C M Y CM MY CY CMY K AITAK - … · batzuk azaldu nahi dizkizut, gizartean gizonen eta emakumeen artean berdintasun ... zer eredu eta balio irakatsi nahi dizkiozun ... oraindik nagusi

guiaADOPCIONeusk.FH11 8/7/08 12:58 P gina 1

Composici n

C M Y CM MY CY CMY K

berdintasuneanAITAK

berdintasuneanAITAK

Eusko Jaurlaritzako erakunde autonomiadunaOrganismo Autónomo del Gobierno Vasco

EMAKUMEAREN EUSKAL ERAKUNDEA

INSTITUTO VASCO DE LA MUJER

EMAKUNDE

gizonduzLaguntzailea:


Composici n


Izenburua: Aitak berdintasunean

Editorea eta egitea: EMAKUNDE/EmakumearenEuskal ErakundeaManuel Iradier, 3601005 Vitoria-Gasteiz

Testuak: Ander Bergara, Josetxu Riviere,Ritxar Bacete

Data: 2008 uztaila

Ale-kopurua: 1.500

Diseinu grafikoa: Sayoa Abanzabalegui

Ilustratzailea: Gonzalo San Martín

Lankidetzak: Marta Orúe (masajeak)Coral García de las Heras,Casilda Alonso Ruiz (edukiak)

Aurre inprimategia eta inprimategia: Rali, S.A.

2


Composici n


Kaixo, lazo zuria naiz, etaindarkeria matxistaren kontrakosinboloa izateko jaio nintzen.Gaur, ordea, beste zeregin batdut. Motxila hau laster aitaizango zarelako jaso duzu, etaberaz, ideia eta jardunbidebatzuk azaldu nahi dizkizut,g i z a r t e a n g i z o n e n e t aemakumeen artean berdintasunhandiagoa lortzen laguntzeko.

A i t a i z a t e a o s o u n e e g o k i a d aberd in ta sunaren a ldeko i np l i kaz ioaareagotzeko. Izan ere , zu eta zurebikotekidea aldaketa prozesuan murgiltzeazgain, seme-alabak hezi egin beharko dituzue,eta funtsezko erreferentea izango zarahaien nortasuna osatzeko.Animatu za i tez eta urratu dezagunelkarrekin, urratsez urrats, hurrengoorrialdeetako bidea.

3


Composici n


ONGI ETORRI AITATASUN IGUALITARIOAREN BIDERA

Aita izatea erabaki ondoren hasi duzunprozesuan laguntzea da esku artean duzungidaren helburua.

Bizitzako beste alderdi batzuetan bezala,zalantzak, beldurrak, poztasun handia etaikasteko grina sortuko zaizkizu, bainabidaia zoragarria duzu aurrean.

Zorionekoa zara, bidaia horretan ezbaitzara bakarrik egongo. Bidelagunaizango duzu. Bikotekideak eta biokmomentu onak biziko dituzue, eta txarrakere bai, sentimendu berriak ezagutukodituzue elkarrekin...

Aita izateko modu ugari daude. Beharbada,aita biologikoa izango zara, edo haurraadoptatu edo atotsi egingo duzu, edoguraso bakarreko familia sortuko duzu,edo agian sexu bereko bikotekidea izangoduzu...

Aldaketa une honetan, zure seme-alabarizer eredu eta balio irakatsi nahi dizkiozunargi izatea da benetan garrantzitsua.

Gida honek zurekin batera egin nahi du aurrera elkartasunerako bidean.

4


Composici n


AITATASUN IGUALITARIOA ZEURE AUKERA DA

Familian, eskolan, komunikabideetan...guraso izaten irakasten digute gizon-emakumeoi, baina aitaren eta amarenzereginak eta inplikazioak ez dira izatenberdinak.

Gizonei eta emakumeei buruzko ustezkorol eta estereotipo horiek dira, hain zuzen,gure gizarte sexistaren oinarriak. Izan ere,botere politiko eta ekonomikoak gizonenesku jarraitzen du funtsean, eta etxeko langehienak eta besteak zaintzea batez ereemakumeen ardurak dira oraindik.

Lanen banaketa desberdin horreneraginez, berez oso atseginak izandaitezkeen zeregin batzuk, adibidezbesteak zaintzea, emakume askorentzatbenetako eragozpen bihurtzen diralanbidean aurrera egiteko, alor publikoanparte hartzeko, eta eragina izaten dute,halaber, beraien aisialdian eta osasunean.

Ondorioz, lan eskubideak eta gizartebabesa murriztu egiten zaizkie, besteakbeste. Zereginak bikotekidearekinbanatzen ez dituztelako gertatzen da horiguztia.

Egoera hori aldatzea ere zeure esku dago.Bi aukera dituzu: inoiz ez dagoen etahaurra zaintzeko erantzukizuna etaharreman afektiborik garrantzitsuenaksortzeko ardura bikotekidearen gain uztenduen aita tradizionala izatea, edo aitzitik,haurra ekartzearen alde onak eta nekeakbikotekidearekin berdintasuneaneramaten eta konpartitzen dituen aitaizatea, eta horrela, gizarte bidezkoagoaeta berdinagoa lortzen laguntzea. Zeukaukeratu.

Seme-alabak heztearen alde onak eta nekeak bikotekidearekinberdintasunean konpartitzen dituen aitak gizartea

hobetzen laguntzen du.5


Composici n


AITA IGUALITARIOA IZATEN IKASI

Genero desberdintasunik gabeko gizarteasortzeko, ezinbestekoa da gure gizarteanoraindik nagusi den aita eredutradizionala aldatzea.

Aita igualitarioa izaten ikasi egiten da.Honela:

Besteak eta norbere burua zainduz, etazaintzen irakatsiz.

Etxeko lanak eta zaintzeko zereginakkonpartituz.

Seme-alabei “mutilen gauzak” eta “neskengauzak” ez daudela ikusaraziz, baikoloreak, jostailuak, jolasak etab.aukeratzerakoan, bai zure egunerokoportaeren bidez. Era berean, sexuagorabehera, alor publikoan eta pribatuanpertsona libre autonomoak izatenlagunduko dieten balioak eta jarrerakirakatsi nahi dizkiezula ikusi behar dute.Argi hitz eginez.

Zure bikotekidearen denborari, lanari,iritziei eta desioei eta zeureei balio berberaemanez.

Inposaketa baztertuz eta arazoakelkarrizketaren eta negoziazioaren bidezkonponduz.

Sentimenduak eta zalantzak adieraziz etakonpartituz.

Aita igualitarioa izatea ez da lortzen ekintza isolatu bakar batekin.Bizitza-filosofia berri baten alde egin behar da,

eta egunez egun tinko errotu.6


Composici n


AITA IZATEA BIREN ARTEKO ABENTURA PAREGABEA DA

Aita izango zarela dakizun lehenengomomentutik, asko lagundu dezakezu. Garaihorrek ez du eragina bikotekidearenganbakarrik.

Nolako aitatasuna sortu nahi duzunpentsatzeko unea da.

Hasiera-hasieratik aita igualitarioa izateaaukeratu dezakezu.

Heltzear dauden aldaketak onartzeko etapozik prestatzeko astia izango duzu.

Bikotekideak eta biok batera ikasiko duzue, aldi berean.

7


Composici n


ZALANTZAK ETA BELDURRAK IZATEA NORMALA DA.AZALDU BIKOTEKIDEARI!

Lehenengo umeetan hamaika sentipenuztartzen dira: zoriontasuna, poztasuna,egoera berriak sortutako zirrara, etazalantzak, beldurrak eta segurtasun falta,ezezaguna baita dena.

Zer espero dute nitaz, aita moduan? Zerbehar du nire bikotekideak une hauetan?Gure arteko harremana orain artebezalakoa izango da? Nolakoa izango daumea? Ongi etorriko da?

Galdera horiek eta beste asko egingodizkiozu zeure buruari, eta agian kezkatzenhasiko zara. Baina hartu lasai, horinormala da eta.

Erantzunak ere zeuk aurkituko dituzu,konpromisoaren eta ikasten ari zarenguztiaren bidez.

Gizonei ez zaie irakatsi zalantzak etabeldurrak azaltzen. Baina hori egiteag a r r a n t z i t s u a d a , a i t a t a s u n a r e nesperientziaz bete-betean gozatzeko.

Hartu denbora eta sortu topaguneak, aitaizan diren edo izango diren beste gizonbatzuekin hitz egiteko. Horrela, besteekere antzeko zalantzak dituztela ikusikoduzu, eta elkar laguntzea garrantzitsuadela.

Ez ahaztu une hau. Zure bizitzaren historiako atal bat da.Ez ezazu ezabatu.

8


Composici n


AITA IZATEA ERRAZAGOA DA HAURRA HASIERA-HASIERATIK ZAINDUZ GERO. BALIATU ZAITEZ

ESKUBIDE HORRETAZ!

Zuen etxea tresnez gainezka dago, eta ezdakizu nola funtzionatzen duten ere:bainuontzi eramangarriak, esneaateratzeko gailua, entxufeetarako estalkiak,kajoiak ixtekoak...

Hartu behar duzun denbora eta eskatu lasailaguntza beste batzuei.

Bilatu itzazu hitz egiteko, galdetzeko etakonpartitzeko eremuak.

Zorionak! Azkenean aita zara!

Etxera iritsi eta... Nola egiten da hau? Zeregin behar dut?

Haur jaioberriaren inguruan jende askoegon arren, erabaki garrantzitsuak bikoteakhartzen ditu beti.

Garrantzitsua da lasai hitz egiten jarraitzea.

Etxera iritsi ondoren espazioa desberdinaizaten da, eta soinuak eta usainak aldatzenjoaten dira.

Ikasi ezazu! Zu zaindu egin zintuzten; orain zeuk zaindu behar duzu.9


Composici n


ETXEKO LANETAN KONTUA EZ DA LAGUNTZEA,BIEN ARTEAN EGITEA BAIZIK, HAU DA, KONPARTITZEA

Etxeko lanak erruz ugaritzen dira.

Onartu ezazu errealitate berria eta izanzaitez aita igualitarioa.

Ikasteko eskubidea duzu, eta zereginberriak egiteko, pixoihalak aldatzeko,haurra bainatzeko, arropaz arduratzeko,antolatzeko... eskubidea.

Horiek guztiak egiten badituzu, harremanhurbilagoa izango duzu haurrarekin, etahobea bikotekidearekin.

Sortu ezazu berdintasunezko harremana:zuk egin gabe uzten duzuna, nork egingo du?

Bakoitzak lan egoera jakin bat du, errealitateguztiak ez baitira berdinak, baina haurrazaintzeko ardura berdina da guztientzat.

Banatu ezazu bikotekidearekin etxekolanak egiten eta haurra zaintzen emanbeharreko denbora.

Pixoihalak, aldatzeaz gain, erosi, bota,gorde, berrezarri... egin behar dira.

Lanak berdintasunez banatzea ez dahaurrekin momentu ludikoetan egotea,besterik gabe; aita igualitarioaknekezagoak diren lanak ere hartzen ditubere gain, esaterako, haurrak zaintzekogauetan altxatu eta etxeko gainerako lanak.

Jolastu ezazuBerdinometroarekin:

idatzi zenbat denboraematen duzun etxeko lanakegiten, eta zenbat denbora

ematen duen zurebikotekideak. Erreparatu

desberdintasunei.10


Composici n


JADANIK EZ ZARETE BIKOTEA: ZU, BIKOTEKIDEA, BIOK,HAURRA, HIRUROK... ZAUDETE

Haurrak eta bikotekideak inoiz bainogehiago behar dituzte zure denbora etazure dedikazioa.

Egin ezazu hausnarketa lehen hilabeteezgozatzeko eta horietan zehar ikastekomoduaz.

Erditu osteko eskoletara eta 0 eta 3 urtebitarteko haurren zainketari buruzkoikastaroetara ere joan zaitezke.

Zuen haurrak ezin du iritzirik eman, bainazuen erabaki guztiak baldintzatuko ditu.

Moldatu itzazu zure ohiturak errealitateberriaren arabera.

Behar-beharrezkoa zara, eta ekarpenhandiak egin ditzakezu.

Zure haurrarengana gehiago hurbiltzeko une egokia da,masajearen bidez.

11


Composici n


ZURE BIZITZA SOZIALA ALDATU EGINGO DA,BAINA EZ DA BERTAN BEHERA GERATUKO

Hemendik aurrera, aisialdia igarotzeko,kirolik gogokoena egiteko eta lagunekinegoteko modua aldatu egingo dira.

Ez diozu zertan uko egin zure bizitzasozialari eta pertsonalari, baina beste erabatean antolatu beharko dituzu,erantzukizun berrien arabera.

Ohiturak aldatu egingo dituzunez, kontuanizan une egokia dela zure herrian edohirian txoko berriak aurkitzeko, jendeberria ezagutzeko, aisia beste modubatzuetan igarotzen ikasteko...

Haurrak zure bizitza sozialean parte hartu dezake.12


Composici n


BILATU ZURETZAKO DENBORA, BAINA KONPARTITU ETA ERRESPETATU ZURE BIKOTEKIDEARENA

Orain ez duzu lehen beste denborazuretzat.

Banatu ezazu denbora zuzen etaberdintasunez.

Hartu ezazu haurrarekin egoteko denbora.

Jarri ados, negoziatu, ez inposatu etaerabili zure indarra eta ilusioa bizitzakogarai horretaz gozatzeko.

Hartu ezazu denbora bikotekidearekinbakarrik egoteko.

Besteak zaintzen ari zara, baina zeureburua ere zaindu behar duzu. Hartu ezazudenbora zuretzat ere.

E r r e s p e t a t u e z a z u b i k o t e k i d e a kberarentzat behar duen denbora, eta eginitzazu zereginak denbora hori hartzekoaukera izan dezan.

Egon zaitezte biok haurrarekin eta eginitzazue jarduerak hirurok elkarrekin.

Konpartitu aisialdia eta zereginak; hobeto biziko zara.13


Composici n


AITATASUN BAIMENA HARTZEA ZURE ESKUBIDEA DA.ESKATU EZAZU!

Lehen hilabeteen haurra zaintzea zureerantzukizuna ere bada; konpartitubikotekidearekin.

Gero eta aita gehiagok eskatzen duteaitatasun baimena.

Egin zaitez berdintasunaren klubhorretako bazkide. Egin ezazubat aldaketarekin!

Aitatasun baimena eskatzen etahartzen baduzu, haurra bikotekide-arekin batera berdintasuneanzaintzeko aukera izango duzu.

Nahi izanez gero, lanaldi murrizketak etalan utzialdiak ere eskatu ditzakezu haurrazaintzeko. Laguntzak dituzu horretarako.

Halaber, haurra izateagatik ere laguntzaketa subentzioak eskatu ditzakezu.

Lehen hilabeteakbikotekidearekin etahaurrarekin igarotzeasekulako aukera da,

paregabea.

14


Composici n


LAGUNTZA OROKORRAK HAURRA JAIOTZEAGATIK, ADOPTATZEAGATIKEDO ADOPZIO AURREKO FAMILIA HARRERARENGATIK

Lehen seme-alaba: 400 € eta 900 € bitartean (familia sarreren arabera).

Bigarren seme-alaba: 1.500 € (errenta maila guztientzat).

Hirugarren seme-alaba: 6.300 € (errenta maila guztientzat).

Haurrak % 33ko ezintasuna edo handiagoa izanez gero, zenbatekoak bikoiztu egingo dira.

NAZIOARTEKO ADOPZIOETARAKO LAGUNTZAK

Aurrekoei gehitzen zaizkie, eta familia sarreren eta aldi berean adoptatutako seme-alabakopuruaren araberakoak izaten dira.

Errentarik txikienentzat, zenbatekoak bikoiztu egiten dira.

Nazioarteko adopzio sinplea: 2.000 €.

Nazioarteko adopzio bikoitza: 3.500 €.

Nazioarteko adopzio hirukoitza: 5.000 €.

ERDITZE, ADOPZIO NAZIONAL EDO ADOPZIO AURREKO FAMILIA HARRERA

MULTIPLEENTZAKO LAGUNTZA BEREZIAK

Laguntza orokorrei gehitzen zaizkie, eta familia sarreren araberakoak izaten dira.

Errentarik txikienentzat, zenbatekoak bikoiztu egiten dira.

Erditze, adopzio nazional edo adopzio aurreko familia harrera bikoitza: 2.000 €.

Erditze, adopzio nazional edo adopzio aurreko familia harrera hirukoitza: 4.000 €.

Erditze, adopzio nazional edo adopzio aurreko familia harrera laukoitza: 6.000 €.

EUSKO JAURLARITZAK EMATEN DITUEN LAGUNTZA BATZUK

15


Composici n


LAN ETA FAMILIA BIZITZA BATERATZEKO LAGUNTZAK

• Lan utzialdia. 3 urtetik beherako seme-alabak dituzten familientzat:

- 2.400 € lan utzialdiaren urte bakoitzeko emakumeak eskatuz gero.

- 3.000 € lan utzialdiaren urte bakoitzeko. Erditze, adopzio nazional edo adopzio aurreko familiaharreretan, lan utzialdia gizonak eskatuz gero.

• Lanaldia murrizteko laguntzak, 6 urtetik beherako seme-alabak dituzten familientzat:

- Lanaldiaren % 45 baino gehiago murrizten bada:

1.800 € urteko, langilea emakumea izanez gero.

2.400 € urteko, langilea gizona izanez gero.

- Lanaldiaren % 40 eta % 45 bitartean murrizten bada:



- Lanaldiaren % 33 eta % 40 bitartean murrizten bada:



Iturria: Familiei Laguntzeko Plana, Eusko Jaurlaritza. (www.euskadi.net/familia)

EUSKO JAURLARITZAK EMATEN DITUEN LAGUNTZA BATZUK

Litekeena da laguntza gehiago egotea edo aipatutakoak eguneratzea.Hitz egin ezazu bikotekidearekin eskatzeko moduaz.

16


Composici n


ESKATU

DITZAKEZUN

BAI

MEN

BATZUK

AITATASUNA

EDOSKITZEA

BAIMENARENIRAUPENA ETA

DIRU LAGUNTZA-REN ZENBATEKOA

BALDINTZAK

BAIMENA NORKHARTU DEZAKEEN

BAIMENA NOLAHARTU

DAITEKEEN

Bi egun jaiotzarengatik eta 13 egun jarraian. Bigarren haurra izan ondoren, beste bi egun hartudaitezke haur bakoitzeko, edo 26 egun, lanaldi partziala enpresarekin adostuz gero. Langilearenoinarri arautzailearen % 100 ordaintzen da.

Aita guztiek, edozein adin dutela, baldintza hau bete behar dute: jaiotzaren, adopzioaren edo familiaharreraren aurreko 7 urteetan 180 egun edo lan bizitza osoan 360 egun kotizatu izana.

Soldatako langileek, norbera konturakoek edo autonomoek eta Gizarte Segurantzako edozeinErregimen Berezitan dauden langileek.

Baimena jarraian hartu daiteke, jaiotza, adopzio edo harrera egunetik aurrera, eta gehienez ereamatasun baimena bukatu eta handik 13 egunera.

ABSENTZIA EDOLANALDI

MURRIZKETA

Lana ordubetez utzi daiteke, ordu erdiko bi tarte edo lanaldiaren hasieran edo bukaeran ordu erdihartuz. Denbora hori pilatu eta lanaldi osoak hartu daitezke, kasuan kasuko negoziazio kolektiboanfinkatutakoaren arabera.

LANALDI EGOKI-TZAPENAK ARRAZOIPERTSONALENGATIK

EDO FAMILIAARRAZOIENGATIK

Lanaldiaren iraupena eta banaketa egokitu egin daiteke, lan eta familia bizitza eta bizitza pertsonalabateratzeko eskubideaz baliatuta, betiere kasuan kasuko negoziazio kolektiboan finkatutakoarenedo enpresarekin adostutakoaren arabera. Negoziazioan aurreikusitakoak bete egingo dira beti.

OPORRAK

Haurdunaldiaren, erditzearen edo edoskitze naturalaren ondoriozko aldi baterako ezintasuneanzehar edo amatasun nahiz aitatasun baimenak eragindako kontratu etenaldian zehar oporraldiakegokituz gero, opor egun horiek beste garai batean hartu ahal izango dira, nahiz eta urte naturalabukatu.

LANALDIMURRIZKETA

LEGEZKOZAINTZAREN-

GATIK

Lanaldia murriztu egin daiteke, batetik, 8 urtetik beherakoak edo ordaindutako lanik egiten ezduten ezinduak zaintzeko, edo bestetik, beren kasa moldatzeko gai ez diren eta ordaindutako lanikegiten ez duten 2. mailarainoko odolezko edo ezkontza bidezko senideak zaintzeko. Horrelakoetan,lanaldiaren 1/8-tik erdira bitartean murriztu daiteke, eta soldata ere neurri berean murrizten da. Lanaldi murrizketaren lehen 2 urteetako kotizazioak % 100ekoak izango dira, eta beste horrenbestegertatuko da senideak zaintzeko eskatutako lanaldi murrizketen lehen urtean ere.

LAN UTZIALDIASEME-ALABAK

ZAINTZEKO

Gehieneko iraupena 3 urtekoa da. Lehen urtean, lanpostua gorde egin behar zaio langileari. Lehenbi urteak kotizatutzat hartzen dira, Gizarte Segurantzari dagokionez. Behin-behineko familiaharrera mota batzuetan ere eskatu daiteke lan utzialdia.- Lan utzialdiaren aurretik lanaldi murrizketa eskatu bada, denbora horretako kotizazioak lanaldiosoari dagozkion % 100ekoak izango dira.- Langilea kaleratuz edo lan kontratua amaituz gero, kalte ordainetarako aurreko puntuanadierazitakoa hartuko da kontuan.

LAN UTZIALDIASENIDEAK

ZAINTZEKO

2 urtera arteko lan utzialdia egin daiteke, beren kasa moldatzeko gai ez diren eta ordaindutako lanikez duten 2. mailarainoko odolezko edo ezkontza bidezko senideak zaintzeko.

- Lan utzialdiaren aurretik lanaldi murrizketa egin bada, egoera aurreko kasuan aipatutako berberaizango da .

BORONDATEZKOLAN UTZIALDIA Enpresan gutxienez urtebete daramaten langileek eskatu dezakete. Gutxieneko iraupena 4 hilabetekoa

izango da, eta gehienekoa 5 urtekoa.

FAMILIA ETA LAN BIZITZA ETA BIZITZA PERTSONALA BATERATZEKO

17


Composici n


HAURRENTZAKO

1- BEKOKIAN LIBURU BAT IREKI Erpuruekin erdigunetik bekokiko bi aldeetarantz joan.

2- MASAILEZURRA ERLAXATZEA Zirkulu txikiak egin masailezurra hasten denetik

kokotseraino.

zure haurrengandik hurbil egoteko 9 urratsetan.18

3- BULARREAN LIBURU BAT IREKIEskuak bularraren erdialdean batu, sorbaldarainoeraman, bihotz bat marraztuaz jaitsi eta berriro

igo.


Composici n


MASAJEA

4- BESOEN ERRODAMENDUA Umetxoaren besoa gure esku irekien artean dugula,

birarazi hainbat aldiz.

5- EGUZKIA-ILARGIA Ezkerreko eskuaz, zilborraren inguruan zirkulu oso

bat margotu erlojuaren orratzen noranzkoan, etaeskumako eskuaz zirkulu erdi bat egin zilborraren

gainean, noranzko berean.

6- ZANGOEN ERRODAMENDUA Umetxoaren zangoa gure esku irekien artean jarri eta

birarazi hainbat aldiz.

Masajearen onurak: sistema fisiologikoen estimulazioa, erlaxamendua,arindura (hortzaroa, kolikoak, ea.) eta komunikazioa.

19


Composici n


HAURRENTZAKO MASAJEA

7- ERPURUEKIN PRESIOA EGIN Oinazpi guztia erpuruekin presionatu.

8- BIZKARRA ATZERA-AURRERA ERAMATEA Eskuak elkarrekin ditugula, esku batekin aurrerantz

mugitu, eta bestearekin atzerantz, lepotikipurmasailetara eta ipurmasailetatik lepora.

9- BIZKARREKO ORRAZKETA Eskuetako hatzak bereizita ditugula, mugimendu bibratzaile

bat egin lepotik ipurmasailetara.

Aitak umeari masajeak ematerakoan, bien arteko lotura estutu egiten da;lotura hori berezia da oso, umeak edoskitzaroan amarekin duena bezalakoa.

20

Documents

C M Y CM MY CY CMY K AITAK - … · batzuk azaldu nahi dizkizut, gizartean gizonen eta emakumeen artean berdintasun ... zer eredu eta balio irakatsi nahi dizkiozun ... oraindik nagusi