1

Cafer SALCANYönetim Danışmanı

Lojistik & Tedarik Zinciri

LOJİSTİK ve TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

2

Cafer SALCAN Kimdir? Yıldız Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Murat Ticaret Kablo Fabrikası – Üretim Şefi İÇDAŞ Demir Çelik A.Ş. – Stok Kontrol Md. Yrd. Cargotech Logistics – Lojistik Op. Md. Yrd. TNT Logistics – Proje Danışmanı Arıkanlı Holding – RL Lojistik – Proje İş Geliştirme Md. DHL – Lojistik Satış Müdürü Lojitek Lojistik Teknolojileri ve Danışmanlık – Kurucu Ortak –

Gn.Md. – Lojistik Yönetim Danışmanı HASPAK A.S. Yönetim Kurulu Üyesi FSL Fresh Food Supply & Logistics – yönetim Kurulu Üyesi GTT Grup Tarım Tedarik A.S. – Tedarik Zinciri Direktörü

3

Ajanda Dünyada Küreselleşme ve Değişen Rekabet KoşullarıTedarik Zinciri Lojistik Nedir?Türkiye’de Lojistik

Sektörün BüyüklüğüÖnemli OyuncularLojistik Firmaları Ne Tür Hizmetler Veriyor

Lojistik Firmasında Organizasyon ŞemasıSektördeki Kariyer FırsatlarıSoru-Cevap

4

Tedarik Zinciri Nedir? Lojistik Nedir?

5

Lojistik = Pratik ve kullanışlı bir bakış açısı

Hareket ettirilebilen her işletme kaynağı için :

• Doğru miktar• Doğru zaman (timing)• Doğru yer (place, source, destination)

bilinmeyenlerini saptama becerisi

Lojistik = Doğru x (ürün + miktar + zaman + yer + durum + maliyet… )

6

Lojistik…?

(Council of Supply Chain Management Professionals CSCMP), Lojistik Yönetimi kavramını şöyle tanımlıyor:

“Müşteri gereksinmelerini karşılamak üzere, üretim noktası ve tüketim noktaları arasındaki mal, hizmet ve ilgili bilgilerin ileri ve geri yöndeki akışları ile depolanmalarının etkin ve verimli bir şekilde planlanması, uygulanması ve kontrolunü kapsayan tedarik zinciri süreci aşamasıdır.”

7

Lojistiğin Öğeleri…Fiziksel• Taşıma ve nakliye (displace & move)

– Yükleme, boşaltma– Fiziksel yer değiştirme– Evrak, dokümantasyon

• Depolama ve saklama (secure & store)– Mal kabul– Ayrıştırma ve kaldırma– Saklama ve depolama (sayım, yerleşim, koruma ve kontrol)– Toplama ve hazırlama

• Mal / malzeme elleçleme (handle)– Paketleme, manipülasyon– Kit hazırlama, ön montaj– İstasyonlara besleme

Kavramsal *• Planlama -tahmin• Sipariş işleme• Katma değerli müşteri

hizmetleri• Satın alma• Envanter yönetimi• Gümrükleme vb.

Lojistik tedarik zincirini sarmalayan bir süreçler bütünü.

8

TUBİTAK LOJİSTİK PROJESİ FAZLARI

Çıkış Lojistiği

Tedarikçi İlişkileri

Katma Değerli Operasyonlar

FASON OP.Besleme

Depolama ve Depo Yönetimi

Katma Değerli Operasyonlar

Dağıtım &Nakliye

Operasyonları

Tedarik Yönetimi

Tesis İçi Lojistik

İade Yönetimi

Giriş Lojistiği

Tesis İçi Lojistik Çıkış LojistiğiGiriş Lojistiği

Son Kullanıcı

Ters Lojistik – İade Yönetimi

9

Satış Cirosunun %’si Olarak Lojistik Giderleri (*)

2,7

3,8

2

2,5

3,7

2,3

4,7

2,2

2,9

2,3

2,3

2,3

2,0

2,6

2,2

2,2

3,0

2,0

3,0

3,0

1,2

1,5

2,5

2,9

1,7

1,9

2,1

2,1

2,2

1,6

2,7

2,6

3,8

4,6

2,8

2,9

3,6

2,5

2,9

2,0

Otomotiv

Kimya

Bilgisayar

Beyazeşya

Yiyecek

Makine

Kağıt

İlaç

Toptan

Perakende

Nakliye

Depolama

Yönetim

Stoklama

8.9

10.2

10.3

12.6

10.4

9.3

13.4

8.8

11.0

8.9

* A.T. Kearney* A.T. Kearney

10

Tedarik zinciri yönetimiGenel bir tanım:Belirli ve devam ettirilebilir bir hizmet seviyesi çerçevesinde üretilen ürünlerin, müşteriye doğru zaman, doğru miktar, doğru yerde teslimatını gerçekleştirmek üzere tedarik zinciri üzerinde yer alan

– tedarikçi,– üretici,– Toptancı, – satıcıların

etkin şekilde entegrasyonu için kullanılan yaklaşımlar ve yöntemler bütünü

11

Tedarik zinciri

Tanım 1İlk kaynaktan müşteriye kadar uzanan mamul ve servislerin dönüşümü ve akışı ile ilgili tüm faaliyetlerTanım 2Tedarikçilerden müşterilere kadar uzanan; üzerinde ürün, hizmet ve bilginin taşındığı işler silsilesi

Ana üretici /Tesis

Tedarikçi1. seviye

Tedarikçi2. seviye

Satış şirketi Distribütör /Bayi

Müşteri

Nakliye

Depolama

12

Tedarik Zincirindeki Oyuncular– Tedarikçilerin Tedarikçileri– Tedarikçiler– İmalatçılar– Depolar– Dağıtım Merkezleri– Perakendeciler– Müşteriler– Müşterilerin Müşterileri– Grubun Diğer Şirketleri– İşbirliği Yapılan Diğer Şirketler

13

TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ İŞ SÜREÇLERİMİZ!• Müşteri İlişkileri Yönetimi : Ana pazarlar ve

pazardaki ana müşterilerin beklenti içinde oldukları hizmet seviyelerinin belirlenmesi

• Müşteri Hizmetleri Yönetimi : Müşteri bilgilendirmeleri amaç. Ürün ne zaman nerede bilgilerini anında müşteriye aktarmalı. Amaç:

• Sipariş Karşılama : Doğru malın,doğru yerde, doğru miktarda (Hasarsız!!!) olarak müşteriye teslim edilmesi için ÜRETİM-DAĞITIM ve NAKLİYE PLANLAMA birimlerini entegre çalışır hale getirmeli.

14

TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ İŞ SÜREÇLERİMİZ!• Üretim Yönetimi : Üretim çevrim zamanı ( ürün

dönüş süreleri, makine hazırlık, kapasite planlama vb. = optimum üretim miktarları = minimum STOK OUT )

• Satınalma ve AR-GE: Yeni ürünler, gelişen yeni pazar trendlerine göre ürün tasarımında tedarikçileri etkin kılmak, tasarım ve cevap verme hızını artırmaya yönelik ortak çalışmak

• Reverse Lojistik ( İade Yönetimi ) : Hatalı malın sebeplerini algılama, müşterinin mağduriyetini azaltma, yenisi ile değiştirme & onarmak )

15

Tedarik zincirinde entegrasyon

Tedarik Malzeme kontrol Üretim Satış Dağıtım

Tedarik zinciri unsurları

Dağınık bakış

Fonksiyonel bütünleşme

Firma içi bütünleşme

Topyekün bütünleşme

Tedarik Üretim Dağıtım

Tedarik yönetimi

Üretimyönetimi

Dağıtımyönetimi

Dahili tedarik zinciri MüşterilerTedarikçiler

16

ZAMAN DEĞİŞİYOR,

ALIŞKANLIKLAR DEĞİŞİYOR,

BEKLENTİLER DEĞİŞİYOR …

17

İşletmeler için

değişmeyen şey: “ Değişim ve Rekabet”

YA RAKİPSİZSİNİZYA RAKİP SİZSİNİZ…

İŞLETMELERDE DEĞİŞİM SÜRECİ NASIL OLUYOR?

18

Rekabetteki Değişim…• Değişim vazgeçilmez bir gerçek. • İşletmelerde rekabet bu değişime yön veren en

etken unsur.• Kendini rekabet fırtınası içinde bulan firma değişik

hava şartlarına, yani döviz dalgalanmalarına, krizlere, teknolojik değişimlere vb. konulara uyum sağlamak zorunda.

19

Rekabetin Gelişimi

Rekabetin gelişimi: Fiyatlar arasındaki rekabet, Fiyat + kalite kriterleri arasındaki rekabetFiyat + kalite + hız (servis hizmet oranı) arasındaki rekabetTedarik Zincirleri arasındaki rekabet

“ Rekabette yeni trend : Müşteri ihtiyaçlarını algılama ve ona en hızlı, en ekonomik şekilde cevap vermek ”

Bu rekabetin değişimidir.

20

Değişen Rekabet : Tedarik Zinciri SavaşlarıAynı teknoloji, aynı hammadde Günümüz koşullarında, üretim teknolojisine, tedarikçilere, hammadde noktalarına ulaşım firmalar için eşit şartlar anlamına gelmektedir.Müşteri beklentilerini doğru algılamakRekabet bu noktada müşterilerin beklentilerine hızlı cevap, müşteri hizmet seviyesindeki artış olarak yaşamaktayız.

Özetle tedarik zinciri arasında bir rekabetten bahsediyor oluyoruz.

21

HIZLI OLMAK VEYA OLMAMAK BÜTÜN İŞTE BÜTÜN MESELE BU…!

22

Lojistik Sektörü Nereden Nereye?(1995)•Az da olsa “Outsourcing”

(1996)•Lojistik sektörü oluşuyor ama nakliye ağırlıklı sektör görünümünde…

(2000)•Yabancı Lojistik Firmaları Ülkemize Giriş Yapıyor

(2000’den bugüne…)•Nakliyecilikten entegre lojistiğe geçiş…3PL Firmalar Ortaya Çıkıyor…

(2006)•Lojistik Sektörü devletimiz tarafından tanınıyor ve Karayolu Taşıma Kanunu Çıkarılıyor.

(Çok yakında ülkemizde…)•4PL

23

LOJİSTİK FİRMALARI NE TÜR HİZMETLER VERİYOR

24

Tedarik Zinciri- 3PL ve 4PL İlişkisi

Kullanıcı

Paketleme

TaşıyıcıTaşıyıcı

Yan Sanayi

Üretici

Hammadde

Paketleme

Paketleme

Kabul

TaşıyıcıSevkıyat

Son Kullanıcı

Paketleme

Nakliye

TaşıyıcıNakliye

Nakliye

LOJİSTİK FİRMASI

Yan Sanayi

Üretici

Hammadde

Paketleme

Paketleme

Kabul

NakliyeDağıtım

Depolama

25

Lojistik firmaların verdiği hizmetler?1. Depolama2. Depo Yönetimi3. FTL (Komple KamyonTaşımacılığı)4. LTL (Parsiyel Yük Taşımacılığı)5. Proje Bazlı Taşımacılık 6. Antrepo (Gümrüklü Saha Kullanımı)7. Şehir İçi Dağıtım (Sıcak Dağıtım)8. Tedarik Yönetimi9. Tedarikçilerin Yönetimi10. Fason Operasyonlar

26

Yeni Trend : Entegre Lojistik Tüm hizmetlerin tek elden verilmesini amaç edinir Sinerji ve dolayısıyla da verimlilik artışı ve maliyet azalımı

beklenmektedir. Tüm süreçler proje içinde değerlendirilerek etkinleştirilen bir

lojistik model yaratılır. Sezonsallığa ve kapasite değişimlerine göre alternatif zenginliği

sunulur. Müşteri kavramı yerine stratejik çözüm ortaklığı kavramı daha çok

kullanılır. Müşterinin gelecekle ilgili planlarında lojistik hizmet üreten firma

da söz sahibidir. Yatırımlarda risk paylaşımları söz konusudur. Müşteriye özgü (Tailor Made) çözümler esastır.

27

Entegre Lojistik

Komple Kamyon

Parsiyel DağıtımDepo Yönetimi

Gümrükleme

ENTEGRE LOJISTIK

MÜŞTERİNİN SÜREÇLERİ

ENVANTER

YÖNETİMİDEPOLAMA

YEREL MÜŞTERİLERİHRACATİTHALAT

TEDARİK

PLANLAMA

SATIN

ALMA

TESİS İÇİ MAL

HAREKETİ

TEDARİK PLANLAMA VE TEDARİKÇİLERİN YÖNETİMİ

HEDEF : Müşterimizin rekabet avantajı kazanması, büyümesi, pazar payındaki artışı, yeni pazarlara girme isteği, karlılık ve müşterisinin memnuniyeti...Win-Win

28

ENTEGRE LOJİSTİK HİZMET SUNAN BAZI LOJİSTİK FİRMALARI• Exel LogisticsExel Logistics• Barsan LojistikBarsan Lojistik• Balnak LojistikBalnak Lojistik• Borusan LojistikBorusan Lojistik• Ekol LogisticsEkol Logistics• Etik LojistikEtik Lojistik• Gefco LogisticsGefco Logistics• Horoz LogisticsHoroz Logistics• İzgi Lojistikİzgi Lojistik• ICL Inter Combi LogisticsICL Inter Combi Logistics• Kuhne Nagel LogisticsKuhne Nagel Logistics• Netlog LojistikNetlog Lojistik• Omsan LojistikOmsan Lojistik• Tırsan LojistikTırsan Lojistik• Yurtiçi LojistikYurtiçi Lojistik……....

29

TÜRKİYE’NİN LOJİSTİK BÜYÜKLÜĞÜ

30

Türkiye lojistik pazarının yapısı

Gerçekleşen Lojistik Cirosu   € 4 Mia.

Toplam Lojistik Pazarı

€ 20 Mia.

Ortalama Yıllık Büyüme

15- 20%

Hava-Hava

%30

Kara-Kara

%70

LTL

Taşımalar

Deniz Yolu Taşması

FTL

Taşımalar

Hav

aD

eniz

Yazılım

Kur

umsa

l SC

M Ç

özüm

leri

ExpressFreight

Air &

Ocean FFDepo Yönetimi

Ve Kontrat Yönetimi

1 Mia€ 2 Mia.€ 0.5 Mia.€ 0.5 Mia.€

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Kon

trata

Bağ

lı

Lojis

tik

31

Türkiye’de LojistikTurkiye'de Lojistik

Gerçekleşen : 4 Milyar DolarPotansiyel : 16-20 Milyar Dolar

Diğer4%

G.Doğu Anadolu

3%İç Anadolu

10%

Akdeniz8%

Ege15%

Marmara60%

32

Büyüyen Lojistik Sektörü

Sizlere Kariyer Fırsatları Sunuyor…

Peki nasıl bir yol izlemeliyim ?Ne tür iş imkanları var ?

Hangi yönlerimi güçlendirmem gerekiyor ?

33

Sektörün Büyüklüğü, Gelecek Senaryoları …• Düne kadar sadece nakliye yapan taşımacılık firmalarının da katılımıyla lojistik

sektörü büyüyor. Nakliyenin yanı sıra depolama, gümrükleme, ürün takibi ve kapıya kadar ürün teslimi konularında hizmet sunan sektörün, 4 milyar dolar olan pazar payını yıl sonunda 7 milyar dolara çıkarması bekleniyor.

• Ekonomide yakalanan büyüme ve Avrupa Birliği rüzgarıyla sıçrama yakalayan lojistik sektörü bir yandan kendi dönüşümünü yaşarken, bir yandan da bölgenin lojistik üssü olmanın planlarını yapıyor.

• 1000 şirkette 250 bin kişinin çalıştığı lojistik sektörü yıl sonunda 7 milyar dolar ciroya ulaşmayı hedefliyor.

• Sektörün önde gelen isimlerine göre bu şirketlerden yalnızca yaklaşık 100'ü gerçek anlamda lojistik firması,

• Diğer şirketlerin ise birleşmelerle yoluna devam etmesi bekleniyor.

• Tecrübeli yönetici eksikliği çekilen sektörde, firmalar çalıştıracakları elemanlara en az altı ay eğitim veriyor.

• Nitelikli eleman sıkıntısı da yaşayan sektörde bu yıl artan talep sebebiyle 100 bin kişiye yeni istihdam alanı yaratılacağı ifade ediliyor.

34

Sektör büyüyor ama…Bu büyüme trendi, analitik bakış, data (veri analizi), proje yönetimi, envanter yönetimi, dış ticaret gibi konularda uzmanlaşmış personel ihtiyacını doğurmaktadır.

Bu anlamda siz adaylara önerimiz :

UZMANLAŞIN…

35

Hangi Konularda Uzmanlaşmalıyım…?

Sektörel Lojistik Uzmanlar Depo Operasyonları (yatırım +

süreç + modelleme) Nakliye Operasyonları Yöneticileri

Kara Deniz Hava

Envanter Uzmanları Dağıtım Planlama uzmanları

(Simülasyon, modelleme) Tedarik Planlama Uzmanları Dış Ticaret Uzmanları ( özellikle

üreticiler için)

Gümrükleme UzmanlarıProje Yöneticileri/Danışmanları (bütçeleme + iş geliştirme )Yazılım UzmanlarıProje Satış Yöneticileri (Satış + sektörel uzmanlaşma)İş geliştirme Yöneticileri (Proje yönetimi+takibi+yeni hizmetler+verimlilik artışı+kar artışı) Müşteri Hizmetleri Yöneticileri Call Center Çalışanları

ARANIYOR!

36

Lojistik Uzmanı Yetiştirmeye Yönelik Lisan & Yüksek Lisans Programları

Ülkemizde şu okullarda farklı bölümlerde lojistik sektörünedestek verecek eğitimler verilmektedir.

• İstanbul Üniversitesi Lojistik Yönetimi ve Ulaştırma İhtisas Programı

• İstanbul Üniversitesi Ulaştırma Yüksek Okulu Hava Ulaştırma Lisans Programı

• İstanbul Üniversitesi Ulaştırma Yüksek Okulu Kara Ulaştırma Lisans Programı

• İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği

• Galatasaray Üniversitesi Pazarlama ve Lojistik yönetimi Yüksek Lisans Programı

• Yeditepe Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Lisans Programı

37

TEMEL & UZMANLIK İÇİN KONULAR…•Tedarik Zinciri Süreçleri ve Yönetimi

•Lojistik Süreçler ve Yönetimi

•Depolama Sistemleri ve Depo & Temel Yönetimi

•Uluslararası Lojistik

•Taşımacılık Tipleri ve Teknik Standartlar

•Intermodal Taşımacılık (Kara Hava, Deniz) ve Doğru Taşıma Modunun Seçilmesinde Karar Verme Modelleri

•Ürün Sevkiyat Yönetimi

•Ürün Dağıtım Sistemleri ve Yönetimi

•Lojistikte Dış Kaynak Kullanımı (Outsourcing)

•Tedarik Zinciri Organizasyonu ve Tasarımı

•Tedarik Zinciri Kararlari ve Karar verme Teknikleri

•Lojistik Bilişim Sistemleri

•Tedarik Zinciri Optimizasyonu ve Yönetimi(Workshop Uygulamalı)

•Scor – Tedarik Zinciri Referans Modeli

•Sigorta

•Taşımacılık Mevzuatı ve Kurumlar•Hukuki Sorumluluk ve Sözleşmeler

•Stok (Envanter) Yönetimi

•Süreç Bazlı İhracat Mevzuatları ve Uygulamaları

•Süreç Bazlı İthalat Mevzuatları ve Uygulamaları

•Gümrük Rejimleri

•Dış Ticaret İşlemleri ve Uygulamaları

•İhracatı Arttırmaya Yönelik Devlet Yardımları ve Teşvikleri

•Dış Ticaret Operasyonları Kapsamında Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatının, Gümrük Rejimlerinin Lojistik Süreçler İçinde Ele Alınması, Yorumlanması

•Gümrük ve Tır Sistemi Genel Esasları

•Stratejik Tedarik Yonetimi Modern Satın Alma

•Tedarik Zinciri Strateji ve Politikaları

•Tedarik Zinciri Performans ve Kalite Yonetimi

•Tedarik Zincirinde Risk ve Güvenlik Yonetimi

•Lojistik Performans ve Kalite Yönetimi

38

Örnek Organizasyon

Genel Müdür

Gn.Md. Yrd.Proje ve İş Geliştirme

Gn.Md.Yrd. Operasyon

Gn.Md. Yrd.Müşteri Hizmetleri

Proje MüdürüFMCG

Proje MüdürüAutomotiv

Proje MüdürüBeyaz Eşya

Proje Uzmanı

Proje Mühendisi

Lojistik OperasyonlarMüdürü

Kargo OperasyonlarMüdürü

Nakliye PlanlamaMüdürü

Kargo Satış Müdürü

Bölge MüdürüMarmara

Bölge MüdürüEGE

Müdür Yrd.Bölge Satış

Müdür Yrd. Mali İdari İşler

Müdür Yrd. İnsan Kaynakları

Md. Yrd.Operasyon

Şube Md.

Nakliye Planlama Md. Yrd.

Rut Planlama

Lojistik Operasyonlar Md. Yrd.

Depo Md.

Depo Sorumlusu

39

Lojistik Firmalarında Organizasyon• Genel Müdür• Proje ve İş Geliştirme Direktörlüğü

– Proje Müdürü/Müdürleri– Proje Uzmanı– Proje Mühendisi

• Operasyon Direktörü– Lojistik Operasyonlar Müdürü

• Depo Müdürü– Nakliye Müdürü

• Bölge Müdürü– Şube Müdürü– Şoför – Sekreterya

• Akaryakıt Müdürü– Müşteri Hizmetler Müdürü

• Müşteri temsilcileri• Call Center Operatörleri

– Nakliye Planlama Müdürü• Rut planlama uzmanı• Araç organizasyonları• Sıcak dağıtım uzmanları vb

40

• Mali İdari İşler Direktörü– Muhasebe Müdürü– Bütçe Müdürü– Finans Müdürü– Satın alma Müdürü

• İnsan Kaynakları Direktörü– Personel Müdürü

• İşe Alım uzmanı• Bordro uzmanı

– Eğitim Müdürü– Kalite Güvence Müdürü

• Kalite Güvence uzmanı• Bilgi İşlem Direktörü

– Bilgi İşlem Müdürü• Yazılımcı• Network uzmanı• Sistem mühendisi

Lojistik Firmalarında Organizasyon

41

Hangi pozisyona hangi nitelik…• Operasyonel açıdan baktığımızda bu kadroların mühendis kökenli

yöneticilerden oluşması, analitik bakış açısına sahip olma, analiz yapabilme, optimizasyon tekniklerini, maliyet ölçümü uygulama noktasında önem arz etmektedir.

• Proje ve İş Geliştirme, ağırlıklı olarak yukarıdaki özelliklere ek olarak satış kabiliyeti olan arkadaşlardan oluşmaktadır. Yabancı dil bilgisini de ek olarak ekleyebiliriz.

• Diğer noktalarda, insan kaynakları ile ilgili olarak işletme, iktisat veya muadil ağırlıktaki branşları,

• Mali idari işlerde ise para ile uğraşan, bu konuya odaklı, para yönetimini içeren branşlar önem kazanmaktadır.

• Bilgi işlemde ise, matematikçiler, endüstri mühendisleri veya işletmeciler sistem geliştirme konusunda, yazılım, bilgisayar mühendisleri de kodlama konusunda bu pozisyonlara aday olacaklar arasındadır.

42

Özetle: Sektör büyüyor ve sizleri bekliyor…• İşletmeler dış kaynak yolu ile küçülüyor ve bu da

lojistik sektörünün büyümesi için en büyüt etken olarak karşımıza çıkıyor.

• Sektör sizin gibi yeni mezun ama odaklanmaya açık, kendisini lojistiğin bir konusunda (depolama, nakliye, proje yönetimi, dış ticaret lojistiği – ihracat/ithalat, gümrükleme gibi) uzmanlaştırmış,

• Sektörel rekabet koşullarını iyi bilen yönetici adaylarını bekliyor.

43

SONUÇ

44

Teşekkürler…

Cafer SALCAN

csalcan@hotmail.com