3
n aciona l 1/ E Diel, faqe 23 faqe 4 faqe 2 faqe 2 BASHKËQEVERISJA faqe 3 faqe 5 Nga Sadri Ramabaja ENIGMAT E PAS 28 QERSHORIT Nga Nexhmedin Spahiu faqe 5 KONGRESI I DIBRËS Nga Dr. Avzi Mustafa faqe 14 faqe 12-13 n aciona l Revistë periodike, letrare, kulturore, politike BOTIM I “NACIONAL GRUP” VITI I I BOTIMIT, NR. 12 19 KORRIK - 2 GUSHT ÇMIMI 30 LEKË / 0,50 EURO Drejtor: Mujë Buçpapaj Adresa: Ish-kinostudio “Shqipëria e re”, Tiranë E-mail: [email protected], [email protected] faqe 10 BRENDËSI faqe 8 faqe 15 faqe 20-21 faqe 16 faqe 17 faqe 8 faqe 9 faqe 6 BALLKANI I RI , JO PA SHQIPTARET Nga Mujë BUCPAPAJ BUJANI DHE KRYENGRITJET NË KOSOVË faqe 22 Nga Hasan Mehmeti faqe 19 Shul e shul Tregim nga Zija Cela Notre Dame Studim nga Gjekë Marinaj Aristoteli dhe Leka i Madh Studim nga Dr. Riza Smaka Ikën përrallat Tregim nga Ali M. Lajci Heshtja Tregim nga Qazim Shehu Proza e Ylli Xhaferrit Kritikë nga Kujtim Morina Zgjim Drite Poezi nga Pol Valeri Poemë nga Bardhyl Maliqi faqe 11 Poezi nga Fazlli Haliti C M Y K Obama i mund të gjithë... Politika e jashtme e Kosovës ARSYET E VONESES SE SHIPTARVE Hurmat Ankthi i statujave Më elegant se Brad Pitt. Presidenti amerikan Barak Obama i ka mundur të gjithë vipat më të mirë në klasifikimin botëror të njerëzve më elegant të planetit. Intervistë me Naser Rugovë, antarë i Lidhjes Demokra- tike të Dardanisë Ja cilat janë pseudonimet e shkrimtarëve Dr. Naser Rugova i takon gjeneratës së politikanëve të rinj të Kosovës. Shqiptarët janë duke ardhur dhe askush nuk mund të anashkalojë nga ansjë projekt rajonal apo europian. Shqipëria politike merr përgjegjësitë historike edhe për pozicionimin e kombit si tërësi, që ky proces (integrimi i saj në BE) të përmbyllet brenda kësaj legjislature që po hyjmë. Berisha, gjatë këtij mandati, do të ballafaqohet me disa opozita. Opozita e parë është brenda Parlamentit... Kongresi i Dibrës, siç dihet, u organizua nga Komiteti Qendror “Bashkim e Përparim” me një qëllim se gjoja shqiptarët.... Nga Prof. Rexhep Krasniqi Në gjurmimet t’ona për të gjetë arsytë e vonesës rreth zgjimit e depertimit të idesë komtare të shqiptarvet.... Revista më e madhe në botë për përkthimin nga gjuhët e tjera... Kritika amerikane për poezinë e Mujë Bucpapaj faqe 18 Gjithcka rreth jetës së nobelistit Italian Luigi Pirandello Angeline Joli dëshiron të kandidojë për Shtëpinë e Bardhë

C M Y K 1/ E Diel, I nacional15/ E Diel, nacional 19 Korrik 2009 STUDIM Funksioni i kambanave në kryeveprën e Hy-goit “Katedralja e Parisit” u konsiderua për pjesën më të

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: C M Y K 1/ E Diel, I nacional15/ E Diel, nacional 19 Korrik 2009 STUDIM Funksioni i kambanave në kryeveprën e Hy-goit “Katedralja e Parisit” u konsiderua për pjesën më të

nacional1/ E Diel,19 Korrik 2009

faqe 23 faqe 4

faqe 2

faqe 2

BASHKËQEVERISJA

faqe 3

faqe 5

Nga Sadri Ramabaja

ENIGMAT E PAS 28 QERSHORIT

Nga Nexhmedin Spahiu

faqe 5

KONGRESI I DIBRËSNga Dr. Avzi Mustafa

faqe 14

faqe 12-13

nacionalRevistë periodike, letrare, kulturore, politike

BOTIM I “NACIONAL GRUP” VITI I I BOTIMIT, NR. 12 19 KORRIK - 2 GUSHT ÇMIMI 30 LEKË / 0,50 EURO

Drejtor:Mujë Buçpapaj

Adresa: Ish-kinostudio “Shqipëria e re”, TiranëE-mail: [email protected], [email protected]

faqe 10

BRENDËSI

faqe8

faqe1 5

faqe20- 21

faqe1 6

faqe1 7

faqe8

faqe9

faqe6

BALLKANI I RI , JO PASHQIPTARET

Nga Mujë BUCPAPAJ

BUJANI DHE KRYENGRITJETNË KOSOVË

faqe 22

Nga Hasan Mehmeti

faqe 19

Shul e shul

Tregim nga Zija Cela

Notre Dame

Studim nga Gjekë Marinaj

Aristoteli dhe Leka i Madh

Studim nga Dr. Riza Smaka

Ikën përrallat

Tregim nga Ali M. Lajci

Heshtja

Tregim nga Qazim Shehu

Proza e Ylli Xhaferrit

Kritikë nga Kujtim Morina

Zgjim Drite

Poezi nga Pol Valeri

Poemë nga Bardhyl Maliqi

faqe1 1

Poezi nga Fazlli Haliti

C M Y K

Obama i mund të gjithë... Politika e jashtme e Kosovës

ARSYET E VONESES

SE SHIPTARVE

Hurmat

Ankthi i statujave

Më elegant se Brad Pitt. Presidenti amerikan Barak Obamai ka mundur të gjithë vipat më të mirë në klasifikiminbotëror të njerëzve më elegant të planetit.

Intervistë me Naser Rugovë, antarë i Lidhjes Demokra-tike të Dardanisë

Ja cilat janë pseudonimet

e shkrimtarëve

Dr. Naser Rugova i takon gjeneratës së politikanëve të rinj të Kosovës.

Shqiptarët janë duke ardhur dhe askushnuk mund të anashkalojë nga ansjë

projekt rajonal apo europian.

Shqipëria politike merr përgjegjësitëhistorike edhe për pozicionimin e kombit sitërësi, që ky proces (integrimi i saj në BE) tëpërmbyllet brenda kësaj legjislature që pohyjmë.

Berisha, gjatë këtij mandati, do tëballafaqohet me disa opozita. Opozita eparë është brenda Parlamentit...

Kongresi i Dibrës, siç dihet, u organizua ngaKomiteti Qendror “Bashkim e Përparim” menjë qëllim se gjoja shqiptarët....

Nga Prof. Rexhep Krasniqi

Në gjurmimet t’ona për të gjetë arsytë evonesës rreth zgjimit e depertimit të idesëkomtare të shqiptarvet....

Revista më e madhe në botë përpërkthimin nga gjuhët e tjera...

Kritika amerikanepër poezinë e MujëBucpapaj

faqe 18

Gjithcka rreth jetëssë nobelistit ItalianLuigi Pirandello

Angeline Joli dëshiron të kandidojë për Shtëpinë e Bardhë

Page 2: C M Y K 1/ E Diel, I nacional15/ E Diel, nacional 19 Korrik 2009 STUDIM Funksioni i kambanave në kryeveprën e Hy-goit “Katedralja e Parisit” u konsiderua për pjesën më të

nacional15/ E Diel,19 Korrik 2009 STUDIM

Funksioni i kambanave në kryeveprën e Hy-goit “Katedralja e Parisit” u konsiderua përpjesën më të madhe të lexuesve si një nga sim-bolet unike, madje edhe më tepër nga sa mundtë prek këndvështrimi ynë. Autori e ideoi memjeshtëri kumbimin e veçantë të kambanaveqë të ishte në harmoni të plotë me jetën eshfrenuar që bënin parisienët e asajperiudhe. Pasojat bëhen aq tronditëse,sa Katedralja e Notre Damit kthehet nëinstitucionin djallëzor, të cilin Kuazi-modo dhe Esmeralda e shihnin si stre-hën shpirtërore dhe shenjtëroren kumund të gjenin përkrahje të lënduarit.Për të hiperbolizuar këtë shqetësim,autori krijon personazhin e Frolos, i cilisimbolizon korrupsionin që dëmtoirëndë institucionin e drejtësisë. Njëfakt i tillë më frymëzon të shkoj shumëmë larg komenteve që i krahasonin ka-mbanat e Notre Damit vetëm me ding-dang(et) e zjarrta të Kuazimodos. Ndajdo t’ua sjellë me prova se Hygoi i kthenkambanat e Notre Damit në mjete të fu-qishme letrare për një arsye më shumë/që t’i nxitë parisienët të fillojnë të kup-tojnë korrupsionin e kishës katolike qëpo u shkatërronte jetën.

Kambanat e Notre Damit nuk bi-nin për të njoftuar karnavalet në Festi-valin e të Marrëve, por më tepër për tëlajmëruar rënien e qytetit të Parisit. Nëveprën “Katedralja e Parisit”, ViktorHygoi zbuloi rrezikun e mëkatarëve fe-tarë në Kishën Katolike, për të cilën mbajti njëqëndrim të vendosur ndaj korrupsionit të te-jskajshëm të asaj kohe. Në kohën kur u shk-rua romani, Katedralja e Notre Damit siç do-kumentohet edhe prej shumë burimeve të tjera,njihej sa për intrigat, aq edhe për “ndërtesëne saj madhështore” (46). Përmes një stili tëveçantë letrar e mbresëlënës, Hygoi tërheqvëmendjen e lexuesve në drejtim të disa të“marrëve” dhe e thekson marrëzinë e tyre sishkatërruesin e disa prej vlerave të çmuarafranceze, si marrëzi që i bën njerëzit të jenë medy mendje dhe gjakatarë. Për këtë arsye Hy-goi krijoi Klod Frolon, një nga kundërshtarëttipik të historisë së katolicizmit i cili aty rrethvitit 1837 beson se “...koha është e verbër,ndërsa njerëzimi është i marrë” (97). Ai shër-

Nga Gjekë Marinaj

PSE BININ KËMBANAT ENOTRE DAMIT?

Në foto Gjekë Marinaj

Kambanat e Notre Damit nuk binin për të njoftuar karnavalet në Festivalin e të Marrëve, por më tepër për të lajmëruarrënien e qytetit të Parisit. Në veprën “Katedralja e Parisit”, Viktor Hygoi zbuloi rrezikun e mëkatarëve fetarë në Kishën

Katolike, për të cilën mbajti një qëndrim të vendosur ndaj korrupsionit të tejskajshëm

Ja si Hygoi i kthen kambanat e Notre Damit në mjete tëfuqishme letrare

bente si krye-dhjak në Katedralen e NotreDamit. Në fillim autori i veshi atij atributet enjeriut të mirë, i cili ndër të tjera i ndihmontefëmijët e vobektë dhe synonte ta mësonte tëvëllanë të ndiqte hapat e tij. Por deri diku Hygoiu referohet ndryshimeve të ngjashme me tëkrishterët e thjeshtë parisianë, të cilët po vazh-

donin të ndiqnin gjurmët e tij për të vepruarkeq. Faktet e dokumentuara rrëfejnë se dashu-ria e Frolos për t’u bërë prift, etja për dije dhedëshira për t’iu përkushtuar jetimëve, si edhedhembshuria që tregoi për Jehanin dhe Kuaz-imodon, shkonin drejt rënies tek po njihej meEsmeraldën. Sigurisht kjo na le të kuptojmëse epshi për ciganen i krijoi marrëdhënien enjohur e cila sa vinte e shkonte drejt obse-sionit. Por nga ana tjetër kërkonte të ruanterolin e priftit, ndonëse kishte nisur rënien qëme edukimin e vëllait të tij, Jehan.

Letërsia luan rol më shumë se çdo mjettjetër komunikimi sepse synon ta vendosë lex-uesin në qendër të shqetësimeve të person-azhit, me të cilën Hygoi shpreh talentin e rrallëpër të na ndihmuar dhe i jep jetë Kuazimodos,

personazhit me pamje të shformuar, me kurriz-in dhe kraharorin e dalë si prej përbindëshidhe me xhungën e madhe që i mbulonte njërinprej syve. Hygoi e kthen atë në mënyrë tëmagjishme në pasqyrën me të cilën lexuesimund të shohë katandisen e krishterëve pa-risienë në fillim shekullin e 19-të. Pasi e ndry-

shoi Kuazimodon të mbështetej tek Frolojashpirtërisht dhe psikologjikisht, autori krijoisituata të cilat pasqyrojnë, jo vetëm korrup-sionin e priftit, por edhe atë të Kishës Kato-like dhe besimtarëve të saj. Në rastin kur eçuan Kuazimodon në shtyllën e ndëshkimit tëtorturohej për një krim që nuk e kishte kryer,parisienët qeshnin, talleshin dhe hidhninsende drejt tij: “në fakt e gjitha kjo ndodhi,ngaqë po ndëshkohej sepse qe fatkeq, se ish-te i shurdhët dhe po gjykohej nga një shur-dh” (213). Por vetëm cigania e përbuzur, Es-meralda, arrin ta fal atë dhe ndonëse nuk be-sonte në Perëndi e mbi të gjitha një natë mëparë ishte sulmuar prej tij, i jep ujë dhe i falëmirësi.Realiteti i jetës te “Katedralja e Parisit” pas-

qyrohet nga mosmarrëveshja midis krishterim-it tradicional dhe institucionit të drejtësisë,sa që pavarësisht kësaj (përveç Kuazimodos)askush nuk do të mundte të pengonte intrigatkeqdashëse të Frolos. Përndryshe asnjë nukdo ta pranonte faktin se Froloja vrau me thikëFebusin dhe në vend të tij do të dënohej me

varje vajza e pafajshme 16- vjeçare, përshkak të këtij krimi. Ai jep urdhrin, oseta dashurojë, ose në të kundërt të pra-nojë fatin e saj, vdekjen. Kjo përbënnjë nga zgjedhjet letrare më të shkëlqy-era të Hygoit. Ai pohon se nuk ishteEsmeralda që vendosi për fatin e saj,por ishte gjykatësi dhe paditësi, njëriprej shoqëruesve të Frolos, të cilët in-teresoheshin më shumë për argëtimine spektatorëve, se sa për atë. Hygoikishte për qëllim t’u linte mesazh lex-uesve, duke përdorur intrigën përmesmjeshtërisë letrare, se shformimet e jas-htme të Kuazimodos ishin të shëmtu-ara për sytë e njerëzve, ndërsa shformi-met e brendshme të Frolos për shkaktë pushtetit fetar ishin rrënuese përnjerëzit.Me sa shohim, ideja për ta vendosurromanin në Parisin mesjetar, i dha Hy-goit materialin e nevojshëm historik përtë trajtuar një prej temave kryesore tëveprës, korrupsion in e ashpër tëKishës Katolike, e cila i çoi jetët e pa-risienëve në të shkuarën e viteve 1500-të. Bota kaotike që krijoi Hygoi tek ve-

pra “Katedralja e Parisit” mbështetet në rapor-tin midis historisë dhe trillit. Por vetëm pasi ekemi lexuar librin, kuptojmë se kambanat eNotre Damit duhej të binin fortë dhe kum-bueshëm për të lajmëruar të pafajshmit përnatyrën e Frolos. Kuazimodo nuk e pranonfundin e “burrit dhe vajzës së re, si të meri-mangës dhe mizës” (460), ndaj u bie kamba-nave të Notre Damit, por ishte tepër vonë. Mefundin e tij tragjik te “Katedralja e Parisit”,Hygoi u tregon lexuesve se si kur vjen çastitë shohësh fundin e personit që dashuron metë vërtetë, “i bie të jesh më mirë me një sy e imangët, se sa të jesh krejt verbër” (45).

Përktheu nga anglishtja: Irena Papingji

ma i dukej e gjallë, sikur merrte frymë me zor nga era eftohtë, gjoksi i saj gërvinte, gërvinin pemët. Ajo edhekur të ikte nga kjo botë, do të linte porosi të prehej nënhurmë. Krahët e saj do të zgjateshin mbi të si krahët edjemve, ajo do të përqafonte me ashk.Veçse gjërat nuk ndodhin kurrë ashtu siç i kishte dash-të ajo. Instinkti i gruas së vuajtur dhe i nënës nuk ekishte lënë të gabonte, ndonëse ajo e dinte se kishte

gabuar gjithnjë. Fati ishte sjellë me të sa nuk duhet t’iashpërblejë tjetërkujt zoti në kësi farë feje. Ishte njëmesditë e ngrohtë, kur plaka doli në oborr t’i gëzohejhurmës. Kur papritur muri i avllisë dy hapa larg sajfilloi të lëkundej.“Tërmet”, mendoi ajo me vete. Në të vërtetë ishtefadroma e bashkisë që prishte murin. Dhe nuk vonoi.Blloqet prej betoni ranë njëri mbi tjetrin si katrorë kao-tikë. Muri u prish. Përballë rrugës vila u zbulua më ebukur, në atë sfond kuqëlonte hurma me kokrra të

pjekura, të pa fundme si diçka e ndezur në të purpurtqë ndjell jetë. Dila ishte ulur në një stol dhe kishtevënë dy duart në kokë. Pak më tutje furgoni i zi ipolicisë i ngjante një kafshe të vogël me turirin ngulurnë tokë. Policët zbritën nga ai me qese në duar dhe ishqyen degët e hurmës. Ata i mbushën qeset mekokrrat e ëmbla dhe i çuan tek furgoni. Mbajtën nëduar ndonjë kokërr duke e kafshuar përmes fjalëve.Dilës ato i ngjanë me korba që hanin sytë e djemve.Në fund të fundit ç’duhej më hurma kur do ta prishte

fadroma? Kështu mendonin policët dhe pas pak ihipën furgonit dhe ikën. U duk sikur erdhën enkas përtë prishur murin e për të vjelë hurmën. Hurma u shkulme gjithë rrënjë. Dila i çoi fjalë të bijës që të vinte tamerrte. Ishte herë e parë që e bënte këtë. Ajos’mendonte më për vilën, edhe vetëm pemët, hurma ekishte mbajtur aty. Fundi fundit, çfarë e lidhte më medjemtë përveç saj? Vila i kishte vrarë…

Vijon nga faqja 9

Qazim Shehu

Page 3: C M Y K 1/ E Diel, I nacional15/ E Diel, nacional 19 Korrik 2009 STUDIM Funksioni i kambanave në kryeveprën e Hy-goit “Katedralja e Parisit” u konsiderua për pjesën më të

18/ E Diel,19 Korrik 2009nacional STUDIM

Për herë të parë letërsia shqipe dhe përkthimi isaj në gjuhën angleze kanë zënë vend në faqet erevistës “Translation Revieè”, “Kritika e Përk-thimit”, revista më e madhe në botë për përk-thimin nga gjuhët e tjera në anglisht e cila bot-ohet prej 30 vjetësh nga Universiteti i Teksasit,në Dallas të SHBA-së.Numri 76 i kësaj reviste që publikohet dy herënë vit, i është kushtuar tërësisht letërsisë sh-qipe, përcjelljes së saj në botën anglishtfolësedhe më tej, vështirësitë me të cilat hasen përk-thyesit, etj.Revista është botuar falë punës së madhe tëGjekë Marinajt, një prej poetëve më të lexuar tëviteve të fundit i cili njëkohësisht ka një kon-tribut shumë të madh në prezantimin e letërsisëshqiptare në gjuhën angleze, përmes përkthimittë veprave të disa autorëve, por edhe të poezisëpopullore shqiptare.Kopertina e revistës, si për t’i qëndruar besnikderi në fund karakterit të këtij numri të dedikuartërësisht kulturës shqiptare, ka në ballinën e sajnjë vepër të artistit shqiptar, Andis Gjoni, të tit-ulluar “Dedalus”.Piktori dhe skenografi i njohur i shqiptar i ciliprej vitesh ka një aktivitet të admirueshëm nëSHBA, përcjell përmes kësaj pikture dhe njëherëtemën me motive tradicionale shqiptare duke idhënë kësisioj dhe më shumë domethënien endjesisë dhe krijimtarisë shqipe, botimit të kësajantologjie përtej oqeanit. Botim i Universitetit të Teksasit në Dallas, “Kri-tika e Përkthimit” është revista zyrtare e Sho-qatës së Përkthyesve Letrare Amerikanë, orga-nizatë prej 80 mijë anëtarësh, shumica akademikëqë paguajne 60-80 dollarë në vit për anëtarësim. Ajo shpërndahet falas tek ata dhe në shumicëne librarive të universiteteve dhe qyteteve nëAmerikë dhe Kanada

www“Kritika e Përkthimit” hapet me një shkrim tëRobert Elsie, shkrimtar, përkthyes dhe special-ist i albanalogjisë, i cili përbën 80 për qind tëkapacitetit të përkthimeve letrare nga shqipjanë anglisht, në mos më shumë. Ai bën një rish-ikim të shkurtër të letërsisë shqipe në botën an-glishtfolëse, nga viti 1595, kur dhe u përkthyevepra e parë në këtë gjuhë “Historia e Skëndër-beut” e Marin Barletit, deri në ditët e sotme.Përmendet aty përkthimi Këngëve të Kreshni-këve, Lahuta e Malësisë, Bagëti e Bujqësi, apopjesë nga vepra e Migjenit, Koliqit, etj. Për tëvijuar më pas me periudhën e soc-realizmit ku

Revista i është kushtuar tërësisht përcjelljes së letërsisë shqipe në botën anglisht folëse

Letërsia shqipe në SHBARevista më e madhe në botë për përkthimin nga gjuhët e tjera në anglisht, e cila botohet prej 30 vjetësh nga Universiteti i Teksasit, në

Dallas të SHBA-së, boton edhe nj  shkrim p  r librin e poetit shqiptar Mujë Bucpapaj, “Fitorja e padukshme”.

spikasin përkthimet e veprave të shkrimtarit tënjohur Ismail Kadare, Fatos Kongolit, etj. Pjesënga vepra e shumë autorë të tjerë si ElviraDones, Kim Mehmeti, Ylljet Aliçka, Lindita Ara-pi, Eqerem Basha, Fatos Lubonja, Teodor Laço,Dritëro Agolli etj, janë përfshirë në njëantologji,“Megjithë përpjekjet që janë bërë nga shumëshkrimtarë, përkthyes dhe botues në Shqipëri,Kosovë dhe jashtë vendit, letërsia shqiptarembetet jo fort e njohur në botën anglishtfolëse.Shumë kapituj të letërsisë shqipe mbeten përt’u zbuluar”, thotë Elsie, ndërsa nënvizon seproblemi bazë për transmetimin e letërsisë sh-qipe ka qenë dhe mbetet mungesa e përkthyesveletrarë. Në shkrimin e tij që hap këtë numër tëbotimit “Kritika e Përkthimit”, Elsie kujton se nënjë konferencë përkthyesish të letërsisë shqipe,

mbajtur në Shkodër në nëntor 2003 nën kujdes-in e ministrisë shqiptare të Kulturës, “kam vëre-jtur se unë personalisht përbëja 80 përqind tëkapacitetit të përkthimeve letrare nga shqipjanë anglisht”. Ndaj shton ai, mbetet shumë përt’u bërë për të dalë nga kjo ngushticë, dhe do tëisha mëse i kënaqur nëse ky prezantim i shkurtërdo të frymëzonte ndokënd të merrte në dorënismën, pasi nevoja është urgjente.Siç shprehet përkthyesi i njohur i letërsisë sh-qipe s’ka gjë që autorët shqiptarë e kërkojnë mëshumë sesa të shohin veprat e tyre të përkthy-era në anglisht e të kenë kontakt direkt me botën.Në fakt, thotë ai, disa autorë të paduruar kanëfilluar tashmë t’i botojnë veprat e tyre privatishtnë ca përkthime anglishteje të frikshme, jashtëçdo imagjinate, të cilat i kanë bërë vetë ose uakanë bërë fëmijët që studiojnë anglisht në

shkollë.Në 82 faqet e këtij botimi paraqiten njësërë artikujsh rreth kësaj problematike të për-gatitura nga përkthyes të letërsisë shqipe siGjekë Marinaj, Frederik Tërneri, Piter. R. Prifti,Peter Morgani, etj.Në intervistën dhënë për Gjekë Marinajn, sh-krimtari i njohur Ismail Kadare vlerëson rolin unikqë luajnë përkthyesit në karrierën e çdo shkrim-tari. “Padyshim, përkthyesit luajnë një rol uniknë karrierën e çdo shkrimtari që krijon një repu-tacion ndërkombëtar. Nuk ka mënyrë tjetër tënjohur për të përcjellë vlerat letrare përmes gju-hëve”, shprehet Kadare, ndërsa nënvizon sepërkthyesit, si çdokush tjetër në botë, mund tëjenë të spikatur, mesatarë ose të papërshtatshëm.Në bazë të kësaj hierarkie, vijon ai, njeriu mun-det po ashtu të përcaktojë rolin që ata luajnë përta bërë të njohur një autor tek lexuesi i huaj.“Me fjalë të tjera, kur vjen puna tek përkthimi,çdo autor mund të jetë fantastikisht me fat, paka shumë me fat, ose krejt i pafat”, thotë Kadare,i cili përgjithësisht e konsideron veten me fat nëkëtë drejtim.Ndërsa Frederik Tërneri, i cili së bashku me GjekëMarinajn kanë sjellë në vëmendje të audiencësanglishtfolëse disa prej poezive më të bukura tëgurrës, ndalet tek metoda që ai ka përdorur përpërkthimin e poezisë popullore shqiptare. “Nukbëj përpjekje ta “anglishtizoj” gjuhën apo për tasjellë në kohë, pasi shumica e këtyre poeziveorale përmbajnë arkaizma që tregojnë versionemë të hershme të tyre, si dhe pikëpamje sho-qëruese tradicionale mbi botën”, shprehet ai.Ndërsa vë në dukje vështirësitë që ka hasur gjatëpërkthimit të këtyre poezive të gurrës popullore,ku veçon poemën “Muji dhe tri zanat”, ai thotëse punoj mbi to pa ndryshuar kuptimin epërgjithshëm letrar.Të tjerë përkthyes të letërsisë shqipe si RonBerisha, Peter Golub dhe Laura Bouers kanë bërënjë rishikim të veprave të Rudolf Markut, Lulje-ta Lleshanku dhe Mujë Buçpapajt. Poetja LauraBouers, e konsideruar si shpresa e poezise bash-kekohore Amerikane, vlereson Bucpapajn si njepoet të kalibrit boteror, i cili sjell në SHBA zem-ren e thyer të Atdheut të tij si dhe permasatdramatike të Ballkanit. Ajo i ben një analize tëgjatë librit të M.Bucpapajt botuar një vit më parenë ghuhen angleze në Teksas SHBA.Si përfundim mund të themi se botimi i këtijnumri të revistës “Kritika e Përkthimit” kushtu-ar tërësisht letërsisë shqiptare është një tjetërhap pozitiv dhe me shumë vlerë në drejtim tënjohjes së mëtejshme të letërsisë tonë në botë.

Bashkimi i Intelektualëve Shqiptarë (BISHZ) ia dorë-zoi Mirënjohjen e kësaj shoqate artistes së shquarshqiptare Vaçe Zela, Nderi i Kombit. Teksti i Mirënjohjes është: “Bashkimi i IntelektualëveShqiptarë të Zvicrës nderon me MIRËNJOHJE Artis-ten e Popullit Zonjën Vaçe Zela, ikonën e këngës dhetë muzikës së lehtë shqiptare, që me zërin e saj frymë-zoi e bashkoi shpirtërisht shqiptarët në mbarë hapë-sirën kombëtare, e kudo në botë. Kryetari Abas Fejzu-

Këngëtarja Vaçe Zela merr çmimin në Zvicërllahi. Sekretari Besim Gërxhaliu.” Në emër të shoqatës Mirënjohjen e dorëzoi kryetari iBashkimit të Intelektualëve Shqiptarë të Zvicrës z.Abas Fejzullahi. Ai shoqërohej nga bashkëpunëtorëte BISHZ, zonja Elida Buçpapaj dhe zotëri SkënderBuçpapaj.Artistja e shquar shqiptare zonja Vaçe Zela e priti mëkënaqësi të veçantë Mirënjohjen e dhënë nga BISHZ.Edhe bashkëshorti zotëri Pjetër Rodiqi tha se ky është

një nder dhe vlerësim i madh që i bëhet Vaçes. ZonjaVaçe ishte tejet e prekur nga motivacioni i Mirënjo-hjes dhe e vlerësoi shumë edhe dizajnin.Në emër të BISHZ, z. Fejzullahi ia dorëzoi Zonjës VaçeZela edhe dy dhurata simbolike: një varëse me njëkitarë të vogël, punim artistik, si dhe një varëse kuështë shënuar ditëlindja e Vaçe Zelës, përkatësishtnumri 7 që shënon ditën e lindjes dhe numri 4 qëshënon muajin e lindjes, prillin.

Artistja e madhe Vaçe Zela e vlerësoi rolin e BISHZ nëkuadrin e diasporës shqiptare në Zvicër. Zotëri AbasFejzullahi e njohu këngëtaren me disa nga veprim-taritë e zhvilluara kohët e fundit dhe për veprimtari tëplanifikuara në muajt e ardhshëm. Zonja Vaçe Zeladhe bashkëshorti zotëri Pjetër Rodiqi shprehën inter-esimin e tyre për të dhënë ndihmesën ndaj shoqatëssë Bashkimit të Intelektualëve Shqiptarë