BUZAĞI ĠSHALLERĠ - vetkontrol.tarim.gov.trvetkontrol.tarim.gov.tr/pendik/Lists/Haber/Attachments/35... · Gram negatif Kısabasil ... Listeria monocytogenes Gram-pozitif, fakültatifanaerobik,basil

T.CGIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLII PENDK VETERNER KONTROL ENSTTS

BUZAI SHALLER


E.COL ENFEKSYONLARI

Gram negatif

1.1 1.5 x 2 6 m

Basil (omak) eklinde

Fakltatif anaerobik

Hareketli (Flagella)

Antijenik yaplar Somatik O antijeni:

Lipopolisakkarit zelliinde olup sya direnli yzey

antijenleridir.

E.colilerin serogruplandrmasnda nem tarlar (160

tan fazla)

Flagellar H antijeni:

Hareketli sularda bulunur.

Isya dayankszdr.

H antijeniyle yaklak 60 serogruba ayrlr.

O157: H7


4

Kapsler K antijeni:

Polisakkarit yapda

Kapsl tayan E.coli sularnda bulunur.

K antijenine gre 100 e yakn serogrup tespit edilmitir.

Fimbrial (Pilus) antijeni:

Protein yapdadr.

Bakterinin flamentz uzantlar yani fimbrialar (Pilus)

zerinde yer alr.

Barsak epiteline tutunma (Adhesiv zellii)

Enteropatojenik E.colilerin belirlenmesini salar.

nemli bir virlans faktr.


5

E.coli toksinleri: Enterotoksinler:

Genellikle gen hayvanlarn barsak enfeksiyonlarndan

sorumlu E.coliler tarafndan sentezlenir.

Enterotoksin oluturan E.coliler ETEC

(Enterotoksijenik E.coli), oluturmayanlar ise NETEC

(Non enterotoksijenik E.coli) diye adlandrlr.

Barsak boluuna sv ve elektrolit salnmna sebep

olur.(Na, Cl)

Barsaktan sv emilimini engeller.


6

E.coli toksinleri: Endotoksinler:

Tm E.coli sularnda bulunur.

Septisemi durumlarnda iddetli atee ve oka sebep

olur.

Nrotoksinler:

Domuzlarda enterotoksemiye neden olmaktadr.

Farelerde merkezi sinir sistemi bozukluuna neden olur.


7

Buzalarda hastalk yapan E.colilerin O8, O9, O78, O45,

O117 ve O35 serotiplerine dahil olduu bilinmektedir.

Buzalarda ishal yapan E.coliler enterotoksijenik

(ETEC) zellikte olup enterotoksin salglamakta,

adhezinlerden ise K99 veya K99+F41 pilus antijenlerine

sahip olduklar bilinmektedir.

Yine ishal oluturan sular arasnda enteropatojenik

(EPEC) E.coliler de bulunmaktadr.

Septisemiye neden olan sularn toksin ve adhezinleri

bulunmaktadr.


8

Epidemiyolojisi Sr yetitiriciliinin yapld her lkede grlr.

Normal florada bulunmasna ramen says ok artt

zaman hastala yol aar.

Yenidoan barsak kanal sterildir.

Doum esnasnda bakteriler ilk birka saat ierisinde

anne genital kanal ve dks ile ok kolay kolonize

olurlar.

Koliformlar, laktobasiller ve anaeroblar kolonize olur.

Laktobasiller rettikleri asitle Phy drerek E.coli

remesini engeller.


9

Dier taraftan kolostrum ierdii spesifik ve nonspesifik

antikorlarla E.colilerin remesini engeller.

Bu ekilde barsak floras dengeye oturur.

Hijyenik koullarn iyi olmamas, patojen E.colilerin bir

ekilde vcuda alnmas, doum ncesi annenin

transportu, stres koullar hazrlayc nedenlerdir.


10

Patogenez: Enterotoksijenik sular, enterositlerin mikrovilluslarna

K99 veya K99+F41 adhezinleriyle tutunarak kolonize

olurlar.

Bu kolonizasyon ancak yaamn ilk 12 saati ierisinde

olabilir. nk adhezinler iin zel hcre reseptrleri

doumdan 12 saat sonra yok olur.

ETEC tarafndan sentezlenen Sta toksinleri barsak

lumenine su ve elektrolit salglanmasn uyarr ve akut

ishalle birlikte metabolik asidoza sebep olur.

(Enterotoksemik kolibasilloz)


11

Entoroinvazif E.coli (EIEC) ve Enteropatojenik E.coli

(EPEC) lerin sebep olduu buza septisemilerinde i

organlarda, eklemlerde ve sinir sisteminde bozukluklar

oluur.


12

Klinik Belirtiler Genellikle ishal ve dehidrasyonla karakterizedir.

Akut form gsteren ve ETEC sebepli kolibasiloziste yeni

doanlar 2- 6 saat ierisinde komaya girerek lr.

Septisemik olgular da akut seyreder. Sistemik

bozukluklarn yannda eklemlerde ilik ve topallk

grlebilir.

Subakut kolibasilozis doumdan sonraki ilk 3 hafta

ierisinde grlr.

Kt kokulu ishal ve dehidrasyon vardr. Yksek ate

grlr. yileenlerde gelime gerilii olur.


13

Tedavide Antibakteriyel Seimi Antibiyogram


14

Antibiyotik Direnli Su

Oran

Duyarl Su

oran

Ampisilin/Sulbactam 33,33 66,67

Amoksisilin/Klavulanik asit 79,17 20,83

Cefalexin 74,07 25,93

Ciprofloxacine 31,25 58,33

Streptomisin 70,83 22,92

Neomisin 54,17 45,83

Gentamisin 18,75 47,92

Trimethoprim/Sulphamethaxas

ole54,17 45,83

Koruma

Annenin transportu engellenmeli

Kolostrum

Hijyen

Alama

Hiperimmun serumlar


15

SALMONELLOZ Gram negatif

Ksa basil eklinde

0,7-1,5x2-5 m boyutunda

Sporsuz

Kapslsz

S.Pullorum ve S.gallinarum harici hareketli


16

Salmonellalar endotoksin, enterotoksin ve

sitotoksin sentezlerler.

Endotoksinler barsak mukozasnda hasara sebep

olarak akut toksemi tablosunun ekillenmesine neden

olurlar.

Enterotoksinleri E.coliye benzerdir. Barsaktan ar

miktarda sv ve elektrolit salnmna sebep olur.

Sitotoksinler ise barsak mukozasndaki epitellerin

protein sentezini inhibe ederek mukozal hasara sebep

olur.


17

Etken Dayankll:

Salmonellalar sya kar ok dayankl deillerdir.

55 C de 20 dk da lrler.

Ancak dk scaklklarda zellikle soukta saklanan

yiyeceklerde uzun sre canl kalarak gda

zehirlenmelerine neden olabilirler.

Antiseptiklere ve antibiyotiklere duyarldr.


18

Genel Klinik Grnm

Genellikle 1 haftadan byk daha ok 2-6 haftalk

buzalarda grlr.

Emme refleksi ok zayflar veya hi olmaz

Ate yksektir.

Kt kokulu, mkz, hemorojik bir enterit vardr.

iddetli depresyon

Dehidrasyon ve metabolik asidoz bulgular vardr.

Genel durum ok ktdr.

Artritis, pneumoni, meningitis, omfalitis oluabilir.


19

Septisemi formu kolibasilozise benzer

Durgunluk, itahszlk, yksek ate (40.5-42 C),

mukozalarda hiperemi, depresyon, dispne ve kollaps

grlr.

shal ekillenmeksizin 1-2 gn ierisinde lm

ekillenebilir.


20

LSTEROSSEtken:Listeria monocytogenes

Listeria monocytogenes Gram-pozitif, fakltatif anaerobik,basil

eklinde kapslsz ve sporsuz bir bakteridir. 25 0 C de hareketli 37 0C de hareketsizdir.Optimum gelime scakl genellikle 35-37 oC

olup, sular 1-45 0C gibi geni bir scaklk aralnda da gelime

gsterebilirler.

nsanlar,ruminantlar bata olmak zere

bir ok hayvan trn ve kanatllar

etkiler.

21


Topraktan,lam sularndan,i meyve sebzelerden,i ve pastrize

stlerden,eitli peynirlerden,fermente sosislerden,deniz

rnlerinden ve silajdan izole edilmitir.

Saylan gda kaynaklarndan insana bulaabileceinden zoonotik

nem arz eder.

22


Etken dayankll:

En nemli zellii yksek pHda ve dk sda

reyebilmesidir. Ortam pHs 6-9 arasnda olduunda

bakteri 3-45C arasnda kolayca reyebilir.

Etken evre koullarna da olduka dayankldr.Yaplan

almalar nemli toprakta 1 yl, nemli sr dksnda 16

ay, nemli samanda 7 ay, kuru yerlerde ve gbrelerde 2

yl canl kaldn gstermitir

23


Bulama:

zellikle pHs 5in zerinde olan, mantar oluumu

balam msr ve ayr silajnn hayvanlara verilmesi

hastaln oluumunda ok nemlidir.


25

Dier nemli bulama yollar ise st, plesanta, doal ve

suni tohumlamadr.

Srlar koyun ve keilere gre etkene daha dayankldr.


26

Sheep

SampleSheep (+)

Goat

SampleGoat (+)

Cattle

Sample

Cattle

(+)Total (+)

January 8 1 10 1 3 1 3

February 16 9 4 0 2 0 9

March 10 5 1 0 2 0 5

April 21 8 2 1 3 2 11

May 4 1 4 0 3 1 2

June 7 1 1 0 4 0 1

July 4 0 0 0 2 0 0

August 4 0 0 0 1 0 0

Septemb

er4 0 0 0 0 0 0

October 3 0 0 0 1 0 0

Novemb

er1 0 0 0 5 0 0

Decemb

er6 1 2 2 1 0 3

Total 88 26 24 4 27 4 34

Klinik bulgular

Meningoensefalik form

Abortif Form

Septisemik Form

Mastitis Formu

27


Meningoensefalik form

Genellikle gebe olmayan yetikin hayvanlarda gzlenir.

Bu formda hayvanlarda ate, itahszlk, srnn arkasnda

kalma, bir yere yaslanma, ban yan tarafa bklmesi ve

bklen yne doru amaszca dnme, tek tarafl yz

felci salya art, konjuktivit, koyunlarda tortikollis,

sallantl yry grlr.

lerleyen dnemlerde ataksi, grme ve inkoordinasyon

bozukluklar ekillenir. Hayvan yere der ve kalkamaz.

Bu dnemi takiben 4-14 gn iinde lm ekillenir.

28


Abortif form

Gebeliin erken dnemlerinde hastala yakalanan

hayvanlarda embriyonik lmler, daha sonraki aylarda

yakalananlarda ise prematre ve clz doumlar grlr.

Srlar 4-7.aylarda, koyunlar 3.ayda abort yapar.

34


Septisemik Form

Genellikle intrauterin olarak infeksiyonu alm

yavrularda grlr.

Bu formun en belirgin semptomlar ishal, konjuktivit ve

poliartrittir.

Hasta yavrular 1-9 gn iinde lrler.

35


Mastitis Formu

Hastaln bu formu laktasyon dnemindeki hayvanlarda gzlenir.

Meme bezi ier ve parankim dokusu bozulur. Ayrca meme bezinde

sert dmckler hissedilir.

36


Tan

Tan klinik bulgular ve laboratuvar testleriyle yaplr.

letmede kt kaliteli silaj kullanlmas,zellikle kk ruminantlarda

ok sayda hayvann etkilenmesi,letmede hastaln her formunun bir

arada grlebilmesi tany kolaylatrr.

Laboratuvarda en ok kullanlan tan yntemi klasik kltrel yntemdir.

pheli hayvana ait beyin,i organlar,beyin omurilik svs,ftal organlar

ve svlar,st ve pheli yem maddeleri izolasyonda kullanlr.

37


Laboratuvarmzda Listeria selektif besiyerleri kullanlarak n

zenginletirme,izolasyon ve biyokimyasal testlerle identifikasyon

yaplmaktadr.(FDA-BAM yntemi)

38


Tedavi

Hastaln tedavisinde cefquinome,eritromisin, penisilin, tetrasiklin

veya ampisilin gibi antibiyotikler 5-7 gn sreyle yksek dozda

kullanlr.

Ayrca riskli yem maddelerinin hayvanlara verilmemesi gerekir.

40



41

Documents

BUZAĞI ĠSHALLERĠ - vetkontrol.tarim.gov.trvetkontrol.tarim.gov.tr/pendik/Lists/Haber/Attachments/35... · Gram negatif Kısabasil ... Listeria monocytogenes Gram-pozitif, fakültatifanaerobik,basil