Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Linguacaderno
PRIM
ARIATerceiro trimestre
O caderno Lingua 3, para terceiro curso de Primaria, é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Antonio Brandi Fernández e Ana María Guerra Cañizo.
Na súa elaboración participou o seguinte equipo:
TExTO Teresa Broseta Fandos (Lecturas iniciais) Ánxela Carril Caldelas Luz Cures Vázquez Paula Fernández Seoane Roxelio Sarria Batlle Amparo Tortosa Sanz
ILUSTRACIÓN Toni Cabo
EDICIÓN Paula Fernández Seoane
EDICIÓN ExECUTIVA Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz
DIRECCIÓN DO PROxECTO Ana María Guerra Cañizo
DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL DE PRIMARIA Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero
Índice
Unidade 11
COMPRENDO UN CONTO. Todos os oficios nun �����������������������������114
GRAMÁTICA. Os posesivos �������������������������������������������������������������116
ORTOGRAFÍA. Palabras con v ���������������������������������������������������������118
VOCABULARIO. Os bombeiros ��������������������������������������������������������110
SABER FACER. Expresar preferencias ���������������������������������������������112
ACTIVIDADES DE REPASO ��������������������������������������������������������������113
Unidade 12
COMPRENDO UN TEXTO POÉTICO. As mascotas de Alfredo ����������114
GRAMÁTICA. Os demostrativos �������������������������������������������������������116
ORTOGRAFÍA. A coma ��������������������������������������������������������������������118
VOCABULARIO. A granxa ����������������������������������������������������������������120
SABER FACER. Contar unha experiencia persoal �����������������������������122
ACTIVIDADES DE REPASO ��������������������������������������������������������������123
Unidade 13
COMPRENDO UN TEXTO TEATRAL. O pregón ��������������������������������124
GRAMÁTICA. O adxectivo ����������������������������������������������������������������126
ORTOGRAFÍA. Palabras con x e con s ��������������������������������������������128
VOCABULARIO. A rúa ���������������������������������������������������������������������130
SABER FACER. Dar indicacións �������������������������������������������������������132
ACTIVIDADES DE REPASO ��������������������������������������������������������������133
2
Unidade 14
COMPRENDO UN CONTO. Alberte, o torpe �������������������������������������134
GRAMÁTICA. Os pronomes persoais �����������������������������������������������136
ORTOGRAFÍA. Palabras con x e con ll ��������������������������������������������138
VOCABULARIO. O faiado �����������������������������������������������������������������140
SABER FACER. Describir un obxecto �����������������������������������������������142
ACTIVIDADES DE REPASO ��������������������������������������������������������������143
Unidade 15
COMPRENDO UN TEXTO INFORMATIVO. A tumba misteriosa ���������144
GRAMÁTICA. O verbo ����������������������������������������������������������������������146
ORTOGRAFÍA. Os dous puntos �������������������������������������������������������148
VOCABULARIO. Os coches antigos �������������������������������������������������150
SABER FACER. Elaborar un anuncio ������������������������������������������������152
ACTIVIDADES DE REPASO ��������������������������������������������������������������153
Repaso trimestral ��������������������������������������������������������������������������154
3
11 Comprendo un conto
Todos os oficios nunAquela tarde, na escola, falaron do que lles gustaría ser cando fosen maiores. Había profesións para todos os gustos!
–Doutora –dixo Clara.
–Mestre! –exclamou David.
–Xardineira –engadiu Helena.
–Músico! –berrou Brais.
Saíron bombeiros, panadeiros, dependentes, astronautas, pintores, deportistas… Só Estrela permanecía calada, e a mestra preguntoulle:
–E a ti, Estrela? Que che gustaría ser?
Naquel preciso momento soou o timbre. Estrela alegrouse unha barbaridade, porque non sabía que contestar. Non se vía en disposición de se decidir por un único oficio, porque en realidade gustábanlle moitos: debuxante, bailarina, exploradora, doutora, escritora, ximnasta, mariñeira, taxista, astronauta, pasteleira…
Ao chegar á casa de seus avós, Estrela explicoulles as súas inquietudes mentres ceaban. Os avós, que sempre a escoitaban con atención, permaneceron un momento en silencio, considerando o problema. Despois dun anaco, o avó exclamou:
–Xa o teño, Estrela! Xa sei como podes facer todas esas cousas á vez!
–Como, avó? –preguntou Estrela, intrigada.
–Faite actriz! –dixo o avó, triunfal–. Así poderás representar todos os oficios que queiras…
–Que boa idea, avó! –entusiasmouse Estrela–. Mañá direille á mestra que quero ter un oficio que pode ser todos os oficios. Seguro que lle leva un anaco adiviñar cal é!
1 Repasa a lectura e escribe o nome da persoa que quere desempeñar cada oficio.
H�e¬enå Davi∂ —larå B<raifi4
2 Escribe o nome do oficio a que se refire cada definición. Todos se mencionan na lectura.
Viaxa polo espazo nunha nave e explora outros planetas�
Apaga incendios e rescata persoas que están en perigo�
Amasa o pan, cóceo no forno e, ás veces, tamén o vende�
Traballa no mar, a bordo dun barco�
3 Marca o significado correcto das expresións destacadas.
Estrela non se vía en disposición de decidirse
por un único oficio�
Cando soou o timbre, alegrouse unha barbaridade�
Máis tarde contoulles aos avós as súas inquietudes�
4 Responde.
Por que Estrela non se vía en disposición de elixir un único oficio?
Que lle propuxo o avó?
Por que?
5 Explica que oficio che gustaría desempeñar a ti.
COMPETENCIA LECTORA
Dib� a misma niña hablando con sus abuelos mientras merienda
Non se sentía capaz�
Non tiña tempo�
Alegrouse moi pouco�
Alegrouse moitísimo�
As súas preocupacións�
Os deberes que tiña�
astronautåbom∫±iro pana∂eiro mari~eiro
Porq۾ e>
R. L.
Q€æ ßæ fi≈eßæ actriΩ.Porq€æ ası po∂eríå ®ep®eßenta® todofi
®ealida∂æ gustábanl¬æ todofi.
ofi o‡iciofi q€æ qui≈eßæ.
5
maracasos teus
as túas pratos
as súas
os seus
trompetaa nosa
o noso tambor
o seu
a súa
Os posesivos
LEMBRA
Os posesivos son as palabras que indican a quen pertence un ser ou un obxecto�
Os posesivos sempre van no mesmo xénero e no mesmo número ca o substantivo a que se refiren� En galego, os posesivos adoitan levar diante o artigo correspondente�
1 Arrodea os posesivos deste texto.
2 Clasifica os posesivos que arrodeaches na actividade anterior.
3 Risca en cada caso a combinación incorrecta do artigo e o posesivo co nome.
Uns canciños moi elegantes
A miña veciña está moi orgullosa dos seus dous canciños, Puf e Paf. Paséaos a diario polas rúas do noso barrio. Aos meus amigos e a min encántanos velos, sempre tan amañados, cada un co seu abrigo e coas súas botiñas. E é que a súa dona non quere que Puf e Paf se arrefríen por nada do mundo. Por iso os coida tanto, como fan as nosas nais con nós!
Masculino Feminino
Singular Plural Singular Plural
ße€noso
ßeufiµeufi
miñåsúå
nosafisúafi
6
11GRAMÁTICA
4 Pensa e relaciona.
5 Completa cada oración co posesivo que corresponda.
súas • túas • miña • seus • nosos • seu
O bom∫±i®o puxo o cas©o. A”nå no> atopå afi ¬en†efi! Nófi vivimofi cofi paifi. S<arå xogå cofi irmánfi. S’æ q¤e®efi, ∂éixoc™æ å bicic¬etå. T^ viráfi coafi curmáfi.
A pelota perténcenos a nós�
O chifre é de Antón�
A piruleta é dela�
Os lapis perténcenvos a vós�
A carpeta trouxéchela ti�
É a túa carpeta�
É a nosa pelota�
Son os vosos lapis�
É a súa piruleta�
É o seu chifre�
6 Pinta os posesivos que indiquen que unha única persoa posúe varias cousas.
miñas teu vosos
miña teusmeusnosas
túas
túafi
ße€
ßeufimiñå
nosofisúafi
7
Palabras con v
LEMBRA
Escríbense con v os seguintes termos:
• As formas de pasado dos verbos ter e estar�
• Outras palabras como avoa, chuvia, vida…
Tamén se escribe v despois de n�
Se unha palabra se escribe con v, as da súa familia tamén se escriben con v�
1 Ordena as letras para formar verbos. Despois, escribe cada un a carón da palabra que corresponda.
verniz v
vacina v
nave
vento
chuvia
2 Completa estas oracións con formas dos verbos anteriores.
M”iñå na^ o mob¬æ do saló>.
O buq¤æ e> ma® a∫±rto.
A”b®æ å √±ntÅ æ es†æ cuarto.
A e>ƒerµeirå moitofi pac^en†efi.
Levå paraugafi, q¤æ agorå µesmo .
V E Z N I R A R
N A E V G R A
R E N I T L A V
C O H V E R
A V C I R A N
±rniza®acina®
na√±ga®√±ntila®cho√±®
√±rnizo€na√±gå
vacinå√±ntilå
choæ8
3 Copia as palabras substituíndo o símbolo por b ou por v.
en¬ío in¬ernar em¬ruxar am¬ición
con¬erter en¬exa
com¬inar in¬estigar
4 Completa coas consoantes que faltan e despois escribe unha oración con cada parella de palabras.
cå å æ efi å å ello
o æ å o æ
.
5 Completa as palabras do texto con b ou con v.
U> efi aró> i>esq€ec^ ¬æ!
O xo efi, cando íå ao på illó> då ilå, i©en†æ efi aro¤ æ cåe¤ nå lamå. Po ®æ! T^ o q¤æ i® caµ ia® å roupå Å caså æ, cando
o¬ e¤, xå estå å ®ematando o partido!
11ORTOGRAFÍA
® ¬v
v l¬ > v
v
Vvv
v
v
vv
b
v
b b
b
© v®
envíoembruxa®
combina®con√±r†e®
in√±rna®ambició>en√±xåin√±stiga®
R. L.
9
Os bombeiros
1 Resolve o encrucillado. Que obxectos utiliza un bombeiro?
6
E8 9
1
2
3
7
4 T
5 L U V A S
2 Escribe a carón de cada afirmación a palabra da actividade anterior que corresponda.
Permite acceder aos lugares elevados para rescatar as persoas�
O bombeiro úsaa para apagar o lume e o xardineiro, para regar�
É importante tela á man para iluminar os lugares escuros�
Utilízase para romper unha porta cando non é posible abrila�
Serve para apagar o lume pouco intenso, que acaba de prender�
4
9
7
2
3
8
15
6
S
L N ED
RC S OC
T
M
E
C
N
I
M C AH AA
E T NI OX
A
R
DG
A
AU
RAXE
T
O
A
B
E”scadåM”ang€eiråL”an†ernåM”achadåE”xtinto®
10
3 Relaciona cada palabra con outra que teña un significado similar.
apagar
avisar
apresurarse
salvar
rescatar
extinguir
advertir
bulir
4 Escribe cada palabra onde corresponda e descubrirás que tarefas realizan os bombeiros.
camións • vítimas • bombeiros • liberan • incendio aviso • parque de bombeiros • apagar
—adå díå ofi aco∂e> ao ße¤ luga® ∂æ trabal¬o, q¤æ Æ o . Des∂æ alı, cando ®eci∫±> u> , såe> cofi carå ao luga® do parå o luµæ. A”∂emaifi, ofi bom∫±irofi taµé> ofi conduto®efi q¤æ q¤eda> atrapadofi nofi ßeufi √±hículofi cando ßæ produ©æ u> acci∂en†æ æ ®escata> afi ∂æ catástro£efi como †er®emotofi æ inundaciónfi.
5 Resolve a adiviña. De que obxecto relacionado cos bombeiros se trata?
Cando me oen, todos apartanporque digo, sen falar,que nalgún lugar hai un incendioe que os bombeiros van pasar!
É å .
11VOCABULARIO
bom∫±irofi
parq€æ ∂æ bom∫±irofiaviso
camiónfi in©endioapaga®
li∫±ra>
vítimafi
si®enå11
EXPRESAR PREFERENCIAS SABER FACER
1 Marca. En cal destes lugares che gustaría vivir?
2 Relaciona. A que lugar corresponde cada característica?
Hai moitos servizos� A montaña
Está a carón do mar� A cidade
A vida alí é máis tranquila� A costa
3 Escribe outro aspecto positivo que cres que pode ter a vida en cada un deses lugares.
Na montaña
Na cidade
Na costa
4 Completa o texto co lugar que elixiches e con dúas razóns polas que che gustaría vivir alí.
Gustaríaµæ vivi® porq¤æ
æ porq¤æ
R. L.
R. L.
R. L.
12
ACTIVIDADES DE REPASO
11
1 Fíxate no exemplo e escribe oracións con posesivos.
Eu teño un boli azul�
Eles teñen uns bonecos�
Ana ten unha carteira�
Vós tedes unhas bólas�
Ti tes uns libros�
2 Completa con b e con v.
3 Escribe unha oración co nome de cada obxecto.
É o µe¤ bol^ azu¬.S<o> ofi
—o> mot^ o då ®eno ació> do ello pazo då ilå, co> idámolo ao con©erto q¤æ >e¬ ßæ ©e¬æ rarÅ
o in∂eiro no æ ∂æ ße†eµ ro, áfi 21 ™. Po® få o®, e> ıenofi u> cor®eo e¬ectrónico
parå co>firma® å súå asis†enciå.
IN ITACIÓN
ßeufi bo>ecofi.É å súå car†eirå.A”fi bólafi so> vosafi.
b b
v vv v
v vvv
v
Ofi librofi so> †eufi.
R. L.
V
13
12 Comprendo un texto poético
As mascotas de AlfredoUn hámster, dous cans,
un gato fedello,
tres tartarugas,
catro coellos
e moitos peixiños
tiña Alfredo.
1 Completa co nome do animal representado e coa cantidade axeitada. Que mascotas tiña Alfredo?
A”¬f®edo tiñå ,
, ,
, ,
æ .
E aínda se queixaba,
con gran desolación,
porque non lle deixaban
facer de anfitrión
de crocodilos, de serpes,
nin dun triste escorpión…
Vaia zoolóxico!
Que esaxeración!
t®efi tartarugafi
u> háms†e®
u> gato
catro cø±llofi
doufi canfi
catro πei≈efi14
COMPETENCIA LECTORA
2 Pinta os outros animais que Alfredo quería ter na casa.
4 Arrodea. Como son os animais que lle gustaría ter a Alfredo?
Domésticos� Salvaxes� Inofensivos�
5 Razoa. Cres que os pais de Alfredo lle deixarán ter os animais que quere? Por que?
6 Fíxate no poema e responde.
Con que palabra remata o segundo verso?
Cal é a vogal da sílaba tónica?
Que outras palabras finais de verso teñen esa mesma vogal na sílaba tónica? Cópiaas�
3 Marca. A que se refire a expresión un triste escorpión?
A un escorpión que está triste� A un único escorpión�
R. L.
£e∂ello
A”l‡®edocø±llofi
æ
15
Os demostrativos
LEMBRA
Os demostrativos son as palabras que indican a distancia que hai entre a persoa que fala e os seres ou os obxectos a que se refire�
Os demostrativos van sempre no mesmo xénero e no mesmo número ca o substantivo que acompañan�
1 Arrodea os demostrativos e subliña os substantivos a que se refiren.
Descansaremos á sombra, baixo aquelas árbores�
Este pico chámase Pena Maior e aquel grupo de montañas forman a serra da Pega�
Esta novela é máis longa ca aquela obra que leramos�
Aqueles rapaces colleron ese autobús�
Estes guantes combinan con esa bufanda�
Quero estas laranxas, eses plátanos e esas uvas, por favor�
2 Completa a táboa cos demostrativos que arrodeaches.
Singular Plural
Masculino Feminino Masculino Feminino
Proximidade
Distancia media
Afastamento
estå
eså
aq€elå
estafi
esafi
aq€elafi
es†æ
eßæ
aq€e¬
es†efi
eßefi
aq€e¬efi
16
12
3 Completa cos demostrativos axeitados.
GRAMÁTICA
Gústanµæ máifi camisafi azuifi cå
≈erßeifi √±rµellofi.
Devol√±®eil¬æ lib®o å M”ig¤e¬ æ ∂eixa®eil¬æ
πelotå å —arµæ.
Q¤ero espag¤e†efi, ensaladå
æ croq¤etafi.
Leva®e^ Å µeså cul¬e®efi
æ pratofi.
estafi
eßæ
estå
es†efi
estafi aq€e¬efi
eså aq€elafi
eßefi
17
A coma
LEMBRA
Escríbese coma (,), entre outras cousas, para separar os elementos dunha enumeración�
Nas enumeracións non se escribe coma nin antes nin despois da palabra e�
1 Risca o elemento que sobra en cada enumeración e cópiaa de novo corrixida.
2 Traza unha liña da cor correspondente onde sexa necesario.
aquí sobra a coma aquí falta unha coma
O sábado que vén iremos ao cine con Xoán, Pedro, e Ana�
Onte na froitaría mercamos melocotóns sandía e ameixas�
Na viaxe por Italia meus pais visitaron Florencia Roma, Venecia Milán e, Xénova�
As cores que máis me gustan son o vermello o verde o morado e o laranxa�
Nesta panadaría fan pan, chourizos, empanadillas e pasteis�
Para cear podes elixir ensalada, sopa, paella ou macarróns�
Na tenda venden bonecas, balóns, refrescos e xogos de mesa�
Nå †endå √±n∂e> bo>ecafi, balónfi æ xogofi ∂æ µeså.
Parå ©ea® po∂efi elixi® ensaladå,påellå o€ macarrónfi.
Nestå panadaríå fa> pa>,empanadillafi æ pas†eifi.
18
3 Enumera os catro obxectos ou produtos de cada debuxo. Non esquezas empregar a coma.
4 Ordena os fragmentos desta nota. Despois, cópiaos por orde e engade as comas necesarias.
12ORTOGRAFÍA
No froi†eiro ha^
No escritorio ha^
Biquiños!
Ola, mamá:
Todos querían saber a que hora vai ser a festa de aniversario do papá�
Telefonaron o tío Xavier a avoa a tía Susana e a curmá Xoana�
Breixo
1
4
2
3
u> bolígra‡ounhå grampadorå, unhågomå æ u> ca∂erno.
unhå πerå,doufi plátanofi, unhå mazÅ
Te¬e‡onaro> o tío X”av^e®, å avoå, å tíåS<usanå æ å curmÅ X”oanå.Todofi q€ería> sa∫±® å q€æ horå va^ ße® å ƒestå ∂æ ani√±rsario do papÅ.B<iquiñofi!
Olå, mamÅ:
æ t®efi laranxafi.
11
19
A granxa
1 Relaciona os animais que forman parte da mesma familia.
2 Substitúe cada letra pola que ocupa a posición anterior no abecedario e descubrirás outras crías de animais.
D B C S L U P D B E F M P
B O P D B A B Q P
galo egua becerro
boi porca pito
cabalo galiña poldro
porco vaca bacoriño
A Ñ O
C
C
CA
A
AB
Z
DR
A
EI
P
L T
O
OO
20
3 Completa coas palabras da actividade anterior.
O Æ å críå då o√±llå æ do car>eiro. O Æ å críå då ca∂elå æ do ca>.
O Æ å críå då cabrå æ do castró>. O Æ å críå då cø±llå æ do cø±llo.
4 Fíxate no son que emite cada animal e completa as oracións.
12VOCABULARIO
5 Sigue as liñas e descubrirás que fan estoutros animais da granxa.
A , cando fa^ « », caca®exå.
O , cando fa^ « », miañå.
O , cando fa^ « », píå.
A , cando fa^ « », ∫±å.
Ca-ca-ca!
burro ornea
porco gruñe
cabalo múa
vaca rincha
Pío, pío!
Miau!
Beeee!
añopoldro
cabritocazapo
galiñåcå-cå-cå!
gato mia€!
o√±llå ∫¶æææ!
pitiño pío, pío!
21
CONTAR UNhA EXPERIENCIA PERSOAL SABER FACER
1 Pensa na primeira viaxe ou excursión que lembres e responde.
A onde fuches?
Cando foi?
Con quen fuches?
Que medio de transporte empregaches (bici, coche, autobús…)?
2 Lembra como te sentiches e arrodea da cor que corresponda o adxectivo ou adxectivos que o expresan.
Ao inicio Durante a viaxe Ao final
temeroso/a nervioso/a emocionado/a aburrido/a
canso/a contento/a satisfeito/a triste
3 Completa o texto en que narras a túa primeira viaxe a partir das respostas anteriores. Podes engadir algún outro comentario se o desexas.
A miñå priµeirå via≈æ fo^ . Fu> å
co> , e> .
A”o principio estabå , porq¤æ .
Duran†æ å via≈æ .
A”o fina¬ estabå .
Cando?
Onde?
Con quen?
Como te sentías?
Que fixeches? Que sentías?
Como acabou todo? Como te sentiches?
En que medio de transporte?
R. L.
R. L.
R. L.
22
ACTIVIDADES DE REPASO
12
1 Completa as series.
2 Escribe as comas que faltan nesta nota.
estå vacå
eßæ rapaΩ
aq¤e¬efi vasofi
aq¤elafi flo®efi
Q¤erido fillo: A”córda†æ ∂æ darl¬efi ∂æ coµe® áfi vacafi aofi cø±llofi aofi porcofi æ áfi galiñafi.Deicå å noi†æ! PapÅ
eså vacå aq€elå vacå
aq€e¬ rapaΩes†æ rapaΩ
es†efi vasofi eßefi vasofi
estafi flo®efi
,,
esafi flo®efi
23
13 Comprendo un texto teatral
O pregón(A praza da vila está baleira. Entra XOÁN, policía municipal, cun megáfono na man.)
XOÁN: (Falando polo megáfono.) Fáiselles saber a todos os veciños de Vilanova que o Concello convocou un concurso…
(Entran un grupo de veciños e de veciñas curiosos.)
ANA: Un concurso?
PEDRO: Un concurso de que?
XOÁN: (Impaciente.) Déixenme acabar, recoiro! (Volvendo falar polo megáfono.) Un concurso de ideas para decidir como será a nova praza…
MARTA: Unha nova praza?
TOMÉ: Onde?
XOÁN: (Anoxado outra vez.) Queren calar? (Polo megáfono.) A nova praza da Cultura, onde se situarán a Biblioteca Municipal e o Auditorio…
(Todos saltan de alegría.)
ANA: Xenial!
PEDRO: Fantástico!
MARTA: Por fin teremos unha biblioteca!
TOMÉ: E un auditorio!
XOÁN: (Enfadado.) Calade dunha vez e deixádeme rematar o pregón!
ANA: Perdoa…
PEDRO: Os nervios…
MARTA: Tes que entender que…
TOMÉ: Nós…
XOÁN: (Bramando.) Abonda! (Polo megáfono.) Quen desexe participar no concurso, que se achegue ao concello para ler as bases e en paz!
(Sae da escena.)
ANA: Eu marcho voando ao concello!
PEDRO: E eu!
MARTA: Eu tamén!
TOMÉ: E eu!
(Saen rapidamente. Volve entrar XOÁN.)
XOÁN: (Burlón, despregando uns papeis.) Xa podedes correr, xa, que as bases téñoas eu…
1 Marca. Que é un pregón?
Un anuncio que se comunica en voz alta nun sitio público�
Un discurso para pedir axuda ou socorro�
24
2 Completa o pregón que leu o policía cos datos que se ofrecen na lectura.
COMPETENCIA LECTORA
3 Escribe cada palabra no lugar que corresponda.
convocar
situarse
bases
despregar
Normas que regulan un concurso ou competición�
Anunciar un concurso para que os interesados poidan participar�
Estender algo que estaba dobrado�
Ocupar un lugar determinado�
4 Responde.
Quen o di?
Como o di?
A quen llelo di?
Por que llelo di?
Fáißel¬efi sa∫±® å todofi ofi √±ciñofi ∂æ q¤æ o convoco¤ u> ∂æ parå ∂ecidi® como ßerÅ å novåprazå då , on∂æ ßæ situará> å æ o .Q¤e> q¤eirå participa® no concurso, q¤æ ßæ ac™eg¤æ ao parå ¬e® afi .
Calade dunha vez!
Vilanovå»on©ello concurso
i∂eafi—ulturå
B<iblio†ecå M”unicipa¬ A”uditorio
con©ello baßefi
B<aßefi—onvoca®Desp®ega®S<ituarßæ
X”oá>, u> policíå municipa¬.B<ramando. A”ofi √±ciñofi æ áfi √±ciñafi. Porq€æ no> l¬æ ∂eixa> ¬e® o p®egó>.
25
O adxectivo
LEMBRA
Os adxectivos son palabras que serven para expresar como están ou como son as persoas, os animais ou os obxectos� Sempre van no mesmo xénero e no mesmo número ca o substantivo que acompañan e poden situarse diante ou detrás del�
Hai adxectivos que teñen unha forma para o masculino e outra para o feminino; outros, en cambio, teñen a mesma forma para os dous xéneros�
1 Arrodea os adxectivos e copia o substantivo a que se refiren.
Para xantar, tomei uns macarróns deliciosos�
A vella ponte non puido resistir a riada e caeu�
Hoxe no patio vimos moitas formigas voadoras�
2 Clasifica neste cadro os adxectivos que arrodeaches e inventa os que falten.
Masculino Feminino
Singular Plural Singular Plural
3 Arrodea en cada caso a forma do adxectivo que concorda co substantivo destacado.
A ensalada que fixo meu pai estaba boísima boísimo �
O meu irmán prestoume este lapis vermellos vermello �
As miñas compañeiras da clase son moi divertidas divertidos �
Cando vén a avoa, os rapaces póñense moi contento contentos �
macarrónfipon†æformigafi
∂eliciosofi∂eliciosovoado® voado®efi
√±llå √±llafivoadorå voadorafi
26
13
4 Pinta os adxectivos que teñen a mesma forma en masculino e en feminino.
5 Completa cos adxectivos que pintaches.
GRAMÁTICA
unhå †eå unhå ƒerå unhå ma¬etå
6 Describe estes animais con dous adxectivos.
O πeriquito Æ A gatå Æ
unhå flo® unhå sumå unhå rapazå
rosa alegre fácilsalvaxecansopesado
suaveforzudo contentomarrón rápido enfadado
fáci¬
salvaž
√±r∂æ æ ama®elo.
grifi æ mo^ sua√¶.
marrón suave
salvaxe fácilalegre
roså a¬eg®æ
marró>sua√¶
R. M.
27
Palabras con x e con s
LEMBRA
A letra x pode representar dous sons distintos:
• O que se pronuncia en palabras como paxe, baixo, xersei…
• O que se pronuncia en palabras como taxi, óxido, texto, exame…
2 Escribe o nome do obxecto que corresponde a cada definición. Para iso, fíxate nas palabras destacadas.
Aparello que extrae o fume dunha cociña�
Aparello con que se espremen as laranxas�
Aparello que serve para extinguir o lume�
Instrumento empregado para escachar noces�
Moble para expoñer mercadorías�
Máquina para escavar a terra�
3 Clasifica as palabras anteriores segundo a sílaba pola que comecen.
Comezan por es-
Comezan por ex-
1 Arrodea as palabras en que o x se pronuncia coma en paxe. Despois, completa a oración cos termos apropiados, fixándote na concordancia.
mexillón próximo peixaría ameixa caixón
éxito viaxe auxilio dúplex debuxo
H”o≈æ nå tiña> unhafi æ unfi ∫±> f®escofi.
extracto®
πeixaríå aµeixafiµexillónfi
esp®eµedo®extinto®escachano©efiexposito®escavadorå
esp®eµedo® escachano©efi escavadorå
extracto® extinto® exposito®28
13ORTOGRAFÍA
6 Escribe unha oración con cada palabra que non empregaches na actividade anterior.
4 Completa con x ou s. Fíxate en que cada símbolo representa sempre a mesma letra.
5 Copia as oracións elixindo en cada caso a palabra axeitada.
Deixa sempre o liso lixo no colector axeitado�
Este xersei quédame moi xusto susto e resúltame incómodo�
Colle auga na serra xerra e pona na mesa�
María diso dixo que non quere sobremesa�
e|to¬o
ma|a¬e
de|e¬o
¬ira|ol
|a¬ofón
¬imna|ia
men|a¬e
pai|a¬e
e¬cur|ión
estoxo xiraso¬ µensa≈æ
masa≈æ saxo‡ó> paisa≈æ
excursió>∂eßexo ximnasiå
Deixå ßemp®æ o lixo no co¬ecto® a≈eitado.
E”s†æ ≈erße^ q€édaµæ mo^ xusto æ resúltaµæ incómodo.
—ol¬æ augå nå ≈errå æ ponå nå µeså.
M”aríå dixo q€æ no> q€e®æ sob®eµeså.
R. L.
29
A rúa
1 Busca en cada serie o nome de dous elementos da rúa e cópiaos no seu lugar.
2 Clasifica estas palabras relacionadas coa cidade.
varredor • coche • apartamento
edificio • carteiro • moto
policía • bicicleta • rañaceos
C B T S E M Á F O R O E B A N C O
D P A P E L E I R A Z B F A R O L
S I N A L P C O L E C T O R R T I
Son traballadores Son vivendas Son vehículos
co¬ecto® faro¬ ßemá‡oro
banco sina¬ paπe¬eirå
var®edo®car†eiropolicíå
coc™æmotobicic¬etå
apartaµentoedi‡icioraña©eofi
30
3 Risca a palabra que sobra en cada grupo.
Transportes públicos metro patinete autobús tranvía
Zonas verdes parque xardín supermercado arboredo
Edificios públicos concello biblioteca museo granxa
13VOCABULARIO
praza avenida rúa parque
4 Escribe o tipo de lugar representado en cada caso e invéntalle un nome propio.R. M.
Parq€ædåA”laµedå
R”úådåL”i∫±rda∂æ
A”venidå∂æ—as†elao
PrazådåVilå
31
DAR INDICACIóNS SABER FACER
1 Observa o plano e risca as indicacións incorrectas para ir de A (banco) a C (colexio).
A B
C
D
Para ir do banco ao colexio, camiña todo recto e atravesa dúas tres rúas�
A continuación, xira á dereita esquerda e continúa cara adiante atrás
ata que atraveses o río a avenida � Despois, xira á dereita esquerda
e atoparás o colexio detrás de fronte .
2 Responde. Seguindo o itinerario anterior, se xiraramos á dereita despois da ponte, que edificio atopariamos?
3 Traza no plano anterior o percorrido para ir da biblioteca (B) ao concello (D) e descríbeo.
Parå i® då biblio†ecå ao con©ello,
A”topariamofi o hospita¬.
xirå Åesq€erdå nå priµeirå rúå æ ∂espoifi xirå Å∂e®eitå polå ßeguin†æ. —ontinúå ®ecto atå o fina¬ då prazå æ atoparáfi o con©ello Å esq€erdå.
32
1 Subliña. Cal é o adxectivo adecuado para referirse ao representado en cada ilustración?
2 Completa co adxectivo que prefiras, no xénero e no número correspondentes.
ACTIVIDADES DE REPASO
13
vella vellos
vellas vello
saborosa saborosos
saborosas saboroso
fresca frescos
fresco frescas
sucios sucia
sucias sucio
Unhå bicic¬etå
Unfi ca∂eliñofi
Unfi xiraso¬efi
Unhafi flo®efi
U> estoxo
U> †e¬é‡ono
3 Risca en cada caso a forma incorrecta.
paxaro pasaro estremo extremo excusa escusa
maxia masia extranxeiro estranxeiro éxito ésito
próximo prósimo
bocexo boceso
extraño estraño
tósico tóxico
escravo excravo
excarvar escarvar
novå antigo
xogado®efi
ƒermosofi
bonitafi
azu¬
R. M.
33
1 Responde.
Por que os pais de Alberte lle daban tantas recomendacións ao seu fillo?
Segundo a información proporcionada na lectura, que adoitaba romper Alberte?
14 Comprendo un conto
Alberte, o torpeCada vez que saía da casa, Alberte recibía o mesmo aluvión de consellos:
–Vai con coidado!
–Non rompas nada!
Non era estraño que llos desen, a verdade, porque Alberte tiña a desgraza de tropezar con todo aquilo co que se podía tropezar e de romper todo aquilo que era posible romper: pratos, vasos, adornos, reloxos… Un pesadelo constante!
Un bo día, cando paseaba con seus pais, o can dunha veciña escapou e lanzouse a perseguir a Mica, a gata do porteiro. Mica, espantada, refuxiouse no supermercado, pero o can entrou detrás dela coma un tolo. Alberte non o pensou dúas veces: entrou no supermercado á carreira, conseguiu adiantar o can e colleu a Mica no colo antes de que sufrise ningún dano.
Cando volveu á rúa, coa gata nos brazos, a xente púxose a aplaudir. O porteiro e a dona do can aplaudíanlle porque salvara a Mica; e os clientes do supermercado, porque os librara de dous animais furiosos.
E os pais de Alberte? Os pais do rapaz aplaudían con toda a alma porque, por primeira vez na vida, o seu fillo entrara e saíra do supermercado sen romper nada. Sería posible que estivese curado?
Porq€æ tiñå å ∂esgrazå ∂æ troπeza® co> todo o q€æßæ podíå troπeza® æ ∂æ romπe® todo o q€æerå posib¬æ romπe®. Pratofi, vasofi, adornofi, ®eloxofi...
34
2 Pinta os adxectivos axeitados. Como era Alberte?
inhábil
torpe
mañoso
distraído
coidadoso
3 Numera. En que orde ocorren os feitos?
4 Marca. Que non fai Alberte desta vez no supermercado?
5 Responde. Por que lle aplauden a Alberte?
COMPETENCIA LECTORA
Os seus pais�
Os clientes do supermercado�
O porteiro e a dona do can�
Porq¤æ
Porq€æ tiñå å ∂esgrazå ∂æ troπeza® co> todo o q€æßæ podíå troπeza® æ ∂æ romπe® todo o q€æerå posib¬æ romπe®. Pratofi, vasofi, adornofi, ®eloxofi...
Porq€æ, po® priµeiråveΩ nå súå vidå, entraråæ saírå do suπerµercadoße> romπe® nadå.
ofi librarå ∂æ doufi animaifi furiosofi.
Porq€æsalvarå å M”icå.
2 3 1
torpeinhábil distraído
35
Os pronomes persoais
LEMBRA
Os pronomes persoais son as palabras que serven para referirse ás persoas sen dicir o seu nome�
Hai tres clases de pronomes persoais: os de primeira persoa (eu, nós) utilízanse para nomearnos a nós mesmos; os de segunda persoa (ti, vós) utilízanse para nomear as persoas con quen falamos; os de terceira persoa (el, ela, eles, elas) utilízanse para referirse ás persoas de quen se fala�
1 Relaciona. A quen se refire cada pronome?
2 Copia substituíndo as palabras subliñadas polo pronome axeitado.
eles • nós • ela • el • vós
Que película fostes ver teu pai e mais ti?
A mestra quere que fagamos un traballo�
Os seus curmáns teñen unha casa antiga na Fonsagrada�
Óscar e mais eu imos xogar ao parque todos os días�
Ramón é o rapaz máis alto da clase�
eleselelas elanós vós
Ti e Lois Os avós Ana e Eva Miña nai e mais eu A pintora O médico
Q€æ πelículå fos†efi √±® vófi?
E”lå q€e®æ q€æ fagamofi u> traballo.
E”¬efi †e~e> unhå caså antigå nå Fonsagradå.
Nófi imofi xoga® ao parq€æ todofi ofi díafi.
E”¬ Æ o rapaΩ máifi alto då claßæ.36
14
3 Completa co pronome adecuado.
4 Volve escribir as oracións substituíndo os pronomes por nomes propios.
Ti queres un xeado?
Eles perderon o autobús�
As gañadoras do concurso foron elas�
El é unha persoa moi amable�
GRAMÁTICA
A †endå Æ ∂æ Paulo æ ∂æ Gonzalo. so> ofi donofi.
trou≈emofi u> baló>. taµé> po∂e∂efi xoga®.
S’æ pi∂efi u> bocadillo ∂æ xamó>, πedi®e^ outro ∂æ tortillå.
E”stafi so> S<arå æ Ta®eixå. so> afi miñafi irmáfi.
R”oså, q¤e®efi u> ≈eado?
E”¬efi
E”lafi
t^e€
NófiVófi
X”aquí> æ X”av^e® πer∂ero> o autobúfi.
A”fi gañadorafi do concurso foro> —arµæ æ L”aurå.
X”av^e® Æ unhå πersoå mo^ amab¬æ.
R. M.
37
Palabras con x e con ll
LEMBRA
Convén non confundir certas palabras galegas coas súas equivalentes castelás�
Hai palabras que en castelán se escriben con j e en galego levan x, como obxecto�
Con todo, isto non ocorre sempre� De feito, escríbense con ll, e non con x, palabras como palla, ovella…
1 Busca catro palabras con x e catro con ll e escríbeas onde corresponda.
2 Completa o texto con catro palabras das anteriores.
Nu> do zoo ha^ unhå ∂æ monofi mo^ chistosofi. R”aña> å , baila> æ fa> ≈estofi graciosofi. —alq¤erå botå unhå ao √±lofi.
G A R G A L L A D AF S O P I R A R O ME F R O L E Z P D UX U S R A I O A L RU A M E I X A R O ÑN G E L B A R E F IC O S L E T O L U MO F T A G U L L A OM X A R D Í N A H N
LL
X
gargalladå o®ellå pa®ellå agullå
xunco aµeixå ®eixå xardí>
xardí> pa®ellåo®ellå
gargalladå38
14ORTOGRAFÍA
Palabras con x
Palabras con ll
3 Copia as palabras substituíndo os símbolos por x ou por ll. Despois, clasifícaas onde corresponda.
sorte|a espon¬a
tra¬ecto burbu|a
ata|o in¬ección
bande¬a lente|as
o|eiras ¬eso
re¬eitar agasa|o
4 Completa coas palabras da actividade anterior que resulten apropiadas.
E”så ∂æ ouro πer†en©e¤ å unhå raíñå. A”o ƒer√±®, å augå fa^ . Nå q¤edå u> prato ∂æ . —omo o erå longo, col¬emofi u> .
5 Completa cada sinónimo coas letras que faltan e formarás palabras con ll e con x.
máquina å a®æ o encarnado erµæ o gana ∂æ æ o plan π o ecto combate atå å enmeigar eµ r¤ a®
sor†ellå burbullafi
ban∂exå ¬en†ellafitra≈ecto atallo
ll l¬
l¬
π v® ≈bb
fi ≈≈
sor†ellå
sor†ellå
tra≈ecto
tra≈ecto
atallo
atallo
ban∂exå
ban∂exå
ol¬eirafi
ol¬eirafi
®e≈eita®
®e≈eita®
esponxå
esponxå
burbullå
burbullå
in≈ecció>
in≈ecció>
¬en†ellafi
¬en†ellafi
≈eso
≈eso
agasallo
agasallo
39
O faiado
1 Le o texto e copia onde corresponda os nomes dos obxectos que Carlos atopou no faiado.
2 Indica que obxecto ou obxectos dos anteriores están feitos de cada material.
porcelana madeira
vidro tea
ferro pel
3 Agora pensa e escribe o nome doutros obxectos que estean feitos destes materiais.
papel cortiza
plástico mármore
O faiado das sorpresas
Carlos subiu esta mañá ao faiado da casa dos avós e alí atopouse cun monte de sorpresas: unha maleta vella chea de fotos, un espello precioso co marco dourado, unha cama con barrotes de cando a avoa era pequena, un vestido longo, un armario enorme, unha vaixela descolorida pero moi bonita… Seguro que aínda había moitos máis segredos por descubrir!
unhå vai≈elå u> armario unhå camå
unhå ma¬etå u> esπello u> √±stido
vai≈elå armario √±stido esπello
camå ma¬etå
libro bo†ellå
tapó> ∂æ bo†ellå estatuå
R. M.
40
14VOCABULARIO
4 Completa e relaciona. De que artesán se está a falar en cada caso?
1 O traballå o vidro.2 O traballå o barro.3 O traballå o ƒerro.4 O traballå å ma∂eirå.5 O traballå o esparto.
5 Arrodea os obxectos que poderías atopar nun faiado e responde.
Que teñen en común os obxectos que arrodeaches?
Son obxectos antigos que xa non se utilizan�
Son obxectos actuais que se utilizan a diario�
Que expresións non lles podes aplicar aos obxectos que arrodeaches? Ríscaas�
Son do ano da polca�
Son do tempo de Maricastaña�
Están de moda�
Lévanse�
Son máis vellos ca andar a pé�
Pasaron de moda�
soprado®
1
o¬eiro£er®eiro
carpin†eiro©es†eiro
4 5
3
2
41
DESCRIBIR UN OBXECTO SABER FACER
1 Observa o armario da avoa e arrodea as afirmacións seguindo o código de cores.
Ten dúas portas�
É moi grande�
Ten un espello no medio�
Ten forma rectangular�
É de madeira castaña�
Debaixo do espello ten caixóns�
2 Observa como é o armario por dentro e completa a descrición.
3 Escribe a descrición completa do armario seguindo as indicacións.
Como é por fóra
Que elementos
ten
Como é por dentro
O armario då avoå Æ
Á ha^ u> parå å roupå longå. Á ha^ parå ofi ≈erßeifi æ å roupå miúdå.
colgadoirodereita estantesesquerda
Describe o aspecto xeral
do armario�
Refírese aos elementos que compoñen
o armario�
esq€erdå
∂e®eitå estan†efi
colgadoiro
mo^ gran∂æ,®ectangula® æ ∂æ ma∂eirå marró>.Te> dúafi portafi æ u> esπello no µedio. Debaixo do esπello †e> doufi caixónfi.Á esq€erdå ha^ colgadoirofi parå å roupå.Á ∂e®eitå ha^ estan†efi parå å roupå miúdå.
42
ACTIVIDADES DE REPASO
14
1 Completa o cadro dos pronomes persoais.
eles
nós
el
vós
eu
elas
ti
ela
2 Completa co pronome axeitado en cada caso.
Ment®efi varro å cociñå, f®egafi å louzå.
¬e> contofi; e> cambio, p®e£erimofi ofi cómicfi.
está> mo^ con†entafi. sa∫±∂efi po® q¤æ?
3 Completa con x ou con ll, segundo corresponda.
atå o eado på aso oiå lara> å empa®æ a® ®e^ å toå å cø¶ o co í> esπæ o aroπæ
4 Escribe o nome dalgúns obxectos que poderías atopar nun faiado.
1�ª persoa 2�ª persoa 3�ª persoa
Singular
Plural
Á ∂e®eitå ha^ estan†efi parå å roupå miúdå.
t^
t^
e€
e€
e¬ elånófi
nófi
vófi
Vófi
e¬efi
E”¬efi
elafi
E”lafi
l¬l¬
l¬l¬
l¬
l¬≈ ≈≈
≈≈≈
Nu> faiado po∂eríå atopa® ca∂eirafi æ outrofi mob¬efi √±llofi, roupå q€æ xå no> ßæ uså...
R. M.
43
15 Comprendo un texto informativo
A tumba misteriosaA arqueoloxía é a ciencia que estuda a historia a través dos restos materiais que o pasado nos deixou dispersos por aquí e por alá.
Son moitas as persoas que, ao longo dos séculos, buscaron o coñecemento que se oculta nas entrañas da terra. É posible que un dos arqueólogos de máis renome fose o inglés Howard Carter. A súa sona débese ao feito de que, no ano 1922, descubriu a tumba de Tutankamon no Val dos Reis, en Exipto.
A tumba, oculta durante máis de tres mil anos, atopábase practicamente intacta e con todos os tesouros: o sarcófago coa máscara de ouro do faraón, xoias, mobles, armas, roupa…
Aquel descubrimento tivo resonancia mundial e reavivou o interese da xente polo antigo Exipto. Por se iso fose pouco, os membros do equipo de Carter comezaron a morrer inesperadamente poucos meses despois de entrar na tumba. Máis de oito mortes foron atribuídas á maldición do faraón, furioso con aqueles que ousaran perturbar o seu descanso.
Pero o caso é que Carter, o principal responsable, viviu aínda quince anos máis e fíxose famoso en todo o mundo. Unha maldición ben estraña, non credes?
1 Repasa o texto e completa.
A arq¤eoloxíå Æ
2 Arrodea o debuxo que representa o antigo Exipto.
å c^enciå q€æ estudå å historiå å tra√–fi dofi ®estofi ma†eriaifi q€æ o pasado nofi ∂eixo€ disπersofi po® aquı æ po® alÅ.
44
3 Completa a ficha sobre a tumba de Tutankamon.
COMPETENCIA LECTORA
4 Relaciona as palabras ou expresións que teñan un significado semellante.
dispersos
ocultar
as entrañas
renome
intacta
perturbar
o interior
alterar
sen danos
agochar
espallados
fama
5 Marca. En que pensaban algúns que consistía a maldición de Tutankamon?
Os que ousasen perturbar o seu descanso, morrerían�
Se alguén entraba na súa tumba, o Sol habíase apagar�
Os que inventaran a arqueoloxía, ían desaparecer�
6 Explica. Que pasou co equipo de Carter despois do descubrimento? E con el?
TUMBA DE TUTANKAMONA”no do ∂escubriµento: L”uga®: A”rq¤eólogo: Tesourofi q¤æ ßæ atoparo>:
1922 Va¬ dofi R�eifi, e> E”xipto H”owar∂ —ar†e® o sarcó‡ago coå máscarå ∂æ ouro do faraó>, xoiafi, mob¬efi, armafi, roupå...
Oito µembrofi do equipo mor®ero> unfi µesefi∂espoifi, πero —ar†e® vivi€ quin©æ anofi máifiæ fíxoßæ mundialµen†æ famoso.
R. M.
45
O verbo
LEMBRA
Os verbos son palabras que expresan accións�
Cada verbo ten moitas formas diferentes� O conxunto das formas dun verbo chámase conxugación�
O infinitivo é a forma que utilizamos para nomear o verbo�
1 Subliña o verbo de cada oración.
O sábado pasado visitamos unha exposición de coches antigos�
A nai de Lucía traballa no supermercado do noso barrio�
Xaime presumía moito da súa mochila nova�
O día da excursión Roberto saíu da casa ben cedo�
2 Pinta da mesma cor as formas que pertencen ao mesmo verbo.
lemos
pintabas
corriamos
xogará
xogarías
corro
lía
pinta
pintemos
len
xogan
correrán
correse
xogaba
pintariamos
lerías
3 Escribe o infinitivo de cada verbo anterior debaixo da imaxe correspondente.
xoga® cor®e® pinta® ¬e®
46
15
6 Completa cada oración co verbo axeitado.
M”arcofi æ H”ugo no coro då escolå.
L”aurå l¬efi unhå cartå aofi ßeufi amigofi italianofi.
E”¤ ßemp®æ µæ polå mañÅ, an†efi ∂æ almorza®.
O gato nå butacå då avoå.
GRAMÁTICA
5 Escribe tres formas máis de cada un dos verbos anteriores.
1
2
3
4
4 Escribe o verbo que expresa a acción representada en cada caso.
1 2 3 4
canta>
escribiu
ducho
dorµæ
friti® ri® ®ega® coµe®
friti®e^ fritimofi fri†e>r^ ri> ri®emofi®eg€e^ ®egamofi ®ega®e∂eficoµæ coµe€ coµe®e∂efi
R. M.
47
Os dous puntos
LEMBRA
Escríbense dous puntos (:) nos seguintes casos:
• Diante dunha enumeración que se anuncia.
• Antes de citar as palabras exactas que dixo alguén.
1 Arrodea os dous puntos en cada oración e escribe 1 ou 2, segundo a función que cumpran.
1 Serven para introducir unha enumeración anunciada�
2 Serven para introducir as palabras exactas que dixo alguén�
Miña nai exclamou: «Que susto tan grande me deches!»�
Estivemos en tres países de América do Sur: Brasil, Arxentina e Chile�
Teño que mercar estes alimentos: plátanos, ovos e fabas�
O avó díxome: «Entra no coche e abrocha o cinto»�
2 Copia cada oración no lugar axeitado colocando os dous puntos onde conveña.
Breixo ten tres animais de compañía un can, un gato e unha iguana�
Na casa vivimos cinco persoas o papá, a mamá, o avó, a avoa e mais eu�
No balcón hai dúas plantas un xasmín e unha caraveleira�
2
12
1
No balcó> ha^ dúafi plantafi:u> xasmí> æ unhå cara√±¬eirå.
Nå caså vivimofi cin©o πersoafi: o papÅ,å mamÅ, o avó, å avoå æ maifi e€.
B<reixo †e> t®efi animaifi ∂æ compañíå: u> ca>, u> gato æ unhå iguanå.
48
4 Observa os debuxos e inventa o texto que introduce as palabras dos personaxes. Non esquezas empregar os dous puntos.
A «I®emofi ∂æ excursió>!».B «Ne©esito u> †e¬é‡ono».C «Gústac™æ o µeló>?».
5 Relaciona os elementos e copia as oracións enteiras onde corresponda. Debes utilizar os dous puntos e escribir entre comiñas (« ») as palabras dos personaxes.
O rapaz exclamou chorando Pasen por aquí, por favor�
O porteiro díxonos con grande amabilidade Ai, que dor de barriga!
15ORTOGRAFÍA
Vicente practica: atletismo, fútbol, baloncesto e natación�
Vicente practica catro deportes: atletismo, fútbol, baloncesto e natación�
Temos que facer tres traballos: o de Plástica, o de Matemáticas e o de Lingua�
Temos que facer: o traballo de Plástica, o de Matemáticas e o de Lingua�
3 Marca a oración de cada cadro en que se empregaron correctamente os dous puntos.
A B C
A µestrå anunciå:O cl^en†æ dixo:X”ianå va^ p®egunta®:
R. M.
O rapaΩ exclamo€ chorando: «A”^, q€æ do® ∂æ barrigå!».
O por†eiro díxonofi co> gran∂æ amabilida∂æ: «Paße> po® aquı, po® favo®».
49
Os coches antigos
1 Copia onde corresponda o nome de cada elemento do coche.
retrovisor
faro
volante
asento
bucina
pedais
2 Le as oracións e escribe o elemento do coche a que se refire cada unha.
Písanse para facer que o coche vaia máis rápido ou máis lento�
Prémese para indicarlles cun son aos demais que nos aproximamos�
Serve para observar se veñen outros vehículos detrás de nós�
Permítenos dirixir o coche na dirección que desexemos�
Emite luz para iluminar o camiño se hai néboa ou pouca luz�
É o lugar onde sentan os viaxeiros�
3 Risca o nome do vehículo intruso e explica por que non é coma os outros.
coche
camión
bicicleta
moto
furgoneta
®etroviso® volan†æaßento
bucinå
faro
πedaifi
PedaifiB<ucinåR�etroviso®Volan†æFaroA”ßento
É o único q€æ no> funcionå co> moto® ∂æ gasolinå.50
4 Relaciona cada verbo co seu significado.
arrancar Reducir a velocidade do vehículo�
acelerar Poñer en marcha o vehículo�
xirar Deixar o vehículo colocado convenientemente nun lugar�
frear Cambiar a dirección en que vai o vehículo�
aparcar Aumentar a velocidade do vehículo�
5 Completa co elemento axeitado para formar o nome de cada obxecto.
para
conta
quilóµetrofi
choq¤efi
r®evoluciónfi
brisafi
6 Escribe, a partir da imaxe, un texto breve en que utilices as palabras propostas.
entrevistar • piloto • gañar • carreira
15VOCABULARIO
conta
para
para
conta
A car®eirå xå acabo€. Ofi xornalistafi ent®evista> o piloto q€æ gaño€ æ fa> fotofi parå o xorna¬.
R. M.
51
ELABORAR UN ANUNCIO SABER FACER
1 Marca os catro tipos de información que poderías incluír no anuncio dunha exposición de vehículos.
Lugar en que se celebrará e enderezo� Horario de visita�
Previsión do tempo� Tipos de vehículos expostos�
Datas da exposición� Prezo do combustible dos vehículos�
2 Inventa un slogan que anime a xente a visitar a exposición.
3 Completa o anuncio da exposición inventando os datos necesarios.
GRANDE EXPOSICIÓN DE VEHÍCULOS
A”lı po∂eráfi √±®
e>
Enderezo
Slogan
Datas
Horario
Lugar
Tipos de vehículos expostos
Unhå oportunida∂æ únicåparå ®evivi® å historiå!
R. M.
R. M.
monocic¬etafi æ afi bicic¬etafi máifimo∂ernafi, coc™efi ∂æ cabalofi,ofi priµeirofi automóbi¬efiæ ofi últimofi bólidofi ∂æ Fórmulå1.
Unhå oportunida∂æ únicåparå ®evivi® å historiå!
Vi√±iro afi priµeirafi
E<stradå Ver∂æ fi/>, Vi√±iro.
Ofi √±n®efi do 7 ∂æ xuño ao 2 ∂æ xullo.A∫±rto ∂æ 10 å 13™ æ ∂æ 16 å 21™.
52
ACTIVIDADES DE REPASO
15
1 Ordena as letras e escribe a acción representada en cada debuxo.
A R A S E V R R I D I V D I
U E R E Q R R E F A G R
2 Escribe unha oración con cada un dos verbos anteriores.
3 Marca. Cales son os usos correctos dos dous puntos?
Marcar que unha oración queda inacabada� Introducir unha enumeración�
Introducir as palabras exactas que dixo alguén� Pechar unha pregunta�
4 Ordena as palabras para formar oracións e cópiaas poñendo os dous puntos onde corresponda.
son
Estes
amigos
Brais, Martiño e Iago�
os meus
preguntou
«Alguén foi ao zoo?»
O mestre
monocic¬etafi æ afi bicic¬etafi máifimo∂ernafi, coc™efi ∂æ cabalofi,
Ofi √±n®efi do 7 ∂æ xuño ao 2 ∂æ xullo.A∫±rto ∂æ 10 å 13™ æ ∂æ 16 å 21™.
esvara® dividi®
q€e®e® f®ega®
B<raifi esvarå æ cåæ.A”ntíå divi∂æ 16 ent®æ 4.X”ianå q€e®æ moito Å súå tíå Olgå.A”ntó> f®egå ofi pratofi då ©eå.
R. M.
E”s†efi so> ofi µeufi amigofi: B<raifi, M”artiño æ Iago.
O µest®æ pregunto€: «A”lg€é> fo^ ao zoo?».53
Repaso trimestral
1 Fíxate no exemplo e escribe o posesivo adecuado en cada caso.
Vós tedes un espello antigo� É o esπello antigo. Eu merquei unha mochila� É å mochilå. Ela leva un sombreiro azul� É o somb®eiro azu¬. A ti déronche unhas mazás� S<o> afi mazáfi. Nós construímos unha casa� É å caså.
2 Completa en cada caso cun demostrativo axeitado.
Vic™efi caså ∂æ aló? Gústanµæ botafi q¤æ ¬evafi, Pedro.
Po® favo®, ac™égaµæ pratofi ∂æ aı adian†æ æ vasofi do chi>eiro.
figo q¤æ esto¤ coµendo estÅ docísimo!
3 Escribe unha oración a partir de cada imaxe en que uses adxectivos.
4 Completa co pronome persoal adecuado.
sa∫±fi riro> i∂efi nado pintå saímofi
voso
ße€miñå
túafinoså
aq€elåesafi
eßefiaq€e¬efi
E”s†æ
R. M.
Vimofi t®efi xoaniñafi πeq€eniñafi.O faro¬ Æ mo^ alto.Ofi pitiñofi so> ama®elofi.A mang€eirå Æ mo^ longå.
t^ elafi/e¬efi vófie€ e¬/elå nófi
R. M.
54
5 Arrodea o verbo de cada oración e escribe ao lado o infinitivo correspondente.
De maior, Filipe será inventor�
A avoa chamou onte por teléfono�
Mariña ten o cabelo crecho�
Matías conduce un camión�
A meu pai encántanlle as cereixas�
6 Relaciona. Que signo hai que usar en cada caso?
Diante dunha enumeración que se anuncia�
Para separar os elementos dunha enumeración�
Antes de citar as palabras exactas de alguén�
7 Escribe palabras da mesma familia ca as seguintes que teñan o son B.
convidar móbil
veloz inverno
sabio lamber
varrer neve
8 Completa con s, x ou ll.
oá> tivo doufi agaså ofi: u> ®elo o æ u> erße^.
No æ to æ πeriµento co> eguiro> †e® Æ ito. O con©æ eiro or∂eno¤ arra> a® eså æ tradå.
coma
dous puntos
ße®chama®†e®conduci®encanta®
X l¬
l¬
x≈
≈ ≈fifi
fi≈
≈
R. M.
convidabå√±locida∂æsa∫±doríåvar®edo®
mobilida∂æin√±rna¬lam∫±tadå>evaradå
55
Dirección de arte: xosé Crespo González.
Proxecto gráfico: Pep Carrió.Fotografía de cuberta: Leila Méndez.
Xefa de proxecto: Rosa Marín González. Coordinación de ilustración: Paula Fernández Seoane e Amparo Tortosa Sanz. Xefe de desenvolvemento de proxecto: xavier Tejeda de la Calle. Desenvolvemento gráfico: Raúl de Andrés González e Jorge Gómez Tobar.
Dirección técnica: Ángel García Encinar.
Coordinación técnica: Ester Marín Otero, Jesús Muela Ramiro e Virtudes Llobet Azpitarte. Confección e montaxe: Ester Marín Otero e Esperanza Martínez Molina. Corrección: Luz Cures Vázquez e xavier Pais Villar.
Documentación e selección fotográfica: Mercedes Barcenilla Rodríguez.
Fotografías: J. Jaime/Francisco Arribas; J. Lucas; L. Olivenza; P. Anca; A. G. E. FOTOSTOCK/Jut; COMSTOCK; GETTY IMAGES SALES SPAIN/Thinkstock, Photos.com Plus; I. PREYSLER; ISTOCKPHOTO/Getty Images Sales Spain; Cortesía de Apple; Helen Chelton López de Haro/E. Talavera/Jorge Cueto; MATTON-BILD; MUSEO ExIPCIO, EL CAIRO; REAL MUSICAL, MADRID; Sony Computer Entertainment Inc.; ARQUIVO SANTILLANA.
Calquera forma de reprodución, distribución, comunicación pública ou transformación desta obra só pode ser feita coa autorización dos seus titulares, agás as excepcións que establece a lei. Contacte con CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos, www.cedro.org) se precisa fotocopiar ou escanear algún fragmento desta obra.
© 2014 by Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.Entrecercas, 2 15705 Santiago de CompostelaPRINTED IN SPAIN
ISBN: 978-84-9972-255-9CP: 506088Depósito legal: M-20173-2014