Cac Phuong Phap DH

8/6/2019 Cac Phuong Phap DH

1/28

CHNG IV. PHNG PHP DY HC

TRNG DY NGH

I. Khi nim phng php dy hc.

1. Khi nim v phng php ni chung.

Theo ngha chung nht, phng php l con ng, l cch thc m ch th s dng

tc ng vo i tng nhm chim lnh hoc bin i i tng theo mc ch

nh. Phng php l mt phm tr ca l thuyt hot ng c lin quan mt thit vi cc

phm tr ch th, i tng, mc ch, ni dung hot ng.

V phng din trit hc, phng php c coi l s vn ng ca ni dung n

mc ch. Bi vy, phng php bao gi cung c tnh mc ch, tnh cu trc v lun gn b

vi ni dung.

Phng php c hai mt c bn:

- Mt khch quan l ni dung

- Mt ch quan l hot ng ca ch th. Phng php bao gi cng mang du n

ch quan.

Gia mc ch, ni dung v phng php c mi quan h tc ng mang tnh quy

lut:

Mc ch v ni dung quy nh phng php. C mc ch, c ni dung mi c

phng php tng ng. Vi mt ni dung nhng c thc hin bng nhng phng php

khc nhau s cho nhng kt qu khc nhau, hiu qu khc nhau. Ngc li, phng php c

tc dng lm cho ni dung ngy cng hon thin hn, phong ph hn.

2. Khi nim v phng php dy hc (PPDH).

PPDH l mt b phn ht sc quan trng ca qu trnh dy hc (QTDH). Khi xc

nh c mc ch, ni dung dy hc th phng php dy ca thy v phng php hcca tr s quyt nh cht lng ca QTDH. PPDH l phng php ca hai ch th. Phng

php dy ca gio vin v phng php hc ca hc sinh. Cho nn PPDH c hiu l t

hp cc cch thc phi hp hot ng chung ca gio vin v hc sinh, nhm gip hc sinh

chim lnh c tri thc, k nng, k xo.


2/28

3. c trng c bn ca PPDH.

- Phng php dy v phng php hc c tnh c lp tng i vi nhau: Phng

php dy l phng php t chc cc hot ng hc tp, phng php iu khin qu trnh

nhn thc v gio dc hc sinh. Cn phng php hc l phng php nhn thc v rn

luyn k nng, k xo t pht trin. Tuy nhin chng c thc hin trong cng mt ni

dung, vi cng mt mc ch, cho nn hai phng php ny phi phi hp thng nht vi

nhau di s ch o ca phng php dy.

- Phng php dy hc l cch thc lm vic ca ngi gio vin nn bao gi cng

cha ng nhiu du n ch quan ca gio vin. Phng php dy th hin trnh nghip

v s phm ca gio vin, n c tnh khoa hc trong ni dung, k thut trong thao tc v

ngh thut trong th hin. Phng php dy c hiu qu khi

thy thc c cc quy lut khch quan nh Quy lut nhn thc ca hc sinh, Quy

lut pht trin ca bn thn khoa hc iu khin tr tu ngi hc theo ni dung nhn

thc, to nn tnh tch cc, sng tao trong hc tp v rn luyn ca h. PPDH lun gn cht

vi mc ch dy hc. PPDH phc v cho mc ch mn hc, bi hc gio dc tnh sng to,

lng kin tr, thc y s hng th hc tp ca hc sinh. Trong PPDH cha ng yu t ca

phng php gio dc. Chnh mc ch gio dng, mc ch gio dc v mc ch pht

trin tr tu trong tng bi hc ch dn vic la chn phng php dy v phng php hc

cho ph hp.- Vic dy hc bao gi cng thc hin theo ni dung. Ni dung dy hc quy nh

PPDH. Mi mn hc, mi bi hc, mi n v kin thc, mi loi k nng u i hi mt

phng php dy v phng php hc c th. PPDH hin i cn c phng tin k thut

hin i h tr. Phng tin l cng c phc v cho phng php t ti kt qu cao. La

chn phng php s gn lin vi vic la chn v s dng mt hoc mt vi phng tin.

V vy theo yu cu ca phng php m ngi thy phi nghin cu thit k, ch to,

mua sm phng tin dy hc thch hp.- Mi bi dy i hi nhiu phng php. Mi phng php bao gm nhiu thao tc,

cho nn dy hc bao gi cng l s phi hp mt h thng cc phng php vi nhiu thao

tc. Vic la chn hp l v s dng nhun nhuyn cc phng php dy hc chnh l

ngh thut s phm.


3/28

- Tm li, PPDH l tng hp cc cch thc hot ng phi hp ca gio vin v

hc sinh. Trong phng php dy ch o phng php hc nhm gip hc sinh t gic,

t lc tch cc ch ng chim lnh h thng kin thc khoa hc hnh thnh v pht trin h

thng k nng hot ng bao gm c k nng nhn thc, k nng sng to v k xo thc

hnh.

3. Quan h gia PPDH vi trnh lnh hi tri thc ca hc sinh.

Mi ni dung dy hc c mt PPDH xc nh v kt qu ca vic vn dng mi

PPDH l mt trnh lnh hi tng ng ca hc sinh. V vy c th ni rng, trnh lnh

hi ca hc sinh l mt hm ca PPDH. Quan h gia PPDH v trnh lnh hi c m t

c th nh sau:

P.Php Trnh lnh hi tri thc ca hc sinhThng bo t c mc nhn bit: Hc sinh nhn bit c , phn

bit c v hiu c cc thuc tnh c bn ca chng.Lm mu ,Quan st t c mc ti hin: Hc sinh ghi nh c ni dung

tri thc c th nh li, ti hin li mt cch y chnh xc.Nu vn t c mc k nng: Hc sinh bit vn dng tri thc

hc vo cc tnh hung quen thuc v bit vn dng sng

to linh hot vo cc tnh hung mi trong thc tin

II. PHN LOI CC PHNG PHP DY HC

Trong thc t c rt nhiu cch phn loi khc nhau v ni chung l cha c c

mt quan im phn loi thng nht. Di y ch gii thiu mt s cch phn loi c

nhiu ngi ch .

E.I Petropxki, E. Golant phn loi phng php theo cch chuyn ti v c im

tri gic ti liu ca hc sinh.Theo PPDH c chia thnh ba nhm.

- Phng php dng li

- Phng php trc quan- Phng php hot ng thc tin

M.N Skatkin, la. Lecne phn loi theo mc sng to trong nhn thc. Theo

PPDH c phn ra cc nhm:

- Nhm phng php gii thch - minh ho

- Nhm phng php ti hin

- Nhm phng php tm kim b phn


4/28

- Nhm phng php sng to

Iu. Babanski chia PPDH thnh ba nhm:

- Nhm phng php t chc v hot ng nhn thc

- Nhm phng php kch thch ng c v hot ng nhn thc

- Nhm phng php kim tra v t kim tra kt qu hc tp

A. anhilov, B.P. Exipov phn thnh cc nhm:

- Phng php tm ti tri thc

- Phng php hnh thnh k nng, k xo

- Phng php kim tra nh gi tri thc, k nng, k xo

IF. Khaclamov li phn cc PPDH thnh bn nhm:

- Phng php gii thch bng li

- Phng php hot ng tm kim tri thc mi

- Phng php vn dng tri thc hnh thnh kh nng, k xo

- Phng php kim tra, nh gi tri thc

Cc cch phn loi khc nhau ni trn da trn nhng cn c khc nhau nn mi cch

u c u nhc im ring. Tuy nhin nhn vo ton th, ta d dng nhn thy chng c

nhng nt chung, nt tng ng nht nh.

III. CC PHNG PHP DY HC TRUYN THNG

1. Nhm cc PPDH dng ngn ng.y l nhm phng php s dng li ni v ch vit truyn t, tip nhn, x l

v lu tr thng tin. Nhm ny bao gm cc phng php c th sau:

1.1. Phng php thuyt trnh.

a. Khi nim v phng php thuyt trnh.

Thuyt trnh l phng php m trong gio vin dng ti trnh by, gii thch

ni dung bi hc mt cch chi tit v c h thng.

Phng php ny c s dng khi dy nhiu hc sinh vi mt chng trnh lthuyt phc tp. y l phng php c s dng lu i nht trong lch s dy hc.

u im:

- D thc hin i vi gio vin v c th tin hnh phng php ngay c khi khng

c mt phng tin dy hc no;


5/28

- Vi mt thi gian quy nh, gio vin c th truyn t mt khi lng kin thc

ln cho nhiu ngi;

- Thng qua ging ni, c ch, nh mt, gng mt m ngi gio vin c th tc

ng n tm l hc sinh thu ht hc sinh, nng cao hiu qu gi hc;

- Hc sinh khng ch tip thu tri thc khoa hc m cn hc c cch lp lun logic,

cch din t vn khoa hc ca gio vin.

Nhc im:

- Hc sinh th ng, ch tp trung nghe, hiu, nh m khng c c hi trnh by

kin ca mnh. Nu gio vin lm dng phng php ny th c th to ra thi quen th ng

ch i kin gii thch ca thy, thch nghe hn thch t c, thiu tnh ch ng tm ti tri

thc, nn cht lng dy hc s b hn ch. Hc sinh d mt mi, u oi, mt tp trung, nht

l khi gio vin trnh by bi ging mt cch kh khan, cng nhc hoc trnh by vi ging

ni u u nh kiu c kinh.

khc phc nhc im trn c th:

- Kt hp vi phng php nu vn hoc phng php m thoi, to ra nhng

mu thun li cun hc sinh vo tho g tng vn , lm cho hc sinh phi theo di bi

ging mt cch tch cc vi cm gic hng th.

- Phi hp thuyt trnh vi minh ho bng phng tin trc quan. Gio vin hng

dn hc sinh quan st i tng nhn thc, kt hp vi vn p, tho lun tng cnghot ng ca hc sinh.

b. Cu trc log ic ca phng php thuyt trnh.

Phng php thuyt trnh c thc hin theo ba bc:

Bc 1. t vn

y l bc u tin ca bi hc mi nn rt quan trng trong vic gy ch . tp

trung t tng ca hc sinh vo i tng nghin cu. Trong bc ny, vn nghin cu

c gio vin pht biu r rng v sc tch. Hiu qu cng cao nu gio vin nu vn theo kiu t chc tnh hung vi mt h thng cu hi nu vn c chun b chu o.

Bc 2. Gii quyt vn

Gio vin c th gii quyt vn t ra theo hai con ng logic ca nhn thc:

quy np hoc din dch hoc kt hp c hai. Phng php quy np l phng php trnh by

bi ging m lp lun ca thy i t ci ring, ci n nht n ci chung, t ci c th, ri


6/28

rc n ci tru tng, tng qut. Hay ni cch khc l: Gio vin a ra nhiu s kin c

th, ri rc nhng cui cng dn dt rt ra kt lun chung cho mi s kin ri rc, c th

. Phng php din dch (suy din) l phng php lp lun i t ci chung, ci tng qut

n ci ring, ci c th khi trnh by bi ging. Ni mt cch c th hn l: Khi ging bi,

trc ht gio vin a ra kt lun hay nh lut tng qut ri t dn dt cho ngi hc i

n tng trng hp c th, ngi hc nhn thc c rng mi trng hp c th ny

u nghim ng vi kt lun hoc nh lut tng qut nu ban u.

Bc 3- Kt lun

Gio vin a ra thng tin di dng khi qut nht, chnh xc v bn cht nht ca

vn nghin cu, sau ch ra lnh vc,phm vi p dng ca vn l thuyt va nghin

cu v ch r vn ny c ng dng u trong thc t. iu ny c bit quan trng

khi dy cc mn k thut.

c Vn dng phng php thuyt trnh.

Khi vn dng phng php thuyt trnh cn m bo cc yu cu sau:

- Ni dung trnh by phi chnh xc, r rng theo mt lgic cht ch. Ngn ng s

dng phi c chn lc chnh xc, d hiu, phong ph v trong sng;

- Khi thuyt trnh phi th hin tnh cm: Ging ni lc bng, lc trm, lc bnh

thng, lc nhn mnh. Phi th hin c s nhit tnh, si ni ng lc, ng ch. Nt

mt, iu b, ging ni phi c sc truyn cm. Nhp ging va phi, nhng ch kh tipthu phi ging chm v nhn mnh;Cc khi nim mi, nhng thut ng k thut mi cn

gii thch r rng, y . Sau mi phn cn c tiu kt. Khi sang phn khc phi c chuyn

tip hp l;

- Ch bao qut lp hc kp thi pht hin trng thi mt mi, u oi ca hc

sinh, t c bin php gy s ch , hot ho hc sinh, lm cho gi hc lun sng ng.

1.2. Phng php m thoi.

a. Khi nim.Gi hc khng c i thoi l mt gi hc "cht". gi hc tr nn sng ng,

gio vin cn to ra mt cuc trao i, tranh lun nhm kch thch v li cun hc sinh hng

hi tham gia xy dng bi ging. Qua kim tra xem hc sinh lnh hi c thng tin

mi cha, ng thi pht trin k nng lng nghe, phn tch, nh gi, ph phn kin pht


7/28

biu ca ngi khc ca hc sinh. m thoi l mt phng php dy hc c hiu qu. Nu

c p dng tt n s ng gp ng k trong qu trnh dy hc mi cp hc.

m thoi l mt hnh thc trinh by bi ging, trong gio vin da vo nhng tri

thc v kinh nghim hot ng thc tin ca hc sinh, cn c vo ni dung ca bi m t ra

mt h thng cc cu hi. Thng qua cc cu hi ny m gio vin trao i vi hc sinh,

hng dn hc sinh t duy tng bc t mnh nm c tri thc mi trong bi hc.

b. Yu cu khi vn dng phng php m thoi.

Khi t chc m thoi, gio vin phi xut pht t nhng tri thc m hc sinh c

do hc tp, do tch lu kinh nghim c nhn, do quan st c khi gio vin c t chc quan

st trn phng tin trc quan. Phi lm cho hc sinh thc c mc ch ca cuc m

thoi v sn sng tham gia m thoi.

- S thnh cng ca phng php m thoi ph thuc vo ni dung v tnh cht cc

cu hi do gio vin nu ra, vo vic d kin cc phng php gp kh khn. V vy, mu

cht thnh cng ca phng php ny ph thuc rt ln vo cu hi m gio vin a ra v

phn ng ca gio vin trc nhng cu tr li ca hc sinh.

t cu hi hay khng phi l iu d dng. Vy lm th no c cc cu hi hay v

phn ng th no trc nhng cu tr li hoc nhng cu hi ca hc vin. gii quyt

vn , ngi gio vin phi cn c vo mc ch ca vic t cu hi:

Li cun hc sinh; nh gi kin thc ca hc sinh v thu thp bng chng v nhng iu h hc;

Thch thc nhng tng hin hu;

Pht hin nhng hc sinh gp kh khn;

Gip hc vin nm vng y vn chuyn mn.

Vi mc ch , vic t cu hi phi m bo cc yu cu sau: Cu hi phi st

vi tng i tng hc sinh, tc l phi c cu hi cho hc sinh kh, gii; c cu hi cho hc

sinh trung bnh v yu km. Nu m thoi trn c s vn kin thc ngho nn s khng chiu qu.

- Cu hi phi trong sng, r rng, chnh xc v d hiu. S lng v mc phc

tp ca cu hi ph thuc vo tnh phc tp ca vn nghin cu v trnh hin c ca

hc sinh.


8/28

- H thng cu hi v p n phi th hin logic cht ch ca cc bc gii quyt vn

ln, phi th hin l ngun tri thc cho hc sinh.

- Phi trnh nu nhng cu hi chung chung hoc qu chi tit. Hn ch t cu hi m

cu tr li l c hoc khng. Trong nhiu trng hp, gio vin cn t nhng cu hi gy ra

s tranh lun chung c lp kch thch hng th hc tp v pht trin t duy c lp ca

hc sinh.

- Sau khi gii quyt mt cu hi, gio vin phi tng kt li v ch ra kin thc mi

cn lnh hi. Phi kp thi un nn nhng cu tr li sai. Cn ch dy hc sinh cch tr li

logic v pht trin kh nng din t ca hc sinh.

- Trong qu trnh t chc m thoi cn ch n c lp, trnh tnh trng ch lm

vic vi nhng hc sinh kh, gii v nhng hc sinh ny thng tch cc tham gia m thoi.

Gio vin cn t cu hi cho ton lp, ginh thi gian cho c lp suy ngh, sau mi ch

nh hc sinh tr li.

Gio vin phi ch ng dn dt lp theo k hoch ca mnh, trnh tnh trng theo

ui hc sinh khng iu khin c lp hc theo tin trnh. Thng th phng php m

thoi khng c s dng c lp cho c mt bi ging m thng c s dng xen k vi

cc phng php khc. Chng hn, khi s ng phng php thuyt trnh, thay cho li c

thoi, ngi ta phi hp vi cc cc cu hi hng dn hc sinh tm chn l.

c . Cc dng m thoi v phm vi ng dng .C hai dng m thoi:

m thoi ti hin, ti to kin thc. Dng ny dng cng c kin thc, ti to li

ni dung v cu trc ca kin thc. N c dng n tp, cng c bi v dng khi kim

tra nh gi kt qu hc tp.

m thoi nu vn (m thoi rtic): Dng ny cn gi l m thoi gii quyt

vn . dng ny, cu hi v cu tr li lun xut pht t mt vn cn gii quyt. Ni

dung dy hc dn dn c hon thin thng qua nhiu bc gii quyt vn . Dng nyc dng khi ging bi mi, dng khi tho lun cc chuyn .

d. Dng cu hi v cch thc x l ca gio vin trc cc tnh hung m thoi.

- Dng cu hi: Di y l mt s dng cu hi nhm kch thch hot ng t duy

khc nhau ca hc sinh c th p ng vi yu cu ca hai.

Dng cu hi v dYu cu hon Dng in ba pha l.. . . . . . . . . . ?


9/28

chnh Yu cu nh ngha Th no l mt nguyn cng gia cng?Yu cu lit k Hy gi tn tt c cc bc kim tra cch inYu cu quan st Hy cho bit y c bao nhiu im vi phm quy nh

v an ton in?Yu cu k li Hy trch dn cu ni ni ting ca V Nguyn Gip

- Phn ng ca gio vin trc cc tnh hung tr li ca hc sinh : iu quan trngnht x l tt l ch lng nghe cu tr li ca hc sinh. Ngoi ra, khi hc sinh tr li,

gio vin c th dng nhng th php khc va kch thch t duy ca hc sinh va

thm d xem hc sinh ca mnh hiu bit nhng g, hiu bit n mc no.

Nhng th php c th l:

- Im lng v ch i cho hc sinh c thi gian suy ngh v c th tr li nhiu hn.

- Khuyn khch bng cch: C tng y, no em hy lip tc i...

- i su vo chi tit: Em c th ni thm cho c lp bit v...- Lm r: Em c th gii thch thm iu c ngha l g?

- Thch thc: Em ni ng, nhng nu th thi ci g s xy ra v em c th x l nh

th no ?

- Chng c: Em c th chng minh lun im ca mnh khng?

- Vn dng: Phi nhng vn dng vo y nh th no?

- V d: Em c th a ra dc v d thc t v iu hay khng?

Cch x l ca gio vin trc cc cu hi ca hc hc sinh

Trong dy hc bng m thoi, vic hc sinh t cu hi l mt tn hiu tt. Thng

thng, gio vin c gng gii p. Mt cch tt nht c v hc sinh tham gia l to

iu kin cho h tr li. Tuy nhin chng mt ai c th bit tt c mi iu. V vy khng

nn tr li khi cha nm vng vn . Tuyt i khng c a ra cc cu tr li mp m.

Nu cha nm vng vn th tt nht l ghi nhn cu hi, ha s nghin cu v gii p

sau v nht thit phi gii p cng sm cng tt.

e. u im v nhc im ca phng php m thoi.

* u im.

- Kch thch tnh tch cc, ch ng, c lp, sng to ca hc sinh trong hc tp.

- Bi dng cho hc sinh nng lc din t bng li nhng vn khoa hc


10/28

- Gy hng th hc tp, lm cho khng kh lp hc tr nn si ni

- Gip cho gio vin thng xuyn thu c thng tin ngc t kt qu hc tp ca

hc sinh iu chnh kp thi hot ng dy v hot ng hc nhm t c hiu qu dy

hc cao nht.

* Nhc im :

Nu gio vin khng chun b k cu hi v khng c ngh thut t chc th ny c

nhiu hn ch: Lm mt nhiu thi gian, nh hng n k hoch ln lp. D bin m thoi

thnh nhng cuc tranh lun tay i gia gio vin vi hc sinh hoc gia hc sinh vi hc

sinh.

1.3. Phng php tho lun trn lp.

1.3.1. Khi nim.

Tho lun trn lp l phng php dy hc trong ngi dy (hoc ngi iu

khin) t chc v iu khin cc thnh vin trong lp hc trao i kin v t tng ca

mnh v ni dung hc tp, qua t c mc ch dy hc.

1.3.2. u, nhc im ca phng php tho lun.

* u im

- i hi ngi hc tch cc ng no.

- To c hi mi hc sinh c tham gia trc tip vo qu trnh dy hc v c

th hin quan im ca mnh.- Ngi hc t b sung cho nhau nhng kin thc ngoi nhng iu c lnh hi

trn lp.

- Gio vin c nhiu c hi hiu bit v nh gi kin thc, kinh nghim,t duy

ca hc sinh, ng thi gip hc sinh hiu v nh gi bn thn cng nh cc hc sinh khc

trong lp.

- Ngi hc c c hi p dng v kim nghim tnh ng n ca cc bin php ca

mnh.- Gip ngi hc pht trin k nng s dng cc kin thc c ca mnh, t cc

ngun khc (t ti liu, t bi ging ca gio vin) v k nng th hin mt vn bng li.

- To ng c v kch thch thi tch cu tham gia ca ngi hc.

- To thi bnh ng, hiu bit v thn thin gia cc hc vin v gia hc vin

vi ngi dy.


11/28

* Nhc im :

Tho lun tuy c nhiu im mnh, nhng cng c nhng hn ch:

- Rt tn thi gian :Ngi hc s thy b tc, chai cng nu ni dung a ra tho lun

r rng, ch n n gin, khng c nhiu hng, nhiu kha cnh tip cn.

- Hiu qu thp nu trnh chung ca lp qu yu, lp hc qu quen vi li hc

th ng, a s ngi tham gia pht biu hoc gio vin khng c k nng lng nghe, k nng

iukhin v kim sot lp hc km.

* Phm vi p dng :

Tho lun trn lp c bit thch hp trong trng hp sau:

- Hnh thnh cho hc sinh tri thc l lun, tri thc v gi tr, cm xc, quan im...

- Hnh thnh cho hc sinh cch suy ngh v nhng vn c trong ni dung mn hc,

bng cch to iu kin cho suy ngh, bc l suy ngh v tham kho cch suy ngh v lp

lun ca ngi khc.

- c bit hay khi cho hc sinh tho lun v cc tng, cc phng n, cc gii

php k thut, v d nh cc phng n v cu trc ca robot, gii php v nng cao nng

sut gia cng, v x l mi trng b nhim.. .

1.3.3. Cc bc tin hnh tho lun.

Bc1 - Lp k hoch

Tho lun trn lp cn tin hnh mt cch c k hoch. lm c iu ny cn

ch nhng im sau:

a. Xc nh mc tiu ca bui tho lun

xc nh mc tiu cn tr li cu hi: Bui tho lun ny nhm t n iu g?

Nhng p n c th l:- M rng v phn tch su mt ch ;

- Cng c v pht trin kin thc hc;

- Pht trin t duy sng to, kh nng ph phn, pht trin k nng din t ca hc

sinh;

- Tm hiu quan im, thi v kinh nghim sng ca hc sinh.


12/28

b. Xc nh ni dung tho lun

y l khu quan trng ca qu trnh chun b. Cng vic ny c tin hnh theo hai

giai on: La chn ch tho lun v phn tch ni dung ca ch thnh nhng n v

nh. Vic lm ny gip gio vin v c lp d dng nh hng v kim sot c tin hnh

tho lun m khng b ri.

c. Xy dng cu trc ca bui tho lun

Mt cuc tho lun, d vn n gin hay phc tp cng u c cu trc gm nm

phn:

- Xc nh vn tho lun.

- a gi thuyt v vn .

- Tm chng c chng minh v kim tra chng c.

- nh gi cc gi thuyt v cc chng c.

- Nhn xt, kt lun.

d. D kin h thng cu hi nu vn v cu hi gi m

Cn lu : Cc cu hi phi hng ti mc ch tho lun ban u, trnh hin tng

cc cu hi i qu xa trng tm

e. Thng bo ch v k hoch tho lun cho hc vin bit trc

Bc 2 - T chc v dn dt tho lun

Trc ht b tr ch ngi sao cho mi hc sinh phi nhn thy nhau trong qu trnh

tho lun. V th nn b tr theo hnh U hoc hnh trn. Sau khi ng tho lun.

Bt u cuc tho lun thng l rt kh, nht l vi nhng ngi c c tnh rt r, t

ni hay mi gp. khi ng v dn dt tho lun c th theo nhng gi di y:

- Ngi dn chng trnh (c th l gio vin hoc hc sinh) nu cc cu hi lin

quan ti ch tho lun. Nhng s kin ny c th c trnh by bng ti liu trc quan(biu , phim... ) hoc tnh hung. Nu c s i ngc kin gia cc thnh vin v ch

tho lun th ngi dn cn gii thiu s kin cc bn v lun ng v tr trung lp,

khng thin v. Sau khi nu ra s kin, ngi dn chng trnh da ra cu hi dn dt vo

cuc tho lun. To ra s bt ng kin gia cc thnh vin trong lp. Tho lun ch din

ra khi c s khc bit gia cc thnh vin. V vy, hp dn cc hc vin tham gia tho


13/28

lun, cn to ra s khc bit kin gia h. To ra tnh hung c vn v dn dt hc vin

tham gia tho lun gii quyt vn .

Bc 3 - Tng kt tho lun

Tm tt ni dung chnh tho lun, nhng kt lun chung c thng nht,

nhng vn cn m cho cc cuc tho lun tip theo. nh gi s tin b ca hc vin th

hin trong qu trnh pht biu.

1.3.4. Nhng yu t quyt nh cht lng bui hc theo kiu tho lun trn lp.

Cc yu t quyt nh cht lng tho lun tm thi c chp nhn l: Vai tr ca

ngi iu khin, ngh thut dn dt v ngh thut th hin thi ca ngi iu khin.

a. Vai tr ca ngi iu khin

Mt bui tho lun thnh cng l cuc tho lun pht sinh v gii quyt c nhiu

mu thun nhn thc gia cc hc vin, v vy hiu qu cuc tho lun ph thuc rt nhiu

vo vai tr ca ngi iu khin. Thng thng, trong cc cuc tho lun, vai tr ny do

gio vin m nhn. Trong nhiu trng hp c th giao cho hc vin trong lp. Ngi iu

khin phi ng c vai tr ca ngi trng ti phn x kin ca cc hc vin, l ngi

m bo tnh bnh ng trong tho lun v tranh lun, l ngi hng o, dn dt hc vin

khm ph v pht hin nhng iu mi trong cc kin khc vi mnh. iu ny ph thuc

vo rt nhiu thi v ngh thut dn dt tho lun ca ngi iu khin.

b. Ngh thut dn dt tho lunNgh thut dn dt th hin vic s dng cu hi v k thut s dng phng php

hai ct ca ngi iu khin.

Cu hi hm cha ni dung bi hc m ngi hc s lnh hi trong qu trnh tho

lun ng thi l phng tin ca ngi gio vin trong vic iu khin tho lun. Chng

c dng nh hng v dn dt hc sinh trong qu trnh tho lun.

khi ng v nh hng hc vin nhp cuc tho lun, nn dng cc cu hi gi

m, chng hn: Em c th cho bit v sao.. . ?

Em x l th no vi tnh hung ny?

Trong qu trnh dn dt, khng nn t cc cu hi m h, xa vi ch tho lun.

C th khuyn khch hc vin tr li su vn bng cch t cc cu hi ph nh:

kin ny hay y, nhng ti sao em ngh nh vy?


14/28

Em pht hin ra ci li ca vn ri y nhng th ngh xem s pht trin tip

theo l g?

Cc cu hi nn da vo thc t, vn kinh nghim sn c ca hc sinh.Trnh s dng

cc cu hi hm ma mai, xc phm ngi tr li khi h c cu tr li cha ng.

Tr ngi ln nht khi tho lun l s thiu nhit tnh tham gia ca ngi hc. Cch tt

nht nng cao cht lng tho lun l kho lo cho ngi hc lm ch bui tho lun.

Trong hc vin t nu cu hi v tr li, bin cuc tho lun thnh nhng cuc tranh lun

nh. Nu trong tho lun m khng c tranh lun s km si ni v hiu qu thp.

lm c iu , cn phn bit r hai khi nim "Tranh lun" v "Tho lun".

Trong tranh lun cc bn thng thin v bo v kin ca mnh, v vy ngi ta thng

a ra chng c chng minh cho lun im ca mnh. Trong khi tho lun mang tnh

khm ph, trong mi ngi cng nu kin, quan im ring nhm hng n mc ch

chung, cc thnh vin trong lp khng tm cch phn bc kin ca ngi khc, m lng

nghe vtm kim nhng ci hay, ci hp l trong kin ca ngi khc cui cng to ra

s thng nht chung. Nh vy, kt qu ca tho lun l mi ngi t suy on v t thay i

quan im ca mnh.

Trong tranh lun thng xut hin cc kin khc nhau, thm ch c tnh i khng

gia hai hay nhiu nhm. Vi nhng trng hp nh vy, cch tt nht l ngi iu khin

s dng phng php bng hai ct.Ngi iu khin k trn bng hai ct: Cc kin tn thnh (nhm A) v cc kin

khng tn thnh (nhm B). Nhim v ca ngi iu khin l hiu v ghi tm tt tt c lp

lun v chng c do tt c cc thnh vin ca tng nhm a ra (khng c b st bt k

kin no). Khi khng cn kin, cuc tho lun s chuyn sang mc nh gi. Trong nhiu

trng hp, ti thi im ghi xong bng th cc hc vin t rt ra kt lun tn thnh hay

phn i. Vn tip theo ca ngi iu khin l cn c bin php phng nga hoc xa

b nhng mu thun c nhn ny sinh trong v sau qu trnh tranh lun. Nhng mu thun nyrt d xy ra v nh hng khng tt n thi v tnh on kt gia cc thnh vin trong lp.

c. Thi v ngh thut biu hin thi ca ngi iu khin.

bui tho lun thnh cng, thi ca ngi iu khin phi l thi trn trng i vi

thnh vin tho lun cng nh kin ca h. iu ny c th hin qua thi lng nghe v chia s

ca ngi iu khin khi hc vin t cu hi hoc tr li.


15/28

Ngh thut biu hin thi ca ngi iu khin cng l yu t quan trng bi v

trong qu trnh tho lun c ngi cn s nng , c ngi cn s gip . Nhng hc sinh

c thi quen b ng, ngi din t bng li ca mnh trc tp th, khng hiu c gi

tr ca tho lun, c tm l s b ph phn v s ngi khc coi thng, h thp mnh (cho

mnh l dt)...l nhng ngi cn s nng . Trong trng hp ny nn th hin thi

bng nh mt thn thin, s gt u tn thng, n gn v dng nhng li khch l hoc

nhc n tn vi thi thn mt, tn trng, chng hn nh: No, em A, v vn ny

kin ca em th no? Khi h tr li sai hoc cha y ,khng nn s dng ph nh mt

cch cng nhc nh: Sai ri,hon ton sai. Nhng hc sinh c thi quen ni di, ln t

kin ca bn, chim nhiu thi gian ca cuc tho lun l nhng hc sinh cn s gip

h khng ct hng, vn hng hi tham gia tho lun nhng cng thc c nhc im

ca mnh. Trng hp ny ngi iu khin nn lch s li vn sang ngi khc, chng

hn nh: Bn A va nu mt s kin rt hay, nhng chng ta cng cn bit kin ca bn

B nh th no ? Vic s dng ngn ng cng l vn cn quan tm khi t chc tho lun.

Mt cch tt to khng kh si ni trong lc tho lun l gio vin khng nn ni nh

nh, m cn ni mnh m, hng hn, th hin s nhit tnh trao i li cun hc sinh vo

cuc.

Tm li, tho lun l mt trong nhng phng php dy hc l th. Nu gio vin

tch cc s dng phng php ny l th hin s tn trng tnh ch th ca ngi hc. Tuyl mt phng php dy hc truyn thng nhng n rt thch hp vi dy hc hin i theo

quan im dy hc ly ngi hc lm trung tm.

2. Nhm cc phng php dy hc trc quan.

Nhm cc phng php trc quan l nhm huy ng cc gic quan ca hc sinh tham

gia vo qu trnh nhn thc, lm cho vic tip thu kin thc tr nn d dng v s ghi nh

tr nn bn vng, chnh xc. Nhm ny bao gm cc phng php sau:

2.1. Phng php minh ho.2.1.1. Ni dung ca phng php :

Minh ho l phng php dy hc trong gio vin s dng cc phng tin trc

quan, cc s liu khoa hc hay thc t minh ho, lm r bi ging. Phng php ny to

nn s hng th trong hc tp, lm cho gi hc sng ng, kch thch t duy, pht trin c


16/28

quan st v phn tch, cc phng tin trc quan thng dng l: Vt tht, m hnh, s ,

bn v, tranh gio khoa, bng hnh, phim nha, phim video...

Phng tin minh ho cn c th l nhng s liu, ti liu v cc s kin m nhng s

liu, ti liu ny l nhng dn chng thuyt phc cho cc lun im khoa hc.

2.1.2. Yu cu khi s dng dng trc quan.

- Trc quan phi s dng ng lc, ng ch, ph hp vi ni dung, mc ch ca

tng bi. Dng n u a ra n .

- S lng dng va phi, nu dng qu nhiu s c ch t duy tru tng ca hc

sinh.

- Nn kt hp nhiu loi trc quan.

Vic biu din phng tin trc quan phi tin hnh thong th, theo mt trnh t nht

nh. Va biu din va hng dn hc sinh quan st. Cn hng dn quan st ng trng

tm. nh hng quan st tt nht l nu cc cu hi m vi nhng cu hi i hi hc

sinh phi ch theo di v nhn xt.

2.1.3. Cc trng hp vn dng trc quan dy k thut.

Trng hp th nht: Dng trc quan hnh thnh khi nim k thut v trnh by

cu to ca sn phm k thut. Trong dy k thut, mun cho hc sinh nm c cc khi

nim k thut cng nh cu to ca cc sn phm k thut th iu c bn l phi to iukin hc sinh c c biu tng r rng, chnh xc v i tng nghin cu. Trn c s

nhng biu tng , bng nhng cu hi nh hng hp l, gio vin hng dn hc

sinh phn tch v pht hin nhng du hiu chung, bn cht ca cc i tng.

Vc s dng trc quan dy khi nim k thut v cu to ca sn phm k thut

c tin hnh theo cc bc sau:

- Gii thiu khi qut v vt th trc quan (tn gi v cngdng). Gii thch mc ch

quan st v hng dn trng tm quan st, nhn xt v lit k cc du hiu quan st c.- Hng dn thc hin cc thao tc phn tch, tng hp, so snh v khi qut ho

rt ra nhng du hiu chung, bn cht.

- Tng kt s phn tch rt ra kt lun: M t tng b phn (tn gi, cng dng,

hnh dng, kch thc, vt liu,,,), s lp ghp lin hp gia cc b phn.


17/28

Trng hp th hai: Dng trc quan dy nguyn l hot ng ca thit b, my

mc.

Nguyn l hot ng ca my mc, thit b thng l nhng ni dung tru tng,

khng th trc tip quan st c. V vy, nu dng vt tht dy th hiu qu s km hn

khi s dng cc s , bn v, m hnh.

Phng php ging dy ni dung ny thng l gii thch trc tip trn cc s ,

bn v hay m hnh. Tin trnh ging dy nguyn l hot ng ca cc my mc, thit b k

thut vi vic s dng trc quan c th tin hnh nh sau: Gii thiu tng qut v phng

tin trc quan.

- Nu c s khoa hc xy dng nguyn l hot ng ca my mc thit b. Gii

thch nguyn l hot ng tng th trn vt th trc quan. Ch nhn mnh ni xy ra hin

tng chnh.

- Nu c im ca hot ng v cc hnh thc iu khin, iu chnh hot ng.

- Nu iu kin hot ng ca thit b v tng b phn, phn tch yu cu k thut v

kinh t khi s dng thit b.

Nn kt hp cc phng tin trc quan trong khi dy. Thng thng, gio vin gii

thch nguyn l hot ng ca thit b trn s , hnh v, sau minh ho li ton b qu

trnh k thut xy ra trn m hnh ng.

Trng hp th ba: S dng trc quan dy cc thao tc k thut Dy thc hnhtc l dy cho hc sinh cch thc hin cc thao tc k thut trn i tng k thut, chng

hn nh o dng in v in p bng ng h o in, qun dy vo stato ca ng c

in, g chi tit gia cng ln mm cp bnchu, mi mi khoan xon bng my mi hai .

Vi nhng thao tc nh th, nu khng dng vt tht hoc m hnh gii thiu ng tc

mu th khng th no lm cho hc sinh lnh hi c ni dung bi dy. Khi dng trc quan

trnh din thao tc mu, gio vin c th tin hnh theo trnh t sau:

- Gii thiu tng quan dng c trc quan.- Gii thiu b phn hay khu vc s c thao tc.

- Gii thiu tn gi cc thao tc.

- Nu mc ch ca mt thao tc.

- Nu yu cu ca mi thao tc.

- Nu trnh t cc bc thc hin thao tc.


18/28

Nu nhng im cn lu kh thao tc m bo an ton cho ngi v cho thit b.

- Sau khi hc sinh hiu v ghi nh c nhng im ni trn th gio vin trnh

din thao tc mu trn i tng. Trong dy thc hnh k thut, tranh gio khoa c dng

kh ph bin. Tranh gio khoa c phn lm hai nhm: Nhm th nht l nhm tranh m

t nhng t th, nhng ng tc c bn, quan trng ca ngi th khi lm vic, hoc m t

trnh t cc ng tc... V d: Tranh m t t th ng ng tc cm da ca ngi th

ngui; m t t th, v tr ng ca ngi th khi vn hnh my mi hai ; khi ng cu

dao in ca cc trm bin p.. .

Nhm th hai l nhm tranh m t cu to v nguyn l hot ng ca cc thit b

in hnh. V d nh b tranh m t cu to v nguyn l hot ng ca ng c t trong.

Khi dng tranh gio khoa dy thc hnh, trc ht gio vin gii thiu tranh gio khoa,

gii thiu tn gi cc thao tc c m t trn tranh, mc ch v yu cu k thut ca tng

thao tc, gii thiu nhng im nhn trn tranh (v d nh ch c bao bi mt vng trn,

ch b gch bi hai vch mu cho nhau), trnh t cc thao tc. Sau gio vin trnh

din cc thao tc mu v hng dn hc sinh thc hin cc thao tc ny.

2.1.4. S dng cc phng tin nghe nhn trong dy hc k thut .

Hin nay cc phng tin nghe nhn nh phim video, phim nha, phim n chiu,

phn mm my tnh nh phn mm Powerpoint, phn mm Solid...c s dng rng ri

trong dy hc k thut mang li hiu qu rt cao v chng c kh nng m phng sinh ngcc nguyn l, cc qu trnh k thut tru tng. Mt khc chng cn c kh nng m t s

lp ghp gia cc chi tit, thay i cc thng s k thut khi lp ghp.

Khi s dng phng tin nghe nhn vo dy hc k thut cn thc hin cc yu cu

sau:

Trc khi s dng cc phng tin nghe nhn, gio vin cn nu yu cu quan st c

th, c th t cu hi, bi tp nh hng quan st ca hc sinh. Nu thiu yu cu ny

th vic biu din cho hc sinh xem s khng c hiu qu.- Sau khi xem xong, t chc cho c lp tho lun cu hi, bi tp nh hng

trc. Trong nhiu trng hp, sau tng on kh, phc tp c th dng li cho hc sinh

trao i, nu cn thit th biu din ln th hai. Thi im biu din cho hc sinh c th thc

hin trc hoc sau khi ging bi, nhng on phim ngn c th chiu trc khi bt u bi

dy v s dng n t vn nghin cu bi mi. Thng thng phim c chiu


19/28

minh ho cho ni dung hc tp, tc l sau khi gio vin ging xong mi t chc chiu phim

minh ho. Trong mt s trng hp c th t chc cho hc sinh xem phim thay cho bi

ging ca mnh. Khi gio vin cn cho hc sinh tho lun theo nhm, theo lp ni dung

ca phim, yu cu mi hc sinh vit mt bn thu hoch theo gi . Sau khi chm bn thu

hoch ca hc sinh, gio vin cn tng kt, ch ra nhng nhn thc sai v bn cht ca hin

tng m hc sinh tip nhn qua xem phim v tho lun.

2.2. Phng php biu din th nghim.

Phng php biu din th nghim l phng php gio vin tin hnh cc th nghim

trn lp hc sinh theo gii din bin ca cc hin tng khoa hc. y cng t mt dng

ca phng php minh ho nhng phng tin minh ho li l th nghim khoa hc do

gio vin thao tc. phng php ny khng ch gip hc sinh nm c ni dung bi hc m

cn gip hnh thnh thc tm ti cc phng php nhn thc, lng yu thch khoa hc.

Yu cu cao nht ca phng php ny l th nghim phi thnh cng gy hng

th v gy lng tin vo khoa hc. Nu th nghim khng thnh cng s gy hng ht trong t

tng ca hc sinh. Mun m bo th nghim thnh cng, ngi gio vin phi chun b

phng tin, vt t th nghim mt cch chu o v phi lm th nghim trc gi hc. Khi

th nghim, gio vin phi hng dn hc sinh theo di tin trnh th nghim, ghi chp thng

s u vo, din bin v kt qu u ra, gip hc sinh x l kt qu v rt ra kt lun cn

thit. Kt lun phi c khi qut r rng, mch lc bi v l tri thc m hc sinh cnlnh hi.

2. Cc phng php dy hc tch cc hin i.

2.1. Dy hc nu vn .

Mt qu trnh dy hc s dng phng php nu vn din ra rt ging vi qu

trnh thc hin mt ti nghin cu khoa hc. N ch khc vi qu trnh nghin cu khoa

hc ch, ngi hc khng t mnh c lp pht hin vn v gii quyt vn nh mt

nh khoa hc m mi bc i ca qu trnh nhn thc ca ngi hc u c s dn dt, cho ca gio vin. Mt qu trnh dy hc nh th c coi l mt qu trnh dy hc c th

ca dy hc i hc, bi v qu trnh hc tp ca sinh vin l qu trnh c tnh cht nghin

cu. N cao hn qu trnh nhn thc ca hc sinh ph thng v tip cn vi qu trnh nhn

thc ca nh khoa hc. Ngi sinh vin va hc va tham gia tm kim ci mi vi mc


20/28

va sc, hot ng nghin cu khoa hc tr thnh mt b phn hu c ca qu trnh hc tp

ca sinh vin.

Song iu khng c ngha l dy hc nu vn ch c t sng bc i hc.

Thc t cho thy rng, nu kho vn dng th phng php ny vn th hin gi tr ca n

nhng bc hc thp hn. Nhng v d vn dng ri hay v rt Jinh hot ca cc lc gi

Nguyn Vn Bnh, Trn Sinh Thnh, Nguyn Vn Khi trong ti liu "Phng php dy hc

k thut cng nghip, tp 1- Phn i cng" l nhng minh chng cho nhn nh .

2.1. 4. V d v dy hc nu vn .

V d 1 : Dy hc bi "Cc dng h hng ca h thng phanh du trong m v gii

php khc phc" .

Trc ht gio vin nu vn : Trong bi trc, cc em c hc l thuyt v

thc hnh v mt s dng h hng ca h thng phanh du trong xe m, nguyn nhn ca

chng v gii php khc phc. Bui hc hm nay, chng ta tip tc kho st chuyn .

Chic xe t ny ang c vn v h thng phanh. By gi mt em hy cho xe chy

v phanh th xem biu hin ca vn l g. Mt hc sinh cho xe chy thng v p

phanh. Kt qu: Xe qut sang bn tri.

Gio vin khi qut vn : Cc em thy r, chic xe c s c h thng phanh

du, nn khi n ang chy thng, h c p phanh l xe qut sang bn tri. gii quyt s

c k thut ny trc ht phi tm nguyn nhn. Theo cc em nguyn nhn ca hin tng l g? V c hc c bn nhng bi hc trc nn hc sinh s ln lt a ra cc

gi thuyt:

- Gi thuyt th nht: M phanh mn khng u. M phanhbnh bn phi mn nhiu

hn m phanh bnh bn tri. Tho ra kim tra thc t: M phanh ch mn rt t v tng i

ng u. Gi thuyt th nht b loi. Hc sinh ngh thay th hai b m phanh mi

chy th. Kt qu khng thay i.

- Gi thuyt th hai: ng dn du phanh bn phi b bp hoc b thng. Kim tra thct: ng khng bp, khng thng. Gi thuyt th hai b loi.

- Gi thuyt th ba: Trong ng dn du bn phi c d vt. Tho ng dn ra ra sch

kim tra: Bn trong khng c d vt. Gi thuyt th ba b loi.

- Gi thuyt th t: C th trong du phanh c d vt. Tho du ra kim tra thc t:

Khng c d vt. Gi thuyt th t b loi.


21/28

- Gi thuyt th nm: ng knh ng bn phi b hn ng knh ng bn tri.

Dng thc cp o ng knh hai ng: ng knh hai ng ng nhau. Gi thuyt th

nm b loi.

Tnh hung m gio vin t chc t hc sinh trc mt s b tc, i hi hc

sinh phi tch cc t duy, bi v cc nguyn nhn thng thng b loi tr. Vai tr iu

khin ca gio vin lc ny l gi hc sinh phn tch cc gi thuyt ca mnh. Vi mi

gi thuyt phi ch ra n c tnh trit hay cha. T hc sinh tm thy tnh cha trit

ca phn on th nm.

Cu hi 1 : Nu du phanh trong ng dn bn phi v bn tri c truyn i vi

cng mt p sut thi yu t no quyt nh lc kp ca guc phanh? Cu tr li ca pha hc

sinh phi t ti l "Lu lng".

Cu hi 2 : Ci g nh hng ti lu lng du c truyn ti b phn kp? Cu tr

li ca pha hc sinh phi t ti l "ng knh ng dn".

Cu hi 3: Khi du trong hai ng dn c cng mt p sut, mun cho lc kp ca

phanh bn phi v phanh bn tri bng nhau ta cn m bo iu kin g?

2.1.6. u nhc im ca phng php dy hc nu vn .

u im

Lm cho hc sinh nm kin thc mi mt cch vng chc, nm vng con ng t

lc thu nhn tri thc. Pht trin tr thng minh, sng to, nng cao hng th nhn thc, giphc sinh bit cch vn dng tri thc vo hon cnh mi mt cch sng to.

- Bi dng cho hc sinh phng php nghin cu ca ngi lm cng tc khoa hc

k thut.

- Gp phn bi dng lng t tin trong bc ng phn u tm ti chim lnh tri

thc mi v tri thc y l tri thc do hc sinh t tm ra ch khng phi do ngi khc

mang li.

Nhc im:Khng phi mi bi dy u c th p dng phng php ny. Vic chun b bi ca

gio vin rt tn cng sc v thi gian. N i hi gio vin phi c trnh chuyn mn v

ngh thut s phm cao, hc sinh phi tng t kh th phng php ny mi p dng c

hiu qu.

Kt lun v dy hc nu vn .


22/28

- Dy hc nu vn th hin r nt sc sng ca quan im dy hc tch cc ly

ngi hc lm trung tm. N bc l nhiu u im ni bt hn so vi cc phng php khc

trong vic tch cc ho ngi hc. Tuy nhin n cng khng th l mt phng php c tnh

vn nng. V vy khi vn dng n vo dy hc k thut cn bit phi hp n mt cch nhun

nhuyn vi cc phng php truyn thng.

- Tin trnh dy hc nu vn l tin trnh thc hin mt ti nghin cu khoa hc.

N l phng php dy hc c th ca qu trnh dy hc i hc, bi v nghin cu khoa

hc mc va sc di s hng dn ca gio vin l mt b phn hu c ca qu trnh

hc i hc. Tuy nhin n vn c sc sng i vi qu trnh dy hc trong cc trng trung

hc chuyn nghip v dy ngh. Vi i tng l hc sinh trung hc chuyn nghip hoc

hcsinh trng ngh th khi vn dng phng php ny ch cn ch n phc tp ca

"Vn ". Nu "Vn " qu kh, li nng v tm kim cc nguyn l, cc quy lut th vic

dy hc s khng mang li hiu qu. Vi i tng ny, vic t chc tnh hung hc sinh

tm cc nguyn nhn, cc gii php c th gii quyt mt cng vic th hp l hn. Nu

ng dng vic t chc tnh hung t vn khi vo bi mi thi n lun ph hp cho mi

trng hp.

2.2. Dy hc algorit ho.

2.2.1. Khi nim v algorit.

Algorit l mt bn quy nh chnh xc v mt h thng cc thao tc nguyn t csp xp theo mt trnh t cht ch nhm gii quyt mt bi ton (nhim v) bt k thuc mt

loi hay mt kiu no .

Phng php algorit c hiu l s thit k mt h thng cc thao tc hp l, ni

nhau thnh mt chui theo mt trnh t logic nht nh m nu lm ng theo trnh t

nht nh s dn n kt qu d tnh trc. c c mt bn algorit v mt nhim v

no , ngi lp algorit phi nghin cu k ni dung cng vic, phn chia cng vic thnh

cc b phn nguyn t v xy dng cc quy tc hng dn thc hin tng b phn.Algorit l mt trong nhng dng ca phng php hot ng ni chung. Nkhng ch gii

hn cc hot ng tr tu m cn p dng rt c hiu qu cho hot ng thc tin khi thc

hin cc thao tc vt cht. Ngoi ra, algorit cn c lp cho c cc thao tc ca my mc.

Chng trnh ca my tnh l mt dng in hnh ca algorit.

2.2.2. c tnh ca algorit .


23/28

a. Tnh xc nh: Tnh xc nh ca algorit th hin ch, vic gii bi ton theo

algorit l mt qu trnh c nh hng r rng, c iu khin hon ton, khng cho php

tu tin. Qu trnh phi m bo yu cu: Nu do ngi hoc my thc hin u cho

cng mt kt qu. m bo tnh xc nh th nhng ch dn a vo trong bn algorit

phi tho mn cc yu cu sau:

Phi r rng, c tnh ch dn chnh xc. Mi thao tc phi n gin, d hiu. Phi loi

tr cc yu t ngu nhin lm cho ngi hc c th hiu sai v dn n la chn thao tc sai.

b. Tnh ng lot: Algorit l mt phng php chung cho php gii quyt khng ch

mt bi ton no vi iu kin ban u cho trc m cn cho php gii quyt cc bi ton

khc nhau theo cng mt loi, mt kiu.

c Tnh kt qu: Algorit lun hng ti kt qu cn tm v nu p dng ng algort

th nht nh gii c bi ton t ra bt k ngi hay my thc hin.

2.2.3. Vn dng phng php algorit vo dy hc k thut cng nghip.

Dy hc algorit ho c hiu l:

Ngi gio vin bin ni dung dy hc thnh mt bng algorit v hng dn hc sinh

lnh hi bng algorit .

- Gio vin hng dn cho hc sinh t xy dng bng algorit gii quyt mt bi

ton k thut no .

- Ni dung dy hc c algorit ho thng l nhng ni dung thao tc tr tu hocthao tc vt cht. Khi hc sinh nm vng bn algorit m gio vin truyn th v thc hin

cc thao tc theo ch dn ca n th s t ti mc ch hc tp.

Trong dy hc k thut cng nghip, hc sinh thng c dy hai kiu algorit l

algorit nhn bit v algont bin i.

a. Algorit nhn bit: L mt bng gm cc thao tc dn n s nhn bit i tng,

phn on i tng thuc loi no? xc nh tnh trng ca n ra sao?

Loi algorit ny ch yu dng dy thc hnh, chng hn nh:- Chn on nguyn nhn hng hc ca thit b, pht hin ra b phn hng hc trong

v s b phn hon ho ca thit b.

- Nhn bit thit b la chn theo mt mc ch nht nh.

- Kim tra thit b.

C th m t algorit nhn bit nh sau:


24/28

Bc 1 : Xc nh tnh trng thc ti ca hng hc, vch r cc du hiu biu th s

hng hc. Trong bc ny vic vch r ng vai tr chnh.

Bc 2: Xc nh vng cn tm ti (cc nhm nguyn nhn c th gy hng).

Bc 3: Thc hin cc thao tc kim tra:

- Kim tra thc trng ca tng b phn. Pht hin b phn hng hc v tnh cht hng

hc ca tng b phn . l ba bc ln, trong mt bc ln li c th xy dng thnh

cc Algorit b hn, c th hn.

V d : Dy cho hc sinh cch xc nh v x l hng hc trong h thng cung cp

nhin liu ca ng c xng bng phng php algorit.

Bi ton: Xng khng ti c bung t ca ng c. Hy xc nh nguyn nhn

v cch khc phc hin tng trn.

gii quyt nhim v ny, gio vin a ra s khi ca h thng cung cp nhin

liu nh hnh v v hng dn hc sinh da vo s lp quy trnh kim tra.

V l thuyt m ni, bt k mt b phn no ca h thng b h hng cng lm cho

xng khng ti c bung t. Cho nn, c h kim tra ngay t b ch ho kh v tip tc

kim tra ngc tr v n bnh xng. Tuy nhin cch khng khoa hc v gi s s c xy

ra ti bnh xng hoc kho xng th xng s khng n c b ch ho kh v ta s khng

iu kin nh gi tnh trng ca b ch ho kh. V vy nn tin hnh kim tra xui

chiu t bnh xng cho n b ch ho kh. Vic c thc hin theo algorit sau:Bc 1- Kim tra xem bnh xng cn xng khng? Nu ht thchuyn sang bc 2,

nu cn th chuyn sang bc 3.

Bc 2- thm xng vo bnh.

Bc 3- M kho xng, kim tra xem xng c n c bnh lc khng? Nu khng

th chuyn sang bc 4, nu c th chuyn sang bc 5.

Bc 4- Kho xng b hng hoc ng dn xng b tc. Tin hnh sa cha b phn

hng hc.Bc 5- Kim tra xem xng c qua c bnh lc xng hay khng? Nu khng th

chuyn sang bc 6, nu c th chuyn sang bc 7.

Bc 6- Bnh lc xng b tc, phi tho bnh ra sa li

Bc7- Kim tra bm xng c lm vic khng? Nu khng th chuyn sang bc 8,

nu c th chuyn sang bc 9.


25/28

Bc 8- Bm xng b hng phi tho ra sa li.

Bc 9- Kim tra xem xng c vo c b ch ho kh khng? Nu khng th

chuyn sang bc 10, nu c th chuyn sang bc 11 (tho c x xng ca b ch xem xng

c chy ra khng?).

Bc 10- Xng khng vo c b ch ho kh do kim ba cnh b kt, phi tho ra

sa li.

Bc 11- Mc xng trong b ch ho kh thp, nn khi khi ng ng c, xng

khng c ht vo hng khuch tn, ng c khng th n c Cn phi chnh phao xng

nng mc xng trong b ch ln cao. Ngoi ra cn c nhng nguyn nhn khc khng

thuc v b ch. Chng hn nh b hi yu, khi khi ng khng to c chnh p

sut cn thit ht xng t b ch ln trn vi khng kh a vo bung t.

2.3. Dy hc theo chng trnh ha.

2.3.1. Dy hc chng trnh ho nhn di gc iu khin hc.

Nhc im rt c bn ca cc phng php dy hc truyn thng l ngi thy rt t

nm c tng hc sinh lnh hi tri thc nh th no, do khng iu khin c qu

trnh lnh hi tri thc ca hc sinh v ng thi cng khng iu chnh c qu trnh dy

ca mnh nh th no cho ph hp. Dy hc chng trnh ha ly tn gi t khi nim

"chng trnh" ca my tnh vn dng vo dy hc ch vic xy dng chng trnh hc

cho ngi hc theo mt cch c bit. y l phng php dy hc nhm iu khin ti uvic hc ca c nhn theo quan im c bit ho dy hc, m bo vic kim tra thng

xuyn trong qu trnh dy hc.

Theo quan im iu khin hc, ngi ta coi qu trnh dy hc l mt h iu khin

c m i tng iu khin chnh l con ngi. m bo mi lin h ngc l nguyn tc

c bn ca s iu khin. Mi lin h ngc bn trong l c s hc sinh tin hnh s t

iu chnh vic hc ca bn thn. Mi lin h ngc bn ngoi t tr tr li thy gip cho

thy c c s iu chnh vic dy.2.3.2. c im ca dy hc chng trnh ho.

Dy hc chng trnh ho thc cht l mt qu trnh dy hc c thc hin di s

ch do s phm ca mt chng trnh dy. Trong qu trnh dy hc ny nhiu chc nng s

phm c khch quan ho. Chng hn nh nu vn , truyn t t thc, kim tra,

n tp... u c ghi thnh cc li gii thch, thnh nhng cu hi sp xp th t trong


26/28

chng trnh dy, ngi thy khng can thip trc tip vo vic hc ca hc sinh m hc

sinh phi t lm vic theo s ch dn ca chng trnh.

Qu trnh lnh hi tri thc ca tng hc sinh s din ra ng algorit dy v do chng

trnh dy iu khin.

Dy hc chng trnh ho m bo lin h ngc. iu c ngha l: ng vi mi

thao tc tr tu ca c bn ca hc sinh u c ghi li nh gi ng - sai. V vy mi hc

sinh sau khi thc hin mt thao tc tr tu c bn u c th bit c mnh lm ng hay

sai.

Vic dy hc c c bit ho th hin ch: Chng trnh c son ph hp vi

tng c nhn. Mi hc sinh lm vic c lp, t kim tra, nh gi kt qu ca mnh.

2.3.3. M t dy hc chng trnh ho.

Vic dy hc chng trnh ho c th c m t nh sau:

a. Ni dung hc tp c chia thnh nhiu liu kin thc thng bo cho hc sinh,

hc sinh t c v tip thu n.

b. Sau mi liu hc sinh phi tr li mt hoc mt s cu hi kim tra.

c. cu khi tr li hc sinh bit l mnh tr li ng hay sai, nu ng th c

chuyn sang hc liu khc, nu sai th phi hc li cho n khi ng mi chuyn sang liu

mi (m bo lin h ngc bn trong).

d. Vic tip thu cc liu kin thc nhanh hay chm l tu theo nng lc ca tngngi (c bit ho dy hc).

e. Ni dung liu kin thc tip theo ph thuc vo kt qu tr li ca cu hi trong

liu trc (m bo lin h ngc bn ngoi)

2.3.4. c tnh ca chng trnh dy.

Chng trnh c cc c tnh: Tnh khch quan, tnh xc nh v tnh kt qu

- Tnh khch quan: Thy vi cc chc nng truyn t, t chc, iu khin ca mnh

c khch quan ho, hay ni cch khc l ho- Tnh xc nh: c biu hin bi bi tnh algorit ca n. C th l chng trnh

c chia nh thnh tng on thng bo, tng on thao tc sp xp theo mt trnh t xc

nh v mang tnh mnh lnh cng nhng li ch dn cho cc bc hc tp ca hc sinh.

- Tnh kt qu: Mi hc sinh u t c kt qu nh mc ch hc tp quy nh

nu thc hin ng v y nhng ch dn


27/28

ca chng trnh.

2.3.5. Cu trc ca chng trnh dy.

Bc l n v c bn ca chng trnh. Nhiu bc to thnh mt chng, nhiu

chng to thnh mt phn, nhiu phn to hnh mn hc. Mt bc cha mt lng kin

thc tng i trn vn m hc sinh cn lnh hi. Trong mt bc hon chnh gm cc sau

y:

a. thng bo, k hiu:

thng bo bao gm ni dung kin thc hoc k nng mi cn truyn t cho hc

sinh v hc sinh cn phi lnh hi. c th l nhng khi nim, nhng hin tng, nhng

quy tc, nh lut, hc thuyt. Trong mi bc c th c nhiu thng bo.

b. thao tc, k hiu:

ny cha nhiu bi luyn tp gip hc sinh gia cng tri thc mi lnh hi thng bo trc . y hc sinh tp phn tch, vn dng tri thc va lnh hi, rn luyn l

nng thao tc thc hnh.. . trong mt bc c th c nhiu thao tc.

c. lin h ngc, k hiu:

ny thng gn lin vi thao tc, n cha ng nhng li gii thch, ch dn nh

gi kt qu va thao tc trn, vch r cho hc sinh th no l thao tc ng nht. Ni dung

ca ny c th l: p s ca bi tp, p n ca cc cu hi. Chng gip cho thit lp mi

lin h ngc bn trong, tc l gip cho hc sinh t nh gi c s hc tp ca mnh v t

un nn, iu chnh sai lm v t bit c khu hc tip theo l khu no. Ta c mt

liu v mi mt liu c ghi trn mt phiu hc tp v nh rng lin h ngc mt liu

no l ni dung kim tra, nh gi ch dn ca thao tc tiu trc . Gp cc liu theo

trnh t ni dung dy hc ta c mt chng trnh.

2.3.6. u nhc im ca dy hc chng trnh ho.

u im:

- Khc phc c nhc im ca cc phng php dy hc c truyn nh c bit

ho km, ch n dy hn s hc, thiu kim tra thng xuyn v thiu s iu chnh kp

thi tin hc tp, gip cho qu trnh dy hc ph hp vi quy lut tm l hc v gio dc

hc.


28/28

- Gp phn pht hin cho khoa hc gio dc cc quy lut mi ca s dy hc, c bit

l quy lut iu khin hot ng nhn thc ca hc sinh.

- S dng c cc thnh tu ca khoa hc k thut hin i vo dy hc nhm nng

cao cht lng, hiu qu dy hc.

- Pht huy ti a kh nng t nhn thc ca hc sinh.

Nhc im:

- Khng iu khin c nhng hot ng tm l bn trong hc sinh.

- Ti liu chng trnh ho di, cng knh, kh bin son. Dy hc bng my tnh c

u im ln nhng khng phi hc sinh no cng c my tnh, khng phi trng no cng

trang b c phng my tnh phc v cho vic hc ca hc sinh.

5. Vn dng cc phng php dy hc.

La chn phng php dy hc l ngh thut s phm ca ngi gio vin. l mt

cng vic y tnh sng to. Tuy nhin vic la chn phng php dy hc c th da trn

mt s c s sau y:

1 - Mi quan h gia mc ch - ni dung - phng php dy hc. Mc ch quyt

nh ni dung, ni dung quyt nh vic la chn phng php. Mi ni dung c mt hoc

mt vi phng php thch hp truyn ti n t hiu qu cao.

2- c im tm sinh l v nhn thc ca i tng dy hc. Cc c im ny l c

s gio vin quyt nh mc c bit ho dy hc, quyt nh mc t lc ca hcsinh.

3- C s vt cht phc v cho dy hc. Mi phng php dy hc i hi mt hoc

mt s phng tin tng ng. V vy mt mt cn c vo ni dung dy hc, mt khc cn

c vo c s vt cht c th ca nh trng quyt nh vic la chn phng php.

4- Khng c mt phng php no c tnh vn nng. Mi phng php u c u v

nhc im ca n. V vy ngi gio vin cn bit phi hp nhiu phng php chng

b sung cho nhau.5- iu xuyn sut trong t duy la chn phng php dy hc l: Vi bt k ni

dung no, bt k i tng no, bt k iu kin no, vic la chn phng php dy hc

vn phi t mc tiu tch cc ho ngi hc ln hng u, phi to iu kin cho ngi hc

thc hin tt nht vai tr ch th ca qu trnh nhn thc c o ca mnh.

Documents

Cac Phuong Phap DH