^^^5gcS^>6c5i}c5^^5öc30c36cS^^3^33c^3oQ^3gc^c>Oc:^0«=^OQ»:^i»MW^ ®rggfgg$8aggMM3S

Dl SP UT AT 10 NUM /0Dc»

USULOGIC ES£VINTA

C0N8IDER A-TIONEMPROPONENSIlluftris cujusdam Quaeftionis Logicas,

quse in locoTieol.de Creat. occur-rere fölet.

«#f

«

«(

«LHKfm

«

£htam-»

Divina affulgente Gratia^!n lnclyca& Reg^å Upfalienfi Acadcroiå

S U B P R JE S I D I O

M LAUPvENTII STIGZE-L II Logices Profefforis Ordinari).

Publice tueri conahttur.LAVRENTIVS HENRICI Alfinius.

In Collegio Vetert addiem /<?. lunijboris a 6, matut.

U B 8 A L I £>Impriraebac Efchillus Matthias

Anno t 6 t t.

%KM MM g

! i; I

admodum Reverendo atcp Exellentiß.DN M. pLAVO LAUKE-L I Ov S.S. Thcol. in Academia Salana Profefs.celeberrimo Sc eiusdé Facult. p+t. Decano Ipeéta-

bili> Ecclefiaeq; quae eftin5}da£ Paftori dig»niffimo^Pixceptori & promotori luo

ivverenter coJendo.NECNON

Vem*andi*, Praftantiß,\ at% DoBiß, VirisDru*. JOHANNI TVRDINO in

& T elga Septcntrionaii Paftori frieritiftinjo ac ad~jaccntium Ecclcfiarum prarpofito bonoratiftirao»

Dil.. H EN RI C O M in Paftori Sc Pra?»pofito fidclifs. patn Chariftimo filiali obfcquio &rtvercntiå meritå profequendo. v

Du«,. I VA R O in a&fcfj Paftori Vigüantiffimo.Dnu. P E T R O S. Cocioatori aulico in

5iaa$ dextcrrinoo.

lüi Mecanati (ßfautori, ißt Pdtri.buic Parenti, hfobenefnBoribm ßts exoptatißimif^omni (uhmtßio-nts affcBu jugiter fitfpiciendity Difputationcmprafcntem in debitd gratitudimv (ß obfervantiaargumentum certißimum reuerenterat^ officioßofirrc ac exbibere voluit,

L* H. A. R»

Aufam efficientem dividunt vuU tfcnirjago Logiet (ecundum variosagendi r5fcevCernodos multifariam: eß% dtvifto-num iHarum unaj qua in folitariä& fociam etHckns diftribuitur.-Illafine ope auxilio aliarum ß-

/<? * quemadmodum Niip /Eneid. 9- Je C*dz* Ru-tilorum caufam fuijje confrmat: Hätc una cum alpseimdem ordinis Qfgrad9 effeßumproducit, qm ideonon ab una, fed a pluribuo concurrentibuö dependet.utyctimduo equieundem trahunt currum,vclduolumina eaniem aeris partemßmulcoüußrant.

2. Nonfuerit vero abs re paucis appellationem «■io'«'"-iSamattingere, qua caujjt focia a quibmdarn recen- ^Tum {ottorihm Logiets ccordinatae dicuntur> nimirum ut fubordi-dißinguantur a fubordinatis, quarum altera altert na£iS&c*fubeßi atifc ab ed tn agendo dependet. f'cluti de igneconßat, quod fi adeaujam ßperiorem primainDeum referatur; ab eins concurfu in urenio abflutependet, ei^utita dieam,Jubordinatur, id eß\ una cumBso Agit quidem, ita tarnen ut DeoJu&fit, ei% tanqua

A 2 in

De Usu Logiceswordineagendi fuperiori-, aBionem juarn acccptamreferre deleat.

Unde coüiges, non omnem caufam agentemcum alijs accuraté & ftribte fociam dici: nam&infirumentorum auxilio> durum fuperiorum aUfe»niverfalium ope agunt rnulta, quas non ideo ficias,fedfolitarias redeappeßamw. Caufa enimfolitari*inßrumenta non excludit, veluti ne^niverfdes-, feicoordinatas,feu qux eimdem funt ordinis quas econ~tra requirit focia~»* Sic Nifus ( ut ait Dounamm inLog.. Ram. pag. 116.) apud Virgilium fola fediscaufa dicitur, qui tarnen inftrumenta habuit^addeetiam concurfum Divinum-..4. St tarnen latiufcule catifk focire 'uocahulum

cum quibmdam ufurpareplacety ut omnem eam fo¬ciam dicas, quae aliarumin agendo concuriu velminifterio utitur, omnino inter edufas focias hoc difcriminüagnofeas oportet>ut quagdam earum fubor-dinatae fint, quaedam verb eiufdem ordinis & gra-dus, quanonincommodécam ob caufam coordinat# (jffpecialiquadam rationejoci# appellantnr.f. lusta priorem enimexplicattönern> omnia a-

gentiacreataJod# funt caufaffolm^ Dem caufa ali-fuandofolitaria. Pofteriori autemmodo in creaturisctiamcaufie folitarias (ut difflum efi) rationem in-

veni

Disputatiö Qjlj intavenics,2eque ac fociae V. G. Si Tempeftas ab unorutur vento-, caufahkfelitariare&é dicitur:fin auteplures t>enti in certa quadam tempefiate excitanddconfpirant: omnes itti uenti conjm&im focU dicun-tur, id% inpropria (fi ftriftd (jgmficationo»fpeftat illud Virgilijo

VnaEurufq;Notufq;ruunt creberq; procellis.AfFricus^& vaftos tollunt ad litora fiu6iu£°.6. Bis ita<£ prafatis ad qudfiionem t>eniammy

tionitapridemintcrD.Menzerum Theologum Or-thodoxum celeberrimum> Rudolpbum Goclcni- pr«ftn-um Marpurgenfem Philofopbum Calvinianum^ excu ®e"*tatamVentilatam^. Bicenim cum ininfiitutionibmLogiets tres Perfonas dekatis>tres creationis caufasfocias dixiiTet, notatus co nomine reprehenfus^ d D.Menyero efi, quoi eiusmodi loquendi ratio, confuetamillam Calvinianorum in terminis Philofophicis pe-riculofe myfterijs Fidci immifcendis & incomodeapplicandis temeritatem redoleret% rudiores% dfimplicitate Fideiyinani t>ocum novitAte abduUura y>ide«retur. •

7. At vevoaliddijputationeolßrepit GocleniuscorreBio i<s impatiesfillifa eode in negotioadßipulaturPolanus Lib. 1. Log.pag. 14. Nccdefunt ex emdemreligfonisfeBstonbm> qui eandem loqusndi rationem

A 3 amp~

k .c'*' 'TttMrf1' r -

De Usu LoöicbsampleBuntur de reltquis Det ad extra operihm> putdconverfiont* (fl jufliflcationis, ut'vel ex Bucano &CPifcätore protnptum cfl völligere. Hinc non fruflradiligentia aliquantode talt loquendi formula quaric&ptum efl.

<?. Nosfltnij utpote quilus nonnihil inquifitionisin xxe/faot* Logicam (fl legitimam termimrum eiuatxplicationem ac ufum officij ratio commendavit>macum eodem illoD.Mewzero, Nleifnero alfls^ incommodam 8c minime accuratam judicamus eiusmo-di loquendi formulä atqj caufarü fociarum applica-tionem: id quod fequcntibus probatumimus ar-gUmenti$~\p. 1. Caufaefociae differunt agendi principijs.

Åtqui trium DivinitatisPerfona in creationis ope-re> unum tantüm Sc fimpliciffimü eft agendi prin-cipiurn-*. E*

to. Propofitio ex propria (fl intrinfeca rationecaufaficidfluit. V? enim in omni caufa efficiente triapotißimiim fpeBanda Ttcniunt. i. Res qua agit (fl no-men at^officium cauß fußinet. 2+ Principiufeu visagendi.3. Ipft aßio feuefficiendt ita fecun-dnm aliud, quodAgendiprincipium diximtus,ipfiomni-no caufaintrinfecum eB (fl eßentiale, adeoutea con-flituatur caufa, quatenue talisefl* inaBu} ut loquun-

tur•

Disput åt io Quin t aturprimoyat^ per tüudytanqudper provriaefficax fit (fi operetur.i/. Patet hinc cau(as altcujus effetlfnon poffe re

ipfi (fi numero dißinBas conBitui, nifi tp/a ageneliprincipia-, quibus caufafuntid quod(unt-, re/p fa (fi nu¬merodiHinPiaponantnr. ld quod induBione etiam u-berim demonBrare (ß explicare facilimum fuerit»Jfhtamobrem cum caufa illajocix reipfa numerofaltem diuerfie fint, quts non videt principia quibusexdem Hlxoperantur> etiam reipfa & numero dtBin-Ba effel

i2♦ Aflumpfionem clarifiimé demonflraty tumfides nofiray tum omnts fuppofita fide fanior ratio*Sicut enim Demipfa% divina ejjentia fimplicißtmeuna efly im£ tribus S.S. Diviaitatts Perfonts prorfieadem; ita una tantum (ß (mplicißtma efi in ijfdemfacultas agendi,feu operandi ad extray quam omni-potentiam appellamm: nee alia vis agendi in Patre,alia in Filioy alia in Spiritu SanBo. Suntquippeattrubuta Uta effentialia ftngulus perjonps commnnia, necin numeroplurali poJfuntyVt dicereliceat tres omni-potential, tres omnijeientias, tres xternitates.

13. IL Si tres funtcaufefociaecreationis,fequi~tur tria effe Mundi rerum omnium principia. Atconfequens eft absurdum. E. non minus antece¬dens^ ~ Com-

De UsuLogices14. Connexiopropofitionis quin evidentißima fit

dubitare non potes: omni* enim caufa principium eßfut effe&i, imo quandamgeneris rationem habetprin-cipium refpe&u effe&i. Cuj9itaq; adiionis trcs funtcaufae, eiusde triaquoq; ftatuenda principia funt.if. Minorem confirmatprofcripta dudum (ß e

fcena Qhrißianorum exfibilata Valentianorum atfyManichdorum primorumprincipiommuLtitudo.

16. IIIQuicunq; agnofcit tres caufas fociascreationis, is necefle habet tres etiam creatoresagnofcer^j. Sed non eftnifi unus creator caeli &terrae. £.

17. Propofitionem inde confirmabis. <§hod ucdufam effe creationis, (ß effe creatorem in idem re*cidunt. 2. Indu&ionctd patet aliorum exemplorum;fic enim qttiaplurcsfunt cauf# interfeäionisfeu cadisCxfariana; Caßius,Brutus, Tullius Cimber (ßc>plti-res terißime Cxfaris extitiße ais interfeßores.

15. tAffumptiofud ipfa luce fplendet. Nam 1.Vnm Dens (ßpatcr omninm. Eph. 4.6- 2. SQui tresBatuit creatores, iUeipfe tres eodcmnegotio diätomnipotentes *resDeos. ^Ait vero tanta vis efi( inquit Auguß ) eiusdemfabßantia in Trinitate, utquoialiasdefingulisperjonis diätur ( Dem <*temus

omni-

Distutatio Quintaomnipotens Jidinfummanonpluraliter, fedßngula-riterdicatur. Et sAthanafiw in Symbolo: omnipo-tcns Pater, omnipotens Filiuoy omnipotens SpiritusSanBm» Et tamen non tres omnipotentes, fed unusomnipotens. ($c.

zp. IV. Caufarumfociarurnunaquaeq;eftpar-tialis* indeq; partialem&minime fufficientem vimatq; cnipetct* confert in effedti produéiionem* At-qui Pater ( idemq; de Filio, & SpirituSandto in-tell/ges ) non potefi hoc modo partialis caufadici. £.

20. Major ex definitioneCaufarum fociarumcoUigitur. Caufe enim /oci<z eo differunt abalijs, quodcum eiutdemordinis fint,neutra tamenperfe effeBuiproducendopar fit,fedpartem duntaxat concurfutaBionisad efjfeBum neceffarix afferdt. Vt vel ipjcetiam Keckermannus Logicus Calv* Lib. /. SyBem»Log. r. /<?. docet: Socia eft ( inquit ) quanonfola->fedcum alijsprincipatum tenet in effcBuproducendoy un-de partiala ( *&* ) dicitur.

2 r. Minor exfumma at% individuaperfeBio-nedivina in operando T?irtutis,firwißime roboratur.Non enim alid Virtute at% efficatia agit Pater, dliaFiHus (jjc.nefa partialiter ad creaiionem comurre-tat ( utaitMeijnem) Pater,partialiterFilm,par¬

it tiali*

De Usu Logice ifialiteySpiritus Sanftusyfed oMms få totalttet) nottut CaufkmultA fori*, fed ut um få Jolitaria-»*SE/uid ita? quia non operabantur, utfunt tres di-ftindia2perfonae,fed utunus fimpliciflimus Deur\

^ 22. F Rationibm allatM, adjungereetiampof>femm aliquarnmultorum Orthodoxorum teftimo-nia noBra, (ententi*fuum addentia calculum: Verumqunm få eaparum apud Heterodoxos> contra quos hiedifputamus-, mereanturfidei, få alias brevitati /er-viendumnobi* hieputemus; (uffecerit velfolius D.DoMenden Theologi celeberrimi difeurjum bonam fit-periorum rationurnpartemnervofdbrevitatecomple-Elentern 9 ex Di/p. Gieff. 8- Tont. i. adducere, ps itahabet: VirtusCreatrixinfinitailla)eft unica,nempeipfaDeitas,quaß totaeft inPatre, tota in Filio, totain Spiritu Sandto. linde non nifi una creatfo, ScunpCreator dicitur?ficut unaDeitas Sc unp Dep,idq;fibivult Nazianzenusaffirmans,illud quod creat,efle unam tribusperfonis comrfiunem eflentiam-.*Hadienus igitur non nifi unurri eft prineipium creä-tionis, Sc una caufa mundi Deus. Et iterum Th:12. T res funt perfonae quibus creatio affignatur,fedneq; funt tres creationes, neq; tres creatores. VbiHebrasae lingvse commendatur Felicitas, quae ita e-nüciat. ^"PDij(perfdaeTrinitatis)crea-vio. / i$*FL

Dis p u t a t i o Q^u i k t a25. VI. Ex ipforum etiam adverfariomm Calv. *»tio

fcriptit noftra fententiafirmamentapetere licet. Itaenim Tilenus Calv. citante Meifhero Dijp. 2, Ty«-/4g. 7/&. y. Efficiens unicum eft Deus: cum q; exaélionis effettu, a&ionis principium intelligatur:Creationis, in qua e/Tentiaabfolute fpe£l:atur,op*,Deo fecundum effentiam potius,quam fingularialicui Trinitatis perfonae tribuitur: quam vis ordoquem in agendo fervant perfonae, minime exclu-datur. Haec ille, cui, fi placet, Polanum etiam., fiblhoc in negotio parum conftantem adjungas licet,ciusq; apudMeifh.p. z5p. verka ipfemet legat.

24. Neq; vero eft, cur adverfariorum juls-juarn>huic errorifuo, t>eterum Eccleft# Dofforum po-pulares lo (juendiformulärpr^iexat: Uli enim vel Tan¬tum diyerfum in agendo adextra, perjonarum ordi-nemvariumq, attributionis modurc\,alijuatenu4 fi-milibut lojuendiformulüs innuerevoluerunt: vel po¬pularitet & homiliticeduntaxat lojuutijunt. No-bit autem hodie eruditü^non deattributionis diverfi-tatejed cauf* ratione omnibm perjonit ex ajuc com¬munis exjuifté, circumfpellé commode non mi¬nut lojui, juam fentire volentibut integrum non eflyquamlibet ufurpare& in Scholas introducere rudernjnovam & wc&mmodam lojuendi rationerru».

B 2 lueun-

PÅRERGATucundä värktatis få uberioris at% utiHork di-*fceptationis gra tiåjuperiori qu&Hionialia qu<edamtyrripenu aiiunde deprompta annotierepiacuit.25. §hum nulla enunciata Fbtlofopbica vers

jperfepugnent cum effatis Theologicis, non fine caufamultosflimulat interdum bic fcrupuluä:

Quamobrem Orthodoxi effatum aliquod Phi-lofophicum, quod in fano fenfu &C genuina ex-plicatione> veritati omnino confentaneum efTe*eaq;dc caufåfin<\$ errore defendi vel excufaria (^uovispofle ipfimet certiffimi funt, tam folli-cite vitent., ut nontantumeo prorfus^in theolo¬gicis tradlatibus abftineant ipfi, verum etiamab eodem diligenter abftinendü moneant.2<f* Tiigna fané accuratiori conßderatione få

explicatione h&c quaßio eß, ob infignemquam äffertin dhimendis quibusdam minus neceßarijs litib9Fhulofophico-theologicis utiiitatem: eam doßißimus Fhulofophusßmulac Tbeologus D> D. Keflerm in Tra-ßatu quodam de confenfu FhiL få Theol. brevt qtta-dam, få nervoßt ac perfpicud enodatione atttngityquam nos hac vice bona cum eius, tum aliorum veniaintegräbicexfcribere, non abs reiudicavimp? partimquod inpaucoru ille Traßatul9 manib9 verfetur, par¬tim quodßnoßris res exphcanda verbis eßets "berettduforetne multadmalevolk incalumniam raperentur.

■ % ' '< 2/.

DE IT s u L öGf c ms . /

2/, Contingir fep i illme (mquit) utPhilolo-phm>pro hiertate Pbilolopbicu ahquam enunciaüo-nem defendat, reBeexplkatam-* quam tarnen Seele-fiaDotlores nonufurpantfed potim ab ed alftinent.Hie néergo pugna?minime- Dißinguatur inter rem

modumloquendi. De renulla eß controverfta. Fa$tetur Philofophm id, quodexScriptura Theologutpro*ponit. Tbeologm explicationem enunciati d Philofi-pbo datam aeeipit. Hk ergo haSlenm eß confen-

lamporrodemodo loquendiquaritur> an nimirupropofitionem illampublice inEcclefüdebeamm ujur-pare, nec ne. HlcJudicium-* (j) Arbitrium TheologoPhilofopbm relinqtiity (ßfecum habitat* Tide, nechac inparte aliqua pugna. Nefy enim PbilofopbusChrißianmmulturnquarelarum inßituit->ßab enun-ciatione, qua in foro Philofopbico defendipoteß> info¬to Tbeologico abßineatur. Etfane Eccleßre DotJorefhac inpartenonfinecaufa prudentiam adhibent> me-moresMim lApoßolici z. Cor. 6.12. omnia mihi li-cent,fed non omnia expediunt, & 1. Cor. 10.23*omnia mihi licent., fed non omnia aedificant. Ab-ftinent enim ab enunciationibus, qua. veldefendi t>etexeufarifano fenfu poteranhpotißimum propterdu-as caufas, 1. exparte orthodoxorum, quifapé tum no-Disphraßbm ojfendftntur,fecuti Mud:

B }

I

Disputa io Qjj i n t aQuifingitnova verba,fimul nova dogmatafingit:

28' Tum finiftré accipiunty quanonfatfaperci-piuntj (ß duritiem-, qu<z videtur, Taerborum-, dum fer-te nequeunt, inpeiorem interpretationem feruntur.£>ha rationenon xdificantur fané membra Eccleftfedpotiusperturbantur. 2. ex parte adverfariorum,ne ijs calumniandi detur occafio-, nevéincautius loquc-do in eorum caßra tranßre, autfaltem ad eorumpartestnclinarevideamur. ItaEcclcfix Doffores abftinentdbbac locutione: bona operabunt neceffaria adfalutemnempe, quia redolet Papifmum, (ß a multis prauofenfu eß adhibita. Vtigitur Ecclefiapuram retineatdottrinam, lingux etiam puritatem amdt-, (ßurgetytavetjj nepbrafium Identitäte [coria (ß aurifiatmix¬tura. Sicnegant Theologie enunciationem, Deua eßbomo-) ejje accidentalem-, quia apudquamplurimos he-terodoxa fententia de adbxßone-, aßißentid nudd0*circumßantid> ßne penitißimd (ß arctißimd unione.peraffirmativamoriretur. Nihilautem facit ad#dußcationem>ßne neceßitate animfa, inprimfa fimpli-ciorum fcrupulos movere. Laudanda igitur illorum(ß Pbilopborum Chrißianorum (ß Tbeologorum,par¬tim modeßia, partim prudentia, qui a novfa pbrafi-Irn (ß enunciationibm vel prorfm abßinent, velßgravide caufd, v.g. ut magfa adverfartos conßrin-

a i

I - 1 'I—

DeUsuLogicesgant^eosddhibeant}explicatione tamen acproteffath*ne etta additd pr*cal>ent nebeifcandalum Del turbaCxcitetur. Prudenter quo% faciunt tiliqui,fipeculiaresfoveant (entetiax, dt terminoru adhibitione■> dornteatretinentpotiws^uam ut infirmos acßmpliciores per¬turbent: Si in re efl confenfm in terminorum acDer¬bemm ufu facilia fitnt modefla ingenia: Atfy hocétiam modo,pugna interveros Philofophos acJanos^Theologos apparens aufertur.II. Annon pugna fit aliqua inter Philofophos &Theologös quosdam recentioresj de attributo,quod in defcriptione Del ioco generis poni a£fölets. -

ip. Supertori difputatione contra Scholaöi-tos qnosdam få nominatimcontra Scotum>necnonPifcatorem Theologum Calvinianum Logicis 8cPhilofophicis argumentis demonßrare conatifumus*nullumpoße attrwutum in defcriptioneDei loco gene-responirfuodDeri få Logicigeneris rationem habeat,quodep Muvvpas de Deo få creaturadici üUa queat:ne<£enim ensfeu efféntiam, nep ejjentiamfpiritualj^n feufpirttum ffvwvvpw, fåut verum genusyfed Ufgenus impropriedithm Deo få creatum communi-ter tribui.

30. Bßpfentc tu $4, qua tunc defendenda fåcxpti-

DisPufÄrio Qjjintttxplicandam fufcepmvs, omniumferéfaniorum atyuccuratiorum Fbilofophorum calculo approbata? ta¬rnetfi non levibm eam> få paucvs tmplicatam diffi-cultatibus ejjfe, ingenuéfaßt fumus, qua* omnes äffet«re fåpro virilt tollere probibuit angußia tam exiguifcripti. Eff'eBum id dare conßituimm allo tempore*in novo quodam fåpeculiart traBatu, quandoquidemob difcrepantes magnorum virorum fententias fåfparfa prateritts hifce annis, de hoc argumenta, in a~lijs Regionibuay cruda quorundam fciolorum firipta;e re videretur Pbilofophica, fiomnesy quoadfieripof-fety ex animtsdifcettum bic eveüerentur duhitationSfcrupulu

ßu Nunc tarnen, quum idforte nonpaucosJu-Jpenfos fåfollicitos babeat,quod aliquiex recentiorib*Tbeologts circapofteriorem noftra difp ajfertioem*non obfcuré aFbilofophorumfententia, difcrepare t>i-deantur, ferio fåmagno Budio contendentes, nullumdåri po/fe attributum, quod etiam analogicé Deo fåCreaturts communeßatuipoßit lrtfum efi operapre-tium hunc faltemnödum w vrajentia diff. lvere tinpqudfi$tnteceßuM darequod apparentern Fbilofopho¬rum få Tbeologomm de hoc n tpotio pugnam toädflgeminamyiuxta ea qua in fuperioribusexKeflero mo-nuimm3utnuo<^partis fentmMm få mentemexpo-nendo.

>

m 1*^ " )j' t v t, •

Ds II su Logices52. Primo itaq; id notajtum velimus non ornnes

Orthodoxos a phrafi illa Pmlofophorü abhorrere.-attributum aliquod veluti ensfeu eßentiam 3 velfpiri-tum ds Deo få Creaturis analogicédici: Jhfpiciaturfaltem magnus ille Hutterus lec. de Deo. IL Philo-fopbos quando aßcrunt attributum aliquod ( v. g. ensvel[piritumJ Deo få Crcaturx *»4>Jyus comune eße>nuUatenus få ne per fornnium quidem änm ißudj dequo exprodigiofa infcitia garriunt nonnudi, cogitareacftatuere: in eßentiaDeißmplicißimaduos eße qua-ßparticulds > quarumuna Deo ßt propria få peculiarity altera vero ei cum creaturis communis, cum inUlis aliqua eiuödemJpcciei få rationis eßentia exiße-refingatur, nonßcus ac in Pctrofå Paulo eandern

. naturam humamm, få in bac ampbora etusdem na¬turxaquamat^in illa eße dicimws. <&4(?furdißimaenim hxcfunt få ab omnium Philofopbomm mentealienißima, /altem obßquentes rati'ones:

33. L jftlam confiat apertifiiméfå conftantißimcdoceria Philoßphis, neminem poßc abfcpfumma im-pietatc fåßultitja intcr natu ram infinjtam Dei&finitam creaturarum convenientiam flatuere ipe-cificam. 2. Imo ne genericå quidé? inleg nos difp,fnperiori contendimus nullnm dari attributum, quodrßpethDei få creatut*rum J>erigenerk babeat ra¬

id tio*i ' • •' . ' v

Disputatio Qjjintaflottem-». $. Multo minus ex Philofopborum fen-tentia abfurdißima illaf^citur ejfentU divina inpar¬ton altamfoli Deopropriam, få uliam iüicum crea-

. turiscomfhunem-j.34, Nam boc ne quidem infpecielus>qu£ exäquo

participantgeneris alicuiu<sfynonymici naturam, "ve¬rum effe demonfirant Pbtlofophu v.g. animal genuseß hominis få irutorumy animalis^naturam reBé di-cimm tum in hominibus tum in brutis exifferc^- §At-quianidcirco fiatuesjn hominis eßentia duos effepar¬tes reipfa deßinBas,quarum altera, qua generi ant-mali adäquate refpondet, bomini cum brutis commu¬nis fit;altera vero, qua refpondet differentix, foli bo-miniproprio,? Sic Angelum få aquamfub eodemge-nere remoto (fubBantia ) co!locantPbilofipbi;anigi-tur tu duos in Angelo naturas re ipfa deBinBas ag-nofies, quarum altera communisfit Angelo cumaqua;altera eiproprio-*;

33. At inquis^quomodo igiturfubßantia ratio com¬munis eße dicitur Angelo cum aqua velcorpore, fiidquodAngelo eßproprium,non fit re ipfadißinBum abe0, quod Uli cum cateris rebus creatis eß commune?Bene Inquam: bocalibi difeas oportet, doBiores evol-*vaa Pbilofbpbosfuo loco exponentes inculcantes% Ge¬nus få differentiamj ut in reHl fpeck eadem confi-

deratu

,, . /Sf\■ '

. / ! ' *

De 11 su Logiceiderantur* wnre>fed ratione Tantum& modo appre-bendendi noffro dißin&a effcj> * Anno enimmemor esMiu6 tralatitij: abftradiio facit Philolophum^.

3<f. II» Diligentiffime perpendes Philofophos,cum dicunt: effe altquid, effefpiritum> deDeo& erestur%analogicedtciyfeu effe attributum Deo crea-turis commune; idipfumnon tarn de re ipfa extramentem pofita, quam de notione feu conceptsmen-tis communi inteiliger^. Licet enim non negent ali-quam illius communitatis rationem in rebu6 ipfis dari>nimirum fundamentum quoddam eius (de quo mox)nihilominm inprimis de notione v. g> entisDelfpiritu*abßraffa communi loquntur* Sffnia enim entis Telfpiritu4 commmißimam quandam (ßprxcijam ratio¬nem atfy notionemmens noftra apprehendit, quam unsdeinde definitione vel dejeriptione explicat> iüamcfadeferiptionem tum Deo tnm creaturA convenire acreibe tribuipoffe: ideo ens velfpiritumattributum effeßatu'it Deo& creatur*commune Exempligratid:fitdeferiptio qnxdam entis: enseB quodveras haberepoteß operationesfeu ejfeElue. Annonbanc& Deo (ffcreaturd tribuerepotes l

57. Sed als: efto id->notio etmmodigeneralisattruluii communisfit> in reDero comunitas nulla efl. Rejp.*♦ Fatendumcumfanis omnibus, inDeieflentia ni-~

C 2 hil

D i s p u t a t ! o u inta

hil efle quod non fitipfeDeusrquodq;ideo noainr-finitis modis fupcret, quicquid tu in creaturainvenerir'. Adhac nihileffe in Deo,quod nonfimpli-riterdiverfum fit ab eßentia (fi conditionibu* creatu-raruM-j, i. Etfidi&o modo fumma imo infinitafit di-t>erfitai £*T diBantia interDeum (fi creaturam fim i-liter(p inter utrim^ effientiam proprietatcsfeupro¬prio, attribut#: omnino tarnen potefl quaedam fal-temminima & remotiflima inter Deum& creatu-ras confiderari ilmilitudoratq; cb haneipfam quan-tumvis exiguam fimiiitudinematq; convenientiä,mens humana quandam format communiffimamentis, feu eius quod aliquid ( 5c non omnino nihil)eft? notionem, eamq; poftea tum inDeo, tum crea-turis confideraO. JQuia ita% bkc mentid appre-benfio (fi notlofunddmento in rebm ipfis prorjuö noncaret,Jed rerum ipfarum veram 5c non fidtam con-venientiam&fimilitudinem Iogo fundamenti ha-bet, ideo ftatim id quod notione & defcriptioneillåfignificatur,attributum limiliter commune di¬ck omnibm ijs->quibu4 ipfit conUenlt defcriptio. Dici-turinquam commune,nonjoliim quoad vocem, verumettam quead rem ipfitm, quandoquidem in re ipfa com-munitatis eB Jandamentum conzenientia (ß fimili-tudo, quk Inc&terarum generalium mtionutfiforma-

tione

De Usu LoGtciitione, femper communitatts alicujusyfeu communisa!tributi,fufficiensfundamentumeffefiletyfufficien-tem% inteüe&uipr&bere anjamformandi unam ($ge¬nervtem defiriptionemat%(ut cumPlatonkis loquar)idaamJ*

33. Atq; hincfolemeridiano clarius j?e-iit fibi illud, quod in difputationisJuperiorts affertio-

-

ne 2. aliquoties inculcavimus: ens velfpiritum non fe¬cundum nudam vocem, 'verum etiamJecundum rem

ipfam effc attributum Deo (fi creaturts communew-mirurn indicare volumus. /. Dariomnino poffe ali-quam in mente noftra notionem & deferiptionementvs'velfpiritu*, qua(fi Deo (fi creaturx re&e tri-beipoßit. 2. Dari eius communis notionis in rebusipfis fundamentum, quod in remota quidem (fi valdeexigna, aliqud tarnen {ff veraconvenientiaac fimi-htudinecreatur# tanquam effeBi cum Deo tanquamcaufa, confiBat: eam% ob caufam. 3, non poffe quen-quam proprié Sc fimpliciter, effentiam velfpiritumyattributum appellare Dei (fi creaturarum rtquivo-cuni-j. Hoc enim,ut docent Logici,fecundum nudamuocem commune eß>non dutemfreundum ipfammen-

r

itis notionem (j definitionerna ejmcf fundamentum,terum nempe veram (fi effentialem convenientianu* \

3p> Suppofitd hacgenuinafententU Phiiofopho-:■ 4 C 3 rum

,

Distutatio Quintatum explicatione, expirat continuo apparensülaTheologorum & Philofophorum pugna_j. NamTheologt quidam dumnullum agnofcerevolunt attri-lutum fecundum rem ipfam commune Deo cum crea-turte> nonid urgent in fenfujam explicato, qui Philo¬fophorum eß, Jedin longe alio, nimirum ut negent i.aliquid ejfe in Deo quod eittedem rationte & fpeciei,veletiamgenerteproprié di&i in creaturte invenia-tur¥ 2. Ft negentproportioneminterDeumpß crea-turas ßmilitudinem% fpecificam4. Vrgent ali-quando diverßtatcm rerum> non conceptuum no-tionumin animte noBrte exiBentium-». f. Szquandoconceptuum etiamdiverßtatem urgere "bidenturjciesaliud ejfe loqui deconceptu alicuju0attributi abßraBo(ß communi aliud deproprio (ß determinato: diver¬ßtatemJ&pe in hoc reElißimej infuo inepte urferte. F.G.Spiritum ejfefupra diximus attributum Deo cumAngelte eliquatentte, id eßanalogice commune. At /.fide re ipfa loquerte->fpiritm ratio longealta eß in Deo

in creaturte. 2. fii etiam deJpiritus notionefettconceptu limitato (ß ipß Deo proprio, longealia eßfpkittte notio quamde Deo mens aliqnaternte format,(ß quam format de creaturaAt<p hoc eß quod do-cere videtur veile Tbeokgtte celclernmm D. D. Ger¬harde inExegeßpag.704. Vox Ipiritus qua ratio-

ne

v

Ds Usu Logi c g*ne tribuiturDeo, eä ra^ione non ciibtrituf angeli^jquiainDeonon eft aliud effe lpiritucnf effe eflefi-tiam, efle infinitum&c. eft enim ipfa fua infinitas.Ergo non folüm excellenter, fed plane fingulariterde Deo pnedicatur. Hxc iile> tarnen tpfe ahbi>Tom. i.Loc, deDeop4g.234. cum alys Theologien>fi-militudtnem quandam intet Deum crcaturas ra•tione ipfius Hvuf concedit, hps verhü: Nulla eftcreatura, quae non alicujus divinae perfedtionis fa-dia fit å Deo particeps > II non alius j certe T* er¬go omnes creaturaeluntaliqua ex parte Deo fimi-les~\ EodemmodoD. D. Meifneru#Anthiopol pag*ii. quodvis ens creatum,inprimisanimatum, qnan-dam cumDeoanalogicam habere congruentiam©fleric;.

40. Paiet igitur quoxd rem ipfam fenfum>nul-lamejfe in hocnegotio inter do&iores PhilofopbosTheologospugnam-» Siautempbrafin iHam Philofo-phicam, ens t>el[piritum deDeoanalogicé diciyinEc-clefiafåfiriptn Theologien ufurpandam uon effecon-tendat quifpidy Is 1. nos hie qui non audietmorose con*tradicentes. 2. Confideretvehmu* qua[upradeejus-modiquaftionilu* ex Keflero monuimm. 3. Perpen*das etiam analtera illapbrafis ex terminn Philofiphieis dejumpta: Ens [piritus de Deo& creaturis

/ tpU

Disput a tio Qji inta4guivocé dicityrfit commodigr. Nofirum hoc t>otumcflo: utinam harum aliarum^pbraßnm ter-minorum Fhilofophkorum rarior inScriptis

Theologien mentio fieri pojfet!