë veprim e punë” (Robert D. Hales, “Teaching byFaith” [një mbrëmje me Plakun Robert D. Hejls, 1 shkurt 2002], f. 5, si.lds.org).

3. Zbatojeni parimin

Merrni në shqyrtim se çfarë veprimi konkret duhet të ndërmerrni për ta zbatuar doktrinën apo parimin në jetën tuaj.

1. Zhvillojeni kuptueshmërinë tuaj për parimin.

Zbërthejeni kuptimin e doktrinës apo parimit duke bërë pyetje dhe duke kërkuar përgjigje.

2. Përpiquni ta ndjeni të vërtetën dhe rëndësinë e parimit.

Reflektoni për ndikimin që pati parimi në jetën tuaj ose në jetën e të tjerëve.

3. Zbatojeni parimin.

Merrni në shqyrtim se çfarë veprimi konkret duhet të ndërmerrni për ta zbatuar doktrinën apoparimin në jetën tuaj.


38



39


Përgatitja e një Mësimi:Marrja Vendim se Çfarë tëJepet MësimVështrim i PërgjithshëmShënim: Pesë përvojat e radhës të të nxënit janë hartuar për t’ju ndihmuar të mësonise si të përgatitni një mësim. Përvojat nr. 9–10 të të nxënit përqendrohen te marrja evendimit se çfarë të jepet mësim dhe përvojat nr. 11–13 të të nxënit përqendrohente marrja e vendimit se si të jepet mësim.

Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Mësimdhënien e shkrimeve të shenjta sipas radhës

• Baraspeshimin e asaj se çfarë të jepet mësim dhe si të jepet ai

• Marrjen e vendimit se çfarë të jepet mësim

Konceptet KyçeMësuesit e sapothirrur shpesh kanë pyetje të tilla si këto që vijojnë:

• Në ç’mënyrë është e ndryshme mësimdhënia në seminar nga mësimdhënia nëklasat e tjera si Doktrina e Ungjillit, Shoqata e Ndihmës, kuorumi i pleqve, ekështu me radhë?

• Si ta përgatit një mësim?

• Sa kohë duhet të kaloj për të zgjedhur se çfarë të jap mësim dhe si ta japmësim atë?

• Si të vendos se çfarë të jap mësim?

Kjo përvojë e të nxënit do të ndihmojë për t’iu përgjigjur disa prej këtyre pyetjeve.

Studimi dhe Mësimdhënia e Shkrimeve të Shenjta Sipas RadhësNë kurset e seminarit dhe institutit që përqendrohen te veprat standarde, librat dhekapitujt e shkrimeve të shenjta jepen mësim sipas radhës që shfaqen në shkrimet eshenjta. Mësimet janë organizuar sipas bllokut të shkrimit të shenjtë sesa me tema.Çdo bllok i shkrimit të shenjtë mund të përmbajë kapituj, parime dhe tema tëshumta që mund t’i theksoni. Kjo qasje është e ndryshme nga kurset e institutit qëjepen mësim me një qasje tematike.

Shihni materialin filmik “Studimi i Shkrimeve të Shenjta Sipas Radhës”(00:46), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Plaku Dejvid

A. Bednar, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, përshkruan dobitë nga studimi ishkrimeve të shenjta sipas radhës.

40

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitLexojeni hyrjen te kapitulli 3 në faqet 42–43 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: NjëManual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012), për t’ju ndihmuartë kuptoni se përse kurset e seminarit dhe të institutit që përqendrohen te veprat standarde itrajtojnë shkrimet e shenjta sipas radhës. Teksa e lexoni këtë seksion, shenjoni në manualin tuajmënyrat në të cilat studimi i shkrimeve të shenjta sipas radhës do t’ju bekojë juve dhestudentët tuaj.

Kur e jepni mësim një bllok të shkrimit të shenjtë sipas radhës, ju do të jepnimësim parime të shumta brenda një mësimi të vetëm. Çdo parim mund të marrënjë nivel theksimi të ndryshëm.

Shihni materialin filmik “Mësimdhënia e Shkrimeve të Shenjta SipasRadhës” (04:28), të mundësuar në LDS.org. Ky material filmik ilustron

disa koncepte të rëndësishme për t’u marrë në shqyrtim kur planifikoni të jepnimësim një bllok të shkrimit të shenjtë sipas radhës.

Çfarë dhe Si: Drejtpeshimi i Përgatitjes SuajGjatë përgatitjes së mësimit, është e rëndësishme që të drejtpeshoni përpjekjettuaja për të vendosur se çfarë të jepni mësim dhe si ta jepni mësim.

Përgatitje jo e Drejtpeshuar1. Çfarë

Kur një mësues kalon shumë kohëdhe përpjekje duke marrë vendiminse çfarë të japë mësim, ai ose ajo nukdo të ketë kohë të mjaftueshme përtë marrë në shqyrtim se si t’indihmojë studentët të marrin pjesënë [procesin] e të nxënit. Shpesh,kjo do të pasojë mësime që janë tëmërzitshme dhe shumë tëpërqendruara te mësuesi.


41

2. Si

Kur një mësues kalon shumë kohëdhe përpjekje duke marrë vendiminse si ta japë mësimin, mësimevemund t’iu mungojë qëllimi dhefuqia. Në këtë rast, studentët mundtë kujtojnë metodën emësimdhënies më shumë sesamesazhet e frymëzuara ngashkrimet e shenjta.

Përgatitje e Drejtpeshuar“Kur përgatit një mësim, çdo mësuesduhet të vendosë: ‘Çfarë do të japmësim?’ dhe ‘Si do ta jap mësim?’”(Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f.56.) Ju keni mësuar vetëm se ç’ndodhkur [mënyrat] çfarë dhe si nuk janë tëdrejtpeshuara në përgatitjen tuaj. Tanilexojini seksionet vijuese dhe vëreniveçoritë e përgatitjes kur [mënyrat] çfarëdhe si janë të drejtpeshuara.

1. Çfarë

Përgatitja se çfarë të jepet mësimpërbëhet nga:

• Të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes (sfondi, kultura dhe mjedisi).

• Të kuptuarit e përmbajtjes (radha e ngjarjes, njerëzit, ndodhitë, predikimetdhe shpjegimet e frymëzuara).

• Dallimi i doktrinës apo parimeve të rëndësishme.

2. Si

Përgatitja si të japësh mësim përbëhet nga përcaktimi i metodave, qasjeve dheveprimtarive që do të përdorni për t’i ndihmuar studentët të mësojnë (diskutiminë klasë, pyetjet, burimet audiopamore, ushtrimet me shkrim, punët në grupetë vogla, e kështu me radhë).

Për më shumë informacion, shihni seksionin 4.3.2 (“Vendosni se Çfarë dhe Si tëJepni Mësim”) në faqen 56 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit.

Shqetësimi i një Mësueseje të ReShihni materialin filmik “Fitojeni Fjalën” (08:54), të mundësuar nëLDS.org. Në këtë material filmik, Lea Murrei është një nënë e zënë me

punë, e cila është thirrur së fundmi si mësuese seminari. Si shumë mësues tësapothirrur, ajo ndihet e merakosur për gjetjen e kohës për të përgatitur mësimetdhe për të dhënë mësim çdo ditë. Ajo madje e pyet veten se nga t’ia nisë. Teksa eshihni materialin filmik, kërkoni se kujt i drejtohet ajo kur ka nevojë për ndihmë


42

me thirrjen e saj. Kërkoni edhe se çfarë këshille i jepet asaj lidhur me gjënë më tërëndësishme nga ku t’ia nisë kur përgatit mësimet.

Marrja Vendim se Çfarë të Jepet Mësim: Katër FazaTeksa përgatitni një mësim, ndiqini këto katër faza që t’ju ndihmojnë të merrnivendimin se çfarë të jepni mësim. Këto faza shpjegohen te manuali Mësimdhëniadhe të Nxënit e Ungjillit, seksioni 4.3.3 (“Vendosni se Çfarë të Jepni Mësim”), nëfaqet 56–60.

1. Thellohuni në shkrimet e shenjta për ta kuptuar kontekstin dhe përmbajtjen ebllokut të shkrimit të shenjtë.

2. Dalloni dhe përpiquni të kuptoni doktrinën dhe parimet që gjenden në bllok.

3. Vendosni se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentëttuaj që t’i mësojnë dhe zbatojnë.

4. Vendosni se çfarë niveli theksimi t’i jepni secilit segment të bllokut të shkrimittë shenjtë.

Veprimtaria vijuese do të përqendrohet në katër hapat e marrjes së vendimit seçfarë të jepet mësim. Për secilën nga katër pjesët e veprimtarisë, shihni materialinfilmik që paraqet se si të plotësohet çdo fazë. Më pas, ushtrojeni atë që keni mësuarduke krijuar shënime për mësimet ndërkohë që jeni duke përmbledhur Mosian 27.

Veprimtaria e Përgatitjes së Mësimit

Faza 1: Kuptojeni Kontekstin dhe Përmbajtjen e Bllokut të Shkrimit të ShenjtëManuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit jep katër sugjerime për t’u marrë në shqyrtim kur përpiqeni të kuptoni kontekstin dhepërmbajtjen e bllokut të shkrimit të shenjtë:

Shihni materialin filmik “Përgatitja e Mësimit: Grupe Vargjesh dhe Thënie Përmbledhëse” (05:08), të mundësuar nëLDS.org. Në këtë material filmik, Motra Uillson paraqet këto hapa.

Krijoni një dokument bosh të ngjashëm me atë që patë te materiali filmik ose përdorni fletushkën e titulluar “Përcaktimi seÇfarë të Jepet Mësim”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Më pas, dallojeni kontekstin dhe përmbajtjen e

bllokut të shkrimit të shenjtë duke bërë sa vijon:

• Thellohuni në bllokun e shkrimit të shenjtë gjersa përmbajtja të bëhet e qartë dhe e njohur.

• Vëreni ndërprerje të dukshme në bllokun e shkrimit të shenjtë ku ndodh një ndryshim në temë ose veprim.

• Ndajeni bllokun e shkrimit të shenjtë në segmente ose grupe të vogla vargjesh bazuar në ndërprerje të dukshme. (Shënim: Ju dot’i përdorni këto segmente më të vogla për të organizuar rrjedhën e mësimit dhe për t’i kushtuar të paktën pak vëmendje të gjithëpërmbajtjes brenda një blloku të shkrimit të shenjtë.)

• Përmblidheni atë që ndodh brenda çdo segmenti të vargjeve.

1. Studiojeni bllokun e shkrimit të shenjtë (Mosia 27) për t’u njohur me kontekstin dhe përmbajtjen.

2. Vëreni ndërprerje të dukshme ku ndodh një ndryshim në temë ose veprim.


43

Faza 2: Dallojeni dhe Kuptojeni Doktrinën dhe ParimetPasi t’i keni përmbledhur segmentet e vargjeve, ju do të dalloni te secili prej tyre doktrinën dhe parimet. Më pas, do të shkruani thënietë qarta dhe të thjeshta që përmbledhin doktrinën dhe parimet që keni dalluar.

Shihni materialin filmik “Përgatitja e Mësimit: Përcaktimi i Doktrinës dhe Parimeve” (02:57), të mundësuar në LDS.org. Nëkëtë material filmik, Motra Uillson paraqet se si i përcakton doktrinën dhe parimet, si i përmbledh ato në thënie të thjeshta

dhe si i shkruan ato në përvijimin e mësimit të vet.

Kthehuni te shënimet tuaja të mësimit lidhur me Mosian 27 dhe bëni sa vijon:

Faza 3: Vendosni se Cila Doktrinë dhe Cilat Parime Janë më të Rëndësishme për Studentët Tuaj qët’i Mësojnë dhe ZbatojnëBlloqet e shkrimit të shenjtë shpesh përmbajnë më shumë material nga ç’mund të diskutohet në klasë. Merrini në shqyrtim pikatvijuese kur e merrni vendimin se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët tuaj që t’i mësojnë dhe zbatojnë:

Shihni materialin filmik “Përgatitja e Mësimit: Vendosni se Cilat Parime të Vini në Pah” (05:07), të mundësuar në LDS.org.Në këtë material filmik, Motra Uillson paraqet se si ajo vendos se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për

studentët e saj që t’i mësojnë dhe zbatojnë.

Kthehuni te shënimet tuaja të mësimit lidhur me Mosian 27 dhe bëni sa vijon:

3. Ndajeni bllokun e shkrimit të shenjtë në grupe më të vogla vargjesh bazuar në këto ndërprerje të dukshme.

4. Te dokumenti juaj, shkruani thënie përmbledhëse që përshkruajnë se çfarë ndodhi brenda çdo segmenti të vargjeve.

1. Dallojeni doktrinën dhe parimet në çdo segment të vargjeve.

2. Në dokumentin tuaj, shkruajeni çdo doktrinë ose parim duke përdorur thënie të qarta dhe të thjeshta.

• Nxitjet e Frymës së Shenjtë

• Synimi i autorit të frymëzuar

• Doktrina dhe parimet që kthejnë në besim

• Nevojat dhe aftësitë e studentëve tuaj

1. Vendosni se cila nga doktrina dhe parimet që dalluat janë më të rëndësishme për studentët tuaj që t’i mësojnë dhe zbatojnë.Teksa e bëni këtë, merrni në shqyrtim sa vijon:


• Synimin e autorit të frymëzuar

• Doktrinën dhe parimet që kthejnë në besim

• Nevojat dhe aftësitë e studentëve tuaj

2. Në dokumentin tuaj, qarkoni ose vendosni një shenjë në anë të doktrinës dhe parimeve që keni vendosur se janë më tërëndësishme për studentët tuaj që t’i mësojnë dhe zbatojnë.


44

Faza 4: Vendosni Çfarë Niveli Theksimi t’i Jepni Secilit Segment të Bllokut të Shkrimit të ShenjtëPasi ta keni përcaktuar doktrinën dhe parimet që janë më të rëndësishme për studentët që t’i mësojnë dhe zbatojnë, hapi tjetër ështëtë vendosni se cilave segmente të vargjeve të bllokut të shkrimit të shenjtë duhet t’i vihet më shumë theksim gjatë mësimit.Segmenteve që përmbajnë të vërtetat që i dalluat si më të rëndësishme, do t’u vihet në përgjithësi më shumë theksim.

Për t’ju ndihmuar të vendosni nivelin e theksimit që do t’i vini çdo segmenti të vargjeve, ju mund t’i bëni vetes disa nga pyetjetvijuese, të cilat përputhen me modelin e të nxënit. Në këtë segment të vargjeve, a do të planifikoj t’i ndihmoj studentët e mi:

Shihni materialin filmik “Përgatitja e Mësimit: Përcaktoni Nivelin e Theksimit të Secilës Pjesë Vargjesh” (06:57), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Uillson paraqet se si ajo e përdor modelin e të nxënit për të vendosur

nivelin e theksimit që do t’i japë secilit segment të vargjeve në bllokun e shkrimit të shenjtë.

Kthehuni te shënimet tuaja të mësimit lidhur me Mosian 27 dhe përfundojini detyrat vijuese:

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Në kurset e seminarit dhe institutit që përqendrohen te veprat standarde,

doktrina dhe parimet duhet të jepen mësim sipas radhës që shfaqen nëshkrimet e shenjta.

• Kur të përgatitni një mësim, drejtpeshimi i asaj se çfarë të jepet mësim dhe si tëjepet mësim, siguron një përvojë nxënieje më të fuqishme dhe më meqëllimshmëri.

• Kur të merrni vendimin se çfarë të jepni mësim:

1. Thellohuni në shkrimet e shenjta për ta kuptuar kontekstin dhe përmbajtjene bllokut të shkrimit të shenjtë.

• Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen?

• Të dallojnë doktrinën dhe parimet e rëndësishme?

• Të kuptojnë doktrinën dhe parimet?

• Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e atyre doktrinave dhe parimeve?

• Të zbatojnë të vërtetat në jetën e tyre?

1. Teksa i shihni segmentet e vargjeve në dokumentin tuaj, merrni në shqyrtim se çfarë niveli theksimi do t’i vihet secilit segment,duke i bërë vetes pyetjet vijuese nga modeli i të nxënit. Në këtë segment të vargjeve, a do të planifikoj t’i ndihmoj studentët e mi:




• Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e atyre doktrinave dhe parimeve?

• Të zbatojnë të vërtetat në jetën e tyre?

2. Shkruajeni nivelin e theksimit që keni zgjedhur për secilin segment në shënimet e mësimit tuaj.


45

2. Dalloni dhe përpiquni të kuptoni doktrinën dhe parimet që gjendennë bllok.

3. Vendosni se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme përstudentët tuaj që t’i mësojnë dhe zbatojnë.

4. Vendosni se çfarë niveli theksimi t’i jepni secilit segment të bllokut tëshkrimit të shenjtë.

“Përcaktoni, sipas aftësive dhe nevojave vetjake të studentëve tuaj se çfarë kamë shumë përparësi. Nëse një parim kyç kuptohet, përvetësohet dhe bëhet pjesëe librit udhërrëfyes të studentëve për jetën, atëherë synimi më i rëndësishëmështë përmbushur” (Richard G. Scott, “To Understand and Live Truth” [njëmbrëmje me Plakun Riçard G. Skot, 4 shkurt, 2005], f. 2–3, si.lds.org).



46


Marrja Vendim se Çfarë tëJepet Mësim: Përdorimi iShkrimeve të Shenjta dhe iManualit të MësuesitVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Hyrjen te manuali i mësuesit

• Përvetësimin dhe përshtatjen e programit mësimor

• Përdorimin e manualit të mësuesit dhe të shkrimeve të shenjta për të përgatiturnjë mësim

Konceptet KyçeMotra Murrei ndien gëzim kur jepmësim disa herë në muaj në lagjen e sajklasën e Doktrinës së Ungjillit.Ndërkohë që është e emocionuar seështë mësuese e sapothirrur seminari,ajo pyet veten se si do të përgatitë çdoditë një mësim të suksesshëm:“Përgatitja dhe dhënia e një mësimi përditë duket si një zotim tejet i madh. Çfarëburimesh janë në dispozicion për të më ndihmuar?”

Hyrje te Manuali i MësuesitPërgatitja e një mësimi çdo ditë të javës mund të duket si një detyrë rraskapitësedhe që të merr shumë kohë.

Shihni materialin filmik “Hyrje te Manuali i Mësuesit” (04:01), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, ju do të mësoni se si t’i

përdorni shkrimet e shenjta dhe manualin e mësuesit për t’i përgatitur mësimet meefektshmëri dhe në mënyrë të dobishme.

Shënim: Nëse nuk e keni marrë ende një manual të mësuesit, komunikoni membikëqyrësin tuaj. Ju mund t’i gjeni të gjitha manualet edhe në lds.org/manual/institute për manualet e institutit dhe në lds.org/manual/seminary për manualet eseminarit.

47

Veprimtaria e Manualit të MësuesitShënim: Çdo mësim në manualet e mësuesit të seminarit dhe institutit është organizuar që t’ju ndihmojë të përgatiteni në mënyrë tëefektshme. Jo të gjitha manualet e mësuesit janë organizuar ose janë emërtuar në të njëjtën mënyrë, por materiali i ngjashëm është imundësuar në të gjitha manualet e mësuesit. Veprimtaritë në këtë përvojë të të nxënit janë bazuar në manualet më të fundit tëseminarit.

Hapeni manualin tuaj të mësuesit në cilindo mësim ose përdorni fletushkën e titulluar “Model Mësimi – 3 Nefi 11:1–17”, ecila është dhënë në shtojcën e këtij manuali.

Lexojeni gjithë mësimin dhe kërkoni elementët vijues. Kur ta keni dalluar çdo element, vërini një shenjë në listën vijuese:

Parimet Bazë të Mësimdhënies dhe të të Nxënit të Ungjillit në Manualin eMësuesitManualet e mësuesit të seminarit dhe institutit janë hartuar për t’ju ndihmuar tëndërthurni Parimet Bazë të Mësimdhënies dhe të të Nxënit të Ungjillit teksapërgatitni dhe jepni çdo mësim.

Shihni materialin filmik “Parimet Bazë të Programit Mësimor” (02:15), tëmundësuar në LDS.org. Teksa e shihni, kërkoni mënyra se si manualet e

mësuesve të seminarit dhe institutit i ndihmojnë mësuesit të ndërthurin ParimetBazë të Mësimdhënies dhe të të Nxënit të Ungjillit në çdo mësim.

Përvetësojeni dhe Përshtateni Programin MësimorPlaku Dallin H. Ouks, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim sa vijonlidhur me mënyrën se si mësuesit duhet t’i përdorin materialet e programitmësimor të seminarit dhe institutit:

• Titulli i mësimit

Titulli i mësimit tregon kapitujt e shkrimeve të shenjta të trajtuara në mësim.

• Hyrje e bllokut të shkrimit të shenjtë

Hyrja e bllokut të shkrimit të shenjtë jep një vështrim të përgjithshëm të kontekstit dhe përmbajtjes së bllokut të shkrimit tëshenjtë.

• Grupime të vargjeve dhe thënie përmbledhëse sipas kontekstit

Grupimet e vargjeve konstatojnë vargje të posaçme sipas radhës që përqendrohen në një temë ose veprim të veçantë. Thënietpërmbledhëse sipas kontekstit përmbledhin ndodhitë ose mësimet brenda një grupimi vargjesh.

• Struktura e mësimit

• Thënie për doktrinën ose parimin

Thëniet për doktrinën ose parimin janë thënie të shkurtra të së vërtetave të shkrimeve të shenjta.

• Komente dhe informacione për rrethanat dhe ide shtesë për mësimdhënien (këto mund të mos gjenden në çdo mësim)

Komentet dhe informacioni për rrethanat japin citime shtesë dhe shpjegime të kontekstit historik ose të fragmenteve të shkrimittë shenjtë. Idetë shtesë për mësimdhënien japin sugjerime për dhënien mësim të doktrinës dhe parimeve që mund të mosdallohen apo theksohen në strukturën e mësimit. Ato gjithashtu mund të japin sugjerime në përdorimin e mjeteve pamore, të tillasi paraqitjet me DVD ose materialet filmike që gjenden në LDS.org.


48

“Ne së pari e përvetësojmë, pastaj e përshtatim. Nëse e njohim mirë mësimin epërshkruar që duhet të japim, atëherë ne mund ta ndjekim Shpirtin për tapërshtatur atë” (“A Panel Discussion with Elder Dallin H. Oaks” [transmetimsatelitor i Seminareve dhe Instituteve të Fesë, 7 gusht 2012], si.lds.org).

Si mësues të seminarit dhe të institutit, ne e përvetësojmë programin mësimor nëmanualin e mësuesit dhe e përshtatim atë për të plotësuar nevojat estudentëve tanë.

Përvetësoni Përshtatni

Përvetësimi i programit mësimor do të thotë të lexosh e tëthellohesh në shkrimet e shenjta dhe te mësimi i përshkruar nëmanualin tuaj të mësuesit. Programi mësimor ju ndihmon t’ikuptoni shkrimet e shenjta, qëllimin e autorëve të frymëzuar tëshkrimeve të shenjta, parimet që kthejnë në besim dhe doktrinënbazë. Mirëbesojini përmbajtjes dhe përdoreni në klasën tuaj.

Përshtatja e programit mësimordo të thotë t’i bëni ndryshimemësimit siç ju drejton Shpirti,me qëllim që të plotësoninevojat vetjake të studentëvedhe t’i ndihmoni ata t’ia dalinmbanë.

Përdorimi i Shkrimeve të Shenjta dhe i Manualit të Mësuesit për tëPërgatitur një MësimTeksa e përdorni me efektshmëri manualin tuaj të mësuesit, ju mund të përgatitnimësime lartësuese që nuk kërkojnë orë të tëra përgatitore.

Shihni materialin filmik “Vështrim i Përgjithshëm i Programit Mësimor”(04:45), të mundësuar në LDS.org. Ky material filmik përmbledh mënyrën

se si përdorimi i shkrimeve të shenjta nga ana juaj bashkë me manualin e mësuesit,mund t’ju ndihmojnë të përgatitni mësime të efektshme për studentët tuaj.

Shihni materialin filmik “Përdorimi i Shkrimeve të Shenjta dhe i Manualittë Mësuesit” (05:11), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik,

Motra Uillson jep këshillë të rëndësishme rreth përdorimit të shkrimeve të shenjtabashkë me programin mësimor në përgatitjen e mësimit. Teksa e shihni, kërkoniide të rëndësishme për t’u mbajtur mend teksa i përgatitni mësimet tuaja.

Veprimtaria e Përgatitjes së MësimitTani është radha juaj që t’i përdorni shkrimet tuaja të shenjta dhe manualin tuaj të mësuesit për të ushtruar përgatitjen enjë mësimi. Hapeni manualin tuaj të mësuesit në cilindo mësim ose përdorni fletushkën e titulluar “Model Mësimi – 3 Nefi

11:1–17”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali.

Teksa i përfundoni hapat vijues, vërini një shenjë për të treguar që e keni përfunduar atë pjesë të përgatitjes suaj.

• Lexojeni titullin e mësimit dhe kthehuni te blloku në shkrimet tuaja të shenjta.

• Lexojeni hyrjen e bllokut të shkrimit të shenjtë.

• Thellohuni në bllokun e shkrimit të shenjtë, duke lexuar, studiuar, përsiatur dhe duke u lutur për frymëzim.

• Studiojeni strukturën e mësimit, duke i kushtuar vëmendje të veçantë thënieve për doktrinën dhe parimin.


49

Jini të përgatitur që të diskutoni për këtë përvojë me mësuesin tuaj ose me grupin.

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur MendShkrimet e shenjta janë burimi juaj për materialin e mësimdhënies dhe manuali imësuesit është burimi juaj për përgatitjen e mësimit tuaj.

• Programi mësimor është organizuar në një mënyrë që t’ju ndihmojë tëpërgatitni mësime me efektshmëri dhe në mënyrë të dobishme.

• Ju mund ta përvetësoni dhe ta përshtatni programin mësimor për të plotësuarnevojat e studentëve tuaj.

• Teksa e përshtatni programin mësimor, me kujdes merrni në shqyrtim nevojat estudentëve tuaj dhe nxitjet e Frymës së Shenjtë.

• Ju mund t’i plotësoni nevojat e studentëve teksa përgatitni mësime duke epërdorur me efektshmëri programin mësimor.

“Personat e thirrur nga profeti për të siguruar saktësinë e doktrinës së dhënëmësim në Kishë shohin çdo fjalë, çdo figurë, çdo skicim në atë program mësimorqë ju merrni. Ne mund ta zbërthejmë fuqinë e programit mësimor thjesht dukevepruar në përputhje me besimin tonë që frymëzohet nga Perëndia. …

Ndjekja e përmbajtjes së programit mësimor si dhe e rendit të tij do t’i shpalosëdhuratat tona të veçanta të mësimdhënies, jo t’i ndrydhë ato” (Henry B. Eyring,

“The Lord Will Multiply the Harvest” [një mbrëmje me Plakun Henri B. Ajring, 6 shkurt 1998], f.4, 5, si.lds.org).


• Merrni në shqyrtim nevojat e studentëve tuaj dhe vendosni se çfarë parimesh u nevojiten më tepër.

• Përcaktoni se sa theks do t’u vini parimeve të ndryshme, bazuar në nevojat e studentëve tuaj.

• Lexoni çfarëdo materiali shtesë të dhënë në mësim dhe merrni në shqyrtim se si mund ta përdorni këtë material në mësimin tuaj.


50


Marrja Vendim se Si tëJepet Mësim: Të Ndihmuarite Studentëve që tëPërmbushin Rolin e TyreVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Përcaktimin se si të jepet mësim

• Të kuptuarit e rolit të studentëve në të nxënit

• Të ndihmuarit e studentëve që të përmbushin rolin e tyre

Konceptet KyçeTeksa përgatitni mësime, është erëndësishme që të drejtpeshonipërcaktimin se çfarë të jepni mësim dhesi ta jepni mësim.

Te përvoja nr. 10 e të nxënit, ju mësuatse si ta përdornit programin mësimorkur të merrni vendimin se çfarë të jepnimësim në bllokun e shkrimit të shenjtë.Ju tani jeni gati të përcaktoni si t’u jepnimësim studentëve tuaj.

Roli i Studentit në Procesin e të NxënitNëse studentët duhet të përjetojnë rritje shpirtërore, juve do t’ju duhet të kuptonirolin e tyre në procesin e të nxënit dhe të përgatitni veprimtari të të nxënit që do t’indihmojnë ata ta përmbushin në mënyrë aktive rolin e tyre.

Përgjatë kësaj përvoje të të nxënit, shkruani çfarëdo frymëzimi ose ideje që merrnipër t’i ndihmuar studentët tuaj ta përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit.

51

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitStudiojeni seksionin 1.3.3 (faqet 6–8) dhe tri paragrafët e parë të seksionit 4.3.4 (faqet 60–61), tëmanualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit nëSeminaret dhe Institutet e Fesë (2012). Ndërkohë që lexoni, kërkoni përgjigje për pyetjet vijuese:

Shkruajini përgjigjet tuaja ndaj këtyre pyetjeve në një ditar studimi ose në ndonjë vendtjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Këshillë Profetike mbi Rolin e StudentitShumë Autoritete të Përgjithshme e kanë theksuar rëndësinë e të ndihmuarit tëstudentëve që ta përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit.

Shihni materialin filmik “Mësime Profetike rreth Rolit të Studentit nëProcesin e të Mësuarit” (04:14), të mundësuar në LDS.org. Në këtë

material filmik, disa udhëheqës të Kishës dëshmojnë për rëndësinë e rolit tëstudentit në procesin e të nxënit.

Reflektim VetjakMendoni për një rast kur mësuesi/ja i/e një klase ku morët pjesë përgatiti veprimtariqë iu përfshiu ju në procesin e të nxënit. Tani mendoni për një rast kur një mësues/enuk i përfshiu në mënyrë aktive pjesëtarët e klasës. Krahasojini dhe ballafaqojini tëdyja përvojat.

• Ç’ndryshim solli kur ju dhe të tjerët u ftuat për të marrë pjesë në procesin etë nxënit?

• Çfarë bëri mësuesi/ja për t’ju ndihmuar që ta përmbushnit rolin tuaj si nxënës/e?

Shkruajini përgjigjet tuaja ndaj këtyre pyetjeve në një ditar studimi ose nëndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me


Të Ndihmuarit e Studentëve që tëPërmbushin Rolin e TyreStudentët mund ta përmbushin rolin etyre në të nxënit e ungjillit teksa i ftoniata që të shpjegojnë, tregojnë dhedëshmojnë për doktrinën dhe parimet eungjillit. Shpjegimi, tregimi dhe tëdëshmuarit ndaj doktrinës dheparimeve të ungjillit e qartësojnëkuptueshmërinë e studentëve, e përmirësojnë aftësinë e tyre që t’ua mësojnë

• Cili është roli i studentit në procesin e të nxënit?

• Cilat ndieni se janë gjërat më të rëndësishme që mund të bëni për t’i ndihmuar studentët tuaj tëpërmbushin rolin e tyre?


52

ungjillin të tjerëve dhe e forcojnë dëshminë e tyre ndaj gjërave që po shprehin.(Shih Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit seksioni 2.6 [faqet 35–37].)

• Studentët mund të shpjegojnë një fragment të shkrimit të shenjtë ose një parimme vetë fjalët e tyre. Ju mund t’i ftoni studentët t’i shpjegojnë [ato] në dyshe, nëgrupe të vogla, me të gjithë klasën, nëpërmjet interpretimit me role ose duke ishkruar.

• Studentët mund të tregojnë pikëpamjet, përvojat ose ndjenjat që lidhen me njëshkrim të shenjtë apo një parim. Ju mund t’i ftoni studentët të tregojnë ndjenjaose përvoja të përshtatshme vetjake që kanë pasur lidhur me një doktrinë oseparim. Ata mund të tregojnë edhe përvoja që i kanë dëshmuar në jetën e tëtjerëve. Kjo mund të bëhet duke u shprehur me fjalë ose me të shkruar.

• Studentët mund të dëshmojnë për doktrinën dhe parimet që ata e dinë se janë tëvërteta. Ju mund t’i ftoni ata që të dëshmojnë për atë që e ndiejnë dhe e dinë seështë e vërtetë dhe për ndryshimin që ka bërë në jetën e tyre. Studentët nukkanë nevojë të fillojnë me [frazën] “Do të doja të ndaja dëshminë time” ose“Unë e di”. Shprehja e çdo deklarimi për bindjen apo dëshminë vetjake ndaj sëvërtetës përbën dëshmimin.

Pjesëmarrja e Rrit të NxënitShihni materialin filmik “Shpjegoni, Tregoni dhe Dëshmoni: Dëshmi tëStudentëve” (02:28), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik,

studentët flasin për përmbushjen e rolit të tyre teksa shpjegojnë, tregojnë dhedëshmojnë në seminar.

Një Klasë e Përqendruar te StudentiShihni materialin filmik “Një Klasë e Përqendruar te Studenti: NjëShembull” (06:51), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik,

Motra Ueller i ndihmon studentët që të përmbushin rolin e tyre nëpërmjet tëmësuarit nga shkrimet e shenjta. Shihni për mënyrën se si ajo e arrin këtë qëllim.

Shihni materialin filmik “Një Klasë e Përqendruar te Studenti: Mendime tënjë Mësueseje” (03:01), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik,

Motra Ueller diskuton mbi rëndësinë e të ndihmuarit të studentëve që të marrinpjesë në procesin e të nxënit.

Veprimtaria e Manualit të MësuesitÇdo mësim në manualin tuaj të mësuesit ka pyetje, veprimtari dhe metoda që mund t’i ndihmojnë studentët tuaj të marrinpjesë në mënyrë aktive ndërkohë që mësojnë nga shkrimet e shenjta. Hapeni manualin tuaj të mësuesit në cilindo mësim

ose përdorni fletushkën e titulluar “Model Mësimi – 3 Nefi 11:1–17”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Kërkoni pyetje,veprimtari dhe metoda që mund t’i përdorni për të ftuar studentët të përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit.

Shkruajini disa pyetje, veprimtari ose metoda që gjetët në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtohenitek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

T’u Mësojmë Studentëve Rolin e TyreStudentët do të marrin pjesë më plotësisht teksa e kuptojnë rolin e tyre në të nxënite ungjillit. Një nga mësimet e para në shumicën e manualeve të mësuesit të


53

seminarit jep informacion mbi të mësuarit e studentëve për rolin e tyre. Shqyrtojenishkurtimisht mësimin nr. 1, “The Role of the Learner” [“Roli i Nxënësit”] te Book ofMormon Seminary Teacher Manual [Manuali i Librit të Mormonit për Mësuesin eSeminarit] dhe merrni në shqyrtim se si mund t’i përdorni parimet nga mësimiteksa u mësoni studentëve tuaj për rolin e tyre në procesin e të nxënit.

Shihni materialin filmik “T’u Mësojmë Studentëve Rolin e Tyre” (06:27), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Vëllai Hauell u jep mësim

studentëve të tij për rolin e tyre në fillim të vitit shkollor.

Shkruajini disa ide që mund të doni t’i përdorni teksa u mësonistudentëve tuaj për rolin e tyre në fillim të vitit shkollor dhe përgjatë tij.

Shkruajini idetë tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund tëdrejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin.

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Ju mund t’i ndihmoni studentët tuaj të kuptojnë, të pranojnë dhe të përmbushin

rolin e tyre në të nxënit e ungjillit.

• Është e rëndësishme që ju t’u mësoni studentëve tuaj rolin e tyre në të nxënit eungjillit në fillim të vitit shkollor dhe përgjatë tij.

• Ju mund t’i ndihmoni studentët të përmbushin rolin e tyre në procesin e tënxënit duke i ftuar ata që të shpjegojnë, tregojnë dhe dëshmojnë për doktrinëndhe parimet.

• Manuali i mësuesit mund t’ju ndihmojë të përgatitni veprimtari që do t’ipërfshijnë studentët tuaj në procesin e të nxënit.

“Vendimi [i studentëve] për të marrë pjesë është një ushtrim i lirisë së zgjedhjesqë e lejon Frymën e Shenjtë të përçojë një mesazh të personalizuar që i përshtatetnevojave të tyre individuale. Krijimi i një mjedisi pjesëmarrjeje rrit mundësinë qëShpirti të mësojë më shumë mësime të rëndësishme nga ç’mund tëkomunikoni ju.

Ajo pjesëmarrje do të sjellë në jetën e tyre drejtimin e Shpirtit” (Richard G. Scott,“To Learn and to Teach More Effectively” [takimi shpirtëror i Javës Arsimore, 21 gusht 2007], f.4–5, speeches.byu.edu).



54


Marrja Vendim se Si tëJepet Mësim: Bërja ePyetjeve të EfektshmeVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Të kuptuarit e rëndësisë së pyetjeve

• Krijimin e pyetjeve për [të pasur] rezultate konkrete

• Bërjen e pyetjeve të efektshme

Konceptet KyçeTë Kuptuarit e Rëndësisë së PyetjeveKa shumë teknika mësimdhënieje të efektshme që mund t’i përdorni në klasëntuaj, përfshirë diskutimet në klasë, paraqitjet e mësuesve dhe të shkruarit. Të gjithakëto metoda e rritin procesin e të nxënit dhe të mësimdhënies, por ekziston njëmetodë që është më e rëndësishmja se pothuajse çfarëdo metode tjetër. PresidentiHenri B. Ajring, i Presidencës së Parë, dha mësim:

“Bërja e pyetjeve dhe përgjigjja e pyetjeve është në zemër të të nxënit në tërësidhe të të gjithë mësimdhënies” (“The Lord Will Multiply the Harvest” [njëmbrëmje me Plakun Henri B. Ajring, 6 shkurt 1998], f. 5–6, si.lds.org; theksimi ishtuar).

Të mësuarit për të krijuar me kujdes pyetje të mira kërkon kohë, përpjekje dheushtrim. Kjo përvojë e të nxënit do t’ju ndihmojë që të mësoni të bëni pyetje qëmund të kenë ndikime të thella te studentët tuaj.

Shihni materialin filmik “Bërja e Pyetjeve” (02:42), të mundësuar nëLDS.org. Ndërkohë që e shihni materialin filmik, kërkoni pikëpamje mbi

rëndësinë e bërjes së pyetjeve të efektshme.

55

Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e UngjillitLexojini tri paragrafët e parë të seksionit 5.1 (“Pyetjet”) në faqet 64–65 të Mësimdhënia dhe tëNxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë(2012). Nënvijëzojini fjalët ose frazat që ju ndihmojnë ta kuptoni rëndësinë e bërjes së pyetjeve tëefektshme.

Në çfarë mënyrash bërja e pyetjeve dhe përgjigjja e tyre është “në zemër të të nxënit nëtërësi dhe të të gjithë mësimdhënies”? Shkruajini pikëpamjet dhe mbresat tuaja në një

ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesintuaj ose me grupin.

Krijimi i Pyetjeve me QëllimshmëriPyetjet që ju bëni duhet t’i ftojnëstudentët që t’i zbatojnë elementët emodelit të të nxënit. Meqenëse çdoelement çon drejt një rezultati tëndryshëm, llojet e pyetjeve që bëni dotë ndryshojnë bazuar në rezultatin edëshiruar.

Për shembull, nëse rezultati që jukërkoni është t’i ndihmojë studentët të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen eshkrimeve të shenjta, bëni pyetje lidhur me njerëzit, radhën e ngjarjes dhe sfondinkulturor. Sidoqoftë, nëse rezultati që ju kërkoni është t’i ndihmojë studentët tëzbatojnë një doktrinë ose parim, bëni pyetje që i nxitin ata të reflektojnë mbimënyrat si mund ta përfshijnë një doktrinë a parim në jetën e tyre.

Parimet Bazë të të Nxënit dhe Pyetjet TipikeSa vijon janë shembuj të pyetjeve që mund t’ua bëni studentëve, të cilat lidhen meçdo parim bazë të të nxënit. Vëreni se si pyetjet në secilin nivel e përforcojnënjëra-tjetrën, duke filluar me të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen dhe duke kaluarte të zbatojnë doktrinën dhe parimet.

Të Kuptojnë Kontekstin dhe Përmbajtjen

• Cilët janë njerëzit e përfshirë në këtë histori?

• Çfarë po ndodh në këtë fragment?

• Ku po ndodhin këto ngjarje?

Të Dallojnë Doktrinën dhe Parimet

• Çfarë doktrine dhe parimesh vini re?


• Çfarë synonte autori për ne që të mësojmë?

Të Kuptojnë Doktrinën dhe Parimet


56

• Çfarë dini për këtë parim?

• Si mendoni ju, përse ky parim është i rëndësishëm për ne sot?

• Si do t’ia shpjegonit këtë parim dikujt tjetër?

• Çfarë sjelljesh dhe veçorish do të shihnit tek dikush që po e jetonkëtë parim?

Të Ndiejnë të Vërtetën dhe Rëndësinë e Doktrinës dhe Parimeve

• Kur e keni ndier të vërtetën e këtij parimi?

• Si e dini që ky është një parim i vërtetë?

• Kur jeni bekuar ngaqë i jeni bindur këtij parimi?

Të Zbatojnë Doktrinën dhe Parimet

• Çfarë do të bëni për shkak të asaj që keni ndier sot?

• Çfarë ndryshimesh mund të bëni për ta zbatuar këtë parim në jetën tuaj?

Të Bërit e Pyetjeve që i NdihmojnëStudentët ta Kuptojnë Kontekstindhe PërmbajtjenPër t’i ndihmuar studentët të kuptojnëkontekstin dhe përmbajtjen e një bllokutë shkrimit të shenjtë, bëni pyetje që inxitin studentët të kërkojnëinformacion rreth asaj që po lexojnëdhe që i ndihmojnë ata të zbërthejnëatë që gjejnë.

Pyetje që i Ndihmojnë Studentët të Kërkojnë InformacionKur e ndihmoni klasën tuaj që të kuptojë kontekstin dhe përmbajtjen e një bllokutë shkrimit të shenjtë, bëni pyetje që i nxitin ata të kërkojnë informacion lidhur menjerëzit, radhën e ngjarjes, sfondin kulturor dhe hollësi të tjera. Përgjigjet ndajkëtyre pyetjeve shpesh gjenden drejtpërdrejt në tekstin e shkrimit të shenjtë ose në[materialet] ndihmëse për studimin e shkrimeve të shenjta të tilla si:poshtëshënimet, Bible Dictionary [Fjalori Biblik], Udhëzuesi për Shkrimet eShenjta, hartat dhe fotografitë në shkrimet e shenjta, e kështu me radhë. Këtoburime duhet t’i ndihmojnë studentët të kuptojnë hollësitë konkrete të bllokut tëshkrimit të shenjtë. Për shembull, ju mund të bëni pyetje si këto që vijojnë:

• Sipas 1 Nefit 3:1–4, kush e urdhëroi Nefin që të shkonte te Labani dhe tëmerrte analet?

• Kërkoni te 1 Nefi 16:10. Si dukej Liahona?

• Kërkojeni fjalën Apostull në Bible Dictionary [Fjalorin Biblik] ose tek Udhëzuesipër Shkrimet e Shenjta. Çfarë kuptimi ka kjo fjalë? (Ju mund ta bëni këtë pyetjepasi studentët të kenë lexuar Llukën 6:13.)

Lexojeni seksionin 5.1.1 në faqet 65–66 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit. Teksa lexoni, theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që ju ndihmojnë të


57

kuptoni se si bërja e pyetjeve që i nxitin studentët të kërkojnë informacion, mund t’indihmojë ata të zbulojnë kontekstin dhe përmbajtjen e bllokut të shkrimit tëshenjtë.

Shihni materialin filmik “Bërja e Pyetjeve: Kërkimi për Informacion”(01:36), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një mësuese

seminari krijon pyetje që do t’i ndihmojnë studentët e saj të kërkojnë informaciontë rëndësishëm lidhur me përmbajtjen dhe kontekstin e Doktrina e Besëlidhjeve1:1–4.

Veprimtaria UshtrueseStudiojeni Llukën 5:1–11 dhe shkruani dy pyetje që i ftojnë studentët të kërkojnë informacionin që i ndihmon ata të kuptojnëkontekstin dhe përmbajtjen e këtyre vargjeve.

Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët të kërkojnë informacion shpesh fillojnë me këto fjalë:

Shkruajini dy pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato memësuesin tuaj ose me grupin.

Pyetje që i Ndihmojnë Studentët të Zbërthejnë Kontekstin dhe PërmbajtjenPasi studentët të jenë njohur me hollësitë bazë të një fragmenti, bëni pyetje që iftojnë ata të zbërthejnë hollësitë e radhës së ngjarjes, njerëzit dhe rrethanat e tyre, ekështu me radhë.

Për shembull, kur të jeni duke studiuar Llukën 5:1–11, studentët do të mësojnë qëPjetri kishte peshkuar gjithë natën pa pasur sukses. Për t’i ndihmuar studentët tazbërthejnë fragmentin më në thellësi, ju mund të bëni pyetje të tilla si këto qëvijojnë:

• Si mendoni ju, përse Pjetri ngurroi që të vazhdonte të peshkonte sërish?

• Si mendoni ju, përse Shpëtimtari ia bëri këtë kërkesë Pjetrit?

Studiojini paragrafët poshtë nëntitullit “Të ndihmuarit e studentëve për të kuptuarmë mirë kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta” në seksionin 5.1.2 nëfaqen 66–67 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrëfjalët ose frazat që ju ndihmojnë të kuptoni se si bërja e pyetjeve që i ndihmojnëstudentët të zbërthejnë kontekstin dhe përmbajtjen, do të ndihmojë për ta thelluardhe zgjeruar të kuptuarit e tyre ndaj shkrimeve të shenjta.

Shihni materialin filmik “Bërja e Pyetjeve: Analizimi i Kontekstit dhe iPërmbajtjes” (01:45), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik,

një mësuese seminari bën pyetje që i nxitin studentët ta zbërthejnë përmbajtjendhe kontekstin e Doktrina e Besëlidhjeve 1:1–4.

• Sipas këtij vargu, kush ____________________?

• Kur e shihni këtë varg, çfarë ____________________?

• Në këtë varg, ku ____________________?


58

Veprimtaria UshtrueseNga informacioni që keni mbledhur nga Lluka 5:1–11, shkruani dy pyetje që i ftojnë studentët ta zbërthejnë domethënien efragmentit të shkrimit të shenjtë.

Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët ta zbërthejnë kontekstin dhe përmbajtjen shpesh fillojnë në këtë mënyrë:


Të Bërit e Pyetjeve që i NdihmojnëStudentët të Dallojnë Doktrinëndhe ParimetKur bëni pyetje që i ndihmojnëstudentët të dallojnë doktrinën dheparimet, ju i ftoni ata që t’i zbulojnë sidhe t’i shpallin qartësisht të vërtetat erëndësishme që kanë mësuar.

Për shembull, pasi ta keni studiuarhistorinë e Nefit që merr fletët prejtunxhi, ju mund të pyetni: “Çfarë parimi ilustrohet nga suksesi i Nefit lidhur memarrjen e fletëve prej tunxhi pavarësisht peripecive të mëdha?” Kjo i nxit studentëtqë të dallojnë dhe të shpallin një doktrinë ose parim me vetë fjalët e tyre, të tillë siUnë mund të përmbush gjëra të mëdha kur bëj atë që Zoti kërkon nga unë.

Studiojini paragrafët poshtë nëntitullit “Të ndihmuarit e studentëve për të dalluarparimet dhe doktrinat e ungjillit” në faqen 67, të manualit tuaj Mësimdhënia dhe tëNxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që ndihmojnë ta qartësojnërëndësinë e bërjes së pyetjeve që i nxitin studentët të dallojnë doktrinën dheparimet.

Shihni materialin filmik “Bërja e Pyetjeve: Përcaktimi i Doktrinës dheParimeve” (00:42), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një

klasë diskuton për Eksodin 17, që përmban rrëfimin e Moisiut, të cilit iu desh t’imbante duart lart në mënyrë që të ndalonte ushtrinë e izraelitëve në fushëbetejë.Teksa e shihni materialin filmik, kërkoni mënyrën se si mësuesi e pyet klasën për tëdalluar një parim nga historia.

Veprimtaria UshtrueseStudiojeni Llukën 5:1–11 dhe shkruani një pyetje që do t’i ftojë studentët të dallojnë një doktrinë ose parim.

Sa vijojnë janë shembuj të pyetjeve tipike që i nxitin studentët të dallojnë doktrinën dhe parimet:

• Përse mendoni ____________________?

• Përse vallë ____________________?

• Si vallë ____________________?

• Çfarë parimi është ilustruar në këtë fragment?


59

Shkruajini pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato memësuesin tuaj ose me grupin.

Të Bërit e Pyetjeve që i NdihmojnëStudentët të Kuptojnë Doktrinëndhe ParimetSapo studentët ta kenë dalluar njëdoktrinë apo parim, bëni pyetje që endihmojnë klasën të kuptojë 1) seç’domethënie ka doktrina ose parimidhe 2) se si doktrina ose parimi mundtë jetë e rëndësishme në ditët e sotme.Për shembull, pasi klasa të ketë dalluarparimin Me Perëndinë asgjë s’është epamundshme (Lluka 1:37), ju mund të bëni pyetje të tilla si: “Çfarë mendoni se dotë thotë fjala e pamundshme?” dhe “Përse mendoni se na nevojitet ta kuptojmë këtëparim në ditët e sotme?”

Studiojini paragrafët poshtë nëntitullit “Të ndihmuarit e studentëve për të zhvilluarnjë kuptueshmëri më të thellë të doktrinave dhe parimeve” në faqen 67 të manualittuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që eqartësojnë rëndësinë e bërjes së pyetjeve që i nxitin studentët t’i kuptojnë doktrinëndhe parimet.

Shihni materialin filmik “Bërja e Pyetjeve: Të Kuptuarit e Doktrinës dheParimeve” (00:41), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një

mësues instituti i paraqet një parim studentëve të tij dhe i bën një pyetje që indihmon ata ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre ndaj atij parimi.

Veprimtaria UshtrueseStudiojeni Llukën 5:1–11 dhe shkruani dy pyetje që do t’i ndihmojnë studentët ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre ndaj parimit vijues:Nëse bëjmë atë që Zoti kërkon edhe kur ne nuk e kuptojmë arsyen, Ai mund të na japë bekime më të mëdha ngaç’presim.

Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët të kuptojnë doktrinën dhe parimet shpesh fillojnë në këtë mënyrë:



• Çfarë synonte autori për ne që të mësojmë?

• Çfarë mendoni se nënkuptohet me ____________________?

• Përse mendoni ____________________?

• Si do ta shpjegonit ____________________?


60

Të Bërit e Pyetjeve që i NdihmojnëStudentët të Ndiejnë të Vërtetëndhe Rëndësinë e Doktrinës dheParimeveJu mund t’i ndihmoni studentët që tëndiejnë personalisht të vërtetën dherëndësinë e një parimi duke i bërëpyetje që i ftojnë ata të tregojnë përvojatdhe dëshminë. Po ashtu, studentët mund të jenë shumë më të pranueshëm ndajnjë parimi pasi studentët e tjerë të kenë dëshmuar për ndikimet e tij në jetën e tyre.

Për shembull, pasi klasa juaj ta ketë thelluar kuptueshmërinë e vet për parimin MePerëndinë asgjë s’është e pamundshme (Lluka 1:37), ju mund të bëni pyetjenvijuese: “Mendoni për një rast kur Perëndia ju ndihmoi juve ose dikë që njihni, tëbënit diçka që dukej e pamundur. Si e forcoi ajo përvojë dëshminë tuaj për fuqinë ePerëndisë?”

Studiojeni seksionin 5.1.3 në faqet 67–68 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënite Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që e qartësojnë rëndësinë e bërjessë pyetjeve që i nxitin studentët të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinësdhe parimeve.

Shihni materialin filmik “Bërja e Pyetjeve: Ftesa e Ndjenjave dhe eDëshmisë” (00:48), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një

klasë diskuton një parim nga Alma 7. Vëreni se si mësuesi bën një pyetje që do t’indihmojë studentët të ndiejnë të vërtetën e parimit dhe rëndësinë e tij.

Veprimtaria UshtrueseStudiojeni Llukën 5:1–11 dhe shkruani dy pyetje që do t’i ndihmojnë studentët të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e parimit vijues:Nëse bëjmë atë që Zoti kërkon edhe kur ne nuk e kuptojmë arsyen, Ai mund të na japë bekime më të mëdha ngaç’presim.

Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve shpesh fillojnë në këtë mënyrë:


• Kur keni parë ____________________?

• Kur keni ndier ____________________?

• Nga e dini ____________________?

• Si është jeta juaj e ndryshme për shkak se ____________________?


61

Të Bërit e Pyetjeve që i NxitinStudentët të Zbatojnë Doktrinëndhe ParimetEdhe kur studentët e kuptojnë dhe endiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e njëparimi, ata prapëseprapë duhet tëzgjedhin ta zbatojnë atë në jetën e tyre.Roli juaj si mësues/e është të bënipyetje që i ndihmojnë studentët tëmarrin në shqyrtim se si t’i zbatojnë parimet e ungjillit në situatat e tyre tëtanishme dhe atyre në vijimësi. Për shembull, pas një diskutimi me klasën mbiparimin Me Perëndinë asgjë s’është e pamundshme (Lluka 1:37), ju mund tëpyetni: “Si do ta vendosni mirëbesimin tuaj te Perëndia kur përballeni me njësituatë që duket e pamundur?”

Për shkak se përgjigjet e disa studentëve mund të jenë tepër vetjake ose delikate, jumund të doni që studentët t’i shkruajnë përgjigjet e tyre ndaj kësaj lloj pyetjeje nëditarët e tyre të studimit, në vend që t’ia tregojnë klasës përgjigjet e tyre.

Studiojeni seksionin 5.1.4 në faqet 68–69 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënite Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që e qartësojnë rëndësinë e bërjessë pyetjeve që i nxitin studentët të zbatojnë doktrinën dhe parimet në jetën e tyre.

Shihni materialin filmik “Bërja e Pyetjeve: Nxitja e Zbatimit” (00:50), tëmundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një klasë diskuton për një

parim nga Lluka 5:12–26. Vëreni se si mësuesi bën pyetje që i ndihmojnë studentëttë marrin në shqyrtim se si mund ta zbatojnë parimin në jetën e tyre.

Veprimtaria UshtrueseStudiojeni Llukën 5:1–11 dhe shkruani një pyetje që do t’i ndihmojë studentët të marrin në shqyrtim se si mund ta zbatojnë pariminvijues në jetën e tyre: Nëse bëjmë atë që Zoti kërkon edhe kur ne nuk e kuptojmë arsyen, Ai mund të na japë bekime më tëmëdha nga ç’presim.

Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët të zbatojnë doktrinën dhe parimet shpesh fillojnë në këtë mënyrë:

Shkruajini pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato memësuesin tuaj ose me grupin.

Përdorimi i Pyetjeve nga Manuali Juaj i MësuesitNjë nga burimet më të mëdha që keni për shembuj të pyetjeve të efektshme, ështëmanuali juaj i mësuesit. Çdo mësim përmban pyetje të sugjeruara që duhet t’imerrni parasysh t’i përdorni në mësimin tuaj. Shumë pyetje në manualin tuaj tëmësuesit janë bërë për t’i ndihmuar studentët të zbatojnë elementet e modelit tëtë nxënit.

• Çfarë ndryshimesh mund të bëni që të përmirësoni ____________________?

• Çfarë do të bëni për shkak se ____________________?

• Në ç’mënyrë ju ____________________?


62

Teksa përpiqeni t’i përmirësoni aftësitë tuaja në të shkruarin e pyetjeve, juve mundt’ju duket udhëzuese t’i shqyrtoni pyetjet në manualin tuaj të mësuesit për t’ikuptuar më mirë veçoritë e pyetjeve të mirëkrijuara.

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Bërja e pyetjeve dhe përgjigjja e tyre është në zemër të të nxënit në tërësi dhe të

të gjithë mësimdhënies.

• Bërja e pyetjeve të efektshme është një nga aftësitë më të rëndësishme që ju simësues mund të zhvilloni.

• Përdorimi i pyetjeve të krijuara me kujdes mund t’ju ndihmojë juve dhestudentët tuaj të arrini rezultate konkrete e të synueshme.

• Të mësuarit për të krijuar me kujdes pyetje të mira kërkon kohë, përpjekje dheushtrim.

“Bëni pyetje të ndërtuara me kujdes, që na shtyjnë të mendojmë. Edhe kurpërgjigjet nuk janë të përsosura, ato do ta rritin mundësinë që mësimet erëndësishme të mësohen” (Richard G. Scott, “To Understand and Live Truth” [njëmbrëmje me Plakun Riçard G. Skot, 4 shkurt 2005], f. 3; si.lds.org).



63


Marrja Vendim se Si tëJepet Mësim: Të Ushtruarite BesimitVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese:

• Pasjen e mirëbesimit në fuqinë e fjalës së Perëndisë

• Të ushtruarit e besimit te Zoti dhe te Shpirti

• Mirëbesimin te studentët tuaj

Konceptet KyçeTri Besime ThemeloreParagrafi “Japim mësim” i Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë shpall:“Ne u mësojmë studentëve doktrinat dhe parimet e ungjillit siç gjenden nëshkrimet e shenjta dhe në fjalët e profetëve. Këto doktrina e parime të ungjillitjepen mësim në një mënyrë që çon drejt kuptueshmërisë dhe ngritjes shpirtërore.Ne i ndihmojmë studentët të përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit dhe ipërgatisim ata t’ua mësojnë ungjillin të tjerëve” (Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë[2012], f. x).

Ky paragraf nënkupton që veprimet e mësuesve të efektshëm pasqyrojnë tri besimethemelore të rëndësishme:

1. Ne mund të kemi mirëbesim në fuqinë e fjalës

2. Ne mund të ushtrojmë besim te Zoti dhe te Shpirti

3. Ne mund t’u mirëbesojmë studentëve

Në këtë përvojë të të nxënit, ju do të hetoni me imtësi konceptet kyçe të hartuarapër ta thelluar kuptueshmërinë tuaj për secilin prej këtyre tri elementëve si dhebesimin ndaj tyre.

64

Sikurse secila nga të treja këmbët e njëstoli me tri këmbë, secili nga tri besimetthemelore është thelbësor. Mësuesit dotë kenë të ngjarë që të përjetojnë sukseskur metodat e tyre janë nëpërputhshmëri me të gjitha këto tribesime themelore.

Sidoqoftë, nganjëherë metodat emësuesve nuk janë në përputhshmërime atë që ata besojnë në zemrën e tyre.Sikurse një stol me tri këmbë nuk mundtë jetë i ekuilibruar me një këmbë tëthyer ose kur i mungon ajo, edhemanuali Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit sugjeron se kur mësuesit nukjanë të suksesshëm, ndodh ngaqë njënga elementet vijuese mungon:

1. Mirëbesimi në fuqinë e fjalës

2. Besimi te Zoti dhe te Shpirti

3. Mirëbesimi te studentët

Shihni materialin filmik “TriBesime Themelore” (01:47), të

mundësuar në LDS.org. Në këtëmaterial filmik, Çad Ueb, administratori Seminareve dhe Instituteve të Fesë,flet për një rast kur ndjeu se metoda emësimdhënies së tij nuk ishte nëpërputhshmëri me besimet e tijthemelore. Vëreni se çfarë zgjodhi ai të bënte për shkak të kësaj përvoje.

Mirëbesimi në Fuqinë e FjalësLexojini dy paragrafët poshtë nëntitullit “Mirëbesim në fuqinë e fjalës” nëseksionin 4.1.3 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 52). Më pas,lexojini fragmentet vijuese të shkrimit të shenjtë:

• 2 Timoteut 3:15–17

• 2 Nefi 25:23, 26

• Alma 31:5

• Helamani 3:29–30

Ndërkohë që lexoni nga manuali dhe shkrimet e shenjta, bëni sa vijon:

• Kërkoni fjalë ose fraza që tregojnë bekimet që mund të sjellin shkrimet eshenjta në jetën tuaj dhe në jetën e studentëve tuaj.

• Përsiatni përvojat kur shkrimet e shenjta e kanë bekuar jetën tuaj ose jetën e tëtjerëve. Merrni në shqyrtim t’i shkruani mendimet dhe mbresat tuaja.


65

Në klasat ku mësuesit dhe studentët kanë mirëbesim në fuqinë e fjalës,shkrimet e shenjta zënë një rol qendror në mësimdhënien dhe të nxënit e

ungjillit. Shihni materialin filmik “Mësimdhënia e Përqendruar te Shkrimet eShenjta” (03:20), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Vëllai Uebshpjegon se si mund të vërehet kjo në klasë dhe përse është e rëndësishme. Teksa eshihni, mbani në mendje pyetjet vijuese:

• Çfarë do të vinit re në një klasë ku shkrimet e shenjta janë në qendër tëmësimdhënies dhe të të nxënit?

• Pse është e rëndësishme për mësuesit që t’i bëjnë shkrimet e shenjta qendrën epërvojave të studentëve në klasë?



Besimi te Zoti dhe te ShpirtiLexojini dy paragrafët poshtë nëntitullit “Besim te Zoti dhe te Shpirti” në seksionin4.1.3 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 52). Ndërkohë qëlexoni, kërkoni mënyrën se si të ushtruarit e besimit te Zoti dhe te Shpirti mund tëbëjë një ndryshim në jetën e studentëve tuaj.

Shihni materialin filmik “Zoti e Di Çdo Nevojë” (00:45), të mundësuar nëLDS.org. Ky material filmik do të ndihmojë për ta thelluar

kuptueshmërinë tuaj ndaj mënyrës se si të ushtruarit e besimit te Zoti dhe te Shpirtimund t’ju bekojë si juve edhe studentët tuaj. Teksa e shihni, mbani në mendjepyetjet vijuese:

• Si mësues/e, cilat janë disa nga mënyrat se si mund të shfaqni besim te Zoti dhete Shpirti?

• Në ç’mënyrë mund të jetë një bekim për studentët tuaj mirëbesimi juaj te Zotidhe te Shpirti?



Mirëbesimi te StudentëtLexojini katër paragrafët e parë poshtë nëntitullit “Mirëbesim te studentët” nëseksionin 4.1.3 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqet 52–53).Ndërkohë që lexoni, kërkoni fjalë ose fraza që tregojnë arsyen përse mund t’imirëbesoni aftësive të studentëve tuaj për t’i mësuar, për t’i dhënë mësim dhe përt’i zbatuar doktrinën dhe parimet e ungjillit.

Shihni materialin filmik “Të Presësh më Shumë nga Studentët e Tu”(02:21), të mundësuar në LDS.org. Ky material filmik ilustron se si

pritshmëritë e një mësuesi dhe mirëbesimi te studentët e tij i ndihmoi ata të“ndienin drithërimat e Shpirtit” (Bonnie L. Oscarson, “Greater Expectations”[transmetim satelitor i Seminareve dhe Instituteve të Fesë, 5 gusht 2014], lds.org/


66

broadcasts) dhe si ndikoi te kthimi i tyre në besim. Teksa e shihni, mbani nëmendje pyetjen vijuese:

• Nga mund të ndryshojë një klasë me një mësues që u mirëbeson aftësive tëstudentëve për ta mësuar, për ta dhënë mësim dhe për ta jetuar ungjillin, nganjë klasë ku një mësues ka pritshmëri të vogla ose besim të paktë te studentët?

Shkruajini mendimet tuaja për këtë pyetje në një ditar studimi ose nëndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me


Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur MendMe qëllim që të jepni mësim me efektshmëri, metodat tuaja të mësimdhëniesduhet të jenë në përputhshmëri me tri besimet themelore vijuese:

1. Ne mund të kemi mirëbesim në fuqinë e fjalës së Perëndisë.

2. Ne mund të ushtrojmë besim te Zoti dhe te Shpirti.

3. Ne mund të mirëbesojmë te studentët.

Hera-herës mund të jetë e dobishme t’i bëni vetes pyetjen se si metodat dheveprimet tuaja në klasë pasqyrojnë zbatimin e tri besimeve themelore.

“Unë ju lutem, për veten tuaj dhe për studentët, që të keni besim se ata do tëdëshirojnë ta lexojnë [Librin e Mormonit], jo se duhet t’i shtyni ata ta lexojnë, porqë leximi do t’i tërheqë tek ai” (Henry B Eyring, “The Book of Mormon WillChange Your Life” [simpozium i SAK-ut mbi Librin e Mormonit, 17 gusht1990], f. 2, si.lds.org).



67


Hyrje në ZotëriminDoktrinorVështrim i PërgjithshëmKjo përvojë e të nxënit përfshin konceptet vijuese:

• Të kuptuarit e qëllimeve dhe rezultateve të dëshiruara nga Zotërimi Doktrinor

• Të nxënit dhe zbatimin e parimeve hyjnore për të marrë njohuri shpirtërore ngaZotërimi Doktrinor

• Arritjen e zotërimit të doktrinës së ungjillit të Jezu Krishtit

• Vënien në Zbatim në Klasë të Zotërimit Doktrinor

Shënim: Kjo përvojë e të nxënit jep një vështrim të përgjithshëm të parimeve dhepraktikave të Zotërimit Doktrinor. Për një shqyrtim më në thellësi, ju lutem shihnimaterialin Dokumenti Bazë i Zotërimit Doktrinor, fletushkën “Vështrim iPërgjithshëm i Zotërimit Doktrinor” dhe faqen doctrinalmastery.lds.org.

Konceptet KyçePse Zotërimi Doktrinor?Si mësues në Seminaret dhe Institutet e Fesë, ne kërkojmë t’i ndihmojmë studentëtta ndërtojnë themelin e tyre mbi Jezu Krishtin duke i ndihmuar ata ta kuptojnë,besojnë dhe të jetojnë në përputhje me doktrinën e Tij (shih Helamani 5:12).Sidoqoftë, sot mësuesit dhe studentët në mënyrë të ngjashme përballen me sfida tëmëdha për ndërtimin e besimit te Jezu Krishti. Merrini parasysh disa shembuj tëkëtyre sfidave në jetën tuaj dhe në jetën e studentëve tuaj. Plaku M. Rasëll Ballard, iKuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, përshkroi disa prej rrethanave sfiduese me tëcilat përballen studentët dhe mësuesit:

“Kanë ikur kohët kur studentët ishin të mbrojtur nga njerëzit që e sulmoninKishën. …

… Jo të gjithë studentët tuaj e kanë besimin e nevojshëm për t’u përballur mesfidat e ardhshme. …

[Jetojmë në një kohë] kur studentët kanë qasje të menjëhershme ndaj çdo gjëjevirtuale rreth Kishës nga çdo pikëpamje e mundshme. Sot, ajo që ata shohin në

aparatet e tyre telefonike, ka gjasë të jetë sfiduese për besimin po aq sa të jetë rritëse ebesimit. …

Në dritën e këtyre sfidave, Bordi i Arsimimit kohët e fundit miratoi një nismë në seminar tëquajtur Zotërimi i Doktrinës. … [K]jo nismë e re do të përqendrohet te ndërtimi dhe forcimi ibesimit të studentëve tanë te Jezu Krishti dhe fortifikimi i tyre me mundësi më të madhe për tajetuar dhe vënë në zbatim ungjillin në jetën e tyre. …

68

Kjo nismë është e frymëzuar dhe e kohës. Ajo do të ketë një ndikim të mrekullueshëm tek tërinjtë tanë” (M. Rasëll Ballard, “Mundësitë dhe Përgjegjësitë e Mësuesve të SAK-ut në Shekulline 21-të” [fjalim drejtuar mësuesve të fesë të Sistemit Arsimor të Kishës, 26 shkurt 2016]).

Çfarë Është Zotërimi Doktrinor?Për t’ju ndihmuar që ta kuptoni më mirë nismën Zotërimi Doktrinor,shiheni materialin filmik “What Is Doctrinal Mastery?” [“Çfarë Është

Zotërimi Doktrinor?”] (03:53), që është në dispozicion në LDS.org. Teksa e shihni,mbajini në mendje pyetjet vijuese:

• Pse Zotërimi Doktrinor është i frymëzuar dhe i kohës për rininë e sotme?

• Cilat janë rezultatet e dëshiruara nga Zotërimi Doktrinor?

Rezultatet e Dëshiruara nga Zotërimi Doktrinor

Zotërimi Doktrinor përqendrohet mbi dy rezultate:

• Të nxënit dhe zbatimin e parimeve hyjnore për të marrë njohuri shpirtërore


69

• Arritjen e zotërimit të doktrinës së ungjillit të Jezu Krishtit dhe të fragmentevetë shkrimeve të shenjta në të cilat jepet mësim ajo doktrinë

Këto dy rezultate plotësojnë njëra-tjetrën dhe mund t’i ndihmojnë studentët që tandërtojnë themelin e tyre mbi Jezu Krishtin dhe doktrinën e Tij. Teksa studentët iarrijnë këto rezultate, ata e thellojnë kthimin e tyre në besim dhe mund t’indihmojnë të tjerët të bëjnë të njëjtën gjë.

Në këtë përvojë të të nxënit, ne do ta shqyrtojmë secilin rezultat të ZotërimitDoktrinor me më shumë hollësi, do të shohim se si vihen në zbatim në një mjedisklase dhe do ta kuptojmë më mirë se si studentët mund të bekohen më plotësishtnga Jezu Krishti dhe doktrina e Tij.

Marrja e Njohurisë ShpirtëroreRezultati i parë është që studentët të ndihmohen për t’i mësuar e zbatuar parimethyjnore për marrjen e njohurisë shpirtërore. Perëndia i di të gjitha gjërat dhe ështëburimi i gjithë së vërtetës. Për shkak se Ai na do, Ai dëshiron të na ndihmojë që tagjejmë të vërtetën teksa përpiqemi ta njohim e ta kuptojmë doktrinën e Tij dheteksa kërkojmë përgjigje për pyetjet dhe shqetësimet tona.

Teksa punoni me këtë pjesë, merrini parasysh disa nga pyetjet dhe shqetësimet qëstudentët tuaj mund të kenë, të tilla si: “Pse ka kaq shumë vuajtje në botë?” “A eushtronte Jozef Smithi poligaminë?” dhe “A më do Perëndia?”


70

Tre parimet vijuese të marrjes së njohurisë shpirtërore mund t’i udhërrëfejnë edhemësuesit, edhe studentët teksa kërkojnë të mësojnë dhe të kuptojnë të vërtetën epërjetshme, të zgjidhin pyetjet dhe shqetësimet dhe teksa marrin vendime në jetëne tyre të përditshme:

• Veproni me besim

• Shqyrtojini konceptet dhe pyetjet me një këndvështrim të përjetshëm

• Kërkoni kuptueshmëri të mëtejshme nëpërmjet burimeve të caktuara nëmënyrë hyjnore

Secili prej këtyre parimeve shpjegohet dhe ilustrohet më tej në pjesët vijuese.

Veproni me BesimKur veprojmë me besim, ne i mirëbesojmë Perëndisë dhe drejtohemi tek Aifillimisht nëpërmjet lutjes së sinqertë, studimit dhe bindjes. Ne mbështetemi tekajo që tashmë e dimë se është e vërtetë dhe vazhdojmë të kërkojmë përgjigje. Kemimirëbesim se pyetjet dhe shqetësimet tona do të marrin përgjigje dhe do tëzgjidhen në kohën e Zotit.

Shiheni materialin filmik “Veproni me Besim: Gurgdhendësi” (04:58), qëështë në dispozicion në LDS.org. Teksa e shihni këtë material filmik,


71

kërkoni mënyra se si mund të zgjidhen pyetjet dhe shqetësimet tona me kalimin ekohës duke vazhduar të veprojmë me besim.

Shqyrtojini Konceptet dhe Pyetjet me një Këndvështrim të PërjetshëmDuke i shqyrtuar imtësisht pyetjet, shqetësimet, problemet shoqërore dhe ngjarjethistorike në kontekstin e planit të shpëtimit dhe të mësimeve të Shpëtimtarit, ne eftojmë Frymën e Shenjtë që të na ndihmojë për t’i parë gjërat ashtu siç i sheh Zoti.Ne përqendrohemi tek anët e rëndësishme të ungjillit dhe nuk shpërqendroheminga hollësitë më pak domethënëse.

Shiheni materialin filmik “Shqyrtimi i Pyetjeve me një Këndvështrim tëPërjetshëm” (02:56), që është në dispozicion në LDS.org. Ndërsa e shihni

këtë material filmik, kërkoni mënyra se si mund t’i riformulojmë pyetjet dheshqetësimet (ose t’i shikojmë ato ndryshe) dhe t’i shohim idetë duke u bazuar testandardi i Zotit për të vërtetën në vend që t’i pranojmë premisat apohamendësimet e botës. Teksa e shihni, mbajeni në mendje pyetjen vijuese:

• Si i ndihmon studentët tuaj kuptueshmëria për planin e Atit Qiellor përshpëtimin dhe për doktrinën e Tij që t’i shohin më mirë pyetjet dhe shqetësimete tyre me një këndvështrim të përjetshëm?

Mbajini shënim përgjigjet tuaja ndaj kësaj pyetje në një ditar studimi osenë ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek ajo dhe ndajini ato me

udhëheqësin tuaj të praktikës ose grupin.

Kërkoni Kuptueshmëri të Mëtejshme Nëpërmjet Burimeve të Caktuara nëMënyrë HyjnoreKur kërkojmë kuptueshmëri të mëtejshme nëpërmjet burimeve të caktuara nëmënyrë hyjnore, ne fitojmë njohuri shpirtërore nëpërmjet Frymës së Shenjtë,shkrimeve të shenjta, profetëve, prindërve, udhëheqësve të Kishës dhe burimeve tëtjera të besuara. Ndëra mësojmë nga këto burime, ne mësojmë ta dallojmë e tashquajmë të vërtetën nga gabimi.

Mendoni për burimet e caktuara në mënyrë hyjnore që ju dhe studentët tuaj mundt’i përdorni për të kërkuar kuptueshmëri të mëtejshme, të tilla si shkrimet e shenjtadhe mesazhet nga konferenca e përgjithshme. Merrni parasysh edhe burime tëtjera të besuara që mund të përdorni, të tilla si burimet në faqen “Gospel Topics,Essays, and Other Resources” [“Tema të Ungjillit, Ese dhe Burime të Tjera”] nëLDS.org.

Veprimtaria Dokumenti Bazë i Zotërimit DoktrinorStudiojeni pjesën “Marrja e Njohurisë Shpirtërore” te Dokumenti Bazë i Zotërimit Doktrinor për t’i shqyrtuar dhe për t’u njohur mëshumë me parimet e marrjes së njohurisë shpirtërore. Shqyrtojini tre parimet e marrjes së njohurisë shpirtërore të përvijuara në këtëpjesë dhe nënvizoni anë të tjera të rëndësishme të marrjes së njohurisë shpirtërore.

Arritja e Zotërimit të DoktrinësRezultati i dytë i Zotërimit Doktrinor është arritja e zotërimit të doktrinës sëungjillit të Jezu Krishtit. Duke e arritur zotërimin e doktrinës, studentët mund të


72

bëhen të aftë për t’i përdorur parimet e marrjes së njohurisë shpirtërore nëkërkimin e tyre për të vërtetën.

Në vijim janë tre elemente të rëndësishme të arritjes së zotërimit të doktrinës:

• Kuptojini temat doktrinore dhe pohimet kyç të doktrinës

• Dijini fragmentet e zotërimit doktrinor

• Shpjegojeni dhe zbatojeni doktrinën

Kuptojini Temat Doktrinore dhe Pohimet Kyç të DoktrinësPërveç parimeve për marrjen e njohurisë shpirtërore, studentët do të studiojnënëntë tema doktrinore. Secila temë doktrinore përfshin pohime të doktrinës që janëtë rëndësishme për t’u kuptuar, besuar dhe zbatuar nga studentët. Disa nga këtopohime të doktrinës nga Dokumenti Bazë i Zotërimit Doktrinor quhen pohime kyç tëdoktrinës. Këto pohime kyç shoqërohen nga fragmente shkrimesh të shenjta tëzotërimit doktrinor që ndihmojnë për të dhënë mësim disa anë të pohimeve tëdoktrinës.


73

Dijini Fragmentet e Zotërimit DoktrinorKa 25 fragmente të zotërimit doktrinor për çdo kurs studimi (100 fragmentegjithsej). Këto fragmente shkrimesh të shenjta ndihmojnë për t’i dhënë mësim anëte pohimeve kyç që shoqërohen nga secila temë doktrinore. Për shembull, pohimikyç vijues i doktrinës shoqërohet me një fragment të zotërimit doktrinor nga temadoktrinore “Shlyerja e Jezu Krishtit”: “[Sakrifica e Jezu Krishtit] i sjell përfitim secilitprej nesh dhe tregon vlerën e pafundme të secilit dhe çdonjërit prej fëmijëve të AtitQiellor (shih DeB 18:10–11)” (Dokumenti Bazë i Zotërimit Doktrinor [2016], f. 6).Ndihma që iu jepni studentëve për t’i kujtuar e gjetur këto fragmente dhe për tëkuptuar se si fragmentet ndihmojnë për ta dhënë mësim doktrinën e Shpëtimtarit,është një pjesë e rëndësishme e punës suaj si mësues/e.

Shpjegojeni dhe Zbatojeni DoktrinënNjë pjesë e rëndësishme e arritjes së zotërimit të doktrinës së ungjillit të JezuKrishtit është të qenit në gjendje ta shpjegoni qartë çdo pohim kyç të doktrinës dheta kuptoni se si fragmentet e zotërimit doktrinor ndihmojnë për t’i dhënë mësimato pohime kyç. Kur studentët e kuptojnë doktrinën dhe mund t’i gjejnë dhe t’imbajnë mend fragmentet e zotërimit doktrinor dhe pohimet kyç të doktrinës që ishoqërojnë ato, ata mund ta zbatojnë më mirë doktrinën dhe mund t’ua shpjegojnëmë mirë të tjerëve. Sikurse dha mësim Presidenti Bojd K. Paker (1924–2015), iKuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve: “Doktrina e vërtetë, kur kuptohet, i ndryshonqëndrimet dhe sjelljen” (“Little Children”, Ensign, nëntor 1986, f. 17).

Veprimtaria Dokumenti Bazë i Zotërimit DoktrinorHidhuni një sy shkurtimisht nëntë temave doktrinore te Dokumenti Bazë i Zotërimit Doktrinor për të parë se si janë organizuar.Studiojeni paragrafin e parë nën temën doktrinore nr. 3, “Shlyerja e Jezu Krishtit” dhe kërkojeni mënyrën se si fragmentet e zotërimitdoktrinor harmonizohen me temat doktrinore dhe ndihmojnë për t’i dhënë mësim pohimet kyç të doktrinës duke u paraprirë atyredrejtpërdrejt. Mendoni rreth mënyrës se si kjo doktrinë mund t’i ndihmojë studentët për ta ndërtuar themelin e tyre mbi Jezu Krishtindhe për të filluar marrjen e përgjigjeve ndaj vetë pyetjeve dhe shqetësimeve të tyre, të tilla si: “A më do Perëndia?”


74

Zotërimi Doktrinor në Klasë

Tani që i kuptoni rezultatet e Zotërimit Doktrinor dhe mënyrën se si ato mund t’indihmojnë studentët për ta ndërtuar themelin e tyre mbi Jezu Krishtin, ne do tëshqyrtojmë imtësisht se si ato duhet të përdoren dhe jepen mësim në klasë.

Programi mësimor i Zotërimit Doktrinor i ndihmon mësuesit dhe studentët t’imësojnë e zbatojnë parimet që lidhen me marrjen e njohurisë shpirtërore dhenëntë temat doktrinore. Përbërësit kyç të programit mësimor përfshijnë:

• Të kuptuarit e doktrinës: Një seri veprimtarish mësimore ose fragmentesh që indihmon studentët të zhvillojnë një kuptueshmëri më të thellë për secilën temëdoktrinore, pohimet kyç të doktrinës që i shoqërojnë ato dhe fragmentetshoqëruese të zotërimit doktrinor.

• Ushtrimet praktike: Ushtrime që përbëhen nga raste për studim, interpretime merole, skenarë dhe pyetje për t’i ndihmuar studentët që t’i zbatojnë parimet emarrjes së njohurisë shpirtërore dhe doktrinën për rrethana bashkëkohore dhepyetje që lidhen me to.


75

• Përsëritjet e Zotërimit Doktrinor: Veprimtari që i ndihmojnë studentët t’i gjejnë, t’imbajnë mend dhe t’i zotërojnë pohimet kyç të doktrinës dhe fragmentetshoqëruese të zotërimit doktrinor.

Materiali i Veprimtarive të Mësuesit për Zotërimin DoktrinorPër të parë se si duket Zotërimi Doktrinor në klasë, hapeni materialin tuaj të mësuesit për Zotërimin Doktrinor te mësimi i titulluar“Shlyerja e Jezu Krishtit”. Në mësim, shqyrtojini imtësisht ushtrimet vijuese që bëhen në klasë: 1) të kuptuarit e doktrinës, 2)ushtrimet praktike dhe 3) përsëritjet e Zotërimit Doktrinor. Vini në dukje se tek ushtrimet për të kuptuarit e doktrinës, pohimet kyç tëdoktrinës janë me shkrim të theksuar dhe shoqërohen nga fragmente të zotërimit doktrinor për t’i ndihmuar studentët që ta zotërojnëdoktrinën. Vini re që te ushtrimet praktike, studentët ftohen ta shpjegojnë dhe zbatojnë doktrinën për pyetjet dhe shqetësimet ngavetë jeta e tyre dhe nga jeta e të tjerëve. Kur studentët të marrin pjesë në ushtrimet praktike, është e rëndësishme të përdorenparimet e marrjes së njohurisë shpirtërore. Në fund, vini re se përsëritjet e Zotërimit Doktrinor janë hartuar për t’i ndihmuar studentëtqë t’i gjejnë, t’i mbajnë mend dhe t’i zotërojnë pohimet kyç të doktrinës dhe fragmentet shoqëruese të zotërimit doktrinor.

Materiali i Veprimtarive të Mësuesit për Zotërimin DoktrinorPër ta përjetuar vetë mënyrën se si mund të përdoret Zotërimi Doktrinor në klasë, hapeni materialin tuaj të mësuesit për ZotëriminDoktrinor te mësimi i titulluar “Shlyerja e Jezu Krishtit”. Puna gjatë një ushtrimi praktik. Përfytyrojeni atë që mund të bëjnë dhendiejnë studentët tuaj gjatë orës mësimore dhe mënyrën se si do ta përdorin atë që kanë mësuar rreth parimeve të marrjes sënjohurisë së shpirtërore dhe elementet e zotërimit të doktrinës. Merrini parasysh pyetjet që vijojnë:

Mbajini shënim përgjigjet tuaja ndaj këtyre pyetjeve në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund t’u drejtoheniatyre dhe tregojuani ato udhëheqësit tuaj të praktikës ose grupit.

Studentët tuaj do të bekohen teksa u përmbahen parimeve dhe praktikave tëZotërimit Doktrinor gjatë gjithë jetës së tyre.

Shiheni materialin filmik ““Marrja e Njohurisë Shpirtërore: Historia eMedisonit” (08:36), që është në dispozicion në LDS.org. Në këtë material

filmik, një e re që quhet Medison i përdor parimet e marrjes së njohurisëshpirtërore për të marrë përgjigje për pyetjet e veta dhe për t’u dhënë mësim tëtjerëve e për t’i ndihmuar ata që ta dinë të vërtetën. Teksa e shihni, mbajini nëmendje pyetjet vijuese:

• Si mund t’i ndihmojë Zotërimi Doktrinor studentët tuaj për ta ndërtuarthemelin e tyre mbi Jezu Krishtin dhe doktrinën e Tij?

• Si mund t’ju ndihmojnë ju parimet e marrjes së njohurisë shpirtërore për tashtyrë një student/e që ta mësojë të vërtetën dhe të zbulojë përgjigje për pyetjete tij ose të saj?

• Si mund t’iu vijnë në ndihmë parimet e Zotërimit Doktrinor studentëve për t’indihmuar të tjerët të marrin njohuri shpirtërore?

Pika të Tjera për t’u Marrë Parasysh rreth Zotërimit DoktrinorPikat vijuese për t’u marrë parasysh do t’ju ndihmojnë ta përdorni më së miriZotërimin Doktrinor në klasën tuaj. Kërkojeni ndihmën e Zotit dhe udhërrëfimin e

• Si mund t’i ndihmojë Zotërimi Doktrinor studentët për ta forcuar besimin e tyre te Jezu Krishti dhe të kuptuarit e doktrinës së Tij?

• Si mund t’i trajtojë më tej Zotërimi Doktrinor pyetjet dhe shqetësimet e studentëve (në këtë rast pyetja “A më do Perëndia?”)?


76

bashkërenduesit tuaj vendor për të vendosur se si ta vini në jetë më së miriZotërimin Doktrinor në detyrën tuaj dhe për studentët tuaj.

• Përdoreni fletushkën “Vështrim i Përgjithshëm i Zotërimit Doktrinor” që jepetnë shtojcën e këtij manuali për ta shqyrtuar dhe mbajtur mend secilin përbërëstë Zotërimit Doktrinor dhe mënyrën se si çdo përbërës i plotëson të tjerët.

• Zotërimi Doktrinor dhe mësimdhënia e njëpasnjëshme e shkrimeve të shenjtajanë të ndara dhe të dallueshme nga njëra-tjetra dhe që të dyja janë elemente tërëndësishme të përvojës së studentëve në seminar. Në mënyrë që t’i jepnimësim të dyja me sukses, do t’ju nevojitet t’i planifikoni mësimet tuaja mekujdes duke përdorur udhëzuesin e sugjeruar të ritmit, duke e drejtpeshuar menevojat tuaja vendore.

• Konceptet dhe parimet e Zotërimit Doktrinor megjithatë, mund të zbatohengjithsesi gjatë mësimeve të njëpasnjëshme ose mjediseve të tjera gjatë gjithëvitit teksa në klasë ngrihen pyetje ose shqetësime. Theksimi i fragmenteve tëzotërimit doktrinor ndërsa i hasni ato në studimin tuaj të njëpasnjëshëm tëshkrimeve të shenjta, do t’i ndihmojë studentët të fitojnë një kuptueshmëri mëtë madhe për kontekstin dhe përmbajtjen e secilit fragment si dhe ta lartësojërëndësinë e të vërtetave që na mëson çdo fragment.

• Zotërimi Doktrinor ndërtohet mbi programin e Zotërimit të Shkrimeve tëShenjta dhe e zëvendëson atë. Përmbajtja e zotërimit të shkrimeve të shenjta nëbotimet e mëparshme duhet të zëvendësohet me veprimtaritë dhe fragmentet eshkrimeve të shenjta të zotërimit doktrinor.

• Për më shumë pikëpamje dhe udhërrëfim, vizitoni doctrinalmastery.lds.org.

Përmbledhja dhe ZbatimiParime për t’u Mbajtur Mend• Zotërimi Doktrinor është një nismë e frymëzuar për t’i bekuar studentët tanë

teksa ata përparojnë dhe përballen me sfida të vështira.

• Zotërimi Doktrinor përqendrohet në dy rezultate: 1) të nxënit dhe zbatimin eparimeve hyjnore për marrjen e njohurisë shpirtërore dhe 2) arritjen e zotërimittë doktrinës së ungjillit të Jezu Krishtit dhe të fragmenteve të shkrimeve tëshenjta në të cilat jepet mësim ajo doktrinë.

• Kur i ndihmoni studentët që t’i arrijnë rezultatet e Zotërimit Doktrinor, kjo dot’i shtyjë ata ta ndërtojnë themelin e tyre mbi Jezu Krishtin teksa fillojnë takuptojnë, besojnë dhe të jetojnë në përputhje me doktrinën e Tij.

“Zotërimi Doktrinor është një program në seminar me tre objektiva: i pari, t’indihmojë studentët tanë të mësojnë se si të marrin njohuri shpirtërore; i dyti, t’indihmojë studentët ta njohin dhe kuptojnë doktrinën e Shpëtimtarit – që do tëthotë edhe ta njohin doktrinën e vërtetë në mendjet e tyre edhe ta kuptojnëdoktrinën e vërtetë në zemrat e tyre, dhe duam që ajo të jetë thellë në zemrat etyre; dhe i treti, t’i ndihmojë studentët të mësojnë se si ta zbatojnë doktrinën në

jetën e tyre, edhe ta jetojnë atë vetë dhe ta përdorin për t’iu përgjigjur pyetjeve që miqtë e tyremund të kenë ose për t’u dhënë mësim e për t’i ndihmuar të tjerët ta dinë të vërtetën” (Kim B.


77

Klark, “Zotërimi Doktrinor dhe Mësimi në Thellësi” [fjalim drejtuar mësuesve të fesë të SistemitArsimor të Kishës, 17 shkurt 2017]).

Atëherë, Çfarë?Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bënibazuar te parimet që keni mësuar sot.


78

Mësime Praktike

Hyrje te Mësimet PraktikeSeminaret dhe Institutet e Fesë kanë zhvilluar një seri me pesë mësime90-minutëshe që udhëheqësit e praktikës mund t’i përdorin për të trajnuarmësuesit e sapothirrur të seminarit dhe institutit. Këto mësime u japinudhëheqësve të praktikës mundësinë që t’i ushtrojnë me mësuesit e rinj konceptetdhe parimet e rëndësishme që ata po mësojnë në 14-të përvojat e të nxënit nështëpi. Atje ku është e mundur, udhëheqësit e praktikës duhet t’i përfundojnë këtopesë mësime praktike me mësuesit e sapothirrur përpara se të fillojë viti shkollor.

Përpara një Mësimi PraktikMësuesit e sapothirrur duhet t’i përfundojnë të 14-të përvojat e të nxënit në shtëpi.Përvojat e të nxënit në shtëpi do të ndihmojnë për ta thelluar kuptueshmërinë emësuesve ndaj informacionit kyç që gjendet te Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit:Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012).Edhe udhëheqësit e praktikës duhet t’i përfundojnë përvojat e të nxënit në shtëpipër t’u njohur me materialin.

Ikona “trego” që është përdorur në të 14-të përvojat e të nxënit në shtëpi,tregon rastet kur mësuesve u është kërkuar që t’i shënojnë pikëpamjet e

mbresat dhe që të jenë të përgatitur për t’ia treguar ato udhëheqësve të praktikës.Udhëheqësi i praktikës mund t’i mbledhë këto pikëpamje dhe mbresa të shënuaranga mësuesit dhe më pas t’i përdorë ato për të vlerësuar se sa mirë mësuesit e kanëmësuar informacionin në përvojat e të nxënit në shtëpi. Udhëheqësi i praktikës mëpas duhet të përgatitë plot lutje mësime praktike për të plotësuar nevojat emësuesve. Udhëheqësit e praktikës mund të përdorin veprimtaritë praktike tësugjeruara në mësimet vijuese praktike ose të krijojnë vetë veprimtaritë e tyre.

Shënim: Materialet filmike të referuara në këto mësime praktike nuk janë tëmundësuara në të gjitha gjuhët. Nëse një material filmik në veçanti nuk është imundësuar në gjuhën tuaj, ju mund të zgjidhni një burim tjetër materiali filmik qëilustron parimin që po jepni mësim ose mund të zhvilloni një veprimtari tjetër qëpërmbush të njëjtin qëllim.

Gjatë një Mësimi PraktikQëllimi primar i këtyre mësimevepraktike është që t’u lejojë udhëheqësvetë praktikës të drejtojnë veprimtari që indihmojnë mësuesit të ushtrojnë dhe tëpërforcojnë aftësitë që mësuan nëpërvojat e të nxënit në shtëpi. Nëseështë e nevojshme, udhëheqësit epraktikës mund ta shqyrtojnëinformacionin e paraqitur te përvojat etë nxënit në shtëpi për t’u siguruar që mësuesit i kuptojnë materialet. Sidoqoftë,pjesa më e madhe e mësimit praktik duhet të shfrytëzohet për veprimtari praktike.

81

Rendi i Zakonshëm i DitësSa vijon është një rend i sugjeruar i ditës për një mësim trajnimi praktik90-minutësh. Ndryshojeni atë sipas nevojës për të plotësuar nevojat dhe rrethanate klasës suaj.

Hyrja (10 minuta)

• Fillojeni me një takim të shkurtër shpirtëror dhe me një lutje.

• Ndihmojini mësuesit që ta njohin njëri-tjetrin.

• Ndiqeni ecurinë për çfarëdolloj detyre nga mësimi i mëparshëm praktik.

Ushtrimi (70 minuta)

• Shpërndani kopje të pjesëve “Parime për t’u Mbajtur Mend” nga përvojat etë nxënit në shtëpi të cilat po i shqyrtoni. Diskutojini këto parime dhepërvojat e pikëpamjet që shënuan mësuesit teksa studiuan përvojat e tënxënit. Përgjigjuni pyetjeve dhe jepni sqarime. Nëse nevojitet, jepeni sërishmësimin ose përforcojeni materialin të cilin mësuesit e kanë të paqartë.

• Udhëhiqini diskutimet dhe përdorini veprimtaritë praktike për t’i përforcuaraftësitë dhe parimet e paraqitura te përvojat e të nxënit në shtëpi. Ju mundtë mbështeteni te veprimtaritë praktike të sugjeruara për mësimin aktual osetë krijoni vetë veprimtaritë tuaja.

Përfundimi (10 minuta)

• Ftojini mësuesit të marrin parasysh mënyrat se si mund ta ndërthurin atë qëkanë mësuar teksa përgatiten dhe u japin mësim klasave përgjatë vititshkollor.

• Bëjini të qarta pritshmëritë dhe detyrat për mbledhjen e ardhshme praktike.Sigurohuni që mësuesit të kenë të gjitha materialet e nevojshme dhe tëndihen rehat me çfarëdo detyre.

• Mbylleni me lutje.

82

MËSIMI PRAKTIK NR. 1

Qëllimi YnëVeprimtaritë Praktike të SugjeruaraKy mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t’u lejojë mësuesve t’i ushtrojnëparimet që mësuan në përvojat nr. 1–4 të të nxënit në shtëpi. Nëse nevojitet, jumund t’i zhvilloni vetë veprimtaritë tuaja ushtruese për të plotësuar nevojat emësuesve në klasën tuaj.

Përvoja Nr. 1 e të Nxënit: Të Jetuarit dhe Mësimdhëniasipas Mënyrës së ShpëtimtaritVeprimtaria Ushtruese Nr. 1: Zhvillimi i Cilësive si të KrishtitQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta vlerësojnë zhvillimin e tyre vetjak për cilësitë sitë Krishtit dhe t’i nxitë të përpiqen në mënyrë aktive për të jetuar dhe dhënë mësimmë shumë si Shpëtimtari.

Veprimtaria: Jepuni mësuesve kopje të pjesës “Aktiviteti i Cilësive” në faqen 130 tëudhëzuesit Predikoni Ungjillin Tim: Një Udhëzues për Shërbimin Misionar (2005).Jepuni atyre pak minuta për ta plotësuar veprimtarinë. Pasi të mbarojnë, bëni njëdiskutim të shkurtër mbi atë që ata mësuan dhe ndien. Dëshmoni se sa më shumëtë përpiqemi për t’u bërë si Shpëtimtari në të jetuarin dhe në mësimdhënien, aq mëtepër ndikim mund të kemi në jetën e studentëve tanë.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Ndjekja e Shembullit të ShpëtimtaritQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të mësojnë ta diktojnë një situatë dhe të pikasinqasjen e duhur bazuar në shembullin e Shpëtimtarit.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të tregojnë fjalët e veprimit ose frazat që dalluan në“Veprimtarinë e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit” te përvoja nr. 1 e tënxënit në shtëpi. Interpretojini me role një nga skenarët vijues për klasën osekrijojeni një vetë dhe ftojini mësuesit të dallojnë në manual mënyrën se siShpëtimtari dha nga një shembull të një zgjidhjeje të mundshme për çdo skenar.Ftojini mësuesit që ta ushtrojnë situatën në fjalë si klasë ose në dyshe.

• Një student/e nuk i sjell shkrimet e shenjta në klasë ose nuk i hap ato gjatëmësimit.

• Një student/e është i/e pranishëm/me çdo ditë në klasë por nuk ka marrë pjesënë ndonjë veprimtari të klasës.

• Gjysma e studentëve nuk po e arrijnë synimin që të lexojnë përditë.

Përvoja Nr. 2 e të Nxënit: Synimi i Seminareve dheInstituteve të FesëVeprimtaria Ushtruese Nr.3: Mësimdhënia dhe Tregimi i Synimit tëSeminareve dhe Instituteve të FesëQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë mësimdhënien ndaj studentëve përrëndësinë e Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë.

83

Veprimtaria: Shqyrtojeni rëndësinë e Synimit të Seminareve dhe Instituteve tëFesë me mësuesit gjatë praktikës në orën tuaj mësimore (shih seksionin 1.1 nëMësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit nëSeminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 1–2). Diskutoni përse është e rëndësishmepër studentët që ta kuptojnë këtë synim dhe mbi mënyrën se si mësuesit mund t’indihmojnë ata që ta bëjnë këtë gjë. Ftojini mësuesit që të interpretojnë me role njëbisedë ose një situatë mësimdhënieje në të cilën ata të mund t’ua mësojnëstudentëve rëndësinë e synimit. Mësuesit mund të interpretojnë me role edhe sikurbëjnë biseda për synimin me prindërit dhe me udhëheqësit e priftërisë.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: T’i Ftojmë Studentët e Paregjistruar që tëMarrin Pjesë në Seminar ose InstitutQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë rolin e tyre për gjetjen dhe regjistrimine studentëve të rinj në seminar ose institut.

Veprimtaria: Kërkojuni mësuesve të sjellin në praktikën e orës mësimore një listëtë studentëve të mundshëm në zonën e tyre. Si klasë, studioni dhe diskutoni përparimet dhe ushtrimet te paragrafi “Administrojmë”, i Synimit të Seminareve dheInstituteve të Fesë (shih Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. x) dhe te seksioni1.4.3 i manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 9–10). Ftojini mësuesit t’ishqyrtojnë listat e tyre të studentëve të mundshëm dhe të përcaktojnë se cili ngaata mund të mos regjistrohet. Ndajini mësuesit në dyshe dhe vërini që tëinterpretojnë me role bisedat vijuese:

• Bisedoni me një peshkop rreth studentëve të mundshëm dhe se si të punoni sëbashku për t’i ftuar studentët e paregjistruar që të marrin pjesë.

• Bisedoni me një student/e që ndodhet te lista dhe ftojeni atë që të marrë pjesënë klasë.

• Bisedoni me prindin e një studenti/eje për nevojat e studentit/es dhe se si tëmund të punoni së bashku për ta ndihmuar studentin/en të përfitojë ngabekimet e seminarit ose institutit.

Përvoja Nr. 3 e të Nxënit: Mësimdhënia dhe të Nxënit meAnë të ShpirtitVeprimtaria Ushtruese Nr. 5: Rëndësia e DëshmisëQëllimi: Të ilustrojë se si dëshmia e një mësuesi mund ta ftojë Shpirtin brenda nëklasë dhe brenda në zemrën e studentëve.

Veprimtaria: Kërkojuni mësuesve të studiojnë seksionin 2.6.3(“Dëshmoni”) te manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 37).

Më pas, shfaqjuani atyre materialin filmik “A Man without Eloquence” [“Një Burrëpa Gojëtari”] (06:06), të mundësuar në LDS.org. Ftojini mësuesit të kërkojnëndryshimin që mund të bëjë të dëgjuarit e një dëshmie të sinqertë në zemrën e njëindividi. (Ky material filmik nuk është i mundësuar në të gjitha gjuhët.)

Pasi mësuesit ta kenë lexuar seksionin 2.6.3 dhe ta kenë parë materialin filmik,ftojini ata ta përfytyrojnë veten duke dhënë dëshmi për një parim të ungjillitpërpara klasës së tyre. Vërini ata që ta hedhin në letër atë që mund të thonë. Më


84

pas, ftojini ata të diskutojnë për rëndësinë e ndarjes së dëshmive të thjeshta si ngaana e mësuesve dhe e studentëve, për ta ftuar Shpirtin brenda në klasë.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Mësimdhënia me Anë të Shpirtit: Gjëra qëDuhen Bërë dhe që Nuk Duhen BërëQëllimi: T’u japë mësuesve sugjerime praktike që mund t’i ndihmojnë ata të japinmësim me anë të Shpirtit.

Veprimtaria: Plaku Nil A. Maksuell (1926–2004), i Kuorumit tëDymbëdhjetë Apostujve, përmblodhi një listë me gjërat që duhen bërë

dhe që nuk duhen bërë, lidhur me të ftuarit e Shpirtit në mësimdhënien dhe tënxënit e ungjillit. Jepuni mësuesve kopje të fletushkës së titulluar “Mësimdhëniame Anë të Shpirtit: Disa Gjëra që Duhen Bërë dhe që Nuk Duhen Bërë”, e cilaështë dhënë në shtojcën e këtij manuali dhe jepuni atyre disa minuta për tashqyrtuar atë me kujdes. Ftojini mësuesit të shenjojnë ose të hedhin në letër një ady nga sugjerimet e Plakut Maksuell, tek të cilat do të donin të përqendroheshin nëmësimdhënien e tyre. Kërkojuni disa mësuesve t’ua tregojnë mendimet dhendjenjat e tyre klasës.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 7: Përdorimi i Takimeve Shpirtërore për të FtuarShpirtinQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë rëndësinë e mësimdhënies ndajstudentëve se si të japin takime shpirtërore të efektshme, me qëllim që ta ftojnëShpirtin në klasë.

Veprimtaria: Kujtojuni mësuesve që në përvojën nr.3 të të nxënit në shtëpi, atadalluan gjëra që mund të bëjnë mësuesit dhe studentët për ta ftuar Shpirtin brendanë klasë. Ftojini ata të shqyrtojnë te manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit,seksionin e titulluar “Ftojeni Shpirtin përmes takimeve shpirtërore të efektshme”(faqe 19). Kërkojuni mësuesve të përgatitin një përmbledhje të një mësimi që mundta paraqesin për t’i ndihmuar studentët e tyre të kuptojnë qëllimin e një takimishpirtëror në klasë dhe se si të përgatiten për ta paraqitur një të tillë meefektshmëri. Diskutoni mbi mendimet dhe idetë e mësuesve dhe jepni përshtypjesipas nevojës. Vërini mësuesit të ushtrojnë duke ia paraqitur klasës një pjesë tëmësimeve të tyre.

Përvoja Nr. 4 e të Nxënit: Krijimi i një Mjedisi meDashuri, Respekt dhe QëllimshmëriVeprimtaria Ushtruese Nr. 8: Çfarë Dini Tanimë rreth Studentëve Tuaj?Qëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë rëndësinë e krijimit të një mjedisi medashuri dhe respekt duke arritur t’i njohin studentët e tyre. Kjo veprimtari do t’indihmojë mësuesit të përparojnë në përpjekjet e tyre për të mësuar për studentët,çka përfshin njohjen e emrave, interesave, sfidave, aftësive të tyre, e kështume radhë.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të sjellin në praktikën e orës mësimore një listë meemra të studentëve që do t’u japin mësim vitin e ardhshëm. Kërkojuni atyre t’ishqyrtojnë emrat një e nga një dhe të hedhin në letër atë që dinë për çdo student,përfshirë interesat, sfidat, aftësitë, e kështu me radhë. Ftojini mësuesit të formojnë


85

grupe të vogla dhe të diskutojnë për atë që mund të bëjnë përpara dhe pasi të fillojëshkolla, që të arrijnë ta njohin më mirë secilin prej studentëve të tyre.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 9: Skenarët dhe Interpretimet me RoleQëllimi: T’i lejojë mësuesit që ta ushtrojnë krijimin e një ndjesie qëllimi në klasë.

Veprimtaria: Shqyrtojeni shkurtimisht me mësuesit listën e metodave për krijimine një ndjesie qëllimi në klasë te seksioni 2.2.2 i manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit eUngjillit (faqet 17–18). Ftojini mësuesit t’i ushtrojnë disa nga këto metoda duke iinterpretuar me role skenarët vijues:

• Prisni nga studentët që ta përmbushin rolin e tyre si nxënës. Kërkojunipjesëmarrësve të veprimtarisë praktike të sillen sikur janë një klasë seminari oseinstituti. Mësimi i ditës është Alma 32. Sapo të fillojë mësimi, personi që posillet si mësues vëren që disa studentë nuk i kanë shkrimet e tyre të shenjta mevete dhe janë duke shfaqur shenja mosinteresimi. Ftojeni mësuesin e caktuar qëtë bëjë atë që ai ose ajo mundet për t’i nxitur studentët, që ta përmbushin roline tyre si nxënës. Pas ushtrimit, diskutoni si grup se çfarë mesazhi i përcollimësuesi klasës duke synuar përfshirjen e të gjithë studentëve në procesin e tënxënit. Diskutoni për atë që shkoi mirë dhe për atë që mund të ishte bërëndryshe. Bazuar në këtë përshtypje, vëreni mësuesin/en që ta ushtrojë sërishskenarin.

• Jini të sinqertë, plot temperament dhe energjik për shkrimet e shenjta dhe ungjillin.Ftoni dy mësues që të sajojnë momentet e fillimit të një ore mësimi në seminarose institut. Kërkojini njërit mësues që ta bëjë këtë me emocion, besim dheqëllim dhe tjetri ta bëjë atë pa energji, pasion apo përqendrim. Diskutoni mepjesëmarrësit e veprimtarisë praktike se si studentët mund të jenë ndikuar ngametodat e secilit mësues.

• Shmangni humbjen e kohës. Për këtë skenar do të nevojiten dy mësues: mësuesi Adhe mësuesi B. Shpjegoni se këta dy mësues i zhvillojnë orët e tyre mësimoretek e njëjta godinë e Kishës, në të njëjtin orar. Mësuesi A e fillon vazhdimishtorën mësimore 10 minuta më vonë dhe e mbaron 10 minuta më herët. MësuesiB, ngaqë e ndien rëndësinë dhe nevojën e ngutshme të çdo minute të orësmësimore, është i/e zotuar që të fillojë në kohë dhe të mbarojë në kohë. Njëmëngjes pas orës mësimore, mësuesi A vjen te klasa e mësuesit B. Ai ose ajoduket pak i/e shqetësuar dhe rrëfen se studentët e tij apo të saj duken sikur nuke ndiejnë rëndësinë e gjërave që po studiojnë. Ai ose ajo pyet veten nësemësuesi B ka ndonjë sugjerim.

Ftojeni mësuesin B të diskutojë me mësuesin A për rëndësinë që ka fillimi dhembarimi i orës mësimore në kohë, si një mjet për të nxitur një ndjesi qëllimi nëmendjen e studentëve. Pas diskutimit, ftojini pjesëmarrësit e veprimtarisëpraktike që të tregojnë ndonjë mendim tjetër që kanë, që do ta ndihmojnëmësuesin A të kuptojë se koha e humbur mund ta prishë ndjesinë e qëllimit nëorën mësimore.

• Vendosni zakone rutinë të orës mësimore. Shqyrtojeni me pjesëmarrësit eveprimtarisë praktike listën e zakoneve të mundshme rutinë të orës mësimore,që përfshihet te lista me pika, e quajtur “Të vendosin zakone rutinë të orës


86

mësimore” në faqen 18 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit.Ndihmojini mësuesit të kuptojnë disa nga zakonet rutinë që i keni cilësuar simë të dobishme për mësuesit dhe studentët. Jepni shembull se si do ta jepnitmësim një zakon rutinë të orës mësimore për studentët e seminarit ose institutitqë vijnë për herë të parë. Më pas, ftojeni një mësues të vijë përpara klasës dhetë bëjë të njëjtën gjë për një zakon tjetër rutinë të orës mësimore.


87


Një Model Bazë i të NxënitVeprimtaritë Praktike të SugjeruaraKy mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t’u lejojë mësuesve t’i ushtrojnëparimet që mësuan në përvojat nr. 5–8 të të nxënit në shtëpi. Nëse nevojitet, jumund t’i zhvilloni vetë veprimtaritë tuaja ushtruese për të plotësuar nevojat emësuesve në klasën tuaj.

Përvoja Nr. 6 e të Nxënit: Të Kuptuarit e Kontekstit dhePërmbajtjesKur i ndihmoni mësuesit që të ushtrojnë të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes,kujtoni që të përqendroheni në zhvillimin e aftësive vijuese:

• Bërjen e pyetjeve që do ta thellojnë vetë kuptueshmërinë e tyre për kontekstindhe përmbajtjen

• Përgjigjjen e atyre pyetjeve nëpërmjet burimeve të duhura

Veprimtaria Ushtruese Nr. 1: Të Kuptuarit e Kontekstit dhe PërmbajtjesQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta rrokin rëndësinë e të kuptuarit të kontekstit dhepërmbajtjes së shkrimeve të shenjta dhe të japin mundësi që të ushtrojnë bërjen epyetjeve dhe gjetjen e përgjigjeve.

Veprimtaria: Jepuni mësuesve tekstin e plotë të Doktrina e Besëlidhjeve 22. Mos epërfshini numrin e vargjeve, kreun e kapitullit apo ndonjë informacion tjetër që dot’u japë të dhëna për kontekstin e fragmentit. Ftojini mësuesit ta lexojnë tekstin dhemë pas pyetini se çfarë pyetjesh kanë ata lidhur me kontekstin dhe përmbajtjen easaj që lexojnë. Shkruajini përgjigjet e tyre në tabelë. Mund të jetë e dobishme qët’ia kujtoni mësuesve pyetjet e renditura në seksionin “Bërja e Pyetjeve” nëpërvojën nr. 6 të të nxënit në shtëpi (ju mund të doni t’i shkruani ato në tabelë):

• Cili është sfondi historik i fragmentit?

• Cili është mjedisi historik, kulturor dhe gjeografik?

• Kush është autori?

• Kush janë njerëzit në fragment? Çfarë po bëjnë apo po thonë ata dhe përse?

• Çfarë po ndodh? Cila është radha e ngjarjes?

• Cili është kuptimi i fjalëve, frazave apo i shprehjeve të pahasura më parë?

• Cila është domethënia e zakoneve dhe e praktikave që përshkruhen?

Thuajuni mësuesve se ku mund të gjendet fragmenti te Doktrina e Besëlidhje dheftojini që ta hapin atë. Kërkojuni mësuesve të përdorin burimet e duhura (kreun ekapitullit, poshtëshënimet, manualet e studentëve, e kështu me radhë), që tëkërkojnë përgjigjet për pyetjet e veta.

88

Ftojini mësuesit të diskutojnë mbi pikëpamjet që fituan nga kjo veprimtari rrethrolit të të kuptuarit të kontekstit dhe përmbajtjes gjatë studimit të shkrimit tëshenjtë.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Bërja e Pyetjeve për të Rritur Njohurinë eNxënësve ndaj Kontekstit dhe PërmbajtjesQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë se si të bëjnë pyetje rreth kontekstitdhe përmbajtjes.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit që të studiojnë individualisht një nga fragmentetvijuese të shkrimit të shenjtë:

• 1 Mbretërve 17:8–16 (e veja nga Sarepta ushqen Elian)

• Veprat e Apostujve 3:1–8 (Pjetri dhe Gjoni shërojnë një burrë në tempull)

• Jakobi 7:1–5 [LiM] (Sheremi synon ta tundë Jakobin nga besimi)

Kërkojuni mësuesve që të hedhin në letër pyetjet që do t’i ndihmojnë studentët tarritin kuptueshmërinë e tyre për kontekstin dhe përmbajtjen e fragmentit tëshkrimit të shenjtë. Për t’i kujtuar mësuesit për pyetjet që mund të bëjnë, ju mundtë doni t’i drejtoni ata tek elementët e ndryshëm që përbëjnë kontekstin, qëdiskutohen te seksioni 2.4.1 (faqe 28) te Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: NjëManual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012].

Ftojini mësuesit që t’ia tregojnë pyetjet e tyre një partneri dhe bashkërisht tëkërkojnë përgjigjet ndaj disa prej pyetjeve të tyre. Kërkojuni mësuesve të tregojnëpikëpamjet që fituan nga kjo veprimtari.

Përvoja Nr. 7 e të Nxënit: Dallimi i Doktrinës dheParimeveVeprimtaria Ushtruese Nr. 3: Dallimi i Parimeve të ShpalluraQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë se si ta njohin doktrinën dhe parimet eshpallura.

Veprimtaria: Renditini në tabelë në mënyrë të shkartisur gjashtë referencat vijuesetë shkrimit të shenjtë: 2 Nefi 32:3; 3 Nefi 13:21; Doktrina e Besëlidhje 19:4; Eksodi19:5; Mateu 5:16; dhe 1 Nefi 1:20 (katër referencat e para i përmbajnë doktrinënapo parimet e shpallura qartësisht, ndërsa dy të fundit jo).

Ftojini mësuesit të shqyrtojnë seksionin 2.5.1, paragrafin katër, te manualiMësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 31). Kërkojuni mësuesve të punojnë nëdyshe dhe të përcaktojnë se cila nga gjashtë referencat e shkrimit të shenjtë tërenditura në tabelë, përmban doktrinën apo parimet e shpallura qartësisht. Ftojinidyshet të shpjegojnë atë që gjetën dhe t’ua tregojnë arsyetimin e tyre klasës.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: Hetim Katër Minutësh i Shkrimit të ShenjtëQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë se si ta dallojnë doktrinën dhe parimete shpallura.

Veprimtaria: Vërini mësuesit të kërkojnë në shkrimet e tyre të shenjta për rreth dyminuta që të gjejnë dhe shenjojnë sa më shumë doktrina dhe parime të shpallura


89

që të munden. Më pas, ftojini mësuesit t’i tregojnë klasës sa më shumë prej atyredoktrinave dhe parimeve të shpallura që të munden, brenda dy minutave vijuese.Jepuni mësuesve përshtypjet sipas nevojës.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 5: Kërkimi i Marrëdhënieve Shkak dhe PasojëQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të dallojnë marrëdhëniet shkak dhe pasojë brendanjë fragmenti të shkrimit të shenjtë dhe të dallojnë parimet e nënkuptuara.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit t’i hapin shkrimet e tyre të shenjta te një histori enjohur nga shkrimet e shenjta që ka marrëdhënie të dukshme shkak dhe pasojë.Shembujt përfshijnë Davidin dhe Goliathin (1 Samueli 17:1–51), Danielin nëgropën e luanëve (Daniel 6:1–28) dhe Nefin duke marrë fletët prej tunxhi (1 Nefi3–4).

Kërkojuni mësuesve t’i hedhin një sy historisë duke kërkuar veprime, qëndrime osesjellje të individëve apo grupeve dhe më pas të dallojnë bekimet ose pasojat qëvijnë si rrjedhojë. Ftojini mësuesit t’ia tregojnë klasës marrëdhëniet shkak dhepasojë që zbuluan dhe të vërtetat që ilustrojnë këto marrëdhënie.

Shënim: Sigurohuni që përqendrimi i kësaj veprimtarie të jetë dallimi imarrëdhënieve shkak dhe pasojë në vend që të shpenzoni kohë duke i krijuarthëniet për doktrinën ose parimin. Mësuesit do të ushtrojnë aftësinë e krijimit tëthënieve për doktrinën ose parimin në veprimtaritë e tjera ushtruese.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Bërja e Pyetjeve për të Dalluar Doktrinën dheParimet e NënkuptuaraQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të mësojnë që t’i përdorin pyetjet për të dalluardoktrinën dhe parimet e nënkuptuara.

Veprimtaria: Shkruani në tabelë pyetjet vijuese që gjenden në seksionin 2.5.1 tëmanualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 32):


• Përse mendoni se autori i ka përfshirë këto ndodhi ose fragmente?


• Cilat janë disa nga të vërtetat themelore që mësojmë në këtë fragment?

Si klasë, lexoni dy grupime vargjesh të shkurtra (për shembull, Zanafilla 11:1–9 dheMarku 12:41–44). Kërkojuni mësuesve që të përdorin pyetjet në tabelë për tëdalluar doktrinën dhe parimet e nënkuptuara në vargje. Shkruajini në tabelëdoktrinën dhe parimet që zbulojnë mësuesit.

Më pas, ftojini mësuesit të lexojnë një a dy grupime të tjera vargjesh dhe të dallojnëdoktrinën dhe parimet në mënyrë të pavarur, duke u siguruar që t’i referohenpyetjeve në tabelë sipas nevojës. (Do të jetë e dobishme nëse ju do të përzgjidhnitpër ta që t’i studionin grupimet e vargjeve nga programi i ardhshëm mësimor i


90

seminarit ose institutit.) Pastaj kërkojuni mësuesve që t’ia tregojnë klasës të vërtetatqë kanë dalluar.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 7: Të Jesh Profeti Mormon për Një DitëQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të mësojnë t’i shkruajnë qartë dhe thjesht thënietpër doktrinën ose parimin.

Veprimtaria: Përzgjidhni disa figura nga Media Library [Biblioteka Mediatike] nëLDS.org ose nga Libri i Figurave Artistike të Ungjillit (2009), që përfaqësojnë historitë njohura nga shkrimet e shenjta, në të cilat doktrina dhe parimet e ungjillit mundtë dallohen lehtësisht (për shembull, luftëtarët djelmosha, Shpëtimtari teksaushqen pesë mijë veta, Kapiten Moroni dhe titulli i lirisë ose të tjera). Shpjegoni sesikurse Mormoni i përmblodhi analet e Librit të Mormonit, ai shpesh i theksoimësimet që ai deshi që ne të mësonim duke i shprehur ato në thënie të thjeshtaparimi. Një mënyrë se si e bëri këtë është duke e nisur thënien e së vërtetës mefjalët “Dhe kështu ne shohim …” (shih Alma 30:60; Helamani 12:3). Thuajunimësuesve që ata kanë mundësinë për të qenë Mormoni për një ditë, duke ipërmbledhur të vërtetat në rrëfimet e shkrimeve të shenjta në thënie për doktrinënose parimin.

Bëni sa vijon me secilën figurë që përzgjodhët:

• Paraqiteni atë dhe rrëfejini shkurtimisht ndodhitë në histori.

• Ftojini mësuesit të dallojnë një parim ose doktrinë në histori dhe ta shpallin atëthjesht dhe qartë duke filluar me frazën “Dhe kështu ne shohim. …” Për njërënnga figurat ose për të dyja, merrni në shqyrtim që t’u kërkoni mësuesve tëpunojnë së bashku në dyshe dhe më pas t’ia tregojnë thëniet e tyre klasës.

Kujtojuni mësuesve thënien nga Plaku B. H. Roberts që gjendet në faqen 32 tëmanualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 8: Shembuj të Thënieve të Thjeshta dhe të Qartapër Doktrinën ose PariminQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta ushtrojnë njohjen e thënieve të thjeshta dhe tëqarta për doktrinën ose parimin.

Veprimtaria: Në njërën anë të tabelës, shkruani veçoritë vijuese të thënieve tëshkruara mirë për doktrinën ose parimin (nga përvoja nr. 7 e të nxënit në shtëpi):

• Ato janë thënie të plota.

• Ato janë të thjeshta, të qarta dhe të përmbledhura.

• Të vërtetat që ato shprehin, janë themelore, të pandryshueshme dhe tëpërhershme.

• Ato shpesh sugjerojnë veprim si edhe pasoja shoqëruese.

• Ato në vetvete janë të rëndësishme.


91

Në anën tjetër të tabelës, shkruani pesë a gjashtë thënie për doktrinën ose parimin.Për qëllimet e këtij ushtrimi, këto thënie duhet të ndryshojnë për nga cilësia. Përshembull, ju mund të përdorni sa vijon:

• Thënie të paplota, të tilla si “besim dhe bindje”.

• Thënie që janë shumë të gjata ose të ndërlikuara (dy a tre fjali).

• Thënie që nuk janë të përhershme ose veçanërisht të rëndësishme, të tilla si“Nefi ishte i bindur dhe Zoti e bekoi atë” (në vend të “Kur jam i bindur, unë iftoj bekimet e Zotit në jetën time”).

• Thënie të shkruara mirë nga një manual i mësuesit të seminarit ose institutit.

Kërkojuni mësuesve të vlerësojnë nëse çdo thënie për doktrinën ose parimin ështëe shkruar mirë, bazuar në pesë veçoritë e renditura në tabelë. Zgjidhni një ose dythënie që mund të përmirësohen dhe punoni bashkë si klasë për t’i rishkruar ato.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 9: Kalojeni Parimin Dorë më DorëQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit t’i shkruajnë thjesht dhe qartë thëniet përdoktrinën ose parimin.

Veprimtaria: Përgatitni për çdo mësues një fletë letre që përmban një referencë tëshkrimit të shenjtë bashkë me disa fjalë që lidhen me të vërtetën që jepet mësim nëfragment (për shembull, “1 Nefi 16:9–16, 28–29 – besim dhe zell” ose “Doktrina eBesëlidhje 27:15–18 – armatimi i Perëndisë”).

Ftojini mësuesit të ulen në formë rrethi. Më pas, kalojani letrën secilit mësues.Ftojeni secilin mësues të shqyrtojë referencën e shkrimit të shenjtë dhe fjalët nëletrën e vet dhe të fillojnë të formojnë një thënie të thjeshtë e të qartë për doktrinënose parimin duke bërë thjesht një a dy ndryshime tek fjalët.

Pas një kohe të mjaftueshme, kërkojuni mësuesve që t’ia kalojnë letrat e tyrepersonit në të djathtë, i cili do ta shqyrtojë po ashtu referencën e shkrimit të shenjtëdhe të bëjë një a dy ndryshime me qëllim që ta përmirësojë thënien për doktrinënose parimin. Përsëriteni procesin disa herë.

Ftojeni klasën të diskutojnë mbi pikëpamjet e tyre për procesin e të shkruarit qartëtë thënieve për doktrinën ose parimin.

Përvoja Nr. 8 e të Nxënit: Të Kuptuarit, të Ndierit dheZbatimi i Doktrinës dhe ParimeveVeprimtaria Ushtruese Nr. 10: Bërja e Pyetjeve për të Kuptuar Doktrinëndhe ParimetQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të gjejnë kuptueshmëri më të thellë në shkrimet eshenjta duke bërë pyetje për një doktrinë ose parim dhe duke kërkuar përgjigje përato pyetje.

Veprimtaria: Në qendër të dërrasës së zezë, shkruani një thënie për doktrinën oseparimin nga një manual i mësuesit të seminarit ose institutit. Ftojeni klasën të bëjësa më shumë pyetje që mundet, të cilat do ta forcojnë kuptueshmërinë e tyre përdoktrinën ose parimin. Shkruajini të gjitha pyetjet e tyre në tabelë.


92

Ftojini mësuesit që të punojnë në dyshe për të kërkuar shkrime të shenjta ose fjalëtë profetëve bashkëkohorë për përgjigje të sa më shumë pyetjeve që të munden,brenda tre deri pesë minutave. Më pas, kërkojuni dysheve që t’ua tregojnëpikëpamjet e tyre klasës për mënyrën se si kjo veprimtari i ndihmoi ata që taforconin kuptueshmërinë e tyre për doktrinën ose parimin.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 11: Fleta Vetjake e PunësQëllimi: T’u japë mësuesve një mjet ndihmës, që ata të mund ta përdorin nëmënyrë të pavarur, për t’i ndihmuar që të përjetojnë procesin e të kuptuarit, tëndierit dhe zbatimit të një doktrine apo parimi.

Veprimtaria: Jepini secilit mësues një kopje të fletushkës së titulluar “TëKuptuarit, të Ndierit dhe Zbatimi i Doktrinës dhe Parimeve”, e cila është

dhënë në shtojcën e këtij manuali. Shpjegoni që fletushka është një mjet ndihmësqë mësuesit mund ta përdorin për t’i ndihmuar ata të kuptojnë, të ndiejnë dhezbatojnë një doktrinë ose parim. Diskutoni me mësuesit për tre seksionet e para tëfletushkës dhe shpjegojeni qëllimin dhe përfundimin e dëshiruar të çdo seksioni.

Nxitini mësuesit që të vazhdojnë ta zhvillojnë zotësinë e tyre për t’i kuptuar, ndierdhe zbatuar doktrinën dhe parimet gjatë studimit të tyre vetjak.


93


Përgatitja e një Mësimi:Vendosni se Çfarë tëJepni MësimVeprimtaritë Praktike të SugjeruaraKy mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t’u lejojë mësuesve t’i ushtrojnëparimet që mësuan në përvojat nr. 9–10 të të nxënit në shtëpi. Nëse nevojitet, jumund t’i zhvilloni vetë veprimtaritë tuaja ushtruese për të plotësuar nevojat emësuesve në klasën tuaj.

Përvoja Nr. 9 e të Nxënit: Përgatitja e një Mësimi:Aftësia për të Vendosur se Çfarë të Jepet MësimVeprimtaritë vijuese janë hartuar për t’i ndihmuar mësuesit të zhvillojnë aftësinë etë vendosurit se çfarë të jepet mësim, duke përdorur shkrimet e shenjta bashkë memanualin e mësuesit. Ky proces mund të ndahet në katër faza dhe është i ngjashëmme pjesën “Veprimtaria për Përgatitjen e Mësimit” në përvojën nr. 9 të të nxënit nështëpi. Veprimtaritë mund të përdoren në mënyrë të njëpasnjëshme për t’iudhërrëfyer mësuesit nëpërmjet një procesi të plotë të aftësisë për të vendosur seçfarë të jepet mësim ose cila prej veprimtarive mund të përdoret veçan për tëtheksuar një aftësi të veçantë.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 1: Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes sëBllokut të Shkrimit të ShenjtëQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta ushtrojnë aftësinë e përmbledhjes së bllokut tëshkrimit të shenjtë duke vërejtur ndërprerje të dukshme ose ndryshime në radhën engjarjes, në ndodhi ose veprim.

Veprimtaria: Ndonëse manualet e mësuesit të seminarit dhe institutit i ndajnëblloqet e shkrimit të shenjtë në grupime vargjesh, mësuesit mund ta kuptojnë mëmirë kontekstin dhe përmbajtjen e bllokut të shkrimit të shenjtë kur e ushtrojnëvetë aftësinë e përmbledhjes së bllokut të shkrimit të shenjtë, duke vërejturndërprerje të dukshme në radhën e ngjarjes ose ndryshime në ndodhi apo veprim.Kjo veprimtari i ndihmon mësuesit që ta ushtrojnë atë aftësi.

Shfaqjuani mësuesve materialin filmik “Mësimdhënia e Shkrimeve tëShenjta Sipas Radhës” (04:28), të mundësuar në LDS.org. Diskutoni mbi

mënyrën se si procesi i aftësisë për të vendosur se çfarë të jepet mësim përbëhetnga ndjekja e shembullit vijues tepër të ngjashëm me atë që u ilustrua nëmaterialin filmik.

Ftojini mësuesit të thellohen në leximin e një blloku të shkrimit të shenjtëpër 10–15 minuta. Ju mund të përcaktoni një bllok të shkrimit të shenjtë

në mbledhjen praktike ose kërkojuni mësuesve që ta studiojnë në shtëpi një bllok,përpara mbledhjes suaj. Teksa studiojnë, ftojini mësuesit ta përmbledhin bllokun e

94

shkrimit të shenjtë duke e ndarë përmbajtjen në segmente më të vogla vargjeshbazuar te ndërprerjet e dukshme në radhën e ngjarjes ose te ndryshimet në ndodhiapo veprim. Ata mund ta përmbledhin bllokun duke përdorur fletushkën e titulluar“Përcaktimi se Çfarë të Jepet Mësim” e cila është dhënë në shtojcën e këtij manualiose në ndonjë mënyrë tjetër që funksionon për ta.

Pas një kohe të mjaftueshme, ftojini mësuesit të diskutojnë për punën e tyre megrupin ose në dyshe. Ftojini ata t’i krahasojnë segmentet e vargjeve të tyre me atonë manualin e mësuesit të seminarit ose institutit. Më pas, duke përdorur shënimete tyre dhe manualin e mësuesit, vërini mësuesit që të vendosin se cilat grupimevargjesh do të përdornin në një mësim të vërtetë. Ftojini mësuesit të diskutojnësërish për punën e tyre.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Dallimi dhe të Kuptuarit e Doktrinës dheParimeveQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të vazhdojnë të ushtrojnë dhe të zhvillojnë aftësinëe dallimit dhe të kuptuarit të doktrinës dhe parimeve brenda një blloku të shkrimittë shenjtë.

Veprimtaria: Ndonëse manuali i mësuesit përfshin tashmë thënie për doktrinënose parimin për shumë segmente të vargjeve, mësuesit duhet ta rritin studimin etyre vetjak të shkrimeve të shenjta dhe t’i ndihmojnë më mirë studentët e tyre që t’idallojnë doktrinën dhe parimet teksa e ushtrojnë rregullisht këtë aftësi për vetene tyre.

Ftojini mësuesit të dallojnë doktrinën dhe parimet që përmblodhënbrenda segmenteve të vargjeve në veprimtarinë e parë. Më pas, vërini ata

që të shkruajnë doktrinën ose parimet që zbuluan në fletushkën e titulluar“Përcaktimi se Çfarë të Jepet Mësim” ose në një mënyrë tjetër që funksionon për ta.

Pas një kohe të mjaftueshme, ftojini mësuesit të diskutojnë për punën e tyre si grupose në dyshe. Ftojini mësuesit t’i krahasojnë doktrinën dhe parimet që dalluan meparimet ose doktrinën me germa të zeza nga blloku përkatës i shkrimit të shenjtë temanuali i mësuesit. Kërkojuni atyre që të bëjnë çdo korrigjim fjalësh që e ndiejnë sedo t’i qartësojë thëniet që ata shkruan dhe më pas ta tregojnë sërish punën e tyrenë grup ose në dyshe.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 3: Aftësia për të Vendosur se Cila Doktrinë dheCilat Parime Janë Më të Rëndësishme për Studentët që t’i Mësojnë dheZbatojnëQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të vazhdojnë ta zhvillojnë aftësinë e të dalluarit secila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët e tyre, që t’imësojnë dhe zbatojnë duke marrë në shqyrtim sa vijon:


• Synimin e autorit të frymëzuar

• Doktrinën dhe parimet që kthejnë në besim

• Nevojat dhe aftësitë e studentëve


95

Veprimtaria: Për shkak se mësuesit duhet të vendosin se cila doktrinë dhe cilatparime janë më të rëndësishme për studentët e tyre që t’i mësojnë dhe zbatojnë, dotë jetë e dobishme për ta që të mendojnë konkretisht për studentët e tyre gjatëkësaj veprimtarie. Ftojini ata të sjellin regjistrin e tyre të klasës ose, nëse nuk e kanëende regjistrin e klasës, ftojini ata që t’i hedhin në letër emrat e disa studentëve qëdo të jenë të pranishëm në klasën e tyre.

Më pas, kërkojuni mësuesve të përdorin doktrinën ose parimet te përmbledhja etyre nga veprimtaria e dytë. Nëse klasa juaj nuk e plotësoi veprimtarinë e dytë,shkruani në tabelë tre a katër thënie për doktrinën ose parimin nga një bllok ishkrimit të shenjtë te manuali i mësuesit. Ftojini mësuesit të përcaktojnë se ciladoktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët e tyre që t’imësojnë dhe zbatojnë duke i bërë vetes pyetjet reflektuese të mëposhtme:

Nxitjet e Frymës së Shenjtë

• Përse ndiej se këto doktrina ose parime të veçanta janë më të rëndësishmetpër t’i theksuar në mësimin tim?

Synimi i autorit të frymëzuar

• Çfarë thonë shkrimet e shenjta rreth asaj se përse autori e përfshiu këtëdoktrinë ose parim tek anali?

• A lidhet kjo doktrinë ose ky parim me synimin e shkruesit të frymëzuar?

• A më ndihmon manuali i mësuesit që të kuptoj se si kjo doktrinë ose kyparim ka të bëjë me synimin e autorit të frymëzuar?

Doktrina dhe parimet që kthejnë në besim

• Si do t’i ndihmojë studentët e mi kjo doktrinë ose ky parim që t’i afrohenAtit Qiellor dhe Jezu Krishtit dhe si do t’i ndihmojë kjo t’i çojë ata drejtshpëtimit? Si do t’i ndihmojë ata dëshmia për këtë doktrinë ose parim që t’ibinden vullnetit të Perëndisë?

• Në çfarë mënyrash kjo doktrinë ose ky parim do t’i ndihmojë studentët që tëkuptojnë dhe të mbështeten te mësimet dhe Shlyerja e Jezu Krishtit?

• A më ndihmon manuali i mësuesit që të kuptoj se si kjo doktrinë ose kyparim do ta thellojë kthimin në besim të studentëve?

Nevojat dhe aftësitë e studentëve

• Cilën prej nevojave të studentëve të mi duhet të marr parasysh teksa vendosnëse do ta jap mësim apo jo këtë doktrinë ose parim?

• Sa e rëndësishme është kjo doktrinë ose ky parim në jetën e studentëve tëmi krahasuar me doktrinën ose parimet e tjera që mund t’i trajtoj në klasë?

• A ka sugjerime manuali i mësuesit që do të më ndihmojnë mua për ta lidhurkëtë doktrinë ose parim me nevojat e studentëve të mi?

Pasi mësuesit të kenë pasur kohë të mjaftueshme për t’i përsiatur këto pyetje, ftojiniata të dallojnë se cila doktrinë ose cilat parime ndiejnë se janë më të rëndësishmepër studentët e tyre që t’i mësojnë dhe zbatojnë. Nëse mësuesit janë duke përdorurpërmbledhjet e tyre nga veprimtaria e dytë, ftojini ata që të vendosin një shenjë ose


96

një yll te përmbledhjet e tyre pranë parimeve dhe doktrinës që dallojnë. Ftojini atatë tregojnë doktrinën ose parimet që zgjodhën si grup ose në dyshe.

Shënim: Këto pyetje janë përshtatur nga seksioni 4.3.3 (faqe 56–60), i manualitMësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit nëSeminaret dhe Institutet e Fesë (2012). Ndihmojini mësuesit të kujtojnë se “në tëgjitha këto rrethana, [ata] duhet të kërkojnë pohim nga Shpirti. Shpirti do t’indihmojë ata ta kuptojnë më mirë synimin e autorit të frymëzuar të shkrimit tëshenjtë, nevojat e studentëve dhe cilat të vërteta të ungjillit do t’i ndihmojnëstudentët për t’iu afruar më pranë Atit të tyre Qiellor dhe Shpëtimtarit”(Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 60).

Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: Aftësia për të Vendosur se Çfarë Niveli Theksimit’i Jepet Secilit Segment të Vargjeve nga Blloku i Shkrimit të ShenjtëQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të vazhdojnë ta zhvillojnë aftësinë për të vendosurse çfarë niveli theksimi t’i japin secilit segment të vargjeve nga blloku i shkrimit tëshenjtë.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit që të këqyrin segmentet e vargjeve në përmbledhjete tyre nga veprimtaria e parë ose në një bllok të shkrimit të shenjtë që e zgjidhninga manuali i mësuesit. Kërkojuni atyre që të marrin në shqyrtim se çfarë nivelitheksimi mund t’i japin çdo segmenti duke bërë pyetjet vijuese, të cilat bazohen temodeli i të nxënit.

Teksa e jap mësim këtë segment të vargjeve, a do të doja që studentët e mi:




• Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve?

• Të zbatojnë doktrinën dhe parimet në jetën e tyre?

Kërkojuni mësuesve që ta shkruajnë nivelin e theksimit që kanë zgjedhur përsecilin segment të vargjeve në shënimet e mësimit të tyre dhe ta diskutojnëarsyetimin e tyre me grupin ose me partnerin/en.

Përvoja Nr. 10 e të Nxënit: Aftësia për të Vendosur seÇfarë të Jepet Mësim: Përdorimi i Shkrimeve të Shenjtadhe i Manualit të MësuesitVeprimtaria Ushtruese Nr. 5: Shqyrtimi i Programit MësimorQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të kuptojnë që programi mësimor u shkrua meqëllim të madh dhe përmban pyetje, metoda e veprimtari që ndihmojnë nëthellimin e kthimit në besim të studentëve.

Veprimtaria: Shihni materialin filmik “Vështrim i Përgjithshëm iProgramit Mësimor” (04:45), të mundësuar në LDS.org.

Më pas, ftojini mësuesit ta hapin një manual të mësuesit në cilindo mësim ose tëpërdorin fletushkën e titulluar “Model Mësimi – 3 Nefi 11:1–17”, e cila është dhënë


97

në shtojcën e këtij manuali. Vërini mësuesit që të kërkojnë për veprimtari, thëniepër doktrinën a parimin, pyetje ose citime që ilustrojnë qëllimin e programitmësimor, çka ndihmojnë për ta çuar ungjillin gjer në zemrën e studentëve. Kurmësuesit ta kenë përfunduar këtë veprimtari, ftojini ata të gjejnë një partner/e dhet’ia tregojnë atë që zbuluan.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Parimet Bazë në Programin MësimorQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të kuptojnë se manuali i mësuesit u shkrua për t’indihmuar ata dhe studentët e tyre që të ndërthurin në mësimet e tyre Parimet Bazëtë Mësimdhënies dhe të të Nxënit të Ungjillit.

Veprimtaria: Shihni materialin filmik “Parimet Bazë të ProgramitMësimor” (02:15), të mundësuar në LDS.org.

Më pas, ndajini mësuesit në pesë grupe. I caktoni secilit grup një prej elementevenga modeli i të nxënit.

• Grupi 1: Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen

• Grupi 2: Të dallojnë doktrinën dhe parimet

• Grupi 3: Të kuptojnë domethënien e doktrinës dhe parimeve

• Grupi 4: Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve

• Grupi 5: Të zbatojnë doktrinën dhe parimet

Ftojini mësuesit të kërkojnë në programin mësimor pyetje, veprimtari ose metodaqë mund t’i ndihmojnë ata dhe studentët e tyre të ndërthurin parimet bazë që ijanë caktuar.

Kërkojini zëdhënësit nga secili grup që të vijë përpara klasës dhe të paraqesë njëpërmbledhje të asaj që zbuloi dhe diskutoi grupi i tij apo i saj.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 7: Përvetësoni dhe PërshtatniQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë rëndësinë e përvetësimit të programitmësimor dhe përshtatjen e tij me nevojat e studentëve duke ndjekur nxitjet e Frymëssë Shenjtë, duke dhënë mësim synimin e autorit të frymëzuar, duke u përqendruarnë doktrinën dhe parimet që kthejnë në besim dhe duke marrë parasysh nevojatdhe aftësitë e studentëve.

Shënim: Do të jetë e dobishme për mësuesit tuaj që të mendojnë për vetë studentëte tyre gjatë kësaj veprimtarie. Ftojini ata që të sjellin regjistrin e tyre të klasës ose,nëse nuk e kanë ende regjistrin e klasës, t’i hedhin në letër emrat e disa studentëveqë do të jenë të pranishëm në klasën e tyre.

Veprimtaria: Shihni materialin filmik “4.3.4 Teaching Students, NotLessons” [“4.3.4 T’i Mësojmë Studentët, Jo t’u Japim Mësime”] (02:12), të

mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Plaku Nil L. Andersen, i Kuorumittë Dymbëdhjetë Apostujve, tregon një shembull të një mësueseje, e cila e përshtatiplanin e saj mësimor për të plotësuar nevojat e studentëve të saj. (Ky material filmiknuk është i mundësuar në të gjitha gjuhët.)

Pasi ta keni parë materialin filmik, diskutoni për pyetjet në vijim:


98

• Ç’gjë kyçe përdori mësuesja që i plotësoi nevojat e studentëve të saj dhe indihmoi ata në klasë atë ditë për ta thelluar kthimin e tyre në besim?

• Çfarë bëri mësuesja kur një student dha një koment që mund ta kishte çuarklasën në një tjetër drejtim nga ç’kishte planifikuar ajo?

• Çfarë bëri mësuesja kur komenti i studentit të saj e bëri atë me dije përshqetësimin e tij?

• Çfarë ndikimi pati kjo mësuese te studentët e saj për shkak se po përpiqej t’iplotësonte nevojat e tyre?

Pasi t’i keni diskutuar këto pyetje, paraqiteni skenarin vijues dhe vërini mësuesit tëdiskutojnë se si do ta përshtatin mësimin për t’iu përgjigjur nevojave dherrethanave të studentëve të tyre:

Klasa juaj po studion Mosian 18, çka shënon pranimin e Almës që njerëzit ishin të“gatshëm të … ngushëlloni[n] ata që kanë nevojë të ngushëllohen” (Mosia 18:9)dhe ftesën e tij për njerëzit që të hyjnë në një besëlidhje me Zotin, t’i “shërbe[jnë]atij dhe … të zbato[jnë] urdhërimet e tij” (Mosia 18:10). Pasi ju i kërkuat klasës suajqë të tregojë shembuj se kur i kanë ngushëlluar ata që kanë nevojë për ngushëllim,një e re në klasën tuaj ngre dorën dhe tregon se një vajzë në një nga klasat e saj tëshkollës është shpërngulur së fundi në lagje dhe familja e saj po kalon disavështirësi. Ajo dëshiron që ta mbajë besëlidhjen e saj të pagëzimit por nuk e di se sita ndihmojë shoqen e saj të klasës.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 8: Përshtatja e Programit Mësimor sipas Nevojavetë StudentëveQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të mësojnë se si ta përshtatin programin mësimorsipas rrethanave të jetës dhe nevojave të studentëve të tyre.

Veprimtaria: Ndajeni klasën në grupe dhe caktoni një nga skenarët vijues përsecilin grup. Jepuni grupeve kopje të mësimeve siç tregohen. Vëreni secilin grup tëlexojë skenarin e vet dhe të përgatitet që t’i tregojë klasës se si mund të përshtatetmësimi për të plotësuar nevojat e studentëve.

• Klasa juaj po studion Doktrina e Besëlidhjet 4, çka trajton kualifikimet dhecilësitë kyçe të atyre që i shërbejnë Zotit. Disa nga studentët tuaj po përgatitenqë t’i dorëzojnë letrat e tyre të misionit. Sidoqoftë, disa studentë mund të mosjenë në gjendje që të shërbejnë një mision tipik në sajë të gjendjes mjekësoreose rrethanave të tjera. Shqyrtojeni me të shpejtë mësimin 13 (faqe 43–45) teDoctrine and Covenants and Church History Seminary Teacher Manual [Manuali iMësuesit të Seminarit për Doktrinën e Besëlidhjet dhe Historinë e Kishës] (2013) dhemerrni parasysh se si do ta përshtatni udhëzimin tuaj sipas nevojave tëstudentëve tuaj teksa e jepni mësim doktrinën dhe parimet që janë diskutuar nëkëtë mësim.

• Klasa juaj po studion Doktrina e Besëlidhjet 132:3–33, çka diskuton kushtet përbesëlidhjen e re dhe të përjetshme të martesës dhe premtimet e shtrira ndajatyre që e nderojnë atë. Disa studentë në klasën tuaj kanë prindër që nuk janëanëtarë të Kishës. Prindërit e studentëve të tjerë janë anëtarë të Kishës të cilëtnuk janë vulosur në tempull. Prindërit e një studenti momentalisht janë duke udivorcuar. Shqyrtojeni me të shpejtë mësimin 139 (faqe 474-476) te Doctrine and


99

Covenants and Church History Seminary Teacher Manual [Manuali i Mësuesit tëSeminarit për Doktrinën e Besëlidhjet dhe Historinë e Kishës] dhe merrni parasyshse si do ta përshtatni udhëzimin tuaj sipas nevojave të studentëve tuaj teksa ejepni mësim doktrinën dhe parimet që janë diskutuar në këtë mësim.

Pasi t’i keni diskutuar skenarët më lart, ftojini mësuesit të marrin parasysh rrethanate jetës së vetë studentëve të tyre duke bërë pyetjet vijuese:

• Cilat janë disa nga rrethanat e jetës së studentëve të mi?

• Si do të më ndihmojë ky informacion për t’i plotësuar nevojat individuale tëstudentëve të mi teksa jap mësim?

• Bazuar në rrethanat e studentëve të mi, si mund të përgatitem për mësimet dheta përshtat udhëzimin që t’i plotësoj nevojat e tyre teksa jap mësim?

Ftojini mësuesit të diskutojnë për pikëpamjet dhe mbresat që u vijnë në mendje përmënyrën se si të mund ta përvetësojnë e ta përshtatin programin mësimor për tëplotësuar nevojat e studentëve të tyre.


100


Përgatitja e një Mësimi:Vendosni Si taJepni MësiminVeprimtaritë Praktike të SugjeruaraKy mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t’u lejojë mësuesve t’i ushtrojnëparimet që mësuan në përvojat nr. 11–13 të të nxënit në shtëpi. Nëse nevojitet, jumund t’i zhvilloni vetë veprimtaritë tuaja ushtruese për t’i përshtatur nevojat emësuesve në klasën tuaj.

Përvoja Nr. 11 e të Nxënit: Aftësia për të Vendosur se Sitë Jepet Mësim: Të Ndihmuarit e Studentëve që tëPërmbushin Rolin e TyreVeprimtaria Ushtruese Nr. 1: Mënyra se Si i Ndihmon Manuali i MësuesitStudentët që të Përmbushin Rolin e TyreQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të kuptojnë se si pyetjet, metodat dhe veprimtaritëe të nxënit te manuali i mësuesit do t’u vijnë në ndihmë atyre për t’i ftuar studentëtqë ta përmbushin rolin e tyre në të nxënit e ungjillit.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit ta hapin një manual të mësuesit tëseminarit apo institutit në cilindo mësim, ose të përdorin fletushkën e

titulluar “Model Mësimi – 3 Nefi 11:1–17”, e cila është dhënë në shtojcën e këtijmanuali. Vërini ata të kërkojnë pyetjet, veprimtaritë ose metodat e mësimdhëniesqë do t’i ndihmojnë studentët të përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit.Pas një kohe të mjaftueshme, ftojini ata të diskutojnë për atë që gjetën me grupin eveprimtarisë praktike.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Mësojuni Studentëve të Përmbushin Rolin eTyre në Procesin e të NxënitQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të përgatiten t’u mësojnë studentëve rolin e tyre nëprocesin e të nxënit në fillim të vitit shkollor dhe përgjatë tij.

Veprimtaria: Çdo manual i mësuesit të seminarit përfshin një mësim të quajtur“The Role of the Learner” [“Roli i Nxënësit”], që është hartuar për t’i ndihmuarstudentët të kuptojnë, pranojnë dhe përmbushin rolin e tyre në mësimdhënien dhetë nxënit e ungjillit (për shembull, shih Book of Mormon Seminary Teacher Manual[Manual i Mësuesit të Seminarit për Librin e Mormonit] [2012], mësimi 1). Ftojinimësuesit ta shqyrtojnë njërin nga këto mësime, duke kërkuar parime, veprimtaridhe metoda mësimdhënieje që ata mund t’i përdorin për t’i mësuar studentët e tyretë përmbushin rolin vetjak në procesin e të nxënit.

Ftojeni secilin mësues të përgatitë një mësim të shkurtër bazuar te një parim ngamësimi “The Role of the Learner” [“Roli i Nxënësit”]. Pas një kohe të mjaftueshme,

101

ndajini mësuesit në grupe dhe ftojini ata të ushtrojnë dhënien e mësimeve qëpërgatitën në grupet e tyre. (Grupet duhet të jenë mjaftueshëm të vogla që t’ilejojnë kohë çdo mësuesi të tregojë atë që ai ose ajo përgatiti.) Pasi mësuesit t’ikenë mbaruar së paraqituri mësimet e tyre, diskutoni si klasë mbi mënyrën si atamund të vazhdojnë t’u japin mësim studentëve që ta përmbushin rolin e tyre nënxënien e ungjillit përgjatë vitit.

Përvoja Nr. 12 e të Nxënit: Aftësia për të Vendosur se Sitë Jepet Mësim: Bërja e Pyetjeve të EfektshmeVeprimtaria Ushtruese Nr. 3: Dallimi i Llojeve të Pyetjeve të EfektshmeQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit t’i dallojnë dhe t’i kuptojnë llojet e ndryshme tëpyetjeve që mund t’i çojnë studentët drejt rezultateve të dëshiruara lidhur memodelin e të nxënit.

Veprimtaria: Shpërndani kopje të fletushkës së titulluar “Dallimi i Llojevetë Pyetjeve të Efektshme”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali.

Ftojini mësuesit të dallojnë te fletushka llojet e ndryshme të pyetjeve. Më pas,diskutoni si klasë atë që ata zbuluan.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: Përdorimi i Manualit të MësuesitQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit t’i dallojnë pyetjet te manuali i mësuesit dhe tëkuptojnë se si këto pyetje mund t’i bëjnë studentët të përjetojnë rezultatin edëshiruar të modelit të të nxënit.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të zgjedhin cilindo mësim te manuali imësuesit ose të përdorin fletushkën e titulluar “Model Mësimi – 3 Nefi

11:1–17”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. U kërkoni atyre që t’itheksojnë me ngjyrë të gjitha pyetjet në mësim. Më pas, ftojini ata të marrin nëshqyrtim se me cilin element të modelit të të nxënit lidhet secila pyetje. Diskutoni siklasë për atë çka ata zbuluan.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 5: Rishkruajeni PyetjenQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të krijojnë pyetje të efektshme që lidhen memodelin e të nxënit.

Veprimtaria: Shpërndani kopje të fletushkës së titulluar “RishkruajeniPyetjen”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Ftojini mësuesit t’i

rishkruajnë pyetjet në fletushkë në një mënyrë që me shumë gjasa do të çojë nëarritjen e rezultateve të dëshiruara të studentëve. Pasi të kenë mbaruar, ftojini disamësues që t’ia tregojnë grupit pyetjet e tyre të rishkruara.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Të Hartosh dhe të ShkruashQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta ushtrojnë të shkruarit e një serie pyetjesh qëmund t’i çojë studentët drejt modelit të të nxënit në tërësi ndaj një segmenti tëvargjeve, si rrjedhojë e të kuptuarit të kontekstit dhe përmbajtjes për të zbatuar njëparim të ungjillit në jetën e tyre.

Veprimtaria: Shpërndani kopje të fletushkës së titulluar “Shembull dheUshtrim”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Kërkojuni


102

mësuesve që t’i studiojnë seritë e modelit të pyetjeve në fletën e punës, të cilat janëhartuar që ta ndihmojnë një mësues t’i çojë studentët drejt një modeli të të nxënitpër një segment të vargjeve. Më pas, ftojini mësuesit të ushtrojnë ndjekjen e tënjëjtit model për të shkruar një seri pyetjesh të ngjashme për një a dy segmente tëshkrimit të shenjtë sipas zgjedhjes së tyre.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 7: Përgatitja për të Dhënë MësimQëllimi: T’u japë një përvojë mësuesve që t’i përdorin shkrimet e shenjta dhemanualin e mësuesit për të përgatitur një mësim të shkurtër dhe më pas taushtrojnë mësimdhënien njëri me tjetrin.

Shënim: Në këtë pikë të trajnimit, mësuesit duhet të jenë gati që të ushtrojnëpërgatitjen dhe mësimdhënien e një mësimi. Në vend që t’i ftoni mësuesit për tëushtruar përgatitjen dhe paraqitjen e një mësimi të plotë nga manuali i mësuesit,ftojini ata të përgatiten për të dhënë mësim vetëm një segment të vargjeve. Kjoveprimtari ka të ngjarë që të marrë të gjithë kohën e pjesës praktike.

Veprimtaria: Shqyrtojini shkurtimisht me mësuesit elementet kyçe që ata kanëmësuar për përcaktimin e asaj se çfarë të jepet mësim dhe si të jepet mësim. Mëpas, ftojini ata të zgjedhin një segment të vargjeve nga manuali i mësuesit që ata dotë përdorin teksa përgatitin një mësim të shkurtër.

Mund të jetë e dobishme që të përcaktoni ritmin e klasës që të gjithëmësuesit të jenë duke punuar në të njëjtën fazë të përgatitjes së mësimit

në të njëjtën kohë, në mënyrë që asnjë nga mësuesit të mos mbetet mbrapa meveprimtarinë. Që t’i ndihmoni ata në planifikimin e tyre, shpërndajuni kopje tëfletushkës së titulluar “Pyetje për Planifikimin e Mësimit”, e cila është dhënë nështojcën e këtij manuali. Pasi mësuesit t’i kenë përgatitur mësimet e tyre, ftoni një ady mësues që t’ia japin mësimin e tyre grupit. Si të jetë e përshtatshme, nxitinimësuesit të tregojnë mendime dhe të japin përshtypje të dobishme në fund të çdomësimi. (Nëse është e nevojshme, mësuesit mund të përdorin fletushkën e titulluar“Model Mësimi – 3 Nefi 11:1–17”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali.)

Përvoja Nr. 13 e të Nxënit: Aftësia për të Vendosur se Sitë Jepet Mësim: Të Ushtruarit e BesimitVeprimtaria Ushtruese Nr. 8: Tre Besimet Tona ThemeloreQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre për atë se simund të jetë një përvojë në klasë, kur mësuesit kanë mirëbesim te fuqia e fjalës,besim te Zoti dhe te Shpirti dhe mirëbesim te studentët e tyre.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit t’i shkruajnë tre elementet themelore vijuese në njëcopë letre (shih Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dheUdhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 52):

• Mirëbesim në fuqinë e fjalës

• Besim te Zoti dhe te Shpirti

• Mirëbesim te studentët

Shfaqjuani mësuesve një material filmik që përshkruan një përvojë nëklasë. Juve mund të përdorni njërin nga materialet filmike vijuese (të


103

mundësuar në LDS.org), ose mund të zgjidhni një tjetër material filmik. (Këtomateriale filmike nuk janë të mundësuara në të gjitha gjuhët.)

“2.7 Analyzing a Passage” [“2.7 Zbërthimi i një Fragmenti”] (08:12)

“2.7 A Student-Centered Discussion” [“2.7 Një Diskutim i Përqendruar teStudenti”] (10:47)

Teksa mësuesit e shohin materialin filmik, ftojini ata të kërkojnë shembuj se kurmësuesi tregon mirëbesim në fuqinë e fjalës, besim te Zoti dhe te Shpirti osemirëbesim te studentët. Pastaj kërkojuni mësuesve që të tregojnë mendimet dhepikëpamjet e tyre.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 9: Mirëbesimi te StudentëtQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre për atë se kushjanë studentët e tyre dhe përse ata mund t’u mirëbesojnë zotësisë së studentëve tëvet për të përmbushur rolin e tyre në mësimdhënien e ungjillit dhe të përjetojnëkthim më të thellë në besim.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të studiojnë fletushkën e titulluar“Mirëbesojuni Studentëve”, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali.

Teksa lexojnë, ftojini ata të nënvijëzojnë të vërtetat kyçe që i ndihmojnë tëmirëbesojnë se studentët e vet mund ta përmbushin rolin e tyre në procesin e tënxënit me ndihmën dhe kurajën e mësuesit të tyre. Diskutojini shkurtimisht disanga mbresat e tyre.

Shfaqjuani mësuesve një material filmik që përshkruan një përvojë nëklasë. Juve mund të përdorni njërin nga materialet filmike vijuese (të

mundësuar në LDS.org), ose mund të zgjidhni një tjetër material filmik. (Këtomateriale filmike nuk janë të mundësuara në të gjitha gjuhët.)

“2.7 Analyzing a Passage” [“2.7 Zbërthimi i një Fragmenti”] (08:12)

“2.7 A Student-Centered Discussion” [“2.7 Një Diskutim i Përqendruar teStudenti”] (10:47)

Ftojini mësuesit të kërkojnë fakte të së vërtetës për gjërat që nënvijëzuan nëfletushkat e tyre dhe më pas t’i diskutojnë në dyshe pikëpamjet dhe mbresat e veta.


104


Hyrje në ZotëriminDoktrinorVeprimtaritë Praktike të SugjeruaraKy mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t’u lejojë mësuesve t’i ushtrojnëparimet që mësuan në përvojën nr. 14 të të nxënit në shtëpi. Disa veprimtari do tëjenë më kuptimplote nëse i ftoni mësuesit të vijnë të përgatitur pasi të kenë lexuarnjë bisedë, të kenë parë një material filmik ose të jenë përfshirë në një ushtrim tëshkurtër praktik. Nëse nevojitet, ju mund t’i krijoni vetë veprimtaritë tuajaushtruese për t’iu përshtatur nevojave të mësuesve në klasën tuaj.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 1: Parimet Profetike tëZotërimit DoktrinorQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit t’i dallojnë dhe t’i kuptojnë më mirë parimetprofetike që janë në themel të Zotërimit Doktrinor duke i krahasuar mësimet eudhëheqësve tanë me fletushkën “Vështrim i Përgjithshëm i Zotërimit Doktrinor”.

105

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të lexojnë një ose më shumë nga burimet vijuesepërpara kohës së pjesës praktike. Këto burime janë në dispozicion në faqen“Doctrinal Mastery Training Resources” [“Burime Trajnimi për ZotëriminDoktrinor”] në doctrinalmastery.lds.org. Mund të përzgjidhni edhe burime të tjeraduke u bazuar te nevojat për trajnim.

• Kim B. Klark, “Zotërimi Doktrinor dhe Mësimi në Thellësi” (fjalim drejtuarmësuesve të fesë të Sistemit Arsimor të Kishës, 17 shkurt 2017)

• Dallin H. Oaks, “As He Thinketh in His Heart” [“Ashtu si Mendon në Zemrëne Tij”] (mbrëmje me një Autoritet të Përgjithshëm, 8 shkurt 2013)

• M. Rasëll Ballard, “Mundësitë dhe Përgjegjësitë e Mësuesve të SAK-ut nëShekullin e 21-të” (fjalim drejtuar mësuesve të fesë të Sistemit Arsimor tëKishës, 6 shkurt 2016)

• Çad H. Ueb, “Zotërimi Doktri[nor]” (fjalim i mbajtur në transmetimin etrajnimit për Sistemin Arsimor të Kishës, 14 qershor 2016)

Ftojini mësuesit ta studiojnë burimin ose burimet për 10 minuta, duke kërkuarparime dhe praktika të rëndësishme të Zotërimit Doktrinor. Ftojini mësuesit t’ijapin mbresat e tyre në grupe të vogla ose në të gjithë grupin e ushtrimeve praktike.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Burimet e ZotërimitDoktrinor në InternetQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të vihen në dijeni për burimet që mund të përdorinpër t’i kuptuar parimet dhe praktikat e Zotërimit Doktrinor.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të vizitojnë faqen doctrinalmastery.lds.org. Ftojenisecilin mësues të zgjedhë një ose dy fusha që i interesojnë për t’i parë me thellësi.Fushat që sugjerohen përfshijnë sa vijon:

• Doctrinal Mastery Training Resources [Burime Trajnimi për ZotëriminDoktrinor] (një grumbull i të gjitha burimeve për trajnim që janë prodhuar përZotërimin Doktrinor)

• What Is Doctrinal Mastery? [Çfarë Është Zotërimi Doktrinor?] (një vështrim ipërgjithshëm i programit)

• Resources for Acquiring Spiritual Knowledge [Burime për Marrjen e NjohurisëShpirtërore] (një listë burimesh të caktuara në mënyrë hyjnore për marrjen enjohurisë shpirtërore)

• Gospel Topics, Essays, and Other Resources [Tema të Ungjillit, Ese dhe Burimetë Tjera] (një listë burimesh të tjera për ta zgjeruar të nxënit e ungjillit)

• Helping Others Acquire Spiritual Knowledge [Ndihma ndaj Të Tjerëve për TëMarrë Njohuri Shpirtërore] (si t’iu përgjigjemi pyetjeve të vështira me besimdhe dashuri)

Diskutoni shkurtimisht mbi mënyrat se si mësuesit mund ta përdorin këtë këndinterneti gjatë vitit.


106

Veprimtaria Ushtruese Nr. 3: Përcaktimi i Ritmit tëZotërimit DoktrinorQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë dhe ta planifikojnë më mirë kohën kurdo të jepen mësimet e Zotërimit Doktrinor gjatë gjithë vitit.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të shqyrtojnë manualin e mësuesit për kursin estudimit të vitit aktual dhe sugjerimet mbi përcaktimin e ritmit të ZotërimitDoktrinor. Nxirrni në pah shembuj nga manuali mbi mënyrën se si jepen mësimtemat doktrinore gjatë gjithë vitit. Tregoni shembuj të tjerë mbi mënyrën se si mundtë jepen mësim temat doktrinore në një mësim gjatë një ore të plotë, një ditënë javë.

Ftojini mësuesit që kanë pasur përvojë në dhënien e mësimeve të ZotërimitDoktrinor që të tregojnë atë që kanë mësuar për planifikimin dhe përcaktimin eritmit të këtyre mësimeve. Lëruni mësuesve kohë për t’i shqyrtuar mësimet emuajit të ardhshëm dhe më pas të planifikojnë se si do t’i japin mësimet eZotërimit Doktrinor.

Shënim: Theksojini pikat në vijim:

• Manualet me materialet e mësuesit për Zotërimin Doktrinor janë burimiparësor për vendimet mbi përcaktimin e ritmit.

• Mësimet e Zotërimit Doktrinor duhet të jepen të shkëputura nga doktrina dheparimet në bllokun e shkrimit të shenjtë.

• Parimet e marrjes së njohurisë shpirtërore duhet të përdoren në veprimtaritëushtruese të mësimit të Zotërimit Doktrinor.

• Parimet e marrjes së njohurisë shpirtërore duhet të vihen në zbatim edhe nëshumë mjedise gjatë gjithë vitit ndërsa studentët kanë pyetje ose shqetësime.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: Veproni me Besim – MuriQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit që ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre për mënyrënse si t’i ndihmojnë studentët të mbahen te besimi që kanë ndërsa kërkojnë njohurishpirtërore.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të marrin parasysh disa pyetje ose shqetësimedoktrinore, historike apo shoqërore që kanë dëgjuar kohët e fundit rreth Kishës.Shkruajini dy nga këto pyetje ose shqetësime në tabelë.

Ftojeni dikë ta lexojë me zë të lartë citimin vijues nga Plaku Xhefri R. Holland, iKuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve:


107

“Në çaste frike apo dyshimi, ose kohë shqetësimi, mos u largoni nga besimi qëkeni fituar tashmë, edhe pse ai mund të jetë i kufizuar. … Kur ato çaste vijnë dheshqetësimet shfaqen, zgjidhja e të cilave nuk po afrohet menjëherë, mbahuni forttek ajo që tashmë e dini dhe qëndroni të paepur derisa vjen dija e mëtejshme. …Problemi nuk është përmasa e besimit tuaj apo shkalla e njohurisë suaj – ai ështëintegriteti që tregoni ndaj besimit që keni vërtet dhe ndaj së vërtetës që tashmë

e dini.

… [N]uk po ju kërkoj të shtireni për besimin që nuk e keni. Unë po ju kërkoj të jeni të vërtetë ndajbesimit që vërtet e keni. … Jini aq i sinqertë me pyetjet tuaja sa është e nevojshme të jini; jetaështë plot me pyetje për një temë apo një tjetër. Por nëse ju dhe familja juaj dëshironi tëshëroheni, mos i lejoni ato pyetje t’i zënë udhën besimit për të mos e kryer mrekullinë e tij”(Xhefri R. Holland, “Unë Besoj, o Zot”, Ensign ose Liahona, maj 2013, f. 94).

Shiheni materialin filmik “Veproni me Besim: Gurgdhendësi” (04:58), qëështë në dispozicion në LDS.org. Në këtë material filmik, një burrë që po

ndërton një mur prej guri zbulon gurë që fillimisht nuk futen dot në mur. Në vendqë t’i hedhë këta gurë, burri pret derisa të gjejë një vend ku ata do të futen. Teksamësuesit e shohin materialin filmik, ftojini ata të kërkojnë parime ose praktika që eilustrojnë drejtimin e Plakut Holland për të vazhduar me besim kur duket sepërgjigjet për pyetjet nuk vijnë menjëherë.

Pasi të keni përfunduar së pari materialin filmik, ftojini mësuesit t’i japinpikëpamjet dhe mbresat e tyre.

Zgjidhni një nga pyetjet ose shqetësimet në tabelë. Interpretoni me role memësuesit duke marrë rolin e studentit që po e shpreh atë pyetje ose shqetësim dheduke i ftuar mësuesit të ushtrohen për t’ju ndihmuar të veproni me besim dukepërdorur këshillën e Plakut Holland dhe parimet nga materiali filmik.

Pas interpretimit me role për disa minuta, ndajini mësuesit në grupe të vogla dhebëjini ta përsëritin veprimtarinë me pyetjen ose shqetësimin tjetër në tabelë.

Për ta mbyllur, kërkojuni mësuesve të japin ndonjë mbresë të fundit dhe më pasftojini ata të vendosin se çfarë do të bëjnë për t’i vënë në zbatim ato që mësuangjatë kësaj veprimtarie ushtruese.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 5: Veproni me Besim –SergjeniShënim: Kjo veprimtari ndjek të njëjtin qëllim dhe format si veprimtaria ushtruesenr. 4. Sidoqoftë, në vend që ta përdorni materialin filmik “Veproni me Besim:Gurgdhendësi” për të ilustruar veprimin me besim ndërkohë që presim për njohurimë të madhe shpirtërore, përdoreni historinë vijuese të shkruar rreth motrësKamila Kimball, bashkëshortes së Presidentit Spenser W. Kimball (1895–1985). KurMotra Kimball kishte një pyetje për ungjillin që nuk e kuptonte, ajo e hidhtepyetjen në letër, e fuste në një sergjen dhe vazhdonte përpara me besim derisa tëvinte një kuptueshmëri e mëtejshme shpirtërore.


108

“Motra Kimball thotë: ‘Kam pasur gjithnjë një mendje kureshtare. Nuk kënaqem thjesht duke ipranuar gjërat. Më pëlqen t’i ndjek në vijimësi dhe t’i studioj mirë gjërat. Mësova herët që t’i vijamënjanë ato pyetje të ungjillit të cilave nuk mund t’u përgjigjesha. Kisha një sergjen me gjëra qënuk i kuptoja, por teksa jam rritur dhe kam studiuar dhe jam lutur e menduar për secilin problem,kam qenë në gjendje t’i kuptoj më mirë ato një e nga një.’

Asaj i shkëlqejnë sytë: ‘Kam ende disa pyetje në atë sergjen, por kam arritur të kuptoj kaq shumëgjëra të tjera në jetën time saqë jam e gatshme të pres që t’u vijë koha pyetjeve të tjera që kanëmbetur’.

Me nderim, ajo tregon një përvojë për mënyrën se si mori përgjigje për një pyetje. Dikur ajoshërbente si udhërrëfyese në Sheshin e Tempullit, një përgjegjësi misionare që ajo e moriseriozisht. Papritmas, një mëngjes ndërsa po vishej për të dalë, u godit nga një pyetjeshpartalluese: ‘Nga e di unë që Jozef Smithi e pa me të vërtetë Shpëtimtarin dhe Atin? Nga mundta dija unë një gjë të tillë?’ Vrava mendjen nga e gjeja guximin e tepruar për të thënë që kjo gjëndodhi me të vërtetë. U shqetësova jashtë mase. U gjunjëzova dhe u luta rreth kësaj, por ulargova nga shtëpia ende e turbulluar nga ajo pyetje.

‘Mund ta ndiej ende ndjesinë që pata kur mora guximin për ta treguar historinë e Jozef Smithitatë ditë, siç e kisha treguar shumë herë përpara kësaj. Papritmas, pata një shpërfaqje – njënxehtësi në kraharor – që ishte kaq siguruese, kaq bindëse, saqë nuk pata asnjë dyshim brendavetes që kjo ishte vërtet dëshmia që premtohet nëse kërkon dhe dëshiron vërtet të dish.

‘Ajo që më mahnit është se nuk kisha menduar kurrë për atë pyetje më parë. Dëshmia ime ishtepikërisht një fakt i ekzistencës sime. Dhe pastaj pyetja dhe përgjigjja erdhën në të njëjtën ditë!Nuk isha as e re. Isha një grua e pjekur, e martuar prej vitesh’” (Lavina Fielding, “CamillaKimball: Lady of Constant Learning”, Ensign, tetor 1975, f. 62).

Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Bekimet e Kuptueshmërisësë Planit të ShpëtimitQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të kuptojnë se si një shqyrtim dhe paraqitje ekujdesshme e planit të shpëtimit në klasë mund t’i ndihmojë studentët e tyre tashohin jetën me një këndvështrim të përjetshëm.

Shënim: Përpara kohës së pjesës praktike, ftojini mësuesit të lexojnë citimin vijuesnga Presidenti Bojd K. Paker (1924–2015), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve:

“Një pasqyrë e shkurtër përmbledhëse e ‘planit të lumturisë’ …, nëse jepet nëfillim fare dhe përmendet herë pas here, do të jetë me vlerë të jashtëzakonshmepër studentët tuaj.

Kam një detyrë për t’ju dhënë. E prisnit këtë, apo jo? Ju jeni caktuar të përgatitninjë përmbledhje ose pasqyrë përmbledhëse të shkurtër të planit të lumturisë –planit të shpëtimit. Hartojeni atë si një sistem në të cilin studentët tuaj të mund

t’i organizojnë të vërtetat që ju do t’u tregoni atyre.

Në fillim, ju mund ta mendoni atë si një detyrë të thjeshtë. Ju siguroj që nuk është ashtu.Përmbledhja dhe thjeshtësia janë tepër të vështira për t’u arritur. Në fillim, ju do të tundoheni tëpërfshini më shumë gjëra nga ç’duhet. Plani në plotësinë e tij përfshin çdo të vërtetë tëungjillit. …

Kjo mund të jetë detyra më e vështirë dhe sigurisht më shpërblyesja e karrierës suaj nëmësimdhënie.


109

Pasqyra juaj përmbledhëse e planit të lumturisë duhet të jetë veçse një vështrim i shpejtë kalimthinëpër rrotullën e pashpalosur të të vërtetave të shkrimeve të shenjta. Studentët tuaj pas kësajmund të gjejnë vendndodhjen e vetes në plan.

Të rinjtë pyetin ‘përse?’ – Përse urdhërohemi të bëjmë disa gjëra dhe përse urdhërohemi të mos ibëjmë disa gjëra të tjera? Një njohuri për planin e lumturisë, qoftë edhe në një formë skice, mundt’u japë mendjeve të reja një ‘arsye’. …

… Jepni një ndjenjë bazë për gjithë planin, edhe thjesht me disa hollësi dhe kjo do t’i ndihmojëata gjithnjë e më shumë. Lërini ata të dinë se për çfarë bëhet fjalë, atëherë ata do ta kenë‘arsyen’.

Shumica e pyetjeve të vështira me të cilat përballemi në Kishë pikërisht tani, dhe ne mund t’irenditim ato – aborti dhe të gjitha të tjerat, të gjitha sfidat e atyre që mbajnë priftërinë dhe tëatyre që nuk e mbajnë atë – nuk mund të marrin përgjigje pa disa njohuri mbi planin si sfond.

Alma e tha këtë dhe ky, mendoj këto kohë, është shkrimi im i shenjtë i parapëlqyer, edhe pse herëpas here e ndryshoj: ‘Perëndia u dha atyre urdhërime, pasi u bëri të ditur planin e shëlbimit’(Alma 12:32; theksimi i shtuar). Më lini ta them përsëri: ‘Perëndia u dha atyre urdhërime, pasi ubëri të ditur planin e shëlbimit’. Tani, më lini ta them përsëri: ‘Perëndia u dha atyre urdhërime,PASI u bëri të ditur planin e shëlbimit’. …

Ju nuk do të jeni me studentët tuaj ose me vetë fëmijët tuaj në kohën e tundimeve të tyre. Në atoçaste të rrezikshme, ata duhet të varen te burimet e tyre vetjake. Nëse mund ta gjejnëvendndodhjen e tyre brenda strukturës së planit të ungjillit, ata do të forcohen pa masë.

Ia vlen që plani të përsëritet gjithnjë nga e para. Atëherë qëllimi i jetës, realiteti i Shëlbuesit dhearsyeja pse kanë urdhërime, do të qëndrojnë me ta. Studimi i ungjillit nga ana e tyre, përvojat etyre jetësore, do t’i shtohen një dëshmie gjithnjë në rritje për Krishtin, Shlyerjen, për rivendosjen eungjillit.

U tundova shumë që të përgatitja një pasqyrë të shkurtër përmbledhëse të planit të lumturisë simodel që ta ndiqni. Dhe më pas u mendova më mirë për të. Ju duhet ta përgatitni vetë skicën.Vetëm atëherë do ta paraqitni atë në mënyrë bindëse. E përsërit, nuk do të jetë e lehtë. Më duhettë mendoj se do t’ju nevojiten disa muaj, po ta bëni në mënyrën e duhur. Do t’iu kërkoj studim,lutje dhe punë. Nuk ka asnjë dyshim që gjatë procesit ju do të mësoni më shumë nga ç’do tëmësojë cilido prej studentëve tuaj. Bërja pikërisht e kësaj gjëje është shpërblimi juaj” (Boyd K.Packer, “The Great Plan of Happiness” [fjalim i mbajtur në Simpoziumin e Sistemit Arsimor tëKishës, 10 gusht 1993]; shih edhe Teaching Seminary: Preservice Readings (2004), f. 69–70).

Ftojini mësuesit të fillojnë të përgatitin një skicë të shkurtër të planit të shpëtimit siçu udhëzuan nga Presidenti Paker dhe ta marrin me vete në mësimin praktik.

Veprimtaria: Ndajini mësuesit në grupe dhe ftojini t’ia tregojnë njëri-tjetrit skicat eshkurtra të planit të shpëtimit.

Pas një kohe të mjaftueshme, kërkojuni mësuesve të japin pikëpamje dhe mbresanga përvoja e tyre. Mund të bëni disa nga pyetjet vijuese:

• Si ju ndihmon studimi me kujdes i planit të shpëtimit për t’u përgatitur më mirëqë t’u jepni mësim studentëve tuaj?

• Si mund t’ju ndihmojë një kuptueshmëri më e mirë për planin e shpëtimit përt’u përgatitur që t’ua mësoni studentëve tuaj parimet dhe praktikat e ZotërimitDoktrinor?


110

• Si mund t’i ndihmoni studentët tuaj për ta përdorur planin e shpëtimit si njëmetodë parësore për shqyrtimin e hollësishëm të pyetjeve dhe koncepteve menjë këndvështrim të përjetshëm?

Tregojeni me gisht mësimin rreth planit të shpëtimit që gjendet në manualin emësuesit për kursin e studimit të vitit aktual. Ftojini mësuesit të familjarizohen meatë mësim. Theksojeni rëndësinë e tij për të ndihmuar të përmbushet ftesa ePresidentit Paker për t’u përgatitur e për t’u paraqitur studentëve një pasqyrë tëshkurtër përmbledhëse të planit të shpëtimit.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 7 : Shqyrtojini Pyetjet dheKonceptet me një Këndvështrim të PërjetshëmQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë aftësi që lidhen me shqyrtimin epyetjeve dhe koncepteve me një këndvështrim të përjetshëm.

Veprimtaria: Ftojeni dikë ta lexojë me zë të lartë citimin vijues nga PresidentiDallin H. Ouks, i Presidencës së Parë:

“Për shkak të njohurisë sonë për [planin e shpëtimit] dhe për të vërteta të tjeraqë Perëndia i ka zbuluar, ne fillojmë me hamendësime të ndryshme nga ata qënuk kanë të njëjtën njohuri me ne. Si rrjedhim, ne arrijmë në përfundime tëndryshme për shumë tema të rëndësishme që të tjerët i gjykojnë vetëm sipasopinioneve të tyre për jetën në vdekshmëri. …

Shpesh do të jetë më mirë që [të rinjtë tanë] të përgjigjen duke përcaktuarpremisat ose hamendësimet sipas botës te pohimet që hasin dhe pastaj, duke përcaktuarhamendësimet ose premisat e ndryshme që e drejtojnë të menduarin e shenjtorëve të ditëve tëmëvonshme” (Dallin H. Oaks, “As He Thinketh in His Heart”, [mbrëmje me një Autoritet tëPërgjithshëm, 8 shkurt 2013]).

Shiheni materialin filmik “Shqyrtimi i Pyetjeve me një Këndvështrim tëPërjetshëm” (02:56), që është në dispozicion në LDS.org. Ftojini mësuesit

të kërkojnë për mënyrën se si këshilla e dhënë nga Plaku Ouks përputhet memënyrën se si e reja në materialin filmik mendon rreth bindjeve osehamendësimeve që mund të kenë ndikuar në pyetjen e shoqes së saj rrethPerëndisë dhe më pas e shqyrton pyetjen me një këndvështrim të përjetshëm.

Pas materialit filmik, bëjuni mësuesve pyetjet vijuese:

• Si mendoni ju, përse ishte e dobishme që Lorena të mendonte për bindjet osehamendësimet që mund të kenë ndikuar në pyetjen e shoqes së saj përPerëndinë?

• Çfarë ndodhi pasi Lorena e shqyrtoi pyetjen e shoqes së saj me njëkëndvështrim të përjetshëm?

• Çfarë dimë për Atin Qiellor, planin e Tij dhe mësimet e Shpëtimtarit, që mundtë na ndihmojnë ta shohim këtë pyetje ndryshe dhe të gjejmë përgjigje duke ubazuar në të vërtetën e përjetshme?

• Pse është e dobishme që t’i shqyrtojmë pyetjet dhe konceptet me njëkëndvështrim të përjetshëm?


111

Ka tri aftësi të përfshira në shqyrtimin e pyetjeve dhe koncepteve me njëkëndvështrim të përjetshëm:

1. Përcaktojini hamendësimet e kufizuara ose sipas botës rreth një pyetjeje oseshqetësimi.

2. Përcaktojini dhe analizojini premisat dhe doktrinën e përjetshme që është nëthemel të problemit.

3. Përcaktojeni përfundimin e vërtetë ose perifrazojeni pyetjen fillestare në njëmënyrë që i pasqyron të vërtetat e përjetshme që u diskutuan.

Ftojini mësuesit të marrin në shqyrtim disa pyetje ose shqetësime doktrinore,historike ose shoqërore që kanë dëgjuar kohët e fundit rreth Kishës. Shkruajeni njënga këto pyetje ose shqetësime në tabelë.

• Çfarë hamendësimesh sipas botës ose të kufizuara lidhen me këtë pyetje oseshqetësim?

• Cilat të vërteta të ungjillit nga plani i shpëtimit, shkrimet e shenjta, mësimet eprofetëve bashkëkohorë dhe nga Dokumenti Bazë i Zotërimit Doktrinor mund t’itrajtojë këto hamendësime të kufizuara?

• Cili është një përfundim i vërtetë që përcaktoni pasi i shqyrtoni imtësishthamendësimet e kufizuara duke i krahasuar me premisat e përjetshme? Ose, simund të perifrazohet pyetja ose shqetësimi për t’i pasqyruar këto të vërteta tëungjillit?

Shkruajeni pyetjen ose shqetësimin e perifrazuar në tabelë.

Ndajini mësuesit në grupe dhe ftojini të diskutojnë mbi mënyrën se si të vepruaritme besim dhe kërkimi i kuptueshmërisë së mëtejshme nëpërmjet burimeve tëcaktuara në mënyrë hyjnore i shtojnë pikëpamjet për t’i zgjidhur pyetjet oseshqetësimet.

Pas një kohe të mjaftueshme, rigrupojini dhe kërkojuni mësuesve të japin ndonjëmbresë përfundimtare. Ftojini ata të vendosin se çfarë do të bëjnë për t’i vënë nëzbatim parimet ose praktikat që mësuan gjatë kësaj veprimtarie ushtruese.

Ndihuni të lirë ta përsëritni këtë veprimtari për secilën prej tri aftësiveindividualisht me pyetje ose shqetësime të tjera.

Veprimtaria Ushtruese Nr. 8: Përdorini Burimet eCaktuara në Mënyrë HyjnoreQëllimi: T’i ndihmojë mësuesit të gjejnë burimet e përshtatshme dhe të ushtrojnëaftësinë e kërkimit të kuptueshmërisë së mëtejshme nëpërmjet burimeve tëcaktuara në mënyrë hyjnore kur trajtojnë pyetje ose shqetësime rreth ungjillit.

Veprimtaria: Ftojini mësuesit të marrin në shqyrtim disa pyetje ose shqetësimedoktrinore, historike apo shoqërore që kanë dëgjuar kohët e fundit rreth Kishës.Shkruajini disa nga këto pyetje ose shqetësime në tabelë.

• Çfarë burimesh të caktuara në mënyrë hyjnore mund ta ndihmojnë një studentpër të marrë kuptueshmëri të mëtejshme po të kenë këto pyetje oseshqetësime?


112

Shënim: Sigurohuni që ta theksoni rolin e lutjes, shkrimeve të shenjta dhe të fjalëvetë profetëve nga bisedat e konferencave të përgjithshme si burimet më tërëndësishme të caktuara në mënyrë hyjnore për kërkimin e së vërtetës.

Drejtojini mësuesit te faqja “Gospel Topics, Essays, and Other Resources” [“Tematë Ungjillit, Ese dhe Burime të Tjera”] në doctrinalmastery.lds.org. Ky burim ështëhartuar për t’i ndihmuar mësuesit dhe studentët e tyre të gjejnë burime tëpërshtatshme teksa kërkojnë kuptueshmëri shtesë. Bëni shkurtimisht një vështrimtë përgjithshëm të burimeve të renditura në këtë faqe interneti dhe më passhpenzoni disa minuta duke i nxjerrë në pah më hollësisht disa prej tyre.

• Cili nga këto burime mund t’i trajtojë më së miri pyetjet ose shqetësimet eshkruara në tabelë?

Ftojini mësuesit të përdorin burimet e renditura për t’i trajtuar pyetjet oseshqetësimet e shkruara në tabelë.


113

Fletushkat

Documents

Burim Trajnimi për Mësuesin eRi · 2000],si.lds.org). Në fund të çdo përvoje të të nxënit, pyeteni veten: “Pastaj, çfarë?” dhe mendoni për mënyrën se si mund t’i