C6 nv thanh toan

CHƢƠNG 6

NGHIỆP VỤ THANH TOÁN

QUA NGÂN HÀNG

GV: Lê Thị Khánh Phƣơng

NGHIỆP VỤ THANH TOÁN

QUA NGÂN HÀNG

3.

1.

II.

I.THANH TOÁN TRONG NƢỚC

THANH TOÁN QUỐC TẾ

I. THANH TOÁN TRONG NƢỚC

3.

1.

2.

1.THANH TOÁN GIỮA CÁC KHÁCH HÀNG

THANH TOÁN GIỮA CÁC NGÂN HÀNG

1. Thanh toán giữa các khách hàng

Thanh toán bằng ủy nhiệm chi

Thanh toán bằng ủy nhiệm thu.

Thanh toán bằng thẻ ngân hàng.

Thanh toán bằng séc.


Khái niệm

Ủy nhiệm chi là lệnh chi do chủ tài khoản lập trên mẫu in

sẵn để yêu cầu ngân hàng nơi mình mở tài khoản, trích một

số tiền nhất định từ tài khoản của mình để trả cho người thụ

hưởng tiền hàng hóa dịch vụ hoặc chuyển vào một tài

khoản khác của chính mình

Ủy nhiệm chi dùng để thanh toán các khoản hàng hóa, dịch

vụ hoặc chuyển tiền một cách rộng rãi, phổ biến trong cả

nước


(4)

(3)

(2)

(1)

Beân mua Beân baùn

Ngaân haøng

beân mua

Ngaân haøng

beân baùn

Quy trình thực hiện


(1)- Bên bán giao hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho bên

mua.

(2)- Bên mua lập ủy nhiệm chi gửi đến ngân hàng phục vụ

mình

(3)- Ngân hàng bên mua kiểm tra ủy nhiệm chi do bên mua

chuyển đến. Nếu tất cả đều hợp lệ thì tiến hành thanh toán

bằng cách trích tiền trên tài khoản của bên mua để trả cho bên

bán ngay trong ngày.

(4)- Ngân hàng bên bán ghi Có vào tài khoản của bên bán

Thanh toán bằng ủy nhiệm thu

Khái niệm

UNT là một thể thức thanh toán được tiến hành trên cơ sở

giấy ủy nhiệm thu và các chứng từ hóa đơn do người bán

lập và chuyển đến ngân hàng để yêu cầu thu hộ tiền từ

người mua về hàng hóa đã giao, dịch vụ cung ứng phù hợp

với những điều kiện thanh toán đã ghi trong hợp đồng kinh

tế.

UNT được áp dụng phổ biến trong mọi trường hợp với điều

kiện 2 bên mua và bán phải thống nhất với nhau và phải

thông báo bằng văn bản cho ngân hàng về việc áp dụng thể

thức ủy nhiệm thu để ngân hàng làm căn cứ thực hiện thanh

toán.



(3)

(4)

(6)

(1)

Beân mua

Ngaân haøng beân

mua

(7) (2)

Beân baùn

Ngaân haøng beân baùn

(5)


(1)- Bên bán giao hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho bên

mua.

(2)- Bên bán lập giấy UNT kèm theo các hóa đơn, vận đơn có

liên quan gửi đến ngân hàng phục vụ mình để nhờ thu tiền hộ.

(3)- Ngân hàng bên bán kiểm tra bộ giấy tờ UNT nếu hợp lệ

và khớp đúng gửi UNT sang cho ngân hàng bên mua.

(4)- Ngân hàng bên mua chuyển UNT đòi tiền bên mua

(5)- Bên mua thông báo đồng ý trả tiền

(6)- Ngân hàng bên mua chuyển tiền cho ngân hàng bên bán

(7)- Ngân hàng bên bán ghi có vào tk của bên bán

Thanh toán bằng thẻ ngân hàng

Khái niệm

Thẻ NH là một loại công cụ thanh toán hiện đại do NH phát

hành và bán cho khách hàng là các đơn vị và cá nhân, để họ

sử dụng trong thanh toán tiền mua hàng hóa, dịch vụ... hoặc

rút tiền mặt tại các NH đại lý hay tại các quầy trả tiền tự động


Các loại thẻ ngân hàng

Thẻ ghi nợ

Áp dụng rộng rãi cho mọi KH trong và ngoài nước với điều

kiện là KH phải lưu ký tiền vào một tài khoản riêng tại

ngân hàng và được sử dụng thẻ có giá trị bằng số tiền ký

quỹ đó để thanh toán


Các loại thẻ ngân hàng

Thẻ tín dụng

Áp dụng cho những KH có đủ điều kiện được NH phát hành

thẻ cho vay vốn để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ.

Đối với những KH này, sau khi ký hợp đồng tín dụng với NH

sẽ được NH cấp cho một thẻ tín dụng với một hạn mức tín

dụng theo thỏa thuận được ghi vào bộ nhớ của thẻ để thanh

toán với người bán.

Sau khi sử dụng thẻ KH phải trả nợ gốc cho NH phát hành thẻ

trong thời gian quy định. Nhưng trễ hạn thì phải trả lãi cho

NH.


Những đối tƣợng liên quan đến thẻ ngân hàng

Ngân hàng phát hành thẻ

Chủ thẻ

Ngân hàng thanh toán thẻ

Đơn vị chấp nhận thẻ



(3)

(6)

(1b)

(3)

(7)

(1a)

Ngaân haøng

phaùt haønh theû

Chủ thẻ(2)

(5) (4)

Ngaân haøng

thanh toaùn theû

Đơn vị chấp nhận theû

ATM


(1a) Các đơn vị, cá nhân có nhu cầu sử dụng thẻ thanh toán

liên hệ với ngân hàng phát hành thẻ yêu cầu cung cấp thẻ

(1b) Ngân hàng phát hành thẻ phát hành và cung cấp thẻ thanh

toán cho khách hàng theo từng loại cho phù hợp với đối tượng

và điều kiện đã quy định.

(2) Người sử dụng thẻ mua hàng hóa dịch vụ của các công ty,

doanh nghiệp đồng ý tiếp nhận thanh toán bằng thẻ.

(3) Người sử dụng thẻ cũng có thể đề nghị ngân hàng thanh

toán thẻ cho rút tiền mặt hoặc tự mình rút tiền tại máy ATM.

(4) Trong phạm vi 10 ngày làm việc DVTNT cần nộp biên lai

vào ngân hàng đại lý để đòi tiền kèm theo các hóa đơn chứng

từ hàng hóa có liên quan.


(5) Trong phạm vi 1 ngày làm việc kể từ khi nhận được biên

lai và chứng từ hóa đơn của người tiếp nhận nộp vào, Ngân

hàng thanh toán thẻ tiến hành trả tiền cho người tiếp nhận theo

số tiền đã phản ánh ở biên lai bằng cách ghi Có vào tài khoản

của người tiếp nhận thẻ hoặc cho lĩnh tiền mặt...

(6) Ngân hàng thanh toán thẻ lập bảng kê và chuyển biên lai

đã thanh toán cho ngân hàng phát hành thẻ.

(7) Ngân hàng phát hành thẻ hoàn lại số tiền mà ngân hàng

thanh toán thẻ đã thanh toán trên cơ sở các biên lai hợp lệ.


(5) Trong phạm vi 1 ngày làm việc kể từ khi nhận được biên

lai và chứng từ hóa đơn của người tiếp nhận nộp vào, Ngân

hàng thanh toán thẻ tiến hành trả tiền cho người tiếp nhận theo

số tiền đã phản ánh ở biên lai bằng cách ghi Có vào tài khoản

của người tiếp nhận thẻ hoặc cho lĩnh tiền mặt...

(6) Ngân hàng thanh toán thẻ lập bảng kê và chuyển biên lai

đã thanh toán cho ngân hàng phát hành thẻ.

(7) Ngân hàng phát hành thẻ hoàn lại số tiền mà ngân hàng

thanh toán thẻ đã thanh toán trên cơ sở các biên lai hợp lệ.

Thanh toán bằng Sec

Khái niệm

Seùc laø giaáy tôø coù giaù do ngöôøi kyù phaùt laäp, ra leänh cho

ngöôøi bò kyù phaùt laø ngaân haøng (hoaëc toå chöùc tín duïng) trích

moät soá tieàn nhaát ñònh töø taøi khoaûn cuûa mình ñeå thanh toaùn

cho ngöôøi thuï höôûng.


Nguyên tắc

Tất cả các tờ séc do Ngân hàng Nhà nước thiết kế thống nhất,

được in và ghi bằng tiếng Việt (séc phục vụ khách hàng nước

ngoài có thể in thêm bằng tiếng Anh dưới tiếng Việt Nam với cỡ

chữ nhỏ hơn)

Ngân hàng, kho bạc nhà nước... ban séc trắng cho khách hàng sử

dụng, theo đúng mẫu séc đã được duyệt và chỉ bán séc cho khách

hàng nào có mở tài khoản tại đơn vị mình.


Nguyên tắc

Người phát hành séc là chủ tài khoản hoặc được chủ tài khoản ủy

quyền.

Chỉ được phát hành séc trong phạm vi số dư tài khoản ủy quyền.

Chỉ được phát hành trong phạm vi số dư tài khoản tiền gửi hoặc

bảo chi, nếu vi phạm sẽ bị phạt tiền, bị đình chỉ sử dụng séc hoặc

bị truy tố theo pháp luật

Séc phải được viết bằng thứ mực khó tẩy xóa, không dùng bút

chì, không dùng mực đỏ. Các yếu tố trong séc phải ghi đầy đủ rõ

ràng. Cấm sửa chữa, tẩy xóa trên tờ séc, séc viết hỏng cần gạch

chéo, để nguyên không xé rời khỏi cuốn séc


Nguyên tắc

Khi phát hành séc cần ghi số tiền bằng chữ và bằng số phải khớp

nhau. Một tờ séc hợp lệ là séc ghi đầy đủ các yếu tố và nội dung

quy định, có đủ chữ ký và con dấu (nếu có).

Tờ séc đủ điều kiện thanh toán phải là:

Tờ séc hợp lệ.

Được nộp trong thời gian hiệu lực thanh toán.

Không có lệnh đình chỉ thanh toán

Chữ ký và con dấu phải khớp đúng với mẫu đã đăng ký.

Số dư tài khoản của chủ tài khoản đủ tiền để thanh toán.


Nguyên tắc

Người phát hành séc và người thụ hưởng phải thông báo ngay

cho các bên liên quan, khi bị mất séc. Căn cứ vào thông báo mất

séc, cá nhân, đơn vị thanh toán ra lệnh đình chỉ thanh toán đối

với tờ séc được thông báo, phải chịu bồi hoàn nếu để tờ séc bị lợi

dụng lấy tiền ra sau khi đã nhận thông báo.

Trường hợp có nhiều séc được phát hành bởi một chủ tài khoản

được nộp vào cùng mỗt thời điểm thì đơn vị thanh toán xác định

thứ tự thanh toán theo số séc phát hành từ nhỏ đến lớn


Các đối tƣợng có liên quan đến séc:

Chủ tài khoản: là người đứng tên mở tài khoản và là chủ sở hữu

hoặc đại diện chủ sở hữu số tiền trên tài khoản đó. Chủ tài khoản

có thể là đại diện một pháp nhân hoặc một thể nhân.

Người phát hành séc: là người ký phát hành séc để thanh toán

cho người hưởng séc. Người phát hành có thể là chủ tài khoản

hoặc người được chủ tài khoản ủy quyền.

Người thụ hưởng séc: là người sở hữu số tiền ghi trên séc,

người thụ hưởng sẽ được ghi rõ họ tên trên tờ séc (nếu séc ký

danh) hoặc là người cầm séc (nếu là séc vô danh).

Người chuyển nhượng séc: là người chuyển nhượng quyền thụ

hưởng séc của mình cho người khác theo luật định.


Các loại séc sử dụng trong thanh toán

Căn cứ vào tính chất chuyển nhượng

Séc ký danh

Séc vô danh

Căn cứ vào tính chất sử dụng:

Séc tiền mặt

Séc chuyển khoản


Thủ tục phát hành và thanh toán séc

Bước 1: Các đơn vị, cá nhân sau khi sau khi mở hay đã có tài

khoản tiền gửi ngân hàng có nhu cầu sử dụng séc sẽ lập giấy đề

nghị bán séc nộp vào đơn vị thanh toán kèm theo chứng minh thư

hoặc hộ chiếu. Đơn vị thanh toán sau khi kiểm tra giấy tờ hợp lệ sẽ

mở sổ theo dõi tên, địa chỉ, số hiệu tài khoản của khách hàng.

Bước 2: Sau khi đã có séc, khách hàng phát hành séc và giao trực

tiếp cho người bán (người thụ hưởng séc) để thanh toán tiền mua

hàng hóa, dịch vụ.

Khi phát hành séc cần chú ý:

Phát hành séc theo đúng quy định.

Chủ tài khoản có thể ủy quyền phát hành séc (ủy quyền bằng văn

bản)



Bước 3: Khi nhận được tờ séc do người phát hành trao cho mình,

người thụ hưởng cần kiểm tra tính hợp lệ của tờ séc. Nếu tờ séc hợp

lệ thì người thụ hưởng séc có thể xử lý bằng một trong hai cách:

Nộp séc để được thanh toán.

Chuyển nhượng séc: Nếu người thụ hưởng séc muốn chuyển

nhượng tờ séc cho người khác để trừ nợ hoặc trả tiền hàng

hóa, dịch vụ thì tiến hành các thủ tục chuyển nhượng séc theo

quy định.



Bước 4:

Khi nhận tờ séc của khách hàng nộp vào đơn vị tiếp nhận séc cần

kiểm tra tính hợp lệ của tờ séc, thời hạn thanh toán.

Nếu tờ séc không hợp lệ hoặc quá hạn thì từ chối vào trao tờ

séc lại cho khách hàng.

Nếu tờ séc hợp lệ và còn thời hạn thanh toán thì đơn vị thu hộ

ký nhận tờ séc đồng thời chuyển ngay tờ séc cho đơn vị thanh

toán.

Trường hợp tờ séc nộp trực tiếp vào đơn vị thanh toán thì đơn vị

thanh toán sẽ tiến hành thanh toán ngay cho người thụ hưởng.



Bước 5:

Đơn vị thanh toán khi nhận được tờ séc do đơn vị thu hộ chuyển

đến (hoặc do người thụ hưởng nộp trực tiếp) cần kiểm tra lại:

Tính hợp lệ của tờ séc.

Thời hạn hiệu lực.

Tính liên tục của dãy chữ ký chuyển nhượng (nếu có).

Nếu hoàn toàn hợp lệ và khớp đúng đơn vị thanh toán sẽ thực

hiện thanh toán như sau:



Bước 5:

Nếu tờ séc dùng để thanh toán chuyển khoản: đơn vị thanh toán

sẽ trích tiền trên tài khoản của chủ tài khoản thanh toán cho

người thụ hưởng bằng cách ghi có vào tài khoản tiền gửi của

người thụ hưởng rồi báo cho họ hoặc chuyển tiền qua đơn vị thu

hộ nếu người thụ hưởng có tài khoản ở ngân hàng khác.

Nếu tờ séc được thanh toán bằng tiền mặt thì đơn vị thanh toán

cho người thụ hưởng bằng tiền mặt sau khi đã kiểm tra kỹ các

giấy tờ liên quan.



Bước 6:

Đơn vị thu hộ khi nhận được tiền do đơn vị thanh toán gửi đến qua

hệ thống liên ngân hàng hay qua bù trừ thì tiến hành ghi có ngay

vào tài khoản của người thụ hưởng rồi gửi giấy báo Có cho họ biết.



Trường hợp người phát hành và người thụ hưởng có TK tại hai

đơn vị khác nhau

(4)

(5) (6) (3)(3)

(2b)

(2a)

(1)

Người phát hành

(người mua)

Người thụ hưởng

(người bán)

Đơn vị thu hộ

(NH bên bán)

Đơn vị thanh toán

(NH bên mua)


(1) Người mua, chủ tài khoản làm thủ tục xin mua séc trắng tại đơn vị mình

mở tài khoản

(2a) Người bán, bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ

(2b) Người mua phát hành séc giao cho người bán để thanh toán tiền hàng

hóa, dịch vụ.

(3) Người thụ hưởng nộp séc vào đơn vị thu hộ hoặc nộp trực tiếp cho đơn vị

thanh toán, hoặc chuyển nhượng séc theo quy định.

(4) Đơn vị thu hộ sau khi kiểm tra hợp lệ, sẽ nhận thu hộ rồi gửi tờ séc và bản

kê sang đơn vị thanh toán.

(5) Đơn vị thanh toán trích tiền từ tài khoản của người phát hành (báo nợ) để

thanh toán cho người thụ hưởng thông qua đơn vị thu hộ.

(6) Đơn vị thu hộ ghi Có vào tài khoản của người thụ hưởng theo số tiền nhận

được sau khi đã trừ phí thanh toán rồi gửi giấy báo Có cho người thụ

hưởng.

1(4a)

(3)

(2b)

(2a)

(1)

Người phát hành

(người mua)

Người thụ hưởng

(người bán)

ĐV thu hộ đồng thời

là đơn vị thanh toán

(4b)

• Quy trình thực hiện

• Trường hợp người phát hành và người thụ hưởng có TK tại cùng

một đơn vị



(1) Người mua - Chủ tài khoản làm thủ tục xin mua séc trắng tại đơn vị nơi

mình mở tài khoản

(2a) Người bán giao hàng cho người mua

(2b) Người mua phát hành séc trực tiếp cho người bán

(3) Người thụ hưởng nộp séc vào đơn vị thu hộ hoặc chuyển nhượng séc theo

đúng quy định.

(4a) Đơn vị thanh toán ghi Nợ tài khoản của người phát hành rồi gửi giấy báo

Nợ.

(4b) Đơn vị thanh toán ghi Có vào tài khoản của người thụ hưởng rồi gửi giấy

báo Có cho người thụ hưởng hoặc cho người thụ hưởng rút tiền mặt.

2. Thanh toán giữa các ngân hàng

Thanh toán qua ngân hàng nhà nước

Thanh toán bù trừ giữa các ngân hàng

Thanh toán thu hộ, chi hộ giữa các ngân hàng

Thanh toán qua ngân hàng nhà nƣớc

Khái niệm

Thanh toán qua ngân hàng nhà nước là việc thực hiện thanh tóan

giữa các ngân hàng TM thông qua tài khỏan của các NHTM mở ở

NHNN

Trƣờng hợp giao dịch chứng từ bằng giấy

Đối tượng tham gia:

Ngân hàng bên trả tiền,

Chi nhánh NHNN giữ TK tiền gửi của NH bên trả tiền,

Chi nhánh NHNN giữ tài khỏan tiền gửi của NH bên thụ

hưởng

Ngân hàng bên thụ hưởng



Công việc tại NH bên trả tiền

Đối với khỏan thanh tóan của chính ngân hàng: lập và nộp

chứng từ thanh toán vào NHNN nơi mở TK, thanh tóan

như giữa các khách hàng của NHNN

Đối với khoản thanh toán của khách hàng: lập bảng kê các

chứng từ thanh tóan qua TK tiền gửi tại NHNN và nộp

kèm theo các chứng từ thanh toán của khách hàng. Bảng

kê các chứng từ thanh tóan được lập riêng cho từng ngân

hàng thụ hưởng



Công việc tại chi nhánh NHNN giữ TK tiền gửi của ngân

hàng bên chi trả

Nhận được bảng kê các chứng từ thanh tóan kèm các

chứng từ thanh tóan của ngân hàng bên chi trả, NHNN

kiểm tra tính hợp lệ của bảng kê, đối chiếu bảng kê và

chứng từ, kiểm tra khả năng thanh tóan của ngân hàng chi

trả, tiến hành thanh tóan theo các trường hợp :





Ngân hàng bên chi trả và ngân hàng bên thụ hưởng mở TK

tại cùng NHNN: sử dụng

1 liên bảng kê: ghi Nợ TK tiền gửi NH bên chi trả và

ghi Có TK tiền gửi NH bên thụ hưởng;

1 liên bảng kê làm giấy báo Nợ gửi NH bên chi trả,

1 liên làm giấy báo Có gửi NH bên thụ hưởng, kèm

theo chứng từ thanh tóan của khách hàng gửi NH bên

thụ hưởng





NH bên thụ hưởng mở TK tại NHNN khác:

NHNN bên chi trả căn cứ chứng từ của NH bên chi trả

lập lệnh chuyển Có chuyển tiền đến NHNN bên thụ

hưởng

Hạch tóan Nợ TK tiền gửi NH bên chi trả và gửi giấy

báo Nợ cho NH bên trả tiền



Tại chi nhánh NHNN giữ TK tiền gửi của NH bên thụ

hưởng

Khi nhận được lệnh chuyển tiền đến → ghi Có TK tiền gửi của

NH bên thụ hưởng và gửi giấy báo Có cho NH bên thụ hưởng

Tại NH bên thụ hưởng

Căn cứ giấy báo Có của NHNN, NH phục vụ người thụ hưởng

kiểm sóat và ghi Nợ TK tiền gửi NHNN, Ghi Có TK người thụ

hưởng và gửi giấy báo Có cho bên thụ hưởng


Trƣờng hợp giao dịch chứng từ điện tử

Các NH phải đăng ký, thỏa thuận với NHNN về việc sử dụng

chứng từ và chữ ký điện tử do NHNN cấp

Các lệnh thanh tóan (chuyển nợ - có ) và các bảng kê sử

dụng đúng mẫu do NHNN qui định

Chứng từ điện tử phải lập đúng, chính xác các yếu tố và

phải đầy đủ chữ ký điện tử của người phê duyệt sử dụng

tiền trên TK và chữ ký điện tử của người kiểm sóat

Chứng từ điện tử phải được in ra giấy và có tên, ký hiệu riêng

của người đã ký chịu trách nhiệm trên chứng từ và thực hiện

việc trả tiền và qui trình giống giao dịch chứng tư bằng giấy

Thanh toán bù trừ giữa các ngân hàng

Thanh tóan bù trừ giữa các NH trong (ngòai) phạm vi tỉnh, TP do

NHNN chủ trì được thực hiện theo văn bản qui định hiện hành

Thanh tóan bù trừ trực tiếp giữa 2 hay nhiều NH trên một địa bàn

huyện, thị xã không có chi nhánh NHNN do các NH trên địa bàn

chọn một đơn vị NH làm chủ trì và các NH khác là NH thành

viên và phải mở TK tiền gửi tại NH chủ trì để thực hiện thanh

tóan bù trừ

Thanh toán thu hộ, chi hộ giữa các NH

Thực hiện 1 trong 2 cách:

Mở TK tiền gửi ở NH khác để giao dịch: việc thanh tóan được

thực hiện như trường hợp các NH mở TK tiền gửi tại NHNN

Ủy nhiệm thu hộ, chi hộ giữa các NH có quan hệ thanh tóanvới

nhau theo hợp đồng ủy thác và chỉ tiến hành trong phạm vi

những khỏan thanh tóan đã thỏa thuận, NH nơi phát sinh gửi các

chứng từ thanh tóan cho NH có liên quan để hạch tóan sổ sách.

Kết thúc định kỳ thanh tóan các NH đối chiếu số liệu và quyết

tóan số tiền đã thu hộ, chi hộ và thanh tóan số chênh lệch phải

thu, phải trả

II. THANH TOÁN QUỐC TẾ

3.

1. Hối phiếu

2. Phöông thöùc tín duïng chöùng töø

3. Phöông thöùc nhôø thu

4. Phöông thöùc chuyeån tieàn

1. Hối phiếu

Khái niệm

Hoái phieáu laø tôø leänh voâ ñieàu kieän do moät ngöôøi kyù phaùt ñeå ñoøi

tieàn ngöôøi khaùc, yeâu caàu:

khi nhìn thaáy hoái phieáu hoaëc ñeán moät ngaøy nhaát ñònh phaûi traû

moät soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi höôûng lôïi qui ñònh treân hoái

phieáu; hoaëc cho một ngöôøi khaùc.

Caùc beân lieân quan ñeán hoái phieáu:

Ngöôøi kyù phaùt: nhaø xuaát khaåu

Ngöôøi nhaän kyù phaùt: ngöôøi nhaäp khaåu, ngaân haøng

Ngöôøi thuï höôûng: laø ngöôøi ñöôïc thuï höôûng soá tieàn ghi treân

hoái phieáu, coù theå laø ngöôøi kyù phaùt hay ngöôøi naøo khaùc do

ngöôøi kyù phaùt chæ ñònh.

1. Hối phiếu

Cơ sở phaùp lyù:

Thöù nhaát laø Luaät thoáng nhaát veà Hoái phieáu (Uniform Law for Bill

of Exchange) goïi taét laø ULB 1930 do caùc nöôùc tham gia coâng öôùc

Geneva (Geneva Convention of 1930 – 1931) ñöa ra naêm 1930 –

1931.

Thöù hai laø Luaät hoái phieáu cuûa Anh naêm 1882 (Bill of Exchange

Act of 1882) goïi taét laø BEA 1882, vaø Luaät thöông maïi thoáng nhaát

naêm 1962 cuûa Myõ (Uniform Commercial Code of 1962), goïi taét laø

UCC 1962.

(Vieät Nam söû duïng hoái phieáu ULB 1930)

1. Hối phiếu

Noäi dung cuûa HP: Maãu Hoái phieáu duøng trong phöông thöùc nhôø

thu

No………… BILL OF EXCHANGE

For ……… ………../………../ 200………….

At …… sight of this FIRST bill of exchange (SECOND of

the same tenor and date being unpaid) pay to the order of

………… the sum of ……………

Drawn under ………… No …… dated …..../ ….../ 200…

TO: ……………… Authorized Signature

1. Hối phiếu

Maãu Hoái phieáu trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø

No………… BILL OF EXCHANGE

For ……… ……………../………../ 200………….

At …… sight of this FIRST bill of exchange (SECOND of

the same tenor and date being unpaid) pay to the order of

………… the sum of ……………

Drawn under Irrevocable L/C No …… dated …..../ ….../ 200…

issued by ………..D

TO: ………………… Authorized Signature

1. Hối phiếu

Hoái phieáu bao goàm caùc noäi dung chuû yeáu sau ñaây

Tieâu ñeà cuûa hoái phieáu: “BILL OF EXCHANGE” hoaëc “EXCHANGE

FOR”.

Ñòa ñieåm vaø ngaøy kyù phaùt hoái phieáu:

Soá lieäu cuûa hoái phieáu: do ngöôøi kyù phaùt ñaët ra, ñöôïc ghi sau chöõ “No”.

Soá tieàn baèng soá: Sau chöõ “For” ghi roõ ñôn vò tieàn teä: dollar Myõ, dollar

Singapore…

Thôøi haïn traû tieàn cuûa hoái phieáu: Ghi sau chöõ “At”.

Neáu traû ngay, sau chöõ “At” seõ ñeå troáng hoaëc ghi chöõ “sight”

Neáu traû chaäm thì sau chöõ “At” ghi thôøi haïn

1. Hối phiếu


Thöù töï soá baûn cuûa hoái phieáu: Thoâng thöôøng hoái phieáu ñöôïc phaùt haønh 2

baûn vaø coù ñaùnh thöù töï “FIRST” hoaëc “SECOND” -> phaân bieät baûn naøy vôùi

baûn kia, coù giaù trò thanh toaùn nhö nhau. Ngöôøi traû tieàn nhaän ñöôïc baûn naøo

thì traû tieàn baûn aáy vaø ñaõ traû tieàn baûn naøy thì khoûi traû tieàn baûn kia.

Meänh leänh ñoøi tieàn voâ ñieàu kieän: Baèng caâu leänh “Pay to” hoaëc “Pay to the

order of”.

Neáu hoái phieáu duøng ñeå traû cho ngöôøi coù teân treân hoái phieáu thì söû duïng

caâu leänh “Pay to Mr/Mrs X”

Neáu hoái phieáu duøng ñeå traû cho ngöôøi caàm phieáu thì söû duïng caâu leänh

“Pay to the bearer”.

Neáu hoái phieáu duøng traû theo leänh cuûa ngaân haøng thì ghi caâu leänh “Pay

to the order of ABC Bank”.

1. Hối phiếu


Teân ngöôøi thuï höôûng: Tieáp theo sau caâu leänh laø teân ngöôøi thuï

höôûng.

Soá tieàn baèng chöõ: Sau chöõ the “sum of”, ghi roõ teân cuûa ñôn vò

tieàn teä vaø khôùp vôùi soá tieàn baèng soá.

Tham chieáu chöùng töø keøm theo:

Neáu söû duïng trong phöông thöùc nhôø thu: keøm theo hoùa ñôn

hoaëc hôïp ñoàng thöông maïi baèng caùch ghi caâu “Drawn under

our invoice No… dated… hoaëc Drawn under contract No…

signed between…”.

Neáu söû duïng trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø: tham

chieáu vôùi tín duïng thö baèng caùch ghi caâu: “Drawn under L/C

No… dated… issued by…”

1. Hối phiếu


Teân ngöôøi nhaän kyù phaùt: Sau chöõ “To”

Trong phöông thöùc nhôø thu: laø teân doanh nghieäp NK

Trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø: laø teân NH phaùt haønh tín

duïng chöùng töø.

Ñaëc bieät trong tröôøng hôïp hoái phieáu NH, teân ngöôøi nhaän kyù

phaùt laø moät NH khaùc do NH phaùt haønh chæ ra.

Teân vaø chöõ kyù ngöôøi kyù phaùt: Laø ngöôøi ñoøi tieàn, laø ngöôøi ñaïi

dieän cho DN (hoái phieáu thöông maïi), laø ngöôøi ñaïi dieän cho NH

(hoái phieáu NH). Chöõ kyù cuûa ngöôøi kyù phaùt phaûi ñöôïc theå hieän roõ

raøng vaø khoâng caàn coù con daáu beân caïnh chöõ kyù.


Khái niệm

Laø phöông thöùc maø ngöôøi thanh toaùn (ngöôøi nhaäp khaåu) chuû

ñoäng yeâu caàu NH phuïc vuï mình (NH chuyeån tieàn – remitting

bank) chuyeån moät soá tieàn nhaát ñònh ñeå traû cho ngöôøi baùn ôû nöôùc

ngoaøi.


Caùc beân tham gia

Ngöôøi chuyeån tieàn: beân nhaäp khaåu.

NH chuyeån tieàn: NH phuïc vuï ngöôøi chuyeån tieàn.

NH ñaïi lyù: NH phuïc vuï ngöôøi thuï höôûng, coù quan heä ñaïi lyù vôùi

NH chuyeån tieàn.

Ngöôøi thuï höôûng: beân xuaát khaåu, beân chuû nôï.

NH chæ laøm nhieäm vuï trung gian chuyeån ngaân vaø thu phí maø

khoâng bò raøng buoäc traùch nhieäm trong thanh toaùn.


Phöông thöùc chuyeån tieàn

Baèng ñieän (Telegraphic Transfer): T/T.

Baèng thö (Mail Transfer): M/T ø

Qua maïng SWIFT (Society for Worldwide Interbank

Financial Telecommunications).

SWIFT: nhanh, tieän vaø chi phí hôïp lyù => aùp duïng roäng raõi


Hình thöùc chuyeån tieàn

Chuyeån tieàn traû tröôùc:

Ngöôøi NK traû tieàn tröôùc cho ngöôøi XK roài nhaän haøng sau

Gaây baát lôïi cho ngöôøi NK

Chuyeån tieàn traû sau:

Ngöôøi NK sau khi nhaän ñöôïc haøng môùi traû tieàn

Gaây baát lôïi cho ngöôøi XK


Qui trình thöïc hieän phöông thöùc chuyeån tieàn traû tröôùc

NK XK

NH chuyển

tiền

NH trả tiền

(4)

(1)

(2)

(3)


Qui trình thöïc hieän phöông thöùc chuyeån tieàn traû sau

NK XK

NH chuyển

tiền

NH trả tiền

(1)

(2)

(3)

(4)(5)


Öu ñieåm:

Thuû tuïc thanh toaùn ñôn giaûn.

Thôøi gian thanh toaùn nhanh.

AÙp duïng caû trong thanh toaùn maäu dòch vaø phi maäu dòch.

Nhöôïc ñieåm:

Chuyeån tieàn traû tröôùc: Gaây baát lôïi cho ngöôøi NK

Chuyeån tieàn traû sau: Gaây baát lôïi cho ngöôøi XK

=> aùp duïng khi hai beân mua baùn coù quan heä laâu ñôøi, tín nhieäm

nhau, hoaëc khi trò giaù hôïp ñoàng khoâng lôùn.

=> söû duïng phöông thöùc thanh toaùn khaùc thích hôïp hôn


Khaùi nieäm

Ngöôøi XK sau khi hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng hoùa, dòch vuï

tieán haønh uûy thaùc cho NH phuïc vuï mình thu hoä tieàn töø ngöôøi NK

döïa treân cô sôû hoái phieáu vaø chöùng töø do ngöôøi XK laäp ra.

Phöông thöùc nhôø thu goàm caùc beân sau:

Ngöôøi XK : beân uûy nhieäm thu cho NH.

Ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi XK: NH thu hoä

Ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi NK: NH xuaát trình, NH ñaïi lyù cho

NH thu hoä.

Ngöôøi NK: laø ngöôøi traû tieàn, ngöôøi ñöôïc xuaát trình chöùng töø

theo ñuùng chæ thò nhôø thu.


Phöông thöùc nhôø thu trôn

Ngöôøi XK uûy thaùc cho NH thu hoä tieàn ôû ngöôøi NK caên cöù vaøo

hoái phieáu do mình laäp ra, coøn chöùng töø haøng hoùa thì göûi thaúng

cho ngöôøi NK, khoâng göûi cho NH.

Chöùng töø thöông maïi (hoùa ñôn thöông maïi, vaän taûi ñôn, vaø caùc

giaáy coù lieân quan ñeán haøng hoùa): Ngöôøi XK göûi thaúng cho

ngöôøi NK.

Chöùng töø taøi chính (hoái phieáu): Ngöôøi XK göûi cho NH thu hoä

tieàn.

NH chæ ñoùng vai troø trung gian, NH khoâng coù cam keát hay

ñaûm baûo gì ñoái vôùi ngöôøi XK vaø ngöôøi NK, chæ thöïc hieän theo

chæ thò nhôø thu vaø hoái phieáu.


Qui trình thanh toaùn theo phöông thöùc nhôø thu trôn

NK XK

NH bên NK NH bên XK

(1)

(2)

(3)

(4)(5)

(6)

(7)


Öu ñieåm:

Ngöôøi XK chuû ñoäng ñoøi tieàn nhaø NK sau khi giao haøng.

Nhöôïc ñieåm:

Ngöôøi NK coù traû hay khoâng coøn tuøy thuoäc vaøo thieän chí vaø

khaû naêng cuûa hoï.

=> aùp duïng khi hai beân mua baùn coù quan heä laâu ñôøi, tín nhieäm

nhau, hoaëc khi trò giaù hôïp ñoàng khoâng lôùn.

=> söû duïng phöông thöùc thanh toaùn khaùc thích hôïp hôn (nhôø thu

keøm chöùng töø)


Phöông thöùc nhôø thu keøm chöùng töø:

Ngöôøi XK sau khi ñaõ hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng hoùa, dòch

vuï → uûy thaùc cho NH phuïc vuï mình thu hoä tieàn ôû ngöôøi NK, caên

cöù vaøo hoái phieáu vaø boä chöùng töø haøng hoùa gôûi keøm theo.

Ngöôøi NK muoán nhaän ñöôïc boä chöùng töø ñeå nhaän haøng phaûi thöïc

hieän thanh toaùn hoaëc chaáp nhaän hoái phieáu -> NH trao boä chöùng

töø.


Qui trình thanh toaùn nhôø thu keøm chöùng töø

NK XK

NH bên NK NH bên XK

(2)

(1)

(3)

(4) (5)

(6)

(7)


Öu ñieåm:

Ngöôøi XK uûy thaùc cho NH thu tieàn vaø khoáng cheá boä chöùng töø

haøng hoùa -> buoäc ngöôøi NK phaûi traû tieàn hoaëc chaáp nhaän traû

tieàn.

Khaû naêng thu tieàn ñöôïc ñaûm baûo hôn phöông thöùc chuyeån tieàn

traû sau hoaëc nhôø thu hoái phieáu trôn.

Nhöôïc ñieåm:

Ngöôøi NK khoâng muoán thöïc hieän hôïp ñoàng NK nöõa -> thì

thieät haïi cho nhaø XK.

=> söû duïng phöông thöùc tín duïng chöùng töø.

4. Phƣơng thức tín dụng chứng từ

Khaùi nieäm phöông thöùc tín duïng chöùng töø

NH môû thö tín duïng theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng (ngöôøi xin môû

thö tín duïng), cam keát seõ traû moät soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi thöù

ba (ngöôøi höôûng lôïi soá tieàn töø thö tín duïng), hoaëc chaáp nhaän hoái

phieáu do ngöôøi thöù ba kyù phaùt trong phaïm vi soá tieàn ñoù, khi

ngöôøi thöù ba xuaát trình cho NH moät boä chöùng töø thanh toaùn phuø

hôïp vôùi quy ñònh ñeà ra trong thö tín duïng.


Thö tín duïng (Letter of Credit) goïi taét laø L/C laø vaên baûn phaùp

lyù, trong ñoù NH môû tín duïng thö cam keát traû tieàn cho ngöôøi XK

(xuaát trình ñaày ñuû boä chöùng töø phuø hôïp vôùi thö tín duïng ñaõ môû).

L/C ñöôïc hình thaønh treân cô sôû hôïp ñoàng thöông maïi -> caên cöù

vaøo noäi dung, yeâu caàu cuûa hôïp ñoàng -> ngöôøi NK laøm thuû tuïc

yeâu caàu NH môû thö tín duïng.

=> Khi thanh toaùn, NH chæ caên cöù vaøo noäi dung thö tín duïng maø

khoâng caàn hôïp ñoàng.


Phöông thöùc tín duïng chöùng töø goàm caùc beân sau ñaây :

Ngöôøi NK: ngöôøi xin môû thö tín duïng (Applicant).

NH môû thö tín duïng (Issuing bank): NH phuïc vuï ngöôøi NK,

cam keát traû tieàn cho ngöôøi XK.

NH thoâng baùo thö tín duïng (Advising bank): NH ñaïi lyù cho NH

môû L/C vaø phuïc vuï cho ngöôøi thuï höôûng.

Ngöôøi XK: ngöôøi thuï höôûng (Beneficiary) hoaëc ngöôøi naøo

khaùc do ngöôøi XK chæ ñònh.

Ngoaøi ra trong vaøi tröôøng hôïp ñaëc bieät coù:NH xaùc nhaän

(Confirming bank) vaø NH traû tieàn (Paying bank).


Cô sôû phaùp lyù ñieàu chænh phöông thöùc tín duïng chöùng töø

Theo “Ñieàu leä vaø caùch thöùc thöïc haønh thoáng nhaát veà tín duïng

chöùng töø” (Uniform Custom and Practice for Documentary

Credits) do vaên phoøng Thöông Maïi Quoác Teá (International

Chamber for Com-merce – ICC) phaùt haønh (söûa ñoåi, boå sung)

ngaøy 25/10/2006, coù hieäu löïc töø ngaøy 01/07/2007, goïi taét laø UCP

600.


Qui trình thanh toaùn thö tín duïng

(6)

(5)

(4)

(1)

Ngöôøi nhaäp

khaåu

Ngöôøi xuaát

khaåu

NH phaùt haønh NH Thoâng baùo

(7)

(8)(9) (3)

(2)

Documents

C6 nv thanh toan