C O L A B A B U

T E A T R U

Cartea I

(Dupã Modã, Suratili, Radtsãlji, Turnarea nãpoi)

D U P Ã M O D Ã

(comedii tu patru pàrtsã)

INSHILJI:

CHITA, om ca di 56-57 di-anji. tatã-ali Maricã, al Spiru shi-al Yioryea;

NATA, muljeari ca di 55-56 di-anji, nicuchirã-al Chita;

MARICA, hiljea-al Chita, featã ca di 23-24 di-anji;

SPIRU, marli ficior al Chita, ca di 21-22 di-anji

YIORYIA, njiclu ficior al Chita, ca di 20-21 di-anji

NICOLA, tinir ca di 20-21 di-anji; vrutlu-ali Maricã;

‘NGHILINA, ca di vãrã 56-57 di-anji;

SILFIEA, hilji-sa-ali ‘Nghilinã, featã ca di 22-23 di-anji;

TSAL-CHENDRA, muljeari moashi, ca di 60-65 di-anji;

TSAL-DIMITRI, vitsinã;

TSAL-HRISTAC, vitsinã;

SUFIEA, featã ca di 20-21 di-anji;

‘NGHILUSHEA, mà-sa-ali Sufii;

COTA, om ca di 58-60 di-anji, tatãl al Nicola;

Lena, muljeari ca di 55-56 di-anji, dada-al Nicola;

NICOLA, ficior ca di 24-25 di-anji, isusitlu-ali Maricã;

‘NDREIA, om ca di 40-45 di-anji, nunlu-al Nicola

Ghiftã;

PARTEA I

STSENA I

Chita singur

Unã odà ashtiratã cu chilinji sh-vilendzã fãrshiroteshti.

Tu cohili di la vatrã, di-unã parti sh-di-alantã ari

cãpitãnji. Oda ari sauùã firidz.

Chita (aush tricut di sheaidzàts di-anji, s-priimnã singur pit odà; easti nivrisit;

tu mãnã tsãni unã carti. U mutreashti, u shutsã sh-mata-u mutreashti di

tuti pàrtsãli shi zburashti cu boatsea-analtã) -

Aushai! Nji-alghi tut perlu! Doamne! cãnd’ nji-aduc aminti

Di-alãtrarea-a cãcãstorlui nj-yini ca s-mi-asparg di minti!

Tora... tora, tu-ausheatic, nj-scrisi blãstimata Mirã,

Ca sã-nji yinã pisti mini arushenea-aistã? Pirã

Mari sh-foc pitreatsi, Doamne, pisti capitli-mbitati

A lãvoshilor di tora. Ardi-lji, Doamne, tu hicati,

Pi mangufanji! scãrchea-lji, Doamne, cà mutresc’ luvruseascã

Tsi pãstràm curat pãn tora noi aushlji! Fà s-glãreascã

Cãcãstorlji, Doamne Mari! Di nãmuzi ma s-nu s-tsãnã...

Ljea-lji pi tuts tu hauùã-arucã-lji; pi loc vãr di nãshi s-nu-armãnã.

(Sta la loc shi-ù mutreashti cartea, ãl disfatsi pliclu,

u shutsã cartea di tuti pàrtsli sh-da cu caplu ciudusit)

Tsi va s-hibã cartea-aistã? Tsi grànji lài s-cãtrãnãsiti

Sãntu zgrãmati pi-a ljei fatsã? Ah! adets afurisiti!

Cãndu-l scoasit caplu-ntroarã? Ma-ashtiptat, o blãstimati,

Ca s-murea, s-chirea nãoarã ausheaticlu?! Ti feati...

Cãnd’ iram mini tu njeati, nitsi cà-nji tritsea pit minti;

Tish ca draclu di fimnjeamã mi-ascundeam; cãnd’ pi dininti

Vãrã featã tritsea calea, nitsi oara nu-lji dãdeam,

Nu, cum fac nirushinatslji di mangufanji... S-lu-acãtsam

Pi-alãtratlu di nafoarã... cãt di mult’ va-l hãidipseam;

Cãti zboarã lj-tãlje limba-ahãti pàlnji va-lji trãdzeam.

(Nipoi mutreashti la carti, da cu caplu, s-dutsi pãnã la firidã

sh-mutreashti nafoarã, u-ncljidi firida; sh-nipoi mutreashti la carti)

Tsi sã-lji scrii-afurisitlu?! Ah! lài Chita, lài mãrati,

Cum pãtsãshi pi nipãtsãta... sh-di la feata-a ta! Tsi sati

Lai sh-plinã di fãrmatsi! Ma-nji cãdea pi cap rufeia...

Ma surdzam, o Dumnidzali-m; ma urgheam!

(s-priimnã) Iu-i sineia...

Cãnd’ pãrintslji-avea tinjii. Iu sãntu-anjlji di nãoarã...

Cãnd’ ficiorlji, di-arusheni, nu intra cu Soari-n hoarã!...

Sh-ma s-intra, va s-mãtrea s-treacã cu mutrita-ncurfusitã,

Cãtrã-nghios, pi-a loclui fatsã...

(s-priimnã) Azã, ceata-afurisitã,

Cu minciunji pi feati-mbeatã, cum ‘mbita sh-pi blãstimata

Tsi pi loc s-nu-avea cãdzutã!

(s-priimnã pit odà; s-dutsi la firidã, mutreashti nivrisit,

s-toarã-mplin di inati) Va s-u mãcã “nimãcata”!

Pi mangul, ma s-nu nj-lu spunã, va-u zgrum io ti ciudii!

S-ljea lãhtarã featli tuti! Va mi fac lup dit curii!

Ca s-dispãndic pi tuts dratslji tsi mutresc’ s-aducã norlji

Cu vint’, grãndinã sh-furtunã sh-pi la noi! Tuts cãcãstorlji...

Perlji va sã-shi ljea dit hoarã cãndu-a s-avdã cà-a s-ljeaù parlu.

Mi sprigiur cà, pãn la moarti ti nãshi mini-a s-escu harlu!!

(s-dutsi pãn la firidã, mutreashti shi s-toarã nãpoi. Da cu caplu)

Iram oaminji, fãrã carti, acriscuts mash tu pãduri:

Zburam mash ti cal, ti oai sh-mutream ti cutsut sh-cãburi;

Dzuùa, noaptea, mintea-a noastã nu-alãga la chirãturi;

Mindueam mash la pãshuni, i cum s-acãtsàm pi furi;

Ti-nsurari, mash pãrintsãlji avea-ndrept’ ti noi sã zburascã;

Pãn la numtã preacljea nauùã nu-avea iznã si s-cunoascã.

Azã, Doamne Dumnidzali-m, nu-i manguf tsi s-nu tsã-aducã

La cuvendã zbor ti feati... Va-lji acats pi tuts di nucã

S-cãdeari tu mãnjli-a meali!...

(s-priimnã) Dà-lji ficiorlji la sculii!!

Am mangufa, s-u-acãtsari-m, tish canda-a-lji cãdea milii

Pi-alãtratlu di nafoarã! Cãti zboarã... cãti zboarã...

Alãxi-afurisita, nj-si pari cà mi-aflu la moarã.

El, nirushinatlu, ninti ca s-lji-arucã-aestã carti

Ahtàri zboarã lo sã-lji greascã, tish canda fudzea diparti:

“Vruta-a mea, lutsita steauùã, mor ti tini, eshi nafoarã,

Eshi pãrumbà cama-agonjea! Eshi, cà cheptlu ljea s-mi doarã!

Eshi-nji lunà hrisusitã...” - ma-alãtra tut cãcãstorlu...

Sh-nãsã... nãsã blãstimata lji-u turna: “Ascultã-nji dorlu

Vrutlu-a mel lutseafir sh-cãntã! Cãntã-nji cà escu hãrioasã!

Cãnd’ tsã-avdu boatsea-a ta di anghil, ãnji si pari cà ti-am ‘n casã!”

Nu putui s-ascult’ ma multi. Cu inati-alinai scàrli

Sh-dzãtseam: macà va s-daù di featã... cu un bushur va-lji frãng’ nàrli.

Cãndu-agiumshu-analt’, ni-aumbrã nu s-videa, ni pãshpãreari,

Festa s-featsi stifã-ntroarã, sh-cãcãstorlu, cu-a ljei shteari,

Li cãli s-nu-lji ved suratea! Ãnji si pari, canda feata...

Nu vidzu cãnd’ cãdzu cartea tu udà, i... pi shireata

Va ca s-facã, mash di fricã.

(nipoi mutreashti la carti) Ah, tsi nu shtiù s-ghivisesc’

Cà puteam s-cunosc’ pi numa-a tsilui cu stranj ghiftesc’.

(Uhteadzã shi s-dutsi ningã vatrã, sheadi-mpadi-ndupurat

di cãpitãnji. Scoati bairlu di ori sh-li treatsi pit mãnji)

Fà-ti etim ausheatic! ‘Nveashti-ts stranjlu lai di moarti!

Cà, mangufanjlji di tora vor s-ti chearã cu-a lor carti!

Doamne! tsi nu-aveam vidzutã, hiljea-a mea mi featsi s-ved;

S-nji-u scãrcheshti! s-nji-u ljeai, o Doamne, cà, cu nãsã nu pot s-shed.

(Intrã Yioryia shi spiru, doilji ficiori al Chita)

STSENA II

Chita, Yioryia shi Spiru.

Yioryia - Bunã-ts dzuùa, tati.

(Chita nitsi nu mutreashti la nãshi)

Spiru (s-mutrescu cu Yioryia) - Tsi-ari?

Yioryia (s-aproachi ma mult’ di Chita) - Spuni-nji tate, tsi-ai di stai

Ca nãrit, ca fãr di chefi?

(Chita tatsi, li treatsi orili pit mãnji sh-tsãni caplu-aplicat)

Spiru (lj-dzãtsi-al Yioryia, la ureaclji) - Easti lãndzid?

Yioryia - Nu lu-ntribai.

(s-aproachi multu di Chita, lj-bagã mãna pi-anumir sh-dzãtsi)

Tate, spuni tsi ti doari? Tsi-ai? Titsi nu vrei s-nã spunji?

Vrei s-mi duc s-acljem un doctor?

Chita (lj-mutã mãna di pi-anumir fãrã s-apleacã caplu) -

Fudz di-auùa, ts-dzãc, s-nu li-adunji!

Doftor... tsi va s-dzãcã doftur? Nãs tsi poati ca si-nji facã?

Yioryia - Va si-ts da yitrii tati, niputearea-a ta si-ts treacã.

El cunoashti di lãngoari cà i dus pi la sculii

Yinghits anji di dzãli tati. Spuni-nji vrei s-tsã-aduc yitrii?

Voi s-ti ved totuna ghini, nãrit s-nu ti ved vãrnoarã.

Un pãrinti ti fumealji cartea dzãtsi cà-i “comoarã”.

Chita (ãl mutã caplu dinãoarã ca mushcat di shearpi shi greashti cu inati) -

I pumoarã?! Cum? Pumoarã, mini tsi vã-acresc’ sh-vã-nvets?

Ãnji si pari cà nj-si-aproachi bitisita, nj-yini-ngljets!

Spiru - Spuni, tate, tsi ti doari?

Chita (nãrit) - Tsi s-vã creapã shi s-vã-algheascã!

Cum bre sherch? Cum? Un pãrinti tsi mutreashti ca s-acreascã

Pi fumealji la sculii, s-fatsi ti ficiori “pumoarã”??

(Spiru shi Yioryia s-mutrescu shi-arãd)

Arãdets cu-a vost’ pãrinti, lài arãslu s-nu vã easã?!

Yioryia - Tats, tate, cu ljirtari, iznã dà-nji sã-ts xiyisesc’,

Cà “comoarã” nu-i “pumoarã”...

Chita (lj-fatsi cu mãna si s-dipãrteadzã) - Fudz di-auùa cà-a ti-agudesc.

Spiru - Tati, Yioryia dzãtsi ghini cà, comoara nu-i pumoarã.

Chita - Dzã-nji tsi easti?

Spiru - I “yishteari”, cum i zborlu-a nostu-n hoarã.

Yioryia - Da, yishteari easti tati! ‘Nã yishteari eshti ti noi!

Dzuùã sh-noapti, bana tutã, alumtashi cu calji cu oi,

Bãtut fushi di vimt’ sh-di neuri ca s-agiundz’ s-nã dai lunjinã

Azã, eshti avut tu hoarã; casa-a ta di tuti-i ‘mplinã!

Nu i ghini, cãnd’ eshti lãndzid, s-nu ti spunji la doctor...

Chita (nu si sinchiseashti di tsi spuni Yioryia) - Zboarã!

Mash, un Dumidzà s-ascapã pi un lãndzid ca s-nu moarã.

(singur) Avdz’? S-ljeaù doftor, canda shtii sh-nãs ma multi...

Spiru - Cum s-nu tate?

Chita (nivrisit) - Tats mangufe! frãndzi-ts zverca!

Spiru - Tate!

Chita (nãrit) - Duri blãstimate!

Avdz’? Sã-nji treacã cãcãstorlu ninti fãrã s-bagã oarã

Cà esc’ printli-a lui...

Spiru - O, tate...

Chita (nu va s-avdã) - Nãmal mãtsinashi ca moarã!

Yioryia (cãtrã Spiru) - Frate Pilea,-agiundzi; yina; ninga nu-ai acãchisitã

Cà, pi tati, azã, poati, vinturi slabi lu-aù nãritã,

Mea nã greashti-ahãt cu dãfã. Hai, s-nãdzem ãnsus tu udà,

Sã zburãm, s-cãftàm niheamã...

Chita (cu inati) - Sh-tini, sh-tini mãscãrà.

Vrei s-mi crechi, afurisite?!

(doilji ficiori es) Loats-vã zverca sturchituri!

Spiru (ninti s-easã) - Ãnji si pari cà-azã ai chefi tutã dzuùa ca s-auri.

Chita (armãni singur.Sã scoalã di-mpadi shi s-priimnã cu inati) -

Am s-lã-ndreg sumarlu ghini-a lushtor... gumari.

(Spiru cu Yioryia cãntã tu udà. Boatsea-a lor u-avdi

sh-Chita. Cãntã cãntits di vreari. Chita-ascultã) - Ma cãntã!

Cãntã!... cãntã!... afurisitslji... sh-tut cutsut canda-nji plãntã

Cu-a lor zboarã fãrmãcoasi!

(S-dutsi la firidã sh-mutreashti nafoarã)

(Intrã Nata. Chita shutsã caplu. Nata-i cu furca-n bãr)

STSENA III

Chita sh-Nata

Chita (cu caplu-aplicat) - Yinu la, si-ts mãc gigãrlu!

Nata (s-aproachi di Chita shi-l mutreashti-aspãratã) -

Tsi pãtsãshi aush-curbani? Ti tsi fatsa u-ai ca dzãrlu?

(S-avd’ cãntits. Chita sh-Nata-ascultã)

Chita - Avdzã-lji, avdzã-lji mangufanjlji... unã sati-ntreagã aù

Tsi tut cãntã!

Nata (cãt veadi cà Chita easti-nvirnat) - Sh-cara cãntã?...

Chita (Mutreashti ciudusit pi Nata) - Sh-cara cãntã, dzãts?!

Nata (hãrãcoapã) - Lã daù

Cu bãrtsatili dishcljisi iznã, aush, cà nãshi sãnt tiniri;

Sh-lumea xeanã lj-hãriseashti; mults’ vor s-lji-aibã-n casã dziniri.

Chita (Chita s-dutsi tu cohi shi sta-mpadi cu oarili tu mãnã, caplu-l tsãni-aplicat) -

Iznã tsi lã dai la moashà...

Nata (lj-talji zborlu shi-lji bagã mãna pi-anumir) -

Nu-nji dzã moashã, aush-curnani.

Chita - Cum s-tsã dzãc, la buisità; va nã scoatã tu firmani.

Cãcãstorlji-a noshti!

Nata (nu-acãchiseashti) - Firmani! Shi-aestu lucru nu i bun?

Hãrisea-ti, Chita frate!

Chita (u mutreashti-ndreptu) - Cum dzãseshi?

Nata (cu boatsi di njirari) - O Chita!

Chita (u talji) - Cum?

Nata (s-tradzi nãpoi) - Nu tsã si-avdi, Chita, frati?

Chita (cu inati) - Fudz di-aoatsi, gushturitsã!

Fudz! Scãrchea-ti! s-nu-ts ved ocljilji! La, s-ts-u da tu pultãnitsã;

La s-tsã bag cuvata...

Nata (ãl talji cu inati) - Duri!

Chita (u-aspari) - Moashà..., nu mi fà s-mi scol,

Cà, cara s-bãgarim mãna pi cãtsii...

Nata (s-da nãpoi aspãratã) - Cum ts-eshti gol

Lài aush. Tu cap ‘nã drami di mãduùã nu tsã-armasi?

Chita (nãrit) - Tats, nãpãrticà!

Nata (fãrã fricã) - Tats tini!

Chita (canda ljea ta sã scoalã) - Nacà tseara tsã si-asteasi.

Di nu vrei ca s-tats nã oarã?!

Nata (scoati furca din bãr cu curai) - Nu-nji dzãts tini, sh-turpumeni,

Nu-avdz’, lài tini, “vatrã-asteasã” cu nipoata ali Leni,

Vrei s-ti bats, lài buisite?!

Chita (u-aspari) - Tats, ‘nã oarã, sturchiturã!

Tats! s-nu pat pi nipãtsãta, di mi ljea lumea prin gurã!

(S-avdu cãntits, Nata-ascultã hãrãcoapã)

Ah, mangufanji!!

Nata - Tsi-ai lai aush?

Chita - Tsi s-tsã creapã, urghisità!

Tsi va s-dzãts s-mutreshti ti casã?! Evà! Evà,-afurisità!

Ma nji-aledz tish ca sãlanã, sh-nu ti mindueshti cà-acasã,

Feata, feata... s-u-acãtsarim...

Nata (ãl talji) - ‘Ncljidi gura! Zbor s-nu easã

Pi nafoarã ti-a mea featã cà... lãngoarea va nj-ti-adunã!

Chita - Di ‘nã njilji di ori lãngoarea, dicãt s-u-avdu-atsea maimunã

Cum alatrã ti mãrtari!

Nata (sh-fatsi crutsea sh-mutreashti cãtã Chita cari-l tsãni caplu-aplicat) -

‘Scuchi,-aush, “sã-lji creapã numa”...

Chita - Tsi s-ascuch, la dirdimenà, cãndu-ù shtiù cà sh-featsi suma!

Nata - Nacà vedz vàhi tu yis, aush? Nacà mintea ts-u chirushi?

Di nji-u-ngiuri pi feata? Easti ghini s-moarã-ahtàri aushi,

Unã oarã cama ninti, di pi tsi s-nu shtibã s-greascã.

(s-avd’ cãntits; doilji-ascultã)

Avdz’ ficiorlji cà cum cãntã?

Chita (iara cu caplu-aplicat) - Du-ti sh-dzã-lã s-amutsascã!

Nata - ‘Scuchi-aush - “S-u mãcã luplu”!

Chita (da caplu) - Ciudii, lai ciudii!

Nata - Tats, aush-curbani, ascultã; noi him ca luchi dit curii,

Mea fudzim di lumi nauùã.

(cu boatsea dultsi) Drept’ s-tsã spun, s-mi ljertsã-aushe,

Di la un chiro shi-a njia nji-arãsesc’ mult...

Chita (cu boatsi) - Tats, cãpushe!

Cà, cum s-veadi, tini, tini u-nvitsashi pi ni-apucata

Di tut sta pi la firidã; s-u-acãtsarim pi turbata,

O-bo-bo, lài Dumidzali-m, cãts shi cãti lji-am ti-a dari!

Nata - ‘Scuchi, draclu, aush-curbani!

(nanãparti zburashti) S-bag pi foc niheamã sari

Cà..., cum ved..., vãr mãyii, laia, nji-ari-antrãsãratã.

Chita - Li-ari faptã feata-a noastã, sh-nu-i mãyii, la chirutã!

Pistusea-mi,-afurisità!

(lj-tindi cartea) Na! vedz sh-cartea!

Nata (u ljea cartea, u mutreashti sh-lji-u da-al Chita) - Tsi... tsi carti?

Corba-nji, laia-nji! tsi punghii va-nji mi patã! Di diparti

Vini cartea-aistã,-aushe? Sh-cari i-atsel tsi u pitreatsi?

Chita - Easti-un... manguf.

Nata - Sh-cari easti shturpumenlu tsi tut treatsi

Pi la casa-a noastã?... Spuni!

Chita (ãl mutã caplu) - Nu lu shtiù cà... nu-l vidzui.

Ca s-cãdeam pi nãs, la moashe, va s-videa mangufu-a cui

Casã caftã s-rushineadzã!

Nata (cu curaji) - Macà nu vidzushi tsiva...

Cum cutedz sã-nji ‘ngiuri pi featã?! Ia mutrea cà s-nu ti ljea

Draclu, tora tu-ausheatic! Aush lai, cum ts-chirushi mintea.

Pistusishi ca feata-a noastã, feata-a mea, s-treacã dinintea

Pãrintsãlor, fãrã sã-ntreabã, cari-i sh-iu-i a noastã vreari?

Sh-cãnd’ s-u dàm pi nãsã? Spuni!

Chita - Tats, bre cap gol di muljeari!

Macà nu-l vidzui cu oclji, pi manguf, lu-avdzãi mult’ ghini

Cãnd’ zbura cu blãstimata!

Nata - Aush, blãstimat eshti tini.

Tsi ti meastits sh-iu nu-ts hearbi! Ma mutreshti sã stai rihati;

Tsi-ts lipsescu-a tseia bendi, cãnd’ shcreta di moarti bati

Ninga tini, cu harauùã ca s-ti ljea, s-ti ducã-aco,

Di-iu nu va s-ti tori, lài lai? Aush corb’, ti fãnico

Va s-nã batã cu-a ta minti! Cum glãrishi! Cum licshurashi!

Ia, io-ts dzãc: ma s-nu-ncljidz gura, arusheni va s-alashi

Pi la-a tàlji ficiori sh-fumealjea-a strã-nipotsãlor a tàlji!

Chita (cu inati) - Pi maimunã sh-pi mangufanji, tutã eta sã-lji ved lai!

Iznã nu-a lã daù ca s-poartã numa-a mea!

Nata - Tats, buisite!

‘Ncljidi gura shturpumene! nu mi fà, lài curbisite...

Ca s-ti-alas!

Chita (ãl mutã caplu shi-ù mutreashti-ntr-oclji) -

Fudz sturchiturà! Ljea-ù shi hilji-ta di mãnã...

Shi arucats-vã tu chisã! Di-a vost’ trup nu voi s-armãnã

Nitsi-un per! (singur)

Avdz’, paljiu jgroaba; nj-bagã frica cu-mpãrtsarea?!

‘Mparti-ti afurisità! ‘mparti-ti, ca s-ts-u ved... narea

Ai s-u tsãnji ahãt mutatã fãr di-aumbra-a mea, cãtsauùà?!

Nata (ãl ljea cu buna) -

Nu ti-astalji-aush-curbani, tats nu-ts fà inimã rauùã.

Chita - Vrei s-mi ljeai cu bun, arbutã, dupã tsi-nji fats sãndza apã!

Nata - ‘Scuchi “ptiu” “s-u mãcã luplu”!

Chita - “Atsel cu-un cicior” nu creapã

Càt chiro nu va s-tats tini! El, i frati cu muljearea!!

Nata (cu inati) - Creapã-atumtsea-aush lai, tini, cà cum ved, azã urbarea

A gãljinjlor ts-u deadi, di nu pots sã-lji vedz tamam curat,

Pi-atselji tsi ti vor cu suflit. Ti fãtseshi sh-tini bãrbat!

(Chita-ù bagã mãna pi cãtsii)

Chita - Nu mi fà, cà s-tsã-astingu hàrli! Tats ‘nã oarã Evã zurã!

Nata - Pi car’ vrei ta s-dai, ushi-ncljisã?!

Chita - ‘Ncljidi fãrmãcoasa-ts gurã...

Cà-a ts-u cos cu aclu moashà!

Nata (Dip nu s-aspari, apucã furca, u strindzi tu mãnã shi-agudeashti

pi dushumeauùã) - Plãscãnea! Tu-aestã oarã

Chefea-a mea voi ca si s-facã!

Chita (u ljea cãtsiea, sã scoalã di-mpadi s-dutsi cãtrã Nata. Nata

da tu nãpoi ãnchicushatã) - Ma, iu ti-aflji-aoa..., la moarã

Di tut matsinji verdz’ shi-uscati?...

Nata (greashti-aspãreatã) - Aush, tsi vrei s-adari? Giucashi?

Nu ti bati dip di-mpadi! shturpumene! ti-mbitashi...

Ca un porc’, cu yin sh-rãchii, sh-tora nu shti tsi zburàshti...

A lài, “loclu s-nu ti mãcã” nu-nji dzãts, cu car’ ti vãrgheshti?

Cu muljearea-a ta, lài corbe? Aush lai, tsi? Ts-fudzi mintea?

Vrei cà s-nã-avdã hoara tutã?

Chita (sheadi-mpadi) - Sh-mintea nj-fudzi cãnd’ dinintea

Io mutresc’ ca s-treacã njiljli. Tini, Evà, vrei chisari!

Tini li fats tuti-aesti!

Nata - Lài sã-ts yinã ‘nã-ashembi mari...

Cu car’ vrei s-ti ljeai?

Chita - Cu tini!

Nata (‘nfricusheatã) - Aush, bati-ti dit loc,

Cà, cum s-veadi, dupã zboarã, va s-nã-aruts tu pirã sh-foc!

(Si-avdu dit udà cãntits. Nata-ascultã)

Avdzã-aush? Ficiorlji cãntã! Di-iu nã him tuts pi harauùã;

Di-iu nã zilipseashti lumea cà nã-avem ‘nã banã nauùã;

Di-iu cãntàm sh-fãtsem ziafeti, titsi vrutlu-a meù sots Chita

S-u fãtsem chefea ghideri? Cà i bunã “pispilita”

Nu vrea dzãcã,-aush-curbani, ma... ma bun i “bãclãvàlu”.

Nã-ndultseashti cu vidzuta... am s-lu-arumigàm? Circhelu?

Drept’ s-tsã dzãc aush nu poati s-coacã piti-ahãt musheati;

Pitãronjli tsi s-fac azã sãnt’ tu zahari-ncljigati.

(si-avdu cãntits. Nata-ascultã hãrãcoapã)

Avdz’ pãrunghlji-aush? Tut cãntã! Hai aush s-nã hãrisim.

Ashà sã-ts mi fac curbani, minduea-ti cà-a s-murim

Sh-noi nãoarã! Bana... Chita... la tsiva nu nã-ahãrzeashti

Cãt chiro stãm ‘ncljishi, ca sclailji.

Chita (iara ursuz greashti) - Va s-mi fats ca s-ljeaù ‘nã cljeashti

S-tsã-acats budzli-afurisiti, ca s-nu li dishcljidz altoarã!

Chirãturi nu-nji spuni-a njia. Avem, ma-lji-u-dzã, nãoarã,

Tsi tut u-ashtiptam ca s-yinã, sh-nãsã caplu nu sh-lu scoati.

Nata - S-nu tsiva di fats zulumi cà Marica nu nã poati.

Chita - Tini, tini blãstimatà, u-aspãrseshi pi feata-a mea!

Tini lj-dideshi iznã, Evà, sh-càrts’ di la ficiori ca s-ljea!

(Chita si scoalã shi s-priimnã pit odà)

Nata - Nu-ai tsi s-fats, ashà i vrearea; li cheri càprili diunoarã.

Nu-nji dzãts tini, lài bãrbate, tsi cãftai ‘nsus tu-atsea oarã?

Tsi ti-ameastits sh-iu nu-ts hearbi? Sh-tamam tora, tu-ausheatic?

Chita (sta tu-un loc sh-mutreashti pi Nata cu inati) -

Nu-nji stà shelji-ntr-oclji, moashe! Esc’ bãrbat ‘ntreg, nu-ts esc’ peatic!

Nata (cu imireatsã; Chita imnã pit udà) -

Ca s-nu ti shtiù Chita, spuni, car’ vrei s-ti cunoascã?

Vrei sã shti cum eshti bãrbate? Cal tsi-i alãsat ca s-pascã

Tu livadi, tu pãduri, fãr cãpestru, fãrã sumar.

(sta la loc sh-mutreashti cu inati pi Chita)

Chita - Nu-nji astalji sãndza moashà! Tats ‘nã oarã!

Nata (cu imireatsã sh-cu hamu-arãs) - Cum ts-eshti glar

Ninga nu u-ai cunuscutã pi muljearea-a ta? pi Nata?

Nj-pari ràù, mult’ ràù ãnji pari cà-nji tricui cu tini njeata!

Chita (cu inati) -

Ma, nu-nji dzãts, la si-ts mãc gãrlu, titsi ti-acljimai aoatsi?

Nata (cu imireatsã shi hamu-arãs pi budzã) -

Mi-acljimash cà-ashà ts-fu vrearea; nj-grishi s-tsã-avdu-a ta boatsi;

Ni cà mi-ashtiptam, bãrbate, zboarã dults’ dit gurã s-ts-easã.

Shtiù cãt tsã-ahãrdzeshti chealea, sh-ti-atsea... Nata nu-a ti-alasã

S-arãchiushiri mult’ tu himã; nu-a s-ti-alasã s-cadz pi cap.

Nata u-ari ti namustra s-ti veadã cãdzut tu trap;

Dip nu-nji ariseashti Chita sh-si zburascã-aràù ti tini;

Voi, avdzã-ncoa, ascultã Chita, tutã eta s-eshti ti mini.

(Chita-ù mutreashti cu naràù)

I bãrbat cu drànjli tuti... cu-a lui curcubetã-mplinã,

I, ma s-hi ca ‘nã muljeari tsi... mash munafits avinã.

S-ti ved loat di moarti chita sh-dus aclo di-iu vãr nu s-toarã,

Cà... va s-plãng’ ni cà vrea dzãcã, ma, dicãt s-ti ved tu hoarã

Cãdzut ahãt ‘nghios bãrbate, sum loc s-ti shtiù, i ma ghini,

Di-aclo nu-a u-avinji pi fatã, nitsi s-ti vãryeshti cu mini!

(Chita-ù mutreashti niuros. Nata zburàshti ninti fãrã fricã)

Tsi ti niurashi tu fatsã? Tsi tut mi mutreshti ashà?

Ljea liyiea sh-vedz-tsã opsea... sh-ia iu-ts dzãc: nu-ts luvushà

Gura, tora tu-ausheatic, cu-atsea tsi ti tinjiseashti!

Ts-esc’ muljeari, nj-hi sots, Chita, sh-nu voi s-nji zburàshti fureashti!

“Zborlu dultsi multu-adutsi”, nu ti tsãni mash “cu veacljea”

Fu bunã, ‘nãoarã, sh-nãsã, cãnd’ nu shteam di-altã ma bunã.

(Chita lj-talji zborlu cu inati)

Chita - Tats muljeare, ‘ncljidi gura! cà... hulera va s-ti-adunã!

Nu-nji zbura ti “banã nauùã”! Nu-nji zbura ti-a ljei ghinets!

“Bana nauùã”, la pushcljioasà, ti-nvitsà ninti sã-nji trets?

“Bana nauùã” ts-dzãsi, moashà, cà esc’ cal fãrã sumar?

Am s-ts-u scot io “bana nauùã” dit schinarea-a ta cu-un par!

Cum muljeare? “Bana nauùã” ts-dzãsi-atseia sã-nji dimãndz’?

Tsi? Bãrbatslji tuts di azã, ti muljerli-a lor sun mãndz’?

Nãshi, la zborlu-ali muljeari, lipseashti sã-nzãnucljeadzã?

Macà s-hibã-ashà... atumtsea i ma ghini s-nu cãreadzã,

Pi loc, di bãrbats sãmitsã! Tsi-ù vrei numã-ahtari;

Macà va s-agiungã oara sã-lji si-ncljinã-ali muljeari?

(pirifan)

Mini, esc’ bãrbat, avdz’ moashà, sh-cãt va s-escu yiù pi-aist’ loc

Voi s-mi portu bãrbãteashti!

(Nata da cu caplu, mutreashti pi Chita sh-hamu-arãdi)

Nata - Esc’ muljeari sh-nu mi-agioc,

Chita, cu zboarã umflati! Ti cunosc’ cà... eshti cucot!?

Vrei s-cãnts’ tut cum tsã-ai cãntatã; rudzina nu-a s-pot s-ts-u scot

Ashà, mash cu unã sh-dauùã; lipseashti ghini fricatã;

Apa-i fãrmãcoasã Chita macà-i oala rudzinatã!

Vaslu ari sh-nãs ‘nã banã, moari sh-nãs ma s-nu-l mutreshti!

Rudzina lji-arupi truplu ma s-nu-l frets, sh-nu-l gunuseshti.

I di primansus, dzãc Chita, s-nã tsãnem mult’ di-ahtàri zboarã

Shi-adetea easti cà omlu: sã-nfashã sh-lj-easti datã s-moarã;

Macà vrei s-ti tsãnji di veacljea, nu-ai dicãt, vãr nu ti strindzi,

Mash un lucru sã shti Chita: Pi-a ta Natã, nu u pindzi

S-imnã diparti di tini! Lji-ariseashti “Bana nauùã”.

Eshti lutseafir, Chita, frati!

(Chita mutreashti ciudusit pi Nata)

Ninga tini, Nata-i steauùã!

Mini sh-tini featsim casã, bana u tricum deadun;

Avem featã sh-ficiori Chita... Shti tsi voi? Tsi dzãc? Iu-asun?

A nauùã nã-alghirã perlji, acriscurã-a noci vlãstari,

Suntu oaminji, ‘nvitsats, cu carti; tini vrushi ‘nvitsats s-lji-adari,

Tini lã dãdeshi, bãrbate, cu-a ta vreari, altã banã;

Cãrbãnari nu vrushi ca s-hibã; ni sã-lji vedz c cãrbanã.

Naca vrei cà s-dzãts, bãrbate, cà sh-la-aysea ti pimshu mini?

Dumidzà nji-i martur, Chita, mi sprigiur cà fãtseshi ghini!

(Chita-ù mutreashti niuros shi-imnã pit casã cu inati)

Sh-feata... (Chita sta la loc shi-ashteaptã s-avdã tsi va s-dzãcã Nata ti feata)

S-nã bãneadzã... feata... lucreadzã tish ca-alghinã.

Chita (pizuratic) -

Lucreadzã tish ca ‘nã-alghinã! Va s-videm. Acljeamã-ù s-yinã!

Lucreadzã... tish ca ‘nã-alghinã! nu-i ashà? Tish ca ‘nã-alghinã!

(cu inati)

Idipsãzà! mãscãroanje!

Nata (lj-talji zborlu) - Tats bãrbate!

Chita - Tsã si-alinà

Feata-n cap ninga di tora fãrã s-lji-arushascã fatsa.

Nata (lu-nfricushadzã) -

Chita! Ti-aspãrseshi di minti? Ti giucashi? Ti-acãtsà njeatsa?

Ved cà nu-ts li-ai drànjli tuti. Nu eshti pi apili-a tali.

Tsi-avushi? Tsi-ai? Tsi ti stuhinã?

(Chita imnã pit casã cu mãnjli dinãpoi; sh-toarã caplu cu inati)

Ca turbat fats, ts-curã bali.

Iu fushi? Dzã-nji bãrbate, unoarã! Dzã-nji pri iu-alãgashi? Iu fushi?

Ashà s-mãtrescu bãrbatslji acà-alagã xeani ushi.

Chita (sh-pizueashti) -

Shtiù muljeare, tsã-ariseashti ca s-bãnedz ‘nã “banã nauùã”.

Pistusescu, cà-aoa, ãn hoarã, ca-a ta featã nu-ari dauùã.

Easti dishteaptã, foc mari, sh-lucrãtoari, ca ‘nã-alghinã,

Feata-a ta-i ahãt dishteaptã, ti-atsea cãnjlji tuts u-avinã.

Nata (lji-aurã) -

Tats, nu-nji ‘ngiurã feata, Chita, cà... pri oasili-ali dadi,

Va s-fac sem tu-aestã casã. Am s-ti tindu-aratsi ‘mpadi.

S-nu tsã parã cà esc’ slabã! Esc’ tut Nata-atsea di-unoarã,

Mi shti Chita! afirea-ti... s-nu-ts bag caplu sum tãpoarã...

S-nu-nji fats feata di-arusheni, cà... ts-u-asting’ tseara, bãrbate!

Chita (cu boatsea muljeatã) -

Grea-lji, acljeamã-ù s-yinã-n casã, s-u-ntribàm ti sãnãtati.

“Bana nauùã” ts-ariseashti, vrei s-ti tãvãleshti tu-arinã.

Eshi shi-acljeamã-ù s-yinã-n casã; dzã-lã shi-a ficiorlor s-yinã,

Sh-va-ùvedz moashà “bana nauùã” tsi sh-tu casa-a ta s-ashteari.

(sh-fatsi crutsea)

Dumidzà, s-lji-am arucenjli, nu-a mi-alasã, nu-a mi chearã!

Nata - Chita, yinu-ts-u pi minti! Di-a mea featã s-nu ti ledz -

S-nu tsiva di greshti na-aljiurea, cà...

Chita - Acljeamã-ù ts-dzãc, shi-ai s-vedz...

Nata (ãl ljea cu buna) -

Tsi-ai bãrbate? Tsi-ai? Dzã-nji! Spuni! tsi ti-ntsapã tu hicati?

Tsi vintu slab ts-lo imireatsa? Tsi nu stai pi loc rihati?

Ma, tish canda tartacuchi nu ti-alasã ta s-adilji...

Shi-itsido tsi s-ai avdzãtã, ti-a ta hilji, ti-a tàlji hilji,

Nu lipseashti s-ti spunji agru; tsãni-ts mintea, giudicata,

Zbura cu nãshi umineashti... s-nu-ts mãcã nimãcata!

(Chita sta la loc shi mãtreashti la Nata)

Chita - Sã-nji tsãn mintea, giudicata; s-lã zburàsc’ dzãts umineashti;

S-ascult’ ca un njel, shi-atumtsea cãnd’ muljearea mi vãryeashti?

Banã easti-aestã? Spuni! Banã nauùã, cum dzãts tini?

Dicãt unã-ahtari banã, sum loc easti cama ghini!

Nata - Sum loc easti cama ghini, dicãt s-bãnedz “banã nauùã”?

Nu-ts li-ai càprili cu tini! Chita, vreai s-ti-aruts tu hauùã?

Nu-ai dicãt s-ti-aruts bãrbate. Am “gãrãtsã” sãnãtoasi,

Avdz’ Chita, sh-gãrãtsã-mplini nu ca-a tali yirminoasi!

Ti-atsea ts-dzãc bãrbate Chita: Ts-mi giur pi-a noastã cãrunã,

Poartã-ti cum ti-ai purtatã pãnã tora, ca s-escu bunã;

Cà..., cu-aràù, cu pirifanji, nu-a mi-ai vroarã sum cicior!

Afirea-ti, ts-dzãc bãrbate, cà Nata-i cu Moartea sor!

Nata-a ta, avdz’, nu-i ca-atseali tsi treamburã di bãrbat;

Avui cu-ngãtani Chita, sum cãrunã, s-eshti cãlcat!?

Sh-ti cãlcai sãnãtos, Chita; ti cãlcai sã-nji shti putearea!

Ti cãlcai s-tsã-aduts aminti cà, pi loc i om sh-muljearea!

Di-atumtsea multsã-anji tricurã-mplinji di vreari sh-sãnãtati!

Cutedz nu-avushi vroarã, Chita, sã-nji talji zborlu-n giumitati,

Azã, nu shtiù tsi-i cu tini..., ti-alãxishi, nj-yini ciudii...

Sufruntseali surupati; oclji-umflats ca bushulii!

Tut imnji ca turbat pit casã.

(Chita sta la loc sh-mutreashti niuros la Nata)

Ghini dzãts! Tish ca cãni...

Tsi? Vrei s-dzãts cà nu-i ashàtsi? Un bãrbat cãndu-armãni

Cum,bunoarã,-armãseshi tini,-n casã dupã munafits,

Ari, tu-a lui cap, mãduùã-mplinã mash cu bubulidz!

Chita - Mini?

Nata - Tini-am cari? Mini?!

Chita - Mini escu-aspart’ di minti?

Nata - Nu eshti mash aspart’, bãrbate, eshti...

Chita (lj-talji zborlu) - Scãrchea-ti di dininti!

Nata (fãrã sã-lji si batã ureacljea) -

Nu-nji astalji zborlu, Chita! sh-ti pãlãcãrsescu, nu-aurã!

Nu grea zboarã ni-arisiti cà... ts-uarup limba din gurã!!

(Chita shi-acatsã caplu cu daùli mãnji, imnãndalui pit casã)

Chita - Dumnidzali-m, Dumnidzali-m, pi tsi halã mi-aduseshi...!

Domnu Mari, Dumnidzali-m, tu tsi mãnji mi dãdeshi!

Mi-ntreb disi imnã-n lumi ca bãrbat i ca muljeari!

A fui bãrbat mini vroarã?

(singur, nanãparti) Dip, dip ocljiu nu-lji si-aspari!

Nata (s-dutsi cãtrã Chita) -

Nacà vrei s-dzãts, lài bãrbate, cà-aoa-n casã io dimãndu?

Cãnd’?, nu-nji dzãts bãrbate, spuni, cãnd’ ts-tricui dininti? Cãndu?

Cà, nã-acãchisim noi doilji, aistã nu vrea dzãcã;

Azã, eshti-altu om, bãrbate; spuni-nji tsi-ai? Dzã-nji tsi ti mãcã?

(ãl ljea cu buna, shi s-dutsi ninga nãs)

Hai bãrbate, haidi, Chita, stai ‘mpadi sh-nu ti frãmitã;

Dzã-nji ‘nãoarã, sã shtiù, Chita, car’ di noi ti-ari nãritã?

Shtiù cà itiea nu esc’ mini, ni ficiorlji, nitsi feata...

(Chita-ù pindzi)

Chita -

Nu-avdz’ muljeare! acljeamã-ù s-yinã! acljeamã-ù pi blãstimata!

Cà va s-crep, va-nji es dit stranji!

Nata (lu zburashti imirã) - Tsi-ai, bre omlu-al Dumidzà?

Car’ ts-u deadi-aistã minti? Spuni, car’ ti-ntsãrtsãlà?

Di-iu ts-eshti-un om vrut ãn casã...

Chita (lj-talji zborlu) - Vrut cà, u tsãn gura-ncljisã.

Nata - Di-iu tsã-i bana, dzuùa albã...

Chita - Bana-a mea-i cãtrani, pisã.

Nata - Di-iu eshti tinjisit tu hoarã...

Chita - Escu-n hoarã, ma nu-n casã.

Nata - Tsi-ai di tut uhtedz bãrbate?

Chita - Voi s-uhtedz ma, car’ mi-alasã?

Nata - Tini ti-am io ãngãtani tish ca oclji-a melji din cap,

Ts-mi sprigiur!

Chita - Nu ti sprigiurã. Shtiù cà, mash mort’ pot cà s-ascap

Di-a ta vreari.

Nata - Cum bãrbate? Ti-alãsai pi la xenji s-mãts!

Chita - Ni cà minduescu ca ca s-hibã altã soi di cum dzãts!

Nata - Shi-ashà ari s-hibã Chita! Pi muljearea-a ta s-u-ascultsã!

Dzã-nji: ca tini minduit, Chita, sãntu-n hoara-aistã multsã?

Nu-i muljeari tsi, ca mini, s-va ahãt a ljei bãrbat!

Chita - Shtiù, shtiù, bana-ù trec cu tini, tish ca un cãni ligat...

Nata - Ninti s-mi cunoshti pi mini, irai dizligat bãrbat!

Di-iu ts-irai birbilj tu munti, tsi cãftashi, a lài mãrat,

Di intrashi tu culivii? Sh-cu-a ta vreari, spuni-nji Chita,

Car’ ti pimsi s-yinji la mini? Spuni, mini esc’ stipsitã?

Ca birbilj, aclo, tu munti, puteai s-cãntsã pi-itsi deagã;

Ca bãrbat, ai s-cãnts’ bãrbate, iu voi mini, bana-ntreagã!

Scoati-ts din cap gãrgãunjlji, nu zbura ti tinireatsã!

Nãpoi nu-ts toarã mutrita, disi vrei s-eshti-om cu fatsã;

Ai, pininga tini, Chita, ‘nã muljeari tsi... ca nãsã...

Altã, pi-aist’ loc, nu si-aflã... Ni mini nu fui arãsã

Cà ti loai pi tini Chita; fushi imir ca un mãnar!

Chita - Fui un cal, un tserb’, lutseafir, fui, ma azã-agiumsh’ gumar.

Vãr, vãr nu-nji ascultã zborlu! Mini grescu, tut mini avdu;

Pãnã cãnd’, spuni-nji, la moashà, pãnã cãnd’ mini s-ti-aravdu?

Esc’ bãrbat, ma esc’ muljeari? Ari-un dom’ aistã casã?

Nata - Ari, cum s-nu-aibã bãrbate.

Chita - Ari, dzãts, ma... car’ lu-alasã...

Sã zburascã bãrbãteashti?!

Nata - Car’ cuteadzã s-ts-u ljea ninti

La zbor? Car’ nu-ts fatsi vrearea, cãnd’ zburàshti ca om, cu minti!

Tsi? Vrei s-ti-ascultàm shi-atumtsea cãndu-alatsrã ca un turbat?

Cãnd’ ti-ameastits sh-iu nu-ts hearbi, pots s-eshti dom’, s-eshtsã bãrbat?

Un bãrbat, ninti di tuti, nu lipseashti ca s-avinã

Lucri muljireshti pit hoarã; ni s-alagã, ni sh-si-alinã,

Pi-aclo iu-alãgà ‘nãoarã, cãnd’ ira tinir, tu njeatã.

Tu-atsel loc iu-ashtiptà Nata, azã-ashteaptã-a noastã featã!!

Macà s-nu-nji undzeascã, Chita, mult’-putsãn’, va nji-anjiurdzeascã.

Ghini dzãc: ‘nã featã, azã, s-nu sta multu s-amiridzascã.

Cum vrei s-hibã cunuscutã ma vrei cu vãr s-nu zburascã?

Casa-a ta nu-i mãnãstir, ni hãpsani, ta sh-si-afireascã

Di-itsi om cãnd’ treatsi calea. Casa-a ta-i mult’ zilipsitã!

Avem doi ficiori-lutseafiri, shi-unã featã hrisusitã!

(Chita da cu caplu cu pezã)

Doi ficiori, tish ca doi anghilji, mintimenji, ascultãtori;

Ma... dit cap s-tsã easã noarã, dupã vrearea-a ta s-lji-nsori.

Ni cà feata, lài bãrbate, nu va-ù dàm iu va s-vrem noi...

Chita (aurã cu inati) - Creapã! plãscãnea, muljeare!

Nata (isihã) - Grea musheat Chita; nipoi

Ahurhishi? Ashtearã-ts mintea; nu mi fà s-u tor sh-io frãndza;

Sh-dzã-nji: tsi-astãrsãrushi, bãrbate, di fats canda ts--creapã rãndza?

Cu tsi ti cãrtesc’ ficiorlji? Feata cu tsi ti nãreashti?

Nu vedz? tsi-ai? Orblu-a gãljinjlor? Dzuùa di-azã si-alãxeashti

Tu-alti stranji, lài bãrbate, shi-alti-adets buni ti tiniri.

Chita, bãrbatslji di azã cu muljerli s-poartã imiri.

Muljerli, sãntu sh-nãsi oaminji; nu sãnt’ pràvdz’ ca s-li-agudits.

Tinjisits-li, dats-lã vreari ca sh-voi vruti di nãsi s-hits.

Mini, di-anda esc’ cu tini, nu-am titsi s-mi plãng’, bãrbate;

Un zbor slab nu-nji grishi pãnã-azã ti purtashi ca un bun frati!

azã, easti prota dzuùã, cãnd’ din gura-a ta avd’ zboarã,

Tsi ureacljea-a mea pãn tora nu li-avea avdzãtã-altoarã:

“Idipsãzã”, “mãscãroanji”, creapã, plãscãnea, muljeare!

Cum putushi s-greshti ahtàri zboarã fãrmãcoasi, lài zãgare?!

Tricui banã dultsi, Chita (ãl ljea cu bun) nu-nji dzãseshi “fà-ti ma-nclo”,

Shi-azã mi fats “mãscãroanji”, cà ti lo draclu ti lo!

Sh-titsi ts-luvuseshi tinjiea, nu shtiù, ts-mi sprigiur, pri pãni;

Dzã-nji bãrbate, s-u-am tu shteari, dzã-nji, sh-nu-alatrã ca un cãni!!

Stai pi scamnu; ashtearã-ts sãndza: discurmã-ti putsãn bãrbate;

Duri ti priimnashi pit casã; ma-lji-u-dzã, tricu ‘nã sati

Sh-tut ti frãmits, tish canda furlji ts-loarã oi, cãrvànji;

(lj-da un scamnu)

Shedz, discurmã-ti bãrbate, sh-ti pãlãcãrsesc’ s-nu tsànji

Inati pi mini, Chita, disi ts-grii, poati, vãr zbor,

Greù, niminduit. Esc’ sh-mini dadã sh-ti fumealji dor...

(Chita sheadi pi scamnu sh-tsãni caplu-aplicat)

Am, sh-mini, namustrã, Chita; esc’ faptã di carã shi-oasi;

Nu-alas s-cadã vãr zbor, ‘mpadi, sh-ma mult’ zboarãli lãvoasi!

Cum pot ca s-aravd’, bãrbate, cãnd’ mi chindiseshti pi nàri

Cu buei tsi nji-am arãsã? Nu-ts esc’ sclavã..., ts-esc’ muljeari.

Sh-ia iu-ts dzãc: sã-nji ports’ ‘ngãtani, ashà cum nj-purtashi pãn tora;

Nata, tsi shi-ari tu suflit, tsi li dzãts tuti fora;

Dip nu mi-afiresc’ di tini; sh-nu-am titsi; nj-escu ca yilii,

Cum tu fatsã-ashà sh-tu suflit: azã, s-tsã spun drept’, ciudii!

Azã,-avdzãi cu urecljili-a meali nai cama lãvoasli zboarã:

“Idipsãzã”, “mãscãroanji”, “plãscãnea, muljeare, creapã”!

Dzã: putea s-nu-ts greascã Nata macà-lji fãtseshi sãndza apã?

Nata nu-i ‘nvitsatã s-avdã di la-a ljei bãrbat ‘ngiuràri.

Bana u tricui cu tini mash cu cãntic sh-diznjirdàri.

Eshti bun, Chita, ca un anghil; nu-i tu hoarã alt’ ca tini

Nu voi sã-ts mi-alavd’ bãrbate, spuni-nji: nu esc’ bunã sh-mini?

Doilji nã uidisim Chita, mea nã lom sh-bãnàm deadun;

Doilji ca pãrunghi fum, Chita! mini bunã sh-tini bun.

Fui mini dit pitigiuni sertã sh-cu un “pif” pi nari...

Ti-atsea loai un bãrbat imir, un bãrbat cu suflit mari;

Un bãrbat tsi s-nu nji-u-aspargã chefea pãn s-bãnedz pi loc

Un bãrbat tsi ti-a mea vreari s-arsarã tu pirã sh-foc!

Sh-cum nj-lu-nyisam anda featã Dumidzà nj-lu deadi yiù.

Voi s-eshti bun cu mini, Chita, pãn la moarti cum ti shtiù...

(Nata s-dutsi ninga Chita)

Un om ‘mplin di giudicatã, cum bunoarã tini eshti -

Un om cu ziga ni-aspartã, - tsãni minti... s-nu-agãrsheshti,

Nu lipseashti sh-si-aricheascã tu zbor ma ràù di-un ficior;

Nu lipseashti s-facã chefea “a tsilui cu un cicior”. -

(ljea sh-Nata un scamnu shi sheadi ningã Chita)

Dzã-nji bãrbate, tsi-ai avdzãtã, di vinishi ca-astãrsãrut;

Cu car’ ti-adunashi nafoarã, di-ts fu zborlu-ashà urut?

Car’ i-atsel tsi vrea s-arucã tu-a mea casã ‘ngrãnjea, sherlu?

S-nu hiù faptã io di dadã ma s-nu-l fac ca sã-shi ljea perlu!

Chita - O-bo... shtiù cà eshti di cãili s-tsã-aruts sh-poljli pristi cap!

Di-arushenea-aistã, oashà, ni cà pistusesc’ s-ascap.

Nata - Dzãts cà-ts easti-arusheni s-lã-ncljidz gura a tsilor

Tsi-ts ãngiurã fumealjea? Spuni! Tsi nu-shi ved di casa-a lor

Ma cultuljurã sihiea tsi domneashti la-a ta vatrã?

Nu vedz cà di-aseti creapã, plãscãnesc’, ti-atsea alatrã?

Ti-ahtàri munafets bãrbate, tu-a tàl loc, ma s-iram mini,

Nu cu zbor, ma cu mutrita va-lji fãtseam s-mutsascã. Nj-yini

S-mi dispãndic, lài bãrbate; ca sã shtiù car’ nji-u dushman, -

Avdz’? Sã-nji cadã di la coati ma s-nu-l string’ di gãrgãlan!!

Chita - Ashà ti voi sh-mini moashà; pi dushman s-lu pidipseshti;

S-lji-aruchi perlji; sã-lji ‘scuchi fatsa... ma, nu-a s-vrei cà dadã lj-eshti!?

Nu i singur, ala muljeare: pi nãs mãna-a ta lu-ascapã...;

Nu va s-pots s-lu strindz’ di nucã; tini sh-nãs hits unã apã!?

Nata - Ia nu-ts arãdi di mini ts-dzãc! Zburàshti nipoi na-aljiurea.

Chita - Nu stipsesc’ aeshti oaminji, moashà;-n casã,-n casã u-ai cusurea.

Avdz: dushmanlu, tsi-avinji tini, nu easti om di nafoarã,

Easti, scumpa-a ta alghinã tsi nu s-veadi ca si s-toarã!!

Dzuùa-ntreagã bu-lji sta mãnjli! Ai ‘nã featã, si-ts bãneadzã!?

Nata - Tsi vrei s-dzãts, cà i linoasã? Grea, dzã-nji, Chita: nu lucreadzã?

Chita - Easti-alghinã, la muljeare; feata-a ta-i prota tu hoarã!?

Sh-mintimenã... mintimenã...

Nata - Fapti-aush, fapti, nu zboarã...

Chita - O, ti-a ljei fapti muljeare shtiù, sãntu fapti cunuscuti.

Mash nãsã sh-tini la moashà vã fãtsets ca nishtiuti...

Nata - Cita, sã-ts mi fac curbani, s-nu tsiva di-auri pi featã!

Minduea-ti cà, nu-i njicã; di vrei ca sã-ts hiù sutsatã.

Pi-aest’ loc, tu-alantã lumi, s-nu tsiva di nji-u frãndz’ vrearea;

S-nu tsiva di nji-aspardz’ chefea! Feata,-aush, easti yishtearea

Dicara vãr s-nu cuteadzã nitsi-un per din cap s-lji-ngiupã!

Poartã-ti cu nãsã imir macà vrei s-nu mi vedz shurã!!

Chita - Cum s-mi port’ ca “dupã Modã”, umineashti, imir, moashà!

“Moda” va-nji ljea suflãtura! “Moda” nj-sta ca ‘nã gugoashà

Tish tu gãrgãlan!

Nata - Bãrbate! “Bana nauùã” mi-ariseashti.

Cà un om anapud ‘l fatsi, om cu minti,-l chipliseashti.

Chita - Tini tora, ‘ncljidi gura, nu zbura ti “Banã nauùã”,

Nu vedz cà nãsã ti featsi s-alatsrã tish ca ‘nã cãtsauùã,

Ashà dip nu tats din gurã; perlu din cap nji si mutã;

Nu-nji yini s-es pinafoarã; nu shtiù tsi s-fac, tsi s-adarã;

Nj-fãrmãcashi suflitlu moashà; nj-ti fãtseshi dushmanã, har!

Nata - Mini ts-mi feci har bãrbate? Chita! Nata tsã-i dushmanã?

Batã-ti dit loc bãrbate sh-nu caftã sã-nji dishcljidz ranã!

Fui sh-ts-esc’ shi-azã-ascultãtoari, ma tini nu-ai oclji s-mi vedz,

Di cum ts-dzãsh s-nu-ngiuri pi featã...

(Chita sã scoalã di pi scamnu shi-acatsã s-imnã prin casã)

Chita - Tsi stai-n casã? Tsi nu nedz

Dupã nãsã? Grea-lji ca s-yinã!

Nata (sã scoalã sh-nãsã di pi scamnu) - Mi duc, ma...

Chita (s-toarã cãtrã Nata) - Du-ti ‘nã oarã!

Pãnã nu va-ù tradz azvara, nãsã-aoa nu-a s-vrea si s-toarã!

(Nata sta la loc mutrindalui pi Chita)

Tsi tut mi mutreshti ca glarã? Nu tsã si-avdi? Grea-lji, ca s-yinã!

(Nata nu s-minã dit loc)

Du-ti! Tsi-ashtepts’ Ts-dimãnd’: du-ti!

Nata (isihã) - S-dimãndz’ la car’ tsã si-ncljinã...

Sh-nu a njia, lài bãrbate. Mini nu ts-esc’ huzmichearã!

Nitsi sclavã! Ts-esc’ muljeari! Chita, ts-dzãsh s-nu mi fats glarã!

S-nu-ts si parã cà-ai ma multã! Chita, ts-dzãc: tsãni-ts tinjiea!

Spuni la-altsã verdz’ shi-uscati! Hazumàri s-nu-nji spunji a njiea!

Ghini dzãc. Aveam tu minti s-acljem ficiorlji sh-pi featã

Ca sã stàm di zbor, ma... tini cum ved nu ts-u-ai ashtiratã

Mintea; nj-pari turbatã pri pãni; nj-pari cà vrei s-adari zulumi!

Ma-agiumseshi pi halã-ahtari, tsi vrei di bãnedz tu lumi?!

Ca shi-arãdã tuts di tini? Nu mi vedz pi mini, Chita~

Cà dip sãndza nu nj-si-astalji? La tsi bun s-fac pi nãritã,

Cãnd’ shtiù cà tuti-a s-treacã cu ghini? Nu nj-easti fricã

Di-a ta boatsi, lài bãrbate! Di tini... sh-cãnd’ iram njicã,

Dip nu nj-si bãtea ureacljea: nj-si pãrea cà am s-ts-u pot,

Shi cà-a s-fats tsi-a-ts caftu mini, tsi cara irai cucot!?

Di purtarea-a ta, bãrbate, nu-am titsi s-mi plãng’, ts-mi giur.

Ma azã... lj-scuseshi dip oclji; mi fãtseshi s-tsã-am, s-ti-ngiur.

Sh-titsi? Titsi tuti-aesti? Titsi nã-astãljem noi sãndzã?

Tini sã-nji dzãts: “crechi muljeare” sh-mini-a tseia s-tsã daù mãndzã.

Sh-titsi? Dzã-nji sã shtiù, bãrbate; nu lu tsãni zborlu-ascumtu;

Ti fumealjea-a mea, avdzã Chita, mini shi-a mi-alumtu

Cu-unã hoarã-ntreagã, Chita, nu mash cu-un bãrbat ca tini!?

Nu i faptã ninga-n hoarã atsea tsi va s-ljea cu mini!

(cu boatsi-analtã sh-pirifanã)

Unã-i Nata! u shti ghini! tsãni cheptu sh-la ‘nã sutã!

Boatsea-a ljei easti cãmbani! Voatsea-a ljei nu easti mutã,

Cum easti tu-aestã oarã boatsea-a ta!

(Chita sta la loc shi-u mutreashti niuros) Tsi mi mutreshti?

Nu-ts si umpli ocljiul, Chita?! Di Nata, ts-dzãc, s-ti-afireshti!

Agru s-nu ti ports cu mini; s-nu-lji sãruchi ciplu di nari,

Cà nu-ts easti huzmichearã, nitsi sclavã; tsã-i muljeari!

Sh-deapoia, nu-nji dzãts bãrbate, titsi mi pitrets s-u-acljem?

Pi Marica s-yinã-n casã? Arãvdari-aush, s-avem,

Cà... ia... ti putsãnã oarã singurã va s-yinã-n casã.

(s-avdi tropat di cicioari, Chita mutreashti cãtã la ushi)

S-u zburàshti ca om bãrbate; zbor slab dit gurã s-nu-ts easã!

STSENA IV

Chita, Nata, Marica

(Intrã Marica hãrãcoapã, cãntãndalui. Ma cum vidzu cà-aushlu

Chita-ù mutreashti niuris nu gri nitsi “bunã dzuùa”)

Chita (u scuchi di diparti - Marica sh-bagã mãna pi fatsã

sh-deapoa-nfricusheatã s-dutsi ningã Nata) -

Ptiu! iazãc sã-ts! Ninga nu-ai dishcljisã ocljilji ghini,

Sh-cafts’ s-nã rushinedz, mangufà!

Nata (u ljea Marica di gushi) - Aush, ‘ncljidi gura! mini,

Mini escu-a tsea tsi-lji deadi iznã sã sta pi la firidã.

(Marica ãl tsãni caplu-aplicat)

Chita - Sh-ninga dzãts cu tutã gurã?! Eshti nãpãrticã! lunjidã!

Nj-fãrmãcashi fumealjea tutã cu mãduùa-ts mãhlidzãtã!

Nata - Nu-nji dzãts, sã-nji ti fats curbani, numa-a mea cãnd’ fu-avdzãtã!

Cãnd’ fu rushinatã? Spuni! Unã-i Nata la tinjii!

Cãnd’ iram featã, lài lai, tuts, cãnd’ mi videa milii

Lã cãdea sh-cu tuti-aesti... car’ mi lo! Ah! tihi lai!

Chita - Vrei s-dzãts cà irai musheatã cu-a tàl cap tish ca di gai!

(Marushea suschirã pi cheptul ali Nati)

Nãmal suschirashi; hai scoalã sh-dzã-lji al Pilea s-yinã-ncoa!

(Chita mutreashti cãndu marica easi)

Ma nji-aspari ‘nã mãrazã.

Nata (lu-nfricusheadzã) - Avdzã-aush! s-nu fats tsiva...

Cà-a ts-u-asting’ di tora tseara!

Chita - Tsi s-fac la s-ti fats cusuri;

Tsi, la s-ti-adun tu culpani, sh-cãcãstorlji-ashà si-alinã!

Nata - Cãti vinirã sh-fudzirã, cãti sh-cãts ninga va s-yinã.

Mash s-bãnàm, aush curbani, ca pi tuti s-li videm...

Nji-arãsescu-adetsli nali sh-pãnã cãnd’ mi-adun, top-gljem,

Tut di nali voi s-am parti!

Chita (ciudusit) - Ptiu! “sã-lji creapã numa” sh-moashea

Zurusi, giucà di minti! Cum di nu ti streasi fashea

Cãnd’ cãdzushi tu lumi, Evà, s-ascãpam sh-io di bileauùã!

Nata (pirifanã) -

Tsi nacà ts-cãdzui pi zvercã? Tini, lài s-ti-adunji pi dauùã...

Nu mureai sh-chireai ti mini? Nata cãnd’ ira tu njeatã...

(ushea s-dishcljidi shi-intrã Spiru, Yioryia shi Marica)

STSENA V

Nata, Chita, Spiru, Yioryia, Marica

Yioryia (ninga di la ushã) -

Irai Lunã, steauùã mamà pristi steali ma musheatã!

Ti-atsea sh-tati ts-bãgà ocljiu di ti lo ti nicuchirã!

Ma s-avea sh-fumealjea-a voastã unã-ahãt imirã Mirã,

Mash di cãntic sh-di harauùã va sh-si umplã-aistã casã!

Chita - Mira-a mea, vãr om s-nu u-aibã.

Nata - Ti pãlãcãrsescu,-alasã

Tuti cãti si zburãrã sh-dà-ncoa cartea s-u citeascã.

(Marica mutreashti-aspãratã cãnd’ Chita-ù da cartea-al Yioryia)

Chita (cãtrã Marica) - Nu-i ashà cà nu-ai hãbari? Ti fats cà eshti nishtiutã!

Ai ca s-vedz, ore mangufà, tsi va s-pats...

Yioryia (u dghivãseashti cartea) - “Maricà vrutã,

(Yioryia, Spiru, Nata mutrescu cãtrã Marica cu hamu-arãs)

Di-anda ti vidzui ãntri-apã, sh-mintea apã nji si featsi.

Fatsa-a ta, tish ca di-anahil, dzuùa, noaptea, tut ma-nji treatsi

Pi dininti, canda nj-greashti. Nu shtiù disi esc’ pi minti.

Drept’ sã-ts spun cà lumea tutã nj-pari un gãruts di linti,

Sh-pristi nãsã, ca ‘nã doamnã, ti ved mash pi tini, vrutã!

Nu ti-alas s-ti ljea altu gioni! Am s-mi-alumtu sh-cu-unã sutã.

Pãnã cãnd’ s-ti-am tu-a mea casã. Shtiù cà ti-afireshti di lumi,

Di-a ljei gurã fãrmãcoasã...” (tuts sãntu hãrioshi, mash Chita easti niuros)

Chita - Ljea-mi, Dumidzali-m, sh-du-mi!

Aclo, di iu vãr nu s-toarã!

Nata (hãrãcoapã) - Avdzã-aush; avdz’, avdz’ tsi zboarã

Shtii vrutlu-ali Maricã? I ficior ma bun dit hoarã

Dupã cum nj-si pari-a njiea.

(u ljea Marica di gushi) - Yina scumpa-a mea Maricã,

Yina si-nji ti bashà dada, mea, tatã-tu la s-dinjicã,

Cà irnjiea lji-arãseashti.

(cãtrã Yioryia) - Dghivãsea-ù ma diparti;

(Yioryia dghivãseashti)

“Shtiù cà ti-afireshti Maricà vrutã, ti-atsea ts-scriù, tu carti,

Tuti cãti am pi suflit. S-vreari Dumidzà, la vrutã

Ca, sh-pãrintslji-a tàlji s-ti-alasã s-eshti-a mea ti eta tutã,

Pristi loc nu va s-cãreadzã alt’ om cama hãrios!

Sh-macà s-nu ti da la mini, di-a mel trup nitsi-un os

Nu voi s-arãmãnã-n hoarã! Tsi-ù voi bana fãr di tini!

Cãnd’ nu pots s-vedz Soarli cu-oclji, sum loc easti cama ghini!

Scumpa-a mea, Maricã,, Steauùã! njicã nu eshti, minduea-ti!

‘Ntreabã dada-ts prota oarã ti-a ta vreari...

Nata (hãrãcoapã sh-pirifanã) - Sãnãtati

Sh-banã lungã sã-lji hãrzeascã-Atsel-di-Analt’, s-lji-avem rucenli!

Chita (nãrit) - ‘Ncljidi gura tini-arbutã!

(ficiorlji es hãrãcochi)

Nata (lu-nfricusheadzã) - Aush! nacà vrei cãmbànjli

Si-ts asunã ti la groapã?! Nu vedz tini, cà-a ta chefi

Vãr nu poati s-u-astrãxeascã? Nu ti fats, ma ghini, defi,

Di pi-aestã lumi,-aushe?! Spuni, dzã-nji, titsi bãnedz,

Macà tini, pi fumealji, vrei ti toruna s-u ledz,

Di-a tàl bãr vecljiu di zãmani? Nu tsã-i fricã? Vàhi ti-alasã

Erm’, ca cuclu tu pãduri?

Chita - Erm’ s-armãn, ma nãshi dit casã

Voi si s-facã tuts cãipi, di la mini voi shi-u frãngã!

Nata - Sh-macà-a s-mori, lài tivichele, cari-a s-yinã ca s-ti plãngã

Macà mini, Nata-ts vrutã, va s-mi daù di partea-a lor?

Am tu dzãli car’ si-ts facã? Ausheac, fãr di zbor:

Easti tish ca tu hãpsani. Aush, yinu-ts-u pi minti!

Cà shi-aflà n vrut Marica ti cicãrdãsishi di minti?!

(Nata-l tsãni caplu-aplicat. Nata uhteadzã di ma multi ori)

Cãnd’ iram featã, tu njeatã, cãti ori mi loai ‘ncicioarã;

Tu pãduri, la fãntãnã, la izvur, la rãù, la moarã.

Cum di-a tseia, shturpumene, nu-ts ira rusheni? Spuni?

Ia adu-ts aminti ghini; veara cãnd’ nidzeam ti-aluni

Car’ ts-dzãtsea ca sã-nji umplji trastlu? Nu ira inima-a ta?

Nu ira vrearea-a ta Chita tsi la mini ti pindzea?

Cãnd’ nidzeam ti urdzãts, ti nanã, la cãlivi la Ciurdachi,

Pistipsesc’ s-nu-ai agrãshatã, cu cãt foc cãntai! Mirachi

Nji bãgai cu-a tali zboarã; mi fãtseai s-alas pi soatsã

Shturpumene! blãstimate! sh-pistipseam cà mash ghineatsã

Va s-am cãt s-bãnedz cu tini! Nu shtiam cà-a sã scots lilici,

Sh-tamam tora, tu-ausheatic! Irai njel, ti fãtseshi prici!

Ah! ti tihea-a mea mãratã nj-inshishi ‘n cali-afurisite!

Iu-i atsel tsi-aveam tu vreari! Iu eshti, vrute sots, lutsite!

Iu eshti Chita,-atsel di-unoarã, cari ohtul lu-adrai padi!

Mash sã-lji fats chefea-ali Nati, vruta-a ta! Azã, iu sheadi

Njeata-al Chita-a mel, iu sheadi, mari sh-njic s-nã hãidipseascã!

Atsel Chita tu-ausheatic, acãtsà ca si s-glãreascã!

Marica - Tsi-ai, la dado; tsi-ai cu tati? Di-iu-i bun tits-l fats ràù?

Nata - Ma s-ira bun, cum dzãts tini, nu-aura tish ca Uvreù.

Di-iu eshti featã tinjisitã; di-iu ti-alavdã hoara-ntreagã,

Tsi-ari nãs, s-lu scoatã bunlu tish pi limbã, di tut s-leagã

Di-a ta vreari, la Maricà? Nu nji-undzishi putsãn a njiea

Mea, shteam mini tsi vrea jgroblu! Va-lji tãljeam tutã nãdiea

Di-aoa sh-ninti, nãs fumealji nu va s-veadã eta tutã...

Ni cà mini nu va mi-aibã.

(Marica easi)

Chita (aurã) - Fudz cãtsauùà! Fudz arbutã!

S-nu mata ti ved la mini, cà cicioarli va-ts li frãngu!

Ljea sh-cãtsàljlji dupã tini! Mini, tihea va nji-u plãngu

Singur, singur, cà-i ma ghini, di-unã njilji di ori ma ghini

Dicãt sã zburàsc’ cu tini!

Nata - Lài s-ti-afl’ mort’ sum pijilini!

Nu esc’ Nata-a tsea di nãoarã tsi-ù tsãneai ca ‘nã chirauùã

Cu di tuti mushutetsli?!

Chita - Blãstimatã s-hibã dzuùa

Tsi-ncljish njeatili cu tini! Dzãtseam s-eshti dultsi ca-auùa.

Vroarã nu-nji tritsea pit minti cà, sum chealea-a ta, zãgarã,

Sta ascumtã ‘nã-aguridã acrã... sh-ca fãrmaclu-amarã!

Nu-aveai soatsã pãnã ora, ljea-ù cà s-tsã tsãnã iljea

Rsã si-ndreadzi muhabetea: cum i dada, easti sh-hiljea.

Nata - S-nã si fats curbani, jgroabe; nacà vrei s-ts-undzeascã-a tsiea?

Tsi vrei di bãnedz tu lumi? Di-unã njilji di ori rufeia

S-ti tucheascã cama-ntroarã macà ti ficiori nu-ai parti.

(s-avdu cãntits)

Avdz’ pãrunghilji? Ninga cãntã! Ah! tsi nu shtiù sh-mini carti!

Nu-avui tihi s-neg la shcoalã sh-va s-videai cari-ira Nata!?

Chita - Ma s-aveai ‘nvitsatã sh-carti, la s-ti mãcã nimãcata,

Va s-puteai s-intsrã tu-a mea casã? Carishti tsi-aspart’ di minti,

Va s-cãdea tu mãnjli-a tali! Fãrã carti hii, sh-dininti

Tut ma-nji trets afurisità, am s-aveai sh-putsãnã gramã?!!

Nata -

Nu va-nji greai: “yinu la moashà”; va-nji greai: “scumpa-a mea damã”

Tsi s-tsã fac! Avushi ‘nã tihi mari di mi loashi pi mini,

Mea, cara s-cãdeai, lài corbe, pi vãrã cu budzli cljini

Va s-videai...

Chita (lj-talji zborlu) - Tsi s-ved, la lai, cãnd’ ti ved pi tini-n casã

Li-alas tuti nanãparti, ghini ma... cari s-mi-alasã?

Gura-a ta cãt ‘nã hunii? Budzli-a tali di cireap?

Nu! La, nu! cà-ashà nj-fu scrisã s-port’ cinushi pi-a mel cap!

Iram isih, cu harauùã; ninti cà s-ti ljeaù pi tini,

Nu shteam s-dzãc, ni oh, ni lele; ninsurat u dutseam ghini.

Spuni: fushi bãtutã vroarã? Pãnã azã-a fushi ‘ncãceatã?

Ti tsãnui ca ‘nã pãpushe, la s-ti ved di luchi mãcatã!!

Sh-tini, ca ti platã azã, vrei s-mi vedz cà plãscãnescu?

Nacà vrei s-nji-alãxesc’ mintea? Nacà vrei ca s-ti-agudescu?

Stai rihati, la mãratà, cà-ausheaticlu di tora

Pãn s-dzãts “unã” pot s-li-alasã a lor moashi! Ti ljea bora

Fãr di vãrã giudicatã s-arãmãnji tish tu sucachi.

Nata (pirifanã) -

Ti mini s-nu tradz chideri! Esc’ izoti! s-nu-ai mirachi!

Mutrea-ts chealea-a ta, lài lai, cà-a s-arãdã lumea tutã

Sh-tamam tora tu-ausheatic. Tsi mãyii tsã-aù cusutã!

Shturpumenli ti ligarã!

STSENA V

(Intrã Spiru, Yioryia sh-Marica)

Chita, Nata, Spiru, Yioryia, Marica

Chita - Tini sh-feata-ts blãstimatã

Mi mãcat nj-surpat tinjiea!

Spiru (cãtrã Nata sh-Chita) - Ninga nu vã-avets ‘mbunatã?

Ia tats dado, sh-tini tate, tats ‘nã oarã cà-i rusheni;

S-avdi boatsea pãn nafoarã. Vrets s-vã-asunã cu liyeni

Tuts atselji tsi nã-aù inati? Sora-a noastã i dishteaptã

Shtii cà shi-u-apurã tinjiea. Calea-a ljei i cali-ndreaptã!

Sora-a noastã, tate, dado, itsido tsi fatsi, nãsã

Giudicã ca mintimenã. Mi sprigiur cà, nu-i arãsã

Macà-aleapsi ti-a ljei banã un ficior cum i Nicola!!

(Chita-l mutreashti niuros pi Spiru)

Tuti hàrli li-ari, tate!

Chita - Tats, mangufe, s-nu-ts umflu shola!

Fudz! Scãrchea-ti cama ghini! Di-a ta sorã nitsi-un os

S-nu-arãmãnã pisti loc!

(adilji greù shi-ahãndos)

Mi bãgat cu caplu-nghios -

Cãcãstori, magufanji, demunji!

Nata (cu boatsea-aplicatã) - Crechi, ma ghini,-aush curbani!

Plãscãnea! fà “poc” ‘nã oarã, ca-atselji di sum cãlcani

S-nu-avdã boatsea-a ta pãngãnã!

Chita - Fudz arbutà! eshi nafoarã!

Ljea sh-leanurlji dupã tini!

Spiru - Minduea-ti cà-a ti doarã,

Mult’ fudzearea-a noastã tate!

Chita (cu inati) - Defi s-vã fãtsets din casã!

Nata - Pistipseshti cà mash ficiorlji? Moashà, feata, fugã, ti-alasã.

(Spiru shi Yioryia es)

S-ti ved cari-a-ts facã foclu;-n cãpisteari car’ s-frãmitã!

Stranjlu cari-a tsã lu-aspealã! Cari-a-ts facã ghelã, pitã?

Lãndzid, cãndu-a s-cadz, lài corbe, cari-a-ts s-aibã-ngãtan

Ti-a ta cufumã, lài lailu? Lài, s-ti-adunã tu culpani

“Atsel cu-un cicior”, nu-ts treatsi pit mãduùa-ts muhlidzãtã

Cà, mash moashea-a ta, mash Nata va ti plãngã? Mi-ai avdzãtã

Lài s-nu-avdz’ cuclu, pãn s-ti-ncljidã, cà tsi soi-ù treambur boatsea?

(lj-da mãndzãli shi easi)

Na! na! na! aest’ s-ti-avinã, pãnã cãndu-a-ts bagã crutsea,

Pristi budzã, ushi-ncljisã! (u-ncljidi ushea)

STSENA VI

Chita (singur)

Chita (s-priimnã pit casã, di la vatrã pãn la ushã; dishcljidi ushea, mutreashti

nafoarã, s-toarã-n casã, u-ncljidi ushea shi ljea di sh-si priimnã;

s-dutsi la daùli firidz; mutreashti, de pit una de pit alantã; da cu caplu

shi zburshti sintug) - Tuts fudzirã! nu-arãmasi

Nitsi un cu-a lor pãrinti. Ma... sh-titsi sã-lji voi? Cãnd easi

Demunu cu-a lui fumealji-n casã va s-am mash harauùã

Arãs sh-frãmt’ tutã bana...

(s-mindueashti putsãn) Ghini ma... cu car’? Dunjeauùã!

Cãt mi tsãn pi minti vroarã nu-lji vãryii ficiorlji, feata.

Azã fui cu ziga-aspartã, ghini dzãsi moasha, Nata.

Nu-nji tsãnui dip gura azã, grii ca un aspart’ di minti.

Sh-tora, tora mi ved singur. Tuts fudzirã; nu fui printi!

Pãnã sh-Nata, Nata-nji vrutã mi-alãsà; avu-ndriptati.

Putea nãsã s-astrãxeascã zboarli-a meali ninsãrati?

(mutreashti di tuti pàrtsli)

Singur arãmash; dip singur: tuts fudzirã, mi-alãsarã...

Ghini s-nji si facã, stepsul easti-a mel.

(sh-da cu bushili-n cap) Am cap di cãni!

Mash anapuda gri azã, nu mi minduii la vãr;

(sh-lu-agudeashti caplu cu bushili)

Ti-ici tsiva, bre “cap di carã” u-adãrashi sãndza dzãr!

Tuts nji zbrãrã umineashti sh-mini u tsãneam pi unã...

Sh-titsi? Dzã-nji bre “cap di carã” cà Marica vru sh-si-adunã

Cu-a ljei vrut? Tsi crimã featsi? Sh-cara-avdzãi cà sburã feata

Titsi nu-nji shideam rihati, ma, ca vulpea-atsea shireata

Ascultam dultsli-a lor zboarã? Tsi lucru nji-aspãrdzea-a njiea

Cartea-atsea musheatã? Mini... nu-alãsam tu munts’ cupiea

Cãnd’ iram ficior, tu njeatã, mash ta s-ved suratea-a ljei?

Azã, altu-u va pi-a mea featã sh-mini caft’ s-u tsãn tu cljei.

Cum di nu-nji tricu prit minti tu-atsea oarã vrearea-a mea.

S-lji-alãsam ca sã zburascã pãnã cãnd’ sh-si fãnãtea!

(s-dutsi la firidã, mutreashti shi-shi shutsã mutrita pit casã)

Grea lài Chita! easti ghini s-arãmãnji singur, shcret, cuc?

Zbura, Chita, mash cu murlji! Nj-yini s-mi-aspindzur s-mi-aruc

Tu pigadi; s-mor ma ghini di pi tsi s-nu-am ninga mini

Pi-atsea tsi-nji fu soatsã bunã; pi-a mea Natã! Lele njeatã!

Mi tsãneam ca scalj di nãsã s-nu u cher?! Ira musheatã!

(sh-mindueashti)

Cari s-hibã-aest’ Nicola? A cur’ hilj lipseashti s-hibã?

Agrãshai s-u-ntreb pi moashã; nãsã poati ca s-lu shtibã.

(s-priimnã minduit pit odã; s-dutsi la firidã, u dishcljidi shi-ù cljeamã Nata)

O la moashà! O la moashà! nu va s-yinã? Nu-avdz’ la tini?

O la moashà! O la Natààà!!

(intrã Nata cu furca-n bãr sh-pirifanã)

Nata - Tsi-i?

Chita - Ti voi!

Nata (minduitã da cu caplu) - Pi car’? Pi mini!?

Canda-avdzãi cà-nji grishi sh-pi numã? cum di nu-ts easti rusheni?

Tsi? Glãrishi? Ts-fudzi dip mintea?

Chita (u ljea cu buna) - Natà! nipoata-ali Leni!

Shtiù cà-ashà mult’ ti-ariseashti ca si-ts gresc’! Nedz “dupã Modã”

Nata (pirifanã) - Fà-nji cum nji-arãseashti-a njiea, sh-nu ca tini!

Chita - Tish ca roidã

Ti fãtseshi tu fatsã Natà! (u mutreashti cu hamu-arãs)

Nu ti umflã-ahãt, moi Natã,

Cà, nu eshti atsea di nãoarã! Nu eshti Nata-atsea musheatã!

Nata (greashti nãiritã) -

Ma nu-nji dzãts: ts-ts fu acljimarea?

Mi-acljimashi mash ti-ahtàri zboarã?

Ljea-ts cãshtiga di la mini sh-du-ti sã zburàshti la moarã!

(Nata ljea s-fugã sh-Chita-ù ljea di brats)

Chita (pi buna) - Stài, la, nu-nji toarã pãltàrã cà am si-ts dzãc tsiva...

Nata (cu giunatic) - Tsi? spuni!

Cà, nu pot sã-nji cher chirolu cu-un ca tini, tsi tu lumi

Nu lipseashti cà s-da caplu!

(Nata-l tsãni caplu-ndreptu shi mutrita-nsus)

Chita (pi buna) - Ia-apleacã-ti niheamã

Sh-nu nj-ti frãndzi-ashà, moi Natà; nu ti-analtsã ca Sultanã!

Yina-ncoa stai ninga mini!

(Chita-ù ljea di mãnã Nata shi sta doilji-mpadi)

Nata (agunjisitã) - Ia, shidzui! Dzã! tsi vrei? ‘ntroarã!

Cà voi s-es putsãn priimnari cu Marica pi nafoarã

Ca s-u veadã ghini vrutlu-lji; sã zburascã; sh-si cunoascã!

(sh-priimnã mutrita pit odã pirifanã)

Chita - Ghini-a s-fats, ghini moi Natà, ma... titsi ti umflji ca boascã

Cãnd’ zburàshti ti-ahtàri cu mini? Cama dultsi grea moi Natã!

Grea putsãn ca “dupã Modã” sh-nu zbura tish ca-mbitatã.

Nata - Esc’ ‘mbitatã di harauùã, nu ca tini di inati;

Sh-di-aoa-nclo va nj-esc... ca featã!

(Chita mutreashti ciudusit pi Nata)

Tsi? vrei s-dzãts cà nu nji-am njeati?

Chita (nipoi u mutreashti) - Shti cà grishi ashi cum easti?!

Nata (uhteadzã) - Ah! ti njeati nj-easti dor!

Chita - S-vreari Dumidzà, moi Natà, sh-mini s-mi fãtseam ficior...

Cu cãt foc, cu cãtã vreari va s-cãftam s-ti ljeaù ti-nveastã.

Va ti vream, avdz’, “dupã Modã”; Natà nu va-ts gream ma... Nastã!

Nastasii, i... Tasicã (uhteadzã). Ah moi banà, cum tricushi!

Tsiva nu duchii di tini! ici! tsiva! Tsi tihi-avushi!

Nata (s-aproachi di di Chita hãrãhoapã) -

La-aesti tuti s-pistusesc!

Chita - Pistipsea, moi Natà vrutã!

Cà, ficior... ma s-iram tora, ti-a ta vreari, lumea tutã

Va-ù fãtseam cà s-tsã si-ncljinã, s-tsã si-apleacã la cicioari.

Nata - Tut omlu tsi mindueashti-ashà ca tini-agonjea moari!

Chita - Ah moi Natà! omlu dzãtsi ahtàri zboarã s-treacã dzuùa

Mea... ca s-nã turàm altoarã di-iu-nchisim...

Nata (lj-talji zborlu nãritã shi s-tradzi largu di Chita) - Ts-mãcashi mãduùa

Lài sã-ts scoatã corghilji oclji? Nu ti vedz cãt ‘nghios cãdzushi?

Chita -

Tsi-avushi Nata-a mea mult’ scumpà? Tsi-avushi di ti-astrãsãrushi?

Titsi greshti zboarã lãvoasi? “Dupã Modã” nu sãnt’ buni.

Grea musheat, cu imireatsã, nu canda cãdzushi zãbuni

Di vãrã lãngoari mari. Azã, lumea, sh-tu inati

Gresc’ mash zboarã “dupã Modã”! Tãc, tãc, tãc, tish ca ‘nã sati

Li dzãc tuti “dupã Modã”!

Nata (sã scoalã di-mpadi) - Nu-nji dzãts tini, vatrã-asteasã...

Chita (pi buna) - Nu cu-ahtàri, ma “dupã Modã”

Nata (cu inati) - ‘Ncljidi gura-a ta lãvoasã!

Chita - Ghini, vrutà Natà, ghini, u-ncljid macà “Moda” va.

Tsi nu fatsi, Natà; el sh-tut suflitlu ts-lu da!

Nata (cu shupei) -

Nu-nji dzãts, cãndu-alãxishi stranjlu? Cãnd’ ‘nviscushi cheali di oai...

Tini per di lup?!

Chita - De! moashà... Cà mult’ mi udai tu ploai...!

Sh-tora, voi sã staù tu Soari, s-mi usuc, s-nu lãndzidzàscu.

Nata - Tuts atselji tsi gresc’ ca tini multu-agonjea putridzàscu!

Bitisea ‘nã oarã zborlu! Spuni, tsi-ts fu acljimarea?

Mea, deapoia, pots mult’ s-matsinji. Io cu tini, nu-nji scad narea

Sã zburàsc’ cum u va “Moda”! “Moda” nu-i ti un ca tini!

“Moda” easti ti-atselji tiniri! ti-unã featã, cum esc’ mini!

Chita - Nata-a mea! O, Natã vrutã! Shti cà ljeaù sãntiniresc

Di deaneavra sh-pãnã tora ãnji si pari cà... glãresc’!!

(Chita-ù pindzi Nata)

Fudz di ningã mini Evà! Fudz nãpãrticà! urdzãcã!

Fudz di-aoatsi, blãstimatà, nimãcata s-nu ti mãcã!

Frãndzi-ts zverca! ljea-ts pultarã!

Nata (s-toarã cu buna) - Chita frate! Tsi-ai Hristachi?

Toarã caplu cãtrã Nata!

Chita (cu inati) - Fudz di-aoa ma s-vrei s-ascachi,

Cà s-nu ljeaù vãrã ciumagã di-ù frãngu di tini,-arbutã!

Nata (pi buna) - Chita frate “Moda nauùã” nu-ari limbã-ahãt urutã!

Moda, catrã ‘nã muljeari, easti dultsi, tish ca njeari!

Chita (singur) - Anghilu pi bãrbat frati, sh-draclu sorã pi muljeari!

Nata - Nata ts-greashti Chita vrute! Nata scumpã! diznjirdatã!

Chita - ‘Nã muljeari greashti-ashàtsi mash cãnd’ easti dizligatã

Dip di minti, sh-nu lji-armasi nitsi-un gãruts tu cap!

(Nata ljea s-fugã sh-dzãtsi)

Nata - Creapã-atumtsea-a tsiea singur! Plãscãnea bre vrãculac!

(Cãndu Nata ljea s-fugã, Chita sã scoalã di-mpadi s-dutsi dupã nãsã

shi-ù ljea di mãnã)

Chita - Nata-a mea! Natalie scumpã! Iu ti duts? Tsi vrei ca s-fats?

Nata - Tsi s-tsã creapã shi s-tsã-algheascã! pãndic ‘mplin di vurculats

Vrei s-tsã pizueshti di mini! vrei s-tsã-arãdz di-a ta muljeari?!

Chita - Cum s-nji-arãd Natalie vrutã?! Zborlu-a tàl nj-easti yishteari!

Nata - ‘Ncljinãciunji ahtàri s-li vindzã pi la alts’, pi la-a tàlji sots

Tsi-ts si uidisescu sh-tu minti. Muhla tsi-ai tu cap nu pots

Ca s-u scots cu unã sh-dauùã! Caplu-a tàl nu-ntinireashti!

Chita - Natà scumpà, avdzã-nji zborlu. Chita, azã s-hãriseashti,

Lumea tutã s-u-aladz azã, cu vidzuta-nsus shi-nghios,

Nu va s-aflã om tsi s-hibã di Chita ma hãrios.

Sh-cum s-nu hibã hãriseari, sh-cum s-nu hibã muhabeti,

Tu-a lui trup? Tu-ntreglu-lji suflit cum s-nu hibã ziafeti,

Cãnd’ musheata, scumpa-lji Natã, greashti ca ‘nã dãscãlitsã.

Di-azã, vruta-a mea Natalii, va ti tsãn pi puspulitsã,

Va ti tsãn tish ca ‘nã doamnã sh-mãni sclav sã-ts hiù!

Nata - Minciunã!

Fatsa-a mea, a tsiea ts-pari cà-i ‘nã fatsã di maimunã.

Shtiù aestã; bãgai oarã; di la un chiro nu vrei

Nitsi sã zburàshti cu mini! Voi, bãrbatslji, hits Uvrei,

Avets inimã di cãni! Tsi? Canda vã minduits,

S-hãidipsits a voastã moashi?!

Chita - Macà sh-voi nu nã cãrtits?!

Nata (hamu-arãdi) - S-vã cãrteascã tartacuchi!

Chita - Cari? Frati-ali muljeari?

Nata - Nu-a mi loai ti-nveastã Chita ma s-nu shteai ahtàri zãgari!

Chita - Heari-arupsh’ moi Natà vrutã, pãnã cãnd’ agiumsh’ la tini...

Cà pãrintslji-a tàlji, ljirtatslji, nu vrurã s-ti da la mini.

Nata - Tut ashà arupi heari, alinã murlji di shcãmbã,

Sh-vrutlu-ali Maricã, pãnã cãnd’ s-u ljea, s-u-adunã trãmbã!

Cà, sã shti un lucru Chita: vrearea nu cunoashti sinir.

Nãsã easti vãsãloanji pristi tut tsi easti tinir.

Chita - Ghini cà lu-aduseshi zborlu, cà ti-aistã ti-acljimai.

A-l cunoshti pi nãs?

Nata - Pi cari?

Chita - Pi ficior, cà lu-agãrshai...,

Cum lu-acljeamã?-A curi easti?

Nata - Nu-nji dzãts, tsi-ts easti-ntribarea?

Chita - Nata-a mea! Natalii vrutã! ia, iu-ts dzãc, cà dip urbarea

Mi-agudi, tish tu lunjinã, cãnd’ vrui su-l ved pi-atsel tinir.

Spuni-nji numa-a lui shi-a tat-sui cà voi, Natã=à, s-lu fac dzinir!

Macà s-nji-arãseascã...!?

Nata (niuroasã) - Tini... ia iu-ts dzãc: s-u-ncljidz didip gura!

Cãnd’ s-yinã s-caftã pi fatã s-nu tsiva di greshti!

Chita - O bura!

Dzã-lji-u moashã! dzã-lji-u ninti! cà “la Modã” cu-ahtàri zboarã

Sã zburàshti nuntru,-n casã, mea, cu xenjlji di nafoarã

U turàm noi frãndza ghini! Dzã-lji-u Natà hrisusitã,

Cà di-anda ti loai pãn tora altã soi nu nji-ai gritã!

Cãntã-nji Natà! cãntã-nji corbà! Cãntã-nji pãn s-mi vedz tes ‘mpadi.

Nata - Ai s-fats cum tsã dzãc!

Chita (ascultãtor) - Mult’ ghini...

Nata (s-dutsi la ushà, u dishcljidi sh u-acljeamã feata) - La Maricà! la Maricà!

(Marica intrã shi sta arshinoasã la ushi)

Yina, musheata-ali dadi! Yina-nji featà, fãrã fricã,

Cà, pi jgroblu-aest’ di-mpadi, lu turai, easti cu noi.

Marica - Dado! nu-i musheat di partea-ts su-l fats tati jgrob. Nu voi

Cà pãrintli-a mel s-agiungã pi-aestã halã mash ti mini.

Am s-fac dado sh-chefea-al tati. Dor ti nãs cum dor sh-ti tini.

(s-aproachi di Chita)

Tate! ljeartã-mi! dzã-nji tate, tsi lipseashti s-fac tu banã!

Hiljea-a ta escu, s-am ljirtari!

(Marica ãlji bashi mãna, Chita mutreashti pirifan cãtrã Nata)

Chita - Grea, la tini?! Grea sãlanã!!

Grea’ ‘nã oarã tsi-ai ti dzãcã? Dupã chefea-a ta va s-facã?!

Feata easti-a mea, la Natà!!

Marica (hamu-arãdi) - Shi-a ljei.

Nata - Pistuseshti cà nacà...

Easti mash a ta, lài Chita?!

(intrã Spiru cu Yioryia hãrãcochi di tsi ved)

Spiru - Tsi-i aistã, dado, tate?

Avdzãm cà vã grits pi numã?

Chita - “Moda, moda” ma li scoati,

Cu coadã shi fãr di coadã!?

(s-toarã cãtrã Marica; Nata s-ficiorlji-ascultã shi hamu-arãd)

Feata-a mea! fàti hãzãri

Mãni, ma s-yinã s-ti caftã... nu va s-fãtsem ca oili-nvãri.

Mini sh-mà-ta “dupã Modã, avdz’ Maricà, nã-nvitsàm

Sã zburãm cu njic sh-cu mari...

Vini prãndzlu? Hai s-mãcàm!

Partea I s-bitiseashti

PARTEA II

STSEANA I

(Unã odã-ashtiratã cu mutàhi fãrshiruteshti; ‘Nghilina toartsi

tu cicricã sh-Silfiea toartsi, cu furca-n bãr)

Silfiea - Nu-avdz’ la dado!

‘Nghilina (alasã lucrul shi s-shutsã cãtrã Silfiea) - Tsi, la hilje?

Silfiea - Shti tsi s-featsi tu-unã casã?

‘Nghilina - Tu-a cui casã, la Silfie?

Silfiea - Tu-ali Nati.

‘Nghilina - Zbor s-nu easã...

Pi nafoarã, la Silfie, cà nã pati mãscãrichea!

Nu shti tini cari-i Nata!

Silfiea - Sã shti dado, sãhãrichea

Tsi voi ca s-tsã ljeaù...

‘Nghilina (lj-talji zborlu sh-greashti cu boatsea-aplicatã) - Tats hilje!

Silfiea - Va s-ts-u ljea soatsãli-a tali!

‘Nghilina - Di-iu shtiù nãsi?

Silfiea - Cum s-nu shtibã?

(intrã tsal-Chendra cu furca-n bãr)

STSENA II

‘Nghilina, Silfiea sh-tsal-Chendra

Tsal-Chendra (s-aproachi di-‘Nghilina) - La s-nu-aputs s-lucredz, din cali

Mi turai s-tsã spun, la lai! Tsi fats?

‘Nghilina (lj-tindi mãna) - Ghini, hãrioasã.

Tsal-Chendra (sheadi pi scamnu) -

Nu-avdzãshi nica cà tsi s-featsi?

‘Nghilina - Di-iu vrei s-avd’? Di-aoa, din casã?!

Tsal-Chendra - Hilji-ta nu tsã-ari spusã? Fà-ti-ncoa, disfà-ts ureacljea!

(bagã mãna pi-anumirlu-ali-‘Nghilinã)

Iu-i avdzãtã, tu-ausheatic, fora sã si-mpartã preacljea,

Sh-nu tu casa-a vãrnui oarfãn, nu la un tsi-i ‘mplin di-aveari.

Di-unã parti s-avdza cãntic, sh-tu-alantã vervã, -ncãceari.

S-tsã spun ‘drept, la sor ‘Nghilinà, agiumsirã, pi hir, pi par

Unã parlu,-alant’ cãtsiea. Ma s-anguci, oclji sã-nji cher.

Tini mi cunoshti dip ghini cà nu spun vroarã minciunã,

Tutã-aestã mintireaji s-featsi, mash ti-atsea maimunã,

Tsi-ù hãidipsescu njic shi mari, ti Marica, la-‘Nghilinã!

Va s-nã rushineadzã hoara, s-nu-nji veadã fumealjea tsinã,

Ma s-nu hibã cum dzãc mini!

‘Nghilina (va s-li-nveatsã tuti) - Dzã-nji, la sor, dzã-nji tsi s-featsi?

Tsal-Chendra (afiritã cãtrã Silfiea) -

Ia mutrea, geana-ali teti, pit sucachi, vedz car’ treatsi!

(Silfiea easi nafoarã)

‘Nghilina - Sh-Nata, tsi-i cu giudicatã, cum sor, dip nu trapsi mãnã

Ysal-Chendra - Tsãnea parti mash cu feata; s-nu ved ‘n casã hir di lãnã

Ti-un pãrà pi-aush lu featsi! Cãti sh-cãti hãrãstii!

Li-avdzãi sor cu-a mea ureaclji, s-nu-apir dzuùa tsi-apirii!

Nj-si pãrea cà-a s-intrã moartea-anamisa di-aush sh-di moashã

Nata s-asparsi di minti! Canda easti ninga featã;

S-blãstima cà-l lo pi Chita ti bãrbat! Uhta ti njeatã,

Tish ca unã-nveastã-nauùã!

‘Nghilina - Nu-lji ira dip arusheni?

Tsal-Chendra - Tsi-arusheni, la-‘Nghilinã?! Nu-i nipoata ali Leni?

(intrã Silfiea)

Yini vãr, aurã Silfie...

Silfiea - Tsal-Dimitri, sh-tsal-Hristac.

STSENA III

‘Nghilina, Silfiea, tsal-Chendra, tsal-Dimitri, tsal-Hristac

Tsal-Dimitri - Sh-tini-aoa eshti, la tsal-Chendra?

Tsal-Chendra - Nj-si-arãvda?!

Tsal-Dimitri - La s-li ljea drac...

Nacà-lji spuseshi cama ninti?

‘Nghilina (lji-u ljea ninti s-greascã tsal-Chendra) - Tsi sã-nji spunã, sor curbani?

(Tsal-Dimitri lj-da cu cotlu-ali tsal-Hristac ta s-greascã nãsã)

Tsal-Hristac - Lãviljea di-asear-noaptea, nu shi-u spealã ‘nã cãzani!

La-‘Nghilinà, la sor geanã, Nata, sã-lji rusheascã fatsa,

Dip u tipusi zulumea! Nu-avdz’ la laia! Tish ca matsa

Cãndu-arsari pi un shoaric sh-lu-anvãrteashti pit cicioari

Pãnã cãnd’ lu-agãliseashti di-anvãrteari, pãn lu moari,

Tut ashà, sh-nãsã, cãtsauùa, tish ca la un huzmichear

Lji-aura, sh-pri caplu-al tati, sh-pizuia.-l featsi sh-gumar!

‘Nghilina - Cum la sor?! Sh-gumar lu featsi? Cum nu-avu putsãnã fricã.

Io ma s-grescu a bãrba-njui ahtàri zboarã, mi dinjicã!

Spuni, car’ lã fu itiea?

(Tsal-Dimitri lj-da cu cotlu-ali tsal-Hristac sã zburascã)

Tsal-Hristac - Ushi-ncljisã tsi-ari-n casã?

Di-anda s-dutsi la sculii di-arãzilãchi nu s-alasã.

Noaptea, dzuùa, la firidã, cu mutrita tu sucachi;

Sh-cãt veadi cà treatsi calea vãr ficior, caftã slu-arachi!

Tsal-Dimitri - Am bueili tsi li bagã pi-a ljei fatsã di maimunã!

Tsal-Hristac - Vãr lai lucru, lji-acatsã mãna!

Tsal-Dimitri - S-tsãni mari..., yin-di-u-adunã!

Silfiea (u-apurã Marica) - Mari nu s-tsãni Marica; nu la tetà, s-am ljirtari!

(Tsal-Dimitri lj-da cu cotlu-ali tsal-Hristac)

Tsal-Hristac - S-lã ljea ràùlu, alti feati nu u bagã ni sum nari!

La s-nji si facã curbani! tu cheaptsãnji nu-ari intratã...

Pãrpodi nu shti sã-mpilteascã, canda-i di mãnji ligatã!

Tsi shti nãsã? S-ghivãseascã shi sã scrii la ficiori?!

Nu la sor, nu i ti casã! Dadã lai, cum di dori

Ti-unã giucatã di minti!

Tsal-Dimitri - Mini ma s-iram, ca Nata,

Dadã-a tsiljei aspartã, shteam sã-lji bag ‘ntroarã cuvata!

Sã-nji cãdea dip di la coati ma s-nu u zgrumam cu nãsi!

Tsi? I njicã, ushi-ncljisã, ca s-dzãtsem cà, vahi s-arãsi?

S-featsi featã ti mãrtari, la s-nu da loclu di nãsã!

‘Nghilina -

Fratslji-a ljei, la tsal-Hristac, cãndu-avdzãrã tsi lji-aù dzãsã?

Tsal-Hristac -

Tsi s-lã creapã mea s-lã-algheascã. Dip s-nã-ngiurã! u-alãvdarã!

Cu-a lor sor tsãnurã parti. Dupã cum vedz, sh-nãshi turbarã!

(Silfiea lã toarã pultàrà. Tsal-Hristac sh-tsal Dimitri bãgarã

oarã ti-aestu lucru sh-si-agudescu cu cotlu)

Tsal-Dimitri -

S-nu turbeadzã tiniramea, cãnd’ turbà Nata tsi-i moashi?!

Va nã rushineadzã fara! Mash un cãntic avdz’ pit chioshi.

Di-anda tuts fug sã-nveatsã carti, Bituli shi Sãrunã,

Sh-cãcãstorlji-a noshti din hoarã ni-agiumts, caftã sh-si-ncãrunã!

‘Nghilina - Car’ ficior u va?

Tsal-Hristac - Nicola!

‘Nghilina - A cui easti?

Tsal-Hristac - Ali Mari.

Un ficior bun, sor curbani, cum nu-i alt’ ma bun sum Soari,

Ma.. pi cari shi-arcà ocljiu? pi-unã... tsi mash, la, la, la

Scoati dit lãvoasa gurã?! Ràù va-lji parã ma s-u ljea

Cà vãr lucru lai nu shtii, cum shtii feata-a ta, s-am cali.

Featli-a noasti sãnt’ musheati, s-lã ljea ràùlu, sãnt’ ca steali,

Albi ca spuma di lapti sh-roshi, boi trandafilã,

Ahtàri feati, la-‘Nghilinã, cãrvãnari s-li ljea nuii njilã,

Nu grescu ghini, la-‘Nghilinã? Crimã! Tsi ficiori! tsi njeatã!

Su-l ljea, struchita-ali Nati! atsea, canda i sicatã,

La tsal-Chendra?

(cãndu-ù veadi tsal-Chendra cà sta minduitã, dzãtsi)

Tsal-Chendra - Nj-pari ràù, la tsal-Hristac, cà shi-a mea-i nimãrtatã,

Mindueam s-u daù la Chita; nãs, ‘Nghilinà, multu u va

Pi-a mea featã, s-u-aibã norã! ghini ma... cum alãtra

Nata, tsi-nji avdzã ureacljea, mash ti “Modã”, mash ti nali

Apufusii la sor, di azã, feata-a mea s-nu-lji easã-n cali,

Nu shi s-ducã tu-a ljei casã! Mi sprigiur! Nu-ù daù, pri pãni!

Nata sh-tutã-a ljei fumealji, aura ca la un cãni!

(intrã Yioryia, ficiorlu-ali Nati. Silfiea hamu-arãdi; tsal Hristac,

sh-tsal Chendra, sh-tsal Dimitri toarã caplu sh-mutrescu la Yioryia

ciudusiti; ‘Nghilina-l mutreashti hãrãcoapã; Yioryia ninti s-intrã

bati pi ushi; Silfiea dzãtsi)

Silfiea - Intrã! (Yioryia dishcljidi ushea)

Yioryia - Bunã dzuùa, tetà-Nghelà!

(muljerli-alanti s-mutrescu unã cu-alantã sh-si-ntreabã cu mutrita)

‘Nghilina (cu hamu-arãs) - Ghin’ vinishi!

(cãtrã Silfiea) La Silfii,

Adu un scamnu s-sheadã Ghitsa. (Silfiea easi shi-intrã cu-un scamnu)

Yioryia - Nu staù tetà... Pãrcãrii...

Yin s-tsã fac, di partea-al Spiru, s-u-alashi Silfiea s-yinã

La isusirea-ali Maricã...

(alanti muljeri ciudusiti s-mutrescu unã cu-alantã; Silfiea

cu caplu-aplicat hamu-arãdi hãrãcoapã; Yioryia mutreashti pi

muljeri cum pãshpãrescu)

Shcãmbi multi va s-aminã,

Tuti-atseali tsi-aù inati sh-tsi s-tsãn mash di munafits,

“Moda nauùã”, tetà-‘Nghelà, easti vrutã di màri sh-njits.

(Yioryia mutreashti cãtrã Silfiea sh-nãsã cãtrã Yioryia sh-hamu-arãdi)

Tsal-Hristac (pimtã cu cotlu di tsal-Dimitri) -

Tsi-i atsea tsi dzãts nipoate? Sora-a ta, la cari-ù dats?

Yioryia - U-asusim pi Cola-al Nashu.

(tuti s-mutrescu ciudusiti)

Tsal-Chendra (ãnvirnatã) - S-bãneadzã, ma... tsi vrei s-fats

Cu Silfiea, lài nipoate? Cum? Vrei ca s-u ljeai la voi?

Yioryia - Cum? ninga nu-avets avdzãtã, cà Silfiea easti cu noi?!

(tuti s-mutrescu; Silfiea cu Yioryia hamu-arãd)

Tsal-Chendra (nu-lji pari ghini) -

La-‘Nghilinà, la sor lai, lu-avdz’ tsi dzãtsi cãcãstorlu?

‘Nghilina (hamu-arãdi) -

Dzãtsi ghini, la tsal-Chendra, cà-lji cunoashti ghini torlu!

Doilji s-vor di mult’ tsal-Chendra!?

(cara veadi cà tsal-Chendra tatsi) Hai, sh-la casa-a ta si s-toarã!

(cãtrã Silfiea cari zburashti nanãparti cu Yioryia, sh-la cari

muljerli-alanti mutrescu shi-shi fac seamni di pezã)

La Silfie, du-ti scumpà-nji, du-ti di nj-ti hãrisea!

(Yioryia cu Silfiea es)

Yioryia - Shedz cu sãnãtati tetà; mãni s-him sh-tu casa-a ta.

(dupã tsi Yioryia cu Silfiea ishãrà)

Tsal-Chendra - S-tsã si-nchirdãseascã-Nghelà!

Nghilina - Sh-di-a ta inimã, la sor!

Tsal-Hristac - Sh-pãnã azã, cum, la lai, nu putushi sã scots un zbor;

Nu putushi s-nã spunji, ca soatsã, ti harauùa tsi vrei s-fats?

‘Nghilina - Ma vrei, lucru s-neagã ninti di-ngurã lipseashti s-tats.

Tuts mutresc’ mash ti nãshi azã, cà... deh! lumea easti-arauùã!

Tsal-Chendra - Ghini dzãts, la sor-curbani, azã dupã “Moda nauùã”

Putem cà s-mãrtàm pi feati, nu mash cu rudzina veaclji.

Tsal-Hristac -

Di ‘nã njilji di ori s-u-am moartã s-nu-agiungã si s-facã preaclji

Feata-a mea, avdz’ la tsal-Chendra, macà s-caftã “Modã” sh-nãsã!

Tsal-Chendra - Nu grea-ashà, la tsal-Hristac...

Tsal-Hristac - Tsi s-nu gresc’, cãnd’ nji-am arãsã

Di ficiori sh-feati cu shcoalã?!

‘Nghilina - Tsal-Hristac, nu-ù vedz lumea

Cum bãneadzã? Cum lucreadzã?!

Tsal-Hristac (cu-arãeatsã) - Sh-tini-ù tipurishi zulumea

La-Nghilinà. Tsi-ts si pari, cà-i musheat si s-ducã feata,

Ni-asusitã ninga ghini, la sucrimi?! Nimãcata,

Va s-u mãcã pi-a mea hilji macà...

Tsal-Chendra (s-da di partea-ali-Nghilini) - Ti sprigiuri ãncot.

Ghini-a s-hibã ma si s-toarã sh-pi la noi cãti-un cucot.

Tish ca dziniri-ali Nati shi ca-aist’ di ninga noi

Cà, bãnàm tu pulitii. Pãnã cãnd’ sã stàm nãpoi?

Nu vedz lumea cum alagã dupã nali noapti sh-dzuùã?

Noi, stàm totãna,-“aguridã” sh-nu vrem s-nã fãtsem auùã.

(u mutreashti-‘Nghilina di la cap pãn la cicioari)

Nu-ù vedz ‘Nghila cum sã-ndreadzi? Nu vedz tsi curdelji strimti!

Tsi fustànji! tsi sheamii! Noi, sor lai, noi, him pimti

Sh-di bãrbatslji-a noshti, la corbà?! Spuni, cãnd’ fum diznjirdati,

Ca di partea-a mea, pãnã-azã, nu-aduchii tsiva di njeati!

Tutã dzuùa, ca ‘nã sclavã, ma lucredz. Sh-titsi? Cãnd’ mini

Nu nji-am ni pãrpodz di sirmã, ni fustani cljini, cljini!!

Unã preaclji di lipitchi pãnã tora nu-am purtatã;

Cãt ti poami, nu mi-ntreabã; di-ahtàri gura nji-u uscatã.

Ghini sh-fatsi, la tsal-Hrista! Ghini ts-fats la sor ‘Nghilinã

Di-azã sh-mini, ca pãpushi, va mi-nvescu! A trãndãlinã

Stranjlu-a mel va s-anjiurdzeascã! Va s-ancupãr io di toati!!

Tsal-Hristac - Di-iu va s-aflji pradz?

Tsal-Chendra - Shtiù mini!

Tsal-Hristac - Di-iu-a s-aflji cãnd’ shti cãt scoati?

Tsal-Chendra -

Nu-am cu vicljituri aushã? Nu-am vilendz musandra-mplinã?!

Nu-am hãrari cu lãnã rudã? Va mi vedz la sor, ‘Nghilinã,

Cà cum va nji-u-nvesc’ fumealjea!

Tsal-Hristac - Sh-cum va s-pots s-li vindz’ la glarã?

Tsal-Chendra - Macà ai ananghi sh-tini, adu-li acasã-astarã.

Sh-mãni, di cu dimineatsa, pradzlji va tsã-lji daù tu mãnã!

‘Nghilina - La tsal-Chendra, la tsal-Hrista, nu zburãts ti stranji sh-lãnã;

Di ‘nã njilji di ori, ma ghini easti s-lã cãftats a lor,

Dicãt s-pãngãnits pi-ascumta. Ascultats-nji shi-aist’ zbor:

‘Nã muljeari, cu zbor dultsi, pi bãrbat lu-mbeatã-ntroarã;

Un bãrbat, ti-a lui muljeari, bagã foc tu-ntreaga hoarã!

Cãnd’ muljearea ari-ananghi di tsiva, ti truplu-a ljei,

Nãsã poati s-ljea di tuti, tsi-lji va chefea, cà-ari cljei!?

Nu muljearea easti sclavã; nu muljearea sta tu heari,

Ma bãrbatlu, tutã bana, easti sclavlu-ali muljeari!?

(tuti muljerli-ascultã)

Tsal-Hristac -

Nu shtiù cum i-a tàl ‘Nghilinà, poati s-hibã-ashà cum dzãts,

Ma bãrbat-nju s-lji-alashi calea, cà ts-li fatsi vinli-aràts!

I bãrbat, nu-i muljeari! Cãnd’ s-nãreashti... mini shtiù,

Truplu-a mel cãts nu-ashteaptã! I bãrbat, sh-bãrbat tiriù

(tuti-ascultã cu-ngãtan)

‘Nghilina -

Un bãrbat, cãnd’ bati, soro, s-nu ts-si parã cà-alãxeashti.

Di sclãviljea-ali muljeari vroarã nãs nu bitiseashti.

Di-anda creapã hãrãyiea sh-pãnã cãnd’ Soarili cheari,

Nu lucreadzã, tish ca sclavlu, un bãrbat ti-a lui muljeari?

Noi, stipsim, suràri-curbani, noi stipsim cãnd’ nãshi nã bat.

Sh-cãnli, macà s-nu-lji dai pãni, mãshcã tish cãndu-i turbat!

Di-u-apucã, fãr s-aleagã disi-i xen disi lji-u dom

Sh-macà-i fãnãtit di tuti sh-cãnli doarmi tish ca om!

Tsal-Chendra - Ghini dzãts la sor-curbani, easti ghini sã-lji mutrim,

Noi, cãnd’ elji nã yin acasã, ca di-agrimi nã-afirim.

Tsal-Hristac - Ghini fatsi, la tsal-Chendra, ‘Nghela-a noastã ghini fatsi

Di shi-avinã “Modã nauùã”, Unã-i bana sh-nãsã treatsi

Fãrã s-lji-aduchim dultseamea, macà nu-a nã dishtiptàm.

Tutã muljiramea di-azã “Dupã Modã” va s-bãnàm.

Hai s-fudzim, suràri-curbani, hai, cà-agiumsi prãndzu-oarã.

(tuti s-fac hãzãri s-fugã; sh-ljea mãna cu-‘Nghilina)

Shedz cu sãnãtati, soro, sh-pi la casa-a mea si s-toarã!

Tsal-Chendra (s-ghiunuescu) -

S-tsã si-nchirdãseascã hiljea, s-nã videm cu sãnãtati! (easi)

‘Nghilina (li pitreatsi pãnã la ushã) -

Oarã bunã, s-nãdzets ghini! Sã-nji bãnats, vruti surati!

Bitisita-a partiljei II

PARTEA III

(Unã udai ashtiratã cu sazmi sh-chilinji fãrshiruteshti. Sufiea, dada-ali-Nghilini

sta-mpadi sh-coasi ‘nã cãmeashi nauùã. Ari ninga nãsã ‘nã cãnestrã-mplinã cu

stranji. ‘Nghilushea sta pi scamnu ninga firidã sh-chindiseashti un cearceaf;

cãti ‘nã oarã sta minduitã shi-ncrufuseashti mutrita nafoarã shi uhteadzã. Sufiea-ù

mutreashti pi-afurishealui sh-da cu caplu shi-ahurheashti nipoi s-lucreadzã.

‘Nghilushea lu-alasã lucurlu, uhteadzã sh-ljea shi s-priimnã pit udai shi-shi frãndzi

mãnjli shi s-mursicã. Sufiea mutreashti pi nãsã cu dureari tu suflit shi-acatsã

sã-lji dzãcã, cu dultsi zboarã)

STSENA I

Sufiea shi-Nghilushea

Sufiea -

Tsi-ai di-l blastinji? Nu-nji dzãts hiljà, tsi ràù ts-featsi di ti plãndz’?

Pi la un shi-alant? Ia spuni-nji, pàlnjili titsi li frãndz’?

Cãnd’ li vedz, titsi ti mursits? Arihati titsi nu-ai?

Sh-tsi-ai di-ngãlbineshti ca tseara macà-nji spunji cà nu lu vreai?

Titsi ti-afireshti, ‘Nghilushà, di nãs tish ca di-unã-agrimi

Cãnd’ tu udà, pi di-altã parti, ti duts ca s-lu vedz ma ghini

Hiljea-a mea, easti glãrimi, cãnd’ ti-aspari di un ca nãs!

Nu lu cunuscushi cà-i anghil cum la zbor ashà sh-laarãs?!

Nu-ari, cum s-tsã dzãc moi hilje, drãcurii tu mintea-a lui!

Nãs ti va mult, la-‘Nghilushe, ashà nj-pari. Lu vidzui,

Cãnd’ tritsea cu sotslji calea, cum dinãoarã arucà

Oclji-nsus pi-atsea firidã iu stai tini, tu udà!

Nu lu blastimã-‘Nghilushà; nu lu blastimã moi hilji...

Ma, mutrea s-lu vrei dit suflit!

‘Nghilushea (uhteadzã, sta la loc shi mutreashti-ndreptu pi mà-sa) -

Dada-a mea... atsel tsi-adilji...

Cum adilji lumea tutã, vint’ curat sh-musheat di vearã,

S-va, Musheata Stã-Mãrii, s-lji-avd’ mãndatea pãnã-astarã!

Sh-dicara s-mutsascã ghini, voi ca s-suflã -un vint’ turbat

Vint’ cu grãndinã sh-cu ploai, s-arãmãnã ningrupat!

Di-a lui cufumã sh-pãrintslji s-ljea lãhtari! Voi s-lu-alasã,

Singur dado! Ca, deapoaea s-mi duc mini tu-a lui casã

Sã-lji scot oclji, lài-curbani, tsi mi-asparsirã di minti!

(uhteadzã)

‘Nghilushea - Tsi-amintatic? Ninga-ntreghi?

Sufiea (cu imireatsã) - Ti-ntreb hilje cà-a ti doarã

Multu, multu-a lui ‘ngrupari! trã-atsea ts-dzãc: yina-ts pri minti!

Macà nu shti tsi i vrearea,-ntreabã-ti la-a tàl pãrinti.

Cà pit calea tsi trets tini, nãs tricu di mult’, la hilji!

(‘Nghilushea, sta la loc shi-ascultã cu-un hamu-arãs amar)

Vrearea, avdzã, la-Nghilushe, nu va lucri cu scljincilji.

Nãsã vrea inimã largã! Dzuùa sh-noaptea-a ljei cãndilã

Vrea cà s-ardã, s-lunjineadzã! Nãsã nu cunoashti njilã!

Macà nu-lji dai tsi-i ti dari, agudeashti, sh-pizueashti,

Mutrea shi-ascultã-Nghilushe: “S-nu cafts’ ca s-tsã-arãdz di vreari!

Vrearea ari dauùã limbi: cu-unã da dultseami, njeari;

Ts-da curaj, nãdii mari, mash atumtsea cãnd’ ti-aruts,

Cu trup sh-suflit, tu-a ljei pirã! Avdz’: cu-alantã voi s-nu-aputs

Vreari-ahtari tu-a ta banã! Hiljea-a mea, fãrmac, lãeatsã

Suflã-n ininji, ni-apucata! Daùli nu-shi vor buneatsã.

Prota, scumpa-a mea-Nghilushi, caftã cum di cum s-adunã

Cãt ma multi ininji vruti: cu un zbor: nãsã-ncurunã!

Ma, a dauùa, cum dzãsh ninti, nu-i cu inima-ahãntu largã,

Tut tsi-ndreadzi, “vrearea bunã” nãsã caftã ca s-aspargã!!

‘Nghilushea - Va s-iram cum nu i altã pi-aest’ loc ma hãrioasã

Macà s-nu-aveam cunuscutã vrearea pondã, fãrmãcoasã!!

Va s-iram rihati azã, nu cu sãndza astãljeatã

Macà s-nu u-aveam vidzutã-atsea zulapi blãstimatã!

(uhteadzã shi s-priimnã pit udai pãnã la firidã sh-nãpoi)

Sufiea (u ljea cu buna) - Tats la hilje!

‘Nghilushea (s-toarã cãtrã Sufiea) -

Nu, nu, dado! Pi-aest’ loc nu s-aflã vreari

Di-atsea dultsea, cum dzãts tini, poati s-hibã dupã “cheari”!

Icà poati... tu-altã lumi! (uhteadzã)

Ah! afurisitã dzuùã!

Nu-nji cutruburashi mash truplu, ma shi-a capului mãduùã!

Sufiea (u ljea cu buna) -

Tats hilje, nu-nji bagã marã, cà nu easti om ahtari,

Cum lu giudits tu-a ta minti. Avdzã-ncoa: nãdiea-i mari!

‘Nghilushea -

Nu voi sã-lji ved ni suratea, nu s-lu fac io sots ti banã!

Sufiea - Nu ti-ntreb, sh-titsi la hilje? Tsi-ai di vrei ca s-dishcljidz ranã?

Tu-a lui suflit? Minduea-ti cà s-nu ti-avdã di ti-alasã!

Nu mutrea s-fats chefea-a draclui! Lasã lumea ca sã-ntsasã

Itsi s-va, tsi s-lji-ariseascã! Tini hilje mutrea-ts vrearea,

Cà, ashà va s-plãscãneascã, ashà va lã creapã hearea!

‘Nghilushea (s-aproachi di mà-sa) -

Nu zburashti lumea dado! cà-l vidzurã ocljilji a mei!

Tu-atsea oarã, ah! vream tserlu s-arucã pi nãs rufei,

S-lu fãtsea cãipi-ntroarã!

Sufiea - Iu-l vidzushi la hiljea-a mea?

‘Nghilushea - Lu vidzui deadun cu nãsã sh-ca pi-inati nji-u fãtsea

Cãnd’ zbura fãrã-arusheni cu-atsea tsi nj-easti dushmanã!

Pistipseashti cà-i ma bunã di cãt mini-atsea sãlanã!

Ashà fac nirushinatslji tsi si spun shi-oaminji ‘nvitsats,

Cum ved unã cu fustani sh-si urnjescu dip tish ca-asparts’!

Nãs s-aspardzi dip di minti cãnd’ u veadi adãratã

Mash cu pudrã sh-cu rusheatsã!

(minduitã) Poati-ù va pi discãceatã!

Sufiea - Cãt di partea-a mea’Nghilushe, nu-ts lipsesc’ aesti.

(‘nã Ghiftã aurã nafoarã)

Ghifta - Hai cãnestri!

Sufiea (u-avdi Ghifta shi-lji dzãtsi-ali-Nghilushi) -

Acljeamã-ù Ghifta. Poati s-lom tsiva cãnãstri.

(‘Nghilushea easi sh-Sufiea armãni singurã)

Blastimã... s-aibã-ndriptati? Carishti? Poati... poati.

Tiniramea cafi dzuùã adets nali ma nã scoati!

STSENA II

Sufiea, ‘Nghilushea, Ghifta

(Ghifta-nviscutã cu fustànji arupti,’mpiticati, sh-cu-unã vãndachi

di cãnestri deanumirea; tsãni tu mãnã unã ciumagã)

Ghifta (dicara li-alasã cãnestrili-mpadi) -

S-tsã bãneadzã nicuchirlu, featili, ficiorlji, soea,

Casa-mplinã s-u-ai di tuti.

(shi-arucã mãtrita pi-Nghilushea cari sta pi scamnu sh-chindiseashti)

Vrei sã shti cà, titsi boea,

Featãljei lji-u turburatã? Multi pot sã-ts spun ti nãsã

Sh-ma s-vrei pot s-fac sh-buneatsã! Sorà, shtiù cà u-ari-arãsã

Un ficior ca tuts ficiorlji, nalt’, gras, scurt’ shi scuturat.

(‘Nghilushea tradzi scamnu sh-s-aproachi di Ghifta;

Ghifta-ù mutreashti-ntr-oclji-Nghilushea; Sufiea

li mutreashti sitili sh-cãnestrili)

Pots s-li vedz la sor-curbani, sãnt’ cãnestri mult’ musheati,

Nu pots s-aflji-n hoara tutã alti ma ghini lucrati!

(Ghifta mãtreashti pi-Nghilushea)

S-tsã bãneadzã! featã bunã! ma... titsi sta minduitã?

Vrei cà s-aflji tsi tihi ari? Nu caft’ carã, nitsi pitã...

Adutsets-nji ‘nã cãrvealji sh-cash unã grundi mari...

Shi-un san cu-umt’ ma, di-atsel bunlu, shi-a tsã spun ca s-ai tu shteari,

Cà, sh-musheata-a ta pãrumbã ari tihi bunã! Spuni?

Dai tsi-ts dzãsh? Cà, tihea-i unã! Va tsã spun shi-arali sh-buni

Dupã cum va-nji spunã nelu...

(lã tindi mãna cari-ari pi dzeaitu-un nel)

Sufiea - Mult’ cãftashi: un san di frinã,

Sh-heamã pãni, sãnt’ nãmal. Tsi vrei mash di-aoa s-fudz ‘mplinã?

(Ghifta s-toarã cãtrã-Nghilushea)

Ghifta - Nu-avdz’ musheatà, cà-a ta dadã caftã cum di cum s-ascapã

Pãnea shi-umtul tsi-lji cãftai? Dà-nji ca s-beaù putsãnã apã;

(‘Nghilushea sã scoalã di pi scamnu)

Hiljea-a mea, adu sh-cãrvealjea cu tsi-ts dzãsh sh-yin di stà-mpadi

Ca s-tsã spunã, teta-a tseia, a tsel tsi lu vrei iu sheadi...!

‘Nghilushea - Sã-lji daù, dado?

Ghifta - Du-ti featà, canda va s-dai casa-ntreagã?!

Du-ti, sh-yina cama-agonjea, di vrei zborlu-a mel si s-leagã

Cama ghini, cum vrei tini. Du-ti sh-nu mutrea la mà-ta!

(cãtrã Sufiea)

Ghini dzãc! nu-i mari lucru s-dai ahãt ti hiljea-a ta!

(Sufiea sta minduitã)

Vrei ca s-hii mash hãrioasã, i ma vrei s-bãnedz mãratã

Mini, avdz’ la sor-curbani, multi shtiù cà-am alãgatã.

Sufiea (cãtrã-Nghlushea) -

Du-ti, la-Nghilushe, du-ti sh-yina-aoa s-avdz’ tsi-a s-dzãcã.

(‘Nghilushea easi)

Ghifta - Macà s-nu tsã spun durearea, gura-a mea s-nu-apucã s-mãcã

Pãnea sh-multu tsi-a-nji dai tini! Sh-cashlu gugosh s-nji si facã,

Doamne Mari, pãnã mãni! Tsi-ts si pari-a tseia, nacà

Sh-mini escu ca tuti Ghifti? Nu, cà nj-easc’ di soi mari.

Ia, s-nu-apuc , s-urghescu di-unlu! Cãnd’ bãrbat-nu i-mpãzari

Tuts alagã cu harauùã sã-lji cunoascã-a lui tirtipi,

Cà-i un om cari bãneadzã mash cu ursa-a lui. Cãipi

Mults’ sãnt’ fapts’, la sor-curbani, cà-aù lucratã fãrã minti;

Ursa va ligari ghini, di cu njicã. Nitsi-un dinti

Nu lipseashti s-lji-alashi-n gurã. Easti gioni-a mel bãrbat

Tu Ghiftamea tutã, soro, nu i alt’ cama-alãgat!

(‘Nghilushea intrã cu-unã cãrvealji di pãni, cu cash shi-umtu;

Ghifta li ljea cu-agunjii, li mutreashti, li bagã tu trastu;

lj-greashti fãr di chefi)

U-alipseshi dip cama njicã; nu-avea sh-‘nã cãrvealji mari?

Shi-umtul lu-aduseshi ixichi, mãnã streasã eshti nj-pari.

Ia stài ‘mpadi, la nipoatà, yina sh-tini ninga mini...

(‘Nghilushea sh-Sufiea s-aproachi di Ghifta; Ghifta ãl ljea nelu cu

cheatrã tsi-l tsãni ligat di gushi, ãl mutreashti; u ljea mãna-ali-Nghilushi

shi-ù mutreashti tu palmã dupã tsi nipoi mutreashti de pi nelu de

pi-Nghilushea; s-mindueashti putsãn cu mutrita-nsus shi-acatsã sã

zburascã; Sufiea cu-Nghilushea s-mutrescu daùli shi hamu-arãd)

Sãnãtatea, Dumidzali-m, pãnã tora nji-u-am mult’ ghini;

Di fumealji, cu-a Ta numã, nji-am purtatã mult’ ‘ngãtani;

Nu i searã tsi s-nu hearbã pi la tenda-a mea cãzani;

La misali, mushutetsli, cãti sãnt’ tu pulitii,

Nu-nji sunt’ shcurti shi nu-a s-hibã cà io shtiù ta s-daù yitrii

Pi la tiniri, minti shcurtã, sh-pi la màri cu caplu gol!

Dà-nji shi-arada-aestã, Doamne, zboarã multi, cà voi s-tor

Tut tsi mindueashti azã feata-aestã.

(s-fatsi canda mutreashti cu ma multu-ngãtan sh-deapoaea

ca-aspãratã fatsi:) I mãyipsitã!

(‘Nghilushea sh-Sufiea s-aspar)

Nu-i tsiva! Dip s-nu-avets fricã! Easti-ntreagã, nu-i cãrtitã!

(Mutreashti de pi nel, de pi palma-ali-Nghilushi

sh-mutã oclji cãtã dãvani)

Tini, tsi-arãstornji-amàrli sh-loclu tut di-alantã parti!

Tini, tsi-aveglji lumea tutã, pi-nvitsats sh-pi-atselji fãr carti!

Tini, tsi cu-un ocljiu lunjinã shi scutidi nã pitrets!...

(‘Nghilushea sh-Sufiea s-mutrescu cu hamu-arãs; Ghifta

toarã caplu cãtã nãsi sh-lã dzãtsi)

Nu-arãdets, avets rãvdari!

(mutreashti nipoi pi nel) Ti pãlãcãrsescu-a s-trets

Pi la io tu-aestã oarã ca sã-nji spunji tsi tihi ari,

Sh-cari va s-u ljea ti-nveastã pi-Nghilushea.

(suflã pi nel; li-nfricusheadzã boatsea-a ljei) ‘Nã hãbari!

Lai,-mplinã di fãrmatsi, vrea sã-nji spunã!

(‘Nghilushea mutreashti pi Sufiea aspãratã) Nu ti-aspari!

Gionli-a tàl ti va, nipoatà; nãs ti tini-n foc ansari!

Ghini ma, fãr nãreari...

(ãl mãtreashti nelu) ai un tatã nu-ahãt bun...

Nu lu-alasã sã zburascã...! aduchishi iu voi s-asun!

Nu-i ashà cà nãs ti veaglji sh-nu ti-alasã sã zburàshti?

‘Nghilushea (nãritã sh-ljea mãna dit mãna-a Ghiftãljei) -

Nu-i di-alihira!

Ghifta - Ascultã...

‘Nghilushea (s-mutã di-mpadi shi sta pi scamnu) - Tats cà, nu ma shti tsi greshti!

Nitsi tat-nju, nitsi dada-nji nu mi-ncheadicã la vreari!

Cà... i nãs!

Ghifta (lj-talji zborlu) - Ascultã-ts tihea, feata-a mea, sh-fãrã-ncãceari.

Nãs mutreashti s-treacã oara, poati... sh-cu-alti, cà-i ficior!

(cu curaji cãtrã-Nghilushea)

Vrei su-l fac ulog? S-urgheascã? Vrei su-l vedz cu un cicior?

Vrei su-l cihtãsesc’? S-glãreascã? Vrei s-mutsascã eta tutã?

I ma... vrei su-l fac cà s-ti-aibã mash pi tini-nveastã vrutã!?

Dzã! mash, dzã-nji! cãt ti fãtseari, ia, s-nu-apuc sã-nji cher zãnatea,

Tuti va li fac sh-di geaba!

(ljea sh-si scoalã) Pots sã-nji spunji cãt easti satea?

‘Nghilushea (mutreashti la satea di pi mur) -

Easti dauùã sh-giumitati.

Ghifta (agunjisitã) - Mi-amãnai mult’; nj-esc’ ti fugã...

Di dimneatsa-a cilimeanlui nu-ari cari sã-lji da s-sugã

Cashti, mini mãrata, disi va lu-aflã yiù acasã...

Lu-am sh-ca niputut di-auùaltari; ari tusi sh-nu lu-alasã

S-mãcã dip, njiclu-ali dadi; voi s-lji-adar heam di culeash.

(cãtrã Sufiea)

Dà-nji un san di frinã, soro; dà-nji ashà s-bãnedz, shi-un prash!

Ashà s-tsã bãneadzã-aushlu! Nu-am tsi s-mãc, la sor-curbani,

Am, nu un, ma dzatsi-acasã, dispuljeats, tuts, morts’ di foami.

Sotslu-a mel, s-nu-avea-apucatã,-anda cãdzu yiù tu-aestã lumi,

Easti-mbitãtor dip mari! Cafi searã, dauùã ghiumi

Di rãchii-arucuteashti! Tuts pãradzlji ti-lji scot mini,

Di cãnestri sh-di “zãnati”, vroarã s-nu-apuc s-nu hiù ghini,

El nj-lji ljea; el, mãscãràlu! sh-nu-nji da nitsi pãni s-mãc!

Di-anda mi lo di la dada, ah mãrata-nji, tsi s-vã dzãc...

Pãnã azã, ‘nã fustani nauùã nu nji-ari-adratã!

Nitsi pistipsesc’ ca s-hibã ‘nã muljeati ma mãratã

Sh-cama oarfãnã di mini! (ali Sufii lj-cadi njilã)

Sufiea (cãtrã-Nghilushea) - Dà-lji ‘Nghilushe, un sãn di frinã,

S-aflã dininti-ali dadi!

Ghifta (dupã tsi easi-Nghilushea) - Casa di tuti s-u-ai ‘mplinã!

Cum ti ved, ai mãnã largã, ai sh-‘nã inimã... cãrvealji!

Nu-ts si-aflã heam di carã? Soro, nu-ai tsiva mintealji?

Sufiea - Tsi-i aoatsi hãsãpani di-nji cafts’ sh-carã, la mãratã!

Ghifta (fãrã fatsã) -

Sh-tsi cãra-ntribai la soro? Io, caft’ cà escu-agiunatã,

Nu-ts si-aflã, sor-curbani, vãrã stranj vecljiu, cama purtat,

Dà-nj-lu, s-tsã si-aflã dininti-a vãrnui tsi lu-ai ‘ngrupat!

(intrã-Nghilushea cu sanlu-mplin di fãrinã; lj-lu da;

Ghifta-l disheartã tu trastu; shi-adunã cãnestrili, sh-ljea

ciumaga shi-anda s-easã-Nghilushea lj-dzãtsi cu inati)

‘Nghilushea -

Ts-umplui trastlu cu di tuti sh-tini nu-nji spuseshi tsiva.

Ghifta -

Cum nu-ts spush? Ascultã featà! Gionli-a tàl ts-dzãc cà... ti va!

(cãtrã Sufiea)

Nu-acumpãri, soro, cãnestri?

‘Nghilushea (cu inati) - Fudz di-aoatsi, minciunoasã!

Ghifta (sh-bagã cãnestrili deanumirea) -

Titsi ti nãreshti nipoatà?

‘Nghilushea - Frãndzi-ts-u, Ghiftã lãvoasã!

Ghifta (easi sh-dzãtsi singurã) -

Nji-umplui trastul cu di tuti, mea... la s-creapã shi s-mi batã...

Mira, ti Ghiftamea tutã, dzãsi cà s-hibã-avinatã! (easi)

STSENA III

Sufiea shi-Nghilushea

Sufiea - Nu-ts dzãsh, hilje, cà la Ghiftã nu lipseashti ca s-ti spunji!

Mash mini shtiù ‘Nghilushà cu cari gioni va ti-ncãrunji.

U cunoshti pi tsal-Hristac?

‘Nghilushea (cu hamu-arãslu pi budzã) - Nacà vrei s-dzãts ti-a ljei hilj?

Sufiea - Ari un ficior, lutseafir! sh-cãntã tish ca un birbilj!

Picurarlji tuts lu-alavdã; easti gioni, ca ljiundar!

‘Nghilushea - Ti tsiva nu-i bun ti mini macà easti picurar.

Macà s-nu mi ljea, moi dado, gionli-atsel tsi nji-am tu vreari

Gionli-atsel, ti cari noaptea nu pot sã scap di ‘nã-nyisari,

Sh-macà va s-lu ved cu altã di-aoa sh-ninti ninga ‘nã oarã,

Mini-a s-fac, atsea tsi nu-ari faptã-altã tu-aistã hoarã!

Sufiea - Tats-nji hilje; tats-nji featà; nu-ts aspardzi sãndza-ncot.

Vroarã s-nu-ts treacã pit minti cã-a shi-alasã un Fãrshirot

Atsea iu shi-arcà nãs vreari!

(asunã la ushã)

Vedz ‘Nghilushe, cari-asunã.

(‘Nghilushea s-dutsi sh-dishcljidi)

STSENA IV

‘Nghilushea, Sufiea shi Yioryia (intrã Yioryia; nãsã lu scuturã di numir)

‘Nghilushea - Tsi cãftashi?! Grea! spuni! ‘ntroarã!

Yioryia (ciudusit nu shtii tsi s-facã) - Tsi cãftai?! S-daù “dzuùa bunã”.

Nu-nji dzãts, tsi-ai, scumpà-Nghilushà, di mi scuturi cu naràù?

Sh-titsi fatsa-a ta di anghil azã easti ca di zmeù?

‘Nghilushea -

Dzã-nji, dzã-nji, ninti sã stai ‘mpadi - spuni-nji titsi ts-fu yinearea?

Yioryia (cu hamu-arãs) -

Vrei sã shti vrutà-Nghilinà? Vinj aoa sã-nji ved yishtearea!

(cãtã Sufiea cari nu-l mutã caplu su-l veadã ma sh-mutreashti lucurlu)

Nu-i ashà, tetà Sufii? Nu-i ashà cà vinj ti nãsã?

‘Nghilushea -

Cafts’ s-tsã-arãdz di mini, cãne? Nu-i nãmal cãt tsã-ai arãsã?

Yioryia - S-eshti diealihira nãritã...? Nu-nji yini ca s-pistipsescu...

Mini vinj aoa,’Nghilushà, nu s-mi ljeaù ma... s-hãrisescu!

(Sufiea lucreadzã ninti fãrã s-mutã caplu; Yioryia

cara veadi cà Sufiea nu-l mutreashti sh-nu dzãtsi tsiva)

Macà sh-teta di-aco-mpadi, caftã ca sã-nji frãngã dorlu

Tsi-am ti tini, la-Nghilushe, s-mi-ascucheats, macà ciciorlu

Altã oarã va s-calcã praglu-a casãljei iu vinj cu vreari.

(ljea s-fugã; ‘Nghilushea nu lu-alasã)

Stats cu sãnãtati, sh-vroarã...

(cãndu vrea s-easã Yioryia, ‘Nghilushea u-ncljidi ushea

shi-l tsãni la loc)

‘Nghilushea - Yioryia, inima nji-arsari...

Nu ti-alasã, nu-ts dà iznã s-fudz di-aoa, cu unã sh-dauùã!

(Yioryia s-toarã hãrios)

Yioryia - Shteam cà nu va s-eshti nãritã; shteam cà nu-ai inimã rauùã.

Sufiea - Nu-ari-avutã sh-nu va s-aibã macà sh-tini-a s-eshtsã bun!

Yioryia - Ninga nu mi-avets pãscutã?

Sufiea - Nu-aducheshti iu voi s-asun?

Cu-alti feati s-nu ti-ameastits! s-nu zburàshti cu caitsido!

Cãndu-ai vreari cu-Nghilushea, cà s-nu s-facã fãnico!

Yioryia - Tora-acãchisii nãrearea! Poati-aoaltari, cãnd’ zburam...

Cu Silfiea-ali-Nghilini.

‘Nghilushea - Nj-yinea Yioryia... s-ti mãcam;

S-ti zgrumam cu mãnjli-a meali!

(Yioryia-arãdi) S-ti chisam! s-ti fãtseam pitã

(Yioryia-arãdi)

Cãnd’ zburai cu nãsã, cãni! (Yioryia-arãdi)

Yioryia - Cum? - cu-al Spiru isusitã?

‘Nghilushea (ciudusitã) - Cum dzãseshi?!

Yioryia - Cu vruta-al Spiru!?

‘Nghilushea - Cum? Ia dzã-nji ninga ‘nã oarã?

Yioryia - Tsi ti fats ca nishtiutã cãndu-ù shtii-ntreaga hoarã?

Nu tsiva ts-tricu pit minti cà vahi zburam cu altã vrutã?

Vrearea-a ta, avdz’ la-Nghilushe, nu u daù ti lumea tutã!

(lj-da un scamnu shi-mplinã di harauùã)

‘Nghilushea - Atumtsea... stai frate Yioryia, stài ca sã zburãm ti vreari!

Yioryia - Nu vinj sã zburàscu-Nghilushe, ma vinj s-tsã spun ‘nã hãbari.

(Sufiea lu-alasã lucurlu shi-ascultã)

‘Nghilushea - Tsi hãbari, vrute Yioryia?

Yioryia - Noi Marica u-asusim!

(Sufiea shi-Nghilushea agno harauùã)

‘Nghilushea - Car’, car’ lj-easti gionli Yioryia?

Yioryia - Cola-al Nash, shi-apufusim...

Spiru sh-mini,-aistã searã s-acljimàm shi vrutli-a noasti!?

Ca s-vã veadã dada sh-tati.

(‘Nghilushea-l bashi tu fatsã)

Sufiea (cãtrã-Nghilushea) - Du-ti... sh-vedz... nu frãndzi coasti

Cà dapoia...

Yioryia - Tsi dapoia?

Sufiea - Nu-i tsiva! Du-ti-Nghilushi!

(‘Nghilushea di harauùã lji-ansari di gushi su-l basi)

‘Nghilushea - Tini Yioryia, eshi nafoarã; pãn s-mi-nvescu, stai dupã ushi.

(Yioryia easi; ‘Nghilushea scoati dit sfinduchi nauùã stranji;

Sufiea mutreashti hãrioasã pi-Nghilushea shi hamu-arãdi)

Bitimea-a partiljei III

PARTEA IV

STSENA I

Nata, Marica shi Spiru

(Udaea easti iara-atsea dit Partea I)

(Nata toartsi cu furca; Marica sta la firidã sh-chindiseashti; intrã Spiru)

Spiru (s-dutsi-ndreptu la Marica shi-ù bashi pi frãmti) -

Hai, s-ti-nchirdãseshti Maricà! Cãrunji buni sh-banã lungã!

(Marica lj-dzãtsi tsiva la ureaclji)

Lucrul s-bitisi; s-nu-ai derti!

(Marica-l bashi)

Nata (nu-lji pistuseashti) - Mash minciunji nã scots dit pungã...!

I ma dzãts cà s-nã fats chefea? Tatã-tu? Titsi nu vini?

Nacà sã-mbità shturpumenlu?

(Intrã Chita hãrsit. Tuts mutrescu cãtrã nãs)

STSENA II

Nata, Marica, Spiru shi Chita Chita - Nu sã-mbità, cà easti ghini! (s-dutsã tu cohi shi sheadi-mpadi)

Adu, Nata-a mea mult’ scumpã sh-dà-nã s-bem, s-nã hãrisim!

Nata - Sh-titsi tutã-aestã boatsi?

Chita (iara cu boatsi-analtã) - Cà Marica u-asusim!

Nata - Aush, nacà ts-fudzi mintea di fãtseshi vãrã glãrimi?!

Chita - Lucru-aestu-l cusui, moashe, nu cu spang’ ma... cu shigimi!!?

Nacà vreai s-ti-alas pi tini s-bitiseai un lucru-ahtari?

Iu s-ameasticã bãrbatlu, s-nu vedz mãna-ali muljeari!?

Cà-i cu giudicata shcurtã shi-ardi-n hoarã-a ljei bãruti!?

Nata - Ahtàri s-li zburàshti la moarã, nu shi-aoatsi!

Chita (nu bagã oarã la zboarãli-ali Nati) - Dip chiruti

Sãnt’ dip cufchi!? Nu-aù mãduùã...!?

Nata (lu-apucã di-anumir shi lu-ascuturã. Chita-ù mutreashti) -

Shturpumene! spuni-nji ‘ntroarã!

Tsi fãtseshi? Cu car’ fushi azã?

Chita (pirifan ãngreacã pi zboarã) - Cu-atsel tsi cãfta sã-nsoarã!

(Spiru sh-Marica hamu-arãd)

Nata - Car’ i-atsel? Ia spuni-nji nma!

Chita - Dà-nji ta s-beaù , ‘nã shishi-mplinã...

Mea s-tsã-l spun! Vrei?!

Nata (lu-ascuturã di-anumir) - Dzã-nji! cai easti?

Chita - Nu tsã-l spun pãnã s-nu yinã...

Tsi cãftai! S-yinã... sh-mizei!

Nata (lji-aurã cu inati) - Ti-aspãrseshi? Yina-ts pi minti!

Chita - Ca s-tsã-l spun, moashe, dimãndã! tuti adu-li dininti...

Mea dapoia s-dishcljid gura!

(pirifan cãtrã Nata)

Un ficior, cum nu-i tu hoarã,

Alt’ ficior, cama cu hari!

Nata - Aush! ma putsãni zboarã!

Chita - Nu-nji dzãts: tsi ti pati, Natà, macà ninti va-nji dai beari?

Omlu, cãnu-arucuteashti, avdzã-ncoa, o la muljeari,

Tuti li scoati tu padi; ici-tsiva, nu tsãni-ascumtu!

Nata - Ma s-fãtseshi vãrã glãrimi, sã shti corbe, cà cu umtu

Va ti upurescu!

Chita (fãr di s-u-ascultã Nata) - Rãchiea, yini ma nu yini? Spuni,

U-aduts i ma... s-es nafoarã?

(Nata cara-l veadi cà s-fatsi hãzãri sã scoalã di-mpadi,

s-dutsi nafoarã) S-dai di-atsea tsi-adarã spumi!

(Marica cu Spiru arãd; Chita s-shutsã cãtrã Marica)

Tsi dzãts tini, feata-al tati?!? Tsi feci mini ti-arãseashti?

S-nu ti-aspari! dip s-nu-ai gailei, cà cu tini s-uidiseashti.

S-vedz tsi numtã va sã-ts facã tati-a tseia! Hãrisea-ti,

Cà, Nicola, easti-un gioni tsi lji-aù picã multi feati!

(Marica hamu-arãdi chifloanji; Nata intrã, tsãni tu-unã mãnã

pãgurlu shi tu-alantã un pheat cu mizei sh-li bagã dininti-al Chita)

Tora, nu-am tsiva ti dzãcã. Moashe, yin di shedz ãmpadi.

(Nata sheadi ningã Chita; ãl mutã pãgurlu, oarã shi bea)

Haidi, vivat! s-nã bãneadzã! (bea)

Nata - Viva-aush... ma... nu nj-si veadi...

Sh-nu pot s-bag pãgurlu-n gurã pãnã sãnd’ nu-nji spunji ficiorlu.

Chita (bea) - Viva moashe! s-nã bãneadzã! azã, s-umplji tut uborlu

Mash cu cuscri, cu soi nauùã! (bea) Sh-di ma njitslji s-hãrisim!

(bea shi-l da pãgurlu-ali Nati, ma Nata nu-l ljea)

Tsi-ai di nu beai, vrutà Natã? Bea, la corbà, cà-a s-murim!

(ãl mutã pãgurlu, bea sh-mãcã mize)

Bea, cà bearea easti pãndzã tsi-anvãleashti pi chideri!

Anda-arucuteshti, la moashe, nu-nyisedz dicãt averi!

Nu-nyisedz dicãt tinjii sh-dzuùã albã! Moashe, bea!

(lj-lu da pãgurlu; Nata-l ljea ma nu-l dutsi la gurã)

Dzã: sã-nchirdãseascã feata!

Nata - Spuni-nji prota, cari-ù ljea...

Chita - U ljea cãcãstorlu, moahe, tsi-alãtra piningã searã!

I ficior cu multã minti. Nj-dzãsi cà pãn di primvearã

Vrea cà s-facã sh-numta! Mini...

Nata (lj-talji zborlu) - Tini, s-nu tsiva di greshti!

Tu harauùa-ali Maricã s-nu tsiva di mi nãreshti!

Cà... pri oasili sh-pri groapa-a atãljei tsi-nji deadi banã...

Va ti s-tsã-alãxeshti sh-numa!

Chita (ãl dutsi bãgurlu la gurã sh-bea) - Nata-a mea, tish ca sultanã

Tish ca unã vãsãloanji pari cãnd’ scots dit gurã zborlu!

Frãmtea nji-u tsãnji ãnsus, daileanà,! Tsi s-tsã fac? Nj-duchishi torlu.

Mea, ma s-ti-aveam shuplicatã, s-ti-agudeam di nãnti, nãnti...

Va zburai cama-aplicatã sh-va s-fãtseai cum fac nãscãnti

Tsi... cãnd’ gresc’ bãrbatslji,-ntroarã lã si-ncljinã la cicioari!

Bana tsi u-avum noi Natà, s-nu u-aibã alt’ pi loc, sum Soari! (bea)

Sh-tsi hãirã tuti-aesti? Sh-tamam cãndu-avem harauùã?

Ai driptati sh-tini Natà! Azã, him cu “Moda nauùã”!

Cà lipseashti s-tsãnem budza tut pi-arãs..., ni cà vrea dzãcã,

Ghini ma, avdzã-ncoa la Natà, “Moda nauùã” va mi mãcã!

Va mi-aspargã dip di minti! (ãl mutã pãgurlu sh-bea)

Nata (lji zburashti cu buna) - Chita, nu-ts fà inima rauùã!

Chita - Nata-a mea, sumarlu, vroarã nu poati sh-si facã sheauùã!

Ma, cum dzãsh, cãndu-ai harauùã vrei, nu vrei, lipseashti s-cãntsã!

(bea) Bun sh-cu carti i ficiorlu, ma... cum nj-dzãsirã nãscãntsã...

Nu-ari tsintsi pradz tu pungã!

Nata - Doilji noi titsi lucràm?

Sh-cara nu-ari tsi-ari s-facã? Avem noi aush! Sã-lji dàm!

Ta shi-adarã casã bunã. Di-azã easti-a nost’ ficior...

(Spiru cu Marica s-hãrisescu)

Chita (dupã tsi tradzi dit pãgur s-toarã cãtrã Nata) -

Tut ashà va-lji da shi-al Spiru, socur-su cãndu-a lu-nsor?

Nata - Atsel tsi-ari nu lipseashti ca s-lu-arucã ocljiu-aljiurea.

Tsi-lji vrei gãrtsãronjlji, Chita, cãnd’ pots s-talji tutã pãdurea!

Chita (mãcã sh-bea) - Ai driptati, vrutà Natã; unã njilji lji-am ti dari!

(Marica s-hãriseashti)

Sh-casa va lji-u-adar tut mini! Voi cà s-hibã un om mari!

(Nata-l bashi Chita; Marica shi Spiru s-hãrisescu)

Nata - Chita! vrutlu-a mel sots Chita! alasã-mi s-ti bash cu foc!

(ãl bashi nipoi)

Nitsi pistipsescu s-bãneadzã altã muljeari pristi loc

Hãrioasã cum esc’ mini! (ãl bashi)

Chita (aratsi) - Moashà! tu loc di bãsheari...

Pots s-li umplji ninga ‘nã oarã?

(lj-lu da pãgurlu sh-Nata ãl ljea) Nu-i harauùã fãrã beari!

Nata - Nata, vruta-a ta, lài Chita, va s-tsã-aducã sh-di-atsea buna.

(Nata easi sh-dupã nãsã es Spiru cu Marica)

Chita (singur) - Cãndu-arucutesc’ nãndauùã Nata nj-pari tish ca Luna!

Bun ficior! Avea-ndriptati moahea-a mea di-lji tsãnea parti!

Nj-dzãsirã cà, la Sculii nãs ‘nvitsà ma multã carti!

Cãndu-i zborlu ti scriari mãna sh-mintea nu lj-si curmã!

Vãr nu poati ca s-lu-astreacã! Vãr nu calcã pi-a lui urmã.

Ma... sh-Marica, sã-nji bãneadzã, nu-ari-ngiur, nu-i ti scãdeari;

Ari-n cap, un sac di minti! Nu lipsea s-hibã muljeari!

(intrã Nata shi lj-lu da pãgurlu)

Nata - Ursea! vrutlu-a mel sots Chita! bea cãt vrei, cà u-ai halali.

Chita - Natà, azã, nj-pari ‘nã steauùã, vãsãloanji pristi steali! (bea)

S-nã si-nchirdãseascã feata! Sh-di ficior s-nã hãrãsim

Sh-ia iu-ts dzãc: tu bana tutã-i arusheni s-nã vãryim!

(intrã Yioryia)

Yioryia - Tate, scoalã-ti! Yin cuscrilji! Tini dado eshi nafoarã...

(Nata easi)

Chita (bea) - Dzã-lã s-intrã-n casã Yioryia! (intrã Spiru)

Spiru - Eshi tate, cà s-apruchearã!

Chita - Ma, nu-nji dzãts tini zãgare, titsi s-es? Cari-i Pãshelu?

Dzã-lã cà s-urseascã-n casã cà s-nu-lji ljeaù cu tinichelu!?

(Spiru shi Yioryia es nafoarã; Chita-armãni singur;

sã scoalã di-mpadi)

Di-avãrigra nj-yini mintea cãnd’ mi minduesc’ cum s-grescu,

El zburashti ca dit carti sh-nu va s-pot s-lji-apãndãsescu...

Tsi-ari s-facã, mash s-am beari, cà lã talj cu verdz’ shi-uscati!?

Shi-anda-s mults’, nu nj-easti fricã, pot s-dzãc zboarã-amisticati!

(easi nafoarã)

STSENA III

(Chita s-dutsi tu-alantã udai tsi easti-ashtiratã cu chilinji; tu mesea

di udai ari masi sh-di-avrigãra di masi ari scamnuri; pi masi ari chelchi

sh-shishi di rãchii; Chita sta pi un scamnu tu mesi shi mutreashti cãtrã

ushi; di nafoarã s-avdu cãntits fãrshiruteshtsã: s-cãntã cãnticlu “Ia iu vinim,

ia iu vinim/ mea umplets ploshtili cu yin,/ mea dauùã cu yin, dauùã cu rãchii./

mea dauùã cu-apã dit ayinji!”) (cãndu cuscãrlji intrã-n casã Chita sã scoalã

di pi scamnu shi-ashteaptã-mprostu s-da mãna cu nãshi; Nata sta ningã Chita)

Chita, Nata, Cota, Lena, ‘Ndreia, Nicola, ‘Nghilushea, Silfiea

Cota - Ghini ti-aflàm, cuscre Chita! Preacljea s-nã si-nchirdãseascã!

Chita - Ghini vinishi cuscre Cota! (s-ghinuescu)

Lena (dada-al Nicola) - S-nã bãneadzã! S-ausheascã!

‘Ndreia - Sh-di ma njitslji cuscre Chita!

(intrã Nicola. prota lj-bashi mãna-ali Nati shi dupã-atsea mãna-al Chita;

Chita cu frãmtea-nsus mutreashti pirifan cãtrã Nata; Nicola sta pi scamnu

ninga nun-su-Andreia; cuscrilji sh-cuscrili shed pi scamni)

(Chita, dupã tsi shed tuts pi scamni, oarã)

Chita - Viva nune! S-tsã bãneadzã! (bea)

‘Ndreia (fãrã s-ljea chelchea cu rãchii) -

Viva! viva! cuscre Chita! Nu-i gãljina s-cãcãreadzã!?

Cota - Ghini dzãtsi nunlu, Chita! cu dultseami s-ahurheashti

‘Nã dultseami sh-cu-apã-aratsi shi-a muljerlor lã-ariseashti!!

Chita (mutreashti cãtrã Nata) -

Tsi dzãts tini, a la moashà, dupã “Modã” easti... s-easã?

(tuts arãd)

Nata - S-easã, s-tinjiseascã soea! tsi? Vrei s-u tsãn ‘ncljisã-n casã?

(tuts arãd shi bat pàlnjili)

‘Ndreia -

S-bãnedz cuscrà,-ù fãtseshi chefea! sh-di ma njitslji s-hãriseshti!

Nata - Sã-nji bãnedz! s-u-ai mãna-mbarã!

Cota - Vroarã, cuscrà, s-nu-ausheshti!

Inima u-ai ca di featã!

Chita - Featã di sheaidzàts di anji! (tuts arãd)

Cota - Tsi-ari s-facã, cuscre Chita...

‘Ndreia (mutreashti cãtã Spiru sh-Yioryia cari shed tu pãltàrli-al Nicola) -

S-tsã bãneadzã sh-doilji-aslanji!

Sh-la harauùa-a lor, s-da Domnul, s-nã videm cu tuts deadun!

Chita (mutreashti pi Spiru) -

Unlu,-aproapea lu-am hãzãri. Dupã doi meshi lu-ncãrun!

(s-fatsi tãtseari. Intrã Marica cu discu; dupã nãsã sta-Ngilushea

sh-Silfiea shi tsãn cãti-un ghium cu-apã; Marica treatsi pi la tuts

cu discul, prota la nunlu shi deapoaea la Lena; cãndu chelchili

suntu guliti, ‘Nghilushea sh-Silfiea li umplu; cuscrilji cari ljea dultseami,

dupã tsi oarã sh-bea apã, arucã pi discu pãradz)

‘Ndreia (oarã) -

S-nã si-nchirdãseascã cuscre! Domnul s-lã da multã vreari!

Sh-di ma njitslji, cuscrà Natã! Bana-a lor s-lã hibã njeari!

Nata - Sã-nji bãnedz! S-u-ai mãna-mbarã! sh-pi la casa-a ta sh-si toarã!

(cãndu treatsi Marica cu discul la Nicola)

Chita (cãtrã Marica) - Nu ti-aspari scumpa-al tati cà, pi mur nu va s-arsarã!

(tuts arãd)

Nicola (oarã) - La cuscrimi lã bash mãna!

Nata - S-bãnedz hilj! Sã-nji prucupseshti!

Nicola (cãtrã nun) - Nunlu s-u-aibã mãna-mbarã! La cãrunã s-nã uneshti

Mash cu tihi shi harauùã!

‘Ndreia - Sã-nji bãnats! S-nji-alghits ca neauùa!

Nicola (s-toarã cãtrã Spiru sh-Yioryia) -

Sh-la harauùa-vã Spiru, Yioryia!

Spiru (u-agudeashti pi pãltàri) - S-tsã bãneadzã Luna!

Yioryia - Steauùa!

(Marica, Sufiea, ‘Nghilina, hamu-arãd; alantsã tuts arãd)

Cota - Sh-la ma njitslji cuscre Chita!

Lena - S-nã bãneadzã, cuscra Natã!

Chita - Feata-a mea-i putsãn ca zurã s-nu nj-ti plãndz macà s-ti batã!?

(tuts arãd; dupã tsi tuts ljea dultsenji, Marica, Silfiea shi-Nghilushea es)

(nunlu li measticã poamili, nealili sh-doarãli sãntu-adunati tu-unã shchepi

di sirmã; tuts pi-aradã-ù ljea shchepea cu doarã shi-ù da di perlu din cap

sh-bea dit dauùã pãguri)

Chita - Viva nune! sh-la cãrunã!

‘Ndreia - Viva, viva! Cuscre Chita!

‘Nveasta-a noastã nu i zurã! Bunã, slabã, s-mãcã pita!

(dupã tsi Chita bea, alantsã-ahurhescu s-cãntã)

Cuscre Chita! s-ti-aflã bunli! sh-di ma njitslji s-hãriseshti

Ghini s-ti-aflu, Cola frati!

Cota - Ghini sã-nji yinji, cu cãt urseshti?

(‘Ndreia-ù bea chelchea-mplinã)

Sãnãtati! s-ti-aflã bunli sh-la cãrunji s-u-ai mãna-mbarã!

Viva cuscrà Natã!

Nata - Viva!

Cota - Sh-di ficiori s-agiundz’! (tuts arãd)

Chita - Sh-li-aflarã!

Nata - Sãnãtati! S-ti-aflã bunli!

(cãtrã Chita) Chita! bea macà ts-u tsãni!

(tuts arãd s-huhutescu; Chita mutreashti-anvãrliga s-u veadã Marica,

ma nãsã nu-i tu udai)

Chita - Unã langutã nu-nji treatsi fãr di feata, na sh-pri pãni!

(tuts arãd, altsã bat pàlnjili, altsã-aurlã: bravo!) (Chita cãtrã Yioryia)

Yioryia! grea-lji ali Maricã!

(s-toarã cãtrã Nata) Tsi dzãts tini moashe? S-yinã?

Nata - La-ahtàri lucri nu mi-ntreabã “Moda” la-ahtàri nu sã-ncljinã!

Cota - Ura! (tuts strigã “ura” cu harauùã) S-bãneadzã cuscra!

Chita - Cum? Mash cuscra s-vã bãneadzã?

(tuts arãd) (intrã Marica, ‘Nghilushea sh-Silfiea)

Trets di stà ninga Nicola cà, shi-aoatsi nu-a s-cuteadzã

S-ti cãrteascã cãcãstorlu!?

(tuts arãd; Marica sta ninga Nicola, ‘Nghilushea ninga Yioryia sh-Silfiea

ninga Spiru; treili preclji zburàscu un cu-alantu cu harauùã)

Viva! nune sh-cu un cãntic!

‘Ndreia - Ghini sã-nji yinji! Hãzãri escu!

Du-lji-u tini Cota frati! Hirbets tuts cà-a s-ahurhescu!

(cãntã fãrshiruteshtsã cãntits di numtã)

‘Nsoarã-nj-mi, dado, ‘noarã-nj-mi!

(nãscãntsã la masã mãcã poami, altsã bea; Nata zburashti cu Lena,

sh-pirdàlu cadi pi-ndasea-a harauùãljei)

B i t i m i

TURNAREA LA VATRÃ

INSHILJI

COLA

YIORYIA, frati-ali Leni

LENA, nicuchira-al Cola

DINA, om tricut;

MITA, om tricut, vãrsnic cu Dina;

SPIRU, tinir Fãrshirot;

LEXA, muljeari moashi di vãrã 70-75 di-anji;

CHENDRA, om tricut ca Dina;

MIHA, om tricut;

MARIEA, muljeari tricutã;

MITA, bãrbat;

HRISTA, om tricut;

ACTUL I

Stsena I

Cola shi Yioryia

Yioryia-ù dishcljidi ushea; Cola sheadi ningã vatrã tu cohi-ndrupãt

di dauùã cãpitãnji; cãt ãl vidzu Yioryia s-mutà-ngurcish.

Yioryia (s-dutsi la Cola, s-ghiunueashti cu nãs shi sheadi-mpadi di-alantã

parti-a vatrãljei, tu-alantã cohi) - Bunã-ts oara, frati Cola!

Cola (lji-u strindzi mãna) - Ghini vinishi, Yioryia frati!

Yioryia - Tsi fats, cum eshti? (sheadi-mpadi)

Cola - Pãnã tora, tish ca bic, di sãnãtati.

(Cola lj-tindi cutiea cu duani, Yioryia-ù ljea shi-adarã tsigarã)

Ari-aproapã ‘nã stãmãnã di cãnd’ nu nã-avem vidzutã;

‘Nã stãmãnã mari mintea nji-u mash di gailei bãtutã;

Cum putushi s-aravdz’, lài Yioryia, ca s-nu yinji pãnã la mini!?

Yioryia (dupã tsi u-aprindi tsigara) -

S-am ljirtari, Cola frati, lipsea; stepsu-am; nu feci ghini;

Lipsea s-yin tu hãrãyii, icà, ninti si s-nopteadzã?

Cola (ciudusit) -

Pulju-a noaptiljei eshti Yioryia? Mash nãs dzuùa nu cuteadzã

Ta s-azboairã ca si s-priimnã, i s-alagã ti mãcari;

Cucuvealili, agrimea, furlji cari da lãhtari

Mash nãshi s-afiresc’ di dzuùa, s-afiresc’ di-a ljei lunjinã.

Yioryia - Cola frati, hoara-a noastã, mash di-agrimi easti-mplinã

S-nu ti ciuduseshti cãndu-azã, tuts atselji frats tsi giura

Cà, va s-hibã bana tutã tish ca frats tu hoara-a ta,

S-nu ti ciuduseshti, dzãsh Cola...

Cola (lj-talji zborlu) - Spuni Yioryia, tsi sã-ntsasi?

Yioryia (adilji-ahãnda) - Tu-a lor suflit, Cola frati, imireatsa lã si-asteasi!

Arãs nu lã vedz pi budzã! Shi-opsea lã easti-alãxitã!

Cola (hamu-arãdi) -

Tsi tut talji la verdz’ shi-uscati, tish canda ti-aù mãyipsitã

Ghiftili?

Yioryia (aspãrat) - Nu, Cola frati, nu mi tsãn di chirãturi;

Cu dialihira gresc’ Cola, tuts tu hoarã fac ca zuri!

Nu shtiù, di cãt’iu-nchisirã vinturli tsi suflã-n hoarã.

Tuts ca loats di vintu sãntu Cola! Sindilii mintea lã-ù loarã!

Cola (u ljea cutiea, adarã ‘nã tsigarã, u-aprindi sh-mutreashti cãtrã Yioryia

cu hamu-arãs pi budzã) -

Dupã cum zburàshti, lài Yioryia, ãnji si pari cà... tsiva...

Tsiva tsu tsã-arãseashti, ti pimsi ca s-yinji aoa.

Dzã-nji, atumtsea, sã shtiù sh-mini, di tsi vinturi easti zbor?

Yioryia (fãrã nãdii) - Cola frati, seamni-arali! Dumidzà s-bagã cicior!

Nãs, mash nãs, poati s-nã-ascapã. (sh-fatsi crutsea)

Him chiruts Cola, chiruts!

Tinirlji nu vor s-nã-ntreabã. (Cola tradzi isih di tsigarã

sh-mutreashti cu hamu-arãs Yioryi) Mindueai vroarã s-aputs

Unã-ahtari dzuùã Cola? Sh-tamam... tora, tu-ausheatic

Ca bãrbat cu mintea-ntreagã, zborlu io nu caft’ s-lu-mpeatic

Cãnd’ iram noi tu-a lor njeatã vroarã nu nã cutidzam s-grim

Cum nã-apãndãsesc’ nãshi azã. Sum ursita-a lor noi him!

Dip nu lã-arusheashti fatsa; canda u-aù ti-alãvdãciuni,

Cari di cari mãtreashti s-facã cama itru; - spuni,

Spuni, Cola frati, poati hoara-a noastã s-neagã ninti,

Cãnd’ tu vatra-a ljei nicoptsãlji, mutresc’ s-da la màrlji minti?

Nj-yini s-crep, o Cola frati, nj-yini s-mi dispãndic! Avdz?

S-tsã zburascã-mbash-mbasha, sh-tini s-tats? Cum! pots s-aravdz’?!

A njiea, unlu ts-dzãc: pri pãni, nj-yini s-intru di yiù tu loc.

Vor s-nã-aspargã hoara Cola! tinirlji va-lji bagã foc!

Cola (ni-arãvdãtor s-u-nveatsã itiea tsi-l featsi Yioryia niuros) -

Tsi ti mursits? Tsi ti-mpundzi? Spuni, Rioria, tsi-ai avdzãtã?

Yioryia - Vinturi slabi siflã Cola!

Cola - Spu-ni-nji Yioryia, tsi-ai pãtsãtã?

Yioryia - Inima nji-i lai, pisã! him chiruts Cola, chiruts!

Dininti-a tinirlor, noi, azã, stàm cu gura-ncljisã,-amuts!

Vãr nu va, dip, ca s-nã-ascultã, tish canda nu him printslji-a lor.

(ãl tsãni niheamã caplu-aplicat sh-dicara-nfashi nica ‘nã tsigarã)

Ia iu-ts dzãc, cumnate, Cola, pi-a lor minti nu mi tor!

Dicãt s-fac tsi vor nãshi s-facã; dicãt s-neg iu nãshi ‘nchisescu,

Di ‘nã njilji di ori murmintlu! Fãr di hoara-a mea glãrescu!

Cola (lj-talji zborlu) -

Tsi tut ma zburàshti ti hoarã? Greshti naljiurea, i-nyisedz?

Yioryia - Tsi shti tini Cola frate, macà-ncljisu-n casã shedz.

Eshi, eshi pi nafoarã Cola s-adilji, vintul tsi-adilj mini;

Eshi s-ts-u pãrjileascã fatsa, s-ts-u-ardã inima...

(arãmãni cu caplu-aplicat; Cola-l mutreashti sh-da caplu)

Cola (zburashti singur) - Nu-i ghini!

(cãtrã Yioryia)

Yioryia frate, dzã-nji ‘nã oarã: cari sãnt’ vinturli-arali?

Cãnd’ nafoarã easti dzuùa... tsi-nji zburàshti ti lunã sh-steali?

Ti shtiù om cu minti Yioryia, om cum putsãnji ãshi sãntu-n hoarã.

Tsi tut-nji zburàshti ti vinturi cãnd’ nu s-minã palj nafoarã?!

Yioryia (cu caplu-aplicat) - Tsi shti tini Cola frate?...

(ãl mutã caplu) Him chiruts! avdzãshi? Chiruts!

(ma isih) Tini bunãoarã... Cola, va s-apufuseshti s-ti duts...

Iu s-ti pingã tiniramea? A va s-vrei di-aoa ta s-fudz?

Di-aoa, dit aesti locãri?

Cola (cu ni-arãvdari) - Ts-bãgashi tu minti ca s-mi-asudz

Cu-ntribàrli-a tali Yioryia? Spuni-nji, dzã-nji Yioryia ‘nã oarã...

Ti tsi vinturi easti zborlu?

Yioryia (cu virin) - Cola frate, va ti doarã

Mult’ hãbarea tsi-ù shtiù mini! Him chiruts, Cola, chiruts!

Cola (cu inati) -

Ti-ntricushi cu zborlu Yioryia; vrei mintea din cap s-nji-u muts?

Eshti, s-nu-ts hibã di ocljiu, cilechi; sh-topa nu ti-arupi!

Ved cà... sh-roshlu tsã-ahãrzeashti;-l beai tu ploscã i tu cupi?

Yioryia - Yinlu tsi-l beaù mini, Cola, easti yin di prota mãnã;

Un ahtari yin lu fatsi, omlu, niputut s-nu-armãnã!

Ti-atsea nj-yini uruteatsã, nj-yini uteanitsã, anda avd’

Cum niscãntsã giucats di minti tsi, la un sh-la-alant’ s-alavd’

Cà, aclo iu vor sh-si ducã, loclu easti ‘nã yishteari!

Tsi shtiù nãshi, nirushinatslji! Vedz Cola cum lumea cheari?

Cola (murzuit greashti cu hamu-arãs pi budzã) -

Ti shtiù, om cu giudicatã; om ãntreg; cu-un sac di minti

Pistipsesc’ la-a tali zboarã, frati Yioryia, dà-lji nãinti!

Ma, ts-fac pãrcãrii Yioryia, cama shcurt’ la zbor, pri pãni,

Dzã-nji ‘nã oarã, tsi-a avdzãtã? Bun, slab, dã-ù, sh-nu mi tsãni

Mash cu idei nincljigati.

Yioryia (cu caimo) - Him chiruts Cola, chiruts!

Cola (arãdi) - Mini... tini... i ma doilji?

Yioryia - Ts-dzãsh sh-ma-ts dzãc: va s-chirem tuts!!

Cola (arãdi) - Ti pãtsã gazepea Yioryia; nu ti shteam ahãt fricos.

Un ca tini nu lipseashti s-tsãnã vroarã caplu-nghios!

Yioryia -

Nj-yini s-crep cãnd’ sh-tini Cola vrei s-tsã-arãdz di-a meali zboarã!

Cum s-tsãn frãmtea-nsus, lài Cola, cãnd’ hãbàrli mintea nj-loarã?

Cola - Nu ti-acãchisesc’, sh-pri pãni, tsi hãbàri ti-nvirinarã?

Yioryia - Càrtsãli tsi yin dit xeani, inima nji-u fãrmãcarã!

Sh-yisili nu-nji da rihati. Cãt nj-si-ncljidi-a ocljiui peanã,

Multi ved, sh-cãnd’ dishcljid ocljilji truplu canda lu-am mash ranã.

Yisi, yisi, cãti yisi! pistipsesc’ cà-a nj-dai ‘ndriptati

Esc’ multu-aspãrat, cumnate!

Cola - Nu eshti ‘ntreg ma... giumitati

Maca-ù giudits bana, Yioryia, dupã yisi.

Yioryia - Yisi-ahtàri,

Tsi ti poartã pit munts’, vàljiuri, tsi ti trec pit rãuri sh-màri;

Yisi tsi-ts umplu truplu, Cola di curaj sh-di-amãrãciunji,

Sh-tamam tora -anda dit xeani s-tsãn hãbàrli bair-bair,

Nu pot s-nu li bag la suflit, ti-atsea ts-dzãc, o Cola frati,

Dumidzà, s-Lji-avem rucenjli, s-bagã mãna, s-nã-afireascã,

Di tut tsi-aù tu minti sh-facã tuts atselji tsi vor s-chinseascã

Dupã locãri nishtiuti! Canda-aoa nu pot s-bãneadzã?

Cola - Sh-tsi-ai di lji-ngiuri, di-lji blastinji Yioryia? Elji alumtã;

Ràù a cur’ lji-adarã Yioryia? Spuni,-a tseia tsi ts-si-aspardzi?

Itsi om cãt ari banã iu-i ma ghini aclo neadzi.

Yioryia - Cum? Ts-bãgashi tu minti, Cola, ta s-ti duts sh-tini cu nãshi?

Cola - Yioryia! Atselji tsi vor ta s-fugã, tsã spun drept’, nu sãntu-arãshi.

Mini, ni cà am avdzãtã, ni cà shtiù ti fuga-a lor;

Tut tsi shtiù..., shtiù di la tini.

Yioryia (ciudusit) - Cum cumnate..., a tàl ficior,

Nu-ts zburã, nu tsã-ari spusã?

(Cola da caplu cà nu shtii tsiva)

Unlu eshti dit hoara-a noastã

Tsi stai isih tu-aestã oarã. S-vedz cà gionjlji cum adastã!

Cum ashteaptã dzuùa s-yinã! Ti noi, Cola-i bitisitã!

Cola - Cum va Dumidzà sh-si facã; dip nu nji-u vãryescu-ursita.

Ma nu-nji dzãts, nu-nji dzãts cumnate, titsi tsã-amãràshti sihiea

Cãnd’ sh-ti puljlji fãr cuibair fuga lã easti nãdiea!

Nu shtiù cãtrã iu vor s-ducã, sh-disi-aclo lji-ashteaptã vãr...

Tut tsi mini lã or dit suflit i: “Sã-lji ved scãpatsi di fãr.

Yioryia (mutreashti ciudusit pu Cola) -

Cola, vinj cà sã-nji plãng’ hala, sh-tini-a lor lã dai driptati.

Cola - Horli-a noasti, frati Yioryia, di xenji azã sãnt’ cãlcati;

Tinirlji tuts s-dipãrteadzã, s-duc di-aoa s-nu mata s-toarã

Dzã-nji cumnate, fãr di tiniri, poati s-hibã banã-n hoarã?

Stsena II

Cola, Yioryia, Lena

(intrã Lena sh-doilji toarã caplã cãtrã nãsã)

Lena - Ti shteam dus di-acasã, Cola?

(s-ghiunueashti cu Yioryia) Tsi-adari? Cum eshti, Yioryia frate?

Despa, fumealjea, sãnt’ ghini?

Yioryia (fãrã chefi) - Ts-bashi mãna.

Lena (mutreashti de la unlu de la-alantu, ciudusitã da cu caplu) - Lài bãrbate!

Eshi putsãn, sh-tini, nafoarã, s-alãxeshti vãr zbor cu sotslji.

Nu tsã si-aurã din casã?

Cola - Lenà, fushi sã-lji vedz nipotslji?

Lena - Nj-si-arãvda?! Tsi? escu ca tini? Tini unã shti: “mam sh-nan”.

Eshi s-ti veadã Soarli Cola; eshi cà nu-ts easti dushman.

(cãtrã Yioryia)

Yioryia frate, pistusea-mi, lu vedz? Pi la vãr nu-i dus;

Tutã dzuùa s-mindueashti - s-mi ljeartã Atsel-di-Nsus -

Cà-l zburàsc di ràù...

Cola (cu hamu-arãs) - Greshti ghini. Bagã pocilu sh-fà cafei.

Yioryia (da caplu) - Tsi shti tini, la sor Lãnà; eshti muljeari fãr gailei

Pi schinarea-a sotslui ‘ngreacã a fumealjiljei ‘ngãtani.

Lena - Tsi? Lj-mãcarã luchlji oili? Tsi? ‘Nyiseadzã cà-i la stani?

Ghini dzãc, o frate Yioryia, hits bãrbats cu minti-aleaptã

Giudicats cu mintea-aratsi; zborlu-a vostu mults’ lu-ashteaptã.

Cola - Ts-daù driptatã, la muljeari, tsi grishi, dip nu mi nãreashti.

Yioryia - Vidzushi, Cola, cum hãbarea sh-la muljeri s-arãspãndeashti?

Lena - Tsi hãbari? Canda Cola...

Cola (lj-talji zborlu) - Shtiù, ma... du-ti sh-fà ‘nã lai.

(Lena easi)

Yioryia - Dip nu lu-afireashti zborlu, easti-a ljei adus tu pai;

Him chiruts, o Cola frate, ts-dzãsh sh-ma-ts dzãc, cà him chiruts.

Pãnã sh-Lena u-ari-avdzãtã! Pi-iu tori caplu, pi-iu ti duts,

Mari-njic, mash ti-unã-ntreabã: “Cãnd’ fudzim? Cãnd’ calea-mbarã?”

Vedz? intrà “s-u mãcã luplu” namisa di noi! Sh-mãcarã

Mults’ di-a noci mãduùa, Cola! Sh-bãgà coada “tartacuchiu”.

Cola (cu hamu-arãs) -

Nu-lji acatsã numa-n gurã “s-lu ljea neclu sh-foclu”-ascuchi-u!

Yioryia - Nu-i shacai, Cola frate, cà s-aspardz’ cu mãnjli-a tali

Hoara iu-ù vidzushi lunjina sh-iu tricushi buni shi-arali.

Nj-si cutramburã tut truplu cãnd’ la-aestã minduescu.

Cola - Eshti bãrbat ma eshti muljeari? Yioryia nu pot sã strãxescu

Spuni-nji bãrbãteashti, Yioryia, ma cu sãndza ashtiratã:

Aoa-n hoarã, cãt tsãnji minti, ai vãr pap-strã-pap ‘ngrupatã!

(Yioryia tatsi - mutreashti pi Cola shi-ascultã)

Tsi tats? Spuni-nji: cãts la numir ai ‘ngrupats la chimitir?

Li-ai aoa di printsãlji oasi? Cum di ti-aflji-aoa? Tsi hir

Ti trapsi tu-aistã hoarã? Titsi nu shidzushi aclo,

Ca s-ai di-a tàlji morts’ ‘ngãtani? Vinishi singur, i ma ti lo

Vãr cu fortsa? Spuni-nji, Yioryia?, gionjlji-a noci tsi vintu lj-pindzi

Di-nchisesc’ tu xinitii? (Yioryia tatsi shi-ascultã)

Bana, Yioryia, bana lj-strindzi

Cà sh-si dipãrteadzã puljlji di loclu iu nãshi s-fitarã!

Tu-aest’ loc, iu nã-aflàm azã, bana-a noastã-i banã-amarã.

Nu mi minduesc’ la mini, ma... la tuts atselji Rãmànji

Tsi nu-aù loc iu s-pascã oili, ni sã-ncarcã-a lor cãrvànji.

Loclu, iu nã-aflàm noi azã, easti strimt’, shi-alãxi fatsa!

Yioryia, ia adu-ts aminti sh-dzã-nji: iu-i bana, iu-i ghineatsa!

Pots s-vedz azã, grea cumnate, - an cu an, nu dàm nãpoi?

(intrã Lena cu pocilu di cafei; toarã cafeia tu trei filigenji)

(dupã tsi-ù bea cafeia, bãrbatslji tac; anvrtescu cãti ‘nã tsigarã)

Lena - Loai s-vã dzãc tsiva deaneavra, shi-agãrshai. Voi doilji-astarã,

Cola sh-tini frate Yioryia, s-vã dutsets iu vã-acljimarã.

(s-minduescu doilji)

Tsi tut vã mutrits, tish canda nu vã-i cunuscutã itiea?

Picurarlji, cãrvãnarlji, tuts ‘nyiseadzã Rãmãniea!

Nu shtiù cãtr-iu s-aflã loclu cari poartã-aistã numã:

Shtiù cà Gretslji, Arbineshlji, Vurgãrlji, mutresc’ s-nã zgrumã,

Tish canda lã scoasim oclji; ti-atsea nu-i chiro ti stari.

S-agiungu-aclo ‘nã oarã, Yioryia, mea... la s-mãc mash pãni sh-sari;

Rãmãniea! numã dultsi! Loc di-iu poati s-rãspãndirã,

Carishti cu cãts anji ninti, strã-pãpãnjlji, pimshi di Mira!

(s-mutrescu doilji bãrbats shi hamu-arãd)

Cãt di dultsi sh-mari-i numa tsi s-acljeamã Rãmãniea!

Yioryia - Grea lài Cola!? U-avdzã Lena?

Cola - Tsi... canda nj-li dzãtsi-a njiea?

Lena - Cola, Yioryia, grii ti doilji, shtiù cà vã vrets tish ca frats.

Doilji s-vã dutsets astarã la-adunari sh-s-adãrats

Lucri arisiti, buni. Doilji, ninti s-hits, di tots! (ninti s-easã)

Va s-avdzãts voi multi nali. (dishcljidi ushea shi easi)

Cola (s-mutrescu doilji) - Grea lài Yioryia macà pots...

Ts-easti sorã sh-nu-ts undzeashti.

Yioryia - Tsã-i muljeari sh-nu-ù cunoshti.

Ts-dzãsh dit ahurhitã Cola, pi la tuts oaminjlji-a noshti

Tish ca yearyirlu alagã hãbàrli tsi yin dit xeani;

La ahtàri hãbàri acatsã sh-moashili cà s-facã peani.

Tish canda tu Rãmãnii pots s-mãts pãni fãr s-asudz.

Shi-aclo, nu crescu mash lilici!? pistusesc’ cà cresc’ sh-mults’ rudz!!

Cola - Shi-itsi cum s-hibã lài Yioryia, loclu iu vor cà s-nã ducã,

Mini-astarã, trec dininti, cà tu xeri nu-a nã-arucã

Atselji vor ta s-nã tragã tu loclu-ali Rãmãnii,

Sãnt’ Rãmãnji, sh-nãshi ‘nã vor bunlu, nu-a nã-arucã tu irnjii.

Sãntu sh-nãshi dit aisti locuri; sh-nãshi sãnt’ ficiori di Rãmànji;

Sh-nãshi sã-nfãshearã shi-acriscurã pininga cupii sh-cãrvànji!

Yioryia - Vinj taha s-tsã-aduc hãbarea sh-la-a ta casã-i flitursitã,

Cari shti di cãndu, ideia...

Cola - Noaptea... pãnã tu-apiritã...

Tu som nj-yini unã moashi: fatsa-a ljei nji-u cunuscutã;

Sh-tut tu som dzãc, frati Yioryia, cum di s-featsi-ahãt unitã,

Cum di galbina-lji ciupari-a ta la-a Soarilii lunjinã,

Scutea njilji di scãntealji, azã ca di laspi-i ‘mplinã!

Chicutã di sãnãtati nu videam pi alba-lji fatsã;

Trãmbura, ca hivrusitã, sh-vrui s-u ljeaù tu-a meali bratsã,

S-u duc ‘n casã, sh-si discurmã, ma un sem cu mãna nj-featsi,

Ca un anghil mi mutreashti sh-mãna-a ljei tu-a mea u treatsi,

Ira-aratsi gljets, ca neauùa; adiljea ca nipututã

Ira cum s-tsã spun lài Yioryia, yii-moartã, ca chirutã!

Nj-yinea s-plãng’, mi durea Yioryia, cum di-agiumsi pi-aistã halã

“Rãmãnamea”! Frate Yioryia, tsi videam nj-yinea andralã.

Yioryia (ciudusit) - Sh-tsi zburashi cu nãsã Cola?

Cola - Cum stãteam noi mãnã-n mãnã,

S-turà moashea cãtrã mini sh-di zbor nãsã lo s-mi tsãnã:

“Tsi-ai pi suflit, dzã-nji-li tuti, cà ti-ascult’, am arãvdari.

S-nu cafts’ s-lu-afireshti dip zborlu; eshti bãrbat nu eshti muljeari!”

Suschirà, mãrata moashã, nu pãtu ma multi s-greascã;

Ashtipta tsi-a s-dzãc mini, sh-dreptu-ntr-oclji lo s-mi mutreascã.

Cãt vidzu cà tac, atumtsea nu-ashtiptà mult’ sh-mi-ntribà:

- Slabã ira ma-a ljei zbor Yioryia, suflitlu nj-lu vãrtushea. -

“Spuni hilj! Tsi-ashtepts’? Tsã-i njilã? Ved cà oclji ts-lãcãrmeadzã

Nu ti-aspari, nu-nji plãndzi! Frãmtea-nsus hilj, nu uhteadzã!!

Pi-iu-alãgai, pi-iu nj-tricui bana, mash ghineatsã-am alãsatã,

Pi-iu nji-arãspãndii fumealjea di tuts numa nj-fu-alãvdatã!

Mushutsai sh-gãrdinjli xeani cu-a melji hilji, cu-a meali hàri!

Azã, mini par tricutã; suti di-anji port’ pi pãltàri.

Par cà escu ca niptutã cu-a mea fatsã uscatã-iascã.

Mi tuchii, chirui shi sãndzã! Pi-a meù chept’ putu cà s-creascã

Ca la sinlu-a mà-sai sh-xenlu, nu lu-alãsai ‘nghios cà s-cadã;

Sh-ti xen, hilj, fui, tutã bana, tish ca unã bunã dadã!

Yioryia (ciudusitã) -

Tsã-ai vidzutã yis cu seamni! Tini, nu-lji dzãseshi tsiva?

Cola - Avdi,-ascultã, Yioryia frate, zborlu-a mel izvur cura.

Lj-li dzãsh, ashà... dit suflit, shti cum nji-ariseashti-a njiea,

Bãnai sh-io cu oaminji Yioryia, nu bãnai mash cu cupiea!?

Yioryia - Ca s-nu ti cunoascã Yioryia cãti tsãnji sum chealea-a ta!

Nu va s-agiundzea vãroarã Cola s-ljea shi sora-a mea!? (arãd doilji)

Cola - Sh-cum tsã dzãc Yioryia..., dishcljid gura sh-cãtã nãsã ashà grii:

“Nj-lãcãrmeadzã oclji dado, di-anda fatsa-a ta-ù mutrii!

Spuni-nji, sã shtiù, tsi ti doari? titsi suschiri ahãndos?

Titsi opsea tsã-i hivroasã sh-truplu-ahãt di lãngãros?

Tsi pãtsãshi di eshti jilitã? Tsi lup tsã-arichi cupiea?

Titsi-ù tsãnji frãmtea-aplicatã? Spuni-nji cari shi-u itiea?

Grea, ti-ascult’, dada-a mea scumpã, cum di pots sã stai tãcutã?

Iu tsã-i cãnticlu di-altoarã? Iu tsã-i namea nintricutã?

Cum, di tu-a ta casã-avdzãtã oaspits vruts nu mata s-toarã?

Tsi-aù di nu yin ta s-ti veadã shi-azã cum yinea altoarã?

Titsi s-afiresc’ di tini? Sh-nu vor ta s-ti bagã-n cor ubor

Gretslji, Vurgãrlji,-Arbineshlji sh-Sãrghilji? ‘Mplin i-a lor

Mash di mushutetsli-a tali! Sãndza tsi lã-mpãrmutashi

Lã-ascãpà di moarti truplu, multi ori! Grea! tsi ti-alashi,

Ca s-eshti pimtã shi-ngiuratã? Boatsea-a ta, tish ca rufeia

S-cadã pi-a lor cãtãndii! Agrãsharã nãshi sineia

Cãnd’ yinea cu crutsea-n mãnã, disputadz pi la-a ta casã,

Di-ts cãfta s-pitrets ficiorlji, picurarlji-a tàlji ta s-easã

Ta sh-si batã cu pãngãnjlji, s-apurã tinjiea-a lor?

Nãshi, tu loc s-ts-u-arãspãlteascã fapta-a ta, cu un bun zbor,

S-tsã-ndultseascã rana, pleaga cari ti nãshi mult’ sãndzãnà,

Nu-ts da nitsi “bunã dzuùa”! Vãr di nãshi nu urdinà,

Cu scop bun la-a ta fumealji! Pãnã sh-numa vor s-ts-u-astingã,

Numa-a tsea, o Rãmãnami, tsi-alumtà ea, nãshi s-nu-alingã,

Ca sclayi, ligats tu singiri, mãnji sh-cicioari di pãngãnji.

Numa-atsea, nãshi vor s-u chearã! Nu-aù un zbor bun ti Rãmãnji!

Yioryia - Bravo, bravo, Cola frate, yis ahtari i cu sem!

Nãsã ts-gri?

Cola - Tãtsea... tish canda avea un crãcociù di lem.

U chirui io moashea Yioryea...

(Yioryia fatsi un semnu cu mãna ca ti-nvirnari)

Sh-nu shtiù dupã cãtã oarã

Mi-nyisai nipoi cu nãsã (Yioryia-agno harauùã lj-pari ghini)

shi-lji grii Yioryia-ahtàri zboarã:

“Dadà scumpà-analtsã frãmtea! Tsãni-ts truplu-ndrept’, cà-ai hilji

Tsi shi-u-aù ti mari-arusheni vinturi xeani ta s-adilji!

Tsi ti fats Rãmãnami, di ti mursits sh-nu pots s-greshti?

Titsi ts-lãcãrmeadzã ocljilji? Spuni-nji carã tsã jileshti?

Durearea, pi fatsã sh-frãmti, ahãndos tsã-i chiplisitã;

Opsea-a moartãljei u-ai pi fatsã! budza tsã-i tutã murnitã!

Di cãtr’-iu, dit cari parti, loashi vãrã hãbari rauùã?

Tsi mãnji nividzuti vor cà ta s-ti tragã-nghios, tu hauùã?

Car’ ti featsi “tihi-lai”? Cari ts-fatsi bara-amarã?

Di cãnd’ muntslji-anàlts’, cu neauùã, di cãnd’ s-featsirã mucearã?

Tsi mãshconji ti hivrusirã? Cum puturã ta s-agiungã,

Blãstimatslji, shpãn la tini? Cu pliscu fãrmãcos s-ti-mpungã?”

Yioryia (ciudusit) -

Bre, bre, bre! i sem, nu altã! Cola frate, dzà-lji-u ninti,

Yis ahtari, tu-a mea banã, s-am vidzutã, nu tsãn minti.

Tsi s-tsã dzãc, o Cola frate, yislu, canda-l scots dit pungã!

Cola - Avdzã, avdzã Yioryia: tu yis, moasha sh-io lom ‘nã cali lungã;

Vidzui, tsi nu-aveam vidzutã pãnã tora cu ocljiu-a meù.

Ãl tsãn yislu ca tu palmã, cãndu-l spun nu-nji yini greù.

Cãndu-lji dzãsh: “cari sãnt’ mshconjlji tsi tsã-adrarã truplu tsir,

Sã sculà, avash, di-mpadi, nji-alãsà un alb’ pishchir

Sh-fudzi... Mi loai dupã nãsã ma, di-unoarã lj-chirui torlu.

Vrui s-aur, s-u-acljem pi numã, nu puteam, nu-nji ishea zborlu;

Dishcljid ocljilji, sh-bãgai oarã cà mi-aflu singur tu-a mea casã,

Mash cãndila s-trãnjipseashti, suflitlu canda vrea-lji easã.

Mi-ncljinai mult’ la icoanã shi nu-nji vream s-am alt’ tsiva,

Tu-atsea noapti, dicãt moashea cu mini di zbor sã sta.

Oclji-a melji, a mea mutritã,-ncrufusitã nji-arãmasi

Di videala-ali cãndilã, pãnã cãnd’ muri, s-asteasi,

Tu scutidi-mpilteam fatsa-a moashiljei shi-alblu pishchir,

Ma, cu ocljilji dishcljishi vroarã nu sã-mpliteashti-a yislui hir!

Doamne! grii, agiutã-nji Doamne! s-nu-agãrshesc’ musheata fatsã!

Sh-ti ciudii, Yioryia frati, cãdzui iar’ tu-a somnlui bratsã!

Cu putearea-lji nividzutã, yislu, cu mari-ngãtani,

Mi tricu; di pi Murava drept’ tish pi “Ciuma-ali Vani”,

Io di-aoa putui s-ved, ca-n palmã, chipita-al Tomor cu neauùã,

Nicea, Lãnca, Grabva, Shipsca, Pleasa, Dishnitsa, Curceauùã;

Putui s-ved sh-cama diparti Gramustea shi-aushlu Pindu,

Ceamãriea, Mizuchiea shi-a Vuscopuljei murmindu.

Vidzui hori ca: Doleani, Veryea, Grãmãticuva, Paticina,

Livàdz, Cãndruva, Vudena, Hrupishtea, Custuri, Catrina;

Vidzui ca tu palmã Ghiorghia, Oshani, Puroi, Megleniiea tutã

Muluvishti, Gopeshi, Pãrleap...

Yioryia (ciudusit) - Bre, bre, bre, tsi tsã-ai vidzutã!

Cola - Vidzui Nijopoli, Magarva, Pisuderi, cu muntslji-a lor,

Crushuva hoara musheatã sh-Nevesca. Mutrita nj-tor

Cãtrã-a Vardarlui vali sh-vidzui shi-alti suti di hori,

Di-iu Rãmãnjlji cu-a lor turmi s-alina pit munts’ cu niori.

Vidzui Pirivoli,-Avdela, Bãiasa, Floru, Samarina,

Aminciu shi tuti horli dit Zagorea-atsea sirina!

Gurlidza shi tuti vàljiuri; chipri sh-clopati - cãmbànji

Nj-si pãrea cà-i “Grailu Mari” pi la tuts a noshts’ Rãmànji.

Tricui muntslji Balcanji, Olimp, Pind’, Tomor, scarã cu scarã;

Vidzui tut, tut, Yioryia frate, pri iu bãneadzã-a noastã farã!

Cãnd’ vrui s-intru sh-io tu-unã casã s-ved tsi banã fac Rãmãnjlji,

Tsi vidzui, mi-aspãrai, Yioryia; xenji sta iu bãna pãpãnjlji.

Avd’ ‘nã boatsi ninga mini: “Ti-ashtiptai s-li vedz pi tuti,

Sãnt’ musheati di nafoarã, ma... di nuntru sunt’ multu-uruti!

Fãnãtea-ti cu vidzuta di nafoarã; nuntru nu-a s-pots

Ta s-aravdz’, s-li vedz ghini: mash gailei sh-ghideri aù tots.

Pit aesti hori musheati iu-altoarã nu s-avdza

Dicãt limba rãmãneascã sh-cãntits pi limba-a ta,

Azã domnji-aoa sãnt’ xenjlji: elji dimãndã,-acatsã rãndzã!

Tu-a lor mãnã cad Rãmãnjlji ca mujdzã tu-a panglui pãndzã.

Azã un, pimãni dzatsi, sh-tut ashà cheari an cu an

Fãrshirotlu, Meglenitlu sh-rãspãnditlu Grãmustean.

<<Calimera>>, tu-a lor casã intrà sh-lã-ù lo <<bunã-ts dzuùa>>

<<Dobar den>> icà <<Mirdita>> mult’ lã turburà mãduùa.

Nu mata-i sãndza lãgari tsi pãstra soea curatã!

Di-anda xenji intrarã-n hoarã boea lj-easti-amisticatã.

Tiniramea s-dipãrteadzã ma... ti-aushi i zori mari.

Elji nu shi-ashtipta cà s-aibã horli-a lor ‘nã tihi-ahtari!

Pit uboarli-a lor, iu altoarã, s-discãrca cãrvànji di malã

Azã ma s-tsã-aruts mutrita va lã plãndz’ lãita halã!

Hilj, nu s-ved pit munts’, pit càljiuri cãrvànji, cupii di oi sh-birbets

Primuveara sh-veara tutã, pãduri, vàljiuri, muntsã-s shcrets.

Avdz’ cum cãntã-nsus birbiljlji? A lor cãntic nu-ari hari

Fãr di flerlu-a picurarlui sh-fãr di-a chiprilor sunari.

<<Ghion>> alagã tutã dzuùa muntili sh-pãdurea-ntreagã.

Cu-a lui boatsi, lj-pãrcãseashti pi Rãmãnji tu muntsã s-neagã.

Aclo, iu itsi lilici easti un suflit di Rãmãn,

Sh-iu tut loclu shi-itsi cheatrã oasili-a pãpãnjlor tsãn.

Vor Rãmãnjlji-nsus sh-si ducã pi-iu pãshtea cupii di njeali,

Lã i dor ti burbunacã, nanã,urdzãts, cumureali

Shteyi, aluni, liuliushtrufi, burets shi-alti bunitàts

Vor sã sta nãshi veara tutã-nsus, tu munts’, cu api-aràts.

Aclo iu cupacilu, bradlu, platanlu, fag, chin, ianurã

Pot s-lã spunã cãts gionji sh-turmi sum aumbra-a lor shidzurã

Aclo, di-iu armàtuladzlji s-aruca tish ca rufei,

Pi dushmanji, aclo vor s-neagã tu-a lor casi, pishtirei!

Ma, nu-aù iznã-aclo sh-si ducã cà di xenji su-nchidicats;

Ti-atsea opsea lã-i chirutã; ti-atsea sãnt’ nãshi fãrmãcats”.

Yioryia frate, tsi ciudii! Cãt cãdzui pi mindueari,

Sh-na, di-avrigãra di mini s-alãsà lungã tãtseari,

Dinãoarã moashea nj-easi: ira tu stranj nàù ‘nviscutã.

Pi-a ljei frãmti ca un Soari scãntiljea ciuparea tutã!

Sufri nu-lji vidzui pi fatsã; ira tish ca-nveastã-nauùã!

Cu pishchirlu alb’ dininti scãntiljea tish ca ‘nã steauùã!

Mi mutreashti hãrãhoapã, zveltã, tish ca unã featã,

Sh-dzãsi: - “Hilj, ascultã-nji zborlu: a Rãmãnlui lj-fu scriatã

Shi-u-aflã a pãpãnjlor casã dupã multi suti di-anji.

Iu bãnat voi pãnã tora-avut oaspits sh-multsã dushmanji!

Truplu-a vostu shi-u cilechi; vulturlji vã furã sots.

Vini oara s-fatsits banã deadun, la un loc cu tots!

Naparti di-Amarea Lai. Voi, Rãmãnji, aclo va s-hits

Ashtiptats cu mari vreari cu di tuti, di màri sh-njits.

Aclo va mi-aflats shi mini, namisa di njilji di frats.

Un aloat sun tuts Rãmãnjlji di la Pind sh-di la Carpats!”

Vrui s-mi silighesc’ la nãsã sã-lji bash mãna di harauùã

Cãnd’, na, avd’ boatsea-a cucotlui; dishcljish oclji:-i dzuùã nauùã.

Sh-tora,-anda zburàsc’ cu tini, nj-pari cà u ved dininti;

U ved tish ca tu yilii! Vroarã nu-a nj-easã dit minti!

Ti-atsea, Yioryia, nu-arcai cljeaia s-nu-nji yinji cà s-es nafoarã.

Yioryia - Yislu-a tàl spuni ma multi di cãt sã zburashti-n hoarã.

(intrã Lena)

Lena - Ninga-aoa eshti, frate Yioryia?

Yioryia (cu harauùã) - Tsi shti tini, Lenà sor!

Tsi-avdzãi mini di la Cola nu va s-avdu dit gura-a lor!

Sã-nji bãnedz o Cola Frate?

Cola (arãdi) - Him chiruts, Yioryia, chiruts!

Lena - Tsi sãntu zboarli-aesti Cola?

Yioryia (arãdi) - Va s-chearã Rãmãnjlji tuts!

(arãd doilji; Lena ciudusitã mãtreashti la nãshi sh-shi fatsi crutsea)

Lena - Hits giucats vahi shi-amishdoilji ma, di mini vã-arãdets!

(arãd doilji)

Tu loc s-vã-arãdets di mini, i ma ghini s-vã dutsets

La-adunari cà, và-ashteaptã...

Cola (sã scoalã di-mpadi shi-ù bashi Lena; tut ashà fatsi sh-Yioryia;

Cola ninti s-easã din casã s-toarã cãtrã Lena) -

Avdzãshi Lenà!! Him chiruts!

(arãd doilji)

Lena - Dicãt s-nedz cu-ahtari minti i ma ghini s-nu ti duts!

Cola (cum s-dutsi cãtrã la ushà) -

Macà nu va s-tsã-ariseascã tsi va s-grim noi la-adunari,

Pi mini sh-cumna-nju Yioryia s-nã-aruts tish tu Laia-Amari.

(arãd shi es cãtrã nafoarã; Lena ciudusitã pi-arãslu-a lor

shi-shi fatsi crutsea adunã-anumirli)

Cadi pirdàlu

PARTEA II

Unã salã di clasã, ãmplinã di banguri sh-cu scamni. Ficiori tiniri, bãrbats,

muljeri, aushi, moashi, intrã shi shed pi scamni sh-banguri. Muljerli, moashili

shi featili shed di-unã parti-a salãljei, a bãrbatslji sh-ficiorlji di-altã parti.

Aushlji shi moashili shed dininti. Tuts sh-fac moùbeti un cu-alantu. Intrã Dina,

om aush. Mãtreashti pit tutã sala sh-ma multu cãtrã partea iu shed muljerli.

Dãnãseashti-mprostu. Sh-bagã mãna stri oclji, u fatsi streahã. S-ciuduseashti di tsi

veadi. S-dutsi ninga Mita, vrãsnic cu el, nu sheadi-mpadi, pãnã nu mutreashti

nipoi cãtrã partea-a muljerlor.

Dina (cu mãna streahã stri oclji, lj-dzãtsi-al Mita) -

Di-alihira-i ma-nji fac oclji?

(Sheadi pi scamnu ninga Mita; iara sh-bagã mãna stri oclji

sh-li mutreashti muljerli) Bre! bre! bre! Ciudii mari!

Mita (ãl tradzi scamnul ninga Dina shi-lji dzãtsi) -

Tsi ti mindueshti lài Dina?

Dina (s-toarã cãtrã Mita shi-lji spuni cu mãna la loclu iu shed muljerli) -

Ai, la doilji oclji,-mbari?!

Nu vedz cãti s-adunarã? Nu vedz cà nã-ù loarã ninti?

Mita - Sh-tsi cara sãnt’ sh-nãsi aoatsi? Ashà-i ghini; ma cu minti.

Dina - Arãchiushurashi vahi, Mita? Cum pots sã-nji zburàshti ashà?

Ti shteam om cu giudicatã!

Mita (cu hamu-arãs pi budzã) - Unã drami nu ishà

Dit cutiea-a mea lài Dina! Ucàlu nj-lu-am... patru suti!

Dina - Ti cunoshti dupã vidzutã; nu-ai drami di bãruti.

Mita (fãrã nãreari) -

Ts-pari ràù, lài Dina frate, cà sh-muljearea azã-alumtã?

Nu li vedz cãt sãnt’ cu chefi?

(muljerli zburàscu hãrãcoapi unã cu-alantã)

Tish canda s-aflã la numtã.

Cum poati un bãrbat, ca tini, s-nu-astrãxeascã ‘nã muljeari?

Dina (s-apleacã la ureacljea-al Mita sh-dzãtsi) -

Namisa di bãrbats, nãsã, i ca ghela fãrã sari!!

Nj-yini s-lã scot oclji, Mita; s-li bag tuti sum tãpoarã!

Mita - S-alãxi lumea lài Dina; azã sh-nãsã-i om tu hoarã.

Dina (mutreashti pi Mita cu naràù sh-dzãtsi cu pezã) -

Bravus Mita, bravus, bravus! Nu ti shteam ahãt ‘nvitsat!

Mita - Muljearea lipseashti s-hibã tinjisitã di bãrbat.

Dina -

Acasã... pots sã-lji bashi sh-mãnjli; nu-ai dicãt sã-lji fats sh-mitànji.

Nãsã, aoa, nu lipsea s-yinã. Him i ma nu him Rãmànji?

Mita -

Him, cum s-nu him, Dina frate; him Rãmãnji sh-di-atselji curatslji!

Dina - Macà-agiumsim s-nã dimãndã ‘nã muljeari... s-nã ljea dratslji!

Tsintsi pradz nu-ahãrzim, Mita! Noi cãdem sh-nãsi s-analtsã!

Macà lu-aù tu mãnã-afãrlu, sh-cu petali va nã-ncaltsã!

(Spiru cari-ascultã tut tsi zburàscu Dima sh-Mita s-apruche di Dina shi-lji dzãtsi)

Spiru - Lali Dina, nu ti-aspari cà Rãmãna nu-i arauùã;

Nãsã-aoa vini-acljimatã s-u-ascultã hãbarea nauùã.

Mini shi-alts’ ficiori nã dusim pit casi di li-acljimàm.

Dina - Nu ira nãmal bãrbatslji? Tsi? shi nãsi s-li-ntribàm

Cãnd’ vrem s-adãràm vãr lucru? Singur, bãrbatlu nu poati?

Ràù agiumsim, macà nãsã, pi bãrbat, dit làschi-l scoati

Ma, nu-nji dzãts, o lài nipoate, car’ vã pitricu sh-la nãsi?

Spiru - Domnu-Ndreia, lali Dina. Cãnd’ nã pitricu nã dzãsi:

“Vrutslji-a melji ficiori, tu hoarã, cãnd’ pit casi va vã dutsets

S-acljimats bãrbatslji s-yinã la-adunari, s-lã dzãtsets,

Cu nãshi s-li-aducã sh-muljerli, sh-macà pot, sh-moashili s-yinã”.

Nu-i ninga ma ghini, lale, cà sh-di moashi-i sala-mplinã?

Nu li vedz cum sãnt’ ‘nviscuti mash tu nali? Tini lali,

Titsi nu vinishi cu teta?

Dina (ursuz) - Io, nipoate, nu ljeaù cali

Cu muljearea, cãndu-i zborlu s-fac tsiva tsi-nji ariseashti.

Cà nãsã, nipoate Spiru, mintea-ntroarã shi-u-alãxeashti.

‘N cap, gãrãtsã multi nu-ari! Io nipoate nu-lji daù nàri

Lj-dzãsh s-nu s-batã dip din casã; nu-i ti nãsã la-adunari!

(Spiru lãrdzeashti shi s-dutsi la ficiori shi zburashti cu nãshi; intrã bãrbats,

muljeri sh-ljea loc pi banguri; intrã Lexa muljeari moashi, ‘nviscutã tu nali,

pirifanã, mutreashti di tuti pàrtsãli, arucã mutrita sh-cãtrã Dina; el u

mutreashti niuros; nãsã treatsi ninti cu hamu-arãslu-n gurã shi sheadi pi

scamnul ninga Mariea; s-ghiunueashti cu nãsã; cãndu sheadi pi scamnu-arucã

nipot mutrita cãtã tut sh-di ma multi ori pi Dina)

Dina - Vedz-li Mita, vedz-li, vedz-li! Canda-s gài drac-ljia-lã nãrã!

Ma s-iram tu loclu-al ‘Ndreia, nu-acljimam aoa pi vãrã!

(Lexa lu-ncrufuseashti cu mutrita pi Dina; Mita bagã oarã cà

Lexa-avdzã tsi zburã Dina)

Mita - Tsãni-ts gura, Dina frati. Afirea-ti, tats, agiundzi!

Nj-si pari cà ti-avdzã Lexa.

(Dina mutreashti cãtrã Lexa, niuros, a Lexa-l mutreashti hãrãcoapã)

Vedz-u, vedz-u, cum ti-mpundzi

Cu mutrita-a ljei... Stài Dina, nu zbura, cà yini sh-‘Ndreia.

(Intrã-Ndreia, s-dutsi pi la tuts, s-ghiunueashti cu bãrbats sh-cu muljeri;

Dina ljea s-mutreascã nipoi la Lexa, ma Mita nu lu-alasã)

Nu mutrea dip cãtrã nãsã... nu zbura...

Dina (cu boatsi ta s-avdã sh-Lexa) - Iu i sineia

Cãnd’ bãrbatlu-avea tinjii! Iu-i adetea rãmãneascã!

Azã-i pimt’ bãrbatlu s-tacã cãnd’ muljearea ljea s-gãrnjeascã.

(Lexa cu caplu mutat, sh-bagã mãna streahã stri oclji,

mutreashti la Dina sh-dzãtsi)

Lexa - Nu-nji dzãts, tsi-ai di tsã-arãdz Dina?

(al Mita) Mita, grea, titsi nã-ngiurã?

Easti-ndreptu cà, noi, muljerli dip s-nu grim? Titsi-avem gurã?

Him noi glari? Nishtiuti? Ta shi-arãdã un ca Dina?

(bãrbats, ficiori, muljeri shi feati, li-ascultã zboarãli-ali Lexi

shi-al Dina; tu-atsea oarã s-aproachi shi-Ndreia)

Lj-featsim noi vãr ràù? Dzã-Ndreia!? Lji-arãchim dit oclji lunjina?

Di nu va s-nã veadã? Dzã-nã...

‘Ndreia (va s-li-mbuneadzã lucãrli) - Tetà Lexã, s-am ljirtari

Lali Dina, nu shi-arãdi; nu easti un om ahtari.

Sh-ni cà pistipsescu s-cãreadzã bãrbat tsi pit cap sã-lji treacã

Idei - contra-ali muljeari.

Dina - Tsi-lji badz oarã? Nu tsã-ngreacã?!

Cum di pots s-u-ascults’ nipoate?

(Tindi mãna cãtã Lexa cu pezã)

Vini sh-nãsã la-adunari!!

Lexa (sã scoalã di pi scamnu; tuts dit salã-ashteaptã zborlu-ali Lexi cãtrã Dina;

scamnul ali Lexi nu-i diparti di scamnul al Dina, ashà cã tut tsi dzãtsi

un poati s-li-avdã ghini-alantu) -

Tsi-ai lài Dina? Tsi ti-ntsapã? Cum? Muljearea nu-ari nari

Sã sta di zbor cu bãrbatlu?

(arucã mutrita cãtrã tuts bãrbatslji)

Mash voi avets drept’ sã zburãts?!

Tu-aistã searã, tini Dina shi-alts’ ca Dina va s-avdzãts,

Di la mini sh-di la alti soatsã tricuti, di-a meali,

Cum sh-noi putem cãti-unoarã s-bãgàm lucãrli pi cali.

Avdz’ ‘ncoa, Dina! Cu-un ca tini, dip, dip ocljiu nu nj-si-aspari!

(Lexa s-toarã cãtrã-Ndreia)

Dzã nipoate, s-avdã sh-Dina: Avem drept’ s-grim la-adunari

Noi muljerli? Him sh-noi oaminji, icà pràvdz’ cum nã va Dina?!

Dina - Nu shti cà nu neadzi-mbarã un lucru cãnd’ cãntã gãljina?!

(arãd atselji dit salã)

Lexa - Tini vrei s-nu neagã-mbarã ma... noi, Dina, va s-cãftàm

Va s-fãtsem pi draclu-mpatru, tini s-cheri, sh-noi s-amintàm!

(tuts arãd shi bat pàlnjili; altsã-aurã: Bravus tetà Lexã)

Dina (sã scoalã shi-arucã mutrita niuros cãtrã-atselji tsi tsãn parti cu Lãxa;

tuts tac, dupã tsi s-toarã cãtrã Lexa) -

Tsã si featsi ti priimnari? Ausheshi! nu ma hi featã!?

Vrei s-ti dipãrtedz di loclu iu aushlu lu-ai ‘ngrupatã!

(pãhãeri tu salã)

Lexa -

Nu ti-acatsã, ts-dzãc, lài Dina, di-a melji anji, cà escu tricutã,

Noima tsi-aù zboarãli-a tali di tuts easti cunuscutã.

Macà va s-ai tsiva ti dzãcã azã la-aistã-adunari,

Ninti, lipseashti s-cafts’ iznã, di la-Ndreia, cà-i ma mari.

Aoa, nu-ai, lài Dina frate, oaminji mash dit a ta casã.

Vedz cà s-tsã frãmits mult’ zboarli ninti cà dit gurã s-easã.

(tuts arãd, nãscãnts bat pàlnjili, altsã-aurã bravus!; ‘Ndreia

cãndu veadi cà-ntsãpãturli nu s-bitisescu, s-dutsi ninga Lexa

sh-Dina ca sã-lji ãmbuneadzã)

‘Ndreia - Tetà Lexã, lali Dina, zborlu-a vost’ tu-aistã searã

Dit suflit vã pãrcãsescu s-hibã, imir... dultsi ...

Dina (lj-talji zborlu) - I dzandzarã!

(arãd multsã tu salã)

(cu pezã) Va s-facã pi mintimenã, nãsã... unã caprã shutã!

(tuts arãd; ‘Ndreia s-dutsi de la unlu de la-alantu ta

s-lji-mbuneadzã, ma nãshi nu s-alasã)

Lexa - Nu escu birbecu-nvãr, ca tini, sh-ca muljeari-ta, urutã!?

(tuts arãd)

Cola (sã scoalã, s-dutsi ninga nãshi sh-lã dzãtsi) -

‘Ncljidets gura! Dina, Lexà! Nu ti-ahtàri vinim aoatsi.

Dina - Nacà pistuseshti lài Cola cà vinj s-ascultu-a ljei boatsi?

(arãderi tu salã)

Lexa - Va u-ascults’ shi-a s-giots, lài Dina!...

(pãhãeri) Ai ma multã tsã si mari?

(pãhãeri)

Dina (cu inati sã scoalã di pi scamnu shi s-priimnã-apres pit salã;

apoi s-dutsi ninga-Ndreia) -

Ràù featsit cà-alãsat s-intrã sh-gàili-aesti la-adunari!

Lexa - Caza-aestã, frate Dina, iu sh-noi azã nã-adunàm,

Nu-i a mea; ni-a ta nu easti; sh-nu i ghini s-nã-ncãcem.

Him sh-noi cu gãrãtsã Dina, ashà cum hits sh-voi dishtepts’;

Ràù s-nu-ts parã, Dina Frate; tsi-a s-aminji atsea s-ashtepts’.

Dina - Ti-ari biutã foclu Lexà cu dishtiptãciunea-a ta!

Lexa - Nu tsã-arãdi di muljeari, cà azã sh-nãsã pi scamnu sta,

Ashi cum shedz sh-tini Dina! Ia cà lj-si fatsi tinjii!

Umpli-ts-u ‘nã oarã Dina, cà bãnedz tu pulitii!

Aoa nu him la cãlivi, nu him tu pãduri, Dina!

Aoa ari-ndreptu s-cãntã cum cãcotlu-ashà sh-gãljina!

(tu salã tuts arãd)

Sh-ninga unã: nu-nji dzãts Dina: tsi vrei s-facã muljearea

Sh-ma multu-azã, cãndu-ashteaptã, cum orblu-ashteaptã videarea,

S-avdã zboru-atsel dit soni, di la-atselji tsi-aù ligãturã

Cu ficiorlji-a noci dit xeani? Pot s-u tsãn ‘ncljisã-a mea gurã

Pot s-nu-nji daù pãrearea, Dina, cãndu-azã sh-ti mini-i zborlu,

Pot s-u tsãn io gura-ncljisã cãnd’ mi-ashteaptã-aclo ficiorlu?

Ca sh-bãna aushlu, Dina, nu-a s-shidea pi mindueari,

Car’ nu tsãni la fumealji numa ãlji si-astindzi, lj-cheari!

Dina - Iu vrei s-nedz la dirdimenã? Titsi s-ti duts tini-aco,

Nãs nu poati s-yinã-aoatsi? I ma sã-nsurà vahi lo

Vãrã-nveastã tsi-lji dimãndã; di-a tseali tsi dip nu poartã

Tinjii pi la sucrimi! (tu salã-arãd)

Lexa - Alas-u ma ghini moartã.

Shtiù tsi-avinji cu-a tali zboarã; ai un pãndic ‘mplin di drats.

Yioryia (sã scoalã di pi bangu shi s-dutsi dininti) -

Pãnã cãndu-avets tu minti cu-ahtàri zboarã s-vã-ntsãpats?

Lexa - Cãti ori va mi cãrteascã icà-a shi-arãdã di muljeari

Va-l fac s-nu lu-aspealã ‘nã vali. (arãderi tu salã)

Dina - Cu-alti zboarã... vrei s-mi crechi.

Dip nu vrei cà s-nji-ai tinjii canda nu-ts hiù cusurin.

Lexa - Sã-ts hi sãnãtos, lài Dina; eshti urdzãcã, pãljiur, schin.

Nu pot s-ti-aproch di-a mel suflit, tsicara him di-unã sãndzã;

Ocljiu-a mel, lài Dina, azã s-hãriseashti,-a tàl va s-plãngã;

Sh-cum s-nu-arsarã di harauùã inima, lài Dina frati,

Cãnd’ vintul tsi suflã azã mi umpli di sãnãtati!

(multsã bat pàlnjili, altsã-aurã bravus tetà Lexà; s-minteashti-Ndreia)

‘Ndreia - Tità Lexà, adanavra dzãseshi cà la adunari,

Vãr nu poati sã zburascã pãnã cãnd’ el iznã nu-ari.

Tini, sh-lali Dina, azã, u cãlcat acãchisearea!?

(pãhãeri tu salã)

Lexa - Dininti di-un bãrbat ca Dina, pot s-nji-u scad, nipoate, narea?

Ts-mi sprigiur, nipoate-Ndreia, tsicara cà am... numã rauùã,

Macà va sã hibã nãs cu minti sh-mini va mi port’ ca... neauùã.

Dina - Dicãt s-ts-easã numã rauùã, i ma ghini s-ts-easã oclji...

Huchea-a ta va sh-si-alãxeascã mash cãnd’ va si s-cãntã pochlji!

(màri pãhãeri)

Lexa - Lai tsã-i suflitu, lài Dina, ma lai di-un gãruts di-uboz,

Zboru nu lu-ai cum tsã-i fapta, eshti ca apa sum rãgoz!

(pãhãeri)

‘Ndreia (tuts tac shi-ascultã) -

Lali Dina, tetà Lexà, ta s-nu mi port’ ràù cu voi,

Vã-alãsai s-grits verdz’ shi-uscati. Zboarli-a voasti, ti tuts noi,

Furã izvur ti-arãdeari. Dupã cum sh-Cola vã spusi,

Tora, vã dzãc sh-mini, duri! Aproapea ‘nã oarã s-dusi

Di-anda nã-adunàm aoatsi sh-nu putum cà s-ahurhim.

Nu vã minduits? Tsi? Vinim s-arãdem shi s-nã vãryim?

Lexa - Mini, unã, lài nipoate, ts-mi sprigiur: sã-nji seacã macà

Va s-voi cà s-u dishcljid fãr iznã, ma...

(spuni cu dzeaitul cãtrã Dina)

Sã-lji dzãts shi-a lui cà s-tacã!

(pãhãeri)

(Lexa sheadi pi scamnu, mutreashti cãtrã Dina shi-lji fatsi

ti inati cu bushurli, di la ‘nã mãnã pi-alantã; Dina-arãvdà

cãt arãvdà shi-lji deadi mãndzãli; tuts arãd tu salã)

‘Ndreia (vidzu cãndu Dina lj-dãdea mãndzãli-ali Lexi) -

Lali Dina...

Dina (sheadi pi scamnu) - Tac nipoate, ma nãsã nji-astalji sãndzã,

Seamnili-a ljei mi nivrarã, sh-nu putui s-aravd shi-lji ded mãndzã.

(pãhãeri tu salã)

‘Ndreia (cãtrã Lexa) -

Taha, nj-giurashi tetà, gura, mash cu iznã s-u dishcljidz,

Sh-cà s-nu ti-acatsã giuratlu pi Dina mutreshti s-lu fridz,

Tora cu seamni?

Lexa - Nipoate, ts-mi giur di a dauùãoarã,

Cà: nu va-l nãrescu pi Dina, ni cu seamni ni cu zboarã.

(pãhãeri)

Chendra - Ma s-ti-ngiurã Dina, Lexà, nu pistusescu sã stai mutã...

Lexa - Pot s-u tsãn aestã-ncljisã ma s-mi facã “caprã shutã”?

(pãhãeri; Lexa cãtrã Chendra)

Ma nu-nji dzãts, o frate Chendra, tini tsi-ai? Dzã-nji tsi ti doari?

Tsãni-ts narea cu tinjii; nu mi calcã pi cicior

Cà s-nu hibã ràù ti tini! Shti cà esc’ putsãn dzandzarã!”

‘Ncljidi-ts-u ma ghini Chendra, cà-altã soi ràù va-ts parã.

(pãhãeri)

Chendra - Shtiù, shtiù Lexà, shi-anda njicã nu ti-alãsai s-hi cãlcatã...

(pãhãeri)

Nu-arãdets, càashà i Lexa, na! (sh-fatsi crutsea) s-mi cumtã! am mãcatã,

Anda njic, nji-aduc aminti, multi bushuri, shuplets...

Lexa - Sh-tora, cà ti fãtseshi mari, ai curai ninti sã-nji trets?!

Cãnd’ iram njicã inatea nj-tritsea ma dãdeam shupleacã;

Tora, ts-fac rigeai Chendra,-ncljidi-ts gura! ‘nveats-u s-tacã!

(pãhãeri) (s-toarã cãtrã tots sh-cãtrã’Ndreia spunãndalui

cu mãna cãtrã Dina)

Cusurinlu-a mel stipseashti; el mi featsi sã zburàscu;

Pistipsit cà, mini, Lexa, ninti-al Dina s-tac? S-mutsàscu?

Nu u-ncljish, aestã shcretã..., cãt nji-aduc aminti, vroarã!

Cari vrea cà cu-ac s-mi-ntsapã, lu-agudeam ‘n cap cu tãpoarã!!

(multsã s-pãhãescu di-arãs; altsã bat pàlnjili, altsã-aurã:

bravus, bravus, tetà Lexà)

(Lexa-ù mutã mãna sh-lã fatsi seamni s-tacã) (tuts tac)

Tora, lài nipoate-Ndreia, ts-fac ‘nã mari pãrcãrii:

“Ma s-cutedz s-gresc’ nintribatã, s-nu mi ljeai tu Rãmãnii!”

(tuts aurã: bravus, sh-li bat pàlnjili)

(Lexa sheadi pi scamnu; shi-u-ashteardzi frãmtea cu shamiea)

(‘Ndreia cãnd’ vidzu cà sala easti-mplinã sh-cà vini oara

s-dishcljidã cuvenda, s-dutsi la scamnul a lui, u bagã

ceanta pi masã, u dishcljidi, scoati ma multi càrtsã; tuts dit salã,

cu mutrita la-Ndreia, tac, shi lu-ashteaptã zborlu-al ‘Ndreia)

‘Ndreia (dupã tsi li dishcljidi càrtsãli sh-li bagã-ardãpsiti pi masã,

ahurheashti sã zburascã) -

Frats! suràri! ved cà-acljimarea tsi vã-ù feci nj-fu-ascultatã.

Apofasea tsi-a s-lom noi azã nu poati s-hibã-amãnatã.

(mutreashti cãtrã tuts dit salã)

Mults’ di voi hits sots cu mini, alts’ hits sots cu-a melji pãrints’;

Tuts, màri sh-njits, s-vã dats pãrearea, cà iu sãnt’ ma multi mints’,

Lucãrli s-bagã pi-aradã-ntredz, ashà cum tuts li vrem.

S-nu nã-agunjisim tu zboarã; arãvdari tuts s-avem;

La nãscãnts’ di voi, và-i fatsa lunjinatã, hãrãhoapã;

Alts’ hits ‘nvirinats, tish canda vã dutsets azã la groapã.

Nu shtiù disi u-aflat sibepea, disi voi u shtits itiea,

Titsi vã-acljimai aoatsi. Easti ghini cà, yitriea

S-u ljea lãndzidlu ma ninti s-hibã di iatru vidzut?

Noi, avem tuts ‘nã lãngoari, ti-atsea, vãr, frats, s-nu sta mut!

Ma, cu inima dishcljisã, s-dàm tu padi minduerli,

S-greascã tuts! Tuts avets iznã! Cum bãrbatslji-ashà sh-muljerli!

(tuts bat pàlnjili s-ma multu muljerli)

(Lexa bati pàlnjili, mutreashti cãtrã Dina, cu frãmtea-nsus

shi-lji fatsi seamni cà s-ascultã tsi dzãtsi-Ndreia; Dina lj-da

mãndzãli; ‘Ndreia li vidzu seamnili-a lor shi hamu-arãdi)

Pistipsescu cà, itsi casã, aoa shi-ari omlu-a ljei...

Miha (tsãni un ficiuric ãmbratsã) -

Mults’ di noi, lài ‘Ndreia frate, ‘ncljisim ushili cu cljei,

Sh-vinim tuts deadun. Vedz-nã!

(sã scoalã-mprostu sh-lu spuni ficiorlu)

Him sh-cu cilimeanjlji-mbratsã!

S-nu ti nãreshti pi noi, lài ‘Ndreia, poatã vãr di nãshi s-acatsã

Fãrã s-caftã iznã, s-cãntã; i pi limba-a lui ta s-greascã.

(tuts dit salã-arãd)

‘Ndreia - Ghini featsit di-lji adusit; pi nãshi vãr nu-a sh-si nãreascã.

(tuts dit salã bat pàlnjili; mash Dina mutreashti cu naràù

pi-a tselji tsi bat pàlnjili; s-shutsã la-Ndreia sh-dzãtsi niuros)

Dina - Bravus, bravus, lài nipoate! Sh-cu cilimeanji nã-amisticashi.

Him, tish ca tu barca-al Noe! Njits-màri tu-un sac nã bãgashi!

Lexa (s-aproachi di Dina. tuts cu-arãslu-n gurã-ashteaptã

s-avdã tsi-a s-greascã Lexa) -

Di cãnd’ nã-adunàm aoatsi, nu plãmsi vãrã pãn tora,

Cà, ma njic di nãshi eshti tini, lài Dina, curbani sora!

(tuts arãd)

Boatsea-a cilimeanu-i dultsi, nu-i ca fãrmãcoasa-ts boatsi

(greashti nãritã pi Dina)

Nu nji-aprindi sãndza...! ‘ncljidi-ù, di vrei s-eshi curat di-aoatsi!

Aoa, ts-dzãsh, dit ahurhitã, nu him sum cumanda-a ta;

Pi-un bãrbat ursuz, ca tini, sh-cusurinã-ta nu-l va.

Va s-fãtseai ma ghini, azã, macà s-nu insheai din casã,

Cà, sh-cu tini sh-fãr di tini, lucrul, cum vrem noi, va s-easã.

(Mariea, cari sheadi ningã Lexa, u tradzi di brats; nãsã toarã capu

la Mariea) (altsã-arãd)

Mariea - Tats, la Lexà, la sor, geanà; tats cà-i arusheni mari.

Un zbor cama mult’ shi s-greascã, i bãrbat nu-i muljeari.

Lexa - S-greascã sh-dzatsi, la Marie, shi-unã sutã, ma... cu hari.

Macà nãs nu-ari ma multã s-nu nã facã pi noi glari.

(tuts dit salã-arãd)

Mariea (u tradzi Lexa nanãparti) -

La Lexà, la sor-curbani, la tini sh-la Dumnidzà,

‘Ncljidi-u; ãncrufusea-u; di-arusheni nu nã fà!

Nu vedz cà bãrbatslji, Lexà, s-pãhãesc’ di-arãs cãnd’ greshti?

Tsã si pari cà ti-alavdã cãnd’ cu Dina ti vãrgheshti?

Pistipsea-mi la sor, geanà, cà, tuts sh-pizuesc’ di tini;

Mash inati sãnt’ tuts Lexà; a vãrui bu-lji pari ghini.

Vãr di nãshi nu vrea shi-u scadã, fatsã di muljeari, narea.

Lexa - Shtiù, ‘ndriptati-ai Marie, ma... tsi vrei? Sã-nji creapã hearea!

Canda mi cunoshti di azã? Nu pot s-tac cãnd’ alt’ mi-ntsapã.

Mini lji-aurai shi-a preftlui cãnd’ mi plãscãni tu apã,

S-nu lji-aur a cusurin-njui? Nu nji-u nun, nicà pãrinti!

Mariea - Cãndu-a ti-adunji cu tsal-Dina...

Lexa - Nãsã va sh-si tindã, ninti

S-mi tind’ mini, ca s-mi bashã! Shi-u cunoashti pãrmãtiea!

(‘Ndreia sheadi pi scamnu shi-ashteaptã s-facã isihii;

mutreashti cu hamu-arãs pi budzã de la bãrbats de la muljeri)

Yioryia (s-mutã di pi bangu, easi ninti ningã Lexa) -

O la Lexà!

Lexa - Tsi-i lài frate?

Yioryia - A vrei s-nedz tu Rãmãnii?

Lexa - Nu escu oai gãlbãgioasã cà s-mi dispartu di cupii!

(tuts arãd)

Cum s-nu voi, lài Yioryia frati? Nu-i aclo shi-a mel ficior?

Titsi vinj aoa, lài Yioryia? Nu cà s-avdu-al ‘Ndreia zbor?

Yioryia - Tini, cum nj-si pari-a njia, agãrshashi titsi vinishi.

Macà nu-avdz’ di ureclji, la Lexà, tsãni-ts oclji yii, dishcljishi.

Arucã-ts, cãti ‘nã oarã, pi di-avrigãra, mutrita;

Sãnt’ shi-oaminji aushi aoatsi! Tsi tut fats pi upãrita?

Poartã-ti ca ‘nã muljeari mintimenã, chiplisitã!

Nu-arsari ca shirpicatã sh-cãnd’ di vãr nu eshti cãrtitã!

Macà tuts, cãts him aoatsi, va sãzbrãm, cãt zburashi tini...

Cum ti ved sh-mi vedz,la Lexà, dip, dip nu-a tsã parã ghini.

Sh-di vrei s-avdz’, tu-aestã searã, cãndu-a s-nedz la-a tàl ficior

Cãt va sã zburascã-Ndreia, tini s-nu scots nitsi-un zbor!

(Lexa sheadi pi scamnu isihã) (Yioryia s-toarã cãtrã Dina)

Sh-tini, o lài Dina frate, di vrei s-bitisim ‘nã oarã,

Cãndu-a s-vedz cà zburàscu sh-nãsi, fà-ti cà nu lã badz oarã!

Astupã-ts urecljili ghini; iu nu-ts hearbi nu ti bagã;

Cà-i ma rushinos, lài Dina, alts’ di mãnicã s-ti tragã!

(Dina lu-apleacã caplu; Yioryia cãtrã-Ndreia)

Stipsit escu sh-mini nipoate cà tu zbor mi-amisticai,

Fãrã cà s-caftu ninti iznã. Escu stipsit, dzãc, cà-ncãlcai

Regula, acãchisearea. S-mi ljerts’...

‘Ndreia (cu hamu-arãs) -Lale, tsi s-tsã ljertu?

Fapta-a ta cà... teta-i neauùã? Sh-cà lali nu easti sertu?

(tu salã multsã bat pàlnjili)

(‘Ndreia-ù mutã mãna sh-lã fatsi semnu-a tsilor dit salã ta s-tacã)

Tetà Lexà! (Lexa u-ashteaptã dimãndãciunea-al ‘Ndreia)

Lali Dina! (Dina-l mutã caplu sh-mutreashti la-Ndreia)

Shtiù. Voi doilji mult mi vrets.

Yinits ‘ncoa; stats ninga mini; agiutor voi sã-nji didets.

(Dina mutreashti la Lexa; cãndu vidzu cà Lexa s-mutã

di pi scamnu shi s-dutsi ningã’Ndreia, atumtsea sh-Dina

featsi tut ashà; ‘Ndreia bagã dauùã scamni nandreapta

sh-nastãnga di el, sh-dzãtsi)

(cãtrã Lexa) Tini, trets nastãnga, tetà!

(apoi cãtrã Dina) Sh-tini lale trets nandreapta.

(cãndu Lexa sheadi pi scamnu shi-arucã mutrita la Dina cu caplu-nsus)

Lexa - A mi vedz lài Dina frate?! (pãhãeri)

Dina - Sh-tora vrei s-ti fats dishteapta?!

Lexa (sheadi pirifanã pi scamnu) -

Sã-nji bãnedz, nipoate-Ndreia, cà mi bãgashi tu tinjii...

Va-lji zburàsc’ multu-a ficiorlui cãnd’ s-agiung’ tu Rãmãnii!

(niscãntsã bat pàlnjili, altsã-aurã: bravus tetà Lexà)

Dina (nu s-ducheashti ghini pi scamnu) -

Nu-nji dzãts, lài nipoate-Ndreia... mini... cu tsi pot s-ti-agiut?

Dà-nji s-fac tsiva, cà-altã soi... hãrãchesc’, tushedz, urut!

(tuts arãd) (‘Ndreia lj-da unã purtecã di cor)

‘Ndreia - Ai driptati lale, (lj-da ciumagã) tsãni, cu virdzeauùa-aestã, tini,

Cãt va s-avdz’ cà vãr dit salã, fãrã sã-lji daù iznã mini -

Va s-acatsã sã zburascã, icà shimãtà va s-facã...

S-dai pi masã, ta s-pãpseascã; sã-lji fats: “Sssãt” shi-ari s-tacã.

(tuts tu salã-arãd)

Dina (hãrios) - Sh-macà nitsi di-asunari, ni di “sssãt” nu vrea cà s-avdã...

Cãti sã-lji trag pi-unã mãnã? (tuts arãd)

‘Ndreia - Ahãti cãti s-poa’ s-aravdã!? (arãderi)

Sh-ca s-nu curã sãndzã lale sã-lji tradz ma mult’ pi pãltàri!

Dina - Pi-a cui pãltàri s-trag lài ‘Ndreia macà tuts sãnt’ oaminji màri?

‘Ndreia - Aestã s-acljeamã, lale, cà tuts di-aoa sãnt’ cu minti,

Sh-cà nu-a s-hibã dip ananghi di virdzeauùa di dininti! (arãderi)

Lexa - Nu-arãmãni zur tu salã; zurljilji s-aflã ninga tini,

Un nandreapta, alt’ nastãnga, elji sãnt’ doi: Dina cu mini!

(tuts arãd)

Multu itru hi domnu-Ndreia, s-bãnedz anji mults’ sh-hãrioshi

Dumnidzà s-tsã da puteari sã-lji fats pi cãrtilivoshi,

Oaminji bunji, imiri, mintimenji; cu-un zbor sã-lji fats, aduchits.

(cãtrã tuts dit salã)

Tora, vã fac pãrcãrii: tuts cu ocljilji la nãs s-hits!

(sheadi pi scamnu; tuts arãd)

‘Ndreia (scoati din gepi un plic sh-lu disfatsi) (u dghivãseashti cartea) -

Frats Rãmãnji! Tu-aestã searã, aoa, la-aestã-adunari,

Vã-acljimai s-vã dats pãrearea pi fatsã sh-di buna vreari.

Mini, azã, loai ‘nã carti. Ascultats, u dghivãsescu:

“Vrutslji-a noshti frats di sãndzã! Tuts atselji tsi s-minduescu

Cum s-vã-ascapã di chideri; s-vã facã banã musheatã;

S-nu hits cãlcats sum cicioari; s-nu-ù tsãnets frãmtea-aplicatã;

S-hits domnji pi bratsãli-a voasti; s-nu vã furã-altsã sãdoarea;

S-avets parti di cãldurã sufliteascã; aràcoarea,

S-nu spitrundã tu-a vost’ suflit, cà s-vã-ù talji sãnãtatea;

S-nu bãnats pit locãri xeani; vã dzãc: frats, s-apruche satea

Cãnd’, ti bunlu-a vost’, ti Fara, s-vã fãtsets hãzãri, frats,

S-yinits tuts tu Rãmãnii!

(tuts dit salã bat pàlnjili shi-aurã: ura! ura! s-bãneadzã Rãmãnia)

Aoa, va s-hits ashtiptats,

Cu vreari, di tuts Rãmãnjlji! Domniljea, và va pi voi;

Pitricu pampori ‘n Sãrunã, putets s-adutsets calji, shi-oi.

Noi, aoatsi, dzuùã-noapti, deadun cu-a voshti diligats,

Aleapsim locãri cu-api sh-cu pãduri, cum vã-ariseashti.

Frats Rãmãnji, di-ù vrets ‘scãparea-a Farãljei tsi lãndzidzashti,

Nu stats mult’ pi mindueari, cà s-nu hibã amãnat!

Loclu-aleptu, ti voi, adastã s-hibã lucrat, siminat.

Nu-ashtiptats s-u ljea-altsã ninti, cà sãnt’ multsã-a tselji tsi vor

S-bagã mãna pi-aesti locãri. A nauùã, nu nã fu licshor

Cà s-tsãnem ti voi ‘nã parti. Aoa, frats, tu Rãmãnii,

Sãnt’ sh-Rãmãnji tsi tsãn cu xenjlji; sãnt’ sh-surtseali tu curii!

Xenjlji tsi bãneadzã-aoatsi, alagã poartã di poartã,

Pi la-atselji tsi-shi vind’ Miletea sh-cari nu-aù njilã ti-a ljei soartã;

Pi la-atselji cari nu-aù tu lumi lucru lucru ma scump’ di pãràlu;

Pi la-atselji cari, ti pradz, calcã pãnã sh-vrearea-a Dumnidzàlui!

Ta s-nã bagã-n cali cheadits, s-nu yinits voi frats aoatsi,

Anguci, pi la domnilji, cu-a lor fãrmãcoasã boatsi,

Cà, voi nu shtits tsi-i aletrã sh-cà nu hits tsivilizats!?

Ti-atsea, frats, ‘nchisits ma-agonjea deadun cu noi s-alumtats;

Sã-lji bãtem s-acãchiseascã pi-aeshtsã prudots di Farã,

Cà, loclu iu “dorobantsãlji” Rumãnji sãndza shi-u virsarã,

Easti loclu-al Domnu Mircea: fu sh-va s-hibã rumãnescu!

Zverca sh-rupã di aoatsi tuts atselji tsi lu cãrtescu!

Tuts atselji tsi-n cap sh-bãgarã, cà-aoa, tu Cadrilater,

S-nu yinã Machidoneanjlji, di nãshi s-nu-arãmãnã per!

Elji, tsiva nu-aù scump’ pi lumi; sãnt’ vinduts, sãnt’ criminalji;

Elji, nu-aù casã, nu-aù fumealji; sh-nu fats crimã ma sã-lji talji!

Cà, mash noi cunushtem luchlji tsi tu chelji di oi sã-nvescu,

Noi shtim cum s-avinã-agrimea cãnd’ di turmã s-anvãrtescu.

Ti-atsea, xenjlji, tsi pãn tora di vãr nu ira cãrtits,

Alagã ca-asparts’ di minti, cãndu-avdzãrã cà yinits,

Cãndu-avdzãrã cà sh-Guvernul apruche s-intrats tu Tsarã,

Sh-cà vã pitricu-n Sãrunã sh-pampori, tuts, tuts s-fãrmãcarã!

Xenjlji, pi la tuts nã-ngiurã; plãng’ shi-aurã ni-agudits;

Shtits cãtse? Cà nu va s-hibã, tu pãduri, loc ti cumits,

Di-iu ca furlji s-easã-n cali s-vatãmã vãinits Rumãnji,

Cum adrarã nãshi pãnã tora; loc va s-hibã mash ti stãnji!

Yinits, frats, s-veadã sh-leangorlji, tsi pot bratsli-a noasti s-facã;

Noi, pãn la yinearea-a voastã, va-lji fãtsem zãgarlji s-tacã.

Calea-ambarã, frats s-vã hibã; vã uràm s-yinits cu ghini.

Miletea Rumãnã vã shtii; v vã shtiù sh-miletsli vitsini,

Cà pi-iu calcã urma-a voastã s-umpli di ghineatsã loclu,

Lapti sh-njeari curã izvur! Plasea cãntã! ‘Nyeadzã gioclu!

Xenjlji tsi-a-lji aflats aoatsi nu-a vã veadã cu ocljiu bun.

Voi lã cãnushtets tabietsli, bãnat shi-alumtat deadun.

A vãrnui nu-lji vrets slãbintsã cãt chiro nu vã cãrteashti;

Ãl mutrits cu preacljea-ntreagã pi-atsel tsi cu-un vã mutreashti.

Xenjlji-avdzãrã cà, Rãmãnjlji tsi yin tu Cadrilater

Sãnt di-atselji tsi ti-a lor Farã s-nu lj-si furã nitsi-un per

Nãshi, aoa, tu-aesti locãri, yin sh-ca vigljitori ti Tsarã!

Ashà cà, cumits nu-a s-poatã s-treacã sinurlu ca-altoarã

S-ardã, s-vatãmã, s-dispoalji, oaminjlji-ali Domnilji.

Cari di xenji vrea cà s-bãneadzã, s-tragã mãnã di furilji!

S-nu bagã mãna pi armã; s-nu-alagã cu-ntsãpãturi;

Di vor cà s-bãneadzã isihi s-nu s-ascundã pit pãduri;

S-nu-alagã noaptea ca-agrimea pit Cadrilater vãrnoarã,

Cà, pi nãshi ma s-bãgàm mãnã, yii acasã nu-a sh-si toarã!

Nã-arãseashti uspitsãljea; noi, frats, lj-dàm tinjii mari!

Oaspili, tu casa-a noastã-i ashtiptat cu pãni sh-sari!

Cari tu caplu-a lui nu-ascundi drãcurii, mindueri rali,

Cari di xenji va s-va cà s-imnã mash pi rãmãneasca cali,

Deadun cu noi va s-lucreadzã; un Soari va nã-ngãldzascã!

Sum tserlu-ali Rumãnii, oaminjlji s-nu s-dushmãnseascã!

Vrem, ma vrearea-aestã s-u-aibã sh-Vurgarlji dit Rumãnii,

Sh-di nu vor s-bãneadzã-aoatsi s-neagã tuts tu Vurgãrii.

Aclo nãshi pot ca s-anguci cãti s-va; pot shi s-nã-ngiurã.

Mash aoa, tu casa-a noastã s-nu cuteadzã elji s-nã-aurã!

Cà-aoa domn’ easti Rumãnlu, s-lã si umplã caplu-unoarã!

S-nu-ascultã dimãndãciunjli tsi lã yin di pi nafoarã!

Tu Cadrilater, domniljea easti curat rumãneascã.

Nãshi, cu noi, ma s-vor s-bãneadzã, stranj, rãmãnesc’ sã-nveascã!

Di-aù tu minti cà s-alagã pi-ascumta cu munafits,

Sh-ma s-caftã cà s-nã-agudeascã, cum lã dzãc a lor cumits,

Di la noi s-nu-ashteaptã njilã: vroarã nu-a lã dàm ljirtari!

Pi-atsel tsi nã shpiuneadzã lu dutsem la-aspindzurari!

Ti-aeshti-asparts’ di minti, tsi cu foclu nãshi s-agioacã

Pristi-arada rumãneascã, lã dzãtsem s-nu mata facã,

Tsi featsirã nãshi pãnã tora! Lã dzãtsem shi-ndreagã-aiarea,

Cà, sh-cu noi, ma s-nu pãpseascã... va lã plãscãneascã hearea!

Di nu vor, cu noi, s-adilji-aoa, vintul rumãnescu,

S-fugã tuts tu Vurgãrii cà Rãmãnjlji nu-lji cãrtescu.

Aclo pot s-aurã, s-plãngã, noaptea sh-dzuùa, pot s-yiseadzã,

Ma, di sinur s-nu s-aproachi, di vor caplu s-nu-shi chiseadzã.

Noi, sã-lji fãtsem ocljilji patru; s-avem di vulturi mutritã

S-avigljem sinurlu dzuùa sh-noaptea pãnã tu-apiritã!

Cãt chiro tu-aesti locãri va s-domneascã-a noastã Farã,

Sherchilji di pit tuti guvi di-a noastã mãnã va s-chearã!

Noi, s-fãtsem cum dzãc aushlji: bãrbats, muljeri s-purtàm armi

Cà, apa doarmi, i shtiutã, ma, dushmanlu-i yiù, nu doarmi.

Pãnã cãndu-a nã cãnoascã sh-pãnã cãnd’ va-lji cãnushtem,

S-nu nã-alãsàm cà s-nã bashi; ni s-nã-apruchem sã-lji bãshem.

Vruts frats, noi, tu cartea-aestã, vã li dzãsim cà s-li shtits,

Cum sãnt’ Vurgãrlji di-aoatsi, ninti cà voi frats sã-nchisits.

S-yinã,-aoa, tu-aesti locuri, mash atselji tsi vor s-alumtã...

Griutàts va s-avem multi! Noi, nu vã-acljimàm la numtã,

Cà s-vã dàm mãcari sh-beari; vã grim s-hits sh-bunji ashchirladz;

Và-acljimàm s-adrats shi-aoatsi tsi featsit shi-aco iu stats.

Vã-acljimàm s-adutsets vrearea shi-uspitsãljea ti-atselji bunji,

Ti-atselji ràù dip s-nu-avets njilã, ma vrets s-ascãpats di funji!

A tsilor tsi nu vor s-yinã lã dzãtsem sã sta rihati;

Dumidzà s-lji-aibã tu mãnã hãrioshi sh-cu sãnãtati.

Noi deadun cu voi, di-aoatsi, va s-avem ti nãshi ‘ngãtani

Cãnd’ nãshi va s-apufuseascã s-fugã dit casili xeani,

Tuts, ca un, va nã dàm mãna s-lji-adutsem shi nãshi aoatsi.

Nu-a s-alãsàm cà, pit xeani, splãngã rãmãneascã boatsi!

Frats, vã dzãtsim ninga unã: Rumãniea easti mari!

Shtii shi-apurã-a ljei casã sh-la-ananghi s-bagã lãhtari

Pi la-atselji vitsinji tsi-a s-caftã s-sãndzãneadzã truplu-a ljei!

Rumãniea-i lapti sh-njeari ti-atselji bunji, ti rài... rufei!

Frats Rãmãnji, s-avets tu shteari cà-aoa tu Cadrilater,

Sh-Turtsã cu njiljli bãneadzã; nãshi nu-alagã dupã sher.

Nãshi sãnt’ pistimenji, sãnt’ imiri, s-hãrisirã cà yinits.

Multi trapsirã mãratslji di la Vurgãrlji “cumits”!

Cu sãdori u-amintã pãnea; nu ljea tsi nu easti-a lor;

Ti voi, nãshi, s-vã hibã oaspits; uspitsãljea-a voastã u vor.

Elji shtiù cà Machedoneanjlji ti-eta-etãljei aoa yin.

Sh-ti-atsea nãshi tuts shi zburãrã-n casã s-ljea cãti-un vitsin.

Mults’ di nãshi, ninga di tora, vinirã s-nã pãrcãseascã

Cà Rãmãnjlji s-ducã oili pit mireili-a lor s-pascã.

Nãshi sãntu etinji s-vã-agiutã cãti ori s-avets ananghi,

Pãnã cãndu s-vã-adrats casã, casa-a lor s-vã hibã-apanghi.

Cum s-nu-l vrei ahtarli oaspi cãnd’ nãs alagã s-ti-agiutã;

Cum pots s-agãrsheshti miletea car’ ti-acljimà s-tsã-mpãrmutã

Cal, amaxi, pãni, casã, ninti ca s-ti duts la nãsã?

Frats, cu-unã mileti-ahtari, Rumãniea nu-i arãsã!

Di tuts xenjlji tsi bãneadzã tu loclu-ali Rumãnii,

Pistimenã-i mash miletea cari sã-ncljinã la geamii!

Frats, cãndu-a s-yinits aoatsi, s-tinjisits a lor ubor;

Nãshi, ti voi, s-vã hibã oaspits sh-voi, ti nãshi, lunjina-a lor.

Ashà cà, tu cartea-aestã vã-ngrãpsim sh-ti Turts’, nãmal.

Tora, và-ashtiptàm Custantsa, cu fumealji, oai, sh-cal.

Cãndu-a s-agiundzets aoatsi va sã zbrãm, buni shi-arali.

Noi, voi, tuts va s-nãdzem ninti! Vãr nu-a sh-si toarã din cali!

Vã uràm ninga ‘nã oarã: “Frats, s-yinits cu sãnãtati!”

Pind, Tomor, Balcanji, Olimp, aù tu Rumãnii un frati...

Muntsãlji Carpats! Aoa sã-nfãshà Ghizea Rumãneascã,

Sh-tut aoatsi, strã-pãpãnjlji, di barbari, cà sh-si-afireascã,

Pit pãdurli-a lor pãturã s-facã banã di Rumãnji.

Shi-Olimp. Tomor, Balcanji, Pindul, lji-apurarã di pãngãnji.

Tora, tu-aeshti munts’ bãneadzã, ca domnji, alti Ghizii xeani.

Rumãnjlji di vor s-bãneadzã ca Rumãnji, cà sã-shi facã peani

S-yinã-aoa di car’ strã-pãpãnjlji, cu-unã njilji patru suti di-anji ninti,

S-dispãrtsãrã cà intrarã namsa barbari ‘sparts’ di minti.

Ashtiptàm frats cu harauùã, cãt ma-agonjea s-nã videm,

Ti loclu-ali Rumãnii, cali nauùã s-dishcljidem!”

(tuts bat pàlnjili shi strigã: S-bãneadzã Fãrshirutiea!)

(‘Ndreia-ù bagã cartea tu plic shi zburashti)

‘Ndreia - Frats, avdzãt cu njic cu mari, tsi nã scriù tu cartea-a lor

Fratslji-a noci dit Rumãnii. Car’ di voi va s-intrã-n cor,

Ari iznã di la mini.

(shi spuni cu mãna cãtrã Lexa sh-cãtrã Dina)

Sh-di la voi sã-shi da pãrearea.

Ari iznã sã zburascã cum bãrbatlu-ashà sh-muljearea,

(tuts bat pàlnjili; Dina sh-Lexa s-mutrescu shi hamu-arãd)

(‘Ndreia tsãni tu mãnã un cundilj sh-pi masã unã coalã di tifteri))

Atselji tsi vor sã zburascã, la sã scoalã pi cicioari.

(Cola, Yioryia, Chendra sã scoalã-mproshtsã

shi-Ndreia lj-treatsi tu tifteri)

‘Ndreia - Lali Cola, dzã pãrearea.

Cola (sã scoalã-mprostu shi easi nafoarã di bangu) -

Avdzãi shi-avdzãt tu carti tsi-ari.

Cà, a noci frats, dit Rumãnii, cà s-nu chearã-a noastã Farã,

S-minduirã, la noi, ghini, sh-nauùã patrii nã-aflarã,

Iu, s-bãnàm ca domnji-acasã fãrã cà xenjlji s-nã pingã,

Sh-iu lunjina rumãneascã s-nu cuteadzã vãr s-nã-astingã!

(tuts bat pàlnji shi strigã: Ura! Ura!)

Io unlu, nipoate-Ndreia, sh-tuts tsi minduesc’ ca mini,

Li-aproch tuti tsi-s tu carti!

(tuts bat pàlnjili)

La tuts, frats, s-nã parã ghini.

Cà, videm, tu-aestã carti, tsi oaminji aclo bãneadzã.

Cãt tsãn elji la Ghizea-a noastã; cum lucreadzã sh-tsi-nyiseadzã.

Fratslji-a noci, dit Rumãnii, nã li dzãsirã pi fatsã.

(‘ngreacã la tuti zboarãli)

Nu nã-acljeamã ca la numtã; pãnã cãndu-a noci s-acatsã...

Rãdzãtinã sãnãtoasã, va s-lipseascã s-alumtàm...

Cu multi cripàri shi cheadits. Di tu carti noi ‘nvitsàm

Cà, aco, tu Rumãnii, sãntu sh-Rumãnji tsi nu nã vor;

Sãntu Rumãnji di-atselji tsi cãntã, ti pradz, sh-tu xen ubor.

(tu salã s-avdu-auràri: rushàni! rushàni!)

Cu-anguceri, poartã di poartã, aeshti criminalji, alagã,

Taha noi him oaminji agri; vor di partea-a lor cà s-tragã

Cãts ma mults’ di la domnilji, s-facã-a Vugrãrilor vreari.

Ma, atselji tsi sun ma màrlji, nã vor mult’; ti noi aù shteari!

(tuts bat pàlnjili)

Vurgãrlji shi-adunã mintea; noi nu him luchi dit curii,

Macà nu nã shtiù, sã-ntreabã Vurgãri dit Machidunii,

Cari him, cum bãnàm tu lumi, sh-disi nã tsãnem di zbor.

(tuts bat pàlnjili)

Di rài, piulbiri s-aleadzi, ma s-calcã tu-a nostu-ubor!

(tuts bat pàlnjili)

Nã-ariseashti s-lji-avem oaspits; s-nã mutreascã cum lucràm;

Di la noi nãshi s-ljea iurnecã, cà noi, aoa iu nã-aflàm,

Him di-atselji tsi, tish ca-alghina, umplem casa cu di tuti;

Mãcàm cu sãdoari pãnea; nã-afirim di fapti-uruti.

(tuts bat pàlnjili)

Cà, nu cunushtem “aletra” Vurgãrlji s-nu sh-pizueascã;

Sh-la-aletrã va s-tritsem ninti; va-lji fãtsem sh-si ciuduseascã!

(tuts bat pàlnjili)

Atselji tsi pasc’ oili, caljlji, va lji-nveatsã cum s-lucreadzã

Un loc cà s-da biricheti multã, sh-cum s-bãneadzã.

(tuts bat pàlnjili)

S-nu shi-arãdã Vurgãramea, cà nu him tsivilizats.

Ghizea-a noastã-i alãvdatã di mults’ cãlãtori ‘nvitsats.

Nu nã pari ràù cà-nguci, nãshi va s-veadã tsi-a s-dutsem;

Va nã-ù veadã cãtãndiea sh-horli nali tsi-a s-fãtsem.

(tuts bat pàlnjili)

Tut, di la noi va sã-nveatsã tsi s-acljeamã uspitsàlji.

Sh-‘nã cãtsauùã nu ti-alasã cà sã-lji hãidipseshti cãtsàljlji

Cãnd’ ti duts pininga nãsã cu mintea cà s-arãcheshti.

Uspitsãljea-i ayisitã; cu-a ta sãndzã s-u hãreshti...

Di vrei s-ai parti di nãsã. Noi, ashà pi Vurgãri lj-vrem.

Ma s-nã aibã sh-elji shi s-lji-avem oaspits, un di-alant’ s-nu nã-ascundem.

Suti di-anji, pit munts’, Rãmãnjlji, cu giunatic apãrarã

Ghizea shi-a ljei limbã vrutã, di-atselji tsi tut vrea s-nã chearã.

Pishtirei, pãduri, arãuri, izvuri, fãntãnji, munts’, vàljiuri

Suti di-anji lji-apãnghisirã Rãmãnjlji di multi hàljiuri.

Lilicili tsi-acrescu-aoatsi, sãnt’ lilici ayisiti

Cà nãsi la rãdzãtinã sãnt’ cu sãndzã pruscutiti.

Cãt di scumpi nã sãnt’ dzenjli sh-muntsãlji, mash noi shtim!

(arucã mutrita la tuts dit salã)

Di vrem s-bãnàm rãmãneashti, him anãngãsits s-fudzim!

Azã, tuti horli-a noasti, dzenji, munts’, vàljiuri s-umplurã

Cu oaminji vinits di-aljiurea sh-vãr di noi nu fatsi gurã,

Cà nãshi, aoa, s-ashtirarã ca domnji,-a lor easti Hoara,

Cu nãshi ma sã stàm aoatsi, va nã si-ameasticã Fara.

Di limbã sh-di-adetsli-a noasti ni tu carti nu-a sã scrii...

(nipoi arucã mutrita la tuts)

Car’ va ca Rãmãnji s-bãneadzã, sh-si ducã tu Rumãnii!

(tuts bat pàlnjili)

Ti noi, aoa, nu ma-i banã! Iu sãnt’ turmili di oi!

Iu-s cãrvànjli,-avearea-a noastã! An di an nu dàm nãpoi?

(multsã dit salã dzãc: ashà easti! ashà easti!)

Atselji tsi nu vor cà s-fugã, pi vãr di noi s-nu s-nãreascã;

Noi, ma s-agiundzem acotsi, nu-a lji-alãsàm sã scãnjiseascã.

Va lã dàm cu trup sh-cu suflit, agiutor cà-aco sh-nãshi s-yinã

S-him shi-aco, cum him shi-aoatsi, salã mash di Rãmãnji ‘mplinã!

(tuts bat pàlnjili)

Io, cum dzãsh dit ahurhitã, cu tuti fumeljli-a meali

Di mãni va s-fãtsem dendzli cà s-him etimã ti cali.

(tuts bat pàlnjili; Cola s-dutsi la loclu-a lui)

‘Ndreia - Dupã lali Cola-i Yioryia ti zbor.

Yioryia (s-mutã-mprostu) - Frats, cãnd’ vinj aoatsi

Shteam mash cà, ideia-aestã pi la tuts Rãmãnjlji s-coatsi

Sh-cà, aoa, tu-aestã salã, mults’ vinirã cà s-discutã

Disi fac ghini Rãmãnjlji cari s-minduesc’ sh-si mutã

Tu-alti locuri, iu s-bãneadzã fãrã s-hibã di xenji pimshi.

Cartea tsi-ù citi-Ndreia ãlji dishtiptà ma multsã inshi

Cari, nu shtea cum easti locu, iu a noshti caftã sh-si ducã.

Mini, s-vã spun ‘ndrept’, fui condra; pistuseam cà va nã-arucã

Pit locuri nicunuscuti. Tsi-avdzãi mini cartea tsi-ari,

Fuga, di-aoa, ti noi, s-hibã nai ma marea sãrbãtoari!

(tuts bat pàlnjili)

Cartea cum dzãsi sh-Cola, nã li spusi ca pi palmã;

Sã-nchisim frats, s-lã dàm pi nãri a tsilor tsi s-vind’ ti malmã.

(tuts bat pàlnjili)

Di cumits nu nã si bati ocljiu, tuts ‘nã banã-avem,

Cãts di daùli pàlji va s-cadã, tu rãboj noi va-lji tritsem.

(tuts bat pàlnjili)

Ashà cà, frats, bana-a noastã, nu va s-hibã tu-ahurhitã,

Banã isihã. Aclotsi, pãnã sã-lji trãtsem pit sitã

Pi vitsinji, va s-avem chedits, cum mult’ ghini nã scriù fratslji

Shtim cum s-ascãpàm di chedits, ashà, cum fac tuts bãrbatslji!

(tuts bat pàlnjili) (Yioryia sheadi la loclu-a lui)

‘Ndreia - Lali Chendra ari zborlu.

Chendra (s-mutã-mprostu) - Cola sh-Yioryia, grirã ghini,

Sh-cartea u-avdzãm tuts di-aoatsi, i di primansus s-gresc’ sh-mini;

Cãndu-a s-him la fatsa-a loclui, va s-videm tsi-i ti fãtseari:

Cãrvãnarlji sh-picurarlji nu-alagã cu zboarã ljeari.

(tuts bat pàlnjili)

Shtiù Rãmãnjlji cum sh-si poartã sh-cu-atselji tsi bãneadzã-aco.

Bun cu bunjlji; ràù cu ràùlji; cum s-purtarã iutsido!

(tuts bat pàlnjili)

Mini,-Ndreia, sh-mults’ di-aoatsi, mash un lucru vrem sã shtim:

Spuni-nã di tora seara: Cãnd’ lom cali? Cãnd’ ‘nchisim?

(tuts bat pàlnjili; Yioryia-l bashi Chendra)

‘Ndreia - Hai ficiori! Nu vrets s-loats zborlu?

(mutreashti cãtrã muljeri; muljerli s-pingu unã cu-alantã

cu cotlu sã-anãngãsescu sã zburascã; multsã mutrescu cãtrã Lexa)

Di muljeri vãrã nu greashti?

(cãtrã Lexa)

Scoalã-ti, la tetà Lexà, sh-grea, ashà, cum tsã-arãseashti.

(tuti sh-tuts bat pàlnjili sh-mutrescu la Lexa)

(Lexa s-mutã di pi scamnu)

Lexa - S-mi ljerts’, lài nipoate-Ndreia, ma s-alãtãsesc’ la zbor

Sh-voi frats s-nu-arãdets cu mini.

(cãtrã Mariea) Tini, la Marie sor,

S-ai ‘ngãtani di-a ta soatsã, s-nu mi-alashi sã zburàsc’ mult’;

(toarã caplu cãtrã Dina)

Sh-tini, Dina, s-u-ncljidz gura, di vrei cà sh-mini s-ti-ascult’.

(tuts arãd shi bat pàlnjili)

A tsilor tsi s-minduirã cà s-u-apãrã a noastã Farã,

Dumidzà s-lã da ghineatsã sh-sãnãtati, cà nã-aflarã

Loclu iu s-bãnàm tri ninti.

(tuts bat pàlnjili) Cola, Yioryia sh-Chendra grirã,

Suràri, frats, vã greashti sh-Lexa: - Noi Rãmãnjlji-avem ‘nã Mirã

Cari nã scoati tu migdani tamam cãnd’ s-nã chirem bana.

Ia cà, frats, sh-di-arada-aestã, nu-ù chirem dit mãnji cãrbana.

(tuts bat pàlnjili)

Dumidzà, s-lji-avem rucenjli (sh-fatsi crutsea) nã dishcljidi cali nauùã.

Sum tserlu-ali Rumãnii scãntiljeadzã-a noastã steauùã.

(tuts bat pàlnjili, aurã: ura! ura! bravus tetà Lexà!)

Aclo, Rãmãnamea tutã, tsi pininga xenji bãneadzã,

Va shi-adunã-a ljei fumealji sh-vroarã nu-a sh-si dipãrteadzã.

(tuts bat pàlnjili)

Sh-noi muljerli, cu bãrbatslji, va s-purtàm arma tu mãnã.

Macà Vurgarli di-aclotsi pit casi, cumits, va s-tsãnã.

(tuts bat pàlnjili)

Noi, cu zbir bun, tu-ahurhitã va lã dzãtsem cà s-nã-ascultã;

Oaminji ràù s-nu-ascundã-n casã, di vor s-aibã vreari multã

Di la noi, s-nã hibã soatsã, di vor ninga noi s-bãneadzã;

Sh-ma s-facãureacljea surdã... caplu-a sharpilii s-chiseadzã!

(tuts bat pàlnjili)

Noi, muljeri, ninti di tuti, nã-apãràm pãrintslji, sotslji,

Nu-avem iznã ca s-dàm boatsi; s-jilim dzuùã-noapti mortslji.

Pãnã cãnd’ nu-a lã lom ahtea a tsilor tsi nu pot s-greascã!

(tuts bat pàlnjili)

Pistusesc’, suràri, cà, sh-nãsi, Vurgàrli dit Rumãnii,

Va s-caftã di noi sh-si-aproachi, ca vitsini, cu sihii.

Cà, nu poati s-hibã dadã-atsea muljeari tsi nu doari.

Cãnd’ veadi pi-a ljei fumealji cum di-a ljei sibepi moari!

Dumidzà pi loc nã featsi ta s-bãnàm deadun, cu vreari

S-nu nã dushmãnsim shi-atumtsea cãndu-amintã un, shi-alt’ cheari.

Noi, alãsàm horli-a noasti, iu-a noci pãpãnji bãnarã,

Sh-iu, cu vreari, ahãti bãri di nãsi nu s-dipãrtarã.

Macà s-nu yinea aoatsi Gretslji ca domnji s-nã urseascã?

Tu-a noci munts’ cupiili-a noasti azã nu-aù iznã cà s-pascã!

Nu-i chirolu-atsel di-unoarã cãnd’ tu-aesti locãri, noi,

Iram domnji pi tuti cljeili! Azã nã-aflàm mult’ nãpoi!

Vãr nu nã bagã ureacljea cà, ti Grets, azã xãnji him;

Ti-atsea sh-nãshi u-ashteaptã dzuùa cãt ma-agonjea s-li cãlim!

Shi-aù ‘ndriptati, lài nipoate, Gretslji cà sh-si hãriseascã,

Cà, tu loclu-a nostu-a s-yinã alts’ di-a lor, ca sh-si hãreascã.

Shi-a nauùã, ràù nu nã pari, ti tut tsi-alãsàm aoatsi,

Cà, boatsea cari nã-acljeamã easti nai ma dultsea boatsi;

(tuts da pàlnjili shi-aurlã bravus!)

Easti boatsea-a strã-pãpãnjlor cari nã-acljeamã s-nã dutsem

Di-iu bãnarã nãshi ‘nã oarã, casã nauùã-aclo s-fãtsem,

Pristi casli-a lor, nãshi caftã, cà s-domneascã strã-nipotslji!

Vor s-domneascã: Meglenitslji, Grãmusteanjlji sh-Fãrsherotslji!

(tuts bat pàlnjili, aurã: ura! ura! Bravus! bravus!)

Mini, lài nipoate-Ndreia, etimã di mãni escu

S-fug, s-mi duc, iu nji-u sh-ficiorlu! s-mor tu loclu rumãnescu!

(tuts bat pàlnjili sã scoalã-mproshtsã shi bat pàlnjili shi-aurã:

bravus! bravus!; Lexa sheadi pi scamnu)

‘Ndreia - S-nã bãnedz, la tetà Lexà! S-agiundz’ s-trets sh-di unã sutã!

(tuts bat pàlnjili)

Lexa -

Nu-ahãts mults’, nipoate-Ndreia; oarã-nji s-nu-armãn “caprã shutã”!

(tuts arãd sh-bat pàlnjili)

‘Ndreia (cãtrã-alantsã) - Alt’, di voi, nu va s-ljea zborlu?

(tuts tac shi s-mutrescu un cu-alantu)

Ai bãrbats! ficiori, muljeri!

Nu stats mult’ pi mindueari. Car’ di voi ari pãreri,

Alti, dicãt tuti-atseali tsi pãn tora voi li-avdzãt,

Spunets-li-aoatsi fora! (tuts tac) Hai bãrbats! muljeri! mutsãt?

Pistusesc’ cà, teta Lexa, shi-altsãlji tsi zburãrã ninti,

Sãnt’ oaminji, sh-ca oaminji poati grirã sh-zboarã fãrã minti.

Voi suràri sh-voi feati, lipseashti lucrili s-li lunjinats;

Ti-atsea, và-acljem ninga ‘nã oarã: Hai ficiori! muljeri! bãrbats,

Grits nu stats cu gura-ncljisã cà, tu-aestã searã, noi,

Lipseashti, fãrã di-altã s-lom apofasi! (tuts tac) Nipoi

Cãtrã voi nji-aruc mutrita sh-vã-ntreb: Oara easti greauùã?

S-aspari vroarã un munti di rufei, vinturi, neauùã?

(Mita s-mutã-mprostu)

Mita - Nã-ù dghivãsishi cartea-Ndreia; tutã noi u-acãchisim.

Patru dit salã zburãrã sh-vã-ntribarã: “Cãnd’ ‘nchisim?”

Aestã-i shi-ntribarea-a noastã; ashtiptàm cu nearãvdari

S-nã videm tuts tu pampori, s-tritsem naparti di-amari!

(tuts bat pàlnjili shi-aurã: ura! ura! s-bãneadzã Rumãniea)

(anda tuts dit salã bat pàlnjili Mita lj-dzãtsi-al ‘Ndreia)

Lji-avdz’, lài ‘Ndreia, cum aurã? Avdz’ cum tuts pàlnjili-asunã?

Naparti di-Amarea Lai tuts Rãmãnjlji-aclo s-adunã!

(tuts bat pàlnjili)

S-duc Rãmãnjlji dit Iladã sh-Rãmãnji dit Arbinishii;

S-duc Rãmãnji dit Iugoslavii sh-dit muntsãlji dit Vurgãrii!

S-duc cu cãntic, cu harauùã tuts, tish canda s-duc la numtã.

Nu s-duc ti mãcari sh-beari; s-duc s-lucreadzã, s-duc s-alumtã!

(tuts bat pàlnjili)

Naparti di-Amarea Lai ‘nã fumealji mari sã-nfashã

Rãmãnji di pit tuti pàrtsli, ca bunji frats, cu vreari, s-bashã!

(tuts bat pàlnjili) (Mita sheadi pi scamnu)

Hrista (s-mutã-mprostu) -

Frati-Ndreia, s-am ljirtari, cà nu-ts cãftai iznã ninti.

‘Ndreia - Nu-i tsiva, grea Hrista frate, grea, ti-ascult’ ca un pãrinti!

Hrista - ‘Ndreia, ts-fac unã-ntribari: Noi, cari-nvitsàm grãtseashti

A putem s-fudzim sh-noi tora, cu-atselji tsi shtiù rãmãneashti?

‘Ndreia (hamu-arãdi) -

Shtiù tsi vrei s-dzãts, frate Hrista; iu-asunji... io-acãchisii

Cà-ntribashi fãtseshi mult’ ghini...

Hrista (lj-talji zborlu) - Ashteaptã, nu bitisii.

Noi Rãmãnji di unã etã cà-nvitsàm gãrtseascã carti,

Va s-avem sh-noi, ca tuts fratslji di-aoa sh-di-aclo, di loc parti?

(sheadi la loclu-a lui)

‘Ndreia - Cãt musheatã ts-fu-ntribarea! Frate Hrista ghini grishi.

Tora seara, tu-aestã salã, namisa di noi vinishi,

Ca un frati bun, s-u-avdz’ cartea; dupã tsi tuti li-avdzãshi

Vrei sã shti desi va s-ai sh-tini tuti-ndrepturli ca nãshi,

Frate Hrista, eshti di-unã sãndzã cu noi tsi him aoatsi!

Zborlu-a tàl i zbor di frati; boatsea-a ta-i di Rãmãn boatsi!

Cartea tsi-nvitsashi la shcoalã di noi nu ti dipãrtà;

Sãndza apã nu sh-si fatsi! Dada-ts cu Rãmãn s-mãrtà;

Tini, loashi ti nicuchirã, tut Rãmãnã, nu loashi greacã;

Tutã-a ta fumealji, Hrista, cu caplu-nsus poati s-treacã!

‘N casã loashi nuràri Rãmãni; featli-a tali li mãrtashi

Mash la Rãmãnji Hrista frate; sãndza nu u-amisticashi,

Cu sãndzã di farã xeanã! Hrista, la-ntribarea-a ta,

Nu-i Rãmãn tu-aestã salã, cari tini nu ti va. (tuts bat pàlnjili)

Naparti di-Amarea Lai tuts Rãmãnjlji va s-bãneadzã,

Cum tu cosh bãneadzã-alghini, cà Rãmãnjlji tuts lucreadzã!

(tuts bat pàlnjili)

Ashà cà... nu-ts frãmitã, cà sh-fumeljli-a tali, tuti,

Tu listã, lài Hrista frati, di multu nãsi-s tricuti. (tuts bat pàlnjili)

Tuts Rãmãnjlji s-aibã shteari cà-aclo easti-a noastã casã;

Tuts avem ‘nã soi-ndrepturi, cà-alumtàm tuts ghini s-easã.

(tuts bat pàlnjili; ‘Ndreia s-toarã cãtrã Dina)

Teta Lexa ti mutreashti. Cum s-veadi vrea zborlu s-tsã-avdã.

Dina (s-mutã di pi scamnu; tuts bat pàlnjili; mutreashti

cãtrã Lexa shi spuni la ea cu dzeaitul) -

Lexa-i un birbilj dit munti sh-mini pistuseam cà-i pravdã!

(tuts s-pãhãescu di-arãs sh-bat pàlnjili

(Lexa ljea sã scoalã, ma-Ndreia lj-fatsi semnu s-sheadã isihã)

(sh-piningã tuti-atseali ea mutreashti cãtrã Dina cu mari-ngãtan)

Zborlu-a ljei, di tora seara vã spun ‘’ndrept, mi ciudusi,

Tish canda lu-avea-nvitsatã la sculii, ashà gri! (tuts bat pàlnjili shi-arãd)

Nu di geaba nj-easti soi! Sh-la zbor nãsã mult’ nji-undzeashti;

Limba-a ljei, avdz’ lài Nipoate, musheati zboarã crueashti!

(Dina cãt u veadi Lexa cà s-fatsi hãzãri sã scoalã di pi scamnu)

Tini Lexà, shedz rihati; nu ti bati dip dit loc!

Cà, sh-mini, cãt zburãshi tini, ti-arãvdai (tuts arãd)

Lexà! ts-u coc! (arãdeari tu salã)

Ts-u coc, nu cà s-ti-ngiur Lexà! Voi s-tsã fac mash ‘ncljinãciunji,

Cu zboarli di tora seara fãnãtishi pi multsã-agiunji.

Dauùã, ca tini, la Lexà, ma s-ira tu-aestã salã...

Vãr bãrbat nu va s-loa zborlu; mi fãtseshi sã-nji yinã-andralã!

Dzãtseam: “Cãnd va-nji yinã-arada, va s-pot sã sburãsc ca nãsã?

Va s-pot sã zburàsc’ ma ghini di-atsea tsi-nji avui arãsã?

(arãderi tu salã)

Frats, vã spun: Cãnd’ vinj aoatsi, sh-vidzui ahãti muljeri

Nj-yinea cà s-mi tor acasã. Tsi cãftarã lundzãlji peri

La un loc cu tuts bãrbatslji? Di-iu shtiù nãsi-aradã s-bagã?

(arãderi tu salã)

Ninti, cà nipotlu-Ndreia, cartea s-nã u dghivãseascã

Lexa, di sibepea-a meauùã acãtsà s-mi pruscuteascã.

Shtits mult’ ghini cãti nj-dzãsi; stepsul lu-avui mini, frats,

Nu shteam cà sh-muljearea poati s-treacã ninti di bãrbats.

(tuts bat pàlnjili shi-arãd)

Lexa, mi deadi di padi! nji-u putu! io, lj-caft’ ljirtari!

(tuts bat pàlnjili) (cãtrã Mita)

Ghini nj-dzãseshi Mita frate: “Nu tsã-arãdi di muljeari”!

(tuts bat pàlnjili shi-arãd)

Cola, Lexa, Yioryia, Chendra sh-Mita, mash ti fugã grirã.

Dumidzà s-li facã tuti, ashà, cum nãshi s-minduirã!

(tuts bat pàlnjili)

Sh-mini, lài nipoate-Ndreia, mi leg di-ali Lexã zbor:

“Nu voi s-mi-anvãlits aoatsi! Voi tu Rãmãnii s-mor!”

(tuts bat pàlnjili shi-aurã: Ura! Ura! Lexa s-mutã

di pi scamnu shi s-dutsi la Dina sh-lu bashi)

(cãnd s-toarã cà s-sheadã pi scamnu-Ndreia lj-dzãtsi)

‘Ndreia - Tetà Lexà, soatsli-a tali, nu vor, i nu shtiù cà s-greascã?

Lexa - Tuti sãnt’ ca mini-Ndreia; easti greù pãnã s-pãrnjeascã.

(s-toarã cãtrã muljeri)

Nu-avdzãt, soatsã, tsi-ntribari nj-bãgà-Ndreia? Grea, Marie!

Grea! Titsi vinishi aoatsi? Vrei s-ti duts tu Rãmãnii?

(Mariea s-mutã-mproastã)

Mariea -

Grirã-ahãts bãrbats, la Lexà, sh-tini grishi. Titsi s-gresc’ sh-mini?

S-greascã-atsel tsi easti condra; atsel tsi nu-lji pari ghini.

Noi, aeshti tsi him ti fugã, di harauùã mãnjli frãmsim.

Cà, nãdzem tu Rãmãnii, a vãrui noi nu nã plãmsim.

(mutreashti cãtrã tuts)

Sh-mini, or cum urà Lexa: “Dumidzà s-lã da ghineatsã

A tsilor tsi s-minduirã cà s-nã-ascapã di lãeatsã!”

Ca pãrints’, tu-aestã oarã, tuts him cu inima-mplinã,

Cà scutem, sh-dutsem fumealjea, dit scutidi tu lunjinã!

(tuts bat pàlnjili)

Ficiori, sh-feati, va sã-nveatsã,-aclo, limba rumãneascã;

Limba-a lor, di tutã eta, atsea limbã rumãneascã!

(tuts bat pàlnjili)

Tinirlji-a noci nu-a sh-vearsã sãndza ti hlamburã xeanã;

Va sh-si batã ca ljiundarlji sh-nu-a s-cursueascã banã,

Mash ti hlambura rãmãnã. (tuts bat pàlnjili) Ashà cà bãrbats, muljeri,

Ti Rãmãnji agiumsi oara cà s-ascapã di chideri!

(tuts bat pàlnjili; Mariea sheadi pi scamnu)

(s-fatsi mari tãrhii; tuts lu-ashteaptã zborlu-al ‘Ndreia)

‘Ndreia - Frats, suràri! dzãlili-aesti, nu ma mult’ di-unã stãmãnã,

Dupã cum nj-si pari-a njia, aoa, vãr nu-a s-arãmãnã!

Zborlu-a vost’, di tora seara, mi featsi s-acãchisescu

Cà chirolu nu-i ti stari! Dit suflit mi hãrisescu

Cà, tuts avets unã minti; tuts ‘nã soi giudicats...

“S-agiundzets tu Rumãnii!” Oara-aestã u-ashtiptats!

Di voi. mults’ featsirã ghini, cà di oi sh-di calji ‘scãparã

Vindurã sh-parti di casi; bun pãrà pi nãsi loarã.

Sh-voi, alantsã, cãts pãn tora, nu putut s-vindets,

Avets iznã, oili sh-caljlji, tu Vlãhii s-li dutsets.

Cola - Tsi ti fats, lài nipoate cà s-dzãts cà ti ‘nã stãmãnã

Un Rãmãn tu horli-a noasti, ti simitsã nu-a s-armãnã,

Cãnd’ ti tuts easti shtiutã cà dit sinur, s-eshi, nu pots.

‘Ndreia - S-nu-ai gailei, lali Cola, pashaporti-avem ti tots.

(tuts bat pàlnjili)

Hrista (s-mutã-mprostu) - Sh-ti fumeljli-a meali,-Ndreia?

‘Ndreia - Sh-ti-a tali; tuts hits tricuts,

Bãrbats, muljeri, ficiori, moashi, feati sh-cilimeanjlji tuts!

(tuts bat pàlnjili)

Frats, suràri, u-avdzãt voi cartea; voi u discutat pi fatsã;

A tsilor tsi-ù pitricurã voi lã urat ghineatsã;

Shi-a njeia tu-aestã searã nj-cãftat, cà s-vã-ù spun hãbarea...

“Cãnd-a sã-nchisim ti-n Sãrunã! Cãndu-a-ù tritsem amarea!”

Ia cà, vini shi oara-aestã. (u scoati din gepi tiligramea)

Azã loai ‘nã tiligramã. (u dghivãseashti)

“Pi doisprãyinghits di Sumedru s-hits Sãrunã, tuts la vamã,

‘Nã pampori rumãneascã vã-ashteaptã-aclo s-vã-ncarcã,.

Vã uràm s-yinits cu ghini, frats Rãmãnji”.

(tuts bat pàlnjili, strigã: Ura! ura!)

Hrista - Nu-i ‘mbretii nearcã,

Rumãniea easti bunã! Tuts Rãmãnjlji di iutsido,

Ma vor ca Rãmãnji s-bãneadzã, tuts, tuts, tuts sh-si ducã-aco!

(tuts bat pàlnjili)

‘Ndreia - Ashà s-hibã, frate Hrista, ashà, cum mindueshti tini.

Itsi pulj tu-a lui cubair sh-si ducheashti mult’ ma ghini

Dicãt pit cubairi xeani. Frats, vã-ntreb ninga ‘nã oarã,

Cà sã shtiù tsi s-fac cu lista: “Arãmãni vãr tu hoarã?”

Tuts pi-unã boatsi - Nu! nu! nu!

‘Ndreia Fãtsets-vã dendzli! Apofasea easti-aistã:

‘Nchisits tuts, cà tuts di-aoatsi hits tricuts tu-aestã listã.

(tuts bat pàlnjili)

Calea, di-aoa, pãn Sãrunã, licshor va u strãbãtets,

Ahurhits di mãni dendzli la stashonji voi s-li dutsets,

Sh-ma s-nu-aflats ãn tser vagoani dendzli pi calji s-li-ncãrcats.

Dzuùã-noapti pãn Sãrunã, frats, dip s-nu vã discurmats.

Cà s-putem s-lom cu noi shi-oili, di mãni s-li bãgats ninti.

Pi Sumedru doisprãyinghits s-hits aco! Tuts tsãnets minti!

(tuts bat pàlnjili: S-bãneadzã Rãmãnamea!, ura! ura!)

(tuts u cãntã “Dimãndarea pãrinteascã”)

B i t i m i

TREILI SURATI

(piesã tru-un actu tru dialectul fãrshirutescu)

Stsena I

Tsal-Pilea, tsal-Hristac sh-tsal-Yioryia

(Tsal-Pilea ‘mpliteashti pãrpodz, tsal-Yioryea toartsi sh-tsal-Hristac chindiseashti

minduitã sh-cu caplu-aplicat. Tsal-Pilea sh-tsal Yioryia sh-fac seamni sh-cu vidzuta

si-ntreabã cari lj-easti hala-ali tsal-Hristacu di sta-ahãt minduitã.)

Tsal-Yioryia -Tsi-ai, la tsal-Hrista? Spuni, tsi-ai di stai ca chicutatã?

Tsal-Hristac - (adilji-ahãnda) Di bun nu staù, sor curbani..

Tsal-Yioryia - Tsi ràù ti-ari fãrmãcatã?

Tsal-Hristac - Am sh-mini, la sor curbani, ‘nã lãngoari tsi-a s-mi mãcã...

(adilji cu-amãrãciuni) (da cu caplu) Mini... acasã... nu escu printi... agiumshu unã paljiu-

pnãcã.

Tsal-Pilea - (lj-da curaji) - Multi dadi vor ca s-hibã cum hii tini tsal-Hristacu.

Tsal-Hristac - Nu ma pot s-aravd’, tsal-Pilea (adilji-ahãndos sh-nu ma chindiseashti).

Tsal-Yioryia - Atumtsea dizleagã-ts sacu...

Shi spuni-nã cari tsã-i lãngoarea... poati s-dàm noi iãtria.

Tsal-Pilea - Vrei s-ts-escu soatsã, tsal-Hristac, nunã! s-nu-nji spunji a njia.

Tsal-Hristac - Nu sãntù mundits, tsal-Pilea, nu-anguci tsiva di la mini.

Vinj auùa s-nji-astindzets foclu; nj-yini s-crep, s-plãscãnescu nj-yini...

(shi-acatsã caplu cu daùli mãnji shi-shi tradzi fatsãli)

Po, po, po, mini mãrata, tsi-nji pãtsãi, rushàni mari.

Iu i dzãsã sh-iu-i avdzãtã, hiljea s-nu-ts da ascultari;

S-nu tsã-ascultã zborlu hiljea, anviscutã mash cu buni.

Di cãnd’ si-nvesc’ tu sãmuri nu vrea s-avdã ti shiguni

Cãndu-acatsã sã zburascã, mi cutreambur hiri, hiri.

Cora di pi trup nj-si fatsi, dupã zbor, nu-i ti hãiri.

S-featsi mari, ni-apucata sh-curcubeta goalã, lj-easti.

(sh-frãndzi pàlnjili)

Tsi s-nji fac, mini mãrata! Soatsli-a ljei s-featsirã-nveasti!!

Pãnã cãndu va s-u tsãn ‘n casã? Ma, nãpoi dzãc: Cum s-u daù,

Cãnd’, nirushunata, nj-dzãtsi, dado, cioarits io nu laù!

Tsi? Nacã pi nãsã soacra va s-u-ncaci, va s-angiurã

I nu? A ljei va sã-lji da mãndzli? Nu, la nacà va s-aurã

Mash pi mini! Va si s-plãngã pi la njic sh-la mari-n hoarã

Cà nu-lji dead praxi, ca dadã, ninti ca s-u scot nafoarã.

Multi lj-dzãc, soatsã curbani, vream s-u scot tu lumi

Ma, nu-avdzãts tsi-nji dzãsi nãsã? Pri-apã nu-a s-mi-am cu ghini!

Ni vuryelã nu va s-poartã pi pãltàri hiljea-a ta vroarã!

Po, po, po, mini mãrata, va s-mi moarã cu-a ljei zboarã!!

Ca s-u-aduc pi cali bunã, lj-mi fac shelji asmutatã

Vreaù sh-mini, soatsã curbani, s-fac dziniri cu isozmatã.

Cum pãrnjescu s-lji-aduc aminti di-isusiri shi mãrtari...

Ghindãvoasã nj-dzãtsi ea - “dado, hiljea-a ta nu-i ti pãrnari!”

Tutã noaptea, sor curbani, nu nj-si-ncljid a ocljiui peani

Minduerli tsi-am ti nãsã nj-featsirã ‘nã mari ranã!

Unã featã am, mãndiea-nji, unã, shi-atsea fãrã minti,

Lipsã, lipsã sh-di-atsea unã... ma nu-ascultã di pãrinti!

Cari-i dada, sor curbani, vimturi xeani ca s-adilji?

A cui lj-lo Dumnidzà mintea, ca si s-plãngã di-a ljei hilji?

Sh-s-u zburascã cum fac mini?... Nu va mi fãtsets ti glarã,

Di cãndù, lo sã-nveatsã carti s-featsi mulari dzãndzarã!

.........................................................................................

Cum vã dzãsh, di-a ljei purtari nj-yini s-intru tu loc, di yii,

Mini... cãndu iram ca nãsã, nu-alãsam pi-altã la yii

Ca s-nji-u-astreacã la spilari; algheam mãnjli tish ca neauùa.

Iram featã di tuts vrutã, iram imirã ca njeauùa.

Cum nu shtits, soatsã curbani? Alãxii s-beaù slab cu voi?

Cãt fui featã, sh-ca muljiari, turai cau dinãpoi?

Alãgai cu zboarã-arali? Fui vãrnoarã munaficã?

Nu shtiù s-mi vãryi vãrnoarã; fui cu minti di-anda njicã.

.........................................................................................

Shtitsi tsi-nji dzãsi tu-unã dzuùã feata-a mea, soatsã curbani?

“Dado, nu-nji zbura di vali, nu esc’ faptã ti cãzani;

Nu shtiù sã-mpeatic stranj di lãnã; escu-nveastã cu fustani...”

Ia dutsets-nji, pi-unã-ahtari featã-ncasã tsi s-u tsãnji?

Pot sã staù mini-auatsi namisa di soatsli-a meali

Cãnd’ purtarea-a ljei mi fatsi di-arusheni s-nji es io dit cheali?

Pot s-hiù mini hãroasã? Pot s-u bagù budza pi-arãs

Macã shtiù cà u-acatsã ginda... sh-ti un zbor ninga ni dzãs?!

Tsal-Pilea - Vrei di dzãtsi, la tsal-Hristac, feata-a ta nu-i featã-arauùã;

Ca-a ta featã, mintimenã sh-bunã,-n hoarã nu sãntu dauùã?

Tsal-Yioryia - Nu u cãnoshti ma ghini tini, la tsãl-Pilea, di cãt nãsã;

Tsal-Hristac, nu nã spuni hazumàri, nu iasti-arãsã.

Tsal-Hristac -

Nu-i arauùã,la tsal-Pilea,ma... cãnd gresc lj-treatsi un nor

Tsi... mi fatsi s-u-ncljid gura; zboarli nu-nji li bagã-n cor,

Cãt voi, corba-nji, s-u ved ‘n hoarã ninti di soatsãli tuti!!!

Cà-i cãftatã... nu vrea dzãcã, ma-a ljei pràxi sãntu-uruti...

Sh-dip nu-nji arãsescu-a njiea: boatsea-a ljei easti cãmbani.

Cum ljea s-cãntã ‘ntr-oarã gionjlji tuts si-adunã sum cãlcani.

Vãr nu scoati-un zbor din gurã; tsãn ureacljea la-a ljei cãntic;

Tuts u-alavdã, mash a njiea nj-yini s-mi zgrum, s-mi dispãndic,

Dzãtsets-nji, suràri curbani, pot s-mi duc sã-lji dzãc ca s-tacã?

Nu nji-u tsãni... cà ficiorlji nishtiutã va mi facã.

Pot sã-nji scoatã sh-numã slabã cà... nu esc “cilivizatã”

Tish ca draclu di fimnjeamã mi-afiresc s-esc “Sdicutatã”.

Tuti cãti nji-am tu suflit vream ca s-li zburàscu cu voi.

La gioc, grits, nu-i arushãni cãnd’ s-ljea-mbratsã cãti doi?

Feata-a mea... i prota-n hoarã tsi di gioc nu s-fãnãteashti,

Tish ca prisin la turtseari ashà sh-nãsã si-anvãrteashti.

Cum di gioc lji-aù s-dishcljidã gura, nãsã... ‘ntroarã-ndreptu-ansari...

Zboarli-a meali cad pi nãsã ca pi foc cãnd’ cadi sari.

Shtits, voi soatsã, ti tsi nãsã nj-poartã-a njiea mari picã?

Ti tsi nu vrea ca s-mi-ascultã sh-dip di mini nu lji-ù fricã?

Macà voi nu shtits sibepea, sora va s-vã spunã-a vauùã:

I nãritã foc pi mini cà-lji ‘ngiurai fustanea nauùã.

Lj-dzãsh: “La Nicà, dip nu-i bunã sh-tsã spun drept’ nu nji-arãseashti;

Eshti ca dispuljatã, hilje-nji; s-eshi nafoarã nu-ts undzeashti.

Tsi va s-dzãcã lumea, Nicà, cãnd va-ts veadã bratsli goali?

Tini, nu vedz cãt i shcurtã? Va s-mutreascã tuts la... poali.

Scoati-ù, Nicà; scoati-ù hilje; s-nu tsiva di eshi cu nãsã!

Nu voi ca s-agiundz, la Nicà, ca-atseali tsi nji-am arãsã.

Fà-ts fustani s-tsã-anvãleascã truplu tut, cà nu eshti njicã...

Fustànji shcurti, dada-a tseia nu va-ts da ca s-ljeai tu pricã.

Va s-ti-nvescu, curbani dada, cum sã-nviscu sh-mà-ta tu njeati,

Tu shiguni, tu gunelã, tu malinji lundz’ sh-mushati;

Sh-ca s-nu dzãcã vãr din hoarã cà him scljinci, noi cu cupii,

Va tsã-ancupãràm ciupari sh-‘nã cãciulã cu flurii.

Scoati, hilje, pãndza-aistã, cà-ts ved truplu ca tu sitã,

‘Nveashti-ti tu stranj di lãnã di-oclji lài s-eshti-afiritã.

Seara, suflã vintu-aratsi va sã-ts hibã arãcoari,

Stranjlu faptu di-al pangu pãndzã va ti-arucã tu lãngoari.

La gioc, shtiù, cà nu-i tu hoarã altã cari s-ts-u ljea ninti

Sh-dada s-hãriseashti, Nicà, ghini ma... s-avdzã shi s-tsãnji minti:

Mini sh-tatã-tu, la Nicà, avemù datã la un zborlu.

Ca s-ti ljea ti nicuchirã...; tini nu-l cunoshti ficiorlu.

Noi lu shtimù: i protlu-n hoarã; gioni sãnãtosù, ljiundar,

Tuts lu-alavdã la turãshti; nãs i protlu picurar.

A lui nu va-lji parã ghini ma s-ti veadã cum ti-nveshti;

El ti vrea tu stranj di lãnã sh-nu tu stranjili ghifteshti”.

.......................................................................................

Hiljea ma, suràri curbani, mi-ascultà, cãt mi-ascultà,

Zburãi mini verdz’ shi-uscati, mi-arãvdà cãt mi-arãvdà

Pãnã cãnd’, ca ‘nã furtunã cu bumbunidzàri sh-rufei,

Tsi caftã ca s-neacã loclu, sh-discãrcà-arãspunslu-a ljei:

Po, po, po laia-nji di mini, cum intrai tu pirã sh-foc!

Tsi-nji vini-a njiea, corba-nji, cu-ahtàri zboarã ca s-mi-agioc.

Ma scuteam “bunlu” pi limbã? Tsi vintu slab, tsi nor mi pimsi

Ca sã staù di zbor cu nãsã ti mãrtari? Dauùã insi.

Iram cu nãsã; dauùã soatsã; cum s-vor suràrli nã vream,

Tish ca flituri, ca-alighini, ashà sh-noi ‘n casã iram.

Ma, di cãnd’ lji-ngiurai fustanea... sh-cum lj-dzãsh ti picurar...

Dip nu vrea ca s-mi strãxeascã lj-escu dushmanã, lj-mi feci har!

Dzãtsits sh-voi, soatsã curbani, nu-am driptati? Mushat shadi

Ti-unã hilji, la cuvendã, zbor s-nu-alasã s-cadã-mpadi,

Di cãnd’ lj-dzãsh s-nu badz fustanea ma s-ti-nveshti tu malini

Dumnica, suràri curbani, canda nu-i faptã di mini!

Po, po, po mini mãrata... tsi-nji ved oclji itsi dzuùã...

Faptili-a ljei suntu ti mini pironji tish tu mãduùã!

Tsi-nji ved ocljilji, sor curbani! di cum creapã hãrãyia

Feata ma, tut s-mushutsashti, nu-alasã dit mãnji yilia.

Pudrã sh-bagã pisti fatsã; sh-fatsi perlu neali-neali;

Cãndu-nveashti shi fustanea, nu-ù cunoscu ma s-u-aflu-n cali.

Cãnd s-alasã di malini, di shiguni, di gunelã,

Dumnica, soatsã curbani, mi bãgà di-lji loai sh-capelã.

Nãsã, cãndu lj-da priimnari, featli s-pingu-unã cu-alantã

Cà tu loc sh-poartã sumsoarã trast’ cu lucru, poartã geantã.

Nu poartã pãrpodz di lãnã, nitsi pãrpodz di malachi,

Ma... sh-poartã pãrpodz di sirmã... va-nji mor corba-nji di mirachi.

Am pãputsli, la sor geanã, sã-lji li vedz, ti-aspardz’ di minti;

Cum pi càltsã imnã ficiorlji ashà sh-nãsã treatsi ninti...

..........................................................................................

Tuti cãti dzãsh pãn tora, pot s-li-aravd’, s-li hunipsescu?

Dadã esc’ sh-nãsã nji-u hilji, sh-pot pi tuti s-li-anvãlescu.

Ma, un lucru, va nj-mi mãcã, tish ca tseara mi tucheashti...

<<Dumnica, feata-ali dadi, cu ficiori nãsã zburashti>>.

Iu i faptã, iu-i avdzãtã? Tu tsi hoarã rãmãneascã

Feata s-easã priimnari singurã. Va mi-nglãreascã.

(cãtrã tsal-Yioryia)

Dà-nji, la sor curbani, spuni-nji, cà va-nji crep, astindzi-nji foclu!

Nãsã gioacã, s-priimnã, cãntã sh-pi mini mi-ngroapã loclu.

Dzãtsets-nji, spunets la soatsã, cãnd’ iram noi pi-a ljei njeatã,

Vãdzum vroarã sã zburascã un ficior cu vãrã featã?

Nu-i ashà, soatsã curbani, cà sh-dupã tsi nã mãrtàm,

Ninti-ali sucrimi vroarã cu bãrbatslji nu zburãm?

Nu mash noi ca-nveasti nali, ma... shi-alti cama tricuti -

Cãnd’ ira bãrbatslji-acasã nu stãteam noi tish ca muti?

Cutidzam noi vroarã soatsã ca s-lomù parti la cuvendã?

Cãnd’ sucrimea ira-n casã nu stãteam ca strop, ca grendã?

Nu-i ashà, suràri curbani, cà sh-dupã tsi earam dadi,

Cãnd sucrimea ira-n casã nu stãteam vãrnoarã-mpadi?

Lom vãrnoarã cilimeanjlji ca dadi sã-lji diznjirdàm?

Tuti-aesti, la tsal-Yioryia, cum putum di li-arãvdàm?

Nu iram fapti di carà ashà cum sãntu sh-featili-a noasti?

Cum di azã nu pot sh-eali sã sta cum stãteam noi ‘mproasti?

Nu-avem ‘ncljisã ocljilji ninga sh-ca noi arnisesc sh-si-nveascã.

Fricã nji-i di-aeshti cu carti hoara s-nu nã luvrisheascã.

Multi ori, suràri curbani, minduescu... ashà shi-ashà...

Sh-dzãc: cu tsi stipseashti feata macà tu-altu om sã-nfãshà?

(Tsal-Pilea mutreashti cãtrã tsal-Hristac sh-hamu-arãdi)

Mini, cãndu iram ca nãsã, la sculii nu nidzeam.

Mi dutseam ti leamni,-n vali, icà pãnea frimitam.

Sh-ca featã, nji-aduc aminti, liojarlu nu lu-alãsam.

Vãrã nu putea s-nji-u-astreacã... ca vãrvulã mi-anvãrteam.

(Tsal-Pilea hamu-arãdi sh-da cu caplu, ca semnu

cà-i pi idyea mindueari cu tsal-Hristac).

Cum s-veadi, Nica nji-undzeashti, mash un lucru nu-ari bun:

Mi zburashti ‘mbasha-mbasha, cãndu him daùli deadun.

Tsal-Pilea - Nu-nji dzãts, tsi stepsu-ari feata cà sã-nveashti tu fustànji?

Noi purtàm shiguni albã sh-taleatini, ca mumànji?

Dreptu ari ca si s-nãreascã feata-a ta, la sor curbani -

Nãsã-nveatsã, sh-tini glarã... lj-dai ficiorlu di la stani.

(Tsal-Yioryia mutreashti ca duntã cãtã tsal-Pilea)

Dadã lai, dadã corbã, pi tsi halã agiumseshi...

(Tsal-Hristacu mutreashti ciudusitã cãtrã tsal-Pilea)

Unã featã ai acasã shi-atsea unã-ù luvruseshi...

(Ali tsal-Yioryia lj-pari ghini di zboarãli-ali tsal-Pilea)

Tsal-Hristac -

Staù sh-mi-ntreb, la sor curbani, tsi-avui di discurfusii

Unã-ahtari muhabeti? Cum di nu mi minduii?

Cum di nu-nji adush aminti cà fui sh-io nãoarã featã?

Sh-cà di tuti soatsli-a meali cãftam s-escu ma mushatã?

Noi muljerli, sor curbani, nu nã minduim la njeati.

Tish canda di tutã eta fum muljeri sh-vãrnoarã feati!

Tu loc s-agiutàm fumealjea, s-nã purtàm ca mumãnji buni

Noi, la tuti tsi fac casi strãmbàm nàrli ca maimuni.

Mini, macà-agiumsh’ pi feata s-u zburàsc’ cu voi, ca furã,

Nu nj-si cadi s-esc chisatã dip, cu mãshcãtura-n gurã??

Tsal-Yioryia - (nu-i pi idyea mindueari cu Tsal-Hristac)

Mini, avdzã, la tsal-Hristac, ma s-aveam ‘nã featã-ahtari

U fãtseam ca s-nu cuteadzã sh-tsãnã-nsus ciplu di nari!!

Tini eshti moali, sor curbani, eshti... cum s-dzãc, ca... mumulig

Hivrusesc’ featili-a meali, cãt nji-avdu boatsea, cãndu lã strig.

Tsal-Pilea - Tsi ti plãndzã, la tsal-Hristac, tsi ti bubueshti di nãsã?

Ts-deadi shi-a tseia di budzã, cà mult di-alti tsã-ai arãsã.

Sh-nu-nji dzãts, la sor tsal-Hristac, cai ti-anguce cà nu-ai parti

Di-unã featã-ascultãtoari? Feata-a ta-i featã cu carti.

Nãsã, pri-iu s-dutsi di-nveatsã nu veadi muljeri ‘ncãrcati

Cu leami, cum sã-ncarcã pràvdzli; ni muljeri di gionji ‘ngiurati?

Nãsã acà veadi pràxi nali, veadi-adets nauùã, lumi nauùã,

Feata-a ta, la tsal-Hristac, i sh-musheatã... ca ‘nã steauùã.

(cãtã tsal Yioryia, cari nu-lji pari ghini di tsi-avdi)

Shi-a tsàia tsã dzãc, la tsal-Yioryia, s-nu-aruts palji pristi foc -

Tsal-Yioryia - S-am ljirtari, la tsal-Pilea, mini... cãt s-bãnedz pri loc...

Nu-a s-li-alas shi featili-a meali s-cãntã dupã caplu-a lor.

Cum la lai? Tsi-ù voi bana, ma s-li ved cà sta di zbor

Cu ficiori? Nu-i arusheni? Cu tsi fatsã s-es nafoarã?

Nu... tsal-Pilea, tsal-Hristac easti mumulig, i glarã!

Nãsã, ca ‘nã bunã soatsã lipsea di mult’ s-nã li spunã

Tuti tsi nã spun azã. Feata-a ljei, yin di-u-adunã -

(cãtã tsal-Hristac)

S-nu ti nãreshti, sor curbani; cà ts-u-ngiur s-nu nji-u-ai ti cachi

(cãtã tsal-Pilea)

Feata-a ljei, avdzã, la tsal-Pilea, bãgà featli tu mirachi.

Tu fustànji scumpi di sirmã caftã tuti caftã tuti ca sh-si-nveascã;

Nu-avem arihati-n casã; tiniramea lo s-glãreascã.

Feata-a ljei, avdz, la tsal-Pilea, perlu-l fatsi neali, neali,

Alãxeashti zboarã cu tiniri cãnd si-adunã cu nãshi ‘n cali.

Dzã la sor, dzã la tsal-Pilea, cum s-nu hibã tsal-Hristacu

Arsã, friptã, tu hicati!! Gura-a hilji-sai ca scracu.

Mushcã, farmãcã tu oasi njilã dip ti mà-sa nu-ari.

Ma s-aveam ‘nã featã-ahtari lji-arupeam ciplu di nari

Sh-lji ftseam truplu “carni yii”; lj-bãgam ‘n cap un sac di minti.

Tsi-ù voi bana macà hiljea nu mi-ascultã, nji-u ljea minti!

Di-anda acãtsarã s-neagã sh-cãcãstorlji-a noshti pit xeani

S-alãxirã multi-n hoarã, featli loarã s-facã peani.

Di-iu altoarã, di-arusheni, s-ascundea cãnd tritsea calea

Vãr ficior, azã... nu-ashteaptã tish cãndu li-acatsã zalea.

Lj-da pirdadzlji di-unã parti sh-seamni fac pi la firidã...

Lã fudzi, la sor curbani, nu-aù dip fatsã! s-lã si-ncljidã!

Nã-i a nauùã arusheni shi-a lor ocljiu nu sh-si bati...

Fac tsi shtiù, tsi shi-aù tu minti - canda nã-ù fac di pi-inati.

Esc muljeari frãmtã. Sie, pi cap brumã nji si-ashtearã.

Tsi-nji ved ocljilji sh-nji-avdu-ureclji... tiniramea va s-nã chearã.

........................................................................................

Nu-avdzãts, la soatsã curbani, cà... shi-a meali zurusirã!?

Di-iu... cãndu-acãtsa ca s-greascã, un zbor lã fãtsea nã lirã;

Zboarã greali, minduiti, nu ti fãnãteai di nãsi.

Nu-avdz, la Sie, la tsal-Pilea, feata ma njicã tsi-nji dzãsi?

“ - Dado, sh-ti tini tsi-i vrearea? - Cànd pi tini ti-asusirã,

Ninti..., tati ts-dzãsi vroarã cà ti vrea s-lj-eshti nicuchirã?

Tati... cãndu ira nãs tinir, ts-arucà vroarã vãr zbor?

Dzã-nji, ashà s-bãnedz, la dado, anda featã... shteai ti-amor?

Cãnd ‘l videai cà treatsi calea... ts-bãtea inima ca satea?

Cu nãs dãdeshi mãna vroarã? Tu yis lji-u videai suratea?

Ninti s-ti-asuseascã... printslji ti-ntribarã disi-l vrei?”

Tsal-Pilea - Cu minti, cu giudicatã, la sor, fu-ntribarea-a ljei.

La tsal-Yioryia, nu ti-aprindi; nu-ts fà ts-dzãc sãndza apã

Inima s-u fats cãrvealji cà... di modã nu-a s-ascapã

Vãr di noi. Avdzã. Moda... easti tsiva bun ti noi muljerli?

Tsal-Yioryia -

Cãnd ti-avd’ cà dzãts ti Modã nj-yini s-tsã zmulg din cap perlji.

Cum la sor, cum la tsal-Pilea, sh-rini tsi ti shteam cu minti,

Muljeri cu giudicatã,-alashi featiljei s-ts-u ljea ninti?

Ti-alashi s-eshti traptã di nari, la tsal-Pilea, di ni-agiumtsã,

Di-atselji cari fãrã-arusheni, cãntã noaptea ca la numtsã?

Di-atselji tsi nã calcã-adetsli cãnd’ s-mãritã, cãnd’ sã-nsoarã.

La tsal Pilea, tsal-Hristac, unã ari shi-lji yini s-creapã...

Sh-cum s-nu plãscãneascã corba cãnd’ hiljea nu s-dutsi-ntri-apã.

Cum s-nu hibã fãrmãcatã, arsã, friptã tu hicati

Maca nãsãsh-turcumena, lj-toarã zborlu cu inati?

Dzã-nji, i ghini, i cu minti la ‘nã dadã, cum i nãsã,

S-nu lj-si-ascultã zborlu, vrearea? Iu-i aflatã, iu i dzãsã

Cà ‘nã featã s-frãngã chefea-a atãljei tsi-lji deadi banã?!

U plãng’ sor, pi tsal-Hristac, cà feata lj-dishcljisi-aranã.

Sh-ti tsi? Ti tsi, la tsal-Pilea? Cà-lji zburã ti picurar!

Soea-a ljei, pãpãnji, pãrintsãlji, nu-acriscurã la cutar?

Tsi nji-u tsãni-ahãntu-nsus narea, tish canda-i featã di Dom?

Nu-am driptati, la tsal-Pilea? Picurarlu nu-i sh-nãs om?

Macà mà-sa, tat-su, soea-lji vor sã-lji da om di la oi,

Vor sã-lji da gioni picurar, ashà cum nã mãrtàm sh-noi,

Cum di nãsã, sturchitura, cuteadzã ca s-dzãcã, nu?

Nu sã-nfàshà ca tuti-alanti? Nãsã din tser cãdzu?

Pi-unã-ahtari-nfumuroasã... s-u bats nu easti amãrtii...

(cãtrã tsal-Hristac)

Fustani di sirmã, pudrã, rusheatsã, livand’, yilii.

Scãrchea, ts-dzãc, din casã Moda! Nãsã ti-ari fãrmãcatã!

Tsal-Pilea -

Nãmal, la tsal-Yioryia, duri; nu ti shteam s-eshti ahãt rauùã...

Ts-virsashi tut fãrmaclu, azã, pi-atselji tsi vor banã nauùã.

Nu stipseshti tini, tsal-Yioryia, ni aistã di ningã mini

(toarã capu cãtrã tsal-Hristac)

Tsi nu-shi fatsi gura-azapi ma... tish ca ‘nã glarã vini

Sã zburascã cu noi tuti tsi lj-si tihisescu-n casã.

(cãtrã tsal-Hristac)

Cum pots s-greshti aràù ti featã? Inima cum di-ts alasã?

U-ngiurashi ca pi-unã xeanã. Dadã bunã eshti, ma nearcã.

Mash un om cu ziga-aspartã poati suflitlu s-lu-ncarcã,

Ashà cum ts-lu-ncãrcashi tini, cu-amãrtii. Niminduitã...

Ts-deadi Dumidzà yishteari sh-nu shti s-u tsãnji afiritã.

(Tsal-Hristac cadi pi mindueari la zboarãli-ali tsal-Pilea.)

Tsi om dishtept’, cu minti, u-alavdã pi feata-a ta...

(tsal-Yioryia strãmbã budzãli)

Feata-a ta di tuts i vrutã!

(tsal-Yioryia sã strãmbã. Tsal-Hristac mutreashti)

Vrei sã shtii cari nu-ù va?

Mash atsea tsi dip nu-lji talji; tsi lji-u deadi dip urbarea.

(tsal-Yioryia ascultã ciudusitã)

Feata-a ta nu s-tsãni mari; azã ti-acãtsà turbarea

Di-alãtrashi ca ‘nã cãtsauùã; tuti dadi sh-tini dadã?!

(tsal-Hristac sta cu caplu-aplicat)

Tsal-Hristac... ‘ncljidi gura cà, blãstem din tser va-ts cadã!

Va s-ti blastimã Mushata Stã-Mãrii, ma sã-ngiuri,

Nipoi pi-a ta featã. Glarã! Tsãni-ts gura! Dip s-nu-aruri.

Zbura-lji ca ‘nã dadã bunã, nu-ashà cum nã grishi a nauùã!

Ti nãsã... s-eshti dadã sh-soatsã; s-nu lji-u-ngiuri fustanea nauùã!

Ma cà vrei s-poartã vuryelã pi pãltàri shi s-ducã-n vali

Titsi u pitrets la shcoalã?

(cãtrã tsal-Yioryia cari sta nãritã)

La tsal- Yioryia, s-nu him rali...

Feata-a ljei easti-nvitsatã, nu-i cum sãnt’ featili-a tali.

Cãt u shtiù... nu-i ‘nfumuratã. Drept’ vã spun, cãnd’ u-aflu-n cali

Nj-yini s-mi ljeaù dupã nãsã; easti-un anghil la mutritã!

Pi-unã-ahtari dultsi featã cum pots s-eshti, la sor, nãritã?

S-ljea iurnecã tuti feati di la feata-a ljei, ma vor

S-hibã sh-nãsi vruti-n hoarã!

Tsal-Yioryia - (cu-arãiatsã) Ma ghini, s-urghescu, s-crep, s-mor

Di pi tsi s-bãnedz s-ved featli cum s-agioacã cu ficiorlji.

Sh-dzãts, tsal-Pilea, cà-i cu minti feata-a ljei? Tuts cãcãstorlji

Tsi si spun ‘nvitsats, cu carti, es cu nãsã priimnari;

Nãsã tu fustànji di sirmã sh-nãshi tu stranji di-mpãzari.

Le-li-le! iaia urfanji! multi, multi-ai ti trãdzeari!

Moda, nãsã ni-apucata, i fãrmac ti noi, nu-i njeari!

Nãsã nã guleashti punga di flurii; nã da nauùã stranji,

Nã da pudrã, arusheatsã; s-tsãni mash di pirifanji.

Di-iu nã-aveam noi stranj di lãnã bunitàts di-a nosti mãnji,

Stranj tsi nu lu-arupea sh-topa; stranj purtat mash di Rãmãnji;

Stranj tsi tsã-apãra ca featã sh-ca muljeari truplu tut,

Sh-cãnd’ cãdea neauùã-sufrinã, sh-cãnd’ sufla un vimtu-urut?!

Azã, nj-yini s-nji-arup fatsli cãndu’ ved pi nãscãnti feati

Cà s-ved tuti la lats?!! Canda sãnt’ dip dispuljeati.

Pit pãrpodzli-a lor di sirmã lã vedz pulpli, cãrãdzeali.

Ts-yini s-ntri tu loc di yii cãndu-aruts ocljilji la eali!!

Nu, la sor, nu, la tsal-Pilea, Moda nu easti ti noi!

Di ‘nã njilji di ori ma ghini easti s-nã turàm nãpoi,

La mushatlu port’ di lãnã, la mushatli-a noasti-adets!

Tsal-Pilea -

Nu mãtrea nãpoi, tsal-Yioryia, mutrea ninti di vrei si-nvets,

Cum lipseashti s-ti ports’ azã cu-atselji tsi bãnedz deadun.

Tsal-Yioryia -

S-fac shi io cum fac nãscãnti, “tumba” canda escu maimun!

Tsal-Pilea -

Nu, la sor, nu-ts dzãc s-fats tumba, ca mintea nu ts-u-ai giudicatã...

S-nu-ngiuri vroarã casã xeanã, cà-aclo doamnã nu eshti tini;

Nu ti bagã iu nu-ts hearbi di vrei ca si-ts neagã ghini.

Vini vãr sã-ts dzãcã-a tsia, la sor, ca s-nu ports shiguni?

Ts-dzãsi vãr s-nu-nveshti malinã, ma fustani di sirmã, spuni?

Pots s-alashi muljeari xeanã ca sã-ts bagã-aradã-n casã?

Nu shtii cà va s-ti zburascã ti ràù, cà eshti linivoasã;

Pots s-eshti muljeari cu minti cãnd’ ljeai stranjili ni-aspilati,

S-li spunji pi la soatsã pi la soatsli-a tali? Nã muljeari-ahtari, pati,

Tsi pãtsã shi-aistã glarã!

(S-toarã cãtã tsal-Hristac) Nu-i ashà la tsal-Hristacu?

Cà ti uidisishi cu nãsã ca tingerlu cu cãpacu!!?

Ti zburãshi ‘n casã cu feata vãr nu ti vidzu shi-avdzã

Cà fãtseshi ràù icà ghini shtii mash unlu Dumidzà!

Io, ti-ntreb, la tsal-Hristacu: “A va-ts parã ghini-a tseia,

Cãnd’ muljerli munafitsi - s-lã cadã pi cap rufeia -

Va s-arãspãndeascã-n hoarã nu cãt grishi ma shi-alti-ahãnti?!

(cãtrã tsal-Yioryia)

Ti pãlãcãrsescu, tsal-Yioryia, s-nu hi sh-tini ca nãscãnti

Tsi-alagã dit casã-n casã, shi-un zbor nãsi lu fac dzatsi,

Cum featsi niminduita tsi sta ningã mini... sh-tatsi.

(Tsal-Hristacu s-mursicã, sal-Pilea cãtrã tsal-Hristacu).

-Ca s-tãtseai di la-ahurhitã va s-irai ma mintimenã.

Aruchiushurashi, ti fãtseshi di-arãs, la Lenã.

(s-toarã cãtrã tsal-Yioryia)

Shi-a tsàia ts-dzãc, la tsal-Yioryia: Tini fà tu casa-a ta

Itsi vrei, pots s-mãrits sh-featili-ashà dupã cum s-mãrta

Cu-unã sutã di-anji ninti, muma-a mea shi-a ta, la sor.

Vãrã di noi nu-a s-li pingã sã sta cu ficiori di zbor

Cà, ti featã - dupã tini - easti nai ma marea crimã

Cãnd’ zburashti cu vãr tinir... Tsã-arãseashti mash tu himã,

Mash tu-aumbrã, mash tu chiari. Vrei s-li vedz, sh-pi featli-a tali,

Cu vãzon gros pisti fatsã tu loc di pishchir cu tealji?

Vrei ca featli s-nu cãnoascã pi-a lor gioni pãn la numtã?

‘Ncljid-li-n casã, tsãn’-li-ascumti, cum stãtea sh-mumã-ta -ascumtã.

Trãnjipsea-li, scãnjisea-li,-carcã-li ca pràvdz’ cu leami;

Rãzboi, cheaptsãnji, fus, cicricã lã dai tu loc di dultseami;

Dip nu mindueshti, tsal-Yioryia, - cà sãntu oaminji, feati màri -

Murmurusishi cãnd’, ma njica featã-a ta ts-bãgà-ntribàri:

“Disi tini, tu-a ta banã, cunuscushi tsi easti vrearea,

Disi ninti s-ti ljea tat-su cunushtea cari lji-u muljeari?

Disi tini-l vidzushi vroarã pi-a tsel cu cari ti mãrtai?

Shteai cà-i sãnãtos, cu minti, pi bãrbatlu cari loai?

Shtea nãs cà-a tsea cu cari sh-liga bana ti-eta tutã,

Nu i oarbã, nu i shcljioapã? Nu-i gagaci? Nu i mutã?”

Shteai tini, la sor curbani, cà-atsel tsi-l loai easti-ntreg?

Nu-ari vãr mãnã?... Tsal-Yioryia, cum la hãsãpani treg

Oili la tãljeari, pimti, ashà sh-noi fum pimti, sor

Tu bratsli-a tsilor tsi vroarã nu-lji vidzum tu-a nost ubor.

Daùli feati, la tsal-Yioryia, ninti ca s-ti-ntreabã nica,

Shi zburãrã tsi s-adarã, cum s-facã s-lã easã frica,

Di tini s-nu s-afireascã, s-nu shi-ascundã dorlu, vrearea.

Featili di-azã,’Nghelà, vor mash vimt’ curat s-adilji;

Featili, la sor, ‘nyiseadzã yis ma dultsi dicãt njearea.

Lãndzidzàsc’ ma s-li tsãnji ‘ncljisi; nãsi. sãnt’ tish ca birbiljlji...

Birbiljlji,-nsus, tu pãduri, cãntã ti banã, ti plasi,

Nu-i ca-atsel dit culivii, nu-i ca-atsel tsãnut pit casi.

Shtiù, cà zboarli-a lor, tsal-Yioryia, inima ts-u pãrjilirã,

Cà... nu-avushi sh-tini, ca featã, parti di-unã-ahtari mirã.

Tu loc cà sã-ts parã ghini, tu loc sã zburàshti cu nãsi

Li cãlishi di-acasã ‘ntroarã sh-vinishi ca s-nã spunji tsi-ts dzãsi.

(cãtrã publiclu)

Nu vã easti dip rusheni cãnd’ ‘ngiurats pi-a voasti feati;

Vrets s-li videts bana tutã-ncljisi-n casã? Nimãrtati?

(cãtrã tsal-Hristac)

A njia, la tsal-Hristac, nji-arãseashti feata-a ta;

Va mi duchescu dip hãroasã ma va s-hibã nora-a mea.

(Tsal-Yioryia ciudusitã di tsi avdi, dishcljidi ocljilji,

mutreashti cãnd’ cãtrã tsal-Pilea, cãnd’ cãtrã tsal-Hristac.)

Ashà cà... adunã-ts mintea, feata-a ta-i ca lãndãrushã,

S-nu tsiva di-lji ‘ngiuri fustanea cà nu-ts calcu prag di ushã.

Atsel tsi-a s-u ljea pi nãsã - sh-voi cà s-hibã hiljlu-a mel.

(tsal-Yioryia u pindzi cu cotlu pi tsal Hristac)

Easti bun, ficior cu minti, lucrãtor, shi-imir ca... njel.

Doilji-nveatsã ninga carti. Veara, nãshi, cãnd’ s-toarã-acasã

Ca pãrunghi es priimnari; nu-lji vedz vroarã singuri s-easã.

Sh-cà... zburàscu easti-amãrtii? I-arusheni?... Nu, la sor,

Tini ts-ai featã cu minti sh-mini tinjisit ficior.

(Tsal-Yioryia u pindzi cu cotlu pi tsal Hristac, cari tsãni

caplu-aplicat, shi-lji fatsi semnu ca s-ascultã tsi-lji dzãtsi tsal-Pilea.)

Feata-a ta i vrutã di soatsã, cum i vrut shi-a mel di sots;

Nu ti fà di-arãs tu hoarã; numã slabã s-nu lã scots;

Nu-ts luvushà fatsa, gura, cà tuts va s-ti facã glarã;

Feata-a ta-i, ca nã grãdinã...

(Tsal-Yioryia lj-da cu cotlu-ali tsal-Hristac)

Plãnã di lilici! I vearã!

Cu-a ta featã, hoara-a noastã, easti plinã di harauùã!

(tsal Yioryia-ascultã shi-ù pindzi pi tsal-Hristac)

Nãsã-arãspãndeashti-arãslu, cãnticlu, mash banã nauùã!

(tsal-Hristac mutreashti cãtrã tsal-Pilea sh-dzãtsi)

Tsal-Hristac -

Dupã tini, la tsal-Pilea, feata-a mea, cum ved stepsu nu-ari.

Tsal-Yioryia (cu pezã) -

Atumtsea... dà-lji iznã s-easã cu ficiorlji priimnari!!

Dadã eshti, la tsal-Hristac, cãnd’ ti ljeai dupã-a ljei minti?!

(fatsi semnu cu mãna cãtrã tsal-Pilea)

Tsal-Pilea - Nu ti-ameasticã, tsal-Yioryia. Tsal-Hristac easti printi,

Easti doamnã tu-a ljei casã; s-facã-ashà cum lji-arãseashti.

Noi, svdzã-ncoa, tsal-Yioryia, ti-a ljei featã nu lipseashti

S-nã-arãdem cà-i amãrtii, avem sh-noi feati sh-ficiori;

Zborlu slab s-arãspãndeashti pãn s-dzãts unã; cãti ori

Ai s-ti duts tu casã xeanã minduea-ti mult’, la zbor,

Zborlu dultsi-i ca mihlemea pristi ranã...

(tsal Yioryia lj-talji zborlu cu-amãrãciuni tu suflit)

Tsal-Yioryia - Nu, la sor,

Nu pot s-nji-u tsãn gura-ncljisã; plãscãnesc’ ma s-nu zburàsc...

Pi scãrchitlu di mangufi car’ pi noi nã luvushesc

Cu purtarea-a lor, tsal-Pilea. Feata ma nu easti bunã,

Ma nu easti-ascultãtori, macà-n casã nu si-adunã

Di cu oarã, dà-lji pãcenga! icà bag-u sum plean!

Dicãt s-ti da di-arusheni strindzi-ù di gãrgãlean!

Tsal-Pilea (imirã) - Vroarã nu va-ù fats aestã! Dumidzà tsi fetsi dadã.

Tsal-Yioryia (cu rãutati) -

Featã ca-a ljei, la tsal-Pilea, yii dit pãndic s-nu cadã!

Tsal-Pilea (cu boatsi) -

Featã ca-a ljei, la tsal-Yioryia, easti ti pãrints’ yishteari

Sh-ti-atselji tsi va-ù ljea pi nãsã, cosh di-alghini, plin cu njeari!

(Tsal-Yioryia mutreashti cãnd’ la tsal-Hristac cãnd’ la tsal-Pilea).

Ts-dzãsh, sh-nipoi ts-dzãc, la tsal-Yioryia, nu-ngiurã pi featã xeanã.

(Tsal-Yioryia cãtrã tsal-Pilea cu ràutati)

Tsal-Yioryia - Nu u-ngiur mini, ma mà-sa; ea ari tu cheptu ranã...

Cãti veadi, sh-cãti nu-avdi nu-ari fatsã s-easã-n hoarã;

Mà-sa scãnjiseashti-n casã sh-nãsã... s-priimnã pi nafoarã;

Featli-a meali, la tsal-Pilea, nu s-bat dip di ninga mini...

Featli-a meali sãn cu fatsã, sãn ti casã...

Tsal-Pilea (cu boatsi imirã) - Nj-pari ghini

Cà zburàshti mushat ti feati sh-nu ca-aistã tsi shi-u-ngiurã...

Sh-feata-a ljei easti un anghil; nu scoati zbor slab din gurã.

Mini, s-tsã spun drept tsal-Yioryia, ca s-aveam ‘nã featã-ahtari

Va s-iram mult, kãrioasã, va s-isham sh-mini priimnari;

Va s-cãntam deadun cu nãsã, cà nu-i banã ma mushatã

Dicãt dzuùa-atsea cãnd’ dada easti sh-nãsã diznjirdatã,

Di fumealjea-a ljei cu vreari.

(Tsal-Yioryia-ù pindzi cu cotlu tsal Hristac;

tsal-Hristac sta cu caplu-aplicat.)

Tsal-Yioryia (cãtrã tsal-Hristac) - Tsi stai ca ‘nã matsã udã?

Nu vedz cà tsal-Pilea caftã s-mi nãireascã? Va s-mi-asudã!

(u pindzi cu mãna)

Nu-avdz’ la... cum tsã-alavdã feata?

Tsal-Pilea - Shi-am s-u-alavd’; cà-i ti-alãvdari!

Tsal-Yioryia (cu seati) - Di mult’ lji-ai bãgatã ocljiu, la tsal-Pilea?!

Tsal-Pilea (acãchiseashti iu bati tsal-Yioryia) - Pi foc... sari

Nu-arucã, la sor curbani; sh-mini voi s-him soatsã buni,

Ashà cum fum sh-pãnã tora.

Tsal-Yioryia (u pindzi cu cotlu tsal-Hristac cari tatsi) - Grea cà nu cãdzushi zãbuni.

Nã zburãshi, ca s-nã cafts’ mintea; ti fats canda dip nu-ai shteari.

Avdzãshi tsi dzãsi tsal-Pilea? (cu pezã) Feata-a ta-i un cosh di njeari!

Feata-a ta-i ca ‘nã gãrdinã plinã di lilici shi poami!

Cu-unã-ahtari norã-n casã vroarã nu va-lji hibã foami!

S-veadi cà-lji intrà tu suflit rish canda -lji-u nora-a ljei;

Vedz tsi pots s-avdz’ di-unã featã ma nu-ù tsãnji ‘ncljisã tu cljei?!

Ursea, nipoi, rsal-Hristac, ma ts-u tsãni, sã zburàshti...

Cum zburãshi cu noi daneavra ti ficior di la turàshti;

Nu-a s-cutedz dip s-dishcljidz gura cà tsal-Pilea tsã sta gindar.

(tsal-Pilea hamu-arãdi)

Nu-a ti-alasã, cum ved mini, sã-lji zburàshti ti... picurar!

Tsal-Hristac - Poati s-hibã ashà, tsal-Yioryia, ma nu-am featã ti mãrtari...

Feata easti ninga njicã, anji... mash tsisprãdzatsi shi-ari

Sh-deapoia, la sor curbani, pãn nu bitiseashti shcoala

Tatã-si ni cà vrea s-avdã ti mãrtari! Nu-lji tsing’ poala!

Tsal-Yioryia - Atumtsea la tsal-Hristac, car’ ts-cutruburà mãduùa,

Di vinishi s-nã-ameastits sãndza cãnd’ ninga nu i coaptã-auùa?!

Ysal-Hristac - Mini, mini esc’ stipsitã; caplu-a mel vrea stulcinari!

S-am ljirtari, la tsal-Yioryia, la tsal-Pilea s-am ljirtari.

Cà vã turburai sihiea cu grãràshtli-a meali zboarã.

Macà nu-a vã tsãnets gura..., nu va s-am cap s-es nafoarã.

(cãtrã tsal-Pilea)

La tsal-Pilea, la sor geanã, la tini sh-la Dumidzà

Hilji-tu macà s-ti-ntreabã ti pãlãcãrsesc’ nu-lji dà...

Tsal-Pilea -

Cum s-nu-lji dzãc? Va-lji dzãc cà sh-tini eshti ‘nã dadã multu bunã.

Cà eshti nicuchirã bunã cum la noi nu-i ninga unã.

Tsal-Yioryia -

Cãnd’ ts-dzãc mini, cà tsal-Pilea s-anvãrteashti di-a ta casã,

Tini-ù fats ureacljea surdã?!...

Tsal-Hristac - La tsal-Yioryia, zbor s-nu easã

Pi nafoarã, di la tini; tsãni-ts gura; ti mãrtari

Pãn nu bitiseashti shcoala...

Tsal-Yioryia (cu pezã) - Va s-u-alashi s-easã priimnari

Sh-sã zburascã cu ficiorlji?!

Tsal-Hristac (apufusitã) - ‘Ncljisã nu va-ù tsãn vãrnoarã!

Priimnarea di-azã-i altã...

Tsal-Yioryia (nanãparti) - Acãtsà sh-nãsã s-u toarã.

Tsal-Hristac - Multi si-alãxirã... sh-multi dip nu nã-arisescu-a nauùã.

Lumea cari neadzi ninti nu him noi, i lumea nauùã;

Easti tiniramea tutã; feata-a mea, featili-a tali;

Noi, ca dadi, la tsal-Yioryia, i-amãrtii s-lã stàm ‘n cali.

(tsal-Pilea da cu caplu ca semnu cà easti sh-nãsã pi idyea

mindueari cu tsal-Hristac)

Tsal-Yioryia - Nu puteai, dit ahurhitã, s-nã zburai ashà, la sor?!

Tsal-Hristac - Tora nj-vinirã gãrãtslji; sor curbani, lailu nor

Tsi nji-u-nchidica mutata, tsi-ngricà pi frãmtea-a mea,

Mash, tsal-Pilea, la tsal-Yioryia, putu di pi ocljilji s-nji-u-l ljea.

Ysal-Yioryia (sh-bati-agioc) -

Mash tsal-Pilea... am cai altã?! nu-i ashà cà mash tsal Pilea?

Sh-dzãts cà nu u-ai ti mãrtari!! Ti-ntribashi disi-l vrea hiljea?

Tsal-Hristac - Nu tsã-arãdi, la tsal-Yioryia; ti pãlãcãrsescu-agiundzi;

Zborlu-a ljei nj-fu ca mihlemi...

(Tsal-Yioryia lj-talji zborlu)

Tsal-Yioryia - Shi-a meù?!...

Tsal-Hristac - Tora, car’ ti pindzi...

Tsal-Yioryia - Shtiù, acãchisesc’; tsal-Pilea ti-mbità cu zborlu-a ljei.

Tsal-Pilea (hamu-arãdi) - La tsal-Yioryia...

(tsal-Yioryia lj-talji zborlu)

Tsal-Yioryia - Nu grea tini... tats..., ti shtiù, cà multi li vrei!

Tsal-Pilea - La tsal-Yioryia, tsan la nãsã tut ahãt cãt tsãn sh-la tini.

Nu him noi treili surati? Nu him noi treili sh-vitsini?

Tsal-Yioryia -

Ma-i ashà, cum dzãts, tsal-Pilea, nj-dzãseshi ti ficior vãr zbor?

Tsal-Pilea - Tsi-ashtiptai si-ts dzãc, tsal-Yioryia, cà apufusii s-lu-nsor?

Nu, la sor, nu-lji vini oara ti-nsurari, ninca-i njic;

Pãn s-nu bitiseascã shcoala sh-pãn s-nu-agiungã grãmãtic

Tatã-su ni cà vrea ca s-avdã, la sor, isusirea-a lui.

Tsal-Yioryia (ciudisitã) -

Mi-ntreb: fui tu-aestã casã i ma tu-altu loc io fui?

Nu vedz cà ti-ascundz’, tsal-Pilea? Agrãshishi tsi grishi deaneavra?

(tsal-Pilea mutreashti pi tsal Yioryia sh-hamu-arãdi)

Sh-titsi mi mutreshti ashàtsi? Tish canda ti-acatsã heavra?

Tini, tini, la tsal-Pilea, ti-a ljei featã nu dzãseshi

Cà ma s-ai ‘nã norã-ahtari, nu-i ashà cà ts-u-alipseshi?

(tsal-Pilea hamu-arãdi)

Tsal-Pilea -

Ts-dzãsh, sh-ma-ts dzãc ninga ‘nã oarã, la tsal-Yioryia, nu mi-ascundu:

Feata-a ljei easti un anghil sh-tu-a ljei suflit voi s-pitrundu.

Mi-arãseashti, la tsal-Yioryia, easti... cum s-tsã dzãc gãrdinã!

Iu-lji calcã ciciorlu-alasã mash harauùã, mash lunjinã.

(Tsal-Yioryia strãmbã narea, bufza, u pindzi tsal-Hristac cu cotlu)

Sh-featli-a tali

(tsal-Yioryia ascultã tsi greashti tsal-Pilea ti featili-a ljei)

sãnt’ cu minti, sãntu-alghini lãcãrtoari;

Ti-ahtàri feati, la tsal-Yioryia, tinirlji ts-cad la cicioari.

(tsal Yioryia hãrãcoapã di tsi-avdi mãtreashti dreptu cãtã tsal Pilea hãrioasã)

Ashà cà... mi bagã marà... tserlu-i, di lutseafiri, ‘mplin!

Vluyisiti sãnt’ mumãnjli tsi-ntricarã la-a lor sin

Feati imiri, cu minti cum i feata-a ljei shi-a tali.

Tsal-Yioryia - Nu tsãn s-hibã un lutseafir cà... shi-a meali nu sãn’ steali.

Voi s-hibã, cum dzãsi nãsã...

(mãtreashti la tsal-Hristac) Om cu cap, cilivizat.

Tish sa-atàl ficior, tsal-Pilea, cu un zbor - s-hibã-nvitsat.

S-hibã om, ninti di tuti, nu un lup; ti-a lui muljeari

Mãna-a lui bumbac sã-lji hibã; gura-a lui sã-lji hibã njeari!

Dzinirli tsi-a-l fac, tsal-Pilea, voi s-mi tinjiseascã multu;

S-mi-aibã ca tu loc di dadã. Mi-ascults’, lea tsal-Pilea?

Tsal-Pilea - Ascultu.

Tsal-Yioryia - A va s-aibã sh-featli-a meali, tihi s-ljea ficiori ‘nvitsats?

Ficiori ca scoshi dit cutii? Ficiori bunji, cilivizats?

Ficiori cu fatsa sursitã sh-percea ghini chiptinatã.

S-poartã cãmeashi cu iacã, shi-unã di-atsea tsi-i ligatã

Pãndilicã, la sor geanã...

Tsal-Pilea (hamu-arãdi) - Panglicã, nu pandilicã.

Tsal-Yioryia -

Vedz, tsal-Pilea, tsi si-acljeamã sã-nvets carti di-anda njicã?

Tini cunoshti multi zboarã nali sh-li greshti ca dit carti...

Mini, la zburari, shcljioapic...

(Tsal-Pilea ljea s-dzãcã tsiva sh-tsal Yioryia nu u-alasã)

Nu-i ananghi si-nji tsãnji parti.

(cãtrã tsal-Hristac)

Am tini, la tsal-Hristac, zboarã nali naca anvitsashi

Di la feata-a ta pãn tora? Dzã-nji, cu nãsã sdicutashi?

Tsal-Hristac - Sdicutai sh-sdiscut, tsal-Yioryia, esc’ dadã cilivizatã...

Tsal-Yioryia -

Maca eshti cum dzãts, atumtsea cum vinishi sã-ngiuri pi featã?

Tsal-Hristac -

Nipoi acãtsashi, tsal-Yioryia? Nu-ts dzãsh cà-arãchishurai?

Mi glãrii, la sor curbani; nj-si giucà dit loc; turbai!

Tsi vrei cama mult’, tsal-Yioryia? Sã-nji seacã ma s-grescu-altoarã!

Dauli nj-hits surati vruti sh-pistusescu cà, pi nafoarã

Nu-a s-arãspãndits glãreasca sh-nicoapta-a mea giudicatã.

Macà voi u-aflats cu cali sh-di-alti s-escu sdicutatã,

Mini... mini nu-am puteari s-vã-ncheadic ca s-mi-azburãts...

Tsal-Pilea - ‘Ncljidi gura, tsal-Hristac, ma s-fãtsem ashà... cum dzãts

Agiundzem ti nivideari... si-acljeamã s-cãlcàm vanghelj...

Tsal-Yioryia - Car’ di noi va s-ti zburascã limba s-lji-u-arupã cinghelj.

Mini, ma si-nji calc’ giuratlu si-acljeamã s-esc’ blãstimatã;

Ts-mi sprigiur, ninga nãoarã: va s-u tsãn limba ligatã!

Tsal-Pilea - Dumidzà s-nã-avdagã vrearea; sã-nji bãnats surati vruti;

Ti ficiori sh-ti feati, vroarã s-nu-angucem zboarã uruti.

Featili dit hoara-a noastã sãnt’ cu minti sh-lucrãtoari.

Tsal-Yioryia -

Sãnt’ cu minti cà... sh-ficiorlji sãnt’ bunji sh-nu li ljea-ncicioari.

Tsal-Pilea -

Cu ficiorlji-a noci, tsal-Yioryia, hoara-a noastã-i alãvdatã.

Tsal-Yioryia -

Sãnt’ cum sãnt’ giurai, tsal-Pilea, ca s-u tsãn limba ligatã...

Nã cilivizàm, tsal-Pilea, vãrã nu nã-astreatsi-a nauùã!

Hoara-a noastã neadzi ninti cà bãnàm ‘nã banã nauùã.

(cãtrã tsal-Hristac)

Chiplisea-ti, sor curbani, spealã-ts-u rudzina veaclji!

Glarã, cum fushi tini, azã, nu si-aflã tu hoarã preaclji.

Tsal-Hristac - Ashà easti, la sor geanã, ashà easti, cum dzãts tini;

Fui luatã di vintu, di ghind’, nu tsã-arãdi sor di mini.

Iacà nj-si-asparsi ziga; grii sh-tsi nu lipsea ca s-gresc...

(shirpicatã)

Corba-nji, cãnd’ s-mi-adun cu feata, cu tsi ocljiu-a s-u mutresc’?

Nu shtiù, nu shtiù, cu tsi gurã va-lji zburàsc’ cãnd’... mash fãrmac

Scosh ti nãsã, mini laia?! Nu shtiù tsi s-adar, tsi s-fac?

Ma s-aflã tsi grii auùatsi pot s-mi-ashtept’ sã-nji dzãcã dadã?

Pi-ahtàri dadi, cum fui mini, rufeia pi cap s-lã cadã!

Fui giucatã, fui turbatã, mi cunosc’ cà fui dip glarã,

Unã scumpã nji-am acasã, unã... shi-u-ngiur pi nafoarã!

Cu tsi fatsã s-lj-es dininti?

(Tsal-Pilea sh-tsal Yioryia s-mutrescu daùli sh-hamu-arãd)

Nji si pari cà li-avdzã

Tuti cãti scosh din gurã.

(cãtrã tsal-Pilea) Tsi nu greshti, tsal-Pilea, dzã:

Va s-agiung’ s-escu nipoi vrutã di Domnica, di-a mea hilji?

Cãnd’ mi minduesc’ tsi zboarã grii ti nãsã, tish tu ilji,

Un par, canda ãnji pitrundi; nji si-acatsã suflãtura;

Nj-yini, la tsal-Pilea geanã, s-mi dispãndic cu custura.

Tsal-Pilea - Tats, nu-ts fà inimã rauùã, tsal-Hristac. Feata-a ta,

Shtii cà cum zburàsc’ pãrintsãlji.

Tsal-Hristac - Am s-avdã tsi grii cu voi?

Tsal-Pilea - S-nu-ai gailei, tsal-Hristac, nu zburãshi tsiva cu noi.

Di la noi, di-aoa, din casã, di la-a tali soatsã vruti,

Ts-mi sprigiur la tsal-Hristac, cà nu-a s-avdz’ zboarã uruti.

Noi, ti vrem, ca pi-unã sorã.

Tsal-Hristac (mutreashti hivrusitã la tsal-Yioryia) - Tini ai s-ti tsãnji di zbor?

Tsal-Yioryia -

Nu mi shtii, la tsal-Hristac? Cãndu-l gresc’, nãpoi nu-l tor!!

Tini, mutrea sã-ts tsãnji gura, s-nu ti plãndz’ di bana nauùã;

Ma s-acats sã-ngiuri shi-a ljiurea, ai s-nã cheri pi shi-amishdauùã!!

(sh-tora cãtrã tsal-Pilea)

Mini, axã, la tsal-Pilea, ‘nvitsai multi di la tini;

‘Scãpai di rudzina veaclji - pistusesc’ cà-ts pari ghini.

Tsal-Hristac -

Sh-mini mi-alãxii, tsal-Pilea; sh-mini, di-azã, escu-alt’ om.

Di-a mea sh-di fumealji xeanã, nu-a s-gresc’ zbor ràù ni tu som.

Ti pãlãcãrsesc’, tsal-Pilea, sh-pi tini la tsal-Yioryia sor...

(tsal-Pilea lj-talji zboru)

Tsal-Pilea -

S-nu-ai chideri; dip s-nu-ai fricã; cu noi... nu-alãxishi vãr zbor;

Noi, dit caplu-a nost’, li-ashtearsim tuti cãti nã spuseshi;

Ts-nãpuim tuti hãbàrli; ici, tsiva nu nã dzãseshi!!

Imnã-ts calea hãrãhoapã; fà-ts cà... nu grishi tsiva,

Feata-a ta, nu-a s-aflã vroarã di la noi, tsi grishi aoa!

Tsal-Hristac (shi-adunã lucrul) -

Sã-nji bãnats, suràri curbani; si-ts bãneadzã-a tàl ficior,

S-bãneadzã sh-featili-a tali, la tsal-Yioryia; tihea-a lor

S-lã hibã ca ‘nã gãrdinã ‘mplinã di ponji sh-di virdeatsã:

S-lã hãrzeascã banã lungã Dumidzà; mash ti-mbãreatsã

S-aibã parti cãt s-bãneadzã.

(S-ghiunueashti cu daùli. Da mãnã cu tsal-Pilea)

La sor s-tsã-ai sãnãtati.

Tsal-Pilea - Oarã bunã, tsal-Hristac.

Tsal-Hristac (easi) - Sã-nji bãnats vruti surati.

Stsena II

Tsal-Pilea shi tsal-Yioryia

Tsal-Pilea - Ghini cà lj-si-ndreapsi ziga.

Tsal-Yioryia (da caplu) - Sãndzã-aratsi-ai, la tsal-Pilea.

Nã bãgashi un sac di minti.

Tsal-Pilea - Pi la xenji s-nu-ts ãngiuri hiljea,

Ni ficiorlu, la tsal-Yioryia; tsi sã tihiseashti-n casã,

Xenjlji di la tini s-nu-aflã; zbor dit gura-a ta s-nu easã;

Cà, vãr nu ti njilueashti cãnd’ ti plãndz’ di-a ta fumealji.

Sh-pizuescu,-arãd, fac chefi, ma ts-ved stranjlu-mplin di scalji,

Sh-ma mult’ nu vor ca s-tsã-agiutã tuts atselji tsi s-tsãn cu veacljea.

Dip, cu caplu-nghios s-ti veadã, nu ts-u bagã vãr ureacljea.

Tsal-Yioryia -

Easti-ashà, cum dzãts, tsal-Pilea, sh-mini am bãgatã oarã.

Tsal-Pilea -

Io tsã dzãsh shi-ts dzãc, tsal-Yioryia, cãnd’ din casã eshi nafoarã,

Nu ti fà soatsã cu-atseali tsi mash munafits avinã;

Dipãrteadzã-ti di nãsi, di nu vrei s-ti umplji di-arinã.

Tsal-Pilea - Ghini dzãts, la sor curbani, mini azã maljiudzà,

Ira s-fac mari-amãrtii. Mindueam, cu-un Dumidzà,

S-rãspãndesc’ din casã-n casã, tuti tsi gri tsal-Hristacu.

Ghini cà fushi tini-aoatsi cà-altã soi mi loa dracu...

Mi shti... cãti nj-talji limba, vãr nu poati s-nji-u ljea ninti;

Tini, azã, la tsal-Pilea, nj-bãgashi ‘n cap un sac di minti.

(s-mindueashti)

Tsal-Pilea -

Nu-nji dzãts tsi-ai tsal-Yioryia? Spuni? Tsi cãdzushi pi mindueari?

(sh-bagã mãna la gurã)

Poa’ sã sta aestã-ncljisã? Cum easti nãsã-nvitsatã?!

Tini sor tsã-ai sãndza-aratsi; a mea hearbi, la suratã...

Shtii... ca apa cãnd’ ljea unda, crep ma s-u tsãnu-ncljisã sor.

(cu curaji)

S-cuteadzã vãr muljeari s-greascã ti tiniri vãr zbor...

S-ai s-avdzã cãts pradz fac, tsal-Pilea! Sã-nji cadã dip di la coati

Ma s-nu-ù fac sã-shi mushcã limba. Vãrã, vãrã, nu nji-u poati

S-nji-u ljea ninti la vãryeari! Shtiù sã-lji hig sh-mãnjlji tu peri!

Tsal-Pilea - S-nu ti ljeai cà “bana nauùã” shi-arãdi di-ahtàri muljeri.

Nu-i musheat s-ti ljeai, tsal-Yioryia, cà-a tseali tsi-avinã sherlu

S-nu-ts si parã cà-arãmãni shutã ‘nã muljeari. Perlu

Nipoi tu loc va-lji acreascã: ‘mbuneadz-u mash cu-arãvdari,

Cu zbor dultsi sh-sãndza-aratsi si-ncljidz gura-ali muljeari.

Ma s-u-ngiuri, s-lji-auri, s-u blastinji, nãsã... cama mult’ si-aprindi,

Scoati hãrãstii, ca zurã, s-avdã shi-alti di didindi.

Aurã sh-cãnd’ i stipsitã sh-cãnd’ lj-easti giucatã-aiarea!

Ari, nu-ari-n cap gãrãtsã... nãsã nu shi-u scadi narea.

Borgea-a noastã, di-aoa sh-ninti easti s-lã zburãm cu bun

Cà-altã soi, dauùã-n hoarã nu va s-nã-adunàm deadun.

S-fãtsem, la tsal-Yioryia, s-chearã din inima-a noastã-asetea

Cà, mash nãsã nã disparti sh-nã u-aspardzi muhabetea!

Tsal-Yioryia - Ai driptati, la tsal-Pilea, sor curbani, ai driptati,

Cuvenda tsi-avum noi azã, mi umplu di sãnãtati;

Nji-umplu suflitlu di vreari cu tut tsi i nàù ãn hoarã;

Pistusesc’ cà... “bana nauùã” pi la tuts va sã stricoarã;

Dultsea, imira, lunjinã, vrearea, namãsa di noi,

Ma... nu-nji dzãts, la sor, bãrbatslji, s-mi ljerts’ cà scuràsc’ nipoi.

Tsal-Pilea - Grea, tsal-Yioryia, dzã-lji-u ninti...

Tsal-Yioryia - Bãrbatslji... nu-a si s-nãreascã?

Tsal-Pilea - Nu-aù titsi, la sor.

Tsal-Yioryia - Nji-u fricã...

Tsal-Pilea - Tsã-i fricã s-nu ti-agudeascã?

Nu, la sor, s-nu-ts hibã fricã; un bãrbat nu easti prici;

Mash un zur, aspart’ di minti, poati s-calcã pi lilici.

Ti bãrbat muljearea easti gãrdinã-mplinã di poami;

Fãr di diznjirdàrli-a noasti, nãs i-agiun, moari di foami.

Bãrbatslji, avdzã la tsal-Yioryia, aù sh-nãshi tu-a lor cap chideri,

Sh-cãtinãoarã yin acasã niuroshi; noi ca muljeri...

S-lã dãdem curai tsal-Yioryia; s-nu-lji alãsàm s-chitãpseascã...

Si-lji fãtsem, cãnd’ sãntu-acasã, di chideri nãshi s-agãrshascã.

Di bãrbat s-nu-ts hibã fricã, s-nu ti-aspari di-aumbra-a lui;

Bãrbatlu easti cu crutsea, pistipsea-mi, ràù el nu-i!!

Noi, lipseashti, la tsal-Yioryia, di nãshi mult’ s-avem ‘ngãtani...

Cãnd’ bãrbatslji yin acasã di-mpãzari i di la stani,

S-nu-ashtiptàm ca nãshi s-aurã mea... deapoia s-nã sculàm

Niuroasi s-nu him vroarã di si vrem ghini s-bãnàm.

Tsal-Yioryia -

Ghini dzãts, ashà-i tsal-Pilea, shi-ashà am s-mi port cu-a mel

Tsal-Pilea -

Poartã-ti cum ts-dzãsh tsal-Yioryia shi-ai s-vedz cà bãrbatlu-i njel.

Ai s-vedz cum va s-ahurheascã altã banã tu-a ta casã.

Caftã s-eshti ‘nviscutã ghini sh-vroarã s-nu stai nivrisitã!!

Tsal-Yioryia - La tsal-Pilea...

Tsal-Pilea - Grea, tsal-Yioryia...

Tsal-Yioryia (s-mindueashti ninti sã zburascã) - Ninti s-fugã tsal-Hristac

Zboarli tsi grii ti-a ljei hilji, mi-ntsãpa canda cu ac.

Ca-a ljei featã, la tsal-Pilea, ts-mi giur cà sãnt’ shi-a meali

Mintimeni, lucãrtoari, sh-mushati... ca dauùã steali!

Sãnt’ feati cilivizati, ‘nvitsarã sh-putsãnã carti...

S-nu-ts treacã pit minti vroarã cà li-alavdu, cà lã tsãn parti.

Featli-a meali, la tsal-Pilea, ti-itsi casã sãntu mult’ buni.

Tsal-Pilea (hamu-arãdi) - Li cunoscu...

Tsal-Yioryia (cu caplu-aplicat) - Mash ‘nã mirachi am tsal-Pilea...

Tsal-Pilea - Sh-nu si spuni?

Tsal-Yioryia (dupã tsi s-mindueashti putsãn apufuseashti sã zburascã) -

Hai sts-u spun cà nj-eshti suratã: “Vream la sor... cà sh-featli-a meali...

S-li-alãvda unã ca tini.

Tsal-Pilea (hamu-arãdi) - Si-ts bãneadzã, sãnt’ ca steali.

Pãnea-al Dumidzà, tsal-Yioryia, sãnt’ ti-a tselji tsi va s-li ljea.

Di cu njits nãsi-acriscurã, daùli, sum mãtrita-a mea.

Featli-a tali, la tsal-Yioryia, i di primansus s-li-alavdu.

Ts-li cunoashti hoara tutã; di la tuts mash zbor bun avdu;

Pãn sh-ficiorlu-a mel, aoaltadz, nj-dzãsi cà... sãnt’ mult cu minti.

Dupã cum vez shi-alts’ li-alavdã, nu mash tini ca pãrinti.

Tsal-Yioryia (hãrioasã) -

Sã-nji bãnedz, la sor curbani, sã-nji ti ved tut hãrioasã;

Nj-loashi ‘nã cheatrã di pi suflit... s-tsã bãneadzã tuts din casã;

Tsal-Pilea - S-bãnedz sh-tini, la tsal-Yioryia, soacrã sã-nji ti ved, la sor.

(tsal-Yioryia ljea s-fugã)

Tsi nã zburã tsal-Hristac, di la noi s-nu easã zbor.

Tsal-Yioryia (di mãnã cu tsal-Pilea) -

Aestã nu vrea dzãcã, shi... s-nã videm cu sãnãtati.

Mini sh-tini sh-tsal-Hristac him muljeri cilivizati.

Mãni... ti-ashtept’ s-yinji la mini (dishcljidi ushea s-easã)

Tsal-Pilea - Fà cà... sh-tsal Hristac s-yinã.

Tsal-Yioryia - Am s-pitrec feata s-u cljeamã. (easi)

Tsal-Pilea (s-dutsi pãn la ushã) - S-ti ved hãrioasã... ‘mplinã.

- Cadi pirdàlu -

R A F T S L J I

(comedii tru-un actu, tu dialectul fãrshirutescu)

STSENA I

Chendra shi Vangheli

(Unã odã ashtirnutã cu vilendzã sh-chilinji fãrshiruteshti.

Doilji sh-mutrescu lucurlu. Unlu la shiguni shi-alantu la cioarits)

Chendra (mutreashti cãtrã Vangheli) -

Pistusesc’ cà nu-i tu hoarã alt’ om cama-avut di Chita.

Vangheli (alasã sh-nãs lucrul shi-lji toarnã) -

Sh-la tsi-lji ahãrzeashti-avearea ma lu zgrumã pispilita?

Nata, ari tihi, Chendra; Nata caftã sh-Chita fatsi;

Nata mãcã, pan-di-spanji sh-Chita-ngljiti “cu-Apã-aratsi”.

............................................................................................

Di trei dzãli him aoatsi, nu-avem titsi s-nã plãndzem!

Ashà, cum nã-ndoapã Nata, pistusesc’ cà... va s-nãdzem

Acasã cu... vãtãlahea-mplinã mash di pitãronji.

Mãcàri grasi, cash bulãcã; nu mash puscã cu tsironji

Cum mãcàm la tsal-Yioryitsã; lji-u dutsem tish ca pi numtã.

Om cu suflit, cum i Nata-n hoarã nu-i alt’...

(sh-fatsi crutsea) na, s-mi cumtã.

Chendra -

Ashà-i Vangheli, cum dzãts tini; sh-mini esc’ di-a ta pãreari:

Nata... easti bãrbat sh-Chita tsãni loclu di muljeari.

(arãd doilji)

Vangheli - Ghini dzãts; ashà-i fãrtate! aoatsi ghini-lji pãtidzash!

(Dupã tsi lucreadzã putsãnã oarã, acatsã s-shuirã un cãntic.

Chendra mutreashti cãtrã Vangheli. Vangheli lucreadzã

sh-dzãtsi cu caplu-aplicat)

Azã, ti prãndzu, shtii tsi-aroamidzã?

Chendra - Di iu sã shtiù?

(s-mutrescu shi-amishdoilji)

Vangheli (‘ngreacã pi zboarãli tsi li greashti) - Pi...tã...di...prash.

Chendra (ciudusit) - Cum ashà?

Vangheli - Nu tsã-ariseashti?

Chendra - Nu... ma... cum? Lj-dzãseshi tsi vrem?

Vangheli - Lji dzãsh cà... mini nu mãc pitã marsinã cu-untulem.

Nãsã, mi-ntribà, atumtsea... ca s-nã tignãseascã oauùã...

Sh-mini lj-dzãsh: “O la tsal Chita, pitã nã-ariseashti-a nauùã,

Cà, pãn tora, tu-altã casã, piti-ncljigati tu umtu -

Ca-atseali tsi nã fats tini - pistusea, nu tsãn ascumtu

Tsiva, tut tsi-am tu suflit li zburàsc’ s-avdã njic shi mari, -

Ts-mi sprigiur cà, pãnã tora, nu-avem bãgatã sum nari!

Di la altsã-aveam avdzãtã ma... tora noi sh-ti vidzum.

Him hãrioshi, ca dzuùa albã, cà... pi oaminji bunji cãdzum”.

Sh-nãsã... shtii tsi-nji dzãsi Chendra?

(Chendra-alasã lucrul, mutreashti shi-ascultã)

- S-nu mi lundzesc’ mult’ la zboarã.

Cà-atselji tsi cãfta di Nata ca shi-arãdã, perlji sh-loarã.

Chendra -

Tsi ts-u featsi! nj-pari ghini; mash nãsã vahi ts-bagã minti.

Vangheli -

O! o! nu dishcljidi gura, cà nu-a s-ai tsi s-badz sum dinti.

Shtiù cà ma s-mi-alas pi tini va s-arãmãn nimãcat;

Tini pots s-mãts tu itsi dzuùã, dalã, fisulj i mãrcat;

Ts-u-ai ‘nvitsatã tãrvacea mash cu apã di la-ayinji,

Ma stumahlu-a mel va ghelã, pitã, oauùã, yin, rãchii.

Chendra -

Vangheli, cum nu-ts creapã fatsa? Dip nu-ai tsipã? Nu-ts rusheashti?

Vangheli (zburashti nanãparti) -

Nj-dzãtsi-a njia s-am rusheni sh-nãs tut ‘ndoapã-arcuteasheshti.

Chendra - Vangheli, ghini ts-dzãsi Nata cà ti tindz’ ca mult’ la zboarã.

Vangheli -

Nu pot s-mãc tsi-do ts-dzãsh Chendra, nu pot s-mãc dzamã di coarã.

Tafts’ ca noi, avdzãts, cu numã, lipseashti s-hibã hãrits

Ghini, cà, nu lucreadzã di cãt cãnd’ sãntu nãfãtits.

Tini, macà di-aoa sh-ninti, vrei s-ai mash fisulj la measã,

Ts-mi giur Chendra cà... ti piti... zbor din gurã nu va-nji easã.

Am sã-lji dzãc ali tsal-Chita ca s-nu bagã umt’, ma... seù,

Tu mãcari, cà... a nauùã mãcàri grasi... nã cad greù!?

Sh-ca s-nu-nji calc’ giuratlu, Chendra, s-nu mi trets ti minciunos

Va-lji dzãc: tu pitã s-nu bagã oauùã cà-nji yini gãnos!

Chendra (alasã lucrul shi zburashti serios) -

Vangheli, li chirushi? Ts-fudzirã? Nimãcat cafts’ cà s-mi-alashi?

Fãr di umt’, cash, oauùã, easti nostimã pita di prash?

Mini,-ashtept’ cu ni-arãvdari ca s-u ved pita dininti,

Sh-tini vrei s-nji-u ljeai din gurã? Vangheli ti-nglãrishi, nu-ai minti?

Vangheli - Ma ghini i s-tsãnji gura-ncljisã di pi tsi s-fats pi dishteptlu.

Ma ghini s-gureadzã matsli di pi tsi s-ti doarã cheptlu.

Dicãt s-ai la measã piti, bãclãvadz sh-s-eshti loat pi-n gurã,

Ma ghini, pãni uscatã Chendra, cu dzamã di purã!!!?

Chendra -

Ghini cà-ts vinirã càprã... Di-aoa sh-ninti, ma s-vrei s-mãts

Frate Chendra, sh-carã friptã, di cu oarã mash sã-nji dzãts

Nu-a ti-alas si-lji duts mult’ dorlu; unã tavã ti noi doilji,

Pãni caldã, yin, rãchii, cà... him slaghi ca ports’, ca folji!

Dip nu nã neadzi ghini! Cu itsi dzuùã tsi treatsi

Nata, la mãcàri sh-la piti, altã-n hoarã nu u-astreatsi!

Easti nãsã... heam ca zurã la zboarã ma... la fapti-i bunã,

Nu ca Chita, stres la pungã... Si-ts spun Chendra ninga unã...

Chendra - Tsi, Vangheli?

Vangheli - Avdz’, Nata-n casã, cum nj-si pari-a njiea, ari...

Treatsiri cu mult’ ma mari dicãt Chita: s-u-ai tu shteari.

Nu lji-u tsãni si-lji dimãndã; Chita tatsi ca un peashti;

Cum ved, nu lji-u-aspardzi vroarã: nãsã-i doamnã; lu urseashti;

Ma s-nu ira Nata, cum easti, va s-bãgam noi sum mãseauùã

Cãti ruficàm pãn tora? Nu, cu-un Dumidzà, nu-i rauùã;

I muljeari diplumatã; nu vedz cãt ari-ngãtani

Ti noi, Chendra, di-anda vinim?

(Lucreadzã shi-amishdoilji)

(Vangheli acatsã s-shuirã un cãntic.)

Chendra (alasã lucrul sh-lu-ntreabã Vangheli) - Zbor... tsã-adusi ti fustani?

Vangheli (ãl mutã caplu sh-mutreashti la Chendra) -

Ti fustani!!

Chendra - Ti fustani..., ti nãsã... sh-ti hiljea-a ljei.

Vangheli (lucreadzã cu caplu-aplicat) -

Nu mi-ameastic iu nu-nji hearbi...

(Chendra lucreadzã. Vangheli alasã lucrul

sh-mutreashti cãtã Chendra sh-da caplu.)

Cum s-veadi dip nu mi vrei!?

(Chendra mutreashti cãtrã Vangheli)

Om ascumt’ eshti, Chendra frate, canda nu lucràm deadun.

A njia, ts-mi giur, pri pãni, nj-creapã hearea ma s-nu-ts spun

Itsi-do tsi-nji avdi-ureacljea, shi-ocljilji itsi-do tsi-nji ved.

Nu-i ashà cà ts-esc’ bun oaspi?

(Chendra lucreadzã ninti sh-tatsi)

Sh-macà easti-ashà... nu-nji dzãts...

Di car’ caftsã s-ti-ascundz’, lài Chendra? Sots ca mini, spuni-nji cãts

Pots s-adunji pi ningã tini? Cà u cãnoshts’ zãnatea ghini...

Aestã ni cà vrei dzãcã; shtiù cà coshi fustànji cu cljini...

Mash un lucru nu shti Chendra: Nu shtii cum s-ti ports cu sotslji!

(Chendra-l mutã caplu sh-mutreashti cãtrã Vangheli cu hamu-arãs).

A ts-bãgashi vroarã-ntribarea, Chendra... titsi s-bat cucotslji?

Chendra - Nu-nji dzãts, greshti cu tutã minti?

Vangheli (bãrbãteashti) - Pistuseshti cà... ti gioc nji-ardi?

Nu esc’ faptu di cheatrã, Chendra!

(Sh-bagã mãna la inimã)

Am, aoa, un suflit veardi!

Tini... lucredz pi tãcuti!?

Chendra (mutreashti cãtrã Vangheli) - Tsi vrei s-dzãts?

Vangheli (ãl mutreashti-ntr-oclji) - Lucredz... ca furlji!?

Apã sum ràgoz eshti, Chendra!?

Chendra (ciudusit) - Tsi-ai, Vangheli, di fats ca zurlji?

Vangheli -

Cum? Vrei s-dzãts cà nu-am driptati s-mi-nãrescu?

(Chendra-l mutreashti ciudusit) Tsi mi mutreshti?

Chendra - Ti mutresc’... shi-nji yini ciudii cà cu mini ti vãryeshti.

Nu ts-u ljeaù, tsãni-ts buriclu.

Vangheli (curyios) - Tsi sã-nji ljeai?

Chendra (hamu-arãdi) - Pita di prashi!?

Vangheli - Vrei s-tsã-arãdz di mini, Chendra, dupã tsi mi fãrmãcashi...

Nu ti pitã easti zborlu...

(sh-bagã nipoi mãna la inimã) Aoa... alt tsiva mi-ntsapã.

Alt’ tsiva tut mi cãrteashti shi... nji-u fatsi sãndza apã!...

Chendra - Ti shteam om cu giudicatã Vangheli, inimos, bãrbat...

Vangheli -

Esc’ ashà cum mi shti Chendra, trã-atsea-ansar s-nu hiù cãlcat;

Arsar s-nu mi ljea ca sheljea, pit cicioari, un ca tini...

Tsi pi fatsã nj-ti spunji oaspi... sh-coshi fustànji fãr sã shtiù mini!

Tsi-ai di ti-afireshti di mini? Nu ts-u furã vãr zãnatea;

Fustànji ni cà voi s-cos Chendra; mi-acãtsà pi tini inatea,

Cà-nji tsãnushi ascumt’, pãn azã, un lucru cu cari... noi

Puteam s-adutsem la measã... gheli, sh-piti, soi-di-soi!

Shi nu-ahãt ti mini Chendra, ma... ti tini cama multu.

Voi, cãt him deadun, stumahlu... (mutreashti pi Chendra)!

Chendra - Dzã-lji-u ninti cà ti-ascultu.

Vangheli -

Dzã-nji... stumahlu s-nu-ts gureadzã; ghini ma car’ s-mindueascã?

Un nifãnãtit, ca tini, tsi sh-fustànji lo ca s-crueascã

La muljeri... (lu-nfricusheadzã)

S-ti shtibã Chita cà va-lji ljeai metru-ali Nati!

S-tsã-adunji mintea di cu oarã, di vrei s-eshi cu sãnãtati.

Chendra (aspãreat) -

Vangheli, licshurashi? Nu-ai minti... tini tsi ti spunji dishteptu.

Nu-nji dzãseshi tini cà Chita, nu poati si-lji tsãnã cheptu,

Ali Nati? Va s-cuteadzã si-nji dzãcã s-nu-lji cos fustanea?!

Vangheli (lu-nfricueadzã ninga ma multu) -

Afirea-ti tsã dzãc di Chita, di vrei s-nu-ts batã cãmbanea!

Chendra - Sh-titsi s-mi-afiresc’?

Vangheli (lu-nfricueadzã) - Di Chita, s-ti-afireshti, ca s-nu u pats!

Ma s-avdã cà Nata poartã fustànji cusuti di bãrbats,

Ràù nu-a s-hibã ti muljeari, ma... sh-ti-atsel tsi u cusu!!

Tradzi mãnã di fustani; s-nu ti ljea tuts cu-ududu!!

Ari cari s-coasã fustani; sãnt’ mudistri cãti vrei.

Chita nu s-nãreashti macà sh-dizlãxeashti truplu-a ljei.

Nata, scumpa-a lui, dininti di mudistra, cà-i muljeari!

Afirea-ti! tradzi mãnã, Chendra di un om ahtari!!

Chendra -

Ma... sh-trã tsi, Vangheli, s-trag mãnã? Crimã fac cà cos fustànji?

Vangheli - Ti bãrbats, cum easti Chita, rafts’ ca tini sãnt’ pãngànji!

(Chendra cadi pi mindueari)

(Vangheli cãt vidzu cà zboarãli-a lui lu-nfricushearã

Chendra, vru sã-lji da curaji)

Nu-i ashà ci... am driptati? Cãdzushi, ved... pi mindueari...

Unã-i s-coshi ti bãrbats stranji... shi-altã-i cãnd’ coshi ti muljeari!

Sh-dapoia shieaclu, Chendra, nu-i suptsãri cum i pãndza;

Cãt badz mãna pi fustani, truplu... treamburã ca frãndza!

Am i ma nu-am driptati?!

Chendra (aspãrat) - Ai, ma... dzã-nji tsi-i ti fãtseari?

Macà nu va-lji cos fustànjli va s-avem s-bãgàm sum nari?

Nu va si s-nãreascã Nata? Dip nu-a sã-lji pãpseascã gura.

Nãsã vrea fustànji cusuti dupã modã...

Vangheli (dupã tsi s-mindueashti putsãn) - Deh! di zura...

Fudzi sh-draclu, dzãc aushlji; nu poati s-u scoatã-n cap.

Chendra -

Dzã-nji, atumtsea, Vangheli frati, tsi s-fac, tsi s-adar, s-ascap?

S-nu lji-u cos... va si s-nãreascã; s-lji-u cos nji-i fricã di Chita.

Cum s-veadi, lài Vangheli, azã, nu-a s-arumigàm noi pita!

Vangheli - Di-aestã, dip s-nu-ai gailei cãt chiro hiù ninga tini.

Chendra -

Cum Vangheli? S-nu-lji cos fustanea; pistuseshti s-u dutsem ghini?

Vangheli -

Cum dzãseshi? S-nu-lji coshi fustanea? Tsi? Hii glar? Hii tivichel?

Tsi? Tsã-i fricã s-nu-avdã Chita? ‘N casã Nata-i dom’ sh-nu el!!

Chendra -

Poati ma... canda deaneavra... nj-dzãseshi cà s-nu cos fustànji

La muljeti, Vangheli, cà raftslji sãnt’ ti-a lor bãrbats... pãngànji!

Vangheli -

Shi-ashà easti, nu-nji trag zborlu; easti-ashà, ashà cum ts-dzãsh.

Pistipsea-mi, ts-mi giur Chendra, tu banã nu fui arãs

Vroarã. Mini... am gãrãtsã s-daù sh-la alts’...

Chendra - Ãnji pari ghini!

Vangheli (s-alavdã) -

Cãt u cunosc’, io lumea, vroarã nu-ai s-u cunoshti tini.

Am, dealihea dzãc, sum cheali, multã, tri-atsea nj-cãdzu sh-perlu.

Am vidzutã rali, sh-buni, martur nj-easti loclu, tserlu

Tri-atsea avdz’ tsi-ts dzãc furtate: “Cãnd’ fustànji ai ti crueari

Nu-i ghini s-eshti singur! Nata, di patru-oclji dip nu si-aspari.

Vroarã s-nu crueshti fustani ma s-nu hiù sh-mini di fatsã...

Cãnd’ him doilji, tini sh-mini, bãrbatlu vroarã nu-acatsã

Ca s-aurã pi muljeari...

Chendra - Nu ti-acãchisescu Vangheli...

Dupã tini, tuts bãrbatslji sãnt’: i zuri i tivichelji.

Vangheli - Di vrei caplu s-nu ti doarã; di vrei s-mãts tsi nu-ai mãcatã,

Cãnd’ s-crueashti fustanea nauùã s-mi-alashi ca s-tsã hiù sutsatã,

Ts-dzãsh cà nu-ts cunosc’ zãnatea; cu tsiva, tut pot s-ti-agiut;

Mi shti cà, talj verdz shi-uscati; mi cunoshti cà... nu escu-amut;

Shtiù sh-putsãnã carti Chendra; tu tifteri pot s-trec sh-mini...

Lundzimea, lãrdzimea, mesea... am sã scriù tut, tsi-a-nji dzãts tini.

Voi sã-ts hiù cirac, furtate; am sã-ts hiù bun grãmãtic.

Chendra - Bãrbat cu mustàts eshti tini cãnd’ zburàshti ca ficiuric?

Vangheli -

Tsãn la tini, sh-tri-atsea Chendra, ts-mi fac njic; avdz’? Voi s-ti-agiut.

Ljea-mi ts-dzãc’ pininga tini ca s-nu hi-ngiurat, bãtut!

S-nu ljeai cotlu, fãr di mini, ca s-misuri truplu-ali Nati,

Cà... ma s-da Chita di tini ts-giur cà-a ti-alashi di zãnati!

Sh-cà mi ljeai cu tini, Chendra, easti crimã? Dzã-nji tsi cheri?

Chendra - Ia mutrea-ts di lucru, frate, nu-nji bagã tu cap ghideri.

Vangheli - Cãti ori si-ts dzãc, lài Chendra? Nu-ts ljea shcreta di hãbari!

Nj-eshti sots sh-nu voi s-ti-alas singur cãnd’ crueshti ti-unã muljeari.

Chendra - Ghini, hai, a ta si s-facã; am s-ved disi va-ts tsãnji gura,

Vangheli, mintea s-u-ai cu tini, s-nu greshti cãnd’ am s-ljeaù misura.

Vangheli - Ai s-mi vedz, furtate Chendra.

(s-avdi tropat di cicioari)

Chendra - Tats, cà yini nicuchira.

Vangheli - Dip s-nu-ts hibã fricã Chendra, cà mini lã-am bitã pira.

(Chendra lj-fatsi semnu cu dzeaditlu s-tacã)

Am s-fac mash tsi va-nji dzãts tini.

Chendra - S-nu tsiva di u tsãnji di zbor!

Vangheli - S-nu-ai gailei cà shtiù mini tut tsi lã-arusheashti-a lor.

(s-avdi boatsea-ali Nati)

STSENA II

Chendra, Vangheli, Nata, Marica.

Nata (aurã di nafoarã) - (Chendra sh-Vangheli ascultã).

La Maricà, vedz s-nu s-ardã pita; analtsã circhelu.

Vangheli - ‘Nturusea-ts dintslji, furtate!

(s-avdi boatsea-ali Maricã; elji ascultã)

Marica - Dado, dzã-nji, tsi s-fac cu njelu?

(s-avdi boatsea-ali Nati)

Nata - Bagã-l tu tipsiea mari...

Pi la gurã, la cipoatsi,-ndeasã piper imir sh-sari.

(doilji-ascultã)

Vangheli -

Avdzãshi Chendra? Ai sh-fripturã! Di Vangheli s-nu-ts hibã fricã.

Dip s-nu ti-afireshti di mini, cà mini esc’ tish ca-alighina

Esc’ un gioni sh-giumitati; Vangheli easti njearea sh-frina!

Cu mini nu mori di foami!

Chendra - Vangheli, duri ti-alãvdashi.

Vangheli -

Mi-alavd’ cà... cu-a mea sibepi va s-mãts njel sh-pitã di prashi.

(s-avdi boatsea-ali Nati. Doilji-ascultã)

Nata (di nafoarã) - La Maricà, ai ‘ngãtai; vedz s-nu s-ardã...

Marica (di nafoarã) - Ghini, ghini...

Chendra - Vangheli, tora,-ncljidi gura.

Vangheli - Tac; u-ncljish, cà Nata yini.

(intrã Nata cu-un top di pãndzã sumsoarã sh-cu furca-n bãr)

(Vangheli sh-Chendra lucreadzã)

Nata - Bunã dzuùa; lucru-mbar.

Vangheli (cãt veadi cà Chendra nu greashti, toarnã el) - Hãrioasã; s-nã bãnedz.

Nata (lj-da toplu di pãndzã-al Chendra; Chendra-l disfatsi,

u mãtreashti pãndza sh-nu dzãtsi tsiva) -

Tsãni toplu-aest’ lài Chendra sh-disfà-l Chendra ca s-lu vedz.

(Vangheli cãnd’ veadi cà Chendra tats-l ljea nãs toplu,

u mutreashti pãndza sh-ca cu caplu)

Vangheli - I curat cazmir, ca sirmã; bunã prãmãtii Natã!

Pãnã tora “albea-di-oai”-n hoarã vãr nu-ari purtatã.

(Chendra-l tsãni caplu-aplicat, tatsi sh-coasi)

Nata - Tsi dzãts Chendra, easti bunã?

(Vangheli cãnd’ veadi cà Chendra tatsi, toarnã el)

Vangheli - Nu-i mash bunã, ma... sh-mushatã...

Cãnd’ ai s-u-nveshti, la tsal-Chita, va s-pari tish ca unã featã!

(Nata lu mutreashti sh-hamu-arãdi hãrioasã)

Ghini dzãc, a la tsal-Chita, unã prãmãtii-ahtari

Alãxeashti truplu, fatsa, ti fatsi cama cu hari.

Ai s-li badz tu-aseti mari pi tuti muljerli Natã.

Pãndzã-ahtari, pãnã tora, vãrã nu-ari-acumpãratã.

Nata - Hãrios s-ti ved, ma... (s-toarã cãtrã Chendra)

Chendra tsi dzãts tini, easti bunã?

(Chendra vrea s-dzãcã tsiva ma Vangheli lji-u ljea ninti)

Vangheli - Pãndza-aestã va s-ti facã s-eshti pi loc ‘nã steauùã, lunã.

Nata (murzuitã di-ahãnti-alãvdàri) -

Lai Vangheli... ai nicuchirã!

Vangheli - Sã-nji nãneadzã, am tsal-Chita.

Nata - Shi-u-alavdz’ cãt mi-alavdzã mini?!

Vangheli - Cum shi-alavdã Ghifta sita.

Ma, muljearea-a mea, tsal-Chita, tu fatsã easti urutã...

Cãnd’ tu fustã si-alãxeashti nj-pari ca ‘nã caprã shutã.

Nu-i ‘nvitsatã tu fustani - malina u prindi ghini...

Sh-dapoia, a la tsal-Chita, nãsã nu easti ca tini.

Imnaticlu lji-u greù, di ursã, canda-i streasã la cicioari.

Di shiguni nu s-disparti, sh-tu-Alunar lj-easti-arãcoari.

(Nata sh-Chendra hamu-arãd)

Nata - A, lu-avdz’ tsi dzãtsi, lài Chendra?

Chendra - Di-a lui zboarã esc’ fãnãtit.

Vangheli - Tsi nu greshti atumtsea tini? (nanãparti)

Cum sh-easti dip bitisit.

(cãtrã Chendra)

Ti-ntribà Nata deaneavra, disi pãndza easti bunã...

Sh-tini... canda tsã-i ligatã limba...

(Nata hamu-arãdi)

Chendra - Di steali, di lunã...

Lài Vangheli, sh-di mushuteatsã nu si zburashti cantsido.

Vangheli (nanãparti) -

Cum. Shi-i da giurat di minti, cà lu lo neclu lu lo?

Chendra (cu caplu-aplicat) -

Poati cà di la-ahurhitã lipsea ca s-tsã spun, tsal-Chita,

Lipsea, ca sã-nji daù pãrearea...

Vangheli (nanãparti) - S-lji si-acatsã njelu sh-pita.

(u ljea pãndza shi-ù mutreashti)

Pi-unã-ahtari pãrmãtii nãs s-ts-u coasã cà-i raftu bun!

Chendra - Acãtsashi s-mi-alavdz’ sh-pi mini?

(Nata cu Chendra-arãd)

Vangheli (nanãparti) - Drac ljea-lji nãrã di maimun.

Nj-disic cheptlu sh-nãs, zurarlu...

(cãtrã Nata) Raftu, ca nãs, alt, nu sã-nfãshà!

Chendra - Vangheli, ts-dzãsh, nu-nji rãseashti s-mi-alavdz’

Vangheli (nanãparti) - Fà-l Ghiftlu pãshà!?

Chendra - La tsal Chita, Vangheli easti bun tu gurã.

Vangheli (nanãparti) - Drac lki-u-lji nãrã...

Pistuseashti cà-a mi-ntreacã tu zburari “oaea-anvãrã”.

Chendra -

Tu-a lui trastu sãnt’ verdz shi-uscati? Li-mpãrtsã cu mãnã largã...

(cãtrã Vangheli)

Ts-dzãsh Vangheli, ma putsãni, ma s-vrei cà-alantu s-nu ts-u-aspargã?

Vangheli - Nu easti-nfãsheat di mà-sa-a tsel tsi su-l naspargã-a njiea.

Di luchi sh-di nãpãrticushi shtiù ca s-nji-afiresc’ cupiea

Ma... nu-nji dzãts, o Chendra frati, tini tsi fats ti dishteptli

Trã tsi calts’ ashà cu stãnglu sh-dip nu vrei ca s-calts’ cu dreptlu.

doamna-a casãljei, tsal-Chita, tinjisitã sã-ts dai pãrearea.

Disi pãndza easti bunã... sh-tini... u chirushi aiarea!?

(Nata-arãdi)

Tricu, aproapea ‘nã oarã di-anda u-alãsashi dit mãnã;

Dzã-lji a doamnãljei, sã shtibã; i bãmbac, sirmã, i lãnã?

Nu-i ashà, la tsal-Chita, cà muljerli aù driptati?(nanãparti)

Ah! cãti vream s-esc’ mini azã tu-a lui loc cu-a lui zãnati.

(Chendra-ù misurã pãndza cu cotlu)

Nata - Tsi dzãts Chendra, easti bunã? Agiundzi ti-unã fustani?

(zburashti cu caplu-aplicat)

Chendra - Di vrei s-ports’ un stranj ahtari, pi pãltàri s-nu badz cãzani.

Ni shiguni, pisti nãsã, s-nu-nveshti Natà, ca s-nu s-freacã.

(ãl mutã caplu shi mutreashti cãtrã Nata)

Am s-tsã-adar unã fustani, altã-n hoarã s-nu ts-u-astreacã!

(Nata hamu-arãdi)

Vangheli - Mastur, ca nãs, la tsal-Chita, ts-dzãsh nu easti alt’ pi loc!

Mash mãcari sh-beari s-aibã...

Nata - Njelu sh-pita sãnt’ pi foc.

Vangheli - Soacrã mari s-agiundz’ Natà; s-tsã bãneadzã nicuchirlu.

Nata - Vã-adãrai sh-mãrcat di oai.

Vangheli - Va nã-umplji cu yin putirlu?

(Nata da caplu, cà-ashi va s-hibã)

Chendra - Vangheli, dip nu tsã-i rusheni?

Vangheli - Tsi-arusheni la fripturã?

Yin lipseashti s-beai, nu apã, di vrei pãndiclu s-nu-ngiurã.

Nata easti-avdzãtã, Chendra;-n hoarã nãsã nu-ari preaclji.

E cu noi, cu moda nauùã, si-alãsà di moda veaclji.

(Nata-arãdi)

Nata - Chendra, Vangheli shtii s-bãneadzã; tini la zbor eshti-aratsi.

Chendra - El i mastur ti zburari...

Vangheli - Altã soi... “cu-apã-aratsi”.

Cu dalã, sh-dzamã di purã, mãsturlichea-a lui si-aleadzã.

Nu-ascult’ tsi dzãtsi Chendra, stumahea cu-ahtàri nu sã-ndreadzi;

Cãnd’ i zborlu ti mãcari, nu easti-arusheni s-cafts;

Nu-i ‘nã casã tsi s-nu facã mãcàri buni cãndu-aù rafts’.

Raftlu, stii sh-tsal-Chita, tsi zburàshti pi la tuts;

Ma nu-lji dai mãcari bunã dzãtsi cà vrei su-l usuts.

Noi nu him di-atselji, tsal-Chita, nu him rafts’ di-a daùa mãnã.

(pirifan)

Cusem soi-di-soi di stranji: di bumbac, sirmã, di lãnã.

Gunelã, cioaric, shiguni, fustànji cum alt’ raft’ nu coasi.

Sh-cãnli-alatrã, la tsal-Chita, aclo iu aradi oasi.

(s-toarã cãtrã Chendra)

Poati gura-nã, Chendra, sã-ngiurã casa-ali tsal-Chita?

Putem sã-angucim cà Nata featsi vroarã pi nãritã?

(cãtrã Nata)

Ai ficiori, ca doi lutseafiri, sh-feata la suflit ts-undzeashti.

Chita-a tàl i un anghil Natà; ni cu-un zbor nu nã cãrteashti.

Tuts hits oaminji bunji, tsal-Chita, oaminji vruts di Dumidzà!

(cãtrã Chendra)

Grea sh-tini tsiva, lài Chendra; zborlu-a mel Nata lu-avdzà.

Chendra - Ai driptati Chendra frate, ai driptati, tac caamutlu.

Nata - Vrei sã-nji ljeai misura Chendra?

(Nata scoati furca din bãrnu. Chendra cu cotlu tu mãnã

s-dutsi ningã Nata; ljea misura di la gushi pãnã-nghios. Vangheli

cu difterea tu pãnã sh-cu cundiljlu-ashteaptã sã scrii dupã

cumanda-al Chendra)

Chendra (cãtrã Nata) - Pãn la pulpi s-hibã lungã?

Nata - Fà-nji-u dupã modã Chendra, pãn la pulpi la s-agiungã.

Chendra (cãtrã Vangheli) -

Hai Vangheli, scrii: lundzimea...

(misurã di la gushi pãn la mesi)

Paturdzàts, pãn di measi.

(Vangheli scrii) (misurã mesea)

Nata - S-nji-u-alashi mesea putsãn lungã...

Vangheli (cãtã Nata) - Moda, va fustànjli streasi!

Chendra (misurã pultàrli) - La pultàri... padzàtsãpatru...

(Vangheli scrii) la chept’...

(Vangheli cu cundiljlu-n gurã mutreashti cãtã Nata) scrii: unã sutã.

Vangheli (scrii sh-dzãtsi nanãparti) -

Iu eshti Chita, sã-ts vedz Nata pi tsi mãnji ari-ncãputã!

Di-anda ti-nsurashi cu nãsã nu shti cãt di larg’ lji-i cheptlu.

Di vrei s-aflji, lài Chita frate, yina la Vangheli dishteptlu

S-tsã spunã cãt easti lungã sh-cãt i largã Nata-a ta!

(Chendra misurã mesea)

La mesi fà-lji-u ma strimtã; strimtã ma musheat va-lji sta.

Chendra - Vangheli, scrii: obdzàtsãpatru...

Vangheli - Nu-i ma ghini s-trec obdzàts?

(Chendra ljea misura dighios)

Vangheli - Nata ari trup suptsãri... sh-dreptu...

(Nata hamu-arãdi)

Chendra (u misurã diznàù la mesi sh-lundzimea-a fustãljei) -

Ahãt easti, cum dzàts.

Scrii atumtsea: obdzàts mesea, sh-fusta lungã tut ahãt.

(Cãndu Vangheli scrii, Chendra ljea misura la gof. Vangheli

mutreashti cãtã Chendra sh-tsãni cundiljlu-n gura)

Vangheli (lu scoati cundiljlu din gurã) -

La cipoatsi cãt s-trec Chendra?

Chendra - Unã sutã sh-dzatsi.

Vangheli (mutreashti cãtã Chendra) - Sãnt...

Unã sutã dzatsi, Chendra? ia misurã ninga ‘nã oarã...

Cà... cum ved, Nata... nu-i grasã!

(Cãndu Chendra misurã diznàù, Vangheli dzãtsi nanãparti)

Ah! cãt vream tu-aistã oarã

S-yinã Chita... (cãtrã Nata) Stai ãndreptã Natà...

(Nata shi-ndreaptã truplu. Chendra misurã)

(Vangheli cãtã Chendra) Cãt s-trec?

Chendra (shi-ashteardzi sãdoarea di pi frãmti) - Trets naùdzatsi

Easti-mplinã la cipoatsi, ma putsãn di-ahãt nu fatsi.

Vangheli (Vangheli scrii sh-dzãtsi nanãparti) -

Ca s-lu-avdzã di vãrã parti Chita!...

Chendra (misurã mãnica) - Mãnica, cum u vrei?

S-u talj lungã, i ma shcurtã?

Vangheli - Lungã, dupã vãrsta-a ljei?

Nata - Talji-u cum shti tini Chendra; talji-u cum nj-sta cama ghini.

Vangheli - Cãt s-trec, Chendra?

Chendra (misurã pãn la cot) - Tsisprãyinghits.

Vangheli (scrii) - Nu-i shcurtã?

Chendra - Ti bratsã-mplini,

Mãnica shcurtã-i ma bunã; dupã modã ashà s-poartã.

Mãnits lundzã s-purta ‘nãoarã; moda-atsea, s-viclje, i moartã.

Vangheli (cu cundiljlu-n gurã) -

Ghini ma... tsi-a s-dzãcã Chita?

Nata (serioasã cãtã Vangheli) - Vangheli, Chita nji-i bãrbat,

Sh-nu nji-u-aspardzi vroarã chefea; Chita-i om, cilivizat

Sh-dapoia... nu-nji dzãts... fustanea... nãs u poartã, icà mini?

Vangheli dip s-nu-nji tradz chideri; al Chita va-lji parã ghini

Cãt s-mi veadã tu fustani...

Vangheli - S-da Dumidzà s-hibã-ashà!

Ts-or dit suflit, la tsal-Chita, s-nu-ai cu nãs vãr shimãtà.

Ti purtashi cu noi, cum altã nicuchirã nu-i purtatã.

Nata (cu pezã) - Sh-cà mãcashi piti, la mini, cum a ljiurea nu-ai mãcatã!

Vangheli -

Shi-ashà easti, la tsal-Chita, ts-mi sprigiur cà-ashà-i cum dzãts.

Piti, sh-gheli, ca la tini, tu-altã casã nu pots s-mãts.

(cãtã Chendra)

Spuni Chendra: njel, pãn tora, fript’, ti noi, ‘ntreg tu tipsii

A mãcashi tu altã casã? Ts-deadi vãr s-beai yin, rãchii?

Tu-a ta casã, la tsal-Chita, ti noi, curã lapti sh-njeari.

Dumidzà s-vã u pãlteascã cu harei, ghinets, shi-aveari!

Nata - Vangheli, voi hits rafts’ cu numã.

Vangheli - Rafts’... ca tuts raftslji, tsal-Chita.

Tãmãcheari... dupã mãcari...

(arãd treilji, intrã Marica cu sufràlu)

STSENA III

Chendra, Vangheli, Nata, Marica

Marica (bagã sufràlu, ashtearã pi sufrà misalea) - S-fripsi njelu, s-coapsi sh-pita.

Nata - Adu shishea cu rãchii la Maricà, sh-cucurudu.

(Vangheli li-adunã lucrili di-mpadi, li bagã nanãparti. Marica intrã

cu-un ghium cu-apã cu liyenea sh-sãpuni cu pashtamal lã toarnã-apã

di sh-la mãnjli Chendra cu Vangheli. Marica easi, sh-ti putsãnã oarã

s-toarã cu shishea-mplinã cu rãchii shi -heatlu cu cucurud, buneli, cãtsut,

cãrvealjea di pãni. Vangheli talji ma multi filii di pãni sh-li bagã pi sufrà.

Toarã tu cupi rãchii. Chendra nu mutreashti s-bea, ma ljea di mãcã pãni

sh-cucurud. Vangheli ninti s-bea lj-dzãtsi:)

Vangheli - Chendra, pruscutea-ts fuljina! ninti, cu rãchii ud-u.

(Vangheli u ljea chelchea cu rãchii shi oarã)

Ts-or dit suflit, la tsal-Chita, s-tsã bãneadzã tuts din casã!

(Vangheli bea sh-veadi cum Chendra mãcã di cucurudlu. Intrã

Marica shi-ù bagã tipsiea cu friptura pi sufrà. Easi sh-dupã putsãn

adutsi mãrcat shi plosca cu yin. Vangheli s-ciuduseashti pi marea

oraxi-al Chendra. Umpli nipoi cupa cu rãchii sh-bea, shi-lji dzãtsi-al Chendra)

Ia vedz, ia vedz tsi nã-adutsi!

(Chendra mãcã ninti, umpli chelchea shi bea. Oarã, cãtã Nata)

Bunili dip s-nu ti-alasã.

S-ai parti, avdz’ la tsal Chita, di-unã sutã di-anji mplinji.

Tinirã s-hi sh-cãnd’ s-ai sutã! (bea) Scara-a banãljei s-u-alinji

Ca flitura-anda zboarã (bea) cà... mult bunã eshti, pri pãni

(cãtrã Chendra cari mãcã ninti)

Grea lài Chendra, oarã sh-tini.

(nanãparti) Mãcã... dip nu lji-uarushãni.

‘Nglufueashti;-ndoapã ninti; tish canda ljea cali lungã;

‘Ngljiti, pãndiclu di veardzã, shi-un boù ‘ntreg; i sac, nu-i pungã.

(dupã tsi-ù umpli chelchea, bea s-toarã cãtrã Chendra)

Bea sh-tini ‘nã chelchi, Chendra; oarã cà-ashà easti, ti ghini,

(cãt veadi cà tu pheat nu-armãni cucurud dzãtsi nanãparti)

Dusi...-l mãcà tumãchearlu; nu-alãsà dip, dip ti mini.

(Chendra shi-ashteardzi budzãli, mustàtsli, shi-umpli

chelchea cu yin shi-lji oarã-ali Natã. Vangheli ãl ljea di

fripturã caplu, ãl disfatsi)

Chendra (oarã) - Hãrioasã, la tsal-Chita!

Nata - Sã-nji bãnedz sh-harauùã s-ai!

Chendra (Vangheli mãcã cu oraxi sh-mutreashti cãtã Chendra shi

mãcã cu hamu-arãs pi budzã. Chendra shi-arucã mãtrita pi

Vangheli cu-nvirnari, u tsãni chelchea di yin tu mãnã, agãrsheashti

su-l bea yinlu cu mintea la Vangheli sh-ca dishtiptat dit somnu.

S-s-toarã cãtã Nata shi oarã:) -

Bana sã-nji tsã hibã ‘nã padi di lilici, ca tu Mai

(Vangheli toarã yin tu chelchea-a lui shi dzãtsi nanãparti)

Vangheli -

Nj-lu mãcà nãs cucurudlu ma... sh-mini nu-a s-cad ma-nghios;

Nu-a lji-alas di cap, pri pãni, ca s-aroadã nitsi-un os.

(mãcã ninti, u umpli chelchea shi bea)

Nata - Si-ts bãneadzã scunchilji, Chendra!

(Vangheli nu pãpseashti di mãcari, cu tuti-aesti el tsãni

shi-ureacljea la tut tsi zburashti Nata cu Chendra)

Chendra - Eshti ‘nã dadã cum nu-i altã...

Tu-aest’ loc, tu-aestã hoarã!

Vangheli (u-ascultã urarea-al Chendra, da caplu,

hamu-arãdi, sh-dzãtsi nanãparti) -

Unã bi sh-cãdzu tu baltã!

Am s-bea cãti arcutii mini? Cap sec, dip nu shtii s-oarã!

I lishor s-badz tu fuljinã sh-mult’ mult’ greù aroamidz zboarã.

(Chendra-arucã nipoi mutrita pi Vangheli. Vangheli dupã

tsi-l mãcà tut caplu, toarã yin tu chelchi shi oarã)

S-tsã bãneadzã Chita, Natà; ficiori sh-featã s-tsã bãneadzã!

Tuti tsi-aduseshi la measã, tu-altã casã, nu cãreadzã.

Nata (cu hamu-arãs) -

Duri nji-alãvdashi mãcàrã, lài Vangheli, cà nu hiù featã.

Vangheli - Mults’ vor s-hibã ca tini sh-ti mutresc’ cu-aseti mari...

Cà... trup sh-hàri ca-a tali, Natà, ts-mi sprigiur cà... vãrã nu-ari.

Sh-dapoia, nu easti-ananghi si-ts dzãc mini cà... cum eshti,

Urarea tsi-ts fac, la Natà, easti: Vroarã s-nu-ausheshti!!!

Nata (hamu-arãdi) -

Shti s-li uduseshti ca ghini, tish canda li scots din geapi.

Vangheli (hãrãcop) -

Zborlu-a mel, ninti ca s-easã, treatsi pit ma multi api.

Di-anda njic, mi-nvitsà dada, s-nu mi-agunjisesc’ la zboarã,

Cà... un zbor, dzãtsea ljirtata, ma ishà nu mata s-toarã.

Zborlu, aràù, slab, ‘ncrufuseashti, farmãcã, dishcljidi ranã...

(Vangheli zburãndalui ninti, Chendra nu-ascultã ma

mutreashti s-mãcã, al Vangheli, ãlji pari ràù) (nanãparti)

Pliumb’ sã-lji cadã tu fuljinã. Mini grescu... sh-nãs tut anganã!

(cãtã Chendra)

Nu-i ashà, lài Chendra frate? Nu-i ashà cà gresc’ cum easti?

(Chendra nu-lji toarã ma mãcã nica) (nanãparti)

Mãcã... mãcã... sã-ts mãts cioljlji!

Nata (hamu-arãdi) - Zborlu-a tàl i bun ti-nveasti.

Vangheli - Easti bun sh-ti soacri Natà, ca s-nu intrã tu-amãrtii

Soacrãli s-nu hibã arali ma... dultsi... cu... nuràrli...

Nata - Yii

Cãt va s-esc’ sum Soari, mini ma njicã nu va s-mi fac,

Vangheli, di nuràrli-a meali! Sh-cãndu s-nu s-poartã ghini... s-tac?

Vangheli - Nu dzãc s-tats, a la tsal-Chita, ni ma njicã ca s-ti fats,

Tut tsi-ts or... i s-ai zbor imir, s-ai zbor dultsi...

Nata - Hits bãrbats.

Voi lucrats tut pi nafoarã sh-nu videts tsi s-fatsi-n casã...

Ma nu-i ti hãiri soacra, arsar shoaritslji pi measã.

Vangheli, fãrã-a ljei ‘ngãtani, apã nu curã tu yii,

Casa, fãr di soacrã bunã, si-aspardzi, ca di mãyii.

Vangheli - Tora grishi cu minti Natà, soacrã bunã, ashà ti vreaù,

(chelchea-ù umpli shi oarã)

Ts-or cu chelchea-mplinã Natà! Ti-a ta sãnãtati beaù!

(bea) (Chendra mãcã ninti. Vangheli arucã mutrita pi nãs)

Nata - Sã-nji bãnedz, lài Vangheli frate, sã-ts bãneadzã nicuchira;

Zboarli-a tali, sãnt’ yishteari; sãnt’ mult’ scumpi; zborlu sh-lira!

Mini, cãnd’ va s-agiung’ soacrã, cum sh-li voi mult’ pi nuràri

Soatsã nãsi voi sã-nji hibã; vroarã nu-am s-lã daù tu nàri.

Tu-a mea casã, Vangheli frate, voi s-domneascã-arãs sh-harauùã;

Voi s-domneascã-acãchisearea... nji-ariseashti bana nauùã!

Vangheli - Ti cunoshti di pi vidzutã; tutã eshti ca... ‘nã gãrdinã:

‘Mplinã di lilici sh-poami; sh-lucrãtoari ca ‘nã-alghinã;

(Nata toartsi iara)

Mãnjli nu-ts sta tutã dzuùa, nã-astricushi sh-pi noi, pri pãni,

Nata (mash toartsi) -

Mash lucrul, lài Vangheli frate, sãnãtos pi om lu tsãni.

Vangheli -

Lucrul sh-fatsa albã Natà! Sh-nu-ai lãvos, ni cãt sum unglji:

Cãndu-ai inimã curatã... ni ti talji... ni ti-ngiunglji!

Omlu,-ndo bãrbat ‘ndo muljeari, nu-ari suflitlu curat

Atumtsea cãnd’ strãmbã calea, di-amãrtii easti-ncãrcat!

Macà nu-ari drats tu pãndic nu si-ascundi di lunjinã!

(Chendra bitiseashti di mãcari, arucã mutrita

pi Vangheli shi zburashti nanãparti singur)

Chendra -

Cãnd’ pãrnjeashti sã zburascã agrãsheashti ti prãndzu sh-tsinã.

Pistusesc’ cã fac mult’ ghini cà lji-alas s-matsinã singuri.

Ma s-mi ljeaù dupã-a lor minti vroarã nu-a s-mãc ‘mplini linguri.

(toara yin sh-bea)

Sã-ts bãneadzã Chita, Natà; aoa easti ca la stani

(dupã tsi bea)

Crimã-i ti un raft’ s-nu coasã cu sivdai, ‘nã fustani

Cãnd’ atsea tsi va s-u poartã lj-da ahãti bunãtàts.

Vangheli - (ca-nvirnat) -

Li mãcashi... sh-caldi; rusheni! mini am s-li mãc aràts.

Chendra (cu pezã) -

Tini... ti-ngãldzàshti cu zboarã; mãcarea nu ti-ngãldzashti;

Om dishtept, ‘nvitsat, ca tini, mash cu zboarã s-fãnãteashti.

(Nata hamu-arãdi)

Vangheli -

‘Nvitsat... poati nu esc’ Chendra, ma ni glar, cum vrei s-mi trets.

(intrã Nata tu zbor cãnd’ veadi cà Chendra sh-Vangheli si-ntsapã)

Nata - Vangheli, Chendra, ascultats-mi:

(Vangheli cu Chendra mutrescu cãtã Nata)

Umplets chelchli cu yin sh-bets.

(Vangheli mutreashti cãtã Chendra cum u lo plosca sh-toarã yin sh-bea)

Vangheli (cu pezã) -

Tora, poati s-bea, nãs singur, sh-dauùã ploshti cu yin la Natã.

Pi tãcuti; seacã-lji boatsea; cãt s-bea, vroarã nu-mbeatã.

Cà... di cãnd s-featsi nu supsi lapti ma... dzamã di-auùã.

(Nata-arãdi)

Mintea-al Chendra... i... tu pãndic...

(Nata huhuteashti di-arãdeari)

‘n cap, nãs, nu-ari dip mãduùã!

Mini... dih... esc’, la tsal-Chita, cum si-ts dzãc...

(Nata sh-Chendra-arãd) putsãn ca... sec...

Nu la minti, ma la... pãndic; cu mãcàri aràts mi nec...

Ãnji si-acatsã mushcãtura, macà nu-i mãcarea caldã!?

Sh-truplu-a mel, tu apã-aratsi, ma nu-i Soari, nu si scaldã!

(Chendra cu Nata arãd cu hohoti)

Cu di-alihira dzãc, Natà, am stumahlu-andilicat.

Fripturi, piti, li mãc caldi! aratsi... mãc mash mãrcat.

(Nata scoati furca din bãr, u bagã-mpadi, ljea s-fugã)

Nata - Vangheli, ti putsãnã oarã, ai s-mãts ashà, cum tsã-i vrearea.

Dà-ncoa sh-plosca.

Vangheli (lj-tindi plosca) - Ursea Natà!

(Nata-ù ljea plosca shi easi cu hamu-arãs)

STSENA IV

Chendra shi Vangheli.

Chendra (cu caplu-aplicat) - Vangheli, dip ts-u scãdzushi narea!

Vangheli -

Tsi-ashtiptai s-mi vedz, lài Chendra, ca s-mãc di sãrãmili-a tali?!

Mi cunoshti, mi shti mult’ ghini, cà... nu mãc iu curã bali!

Am vidzutã oaminji lemaryi ma... ca tini nu-ari doi;

Tini eshti, pi measã bunã, un lup namisa di oi!

Cãt zburãi mini cu Nata sh-cãt lji-urai ti sãnãtati,

Tini ãl mãcashi cucurudlu tut, di tu daùli pheati.

Chendra - Mini mãcai cucurudlu, ma tini...

(Vangheli lj-talji zborlu)

Vangheli - Ti cap vrei s-dzãts?

Naca vreai, lài pãndic di veardzã, s-ti-alãsam sh-caplu s-lu mãts?

Dip nichiplisit eshti Chendra; canda nu eshti om ma... shcãmbã!

Ninti s-duts la gurã pita, u-adunai ca gljem, ca trãmbã,

Sh-ca un niduchit, ti mini, nitsi-un codru nu-alãsashi

Cucurud, fripturã, pitã, mãrcat, yin, iu li bãgashi!?

Di-anda him deadun, lài Chendra, vroarã nu ti-am vidzutã

S-mãts, ahãntu, cãt mãcashi azã, sh-fãrã s-greshti cu gura-amutã.

Nu ts-u fats ti bun, lài Chendra!! nacà vãr dor ti frãmitã?!

(Chendra cu caplu-aplicat, hamu-arãdi, sh-nu greashti)

Hai! dzã-nji Chendra, nu ti-ascundi; ti cunoshti dupã mutritã!

Chendra (nãrit) -

Vangheli, tsi-ai? Nu-nji dzãts tsi-ts vini di-nji badz ahãti-ntribàri?

Vangheli -

Ts-dzãsh... s-nu ti-afireshti di mini... cà... am sh-doi oclji tu pultàri!!

Poati... s-nu-nvitsai zãnati, ahãt cãt tini ãnvitsashi,

Ma... cãnd’ easti zboru ti suflit... ti pãrcãsesc’ ca s-ti-alashi...

Ca un njel, tu mãnjli-a meali!

Chendra (hamu-arãdi) - Nacà-nvitsashi s-fats mãyii?!

Vangheli - Nuntru,-n cheptlu-a tàl, ved, Chendra, tut, tut! ca tu yilii!

Chendra - ‘Spealã-ts gura cu rãchii; bea ‘nã chelchi... dauùã... sh-tats.

Vangheli - Mutrea cãtrã mini Chendra!?...

(Chendra-l tsãni caplu-aplicat) Nu ti vedz cà ti prifats?

Nu-avdz’ di nuntru boatsi, Chendra, cum tsã dzãtsi ca s-nu-ascundz’?

Ici tsiva?

Chendra (lj-talji zborlu) - Ts-fudzirã gàili?! Nu shtiù iu vrei ca s-agiundz’.

Poati cà-ts mãcai friptura, sh-tora cafts’ s-nji-u scots pit nàri?

Vangheli - Nu lu dipãrteadzã zborlu; ts-dzãsh cà am oclji sh-tu pultàri!

Chendra, ti fripturã nj-pari ghini cà ti fãnãtishi...

Nu-nji dzãts cãnd’ zburàshti cu Nata; tsi-ai di tsãnji tut oclji-ncljishi?!

(Chendra tatsi sh-nu mutreashti pi Vangheli)

Tsi lunjinã mãyipsitã nu ti-alasã s-mutreshti ‘ndrept?

Nacà tsi-nyisashi pãn tora... azã u vidzushi dininti?!

Chendra (cu inati) -

Vangheli! Vangheli, ‘ncljidi gura! Ved cà ti-aspãrseshi di minti!

Vangheli - Poati... luna... steauùa, Chendra...

Chendra (nivrisit) - Vangheli! tats! ts-dzãsh, ‘ncljidi gura!

Vangheli -

Tsi-ai? Doilji shtim: mini sh-tini... Oclji-a ljei, sun lai ca-amura!!

Chendra (nivrisit) - Licshurashi! Zburãshi na-aljiurea!

Vangheli (‘ngreacã pi-itsi zbor) - Truplu...-ndrept...nalt...ca fidanã!!

Unã-ahtari mushuteatsã cum s-nu-alasã tu chept ranã?!

Cum s-nu ts-u-ncljidã mutrita sufruntseauùa cu per lai?

Sh-cum s-nu beai cãndu-ai dininti pirpirunã-a meslui Mai?!

Opsea-a ljei, tish ca ‘nã steauùã, scãntiljeadzã, yiluceashti!

I Mushata-a-loclui Chendra shi-itsi om yiù s-pirpileashti.

Chendra - Nu shtiù tsi s-dzãc; cum s-ti giudic; mult’ alãxit

Aruts zboarã fãrã noimã; di pi mer pi hic ansari;

Pari... Ca loat di vint; pari lãndzid.

Vangheli - Chendra, nu-nji tradz gailei;

Dzã-nji, ma ghini, tsi-i cu tini di... canda ts-cadi rufei,

Cãti-ori caft’ s-aduc zborlu ti Lunã icà ti Steauùã

Ts-dzãsh, dit ahurhitã Chendra, ca s-nu-ts fats inimã rauùã.

Sã-nji spunji tut; tut tsi-ai pi suflit; s-nu-nji tsãnji, ici-tsiva, ascumt,

Cà plosca mi featsi, Chendra, ca s-amint’ fãrã s-alumt’.

Ti-afireshti di mini, Chendra, tish ca draclu di fimnjeamã,

Canda nu shti, nu-ai avdzãtã cà-a tàl sots Vangheli, si-acljeamã!

Cum? Tsã si pãrea, lài Chendra, cà nu ved? Nu-acãchisesc?

Vangheli, nu-i ca-altsã rafts’, Chendra, tsi, di sots fug, si-afiresc’.

Cr’ cu unlu mi mutreashti, io cu doilji lu mutrescu.

Chendra - Vangheli, u-ai aspartã-aiarea! nu eshti om cu cari s-grescu.

Vangheli (cu inati) - Mini biui, ma tini, Chendra? Mãcai mini icà tini?

(s-avdu jgljioati di nafoarã)

Chendra - Tats cà... tsã-adutsi shi-a tseia.

(Chendra-ascultã) Nu-avdz’? si-aproachi, yini.

Vangheli (ma multu cu pezã) -Yini?!

STSENA V

Chendra, Vangheli, Nata, Marushea.

(Intrã Nata cu plosca di yin shi-un pheat cu pitã. Dupã Nata intrã Marushea

cu-un pheat cu mãrcat shi cu-altu pheat cu fripturã. Marushea, dupã tsi li bagã pi

sufrà, easi. Nata-ù ljea furca, u bagã-n bãr; toartsi. Chendra sã scoalã di la sufrà, s-dutsi ninga

firidã cu lucrul tu mãnã shi-acatsã s-coasã.

Vangheli singur ljea s-mãcã.)

Nata - S-mi ljerts’ cà-amãnai, lài frate Vangheli.

Vangheli (mãcã cu orixi) - Orixea-i ma mari.

(Nata toartsi hãrioasã; Chendra coasi cu caplu-aplicat pi lucru;

Vangheli mãcã, dupã putsãnã iarã toarã yin, u ljea chelchea cu yin shi oarã) Ghini s-ti-aflu,-o

Chendra, frate...

(Chendra mutreashti la Vangheli)

Cu un yin, nu cu mãcari!

(Nata-ù ljea-alantã chelchi cu yin sh-lji-u da-al Chendra)

Nata - Ursea Chendra.

Chendra - Hãrioasã.

(cãtrã Vangheli) Sãnãtati. S-ti-aflã bunli.

(cãtrã Nata)

Sã-ts bãneadzã fumealjea, Natà!

Nata (hãrioasã) - S-bãnedz.

Chendra - Sã-ts badz cãrunli.

Nata - Hãrios s-ti ved, lài Chendra; s-bãneadzã shi scunchlji-a tàlji.

(Vangheli mãcã shi-ascultã; u umpli chelchea sh-bea

sh-mutreashti de la Nata, de la Chendra)

Vangheli (zburashti singur) -

Cap dishteptu-am; acãtsarã sã zburascã ti cãtsàlji!?

(Vangheli u umpli chelchea sh-bea; mãcã pi-agalea shi-ureacljea-ù

tsãni la tuti tsi zburashti Nata cu Chendra)

Nata - Tsi fumealji ai lài Chendra?

Chendra (cu caplu-aplicat) - Dauùã feati shi-un ficior.

Nata (hãrioasã) - Sh-mini trei am.

Chendra - Sã-ts bãneadzã; si-lji vedz tuts tu càsli-a lor.

Nata (hãrioasã) -

Sã-nji bãnedz. Mini am, Chendra, doi ficiori, am shi-unã featã.

Chendra (ãl mutã caplu sh-mutreashti-ndreptu la Nata) -

Feata ts-u vidzui: icoanã-i! cum irai tini... pi njeatã!

(Nata toartsi cu oclji-aplicats, hamu-arãdi hãrãcoapã pi

zboarãli-al Chendra. Vangheli nu-ù mutã dip ureacljea)

Sh-tini... di-anda ti mãrtashi, tsicara cà tricurã yinghits di-anji.

Nata (lji-u ljea ninti) -

Escu-mplinã di sãnãtati, cu-unã-aslanã shi doi aslanji.

Chendra - Ti cunoshti..., nu-ai alãxitã, tsicara cà anji tricurã;

Mushuteatsa-a ta, la Natà, vãr nu-a s-poatã ca s-ts-u furã!

(Nata-apleacã oclji shi hamu-arãdi. Vangheli, mãcã, bea shi-ascultã)

Cãt di hãrios lipseashti s-hibã Chita, cu-unã ahtari

Nicuchirã cum eshti tini! Tini,-n casã, eshti yishteari!

Eshti arãs! harauùã! cãntic! eshti...

Vangheli (lj-talji zborlu) - S-dzãc mini: Nã gãrdinã

Iu... nu s-bitiseashti pomlu sh-iu chelchea di yin i-mplinã!

(umpli chelchea shi oarã)

Viva! Hãrioasã Natà! (bea)

Nata (cu hamu-arãs) - Hãrios s-ti ved Vangheli.

Vangheli (nanãparti) -

Vreari! vreari! prota vreari! mash tu yisi dultsi ti spelji!

Nata (cu hamu-arãs) -

Musheati shi-aleapti zboarã! mi-ncãrcat cu-alãvdãciunji.

Vangheli -

Raftslji, nu shtiù mash s-angiurã; elji shtiù s-facã shi-ncljinãciunji.

Zãnatea lã easti-ahtari; iu sãntu-acljimats ca s-coasã,

Nãshi mutresc’ pi nicuchira... di-i... curatã; di-i lãvoasã.

Dupã-atsea nãshi, bagã oarã la mãcàri ti prãndzã sh-tsinã,

S-veadã disi-i mãnã streasã, icà-i mãnã largã,-mplinã.

(Nata-ascultã cu hamu-arãslu pi budzã)

Sh-cãt nãsã ljea sã zburascã, tuti lj-li bagã tu cor

S-u veadã disi-i dishteaptã; disi-i cufchi, i cu spor.

Oclji-a lor, ved multi, Natà, sh-multi avdu-a lor ureclji;

Nu-i raft’ pi loc tsi s-nu-alagã dupã hãbàri nali sh-veclji!

Ti tini, di prota dzuùã, (u mutã chelchea) pri-aestã cumnicãturã,

Pistusea-nji, la tsal-Chita, oclji-a melji, cum ti vidzurã,

Lj-dzãsh al Chendra, cà eshti bunã cum nu easti-altã-n hoarã.

Cà... hamu-arãslu-a tàù pãrnjeashti di la inimã; cà doarã...

Ts-deadi-“Atsel-di-Analt’”, la Natà, cap sh-trup “njedz di mushuteatsã”

Sh-cà, tu casa-a ta, tsal-Chita, curã izvur di ghineatsã!

Noi, ca rafts’, s-avem ljirtari, tutã dzuùa ti zburãm.

Nu ti ràù, ma ti bun, Natà; sh-noaptea tu som, ti-alãvdàm.

Sh-cum s-nu-alavdz’ ‘nã nicuchirã cãnd’ di Dumidzà i vrutã,

Sh-cum s-nu-lji ori dit suflit s-aibã parti tu-a ljei banã tutã

Di anji mults’ sh-plinji di harauùã?

Nata (hãrãcoapã) - Sã-nji bãnedz, lài Vangheli frati,

Dumidzà sã-ts da harauùã, tihi bunã sh-sãnãtati!

(Vangheli u umpli chelchea di yin, bea, shi si scoalã

di-mpadi sh-fatsi crutsea)

Vangheli - Dumidzà s-u-avdagã, Natà!

Nata - Vangheli, la s-tsã facã ghini.

A ti fãnãtishi?

Vangheli (di-mprostu) - Nu-ntreabã. Tuti coahili su-mplini!

Mãcai sh-biui tish ca pi numtã. Mãcai, Natà, sh-biui ahãntu

Cà... pãnã tu-ascãpitatã, pãn pi tsinã... tut va s-cãntu!

(Chendra mutreashti la Vangheli shi-lji fatsi semnu ta s-easã nafoarã)

Tora... s-es putsãn nafoarã s-mi duc sã staù tu ubor.

(cãtrã Chendra)

Vedz s-nu s-murzuiascã Nata! Chendra! avdzãshi? S-u tsãnji di zbor...

(Nata sh-Vangheli arãd)

Chendra (ninti ca Vangheli s-dishcljidã ushea s-easã nafoarã) -

Toarã-ti cãt cama-agonjea Vangheli; s-u-ai mintea cu tini!

Vangheli (easi) - Avdzãi Chendra...; mi tor ‘ntroarã

(nanãparti) Lj-easti fricã fãr di mini!

STSENA VI

Chendra cu Nata.

(Nata toartsi, Chendra coasi)

Nata (dupã tsi ishà Vangheli) -

S-bãneadzã! i om cu suflit! easti pãnea-al Dumidzà.

Ahãrzeashti-un sots ahtari! Dzã-nji: lu-aflashi, i ma ti-aflà?

Chendra - Acriscum deadun, sh-zãnatea, la un mastur u-nvitsàm.

Nã vrem ma mult’ di frats Natà; vroarã nu-a nã dispãrtsãm.

Nata - Zboarli-a lui, lài frate Chendra, sãntu mihlemi pisti ranã.

Greashti ghini; am di tuti; bãnedz tish ca ‘nã sultanã;

Ma... nu-i om pi loc, lài Chendra, tsi s-nu-aibã tu trup mãrazi.

(Chendra hamu-arãdi cu oclji-aplicats;

Nata bãgà oarã la hamu-arãslu-a lui)

Ti pãlãcãrsescu... nu-arãdi; ascultã-mi; ts-dzãsh: nu fà hazi!

Cà-ts zburàsc’ ca la un frati; ts-zburàsc’ ca sorã ma njicã;

Am di tuti tu-a mea casã; am tut paradislu pricã;

Ma... ti mini sh-paradislu... la tsiva nu-nji ahãrzeashti,

Macà sotslu-a mel vrut, Chita, cu mini nu s-uidiseashti!

Easti bun; easti cu minti; mi va mult’; di cãnd’ mi lo

Vroarã nu nji-u-asparsi vrearea; nu-nji dzãsi: fà-ti ma-nclo.

Mi va... cum pi loc, lài Chendra, nu pistusesc’ s-hibã alt!

Mini escu, ti nãs, icoanã! (fatsi crutsea)

Na, ts-mi giur, pi-Atsel-di-Analt,

S-poartã cu mãnushi cucotlu cu musheata-a lui gãljinã!

Sh-mini tsãn la nãs, la Chita, ma... nu cu inima-mplinã;

Cà nu easti bãrbat, Chendra, s-cãntã shi s-domneascã-n casã;

Nu lu voi cu gura-ncljisã; nitsi mini sã-nji mi-alasã

Ca s-fac tut tsi-nji arãseashti; voi s-nji-aurã sh-nãs ‘nã oarã,

Ca s-aibã tsi sã zburascã vitsinjlji sh-ti noi tu hoarã.

(Chendra-arãdi)

Nu-arãdi, Chendra nu-arãdi, cà nu easti ti-arãdeari.

Pots s-acljenji bãrbat pi-un mascur macà nãs mustacã nu-ari?!

(Chendra-arãdi shi-shi dutsi mãna la mustàtsa-lji)

(Nata dupã putsãnã oarã zburashti ninti)

Nu shtiù cum s-dzãc... anda njicã... cãnd’ intrai tu noimi sh-mini

Vream pi un ficior, lài Chendra, sh-ficiorlu-atsel, irai tini!

Nu mutream la frãmtea-a tauùã, ni la ocljilji, ni la fatsã;

Mi-arãsea s-mutresc’, lài Chendra, mash la laia-a ta mustatsã.

(Chendra-ù shutsã mustatsa shi hamu-arãdi)

Cu nãsã nj-pãreai ma mari; nj-pãreai ficior ti-nsurari

Sh-vream dit inimã, lài Chendra, s-mi mãrtam cu-un gioni-ahtari.

Sotslu-a mel nu-aurã vroarã, canda-n casã nu-am bãrbat;

Nãrit nu-nji zburã pãn tora; nu-nji zburã vroarã astãljeat!

Chendra (hamu-arãdi) -

Sh-mini, ma s-ti loam, la Natà, shi-ahãt dultsi la mutritã,

Va s-ts-iram un sclav cu minti sh-cicioarli-a tsã li-aspilam.

(mutreashti la Nata)

Eshti-ahãt musheatã. Natà, shi-ahãt dultsi la mutritã,

Cà... shi-agrimea ma s-ti veadã... armãni cihtãsitã!

(Chendra zburashti cu cãldurã sh-Nata-ascultã hãrãcoapã

cu ocljilji aplicats, shi toartsi)

Scãntiljedz, yiluceshti tutã; eshti un Soari; foc; jer; pirã;

Tuts atselji tsi ti vidzurã, anda featã, s-pãrjilirã!

Sh-multsã iraù ficiori, Natà, cari ti-nyisa pi tini.

Shi-un di nãshi, tsi s-fripsi, Natà, ti-a ta vreari iram sh-mini!

(Nata hamu-arãdi, aclo iu toartsi, hãrãcoapã)

Shi-azã, cãnd’ yi ved dininti, ciocuti inima nj-bati,

Ashà cum nj-bãtea ‘nãoarã cãnd’ iram doilji tu njeati!

(Chendra mutreashti pi Nata cari toartsi ninti)

Dzuùa, cãnd zburãi cu Chita, ca s-yinim la voi s-cusem,

Fu, ‘nã dzuùã vluisitã; fu dzuùã mari, cu sem!

Yinghits anji di dzãli, Natà, u-ashtiptai io dzuùa-aistã!

Nu-ts fui sots, ma... avui tihi sã-ts hiù raftu, sã-ts hiù sh-mudistrã.

Nã hãrits cu tuti bunli; u dutsem tish ca pi numtã!

Nata - Pistuseshti, lài Chendra frate, cà-a mea inimã nu-alumtà?

Chendra (alasã lucrul nanãparti sh-mutreashti-ndreptu pi Nata) -

Natà! scumpà!

Nata (hamu-arãdi hãrioasã) -

Chendra frate, eshti bãrbat ‘nsurat, eshti sh-tatã;

Mini esc’ muljeari frãmtã, am fumealji; esc’ mãrtatã;

Doilji, noi nã spusim dorlu. Ahãt, shi-ici tsiva ma multu!

Mi vrushi, ti vrui; tricurã! azã... shi s-plãndzã nu ti-ascultu.

I-arusheni, ti noi doilji, shi-amãrtii, cà-avem sots!

(Chendra-apleacã mutrita, di-arusheni)

Tinjisea-ts muljearea Chendra; tinjisea-ù tsã dzãc, cãt pots!

Cà, pira dit tinireatsã azã-i jar ni-astimtu tu vatrã!

S-u vrei pi-a ta nicuchirã, ca tu loclu-a mel! fà-nji hatrã!!

(Chendra cu ocljilji aplicats lj-toarã)

Chendra - S-mi ljerts’ Natà cà... deaneavra grii ca un niminduit

Ti-a ta hatrã, pi muljeari nu va s-hiù vroarã nãrit.

Ts-mi sprigiur cà nicuchira va sã-nji hibã ‘nã yishteari;

Va sã-nji hibã, di-aoa sh-ninti, shoput nisicat di vreari!

(Nata hamu-arãdi hãrãcoapã)

Ljeartã-mi cà-ts grii deaneavra dauùã zboarã sets, uscati.

Nata (mutreashti-ndreptu pi Chendra cu hamu-arãs pi budzã) -

Ti-ahtàri zboarã, Chendra frate, multi ininji sãnt’ nicati!

Ma... nu ca ininjli a noasti!!? Tsi s-cãlirã ninga foc!?

Daùli zboarã: “Natà! scumpà!” am s-li duc Chendra sh-sum loc!

Am s-li port’ pi budzã dzuùa, cãt va s-am un ocljiu dishcljis,

Sh-noaptea, cãt tu chept’ va-nji batã inima, sã-nji hibã yis!

(s-dishcljidi ushea. Nata toarã caplu. Intrã Marushea)

Chendra - Natà!

Nata - Tats cà intrà feata.

STSENA VII

Chendra, Nata Marushea.

Nata (cãtrã Marushea) - Vini tatã-tu la Marushã?

Marushea - Vini dado, vini, vini, tora cãt intrà pit ushã.

Adusi nica un top di pãndzã; sh-tsi lu va? Canda nu-avem?

Nata - Nu-i tsiva, feata-ali dadi; raftslji-ashteaptã s-li cusem.

(Chendra arãdi)

(Marushea-l ljea sufràlu shi easi)

STSENA VIII

Chendra sh-Nata.

Nata -

S-mi duc sh-mini... Nj-vini sotslu... nj-vini scumplu-a mel sots Chita!

Ma, nu-nji dzãts... Vangheli tsi s-featsi?

Chendra - Vangheli? hunupseashti pita.

(arãd doilji)

Nata (minduitã) - Nãs... di tsi zburãm noi doilji, shtii?

Chendra - Nu; nu-ari hãbari.

Shi sã shtibã, nu zburashti; sots ca mini nãs altu, nu-ari.

Di Vangheli dip s-nu-ai gailei cà nu-i om cãrtilivos;

Di-anda lu cunosc’, vãrnoarã, zborlu-a lui nu fu lãvos.

Nata - Sh-cara sã zburascã Chendra, fatsi ràù ti nãs sh-ti tini.

Chendra - Chendra nu-aguneashti zboarã ti-atselji iu bi chelchi-mplini.

(arãd doilji)

(s-dishcljidi ushea shi-intrã Vangheli. Nata, Chendra mutrescu la nãs)

STSENA IX

Chendra, Nata sh-Vangheli

Vangheli (cãtrã Chendra) - Chendra, Chita vini-acasã, shi-adusi...

Nata (lj-talji zborlu) - Un top di pãndzã.

(arãd treilji)

Vangheli - Ninga ‘nã stãmãnã Natà va s-mi-ngrash, va s-bag usãndzã!

(arãd treilji)

(Vangheli s-dutsi ningã Chendra, sheadi-mpadi sh-ljea lucrul sh-coasi)

Chendra - Tsi-amãnashi ahãntu nafoarã?

Vanghelji - Pistuseshti cà-nji yinea... tãngã?!

Vangheli di mãcari sh-beari cãntã, nu shtii sh-si plãngã.

Macà nu lji-u dzãsim ‘n casã, lji-u dzãsh singur pi nafoarã.

(Chendra sh-Nata arãd)

Cãnticlu, a la tsal Chita, ts-fatsi bana ma lishoarã.

(Nata hãrioasã, s-fatsi hãzãri s-easã) (scoati furca din bãr)

Nata - Tora, io vã-alas cu ghini.

Vangheli - Hãrioasã.

Nata - Lucrul ‘mbarã.

Mi duc s-vã pitrec sh-cafeia. (easi)

Vangheli (cãnd Nata-agiundzi la ushã) - Vedz, ti mini fà-u-amarã.

(Nata easti)

STSENA X

Chendra shi Vangheli

(Doilji lucreadzã tãcuts. Vangheli opi, opi mutreashti cãtrã

Chendra sh-da caplu ciudusit)

Vangheli - E! tsi dzãts? Feci ghini Chendra? Esc’ io om acãchisit?!

(Chendracoasi ninti fãr di sh-mutã caplu)

Nu-i ashà cà-nji ved... sh-pultàrà?! Di zbor... a vã fãnãtit?!

(Chendra nu-lji toarã, lucreadzã ninti. Vangheli lu mutreashti

sh-da caplu ciudusit)

Nu vrei sã-nji zburàshti lài Chendra? Tsi-ai? Dzã-nji?

Eshti nãrit pi mini?

(Chendra tatsi)

Feci ràù cà ti-alãsai singur?

(Chendra tatsi)

Mi-ashtiptam sã-ts parã ghini!

(Chendra tãcut tut coasi)

Ca sã shteam cà nu-a s-pots Chendra, s-u scots ‘n cap cu-unã muljeari.

Nu mi dipãrtam di tini. Ti-aspãrashi? Tsã-arucà teari?!

(Chendra tatsi. Vangheli mutreashti la Chendra

sh-da caplu ciudusit)

Ashà pati-atsel tsi-ù tsãni narea-nsus!

(tatsi putsãnã oarã) Ghini ts-u featsi!

Tsi tut ti-anvãrteshti di oai macà nu ti shti birbeatsi?!

(Chendra hamu-arãdi, coasi sh-tatsi)

Dzã-nji, zbura-nji, tsi-ts dzãsi Chendra? Sh-tsi-lji dzãseshi?

(Chendra tatsi) ‘Mutsã mãratlu!

Lu-acãtsà di oclji mãcarea! Mini... unã shtiù: “bãrbatlu,

Sh-ma mult’, atsel cu mustacã, cumu-i Chendra-a nost’ buoarã,

Crimã fatsi macà ocljilji la muljeari xeanã lj-toarã!

(Chendra hamu-arãdi, tatsi sh-coasi ninti. Vangheli

lu mutreashti sh-ca cu caplu)

Ma-nji dzãtseai, lài Chendra frati, s-armãneam ‘n casã cu tini!

Poati nu va-ts fudzea mintea dupã fustanea cu cljini!?

(Chendra hamu-arãdi sh-mash coasi)

Ti shteam om cu giudicatã, sãnãtos, sh-la cap cu minti,

Nu shteam s-eshti “mumulig” Chendra!

(Chendra hamu-arãdi sh-tatsi) Defi fà-ti di dininti!

(Chendra hamu-arãdi, ãl mutã caplu, mutreashti-ndreptu la Vangheli)

Bãrbat cu mustàts eshti tini?

(Chendra-arãdi) Bravo! tsã-ardi sh-ti-arãdeari!

S-u shti di la mini Chendra: “tuti mushtli nu scot njeari!”

Ashà cà... sã-ts yixeshti zborlu, vi vrei s-arãmãnji pãstrit.

(Chendra-arãdi)

Tora... dzã-nji: tini cu Nata... di zbor a vã fãnãtit?

Chendra (dupã tsi-l mutreashti-ntr-oclji) -

Vangheli!

Vangheli (curyios) - Grea frate!

Chendra - Ascultã!

Vangheli (apleacã caplu sh-cu mãna la ureaclji) - Ascult’... na... u feci hunii.

(singur) Cum ved lj-vinirã gãrãtsli... vru Mushata Stã-Mãrii.

Chendra - Vangheli! ts-dzãsi vãr pãn tora cà tsi soi di om eshti?

Sh-cà... ashà, cum ti ports’ cu sotslji, ts-dzãsi vãr cãt ahãrzeshti!

Vangheli (sh-fatsi crutsea) - Dumidzali-m, alasã-lji mintea.

Chendra (cu hamu-arãs pi budzã) - Pistuseshti cà vàhi mi-asparsh’?

Vangheli - Ni tamam nu eshti, lài Chendra!?

Chendra - S-nu-ai gailei cà nu mi-arsh’.

Tu-ahurhitã... nj-fu ca zori; nj-si pãrea cà loclu s-minã,

Sh-cà... ‘nã mãnã nividzutã tu hauùã caftã s-mi-aminã.

Tish ca ciocutli di sati nj-bãtea inima tu cheptu;

Oclji-a melji, pistusea frate, nu putea s-mutreascã dreptu,

Cà... aveam Soarli ninga mini! Truplu nj-si fãtsea gljets, neauùã;

Nj-si pãrea cà moartea nj-sudzi sãndza tutã, tish ca-aryeauùã!

Ma... nu tricu multã oarã, sh-tamam cãnd’ mi shteam chirut,

Di pãltàri, pi ni-ashtiptatã, mãna-a ta mi scuturã tut...

Shi... nj-grishi fãrã si-ts ved fatsa: “Chendra! grea! hai tsi tut tats?

Cum? Fatsã di-unã muljeari di-arusheni vrei s-ti fats?

Grea! tsi-ts yini Chendra! haidi! vearsã-ts foclu, vearsã-ts pira.

Grea, lài Chendra, fãr di fricã, s-nu shi-arãdã nicuchira.”

Zboarli-a tali, Vangheli frati, mi-nyearã, nj-deadirã banã!

Un zbor di-a tàl, sh-Nata dzãsi, cà-i mihlemi pisti ranã!

(Vangheli coasi ninti fãrã s-mutreascã la Chendra)

Eshti un om, cum dzãsi sh-Nata: “pãnea-al Dumidzà”, nu altã!

Cu-a tàl zbor scachi tihilailji s-nu cadã tu ràù, tu baltã!

Vangheli (pirifan) -

Ghini cà-ts vinirã càprã...; poati s-esc’ ashà cum dzãts;

Ma s-iram io altãsoi, pitã sh-fripturi era s-mãts?

Am vidzutã shi-am avdzãtã multi, ma... un zbor nu gresc’.

Pi nafoarã, Chendra frati, a tseia nu pot s-nu-ts spun,

Nu pot s-tsãn ascumt’, di tini, ici-tsiva, di cãti-adun!?

(bãrbãteashti)

Sh-tini, ljea-aminti Chendra! tsi zburãm aoa, s-armnã!

Cari s-greascã un zbor ti Nata, loclu ni mortu s-nu-l tsãnã!

(intrã Marushea cu cafeili)

STSENA XI

Vangheli, Chendra, Marushea

Marushea (ãl bagã pheatlu cu scafili di cafeia dininti-al Chendra shi-al Vangheli) -

Ursits cãti ‘nã cafei sh-‘nã chelchi cu-apã-aratsi.

Vangheli - Si-ts mãcàm numta nipoatà.

Chendra - Tatã-tu va s-yinã-aoatsi?

Marushea - Va s-yinã, lale... sh-cu dada...

(Marushea easi)

Vangheli (dupã tsi-ù bea cafeia) - Tuti nã neg, azã,-mbarã!

Oaminji, cum sãnt’ Nata sh-Chita, zori-i s-aflji-altsã,Chendra-n hoarã!

Chendra -

Ni ca noi, alts’ rafts’ nu si-aflã, lài Vangheli; him masturi bunji.

Vangheli - Eshti sh-nu him..., io... nu-am ‘nvitsatã...

Chendra - Aduchii iu bats... iu-asunji!

Cum shti s-coshi shigunji sh-guneli, tut ashà ai s-coshi sh-fustànji;

Nu mult’ dupã ‘nã stãmãnã va s-crueshti cu-a tali mãnji.

Vangheli (hãrãcop) - Ti-un ahtari sots, ca tini, cum s-nu-alumt’ tu itsi dzuùã?

Cãt va s-hi deadun cu mini ai s-beai mash dzamã di-auùã!

Tini, cãnd’ s-ti-adunji cu Chita, s-cafts’ ma mults’ pradz ti fustànji...

La mãcàri... s-ti-alashi pi mini... cà-am s-ti-ndop tish ca la stani!!

(arãd doilji, sh-mutrescu di lucru, sh-cãntã fãrshiruteashti)

(Dumnidzà, lài Dumnidzali)

(cãntic popular)

Cãt bãnai, nu va-nji bãnedz

Tsi nji-u voi shi-ahtari banã,

Chideri sh-cu halã mari,

Halã sh-cu chideri mari!

Mi bag pi-un brats mi shuts pi-alantu

Cu somnul mi-acats azmu,

Chideri sh-cu halã mari,

Halã sh-cu chideri mari!

Mi bag shi-u-am mintea la tini,

Bo, bo, bo, tsi-nji pãtsãi mini,

Chideri sh-cu halã mari,

Halã sh-cu chideri mari!

Mi bag sh-somnul nu mi-acatsã

Mi-nyisedz cu vruta-mbratsã,

Chideri sh-cu halã mari,

Halã sh-cu chideri mari!

Dumidzà, Dumnidzà, lài Dumidzali-m

Titsi mi plãsashi ahtari,

Chideri sh-cu halã mari,

Halã sh-cu chideri mari?!

- Cadi pirdàlu -

B I T I M I