Rozrywki Śri Caitanyi Mahaprabhu

Śri Caitanya-CaritamrtaKRSNADASA KAVIRAJY GOSVAMIEGO

Dedykuję moim przyjaciołom ibhaktom, którzy lubią czytaćmoje książki i którzy zwrócili siędo mnie z prośbą, bym przełożył tęwspaniałą Caitanya-caritamrtęna język angielski.

A. C. Bhaktivedanta Swami

Przedmowa

Nie ma żadnej różnicy pomiędzy naukami Pana Caitanyi zaprezentowanymi tutaj, a naukami Pana Krsny w Bhagavad-gicie. Nauki Pana Caitanyi są praktyczną demonstracją nauk Pana Krsny. Ostateczna instrukcja Pana Krsny w Bhagavad-gicie jest taka, że każdy powinien podporządkować się Jemu, Panu Krsnie. Krsna obiecuje, że natychmiast zaopiekuje się taką podporządkowaną duszą. Pan, Najwyższa Osoba Boga, już jest odpowiedzialny za utrzymanie tego stworzenia, co robi za pośrednictwem Swojej pełnej ekspansji, Ksirodakaśayi Visnu. Nie angażuje się w to bezpośrednio. Jednakże, kiedy Pan mówi, że opiekuje się Swoim czystym bhaktą, to w rzeczywistości opiekuje się nim bezpośrednio. Czysty bhakta jest duszą na zawsze podporządkowaną Panu, tak jak dziecko jest podporządkowane rodzicom, albo zwierzę swojemu panu. W tym procesie podporządkowania należy: (1) przyjmować rzeczy, które są korzystne dla pełnienia służby oddania, (2) odrzucać rzeczy, które są niekorzystne, (3) wierzyć mocno w ochronę Pana, (4) polegać jedynie na łasce Pana, (5) nie mieć żadnego interesu, który byłby oddzielny od interesu Pana, (6) zawsze być łagodnym i pokornym. Pan wymaga, aby podporządkować się Mu poprzez przestrzeganie tych sześciu wskazówek, ale nieinteligentni, tzw. światowi uczeni, którzy nie mają poprawnego zrozumienia tych żądań, nakłaniają ogół ludzi do odrzucenia ich. W zakończeniu Dziewiątego Rozdziału Bhagavad-gity, Pan Krsna bezpośrednio mówi: "Zawsze myśl o Mnie, Mnie składaj pokłony i zostań Moim wielbicielem. Jeśli będziesz całkowicie pogrążony we Mnie, z pewnością przyjdziesz do Mnie." (Bg. 9.34) Jednakże te wykształcone demony zwodzą masy ludzkie, kierując je raczej do bezosobowej, niezamanifestowanej, wiecznej i nienarodzonej prawdy, niż do Osoby Boga. Impersonalistyczni filozofowie Mayavadi nie przyjmują tego, że ostatecznym aspektem Absolutnej Prawdy jest Najwyższa Osoba Boga. Jeśli ktoś chce zrozumieć słońce takim jakim ono jest, najpierw powinien zbadać blask słoneczny, następnie glob słoneczny, a po wejściu na ten glob spotkać się twarzą w twarz z bóstwem przewodnim tej planety. Z powodu ubogiego zasobu wiedzy, filozofowie Mayavadi nie mogą wyjść poza blask Brahmana, który można by porównać do blasku słonecznego. Upanisady stwierdzają, że należy najpierw spenetrować świecący blask Brahmana, zanim będzie można zobaczyć prawdziwą twarz Osoby Boga. Dlatego Pan Caitanya naucza bezpośredniego kultu Pana Krsny, który pojawił się jako przybrane dziecko króla Vrajy. Zakłada On również, że miejsce znane jako Vrndavana jest tak dobre jak Pan Krsna, ponieważ nie ma różnicy pomiędzy imieniem, cechą, formą, rozrywkami, otoczeniem i parafernaliami Pana Krsny, a Samym Panem Krsną. Taka jest absolutna natura Absolutnej Prawdy. Pan Caitanya wychwalał także metodę praktykowaną przez gopi uważając ją za najwyższy nastrój kultu w najwyższym stanie doskonałości. Dziewczęta te (gopi czyli pasterki) po prostu kochały Krsnę, nie motywowane żadnym pragnieniem materialnej czy duchowej korzyści. Caitanya również polecał Śrimad-Bhagavatam, jako nieskazitelny przekaz transcendentalnej wiedzy, i wskazywał na to, że najwyższym celem ludzkiego życia jest rozwinięcie czystej miłości do Krsny, Najwyższej Osoby Boga. Nauki Pana Caitanyi są identyczne z naukami udzielonymi przez Pana Kapilę, oryginalnego głosiciela sankhya-yogi, systemu filozofii sankhya. Ten autoryzowany system yogi poleca medytację o transcendentalnej formie Pana. Nie ma kwestii medytowania o czymś próżnym czy bezosobowym. O transcendentalnej formie Pana Visnu można medytować nawet bez praktykowania skomplikowanych póz siedzących. Taka medytacja jest zwana doskonałym samadhi. Doskonałość tego samadhi została potwierdzona w końcu Szóstego Rozdziału Bhagavad-gity, gdzie Pan Krsna mówi, "Spośród wszystkich yoginów, ten, kto zawsze trwa przy Mnie z wielką wiarą, wielbiąc Mnie w transcendentalnej służbie miłości, jest najbardziej zjednoczony ze Mną w yodze i jest najwyższym ze wszystkich." (Bg. 6.47) Pan Caitanya poinstruował masy ludzkie o acintya-bhedabhedatattvie z filozofii sankhya, która utrzymuje, że Najwyższy Pan jest jednocześnie jednym ze Swoim stworzeniem, jak i różnym od niego. Pan Caitanya nauczał tej filozofii poprzez intonowanie świętego imienia Pana. Nauczał On, że święte imię-Pana jest dźwiękową inkarnacją Pana, i ponieważ Pan jest absolutną całością, nie ma różnicy pomiędzy Jego świętym imieniem i Jego transcendentalną formą. Zatem, przez intonowanie świętego imienia Pana można bezpośrednio obcować z Najwyższym Panem poprzez wibrację dźwiękową. Kiedy ktoś praktykuje tę wibrację dźwiękową, przechodzi on przez trzy stany rozwoju: etap, na którym popełnia się obrazy, etap oczyszczania, i etap transcendentalny. Na etapie popełniania obraz można pragnąć wszelkiego rodzaju materialnego

1

szczęścia, ale na drugim etapie zostaje się oczyszczonym z wszelkiego materialnego zanieczyszczenia. Kiedy ktoś jest usytuowany na etapie transcendentalnym, osiąga najbardziej pożądaną pozycję - stan miłości Boga. Pan Caitanya nauczał, że jest to najwyższy stan doskonałości, jaki może osiągnąć istota ludzka. Praktyka yogi zasadniczo ma służyć kontroli zmysłów: Centralnym czynnikiem kontroli wszystkich zmysłów jest umysł; dlatego należy praktykować kontrolowanie umysłu poprzez zaangażowanie go w świadomość Krsny. Fizyczne działanie umysłu wyraża się poprzez zewnętrzne zmysły, które zostają uaktywnione albo dla osiągnięcia wiedzy, albo też funkcjonują zgodnie z wolą ich właściciela. Subtelne czynności umysłu to myślenie, czucie i wola. Żywa istota jest albo zanieczyszczona, albo czysta, odpowiednio do swojej świadomości. Jeśli czyjś umysł jest skupiony na Krsnie (Jego imieniu, cechach, formie, rozrywkach, otoczeniu i parafernaliach), to wtedy wszystkie czynności takiej osoby - zarówno subtelne, jak i fizyczne - stają się pomyślnymi. Proces polecany przez Bhagavad-gitę dla oczyszczenia świadomości, to proces skupiania umysłu na Krsnie, poprzez rozmawianie o Jego transcendentalnych czynach, sprzątanie Jego świątyni, uczęszczanie do Jego świątyni, oglądanie wspaniale ozdobionej, transcendentalnej formy Pana, słuchanie o Jego transcendentalnych chwałach, smakowanie ofiarowanego Mu pożywienia, obcowanie z Jego bhaktami, wąchanie kwiatów i liści tulasi, które zostały Mu ofiarowane, angażowanie się w czyny służące interesom Pana itd. Nikt nie jest w stanie zatrzymać czynności umysłu i zmysłów, ale można oczyścić te czynności przez zmianę świadomości. Pan Krsna mówi o takiej zmianie świadomości w Bhagavad-gicie, kiedy zapoznaje Arjunę z yogą, poprzez którą można działać bez uwikłania się w skutki karmiczne. "O synu Prthy, jeśli będziesz działał używając takiej inteligencji, będziesz w stanie uwolnić się od skutków swych czynów." (Bg. 2.39) Z powodu pewnych okoliczności, takich jak choroba itd., istota ludzka jest czasami ograniczona w swoim zadowalaniu zmysłów, ale to nie jest lekarstwem. Nie znając rzeczywistego procesu, poprzez który można kontrolować umysł i zmysły, mniej inteligentni cudzie albo usiłują powstrzymać działanie umysłu i zmysłów siłą, albo poddają się im i są unoszeni przez fale przyjemności zmysłowych. Regulujące zasady i reguły yogi, różne pozy siedzące i ćwiczenia oddechowe praktykowane w celu powstrzymania swoich zmysłów od przedmiotów zmysłów, są metodami przeznaczonymi dla tych, którzy są zbyt pogrążeni w cielesnej koncepcji życia. Inteligentny człowiek, który jest usytuowany w świadomości Krsny, nie próbuje na siłę powstrzymać swych zmysłów od działania. Raczej angażuje on zmysły w służbę dla Krsny. Nikt nie może powstrzymać dziecka od zabawy poprzez pozostawienie go biernym. Ale może ono zostać powstrzymane od angażowania się w nonsensy wówczas, kiedy zostanie zaangażowane w wyższe czynności. Powstrzymanie czynności zmysłowych siłą poprzez osiem zasad yogi jest polecane dla ludzi niższej klasy. Ale ludzie bardziej zaawansowani, zaangażowawszy się w wyższe czynności świadomości Krsny, w naturalny sposób porzucają niższe czynności egzystencji materialnej. Zatem Pan Caitanya naucza świadomości Krsny. Ta nauka jest absolutna. Jałowi spekulanci umysłowi usiłują uchronić się od przywiązań materialnych, ale na ogół ich umysł jest zbyt mocny, aby byli go w stanie kontrolować, i ściąga ich do czynności zmysłowych. Ale osobie w świadomości Krsny nie grozi nic takiego. Umysł i zmysły należy zaangażować w czynności w świadomości Krsny, i Pan Caitanya naucza, jak to zrobić w praktyce. Przed przyjęciem sannyasy (wyrzeczonego porządku życia), Pan Caitanya był znany jako Viśvambhara. Słowo viśvambhara odnosi się do tego, kto utrzymuje cały wszechświat i kto przewodzi wszystkim żywym istotom. Ten właśnie przewodnik, żywiciel i obrońca wszechświata pojawił się jako Pan Śri Krsna Caitanya, aby udzielić ludzkości tych wzniosłych nauk. Pan Caitanya jest idealnym nauczycielem, jeśli chodzi o zasadnicze potrzeby życia. Jest On najbardziej hojny w rozdzielaniu miłości Krsny, jak również jest oceanem pełnym wszelkich łask i pomyślności. Śrimad-Bhagavatam, Bhagavad-gita, Mahabharata i Upanisady stwierdzają, że jest On Najwyższą Osobą Boga, Samym Krsną, i w tym wieku niezgody jest przedmiotem uwielbienia dla wszystkich. Każdy może przyłączyć się do Jego ruchu sankirtanu. Nie trzeba posiadać żadnych wstępnych kwalifikacji. Jedynie poprzez przestrzeganie Jego nauk, każdy może stać się doskonałą ludzką istotą. Jeśli ktoś ma to szczęście, aby zostać zauroczonym Jego osobowością, to z pewnością misja jego życia zakończy się sukcesem. Innymi słowy, ci, którzy są zainteresowani osiągnięciem życia duchowego, dzięki łasce Pana Caitanyi mogą bez trudu zostać wyzwoleni z pułapki mayi. Nauki zaprezentowane w tej książce nie są czymś różnym od Pana. Będąc zaabsorbowaną tym materialnym ciałem i wskutek tego angażując się w różnego rodzaju czynności materialne, uwarunkowana dusza wypełnia karty historii. Nauki Pana Caitanyi mogą pomóc ludzkiemu społeczeństwu zatrzymać takie niepotrzebne i tymczasowe czynności. Poprzez te nauki społeczeństwo ludzkie może zostać wzniesione do najwyższej platformy czynności duchowych. Te czynności duchowe w rzeczywistości zaczynają się po wyzwoleniu z niewoli materialnej. Takie wyzwolone czynności w świadomości Krsny stanowią cel ludzkiej doskonałości. Fałszywy prestiż, który zdobywa się poprzez próby dominowania nad naturą materialną, jest złudzeniem. Wiedzę, która oświeca, można czerpać z tych nauk Pana Caitanyi, i dzięki tej wiedzy można awansować w życiu duchowym. Każdy musi przyjmować rezultaty swojego działania, czy to w postaci cierpienia czy radości; nikt nie może powstrzymać praw natury materialnej, która rządzi tymi rzeczami. Dopóki ktoś jest zaangażowany w czynności karmiczne, na pewno poniesie porażkę w próbie osiągnięcia ostatecznego celu życia. Mamy szczerą nadzieję, że dzięki poznaniu nauk Pana Caitanyi ludzkie społeczeństwo zostanie oświecone w życiu duchowym, i to nowe światło otworzy pole działania dla czystej duszy.

om tat sat

A.C. Bhaktivedanta Swami

14 marzec, 1968 rokDzień narodzin Pana Caitanyi Świątynia Śri-Śri-Radha-Krsna Nowy Jork, N.J.

2

Wprowadzenie

(Początkowo zaprezentowano jako pięć porannych wykładów na temat Caitanya-caritamrty - autorytatywnej biografii Pana Caitanyi Mahaprabhu Krsnadasa Kavirajy Gosvamiego - przed Międzynarodowym Towarzystwem Świadomości Krsny, New York City, 10-14 kwietnia, 1967 roku. )

Słowo caitanya oznacza "siła życia". Jako żywe istoty, mamy zdolność poruszania się, ale stół nie ma takiej zdolności, ponieważ nie posiada siły życia. Ruch i czynności mogą być uważane za oznaki czy symptomy siły życia. W rzeczywistości, można powiedzieć, że bez siły życia nie może być mowy o żadnej aktywności. Chociaż siła życia jest obecna w warunkach materialnych, nie jest ona amrta, nieśmiertelną. Zatem słowo caitanya-caritamrta może być tłumaczone jako "cecha siły życia w nieśmiertelności." Ale w jaki sposób ta siła życia jest manifestowana nieśmiertelnie? Nie jest ona przejawiana ani przez człowieka, ani jakiekolwiek inne stworzenie w tym materialnym wszechświecie, jako że nikt z nas nie jest nieśmiertelny w tych ciałach. Posiadamy siłę życia, działamy i jesteśmy nieśmiertelni z natury i poprzez swoją konstytucję, ale warunki materialne, w które zostaliśmy rzuceni, nie pozwalają na przejawienie się tej naszej nieśmiertelności. W Katha Upanisad zostało oznajmione, że wieczność i siła życia właściwe są zarówno nam, jak i Bogu. Chociaż jest to prawdą pod tym względem, że zarówno Bóg, jak i my jesteśmy nieśmiertelni, istnieje pewna różnica. Jako żywe istoty, wykonujemy wiele czynności, ale mamy tendencję do upadku w tę materialną naturę. Bóg nie ma takiej tendencji. Będąc wszechpotężnym, nigdy nie podlega kontroli materialnej natury. W rzeczywistości materialna natura jest zaledwie jednym z przejawień Jego niepojętej energii. Z ziemi możemy widzieć jedynie chmury na niebie, ale jeśli wzniesiemy się ponad chmury, będziemy mogli ujrzeć świeczce słońce. Jeśli patrzy się z lotu ptaka, drapacze chmur i miasta zdają się być maleńkimi; podobnie, z punktu widzenia Boga to całe materialne stworzenie jest bardzo nieznaczne. Uwarunkowana żywa istota posiada tendencję do schodzenia z tej wysokości, gdzie wszystko może być widziane we właściwej perspektywie. Jednakże Bóg nie ma takiej tendencji. Najwyższy Pan nie podlega upadkom w złudzenie (mayę), tak jak słońcu nie zdarzają się upadki poniżej chmur. Ponieważ Najwyższy Pan nie podlega złudzeniu, nie jest On uwarunkowany; a ponieważ my, jako maleńkie żywe istoty, mamy skłonność do upadku w iluzję, jesteśmy nazywani uwarunkowanymi. Filozofowie impersonaliści (Mayavadi) utrzymują, że zarówno żywa istota, jak i Sam Bóg znajdują się pod kontrolą mayi, kiedy przychodzą do tego materialnego świata. Może być to prawdą o żywej istocie, ale nie jest to prawdą o Bogu, gdyż we wszystkich przypadkach materialna energia działa pod Jego kierunkiem. Tych, którzy uważają, że Najwyższy Pan podlega materialnemu uwarunkowaniu, Sam Krsna nazywa głupcami w Bhagavad-gicie:

avajananti mam mudha manusim tanum aśritam param bhavam ajananto mama bhuta-maheśvaram

"Głupcy wyśmiewają Mnie, kiedy zstępuję w ludzkiej formie. Nie znają Mojej transcendentalnej natury i nie wiedzą, że jestem Najwyższym Panem wszystkiego, co istnieje." (Bg. 9.11) Nie powinniśmy uważać Pana Caitanyi Mahaprabhu za jednego z nas. Jest On Samym Krsną, najwyższą żywą istotą, i jako taki nigdy nie zostaje przykryty chmurą mayi. Krsna, Jego ekspansje, a nawet Jego wielcy bhaktowie, nigdy nie wpadają w sieci złudzenia. Pan Caitanya przyszedł na Ziemię jedynie po to, aby głosić krsna-bhakti, miłość do Krsny. Innymi słowy, jest On Samym Panem Krsną, nauczającym żywe istoty, jak we właściwy sposób zbliżyć się do Krsny. Jest On jak nauczyciel, który - widząc trudzącego się studenta - sam bierze pióro i pisze, mówiąc, "Zrób to w ten sposób: A, B, C." Ale nie należy być tak niemądrym, by sądzić, że nauczyciel w ten sposób uczy się ABC. Chociaż Pan Caitanya pojawia się w przebraniu bhakty, zawsze powinniśmy pamiętać, że Pan Caitanya jest Samym Krsną (Bogiem), nauczającym nas, w jaki sposób stać się świadomymi Krsny, i musimy widzieć Go w tym świetle. W Bhagavad-gicie Pan Krsna ustanawia najwyższą zasadę religii w ten sposób:

sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja aham tvam sarva-papebhyo moksayisyami ma śucah "

Porzuć wszelkie rodzaje religii i po prostu podporządkuj się Mnie. Ja wyzwolę cię od wszelkich następstw grzechów. Nie bój się." (Bg. 18.66) Może wydawać się, że jest to prosta instrukcja, ale my niezmiennie reagujemy w ten sposób: "Och, podporządkować się? Wyrzec się tego? Ależ ja mam tak wiele obowiązków." A maya, złudzenie, mówi nam: "Nie rób tego, gdyż w przeciwnym razie wydostaniesz się z moich sieci. Po prostu pozostań w tej sieci, a ja będę cię kopać." Jest to faktem, że jesteśmy bezustannie kopani przez mayę, tak jak osioł jest kopany w twarz przez oślicę, kiedy przychodzi do niej, aby prosić o seks. Podobnie, psy i koty zawsze walczą i skomlą, kiedy angażują się w seks. Są to triki natury. Nawet słonie w dżungli są chwytane za pomocą wytresowanej słonicy, która prowadzi je w pułapkę. Maya ma duży zakres działania, a w świecie materialnym jej najmocniejszymi pętami jest płeć żeńska. Oczywiście, w rzeczywistości nie jesteśmy ani kobietami, ani mężczyznami, gdyż te desygnaty odnoszą się do stroju zewnętrznego - ciała. W rzeczywistości wszyscy jesteśmy sługami Krsny. Jednakże w życiu uwarunkowanym jesteśmy spętani przez żelazny łańcuch, który przybiera formę pięknej kobiety. W ten sposób każdy osobnik męski jest związany życiem seksualnym, i dlatego, jeśli ktoś stara się osiągnąć wyzwolenie z sideł materii, najpierw musi się nauczyć kontrolować popęd seksualny. Niekontrolowany seks całkowicie więzi nas w sidłach złudzenia. Pan Caitanya Mahaprabhu oficjalnie porzucił to złudzenie w wieku lat dwudziestu czterech. Chociaż był jedynym mężczyzną w rodzinie, pozostawił żonę, która miała zaledwie szesnaście lat, i siedemdziesięcioletnią matkę. Mimo iż był braminem i nie był bogaty, przyjął sannyasę, wyrzeczony porządek życia, i w ten sposób wywikłał się z więzów rodzinnych. Jeśli pragniemy osiągnąć pełną świadomość Krsny, musimy porzucić pułapkę mayi, albo, jeśli pozostajemy w mayi, powinniśmy żyć w taki sposób, aby nie podlegać złudzeniu. Porzucenie rodziny nie jest konieczne, gdyż wśród najbliższych towarzyszy Pana Caitanyi było wielu posiadających rodziny. Musimy jednakże wyrzec się skłonności do uciech materialnych. Chociaż Pan Caitanya zaaprobował uregulowany seks małżeński, był bardzo ścisły, jeśli chodzi o osoby w

3

wyrzeczonym porządku życia, i nawet odsunął od Siebie Juniora Haridasa za to, że pożądliwie spojrzał na młodą kobietę. Istotne jest to, aby przyjąć określoną ścieżkę i trzymać się jej ściśle, przestrzegając wszelkich zasad i reguł, które są konieczne dla osiągnięcia sukcesu w życiu duchowym. Misją Pana Caitanyi było nauczanie wszystkich świadomości Krsny, i przez to umożliwienie im osiągnięcia nieśmiertelności życia duchowego. Z Caitanya-caritamrty dowiadujemy się, w jaki sposób Caitanya nauczał ludzi, aby stali się nieśmiertelnymi, i w ten sposób tytuł ten może zostać poprawnie przetłumaczony jako "nieśmiertelny charakter siły życia." Najwyższą siłą życia jest Najwyższa Osoba Boga. On jest również najwyższą istotą. Jest niezliczona ilość żywych istot i wszystkie one są indywiduami. Nie jest to trudno zrozumieć: wszyscy jesteśmy indywiduami w swoich myślach i pragnieniach, i Najwyższy Pan jest również osobą indywidualną. Jest jednakże taka różnica, że jest On wodzem, którego nikt nie może prześcignąć. Żywe istoty mogą prześcigać się nawzajem w tej czy innej dziedzinie. Pan jest indywiduum, tak jak indywiduami są wszystkie żywe istoty, ale jest On różny w tym, że jest najwyższym indywiduum. Bóg jest również nieomylny i nieupadły, i w Bhagavad-gicie został On nazwany Acyutą, co oznacza "ten, który nigdy nie upada." Zostało to podkreślone z tego względu, że w Bhagavad-gicie Arjuna uległ złudzeniu, podczas gdy Krsna nie. Często słyszymy, że Bóg jest nieomylny, i w Bhagavad-gicie Krsna oznajmia:

nanyam gunebhyah kartaram yada drastanupaśyati gunebhyaś ca param vetti mad-bhavam so 'dhigacchati

"Kto rozumie, że sprawcą wszystkich czynów nie jest nikt inny jak tytko te guny natury materialnej i kto zna Najwyższego Pana, który jest transcendentalny wobec nich wszystkich, ten osiąga Moją duchową naturę." (Bg. 14.19) Zatem nie powinniśmy myśleć, że kiedy Krsna przychodzi do tego materialnego świata, to znajduje się On pod wpływem energii materialnej. Krsna i Jego inkarnacje nie podlegają kontroli materialnej natury. Są całkowicie wolni. W rzeczywistości, osoba, która ma boską naturę, została zdefiniowana w Śrimad-Bhagavatam jako wolna od wpływu natury materialnej, mimo iż się w niej znajduje. Więc jeśli nawet bhakta może osiągnąć tę wolność, to co dopiero mówić o Najwyższym? Istotne pytanie brzmi: w jaki sposób możemy pozostać wolnymi od materialnego zanieczyszczenia, nawet będąc w tym materialnym świecie. Rupa Gosvami wyjaśnił, że nawet w tym materialnym świecie możemy pozostać czystymi, jeśli naszą ambicją będzie po prostu służenie Krsnie. Ale można słusznie zapytać: "W jaki sposób mogę służyć?" Oczywiście, nie jest to tylko sprawa medytacji, która jest jedynie czynnością umysłu, ale sprawa praktycznego działania. Zamiłowanie do służby dla Krsny można osiągnąć jedynie przez pracę dla Krsny. I w tym celu należy wykorzystać wszystkie możliwe środki, nie pozostawiając żadnych zasobów nie wykorzystanych. Wszystko cokolwiek jest, wszystko co posiadamy, powinno być spożytkowane dla Krsny. Możemy wykorzystać wszystko: maszyny do pisania, samochody, samoloty, pociski - cokolwiek. I jeśli po prostu mówimy ludziom o świadomości Krsny, również pełnimy służbę. Jeśli nasze umysły, zmysły, mowa, pieniądze i energia są w ten sposób zaangażowane w służbę dla Krsny, to nie można dłużej powiedzieć, że pozostajemy w naturze materialnej. Dzięki świadomości duchowej, czyli świadomości Krsny, wznosimy się ponad platformę materialnej natury. Jest to fakt, że Krsna, Jego ekspansje i Jego bhaktowie - to jest ci, którzy pracują dla Niego- nie znajdują się w materialnej naturze, chociaż tak sądzą ludzie o ubogim zasobie wiedzy. Caitanya-caritamrta naucza, że dusza jest nieśmiertelna i że również nieśmiertelne są nasze czynności w świecie duchowym. Mayavadi, którzy utrzymują, że Absolut jest bezosobowy i pozbawiony formy, twierdzą, że zrealizowana dusza nie ma potrzeby mówienia. Jednakże Vaisnavowie, którzy są bhaktami Krsny, są zdania, że kiedy ktoś osiągnął stan realizacji, to dopiero wtedy zaczyna on mówić naprawdę. Vaisnava mówi "Poprzednio mówiliśmy jedynie o nonsensach. Teraz rozpocznijmy nasze prawdziwe rozmowy - rozmowy o Krsnie." Mayavadi również lubią używać przykładu naczynia na wodę, twierdząc, że kiedy naczynie to jest puste, wydaje dźwięk, ale kiedy jest napełnione wodą, nie wydaje żadnego dźwięku. Ale czy my jesteśmy naczyniami? Jak można nas porównywać do naczyń? Dobrą analogią jest ta, która znajduje tak wiele podobieństw pomiędzy dworną przedmiotami, jak to tylko możliwe. Naczynie nie jest aktywną siłą życia, ale my jesteśmy. Zatem cicha medytacja może być odpowiednia dla dzbanu, ale nie dla nas. W rzeczywistości, kiedy ktoś zdaje sobie sprawę, że ma tak wiele do powiedzenia o Krsnie, to nie wystarczają dwadzieścia cztery godziny na dobę. Głupiec jest czczony dopóty, dopóki nie przemówi, gdyż kiedy przerywa swoje milczenie, wówczas widocznym staje się jego brak wiedzy. Caitanya-caritamrta ukazuje, że poprzez gloryfikowanie Najwyższego można odkryć tak wiele wspaniałych rzeczy. Na początku Caitanya-caritamrty Krsnadasa Kaviraja Gosvami pisze: "Ofiarowuję pokorne wyrazy szacunku moim mistrzom duchowym." Używa tutaj liczby mnogiej, aby wskazać na sukcesję uczniów. Ofiarowuje wyrazy szacunku nie tylko swojemu mistrzowi duchowemu, ale całej parampara, łańcuchowi sukcesji uczniów rozpoczynającemu się od Samego Pana Krsny. To zwrócenie się do guru w liczbie mnogiej ukazuje najwyższy szacunek autora dla wszystkich Vaisnavów. Ofiarowawszy swoje wyrazy szacunku sukcesji uczniów, autor kłoni się wszystkim innym bhaktom, braciom duchowym, ekspansjom Boga i pierwszej manifestacji energii Krsny. Pan Caitanya Mahaprabhu, czasami nazywany Krsną Caitanyą, jest wcieleniem ich wszystkich. Jest On Bogiem, guru, bhaktą i ekspansją Boga. Jako Swój towarzysz, Nityananda, jest On pierwszą manifestacją energii; jako Advaita, jest On inkarnacją; jako Gadadhara, jest mocą wewnętrzną; a jako Śrivasa, jest marginalną żywą istotą. Zatem nigdy nie należy myśleć o Krsnie jako będącym samotnym, ale jako istniejącym wiecznie ze wszystkimi Swoimi manifestacjami, jak opisał to Ramanujacarya. W filozofii viśistadvaita, energie Boga, Jego ekspansje i inkarnacje są uważane za jedność w różnorodności. Innymi słowy, Bóg nie jest oddzielony od wszystkiego; wszystko razem jest Bogiem. W rzeczywistości Caitanya-caritamrta nie jest przeznaczona dla nowicjuszy, gdyż są to doktoranckie studia wiedzy duchowej. Najlepiej rozpocząć swoje studia od Bhagavad-gity, następnie przejść do Śrimad-Bhagavatam, a dopiero wówczas do Caitanya-caritamrty. Chociaż wszystkie te wielkie pisma święte są na tym samym absolutnym poziomie, to przez wzgląd na studia porównawcze, Caitanya-caritamrta jest stawiana najwyżej. Każdy jej werset jest skomponowany w doskonały sposób. W rzeczywistości Pan Caitanya i Nityananda są porównywani do słońca i księżyca, jako że rozpraszają ciemności tego materialnego świata. W tym przypadku księżyc i słońce wzeszły razem i właściwą rzeczą jest ofiarowanie pokłonów bezpośrednio Panu Caitanyi i Nityanandzie. W świecie zachodnim, gdzie chwały Pana Caitanyi są względnie nieznane, można zapytać: "Kim jest Krsna Caitanya?" Konkluzja pism świętych, będąca zarazem odpowiedzią na to pytanie, jest taka, że jest On Najwyższą Osobą Boga. Na ogół

4

Upanisady opisują Najwyższą Prawdę Absolutną w sposób bezosobowy, ale osobowy aspekt tej Absolutnej Prawdy jest wspomniany w Iśopanisadzie, gdzie po opisie wszechprzenikającego znajdujemy następujący werset:

hiranmayena patrena satyasyapihitam mukham tat tvam pusann apavrnu satya-dharmaya drstaye

"O mój Panie, który utrzymujesz wszystko, co żyje. Twoja prawdziwa twarz przykryta jest Twym oślepiającym blaskiem. Usuń proszę to przykrycie i ukaż się Twojemu czystemu bhakcie." (Śri Iśopanisad, Mantra 15) Impersonaliści nie posiadają mocy przeniknięcia blasku Boga, by dotrzeć do osoby, z której ten blask emanuje. Jednakże na końcu Iśopanisadu znajduje się hymn do Osoby Boga. Bezosobowy Brahman nie został tutaj zanegowany; jest On również opisany, ale jest uważany za promienność ciała Caitanyi. Innymi słowy, Krsna Caitanya jest podstawą bezosobowego Brahmana. Pan Krsna również mówi w Bhagavad-gicie, że bezosobowy Brahman spoczywa na Nim (brahmano hi pratisthaham, Bg. 14.27). Paramatma, czyli Dusza Najwyższa, która jest obecna w sercu każdej żywej istoty i wewnątrz każdego atomu wszechświata, jest jedynie częściową reprezentacją Caitanyi. Krsna Caitanya jest zatem podstawą Brahmana, jak również' Najwyższą Osobą Boga. Jako Najwyższy, jest On pełen sześciu bogactw: zamożności, sławy, siły, piękna, wiedzy i wyrzeczenia. Krótko mówiąc, powinniśmy wiedzieć, że jest On Krsną, Bogiem, i nic Mu nie dorównuje ani Go nie przewyższa. Nie ma nic wyższego ponad Niego. On jest Najwyższą Osobą. Rupa Gosvami, poufny bhakta, którego Pan Caitanya nauczał bezustannie przez dziesięć dni, napisał:

namo maha-vadanyaya krsna-prema-pradaya te krsnaya krsna-caitanya-namne gaura-tvise namah

"Ofiarowuję pełne szacunku pokłony Najwyższemu Panu, Śri Krsnie Caitanyi, który jest bardziej łaskawy niż jakikolwiek inny avatara - nawet Sam Krsna - gdyż za darmo rozdziela to, czego nikt nigdy wcześniej nie dał - czystą miłość do Krsny." Nie oznacza to, że Pan Caitanya naucza jakiejś długiej i skomplikowanej ścieżki realizacji Boga. Jest On całkowicie duchowy i zaczyna od momentu podporządkowania się Krsnie. Nie podąża On ścieżką karma-yogi, jnana-yogi, czy hatha-yogi, ale rozpoczyna od końca materialnej egzystencji, od momentu, kiedy porzuca się wszelkie materialne przywiązania. W Bhagavad-gicie Krsna rozpoczyna Swoje nauki od wyjaśnienia różnic pomiędzy duchem i materią, i w Osiemnastym Rozdziale kończy je w momencie, kiedy dusza podporządkowuje się Mu w oddaniu. Mayavadi zatrzymaliby w tym momencie wszelkie rozmowy, chociaż jest to dopiero początek prawdziwej dyskusji. Vedanta-sutra zaczyna się w ten sposób: athato brahma-jijnasa: "Teraz zacznijmy badać Najwyższą Absolutną Prawdę." Zatem Rupa Gosvami wychwala Pana Caitanyę jako najbardziej łaskawą inkarnację ze wszystkich inkarnacji, ponieważ, wskazując najwyższą formę służby oddania, obdarza On nas najwyższym dobrodziejstwem. Innymi słowy, odpowiada On na najważniejsze pytania, jakie tylko można zadać. Są różne stany służby oddania i realizacji Boga. Ściśle mówiąc, w służbie oddania usytuowany jest każdy, kto przyjmuje istnienie Boga. Uznanie wielkości Boga to już jest coś, ale niezbyt wiele. Caitanya, występując jako acarya, wielki nauczyciel, głosił, że możemy mieć związek z Bogiem i zostać Jego rzeczywistym przyjacielem. W Bhagavad-gicie Krsna ukazał Arjunie Swoją formę kosmiczną, ponieważ Arjuna był Jego "bardzo drogim przyjacielem." Jednakże po ujrzeniu Krsny jako Pana wszechświata, Arjuna w rzeczywistości poprosił Krsnę, aby wybaczył mu wszelką poufałość jego przyjaźni. Caitanya posuwa się dalej. Poprzez Pana Caitanyę możemy zostać przyjaciółmi Krsny, i taka przyjaźń nie ma granic. Możemy nawiązać przyjaźń z Krsną, której nie cechuje bojaźń i podziw, ale całkowita wolność. Możemy nawet mieć związek z Bogiem jako Jego ojciec. Jest to nie tylko filozofia Caitanya-caritamrty, ale również Śrimad-Bhagavatam. Nie ma żadnej innej literatury w świecie, w której Bóg byłby traktowany jako syn bhakty. Na ogół Bóg jest uważany za wszechmocnego ojca, który spełnia wymagania Swoich synów. Jednakże wielcy bhaktowie, pełniąc służbę oddania, czasami Boga traktują jak swojego syna. Syn żąda, a ojciec spełnia jego żądania, i utrzymując Krsnę czy spełniając żądania Krsny, bhakta staje się podobny ojcu. Zamiast brać od Boga, dajemy Bogu. To w tym właśnie związku matka Krsny, Yaśoda, powiedziała Panu: "Jedz proszę, bo inaczej umrzesz. Jedz ładnie." W ten sposób Krsna, chociaż właściciel wszystkiego, polega na łasce Swojego bhakty. Jest to niezwykle wysoki poziom przyjaźni, w której bhakta rzeczywiście wierzy, że jest ojcem Krsny. Jednakże największym darem Pana Caitanyi były Jego nauki, że Krsna może być w rzeczywistości traktowany jako kochanek. W związku tym Pan jest tak bardzo przywiązany do Swoich ukochanych, że wyraża On niemożliwość odwzajemnienia się. Krsna był tak zobowiązany gopi, pasterkom Vrndavany, że czuł, iż nie jest zdolnym odpłacić im ich miłości. Powiedział im, "Nie jestem w stanie odwdzięczyć się wam za waszą miłość. Nie mam nic wartościowego, co mógłbym dać w zamian." Zatem służba oddania jest spełniana na tej wzniosłej platformie, i tę wiedzę o związku bhakty z Krsną jako kochanka i ukochanej dał Pan Caitanya. Takiej wiedzy nie otrzymaliśmy nigdy wcześniej od żadnej inkarnacji czy acaryi. Dlatego Rupa Gosvami napisał o Caitanyi: "Twój dar, służba oddania, jest najwyższą i najbardziej wzniosłą platformą. Jesteś Krsną o złotej cerze i jesteś Śacinandaną, synem matki Śaci. Ci, którzy słuchają Caitanya-caritamrty, zachowają Cię w swoich sercach. Dzięki Tobie bez trudu zrozumieją Krsnę." Zatem Pan Caitanya Mahaprabhu przyszedł w tym celu, aby ofiarować nam Krsnę. Jego metodą nie była medytacja, działanie dla zysku czy studia nad pismami świętymi, ale miłość. Często słyszeliśmy frazę "miłość Boga." Filozofia Vaisnava uczy jak dalece ta miłość Boga może zostać rozwinięta. Teoretyczną wiedzę o miłości Boga można znaleźć w wielu miejscach w wielu pismach świętych, ale informacje o tym, czym w rzeczywistości jest ta miłość Boga i w jaki sposób zostaje rozwinięta, znajdujemy w literaturze Vaisnava. Pan Caitanya Mahaprabhu dał nam wyjątkową i najbardziej zaawansowaną miłość Boga. Nawet w tym materialnym świecie możemy mieć pewne zrozumienie miłości. W jaki sposób jest to możliwe? Jest tak dzięki miłości, która obecna jest w Bogu. Wszystko, czego doświadczamy w tym uwarunkowanym życiu, jest usytuowane w Najwyższym Panu, który jest ostatecznym źródłem wszystkiego. Prawdziwa miłość istnieje w naszym oryginalnym związku z Najwyższym Panem, i ta miłość jest w wypaczony sposób odzwierciedlana przez warunki materialne. Nasza prawdziwa miłość jest trwała i nieskończona, ale ponieważ w tym materialnym świecie jest ona odzwierciedlana w sposób wypaczony,

5

brakuje jej trwałości i jest pełna wad. Jeśli pragniemy prawdziwej, transcendentalnej miłości, musimy skierować naszą miłość ku najwyższemu obiektowi miłości - Najwyższej Osobie Boga. Jest to podstawową zasadą świadomości Krsny. W świadomości materialnej usiłujemy kochać to, co w ogóle nie jest warte miłości. Darzymy miłością psy i koty, ryzykując, że w chwili śmierci będziemy myśleli o nich i wskutek tego narodzimy się w gatunku psów i kotów. Zatem miłość, której przedmiotem nie jest Krsna, prowadzi do upadku. Nie jest faktem, że Krsna, czyli Bóg, jest czymś nieokreślonym, czymś, co jedynie paru wybranych może osiągnąć. Caitanya Mahaprabhu informuje nas, że w każdym kraju i każdym piśmie świętym znajduje się pewna wskazówka o miłości do Boga. Na nieszczęście nikt tak naprawdę nie wie, czym jest miłość do Boga. Jednakże pisma wedyjskie są odmienne pod tym względem, wskazują, w jaki sposób właściwie kochać Boga. Inne pisma święte nie dają informacji o tym, w jaki sposób można kochać Boga, ani też nie informują, czym czy kim Bóg rzeczywiście jest. Chociaż oficjalnie głoszą miłość Boga, nie mają pojęcia, w jaki sposób ją spełnić. Ale Caitanya Mahaprabhu praktycznie demonstruje, w jaki sposób kochać Boga w związku miłości małżeńskiej. Przyjmując rolę Radharani, Caitanya usiłuje kochać Krsnę tak, jak kocha Go Radharani. Krsna był zawsze zdumiony miłością Radharani. Pytał: "Jak to możliwe, że Radharani dostarcza Mi takiej przyjemności?" Pragnąc poznać Radharani, Krsna przyjął Jej rolę i usiłował zrozumieć Siebie. Na tym polega sekret inkarnacji Pana Caitanyi. Caitanya jest Krsną, ale przyjął rolę czy nastrój Radharani, aby pokazać nam, w jaki sposób kochać Krsnę. Dlatego kieruje się do Niego następującą modlitwę: "Ofiarowuję pełne szacunku pokłony Najwyższemu Panu, który jest zaabsorbowany myślami Radharani." To nasuwa pytanie, kim jest Radharani i kim jest Radha-Krsna. W rzeczywistości Radha-Krsna to wymiana miłości. Nie jest to zwykła miłość; Krsna ma nieograniczone moce, z których trzy są zasadnicze: wewnętrzna, zewnętrzna i marginalna. Moc wewnętrzna dzieli się na trzy kategorie: samvit, hladini i sandhini. Potencja hladini jest energią przyjemności. Ta energia poszukiwania przyjemności jest właściwa wszystkim żywym istotom, gdyż wszystkie one pragną przyjemności. Taka jest natura żywej istoty. Obecnie usiłujemy radować się naszą energią przyjemności za pomocą tego ciała w sytuacji materialnej. Usiłujemy czerpać przyjemność z materialnych przedmiotów zmysłowych przez kontakt cielesny. Nie powinniśmy jednak sadzić, że Krsna, który jest zawsze duchowy, usiłuje poszukiwać przyjemności na tym materialnym planie, tak jak my. Krsna opisuje ten materialny wszechświat jako tymczasowe miejsce pełne niedoli. Dlaczego więc miałby On poszukiwać przyjemności w formach materialnych? Jest On Duszą Najwyższą, najwyższym duchem, i Jego przyjemność jest poza materialną koncepcją. Po to, aby dowiedzieć się, w jaki sposób Krsna osiąga Swoją przyjemność, musimy czytać Dziesiąte Canto Śrimad-Bhagavatam, w którym potencja przyjemności Krsny została ukazana w Jego rozrywkach z Radharani i dziewczętami Vrajy. Na nieszczęście, nieinteligentni ludzie natychmiast kierują się do rozrywek Krsny w Daśama-skandha, czyli Canto Dziesiątym. Na ogół zwykli ludzie nie rozumieją Jego tańca rasa z pasterkami czy Jego obejmowania Radharani, gdyż rozważają te rozrywki w świetle zwykłego pożądania. Błędnie myślą, że Krsna jest podobny im samym, i że obejmuje gopi tak, jak zwykły mężczyzna obejmuje młodą dziewczynę. Dlatego niektórzy ludzie zaczynają interesować się Krsną, ponieważ myślą, że Jego religia sankcjonuje angażowanie się w życie seksualne. Nie jest to jednak krsna-bhakti, miłość Krsny, ale prakrta-sahajiya - materialistyczne pożądanie. Jeśli chcemy uniknąć takich błędów, powinniśmy zrozumieć, czym jest naprawdę Radha-Krsna. Radha i Krsna przejawiają Swoje rozrywki poprzez wewnętrzną energię Krsny. Energia przyjemności wewnętrznej energii Krsny jest najtrudniejszym tematem, i tematu tego nie można zrozumieć dopóty, dopóki nie zrozumie się czym jest Krsna. Krsna nie znajduje żadnej przyjemności w tym materialnym świecie, ale ma On energię przyjemności. Ponieważ my jesteśmy integralnymi cząstkami Krsny, ta energia przyjemności jest również w nas, ale my staramy się przejawić tę energię przyjemności w materii. Krsna jednakże nie podejmuje takich próżnych wysiłków. Przedmiotem energii przyjemności Krsny jest Radharani. Krsna przejawia Swoją moc czy Swoją energię jako Radharani i dopiero wtedy angażuje się z Nią w sprawy miłosne. Innymi słowy, Krsna nie znajduje przyjemności w tej energii zewnętrznej, ale przejawia Swoją wewnętrzną energię, Swoją energię przyjemności, jako Radharani. W ten sposób Krsna manifestuje się jako Radharani po to, aby przejawić Swoją wewnętrzną energię przyjemności. Spośród wielu rozwinięć, ekspansji i inkarnacji Pana, ta energia przyjemności jest główną i najważniejszą. Radharani nie jest oddzielną od Krsny. Radharani jest również Krsną, jako że nie ma różnicy pomiędzy energią i źródłem energii. Bez energii, źródło energii nie ma znaczenia, a bez źródła energii nie ma energii. Podobnie, bez Radhy, Krsna nie ma znaczenia, a bez Krsny, Radha nie ma znaczenia. Wskutek tego filozofia Vaisnava najpierw kłoni się i oddaje cześć wewnętrznej energii przyjemności Najwyższego Pana. Zatem, jeśli mówimy o Panu i Jego energii, zawsze mówimy o Radha-Krsnie. Podobnie, ci, którzy czczą imię Narayana, najpierw wymawiają imię Laksmi, jako Laksmi-Narayana. Podobnie, ci, którzy czczą Pana Ramę, najpierw wymawiają imię Sity. W każdym przypadku - Sita-Rama, Radha-Krsna, Laksmi-Narayana - energia zawsze jest na pierwszym miejscu. Radha i Krsna są jednym, i kiedy Krsna pragnie doświadczać przyjemności, manifestuje się jako Radharani. Duchowa wymiana miłości pomiędzy Radhą i Krsną jest rzeczywistym przejawieniem wewnętrznej energii przyjemności Krsny. Chociaż mówimy "kiedy" Krsna pragnie, to nie możemy powiedzieć, kiedy On pragnie. Jedynie mówimy w ten sposób, gdyż w uwarunkowanym życiu przyjmujemy, że wszystko ma początek. Jednakże, w życiu absolutnym, czyli duchowym, nie ma ani początku, ani końca. Ale aby zrozumieć, że Radha i Krsna są jednym, i że również zostali podzieleni, automatycznie nasuwa się pytanie "Kiedy?" Kiedy Krsna pragnie radować się Swoją energią przyjemności, manifestuje się w oddzielnej formie Radharani, a kiedy zapragnął zrozumieć Siebie poprzez Radharani, zjednoczył się z Nią, i to połączenie czy zjednoczenie jest nazywane Panem Caitanyą. Dlaczego Krsna przyjął formę Pana Caitanyi Mahaprabhu? Jest to wyjaśnione w ten sposób, że Krsna zapragnął poznać chwały miłości Radhy. "Dlaczego Ona tak bardzo Mnie kocha?", zapytał Krsna. "Jaka jest Moja szczególna kwalifikacja, która Ją tak przyciąga? Na czym właściwie polega Jej miłość?" Wydaje się to dziwne, że Krsna, jako Najwyższy, jest przyciągany przez czyjąkolwiek miłość. My poszukujemy miłości kobiety albo mężczyzny, ponieważ jesteśmy niedoskonali i odczuwamy jakiś brak. Miłość kobiety, ta energia i przyjemność, jest nieobecna w mężczyźnie, i dlatego mężczyzna pragnie kobiety. Ale nie jest tak w przypadku Krsny, który jest pełen Sam w Sobie. Dlatego Krsna wyraził zdumienie: "Dlaczego jestem przyciągany przez Radharani? I co przeżywa Radharani, kiedy odczuwa Moją miłość?" Po to, aby zakosztować nektaru tej miłości, Krsna pojawił się tak, jak księżyc pojawia się na horyzoncie morza. Tak jak księżyc powstał poprzez ubijanie oceanu, tak księżyc Pana Caitanyi Mahaprabhu pojawił się poprzez "ubijanie" duchowych spraw miłosnych.

6

W istocie, cera Pana Caitanyi była złota, niczym księżyc. Chociaż jest to język symboliczny, to pojawienie się Pana Caitanyi kryje pewne znaczenie. Istota Jego pojawienia się zostanie wytłumaczona w późniejszych rozdziałach. Manifestacje Najwyższego zostały również wyjaśnione w Caitanya-caritamrcie. Po ofiarowaniu wyrazów szacunku Panu Caitanyi, Krsnadasa Kaviraja następnie ofiarował je Nityanandzie. Wyjaśnił on, że Nityananda jest manifestacją Sankarsana, który jest źródłem Maha-Visnu. Pierwszą manifestacją Krsny jest Balarama, następną Sankarsana, a po Sankarsanie Krsna manifestuje się jako Pradyumna. Zatem istnieje tak wiele ekspansji. Chociaż jest tak wiele ekspansji, Pan Śri Krsna jest początkiem, jak to zostało potwierdzone w Brahma-samhicie. Jest On jak pierwsza świeca, która zapala tysiące i miliony świec. Chociaż mogą płonąć tysiące świec, to oryginalna świeca nadal zachowuje swoją tożsamość jako świeca pierwotna. W ten sposób Krsna rozprzestrzenia się w tak wiele świateł, i wszystkie te ekspansje są nazywane visnu-tattva. Visnu jest ogromnym światłem, a my jesteśmy małymi światłami, ale wszystkie te światła są ekspansjami Krsny. Kiedy zachodzi potrzeba stworzenia materialnego wszechświata, Visnu ekspanduje jako Maha-Visnu. Ten Maha-Visnu leży na Oceanie Przyczyn i poprzez Swoje nozdrza wydycha wszystkie wszechświaty. Zatem wszystkie wszechświaty rozchodzą się od Maha-Visnu i Oceanu Przyczyn, i wszystkie te wszechświaty unoszą się w Oceanie Przyczyn. W związku z tym jest opowieść o Vamanie, który, stawiając trzy kroki, przebił Swoją stopą okrycie wszechświata. Z tej wybitej Jego stopą dziury wypłynęła woda z Oceanu Przyczyn, i jest powiedziane, że ten strumień wody stał się rzeki Ganges. Dlatego Ganges jest uważana za najświętszą wodę Visnu i jest wielbiona przez wszystkich Hindusów, od Himalajów aż do Zatoki Bengalskiej. Ten Maha-Visnu, który spoczywa na Oceanie Przyczyn, jest w rzeczywistości ekspansją Balaramy, który jest pierwszą ekspansją Krsny, a w rozrywkach Vrndavany jest bratem Krsny. Słowo Rama w maha-mantrze Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare, odnosi się do Balaramy. Skoro Nityananda jest ekspansją Balaramy, Rama również odnosi się do Pana Nityanandy. Zatem Hare Krsna, Hare Rama nawołuje nie tylko do Pana Krsny i Pana Ramy, ale również do Pana Caitanyi i Nityanandy. Głównym tematem Caitanya-caritamrty jest to, co znajduje się poza tym materialnym stworzeniem. Kosmiczna materialna ekspansja jest nazywana mayą, jako że egzystencja jej nie jest wieczna. Ponieważ czasami manifestuje się ona, a czasami pozostaje w stanie niezamanifestowanym, jest uważana za złudni. Ale poza tą tymczasową manifestacją jest wyższa natura, jak wskazuje na to Bhagavad-gita:

paras tasmat tu bhavo 'nyo 'vyakto 'vyaktat sanatanah yah sa sarvesu bhutesu naśyatsu na vinaśyati

"Jednak istnieje jeszcze inna natura, wieczna i transcendentalna w stosunku do tej zamanifestowanej i niezamanifestowanej materii. Jest ona najwyższą i nigdy nie ulega unicestwieniu. Kiedy wszystko w tym świecie ulega zagładzie, ta część pozostaje niezmienną." (Bg. 8.20) Ta najwyższa natura jest poza zamanifestowanym (vyaktah ) i niezamanifestowanym (avyaktah). Ta wyższa natura, która jest zarówno poza stworzeniem, jak i unicestwieniem, jest siłą życia, która manifestuje się w ciałach wszystkich żywych istot Samo ciało jest zbudowane z niższej natury, materii, ale to wyższa natura porusza ciało. Symptomem tej wyższej natury jest świadomość. Zatem w świecie duchowym, gdzie wszystko jest skomponowane z wyższej natury, wszystko jest świadome. W świecie materialnym przedmioty nieożywione nie posiadają świadomości, ale w świecie duchowym jest inaczej. Tam stół jest świadomy, ziemia jest świadoma, i drzewa są świadome - wszystko posiada świadomość. Nie jest możliwe wyobrażenie sobie, jak daleko rozciąga się ta materialna manifestacja. W tym materialnym świecie wszystko oceniane jest za pomocą wyobraźni, albo za pomocą jakichś niedoskonałych metod, ale literatura wedyjska daje nam informacje o tym, co znajduje się poza tym materialnym wszechświatem. Ci, którzy wierzą w wiedzę eksperymentalną, mogą wątpić w konkluzje wedyjskie, gdyż nie są nawet w stanie oszacować, jak daleko rozprzestrzenia się ten wszechświat, ani też nie są w stanie daleko dotrzeć w samym obszarze tego wszechświata. Osiągnięcie informacji o czymkolwiek poza tą materialną naturą nie jest możliwe przez zastosowanie metod eksperymentalnych. To, co znajduje się poza siłą naszej percepcji, jest nazywane acintya, niepojętym. Nie ma sensu sprzeczać się o to, co jest niepojęte. Jeśli jest to prawdziwie niepojęte, nie jest to przedmiotem spekulacji czy eksperymentów. Nasza energia jest ograniczona, i również ograniczona jest nasza percepcja zmysłowa. Dlatego w kwestii spraw, które są niepojęte, musimy polegać na konkluzji wedyjskiej. Wiedzę o naturze wyższej musimy przyjmować bez argumentów. Jak możemy sprzeczać się o coś, do czego nie mamy dostępu? Metodę poznawania przedmiotów transcendentalnych dał Sam Pan Krsna w Bhagavad-gicie, gdzie mówi Arjunie na początku Czwartego Rozdziału:

imam vivasvate yogam proktavan aham avyayam vivasvan manave praha manur iksvakave 'bravit

"Ja przekazałem tę niezniszczalną naukę yogi bogu Słońca, Vivasvanowi, a Vivasvan przekazał ją Manu, ojcu ludzkości. Manu z kolei pouczył o niej Iksvaku." (Bg. 4.1) Jest to metoda parampara, czyli sukcesji uczniów. Podobnie, w Śrimad-Bhagavatam Krsna udzielił wiedzy sercu Brahmy, pierwszej stworzonej żywej istoty wewnątrz tego wszechświata. Brahma przekazał te nauki swojemu uczniowi Naradzie, a Narada przekazał tę wiedzę swojemu uczniowi, Vyasadevie. Vyasadeva poinstruował o niej Madhvacaryę, a od Madhvacaryi została ona przekazana Madhavendrze Puri, następnie Iśvarze Puri, a następnie Caitanyi Mahaprabhu. Ktoś może zapytać, że jeśli Caitanya Mahaprabhu jest Samym Krsną to dlaczego potrzebował mistrza duchowego? Oczywiście, nie potrzebował On nauczyciela duchowego, ale ponieważ grał rolę acaryi (tego, który uczy przykładem), przyjął mistrza duchowego. Nawet Sam Krsna przyjął mistrza duchowego, gdyż taki jest system. W ten sposób Pan ustanawia wzór postępowania dla człowieka. Nie powinniśmy jednakże myśleć, że Pan przyjmuje mistrza duchowego z tego względu, że nie posiada wiedzy. Poprzez ten czyn podkreśla On jedynie wagę sukcesji uczniów. Wiedza tej sukcesji uczniów w rzeczywistości pochodzi od Samego Pana. Jeśli wiedza ta jest przekazywana w postaci niezmienionej, jest doskonała. Chociaż możemy nie mieć kontaktu z oryginalną osobą, która na początku udzieliła tej wiedzy, to przez ten proces transmisji możemy otrzymać dokładnie tę samą wiedzę. W Śrimad-Bhagavatam jest powiedziane, że Krsna, Absolutna Prawda, Osoba Boga, przekazał tę transcendentalną wiedzę sercu Brahmy. Jest to jeden sposób otrzymywania wiedzy - poprzez serce. Zatem

7

są dwa procesy przekazywania wiedzy: jeden zależy od Najwyższej Osoby Boga, który, jako Dusza Najwyższa, jest usytuowany wewnątrz serca wszystkich żywych istot, a drugi zależy od guru, czyli mistrza duchowego, który jest ekspansją Krsny. Zatem Krsna przekazuje informacje zarówno od wewnątrz, jak i z zewnątrz. My po prostu musimy je odebrać. Kiedy w ten sposób otrzymujemy wiedzę, to nie ma znaczenia czy jest ona niepojęta, czy nie. Śrimad-Bhagavatam daje nam sporo informacji o planetarnych systemach Vaikuntha, które znajdują się poza tym materialnym wszechświatem. Również Caitanya-caritamrta podaje nam ogrom podobnych informacji. Jednakże nie jest rzeczą możliwą, by zdobyć te informacje przez wysiłek na drodze eksperymentalnej. Musimy po prostu zaakceptować tę wiedzę. Według metody wedyjskiej dowodem jest śabda, czyli transcendentalny dźwięk. W poznaniu wedyjskim dźwięk jest niesłychanie ważny, gdyż, jeśli jest czysty, jest przyjmowany za autorytatywny. Nawet w świecie materialnym otrzymujemy ogromną liczbę informacji, które zostały przesłane przez tysiące mil, przez telefon lub radio. Więc również w życiu codziennym przyjmujemy dźwięk za dowód. Chociaż nie możemy zobaczyć informatora, to w oparciu o dźwięk, przyjmujemy informację za istotną. Więc wibracja dźwiękowa jest bardzo ważna w transmisji wiedzy wedyjskiej. Vedy informują nas, że poza tą manifestacją kosmiczną znajdują się niezliczone planety i niebo duchowe. Ta materialna manifestacja jest uważana jedynie za niewielką część całego stworzenia. Manifestacja materialna zawiera w sobie nie tylko ten wszechświat, ale również inne niezliczone wszechświaty. A wszystkie te materialne wszechświaty razem stanowią jedynie jedną część całego stworzenia. Większa część stworzenia jest usytuowana w niebie duchowym. W niebie tym unoszą się niezliczone planety, które są nazywane Vaikunthalokami. Każdej Vaikunthaloce przewodzi Narayana w formie Swoich czteroramiennych ekspansji: Sankarsana, Pradyumny, Aniruddhy i Vasudevy. Jak oznajmiono wcześniej, światy materialne są manifestowane przez Pana w Jego formie Maha-Visnu. Tak jak mąż i żona łączą się w celu wydania potomstwa, tak Maha-Visnu łączy się ze Swoją żoną Mayą, czyli materialną naturą. Zostało to stwierdzone w Bhagavad-gicie, gdzie Krsna oznajmia:

sarva-yonisu kaunteya murtayah sambhavanti yah tasam brahma mahad yonir aham bija-pradah pita

"Należy wiedzieć, O synu Kunti, że wszystkie gatunki mogą zaistnieć przez narodziny w tej materialnej naturze, i że Ja jestem ojcem dostarczającym nasienia." (Bg. 14.4) Visnu zapłodnił Mayę, czyli materialną naturę, jedynie patrząc na nią. Taka jest metoda duchowa. Materialnie jesteśmy ograniczeni w tym względzie, i możemy zapładniać tylko jedną, określoną częścią naszego ciała, ale Najwyższy Pan, Krsna, czyli Maha-Visnu, może zapłodnić jakąkolwiek część jakąkolwiek częścią. Jedynie przez rzucenie spojrzenia Pan może spłodzić niezliczoną liczbę żywych istot w łonie materialnej natury. Brahma-samhita również stwierdza, że duchowe ciało Najwyższego Pana jest tak potężne, że jakakolwiek część tego ciała może spełniać funkcje każdej innej części. My możemy dotykać jedynie naszymi rękoma czy skórą, ale Krsna może dotykać po prostu przez spojrzenie. Naszymi oczami możemy jedynie patrzeć; nie możemy nimi dotykać czy wąchać. Krsna jednakże może zarówno wąchać, jak i jeść oczyma. Kiedy ofiarowujemy Mu pożywienie, nie widzimy, aby jadł, ale Krsna je Swoim wzrokiem. Nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie, w jaki sposób wszystko odbywa się w świecie duchowym, gdzie wszystko jest duchowe. To nie jest tak, że Krsna wcale nie je, albo że my jedynie wyobrażamy sobie, iż On je; Krsna je naprawdę, ale Jego jedzenie jest różne od naszego. Nasz proces jedzenia będzie podobny do Jego procesu jedzenia, kiedy będziemy całkowicie na platformie duchowej. Na tej platformie każda część ciała może działać w zastępstwie każdej innej części. Visnu nie potrzebuje niczego dla dokonania stworzenia. Nie potrzebuje bogini Laksmi, aby dać życie Brahmie, gdyż Brahma został zrodzony z kwiatu lotosu, który wyrasta z pępka Visnu. Bogini Laksmi siedzi u stóp Visnu i służy Mu. W tym materialnym świecie seks jest konieczny dla wydania potomstwa, ale w świecie duchowym można wyprodukować dowolną ilość dzieci, nie będąc zmuszonym do przyjęcia pomocy żony. Ponieważ jednak nie mamy doświadczenia z energią duchową, myślimy, że narodziny Brahmy z pępka Visnu są bajką. Nie jesteśmy świadomi tego, że energia duchowa jest tak potężna, że jest w stanie dokonać wszystkiego. Energia materialna jest zależna od pewnych praw, ale energia duchowa jest w pełni niezależna. Brahma został zrodzony z pępka Garbhodakaśayi Visnu, który jest jedynie częściową manifestacją Maha-Visnu. W porach skóry Maha-Visnu mieszczą się niezliczone wszechświaty, spoczywając tam niczym ziarna, i wszystkie te wszechświaty manifestują się w czasie Jego wydechu. W świecie materialnym nie znamy czegoś takiego, ale doświadczamy wypaczonego odbicia tego w zjawisku pocenia się. Jednakże nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie długości jednego oddechu Maha-Visnu, gdyż w czasie jednego takiego oddechu są stwarzane i niszczone wszystkie wszechświaty. Pan Brahma żyje jedynie przez czas trwania jednego takiego oddechu, a odpowiednio do naszej skali czasu, 4 320 000 000 lat składa się na jedynie dwanaście godzin Brahmy, a Brahma żyje sto lat: Jednakże całe Tycie Brahmy zawarte jest wewnątrz jednego oddechu Maha-Visnu. Zatem nie jest możliwe wyobrażenie sobie siły oddechu Najwyższego Pana. Ten Maha-Visnu jest jedynie częściową manifestacją Krsny. Zatem Krsnadasa Kaviraja Gosvami mówi o Panu Caitanyi Mahaprabhu jako o Samym Śri Krsnie, Najwyższej Osobie Boga, a o Panu Nityanandzie jako o Balaramie, pierwszej ekspansji Krsny. Advaitacarya, inny główny uczeń Pana Caitanyi Mahaprabhu, jest przyjmowany za ekspansję Maha-Visnu. Zatem Advaitacarya jest również Panem, albo, mówiąc dokładniej, ekspansji Pana. Słowo advaita znaczy niedualny, i posiada on takie imię dlatego, że nie jest on różny od Najwyższego Pana. Jest on również nazywany acaryą, nauczycielem, ponieważ szerzy świadomość Krsny. Pod tym względem jest podobny Caitanyi Mahaprabhu. Chociaż Caitanya jest Samym Śri Krsną, pojawił się jako bhakta, aby uczyć wszystkich ludzi, w jaki sposób kochać Krsnę. Podobnie, Advaitacarya pojawił się po to, aby szerzyć wiedzę świadomości Krsny. Zatem On jest również Panem inkarnującym jako bhakta. Krsna manifestuje się w pięciu różnych ekspansjach, i zarówno On, jak i wszyscy Jego towarzysze, pojawiają się jako bhaktowie Najwyższego Pana w formie Śri Krsny Caitanyi, Nityanandy, Advaitacaryi, Gadadhary, Śrivasy i innych. We wszystkich przypadkach Caitanya Mahaprabhu jest źródłem energii wszystkich Swoich bhaktów. Zatem, jeśli przyjmiemy schronienie Caitanyi Mahaprabhu dla pomyślnego wypełniania świadomości Krsny, z pewnością uczynimy postęp. Jedna, pełna oddania pieśń Narottama dasa Thakury mówi: "Mój drogi Panie Caitanyo, proszę, obdarz mnie Swoją łaską. Nie ma nikogo, kto byłby równie łaskawy jak Ty. Moja prośba jest bardzo nagląca, ponieważ Twoją misją jest wyzwolenie upadłych dusz, a nie ma osoby bardziej upadłej niż ja. Dlatego błagam, abyś mój przypadek rozważył w pierwszej kolejności."

8

Autor Caitanya-caritamrty, Krsnadasa Kaviraja Gosvami, był mieszkańcem Vrndavany i zarazem wielkim bhaktą. Wcześniej mieszkał razem ze swoją rodziną w Katwie, małym miasteczku w okręgu Burdwan w Bengalu. Jego rodzina również czciła Radha-Krsnę, i pewnego razu, kiedy w rodzinie tej doszło do pewnego nieporozumienia w związku ze służbą oddania, Nityananda Prabhu poradził Krsnadasa Kavirajy podczas snu, aby opuścił dom i udał się do Vrndavany. Chociaż był on już bardzo stary, opuścił dom jeszcze tej samej nocy i wyruszył do Vrndavany, aby tam zamieszkać. I tam właśnie spotkał niektórych z Gosvamich, głównych uczniów Pana Caitanyi Mahaprabhu. Bhaktowie Vrndavany poprosili go, aby napisał Caitanya-caritamrtę. Chociaż zaczął swoją pracę w bardzo podeszłym wieku, ukończył ją, dzięki łasce Pana Caitanyi. Dzisiaj jest ona najbardziej autorytatywną książką o filozofii i życiu Pana Caitanyi. Kiedy Krsnadasa Kaviraja Gosvami mieszkał we Vrndavanie, nie było tam jeszcze wielu świątyń. W tym czasie trzema głównymi świątyniami były świątynie Madana-mohana, Govindaji i Gopinatha. Jako mieszkaniec Vrndavany, ofiarowywał pokłony Bóstwom w tych świątyniach i prosił o łaskę Boga "Mój postęp w życiu duchowym jest bardzo powolny, więc proszę Cię o pomoc." W Caitanya-caritamrcie, Krsnadasa najpierw ofiarowuje swoje pokłony Madana-mohana vigraha, Bóstwu, które może pomóc nam uczynić postęp w świadomości Krsny. W spełnianiu świadomości Krsny naszym pierwszym interesem jest poznanie Krsny i naszego z Nim związku. Poznanie Krsny jest poznaniem siebie, a poznanie siebie jest poznaniem swojego związku z Krsną. Skoro ten związek może zostać odkryty przez czczenie Madana-mohana vigraha, Krsnadasa Kaviraja najpierw ustanawia swój związek z tym Bóstwem.Po ustanowieniu tego związku, Krsnadasa rozpoczyna czczenie funkcjonalnego Bóstwa, Govindy. Govinda jest wiecznym mieszkańcem Vrndavany. W świecie duchowym budynki Vrndavany są wzniesione z kamienia filozoficznego, krowy są znane jako krowy surabhi, dające nieograniczone ilości mleka, a tamtejsze drzewa znane są jako drzewa pragnień, gdyż dostarczają wszystkiego, czego się tylko zapragnie. We Vrndavanie Krsna pasie krowy surabhi, jest On tam wielbiony przez setki i tysiące gopi, pasterek, które wszystkie są boginiami szczęścia. Kiedy Krsna schodzi do świata materialnego, również schodzi tam sama Vrndavana, tak jak ważnej osobistości towarzyszy jej świta. Ponieważ kiedy przychodzi Krsna, również przychodzi Jego ziemia, wobec tego uważa się, że Vrndavana nie istnieje w świecie materialnym. Bhaktowie przyjmują schronienie Vrndavany w Indiach, gdyż jest ona uważana za replikę oryginalnej Vrndavany. Chociaż ktoś może narzekać, że nie ma tam kalpa-vrksa, drzew spełniających pragnienia, to kiedy byli tam obecni Gosvami, również były tam obecne te drzewa. Sprawa nie polega na tym, aby po prostu udać się do takiego drzewa i wypowiedzieć swoje żądania; najpierw należy zostać bhaktą. Gosvami zatrzymywali się pod określonym drzewem jedynie przez jedną noc, i drzewo to spełniało wszystkie ich pragnienia. Zwykłemu człowiekowi może wydawać się, że jest to coś cudownego, ale kiedy robi się postęp w służbie oddania, można to wszystko zrealizować. Vrndavany takiej, jaki ona jest, mogą naprawdę doświadczyć osoby, które porzuciły próby czerpania przyjemności z uciech materialnych. Jeden wielki bhakta pyta: "Kiedy mój umysł zostanie oczyszczony z wszelkich pragnień uciech materialnych, tak abym był w stanie ujrzeć Vrndavanę?" Im bardziej świadomi Krsny się stajemy, i im większy czynimy postęp, tym bardziej wszystko objawia się jako duchowe. Zatem Krsnadasa Kaviraja Gosvami uważa Vrndavanę w Indiach za tak dobrą, jak Vrndavana w niebie duchowym, i w Caitanya-caritamrcie opisuje Radharani i Krsnę siedzących pod drzewem pragnień we Vrndavanie, na tronie udekorowanym drogocennymi klejnotami. Tam ukochani przyjaciele Krsny, pasterze i gopi, służą Radharani i Krsnie, śpiewając, tańcząc, ofiarowując Im orzechy betel oraz różnego rodzaju pokarm i napoje, i dekorując Ich kwiatami. Nawet dzisiaj, w miesiącu lipcu, ludzie w Indiach dekorują trony i odtwarzają tę scenę. Na ogól w tym czasie ludzie udają się do Vrndavany, aby pokłonić się tamtejszym Bóstwom. Krsnadasa Kaviraja Gosvami utrzymuje, że Bóstwa Radha i Krsna ukazują nam, w jaki sposób służyć Radharani i Krsnie. Bóstwa Madana-mohana po prostu umacniają w zrozumieniu, że "Jestem Waszym wiecznym sługą." Jednakże w przypadku Govindy służba jest rzeczywiście przyjmowana, dlatego jest On nazywany Bóstwem funkcjonalnym. Bóstwo Gopinatha to Krsna jako pan i właściciel gopi. Dźwiękiem Swojego fletu przyciągał On wszystkie gopi, czyli pasterki, a kiedy przychodziły do Niego, tańczył z nimi. Wszystkie te czynności zostały opisane w Dziesiątym Canto Śrimad-Bhagavatam. Gopi były przyjaciółkami Krsny w Jego dzieciństwie, i wszystkie były mężatkami, gdyż w Indiach dziewczęta wydawane są za mąż przed ukończeniem dwunastego roku życia. Chłopcy jednakże nie wstępują w związki małżeńskie przed ukończeniem osiemnastego roku Tycia, więc Krsna, który w tym czasie miał piętnaście czy szesnaście lat, nie był żonaty. Niemniej jednak przywoływał On te dziewczęta z ich domów, i zapraszał je do tańca. Taniec ten jest nazywany tańcem rasa-lila, i jest to najbardziej wzniosła ze wszystkich rozrywek Vrndavany. Krsna jest nazywany Gopinatha, ponieważ jest On ukochanym panem gopi. Krsnadasa Kaviraja Gosvami prosi o błogosławieństwo Gopinathy. "Niech Gopinatha, Krsna, pan i właściciel gopi, błogosławi was. Niech spłynie na was błogosławieństwo Gopinathy." Tak jak Krsna urzekał gopi słodkim dźwiękiem Swojego fletu, tak autor Caitanya-caritamrty modli się, aby swoimi transcendentalnymi wibracjami był w stanie zachwycić umysły czytelników.

Wszelka chwała Śri Guru i Gaurandze

panca-tattvatmakam krsnambhakta-rupa-svarupakambhaktavataram bhaktakhyamnamami bhakta-śaktikam

(Adi 1.14)

9

ADI-LILA

ADI-LILA cz. 1

ROZDZIAŁ I .

Mistrzowie duchowi

Śri Caitanya Mahaprabhu jest nikim innym, jak tylko połączoną formą Śri Radhy i Krsny. Jest On życiem tych bhaktów, którzy ściśle podążają w ślady Śrila Rupy Gosvamiego. Śrila Rupa Gosvami i Śrila Sanatana Gosvami są dwoma głównymi zwolennikami Śrila Svarupy Damodary Gosvamiego, który występował w roli najbardziej poufnego sługi Pana Śri Krsny Caitanyi Mahaprabhu, znanego jako Viśvambhara w okresie Swej młodości. Bezpośrednim uczniem Śrila Rupy Gosvamiego był Śrila Raghunatha dasa Gosvami. Autor Śri Caitanya-caritamrty, Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami, jest bezpośrednim uczniem Śrila Rupy Gosvamiego i Śrila Raghunathy dasa Gosvamiego. Bezpośrednim uczniem Śrila Krsnadasy Kavirajy Gosvamiego był Śrila Narottama dasa Thakura, który na swego sługę przyjął Śrila Viśvanathę Cakravarttego. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura przyjął Śrila Jagannatha dasa Babaji, który inicjował Śrila Bhaktivinodę Thakurę, który z kolei inicjował Śrila Gaurakiśora dasa Babaji, mistrza duchowego Om Visnupada Śrila Bhaktisiddhanty Sarasvati Gosvamiego Maharajy, boskiego mistrza naszej skromnej osoby. Ponieważ należymy do tego łańcucha sukcesji uczniów wywodzącego się od Śri Caitanyi Mahaprabhu, ta edycja Śri Caitanya-caritamrty nie zawiera żadnych tworów naszych małych mózgów, ale jedynie pozostałości pokarmu oryginalnie spożywanego przez Samego Pana. Pan Śri Caitanya Mahaprabhu nie należy do doczesnego planu trzech gun natury. Należy do planu transcendentalnego, będącego poza zasięgiem niedoskonałej percepcji zmysłowej żywej istoty. Nawet największy uczony materialny nie jest w stanie zbliżyć się do planu transcendentalnego, jeśli nie jest wrażliwy na transcendentalny dźwięk, gdyż jedynie mając takie nastawienie może zrealizować przekaz Śri Caitanyi Mahaprabhu. Zatem to, co zostanie opisane tutaj, nie ma nic wspólnego z eksperymentalnymi myślami będącymi tworem spekulatywnych nawyków ociężałych umysłów. Temat tej książki nie jest tworem mentalnym, ale rzeczywistym duchowym doświadczeniem, które można zrealizować jedynie poprzez przyjęcie linii sukcesji uczniów opisanej powyżej. Jeśli czytelnik dopuści się jakiegokolwiek odstępstwa od tej linii, wówczas oszołomione zostanie jego zrozumienie misterium Śri Caitanya-caritamrty, która jest literaturą transcendentalną będącą doktoranckim studium dla tego, kto zrealizował całą literaturę wedyjską, taką jak Upanisady i Vedanta oraz ich naturalne komentarze, takie jak Śrimad-Bhagavatam i Bhagavad-gita. Tę edycję Śri Caitanya-caritamrty prezentujemy do studiowania dla szczerych naukowców, którzy naprawdę poszukują Absolutnej Prawdy. Nie jest to butna uczoność spekulanta umysłowego, ale szczery wysiłek, aby wypełnić polecenie wyższego autorytetu, którego służba jest życiem i duszą tego skromnego wysiłku. Książka ta nawet w najmniejszym stopniu nie odbiega od pism objawionych i dlatego każdy, kto podąża za sukcesją uczniów, będzie mógł zrealizować istotę tej książki po prostu poprzez metodę percepcji słuchowej. Pierwszy Rozdział Śri Caitanya-caritamrty rozpoczyna się czternastoma wersetami sanskryckimi, które opisują Prawdę Absolutną. Następne trzy wersety sanskryckie opisują główne Bóstwa Vrndavany: Śri Radha-Madana-mohanę, Śri Radha-Govindadevę i Śri Radha-Gopinathaji. Pierwszy spośród czternastu wersetów jest symboliczną reprezentacją Najwyższej ` Prawdy, a cały Pierwszy Rozdział jest w rzeczywistości poświęcony temu jednemu wersetowi, który opisuje Pana Caitanyę w Jego sześciu różnych transcendentalnych ekspansjach. Pierwszą opisaną manifestacją jest mistrz duchowy, który pojawia się w dwóch pełnych częściach zwanych inicjującym mistrzem duchowym i mistrzem duchowym udzielającym instrukcji. Są oni tożsami, ponieważ obaj są poznawalnymi zmysłowo manifestacjami Najwyższej Prawdy. Następnie opisani są bhaktowie, którzy dzielą się na dwie klasy, mianowicie nowicjuszy i absolwentów. Następnie są inkarnacje (avatary) Pana, które wyjaśnione są jako nieróżne od Pana. Inkarnacje te uwzględnione są w trzech grupach - inkarnacje mocy Pana, inkarnacje Jego cech i inkarnacje Jego autorytetu. W związku z tym dyskutowane są bezpośrednie manifestacje Śri Krsny i Jego manifestacje dla transcendentalnych rozrywek. Następnie rozważane są moce Pana, spośród których opisane są trzy główne manifestacje: towarzyszki w królestwie Boga (na Vaikuncie), królowe Dvarakadhamy i, najwyższe spośród wszystkich, dziewczęta Vrajadhamy. W końcu jest Sam Najwyższy Pan, który jest źródłem tych wszystkich manifestacji. Pan Śri Krsna i wszystkie Jego pełne ekspansje są kategorii Samego Pana, Absolutnej Prawdy będącej źródłem energii, podczas gdy Jego bhaktowie, Jego wieczni towarzysze, są Jego energiami. Energia i źródło energii są zasadniczo jednym, ale ponieważ przejawiają różne działania, równocześnie istnieje między nimi różnica. Tak więc Prawda Absolutna manifestuje się jako różnorodność w jednej jednostce. Ta filozoficzna prawda, która jest zgodna z Vedanta-sutrami, zwana jest acintya bhedabheda-tattvą, czyli koncepcją równoczesnej jedności i różnicy. W dalszej części tego rozdziału opisana jest transcendentalna pozycja Śri Caitanyi Mahaprabhu i Śrila Nityanandy Prabhu, z odniesieniem do teistycznych faktów wspomnianych powyżej.

Adi 01.01 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony mistrzom duchowym, bhaktom Pana, inkarnacjom Pana, Jego pełnym częściom, Jego energiom oraz Samemu pierwotnemu Pana; Śri Krsnie Caitanyi.

10

Adi 01.02 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony Śri Krsnie Caitanyi i Panu Nityanandzie, którzy są niczym słońce i księżyc. Wzeszli Oni Jednocześnie na horyzoncie Gaudy, aby rozproszyć ciemność ignorancji i w ten sposób wspaniale obdarzyć wszystkich błogosławieństwem.

Adi 01.03 To, co Upanisady opisują jako bezosobowego Brahmana, jest jedynie światłością Jego ciała, a Pan znany jako Dusza Najwyższa jest jedynie Jego zlokalizowaną pełną częścią. Jest On samym Najwyższą Osobą Boga, posiadającym pełnię sześciu bogactw. Jest Prawdą Absolutną i nie ma prawdy przewyższającej Go czy Mu równej.

Adi 01.04 Oby ten Pan, który znany jest jako syn Śrimati Śacidevi, transcendentalnie zamanifestował się w głębi twego serca. Błyszcząc jak stopione złoto, dzięki Swej bezprzyczynowej łasce pojawił się w tym wieku Kali, aby obdarzyć nas tym, czego wcześniej nie ofiarowała żadna inna inkarnacja: najbardziej wzniosłą i promienną wiedzą duchowi o smaku Swojej służby.

Adi 01.05 Miłosne sprawy Śri Radhy i Krsny są transcendentalnymi manifestacjami wewnętrznej, sprawiającej przyjemność mocy Pana. Chociaż Radha i Krsna są jednym w Swojej tożsamości, rozdzielili się na wieki. Teraz te dwie transcendentalne osoby ponownie połączyły się w formie Śri Krsny Caitanyi. Kłaniam się Jemu, który zamanifestował się z uczuciami i cerą Śrimati Radharani, mimo iż jest Samym Krsną.

Adi 01.06 Pragnąc zrozumieć chwałę miłości Radharani, Swoje wspaniałe cechy, którymi jedynie Ona rozkoszuje się poprzez Swoją miłość, i szczęście, które czuje, gdy realizuje słodycz Jego miłości, Najwyższy Pan Hari, przepełniony Jej emocjami, pojawia się z łona Śrimati Śacidevi, tak jak księżyc pojawia się z oceanu.

Adi 01.07 Oby Śri Nityananda Rama bezustannie pozostawał w mojej pamięci. Sankarsana, Śesa Naga oraz Visnu, którzy leżą w Oceanie Karana, w Oceanie Garbha i w oceanie mleka, są Jego pełnymi częściami i częściami Jego pełnych części.

Adi 01.08 Podporządkowuję się lotosowym stopom Śri Nityanandy Ramy, który znany jest jako Sankarsana spośród catur-vyuhy [w której skład wchodzą: Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha]. Posiada On pełnię bogactw i rezyduje na Vaikunthaloce, daleko poza tym materialnym stworzeniem.

Adi 01.09 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony stopom Śri Nityanandy Ramy, którego częściowa reprezentacja zwana Karanodakaśayi Visnu, leżąca na Oceanie Karana, jest oryginalnym purusą, panem złudnej energii i schronieniem wszystkich wszechświatów.

Adi 01.10 Ofiarowuję moje pełne pokłony stopom Śri Nityanandy Ramy, którego częściową częścią jest Garbhodakaśayi Visnu. Z pępka Garbhodakaśayi Visnu wyrasta lotos, który jest miejscem narodzin Brahmy, budowniczego wszechświata. Łodyżka tego lotosu jest miejscem spoczynku ogromnej ilości planet.

Adi 01.11 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony stopom Śri Nityanandy Ramy, którego wtórni częścią jest Visnu leżący na oceanie mleka. Ten Ksirodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą wszystkich żywych istot i utrzymuje wszystkie wszechświaty. Śesa Naga jest Jego dalszą podczęścią.

Adi 01.12 Pan Advaita Acarya jest inkarnacją Maha-Visnu, którego główną funkcją jest stwarzanie kosmicznego świata poprzez działania mayi.

Adi 01.13 Ponieważ nie jest On różny od Hari, Najwyższego Pana, jest zwany Advaitą, a ponieważ propaguje kult oddania, jest zwany Acaryi. Jest On Panem i inkarnacji bhakty Pana. Dlatego przyjmuję w Nim schronienie.

Adi 01.14 Ofiarowuję moje pokłony Najwyższemu Panu, Krsnie, który nie jest różny od Swoich aspektów jako bhakta, inkarnacja oddania, manifestacja oddania, czysty bhakta i energia oddania.

Adi 01.15 Chwała wszechmiłosiernej Radzie i wszechmiłosiernemu Madana-mohanie! Jestem ułomny i nierozważny, jednakże Oni są moimi przewodnikami duchowymi, a Ich lotosowe stopy są dla mnie wszystkim.

Adi 01.16 W świątyni klejnotów we Vrndavanie, pod drzewem pragnień, Śri Śri Radha-Govinda siedzą na błyszczącym tronie, obsługiwani przez najbardziej poufnych towarzyszy. Ofiarowuję Im pokorne pokłony.

Adi 01.17 Śri Śrila Gopinatha, który zapoczątkował transcendentalny smak tańca rasa, stoi na brzegu w Vamśivata i dźwiękiem Swego sławnego fletu przyciąga uwagę pasterek. Oby oni wszyscy obdarzyli nas swoim błogosławieństwem.

11

Adi 01.18 Chwała Śri Caitanyi i Nityanandzie) Chwała Advaitacandrze! I chwała wszystkim bhaktom Śri Gaury [Pana Caitanyi]!

Adi 01.19 Te trzy Bóstwa Vrndavany [Madana-mohana, Govinda i Gopinatha] zaabsorbowały serce i duszę Gaudiya Vaisnavów (zwolenników Pana Caitanyi]. Wielbię Ich lotosowe stopy, gdyż są Panami mojego serca.

01.01.19 Znaczenie: Autor Śri Caitanya-caritamrty ofiarowuje pełne szacunku pokłony trzem Bóstwom Vrndavany: Śri Radha-Madana-mohanie, Śri Radha-Govindadevie i Śri Radha-Gopinathaji. Te trzy Bóstwa są życiem i duszą Bengali Vaisnavów, czyli Gaudiya Vaisnavów, którzy w naturalny sposób są skłonni mieszkać we Vrndavanie. Gaudiya Vaisnavowie, którzy ściśle podążają w linii Śri Caitanyi Mahaprabhu, wielbią Bóstwa poprzez intonowanie transcendentalnych dźwięków służących rozwojowi świadomości swego transcendentalnego związku z Najwyższym Panem, wymiany smaków (ras) wzajemnego uczucia i, ostatecznie, osiągnięcie pożądanego sukcesu w miłosnej służbie. Te trzy Bóstwa wielbione są na trzech różnych etapach naszego rozwoju. Zwolennicy Pana Caitanyi Mahaprabhu ściśle przestrzegają tych zasad zbliżania się do Najwyższego. Gaudiya Vaisnavowie postrzegają ostateczny cel w hymnach wedyjskich skomponowanych z osiemnastu transcendentalnych liter, które wielbią Krsnę jako Madana-mohanę, Govindę i Gopijana-vallabhę. Madana-mohana to Ten, który urzeka Kupidyna, boga miłości; Govindą jest Ten, który zadowala zmysły i krowy; a Gopijana-vallabha jest transcendentalnym kochankiem gopi. Sam Krsna zwany jest Madana-mohaną, Govindą, Gopijana-vallabhą, a także innymi niezliczonymi imionami, odpowiednio do Swych różnych rozrywek, w których bierze udział wraz ze Swoimi bhaktami. Trzy Bóstwa - Madana-mohana, Govinda i Gopijana-vallabha - mają bardzo specyficzne cechy. Wielbienie Madana-mohany jest na platformie odnawiania naszego zapomnianego związku z Osobą Boga. W świecie materialnym jesteśmy obecnie w całkowitej ignorancji, jeśli chodzi o nasz wieczny związek z Najwyższym Panem. Pangoh odnosi się do tego, kto nie jest w stanie poruszać się niezależnie dzięki swojej własnej mocy, a manda-mateh to ten, kto jest mniej inteligentny, ponieważ jest zbyt zaabsorbowany czynnościami materialistycznymi. Najlepiej jest, aby takie osoby nie dążyły do sukcesu w karmicznych czynnościach czy spekulacji umysłowej, lecz zamiast tego po prostu podporządkowały się Najwyższej Osobie Boga. Doskonałość życia polega po prostu na podporządkowaniu się Najwyższemu. Dlatego na początku naszego życia duchowego musimy wielbić Madana-mohanę, tak aby zauroczył nas i zlikwidował nasze przywiązanie do; materialnego zadowalania zmysłów. Dla bhaktów neofitów ten związek z Madana-mohaną jest konieczny. Kiedy ktoś pragnie pełnić służbę dla Pana z mocnym przywiązaniem, wówczas wielbi Govindę na platformie transcendentalnej służby. Govinda jest oceanem wszelkiej przyjemności. Kiedy ktoś, dzięki łasce Krsny i wielbicieli, osiąga doskonałość w służbie oddania, może docenić Krsnę jako Gopijana-vallabha, Bóstwo przyjemności dziewcząt Vrajy. Pan Śri Caitanya Mahaprabhu wyjaśnił ten nastrój służby oddania w trzech etapach i dlatego różni Gosvami zainstalowali te wielbione Bóstwa we Vrndavanie. Są One bardzo drogie mieszkającym tam Gaudiya Vaisnavom, którzy odwiedzają świątynie przynajmniej raz dziennie. Oprócz świątyń tych trzech Bóstw, we Vrndavanie założono wiele innych świątyń, takich jak: świątynia Radha-Damodary założona przez Jivę Gosvamiego, świątynia Śyamasundary założona przez Śyamanandę Gosvamiego, świątynia Gokulanandy założona przez Lokanathę Gosvamiego i świątynia Radharamany założona przez Gopala Bhattę Gosvamiego. Najważniejszymi spośród pięciu tysięcy świątyń istniejących teraz we Vrndavanie jest siedem głównych świątyń istniejących od ponad czterystu lat. "Gaudiya" wskazuje na część Indii pomiędzy południową stroną gór Himalajów a północną częścią wzgórz Vindhya, która zwana jest Aryavartą, czyli ziemią Aryan. Ta część Indii podzielona jest na pięć części albo prowincji (Panca-gaudadeśa): Sarasvata (Kashmir i Punjab), Kanyakubja (Uttar Pradesh łącznie ze współczesnym miastem Lucknow), Madhya-gauda (Madhya Pradesh), Maithila (Bihar i część Bengalu) i Utkala (część Bengalu i cała Orissa). Bengal czasami zwany jest Gaudadeśą, częściowo dlatego, że stanowi część Maithili, a częściowo z tego powodu, że stolica hinduskiego króla Rajy Laksmany Seny była znana jako Gauda. Ta stara stolica później znana była jako Gaudapura i stopniowo jako Mayapur. Bhaktowie z Orissy zwani są Udiya, bhaktowie z Bengalu zwani są Gaudiya, a bhaktowie z południowych Indii znani są jako bhaktowie Dravidi. Tak jak jest pięć prowincji w Aryavarcie, tak również na pięć prowincji podzielona jest Daksinatya, południowa India, i prowincje te są zwane Panca-dravida. W prowincjach Panca-dravida pojawili się czterej acaryowie Vaisnava, którzy są wielkimi autorytetami czterech sukcesji uczniów Vaisnavów, jak również Śripada Sankaracarya ze szkoły Mayavada. Spośród tych czterech Vaisnava acaryów, którzy akceptowani są przez Gaudiya Vaisnavów, Śri Ramanuja Acarya pojawił się w południowej części Andhra Pradesh w Mahabhutapuri, Śri Madhva Acarya pojawił się w Pajakam (w pobliżu Vimanagiri) w okręgu Myangalora, Śri Visnusvami pojawił się w Pandyi, a Śri Nimbarka pojawił się w Mungera-patanie na dalekim południu. Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął łańcuch sukcesji uczniów od Madhva Acaryi, ale Vaisnavowie w Jego linii nie przyjmują tattva-vadi, którzy również twierdzą, że należą do Madhva-sampradayi. Aby wyraźnie odróżnić się od gałęzi tattva-vadi potomków Madhvy, Vaisnavowie Bengalu wolą nazywać się Gaudiya Vaisnavami. Śri Madhva Acarya również znany jest jako Śri Gaudapurnananda, i dlatego nazwa Madhva-Gaudiya-sampradaya jest całkowicie stosowna dla sukcesji uczniów Gaudiya Vaisnavów. Nasz mistrz duchowy, Om Visnupada Śrimad Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami Maharaja, przyjął inicjację w Madhva-Gaudiya-sampradayi.

Adi 01.20 Na początku tego opowiadania - po prostu przez wspomnienie mistrza duchowego, bhaktów Pana i Osoby Boga - przywołałem ich błogosławieństwa.

Adi 01.21 Takie pamiętanie niszczy wszelkie trudy i umożliwia łatwe spełnienie własnych pragnień.

Adi 01.22 Inwokacja obejmuje trzy procesy: definiowanie celu, ofiarowywanie błogosławieństw i ofiarowywanie pokłonów.

12

Adi 01.23 Pierwsze dwa wersety - ogólnie i szczegółowo - ofiarowują pełne szacunku pokłony Panu, który jest przedmiotem czci.

Adi 01.24 W wersecie trzecim wskazuję na Prawdę Absolutną która jest ostateczną substancją. Z pomocą takiego opisu można uzmysłowić sobie Najwyższą Prawdę.

Adi 01.25 W wersecie czwartym przywołałem błogosławieństwo Pana dla całego świata, modląc się do Pana Caitanyi o łaskę dla wszystkich.

Adi 01.26 W wersecie tym wyjaśniłem również zewnętrzny powód inkarnacji Pana Caitanyi. Lecz w wersetach piątym i szóstym wyjaśniłem główną przyczynę Jego przyjścia.

Adi 01.27 W tych sześciu wersetach opisałem prawdę o Panu Caitanyi, podczas gdy w następnych pięciu opisałem chwałę Pana Nityanandy.

Adi 01.28 Następne dwa wersety opisują prawdę o Advaicie Prabhu, a werset następny opisuje Panca-tattvę [Pana, Jego pełni część, Jego inkarnację, Jego energie i Jego bhaktów).

Adi 01.29 Dlatego tych czternaście wersetów ofiarowuje pomyślne inwokacje i opisuje Najwyższą Prawdę.

Adi 01.30 Rozpoczynając objaśnienie zawiłości wszystkich tych wersetów, ofiarowuję pokłony wszystkim moim czytelnikom Vaisnava.

Adi 01.31 Proszę wszystkich moich czytelników Vaisnava, aby ze skupiony uwagą czytali i słuchali tej narracji o Śri Krsnie Caitanyi, tak jak przedstawiaj ją pisma objawione.

01.01.31 Znaczenie: Pan Caitanya jest Prawdą Absolutną, Samym Krsną. Jest to uzasadnione dowodami z autentycznych pism objawionych. Czasami ludzie, opierając się na swoich kapryśnych sentymentach i nie powołując się na pisma objawione, przyjmują za Boga człowieka, ale autor Caitanya-caritamrty udowadnia wszelkie swoje oznajmienia, cytując śastry. W ten sposób ustanawia, że Caitanya Mahaprabhu jest Najwyższą Osobą Boga.

Adi 01.32 Pan Krsna doznaje radości poprzez manifestowanie się jako: mistrzowie duchowi, wielbiciele, różne energie, inkarnacje i pełne części. Wszystkie te sześć są w jednym.

Adi 01.33 Dlatego wielbiłem lotosowe stopy tych sześciu odmian jednej prawdy poprzez przywołanie ich błogosławieństw.

Adi 01.34 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony mistrzom duchowym, bhaktom Pana, inkarnacjom Pana, Jego pełnym częściom, Jego energiom i Samemu pierwotnemu Panu, Śri Krsnie Caitanyi.

01.01.34 Znaczenie: Krsnadasa Kaviraja Gosvami skomponował ten werset sanskrycki na początek swej księgi, a teraz podaje jego szczegółowe wyjaśnienie. Ofiarowuje pełne szacunku pokłony sześciu zasadom Absolutnej Prawdy. Gurun występuje w liczbie mnogiej, ponieważ każdy, kto udziela instrukcji duchowych opartych na pismach objawionych, jest przyjmowany za mistrza duchowego. Chociaż inni udzielają pomocy, wskazując drogę początkującym, to guru, który najpierw inicjuje maha-mantrą, jest znany jako inicjujący. Święci udzielający instrukcji dla postępu w świadomości Krsny są zwani instruującymi mistrzami duchowymi. Inicjujący i instruujący mistrzowie duchowi są jednakowymi i identycznymi manifestacjami Krsny, chociaż różnią się postępowaniem. Ich funkcją jest prowadzenie uwarunkowanych dusz z powrotem do domu, do Boga. Dlatego Krsnadasa Kaviraja Gosvami przyjął Nityanandę Prabhu i sześciu Gosvamich w kategorii guru. Iśa-bhaktan odnosi się do wielbicieli Pana, takich jak Śri Śrivasa i wszystkich podobnych mu zwolenników, którzy są energią Pana i jakościowo nie są różni od Niego. Iśavatarakan odnosi się do Acaryów, takich jak Advaita Prabhu, który jest avatarą Pana. Tat-prakaśan wskazuje na bezpośrednią manifestację Najwyższej Osoby Boga, Nityanandę Prabhu oraz na inicjującego mistrza duchowego. Tac-chaktih odnosi się do duchowych energii (śakti) Śri Caitanyi Mahaprabhu. Do tej kategorii energii wewnętrznej należą Gadadhara, Damodara i Jagadananda. Tych sześć zasad manifestuje się w różny sposób, lecz są jednakowo godne uwielbienia. Aby nauczyć nas metody czczenia Pana Caitanyi, Krsnadasa Kaviraja rozpoczyna od ofiarowania im pokłonów. Zewnętrzna moc Boga, zwana mayą, nigdy nie może obcować z Panem, tak jak ciemność nie może pozostać w obecności światła. Jednakże Ciemność, będąc jedynie złudnym i tymczasowym zakryciem światła, nie ma egzystencji niezależnej od światła.

Adi 01.35 Najpierw ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony lotosowym stopom mojego inicjującego mistrza duchowego i wszystkim moim instruującym mistrzom duchowym.

01.01.35 Znaczenie: W swej rozprawie Bhakti-sandarbha (202) Śrila Jiva Gosvami oznajmia, że czysta służba oddania jest celem czystych Vaisnavów i że taką służbę należy spełniać w towarzystwie innych bhaktów. Poprzez obcowanie z bhaktami Pana Krsny rozwijamy zmysł świadomości Krsny i w ten sposób stajemy się przychylni miłosnej służbie dla Pana. Jest to proces zbliżania się do Najwyższego Pana poprzez stopniowe docenianie Go w służbie oddania. Jeśli ktoś pragnie czystej służby oddania, musi obcować z bhaktami Śri Krsny, gdyż jedynie dzięki takiemu towarzystwu uwarunkowana dusza może osiągnąć smak do transcendentalnej miłości i w ten sposób odnowić swój wieczny związek z Bogiem w określonej manifestacji i w szczególnym transcendentalnym smaku (rasie), który jest wieczną, nieodłączną cechą danej osoby.

13

Jeśli ktoś rozwija miłość do Krsny przez czynności świadome Krsny, może znać Najwyższą Prawdę Absolutną. Lecz jeśli ktoś usiłuje zrozumieć Boga jedynie poprzez logiczne argumenty, nie odniesie sukcesu, ani też nie rozwinie zamiłowania do czystego oddania. Sekret polega na tym, że należy pokornie słuchać tych, którzy doskonale znają naukę o Bogu, i należy rozpocząć pewien rodzaj służby regulowanej przez nauczyciela. Bhakta, którego już urzeka imię, forma, cechy itd. Najwyższego Pana, może zostać skierowany do swego określonego rodzaju służby oddania; nie musi tracić czasu, zbliżając się do Pana poprzez logikę. Mistrz duchowy będący ekspertem doskonale wie, w jaki sposób zaangażować energię swego ucznia w transcendentalną służbę miłości dla Pana, i wskutek tego angażuje bhaktę w określony rodzaj służby oddania zgodny z jego szczególnymi skłonnościami. Bhakta musi mieć tylko jednego inicjującego mistrza duchowego, ponieważ pisma zabraniają przyjęcia więcej niż jednego mistrza duchowego. Nie ma jednakże ograniczenia liczby instruujących mistrzów duchowych, których można przyjąć. Na ogół mistrz duchowy, który bezustannie instruuje ucznia w nauce duchowej, staje się później jego inicjującym mistrzem duchowym. Należy zawsze pamiętać, że osoba niechętna temu, by przyjąć mistrza duchowego i inicjację, z pewnością nie odniesie sukcesu w swych wysiłkach, aby powrócić do Boga. Ktoś, kto nie jest właściwie inicjowany, może podawać się za wielkiego bhaktę, ale w rzeczywistości napotka wiele przeszkód na swej ścieżce postępu ku realizacji duchowej, z takim rezultatem, że będzie musiał pozostać w tej materialnej egzystencji, nie doznając ulgi. Taka bezradna osoba porównana jest do statku nie posiadającego steru, gdyż taki statek nigdy nie dotrze do swego przeznaczenia. Więc jeśli ktoś w ogóle pragnie zyskać łaskę Pana, to przyjęcie mistrza duchowego jest rzeczą konieczną. Służba dla mistrza duchowego jest sprawą zasadniczą. Jeśli nie ma okazji, aby służyć mistrzowi duchowemu bezpośrednio, bhakta powinien służyć mu poprzez pamiętanie jego instrukcji. Nie ma różnicy pomiędzy instrukcjami mistrza duchowego a samym mistrzem duchowym. Dlatego podczas jego nieobecności jego instrukcje powinny być dumą ucznia. Jeśli ktoś sądzi, że nie musi konsultować się z nikim innym, włączając w to mistrza duchowego, natychmiast staje się winnym obrazy popełnianej u lotosowych stóp Pana. Taka osoba nigdy nie może wrócić do Boga. Zatem jest rzeczą konieczną, aby poważna osoba przyjęła bona fide mistrza duchowego zgodnie z nakazami śastr. Śrila Jiva Gosvami radzi, aby nie przyjmować mistrza duchowego w oparciu o konwencję dziedziczenia, zwyczajów społecznych czy konwencji wyznaniowych. Należy po prostu starać się znaleźć prawdziwie kwalifikowanego mistrza duchowego dla prawdziwego postępu w duchowym rozumieniu.

Adi 01.36 Instruującymi mistrzami duchowymi są: Śri Rupa Gosvami, Śri Sanatana Gosvami, Śri Bhatta Raghunatha, Śri Jiva Gosvami, Śri Gopala Bhatta Gosvami i Śrila Raghunatha dasa Gosvami.

Adi 01.37 Tych sześć osób jest moimi instruującymi mistrzami duchowymi i dlatego ofiarowuję ich lotosowym stopom miliony pełnych szacunku pokłonów.

01.01.37 Znaczenie: Poprzez przyjęcie sześciu Gosvamich za swoich instruujących mistrzów duchowych, autor szczególnie daje do zrozumienia, że jeśli ktoś nie jest im posłuszny, nie powinien być uważany za Gaudiya Vaisnavę.

Adi 01.38 Są niezliczeni bhaktowie Pana, a spośród nich głównym jest Śrivasa Thakura. Ofiarowuję ich lotosowym stopom tysiąckrotne, pełne szacunku pokłony.

Adi 01.39 Advaita Acarya jest częściową inkarnacją Pana i dlatego miliony razy ofiarowuję pokłony Jego lotosowym stopom.

Adi 01.40 Śrila Nityananda Rama jest pełną manifestacją Pana, i przez Niego zostałem inicjowany. Dlatego ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony Jego lotosowym stopom.

Adi 01.41 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony wewnętrznym mocom Pana, spośród których główną jest Śri Gadadhara Prabhu.

Adi 01.42 Pan Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu jest Samym Osobą Boga, i dlatego ofiarowuję Jego lotosowym stopom niezliczone pokłony.

Adi 01.43 Ofiarowawszy pokłony Panu i wszystkim Jego towarzyszom, teraz postaram się wyjaśnić tych sześć odmienności w jednym.

01.01.43 Znaczenie: Jest wielu czystych bhaktów Najwyższej Osoby Boga i wszyscy uważani są za towarzyszy Pana. Krsnę należy wielbić wraz z Jego bhaktami. Zatem rozmaite zasady są wiecznymi parafernaliami, poprzez które można zbliżyć się do Absolutnej Prawdy.

Adi 01.44 Chociaż wiem, że mój mistrz duchowy jest sługi Śri Caitanyi, znam Go również jako pełną manifestację Pana.

01.01.44 Znaczenie: Zasadniczo każda żywa istota jest sługą Najwyższej Osoby Boga, i również Jego sługą jest mistrz duchowy. Jednakże mistrz duchowy jest bezpośrednią manifestacją Pana. Mając takie przekonanie, uczeń może robić postęp w świadomości Krsny. Mistrz duchowy nie jest różny od Krsny, ponieważ jest manifestacją Krsny. Pan Nityananda, który jest Samym Balaramą, pierwszą bezpośrednią manifestacją albo ekspansją Krsny, jest oryginalnym mistrzem duchowym. Pomaga Panu Krsnie w Jego rozrywkach i jest On sługą Pana. Każda żywa istota jest wiecznie sługą Śri Krsny Caitanyi. Zatem mistrz duchowy nie może być nikim innym, jak sługą Pana Caitanyi. Wiecznym zajęciem mistrza duchowego jest szerzenie służby dla Pana poprzez szkolenie swoich uczniów w postawie służenia. Mistrz duchowy nigdy nie pozuje na Samego Najwyższego Pana; uważany jest on za reprezentanta Pana. Pisma objawione zabraniają podawania się za Boga, ale bona fide mistrz duchowy jest najwierniejszym i najbardziej zaufanym sługą Pana i dlatego zasługuje na taki szacunek jak Krsna.

14

Adi 01.45 Zgodnie z rozważni opinią wszystkich pism objawionych mistrz duchowy nie jest różny od Krsny. W postaci mistrza duchowego Pan Krsna wyzwala Swoich bhaktów.

01.01.45 Znaczenie: Związek ucznia z mistrzem duchowym jest tak dobry, jak jego związek z Najwyższym Panem. Mistrz duchowy zawsze podaje się za najpokorniejszego sługę Osoby Boga, ale uczeń musi uważać go za zamanifestowaną reprezentację Boga.

Adi 01.46 "Należy uważać acaryę za Mnie Samego i nigdy w żaden sposób go nie lekceważyć. Nie powinno się mu zazdrościć, uważając go za zwykłego człowieka, gdyż jest on reprezentantem wszystkich półbogów."

01.01.46 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (11.17.27) wypowiedziany przez Pana Krsnę wówczas, kiedy Uddhava pytał Go o cztery społeczne i cztery duchowe porządki w społeczeństwie. Pan szczególnie instruował o tym, w jaki sposób powinien się zachowywać brahmacarin będący pod opieką mistrza duchowego. Mistrz duchowy nie cieszy się udogodnieniami ofiarowanymi mu przez jego uczniów. Jest on niczym rodzic. Bez uważnej służby swych rodziców, dziecko nie może wydorośleć. Podobnie, bez troski mistrza duchowego nie można wznieść się na platformę transcendentalnej służby. Mistrz duchowy jest również zwany acaryą, czyli transcendentalnym profesorem nauki duchowej. Obowiązki acaryi wyjaśnia Manu-samhita (2.140), opisując, że bona fide mistrz duchowy przyjmuje odpowiedzialność za swych uczniów, naucza ich wiedzy wedyjskiej z wszelkimi jej zawiłościami, i daje im drugie narodziny. Ceremonia spełniona w celu wprowadzenia ucznia w studia nad nauką duchową jest zwana upaniti, czyli uroczystością, która przybliża do mistrza duchowego. Ten, kogo nie można przybliżyć do mistrza duchowego, nie może mieć świętej nici i jest to znak tego, że jest śudrą. Święta nić na ciele bramina, ksatriyi albo vaiśyi jest symbolem inicjacji przez mistrza duchowego; jednakże nie ma ona żadnej wartości, jeśli nosi się ją tylko po to, aby chwalić się swym wysokim pochodzeniem. Obowiązkiem mistrza duchowego jest inicjowanie ucznia wraz z przeprowadzeniem ceremonii świętej nici, a po tej samskarze, czyli procesie oczyszczającym, mistrz duchowy rzeczywiście zaczyna uczyć ucznia o Vedach. Osoba urodzona jako śudra nie jest odsuwana od takiej duchowej inicjacji, pod warunkiem, że zostanie zaaprobowana przez mistrza duchowego, który jest właściwie autoryzowany, aby przyznać uczniowi prawo do bycia braminem, jeśli widzi, że jest on doskonale kwalifikowany. Vayu Purana definiuje acaryę jako tego, kto zna znaczenie całej literatury wedyjskiej, wyjaśnia cel Ved, przestrzega ich zasad i przepisów i naucza swego ucznia, aby postępował w ten sam sposób. Osoba Boga objawia się jako mistrz duchowy jedynie z powodu Swego ogromnego współczucia. Dlatego w postępowaniu acaryi nie ma żadnych innych czynności, lecz jedynie czynności transcendentalnej miłosnej służby dla Pana. Jest on Najwyższą Osobą Sługi Boga. Zatem warto przyjąć schronienie takiego niezawodnego bhakty, który jest zwany aśraya-vigraha, czyli manifestacją czy formą Pana, w którym należy przyjąć schronienie. Jeśli ktoś pozuje na acaryę, ale nie cechuje go postawa służenia Panu, musi być uważany za grzesznika i taka obraźliwa postawa dyskwalifikuje go jako acaryę. Bona fide mistrz duchowy zawsze angażuje się w czystą służbę oddania dla Najwyższej Osoby Boga. Jest co sprawdzian tego, że jest on bezpośrednią manifestacją Pana i prawdziwym reprezentantem Nityanandy Prabhu. Taki mistrz duchowy jest zwany acaryadeva. Pod wpływem zazdrosnego usposobienia i niezadowolenia z powodu postawy zadowalania zmysłów, osoby materialistyczne krytykują prawdziwego acaryę. W rzeczywistości jednakże bona fide acarya nie jest różny od Osoby Boga i dlatego zawiść wobec takiego acaryi jest zawiścią wobec Samej Osoby Boga. Efekt tego będzie wprost przeciwny do transcendentalnej realizacji. Jak wspomniałem poprzednio, uczeń powinien zawsze szanować mistrza duchowego jako manifestację Śri Krsny, ale jednocześnie powinien pamiętać, że mistrz duchowy nigdy nie jest autoryzowany, by imitować transcendentalne rozrywki Pana. Pragnąc wykorzystać sentymenty swoich uczniów, fałszywi mistrzowie duchowi podają się za tożsamych pod każdym względem ze Śri Krsną, ale tacy impersonaliści mogą jedynie zwodzić swoich uczniów, gdyż ich ostatecznym celem jest stanie się jednym z Panem. Jest to przeciwne zasadom kultu oddania. Prawdziwą filozofią wedyjską jest acintya-bhedabheda-tattva, która ustanawia, że wszystko jest jednocześnie jednym i różnym od Osoby Boga. Śrila Raghunatha dasa Gosvami potwierdza, że jest to prawdziwa pozycja bona fide mistrza duchowego i mówi, że należy zawsze myśleć o mistrzu duchowym w kategoriach jego intymnego związku z Mukundą (Śri Krsną). W swojej Bhakti-sandarbhie (213) Śrila Jiva Gosvami wyraźnie stwierdził, że jeśli czysty bhakta widzi mistrza duchowego i Pana Śivę jako jednych z Osobą Boga, to w tym sensie, że są oni bardzo drodzy Panu, a nie tożsami z Nim pod każdym względem. Podążając śladami Śrila Raghunathy dasa Gosvamiego i Śrila Jivy Gosvamiego, późniejsi acaryowie, tacy jak Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura, potwierdzili te same prawdy. W swoich modlitwach do mistrza duchowego Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura stwierdza, że wszystkie pisma objawione przyjmują mistrza duchowego za tożsamego z Osobą Boga, ponieważ jest on bardzo drogim i zaufanym sługą Pana. Dlatego Gaudiya Vaisnavowie wielbią Śrila Gurudevę (mistrza duchowego), jako że jest on sługą Osoby Boga. W całej starożytnej literaturze dotyczącej służby oddania i w bardziej współczesnych pieśniach Śrila Narottama dasa Thakury, Śrila Bhaktivinody Thakury i innych czystych Vaisnavów, mistrz duchowy jest zawsze uważany albo za jednego z zaufanych towarzyszy Śrimati Radharani, albo za zamanifestowaną reprezentację Śrila Nityanandy Prabhu.

Adi 01.47 Należy wiedzieć, że instruujący mistrz duchowy jest Osobą Krsny. Pan Krsna manifestuje się jako Dusza Najwyższa i jako największy bhakta Pana.

01.01.47 Znaczenie: Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami oznajmia, że instruujący mistrz duchowy jest bona fide reprezentantem Krsny. Sam Śri Krsna naucza nas jako instruujący mistrz duchowy z wewnątrz i z zewnątrz. Od wewnątrz naucza jako Paramatma, nasz bezustanny towarzysz, a z zewnątrz naucza z Bhagavad-gity jako instruujący mistrz duchowy. Są dwa rodzaje instruujących mistrzów duchowych. Jednym jest wyzwolona osoba całkowicie pogrążona w medytacji w służbie oddania, a drugim jest ten, który budzi duchową świadomość ucznia za pomocą istotnych instrukcji. Tak więc instrukcje w nauce oddania są zróżnicowane w kategoriach obiektywnych i subiektywnych sposobów rozumienia. Acarya w prawdziwym tego słowa znaczeniu, który jest autoryzowany, aby objawić Krsnę, wzbogaca ucznia pełną wiedzą duchową i w ten sposób budzi go do czynności służby oddania. Jeśli ktoś poprzez uczenie się od samozrealizowanego mistrza duchowego rzeczywiście angażuje się w służbę dla Pana Visnu, rozpoczyna się jego funkcjonalna służba oddania. Procedury tej służby oddania znane są jako abhidheya, czyli czynności, które ma się obowiązek spełniać. Naszym jedynym schronieniem jest Najwyższy Pan, a ten, kto naucza, w jaki

15

sposób zbliżyć się do Krsny, jest funkcjonalną formą Osoby Boga. Nie ma różnicy pomiędzy udzielającym schronienia Najwyższym Panem a inicjującym i instruującym mistrzem duchowym. Jeśli ktoś w niemądry sposób robi pomiędzy nimi różnicę, popełnia obrazę w wypełnianiu służby oddania. Śrila Sanatana Gosvami jest idealnym mistrzem duchowym, gdyż daje nam schronienie lotosowych stóp Madana-mohany. Nawet chociaż ktoś może nie być w stanie podróżować na pole Vrndavany z powodu zapomnienia swego związku z Najwyższą Osobą Boga, może dostać odpowiednią szansę, aby pozostać we Vrndavanie i czerpać wszelkie duchowe korzyści dzięki łasce Sanatany Gosvamiego. Poprzez uczenie Arjuny Bhagavad-gity, Śri Govindaji działa dokładnie jak śiksa-guru (instruujący mistrz duchowy). Jest On oryginalnym nauczycielem, gdyż udziela nam instrukcji i daje nam sposobność służenia Sobie. Inicjujący mistrz duchowy jest osobową manifestacją Śrila Madana-mohana vigrahy, podczas gdy instruujący mistrz duchowy jest osobową reprezentacją Śrila Govindadeva vigrahy. Oba te Bóstwa wielbione są we Vrndavanie. Ostateczną atrakcją w realizacji duchowej jest Śrila Gopinatha.

Adi 01.48 "O mój Panie! Transcendentalni poeci i eksperci w nauce duchowej nie byliby w stanie wyrazić swojej wdzięczności dla Ciebie, nawet gdyby mogli żyć tak długo jak Brahma, gdyż pojawiasz się w dwóch aspektach - zewnętrznie jako acarya i wewnętrznie jako Dusza Najwyższa - aby wyzwolić wcieloną żywą istotę poprzez wskazanie jej, w jaki sposób ma się zbliżyć do Ciebie."

01.01.48 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (11.29.6) wypowiedział Śri Uddhava po usłyszeniu od Śri Krsny wszelkich koniecznych instrukcji o yodze.

Adi 01.49 "Tym, którzy zawsze są Mi oddani i z miłością Mnie wielbią, Ja daję inteligencję, która do Mnie ich prowadzi."

01.01.49 Znaczenie: Ten werset z Bhagavad-gity ( 10.10) wyraźnie oznajmia, w jaki sposób Govindadeva instruuje Swoich bona fide bhaktów. Pan oznajmia, że poprzez oświecanie w wiedzy teistycznej wynagradza On przywiązaniem do Siebie tych, którzy bezustannie angażują się w Jego transcendentalną miłosną służbę. To rozbudzenie boskiej świadomości urzeka bhaktę, który wskutek tego rozkoszuje się swoim wiecznym transcendentalnym smakiem. Takie rozbudzenie przyznawane jest jedynie tym, którzy poprzez służbę oddania przekonani są o transcendentalnej naturze Osoby Boga. Wiedzą oni, że ta Najwyższa Prawda, wszechduchowa i wszechpotężna osoba, jest jednym bez wtórego i ma całkowicie transcendentalne zmysły. Jest On źródłem wszelkich emanacji. Tacy czyści bhaktowie, zawsze pogrążeni w wiedzy o Krsnie i zaabsorbowani świadomością Krsny, wymieniają myśli i realizacje, tak jak wielcy naukowcy wymieniają swoje poglądy i dyskutują o rezultatach swoich poszukiwań w naukowych akademiach. Taka wymiana myśli a Krsnie sprawia przyjemność Panu, który wskutek tego obdarza takich bhaktów wszelkim oświeceniem.

Adi 01.50 Najwyższa Osoba Boga [svayam bhagavan] nauczał Brahmę i uczynił go samozrealizowanym.

01.01.50 Znaczenie: Angielska maksyma mówiąca, że Bóg pomaga tym, którzy pomagają sobie, znajduje również zastosowanie w sferze transcendentalnej. W pismach objawionych jest wiele przykładów tego, że Osoba Boga działa jako mistrz duchowy z wewnątrz. Był On mistrzem duchowym, który poinstruował Brahmę, oryginalną żywą istotę w stworzeniu kosmicznym. Kiedy Brahma został stworzony, na początku nie potruł zastosować swoich stwórczych energii dla zaaranżowania kosmicznej sytuacji. Najpierw był jedynie dźwięk, wibrujący słowo tapa, które wskazywało na podjęcie trudów w celu realizacji duchowej. Powstrzymując się od przyjemności zmysłowych, należy dobrowolnie przyjąć wszelkiego rodzaju trudy dla realizacji duchowej. To nazywane jest tapasyą. Osoba czerpiąca przyjemność ze zmysłów nigdy nie może zrealizować Boga, boskości czy nauki teistycznej. Kiedy zatem Brahma, inicjowany przez Śri Krsnę wibracją dźwiękową tapa, podjął wyrzeczenia, poprzez sprawienie przyjemności Visnu mógł - dzięki realizacji transcendentalnej - ujrzeć transcendentalny świat, Śri Vaikunthę. Współczesna nauka może przekazywać wiadomości dzięki użyciu materialnych wynalazków, takich jak: radio, telewizja i komputery, ale nauka wzbudzona poprzez wyrzeczenia Śri Brahmy, oryginalnego ojca ludzkości, była jeszcze bardziej subtelna. Może w odpowiednim czasie materialni naukowcy również będą wiedzieć, w jaki sposób możemy komunikować się ze światem Vaikuntha. Pan Brahma zapytał o moc Najwyższego Pana i Najwyższa Osoba Boga odpowiedział na jego pytania w następujących sześciu kolejnych oznajmieniach. Instrukcje te, odtworzone w Śrimad-Bhagavatam (2.9.31-36), zostały udzielone przez Osobę Boga; działającego jako najwyższy mistrz duchowy.

Adi 01.51 "Proszę słuchaj uważnie Mego przekazu, gdyż transcendentalna wiedza o Mnie jest nie tylko naukowa, ale również pełna tajemnic.

01.01.51 Znaczenie: Transcendentalna wiedza o Śri Krsnie jest głębsza niż bezosobowa wiedza o Brahmanie, gdyż zawiera wiedzę nie tylko o Jego formie i osobowości, lecz również o wszystkim innym, co jest z Nim związane. Nie istnieje nic, co nie byłoby związane ze Śri Krsną. W pewnym sensie, nie ma nic poza Śri Krsną, a jednakże nic nie jest Śri Krsną za wyjątkiem Jego pierwotnej osoby. Wiedza ta składa się na kompletną transcendentalną naukę i Visnu pragnął przekazać Brahmaji pełną wiedzę o tej nauce. Misterium tej wiedzy kulminuje w osobowym przywiązaniu do Pana, a wynikającym z niej rezultatem jest brak przywiązania do czegokolwiek, co jest' "nie-Krsną". Jest dziewięć alternatywnych transcendentalnych metod osiągnięcia tego stanu: słuchanie, intonowanie, pamiętanie, służenie lotosowym stopom Pana, wielbienie, modlenie się, asystowanie, przyjaźnienie się z Panem i poświęcenie Mu wszystkiego. Są to róże części tej samej służby oddania, która jest pełna transcendentalnego misterium. Pan powiedział Brahmie, że ponieważ był z niego zadowolony, dzięki Jego łasce objawione zostało mu to misterium.

Adi 01.52 "Niech dzięki Mojej bezprzyczynowej łasce obudzi się w tobie prawda o Mojej osobie, manifestacjach, cechach i rozrywkach.

01.01.52 Znaczenie: Te transcendentalne osobowe formy Pana są misterium, i również misterium są symptomy tych form, które są całkowicie odmienne od wszystkiego, co zbudowane jest z elementów materialnych. Niezliczone formy Pana, takie jak: Śyamasundara, Narayana, Rama i Gaurasundara; kolory tych form (biały, czerwony, żółty, podobny chmurze śyama i inne); Jego cechy czułej Osoby Boga dla czystych bhaktów i bezosobowego Brahmana dla suchych spekulantów; Jego

16

niezwykłe czynności; takie jak: podniesienie wzgórza Govardhana, poślubienie więcej niż szesnaście tysięcy królowych Dvaraki i taniec rasa z dziewczętami Vrajy oraz rozprzestrzenienie się w tak wiele form, jak wiele było dziewcząt w tańcu oraz niezliczone inne niezwykłe czyny i atrybuty są wszystkie misteriami. Jeden ich aspekt zaprezentowany jest w naukowej wiedzy Bhagavad-gity, którą czytają i podziwiają wszystkie klasy uczonych świata, z tak wieloma interpretacjami, jak wielu jest empirycznych filozofów. Prawda tych tajemnic została objawiona Brahmie poprzez proces zstępujący, bez pomocy procesu wstępującego. Łaska Pana zstępuje do bhaktów takich jak Brahma i, poprzez Brahmę do Narady, od Narady do Vyasy, od Vyasadevy do Śukadevy itd., w łańcuchu bona fide sukcesji uczniów. Nie jesteśmy w stanie odkryć tych tajemnic Pana za pomocą naszych materialistycznych wysiłków; mogą one jedynie zostać objawione, dzięki Jego łasce, właściwym bhaktom. Tajemnice te są stopniowo objawiane bhaktom różnego stopnia, proporcjonalnie do ich stopniowego rozwoju postawy służenia. Innymi słowy, impersonaliści, którzy polegają na sile ubogiego zasobu wiedzy i niezdrowych zwyczajach spekulatywnych, bez pokory i służby w postaci słuchania, intonowania i innych metod wspomnianych powyżej, nie są w stanie przeniknąć tajemnego regionu transcendencji, gdzie najwyższą prawdą jest transcendentalna osoba całkowicie wolna od wszelkich śladów elementów materialnych. Odkrycie misterium Pana eliminuje bezosobową cechę realizowaną przez pospolitych spirytualistów, którzy usiłują dojść do regionu duchowego z platformy doczesnej.

Adi 01.53 "Przed stworzeniem istnieję jedynie Ja, i nieobecne są żadne zjawiska, czy to fizyczne, subtelne czy pierwotne. I jedynie Ja istnieję we wszystkim po stworzeniu, a po unicestwieniu, tylko Ja pozostaję wiecznie.

01.01.53 Znaczenie: Aham oznacza "Ja"; dlatego mówca, który mówi aham, "Ja", musi mieć Swą osobowość. Filozofowie Mayavadi interpretują to słowo aham jako odnoszące się do bezosobowego Brahmana. Mayavadi ci są bardzo dumni ze swojej gramatycznej wiedzy, ale każdy, kto posiada prawdziwą wiedzę o gramatyce, może zrozumieć, że aham oznacza "ja" i to ' ja" odnosi się do osoby. Dlatego Osoba Boga, przemawiając do Brahmy, używa słowa aham, by opisać Swoje transcendentalną formę. Aham ma szczególne znaczenie; nie jest to nieokreślony termin, który można dowolnie interpretować. Aham, kiedy wypowiadane przez Krsnę, odnosi się do Najwyższej Osoby Boga i niczego innego. Przed stworzeniem i po jego rozwiązaniu istnieje jedynie Najwyższa Osoba Boga i Jego towarzysze; nie ma elementów materialnych. Potwierdzone jest to w literaturze wedyjskiej. Vasudevo va idam agra asin na brahma na ca śankarah. Znaczenie tej mantry jest takie, że przed stworzeniem nie było ani Brahmy, ani Śivy, gdyż istniał jedynie Visnu. Visnu istnieje w Swojej siedzibie, na Vaikunthach. W niebie duchowym są niezliczone planety Vaikuntha, i na każdej z nich rezyduje Visnu wraz ze Swymi towarzyszami i parafernaliami. Bhagavad-gita również potwierdza, że chociaż stworzenie jest cyklicznie rozwiązywane, to istnieje inna siedziba, która nigdy nie ulega rozwiązaniu. Słowo "stworzenie" odnosi się do stworzenia materialnego, ponieważ w świecie duchowym wszystko istnieje wiecznie i nie ma stworzenia ani unicestwienia. Pan wskazuje tutaj, że przed stworzeniem istniał On w pełni z całym Swoim transcendentalnym bogactwem, włączając w to wszelką siłę, wszelką zamożność, wszelkie piękno, wszelką wiedzę, wszelką sławę i wszelkie wyrzeczenie. Kiedy ktoś myśli o królu, automatycznie myśli o jego sekretarzach, ministrach, dowódcach wojskowych, pałacach itd. Skoro król ma tak wielkie bogactwo, można jedynie starać się wyobrazić sobie bogactwo Najwyższej Osoby Boga. Dlatego, kiedy Pan mówi aham, należy to rozumieć w ten sposób, że istnieje On z pełną mocą, włączając w to wszystkie bogactwa. Słowo yat odnosi się do Brahmana, bezosobowego blasku Pana. W Brahma-samhicie (5.40) jest powiedziane, tad-brahma niskalam anantam aśesa-bhutam: blask Brahmana rozszerza się nieograniczenie. Tak jak słońce jest planetą zlokalizowaną, chociaż blask słoneczny nieograniczenie rozchodzi się z tego źródła, tak i Prawda Absolutna jest Najwyższą Osobą Boga, ale blask Jego energii, Brahman, rozszerza się nieograniczenie. Z tej energii Brahmana pojawia się stworzenie, tak jak chmury pojawiają się w blasku słonecznym. Z chmur pochodzi deszcz, deszcz jest przyczyną wegetacji, a wegetacja daje owoce i kwiaty, które są podstawą egzystencji dla wielu innych form życia. Podobnie, promienny blask cielesny Najwyższego Pana jest przyczyną stworzenia nieskończonych wszechświatów. Blask Brahmana jest bezosobowy, ale przyczyną tej energii jest Najwyższa Osoba Boga. To z Niego, w Jego siedzibie, na Vaikunthach, emanuje brahmajyoti. On nigdy nie jest bezosobowy. Ponieważ impersonaliści nie są w stanie zrozumieć źródła energii Brahmana, wolą błędnie myśleć, że ten bezosobowy Brahman jest celem ostatecznym czy absolutnym. Ale jak oznajmiają Upanisady, należy przeniknąć bezosobowy blask, aby ujrzeć twarz Najwyższego Pana. Jeśli ktoś chce dotrzeć do źródła blasku słonecznego, musi podróżować poprzez blask słoneczny, aby osiągnąć słońce i wówczas spotkać się z jego bóstwem przewodnim. Prawda Absolutna jest Najwyższą Osobą, Bhagavanem, jak wyjaśnia to Śrimad-Bhagavatam . Sat znaczy "skutek", asat znaczy "przyczyna", a param odnosi się do ostatecznej prawdy, która jest transcendentalna do przyczyny i skutku. Przyczyna stworzenia jest zwana mahat-tattvą, czyli totalną energią materialną, a jej skutkiem jest samo stworzenie. Ale ani przyczyna, ani skutek nie istniały na początku; wyemanowały z Najwyższej Osoby Boga, tak jak też wyemanowała z Nie o energia czasu. Oznajmia to Vedanta-sutra (janmady asya yatah). Źródłem narodzin manifestacji kosmicznej, czyli mahat-tattvy, jest Osoba Boga. Potwierdzenie tego znajduje się w Śrimad-Bhagavatam i w Bhagavad-gicie. W Bhagavad-gicie (10.8) Pan mówi, aham sarvasya prabhavah: "Ja jestem źródłem wszelkiej emanacji." Kosmos materialny, będąc tymczasowym, czasami manifestuje się, a czasami jest niezamanifestowany; ale jego energia emanuje z Najwyższego Absolutnego Pana. Przed stworzeniem nie było przyczyny ani skutku, ale istniał Najwyższa Osoba Boga ze Swym całkowitym bogactwem i energią. Słowo paścad aham wskazuje na to, że Pan istnieje po rozwiązaniu manifestacji kosmicznej. Kiedy świat materialny ulega rozwiązaniu, Pan nadal istnieje osobiście na Vaikunthach. Podczas stworzenia Pan również istnieje takim jakim jest na Vaikunthach, i również istnieje jako Dusza Najwyższa w materialnych wszechświatach. Potwierdza to Brahma-samhita (5.37). Goloka eva nivasati: chociaż jest On doskonale i wiecznie obecny na Goloka Vrndavanie na Vaikuncie, niemniej jednak jest On wszechprzenikający (akhilatma-bhutah). Wszechprzenikający aspekt Pana jest zwany Duszą Najwyższą. W Bhagavad-gicie jest powiedziane, aham krtsnasya jagatah prabhavah: manifestacja kosmiczna jest przejawem energii Najwyższego Pana. Elementy materialne (ziemia, woda, ogień, powietrze, eter, umysł, inteligencja i fałszywe ego) przejawiają niższą energię Pana, a żywe istoty są Jego energią wyższą. Ponieważ energia Pana nie jest różna od Niego, w rzeczywistości wszystko, co istnieje, jest Krsną w Jego aspekcie bezosobowym. Blask słoneczny, światło słoneczne i ciepło nie są różne od słońca, lecz jednak jednocześnie są one różnymi energiami słońca. Podobnie, manifestacja kosmiczna i żywe istoty są energiami Pana, i uważane są one za jednocześnie jedne z Nim i różne od Niego. Dlatego Pan mówi: "Jestem wszystkim," ponieważ wszystko jest Jego energią i wskutek tego nie jest różne od Niego.

17

Yo 'vaśisyeta so 'smy aham wskazuje na to, że Pan jest tym, co pozostaje po rozwiązaniu stworzenia. Duchowa manifestacja nigdy nie zanika. Należy do wewnętrznej energii Najwyższego Pana i istnieje wiecznie. Kiedy zewnętrzna manifestacja zostaje wycofana, nadal trwają duchowe czynności na Goloce i pozostałych Vaikunthach, nie ograniczone przez materialny czas, który nie istnieje w świecie duchowym. Dlatego w Bhagavad-gicie jest powiedziane, yad gatva na nivartante tad dhama paramam mama: "Ta siedziba, z której nikt nie powraca do tego materialnego świata, jest najwyższą siedzibą Pana." (Bg. 15.6)

Adi 01.54 "Cokolwiek zdaje się być prawdą beze Mnie, jest z pewnością Moją złudną energią gdyż nic nie może istnieć beze Mnie. Jest to jak odbicie prawdziwego światła w cieniu, gdyż w świetle nie ma ani cienia, ani odbicia.

01.01.54 Znaczenie: Poprzedni werset wyjaśnił Prawdę Absolutną i jej naturę. Aby naprawdę poznać Absolut, należy również zrozumieć prawdę względną. Tutaj wyjaśniona została prawda względna, która jest zwana mayą, czyli naturą materialną. Maya nie ma niezależnej egzystencji. Osoba mniej inteligentna zostaje urzeczona wspaniałymi czynnościami mayi, ale nie rozumie, że poza tymi czynnościami istnieje nadzór Najwyższego Pana. W Bhagavad-gicie jest powiedziane, mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram: materialna natura działa i produkuje ruchome i nieruchome istoty jedynie pod nadzorem Krsny (Bg. 9.10). Śrimad-Bhagavatam wyraźnie wyjaśnia prawdziwą naturę mayi, złudną egzystencję manifestacji materialnej. Prawda Absolutna jest substancją, a prawda względna uzależniona jest w swojej egzystencji od związku z Absolutem. Maya znaczy energia; dlatego wyjaśnione jest, że prawda względna jest energią Absolutnej Prawdy. Ponieważ trudno jest zrozumieć różnicę pomiędzy prawdą absolutną a względną, dla wyjaśnienia można podać pewien przykład. Prawda Absolutna może zostać porównana do słońca, które doceniane jest w kategoriach dwóch względnych prawd: odbicia i ciemności. Ciemność jest nieobecnością blasku słonecznego, a odbicie jest projekcją światła słonecznego w ciemność. Ani ciemność, ani odbicie nie mają niezależnej egzystencji. Ciemność pojawia się wówczas, kiedy zostaje zasłonięty blask słoneczny. Na przykład, jeśli ktoś stoi twarzą do słońca, jego plecy będą w ciemności. Ponieważ ciemność istnieje podczas nieobecności słońca, dlatego jest względna w stosunku do słońca. Świat duchowy porównywany jest do prawdziwego blasku słonecznego, a świat materialny porównywany jest do ciemnych regionów, gdzie niewidoczne jest słońce. Kiedy manifestacja materialna zdaje się być bardzo wspaniała, przyczyną tego jest wypaczone odbicie najwyższego słońca, Absolutnej Prawdy, tak jak potwierdza to Vedanta-sutra. Cokolwiek tutaj widzimy, ma swoją substancję w Absolucie. Tak jak ciemność usytuowana jest z dala od słońca, tak świat materialny jest daleko od świata duchowego. Literatura wedyjska poucza nas, abyśmy nie byli urzeczeni ciemnymi regionami (tamah), ale usiłowali dotrzeć do świetlistych regionów Absolutu (yogi-dhama). Świat duchowy promienieje światłością, ale świat materialny jest pogrążony w ciemności. Dla rozproszenia ciemności w świecie materialnym konieczny jest blask słoneczny, blask księżyca czy różnego rodzaju sztuczne światło, szczególnie nocą, gdyż świat materialny jest z natury ciemny. Dlatego Najwyższy Pan zaaranżował blask słoneczny i blask księżyca. Ale w Jego siedzibie, jak opisuje Bhagavad-gita (15.6), nie ma potrzeby oświetlania blaskiem słonecznym, blaskiem księżyca czy elektrycznością, ponieważ wszystko jest samoświetliste. To, co jest względne, tymczasowe i z dala od Absolutnej Prawdy, jest zwane mayą, czyli ignorancją. Ta iluzja przejawia się na dwa sposoby, jak wyjaśnia to Bhagavad-gita. Niższą iluzją jest martwa materia, a iluzją wyższą jest żywa istota. Żywe istoty są zwane iluzorycznymi w związku z tym jedynie, że są uwikłane w złudne struktury i czynności materialnego świata. W rzeczywistości żywe istoty nie są złudne, gdyż są cząstkami wyższej energii Najwyższego Pana i nie muszą być okryte mayą, jeśli tego nie pragną. Czynności żywych istot w królestwie duchowym nie są złudne; są one rzeczywistymi, wiecznymi czynnościami wyzwolonych dusz.

Adi 01.55 "Tak jak elementy materialne wchodzą w ciała wszystkich żywych istot, a mimo to pozostają na zewnątrz nich wszystkich, tak i Ja osobiście jestem obecny we wszelkich materialnych stworzeniach, a jednocześnie nie jestem w nich.

01.01.55 Znaczenie: Fizyczne elementy materialne (ziemia, woda, ogień, powietrze i eter) łączą się z subtelnymi elementami materialnymi (umysłem, inteligencją i fałszywym ego), aby budować ciała tego materialnego świata, a jednak są również poza tymi ciałami. Każda konstrukcja materialna nie jest niczym innym, jak tylko mieszaniną czy kombinacją elementów materialnych w różnych proporcjach. Elementy te istnieją zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz ciała. Na przykład, chociaż eter istnieje w przestrzeni, wchodzi również wewnątrz ciała. Podobnie, Najwyższy Pan, który jest przyczyną energii materialnej, żyje w tym materialnym świecie, jak również poza nim. Bez Jego obecności w tym materialnym świecie, ciało kosmiczne nie mogłoby się rozwinąć, tak jak ciało fizyczne nie może się rozwinąć bez obecności duszy. Cała manifestacja materialna rozwija się i istnieje dzięki temu, że przenika ją Najwyższa Osoba Boga jako Paramatma, czyli Dusza Najwyższa. Osoba Boga w Swoim wszechprzenikającym aspekcie Paramatmy wchodzi do każdej istoty, od największej do najmniejszej. Jej istnienie może zrealizować ten, kto ma jedną cechę - pokorę, i kto wskutek tego staje się podporządkowaną duszą. Realizacja duchowa, dzięki której można ostatecznie spotkać Najwyższego Pana w osobie, tak jak człowiek spotyka się z innym człowiekiem twarzą w twarz, jest proporcjonalna do rozwoju pokory. Dzięki rozwojowi transcendentalnego przywiązania do Najwyższego Pana podporządkowana dusza wszędzie odczuwa obecność swego ukochanego, a wszystkie jej zmysły zaangażowane są w miłosną służbę dla Pana. Jej oczy oglądają piękną parę, Śri Radhę i Krsnę, siedzącą na udekorowanym tronie pod drzewem pragnień na transcendentalnej ziemi Vrndavany. Jej nos rozkoszuje się duchową wonią lotosowych stóp Pana. Podobnie, jej uszy słuchają przekazu z Vaikunthy, a ręce obejmują lotosowe stopy Pana i Jego towarzyszy. W ten sposób Pan manifestuje się czystemu bhakcie z wewnątrz i z zewnątrz. Jest to jedna z tajemnic związku oddania, w którym bhakta i Pan związani są węzłem spontanicznej miłości. Osiągnięcie tej miłości powinno być celem życia każdej żywej istoty.

Adi 01.56 "Dlatego osoba zainteresowana transcendentalną wiedzą musi zawsze pytać o nią pośrednio i bezpośrednio, aby poznać wszechprzenikającą prawdę."

01.01.56 Znaczenie: Ci, którzy są poważni, jeśli chodzi o wiedzę transcendentalnego świata, będącego daleko poza tym materialnym stworzeniem kosmicznym, muszą zbliżyć się do bona fide mistrza duchowego, aby poznać tę naukę zarówno

18

bezpośrednio, jak i pośrednio. Należy poznać zarówno środki do osiągnięcia pożądanego przeznaczenia, jak i przeszkody do takiego postępu. Mistrz duchowy wie, w jaki sposób uregulować zwyczaje początkującego ucznia, i dlatego poważny student musi poznać wszelkie aspekty tej nauki od niego. Są różne stopnie i standardy dobrobytu: standard komfortu i szczęścia w rozumieniu zwykłego człowieka ciężko pracującego materialnie post najniższym typem szczęścia, gdyż związane jest ono z ciałem. Najwyższy standard takiego cielesnego komfortu osiąga karmita, który poprzez swoje pobożne czynności osiąga poziom niebios, czyli królestwa upełnomocnionych stwórczych półbogów. Ale koncepcja wygodnego życia w królestwie niebiańskim jest zupełnie nieznaczna w porównaniu ze szczęściem czerpanym z bezosobowego Brahmana, a to brahmananda, szczęście duchowe czerpane z bezosobowego Brahmana, jest niczym woda zawarta w dołku odciśniętym przez kopytko cielęcia w porównaniu z oceanem miłości do Boga. Kiedy ktoś rozwija czystą miłość do Pana, cieszy się oceanem transcendentalnego szczęścia z towarzystwa Osoby Boga. Osiągnięcie kwalifikacji, by wznieść się do tego stanu życia, jest najwyższą doskonałością. Należy starać się nabyć bilet do domu, z powrotem do Boga. Ceną za ten bilet jest intensywne pragnienie posiadania go, które nie tak łatwo rozbudzić, nawet jeśli ktoś przez tysiące żywotów bezustannie spełnia pobożne czynności. Wszystkie doczesne związki z pewnością zostaną przerwane w odpowiednim czasie, ale skoro tylko ktoś raz ustanawia związek z Osobą Boga w określonej rasie, związek ten nigdy nie zostanie przerwany, nawet po unicestwieniu tego materialnego świata. Poprzez przezroczyste medium mistrza duchowego należy zrozumieć, że Najwyższy Pan istnieje wszędzie w Swej transcendentalnej duchowej naturze, i że wszędzie bezpośrednio i pośrednio istnieje związek żywych istot z Panem, nawet w tym materialnym świecie. W świecie duchowym jest pięć rodzajów związków z Najwyższym Panem – śanta, dasya, sakhya, vatsalya i madhurya. Wypaczone odbicia tych ras spotykamy w materialnym świecie. W związku śanta, czyli w nastroju biernym i cichym, jest ziemia, dom, meble i inne martwe przedmioty materialne, podczas gdy słudzy działają w związku dasya. Wzajemne stosunki pomiędzy przyjaciółmi są zwane sakhya, uczucie rodziców do dziecka jest znane jako vatsalya, a miłosne sprawy małżeńskie stanowią madhuryę. Tych pięć związków w świecie materialnym jest zniekształconym odbiciem czystych, oryginalnych sentymentów, które należy poznać i udoskonalić w związku z Najwyższą Osobą Boga pod kierunkiem bona fide mistrza duchowego. W świecie materialnym te zniekształcone rasy są przyczyną frustracji. Jeśli te rasy zostaną odnowione z Panem Kisną, rezultatem tego jest wieczne, pełne szczęścia życie. Z tego oraz z poprzednich trzech wersetów Caitanya-caritamrty, które zostały wybrane ze Śrimad-Bhagavatam, można zrozumieć misyjne czynności Pana Caitanyi. Śrimad-Bhagavatam ma osiemnaście tysięcy wersetów, które streszczone są w tych czterech wersetach rozpoczynających się od aham evasam evagre (53) i kończące się yat syat sarvatra sarvada (56). W pierwszym z tych wersetów (53) wyjaśniona została transcendentalna natura Pana Krsny, Najwyższej Osoby Boga. Werset drugi (54) dalej wyjaśnia, że Pan jest niezależny od działania materialnej energii, mayi. Żywe istoty, jako integralne cząstki Pana Krsny, mają skłonność, by być kontrolowane przez energię zewnętrzną, ponieważ chociaż są duchowe, w świecie materialnym uwięzione są w ciałach z energii materialnej. Werset ten tłumaczy wieczny związek żywych istot z Najwyższym Panem. Werset następny (55) instruuje, że Najwyższa Osoba Boga- poprzez Swoje niepojęte energie - jest jednocześnie jednym z żywymi istotami i energią materialną, i również różnym od nich. Wiedza ta nazywana jest acintya-bhedabheda-tattva. Kiedy indywidualna żywa istota podporządkowuje się Panu Krsnie, wówczas może rozwinąć swą naturalną transcendentalną miłość do Najwyższego Pana. Ten proces podporządkowania powinien być główną troską ludzkiej istoty. W następnym wersecie (56) jest powiedziane, że uwarunkowana dusza musi ostatecznie zbliżyć się do bona fide mistrza duchowego i starać się doskonale zrozumieć świat materialny i duchowy i swą własną egzystencjalną pozycję. Występujące tu słowa anvaya-vyatirekabhyam, "bezpośrednie i pośrednie," sugerują, że należy nauczyć się procesu służby oddania w jego dwóch aspektach: należy bezpośrednio spełniać proces służby oddania, a pośrednio unikać przeszkód stojących na drodze do postępu.

Adi 01.57 "Wszelka chwała Cintamani i mojemu inicjującemu mistrzowi duchowemu, Somagiri. Wszelka chwała mojemu instruującemu mistrzowi duchowemu, Najwyższej Osobie Boga, który nosi w Swej koronie pawie pióra. W cieniu Jego lotosowych stóp, które s~ niczym drzewa pragnień, Jayaśri (Radharani] cieszy się transcendentalnym związkiem wiecznej towarzyszki."

01.01.57 Znaczenie: Werset ten pochodzi z Krsna-karnamrty, napisanej przez wielkiego Vaisnavę sannyasina zwanego Bilvamangalą Thakurą, który również znany jest jako Lilaśuka. Gorąco pragnął on uczestniczyć w wiecznych rozrywkach Pana i przez siedemset lat żył we Vrndavanie w pobliżu Brahma-kundy, kąpieliska, które nadal istnieje we Vrndavanie. Historię Bilvamangali Thakury opisuje księga zwana Śri Vallabha-digvijaya. Pojawił się on w ósmym wieku Ery Śaka w okręgu Dravida i był głównym uczniem Visnusvamiego. Na liście świątyń i zakonów, która znajduje się w zakonie Śankaracaryi w Dvarace, Bilvamangala wspomniany jest jako założyciel tamtejszej świątyni Dvarakadhiśa. Służbę dla swego Bóstwa powierzył on Hari Brahmacari, uczniowi Vallabha Bhatty. Bilvamangala Thakura rzeczywiście wziął udział w transcendentalnych rozrywkach Pana Krsny. Swoje transcendentalne doświadczenia i sądy zapisał w księdze znanej jako Krsna-karnamrta. Na początku tej księgi ofiarowuje pokłony swym różnym guru, i należy zwrócić uwagę na to, że wszystkich z nich wielbił jednakowo. Pierwszym wspomnianym mistrzem duchowym była Cintamani, która była jego instruującym mistrzem duchowym, ponieważ pierwsza wskazała mu ścieżkę duchową. Cintamani była prostytutką, z którą Bilvamangala był w bliskich stosunkach we wcześniejszym okresie swego życia. To ona zainspirowała go, aby podjął ścieżkę służby oddania. Najpierw jej ofiarowuje swoje wyrazy szacunku, gdyż to ona przekonała go, by porzucił egzystencję materialną i starał się osiągnąć doskonałość przez kochanie Krsny. Następnie ofiarowuje wyrazy szacunku swojemu inicjującemu mistrzowi duchowemu, Somagiri, a następnie - Najwyższej Osobie Boga, który również był jego instruującym mistrzem duchowym. Wyraźnie wspomina on Bhagavana, który nosi w Swej koronie pawie pióra, ponieważ Pan Vrndavany, pasterz Krsna, zwykł przychodzić do Bilvamangali, aby rozmawiać z nim i dostarczać mu mleka. W swym uwielbieniu Śri Krsny, Osoby Boga, opisuje on, że Jayaśri, bogini fortuny, Śrimati Radharani, przyjmuje schronienie w cieniu Jego lotosowych stóp, aby cieszyć się transcendentalną rasą miłości małżeńskiej. Cały traktat Krsna-karnamrta dedykowany jest transcendentalnym rozrywkom Śri Krsny i Śrimati Radharani. Jest to książka, którą mogą czytać i zrozumieć najwznioślejsi bhaktowie Śri Krsny.

Adi 01.58 Ponieważ obecności Duszy Najwyższej nie można doświadczyć wizualnie, pojawia się On przed nami jako wyzwolony bhakta. Taki mistrz duchowy nie jest nikim innym, jak tylko Samym Krsną.

19

01.01.58 Znaczenie: Uwarunkowana dusza nie może bezpośrednio spotkać Krsny, Najwyższej Osoby Boga, ale jeśli staje się szczerym bhaktą i poważnie angażuje się w służbę oddania, Pan Krsna zsyła jej instruującego mistrza duchowego, aby okazać jej łaskę i rozbudzić jej uśpioną skłonność do służenia Najwyższemu. Nauczyciel taki pojawia się przed zewnętrznymi zmysłami szczęśliwej uwarunkowanej duszy, a jednocześnie bhakta prowadzony jest od wewnątrz przez caittya-guru, Krsnę, który usytuowany jest wewnątrz serca żywej istoty jako mistrz duchowy.

Adi 01.59 "Dlatego należy unikać złego towarzystwa i obcować jedynie z bhaktami. Poprzez swoje zrealizowane instrukcje, święci tacy mogą przeciąć węzeł łączący nas z czynnościami niekorzystnymi dla służby oddania."

01.01.59 Znaczenie: Werset ten, który pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (11.26.26), został wypowiedziany przez Pana Krsnę do Uddhavy w tekście znanym jako Uddhava-gita. Dyskusja ta łączy się z historią Pururavy i niebiańskiej kurtyzany Urvaśi. Gdy Urvaśi upuściła Pururavę, bardzo przeżywał on tę rozłąkę i musiał nauczyć się przezwyciężyć swój smutek. Powiedziane jest tutaj, że aby poznać transcendentalną naukę, rzeczą konieczną jest unikanie towarzystwa niepożądanych osób i nieustanne poszukiwanie towarzystwa świętych i mędrców, którzy są w stanie udzielić nauk transcendentalnej wiedzy. Potężne słowa takich zrealizowanych dusz przenikają do serca, w ten sposób wykorzeniając wszelkie wątpliwości, nagromadzone w ciągu lat niepożądanego towarzystwa. Dla początkującego bhakty niepożądane jest towarzystwo dwóch rodzajów osób: (1) zatwardziałych materialistów, którzy bezustannie angażują się w przyjemności zmysłowe i (2) niewierzących, którzy nie służą Najwyższej Osobie Boga, lecz służą swym zmysłom i zachciankom swojego umysłu odpowiednio do swoich zwyczajów spekulatywnych. Osoby inteligentne, które poszukują transcendentalnej realizacji, powinny skrupulatnie unikać ich towarzystwa.

Adi 01.60 "Posiadający duchową moc przekaz Boga można w odpowiedni sposób dyskutować jedynie w towarzystwie bhaktów, i w takim towarzystwie jest on niezwykle przyjemny dla uszu. Jeśli ktoś słucha od bhaktów, szybko otwiera się przed nim droga transcendentalnego doświadczenia, i stopniowo osiąga on smak do wiedzy, który w odpowiednim czasie rozwija się w atrakcję i oddanie."

01.01.60 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (3.25.25), gdzie Kapiladeva udziela odpowiedzi na pytania Swojej matki, Devahuti, dotyczące procesu służby oddania. Kiedy ktoś czyni postęp w czynnościach duchowych, proces ten staje się coraz bardziej jasny i zachęcający. Dopóki ktoś nie otrzyma takiej duchowej zachęty dzięki przestrzeganiu instrukcji mistrza duchowego, nie jest w stanie uczynić postępu. Dlatego sprawdzianem służby oddania danej osoby jest jej rozwój upodobania do wypełniania takich instrukcji. Początkowo należy rozwinąć zaufanie przez słuchanie nauki o oddaniu od kwalifikowanego mistrza duchowego. Następnie, kiedy osoba ta obcuje z bhaktami i stara się zastosować w swym własnym życiu środki przekazane przez mistrza duchowego, wówczas - poprzez spełnianie służby oddania - znikają jej wątpliwości i inne przeszkody. W miarę jej bezustannego słuchania przekazu Boga rozwija się jej mocne przywiązanie do transcendentalnej służby dla Pana, i jeśli niewzruszenie postępuje tą ścieżką, z pewnością osiągnie spontaniczną miłość do Najwyższej Osoby Boga.

Adi 01.61 Czysty bhakta bezustannie pełniący miłosną służbę dla Pana jest tożsamy z Panem, który zawsze przebywa w jego sercu.

01.01.61 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga jest jednym bez wtórego, dlatego jest On wszechpotężny. Ma On niepojęte energie, z których trzy są zasadnicze. Bhaktowie uważani są za jedną z tych energii, a nigdy za źródło energii. Źródłem energii jest zawsze Najwyższy Pan. Energie są związane z Nim w celu pełnienia wiecznej służby. Dzięki łasce Krsny i mistrza duchowego żywa istota w uwarunkowanym stanie może odkryć swoją naturalną skłonność do służenia Absolutnej Prawdzie. Wówczas Pan objawia się w jej sercu i może ona wiedzieć, że Krsna usytuowany jest w sersu każdego czystego bhakty. W rzeczywistości Kina przebywa w sercu każdej żywej istoty, lecz jedynie bhakta może zrealizować ten fakt.

Adi 01.62 "Święci są Moim sercem, i jedynie Ja jestem ich sercem. Nie znają oni nikogo poza Mną i dlatego jedynie ich uważam za Swoich."

01.01.62 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (9.4.68) w związku z nieporozumieniem pomiędzy Durvasą Munim a Maharają Ambarisą. W rezultacie tego nieporozumienia, Durvasa Muni usiłował zabić króla, kiedy na scenie pojawił się Sudarśana cakra, sławna broń Boga, aby chronić oddanego króla. Kiedy Sudarśana cakra zaatakował Durvasę Muniego, uciekał w strachu przed tą bronią i poszukiwał schronienia u wszystkich wielkich półbogów w niebiosach. Żaden z nich nie był jednakże w stanie go chronić i dlatego Durvasa Muni błagał Pana Visnu o przebaczenie. Pan Visnu poradził mu jednakże, że jeśli chce uzyskać przebaczenie, to musi otrzymać je od Maharajy Ambarisy, a nie od Niego. W związku z tym Pan Visnu wypowiedział ten werset. Pan, będąc pełnym i wolnym od wszelkich problemów, może serdecznie dbać o Swoich bhaktów. Troszczy się On o to, w jaki sposób wznosić i chronić wszystkich tych, którzy przyjmują schronienie u Jego stóp. Ta sama odpowiedzialność powierzana jest mistrzowi duchowemu. Bona fide mistrz duchowy troszczy się o to, w jaki sposób bhaktowie, którzy podporządkowali się mu jako reprezentantowi Pana, mogą robić postęp w służbie oddania. Najwyższa Osoba Boga zawsze dba o Swoich bhaktów, którzy w pełni angażują się w kultywowanie wiedzy o Nim, przyjąwszy schronienie u Jego lotosowych stóp.

Adi 01.63 "Mędrcy twojej miary sami są miejscami pielgrzymek. Dzięki swojej czystości są bezustannymi towarzyszami Pana i dlatego mogą oczyścić nawet miejsca pielgrzymek."

01.01.63 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (1.13.10) wypowiedział Maharaja Yudhisthira do Vidury. Maharaja Yudhisthira przyjmował swojego świętego wujka Vidurę, który odwiedzał święte miejsca pielgrzymek. Maharaja Yudhisthira powiedział Vidurze, że czyści bhaktowie tacy jak on są uosobieniem świętych miejsc, ponieważ Najwyższa Osoba Boga jest zawsze z nimi w ich sercach. Dzięki obcowaniu z nimi grzeszne osoby uwalniają się od grzesznych reakcji, i dlatego każde miejsce, do którego udaje się czysty bhakta, jest świętym miejscem pielgrzymek. To właśnie obecność takich czystych bhaktów nadaje znaczenie świętym miejscom.

20

Adi 01.64 Tacy czyści bhaktowie są dwóch typów: osobiści towarzysze [parisatowie] i bhaktowie początkujący [sadhakowie].

01.01.64 Znaczenie: Doskonali słudzy Pana uważani są za Jego osobistych towarzyszy, podczas gdy bhaktowie dążący do doskonałości są zwani neofitami. Pomiędzy towarzyszami niektórzy urzeczeni są bogactwami Osoby Boga, podczas gdy innych urzeka małżeńska miłość do Boga. Bhaktowie pierwszego typu przebywają w królestwie Vaikuntha, aby tam pełnić służbę oddania przepełnioną szacunkiem, podczas gdy bhaktowie drugiego typu umieszczani są we Vrndavanie, aby bezpośrednio służyć Śri Krsnie.

Adi 01.65-66 Są trzy kategorie inkarnacji Boga: inkarnacje częściowe, inkarnacje jakościowe i inkarnacje upełnomocnione. Purusowie i Matsya są przykładami inkarnacji częściowych.

Adi 01.67 Brahma, Visnu i Śiva są inkarnacjami jakościowymi. Inkarnacjami upełnomocnionymi są m.in. Kumarowie, król Prthu i Mahamuni Vyasa [kompilator Ved].

Adi 01.68 Osoba Boga przejawia się w dwojakiego rodzaju formach: prakaśa i vilasa.

01.01.68 Znaczenie: Najwyższy Pan rozprzestrzenia Swoje formy osobowe w dwóch głównych kategoriach. Formy prakaśa manifestuje Pan Krsna dla Swoich rozrywek, a ich cechy dokładnie przypominają Jego. Kiedy Pan Krsna poślubił szesnaście tysięcy królowych w Dvarace, zrobił to w szesnastu tysiącach ekspansji prakaśa. Podobnie, podczas tańca rasa rozszerzył się w identyczne formy prakaśa, aby jednocześnie tańczyć u boku każdej gopi. Kiedy jednakże Pan manifestuje Swoje ekspansje vilasa, wszystkie one nieco różnią się pod względem swoich cech cielesnych. Pierwszą ekspansją vilasa Pana Krsny jest Pan Balarama, a z Balaramy ekspandują czterorękie formy Narayana na Vaikunthach. Pomiędzy cielesnymi formami Śri Krsny i Balaramy nie ma żadnej różnicy za wyjątkiem tego, że mają odmienny kolor ciała. Podobnie, Śri Narayana na Vaikuncie ma cztery ręce, podczas gdy Krsna ma jedynie dwie. Ekspansje Pana, które manifestują takie cielesne różnice, są znane jako vilasa-vigraha.

Adi 01.69-70 Kiedy Osoba Boga rozprzestrzenia się w wiele form - z których wszystkie są tożsame pod względem Swoich cech - tak jak zrobił to Pan Krsna, kiedy poślubił szesnaście tysięcy królowych i kiedy spełniał taniec rasa, takie formy Pana zwane są formami zamanifestowanymi.

Adi 01.71 "Jest to zdumiewające, że Pan Śri Krsna, który jest jednym bez wtórego, rozszerzył się w szesnaście tysięcy podobnych form, aby poślubić szesnaście tysięcy królowych w ich odpowiednich domach."

01.01.71 Znaczenie: Werset ten pochodzi ze Śrimad-Bhagavatam (10.69.2).

Adi 01.72 "Kiedy Pan Krsna, otoczony przez grupy pasterek, rozpoczął zabawę tańca rasa, Pan wszystkich sił mistycznych zajął miejsce pomiędzy każdą parą dziewcząt.

01.01.72 Znaczenie: Werset ten również został przytoczony ze Śrimad-Bhagavatam (10.33.3).

Adi 01.73-74 "Kiedy pasterki i Krsna połączyli się razem, każda z dziewcząt myślała, że Krsna gorąco obejmował jedynie ją. Mieszkańcy niebios i ich żony zapragnęli przypatrzeć się rozrywce Pana. Chcąc ujrzeć taniec, wylecieli w niebo na setkach swoich samolotów. Obsypali ich kwiatami i słodko uderzali w bębenki."

01.01.73 Znaczenie: Jest to inny cytat ze Śrimad-Bhagavatam (10.33.4-5).

Adi 01.75 "Jeśli niezliczone formy, wszystkie jednakowe pod względem swoich cech, zostają przejawione jednocześnie, formy takie są zwane prakaśa-vigraha Pana."

01.01.75 Znaczenie: Cytat ten pochodzi z Laghu-bhagavatamrty (1.21), skompilowanej przez Śrila Rupę Gosvamiego.

Adi 01.76 Lecz kiedy niezliczone formy nieznacznie różnij się jedna od drugiej, są zwane vilasa-vigraha.

Adi 01.77 "Kiedy Pan poprzez Swoją niepojętą moc przejawia niezliczone formy o różnych cechach, formy te zwane są vilasa-vigraha."

01.01.77 Znaczenie: Jest to inny cytat z Laghu-bhagavatamrty.

Adi 01.78 Przykładami takich vilasa-vigraha są: Baladeva, Narayana w Vaikunthadhamie i catur-vyuha - Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha.

Adi 01.79-80 Energie [towarzyszki] Najwyższego Pana są trzech rodzajów: Laksmi na Vaikuncie, królowe w Dvarace i gopi we Vrndavanie. Gopi są najlepsze ze wszystkich, gdyż mają przywilej służenia Śri Krsnie, pierwotnemu Panu, synowi króla Vrajy.

Adi 01.81 Osobistymi towarzyszami pierwotnego Pana, Śri Krsny, są Jego bhaktowie, którzy są z Nim tożsami. Jest On kompletny ze świtą Swoich bhaktów.

01.01.81 Znaczenie: Śri Krsna i Jego różne osobiste ekspansje nie różnią się pod względem potencjalnej mocy. Ekspansje te połączone są z dalszymi wtórnymi ekspansjami, czyli ekspansjami sług, którzy zwani są bhaktami.

Adi 01.82 Teraz oddałem cześć bhaktom na różnych poziomach. Wielbienie ich jest źródłem wszelkiego szczęścia.

21

01.01.82 Znaczenie: Aby ofiarować modlitwy Panu, należy najpierw ofiarować modlitwy Jego bhaktom i towarzyszom.

Adi 01.83 W wersecie pierwszym przywołałem ogólne błogosławieństwa, lecz w drugim modliłem się do Pana w określonej formie.

Adi 01.84 "Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony Śri Krsnie Caitanyi I Panu Nityanandzie, którzy są niczym słońce i księżyc. Wzeszli Oni jednocześnie na horyzoncie Gaudy, aby. rozproszyć ciemność ignorancji i w ten sposób wspaniale obdarzyć wszystkich błogosławieństwem."

Adi 01.85-86 Śri Krsna i Balarama, Osoby Boga, którzy poprzednio pojawili się we Vrndavanie i byli miliony razy bardziej promienni od słońca i księżyca, wzeszli na wschodnim horyzoncie Gaudadeśy [Zachodniego Bengalu, pełni współczucia dla upadłego świata.

Adi 01.87 Z powodu pojawienia się Śri Krsny Caitanyi i Prabhu Nityanandy cały świat przepełnił się szczęściem.

Adi 01.88-89 Tak jak, pojawiając się, słońce i księżyc rozpraszają ciemność i objawiają naturę wszystkiego, tak ci dwaj bracia rozproszyli ciemność ignorancji żywych istot i oświecili je wiedzą o Absolutnej Prawdzie.

Adi 01.90 Ciemność ignorancji zwana jest kaitava, metodą oszukiwania, która rozpoczyna się od religijności, rozwoju ekonomicznego, zadowalania zmysłów i wyzwolenia.

Adi 01.91 "To wielkie pismo święte Śrimad-Bhagavatam, skompilowane przez Mahamuniego Vyasadevę z czterech oryginalnych wersetów, opisuje najwznioślejszych i życzliwych bhaktów i całkowicie odrzuca oszukańcze metody materialnie motywowanej religijności. Propaguje najwyższą zasadę wiecznej religii, która może faktycznie uśmierzyć trojakie niedole żywej istoty i obdarzyć ją błogosławieństwem pełnego dobrobytu i wiedzy. Osoby pragnące słuchać przekazu tego pisma z pokorni postawą służenia, mogą natychmiast pochwycić w swych sercach Najwyższego Pana. Zatem nie ma potrzeby innych pism świętych poza Śrimad-Bhagavatam."

01.01.91 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (1.1.2). Słowa mahamuni-krte wskazują na to, że Śrimad-Bhagavatam zostało skompilowane przez wielkiego mędrca Vyasadevę, który czasami znany jest jako Narayana Mahamuni, ponieważ jest inkarnacją Narayana. Zatem Vyasadeva nie jest zwykłym człowiekiem, ale jest upełnomocniony przez Najwyższą Osobę Boga. Skompilował piękne Bhagavatam, aby opowiedzieć niektóre z rozrywek Najwyższej Osoby Boga i Jego bhaktów. W Śrimad-Bhagavatam została ukazana wyraźna różnica pomiędzy religią prawdziwą a pretensjonalną. Zgodnie z tym oryginalnym prawdziwym komentarzem do Vedanta-sutry istnieje niezliczona liczba pretensjonalnych wiar, które uchodzą za religie, lecz lekceważą prawdziwą istotę religii. Prawdziwą religią żywej istoty jest jej naturalna, wrodzona cecha, podczas gdy religia pretensjonalna jest formą niewiedzy, która w sztuczny sposób okrywa czystą świadomość żywej istoty w pewnych niesprzyjających warunkach. Prawdziwa religia pozostaje w uśpieniu, podczas gdy religia sztuczna dominuje z planu mentalnego. Żywa istota może rozbudzić tę drzemiącą religię poprzez słuchanie czystym sercem. Ścieżka religii polecona w Śrimad-Bhagavatam jest różna od wszelkich innych form niedoskonałej religijności. Religię można rozważać w następujących trzech podziałach: (1) ścieżka pracy dla materialnej przyjemności, (2) ścieżka wiedzy i sił mistycznych i (3) ścieżka wielbienia i służby oddania. Ścieżka pracy dla przyjemności (karma-kanda), nawet jeśli dekorowana jest religijnymi rytuałami, których celem jest polepszenie warunków materialnych, jest procesem oszukańczym, gdyż nigdy nie będzie w stanie przynieść ulgi od egzystencji materialnej i pomóc w osiągnięciu najwyższego celu. Żywa istota bezustannie zmaga się ciężko, aby uwolnić się od bólów materialnej egzystencji, ale ścieżka pracy dla przyjemności prowadzi ją albo do tymczasowego szczęścia, albo tymczasowej niedoli w egzystencji materialnej. Dzięki pobożnej pracy karmicznej możemy znaleźć się na pozycji, na której przez pewien czas możemy odczuwać materialne szczęście, podczas gdy czynności występne prowadzą do nieszczęśliwej pozycji materialnego braku i niedostatku. Jednakże, nawet jeśli ktoś osiągnie najdoskonalszą sytuację materialnego szczęścia, nie może w ten sposób uwolnić się od bólów narodzin, śmierci, starości i choroby. Dlatego materialnie szczęśliwa osoba potrzebuje wiecznej ulgi, której nigdy nie zapewni jej pospolita religijność opierająca się na pracy dla przyjemności. Ścieżka rozwijania wiedzy (jnana-marga) i sił mistycznych (yoga-marga) są jednakowo ryzykowne, gdyż osoba stosująca te niepewne metody nie wie, dokąd zajdzie. Filozof empiryk poszukujący wiedzy duchowej może trudzić się przez wiele, wiele żywotów spędzonych na spekulacjach umysłowych, ale dopóki nie osiągnie stanu najczystszej cechy dobroci - innymi słowy, dopóki nie wzniesie się ponad plan materialnej spekulacji - nie będzie mógł dowiedzieć się, że wszystka emanuje z Osoby Boga Vasudevy. Jego przywiązanie do bezosobowego aspektu Najwyższego Pana czyni go niezdolnym do wzniesienia się do etapu zrozumienia vasudevy. Dlatego też - z powodu nieczystego stanu umysłu - ponownie ześlizguje się w materialną egzystencji;, nawet po wzniesieniu się do najwyższego etapu wyzwolenia. Ten upadek ma miejsce z powodu braku locus standi w służbie dla Najwyższego Pana. Jeśli chodzi o siły mistyczne yoginów, są one również materialnym uwikłaniem na ścieżce realizacji duchowej. Jeden uczony niemiecki, który został wielbicielem Boga w Indiach, powiedział, że materialna nauka zrobiła już chwalebny postęp w kopiowaniu mistycznych sił yoginów. Dlatego nie przybył on do Indii po to, by nauczyć się metod yogicznych sił mistycznych, lecz aby przyswoić sobie ścieżkę transcendentalnej służby miłości do Najwyższego Pana, o której mówi wielkie pismo Śrimad-Bhagavatam. Siły mistyczne mogą uczynić yogina materialnie potężnym i w ten sposób sprawić mu tymczasową ulgę od niedoli narodzin, śmierci, starości i choroby, tak jak mogą to zrobić inne materialne nauki, lecz takie siły

22

mistyczne nigdy nie mogą być trwałym źródłem ulgi od takich niedoli. Dlatego, według szkoły Bhagavata, ta ścieżka religijności jest również metodą oszukiwania jej zwolenników. Bhagavad-gita wyraźnie definiuje, że najbardziej wzniosłym i najpotężniejszym yoginem mistykiem jest ten, kto może bezustannie myśleć o Najwyższym Panu w swym sercu i pełnić miłosną służbę dla Pana. Jeszcze bardziej ryzykowną i niepewną od powyżej wspomnianych procesów karma-kandy i jnana-kandy jest ścieżka kultu niezliczonych devów, czyli administrujących półbogów. Ten system wielbienia wielu bogów, takich jak: Durga, Śiva, Ganeśa, Surya i bezosobowa forma Visnu przyjmują osoby, które zostały oślepione gorącym pragnieniem zadowalania zmysłów. Jeśli system ten jest właściwie spełniany, zgodnie z rytuałami wspomnianymi w śastrach, które w tym wieku są bardzo trudne do spełnienia z powodu biedy i niedostatku, kult taki może z pewnością spełnić pragnienia zadowalania zmysłów, ale sukces osiągnięty takimi metodami jest z pewnością przemijający i jest odpowiedni jedynie dla osoby mniej inteligentnej. Taki jest werdykt Bhagavad-gity. Żaden rozsądny człowiek nie powinien zadowalać się takimi przemijającymi korzyściami. Żadna z tych powyżej wspomnianych trzech ścieżek religijnych nie jest w stanie wyzwolić nikogo od trojakich niedoli materialnej egzystencji, mianowicie niedoli spowodowanych przez ciało i umysł, niedoli spowodowanych przez inne żywe istoty, i niedoli spowodowanych przez półbogów. Jednakże proces religii opisany w Śrimad-Bhagavatam jest w stanie dać jego zwolennikom trwałą ulgę od tych trojakich nieszczęść. Bhagavatam opisuje tę najwyższą formę religii - przywrócenie żywej istoty na jej oryginalną pozycję w transcendentalnej miłosnej służbie dla Najwyższego Pana, która jest wolna od skażenia pragnieniami zadowalania zmysłów, pracy dla przyjemności i kultury wiedzy w celu wtopienia się w Absolut, aby stać się jednym z Najwyższym Panem. Jakikolwiek proces religii oparty na zadowalaniu zmysłów, wulgarnym czy subtelnym, musi być uważany za religię pretensjonalną, ponieważ nie jest w stanie zapewnić swoim zwolennikom trwałej ochrony. Ważne jest słowo projjhita. Pra oznacza kompletny, a ujjhita oznacza odrzucenie. Religijność w postaci pracy dla przyjemności jest bezpośrednią metodą wulgarnego zadowalania zmysłów, podczas gdy proces kultywowania wiedzy duchowej z zamysłem stania się jednym z Absolutem jest metodą subtelnego zadowalania zmysłów. Proces bhagavata-dharmy, czyli transcendentalnej religii, będącej wieczną funkcją żywej istoty, całkowicie odrzuca całą taką pretensjonalną religijność opartą na wulgarnym czy subtelnym zadowalaniu zmysłów. Bhagavata-dharma, czyli zasady religijne opisane w Śrimad-Bhagavatam, którego wstępnym studium jest Bhagavad-gita, przeznaczona jest dla wyzwolonych osób najwyższej klasy, które przypisują bardzo niewielką wartość zadowalaniu zmysłów czy pretensjonalnej religijności. Pierwszą i najważniejszą troską karmitów, osób dążących do zbawienia, filozofów empiryków i jnanich, jest wzniesienie się na wyższą pozycję materialną. Ale bhaktowie Boga nie mają takich egoistycznych pragnień. Służą Najwyższemu Panu jedynie dla Jego zadowolenia. Śri Arjuna, pragnąc zadowolić swoje zmysły poprzez stanie się tzw. łagodnym i pobożnym człowiekiem, początkowo postanowił nie walczyć. Ale kiedy w pełni umocnił się w zasadach bhagavata-dharmy, kulminujących w całkowitym podporządkowaniu się woli Najwyższego Pana, zmienił swoją decyzję i zgodził się walczyć dla zadowolenia Pana. Wówczas powiedział:

nasto mohah smrtir labdha tvat-prasadan mayacyuta sthito 'smi gata-sandehah karisye vacanam tava

"Mój drogi, nieomylny Krsno, rozwiały się już moje złudzenia i dzięki Twojej łasce odzyskuję pamięć. Opuściły mnie już wszelkie wątpliwości i teraz - umocniony - jestem gotów działać według Twoich instrukcji." (Bg. 18.73) Usytuowanie w tej czystej świadomości jest organiczną pozycją żywej istoty. Toteż każdy tzw. proces religii, który koliduje z tą czystą, duchową pozycją żywej istoty, musi być wskutek tego uważany za pretensjonalny proces religii. Prawdziwą formą religii jest spontaniczna miłosna służba dla Boga. Ten związek żywej istoty z Absolutną Osobą Boga, polegający na służeniu, jest wieczny. Osoba Boga jest opisany jako vastu, czyli Substancja, a żywe istoty opisane są jako vastava, czyli niezliczone próbki tej Substancji we względnej egzystencji. Związek tych części substancji z Najwyższą Substancją nigdy nie może zostać zniszczony, gdyż jest to wieczna, nieodłączna cecha żywej istoty. Poprzez kontakt z materialną naturą żywe istoty przejawiają różne symptomy choroby materialnej świadomości. Wyleczenie się z tej materialnej choroby jest najwyższym celem ludzkiego życia. Proces leczący tę chorobę zwany jest bhagavata-dharmą albo sanatana-dharmą - prawdziwą religią. Opisane jest to na stronach Śrimad-Bhagavatam. Dlatego każdy, kto - dzięki przeszłym pobożnym czynom w swych poprzednich żywotach - gorąco pragnie słuchać, natychmiast zrealizuje obecność Najwyższego Pana w swym sercu i wypełni misję swojego życia.

Adi 01.92 Głównym procesem oszukańczym jest pragnienie osiągnięcia wyzwolenia poprzez wtopienie się w Najwyższego, gdyż to powoduje trwały zanik miłosnej służby dla Krsny.

01.01.92 Znaczenie: Pragnienie wtopienia się w bezosobowego Brahmana jest najsubtelniejszym typem ateizmu. Skoro tylko popiera się taki ateizm, podający się za wyzwolenie, wówczas przebycie ścieżki służby oddania dla Najwyższej Osoby Boga staje się całkowicie niemożliwe.

Adi 01.93 "Przedrostek 'pra' (w wersecie ze Śrimad-Bhagavatam] wskazuje na to, że zupełnie odrzucone zostało pragnienie wyzwolenia."

01.01.93 Znaczenie: Jest to przypisek Śridhary Svamiego, wielkiego komentatora Śrimad-Bhagavatam.

Adi 01.94 Wszelkiego rodzaju czyny, zarówno pomyślne, jak i niepomyślne, które są szkodliwe dla pełnienia transcendentalnej miłosnej służby dla Pana Śri Krsny, są czynami ciemności ignorancji.

01.01.94 Znaczenie: Bardzo znaczące jest poetyczne porównanie Pana Caitanyi i Pana Nityanandy do słońca i księżyca. Żywe istoty są iskrami duchowymi, a ich konstytucjonalna pozycja jest w służbie oddania dla Najwyższego Pana w pełnej świadomości Krsny. Tzw. czynności pobożne i inne obrzędy rytualne, pobożne czy niepobożne, jak również pragnienie wydostania się z egzystencji materialnej, wszystkie uważane są za okrycia tych duchowych iskier. Żywe istoty muszą uwolnić się od tych zbytecznych okryć i całkowicie zaangażować się w świadomość Krsny. Celem pojawienia się Pana

23

Caitanyi i Pana Nityanandy jest rozproszenie ciemności duszy. Przed Ich pojawieniem się wszystkie te zbyteczne czynności żywych istot okrywały świadomość Krsny, ale po pojawieniu się tych dwóch braci, serca ludzi zaczynają się oczyszczać, i ponownie zajmują oni swą prawdziwą pozycję w świadomości Krsny.

Adi 01.95 Dzięki łasce Pana Caitanyi i Pana Nityanandy usunięta została ciemność ignorancji, a prawda została ukazana w świetle.

Adi 01.96 Prawdą Absolutną jest Śri Krsna, a miłosne oddanie dla Śri Krsny przejawiające się w czystej miłości osiągane jest przez zbiorowe intonowanie świętego imienia, które jest esencją wszelkiego szczęścia.

Adi 01.97 Słońce i księżyc rozpraszają ciemność zewnętrznego świata i w ten sposób odsłaniaj zewnętrzne materialne przedmioty, takie jak garnki i talerze.

Adi 01.98 Ale ci dwaj bracia [Pan Caitanya i Pan Nityananda] rozpraszają ciemność w głębi serca i w ten sposób pomagają nam spotkać dwa rodzaje bhagavatów [osoby albo rzeczy będące w związku z Osobą Boga].

Adi 01.99 Jednym z tych bhagavatów jest wielkie pismo święte Śrimad-Bhagavatam, a innym jest czysty bhakta pogrążony w nastroju miłosnego oddania.

Adi 01.100 Poprzez działanie tych dwóch bhagavatów Pan wpaja nastroje transcendentalnej służby miłości w serce żywej istoty i w ten sposób Pan, w sercu Swego bhakty, poddaje się kontroli jego miłości.

Adi 01.101 Pierwszym cudem jest to, że obaj bracia pojawiają się jednocześnie, a drugim, że oświetlają najskrytsze głębie serca.

Adi 01.102 Zarówno słońce, jak i księżyc są łaskawe dla ludzi tego świata. Toteż pojawili się Oni na horyzoncie Bengalu, aby przynieść wszystkim szczęście.

01.01.102 Znaczenie: Sławna starożytna stolica dynastii Sena, która teraz znana jest jako Gaudadeśa albo Gauda, usytuowana była tam, gdzie obecnie znajduje się współczesny okręg Maldah. Później stolica ta została przeniesiona na dziewiątą, czyli środkową wyspę na zachodnim brzegu Gangesu w Navadvipie i teraz jest znana jako Mayapur, a wówczas zwana była Gaudapura. Tam pojawił się Pan Caitanya, i dołączył się do Niego Pan Nityananda, który przybył tam z okręgu Birbhum. Pojawili się Oni na horyzoncie Gaudadeśy, by szerzyć naukę świadomości Krsny, i zostało przepowiedziane, że tak jak słońce i księżyc stopniowo poruszają się na zachód, tak ruch, który rozpoczęli Oni pięćset lat temu, dzięki Ich łasce przybędzie do cywilizacji zachodniej. Caitanya Mahaprabhu i Nityananda Prabhu rozpraszają pięć rodzajów ignorancji uwarunkowanych dusz. Tych pięć rodzajów ignorancji opisanych jest w Mahabharacie, Udyoga-parvie, Czterdziestym Trzecim Rozdziale. Są to (1) uważanie ciała za jaźń, (2) uczynienie materialnego zadowalania zmysłów standardem przyjemności, (3) zaniepokojenie z powodu materialnej identyfikacji, (4) rozpacz i (5) sądzenie, że istnieje coś poza Prawdą Absolutną. Nauki Pana Caitanyi wykorzeniają tych pięć rodzajów ignorancji. Powinniśmy wiedzieć, że cokolwiek widzimy albo doświadczamy, jest to jedynie przejawieniem energii Najwyższej Osoby Boga. Wszystko jest manifestacją Krsny.

Adi 01.103 Dlatego czcijmy święte stopy tych dwóch Panów. W ten sposób można uwolnić się od wszelkich kłopotów na ścieżce samorealizacji.

Adi 01.104 Tymi dwoma wersetami przywołałem błogosławieństwo tych Panów. Teraz proszę, słuchajcie uważnie znaczenia trzeciego.

Adi 01.105 Celowo unikam obszernego opisu, obawiając się, że książka ta zwiększy swą objętość. Postaram się opisać istotę tak zwięźle, jak to tylko możliwe.

Adi 01.106 "Zwięzłe wypowiedzenie zasadniczej prawdy jest prawdziwą elokwencją."

Adi 01.107 Po prostu pokorne słuchanie uwolni nasze serca z wszelkich wad ignorancji, i w ten sposób osiągniemy głęboką miłość do Krsny. Jest to ścieżka spokoju.

Adi 01.108-9 Jeśli ktoś cierpliwie słucha o chwałach Śri Caitanyi Mahaprabhu, Śri Nityanandy Prabhu, Śri Advaity Prabhu - oraz o Ich bhaktach, czynnościach oddania, imionach, sławie i nastrojach Ich transcendentalnej wymiany miłości - przyswoi sobie istotę Absolutnej Prawdy. Dlatego opisałem to wszystko [w Caitanya-caritamrcie] z użyciem logiki i ze znajomością rzeczy.

Adi 01.110 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich łaski, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

24

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Pierwszego Rozdziału Adi-lili, Śri Caitanya-caritamrty, opisującego mistrzów duchowych.

ROZDZIAŁ II .

Śri Caitanya Mahaprabhu Najwyższa Osoba Boga

Rozdział ten wyjaśnia, że Pan Caitanya jest Najwyższą Osobą Boga, Samym Krsną. Dlatego światłość Brahmana jest blaskiem cielesnym Pana Caitanyi, a zlokalizowana Dusza Najwyższa usytuowana w sercu każdej żywej istoty jest Jego częściową reprezentacją. Wyjaśnione w związku z tym są również purusa-avatary. Maha-Visnu jest zbiornikiem wszystkich uwarunkowanych dusz, ale jak potwierdzają to pisma autorytatywne, Pan Krsna jest źródłem głównym, źródłem niezliczonych pełnych ekspansji, łącznie z Narayanem, którego na ogół filozofowie Mayavadi przyjmują za Prawdę Absolutną. Wyjaśniona jest również manifestacja ekspansji prabhava i vaibhava Pana, jak również częściowe inkarnacje i inkarnacje upełnomocnione. Dyskutowany jest wiek Pana Krsny od dzieciństwa do młodości, i jest również wytłumaczone, że początek Jego młodości jest Jego wieczną formą. Niebo duchowe mieści niezliczone planety duchowe, Vaikunthy, które są manifestacjami wewnętrznej energii Najwyższego Pana. Niezliczone wszechświaty materialne zostały podobnie przejawione przez Jego energię zewnętrzną, a żywe istoty manifestowane są przez Jego energię marginalną. Ponieważ Pan Krsna Caitanya nie jest różny od Pana Krsny, jest On przyczyną wszystkich przyczyn; nie ma przyczyny poza Nim. Jest On wieczny, a Jego forma jest duchowa. Pan Caitanya jest bezpośrednio Najwyższym Panem Krsną, jak dowodzi tego świadectwo autorytatywnych pism świętych. Rozdział ten podkreśla, że aby czynić postęp w świadomości Krsny, bhakta musi posiadać wiedzę o osobowej formie Krsny, Jego trzech zasadniczych energiach, Jego rozrywkach i związku żywych istot z Nim.

Adi 02.01 Ofiarowuję moje pokłony Śri Caitanyi Mahaprabhu, dzięki łasce którego nawet nie posiadające wiedzy dziecko może przepłynąć ocean ostatecznej prawdy, który pełen jest krokodyli różnych teorii.

Adi 02.01 Znaczenie: Dzięki łasce Najwyższej Osoby Boga Śri Caitanyi Mahaprabhu nawet niedoświadczony chłopiec nie posiadający wykształcenia może zostać wybawiony z oceanu niewiedzy pełnego różnego typu filozoficznych doktryn, które są niczym niebezpieczne zwierzęta wodne. Filozofia Buddhy, sporne prezentacje jnanich, system yogi Patanjalego i Gautamy, i systemy filozofów takich jak: Kanada, Kapila i Dattatreya, są niebezpiecznymi stworzeniami w oceanie niewiedzy. Dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu prawdziwe zrozumienie istoty wiedzy można mieć poprzez unikanie tych sekciarskich poglądów i przyjęcie lotosowych stóp Krsny za swój ostateczny cel życia. Wielbijmy zatem wszyscy Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu za Jego miłosierną łaskę dla uwarunkowanych dusz.

Adi 02.02 O mój miłosierny Panie Caitanyo, oby nektariańskie wody Gangesu Twoich transcendentalnych czynności płynęły po powierzchni mojego przypominającego pustynię języka. Wody te upiększone są kwiatami lotosu śpiewu, tańca i głośnego intonowania świętego imienia Krsny, które są siedzibami przyjemności czystych bhaktów. Bhaktowie ci porównywani są do łabędzi, kaczek i pszczół. Przepływ rzeki wytwarza melodyjny dźwięk, który zadowala ich uszy.

Adi 02.02 Znaczenie: Nasze języki zawsze wibrują bezużyteczne dźwięki, które nie pomagają nam zrealizować transcendentalnego spokoju. Język porównany jest do pustyni, ponieważ pustynia musi być bezustannie nawadniana odświeżającą wodą, aby mogła być żyzną i płodną. Woda jest najbardziej potrzebną substancją na pustyni. Przemijająca przyjemność czerpana z doczesnych tematów sztuki, kultury, polityki, socjologii, jałowej filozofii, poezji itd., porównywana jest do zaledwie kropli wody, ponieważ chociaż takie tematy mają jakościową cechę transcendentalnej przyjemności, nasycone są cechami materialnej natury. Dlatego ani razem, ani pojedynczo nie mogą zaspokoić olbrzymich potrzeb języka, który jest niczym pustynia. Dlatego też, pomimo krzyku na różnych konferencjach, podobny pustyni język nie przestaje cierpieć z pragnienia. Z tego to względu ludzie ze wszystkich części świata muszą przywołać bhaktów Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu, którzy porównywani są do łabędzi pływających wokół pięknych lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu albo pszczół brzęczących wokół Jego lotosowych stóp w transcendentalnej przyjemności, poszukując miodu. Suchość materialnego szczęścia nie może zostać zwilżona przez tzw. filozofów, którzy domagają się Brahmana, wyzwolenia i podobnych suchych spekulatywnych celów. Dusza właściwa ma inną tęsknotę. Pociechę może przynieść jej jedynie łaska Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu i Jego wielu bona fide bhaktów, którzy nigdy nie opuszczają lotosowych stóp Pana, aby stać się imitacjami Mahaprabhu, ale wszyscy lgną do Jego lotosowych stóp, niczym pszczoły, które nigdy nie opuszczają nasyconego miodem kwiatu lotosu. Ruch świadomości Krsny Pana Caitanyi jest pełen tańca i śpiewu o rozrywkach Pana Krsny. Porównany jest tutaj do czystych wód Gangesu, które są pełne kwiatów lotosu. Tymi kwiatami lotosu cieszą się czyści bhaktowie, którzy są niczym pszczoły i łabędzie. Ich intonowanie podobne jest przepływowi Gangesu, rzeki królestwa niebiańskiego. Autor pragnie, aby takie słodko płynące fale pokryły jego język. Pokornie porównuje się do materialistycznych osób zawsze prowadzących suche rozmowy, z których nie czerpią żadnej satysfakcji. Gdyby użyli swoich suchych języków do intonowania świętego imienia Pana - Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare - czego przykład daje Pan Caitanya, skosztowaliby słodkiego nektaru i cieszyliby się życiem.

Adi 02.03 Wszelka chwała Panu Śri Caitanyi Mahaprabhu i Panu Śri Nityanandzie. Wszelka chwała Advaitacandrze i wszelka chwała bhaktom Pana Gaurangi.

25

Adi 02.04 Pragnę opisać znaczenie trzeciego wersetu [spośród pierwszych czternastu]. Jest to pomyślna wibracja, która opisuje Prawdę Absolutną.

Adi 02.05 To, co Upanisady opisują jako bezosobowego Brahmana, jest jedynie światłością Jego ciała, a Pan znany jako Dusza Najwyższa jest jedynie Jego zlokalizowaną pełną częścią. On jest Najwyższą Osobą Boga, Samym Krsną, pełnym sześciu bogactw. Jest On Prawdą Absolutną i żadna inna prawda nie przewyższa Go ani też nie jest Mu równa.

Adi 02.05 Znaczenie: Kompilatorzy Upanisadów mówią bardzo wzniośle o bezosobowym Brahmanie. Upanisady, które są uważane za najbardziej zaawansowaną część literatury wedyjskiej, przeznaczone są dla osób, które pragną uwolnić się od związku z materią i które wskutek tego udają się do bona fide mistrza duchowego, aby osiągnąć oświecenie. Przedrostek upa wskazuje na to, że wiedzę o Absolutnej Prawdzie należy otrzymać od mistrza duchowego. Ten, kto ma wiarę w swego mistrza duchowego, rzeczywiście otrzymuje transcendentalną instrukcję, i kiedy słabnie jego przywiązanie do materialnego życia, jest w stanie uczynić postęp na ścieżce duchowej. Poznanie transcendentalnej nauki Upanisadów może uwolnić z uwikłania w egzystencję w tym materialnym świecie, i po osiągnięciu takiego wyzwolenia można wznieść się do królestwa duchowego Najwyższej Osoby Boga, poprzez uczynienie postępu w życiu duchowym. Początkiem duchowego oświecenia jest realizacja bezosobowego Brahmana. Taką realizację osiąga się poprzez stopniową negację materialnej różnorodności. Realizacja bezosobowego Brahmana jest częściowym, odległym doświadczeniem Absolutnej Prawdy, które osiąga się poprzez podejście rozumowe. Porównane jest to do oglądania wzgórza z pewnej odległości i przyjęcia go za przydymioną chmurę. Wzgórze nie jest przydymioną chmurą, ale z powodu naszego niedoskonałego zmysłu wzroku, zdaje się być nią z pewnej odległości. W niedoskonałej, czyli przydymionej realizacji Absolutnej Prawdy, duchowa różnorodność świeci nieobecnością. Dlatego doświadczenie to nazywane jest advaita-vada, czyli realizacją jedności Absolutu. Bezosobowy promienny blask Brahmana składa się jedynie z osobistych promieni cielesnych Najwyższego Boga, Śri Krsny. Ponieważ Śri Gaurasundara, czyli Pan Śri Caitanya Mahaprabhu, jest tożsamy ze Śri Krsną, blask Brahmana składa się z promieni Jego transcendentalnego ciała. Podobnie, Dusza Najwyższa, który nazywany jest Paramatmą, jest pełną reprezentacją Caitanyi Mahaprabhu. Antaryami, Dusza Najwyższa w każdym sercu, jest kontrolerem wszystkich żywych istot. Potwierdza to Bhagavad-gita, gdzie Pan Krsna mówi, sarvasya caham hrdi sannivistah: "Ja przebywam w każdym sercu." (Bg. 15.15) Bhagavad-gita również oznajmia (Bg. 5.29), bhoktaram yajna-tapasam sarva-loka-maheśvaram, wskazując na to, że Najwyższy Pan, działający w Swojej ekspansji jako Dusza Najwyższa, jest właścicielem wszystkiego. Podobnie, Brahma-samhita oznajmia, andantara-stha-paramanu-cayantara-stham: Pan obecny jest wszędzie: w sercu każdej żywej istoty i wewnątrz każdego poszczególnego atomu. Tak więc w Swoim aspekcie Duszy Najwyższej Pan jest wszechprzenikający. Ponadto Pan Caitanya również jest panem wszelkiej zamożności, siły, sławy, piękna, wiedzy i wyrzeczenia, ponieważ jest On Samym Śri Krsną. Jest On opisany jako purna, czyli kompletny. W aspekcie Pana Caitanyi, Pan jest idealnie wyrzeczoną osobą, tak jak Śri Rama był idealnym królem. Przyjął On porządek sannyasy i w Swoim własnym życiu dał przykład nadzwyczaj wspaniałych zasad. Nikt nie może równać się Mu w porządku sannyasy. Chociaż w Kali-yudze na ogół zabronione jest przyjmowanie sannyasy, Pan Caitanya przyjął ją, ponieważ jest kompletny w Swoim wyrzeczeniu. Inni nie mogą Go imitować, lecz jedynie mogą podążać w Jego ślady, tak dalece jak to możliwe. Tym, którzy nie są gotowi do tego porządku życia, śastry ściśle zakazują przyjęcia go. Pan Caitanya jednakże jest kompletny w wyrzeczeniu, jak również w innych bogactwach. Dlatego jest On najwyższą zasadą Absolutnej Prawdy. Przez analityczne studiowanie prawdy Pana Caitanyi, przekonamy się, że nie jest On różny od Najwyższej Osoby Boga, Krsny; nikt nie jest wyższy od Niego czy nawet Jemu równy. W Bhagavad-gicie Pan Krsna mówi do Arjuny, mattah parataram nanyat kincid asti dhananjaya: "O zdobywco bogactw [Arjuno], nie ma prawdy przewyższającej Mnie." (Bg. 7.7) Tutaj potwierdzone jest, że nie ma prawdy przewyższającej Pana Śri Krsnę Caitanyę. Bezosobowy Brahman jest celem tych, którzy studiują księgi transcendentalnej wiedzy, a Dusza Najwyższa jest celem osób spełniających praktyki yogi. Osoba znająca Najwyższą Osobę Boga jest ponad realizacją zarówno Brahmana jak i Paramatmy, ponieważ ostateczną platformą absolutnej wiedzy jest Bhagavan. Osoba Boga jest kompletną formą sac-cid-ananda (pełnym życia, wiedzy i szczęścia). Poprzez zrealizowanie części sat Kompletnej Całości (nieograniczonej egzystencji), realizuje się bezosobowego Brahmana Pana. Poprzez realizację części cit Kompletnej Całości (nieograniczonej wiedzy), można zrealizować zlokalizowany aspekt Pana, Paramatmę. Ale żadna z tych częściowych realizacji Kompletnej Całości nie może pomóc nam zrealizować anandy, kompletnego szczęścia. Bez takiej realizacji anandy, wiedza o Absolutnej Prawdzie jest niekompletna. Ten werset z Caitanya-caritamrty Krsnadasy Kavirajy Gosvamiego jest potwierdzony analogicznym oznajmieniem Śrila Jivy Gosvamiego w Tattva-sandarbhie. W ósmej części Tattva-sandarbhy jest powiedziane, że do Absolutnej Prawdy podchodzi się czasami jak do bezosobowego Brahmana, który, chociaż duchowy, jest jedynie częściową reprezentacją Absolutnej Prawdy. Narayana, dominujące Bóstwo na Vaikunthach, jest znany jako ekspansja Śri Krsny, ale Śri Krsna jest Najwyższą Prawdą Absolutną, obiektem transcendentalnej miłości wszystkich żywych istot.

Adi 02.06 Bezosobowy Brahman, zlokalizowana Paramatma i Osoba Boga są trzema podmiotami, a promieniująca światłość, częściowa manifestacja i oryginalna forma są ich trzema odpowiednimi orzeczeniami imiennymi.

Adi 02.07 Orzeczenie imienne zawsze następuje po swym podmiocie. Teraz wyjaśnię znaczenie tego wersetu odpowiednio do pism objawionych.

Adi 02.08 Krsna, oryginalna forma Osoby Boga, jest summum bonum wszechprzenikającego Visnu. Jest On wszechdoskonałą wiedzą i wszechdoskonałym szczęściem. Jest On Najwyższą Transcendencją.

Adi 02.09 Ten, kogo Śrimad-Bhagavatam opisuje jako syna Nandy Maharajy, zstąpił na Ziemię jako Pan Caitanya.

26

Adi 02.09 Znaczenie: Zgodnie z zasadami retoryki zapewniającymi sprawność kompozycji literackich podmiot powinien występować przed swym orzeczeniem imiennym. Literatura wedyjska często wspomina Brahmana, Paramatmę i Bhagavana, i dlatego te trzy terminy są szeroko znane jako podmioty transcendentalnego rozumienia. Ale nie jest powszechnie wiadome, że to, do czego podchodzi się jako do bezosobowego Brahmana, jest blaskiem transcendentalnego ciała Śri Caitanyi Mahaprabhu. Ani też nie jest powszechnie wiadome, że Dusza Najwyższa, czyli Paramatma, jest jedynie częściową reprezentacją Pana Caitanyi, który jest tożsamy z Samym Bhagavanem. Dlatego opisy Brahmana jako blasku Pana Caitanyi, Paramatmy jako Jego częściowej reprezentacji, a Najwyższej Osoby Boga, Krsny, jako tożsamego z Panem Caitanyą Mahaprabhu, muszą zostać potwierdzone dowodami z autorytatywnej literatury wedyjskiej. Autor najpierw pragnie ustanowić, że istotą Ved jest visnu-tattva, Prawda Absolutna, Visnu, wszechprzenikający Bóg. Visnu-tattva ma różne kategorie, z których najwyższą jest Pan Krsna, ostateczna visnu-tattva, jak potwierdza to Bhagavad-gita i cała literatura wedyjska. W Śrimad-Bhagavatam ten Sam Najwyższa Osoba Boga Krsna opisany jest jako Nandasuta, syn króla Nandy. Krsnadasa Kaviraja Gosvami mówi, że Nandasuta ponownie pojawił się jako Pan Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu, ponieważ konkluzją literatury wedyjskiej jest to, że nie ma żadnej różnicy pomiędzy Panem Krsną i Panem Caitanyą Mahaprabhu. Autor udowodni to. Jeśli zostanie dowiedzione, że Śri Krsna jest źródłem wszystkich tattv (prawd), mianowicie Brahmana, Paramatmy i Bhagavana, i że nie ma żadnej różnicy pomiędzy Śri Krsną a Panem Śri Caitanyą Mahaprabhu, nietrudno będzie zrozumieć, że Śri Caitanya Mahaprabhu jest również tym samym źródłem wszystkich tattv. Ta sama Prawda Absolutna - w zależności od tego, jak objawia się studentom o różnej realizacji - jest zwana Brahmanem, Paramatmą i Bhagavanem.

Adi 02.10 Odpowiednio do Swych różnych manifestacji, jest On znany w trzech aspektach, zwanych bezosobowym Brahmanem, zlokalizowaną Paramatmą i oryginalną Osobą Boga.

Adi 02.10 Znaczenie: Śrila Jiva Gosvami wyjaśnił słowo bhagavan w swojej Bhagavat-sandarbhie. Osoba Boga, będąc pełnym wszelkich pojętych i niepojętych mocy, jest absolutną Najwyższą Całością. Bezosobowy Brahman jest częściową manifestacją Absolutnej Prawdy realizowaną podczas nieobecności takich kompletnych mocy. Pierwszą sylabą słowa bhagavan jest bha, co oznacza "utrzymujący" i "obrońca". Następna litera, ga, oznacza "przywódca", "pchający" i "stwórca". Va oznacza "zamieszkujący" (wszystkie żywe istoty mieszkają w Najwyższym Panu, a Najwyższy Pan mieszka w sercu każdej żywej istoty). Jeśli połączymy wszystkie te pojęcia, słowo bhagavan oznacza niepojętą potęgę w wiedzy, energii, mocy, bogactwie, sile i wpływie, pozbawioną wszelkiego rodzaju niższości. Bez takich niepojętych mocy nie można w pełni utrzymywać czy chronić. Nasza współczesna cywilizacja podtrzymywana jest przez naukowe aranżacje wymyślane przez wiele wielkich naukowych mózgów. Możemy sobie zatem wyobrazić potężny mózg, którego aranżacje podtrzymują ciężar niezliczonej liczby planet i satelitów, i który stworzył nieograniczoną przestrzeń, w której się unoszą. Jeśli rozważymy to, jak wielka inteligencja potrzebna jest do kontrolowania wyprodukowanych przez człowieka satelitów, tak by poruszały się w swoich orbitach, to nie możemy dać się zbałamucić, że nie istnieje potężna inteligencja odpowiedzialna za układ różnych systemów planetarnych. Nie ma powodu, aby wierzyć, że wszystkie te ogromne planety unoszą się w przestrzeni bez wyższej aranżacji wyższej inteligencji. Temat ten wyraźnie porusza Bhagavad-gita, gdzie Osoba Boga mówi: "Ja wchodzę w każdą planetę i to dzięki Mojej energii pozostają one w swych orbitach." (Bg. 15.13) Gdyby nad planetami tymi nie panował Osoba Boga, wszystkie rozproszyłyby się niczym kurz w powietrzu. Współcześni naukowcy mogą jedynie w niepraktyczny sposób wyjaśnić tę niepojętą siłę Osoby Boga. Moce sylab bha, ga i va stosuje się w wielu różnych znaczeniach. Pan chroni i utrzymuje wszystko poprzez Swoich różnych upełnomocnionych pośredników, ale Sam osobiście chroni i utrzymuje jedynie Swoich bhaktów, tak jak król osobiście utrzymuje i chroni własne dzieci, podczas gdy ochronę i utrzymanie państwa powierza różnym administracyjnym czynnikom. Pan jest przywódcą Swoich bhaktów, jak dowiadujemy się z Bhagavad-gity. Wspomina ona, że Osoba Boga osobiście instruuje Swoich ukochanych bhaktów, w jaki sposób mogą robić pewny postęp na ścieżce oddania i w ten sposób niezawodnie zbliżyć się do królestwa Boga. Pan również odbiera wszelkie uwielbienie i cześć ofiarowane Mu przez Jego bhaktów, dla których jest On celem. Pan stwarza dla Swych bhaktów pomyślne warunki dla rozwoju zmysłu transcendentalnej miłości do Boga. Czasami robi to w ten sposób, że siłą zabiera materialne przywiązania bhakty i hamuje wszelkie jego materialne czynniki ochronne, gdyż w ten sposób bhakta musi całkowicie polegać na ochronie Pana. W ten sposób Pan dowodzi, że jest przywódcą Swoich bhaktów. Pan nie jest bezpośrednio przywiązany do stwarzania, utrzymywania i destrukcji materialnego świata, gdyż wiecznie oddaje się przyjemnościom transcendentalnego szczęścia ze Swymi wewnętrznymi parafernaliami mocy. Jednakże jako pobudzający energię materialną, jak również energię marginalną (żywe istoty), rozszerza się w purusa-avatary, które obdarzone są mocami podobnymi Jego mocy. Te purusa-avatary również należą do kategorii bhagavat-tattvy, ponieważ każdy z nich jest tożsamy z oryginalną formą Osoby Boga. Żywe istoty są Jego znikomymi cząstkami i jakościowo są takie same jak On. Posyłane są do tego materialnego świata w tym celu, by oddawały się materialnym przyjemnościom i w ten sposób spełniły swoje pragnienia bycia niezależnymi jednostkami, ale mimo to nadal podlegają one najwyższej woli Pana. Pan deleguje Siebie w formie Duszy Najwyższej, aby nadzorować aranżacje służące takim materialnym przyjemnościom. W związku z tym stosowny jest przykład okresowego jarmarku. Jeśli obywatele państwa gromadzą się na jarmarku, aby przez krótki czas oddawać się przyjemnościom, rząd deleguje specjalnego urzędnika, aby to nadzorował. Taki urzędnik posiada wszelką moc rządu, i dlatego jest z nim tożsamy. Kiedy jarmark się kończy, urzędnik taki nie jest już dłużej potrzebny i wraca do domu. Ten urzędnik porównywany jest do Paramatmy. Żywe istoty nie są wszystkim. Są one niewątpliwie cząstkami Najwyższego Pana i są jakościowo jednym z Nim; jednakże podlegają Jego kontroli. Zatem nigdy nie są równe Panu ani też nie są z Nim jednym. Pan, który obcuje z żywymi istotami, jest Paramatmą, czyli najwyższą żywą istotą. Nikt zatem nie powinien uważać, że znikome żywe istoty i najwyższa żywa istota są na tym samym poziomie. Wszechprzenikająca prawda, która istnieje wiecznie podczas stworzenia, utrzymania i zniszczenia świata materialnego i w której żywe istoty spoczywają w transie, jest zwana bezosobowym Brahmanem.

Adi 02.11 "Uczeni transcendentaliści, którzy znają Absolutną Prawdę, mówią, iż jest to niedualna wiedza i jest nazywana bezosobowym Brahmanem, zlokalizowaną Paramatmą i Osobą Boga."

27

Adi 02.11 Znaczenie: Ten werset sanskrycki jest jedenastym wersetem Canto Pierwszego, Drugiego Rozdziału Śrimad-Bhagavatam, gdzie Suta Gosvami odpowiada na pytania mędrców, którym przewodził Śaunaka Rsi, dotyczące istoty wszystkich instrukcji pism świętych. Tattva-vidah odnosi się do osób, które posiadają wiedzę o Absolutnej Prawdzie. Z pewnością mogą one zrozumieć wiedzę bez dualności, ponieważ są na platformie duchowej. Prawda Absolutna jest czasami znana jako Brahman, czasami jako Paramatma, a czasami jako Bhagavan. Osoby, które posiadają wiedzę o prawdzie, wiedzą, że ten, kto usiłuje zbliżyć się do Absolutu po prostu przez spekulacje umysłowe, ostatecznie zrealizuje bezosobowego Brahmana, a kto usiłuje zbliżyć się do Absolutu poprzez praktykę yogi, będzie w stanie zrealizować Paramatmę, ale ten, kto ma kompletną wiedzę i duchowe zrozumienie, realizuje duchową formę Bhagavana, Osobę Boga. Bhaktowie Osoby Boga wiedzą, że Śri Krsna, syn króla Vrajy, jest Prawdą Absolutną. Nie rozróżniają pomiędzy imieniem Śri Krsny, Jego formą, cechami i rozrywkami. Należy wiedzieć, że ten, kto chce rozdzielić absolutne imię Pana, Jego formę i cechy, z pewnością nie posiada absolutnej wiedzy. Czysty bhakta wie, że kiedy intonuje transcendentalne imię Krsny, Śri Krsna obecny jest jako transcendentalny dźwięk. Dlatego intonuje z pełnym szacunkiem i czcią. Kiedy widzi formy Śri Krsny, nie widzi nic odmiennego od Pana. Jeśli ktoś widzi inaczej, należy uważać, że nie jest wyszkolony w absolutnej wiedzy. Ten brak absolutnej wiedzy jest zwany mayą. Ten, kto nie jest świadomy Krsny, znajduje się pod panowaniem czaru mayi pod kontrolą dualizmu w wiedzy. W Absolucie wszystkie manifestacje Najwyższego Pana są niedualne, tak jak niedualne są też różnorodne formy Visnu, kontrolera mayi. Filozofowie empirycy, którzy dążą do bezosobowego Brahmana, przyjmują jedynie wiedzę mówiącą, że osobowość żywej istoty nie jest różna od osobowości Najwyższego Pana, a yogini mistycy, którzy usiłują zlokalizować Paramatmę, przyjmują jedynie wiedzę, że czysta dusza nie jest różna od Duszy Najwyższej. Jednakże absolutna koncepcja czystego bhakty obejmuje wszystkie inne koncepcje. Bhakta widzi wszystko jedynie w związku z Krsną i dlatego jego realizacja jest najdoskonalsza ze wszystkich.

Adi 02.12 To, co Upanisady zwą transcendentalnym, bezosobowym Brahmanem, jest sferą promiennej światłości Samej Najwyższej Osoby.

Adi 02.12 Znaczenie: Mantra z Mundaka Upanisad (2.2.10-12) informuje nas o cielesnej światłości Najwyższej Osoby Boga. Mówi ona:

hiranmaye pare kośe virajam brahma niskalamtac chubhram jyotisam jyotis tad yad atma-vido viduh

na tatra suryo bhati na candra-tarakamnema vidyuto bhanti kuto 'yam agnih tam eva bhantam anubhati sarvam tasya bhasa sarvam idam vibhati

brahmaivedam amrtam purastad brahma paścad brahma daksinataś cottarena adhaś cordhvam ca prasrtam brahmai-vedam viśvam idam varistham

"W królestwie duchowym, poza materialną okrywą, znajduje się nieograniczony blask Brahmana, który jest wolny od materialnego zanieczyszczenia. Transcendentaliści przyjmują to promienne białe światło za światło wszystkich świateł. Królestwo to nie musi być oświetlane blaskiem słonecznym, blaskiem księżyca, ogniem czy elektrycznością. W istocie, wszelkie oświetlenie, jakie pojawia się w tym materialnym świecie, jest jedynie odbiciem tego najwyższego oświetlenia. Brahman ten znajduje się z przodu i z tyłu, na północy, południu, wschodzie i zachodzie, jak również powyżej i poniżej. Innymi słowy, ta najwyższa światłość Brahmana rozprzestrzenia się zarówno w niebie materialnym, jak i duchowym."

Adi 02.13 Tak jak gołym okiem nie można poznać słońca poza tym, że widzi się je jako świecącą substancję, tak jedynie za pomocą filozoficznych spekulacji nie można zrozumieć transcendentalnych różnorodności Pana Krsny.

Adi 02.14 "Wielbię Govindę, pierwotnego Pana, który posiada ogromną moc. Promienny blask Jego transcendentalnej formy jest bezosobowym Brahmanem, który jest absolutny, kompletny i nieograniczony i który w wielu milionach wszechświatów przejawia różnorodność niezliczonych planet, z ich różnymi bogactwami."

Adi 02.14 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Brahma-samhicie (5.40). Każdy z tych niezliczonych wszechświatów jest pełen niezliczonych planet o różnych strukturach i atmosferach. Wszystko to pochodzi z nieograniczonego, niedualnego Brahmana, czyli Kompletnej Całości, która istnieje w absolutnej wiedzy. Źródłem tego nieograniczonego blasku Brahmana jest transcendentalne ciało Govindy, któremu ofiarowuje się pełne szacunku pokłony jako oryginalnej i najwyższej Osobie Boga.

Adi 02.15 Bogactwa bezosobowego Brahmana rozprzestrzeniaj się w wielu milionach wszechświatów. Brahman ten jest jedynie cielesnym blaskiem Govindy.

Adi 02.16 Ja [ Brahma] wielbię Govindę. Jest On moim Panem. Jedynie dzięki Jego łasce jestem upełnomocniony do stworzenia wszechświata.

Adi 02.16 Znaczenie: Chociaż słońce znajduje się z dala od innych planet, jego promienie utrzymują je wszystkie. W istocie słonce rozsyła swe ciepło i światło na cały wszechświat Podobnie, najwyższe słońce, Govinda, rozsyła Swoje ciepło i światło

28

wszędzie w postaci Swoich różnych mocy. Ciepło i światło słońca nie są różne od słońca. W ten sam sposób, nieograniczone moce Govindy nie są różne od Samego Govindy. Dlatego wszechprzenikający Brahman jest wszechprzenikającym Govindą. Bhagavad-gita wyraźnie mówi, że bezosobowy Brahman jest uzależniony od Govindy. Taka jest prawdziwa koncepcja absolutnej wiedzy.

Adi 02.17 "Nadzy święci i sannyasini, którzy poddają się srogim pokutom fizycznym, którzy podnoszą swoje nasienie do mózgu i którzy są całkowicie zrównoważeni w Brahmanie, mogą żyć w sferze znanej jako Brahmaloka."

Adi 02.17 Znaczenie: W tym wersecie ze Śrimad-Bhagavatam (11.6.47), słowo vata-vasanah odnosi się do mnichów wędrownych, którzy nie dbają o nic materialnego, łącznie z ubraniem, ale którzy całkowicie polegają na naturze. Tacy mędrcy nie okrywają swoich ciał nawet podczas srogiej zimy czy w żarze blasku słonecznego. Zadają sobie wiele trudu, by nie unikać żadnego rodzaju cierpienia cielesnego, i utrzymują się przy życiu żebrząc od drzwi do drzwi. Nigdy nie uwalniają swego nasienia, czy to świadomie, czy nieświadomie. Poprzez taki celibat są w stanie wznieść to nasienie do mózgu. W ten sposób stają się najbardziej inteligentni i rozwijają nadzwyczajną pamięć. Ich umysły nigdy nie są zaniepokojone i nie odstępują od kontemplacji Absolutnej Prawdy, ani też nigdy nie zostają zanieczyszczeni pragnieniem uciech materialnych. Praktykując wyrzeczenia w tak ścisłej dyscyplinie, tacy wędrowni mnisi osiągają neutralny stan, transcendentalny do sił natury, i wtapiają się w bezosobowego Brahmana.

Adi 02.18 Ten, który opisany jest w yoga-śastrach jako mieszkająca wewnątrz Dusza Najwyższa [atma antaryami], jest również pełną częścią osobistej ekspansji Govindy.

Adi 02.18 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga jest z natury radosny. Jego przyjemności czy rozrywki są całkowicie transcendentalne. Jest On w czwartym wymiarze egzystencji, gdyż chociaż materialny świat mierzony jest przez ograniczenia długości, szerokości i wysokości, Najwyższy Pan jest całkowicie nieograniczony w Swoim ciele, formie i egzystencji. Nie jest On osobiście przywiązany do żadnej ze spraw w tym materialnym kosmosie. Materialny świat stwarzany jest przez ekspansję Jego purusa-avatary, który kieruje sumą materialnej energii i wszystkimi uwarunkowanymi duszami. Dzięki zrozumieniu trzech ekspansji purusy żywa istota może wznieść się ponad pozycję, na której zna jedynie dwadzieścia cztery elementy świata materialnego. Jedną z ekspansji Maha-Visnu jest Ksirodakaśayi Visnu, Dusza Najwyższa wewnątrz każdej żywej istoty. Jako Dusza Najwyższa ogółu żywych istot, czyli drugi purusa, jest On znany jako Garbhodakaśayi Visnu. Jako stwórca albo oryginalna przyczyna niezliczonych wszechświatów, czyli pierwszy purusa, który leży na Oceanie Przyczyn, jest On zwany Maha-Visnu. Tych trzech purusów kieruje sprawami materialnego świata. Autoryzowane pisma święte nakazują, aby indywidualne dusze odnowiły swój związek z Duszą Najwyższą. W istocie, system yogi jest procesem pokonywania wpływów materialnych elementów poprzez ustanowienie związku z purusem znanym jako Paramatma. Ten, kto dokładnie przestudiował zawiłości stworzenia, może bez trudu dowiedzieć się, że ta Paramatma jest pełną częścią Najwyższej Istoty, Śri Krsny.

Adi 02.19 Tak jak jedno słońce odbija się w niezliczonych klejnotach, tak też Govinda manifestuje się [jako Paramatma] w sercach wszystkich żywych istot.

Adi 02.19 Znaczenie: Słońce usytuowane jest w określonym miejscu, ale odbija się w niezliczonych klejnotach i pojawia się w niezliczonych zlokalizowanych aspektach. Podobnie, Najwyższa Osoba Boga, chociaż, wiecznie obecny jest w Swojej transcendentalnej siedzibie Goloka Vrndavanie, odbija się w każdym sercu jako Dusza Najwyższa. W Upanisadach jest powiedziane, że jiva (żywa istota) i Paramatma (Dusza Najwyższa) są niczym dwa ptaki siedzące na tym samym drzewie. Dusza Najwyższa angażuje żywą istotę w pracę dla przyjemności jako rezultat jej czynów z przeszłości, ale Paramatma nie ma nic wspólnego z takim zaangażowaniem. Skoro tylko żywa istota przestaje działać w kategoriach pracy karmicznej i podejmuje służbę dla Pana (Paramatmy), poznając Jego supremację, natychmiast uwalnia się od wszystkich desygnatów i w tym czystym stanie wchodzi do królestwa Boga znanego jako Vaikuntha. Dusza Najwyższa (Paramatma), przewodnik indywidualnych żywych istot, nie bierze udziału w spełnianiu pragnień żywych istot, ale aranżuje ich spełnienie poprzez materialną naturę. Skoro tylko indywidualna dusza staje się świadoma swego wiecznego związku z Duszą Najwyższą i polega jedynie na Nim, natychmiast uwalnia się od uwikłania w materialne przyjemności. Chrześcijańscy filozofowie, którzy nie wierzą w prawa karmy, wysuwają argument, że absurdem jest, aby ktoś przyjmował rezultaty przeszłych czynów, których jest nieświadomy. Zbrodniarzowi najpierw przypomina się o jego wykroczeniach - co robią świadkowie w sądzie - i wówczas dopiero jest karany. Jeśli śmierć jest całkowitym zapomnieniem, dlaczego ktoś miałby być karany za swoje przeszłe wykroczenia? Niepokonaną odpowiedzią na te błędne argumenty jest koncepcja Paramatmy. Paramatma jest świadkiem przeszłych czynności indywidualnej żywej istoty. Człowiek może nie pamiętać, co robił w dzieciństwie, ale z pewnością pamięta o tym jego ojciec, który był świadkiem dorastania swego syna poprzez różne etapy rozwoju. Podobnie, żywa istota przechodzi przez wiele zmian cielesnych w wielu żywotach, ale Dusza Najwyższa jest również z nią i pamięta wszystkie jej czynności, mimo jej ewolucji poprzez różne ciała.

Adi 02.20 [Osoba Boga, Śri Krsna, powiedział: "Cóż więcej mogę ci powiedzieć? Swą jedną pełną cząstką przenikam całą tę manifestację kosmiczną."

Adi 02.20 Znaczenie: Opisując Arjunie Swoje własne moce, Osoba Boga Śri Krsna wypowiedział ten werset z Bhagavad-gity (Bg. 10.42).

Adi 02.21 (Dziadek Bhisma powiedział:] "Tak jak dla różnych obserwatorów W samo słońce wydaje się być różnie usytuowane, tak również Ty, nienarodzony, zdajesz się być rozmaicie reprezentowany jako Paramatma w każdej żywej istocie. Lecz kiedy obserwator wie, że jest jednym z Twoich sług, nie utrzymuje już dłużej takiej koncepcji dualności. Toteż teraz mogę pojąć Twoje wieczne formy, wiedząc dobrze, te Paramatma jest jedynie Twą pełni cząstką."

29

Adi 02.21 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (1.9.42) wypowiedział Bhismadeva, dziadek Kurów, gdy leżał na łożu ze strzał w ostatnim momencie swego życia. Kiedy Maharaja Yudhisthira otrzymywał moralne i religijne instrukcje od umierającego Bhismy, obecni tam byli Arjuna i Krsna i zebrali się tam niezliczeni przyjaciele, wielbiciele, krewni i mędrcy. Kiedy nadeszła ostatnia chwila Bhismy, patrząc na Pana Krsnę, wypowiedział on ten właśnie werset Tak jak-jedno słońce jest przedmiotem obserwacji wielu różnych osób, tak też jedna częściowa reprezentacja Pana Krsny, która żyje w sercu każdej żywej istoty jako Paramatma, jest różnie postrzeganym obiektem. Ten, kto wchodzi w bliski kontakt z Panem Krsną poprzez zaangażowanie się w wieczną służbę dla Niego, widzi Duszę Najwyższą jako zlokalizowaną częściową reprezentację Najwyższej Osoby Boga. Bhisma wiedział, że Dusza Najwyższa jest częściową ekspansją Pana Krsny, którego pojmował jako najwyższą, nienarodzoną, transcendentalną formę.

Adi 02.22 Ten Govinda osobiście pojawia się jako Caitanya Gosani. Żaden inny Pan nie jest tak miłosierny w wyzwalaniu upadłych dusz.

Adi 02.22 Znaczenie: Opisawszy Govindę pod względem Jego cech Brahmana i Paramatmy, teraz autor Śri Caitanya-caritamrty wysuwa swój argument, aby dowieść, że Pan Śri Caitanya Mahaprabhu jest tą samą osobą. Ten Sam Pan Śri Krsna, w przebraniu bhakty Śri Krsny, zstąpił do tego śmiertelnego świata, aby odzyskać upadłe ludzkie istoty, które błędnie zrozumiały Osobę Boga nawet po wyjaśnieniu Bhagavad-gity. W Bhagavad-gicie Osoba Boga Śri Krsna bezpośrednio instruuje, że Najwyższy jest osobą. Bezosobowy Brahman jest Jego promienną światłością, a Paramatma jest Jego częściową reprezentacją i dlatego wszyscy ludzie otrzymują radę, aby podążać ścieżką Śri Krsny, pozostawiając na boku wszelkie pospolite "izmy". Jednakże grzesznicy, posiadając bardzo niewielki zasób wiedzy, błędnie rozumieją tę instrukcję. Toteż dzięki Swojej bezprzyczynowej, nieograniczonej łasce Śri Krsna ponownie przyszedł jako Śri Caitanya Gosani. Autor Śri Caitanya-caritamrty najdobitniej podkreśla, że Pan Caitanya Mahaprabhu jest Samym Śri Krsną. Nie jest On ekspansją formy prakaśa czy vilasa Śri Krsny; jest On svayam-rupą, Govindą. Poza istotnymi dowodami z pism świętych, wysuniętymi przez Śrila Krsnadasę Kaviraję Gosvamiego, są inne niezliczone oznajmienia dotyczące tego, że Pan Caitanya jest Samym Najwyższym Panem. Można podać następujące przykłady:(1) Z Caitanya Upanisad:

gaurah sarvatma maha-puruso mahatma maha-yogi tri-gunatitah sattva-rupo bhaktim loke kaśyati.

"Pan Gaura, który jest wszechprzenikającą Duszą Najwyższą, Najwyższą Osobą Boga, pojawia się jako wielki święty i potężny mistyk, który jest ponad trzema cechami natury i jest wzorem transcendentalnego działania. Na całym świecie szerzy On kult oddania."

(2) Ze Śvetaśvatara Upanisad:

tam iśvaranam paramam maheśvaram tam devatanam paramam ca daivatampatim patinam paramam parastad vidama devam bhuvaneśam idyam

"O Najwyższy Panie, Ty jesteś Najwyższym Maheśvarą, wielbionym Bóstwem wszystkich półbogów i Najwyższym Panem wszystkich panów. Ty jesteś kontrolerem wszystkich kontrolerów, Osobą Boga, Panem wszystkiego, co godne jest czci." (Śvet. Up. 6.7)

mahan prabhur vai purusah sattvasyaisa pravartakah sunirmalam imam praptim iśano jyotir avyayah

"Najwyższą Osobą Boga jest Mahaprabhu, który szerzy transcendentalne oświecenie. Kontakt z Nim jest kontaktem z niezniszczalnym brahmajyoti." (Śvet. Up. 3.12)

(3) Z Mundaka Upanisad (3.1.3):

yada paśyah paśyate rukma-varnam kartaram iśam purusam brahma-yonim

"Ten, kto ogląda tę Osobę Boga o odcieniu złota, Najwyższego Pana, najwyższego sprawcę, który jest źródłem Najwyższego Brahmana, osiąga wyzwolenie."

(4) Ze Śrimad-Bhagavatam:

dhyeyam sada paribhava-ghnam abhista-doham tirthaspadam śiva-virinci-nutam śaranyambhrtyarti-ham pranata-pala-bhavabdhi-potam vande maha-purusa te caranaravindam

"Ofiarowujemy nasze pełne szacunku pokłony lotosowym stopom Pana, o którym zawsze należy medytować. On niszczy zniewagi wobec Swoich bhaktów. On usuwa niedole Swoich bhaktów i zaspokaja ich pragnienia. On, siedziba wszystkich świętych miejsc i schronienie wszystkich mędrców, wielbiony jest przez Pana Śivę i Pana Brahmę. On jest łodzią półbogów, która służy do pokonania oceanu narodzin i śmierci." (Bhag. 11.5.33)

30

tyaktva sudustyaja-surepsita-rajya-laksmim dharmistha arya-vacasa yad agad aranyam maya-mrgam dayitayepsitam anvadhavadvande maha-purusa te caranaravindam

"Ofiarowujemy nasze pełne szacunku pokłony lotosowym stopom Pana, o którym należy zawsze medytować. Porzucił On życie rodzinne, pozostawiając Swoją wieczną małżonkę, którą wielbią nawet mieszkańcy niebios. Udał się do lasu, aby wyzwolić upadłe dusze, które materialna energia pokrywa złudzeniem." (Bhag. 11.5.34) Prahlada powiedział:

ittham nr-tiryag-rsi-deva-jhasavatarair lokan vibhavayasi hamsi jagat-pratipan dharmam maha-purusa pasi yuganuvrttamchannah kalau yad abhavas tri-yugo 'tha sa tvam

"Mój Panie, w Swoich wielorakich inkarnacjach w rodzinach ludzkich, zwierzęcych, półbogów, rsich, zwierząt wodnych itd., zabijasz wszystkich wrogów świata. W ten sposób oświetlasz światy transcendentalną wiedzą. W tym wieku Kali, o Mahapuruso, czasami pojawiasz się jako utajona inkarnacja. Dlatego jesteś znany jako Triyuga [Ten, który pojawia się tylko w trzech yugach]." (Bhag. 7.9.38)

(5) Z Krsna-yamala.

punya-ksetre nava-dvipe bhavisyami śacisutah.

"Pojawię się na świętej ziemi Navadvipy jako syn Śacidevi." (6) Z Vayu Purany.

kalau sankirtanarambhe bhavisyami śacisutah.

"W wieku Kali, kiedy zostanie zainaugurowany ruch sankirtanu, zstąpię jako syn Śacidevi."

(7) Z Brahma-yamala:

athavaham dharadhame bhutva mad-bhakta-rupa-dhrk mayayam ca bhavisyami kalau sankirtanagame

"Czasami osobiście pojawiam się na powierzchni świata w przebraniu bhakty. Szczególnie w Kali-yudze pojawiam się jako syn Śaci, aby rozpocząć ruch sankirtanu. "

(8) Z Ananta-samhity:

ya eva bhagavan krsno radhika-prana-vallabhah srstyadau sa jagan-natho gaura asin maheśvari

"O Maheśvari, Najwyższa Osoba, Sam Śri Krsna, który jest życiem Śri Radharani i jest Panem wszechświata w stwarzaniu, utrzymywaniu i unicestwianiu, pojawia się jako Gaura."

Adi 02.23 Pan Narayana, który panuje w transcendentalnym świecie, jest pełen w sześciu bogactwach. Jest On Osobą Boga, Panem bogini szczęścia.

Adi 02.24 Osobą Boga jest Ten, który w Vedach, Bhagavatam, Upanisadach i innej literaturze transcendentalnej opisany jest jako Absolutna Całość. Nikt nie jest Mu równy.

Adi 02.24 Znaczenie: W Vedach są niezliczone autorytatywne oznajmienia odnoszące się do osobowej cechy Absolutnej Prawdy. A oto niektóre z nich;

(1) Z Rk-samhity (1.22.20):

tad visnoh paramam padam sada paśyanti surayah diviva caksuratatam

"Prawdą Absolutną jest Osoba Boga, Visnu, którego lotosowe stopy zawsze pragną oglądać wszyscy półbogowie. Promieniami Swej energii przenika On wszystko niczym bóg słońca. Niedoskonałym oczom zdaje się być bezosobowy."

(2) Z Narayanatharva-śira Upanisadu:

narayanad eva samutpadyante narayanat pravartante narayane praliyante. atha nityo narayanah. narayana evedam sarvam yad bhutam yac ca bhavyam.śuddho deva eko narayano na dvitiyo 'sti kaścit.

31

"Wszystko powstało jedynie z Narayana, przez Niego jest utrzymywane i w Nim wszystko jest unicestwiane. Zatem Narayana istnieje wiecznie. Wszystko, co istnieje teraz czy zostanie stworzone w przyszłości, nie jest niczym innym, jak tylko Narayanem, który jest nieskażonym Bóstwem. Istnieje tylko Narayana i nic więcej."

(3) Z Narayana Upanisadu: yatah prasuta jagatah prasuta.

"Narayana jest źródłem, z którego emanują wszystkie wszechświaty."

(4) Z Hayaśirsa-pancaratry: paramatma harir devah.

"Najwyższym Panem jest Hari."

(5) Z Bhagavatam (11.3.34-35):

narayanabhidhanasya brahmanah paramatmanah nistham arhatha no vaktum yuyam hi brahma-vittamah

"O najlepszy z braminów, proszę powiedz nam o pozycji Narayana, który również znany jest jako Brahman i Paramatma."

sthity-udbhava-pralaya-hetur ahetur asya yat svapna-jagara-susuptisu sad bahiś cadehendriyasu-hrdayani caranti yena sanjivitani tad avehi param narendra

"O królu, poznaj Go, który nie ma przyczyny, a mimo to jest przyczyną stworzenia, utrzymania i unicestwienia. Istnieje On w trzech stanach świadomości - mianowicie na jawie, we śnie i w głębokim śnie - jak również poza nimi. On ożywia ciało, zmysły, oddech życia i serce, i wskutek tego poruszają się one. Wiedz, że to On jest najwyższym."

Adi 02.25 Bhaktowie oglądaj tę Osobę Boga poprzez swoją służbę, tak jak mieszkańcy niebios oglądają osobę słońca.

Adi 02.25 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga ma Swoją wieczną formę, której nie można zobaczyć materialnymi oczyma czy za pomocą spekulacji umysłowej. Transcendentalną formę Pana można zrozumieć jedynie poprzez transcendentalną służbę oddania. Porównane jest to do kwalifikacji potrzebnych do oglądania osobowych cech boga słońca. Bóg słońca jest osobą, która - chociaż niewidoczna dla naszych oczu - oglądana jest przez półbogów z wyższych planet, którzy mają odpowiednie oczy, aby ujrzeć go poprzez oślepiający blask słoneczny, który go otacza. Każda planeta ma swą własną atmosferę, która odpowiada wpływowi porządku materialnej natury. Aby więc dostać się na określoną planetę, trzeba mieć określony typ konstrukcji cielesnej. Mieszkańcy Ziemi mogą być w stanie dotrzeć na Księżyc, ale mieszkańcy niebios mogą dotrzeć nawet do ognistej sfery zwanej Słońcem. To, co jest niemożliwe dla człowieka na Ziemi, jest łatwe dla półbogów w królestwie niebiańskim, ponieważ posiadają oni odmienne ciała. Podobnie, aby ujrzeć Najwyższego Pana, trzeba mieć duchowe oczy służby oddania. Osoba Boga jest nieosiągalny dla tych, którzy są przyzwyczajeni do spekulowania o Absolutnej Prawdzie w kategoriach eksperymentalnej myśli naukowej, bez odniesienia do wibracji transcendentalnej. Wstępujący proces zbliżania się do Absolutnej Prawdy kończy się realizacją bezosobowego Brahmana i zlokalizowanej Paramatmy, lecz nie Najwyższej Transcendentalnej Osoby.

Adi 02.26 Ci, którzy wędrują po ścieżkach wiedzy i yogi, wielbią jedynie Jego, gdyż to Jego postrzegaj jako bezosobowego Brahmana i zlokalizowaną Paramatmę.

Adi 02.26 Znaczenie: Ci, którzy lubują się w spekulacji umysłowej (jnana-marga) albo pragną medytować w yodze mistycznej, aby odnaleźć Prawdę Absolutną, muszą odpowiednio zbliżyć się do bezosobowego blasku Pana i Jego częściowej reprezentacji. Takie osoby nie są w stanie zrealizować wiecznej formy Pana.

Adi 02.27 Jak ilustruje to przykład słońca, chwały Pana można zrozumieć poprzez różne typy kultu.

Adi 02.28 Narayana i Śri Krsna są tą samą Osobą Boga, lecz chociaż są tożsami, Ich cechy cielesne są różne.

Adi 02.29 Ta Osoba Boga [Śri Krsna] ma dwie ręce i trzyma flet, a tamta [Narayana] ma cztery ręce, w których trzyma: konchę, dysk, maczugę i lotos.

Adi 02.29 Znaczenie: Narayana jest tożsamy ze Śri Krsną. Są Oni w istocie tą samą osobą odmiennie zamanifestowaną, tak jak sędzia wysokiego sądu zajmuje inną pozycję w biurze, a inną w domu. Jako Narayana, Pan manifestuje się z czterema rękoma, ale jako Krsna ma On dwie ręce.

Adi 02.30 "O Panie panów, Ty jesteś obserwatorem całego stworzenia. W istocie jesteś najdroższym życiem każdego. Czyż nie jesteś zatem mym ojcem Narayanem? Narayana odnosi się do tego, który ma siedzibę w wodzie pochodzącej z Nara i ten Narayana jest Twoją pełną częścią. Wszystkie Twoje pełne części są transcendentalne. Są one absolutne i nie są tworami mayi."

Adi 02.30 Znaczenie: Zdanie to, które pochodzi ze Śrimad-Bhagavatam (10.14.14), wypowiedział Pan Brahma w swoich modlitwach do Pana Krsny, po tym, jak Pan pokonał go przejawiając Swe siły mistyczne. Brahma próbował sprawdzić Pana Krsnę, aby się przekonać, czy rzeczywiście był On Najwyższą Osobą Boga grającym rolę pasterza. Brahma ukradł z pastwiska wszystkich chłopców i ich krowy, lecz kiedy powrócił tam, wszyscy chłopcy i krowy nadal byli tam obecni, gdyż

32

Pan Krsna stworzył ich ponownie. Gdy Brahma ujrzał mistyczną moc Pana Krsny, przyznał się do porażki i ofiarował Panu modlitwy, zwracając się do Niego jako do właściciela i obserwatora wszystkiego w stworzeniu i jako do Duszy Najwyższej, która przebywa w każdej żywej istocie i która jest droga wszystkim. Ten Pan Krsna jest Narayanem, ojcem Brahmy, ponieważ Brahmę stworzył ze Swego własnego ciała Garbhodakaśayi Visnu, pełna ekspansja Pana Krsny, po tym jak usytuował się w Oceanie Garbha. Maha-Visnu w Oceanie Przyczyn i Ksirodakaśayi Visnu, Dusza Najwyższa w każdym sercu, również są transcendentalnymi ekspansjami Najwyższej Prawdy.

Adi 02.31 Kiedy Brahma znieważył Pana Krsnę, kradnąc Jego towarzyszy zabaw i krowy, błagał Pana, aby wybaczył mu tę obrazę i modlił się o Jego miłosierdzie.

Adi 02.32 "Narodziłem się z kwiatu lotosu, który wyrósł z Twojego pępka. Tak więc jesteś zarówno moim ojcem jak i matką, a ja jestem Twym synem.

Adi 02.33 "Rodzice nigdy nie traktują poważnie zniewag swoich dzieci. Dlatego błagam Cię o przebaczenie i proszę o błogosławieństwo."

Adi 02.34 Śri Krsna powiedział: "O Brahmo, twoim ojcem jest Narayana. Ja jestem tylko pastuszkiem. Jak więc możesz być Mym synem?"

Adi 02.35 Brahma odpowiedział: "Czyż nie jesteś Narayanem? Na pewno Jesteś Narayanem. Proszę, posłuchaj moich dowodów.

Adi 02.36 "Wszystkie żywe istoty w świecie materialnym i duchowym ostatecznie narodziły się z Ciebie, gdyż Ty jesteś Duszą Najwyższy ich wszystkich.

Adi 02.36 Znaczenie: Manifestacja kosmiczna powstaje poprzez wzajemne oddziaływanie trzech cech materialnej natury. Świat transcendentalny nie ma takich materialnych sił, mimo iż jest pełen duchowej różnorodności. W tym świecie duchowym są również niezliczone istoty, które są wiecznie wyzwolonymi duszami zaangażowanymi w transcendentalną miłosną służbę dla Pana Krsny. Uwarunkowane dusze, które pozostają w materialnym stworzeniu kosmicznym, podlegają trojakim niedolom i cierpieniom materialnej natury. Przebywają one w różnych gatunkach życia, ponieważ czują wieczną niechęć do transcendentalnej miłosnej służby dla Najwyższego Pana. Sankarsana jest oryginalnym źródłem wszystkich żywych istot, gdyż wszystkie one są ekspansjami Jego marginalnej mocy. Niektóre z nich są uwarunkowane przez materialną naturę, podczas gdy inne znajdują się pod ochroną natury duchowej. Natura materialna jest uwarunkowaną manifestacją natury duchowej, tak jak dym jest uwarunkowanym stanem ognia. Dym jest uzależniony od ognia, ale w płonącym ogniu nie ma miejsca na dym. Dym przeszkadza, podczas gdy ogień jest pożyteczny. Duch służenia mieszkańców transcendentalnego świata przejawia się w pięciu rodzajach związków z Najwyższym Panem, który jest głównym podmiotem radości. W świecie materialnym każdy jest egoistycznym podmiotem radości doczesnego szczęścia i niedoli. Uważa się za pana wszystkiego i próbuje czerpać radość ze złudnej energii, lecz nie odnosi sukcesu, ponieważ nie jest niezależny; jest jedynie niewielką cząstką energii Pana Sankarsany. Wszystkie żywe istoty istnieją pod kontrolą Najwyższego Pana, który wskutek tego zwany jest Narayanem.

Adi 02.37 "Tak jak ziemia jest oryginalni przyczyni i schronieniem wszystkich naczyń z niej zrobionych, tak Ty jesteś ostateczni przyczyn i schronieniem wszystkich żywych istot.

Adi 02.37 Znaczenie: Tak jak rozległa ziemia jest źródłem składników dla wszystkich glinianych garnków, tak Dusza Najwyższa jest źródłem kompletnej substancji wszystkich indywidualnych żywych istot. Przyczyną żywych istot jest Najwyższa Osoba Boga, przyczyna wszystkich przyczyn. Potwierdza to Bhagavad-gita (7.10), gdzie Pan mówi, bijam mam sarva-bhutanam ("Ja jestem nasieniem wszystkich żywych istot"), oraz Upanisady, które mówią, nityo nityanam cetanaś cetananam ("Pomiędzy wszystkimi wiecznymi żywymi istotami, najwyższym przywódcą jest Pan"). Pan jest rezerwuarem całej manifestacji kosmicznej, ożywionej i nieożywionej. Zwolennicy filozofii viśistadvaita-vada wyjaśniają Vedanta-sutrę mówiąc, że chociaż żywa istota ma dwa rodzaje ciał subtelne (składające się z umysłu, inteligencji i fałszywego ego) i wulgarne (składające się z pięciu podstawowych elementów) - i chociaż w ten sposób żyje w trzech wymiarach cielesnych (wulgarnym, subtelnym i duchowym) - niemniej jednak jest duszą. Podobnie, Najwyższym Duchem jest Najwyższa Osoba Boga, który emanuje światy materialne i duchowe. Tak jak indywidualna dusza jest prawie tożsama ze swymi wulgarnymi i subtelnymi ciałami, tak Najwyższy Pan jest prawie identyczny ze światami materialnymi i duchowymi. Świat materialny, pełen uwarunkowanych dusz usiłujących władać nad materią, jest manifestacją zewnętrznej energii Najwyższego Pana, a świat duchowy, pełen doskonałych sług Pana, jest manifestacją Jego energii wewnętrznej. Ponieważ wszystkie żywe istoty są niewielkimi iskrami Najwyższej Osoby Boga, jest On Najwyższym Duchem zarówno w świecie materialnym, jak i duchowym. Vaisnavowie będący zwolennikami Pana Caitanyi podkreślają doktrynę acintya-bhedabheda-tattvy, która oznajmia, że Najwyższy Pan - będąc przyczyną i skutkiem wszystkiego - jest w sposób niepojęty równocześnie jednym z manifestacjami Swojej energii i różnym od nich.

Adi 02.38 "Słowo 'nara' odnosi się do sumy wszystkich żywych istot, a słowo 'ayana' odnosi się do schronienia ich wszystkich.

Adi 02.39 "Zatem jesteś oryginalnym Narayanem. To jest jeden powód; proszę, posłuchaj, jaki jest drugi.

33

Adi 02.40 "Bezpośrednimi Panami żywych istot są inkarnacje purusa. Lecz Twoje bogactwo i moc są bardziej wzniosłe od Ich.

Adi 02.41 "Zatem Ty jesteś pierwotnym Panem, oryginalnym ojcem każdego. Oni [purusowie] są obrońcami wszechświatów poprzez Twoją moc.

Adi 02.42 "Ponieważ Ty chronisz tych, którzy są schronieniem wszystkich żywych istot, Ty jesteś oryginalnym Narayanem.

Adi 02.42 Znaczenie: Bóstwami kontrolującymi żywe istoty w światach materialnych są trzy purusa-avatary. Lecz potencjalna energia przejawiona przez Śri Krsnę jest o wiele obszerniejsza niż moc purusów. Zatem Śri Krsna jest oryginalnym ojcem i Panem, który poprzez Swoje różne pełne części chroni wszystkie stworzone manifestacje. Ponieważ utrzymuje On nawet schronienia ogółu żywych istot, więc nie ma wątpliwości co do tego, że Śri Krsna jest oryginalnym Narayanem.

Adi 02.43 "O mój Panie, o Najwyższa Osobo Boga! Łaskawie posłuchaj mojego trzeciego powodu. Są niezliczone wszechświaty i niezgłębione transcendentalne Vaikunthy.

Adi 02.44 "Widzisz wszystkie czyny wszystkich żywych istot, w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, zarówno w tym świecie materialnym, jak i transcendentalnym. Ponieważ Ty jesteś świadkiem wszystkich takich czynów, znasz istotę wszystkiego.

Adi 02.45 "Wszystkie światy istnieją dlatego, że Ty je nadzorujesz. Bez Twego nadzoru nikt nie może żyć, poruszać się ani istnieć.

Adi 02.46 "Ty obserwujesz wędrówki wszystkich żywych istot Również z tego względu jesteś pierwotnym Panem Narayanem."

Adi 02.46 Znaczenie: Śri Krsna, w Swoim aspekcie Paramatmy, żyje w sercach wszystkich żywych istot zarówno w stworzeniu transcendentalnym, jak i materialnym. Jako Paramatma, jest On świadkiem wszystkich czynności żywych istot spełnianych we wszystkich fazach czasu, mianowicie w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Śri Krsna wie, co żywe istoty robiły przez setki i tysiące przeszłych narodzin, widzi, co robią teraz, i dlatego zna On skutki ich obecnego działania, które zaowocują w przyszłości. Jak oznajmia Bhagavad-gita, skoro tylko spogląda On na materialną energię, zostaje stworzona cała sytuacja kosmiczna. Nic nie może istnieć bez Jego nadzoru. Ponieważ widzi On nawet siedzibę spoczynku dla ogółu żywych istot, jest On oryginalnym Narayanem.

Adi 02.47 Krsna powiedział: "Brahmo, nie mogę zrozumieć, co mówisz. Pan Narayana jest Tym, który usytuowany jest w sercu wszystkich żywych istot i spoczywa na wodach Oceanu Karana."

Adi 02.48 Brahma odpowiedział: "To, co powiedziałem, jest prawdą. Ten sam Pan Narayana, który mieszka na wodzie i w sercach wszystkich żywych istot, jest jedynie pełną cząstką Ciebie."

Adi 02.49 "Formy Narayana: Karanodakaśayi, Garbhodakaśayi i Ksirodakaśayi, wszystkie stwarzają we współpracy z materialną energią. W ten sposób przywiązani są Oni do mayi.

Adi 02.50 Ci trzej Visnu spoczywający w wodzie są Duszą Najwyższą wszystkiego. Dusza Najwyższa wszystkich wszechświatów znana jest jako pierwszy purusa.

Adi 02.51 Garbhodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą sumy żywych istot, a Ksirodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą każdej indywidualnej żywej istoty.

Adi 02.52 Pozornie widzimy, że ci purusowie mają związek z maya ale ponad nimi, w czwartym wymiarze, jest Pan Krsna, który nie ma kontaktu z energią materialną.

Adi 02.52 Znaczenie: Trzej purusowie - Karanodakaśayi Visnu, Garbhodakaśayi Visnu i Ksirodakaśayi Visnu - wszyscy mają związek z energią materialną, zwaną mayą, ponieważ poprzez mayę tworzą materialny kosmos. Ci trzej purusowie, spoczywający na wodach Karana, Garbha i Ksira, są Duszą Najwyższą wszystkiego, co istnieje. Karanodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą ogółu wszechświatów, Garbhodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą ogółu żywych istot, a Ksirodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą wszystkich indywidualnych żywych istot. Ponieważ Ich wszystkich w jakiś sposób pociągają sprawy energii materialnej, można by powiedzieć, że mają pewne uczucie do mayi. Ale transcendentalna pozycja Samego Śri Krsny nie jest nawet w niewielkim stopniu zabarwiona mayą. Jego transcendentalny stan nazywany jest turiya, czyli stanem czwartego wymiaru.

Adi 02.53 "W świecie materialnym Pan określany jest jako virat, hiranya-garbha i karana. Ale poza tymi trzema określeniami, Pan jest ostatecznie w czwartym wymiarze."

Adi 02.53 Znaczenie: Postrzegalna manifestacja najwyższej całości, niepostrzegalna dusza wszystkiego i przyczyna albo przyczynowa natura są jedynie określeniami purusów, którzy są odpowiedzialni za materialne stworzenie. Transcendentalna

34

pozycja jest ponad tymi określeniami i dlatego nazywana jest pozycją czwartego wymiaru. Jest to cytat z komentarza Śridhary Svamiego do Canto Jedenastego, Piętnastego Rozdziału, 16 wersetu Śrimad-Bhagavatam.

Adi 02.54 Chociaż te trzy aspekty Pana mają bezpośrednio do czynienia z energią materialną, nie ma ona wpływu na żaden z nich. Są one ponad złudzeniem.

Adi 02.55 "Na tym polega bogactwo Pana: Chociaż usytuowany jest On w naturze materialnej, cechy natury nigdy nie mają na Niego wpływu. Podobnie, siły natury nie wpływają na tych, którzy podporządkowali się Jemu i skupili na Nim swoją inteligencję."

Adi 02.55 Znaczenie: Werset ten pochodzi ze Śrimad-Bhagavatam (1.11.38). Osoby, które przyjęły schronienie lotosowych stóp Osoby Boga, nie utożsamiają się z tym materialnym światem, nawet kiedy w nim żyją. Czyści bhaktowie mogą mieć do czynienia z trzema cechami materialnej natury, ale dzięki swej transcendentalnej inteligencji w świadomości Krsny, nie podlegają wpływom cech materialnych. Urok czynności materialnych nie pociąga takich bhaktów. Dlatego Najwyższy Pan i bhaktowie działający pod Jego nadzorem zawsze są wolni od materialnego zanieczyszczenia.

Adi 02.56 "Ty jesteś ostatecznym schronieniem tych trzech pełnych części. Więc nie ma najmniejszej wątpliwości co do tego, że Ty jesteś pierwotnym Narayanem.

Adi 02.56 Znaczenie: Brahma potwierdził, że Pan Krsna jest Najwyższym, źródłem trzech manifestacji znanych jako Ksirodakaśayi Visnu, Garbhodakaśayi Visnu i Karanodakaśayi Visnu (Maha-Visnu). Ze względu na Swoje rozrywki, Pan Krsna ma cztery oryginalne manifestacje, mianowicie: Vasudevę, Sankarsanę, Pradyumnę i Aniruddhę. Pierwszy purusa-avatara, Maha-Visnu w Oceanie Przyczyn, który jest stwórcą sumy energii materialnej, jest ekspansją Sankarsany; drugi purusa, Garbhodakaśayi Visnu, jest ekspansją Pradyumny; a trzeci purusa, Ksirodakaśayi Visnu, jest ekspansją Aniruddhy. Wszyscy należą do kategorii manifestacji Narayana, który jest manifestacją Śri Krsny.

Adi 02.57 "Źródłem tych trzech aspektów jest Narayana w niebie duchowym. On jest Twoją ekspansją vilasa. Zatem Ty jesteś ostatecznym Narayanem."

Adi 02.58 Według autorytetu Brahmy, Narayana, który jest dominującym Bóstwem w świecie transcendentalnym, jest tylko aspektem vilasa Krsny. Zostało to teraz ostatecznie dowiedzione.

Adi 02.59 Prawda dowiedziona w tym wersecie [tekst 30] jest istotą Śrimad-Bhagavatam. Konkluzja ta, poprzez synonimy, znajduje zastosowanie wszędzie.

Adi 02.60 Nie wiedząc, że Brahman, Paramatma i Bhagavan są aspektami Krsny, głupi uczeni spekulują na różne sposoby.

Adi 02.61 Ponieważ Narayana ma cztery ręce, podczas gdy Krsna wygląda jak człowiek, mówią oni, że Narayana jest oryginalnym Bogiem, podczas gdy Krsna jest tylko inkarnacją.

Adi 02.61 Znaczenie: Niektórzy uczeni dowodzą, że oryginalną Osobą Boga jest Narayana, a Krsna jest Jego inkarnacją, ponieważ Śri Krsna ma dwie ręce, podczas gdy Narayana ma cztery. Tacy nieinteligentni uczeni nie rozumieją cech Absolutu.

Adi 02.62 I tak argumenty ich pojawiają się w różnych formach, lecz poezja Bhagavatam w doskonały sposób zbija je wszystkie.

Adi 02.63 "Uczeni transcendentaliści, którzy znają Prawdę Absolutną, mówią, że jest ona niedualną wiedzy i zwana jest bezosobowym Brahmanem, zlokalizowaną Paramatmą i Osobą Boga."

Adi 02.63 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (1.2.11).

Adi 02.64 Moi drodzy bracia, łaskawie słuchajcie wyjaśnienia tego wersetu i rozważcie jego znaczenie: jedna oryginalna istota znana jest w Swych trzech różnych aspektach.

Adi 02.65 Pan Krsna jest osobiście tą jedną niepodzielną Prawdą Absolutną, ostateczną rzeczywistością. Manifestuje się On w trzech aspektach, jako Brahman, Paramatma i Bhagavan.

Adi 02.65 Znaczenie: W wersecie ze Śrimad-Bhagavatam zacytowanym powyżej (Bhag. 1.2.11), główne słowo, bhagavan, wskazuje na Osobę Boga, a Brahman i Paramatma są współistnieniami wywodzącymi się od Absolutnej Osoby, tak jak rząd i jego ministrowie wywodzą się od najwyższej władzy wykonawczej. Innymi słowy, zasadnicza prawda przejawiana jest w trzech różnych fazach. Prawda Absolutna, Osoba Boga Śri Krsna (Bhagavan), również znany jest jako Brahman i Paramatma, chociaż wszystkie te aspekty są tożsame.

Adi 02.66 Znaczenie tego wersetu powstrzymało was od argumentowania, a teraz posłuchajcie innego wersetu Śrimad-Bhagavatam.

35

Adi 02.67 "Wszystkie te inkarnacje Boga są albo pełnymi częściami, albo częściami pełnych części purusa-avatarów. Ale Krsna jest Samym Najwyższą Osobą Boga. W każdym wieku chroni On świat poprzez Swoje różne aspekty, kiedy niepokoją go wrogowie Indry."

Adi 02.67 Znaczenie: To oznajmienie ze Śrimad-Bhagavatam (1.3.28) definitywnie neguje koncepcję, że Śri Krsna jest avatarą Visnu albo Narayana. Pan Śri Krsna jest oryginalną Osobą Boga, najwyższą przyczyną wszystkich przyczyn. Werset ten wyraźnie dowodzi, że inkarnacje Osoby Boga, takie jak Śri Rama, Nrsimha i Varaha, wszystkie niewątpliwie należą do grupy Visnu, ale wszystkie są albo pełnymi częściami, albo częściami pełnych części oryginalnej Osoby Boga, Pana Śri Krsny.

Adi 02.68 Bhagavatam opisuje symptomy i czyny ogółu inkarnacji i zalicza do nich Śri Krsnę.

Adi 02.69 To sprawiło, że Suta Gosvami był pełen obaw. Dlatego rozróżnił każdą inkarnację na podstawie ich specyficznych symptomów.

Adi 02.70 Wszystkie inkarnacje Boga są pełnymi częściami albo częściami pełnych części purusa-avatarów, ale pierwotnym Panem jest Śri Krsna. On jest Najwyższy Osobą Boga, źródłem wszystkich inkarnacji.

Adi 02.71 Oponent może powiedzieć: "To jest twoja interpretacja, ale w rzeczywistości Najwyższym Panem jest Narayana, który przebywa w transcendentalnym królestwie.

Adi 02.72 "On [Narayana] inkarnuje jako Pan Krsna. Tak rozumiem znaczenie tego wersetu. Nie ma potrzeby dalszego rozważania."

Adi 02.73 Takiemu zwiedzionemu interpretatorowi możemy odpowiedzieć: "Dlaczego proponujesz taką błędną logikę? Interpretacja nigdy nie jest przyjmowana za dowód, jeśli przeciwstawia się zasadom pism świętych."

Adi 02.74 "Nie można wypowiadać orzeczenia imiennego przed jego podmiotem, gdyż nie może on występować bez właściwej podpory."

Adi 02.74 Znaczenie: Ta reguła retoryczna pojawia się w Ekadaśi-tattvie, Canto Trzynastym, w związku z metaforycznym użyciem słów. Nie należy umieszczać nieznanego dopełnienia przed znanym podmiotem, ponieważ dopełnienie nie ma żadnego znaczenia, jeśli najpierw nie zostanie podany podmiot.

Adi 02.75 Jeśli nie wypowiadam podmiotu, nie podaję orzeczenia Imiennego. Najpierw wypowiadam podmiot, a później orzeczenie imienne.

Adi 02.76 Orzeczenie imienne zdania jest tym, czego czytelnik nie zna, podczas gdy podmiot jest tym, co czytelnik zna.

Adi 02.77 Na przykład, możemy powiedzieć: "Ten vipra jest wielce uczonym człowiekiem." W zdaniu tym vipra jest podmiotem, a orzecznikiem jest jego wykształcenie.

Adi 02.78 Wiadomo, że człowiek ten jest viprą, ale nieznane jest jego wykształcenie. Dlatego najpierw identyfikowana jest osoba, a później jej wykształcenie.

Adi 02.79 W ten sam sposób, znane były wszystkie te inkarnacje, ale nie wiadomo było, czyimi są inkarnacjami.

Adi 02.80 Najpierw słowo "ete" ["te"] ustanawia podmiot [inkarnacje]. Później jako orzecznik następuje: "palne części purusa-avatarów".

Adi 02.81 W ten sam sposób, kiedy Krsna został najpierw zaliczony do inkarnacji, nadal nieznana była specyficzna wiedza o Nim.

Adi 02.82 Najpierw słowo "krsna" pojawia się jako podmiot, a za nim następuje orzeczenie imienne opisujące Go jako oryginalną Osobę Boga.

Adi 02.83 To ustanawia, że Śri Krsna jest oryginalną Osobą Boga. Zatem oryginalną Osobą Boga jest nieodzownie Krsna.

Adi 02.84 Gdyby Krsna był pełną częścią, a Narayana pierwotnym Panem, oznajmienie Suty Gosvamiego byłoby odwrócone.

Adi 02.85 Wówczas powiedziałby: "Narayana, źródło wszystkich inkarnacji, jest oryginalną Osobą Boga. Pojawił się On jako Śri Krsna."

36

Adi 02.86 W stwierdzeniach autorytatywnych mędrców nie pojawiają się błędy, złudzenia, oszukiwanie i błędna percepcja.

Adi 02.86 Znaczenie: Śrimad-Bhagavatam wymieniło avatary, pełne ekspansje purusy, i pomiędzy nimi pojawia się Pan Krsna. Ale Bhagavatam dalej wyjaśnia szczególną pozycję Pana Krsny jako Najwyższej Osoby Boga. Ponieważ Pan Krsna jest oryginalną Osobą Boga, uzasadnienie i argumenty dowodzą, że Jego pozycja jest zawsze najwyższa. Gdyby Krsna był pełną ekspansją Narayana, wówczas oryginalny werset zostałby skomponowany w inny sposób; jego porządek byłby odwrócony. Ale w słowach wyzwolonych mędrców nie może być błędów, złudzenia, oszukiwania czy niedoskonałej percepcji. Zatem w stwierdzeniu tym, że Pan Krsna jest Najwyższą Osobą Boga, nie ma żadnego błędu. Wszystkie oznajmienia sanskryckie w Śrimad-Bhagavatam są transcendentalnymi dźwiękami. Śrila Vyasadeva objawił te stwierdzenia po osiągnięciu doskonałej realizacji i dlatego są one doskonałymi, gdyż wyzwoleni mędrcy tacy jak Vyasadeva nigdy nie popełniają błędów w swoich układach retorycznych. Dopóki nie przyjmiemy tego faktu, to szukanie pomocy w pismach objawionych nie będzie miało sensu. Bhrama odnosi się do fałszywej wiedzy albo błędów, takich jak przyjmowanie sznura za węża czy muszli ostrygi za złoto. Pramada odnosi się do nieuwagi albo błędnego zrozumienia rzeczywistości, a vipra-lipsa jest skłonnością do oszukiwania. Karanapatava odnosi się do niedoskonałości materialnych zmysłów. Jest wiele przykładów takiej niedoskonałości. Oczy nie mogą ujrzeć tego, co jest bardzo daleko albo co jest bardzo małe. Nie mogą nawet ujrzeć własnej powieki, która znajduje się najbliżej oczu, a kiedy ktoś cierpi na żółtaczkę, wszystko widzi w żółtym kolorze. Podobnie, uszy nie są w stanie słyszeć odległych dźwięków. Ponieważ Osoba Boga i Jego pełne części oraz samozrealizowani bhaktowie wszyscy są usytuowani transcendentalnie, nie mogą być zwiedzeni przez tego typu braki.

Adi 02.87 Mówisz coś sprzecznego i złościsz się, kiedy zostanie to wykazane. Twoje wyjaśnienie ma wadę umieszczonego w błędnym miejscu dopełnienia Jest to nierozważny układ.

Adi 02.88 Jedynie Osoba Boga, źródło wszystkich innych Bóstw, może zostać określony jako svayam bhagavan, czyli pierwotny Pan.

Adi 02.89 Kiedy od jednej świecy odpalonych zostaje wiele innych, ja uważam tę jedną za oryginalną.

Adi 02.89 Znaczenie: Werset 46 Pitego Rozdziału Brahma-samhity oznajmia, że visnu-tattva; czyli zasada Absolutnej Osoby Boga, jest niczym lampa, ponieważ jej ekspansje równają się swemu źródłu pod każdym względem. Palca się lampa może zapalić niezliczoną ilość innych lamp, które nie są od niej gorsze, ale mimo to jedna lampa musi być uważana za oryginalną. Podobnie, Najwyższa Osoba Boga ekspanduje w pełne części visnu-tattvy, ale chociaż są one jednakowo potężne, za źródło uważany jest oryginalny, potężny Osoba Boga. Przykład ten wyjaśnia również pojawienie się jakościowych inkarnacji, takich jak Pan Śiva i Pan Brahma. Według Śrila Jivy Gosvamiego, śambhos tu tamo-dhisthanatvat kajjalamaya-suksma-dipa-śikha-sthaniyasya na tatha samyam. "Śambhu-tattva, czyli zasada Pana Śivy, jest niczym okopcona lampa, jako że jest on odpowiedzialny za cechę ignorancji. Oświetlenie dawane przez taką lampę jest bardzo niewielkie. Dlatego moc Pana Śivy nie moce równać się mocy zasady Visnu."

Adi 02.90 W ten sam sposób Krsna jest przyczyną wszystkich przyczyn i wszystkich inkarnacji. Aby pokonać wszelkie błędne interpretacje, posłuchaj innego wersetu.

Adi 02.91-92 "Tutaj [w Śrimad-Bhagavatam] opisano dziesięć następujących tematów: (1) stworzenie składników kosmosu, (2) stworzenia Brahmy, (3) utrzymanie stworzenia, (4) szczególni łaskę dla wiernych, (5) bodźce do działania, (6) przypisane obowiązki dla ludzi posłusznych prawu, (7) opis inkarnacji Pana, (8) unicestwienie stworzenia, (9) wyzwolenie z wulgarnej i subtelnej egzystencji materialnej i (10) ostateczne schronienie, Najwyższą Osobę Boga. Punkt dziesiąty jest schronieniem dla wszystkich innych. Aby rozróżnić to ostateczne schronienie od pozostałych dziewięciu tematów, mahajanowie opisali te dziewięć, bezpośrednio czy pośrednio, poprzez modlitwy czy bezpośrednie wyjaśnienia."

Adi 02.91-92 Znaczenie: Te wersety ze Śrimad-Bhagavatam (2.10.1-2) wymieniają dziesięć tematów, o których traktuje Bhagavatam. Spośród nich wszystkich punkt 10 jest substancją, a innych dziewięć punktów jest kategoriami pochodzącymi z tej substancji. Tych dziesięć tematów zostało wymienionych w ten sposób. (1) Sarga: pierwsze stworzenie przez Visnu, powstanie pięciu wulgarnych elementów materialnych, pięciu obiektów percepcji zmysłowej, dziesięciu zmysłów, umysłu, inteligencji, fałszywego ego i totalnej energii materialnej, czyli formy kosmicznej. (2) Visarga: wtórne stworzenie, czyli trud Brahmy w stwarzaniu ruchomych i nieruchomych ciął we wszechświecie (brahmanda). (3) Sthana: utrzymywanie wszechświata przez Osobę Boga, Visnu. Funkcja Visnu jest ważniejsza, a Jego chwała większa od chwały Brahmy i Pana Śivy, gdyż chociaż Brahma jest stwórcą, a Pan Śiva - niszczycielem, Visnu jest utrzymującym. (4) Posana: szczególna opieka i ochrona bhaktów przez Pana. Tak jak król utrzymuje swe królestwo i poddanych, lecz niemniej jednak darzy szczególną uwagą członków swojej rodziny, tak Osoba Boga szczególnie troszczy się o Swoich bhaktów, którzy są w pełni pod porządkowanymi Mu duszami. (5) Uti: bodziec do stwarzania, czyli początkowa siła, która jest przyczyną wszelkich inwencji, odpowiednio do potrzeb czasu, miejsca i celów. (6) Manvantara: regulujące zasady dla żywych istot, które pragną osiągnąć doskonałość w ludzkim życiu. Do doskonałości takiej wiodą zasady Manu, tak jak zostały one opisane w Manu-samhicie. (7) Iśanukatha: informacje pism świętych dotyczące Osoby Boga, Jego inkarnacji na Ziemi i czynności Jego bhaktów. Pisma traktujące o tych tematach są zasadnicze dla postępowego życia ludzkiego.

37

(8) Nirodha: wycofanie wszelkich energii zaangażowanych w stwarzanie. Takie moce są emanacjami Osoby Boga, który wiecznie spoczywa w Oceanie Karana. Stworzenia kosmiczne, które manifestują się wraz z Jego oddechem, ponownie zostają rozwiązane w odpowiednim czasie. (9) Mukti: wyzwolenie uwarunkowanych dusz uwięzionych w fizycznych i subtelnych okrywach ciała i umysłu. Kiedy dusza uwalnia się od wszystkich materialnych uczuć, porzucając fizyczne i subtelne ciała materialne, może osiągnąć niebo duchowe w swym oryginalnym ciele duchowym i zaangażować się w transcendentalni służbę miłości dla Pana na Vaikunthaloce albo Krsnaloce. Dusza jest wyzwolona wówczas, kiedy usytuowana jest w oryginalnej konstytucjonalnej pozycji egzystencji. Zaangażowanie w transcendentalni służbę miłości dla Pana i stanie się jivan-mukta, duszy wyzwolona możliwe jest nawet w materialnym ciele. (10) Aśraya: Transcendencja, summum bonum, z którego wszystko emanuje, na którym wszystko spoczywa i z którym wszystko łączy się po unicestwieniu. On jest źródłem i podpory wszystkiego. Aśraya równie zwany jest Najwyższym Brahmanem, jak w Vedanta-sutrze (athato brahma-jijnasa, janmady asya yatah). Śrimad-Bhagavatam szczególnie opisuje tego najwyższego Brahmana jako aśraya. Tym aśraya jest Śri Krsna i dlatego największą potrzeby życia jest studiowanie nauki o Krsnie. Śrimad-Bhagavatam przyjmuje Śri Krsnę jako schronienie wszelkich manifestacji, ponieważ Pan Krsna, Najwyższa Osoba Boga, jest ostatecznym źródłem wszystkiego, najwyższym celem wszystkiego. Należy tutaj rozważyć dwie różne zasady - mianowicie, aśraya, obiekt dostarczający schronienia, i aśrita, czynniki uzależnione wymagające schronienia. Aśrita istnieje pod zasadą oryginalną, aśraya. Pierwszych dziewięć kategorii, opisanych w pierwszych dziewięciu cantach Śrimad-Bhagavatam, od stworzenia do wyzwolenia, łącznie z purusa-avatarami, inkarnacjami, energii marginalną, czyli żywymi istotami, i energią zewnętrzną czyli materialnym światem, wszystkie są aśrita. Jednakże modlitwy w Śrimad-Bhagavatam skierowane są do aśraya-tattvy, Najwyższej Osoby Boga, Śri Krsny. Wielkie dusze, będące ekspertami w opisywaniu Śrimad-Bhagavatam, bardzo skrupulatnie nakreśliły pozostałych dziewięć kategorii, czasami poprzez bezpośrednie narracje, a czasami poprzez narracje pośrednie, takie jak historie. Prawdziwym celem uczynienia tego jest doskonałe poznanie Absolutnej Transcendencji, Śri Krsny, jako te całe stworzenie, zarówno materialne jak i duchowe, spoczywa na ciele Śri Krsny.

Adi 02.93 Aby wyraźnie poznać ostateczne schronienie wszystkiego, co istnieje, opisałem pozostałych dziewięć kategorii. Przyczyna pojawienia się tych dziewięciu jest słusznie nazywana ich schronieniem.

Adi 02.94 Osoba Boga Śri Krsna jest schronieniem i siedzibą wszystkiego. W Jego ciele spoczywają wszystkie wszechświaty.

Adi 02.95 "Dziesiąte Canto Śrimad-Bhagavatam objawia obiekt dziesiąty, Najwyższą Osobę Boga, który jest schronieniem wszystkich podporządkowanych dusz. Jest On znany jako Śri Krsna i jest ostatecznym źródłem wszystkich wszechświatów. Pragnę ofiarować Mu moje pokłony."

Adi 02.95 Znaczenie: Cytat ten pochodzi z komentarza Śridhary Svamiego do pierwszego wersetu Pierwszego Rozdziału Dziesiątego Canto Śrimad-Bhagavatam.

Adi 02.96 Ten, kto zna prawdziwy aspekt Śri Krsny i Jego trzy różne energie, nie może pozostać w niewiedzy o Nim.

Adi 02.96 Znaczenie: W swojej Bhagavat-sandarbhie (16) Śrila Jiva Gosvami oznajmia, że poprzez Swoje moce, które działają w naturalnym porządku poza zakresem spekulatywnego umysłu ludzkiego, Najwyższa Transcendencja, summum bonum, wiecznie i jednocześnie istnieje w czterech transcendentalnych cechach: w Swojej osobie, w Swoim bezosobowym blasku, w Swoich potencjalnych integralnych cząstkach (żywych istotach), i jako podstawowa przyczyna wszystkich przyczyn. Najwyższa Całość porównywana jest do słońca, które również istnieje w czterech aspektach, mianowicie: osobie boga słońca, blasku jego świecącej sfery, promieniach słonecznych wewnątrz planety słonecznej i odbiciu słońca w wielu innych przedmiotach. Ambicja, aby poprzeć dowodami istnienie transcendentalnej Absolutnej Prawdy za pomocą ograniczonych wysiłków opartych na przypuszczeniach, nie może się spełnić, ponieważ jest On poza zasięgiem naszych ograniczonych spekulatywnych umysłów. Uczciwie poszukując prawdy musimy przyznać, że nasze maleńkie mózgi nie są w stanie pojąć Jego mocy. Badanie przestrzeni wymagało pracy największych naukowców świata, jednakże istnieją niezliczone problemy, nawet jeśli chodzi o podstawową wiedzę o stworzeniu materialnym, i problemy te oszałamiają naukowców, którzy stają wobec nich. Taka wiedza materialna jest bardzo oddalona od natury duchowej, i dlatego czyny i aranżacje Absolutnej Prawdy są, poza wszelkimi wątpliwościami, niepojęte. Wymieniane są trzy główne moce Absolutnej Prawdy: wewnętrzna, zewnętrzna i marginalna. Poprzez działanie Swej mocy wewnętrznej Osoba Boga w Swojej oryginalnej formie przejawia duchowe manifestacje kosmiczne, znane jako wieczne Vaikunthaloki, które istnieją wiecznie, nawet po zniszczeniu materialnej manifestacji kosmicznej. Poprzez Swoją moc marginalną Pan ekspanduje jako żywe istoty, które są Jego częścią, tak jak słońce rozdziela swoje promienie we wszystkich kierunkach. Poprzez Swoją moc zewnętrzną Pan manifestuje stworzenie materialne, tak jak słońce stwarza mgłę za pomocą swych promieni. Stworzenie materialne jest jedynie wypaczonym odbiciem wiecznej natury Vaikunthy. Te trzy energie Absolutnej Prawdy opisane są również w Visnu Puranie, gdzie jest powiedziane, że żywa istota jest jakościowo równa mocy wewnętrznej, podczas gdy moc zewnętrzna jest pośrednio kontrolowana przez główną przyczynę wszystkich przyczyn. Maya, złudna energia, zwodzi żywą istotę tak, jak mgła zwodzi piechura blokując światło słońca. Chociaż moc mayi jest niższa jakościowo od energii marginalnej, która składa się z żywych istot, będących integralnymi cząstkami Pana, niemniej jednak ma moc kontrolowania żywych istot, tak jak mgła może zablokować działanie pewnej części promieni słonecznych, chociaż nie może przykryć słońca. Okryte przez złudną energię żywe istoty rozwijają się w różnych gatunkach życia, poczynając od ciała nieznacznej mrówki aż do ciała Brahmy, konstruktora kosmosu. Pradhana, główna przyczyna wszystkich przyczyn w impersonalnej wizji, nie jest niczym innym niż Najwyższym Panem, którego można zobaczyć twarzą w twarz w mocy wewnętrznej. Poprzez Swoją niepojętą moc przyjmuje On wszechprzenikającą formę materialną. Chociaż te wszystkie trzy moce - mianowicie, wewnętrzna, zewnętrzna i marginalna - są zasadniczo

38

jednym w ostatecznym wyniku, różnią się w działaniu, niczym energia elektryczna, która w zależności od różnych warunków może produkować zarówno zimno, jak i ciepło. Moc zewnętrzna i marginalna zwane są tak w różnych warunkach, ale w oryginalnych mocach wewnętrznych nie ma takich warunków, ani też nie jest rzeczą możliwą, aby warunki mocy zewnętrznej istniały w mocy marginalnej, czy vice versa. Ten, kto jest w stanie zrozumieć zawiłości tych wszystkich energii Najwyższego Pana, nie może dłużej pozostawać empirykiem impersonalistą uwarunkowanym przez ubogi zasób wiedzy.

Adi 02.97 Osoba Boga Śri Krsna raduje się w sześciu głównych ekspansjach. Jego dwie manifestacje to prabhava i vaibhava.

Adi 02.97 Znaczenie: Teraz autor Śri Caitanya-caritamrty kieruje się ku opisowi Osoby Boga Krsny w Jego niezliczonych ekspansjach. Pan głównie rozszerza się w dwie kategorie, mianowicie prabhava i vaibhava. Formy prabhava posiadają pełną moc, jak Śri Krsna, a formy vaibhava posiadają moc częściową. Formy prabhava manifestują się w związku z mocami, a formy vaibhava manifestują się w związku z doskonałościami. Potencjalne manifestacje prabhava są również dwóch rodzajów: tymczasowe i wieczne. Formy Mohini, Hamsy i Śukli manifestują się jedynie tymczasowo, odpowiednio do określonego wieku. Pomiędzy innymi prabhava, które nie są zbyt słynne w ocenie materialnej, są: Dhanvantari, Rsabha, Vyasa, Dattatreya i Kapila. Pomiędzy formami vaibhava prakaśa są: Kurma, Matsya, Nara-Narayana, Varaha, Hayagriva, Prśnigarbha, Baladeva, Yajna, Vibhu, Satyasena, Hari, Vaikuntha, Ajita, Vamana, Sarvabhauma, Rsabha, Visvaksena, Dharmasetu, Sudhama, Yogeśvara i Brhadbhanu.

Adi 02.98 Jego inkarnacje są dwóch rodzajów, mianowicie częściowe i upełnomocnione. Pojawia się On w dwóch okresach wieku - w dzieciństwie i wieku chłopięcym.

Adi 02.98 Znaczenie: Jest sześć form vilasa. Są dwa rodzaje inkarnacji, mianowicie śaktyaveśa (upełnomocnione) i amśaveśa (częściowe). Te inkarnacje również zaliczają się do kategorii manifestacji prabhava i vaibhava. Dzieciństwo i wiek chłopięcy są dwoma szczególnymi cechami Osoby Boga Śri Krsny, ale Jego trwałą cechą jest Jego wieczna forma młodzieńca. Oryginalna Osoba Boga Śri Krsna jest zawsze wielbiony w Swojej wiecznej formie młodości.

Adi 02.99 Osoba Boga, Śri Krsna, który jest wiecznie młodzieńcem, jest pierwotnym Panem, źródłem wszystkich inkarnacji. Aby ustanowić Swą supremację w całym wszechświecie, rozszerza się On w tych sześciu kategoriach form.

Adi 02.100 W tych sześciu rodzajach form są niezliczone odmiany. Chociaż jest ich wiele, wszystkie są jednym; nie ma pomiędzy nimi żadnej różnicy.

Adi 02.100 Znaczenie: Osoba Boga manifestuje się w sześciu różnych aspektach: (1) prabhava, (2) vaibhava, (3) upełnomocnione inkarnacje, (4) inkarnacje częściowe, (5) wiek dziecięcy i (6) wiek chłopięcy. Osoba Boga Śri Krsna, którego wieczną cechą jest młodość, raduje się Swoimi transcendentalnymi skłonnościami poprzez spełnianie Swych rozrywek w tych sześciu formach. W tych sześciu aspektach są nieograniczone kategorie form Osoby Boga. Jivy, czyli żywe istoty, są zróżnicowanymi integralnymi cząstkami Pana. Wszystkie są odmianami jednego bez wtórego, Najwyższej Osoby Boga.

Adi 02.101 Cit-śakti, która również nazywana jest svarupa-śakti albo antaranga-śakti, przejawia wiele różnych manifestacji. Utrzymuje ona królestwo Boga i jego parafernalia.

Adi 02.102 Energia zewnętrzna, zwana maya-śakti, jest przyczyną niezliczonych wszechświatów z różnymi mocami materialnymi.

Adi 02.103 Energia marginalna, będąca pomiędzy tymi dwiema, składa się z niezliczonych żywych istot. Są to trzy główne energie, mające nieograniczone kategorie i podgrupy.

Adi 02.103 Znaczenie: Wewnętrzna moc Pana, która jest zwana cit-śakti albo antaranga-śakti, przejawia różnorodność w transcendentalnym kosmosie Vaikunthy. Oprócz nas jest nieograniczona liczba wyzwolonych żywych istot, które obcują z Osobą Boga w Jego niezliczonych aspektach. Materialny kosmos przejawia zewnętrzną energię, w której uwarunkowane żywe istoty otrzymują wszelkie udogodnienia, aby po opuszczeniu materialnego przybytku udać się z powrotem do Osoby Boga. Śvetaśvatara Upanisad (6.8) informuje nas:

na tasya karyam karanam ca vidyate na tat-samaś cabhyadhikaś ca drśyateparasya śaktir vividhaiva śruyate svabhaviki jnana-bala-kriya ca

"Najwyższy Pan jest jednym bez wtórego. Nie ma On nic do robienia osobiście, ani też nie ma materialnych zmysłów. Nikt nie jest Mu równy ani też większy od Niego. Ma On niezliczone, różnorodne moce o różnych nazwach, które istnieją w Nim jako autonomiczne atrybuty i dostarczają Mu pełnej wiedzy, siły i rozrywek."

Adi 02.104 Są to główne manifestacje i ekspansje Osoby Boga i Jego trzech energii. Wszystkie są emanacjami Śri Krsny, Transcendencji. Swoje istnienie mają w Nim.

39

Adi 02.105 Chociaż trzej purusowie są schronieniem wszystkich wszechświatów, Pan Krsna jest oryginalnym źródłem purusów.

Adi 02.106 Zatem Osoba Boga Śri Krsna jest oryginalnym pierwotnym Panem, źródłem wszystkich innych ekspansji. Wszystkie objawione pisma święte przyjmują Śri Krsnę za Najwyższego Pana.

Adi 02.107 "Krsna, który jest znany jako Govinda, jest najwyższym kontrolerem. Ma On wieczne, pełne szczęścia ciało duchowe. Jest On początkiem wszystkiego. Sam nie ma innego źródła, gdyż On jest pierwszą przyczyni wszystkich przyczyn."

Adi 02.107 Znaczenie: Jest to pierwszy werset Piątego Rozdziału Brahma-samhity.

Adi 02.108 Bardzo dobrze znasz wszystkie te konkluzje pism świętych. Te logiczne argumenty wysuwasz jedynie po to, aby mnie wzburzyć.

Adi 02.108 Znaczenie: Uczony człowiek, który dokładnie przestudiował pisma święte, bez wahania powinien przyjąć Śri Krsnę za Najwyższą Osobę Boga. Jeśli taki człowiek sprzecza się w tym względzie, z pewnością robi to w tym celu, aby poruszyć umysły swoich przeciwników.

Adi 02.109 Ten sam Pan Krsna, źródło wszystkich inkarnacji, znany jest jako syn króla Vrajy. Osobiście zstąpił On jako Pan Śri Caitanya Mahaprabhu.

Adi 02.110 Dlatego Pan Caitanya jest Najwyższą Prawdą Absolutną. Nazywanie Go Ksirodakaśayi Visnu nie przydaje nic Jego chwale.

Adi 02.111 Ale takie słowa emanujące z ust szczerego bhakty nie mogą być fałszywe. W Nim mieszczą się wszystkie możliwości, gdyż On jest pierwotnym Panem.

Adi 02.112 Wszystkie inne inkarnacje są potencjalnie usytuowane w oryginalnym ciele pierwotnego Pana. W ten sposób, odpowiednio do swej opinii, można zwracać się do Niego jako do jednej z inkarnacji.

Adi 02.112 Znaczenie: Nie jest to sprzecznością, jeśli bhakta nazywa Najwyższego Pana jednym z różnych imion Jego pełnych ekspansji, ponieważ oryginalna Osoba Boga zawiera wszystkie takie kategorie. Ponieważ pełne ekspansje istnieją w oryginalnej osobie, można nazywać Go jednym z tych imion. W Śri Caitanya-bhagavacie (Madhya 6.95) Pan Caitanya mówi: "Leżałem śpiąc w oceanie mleka, ale rozbudziło mnie wołanie Nady, Śri Advaity Prabhu." Tutaj Pan odnosi się do Swojej formy jako Ksirodakaśayi Visnu.

Adi 02.113 Niektórzy mówią, że Śri Krsna jest bezpośrednio Nara-Narayanem. Inni twierdzą, że jest On bezpośrednio Vamaną.

Adi 02.114 Niektórzy mówi, że Krsna jest inkarnacją Ksirodakaśayi Visnu. Żadne z tych stwierdzeń nie jest niemożliwości; każde z nich jest tek poprawne, jak inne.

Adi 02.114 Znaczenie: Laghu-bhagavatamrta oznajmia:

ataeva puranadau kecin nara-sakhatmatam mahendranujatam kecit kecit ksirabdhi-śayitam sahasra-śirsatam kecit kecid vaikuntha-nathatam bruyuh krsnasya munayas tat-tad-vrtty-anugaminah

(Laghu-bhagavatamrta, 5.383)

"Odpowiednio do intymnych związków pomiędzy Śri Krsną, pierwotnym Panem, i Jego bhaktami, Purany opisują Go używając różnych imion. Czasami nazwany jest On Narayanem; czasami Upendrą (Vamaną), młodszym bratem Indry, króla niebios; a czasami Ksirodakaśayi Visnu. Czasami nazywany jest Śesa Nagą o tysiącach kapturów, a czasami - Panem Vaikunthy."

Adi 02.115 Niektórzy zwą Go Hari, czyli Narayanem transcendentalnego świata. Wszystko jest możliwe w Krsnie, gdyż On jest pierwotnym Panem.

Adi 02.116 Ofiarowuję pokłony lotosowym stopom wszystkich tych, którzy słuchaj tej rozmowy albo ją czytają. Łaskawie słuchajcie uważnie konkluzji wszystkich tych stwierdzeń.

Adi 02.116 Znaczenie: Składając dandavat u stóp swoich czytelników, autor Śri Caitanya-caritamrty błaga ich z pokorą, aby ze skupioną uwagą posłuchali rozstrzygających argumentów dotyczących Absolutnej Prawdy. Nie należy lekceważyć słuchania takich argumentów, gdyż jedynie dzięki takiej wiedzy można doskonale poznać Krsnę.

Adi 02.117 Szczery student nie powinien lekceważyć dyskusji nad takimi wnioskami, uważając je za kontrowersyjne, gdyż dyskusje takie umacniaj umysł. W ten sposób umysł przywiązuje się do Śri Krsny.

Adi 02.117 Znaczenie: Jest wielu studentów, którzy- pomimo iż czytają Bhagavad-gitę - z powodu niedoskonałej wiedzy błędnie rozumieją Krsnę i dochodzą do wniosku, że jest On zwykłą osobistością historyczną. Tego nie należy robić. Trzeba

40

być szczególnie uważnym, aby zrozumieć prawdę o Krsnie. Jeśli z powodu lenistwa ktoś nie poznał Krsny w sposób przekonujący, zostanie zwiedziony, jeśli chodzi o kult oddania, tak jak osoby ogłaszające się zaawansowanymi bhaktami i imitujące transcendentalne symptomy czasami obserwowane w wyzwolonych duszach. Chociaż użycie myśli i argumentów jest najbardziej odpowiednim procesem do nakłonienia osoby nieinicjowanej, aby stała się bhaktą, osoby początkujące w służbie oddania muszą zawsze uważnie poznawać Krsnę poprzez wizję pism objawionych, bona fide bhaktów i mistrza duchowego. Jeśli nie słucha się o Śri Krsnie od takich autorytetów, nie można uczynić postępu w oddaniu dla Śri Krsny. Pisma objawione wspominają dziewięć sposobów osiągnięcia służby oddania, z których pierwszym i najważniejszym jest słuchanie od autorytetu. Nasionko oddania nie wykiełkuje, jeśli nie będzie podlewane procesem słuchania i intonowania. Należy w pokorny sposób otrzymywać transcendentalny przekaz z duchowo zaawansowanych źródeł i intonować ten sam przekaz dla własnej korzyści, jak również dla korzyści swoich słuchaczy. Kiedy Brahma opisał sytuację czystych bhaktów uwolnionych od kultury empirycznej filozofii i działania dla przyjemności, polecił proces słuchania od osób, które są na ścieżce oddania. Podążanie śladami takich wyzwolonych osób, które mogą wibrować prawdziwy transcendentalny dźwięk, może doprowadzić nas do najwyższego etapu oddania i w ten sposób można zostać maha-bhagavatą. Z nauk Pana Caitanyi Mahaprabhu do Sanatany Gosvamiego dowiadujemy się:

śastra-yuktye sunipuna,, drdha-śraddha yanra 'uttama-adhikari' sei taraye samsara

(Cc. Madhya 22.65)

"Osoba, która jest ekspertem w rozumieniu konkluzji pism objawionych i która w pełni podporządkowuje się sprawie Pana, w rzeczywistości jest w stanie wyzwolić innych z sideł materialnej egzystencji." W swojej Upadeśamrcie Śrila Rupa Gosvami radzi, że aby uczynić szybki postęp w kulcie służby oddania, należy być bardzo aktywnym i wytrwałym w wypełnianiu obowiązków wyszczególnionych w pismach objawionych i potwierdzonych przez mistrza duchowego. Czynności takie wzbogaca przyjęcie ścieżki wyzwolonych dusz i obcowanie z czystymi bhaktami. Bhaktowie imitatorzy, którzy pragną uchodzić za wzniosłych Vaisnavów i którzy wskutek tego imitują poprzednich acaryów, ale w zasadzie nie podążają ich śladami, są potępieni słowami Śrimad-Bhagavatam jako osoby o kamiennym sercu. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura w ten sposób skomentował stan takich osób o kamiennym sercu: bahir aśru-pulakayoh sator api yad dhrdayam na vikriyeta tad aśma-saram iti kanisthadhikarinam eva aśru-pulakadi-mattve 'pi aśma-sara-hrdayataya nindaisa. "Ci, którzy wyspecjalizowali się w ronieniu łez, ale którzy nie zmienili swego serca, uważani są za bhaktów najniższego stopnia o kamiennym sercu. Ich symulowany płacz, pobudzany przez sztuczną praktykę, jest zawsze potępiony." Pożądana zmiana serca, o której mowa powyżej, jest widoczna w niechęci do robienia czegokolwiek, co nie sprzyja służbie oddania. Aby spowodować taką zmianę serca, absolutnie konieczne są rozstrzygające dyskusje o Śri Krsnie i Jego mocach. Fałszywi bhaktowie mogą sądzić, że po prostu przez ronienie łez wzniosą się na plan transcendentalny, chociaż w istocie nie zmienili serca, ale praktyka taka jest bezużyteczna, jeśli brakuje transcendentalnej realizacji. Fałszywi bhaktowie, którym brakuje konkluzji transcendentalnej wiedzy, sądzą, że wyzwoli ich sztuczne ronienie łez. Podobnie, inni fałszywi bhaktowie sądzą, że studiowanie książek poprzednich acaryów nie jest pożądane, niczym studiowanie suchych filozofii empirycznych. Ale Śrila Jiva Gosvami, podążając za przykładem poprzednich acaryów, umieścił konkluzje pism świętych w sześciu tezach zwanych Sat-sandarbhami. Fałszywi bhaktowie, którzy posiadają bardzo niewielką wiedzę o takich konkluzjach, nie osiągają czystego oddania, gdyż brakuje im gorliwości, jeśli chodzi o przyjmowanie pomyślnych wskazówek dotyczących służby oddania udzielonych przez samozrealizowanych bhaktów. Tacy fałszywi bhaktowie są niczym impersonaliści, którzy również uważają służbę oddania za nie lepszą od zwykłych czynności karmicznych.

Adi 02.118 Dzięki takim przekonującym studiom znam chwały Pana Caitanyi. Jedynie poprzez poznanie tych chwał można stać się mocnym i niezachwianym w przywiązaniu do Niego.

Adi 02.118 Znaczenie: Chwały Śri Caitanyi Mahaprabhu można poznać jedynie poprzez dojście, w wiedzy, do rozstrzygających decyzji o Śri Krsnie, umocnionych przez bona fide studia nad konkluzjami acaryów.

Adi 02.119 Aby ogłosić chwały Śri Caitanyi Mahaprabhu, postarałem się szczegółowo opisać chwały Śri Krsny.

Adi 02.120 Wniosek jest taki, że Pan Caitanya jest Najwyższą Osobą Boga, Krsną, synem króla Vrajy.

Adi 02.121 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich łaski, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Drugiego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego Śri Caitanyę Mahaprabhu jako Najwyższą Osobę Boga.

ROZDZIAŁ III .

Przyczyny zstąpienia Pana Caitanyi Mahaprabhu

W rozdziale tym autor w pełni przedyskutował powód zstąpienia Śri Caitanyi Mahaprabhu. Najwyższa Osoba Boga, Pan Śri Krsna, po przejawieniu Swoich rozrywek jako Pan Krsna myślał, że mądrze będzie, jeśli pojawi się w postaci bhakty, aby osobiście wyjaśnić transcendentalnie słodkie odwzajemnienia w służbie i miłości pomiędzy Sobą i Jego sługami, przyjaciółmi, rodzicami i narzeczonymi. Według literatury wedyjskiej najważniejszym obowiązkiem ludzkości w tym wieku

41

Kali jest nama-sankirtana, czyli zbiorowe intonowanie świętego imienia Pana. Inkarnacja dla tego wieku szczególnie naucza tego procesu, ale jedynie Sam Krsna może wyjaśnić poufną służbę miłości spełnianą w czterech zasadniczych odmianach spraw miłosnych pomiędzy Najwyższym Panem i Jego bhaktami. Dlatego Pan Krsna pojawił się osobiście, razem ze Swymi pełnymi częściami, jako Pan Caitanya. Jak oznajmia ten rozdział, jedynie z tego względu Pan Krsna pojawił się osobiście w Navadvipie w postaci Śri Krsny Caitanyi Mahaprabhu. Krsnadasa Kaviraja zaprezentował tutaj wiele autentycznych dowodów ze Śrimad-Bhagavatam i innych pism świętych, aby uzasadnić tożsamość Pana Caitanyi z Samym Śri Krsną. Opisał on symptomy cielesne Pana Caitanyi, które występują jedynie w Osobie Najwyższego Pana, i dowiódł, że Pan Caitanya pojawił się ze Swymi osobistymi towarzyszami, jak Śri Nityananda, Advaita, Gadadhara, Śrivasa i inni bhaktowie, aby nauczać szczególnego znaczenia intonowania Hare Krsna. Pojawienie się Pana Caitanyi jest zarówno znaczące, jak i poufne. Docenić Go mogą jedynie czyści bhaktowie i jedynie poprzez proces służby oddania. Pan usiłował ukryć Swoją tożsamość Najwyższej Osoby Boga, występując jako bhakta, ale Jego czyści bhaktowie mogą rozpoznać Go dzięki Jego szczególnym cechom. Vedy i Purany przepowiadają pojawienie się Pana Caitanyi, ale mimo to jest On czasami nazywany, w znaczący sposób, utajonym zstąpieniem Najwyższej Osoby Boga. Advaita Acarya był rówieśnikiem ojca Pana Caitanyi. Ubolewał On nad stanem świata, ponieważ nawet po pojawieniu się Pana Krsny nikt nie interesował się służbą oddania dla Krsny. Zapomnienie to było tak przytłaczające, iż Advaita Prabhu był przekonany, że nikt inny poza Samym Panem Krsną nie może oświecić ludzi o służbie oddania dla Najwyższego Pana. Dlatego Advaita poprosił Pana Krsnę, aby pojawił się jako Pan Caitanya. Ofiarowując listki tulasi i wodę Gangesu, nawoływał Pana, by zstąpił. Kiedy Pan jest zadowolony ze Swoich czystych bhaktów, zstępuje, aby ich usatysfakcjonować. Tak więc Pan Caitanya pojawił się, kiedy zadowolił Go Advaita Acarya.

Adi 03.01 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony Śri Caitanyi Mahaprabhu. Dzięki mocy schronienia Jego lotosowych stóp nawet głupiec może zebrać wartościowe klejnoty ostatecznej prawdy z kopalni pism objawionych.

Adi 03.02 Wszelka chwała Panu Caitanyi. Wszelka chwała Panu Nityanandzie. Wszelka chwała Advaitacandrze. Wszelka chwała wszystkim bhaktom Pana Caitanyi.

Adi 03.03 Podałem znaczenie trzeciego wersetu. Teraz, o bhaktowie, proszę posłuchajcie uważnie znaczenia czwartego.

Adi 03.04 "Oby Pan, który znany jest jako syn Śrimati Śacidevi, był transcendentalnie usytuowany w gnębi waszych serc. Jaśniejący blaskiem stopionego złota, dzięki Swojemu bezprzyczynowemu miłosierdziu zstąpił w tym wieku Kali, aby obdarzyć nas tym, czego nie ofiarowała wcześniej żadna inna inkarnacja: najwznioślejszym smakiem służby oddania, smakiem miłości małżeńskiej."

Adi 03.04 Znaczenie: Jest to cytat z Vidagdha-madhavy, sztuki dramatycznej skompilowanej i opracowanej przez Śrila Rupę Gosvamiego.

Adi 03.05 Pan Krsna, syn króla Vrajy, jest Najwyższym Panem. Wiecznie oddaje się Swoim transcendentalnym rozrywkom w Swojej wiecznej siedzibie, Goloce, która obejmuje Vrajadhamę.

Adi 03.05 Znaczenie: W poprzednim rozdziale zostało ustanowione, że Krsna, syn Vrajendry (króla Vrajy), jest Najwyższą Osobą Boga posiadającym sześć bogactw. Wiecznie cieszy się On transcendentalnie zróżnicowanym bogactwem na Swej planecie, która znana jest jako Goloka. Wieczne rozrywki Pana na duchowej planecie Krsnaloce są zwane aprakata, czyli rozrywkami niezamanifestowanymi, ponieważ są one poza polem widzenia uwarunkowanych dusz. Pan Krsna jest zawsze obecny wszędzie, ale kiedy nie jest obecny przed naszymi oczyma, mówi się, że jest aprakata, czyli niezamanifestowanym.

Adi 03.06 Raz w dniu Brahmy zstępuje On do tego świata, aby zamanifestować Swe transcendentalne rozrywki.

Adi 03.07 Wiemy, że są cztery wieki [yugi], mianowicie: Satya, Treta Dvapara i Kali. Te cztery razem składają się na jedną divya-yugę.

Adi 03.08 Siedemdziesiąt jeden divya-yug składa się na jednego manvantarę. W jednym dniu Brahmy jest czternaście manvantarów.

Adi 03.08 Znaczenie: Manvantara jest okresem kontrolowanym przez jednego Manu. Rządy czternastu Manu równają się długości jednego dnia (dwunastu godzinom) w życiu Brahmy, i tyle samo trwa noc Brahmy. Obliczenia te znajdują się w autentycznej książce astronomicznej znanej jako Surya-siddhanta. Książka ta została skompilowana przez wielkiego profesora astronomii i matematyki Bimal Prasad Dattę, później znanego jako Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami, który jest naszym łaskawym mistrzem duchowym. Za napisanie Surya-siddhanty otrzymał on honorowy tytuł Siddhanta Sarasvati, a kiedy przyjął sannyasę, wyrzeczony porządek tycia, do imienia jego dodano tytuł Gosvami Maharaja.

Adi 03.09 Obecny Manu, który jest siódmym z kolei, jest zwany Vaivasvatą [synem Vivasvana]. Obecnie przeminęło dwadzieścia siedem divya-yug (27 razy 4 320 000 lat słonecznych].

Adi 03.09 Znaczenie: Oto imiona czternastu Manu: (1) Svayambhuva, (2) Svarocisa, (3) Uttama, (4) Tamasa, (5) Raivata,

42

(6) Caksusa, (7) Vaivasvata, (8) Savarni, (9) Daksa-savarni, (10) Brahma-savarni, (11) Dharma-savarni, (12) Rudraputra (Rudra-svami), (13) Raucya, czyli Deva-savarni, i(14) Bhautyaka, czyli Indra-savarni.

Adi 03.10 Pod koniec Dvapara-yugi dwudziestej ósmej divya-yugi, Pan Krsna pojawia się na Ziemi ze wszystkimi parafernaliami Swej wiecznej Vrajadhamy.

Adi 03.10 Znaczenie: Obecnie trwa okres Vaivasvaty Manu, podczas którego pojawia się Pan Caitanya. Najpierw pojawia się Pan Krsna, pod koniec Dvapara-yugi dwudziestej ósmej divya-yugi, a następnie, w Kali-yudze tej samej divya-yugi, pojawia się Pan Caitanya. Pan Krsna i Pan Caitanya pojawiają się raz w ciągu każdego dnia Brahmy, czyli raz w przeciągu czternastu manvantarów, z których każdy ma długość siedemdziesięciu jeden divya-yug. Zanim przychodzi Pan Krsna, od początku dnia Brahmy liczącego 4 320 000 000 lat pojawia się i znika sześciu Manu. Tak więc przed pojawieniem się Pana Krsny przemija 1 975 320 000 lat dnia Brahmy. Jest to obliczenie astronomiczne odpowiadające latom słonecznym.

Adi 03.11 Służenie [dasya], przyjaźń (sakhya], uczucie rodzicielskie [vatsalya] i miłość małżeńska [śrngara] są czterema transcendentalnymi smakami [rasami]. Pan Krsna pokonywany jest przez bhaktów, którzy rozkoszują się tymi czterema smakami.

Adi 03.11 Znaczenie: Dasya, sakhya, vatsalya i śrngara są transcendentalnymi sposobami miłosnego służenia Panu. Werset ten nie wspomina o śanta-rasie, czyli stanie neutralnym, ponieważ chociaż w śanta-rasie uważa się Prawdę Absolutną za wzniosłą wielkość, nie wychodzi się poza tę koncepcję. Śanta-rasa jest wspaniałą ideą dla materialistycznych filozofów, ale takie idealistyczne uznanie jest jedynie początkiem; jest to najniższy spośród związków w świecie duchowym. Nie przydajemy dużego znaczenia śanta-rasie, ponieważ skoro tylko budzi się niewielkie zrozumienie pomiędzy znającym i poznawanym, rozpoczyna się transcendentalna wymiana miłości. Podstawowym związkiem pomiędzy Krsną i Jego bhaktami jest dasya-rasa; dlatego werset ten uważa dasya za pierwszy etap transcendentalnej służby oddania.

Adi 03.12 Pan Śri Krsna, pogrążony w takiej transcendentalnej miłości, raduje się we Vrajy razem ze Swoimi oddanymi sługami, przyjaciółmi, rodzicami i kochankami.

Adi 03.12 Znaczenie: Zstąpienie Śri Krsny, Absolutnej Osoby Boga, jest bardzo celowe. W Bhagavad-gicie powiedziane jest, że jeśli ktoś zna prawdę o zstąpieniu Śri Krsny i Jego różnych czynnościach, natychmiast zostaje wyzwolony i po opuszczeniu swego obecnego ciała materialnego nie upada ponownie do tej egzystencji narodzin i śmierci. Innymi słowy, ten, kto rzeczywiście rozumie Krsnę, czyni swe życie doskonałym. Niedoskonałe życie realizujemy w egzystencji materialnej, w pięciu różnych związkach, które mamy z każdym w tym materialnym świecie: neutralny, służenie, przyjaźń, miłość rodzicielska i miłość pomiędzy mężem i żoną czy kochankiem i ukochaną. Tych pięć związków, z których czerpiemy radość w tym materialnym świecie, jest wypaczonymi odbiciami związków z Absolutną Osobą Boga w naturze transcendentalnej. Ta Absolutna Osoba, Śri Krsna, zstępuje po to, aby odnowić tych pięć wiecznie istniejących związków. Wskutek tego manifestuje Swe transcendentalne rozrywki we Vrajy, tak aby mogły one przyciągnąć ludzi w tę sferę czynności i by w ten sposób byli oni w stanie porzucić doczesne związki będące imitacjami. Następnie, po całkowitym przejawieniu takich czynów, Pan odchodzi.

Adi 03.13 Pan Krsna oddaje się Swym transcendentalnym rozrywkom tak długo, jak tego pragnie, a następnie znika. Jednakże po odejściu myśli w ten sposób:

Adi 03.14 "Przez dłuższy czas nie obdarzałem mieszkańców tego świata nieskażoną służbą miłości dla Mnie. A bez takiego miłosnego przywiązania istnienie tego materialnego świata jest bezcelowe.

Adi 03.14 Znaczenie: Pan rzadko nagradza czystą transcendentalną miłością, ale bez takiej czystej miłości do Boga, wolnej od czynności karmicznych i empirycznej spekulacji, nie można osiągnąć doskonałości życia.

Adi 03.15 "Wszędzie w tym świecie ludzie wielbią Mnie zgodnie z zaleceniami pism świętych. Jedynie przez przestrzeganie takich regulujących zasad nie można osiągnąć miłosnych uczuć bhaktów Vrajabhumi.

Adi 03.16 "Znając Me bogactwa, cały świat spogląda na Mnie z bojaźnią i szacunkiem. Ale oddanie osłabione przez taką cześć nie pociąga Mnie.

Adi 03.16 Znaczenie: Po Swoim pojawieniu się Pan Krsna myślał, że nie rozdzielił transcendentalnych osobistych stosunków ze Swoimi bhaktami w dasya, sakhya, vatsalya i madhurya. Naukę o Najwyższej Osobie Boga można zrozumieć z literatury wedyjskiej i w ten sposób stać się bhaktą Pana i czcić Go zgodnie z regulującymi zasadami opisanymi w pismach świętych, ale w ten sposób nie można dowiedzieć się, jak służą Krsnie mieszkańcy Vrajabhumi. Poprzez spełnianie rytualnych regulujących zasad wspomnianych w pismach nie można zrozumieć stosunków Pana we Vrndavanie. Dzięki przestrzeganiu nakazów pism świętych można zwiększyć swe uznanie dla chwał Pana, ale nie ma szans, by wejść w osobiste stosunki z Nim. Poświęcanie zbyt wielkiej uwagi zrozumieniu wzniosłych chwał Pana zmniejsza szansę wejścia w osobiste sprawy miłosne z Panem. Aby nauczać zasad takich stosunków miłosnych, Pan postanowił pojawić się jako Pan Caitanya.

43

Adi 03.17 "Poprzez spełnianie takiej uregulowanej służby oddania z czci i szacunkiem można udać się na Vaikunthę i osiągnąć cztery rodzaje wyzwolenia.

Adi 03.18 "Tego typu wyzwolenie to: sarsti [osiągnięcie bogactw równych bogactwom Pana], sarupya [posiadanie takiej samej formy, jaki posiada Pan], samipya [zostanie osobistym towarzyszem Pana] i salokya [życie na planecie Vaikuntha. Jednakże bhaktowie nigdy nie przyjmują sayujyi, gdyż jest to jedność z Brahmanem.

Adi 03.18 Znaczenie: Te różne rodzaje wyzwolenia osiągają osoby, które pełnią służbę oddania zgodnie z rytualnymi zasadami wspomnianymi w pismach świętych. Ale chociaż bhaktowie tacy mogą osiągnąć sarsti, sarupyę, samipyę i salokyę, nie interesuje ich tego rodzaju wyzwolenie, gdyż bhaktowie tacy znajdują jedynie satysfakcję w pełnieniu transcendentalnej służby miłości dla Pana. Piątego rodzaju wyzwolenia, sayujyi, nigdy nie przyjmują nawet bhaktowie, którzy spełniają jedynie kult rytualny. Osiągnięcie sayujyi, czyli wtopienia się w blask Brahmana Najwyższej Osoby Boga, jest aspiracją impersonalistów. Bhakta nigdy nie dba o wyzwolenie sayujya.

Adi 03.19 "Osobiście zainauguruję religię tego wieku - nama-sankirtan, zbiorowe intonowanie świętego imienia. Sprawię, że świat będzie tańczył w ekstazie, realizując cztery nastroje miłosnej służby oddania.

Adi 03.20 "Przyjmę rolę bhakty i będę nauczał służby oddania, praktykując ją osobiście.

Adi 03.20 Znaczenie: Kiedy ktoś obcuje z czystym bhaktą, staje się tak wzniosły, że nie aspiruje nawet do sarsti, sarupyi, samipyi czy salokyi, ponieważ czuje, że tego rodzaju wyzwolenie jest rodzajem zadowalania zmysłów. Czyści bhaktowie nie proszą Pana o nic dla swej osobistej korzyści. Nawet jeśli ofiarowane są im jakieś korzyści osobiste, czyści bhaktowie nie przyjmują ich, ponieważ ich jedynym pragnieniem jest zadowolenie Najwyższej Osoby Boga poprzez transcendentalną służbę miłości. Tej najwyższej formy służby oddania może nauczać jedynie Sam Pan i nikt inny. Toteż kiedy Pan zajął miejsce inkarnacji Kali-yugi, aby szerzyć chwały intonowania Hare Krsna - systemu kultu polecanego w tym wieku - również rozdzielał proces służby oddania spełnianej na platformie transcendentalnej, spontanicznej miłości. Aby nauczać tych najwyższych zasad w życiu duchowym, Pan osobiście pojawił się jako bhakta w postaci Pana Caitanyi.

Adi 03.21 "Jeśli ktoś osobiście nie praktykuje służby oddania, nie może nauczać jej innych. Konkluzję tę w istocie potwierdza cała Gita i Bhagavatam.

Adi 03.22 "'Zawsze, kiedy tylko i gdzie tylko zamierają praktyki religijne, o potomku Bharaty, i zaczyna szerzyć się bezbożność - wtedy zstępuję osobiście.

Adi 03.23 "'Po to, aby wyzwolić pobożnych i unicestwić niegodziwców, jak również dla odnowienia zasad religii, Ja Sam przychodzę w każdym milenium.'

Adi 03.23 Znaczenie: Teksty 22 i 23 zostały wypowiedziane przez Pana Krsnę w Bhagavad-gicie (4.7-8). Następujące po nich teksty 24 i 25 również pochodzą z Bhagavad-gity (3.24, 21).

Adi 03.24 "'Gdybym nie ukazał właściwych zasad religii, wszystkie te światy obróciłyby się w ruinę. Byłbym również przyczyni powstania niepożądanej populacji, i w ten sposób zepsułbym wszystkie te żywe istoty.'

Adi 03.25 "'Cokolwiek by nie uczynił wielki człowiek, zwykli ludzie podążą w jego ślady. Standard, jaki ustanawia swoim przykładnym zachowaniem, przyjmuje cały świat.'

Adi 03.26 "Moje pełne części mogą ustanowić zasady religii dla każdego wieku. Jednakże nikt poza Mną nie może obdarzyć tym rodzajem miłosnej służby, którą pełnią mieszkańcy Vrajy.

Adi 03.27 "'Może być wiele wszechpomyślnych inkarnacji Osoby Boga, ale któraż poza Panem Śri Krsną może obdarzyć miłością Boga podporządkowane dusze?'

Adi 03.27 Znaczenie: Jest to cytat Bilvamangali Thakury zamieszczony w Laghu-bhagavatamrcie (1.5.37).

Adi 03.28 "Dlatego pojawię się na Ziemi w towarzystwie Moich bhaktów i spełnię różne barwne rozrywki."

Adi 03.29 Myśląc w ten sposób, Osoba Boga, Sam Śri Krsna, zstąpił w Nadii na początku wieku Kali.

Adi 03.29 Znaczenie: Prathama-sandhya jest początkiem milenium. Zgodnie z obliczeniami astronomicznymi milenium dzieli się na dwanaście części. Pierwsza z tych dwunastu części znana jest jako prathama-sandhya. Prathama-sandhya i śesa-sandhya, ostatnia część poprzedniego milenium, stanowią przełom dwóch mileniów. Zgodnie z Surya-siddhantą prathama-sandhya Kali-yugi trwa 36 000 lat słonecznych. Pan Caitanya pojawił się w prathama-sandhyi po upływie 4 586 lat słonecznych Kali-yugi.

Adi 03.30 W ten sposób podobny lwu Pan Caitanya pojawił się w Navadvipie. Ma On ramiona lwa, moc lwa oraz głośny głos lwa.

Adi 03.31 Oby ten lew zasiadł w głębi serca każdej żywej istoty. I oby Swym rozbrzmiewającym rykiem odpędził ich słoniowe występki.

44

Adi 03.32 W Swych wczesnych rozrywkach jest On znany jako Viśvambhara, ponieważ zatapia świat nektarem oddania i w ten sposób ocala żywe istoty.

Adi 03.33 Źródłosłów czasownikowy "dubhrn" [który jest korzeniem słowa "viśvambhara"] wskazuje na żywienie i utrzymywanie. On [Pan Caitanya] żywi i utrzymuje trzy światy poprzez rozdzielanie miłości do Boga.

Adi 03.34 W Swoich ostatnich rozrywkach jest On znany jako Pan Śri Krsna Caitanya. Błogosławi On cały świat poprzez nauczanie o imieniu i sławie Pana Śri Krsny.

Adi 03.34 Znaczenie: Pan Caitanya pozostał w życiu rodzinnym jedynie do dwudziestego czwartego roku Swego życia. Wówczas przyjął wyrzeczony porządek i pozostał zamanifestowany w tym materialnym świecie do Swego czterdziestego ósmego roku życia. Dlatego śesa-lila, czyli ostatnia część Jego czynności, trwała dwadzieścia cztery lata. Niektórzy tzw. Vaisnavowie mówią, że w Vaisnava sampradayi, czyli sukcesji uczniów wywodzącej się od Pana Caitanyi, nie przyjmuje się wyrzeczonego porządku życia. Nie jest to bardzo inteligentne stwierdzenie. Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął porządek sannyasy od Śripady Keśavy Bharati, który należał do sekty Śankary uznającej jedynie dziesięć imion dla sannyasinów. Jednakże na długo przed pojawieniem się Śripady Śankaracaryi, porządek sannyasy istniał w linii Vaisnava wywodzącej się od Visnusvamiego. W Vaisnava sampradayi Visnusvamiego istnieje dziesięć różnych nazw sannyasy i sto osiem różnych imion dla sannyasinów, którzy przyjmują tridandę, potrójną laskę sannyasy. Zatwierdzone jest to przez zasady wedyjskie. Zatem Vaisnava sannyasa istniała nawet przed pojawieniem się Śankaracaryi, chociaż osoby, które nie mają pojęcia o Vaisnava sannyasie, niepotrzebnie oznajmiają, że w Vaisnava sampradayi nie ma sannyasy. W czasach Pana Caitanyi wpływ Śankaracaryi w społeczeństwie był bardzo mocny. Ludzie sądzili, że sannyasę można przyjąć jedynie w sukcesji uczniów Śankaracaryi. Pan Caitanya mógł spełniać Swoje czynności misyjne jako grhastha, ale zauważył, że życie rodzinne jest przeszkodą w Jego misji. Dlatego postanowił przyjąć wyrzeczony porządek, sannyasę. Ponieważ celem przyjęcia sannyasy przez Niego było również przyciągnięcie uwagi publicznej, Pan Caitanya - nie chcąc zakłócać społecznej konwencji - przyjął wyrzeczony porządek życia od sannyasina w sukcesji uczniów Śankaracaryi, chociaż sannyasa była również sankcjonowana w sampradayi Vaisnava. W Śankara-sampradayi sannyasinom nadaje się dziesięć różnych imion: (1) Tirtha, (2) Aśrama, (3) Vana, (4) Aranya, (5) Giri, (6) Parvata, (7) Sagara, (8) Sarasvati, (9) Bharati i (10) Puri. Przed przyjęciem sannyasy, nosi się jedno z różnych imion nadawanych brahmacarinowi, asystentowi sannyasina. Sannyasini z tytułami Tirtha i Aśrama na ogół przebywają w Dvarace, i ich brahmacarińskie imię brzmi Svarupa. Sannyasini o imionach Vana i Aranya przebywają w Purusottama, czyli Jagannatha Puri, a ich brahmacarińskim imieniem jest Prakaśa. Sannyasini o imionach Giri, Parvata i Sagara na ogół pozostają w Badarikaśramie, a ich brahmacarińskie imię brzmi Ananda. Sannyasini noszący tytuły Sarasvati, Bharati i Puri zwykle zamieszkują w Śrngeri w południowych Indiach, a ich brahmacarińskim imieniem jest Caitanya. Śripada Śankaracarya założył w Indiach cztery zakony, w czterech kierunkach: północnym, południowym, wschodnim i zachodnim, i powierzył je czterem sannyasinom, którzy byli jego uczniami. Teraz pod nadzorem tych czterech głównych zakonów istnieją setki zakonów będących ich filiami i chociaż istnieje pomiędzy nimi oficjalna harmonia, jest wiele różnic w ich postępowaniu. Cztery różne sekty tych zakonów znane są jako Anandavara, Bhogavara, Kitavara i Bhumivara, i z biegiem czasu rozwinęły one różne idee i różne hasła. Zgodnie z zasadami sukcesji uczniów ten, kto pragnie przyjąć wyrzeczony porządek w sekcie Śankary, musi najpierw zostać wyszkolony jako brahmacarin pod kierunkiem bona fide sannyasina. Imię brahmacarina ustala się odpowiednio do grupy, do której należy sannyasin. Pan Caitanya przyjął sannyasę od Keśavy Bharati. Kiedy najpierw udał się do Keśavy Bharati, został przyjęty jako brahmacarin, o imieniu Śri Krsna Caitanya Brahmacari. A kiedy przyjął sannyasę, wolał zachować imię Krsna Caitanya. Wielkie autorytety w sukcesji uczniów nie przedstawiły swego wyjaśniania, dlaczego Pan Caitanya nie chciał przyjąć imienia Bharati po przyjęciu sannyasy od Bharati. Dopiero Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami Maharaja udzielił wyjaśnienia, że ponieważ sannyasin w Śankara-sampradayi sądzi, że został Najwyższym, Pan Caitanya - pragnąc uniknąć takiego nieporozumienia - zatrzymał imię Śri Krsna Caitanya, stawiając się w pozycji wiecznego sługi. Brahmacarin powinien służyć swojemu mistrzowi duchowemu; dlatego nie zanegował On tego związku służenia w stosunku do Swego mistrza duchowego. Przyjęcie takiej pozycji jest korzystne dla związku pomiędzy uczniem i mistrzem duchowym. Autentyczne biografie również wspominają, że w czasie przyjęcia sannyasy Pan Caitanya przyjął dandę (laskę) i garnek żebraczy, symbolizujące porządek sannyasy.

Adi 03.35 Wiedząc, że jest On [Pan Caitanya] inkarnacją dla Kali-yugi, Gargamuni, podczas ceremonii nadawania imienia Krsnie, przepowiedział Jego pojawienie się.

Adi 03.36 "Ten chłopiec [Krsna] ma trzy inne kolory, kiedy pojawia się w różnych wiekach - mianowicie: biały, czerwony i żółty. Teraz pojawił się mając transcendentalny czarnawy kolor."

Adi 03.36 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.8.13)

45

Adi 03.37 Biały, czerwony i żółty - to trzy blaski ciała, które Pan, mąż bogini szczęścia, przyjmuje odpowiednio w mileniach Satya, Treta i Kali.

Adi 03.38 Teraz, w Dvapara-yudze, Pan zstąpił w odcieniu czarnawym. Taka jest istota oznajmień Puran i innej literatury wedyjskiej z odniesieniem do kontekstu.

Adi 03.39 "W Dvapara-yudze Osoba Boga pojawia się w odcieniu czarnawym. Ubrany jest w żółte szaty, nosi Swe własne bronie i udekorowany jest klejnotem Kaustubha i znakami Śrivatsa. W ten sposób opisane są Jego symptomy."

Adi 03.39 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (11.5.27), wypowiedziany przez mędrca Karabhajanę, jednego z dziewięciu królewskich mistyków, którzy wyjaśniali królowi Nimi różne cechy Pana w różnych wiekach.

Adi 03.40 Religijną praktyką dla wieku Kali jest szerzenie chwał świętego imienia. Jedynie w tym celu Pan zstąpił w żółtym kolorze jako Pan Caitanya.

Adi 03.40 Znaczenie: Praktycznym systemem religijnym dla każdego w tym wieku Kali jest intonowanie imienia Boga. W wieku tym proces ten zaprowadził Pan Caitanya. W rzeczywistości bhakti-yoga rozpoczyna się od intonowania świętego imienia, tak jak potwierdza to Madhvacarya w swoim komentarzu do Mundaka Upanisad. Cytuje on następujący werset z Narayana-samhity:

dvapariyair janair visnuh pancaratrais tu kevalaih kalau tu nama-matrena pujyate bhagavan harih

"W Dvapara-yudze ludzie powinni wielbić Pana Visnu jedynie poprzez regulujące zasady Narada-pancaratry i innych takich autoryzowanych ksiąg. Jednakże w wieku Kali powinni po prostu intonować święte imiona Najwyższej Osoby Boga." O mantrze Hare Krsna szczególnie wspominają Upanisady, takie jak Kali-santarana Upanisad, gdzie jest powiedziane:

hare krsna hare krsna krsna krsna hare hare hare rama hare rama rama rama hare hareiti sodaśakam namnam kali-kalmasa-naśanam natah parataropayah sarva-vedesu drśyate

"Po przeglądzie całej literatury wedyjskiej nie można znaleźć bardziej wzniosłej metody religii dla tego wieku od intonowania Hare Krsna."

Adi 03.41 Blask Jego ekspansywnego ciała przypomina stopione złoto. Głębokie brzmienie Jego głosu pokonuje grzmienie dopiero co zgromadzonych chmur.

Adi 03.42 Ten, kto ma wysokość i szerokość czterech łokci swojej własnej ręki, sławiony jest jako wielka osobistość.

Adi 03.43 Osoba taka zwana jest "nyagrodha-parimandala." Śri Caitanya Mahaprabhu, który jest uosobieniem wszelkich dobrych cech, ma ciało nyagrodha-parimandali.

Adi 03.43 Znaczenie: Takich cech cielesnych nie może posiadać nikt poza Samym Najwyższym Panem, który poprzez Swoją własną złudną energię zaangażował uwarunkowane dusze. Cechy te bez wątpienia wskazują na inkarnację Visnu i nikogo innego.

Adi 03.44 Jego ramiona są tak długie, że sięgają kolan, Jego oczy są niczym kwiaty lotosu, Jego nos przypomina kwiat sezamu, a Jego twarz jest tak piękna jak księżyc.

Adi 03.45 Jest On spokojny, opanowany i w pełni oddany transcendentalnej służbie dla Pana Śri Krsny. Jest pełen uczucia dla Swoich bhaktów, jest uprzejmy i ma jednakowy stosunek do wszystkich żywych istot.

Adi 03.46 Jest udekorowany bransoletami i naramiennikami z drzewa sandałowego i posmarowany papką sandałowi. Ozdoby te nosi szczególnie wówczas, gdy tańczy w Śri Krsna sankirtanie.

Adi 03.47 Kiedy mędrzec Vaiśampayana notował te wszystkie cechy Pana Caitanyi w Visnu-sahasra-nama, załączył tam również Jego imię.

Adi 03.48 Rozrywki Pana Caitanyi dzielą się na dwie grupy - mianowicie rozrywki wczesne [adi-lila] i rozrywki późniejsze [śesa-lila]. W każdej z tych dwóch lit ma On cztery imiona.

Adi 03.49 "W Swoich wczesnych rozrywkach pojawia się jako grhastha o złotej cerze. Kończyny Jego ciała są bardzo piękne, a Jego ciało, posmarowane papką sandałowa podobne jest do stopionego złota. W Swoich późniejszych rozrywkach przyjmuje porządek sannyasy i jest zrównoważony i spokojny. Jest On najwyższą siedzib spokoju i oddania, gdyż ucisza niewielbicieli impersonalistów."

46

Adi 03.49 Znaczenie: Werset ten pochodzi z Mahabharaty (Dana-dharma, Visnu-sahasra-nama-stotra). W swoim komentarzu do Visnu-sahasra-nama zwanym Namartha-sudhabhidha, Śrila Baladeva Vidyabhusana, komentując ten werset, zapewnia, że zgodnie z dowodami Upanisadów Pan Caitanya jest Najwyższą Osobą Boga. Wyjaśnia, że suvarna-varnah oznacza złotą cerę. Cytuje również zalecenie wedyjskie yada paśyah paśyate rukma-varnam kartaram iśam purusam brahma-yonim. Rukma-varnam kartaram iśam odnosi się do Najwyższej Osoby Boga mającego cerę koloru stopionego złota. Purusam oznacza Najwyższego Pana, a brahma-yonim oznacza, że jest On również Najwyższym Brahmanem. To również jest dowodem na to, że Pan Caitanya jest Najwyższą Osobą Boga, Krsną. Inne znaczenie opisu Pana jako mającego złoty odcień jest takie, że osobowość Pana Caitanyi jest tak fascynująca, jak atrakcyjne jest złoto. Śrila Baladeva Vidyabhusana wyjaśnia, że słowo varanga oznacza "niezwykle piękny." Aby głosić Swą misję, Pan Caitanya przyjął sannyasę, pozostawiając Swe życie rodzinne. Jego różne zmysły cechuje spokój. Po pierwsze, opisuje On poufną prawdę o Osobie Boga, a po drugie, zadowala każdego poprzez wiedzę i przywiązanie do Krsny. Jest spokojny, ponieważ wyrzeka się wszelkich tematów nie związanych ze służbą dla Krsny. Śrila Baladeva Vidyabhusana wyjaśnił, że słowo nistha wskazuje na to, iż jest On niezachwiany w intonowaniu świętego imienia Śri Krsny. Pan Caitanya pokonał wszystkich stwarzających zakłócenia przeciwników służby oddania, szczególnie monistów, którzy w rzeczywistości żywią niechęć do osobowej cechy Najwyższego Pana.

Adi 03.50 W Śrimad-Bhagavatam wielokrotnie i wyraźnie powiedziane jest, że istotą religii w wieku Kali jest intonowanie świętego imienia Krsny.

Adi 03.51 "O królu, w ten sposób ludzie w Dvapara-yudze wielbili Pana wszechświata. W Kali-yudze również wielbią Najwyższą Osobę Boga zgodnie z zaleceniami pism objawionych. Proszę, posłuchaj teraz o tym ode mnie.

Adi 03.51 Znaczenie: Werset ten został wypowiedziany przez świętego Karabhajanę w Śrimad-Bhagavatam (11.5.31).

Adi 03.52 "W wieku Kali osoby inteligentne praktykują zbiorowe intonowanie, aby czcić inkarnację Boga, który bezustannie śpiewa imię Krsny. Chociaż Jego cera nie jest czarna, jest On Samym Krsną. Otoczony jest Swymi towarzyszami, sługami, bronią i zaufanymi towarzyszami."

Adi 03.52 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (11.5.32). Werset ten wyjaśnił Śrila Jiva Gosvami w swoim komentarzu do Bhagavatam znanym jako Krama-sandarbha, gdzie mówi on, że Pan Krsna również pojawia się mając złotą cerę. Tym złotym Panem Krsną jest Pan Caitanya, którego wielbią inteligentni ludzie w tym wieku. W Śrimad-Bhagavatam potwierdził to Gargamuni, który powiedział, że chociaż dziecko Krsna jest czarny, pojawia się On również w trzech innych kolorach: czerwonym, białym i żółtym. Cerę białą i czerwoną przejawił w wiekach Satya i Treta odpowiednio. Swego koloru żółtozłotego nie przejawił aż do momentu, kiedy pojawił się jako Pan Caitanya, który znany jest jako Gaurahari. Śrila Jiva Gosvami wyjaśnia, że krsna-varnam oznacza Śri Krsna Caitanya. Krsna-varna i Krsna Caitanya są równoważnikami. Słowo Krsna pojawia się razem z Panem Krsną i Panem Caitanyą Krsną. Pan Śri Caitanya Mahaprabhu jest Najwyższą Osobą Boga, ale zawsze opisuje On Krsnę i w ten sposób rozkoszuje się transcendentalnym szczęściem poprzez intonowanie i pamiętanie Jego imienia i formy. Pan Krsna osobiście pojawia się jako Pan Caitanya, aby głosić najwyższy przekaz. Varnayati oznacza "wypowiada" albo "opisuje". Pan Caitanya zawsze intonuje święte imię Krsny i również je opisuje, a ponieważ jest On Samym Krsną, ktokolwiek Go spotyka, automatycznie zaczyna intonować święte imię Krsny i później opisuje je innym. Napełnia On intonującego transcendentalną świadomością Krsny, która sprawia, że osoba ta tonie w transcendentalnym szczęściu. Zatem pod każdym względem pojawia się On przed każdym jako Krsna albo osobiście, albo poprzez dźwięk. Na sam widok Pana Caitanyi natychmiast pamięta się Pana Krsnę. Dlatego można Go przyjąć jako visnu-tattvę. Innymi słowy, Pan Caitanya jest Samym Panem Krsną. Słowa sangopangastra-parsadam są dalszym dowodem na to, że Pan Caitanya jest Panem Krsną. Jego ciało jest zawsze udekorowane ornamentami z drzewa sandałowego i papką sandałową. Swym nadzwyczajnym pięknem pokonuje wszystkich ludzi wieku. W innych inkarnacjach Pan czasami używa broni, aby pokonać demony, ale w tym wieku Pan pokonuje je Swą wszechatrakcyjną postacią jako Caitanya Mahaprabhu. Śrila Jiva Gosvami wyjaśnia, że Jego astrą, czyli bronią, do pokonania demonów jest Jego piękno. Ponieważ jest On wszechatrakcyjny, należy wiedzieć, że wszyscy półbogowie żyli z Nim jako Jego towarzysze. Jego czyny były niezwykłe, a Jego towarzysze wspaniali. Kiedy szerzył ruch sankirtanu, urzekł wielu wielkich uczonych i acaryów, szczególnie w Bengalu i Orissie. Panu Caitanyi zawsze towarzyszą Jego najlepsi towarzysze, tacy jak: Pan Nityananda, Advaita, Gadadhara i Śrivasa. Śrila Jiva Gosvami cytuje werset z literatury wedyjskiej, który mówi, że nie ma potrzeby spełniania pokazowych ofiar czy ceremonialnych obrzędów. Wyjaśnia on, że zamiast angażować się w takie zewnętrzne, pompatyczne pokazy, wszyscy ludzie, bez względu na kastę, kolor czy wyznanie, mogą zbierać się razem i intonować Hare Krsna, aby wielbić Pana Caitanyę. Krsna-varnam tvisakrsnam wskazuje na to, że nacisk należy kłaść na imię Krsny. Pan Caitanya nauczał świadomości Krsny i intonował imię Krsny. Dlatego, aby wielbić Pana Caitanyę, wszyscy powinni razem intonować maha-mantrę Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Propagowanie kultu w kościołach, świątyniach czy cerkwiach nie jest możliwe, ponieważ ludzie stracili tym zainteresowanie. Ale wszędzie ludzie mogą intonować Hare Krsna. W ten sposób wielbiąc Pana Caitanyę, mogą wykonywać najwyższą czynność i spełnić najwyższy cel religii - zadowolenie Najwyższego Pana. Śrila Sarvabhauma Bhattacarya, słynny uczeń Pana Caitanyi, powiedział: "Kiedy została stracona zasada transcendentalnej służby oddania, Śri Krsna Caitanya pojawił się, aby ponownie obdarzyć nas procesem oddania. Jest On tak łaskawy, że rozdziela miłość do Krsny. Każdy powinien czuć coraz większą atrakcję do Jego lotosowych stóp, tak jak brzęczące pszczoły przyciągane są do kwiatu lotosu."

Adi 03.53 Moi drodzy bracia, proszę słuchajcie wszyscy chwał Pana Caitanyi. Ten werset jasno podsumowuje Jego czyny i cechy charakterystyczne.

47

Adi 03.54 W Jego ustach zawsze są dwie sylaby "krs-na"; czyli bezustannie i z wielką przyjemnością opisuje On Krsnę.

Adi 03.55 Są to dwa znaczenia słowa "krsna-varna". W istocie, z Jego ust emanuje jedynie słowo Krsna t nic innego.

Adi 03.56 Jeśli ktoś próbuje opisać Go jako mającego czarną cerę, natychmiast ogranicza go następny przymiotnik [tvisa akrsnam].

Adi 03.57 Jego cera z pewnością nie jest czarna. W istocie, to, iż nie jest czarny, wskazuje na to, że Jego cera jest żółta.

Adi 03.58 "Poprzez spełnianie ofiary zbiorowego intonowania świętego imienia, uczeni w wieku Kali wielbią Pana Krsnę, który z powodu wielkiego napływu uczuć Śrimati Radharani nie jest teraz czarny. Jest On jedynym uwielbionym Bóstwem paramahamsów, którzy osiągnęli najwyższy etap czwartego porządku [sannyasy]. Oby ten Najwyższa Osoba Boga, Pan Caitanya, okazał nam Swe wielkie bezprzyczynowe miłosierdzie."

Adi 03.58 Znaczenie: Tekst ten, jak również tekst 63 i tekst 66, pochodzą ze Stava-mali Śrila Rupy Gosvamiego.

Adi 03.59 Można wyraźnie zobaczyć Jego promienni cerę o kolorze stopionego złota, która rozprasza ciemność ignorancji.

Adi 03.60 Grzeszne życie żywych istot wypływa z ignorancji. Aby zniszczyć tę ignorancję, przyniósł On wiele różnych broni, jak na przykład Swoich pełnych towarzyszy, Swoich bhaktów i święte imię.

Adi 03.61 Największa ignorancja składa się z czynności, czy to religijnych czy niereligijnych, które są przeciwne służbie oddania. Czynności te znane są jako grzechy [kalmasa].

Adi 03.62 Wznosząc Swe ramiona, intonując święte imię i spoglądając na wszystkich z głęboką miłości, odpędza wszelkie grzechy i zatapia każdego miłością do Boga.

Adi 03.63 "Oby Najwyższa Osoba Boga w formie Pana Śri Caitanyi obdarzył nas Swą bezprzyczynową łask. Jego uśmiechnięte spojrzenie natychmiast rozprasza wszelkie smutki świata, a same Jego słowa ożywiają pomyślne pnącza oddania powodując rozrost liści. Przyjęcie schronienia Jego lotosowych stóp natychmiast budzi transcendentalną miłość do Boga."

Adi 03.64 Ktokolwiek patrzy na Jego piękne ciało czy Jego piękną twarz, uwalnia się od wszelkich grzechów i osiąga skarb miłości do Boga.

Adi 03.65 W innych inkarnacjach Pan zstąpił z armiami i bronią, lecz w tej inkarnacji Jego żołnierzami są Jego pełne części i towarzysze.

Adi 03.66 "Pan Śri Caitanya Mahaprabhu jest zawsze najbardziej wielbionym Bóstwem półbogów, łącznie z Panem Śivy i Panem Brahmą, którzy pojawili się jako zwykli ludzie, żywiąc miłość do Niego. Naucza On Swych bhaktów Swej własnej czystej służby oddania. Kiedy ponownie będę mógł Go oglądać?"

Adi 03.67 Jego pełne części i towarzysze spełniają - jako swe własne określone obowiązki - zadanie broni. Proszę, posłuchajcie, jakie jest inne znaczenie słowa "anga".

Adi 03.68 Zgodnie z dowodem pism objawionych kończyna ciała [anga] jest również zwana częścią [amśa], a część kończyny zwana jest cząstkową częścią [upanga].

Adi 03.69 "O panie panów, Ty jesteś obserwatorem całego stworzenia. W istocie jesteś najdroższym życiem każdego. Czyż nie jesteś zatem moim ojcem, Narayanem? 'Narayana' odnosi się do Tego, który ma Swą siedzibę w wodzie zrodzonej z Nary [Garbhodakaśayi Visnu], i ten Narayana jest Twą pełną częścią. Wszystkie Twoje pełne części są transcendentalne. Są one absolutne i nie są tworami mayi."

Adi 03.69 Znaczenie: Tekst ten został wypowiedziany przez Brahmę do Pana Krsny w Śrimad-Bhagavatam (10.14.14).

Adi 03.70 Manifestacja Narayana, który panuje w każdym sercu, jak i również Narayana żyjący w wodach [Karana, Garbha i Ksira], jest Twą pełną częścią. Zatem Ty jesteś oryginalnym Narayanem.

Adi 03.71 Słowo "anga" w istocie odnosi się do pełnych części. Takich manifestacji nigdy nie należy uważać za produkty materialnej natury, gdyż wszystkie one są transcendentalne, pełne wiedzy i szczęścia.

48

Adi 03.71 Znaczenie: Jeśli w świecie materialnym od jakiegoś oryginalnego przedmiotu odejmiemy jego część, to ten oryginalny przedmiot zostaje umniejszony o tę odjętą część. Ale Najwyższa Osoba Boga w ogóle nie ulega wpływowi działań mayi. Iśopanisad mówi:

om purnam adah purnam idam purnat purnam udacyate purnasya purnam adaya purnam evavaśisyate

"Osoba Boga jest doskonały i kompletny, i ponieważ jest On kompletnie doskonały, wszystkie emanacje pochodzące z Niego, jak ten świat zjawisk, są doskonale wyposażone jako kompletne całości. Cokolwiek powstaje z kompletnej całości, jest również kompletne w sobie. Ponieważ jest On kompletną całością, to chociaż emanuje z Niego tak wiele kompletnych jedności, On pozostaje w kompletnej równowadze." (Śri Iśopanisad, Inwokacja) W sferze Absolutu, jeden plus jeden równa się jeden, i również jeden minus jeden równa się jeden. Dlatego nie należy pojmować cząstki Najwyższego Pana w sensie materialnym. W świecie duchowym nie ma wpływu energii materialnej czy materialnego obliczania części. W Piętnastym Rozdziale Bhagavad-gity Pan mówi, że żywe istoty są Jego integralnymi cząstkami. We wszechświatach materialnych i duchowych znajdują się niezliczone żywe istoty, lecz mimo to Pan Krsna jest pełny w Sobie. Złudzeniem jest sądzenie, że Bóg stracił Swoją osobowość, ponieważ wiele Jego integralnych cząstek jest rozmieszczonych w całym wszechświecie. Jest to kalkulacja materialna. Takie kalkulacje możliwe są jedynie pod wpływem energii materialnej, mayi. W świecie duchowym energia materialna jest całkowicie nieobecna. Kolejne ekspansje w kategorii visnu-tattvy nie tracą na mocy, tak samo jak nie zmniejsza się oświetlenie, kiedy jedna świeca zapala drugą. Oryginalna świeca może zapalić tysiące świec, i wszystkie one będą miały tę samą moc świecy. W ten sam sposób należy rozumieć, że chociaż wszystkie visnu-tattvy, od Krsny i Pana Caitanyi do Ramy, Nrsimhy, Varahy itd., pojawiły się z różnymi cechami w różnych wiekach, wszystkie są jednakowo wyposażone w najwyższą moc. Półbogowie tacy jak Pan Brahma i Pan Śiva obcują z energią materialną i dlatego posiadają różny stopień mocy i siły. Jednakże wszystkie inkarnacje Visnu są równe pod względem mocy, gdyż maya nigdy nie może zbliżyć się do nich.

Adi 03.72 Śri Advaita Prabhu i Śri Nityananda Prabhu są obaj pełnymi częściami Pana Caitanyi. Zatem są kończynami [anga] Jego ciała. Części tych dwóch kończyn są nazywane upangami.

Adi 03.73 Tak więc Pan wyposażony jest w ostre bronie w postaci Swych części i pełnych części. Wszystkie te bronie są zdolne do tego, by zniszczyć niewiernych ateistów.

Adi 03.73 Znaczenie: Bardzo istotne jest tutaj słowo pasanda. Pasanda to ten, kto porównuje Najwyższą Osobą Boga do półbogów. Pasandi próbują sprowadzić Najwyższego Pana do zwykłego poziomu. Czasami sami stwarzają Boga w swojej wyobraźni albo przyjmują za Boga zwykłą osobę i głoszą, że jest ona równa Najwyższej Osobie Boga. Są tak niemądrzy, że przedstawiają kogoś za następną inkarnację Pana Caitanyi czy Krsny, chociaż wszystkie jego czynności są sprzeczne z czynnościami prawdziwej inkarnacji, i w ten sposób ogłupiają niewinną publiczność. Jednakże pasandi nie mogą zwieść tego, kto jest inteligentny i kto studiuje cechy charakterystyczne Najwyższej Osoby Boga w odniesieniu do kontekstu wedyjskiego. Pasandi, czyli ateiści, nie są w stanie zrozumieć rozrywek Najwyższego Pana czy transcendentalnej miłosnej służby dla Niego. Sądzą, że służba oddania nie jest lepsza od zwykłych czynności karmicznych (karmy). Jak jednak stwierdza Bhagavad-gita (4.8), Najwyższa Osoba Boga i Jego bhaktowie - wybawiając osoby prawego charakteru i karcąc złoczyńców (paritranaya sadhunam vinaśaya ca duskrtam) - zawsze hamują tych nonsensownych ateistów. Złoczyńcy zawsze pragną wyprzeć się Najwyższej Osoby Boga i stawiać przeszkody na ścieżce służby oddania. Aby pohamować ten nonsens, Pan zsyła Swych bona fide reprezentantów i pojawia się osobiście.

Adi 03.74 Śri Nityananda Gosani jest bezpośrednio Haladharą [Panem Balaramą], a Advaita Acarya jest Samym Osobą Boga.

Adi 03.75 Ci dwaj kapitanowie, ze Swymi żołnierzami takimi jak Śrivasa Thakura, podróżują wszędzie intonując święte imię Pana.

Adi 03.76 Same cechy Pana Nityanandy wskazują na to, że jest On pogromcy niewierzących. Wszystkie grzechy i niewierzący uciekaj słysząc głośne okrzyki Advaity Acaryi.

Adi 03.77 Pan Śri Krsna Caitanya jest inicjatorem sankirtanu [zbiorowego intonowania świętego imienia Pana]. W istocie szczęśliwy jest ten, kto wielbi Go poprzez sankirtan.

Adi 03.78 Osoba taka jest prawdziwie inteligentna, podczas gdy inne, które mają jedynie ubogi zasób wiedzy, muszą podlegać cyklowi powtarzających się narodzin i śmierci. Spośród wszystkich ofiar najbardziej wzniosłą jest intonowanie świętego imienia Pana.

Adi 03.78 Znaczenie: Pan Śri Caitanya Mahaprabhu jest ojcem i inicjatorem ruchu sankirtanu. Ten, kto wielbi Go poświęcając dla ruchu sankirtanu swe życie, pieniądze, inteligencję i słowa, zostaje rozpoznany przez Pana i otrzymuje Jego błogosławieństwa. Wszyscy inni mogą zostać nazwani głupcami, gdyż spośród wszystkich ofiar, w które człowiek może włożyć swą energię, najbardziej chwalebną jest ofiara uczyniona dla ruchu sankirtanu.

Adi 03.79 Kto mówi, że dziesięć milionów ofiar aśvamedha równa się intonowaniu świętego imienia Pana Krsny, jest niewątpliwie ateistą. Z pewnością zostanie ukarany przez Yamaraję.

49

Adi 03.79 Znaczenie: Na liście dziesięciu rodzajów obraz popełnianych podczas intonowania świętego imienia Najwyższej Osoby Boga, Hare Krsna, obrazą ósmą jest dharma-vrata-tyaga-hutadi-sarva-śubha-kriya-samyam api pramadah. Nigdy nie należy sądzić, że intonowanie świętego imienia Boga równa się pobożnym czynom, takim jak rozdawanie jałmużny braminom czy osobom świętym, otwieranie dobroczynnych instytucji kształceniowych, darmowe rozdawanie pożywienia itd. Rezultaty pobożnych czynów nie mogą równać się rezultatom intonowania świętego imienia Krsny.Pisma wedyjskie mówią:

go-koti-danam grahane khagasya prayaga-gangodaka-kalpa-vasah yajnayutam meru-suvarna-danamgovinda-kirter na samam śatamśaih

"Nawet jeśli ktoś rozdziela w jałmużnie dziesięć milionów krów podczas zaćmienia słońca, przez miliony lat mieszka u zbiegu Gangesu i Yamuny, czy daje w ofierze braminom górę złota, nie zyskuje nawet jednej setnej części korzyści czerpanej z intonowania Hare Krsna." Innymi słowy, kto przyjmuje intonowanie Hare Krsna za pewien rodzaj pobożnej czynności, jest całkowicie zwiedziony. Oczywiście, jest to pobożność; lecz rzeczywistym faktem jest to, że Krsna i Jego imię - będąc transcendentalnymi - są daleko ponad wszelką zwykłą pobożną działalnością. Pobożne działanie znajduje się na platformie materialnej, lecz intonowanie świętego imienia Krsny jest całkowicie na platformie duchowej. I chociaż pasandi nie rozumieją tego, pobożne czyny nigdy nie mogą równać się intonowaniu świętego imienia.

Adi 03.80 W pomyślnym wprowadzeniu do Bhagavata-sandarbhy Śrila Jiva Gosvami podał jako wyjaśnienie następujący werset.

Adi 03.81 "Przyjmuję schronienie Pana Śri Krsny Caitanyi Mahaprabhu, który zewnętrznie posiada jasną cerę, lecz wewnętrznie jest Samym Krsną. W tym wieku Kali przejawia On Swe ekspansje [Swe angi i upangi] poprzez spełnianie zbiorowego intonowania świętego imienia Pana."

Adi 03.81 Znaczenie: Na pomyślne wprowadzenie do swej Bhagavata-sandarbhy czy Sat-sandarbhy, Śrila Jiva Gosvami wykorzystał werset ze Śrimad-Bhagavatam cytowany w wersecie 52 (krsna-varnam tvisakrsnam... ). Werset ten (81), który w rzeczywistości jest wyjaśnieniem wersetu Bhagavatam, skomponował on jako drugi werset tego samego dzieła. Werset ze Śrimad-Bhagavatam wypowiedział Karabhajana, jeden z dziewięciu wielkich mędrców, a został on dokładnie wyjaśniony przez Sarva-samvadini, komentarz Jivy Gosvamiego do jego własnej Sat-sandarbhy. Antah krsna odnosi się do tego, kto zawsze myśli o Krsnie. Taka postawa jest główną cechą Śrimati Radharani. Chociaż wielu bhaktów bezustannie myśli o Krsnie, żaden z nich nie może pokonać w tym gopi, pomiędzy którymi pierwsze miejsce w myśleniu o Krsnie zajmuje Radharani. Świadomość Krsny Radharani przewyższa świadomość wszystkich innych bhaktów. Pan Caitanya przyjął pozycję Śrimati Radharani , aby zrozumieć Krsnę; dlatego zawsze myśli o Krsnie w ten sposób, co Radharani. Myśląc o Panu Krsnie, zawsze pokrywał się z Krsną. Śri Krsna Caitanya, który zewnętrznie miał bardzo jasną cerę o kolorze stopionego złota, jednocześnie zamanifestował Swych wiecznych towarzyszy, bogactwo, ekspansje i inkarnacje. Nauczał On procesu intonowania Hare Krsna i ci, którzy znajdują się u Jego lotosowych stóp, są pełni chwały.

Adi 03.82 Z Upa-puran dowiadujemy się, że Śri Krsna okazał Swą łaskę Vyasadevie, przemawiając do niego w ten sposób.

Adi 03.83 "O uczony braminie, czasami przyjmuję wyrzeczony porządek życia, aby nakłonić upadłych ludzi wieku Kali do przyjęcia służby oddania dla Pana."

Adi 03.84 Śrimad-Bhagavatam, Mahabharata, Purany i inna literatura wedyjska, wszystkie dostarczają dowodów na to, że Pan Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu jest inkarnacji Krsny.

Adi 03.85 Zamanifestowany wpływ Pana Caitanyi można również bezpośrednio zobaczyć w Jego niezwykłych dokonaniach i niezwykłej realizacji świadomości Krsny.

Adi 03.86 Niewierzący nie widzą tego, co jest oczywiste, tak jak sowa nie widzi promieni słońca.

Adi 03.87 "O mój Panie, osoby będące pod wpływem demonicznych zasad nie mogą Cię zrealizować, chociaż najwyraźniej jesteś Najwyższym poprzez moc Swych wzniosłych czynności, form, charakteru i niezwykłej mocy, które potwierdzaj wszystkie pisma objawione w gunie dobroci i sławni transcendentaliści o boskiej naturze."

Adi 03.87 Znaczenie: Jest to werset ze Stotra-ratny (12) Yamunacaryi, mistrza duchowego Ramanujacaryi. Autentyczne pisma święte opisują transcendentalne czyny, rysy, formę i cechy Krsny, a Krsna objaśnia Sam Siebie w Bhagavad-gicie, najbardziej autentycznym piśmie świętym świata. Śrimad-Bhagavatam - uważane za objaśnienie Vedanta-sutry - mówi o Nim więcej. Pan Krsna uznany jest za Najwyższą Osobę Boga przez te autentyczne pisma święte, a nie po prostu przez vox populi. We współczesnym wieku pewna klasa głupców sądzi, że mogą kogokolwiek wybrać na pozycję Boga, tak jak mogą wybrać kogoś na polityczną pozycję szefa władzy wykonawczej. Ale transcendentalny Najwyższa Osoba Boga jest doskonale opisany w autentycznych pismach świętych. W Bhagavad-gicie Pan mówi, że jedynie głupcy wyśmiewają Go, sądząc, że każdy może przemawiać tak jak Krsna.

50

Dokonania Krsny są najbardziej niezwykłe, nawet według informacji historycznych. Krsna stwierdził, "Jestem Bogiem," i działał odpowiednio. Mayavadi sądzą, że każdy może ogłosić się Bogiem, lecz jest to ich złudzenie, gdyż nikt inny nie może dokonać takich niezwykłych czynów jak Krsna. Kiedy był dzieckiem na kolanach Swej matki, zabił demonicę Putanę. Następnie zabił demona Trnavartę, Vatsasurę i Bakę. Kiedy był troszkę większy, zabił demony takie jak Aghasura i Rsabhasura. Zatem Bóg jest Bogiem od samego początku. Śmieszny jest pogląd, że ktoś może zostać Bogiem poprzez medytację. Dzięki ciężkiemu wysiłkowi można zrealizować swą boską naturę, lecz nigdy nie można zostać Bogiem. Toteż potępione są asury, czyli demony, które sądzą, że każdy może zostać Bogiem. Autentyczne pisma święte spisywane są przez takie osobistości, jak: Vyasadeva, Narada, Asita i Paraśara, którzy nie są zwykłymi ludźmi. Wszyscy zwolennicy ścieżki wedyjskiej przyjmują te sławne osobistości, których autentyczne pisma są zgodne z literaturą wedyjską. Niemniej jednak osoby demoniczne nie wierzą ich stwierdzeniom i celowo sprzeciwiają się Najwyższej Osobie Boga i Jego bhaktom. Dzisiaj jest to w zwyczaju, że pospolici ludzie piszą jakieś kaprysy, podając się za tzw. inkarnacje Boga, a inni pospolici ludzie przyjmują ich za autentycznych. Tę demoniczną mentalność potępia Siódmy Rozdział Bhagavad-gity, gdzie jest powiedziane, że złoczyńcy i najniżsi spośród rodzaju ludzkiego, którzy są głupcami i osłami, z powodu swej demonicznej natury nie są w stanie zaakceptować Najwyższej Osoby Boga. Porównani są oni do uluka, czyli sów, które nie mogą otworzyć oczu w świetle słonecznym. Ponieważ nie są w stanie znieść światła słonecznego, ukrywają się przed nim i nigdy go nie oglądają. Nie są w stanie uwierzyć, że istnieje takie oświetlenie.

Adi 03.88 Pan Śri Krsna próbuje ukryć się na różne sposoby, lecz niemniej jednak Jego czyści bhaktowie znają Go takim, jakim jest.

Adi 03.89 "O mój Panie, wszystko w tej materialnej naturze jest ograniczone przez czas, przestrzeń i myśl. Jednakże Twe cechy - będąc niezrównanymi i nieprześcignionymi - są zawsze transcendentalne do takich ograniczeń. Czasami przykrywasz te cechy Swą własną energią, lecz mimo to Twoi czyści bhaktowie zawsze są w stanie oglądać Cię w każdych okolicznościach."

Adi 03.89 Znaczenie: Werset ten również jest cytatem ze Stotra-ratny (13) Yamunacaryi. Wszystko, co okryte jest wpływem mayi, znajduję się w obrębie granic przestrzeni, czasu i myśli. Nawet największa manifestacja, jaką jesteśmy w stanie postrzec, niebo, również ma ograniczenia. Jednakże z autentycznych pism świętych wiadomo, że ponad niebem znajduje się okrywa z siedmiu powłok, z której każda jest dziesięć razy grubsza od poprzedzającej ją. Okrywające powłoki są rozległe, ale przestrzeń jest ograniczona, bez względu na to, czy z tymi powłokami czy bez nich. Nasza moc myślenia o przestrzeni i czasie jest również ograniczona. Czas jest wieczny; możemy wyobrazić sobie miliony i tryliony lat, ale mimo to nie będzie to współmierna ocena rozmiaru czasu. Zatem nasze niedoskonałe zmysły nie są w stanie myśleć o wielkości Najwyższej Osoby Boga, ani też nie możemy sprowadzić Go w granice czasu czy naszej siły myślenia. Wobec tego Jego pozycja opisana jest słowem ullanghita. Jest On transcendentalny do przestrzeni, czasu i myśli; chociaż pojawia się w nich, istnieje transcendentalnie. Nawet chociaż transcendentalne istnienie Pana jest zamaskowane przestrzenią, czasem i myślą, to czyści bhaktowie Najwyższego Pana mogą oglądać Go w Jego osobowych postaciach poza przestrzenią, czasem i myślą. Innymi słowy, chociaż Pan nie jest widoczny dla oczu zwykłych ludzi, mimo to mogą Go oglądać ci, którzy - dzięki swej transcendentalnej służbie oddania - są ponad okrywającymi powłokami. Może wydawać się, że słońce jest zakryte chmurą, lecz w rzeczywistości to nie słońce jest zakryte, lecz oczy maleńkich ludzi pod chmurą. Jeśli ci maleńcy ludzie wzniosą się samolotem ponad chmurę, wówczas bez przeszkód będą mogli ujrzeć blask słoneczny i słońce. Podobnie, chociaż okrycie mayi jest bardzo mocne, Pan Krsna mówi w Bhagavad-gicie:

daivi hy esa gunamayi mama maya-duratyaya mam eva ye prapadyante mayam etam taranti te

"Niełatwo jest przezwyciężyć tę Moją boską, składającą się z trzech sił natury materialnej - energię. Ale bez trudu mogą pokonać ją ci, którzy podporządkowali się Mnie." (Bg. 7.14) Pokonanie wpływu złudnej energii jest bardzo trudne, lecz ci, którzy zdecydowanie trzymają się lotosowych stóp Pana, zostają uwolnieni ze szponów mayi. Dlatego czyści bhaktowie mogą zrozumieć Najwyższą Osobę Boga, a demony - z powodu swego niewłaściwego zachowania - nie są w stanie zrozumieć Pana, nawet widząc wiele pism objawionych i niezwykłe dokonania Pana.

Adi 03.90 Osoby o demonicznej naturze nigdy nie mogą poznać Krsny, lecz nie może się On ukryć przed Swymi czystymi bhaktami.

Adi 03.90 Znaczenie: Ludzie, którzy rozwijają naturę asurów takich jak Ravana i Hiranyakaśipu, nigdy nie mogą poznać Krsny, Osoby Boga, poprzez wyzywanie autorytetu Boga. Ale Śri Krsna nie może ukryć się przed Swymi czystymi bhaktami.

Adi 03.91 "Są dwie klasy ludzi w stworzonym świecie. Jedną są osoby demoniczne, a drugą - boskie. Istotami boskimi są bhaktowie Pana Visnu, podczas gdy osoby o cechach przeciwnych nazywane są demonami."

Adi 03.91 Znaczenie: Jest to werset z Padma Purany. Visnu-bhaktowie, czyli wielbiciele w świadomości Krsny, są znani jako devy (półbogowie). Ateiści, którzy nie wierzą w Boga albo sami ogłaszają się Bogiem, są asurami (demonami). Asury zawsze angażują się w ateistyczne czynności materialne, wynajdując sposoby wykorzystywania źródeł materii do zadowalania zmysłów. Visnu-bhaktowie, czyli bhaktowie świadomi Krsny, również są aktywni, ale ich celem jest zadowolenie Najwyższej Osoby Boga poprzez służbę oddania. Na pozór może się wydawać, że obie klasy działają w ten sam sposób, ale z powodu różnicy w świadomości ich cele są zupełnie przeciwne. Asury pracują dla własnego zadowalania zmysłów, podczas gdy bhaktowie pracują dla zadowolenia Najwyższego Pana. Zarówno jedni, jak i drudzy pracują sumiennie, lecz ich motywacje są różne. Ruch świadomości Krsny jest przeznaczony dla devów, czyli bhaktów. Demony nie mogą brać udziału w czynnościach świadomych Krsny, ani też bhaktowie w świadomości Krsny nie mogą uczestniczyć w czynnościach demonicznych czy też

51

pracować niczym psy i koty jedynie dla zadowalania zmysłów. Osoby w świadomości Krsny nie znajdują upodobania w takich czynnościach. Bhaktowie przyjmują jedynie podstawowe potrzeby życia, aby być sprawnymi do działania w świadomości Krsny. Resztę swej energii wykorzystują na rozwój świadomości Krsny, dzięki której można przenieść się do siedziby Krsny poprzez bezustanne myślenie o Nim nawet w momencie śmierci.

Adi 03.92 Advaita Acarya Gosvami jest inkarnacji Pana jako bhakty. Jego głośne wołanie spowodowało zstąpienie Krsny.

Adi 03.93 Kiedykolwiek Śri Krsna pragnie zamanifestować Swoją inkarnację na Ziemi, najpierw stwarza inkarnacje Swych godnych szacunku poprzedników.

Adi 03.94 Najpierw na Ziemi rodzą się takie godne szacunku osoby, jak Jego ojciec, matka i mistrz duchowy.

Adi 03.95 Razem ze Śri Advaitą Acaryą pojawili się: Madhavendra Puri, Iśvara Puri, Śrimati Śacimata i Śrila Jagannatha Miśra.

Adi 03.95 Znaczenie: Kiedykolwiek Najwyższa Osoba Boga zstępuje w Swej ludzkiej formie, posyła przed Sobą wszystkich Swych bhaktów, którzy działają jako Jego ojciec, nauczyciel i towarzysze występujący w wielu rolach. Takie osobistości pojawiają się przed zstąpieniem Najwyższej Osoby Boga. Przed pojawieniem się Pana Śri Krsny Caitanyi Mahaprabhu pojawili się tacy Jego bhaktowie jak: Madhavendra Puri, Jego mistrz duchowy - Śri Iśvara Puri, Jego matka - Śrimati Śacimata, Jego ojciec - Śri Jagannatha Miśra i Śri Advaita Acarya.

Adi 03.96 Kiedy pojawił się Advaita Acarya, zobaczył, że świat pozbawiony jest służby oddania dla Śri Krsny, ponieważ ludzie byli zaabsorbowani sprawami materialnymi.

Adi 03.97 Każdy był zaangażowany w przyjemności materialne, czy to w sposób grzeszny czy cnotliwy. Nikt nie był zainteresowany transcendentalną służbą dla Pana, która może przynieść całkowity ulgę od powtarzających się narodzin i śmierci.

Adi 03.97 Znaczenie: Advaita Acarya widział, że cały świat zaangażowany jest w materialne pobożne i bezbożne czyny, lecz nigdzie nie widział śladu służby oddania czy świadomości Krsny. Rzeczywistość jest taka, że w tym materialnym świecie nie brakuje niczego poza świadomością Krsny. Środki do zaspokajania materialnych potrzeb dostarczane są dzięki łasce Najwyższego Pana. Z powodu złej organizacji czasami odczuwamy jakiś brak, ale prawdziwy problem polega na tym, że ludzie nie mają kontaktu ze świadomością Krsny. Każdy zaangażowany jest w materialne zadowalanie zmysłów, ale ludzie nie mają żadnego planu, jak ostatecznie rozwiązać swe prawdziwe problemy, mianowicie: narodziny, chorobę, starość i śmierć. Te cztery niedole materialne nazywane są bhava-roga, czyli materialnymi chorobami. Wyleczyć je można jedynie świadomością Krsny. Dlatego świadomość Krsny jest największym błogosławieństwem dla społeczeństwa ludzkiego.

Adi 03.98 Widząc czynności tego świata, Acarya przepełnił się współczuciem i zaczął zastanawiać się, co mógłby zrobić dla korzyści ludzi.

Adi 03.98 Znaczenie: Ten rodzaj poważnego zainteresowania dobrem publicznym czyni daną osobę bona fide acaryą. Acarya nie wykorzystuje swych zwolenników. Ponieważ acarya jest zaufanym sługą Pana, jego serce jest zawsze pełne współczucia dla ludzkości w jej cierpieniu. Wie on, że wszelkie cierpienie spowodowane jest brakiem służby oddania dla Pana i dlatego stara się znaleźć sposób na zmianę działalności ludzkiej, czyniąc ją korzystną dla osiągnięcia oddania. Taka jest kwalifikacja acaryi. Chociaż Śri Advaita Prabhu Sam był wystarczająco potężny, by spełnić to zadanie, jako pokorny sługa sądził, że jeśli Pan nie pojawi się osobiście, nikt nie będzie w stanie poprawić upadłego stanu społeczeństwa. W bezlitosnych szponach mayi, pierwszej klasy więźniowie tego materialnego świata błędnie uważają się za szczęśliwych, ponieważ są bogaci, potężni, pomysłowi itd. Te głupie stworzenia nie wiedzą, że nie są niczym innym jak tylko marionetkami w rękach materialnej natury i że w każdej chwili bezlitosne intrygi materialnej natury mogą rozbić w pył wszelkie ich plany bezbożnego działania. Tacy głupi więźniowie nie dostrzegają, że bez względu na to, jak by nie polepszyli swej pozycji stosując różne sztuczne środki, to niedole powtarzających się narodzin, śmierci, choroby i starości zawsze wymykają się ich kontroli. Będąc takimi głupcami, lekceważą te główne problemy życia i zajmują się fałszywymi rzeczami, które nie mogą pomóc im rozwiązać ich prawdziwych problemów. Wiedzą, że nie chcą cierpieć bolączek choroby, starości i śmierci, ale pod wpływem złudnej energii są całkowicie niedbali i wskutek tego nie robią nic, by rozwiązać te problemy. To nazywane jest mayą. Ludzie trzymani w uścisku mayi po śmierci idą w zapomnienie i w rezultacie swej karmy w następnym życiu stają się psami czy bogami, chociaż większość z nich staje się psami. Aby stać się bogami w przyszłym życiu, muszą zaangażować się w służbę oddania dla Najwyższej Osoby Boga; w przeciwnym razie, zgodnie z prawami natury, z pewnością staną się psami i wieprzami. Więźniowie trzeciej klasy, będąc mniej zamożnymi materialnie niż więźniowie pierwszej klasy, starają się ich naśladować, gdyż także nie mają informacji o prawdziwej naturze swego uwięzienia. W ten sposób również są zwodzeni przez złudną naturę materialną. Jednakże zadaniem acaryi jest zmiana czynności więźniów pierwszej i trzeciej klasy na czynności służące ich prawdziwej korzyści. Ten wysiłek czyni go bardzo drogim bhaktą Pana, który wyraźnie mówi w Bhagavad-gicie, że nikt w społeczeństwie ludzkim nie jest Mu droższy od bhakty, który bezustannie pełni służbę dla Niego poprzez wynajdowanie sposobów nauczania przekazu Boga dla prawdziwej korzyści świata. Tzw. acaryowie tego wieku Kali są bardziej zainteresowani eksploatacją zasobów swych zwolenników niż uśmierzaniem ich niedoli; ale Śri Advaita Prabhu, idealny acarya, troszczył się o poprawę sytuacji świata.

Adi 03.99 "Gdyby Śri Krsna pojawił się jako inkarnacja, Sam Swym osobistym przykładem mógłby nauczać oddania.

52

Adi 03.100 "W tym wieku Kali nie ma żadnej religii poza intonowaniem świętego imienia Pana, ale w jaki sposób Pan pojawi się w tym wieku jako inkarnacja?

Adi 03.101 "Będę wielbił Krsnę w oczyszczonym stanie umysłu. Bezustannie będę prosił Go z pokorą.

Adi 03.102 "Moje imię 'Advaita' okaże się stosowne, jeśli będę w stanie nakłonić Krsnę do zapoczątkowania ruchu intonowania świętego imienia."

Adi 03.102 Znaczenie: Niedualista filozof Mayavadi, który błędnie wierzy, iż nie jest różny od Pana, nie jest w stanie Go przywołać, jak zrobił to Advaita Prabhu. Advaita Prabhu nie jest różny od Pana, lecz w Swym związku z Panem nie wtapia się w Niego, lecz wiecznie pełni dla Niego służbę jako Jego pełna część. Jest to czymś niepojętym dla Mayavadi, ponieważ myślą oni w kategoriach zwykłej percepcji zmysłowej i dlatego sądzą, że niedualizm wymaga utraty własnej oddzielnej tożsamości. Jednakże z wersetu tego wyraźnie wynika, że Advaita Prabhu - chociaż zachowuje Swą oddzielną tożsamość - nie jest różny od Pana. Śri Caitanya Mahaprabhu głosił filozofię niepojętej jednoczesnej jedności z Panem i odmienności od Niego. Wyobrażony dualizm i monizm są koncepcjami niedoskonałych zmysłów, które nie są w stanie dosięgnąć Transcendencji, ponieważ Transcendencja jest poza koncepcją ograniczonych mocy. Jednakże działanie Śri Advaity Prabhu daje namacalny dowód niepojętego niedualizmu. Zatem ten, kto podporządkowuje się Śri Advaicie Prabhu, z łatwością może wyznawać filozofię niepojętego jednoczesnego dualizmu i monizmu.

Adi 03.103 Kiedy rozmyślał o tym, jak przebłagać Krsnę wielbieniem, na myśl przyszedł mu następujący werset.

Adi 03.104 "Śri Krsna, który darzy wielkim uczuciem Swych bhaktów, zaprzedaje się bhakcie, który ofiarowuje Mu po prostu listek tulasi i odrobinę wody."

Adi 03.104 Znaczenie: Jest to werset z Gautamiya-tantry.

Adi 03.105-6 Advaita Acarya rozważył znaczenie tego wersetu w ten sposób: Nie znajdując żadnego sposobu spłacenia długu temu, kto ofiarowuje Mu tulasi i wodę, Pan Krsna myśli: "Nie mam żadnego bogactwa, które równałoby się listkowi tulasi i wodzie."

Adi 03.107 Toteż Pan uwalnia się od długu ofiarowując bhakcie Samego Siebie. Biorąc to pod uwagę, Acarya rozpoczął wielbienie Pana.

Adi 03.107 Znaczenie: Poprzez służbę oddania z łatwością można zadowolić Krsnę listkiem rośliny tulasi i odrobiną wody. Jak Pan mówi w Bhagavad-gicie (9.26), jeśli ktoś z oddaniem ofiarowuje Mu liść, kwiat, owoc czy trochę wody (patram puspam phalam toyam), w ten sposób bardzo Go zadowala. Na ogół przyjmuje On służby Swych bhaktów. Nawet najuboższy z bhaktów w jakiejkolwiek części świata może zdobyć mały kwiat, owoc czy liść i odrobinę wody, i jeśli z oddaniem ofiarowuje te rzeczy, szczególnie listki tulasi i wodę z Gangesu, Krsna będzie bardzo zadowolony. Powiedziane jest, że Krsnę tak bardzo zadowala taka służba oddania, że w zamian za nią Sam ofiarowuje się Swojemu bhakcie. Śrila Advaita Acarya znał ten fakt i dlatego postanowił wielbić Pana listkami tulasi i wodą Gangesu i w ten sposób spowodować zstąpienie Osoby Boga Krsny.

Adi 03.108 Myśląc o lotosowych stopach Śri Krsny, bezustannie ofiarowywał pączki tulasi w wodzie z Gangesu.

Adi 03.109 Wzywał Śri Krsnę głośnymi okrzykami i w ten sposób uczynił możliwym Jego pojawienie się.

Adi 03.110 Zatem głównym powodem zstąpienia Śri Caitanyi jest ta błagalna prośba Advaity Acaryi. Pan, obrońca religii, pojawia się z powodu pragnienia Swego bhakty.

Adi 03.111 "O mój Panie, zawsze przebywasz w zasięgu wzroku i słuchu Swoich czystych bhaktów. Mieszkasz również w ich lotosowych sercach, oczyszczonych przez służbę oddania. O mój Pasie, sławiony wzniosłymi modlitwami, okazujesz szczególni łaskę Swym bhaktom, manifestując się w wiecznych formach, w których Cię chętnie oglądają."

Adi 03.111 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (3.9.11) jest modlitwą Pana Brahmy do Najwyższej Osoby Boga Krsny o Jego błogosławieństwa w dziele stwarzania. Wiedzę o Najwyższej Osobie Boga można poznać z opisów pism wedyjskich. Na przykład, Brahma-samhita opisuje, że w siedzibie Pana Krsny, która jest zbudowana z cintamani (kamienia filozoficznego), Panu występującemu w roli chłopca pasterza, służą setki i tysiące bogiń szczęścia. Mayavadi sądzą, że bhaktowie wyobrażają sobie formę Krsny, ale w istocie Krsnę i Jego różne transcendentalne formy opisują autentyczne pisma wedyjskie. Słowo śruta w śruteksita-pathah odnosi się do Ved, a iksita oznacza, że sposobem zrozumienia Najwyższej Osoby Boga jest właściwe studiowanie pism wedyjskich. Nie można wyobrażać sobie czegoś o Bogu i Jego formie. Wyobrażeń takich nie przyjmują osoby, które są poważne względem oświecenia. Tutaj Brahma oznajmia, że Krsnę można poznać przez ścieżkę właściwego rozumienia tekstów wedyjskich. Jeśli poprzez studiowanie formy, imienia, cech, rozrywek i parafernaliów Najwyższego Boga ktoś zostanie urzeczony Panem, może pełnić służbę oddania, a w jego sercu wyryje się forma Pana i pozostanie tam usytuowana transcendentalnie. Dopóki bhakta rzeczywiście nie rozwinie transcendentalnej miłości do Pana, nie będzie w stanie zawsze myśleć o Panu w swym sercu. Takie bezustanne myślenie o Panu jest wzniosłą doskonałością procesu yogi. Stwierdza to Bhagavad-gita w rozdziale szóstym oznajmiając, że kto pogrążony jest w takich myślach, jest

53

najlepszym ze wszystkich yoginów. Takie transcendentalne zaabsorbowanie jest nazywane samadhi. Czysty bhakta, który bezustannie myśli o Najwyższej Osobie Boga, jest osobą kwalifikowaną do tego, by ujrzeć Pana. Jeśli ktoś nie jest transcendentalnie wyniesiony, nie może mówić o Urugayi ( Panu, który sławiony jest wzniosłymi modlitwami). Pan ma niezliczone formy, jak stwierdza to Brahma-samhita (advaitam acyutam anadim ananta-rupam). Pan rozprzestrzenia się w niezliczone formy svamśa. Kiedy bhakta, słuchając o tych niezliczonych formach, przywiązuje się do jednej z nich i zawsze myśli o Nim, Pan pojawia mu się w tej formie. Pan Krsna jest szczególnie miły dla bhaktów, w sercu których zawsze jest obecny z powodu ich wzniosłej transcendentalnej miłości.

Adi 03.112 Istotą znaczenia tego wersetu jest to, że Pan Krsna pojawia się w Swoich wszystkich niezliczonych wiecznych formach z powodu pragnień Swych czystych bhaktów.

Adi 03.113 W ten sposób zdecydowanie ustaliłem znaczenie czwartego wersetu. Pan Gauranga [Pan Caitanya] pojawił się jako inkarnacja, by nauczać czystej miłości do Boga.

Adi 03.114 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich łaski, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Trzeciego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego przyczyny zstąpienia Pana Caitanyi Mahaprabhu.

ROZDZIAŁ IV .

Poufne powody pojawienia się Pana Caitanyi

W tym rozdziale eposu Caitanya-caritamrty Krsnadasa Kaviraja Gosvami podkreśla, że Pan Caitanya miał trzy własne główne cele, dla których się pojawił. Pierwszym było rozkoszowanie się pozycją Śrimati Radharani, która jest główną osobą odwzajemniającą transcendentalną miłość Śri Krsny. Pan Krsna jest rezerwuarem transcendentalnych transakcji miłości ze Śrimati Radharani. Podmiotem tych miłosnych transakcji jest Sam Pan, a Radharani jest przedmiotem. Tak więc, podmiot, Pan, pragnął skosztować miłosnego smaku w pozycji obiektu, Radharani. Drugim powodem Jego pojawienia się była chęć zrozumienia własnego transcendentalnego smaku. Pan Krsna jest wszelką słodyczą. Atrakcja Radharani do Krsny jest bardzo wzniosła, więc aby doświadczyć tej atrakcji i zrozumieć własną transcendentalną słodycz, Krsna przyjął mentalność Radharani. Trzecim powodem pojawienia się Pana Caitanyi była chęć cieszenia się szczęściem smakowanym przez Radharani. Pan myślał, że niewątpliwie Radharani cieszyła się Jego towarzystwem i On cieszył się towarzystwem Radharani, ale wymiana transcendentalnego smaku pomiędzy parą duchową była bardziej przyjemna dla Śrimati Radharani niż dla Śri Krsny. Radharani doznawała więcej transcendentalnej przyjemności w towarzystwie Krsny niż mógł On to zrozumieć bez przyjęcia Jej pozycji. Jednak Śri Krsna nie mógł doznawać przyjemności w pozycji Śrimati Radharani, gdyż pozycja ta była Mu całkowicie obca. Krsna jest transcendentalnym mężczyzną, a Radharani jest transcendentalną kobietą. Więc aby poznać transcendentalną przyjemność płynącą z kochania Krsny, Pan Krsna osobiście pojawił się jako Pan Caitanya, przyjmując emocje i blask cielesny Śrimati Radharani. Pan Caitanya pojawił się, by spełnić te skryte pragnienia, i również aby nauczać szczególnego znaczenia intonowania Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare, a także aby odpowiedzieć na wołanie Advaity Prabhu. Te powody były drugorzędnymi. Pomiędzy zaufanymi bhaktami Pana główną postacią był Śri Svarupa Damodara Gosvami. Notatki jego dziennika wyjawiły te skryte cele. To objawienie potwierdził Śrila Rupa Gosvami w swych różnych modlitwach i poematach. Rozdział ten również szczególnie opisuje różnicę pomiędzy pożądaniem a miłością. Sprawy pomiędzy Krsną i Radhą są zupełnie inne od materialnego pożądania. Dlatego autor bardzo wyraźnie je rozróżnia.

Adi 04.01 Dzięki łasce Pana Caitanyi Mahaprabhu nawet głupie dziecko może całkowicie opisać - zgodnie z poglądem pism objawionych - prawdziwą naturę Pana Krsny, podmiotu radości rozrywek Vrajy.

Adi 04.01 Znaczenie: Znaczenie tej śloki sanskryckiej można poznać wówczas, kiedy otrzymało się bezprzyczynową łaskę Pana Caitanyi. Pan Śri Krsna, będąc Absolutną Osobą Boga, nie może zostać ujawniony zwykłym organom wzroku. Rezerwuje On Sobie prawo nie ujawniania się poprzez intelektualne wyczyny niewielbicieli. Pomimo tego faktu, dzięki łasce Pana Caitanyi Mahaprabhu, nawet małe dziecko może z łatwością zrozumieć Pana Śri Krsnę i Jego transcendentalne rozrywki na ziemi Vrndavany.

Adi 04.02 Wszelka chwała Panu Caitanyi Mahaprabhu. Wszelka chwała Panu Nityanandzie. Wszelka chwała Śri Advaicie Acaryi. I wszelka chwała wszystkim bhaktom Pana Caitanyi.

Adi 04.03 Opisałem znaczenie wersetu czwartego. Teraz, o bhaktowie, łaskawie posłuchajcie wyjaśnienia wersetu pitego.

Adi 04.04 Aby wyjaśnić werset oryginalny, najpierw zasugeruję jego znaczenie.

54

Adi 04.05 Podałem zasadnicze znaczenie wersetu czwartego. Inkarnacja ta zstępuje, aby szerzyć intonowanie świętego imienia oraz miłość do Boga.

Adi 04.06 Chociaż jest to prawdą, jest to jedynie zewnętrzny powód zstąpienia Pana. Proszę, posłuchajcie, jaki był inny powód pojawienia się Pana - powód poufny.

Adi 04.06 Znaczenie: W czwartym wersecie Trzeciego Rozdziału zostało wyraźnie powiedziane, że Pan Caitanya pojawił się, by szerzyć miłość Krsny i intonowanie Jego transcendentalnego świętego imienia, Hare Krsna. Był to drugorzędny cel pojawienia się Pana Caitanyi. Prawdziwy powód jest inny, jak zobaczymy to w tym rozdziale.

Adi 04.07 Pisma święte oznajmiają, że poprzednio Pan Krsna zstąpił, aby uwolnić Ziemię od brzemienia.

Adi 04.08 Uwalnianie Ziemi od tego brzemienia nie jest jednakże zadaniem Najwyższej Osoby Boga. Tym, który chroni wszechświat, jest Pan Visnu, żywiciel i obrońca.

Adi 04.09 Ale czas uwolnienia świata od brzemienia połączył się z czasem zstąpienia Pana Krsny.

Adi 04.09 Znaczenie: Z Bhagavad-gity dowiadujemy się, że Pan pojawia się w określonych odstępach czasu, aby uporządkować nadwyrężoną przez czas kulturę duchową. Pan Śri Krsna pojawił się pod koniec Dvapara-yugi, by odrodzić duchową kulturę ludzkiego społeczeństwa i również, by zamanifestować Swe transcendentalne rozrywki. Visnu jest autoryzowanym Panem, który utrzymuje stworzony kosmos, i On jest również zasadniczym Bóstwem, które porządkuje niewłaściwą administrację w stworzeniu kosmicznym. Śri Krsna jest pierwotnym Panem i nie pojawia się On w tym celu, by naprawiać administrację, lecz aby przejawić Swe transcendentalne rozrywki i w ten sposób przyciągnąć upadłe dusze z powrotem do domu, z powrotem do Boga. Jednakże pod koniec ostatniej Dvapara-yugi czas na poprawę administracji pokrył się z czasem pojawienia się Pana Śri Krsny. Więc kiedy pojawił się Śri Krsna, również połączył się z Nim Visnu, Pan utrzymywania, gdyż podczas pojawienia się absolutnej Osoby Boga łączą się z Nim wszystkie Jego pełne części i cząstki.

Adi 04.10 Kiedy zstępuje kompletny Najwyższa Osoba Boga, spotykają się w Nim wszystkie inne inkarnacje Pana.

Adi 04.11-12 W ciele Pana Krsny zstępują: Pan Narayana, cztery główne ekspansje [Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha], Matsya i inne inkarnacje lila, yuga-avatary i inkarnacje manvantara - i również wszystkie inne inkarnacje, jakie istnieją. W ten sposób pojawia się kompletny Najwyższy Bóg, Sam Pan Krsna.

Adi 04.13 Zatem w tym czasie Pan Visnu obecny jest w ciele Pana Krsny i Pan Krsna zabija demony poprzez Niego.

Adi 04.14 Tak więc zabijanie demonów jest zadaniem drugorzędnym. Teraz będę mówił o głównym powodzie inkarnacji Pana.

Adi 04.15-16 Pragnienie Pana, aby się pojawić, zrodziło się z dwóch powodów: chciał On skosztować słodkiej esencji smaków miłości do Boga oraz pragnął szerzyć służbę oddania w tym świecie na platformie spontanicznej atrakcji. Dzięki temu znany jest jako najbardziej radosny i najbardziej miłosierny ze wszystkich.

Adi 04.15-16 Znaczenie: W okresie pojawienia się Pana Krsny, zabicia asurów i niewierzących takich jak Kamsa i Jarasandha dokonał Visnu, który znajdował się w Osobie Śri Krsny. Takie zabijanie dokonywane pozornie przez Pana Śri Krsnę było oczywiście czynnością uboczną, lecz prawdziwym celem pojawienia się Pana Krsny było odegranie sztuki Jego transcendentalnych rozrywek we Vrajabhumi, i w ten sposób przejawienie szczytowego transcendentalnego smaku w wymianie wzajemnej miłości pomiędzy żywą istotą a Najwyższym Panem. Te wzajemne wymiany smaków nazywane są raga-bhakti, czyli służbą oddania dla Pana w transcendentalnym uniesieniu. Pan Śri Krsna pragnie powiadomić wszystkie uwarunkowane dusze, że bardziej przyciągany jest przez raga-bhakti niż vidhi-bhakti, czyli służbę oddania spełnianą zgodnie z uregulowanymi przepisami. W Vedach jest powiedziane, raso vai sah: Prawda Absolutna jest rezerwuarem wszelkiego rodzaju wymiany miłosnych sentymentów. Jest On również bezprzyczynowo miłosierny i pragnie obdarzyć nas tym przywilejem raga-bhakti. Toteż pojawił się jako Swoja własna energia wewnętrzna. Nie został zmuszony do pojawienia się przez żadną zewnętrzną siłę.

Adi 04.17 "Cały wszechświat napełniony jest koncepcją Mojego majestatu, lecz miłość osłabiona przez tę świadomość majestatu nie zadowala Mnie.

Adi 04.18 "Jeśli ktoś uważa Mnie za Najwyższego Pana, a siebie za podległego, nie podporządkowuję się jego miłości, ani też nie jest ona w stanie Mnie kontrolować.

Adi 04.19 "Jeśli bhakta wielbi Mnie w jakimś transcendentalnym nastroju, w tym nastroju odwzajemniam się mu. Jest to Moje naturalne zachowanie.

Adi 04.19 Znaczenie: Pan, ze względu na właściwą Sobie naturę, objawia się Swym bhaktom odpowiednio do właściwej dla nich służby oddania. Rozrywki Vrndavany demonstrują, że chociaż na ogół ludzie wielbią Boga z czcią i szacunkiem, Pan jest bardziej zadowolony, kiedy bhakta myśli o Nim jako o swym ukochanym synu, osobistym przyjacielu czy najdroższym narzeczonym i pełni dla Niego służbę z takim naturalnym uczuciem. W takim transcendentalnym związku Pan staje się uległym przedmiotem miłości. Taka czysta miłość do Boga nie jest skażona nawet śladem zbytecznych, pozbawionych

55

oddania pragnień i nie jest zmieszana z żadnego rodzaju działaniem karmicznym czy filozoficzną empiryczną spekulacją. Jest to czysta i naturalna miłość do Boga, spontanicznie budząca się na platformie absolutnej. Taka służba oddania spełniana jest w korzystnej atmosferze wolnej od materialnego uczucia.

Adi 04.20 "'Każdego z nich - kiedy podporządkowuje się Mnie - nagradzam odpowiednio. Każdy podąża Moją ścieżką pod każdym względem, o synu Prthy.'

Adi 04.20 Znaczenie: W Czwartym Rozdziale Bhagavad-gity Pan Krsna stwierdza, że poprzednio (jakieś sto dwadzieścia milionów lat przed bitwą pod Kuruksetrą) wyjaśnił tę mistyczną filozofię Gity bogu słońca. Przekaz ten był otrzymywany w łańcuchu sukcesji uczniów, ale z biegiem czasu łańcuch ten w jakiś sposób został przerwany i Pan Śri Krsna ponownie pojawił się i uczył Arjunę prawd Bhagavad-gity. W tym czasie Pan wypowiedział ten werset (Bg. 4.11) do Swego przyjaciela Arjuny.

Adi 04.21-22 "Jeśli ktoś darzy Mnie czystym miłosnym oddaniem, myśląc o Mnie jako o swym synu, przyjacielu czy ukochanym, uważając siebie samego za kogoś wielkiego, a Mnie - za równego jemu czy niższego, wówczas Ja podporządkowuję się takiej osobie.

Adi 04.21-22 Znaczenie: W Caitanya-caritamrcie opisane są trzy rodzaje służby oddania - mianowicie, bhakti (zwykła służba oddania), śuddha-bhakti (czysta służba oddania) i viddha-bhakti (zmieszana służba oddania). Kiedy służba oddania spełniana jest z jakimś materialnym celem, obejmującym działanie karmiczne, spekulację umysłową czy yogę mistyczną, nazywana jest zmieszaną albo nieczystą służbą oddania. Poza bhakti-yogą, Bhagavad-gita opisuje również karma-yogę, jnana-yogę i dhyana-yogę. Yoga oznacza połączenie się z Najwyższym Panem, co możliwe jest jedynie poprzez oddanie. Działanie karmiczne kończące się służbą oddania, filozoficzna spekulacja kończąca się służbą oddania oraz praktyka mistycyzmu kończąca się służbą oddania są znane odpowiednio jako karma-yoga, jnana-yoga i dhyana-yoga. Ale taka służba oddania zanieczyszczona jest trzema rodzajami czynności materialnych. Dla osób wulgarnie utożsamiających ciało z jaźnią polecane jest pobożne działanie, czyli karma-yoga. Dla tych, którzy utożsamiają umysł z jaźnią, polecana jest filozoficzna spekulacja, czyli jnana-yoga. Ale bhaktowie na platformie duchowej nie odczuwają potrzeby takich materialnych koncepcji czy nieczystego oddania. Celem zanieczyszczonej służby oddania nie jest bezpośrednio miłość do Najwyższej Osoby Boga. Dlatego służba spełniana ściśle zgodnie z pismami objawionymi jest lepsza niż taka viddha-bhakti, ponieważ wolna jest od wszelkiego rodzaju materialnego zanieczyszczenia. Jest ona spełniana w świadomości Krsny, jedynie w celu zadowolenia Najwyższej Osoby Boga. Ci, których cechuje spontaniczne oddanie dla Pana i którzy nie mają żadnych zamiarów osiągnięcia materialnego zysku, nazywani są urzeczonymi bhaktami. Są oni spontanicznie przyciągani do służby dla Pana i podążają śladami samozrealizowanych dusz. Ich czyste oddanie (śuddha-bhakti), manifestujące się z czystej miłości do Boga, przewyższa regulujące zasady autorytatywnych pism świętych. Czasami miłosna ekstaza przewyższa regulujące zasady; taka ekstaza jednakże jest całkowicie na platformie duchowej i nie można jej imitować. Regulujące zasady pomagają zwykłym bhaktom wznieść się do etapu doskonałej miłości Boga. Czysta miłość do Krsny jest doskonałością czystego oddania, a czysta służba oddania jest tożsama ze spontaniczną służbą oddania. Nieskazitelne wypełnianie regulujących zasad przejawione jest na planetach Vaikuntha. Poprzez ścisłe wypełnianie tych zasad można wznieść się na planety Vaikuntha. Ale spontaniczna czysta służba oddania spotykana jest jedynie na Krsnaloce.

Adi 04.23 "'Pełniąc służbę oddania dla Mnie, żywe istoty odzyskują swe wieczne życie. O moje drogie dziewczęta Vrajy, wasze uczucie do Mnie jest waszym szczęściem, gdyż jedynie dzięki niemu osiągnęłyście Mą łaskę.'

Adi 04.23 Znaczenie: Czysta służba oddania reprezentowana jest w czynnościach mieszkańców Vrajabhumi (Vrndavany). Podczas zaćmienia słońca Pan przybył z Dvaraki, by spotkać mieszkańców Vrndavany w Samanta-pancaka. Spotkanie to było niezmiernie bolesne dla dziewcząt Vrajabhumi, ponieważ Pan Krsna pozornie opuścił je, aby zamieszkać w Dvarace. Ale wypowiadając ten werset (Bhag. 10.82.45) Pan uprzejmie wyraził podziękowanie dziewczętom Vrajy za ich czystą służbę oddania.

Adi 04.24 "Matka czasami związuje Mnie jako swego syna. Karmi Mnie i chroni, sądząc, że jestem całkowicie bezradny.

Adi 04.25 "Moi przyjaciele wdrapują się na Moje ramiona w czystej przyjaźni, mówiąc: 'Cóż za wielki człowiek z Ciebie? Ty i ja jesteśmy równi.'

Adi 04.26 "Jeśli Moja ukochana gani Mnie w złym humorze, to w ten sposób kradnie Mój umysł od pełnych czci hymnów Ved.

Adi 04.26 Znaczenie: Według Upanisadów wszystkie żywe istoty uzależnione są od najwyższej żywej istoty, Osoby Boga. Jak jest powiedziane, nityo nityanam cetanaś cetananam eko bahunam yo vidadhati kaman: jedna wieczna żywa istota utrzymuje wszystkie inne wieczne żywe istoty. Ponieważ Najwyższa Osoba Boga utrzymuje wszystkie inne żywe istoty, pozostają one podległe Panu, nawet kiedy są zjednoczone z Nim w odwzajemnianiu spraw miłosnych. Ale w trakcie wymiany transcendentalnej, w najwyższym stopniu czystej miłości, czasami podległy bhakta stara się dominować nad dominującym. Ten, kto z miłością ma do czynienia z Najwyższym Panem jako Jego matka czy ojciec, czasami przejmuje pozycję Najwyższej Osoby Boga. Podobnie, pozycję Pana czasami przejmuje Jego narzeczona czy kochanka. Ale takie próby są przejawem najwyższej miłości. Jedynie z powodu czystej miłości podległa ukochana Najwyższej Osoby Boga strofuje Go. Pan, czerpiąc przyjemność z takiego łajania, przyjmuje je wspaniale. Przejawienie naturalnej miłości czyni takie zachowanie bardzo przyjemnym. W wielbieniu Najwyższego Pana z czcią i szacunkiem nie manifestuje się taka naturalna miłość, ponieważ bhakta uważa Pana za swego zwierzchnika.

56

Regulujące zasady w służbie oddania są przeznaczone dla tych, którzy nie rozbudzili swej naturalnej miłości do Boga. Kiedy budzi się naturalna miłość, przewyższa ona wszelkie regulujące metody i wówczas między Panem a bhaktą przejawia się czysta miłość. Chociaż na takiej platformie miłości bhakta czasami zdaje się dominować nad Panem albo przekracza regulujące zasady, to postępowanie takie jest o wiele bardziej zaawansowane niż zwykłe stosunki oparte na regulujących zasadach z czcią i szacunkiem. Bhakta, który dzięki całkowitemu przywiązaniu w miłości do Najwyższego jest rzeczywiście wolny od wszelkich desygnatów, przejawia spontaniczną miłość do Boga, która zawsze przewyższa oddanie oparte na regulujących zasadach. Swobodny język, jakiego używa kochanek i ukochana, jest znamienny dla czystego uczucia. Kiedy bhakta wielbi swego ukochanego jako obiekt najbardziej godny czci, wówczas obserwuje się brak spontanicznych sentymentów miłości. Bhaktowie neofici przestrzegający instrukcji wedyjskich regulujących tych, którzy nie mają czystej miłości do Boga, mogą na pozór wydawać się bardziej wzniośli niż bhakta w spontanicznej miłości do Boga. Lecz w rzeczywistości taka spontaniczna, czysta miłość jest o wiele wyższa od regulowanej służby oddania. Taka czysta miłość do Boga jest zawsze chwalebna pod każdym względem, o wiele bardziej niż pełna czci i szacunku służba oddania pełniona przez bhaktę mniej czułego.

Adi 04.27-28 "Zstąpię, zabierając ze Sobą tych czystych bhaktów i będę oddawał się różnym zadziwiającym rozrywkom, nieznanym nawet na Vaikuncie. Będę propagował tego rodzaju rozrywki, które zdumiewają nawet Mnie Samego.

Adi 04.27-28 Znaczenie: Pan Krsna w formie Pana Caitanyi kształci Swych bhaktów, by rozwinęli się stopniowo do etapu czystej służby oddania. Wskutek tego od czasu do czasu pojawia się jako bhakta, by wziąć udział w różnego rodzaju wspaniałych czynach opisanych w Jego wzniosłej filozofii i naukach. W niebie duchowym są niezliczone planety Vaikuntha i na nich wszystkich Pan przyjmuje służbę pełnioną przez Jego wiecznych bhaktów w nastroju czci i szacunku. Dlatego Pan Śri Krsna prezentuje Swe najbardziej poufne rozrywki, tak jak oddaje się im w Swym transcendentalnym królestwie. Rozrywki takie są tak atrakcyjne, że urzekają nawet Pana, i wskutek tego rozkoszuje się nimi w formie Pana Caitanyi.

Adi 04.29 "Wpływ yogamayi zainspiruje gopi sentymentem, że jestem ich kochankiem.

Adi 04.29 Znaczenie: Yogamaya jest imieniem wewnętrznej mocy, która sprawia, że Pan zapomina Samego Siebie i staje się obiektem miłości dla Swego czystego bhakty w różnych transcendentalnych smakach. Ta moc yogamaya stwarza w umysłach dziewcząt Vrajy duchowy sentyment, dzięki któremu myślą, że Pan Krsna jest ich kochankiem. Sentymentu tego nigdy nie można porównywać do pospolitej niedozwolonej miłości seksualnej. Nie ma on nic wspólnego z psychologią seksu, chociaż czysta miłość takich bhaktów zdaje się być seksualną. Należy wiedzieć, że nie istnieje nic w tej manifestacji kosmicznej, co nie miałoby prawdziwego odpowiednika w sferze duchowej. Wszystkie manifestacje materialne są emanacjami transcendencji. Erotyczne zasady miłości odzwierciedlone w mieszanych wartościach materialnych są wypaczonymi odzwierciedleniami rzeczywistości duchowej, lecz rzeczywistości tej nie można zrozumieć dopóty, dopóki nie jest się dostatecznie wykształconym w nauce duchowej.

Adi 04.30 "Ani gopi, ani Ja nie zauważymy tego, gdyż nasze umysły zawsze będą zachwycone wzajemnym pięknem i cechami.

Adi 04.30 Znaczenie: Planetom Vaikuntha w niebie duchowym przewodzi Narayana. Jego bhaktowie posiadają te same cechy co On, a wymiana oddania jest tam na platformie czci i szacunku. Lecz ponad tymi wszystkimi planetami Vaikuntha znajduje się Goloka, czyli Krsnaloka, gdzie oryginalna Osoba Boga, Krsna, w pełni manifestuje Swą moc przyjemności w wolnych sprawach miłosnych. Ponieważ bhaktowie w materialnym świecie nie wiedzą prawie nic o tych sprawach, Pan pragnie im je ukazać. Na Goloka Vrndavanie istnieje wymiana miłości znana jako parakiya-rasa. Jest ona podobna atrakcji zamężnej kobiety do mężczyzny nie będącego jej mężem. W świecie materialnym ten rodzaj związku jest najbardziej ohydny, ponieważ jest wypaczonym odzwierciedleniem parakiya-rasy ze świata duchowego, gdzie są to sprawy miłosne najwyższego rodzaju. Takie uczucia pomiędzy bhaktą i Panem przejawiane są pod wpływem yogamayi. Bhagavad-gita oznajmia, że bhaktowie najwyższego stopnia znajdują się pod opieką daiva-mayi, czyli yogamayi. Mahatmanas tu mam partha daivim prakrtim aśritah (Bg. 9.13). Ci, którzy są rzeczywiście wielkimi duszami (mahatmami), są całkowicie zaabsorbowani świadomością Krsny, zawsze pełniąc służbę dla Pana. Znajdują się pod opieką daivi prakrti, czyli yogamayi. Yogamaya stwarza sytuację, w której bhakta gotowy jest przekroczyć wszelkie regulujące zasady jedynie po to, by kochać Krsnę. Bhakta w naturalny sposób nie lubi przekraczać zasad szacunku dla Najwyższej Osoby Boga, ale pod wpływem yogamayi jest gotów uczynić cokolwiek, by lepiej kochać Najwyższego Pana. Osoby znajdujące się pod wpływem energii materialnej w ogóle nie są w stanie docenić działania yogamayi, gdyż uwarunkowana dusza prawie w ogóle nie jest w stanie zrozumieć czystej wymiany pomiędzy Panem i Jego bhaktą. Lecz dzięki pełnieniu służby oddania według regulujących zasad, można uczynić wielki postęp i wówczas zacząć doceniać sprawy czystej miłości pod nadzorem yogamayi. W duchowych sentymentach miłosnych wywołanych przez moc yogamayi, zarówno Pan Śri Krsna, jak i dziewczęta Vrajy zapominają się w duchowym uniesieniu. Pod wpływem takiego zapomnienia, urzekające piękno gopi gra bardzo istotną rolę w transcendentalnym zadowoleniu Pana, które nie ma nic wspólnego ze zwykłą seksuologią. Ponieważ duchowa miłość do Boga jest ponad wszystkim, co pospolite, gopi na pozór wydają się przekraczać kody zwykłej moralności. To bezustannie zadziwia światowych moralistów. Dlatego yogamaya działa w ten sposób, że zakrywa Pana i Jego rozrywki przed oczyma materialistów: Jak potwierdza to Bhagavad-gita, gdzie Pan mówi, że rezerwuje Sobie prawo nieujawniania się każdemu. Działanie yogamayi sprawia, że Pan i gopi, w miłosnej ekstazie, czasami spotykają się, a czasami rozstają. Tych transcendentalnych spraw miłosnych Pana nie są w stanie wyobrazić sobie empirycy zaabsorbowani bezosobową cechą Absolutnej Prawdy. Dlatego Pan osobiście pojawia się przed materialistami, by obdarzyć ich najwyższą formą realizacji duchowej i również osobiście skosztować jej esencji. Pan jest tak łaskawy, że osobiście zstępuje, by zabrać upadłe dusze z powrotem do domu, do królestwa Boga, gdzie wiecznie można rozkoszować się erotycznymi zasadami Boga w ich

57

prawdziwej formie, odmiennej od wypaczonej miłości seksualnej tak bardzo podziwianej i nadużywanej przez upadłe dusze w ich schorowanym stanie. Zasadniczym powodem, dla którego Pan przejawia rasa-lilę, jest nakłonienie wszystkich upadłych dusz do porzucenia ich schorowanej moralności i religijności i przyciągnięcia ich do królestwa Boga, by cieszyły się rzeczywistością. Osoba, która prawdziwie rozumie, czym jest rasa-lila, z pewnością będzie czuła wstręt do zwykłego życia seksualnego. Kiedy zrealizowana dusza słucha z właściwego źródła o rasa-lila Pana, rezultat tego będzie taki, że całkowicie powstrzyma się od materialnej przyjemności seksualnej.

Adi 04.31 "Czyste przywiązanie zjednoczy nas nawet kosztem moralnych i religijnych obowiązków [dharmy]. Przeznaczenie czasami umożliwi nam spotkanie się, a czasami rozdzieli nas.

Adi 04.31 Znaczenie: Kiedy gopi usłyszały flet Krsny, wyszły na spotkanie z Krsną w środku nocy. Śrila Rupa Gosvami skomponował wspaniały werset odpowiadający tej sytuacji, który opisuje pięknego chłopca o imieniu Govinda, stojącego z fletem przy ustach na brzegu Yamuny w świetle księżyca. Ci, którzy pragną cieszyć się życiem w materialistycznym społeczeństwie, przyjaźni i miłości, nie powinni udawać się nad Yamunę, by ujrzeć formę Govindy. Dźwięk fletu Pana Krsny jest tak słodki, że sprawił, iż gopi zapomniały o wszystkich swych związkach z krewnymi i uciekły do Krsny w środku nocy. W ten sposób opuszczając dom, gopi przekroczyły wedyjskie zasady życia rodzinnego. Oznacza to, że kiedy naturalne uczucia miłości do Krsny manifestują się w pełni, bhakta może zlekceważyć konwencjonalne prawa i zasady społeczne. W świecie materialnym jesteśmy usytuowani jedynie na naznaczonych desygnatami pozycjach, ale czysta służba oddania rozpoczyna się wówczas, kiedy ktoś uwalnia się od takich desygnatów. Kiedy ktoś budzi swą miłość do Krsny, wówczas wznosi się ponad wszelkie pozycje określone desygnatami. Spontaniczna atrakcja Śri Krsny do Jego najdroższych integralnych cząstek wytwarza entuzjazm, który zobowiązuje Śri Krsnę i gopi do spotykania się razem. Aby uświęcić ten transcendentalny entuzjazm, konieczny jest sentyment rozłąki ukochanego z ukochaną. W stanie materialnego cierpienia, nikt nie lubi bólu rozdzielenia. Ale to samo rozdzielenie w formie transcendentalnej, będąc absolutnym w swojej naturze, umacnia więź miłości i wzmaga pragnienie spotkania się kochanka i ukochanej. Okres rozłąki, szacowany transcendentalnie, dostarcza więcej radości niż rzeczywiste spotkanie, w którym brakuje uczuć wytężonego oczekiwania ponieważ kochanek i ukochana są oboje obecni.

Adi 04.32 "Skosztuję esencji wszystkich tych ras i w ten sposób obdarzę łaską wszystkich bhaktów.

Adi 04.33 "Wówczas, słuchając o czystej miłości mieszkańców Vrajy, bhaktowie będą wielbić Mnie na ścieżce spontanicznej miłości, porzucając wszelkie rytuały religijności i działania dla przyjemności."

Adi 04.33 Znaczenie: Wiele zrealizowanych dusz, takich jak Raghunatha dasa Gosvami i król Kulaśekhara, wyraźnie zalecali, aby rozwinąć tę spontaniczną miłość Boga nawet ryzykując tym przekroczenie wszystkich tradycyjnych kodów moralnych i religijnych. Śri Raghunatha dasa Gosvami, jeden z sześciu Gosvamich Vrndavany, napisał w swoich modlitwach zwanych Manah-śiksa, że należy po prostu z całą uwagą wielbić Radhę i Krsnę. Na dharmam nadharmam śruti-gana-niruktam kila kuru: nie należy być bardzo zainteresowanym pełnieniem wedyjskich rytuałów czy jedynie przestrzeganiem zasad i przepisów. Podobnie napisał król Kulaśekhara w swojej księdze Mukunda-mala-stotra:

nastha dharme na vasu-nicaye naiva kamopabhogeyad bhavyam tad bhavatu bhagavan purva-karmanurupam etat prarthyam mama bahu-matami janma-janmantare 'pi tvat-padambho-ruha-yuga-gata niścala bhaktir astu

"Nie pociąga mnie spełnianie religijnych rytuałów czy utrzymywanie jakiegoś ziemskiego królestwa. Nie dbam o przyjemności zmysłowe; niech pojawiają się i znikają odpowiednio do mych przeszłych czynów. Moim jedynym pragnieniem jest umocnienie się w służbie oddania lotosowym stopom Pana, nawet gdybym musiał rodzić się tutaj życie po życiu."

Adi 04.34 "Krsna manifestuje Swą wieczną, podobną ludzkiej formę i spełnia rozrywki, by okazać łaskę bhaktom. Po usłyszeniu o takich rozrywkach, należy zaangażować się w służbę dla Niego."

Adi 04.34 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.33.37). Najwyższa Osoba Boga ma niezliczone ekspansje Swej transcendentalnej formy, które wiecznie istnieją w świecie duchowym. Ten świat materialny jest jedynie wypaczonym odbiciem świata duchowego, gdzie wszystko manifestuje się bez skazy. Tam wszystko istnieje w swej oryginalnej egzystencji, wolne od dominacji czasu. Czas nie może zdegradować warunków w świecie duchowym czy wpłynąć na nie, a różne manifestacje Najwyższej Osoby Boga są odbiorcami czci różnych żywych istot na ich organicznych pozycjach duchowych. W świecie duchowym wszelka egzystencja jest nieskażoną dobrocią. Dobroć spotykana w świecie materialnym jest zanieczyszczona cechami pasji i ignorancji. Powiedzenie, że ludzka forma życia jest najlepszą pozycją do pełnienia służby oddania, ma swe szczególne znaczenie, ponieważ jedynie w tej formie żywa istota może odnowić swój wieczny związek z Najwyższą Osobą Boga. Ludzka forma uważana jest za najwyższy stopień w cyklu gatunków życia w tym materialnym świecie. Jeśli ktoś wykorzystuje tę najwyższą formę materialną, może odzyskać swą pozycję służby oddania dla Pana. Inkarnacje Najwyższej Osoby Boga pojawiają się we wszystkich gatunkach życia, chociaż jest to niepojęte dla mózgu ludzkiego. Rozrywki Pana są zróżnicowane odpowiednio do zdolności oceny różnego rodzaju ciał żywych istot. Kiedy Najwyższy Pan pojawia się w Swej formie ludzkiej, obdarza społeczeństwo ludzkie najbardziej miłosiernym błogosławieństwem. I w tym czasie otrzymuje ono sposobność zaangażowania się w różnego rodzaju wieczną służbę dla Pana.

58

Szczególne naturalne uznanie dla opisu określonej rozrywki Boga wskazuje na organiczną pozycję żywej istoty. Podziw, służenie, przyjaźń, uczucie rodzicielskie i miłość małżeńska są pięcioma głównymi związkami z Krsną. Najwyższy stan doskonałości związku małżeńskiego, wzbogacony wieloma sentymentami, daje bhakcie maksimum pełnego uroku smaku. Pan pojawia się w różnych inkarnacjach - jako ryba, żółw i dzik, jako Paraśurama, Pan Rama, Buddha itd. - aby odwzajemnić różnego rodzaju uznanie żywych istot na różnym etapie ewolucji. Związek małżeński w miłości erotycznej zwanej parakiya-rasa jest niezrównaną doskonałością miłości przejawioną przez Pana Krsnę i Jego bhaktów. Klasa tzw. bhaktów znana jako sahajiya stara się imitować rozrywki Pana, chociaż zupełnie nie rozumieją oni Jego erotycznej miłości w Jego ekspansjach energii przyjemności. Ich sztuczna imitacja może wywołać spustoszenie na ścieżce rozwoju duchowego związku z Panem. Materialne zaangażowanie seksualne nigdy nie może równać się miłości duchowej, która jest w nieskażonej dobroci. Czynności sahajiya jedynie jeszcze bardziej pogrążają w materialnym zanieczyszczeniu zmysłów i umysłu. Transcendentalne rozrywki Krsny ukazują wieczne służenie Adhoksajy, Najwyższemu Panu, który jest ponad wszelką koncepcją materialnych zmysłów. Materialistyczne uwarunkowane dusze nie rozumieją transcendentalnej wymiany miłości, lecz lubią angażować się w zadowalanie zmysłów w imię służby oddania. Nieodpowiedzialne osoby, które uważają rozrywki Radhy i Krsny za zwykłe sprawy, nigdy nie będą w stanie zrozumieć czynności Najwyższego Pana. Taniec rasa Krsny zaaranżowany został przez wewnętrzną moc Krsny yogamayę i jest on nie do pojęcia dla materialnie skażonej osoby. Usiłując rzucać błotem w transcendencję z całą swą przewrotnością, sahajiya błędnie interpretują stwierdzenia tat-paratvena nirmalam i tat-paro bhavet. Niewłaściwie interpretując tadrśih kridah, pragną angażować się w seks, udając, że imitują Pana Krsnę. Lecz w rzeczywistości należy zrozumieć znaczenie tych słów poprzez inteligencję autoryzowanych gosvamich. W swych modlitwach do Gosvamich Śrila Narottama dasa Thakura wyjaśnił swą niezdolność do zrozumienia takich spraw duchowych.

rupa-raghunatha-pade ha-ibe akuti kabe hama bujhaba se yugala-piriti

"Kiedy będę pragnął zrozumieć literaturę pozostawioną przez Gosvamich, wówczas będę w stanie zrozumieć transcendentalne sprawy miłosne Radhy i Krsny." Innymi słowy, dopóki ktoś nie otrzyma wyszkolenia pod nadzorem sukcesji uczniów Gosvamich, nie będzie w stanie zrozumieć Radhy i Krsny. Uwarunkowane dusze w naturalny sposób nie wykazują chęci do zrozumienia duchowej egzystencji Pana, i jeśli usiłują poznać transcendentalną naturę rozrywek Pana równocześnie pozostając zaabsorbowanymi materializmem, z pewnością będą błądzić jak sahajiya.

Adi 04.35 Tutaj użycie czasownika "bhavet", który jest w trybie rozkazującym, mówi nam, że z pewnością należy tak zrobić. Niezastosowanie się do tego byłoby porzuceniem obowiązku.

Adi 04.35 Znaczenie: Ten nakaz stosuje się do czystych bhaktów. Neofici będą mogli zrozumieć te sprawy jedynie po uczynieniu postępu dzięki regulowanej służbie oddania pod doświadczonym przewodnictwem mistrza duchowego. Wówczas również będą mogli słuchać o sprawach miłosnych Radhy i Krsny. Dopóki jesteśmy w materialnym uwarunkowanym życiu, wymagana jest ścisła dyscyplina w sprawie czynności moralnych i niemoralnych. Absolutny świat jest transcendentalny i wolny od takich rozróżnień, gdyż nie może być w nim żadnych wad. Ale z powodu seksualnego apetytu w tym materialnym świecie konieczne jest rozróżnianie pomiędzy zachowaniem moralnym i niemoralnym. W święcie duchowym nie ma seksualnych czynności. Stosunki pomiędzy kochankiem i ukochaną w świecie duchowym są czystą transcendentalną miłością i nieskażonym szczęściem. Ten, kto nie został urzeczony transcendentalnym pięknem rasy, z pewnością zdegraduje się do atrakcji materialnej, aby działać w materialnym zanieczyszczeniu i zmierzać ku najciemniejszym rejonom piekielnego życia. Ale dzięki zrozumieniu miłości małżeńskiej Radhy i Krsny można uwolnić się z uścisku atrakcji do materialnej tzw. miłości pomiędzy mężczyzną i kobietą. Podobnie, jeśli ktoś rozumie czystą rodzicielską miłość Nandy i Yaśody do Krsny, zostanie ocalony od zdegradowania się do materialnego uczucia rodzicielskiego. Jeśli ktoś przyjmuje Krsnę za najwyższego przyjaciela, materialna przyjaźń nie będzie już dla niego dłużej atrakcyjna i będzie bał się tzw. przyjaźni ze światowymi awanturnikami. Jeśli urzeknie go służenie Krsnie, nie będzie musiał dłużej służyć materialnemu ciału w zdegradowanym stanie materialnej egzystencji z fałszywą nadzieją, że zostanie panem w przyszłości. Podobnie, kiedy ktoś widzi wielkość Krsny w neutralności, z pewnością nigdy nie będzie ponownie poszukiwał tzw. ulgi w filozofii impersonalistycznej czy voidystycznej. Jeśli kogoś nie pociąga transcendentalna natura Krsny, z pewnością będą pociągać go przyjemności materialne, i w ten sposób uwikła się w lepką sieć prawych i grzesznych czynów i będzie kontynuował swą materialną egzystencję, transmigrując z ciała do ciała. Jedynie w świadomości Krsny można osiągnąć najwyższą doskonałość życia.

Adi 04.36-37 Tak jak te pragnienia są zasadniczą przyczyną pojawienia się Krsny, podczas gdy zniszczenie demonów jest jedynie uboczną koniecznością, tak dla Śri Krsny Caitanyi, Najwyższej Osoby Boga, ubocznym jest głoszenie dharmy tego wieku.

Adi 04.38 Kiedy Pan zapragnął pojawić się z innego powodu, również nastał czas na głoszenie religii wieku.

Adi 04.39 Tak więc Pan pojawił się ze Swymi bhaktami mając dwie intencje i zasmakował nektaru premy razem ze zbiorowym intonowaniem świętego imienia.

Adi 04.40 Tak więc szerzył On kirtan nawet pomiędzy niedotykalnymi. Uwił wieniec ze świętego imienia i premy, którym przyozdobił cały materialny świat.

Adi 04.41 W ten sposób, przyjmując sentyment bhakty, nauczał służby oddania jednocześnie praktykując ją osobiście.

59

Adi 04.41 Znaczenie: Kiedy Rupa Gosvami spotkał Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu w Prayaga (Allahabad), złożył swe pełne szacunku pokłony stwierdzając, że Pan Caitanya był bardziej wspaniałomyślny od jakiegokolwiek innego avatary Krsny, ponieważ rozdzielał miłość do Krsny. Jego misją było zwiększenie miłości do Boga. Najwyższym osiągnięciem w ludzkiej formie życia jest osiągnięcie platformy miłości Boga. Pan Caitanya nie wynalazł systemu religii, jak czasami przypuszczają ludzie. Zadaniem systemów religijnych jest dowiedzenie istnienia Boga, którego następnie traktuje się na ogół jako kosmicznego wykonawcę poleceń. Lecz transcendentalną misją Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu jest rozdzielanie wśród wszystkich miłości do Boga. Każdy, kto przyjmuje Boga jako Najwyższego, może rozpocząć proces intonowania Hare Krsna i zostać miłośnikiem Boga. Zatem Pan Caitanya jest najbardziej wspaniałomyślny. To wspaniałomyślne szerzenie służby oddania możliwe jest jedynie dla Samego Krsny. Zatem Pan Caitanya jest Krsną. W Bhagavad-gicie Krsna nauczał filozofii podporządkowania się Najwyższej Osobie Boga. Ten, kto podporządkował się Najwyższemu, może czynić dalszy postęp ucząc się, w jaki sposób Go kochać. Zatem ruch świadomości Krsny propagowany przez Pana Caitanyę szczególnie przeznaczony jest dla tych, którzy są świadomi obecności Najwyższego Boga, ostatecznego kontrolera wszystkiego. Jego misją jest nauczanie ludzi, w jaki sposób włączyć się w zajęcia transcendentalnej służby miłości. Jest On Krsną nauczającym służby dla Siebie z pozycji bhakty. Przyjęcie przez Pana roli bhakty w wiecznej formie Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu jest jeszcze inną ze wspaniałych cech Pana. Uwarunkowana dusza nie jest w stanie osiągnąć Absolutnej Osoby Boga poprzez swe niedoskonałe wysiłki i dlatego jest rzeczą wspaniałą, że Pan Śri Krsna, w postaci Pana Gaurangi, ułatwił każdemu zbliżenie się do Siebie. Svarupa Damodara Gosvami opisał Pana Caitanyę jako Samego Krsnę z postawą Radharani, czyli połączenie Radhy i Krsny. Jego intencją jest zasmakowanie słodyczy Krsny w transcendentalnej miłości. Pan Caitanya nie chce myśleć o Sobie jako o Krsnie, ponieważ pragnie pozycji Radharani. Powinniśmy o tym pamiętać. Pewna klasa tzw. bhaktów zwanych nadiya-nagari albo gaura-nagari udaje, że mają uczucie gopi do Pana Caitanyi, ale nie zdają sobie sprawy, że On usytuował się nie jako podmiot radości, Krsna, ale jako przedmiot radości, bhakta Krsny. Pan Caitanya nie zaakceptował wymysłów nieautoryzowanych osób udających, że są bona fide. Wyobrażenia takie jak te prezentowane przez gaura-nagari są jedynie zakłóceniem w szczerym wypełnianiu misji Pana Caitanyi. Pan Caitanya jest niewątpliwie Samym Krsną, i zawsze jest tożsamy ze Śrimati Radharani. Ale emocja, fachowo zwana vipralambha-bhava, którą Pan przyjął ze skrytych powodów, nie powinna być zakłócana w imię służby. Materialiści nie powinni niepotrzebnie wtrącać się w sprawy transcendencji i w ten sposób wywoływać niezadowolenia Pana. Należy zawsze wystrzegać się tego rodzaju anomalii w służbie oddania. Bhakta nie powinien stwarzać zakłóceń Krsnie. Jak wyjaśnił Śrila Rupa Gosvami, służba oddania jest anukulyena, czyli życzliwa dla Krsny. Działanie w sposób nieprzychylny dla Krsny nie jest oddaniem. Kamsa był wrogiem Krsny. Zawsze myślał o Krsnie, lecz myślał o Nim jako o nieprzyjacielu. Należy zawsze unikać takiej nieżyczliwej tzw. służby. Pan Caitanya przyjął rolę Radharani i my powinniśmy popierać tę pozycję, jak uczynił to Svarupa Damodara w Gambhira (domu Pana Caitanyi Mahaprabhu w Puri). Zawsze przypominał Panu Caitanyi o uczuciach rozłąki przeżywanych przez Radhę, tak jak zostały one opisane w Śrimad-Bhagavatam, i Pan Caitanya doceniał jego towarzystwo. Ale ani Pan Caitanya, ani Jego zwolennicy nie pochwalają gaura-nagar, którzy stawiają Pana Caitanyę w pozycji podmiotu radości, a samych siebie w pozycji Jego obiektów radości. Zamiast otrzymać błogosławieństwa, głupi imitatorzy pozostawieni są zupełnie na boku. Ich wymysły są zupełnie przeciwne zasadom Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu. Nie można mieszać doktryny transcendentalnej przyjemności czerpanej przez Krsnę z doktryną transcendentalnego uczucia rozłąki z Krsną w roli Radharani.

Adi 04.42 Cztery rodzaje bhaktów są zbiornikami czterech rodzajów smaków miłości do Boga, mianowicie: służenia, przyjaźni, uczucia rodzicielskiego i miłości małżeńskiej.

Adi 04.43 Każdy z tych rodzajów bhaktów czuje, że jego uczucie jest najbardziej doskonałe, toteż w tym nastroju doświadcza wielkiego szczęścia z Panem Krsną.

Adi 04.44 Ale jeśli przyjmując bezstronne stanowisko porównamy te uczucia, przekonamy się, że uczucie małżeńskie przewyższa słodyczą wszystkie inne.

Adi 04.44 Znaczenie: W transcendentalnych związkach z Panem nikt nie przewyższa nikogo ani nie jest niższy od innych, gdyż w królestwie absolutnym wszystko jest równe. Ale chociaż związki te są absolutne, występują także pomiędzy nimi transcendentalne różnice. W ten sposób transcendentalny związek miłości małżeńskiej jest uważany za najwyższą doskonałość.

Adi 04.45 "Wzrastająca miłość doświadczana jest w różnych smakach, jednym ponad innym. Lecz ta miłość, która ma najwyższy smak w stopniowym pojawianiu się kolejnych pragnień, manifestuje się w formie miłości małżeńskiej."

Adi 04.45 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (2.5.38) Śrila Rupy Gosvamiego.

Adi 04.46 Dlatego nazywam ją madhura-rasa. Dzieli się ona na dalsze dwie grupy, mianowicie miłość małżeńską i niemałżeńską.

Adi 04.47 W nieślubnym związku miłosnym występuje ogromne zwiększenie smaku. Takiej miłości nie spotyka się nigdzie poza Vrają.

Adi 04.48 Nastrój ten jest nieograniczony w dziewczętach Vrajy, lecz swą doskonałość znajduje w Śri Radzie.

Adi 04.49 Jej czysta, dojrzała miłość przewyższa miłość wszystkich innych. Jej miłość sprawia, że Pan Krsna smakuje słodycz małżeńskiego związku.

60

Adi 04.50 Dlatego Pan Gauranga, który jest Samym Śri Hari, przyjął sentymenty Radhy i w ten sposób spełnił Swe własne pragnienia.

Adi 04.50 Znaczenie: Spośród czterech rodzajów wymiany służby oddania - dasya, sakhya, vatsalya i madhurya - za najpełniejszą uważana jest madhurya. Ale związek małżeński dzieli się dalej na dwa rodzaje, mianowicie svakiya i parakiya. Svakiya jest związkiem z Krsną jako formalnie poślubionym mężem, a parakiya jest związkiem z Krsną jako kochankiem. Doświadczeni analitycy stwierdzili, że transcendentalna ekstaza smaku parakiya jest lepsza, ponieważ jest w niej więcej entuzjazmu. Ta faza miłości małżeńskiej występuje w tych, którzy podporządkowali się Panu w intensywnej miłości, dobrze wiedząc o tym, że taka zakazana miłość z kochankiem nie znajduje moralnej aprobaty w społeczeństwie. Ryzyko, które taka miłość do Boga pociąga za sobą, czyni tę emocję wyższą od związku, w którym takie ryzyko nie występuje. Jednakże ryzyko takie jest słuszne jedynie w królestwie transcendentalnym. Małżeńska miłość Boga svakiya i parakiya nie istnieją w świecie materialnym, a parakiya nie jest przejawiona nigdzie na Vaikuncie lecz jedynie w tej części Goloki Vrndavany, która znana jest jako Vraja. Niektórzy bhaktowie sądzą, że Krsna wiecznie oddaje się przyjemnościom na Goloce Vrndavanie, lecz jedynie czasami przychodzi na platformę Vrajy, by cieszyć się parakiya-rasą. Jednakże sześciu Gosvamich Vrndavany wyjaśniło, że rozrywki Krsny we Vrajy są wieczne, tak jak Jego inne dokonania na Goloce Vrndavanie. Vraja jest poufną częścią Goloki Vrndavany. Krsna przejawił Swe rozrywki Vrajy na powierzchni tego świata i podobne rozrywki wiecznie przejawiane są we Vrajy na Goloce Vrndavanie, gdzie parakiya-rasa istnieje wiecznie. W Trzecim Rozdziale tego eposu Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami wyraźnie przyjął fakt, że Krsna pojawia się w tym materialnym świecie pod koniec wieku Dvapara dwudziestej ósmej catur-yugi Vaivasvaty Manu i przynosi ze Sobą Swą Vrajadhamę, która jest wieczną siedzibą Jego najwyższych rozrywek. Tak jak Pan pojawia się dzięki Swej wewnętrznej mocy, tak również dzięki tej samej wewnętrznej mocy - bez żadnej dodatkowej pomocy - przyprowadza ze Sobą wszystkie Swoje parafernalia. Następnie Caitanya-caritamrta oznajmia tutaj, że uczucie parakiya istnieje jedynie w królestwie transcendentalnym i nigdzie indziej. Ta najwyższa forma ekstazy może istnieć jedynie w najbardziej poufnej części transcendentalnego świata, ale dzięki bezprzyczynowej łasce Pana możemy mieć pewien wgląd w tę niewidoczną Vraję. Transcendentalny smak, którym rozkoszują się gopi we Vrajy, jest wyśmienicie prezentowany w Śrimati Radharani. Śrimati Radharani reprezentuje dojrzałe przyswojenie sobie transcendentalnego nastroju miłości małżeńskiej, a Jej uczucia są niepojęte nawet dla Samego Pana. Intensywność Jej służby miłości jest najwyższą formą ekstazy. Nikt nie jest w stanie przewyższyć Śrimati Radharani w rozkoszowaniu się transcendentalnym smakiem cech Pana. Dlatego Pan Sam zgodził się przyjąć pozycję Radharani w formie Pana Śri Gaurangi. W ten sposób rozkoszował się najwyższą pozycją parakiya-rasy, jaka przejawiana jest w transcendentalnej siedzibie Vrajy.

Adi 04.51 "Pan Caitanya jest schronieniem półbogów, celem Upanisadów, jest wszystkim i końcem wszystkiego dla wielkich mędrców, jest pięknym schronieniem Swych bhaktów oraz istotą miłości dla lotosookich gopi. Czy ponownie stanie się On obiektem mojej wizji?"

Adi 04.52 "Pan Krsna zapragnął skosztować nieograniczonych nektariańskich smaków miłości jednej ze Swych wielu ukochanych [Śri Radhy], więc przyjął formę Pana Caitanyi. Rozkoszował się tą miłością ukrywając Swą własną ciemną cerę pod Jej błyszcząc żółtą karnacją. Oby ten Pan Caitanya obdarzył nas Swą łaską."

Adi 04.52 Znaczenie: Wersety 51 i 52 pochodzą ze Stava-mali Śrila Rupy Gosvamiego.

Adi 04.53 Przyjęcie tej ekstatycznej miłości było głównym powodem Jego pojawienia się i odnowienia religijnego systemu dla tego wieku. Teraz objaśnię ten powód. Proszę, słuchajcie wszyscy.

Adi 04.54 Najpierw dałem wskazówki do wersetu opisującego główny powód pojawienia się Pana, a teraz przedstawię jego pełne znaczenie.

Adi 04.55 "Sprawy miłosne Śri Radhy i Krsny są transcendentalnymi manifestacjami wewnętrznej mocy przyjemności Pana. Chociaż Radha i Krsna są jednym w Swej tożsamości, rozdzielili się na wieki. Teraz te dwie transcendentalne tożsamości ponownie połączyły się w formie Śri Krsny Caitanyi. Kłaniam się Jemu, który zamanifestował się z sentymentami i cerą Śrimati Radharani, mimo iż jest Samym Krsną."

Adi 04.55 Znaczenie: Jest to werset z dziennika Śrila Svarupy Damodary Gosvamiego. Pojawił się on jako piąty z pierwszych czternastu wersetów Śri Caitanya-caritamrty.

Adi 04.56 Radha i Krsna są jednym i tym samym, ale przyjęli dwa ciała. W ten sposób cieszą się Sobą wzajemnie, rozkoszując się smakami miłości.

Adi 04.56 Znaczenie: Dwie transcendentalne osobistości, Radha i Krsna, są zagadką dla materialistów. Powyższy opis Radhy i Krsny z dziennika Śrila Svarupy Damodary Gosvamiego jest wyjaśnieniem skrótowym, lecz aby zrozumieć misterium tych dwóch osobistości, trzeba mieć wielką duchową wnikliwość. Jedno doznaje przyjemności w dwojgu. Śri Krsna jest czynnikiem posiadającym moc, a Śrimati Radharani jest mocą wewnętrzną. Według filozofii Vedanty nie ma różnicy pomiędzy źródłem mocy a mocą; są one tożsame. Nie możemy rozróżniać pomiędzy jednym i drugim, tak jak nie możemy oddzielić ognia od ciepła. Wszystko w Absolucie jest niepojęte w egzystencji względnej. Dlatego tym, którzy posiadają względną świadomość, bardzo trudno jest przyswoić sobie tę prawdę o jedności źródła mocy i mocy. Filozofia niepojętej jedności i różnicy głoszona przez Pana Caitanyę jest jedynym źródłem zrozumienia takich zawiłości transcendencji. W rzeczywistości Radharani jest wewnętrzną mocą Śri Krsny i wiecznie wzmaga Jego przyjemność. Impersonaliści nie są w stanie tego zrozumieć bez pomocy bhakty maha-bhagavaty. Już samo imię Radha sugeruje, że jest Ona wiecznie najwyższą mistrzynią w zapewnianiu wygód Śri Krsnie. Wskutek tego jest Ona medium przekazującym służbę żywych istot

61

dla Śri Krsny. Dlatego bhaktowie we Vrndavanie poszukują łaski Śrimati Radharani, aby zostać uznanymi jako kochający słudzy Śri Krsny. Pan Caitanya Mahaprabhu osobiście zbliża się do upadłych uwarunkowanych dusz tego żelaznego wieku, aby obdarzyć ich najwyższą zasadą transcendentalnych związków z Panem. Czynności Pana Caitanyi są głównie w roli części Jego wewnętrznej mocy dostarczającej przyjemności. Absolutna Osoba Boga, Śri Krsna, jest wszechpotężną formą transcendentalnej egzystencji, wiedzy i pełni szczęścia. Jego wewnętrzna moc przejawia się najpierw jako sat, czyli egzystencja - innymi słowy, jako część która rozprzestrzenia funkcję istnienia Pana. Ta sama moc, kiedy przejawia pełnię wiedzy, nazywana jest cit, czyli samvit, rozprzestrzeniająca transcendentalne formy Pana. Ostatecznie ta sama moc, odgrywając rolę medium przynoszącego przyjemność, jest znana jako hladini, transcendentalna moc szczęścia. Zatem Pan manifestuje Swą wewnętrzną moc w trzech transcendentalnych działach.

Adi 04.57 Teraz, aby rozkoszować się rasą, oboje pojawili się w jednym ciele jako Pan Caitanya Mahaprabhu.

Adi 04.58 Dlatego opiszę najpierw pozycję Radhy i Krsny. To uświadomi nam chwałę Pana Caitanyi.

Adi 04.59 Śrimati Radhika jest przemianą miłości Krsny. Jest Ona Jego wewnętrzną mocą zwaną hladini.

Adi 04.60 Ta energia hladini dostarcza Krsnie przyjemności i odżywia Jego bhaktów.

Adi 04.60 Znaczenie: Śrila Jiva Gosvami dokładnie przedyskutował moc hladini w swej Priti-sandarbhie. Mówi on, że Vedy wyraźnie oznajmiają: "Jedynie służba oddania może prowadzić nas do Osoby Boga. Jedynie służba oddania może pomóc bhakcie spotkać Najwyższego Pana twarzą w twarz. Najwyższa Osoba Boga przyciągany jest przez służbę oddania i wskutek tego ostateczna supremacja wiedzy wedyjskiej opiera się na znajomości nauki o służbie oddania." Co jest tym szczególnym urokiem, który sprawia, że Najwyższy Pan z entuzjazmem przyjmuje służbę oddania, i jaka jest natura takiej służby? Pisma wedyjskie informują nas, że Najwyższa Osoba Boga, Prawda Absolutna, jest samowystarczalny, a maya, niewiedza, nigdy nie może wpłynąć na Niego nawet w najmniejszym stopniu. Zatem moc, która opanowuje Najwyższego, musi być czysta duchowo. Taka moc nie może pochodzić z tej materialnej manifestacji. Szczęście doświadczane przez Najwyższą Osobę Boga nie może być materialne, jak impersonalistyczna koncepcja szczęścia Brahmana. Służba oddania jest wymianą pomiędzy dwoma osobami, a zatem nie może być usytuowana jedynie wewnątrz własnej jaźni. Zatem szczęścia pochodzącego z samorealizacji, brahmanandy, nie można porównywać do służby oddania. Najwyższa Osoba Boga ma trzy rodzaje wewnętrznej mocy, mianowicie: hladini, czyli moc przyjemności, sandhini, czyli moc egzystencjalną, i samvit, czyli moc poznawczą. W Visnu Puranie (1.12.69) znajduje się następująca wypowiedź skierowana do Pana: "O Panie, jesteś podporą wszystkiego. Trzy atrybuty: hladini, sandhini i samvit istnieją w Tobie jako jedna duchowa energia. Lecz materialne guny, które powodują szczęście, niedolę i mieszaninę ich obu, są nieobecne w Tobie, gdyż nie posiadasz żadnych cech materialnych." Hladini jest osobową manifestacją szczęścia Najwyższej Osoby Boga, dzięki której doznaje On przyjemności. Ponieważ moc przyjemności jest wiecznie obecna w Najwyższym Panu, nie można przyjąć teorii impersonalistycznej mówiącej, że Pan pojawia się w materialnej gunie dobroci. Impersonalistyczna konkluzja jest przeciwna wersji wedyjskiej mówiącej, że Pan posiada transcendentalną moc przyjemności. Kiedy moc przyjemności Najwyższej Osoby Boga przejawiona jest dzięki Jego łasce w osobie bhakty, manifestacja ta zwana jest miłością do Boga. Miłość Boga jest innym określeniem na moc przyjemności Pana. Zatem służba oddania wymieniana pomiędzy Panem i Jego bhaktą jest przejawem transcendentalnej mocy przyjemności Pana. Moc Najwyższej Osoby Boga, która zawsze wzbogaca Go w transcendentalne szczęście, nie jest materialna, lecz Śankarici przyjmują ją za taką, ponieważ nie są świadomi tożsamości Najwyższego Pana i Jego mocy przyjemności. Tacy ignoranci nie są w stanie zrozumieć różnicy pomiędzy bezosobowym szczęściem duchowym a różnorodnością duchowej energii przyjemności. Moc hladini dostarcza Panu wszelkiej transcendentalnej przyjemności i Pan obdarza taką mocą Swego czystego bhaktę.

Adi 04.61 Ciało Pana Krsny jest wieczne [sat], pełne wiedzy [cit] i pełne szczęścia [ananda]. Jego jedna energia duchowa manifestuje trzy formy.

Adi 04.62 Hladini jest Jego aspektem szczęścia; sandhini - wiecznej egzystencji, a samvit - świadomości, która jest również uznawana za wiedzę.

Adi 04.62 Znaczenie: W swej rozprawie Bhagavat-sandarbha (werset 102) Śrila Jiva Gosvami wyjaśnia moce Pana w następujący sposób. Transcendentalna moc Najwyższej Osoby Boga, poprzez którą utrzymuje On swą egzystencję, jest zwana sandhini. Transcendentalna moc, dzięki której zna On Samego Siebie i sprawia, że inni mogą Go poznać, jest nazywana samvit. Transcendentalna moc, dzięki której posiada transcendentalne szczęście i sprawia, że szczęśliwi są Jego bhaktowie, jest zwana hladini. Całkowite przejawienie tych mocy nazywane jest viśuddha-sattvą, i ta platforma różnorodności duchowej przejawiana jest nawet w świecie materialnym, kiedy pojawia się tutaj Pan. Zatem rozrywki i manifestacje Pana w świecie materialnym nie są w ogóle materialne; należą do czystego transcendentalnego stanu. Bhagavad-gita stwierdza, że kto rozumie transcendentalną naturę pojawiania się Pana, Jego czynności. i znikania, może osiągnąć wyzwolenie z materialnej niewoli po opuszczeniu obecnego materialnego ciała. Może wejść do królestwa duchowego, by obcować z Najwyższą Osobą Boga i wymieniać moc hladini we wzajemnych stosunkach z Panem. W materialnej gunie dobroci istnieją ślady pasji i ignorancji. Dlatego materialna dobroć, będąc mieszaną, nazywana jest miśra-sattvą. Ale transcendentalna różnorodność viśuddha-sattvy jest całkowicie wolna od wszelkich materialnych cech. Dlatego viśuddha-sattva jest odpowiednią atmosferą, w której można doświadczać Osoby Boga i Jego transcendentalnych rozrywek. Różnorodność duchowa jest wiecznie niezależna od

62

wszelkich warunków materialnych i nie jest różna od Najwyższej Osoby Boga, jako że oboje są absolutem. Pan i Jego bhaktowie jednocześnie dostrzegają moc hladini bezpośrednio dzięki mocy samvit. Materialne cechy natury kontrolują uwarunkowane dusze, lecz Najwyższa Osoba Boga nigdy nie znajduje się pod wpływem tych gun, jak pośrednio i bezpośrednio potwierdza to cała literatura wedyjska. Pan krsna osobiście mówi w Jedenastym Canto Śrimad-Bhagavatam, sattvam rajas tama iti guna jivasya naiva me: "Materialne cechy dobroci, pasji i ignorancji, powiązane są z uwarunkowaną duszą, lecz nigdy ze Mną, Najwyższą Osobą Boga." Visnu Purana potwierdza to w ten sposób:

sattvadayo na santiśe yatra na prakrta gunahsa śuddhah sarva-śuddhebhyah puman adyah prasidatu

"Najwyższa Osoba Boga, Visnu, jest ponad trzema cechami: dobrocią, pasją i ignorancją. Jest On wolny od wszelkich materialnych cech. Oby ta oryginalna osoba, Narayana, który zajmuje całkowicie transcendentalną pozycję, był z nas zadowolony." W Dziesiątym Canto Śrimad-Bhagavatam Indra chwalił Krsnę w ten sposób:

viśuddha-sattvam tava dhama śantam tapomayam dhvasta-rajas-tamaskammayamayo 'yam guna-sampravaho na vidyate te 'grahananubandhah

"Mój drogi Panie, Twoja siedziba jest viśuddha-sattva, nigdy nie niepokojona przez materialne cechy, a czynności w niej spełniane są transcendentalną służbą miłości dla Twych stóp. Dobroć, wyrzeczenia i pokuty bhaktów wzmagają takie czynności, które zawsze są wolne od zanieczyszczenia pasją i ignorancją. Materialne cechy w żadnych okolicznościach nie mogą mieć na Ciebie wpływu." (Bhag. 10.27.4) Kiedy cechy natury materialnej nie są zamanifestowane, mówi się, że są w dobroci. Kiedy są wiecznie zamanifestowane i czynne w produkcji rozmaitości materialnej egzystencji, mówi się, że są w pasji. A kiedy istnieje brak aktywności i różnorodności, mówi się, że są w ignorancji. Innymi słowy, kontemplacja jest dobrocią, aktywność jest pasją, a bierność jest ignorancją. Ponad tymi wszystkimi materialnymi jakościowymi manifestacjami jest viśuddha-sattva. Kiedy dominuje w niej sandhini; jest postrzegana jako egzystencja wszystkiego, co istnieje. Kiedy zdominowana jest przez samvit, postrzegana jest jako wiedza w transcendencji. A kiedy dominuje nad nią hladini, jest postrzegana jako najbardziej poufna miłość do Boga. Viśuddha-sattva, jednoczesna manifestacja tych trzech w jednym, jest główną cechą królestwa Boga. Zatem Prawda Absolutna jest substancją rzeczywistości, wiecznie zamanifestowaną w trzech energiach. Manifestacją wewnętrznej energii Pana jest niepojęta różnorodność, manifestacją energii marginalnej jest żywa istota, a manifestacją energii zewnętrznej jest materialny kosmos. Zatem Prawda Absolutna obejmuje te cztery zasady - Samego Najwyższą Osobę Boga, Jego energię wewnętrzną, Jego energię marginalną i energię zewnętrzną. Forma Pana i ekspansje tej formy jako svayam-rupa i vaibhava-prakaśa są bezpośrednio podmiotami radości energii wewnętrznej, która wiecznie przejawia świat duchowy, najbardziej poufną manifestację energii. Manifestacja zewnętrzna, energia materialna, dostarcza okryć cielesnych uwarunkowanym żywym istotom, od Brahmy aż do nieznacznej mrówki. Ta okrywająca energia manifestuje się pod wpływem trzech sił materialnej natury i doceniana jest na różne sposoby przez żywe istoty tak w wyższych, jak i w niższych formach życia. Każda z trzech grup mocy wewnętrznej - energia sandhini, samvit i hladini - wpływa na jedną z mocy zewnętrznych, które kierują uwarunkowanymi duszami. Taki wpływ manifestują trzy jakościowe guny materialnej natury, dowodząc ostatecznie, że żywe istoty, energia marginalna, są wiecznymi sługami Pana i dlatego kontrolowane są albo przez moc wewnętrzną, albo przez zewnętrzną.

Adi 04.63 "O Panie, Ty jesteś podporą wszystkiego. Trzy atrybuty: hladini, sandhini i samvit istnieją w Tobie jako jedna duchowa energia. Ale guny materialne, które wywołują szczęście, niedolę i mieszaninę obu, nie są w Tobie obecne, gdyż nie masz żadnych materialnych cech."

Adi 04.63 Znaczenie: Jest to werset z Visnu Purany (1.12.69).

Adi 04.64 Zasadniczą części mocy sandhini jest śuddha-sattva. Na niej opiera się istnienie Pana Krsny.

Adi 04.65 Matka Krsny, Jego ojciec, siedziba, dom, posłanie, miejsca do siedzenia itd., wszystkie są przemianami śuddha-sattvy.

Adi 04.65 Znaczenie: Ojciec Pana Krsny, Jego matka i sprawy domowe, wszystkie przejawione są w tej samej egzystencji viśuddha-sattvy. Żywa istota usytuowana w pozycji czystej dobroci może zrozumieć formę, jakość i inne cechy Najwyższej Osoby Boga. Świadomość Krsny rozpoczyna się na platformie czystej dobroci. Chociaż początkowo realizacja Krsny jest niewielka, Krsna jest w rzeczywistości realizowany jako Vasudeva, absolutny właściciel wszechpotęgi albo główne Bóstwo panujące nad wszelkimi mocami. Kiedy żywa istota usytuowana jest w viśuddha-sattvie, transcendentalnej do trzech cech materialnej natury, dzięki swej postawie służenia może dostrzec formę, jakość i inne cechy Najwyższej Osoby Boga. Stan czystej dobroci jest platformą zrozumienia, gdyż Najwyższy Pan jest zawsze w egzystencji duchowej. Krsna jest zawsze wszechduchowy. Poza rodzicami Osoby Boga, również wszystkie inne parafernalia Jego egzystencji są zasadniczo manifestacją sandhini śakti, czyli przemianą viśuddha-sattvy. Aby uczynić to bardziej jasnym, można powiedzieć, że ta sandhini śakti wewnętrznej mocy utrzymuje i manifestuje wszelką różnorodność świata duchowego. W królestwie Boga słudzy i służki Boga, Jego towarzyszki, Jego ojciec i matka i wszystko inne jest transformacją egzystencji duchowej sandhini śakti. Egzystencjalna sandhini śakti w mocy zewnętrznej podobnie ekspanduje wszelką różnorodność materialnego kosmosu, dzięki której możemy mieć pewne pojęcie o sferze duchowej.

63

Adi 04.66 "Stan czystej dobroci [śuddha-sattva], w którym Najwyższa Osoba Boga pojawia się niezakryty, jest zwany vasudevą. W tym czystym stanie mój umysł postrzega Najwyższego Boga, który jest ponad materialnymi zmysłami i który znany jest jako Vasudeva."

Adi 04.66 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (4.3.23), wypowiedziany przez Pana Śivę, kiedy potępił Daksę; ojca Sati, jako przeciwnika Visnu, bez wątpienia potwierdza fakt, że Pan Krsna, Jego imię, sława, Jego cechy i wszystko, co ma związek z Jego parafernaliami, istnieje w sandhini śakti wewnętrznej mocy Pana.

Adi 04.67 Istotą mocy samvit jest wiedza, że Najwyższą Osobą Boga jest Pan Krsna Wszelkie inne rodzaje wiedzy, takie jak wiedza o Brahmanie, są jej składnikami.

Adi 04.67 Znaczenie: Czynności samvit-śakti dają efekt poznania. Zarówno Pan, jak i żywe istoty są świadome. Śri Krsna, jako Najwyższa Osoba Boga, posiada pełną wiedzę o wszystkim wszędzie, i dlatego Jego poznawanie nie napotyka na żadne przeszkody. Może On posiąść wiedzę po prostu przez spojrzenie na pewien przedmiot, podczas gdy poznanie zwykłej żywej istoty zakłócają niezliczone przeszkody. Poznanie żywych istot ma trzy działy: wiedzę bezpośrednią, wiedzę pośrednią i wiedzę wypaczoną. Percepcja zmysłowa przedmiotów materialnych za pomocą zwykłych zmysłów, takich jak: oko, ucho, nos i ręka, zawsze i niezawodnie produkuje wiedzę wypaczoną. To złudzenie jest prezentacją energii materialnej, na którą w wypaczony sposób podziałała. samvit-śakti. Negatywne poznawanie przedmiotu znajdującego się poza polem percepcji zmysłowej jest sposobem wiedzy pośredniej, która nie jest zupełnie niedoskonała, ale która produkuje jedynie wiedzę fragmentaryczną w formie bezosobowej realizacji duchowej i monizmu. Ale kiedy czynnik poznania samvit zostanie oświetlony mocą hladini tej samej energii wewnętrznej, działają wówczas razem i jedynie w ten sposób można osiągnąć wiedzę o Osobie Boga. Samvit-śakti powinna być utrzymywana w tym stanie. Wiedza materialna i pośrednia wiedza duchowa są produktami ubocznymi samvit-śakti.

Adi 04.68 Istotą mocy hladini jest miłość do Boga, istotą miłości do Boga jest emocja [bhava], a ostatecznym rozwojem emocji jest mahabhava.

Adi 04.68 Znaczenie: Produktem hladini śakti jest miłość do Boga, która dzieli się na dwie - mianowicie czystą miłość do Boga i zanieczyszczoną miłość do Boga. Żywa istota staje się czystym miłośnikiem Boga jedynie wówczas, kiedy zostanie obdarzona hladini śakti emanującą od Śri Krsny, aby Go przyciągać. Ale kiedy ta sama hladini śakti zostanie zanieczyszczona zewnętrzną energią materialną i emanuje od żywej istoty, nie pociąga Krsny; wprost przeciwnie, żywa istota będzie przyciągana przez urok energii materialnej. Wówczas, zamiast oszaleć z miłości do Boga, żywa istota szaleje za materialną przyjemnością zmysłową. Z powodu obcowania z jakościowymi gunami materialnej natury, zostaje ujęta ich wzajemnym oddziaływaniem smutnych, nieszczęśliwych uczuć.

Adi 04.69 Śri Radha Thakurani jest wcieleniem mahabhavy. Jest Ona kopalnią wszelkich dobrych cech i jest głównym klejnotem pomiędzy wszystkimi ukochanymi towarzyszkami Pana Krsny.

Adi 04.69 Znaczenie: Nieskażone działanie hladini śakti przejawia się w postępowaniu dziewcząt Vrajy i Śrimati Radharani, która jest najważniejszym uczestnikiem w tej transcendentalnej grupie. Istotą hladini śakti jest miłość do Boga, istotą miłości do Boga jest bhava, czyli transcendentalny sentyment, a szczytem tej bhavy jest mahabhava. Śrimati Radharani jest uosobionym wcieleniem tych trzech aspektów transcendentalnej świadomości. Zatem jest Ona najwyższą zasadą w miłości do Boga i jest najwyższym obiektem miłości Śri Krsny.

Adi 04.70 "Spośród tych dwóch gopi [Radharani i Candravali], Śrimati Radharani jest lepsza pod każdym względem. Jest Ona wcieleniem mahabhavy i przewyższa wszystkich dobrymi cechami."

Adi 04.70 Znaczenie: Jest to drugi werset z Ujjvala-nilamani Śrila Rupy Gosvamiego.

Adi 04.71 Jej umysł, zmysły i ciało pogrążone są w miłości do Krsny. Jest Ona własną energią Krsny i pomaga Ma w Jego rozrywkach.

Adi 04.71 Znaczenie: Śrimati Radharani jest tak w pełni duchowa jak Krsna. Nikt nie powinien uważać Jej za materialną. Bezwzględnie nie jest podobna uwarunkowanym duszom, które mają materialne ciała, wulgarne i subtelne, okryte materialnymi zmysłami. Jest Ona całkowicie duchowa i tak Jej ciało, jak i umysł mają takie same duchowe wcielenie. Ponieważ Jej ciało jest duchowe, również duchowe są Jej zmysły. Tak więc Jej ciało, umysł i zmysły całkowicie błyszczą w miłości do Krsny. Jest Ona uosobioną hladini śakti (dostarczającą przyjemności energią wewnętrznej mocy Pana), i dlatego jest jedynym źródłem przyjemności dla Śri Krsny. Śri Krsna nie może czerpać przyjemności z niczego, co jest wewnętrznie od Niego różne, toteż Radha i Śri Krsna są tożsami. Część sandhini wewnętrznej mocy Śri Krsny zamanifestowała wszechatrakcyjną formę Śri Krsny, a ta sama moc wewnętrzna, w aspekcie hladini, zaprezentowała Śrimati Radharani, która jest atrakcją dla wszechatrakcyjnego. Nikt nie może dorównać Śrimati Radharani w transcendentalnych rozrywkach Śri Krsny.

Adi 04.72 "Wielbię Govindę, pierwotnego Pana, który rezyduje w Swym własnym królestwie, na Goloce, razem z Radhą przypominającą Jego własną postać duchową i będącą wcieleniem ekstatycznej mocy [hladini]. Ich towarzyszkami są Jej powiernice, które są wcieleniem ekspansji Jej cielesnej formy i które są nasycone zawsze radosną rasą duchową."

Adi 04.72 Znaczenie: Jest to werset z Brahma-samhity (5.37).

Adi 04.73 Posłuchajcie teraz, w jaki sposób towarzyszki Pana Krsny pomagają Mu rozkoszować się rasą i jak pomagają Mu w Jego rozrywkach.

64

Adi 04.74-75 Ukochane towarzyszki Pana Krsny są trzech rodzajów: boginie szczęścia, królowe i dojarki Vrajy, które są najprzedniejszymi ze wszystkich. Wszystkie te towarzyszki wywodzą się od Radhiki.

Adi 04.76 Tak jak źródło, Pan Krsna, jest przyczyną wszystkich inkarnacji, tak Śri Radha jest przyczyną wszystkich tych towarzyszek.

Adi 04.77 Boginie szczęścia są częściowymi manifestacjami Śrimati Radhiki, a królowe są odzwierciedleniami Jej wizerunku.

Adi 04.78 Boginie szczęścia są Jej pełnymi częściami i przejawiają formy vaibhava-vilasa. Natomiast królowe mają naturę Jej vaibhava-prakaśa.

Adi 04.79 Vraja-devi mają rozmaite cechy cielesne. Są one Jej ekspansjami i są instrumentami do rozwinięcia rasy.

Adi 04.80 Bez wielu towarzyszek, nie ma takiego uniesienia radością w rasie. Dlatego Śrimati Radharani ma wiele manifestacji pomagających w rozrywkach Pana.

Adi 04.81 Pomiędzy nimi są różnego rodzaju grupy towarzyszek we Vrajy, które cechują różne sentymenty i smaki. Pomagają one Panu Krsnie rozkoszować się wszelką słodyczą tańca rasa i innych rozrywek.

Adi 04.81 Znaczenie: Jak już wyjaśniono, Krsna i Radha są jednym w dwóch osobach. Są tożsami. Krsna rozszerza się w wiele inkarnacji i pełne części, takie jak puruse. Podobnie, Śrimati Radharani rozszerza się w wiele form takich jak: boginie szczęścia, królowe i dziewczęta Vrajy. Wszystkie takie ekspansje Śrimati Radharani są Jej pełnymi częściami. Wszystkie te kobiece formy Krsny są ekspansjami odpowiadającymi Jego pełnym ekspansjom form Visnu. Ekspansje te zostały porównane do odzwierciedlonych form formy oryginalnej. Nie ma różnicy pomiędzy formą oryginalną a formami odzwierciedlonymi. Kobiece odzwierciedlenia energii przyjemności Krsny są tak dobre jak Sam Krsna. Pełne ekspansje osoby Krsny zwane są vaibhava-vilasa i vaibhava-prakaśa, i podobnie opisane są ekspansje Radhy. Boginie szczęścia są vaibhava-vilasa, a królowe są vaibhava prakaśa Radharani. Osobiste towarzyszki Radharani, dziewczęta Vrajy, są bezpośrednimi ekspansjami Jej ciała. Jako ekspansje Jej osobowej formy i transcendentalnego usposobienia, są one pośredniczkami różnego rodzaju wymiany miłości w rozrywkach Pana Krsny, pod najwyższym zwierzchnictwem Śrimati Radharani. W transcendentalnym królestwie przyjemność jest w pełni doznawana w różnorodności. Wybujałość transcendentalnego smaku wzmaga się poprzez obcowanie z większą ilością osób, podobnych Radharani, które również znane są jako gopi albo sakhi. Rozmaitość niezliczonych ukochanych jest źródłem rozkoszy dla Śri Krsny, tak więc te ekspansje Śrimati Radharani są konieczne do zwiększenia mocy przyjemności Śri Krsny. Transcendentalna wymiana miłości pomiędzy Nimi jest doskonałością rozrywek Vrndavany. Poprzez te ekspansje Jej osobistego ciała, Śrimati Radharani pomaga Panu Krsnie rozkoszować się tańcem rasa i innymi podobnymi czynnościami. Śrimati Radharani, będąc centralnym płatkiem kwiatu rasa-lila, znana jest również pod imionami wymienionymi w poniższych wersetach.

Adi 04.82 Radha jest tą, która dostarcza przyjemności Govindzie i jest również tą, która Go urzeka. Jest Ona dla Govindy wszystkim i jest koronnym klejnotem wszystkich Jego ukochanych.

Adi 04.83 "Transcendentalna bogini Śrimati Radharani jest bezpośrednim dopełnieniem Pana Śri Krsny. Jest Ona centralną postacią dla wszystkich bogiń szczęścia. Posiada wszelki urok, by urzekać wszechatrakcyjną Osobę Boga. Jest najważniejszą mocą wewnętrzną Pana."

Adi 04.83 Znaczenie: Jest to werset z Brhad-gautamiya-tantry.

Adi 04.84 "Devi" oznacza "błyszcząca i najpiękniejsza". Albo też znaczy "piękna siedziba wielbienia i miłosnych zabaw Pana Krsny."

Adi 04.85 "Krsnamayi" oznacza "ta, której wnętrzem i zewnętrzem jest Pan Krsna". Widzi Ona Pana Krsnę wszędzie, gdzie tylko rzuci Swe spojrzenie.

Adi 04.86 Albo też jest Ona tożsama z Panem Krsną, gdyż jest ucieleśnieniem smaków miłości. Energia Pana Krsny jest z Nim tożsama.

Adi 04.86 Znaczenie: Krsnamayi ma dwa różne znaczenia. Krsnamayi nazywana jest osoba, która zawsze myśli o Krsnie wewnątrz i na zewnątrz i która zawsze pamięta jedynie Krsnę, bez względu na to, gdzie się udaje i bez względu na to, co widzi. A ponieważ osobowość Krsny jest pełna miłości, wobec tego Jego energia miłości, Radharani, nie będąc różną od Niego, również nazywana jest krsnamayi.

Adi 04.87 Jej wielbienie [aradhana] polega na spełnianiu pragnień Pana Krsny. Dlatego Purany nazywaj Ją Radhiką.

Adi 04.87 Znaczenie: Imię Radha wywodzi się z rdzenia słowa aradhana, które oznacza "wielbienie". Dlatego osoba, która przewyższa wszystkich w wielbieniu Krsny, może być nazywana Radhiką, największą służką.

65

Adi 04.88 "Wiernie wielbiła Ona Osobę Boga. Dlatego Pan Govinda, zadowolony z Niej, zabrał Ją w odosobnione miejsce, zostawiając nas wszystkie."

Adi 04.88 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.30.28).

Adi 04.89 Zatem Radha jest parama-devata, najwyższą boginią, i zasługuje na uwielbienie każdego. Jest opiekunką wszystkich i jest matką całego wszechświata.

Adi 04.90 Wyjaśniłem już znaczenie słowa "sarva-laksmi". Radha jest oryginalnym źródłem wszystkich bogiń szczęścia.

Adi 04.91 "Sarva-laksmi" oznacza także, że w pełni reprezentuje Ona sześć bogactw Krsny. Zatem jest Ona najwyższą energią Pana Krsny.

Adi 04.92 Słowo "sarva-kanti" oznacza, że Jej ciało jest siedzibą wszelkiego piękna i blasku. Wszystkie laksmi czerpią swe piękno z Niej.

Adi 04.93 "Kanti" może również znaczyć "wszelkie pragnienia Pana Krsny". Wszystkie pragnienia Pana Krsny spoczywają w Śrimati Radharani.

Adi 04.94 Śrimati Radhika spełnia wszystkie pragnienia Pana Krsny. Takie jest znaczenie "sarva-kanti".

Adi 04.95 Pan Krsna urzeka świat, lecz Śri Radha urzeka nawet Jego. Dlatego jest Ona najwyższą ze wszystkich bogiń.

Adi 04.96 Śri Radha jest pełną mocą, a Pan Krsna jest właścicielem pełnej mocy. Jak dowodzą tego pisma objawione, nie ma pomiędzy Nimi różnicy.

Adi 04.97 W istocie są Oni tym samym, tak jak nierozdzielne jest piżmo od jego zapachu czy jak tożsamym jest ogień i jego ciepło.

Adi 04.98 Tak więc Radha i Pan Krsna są jednym, jednakże przyjęli dwie formy, by rozkoszować się smakami rozrywek.

Adi 04.99-100 By szerzyć prema-bhakti [służbę oddania w miłości do Boga], Krsna pojawił się jako Śri Krsna Caitanya, przyjmując nastrój i cerę Śri Radhy. W ten sposób wyjaśniłem znaczenie piątego wersetu.

Adi 04.101 Przed wyjaśnieniem wersetu szóstego, najpierw napomknę o jego znaczeniu.

Adi 04.102 Pan przyszedł, by propagować sankirtan. Jak już o tym wspomniałem, jest to cel zewnętrzny.

Adi 04.103 Istnieje główna przyczyna pojawienia się Pana Krsny, i wyrasta ona z Jego zaangażowań w roli głównego podmiotu radości wymiany miłości.

Adi 04.104 Najbardziej poufny powód jest potrójny. Wyjawił go Svarupa Damodara.

Adi 04.105 Svarupa Gosani jest najbardziej poufnym towarzyszem Pana. Dlatego zna dobrze wszystkie te tematy.

Adi 04.105 Znaczenie: Zanim Pan przyjął wyrzeczony porządek życia, porządek ten pragnął przyjąć Purusottama Bhattacarya, mieszkaniec Navadvipy. Dlatego opuścił dom i udał się do Benares, gdzie przyjął pozycję brahmacaryi od sannyasina Mayavadi. Kiedy został brahmacarinem, otrzymał imię Śri Damodara Svarupa. Wkrótce potem opuścił Benares, nie przyjmując sannyasy, i udał się do Nilacala, Jagannatha Puri, gdzie przebywał Pan Caitanya. Tam spotkał Caitanyę Mahaprabhu i poświęcił swe życie służbie dla Pana. Został sekretarzem Pana Caitanyi i Jego bezustannym towarzyszem. Zwykł on zwiększać moc przyjemności Pana, śpiewając odpowiednie pieśni, które były bardzo doceniane. Svarupa Damodara rozumiał tajemną misję Pana Caitanyi i to jedynie dzięki jego łasce wszyscy bhaktowie Pana Caitanyi mogli poznać prawdziwy cel Pana. Svarupa Damodara został zidentyfikowany jako Lalitadevi, druga ekspansja Radharani. Jednakże autorytatywna Gaura-ganoddeśa-dipika Kavi-karnapury opisuje Svarupę Damodarę jako tę samą Viśakhadevi, która służy Panu na Goloce Vrndavanie. Zatem należy zrozumieć, że Śri Svarupa Damodara jest bezpośrednią ekspansją Radharani, która pomaga Panu doświadczać postawy Radharani.

Adi 04.106 Serce Pana Caitanyi jest obrazem emocji Śri Radhiki. Toteż bezustannie powstają w nim uczucia przyjemności i bólu.

Adi 04.106 Znaczenie: Serce Pana Caitanyi było pełne uczuć Śrimati Radharani i również przypominał Ją Swym wyglądem. Svarupa Damodara wyjaśnił Jego postawę jako radha-bhava-murti, postawę Radharani. Ten, kto angażuje się w zadowalanie

66

zmysłów na platformie materialnej, prawie nie jest w stanie zrozumieć radha-bhavy, lecz zrozumieć może ją ten, kto nie domaga się zadowalania zmysłów. Radha-bhavę należy poznawać od Gosvamich, tych, którzy prawdziwie kontrolują zmysły. Z takich autoryzowanych źródeł wiadomo, że postawa Śrimati Radharani jest najwyższą doskonałością miłości małżeńskiej, która jest najwyższym z pięciu transcendentalnych smaków i jest pełną doskonałością miłości do Krsny. Te transcendentalne sprawy można rozumieć na dwóch platformach. Jedna jest zwana wzniosłą, a druga jest zwana niezwykle wzniosłą. Formą wzniosłą są sprawy miłosne przejawione w Dvarace. Pozycja nadzwyczaj wzniosła osiągana jest w manifestacjach rozrywek Vrndavany. Postawa Pana Caitanyi jest z pewnością nadzwyczaj wzniosła. Z życia Śri Caitanyi Mahaprabhu, inteligentna osoba zaangażowana w czystą służbę oddania może zrozumieć, że zawsze przeżywał On wewnątrz Siebie rozłąkę z Krsną. W tej rozłące czasami czuł, że odnalazł Krsnę i raduje się spotkaniem z Nim. Znaczenie tej rozłąki i spotkania jest bardzo specyficzne. Jeśli ktoś usiłuje zrozumieć wzniosłą pozycję Pana Caitanyi, nie wiedząc o tym, z pewnością zrozumie ją niewłaściwie. Najpierw trzeba całkowicie się zrealizować. W przeciwnym razie można błędnie uznać Pana za nagara, czyli cieszącego się dziewczętami Vrajy, i w ten sposób popełnić błąd rasabhasy, czyli zrozumienia pokrywającego się częściowo.

Adi 04.107 W końcowej części Jego rozrywek, Pana Caitanyę ogarnęło szaleństwo rozłąki z Panem Krsną. Jego zachowanie było niewłaściwe i mówił jak szalony.

Adi 04.107 Znaczenie: Pan Caitanya przejawił najwyższy stan uczuć bhakty przeżywającego rozłąkę z Panem. Pokaz ten był bardzo wzniosły, ponieważ był On całkowicie doskonały w Swych uczuciach rozłąki. Materialiści nie są jednakże w stanie tego zrozumieć. Czasami materialistyczni uczeni sądzą, że był On chory albo szalony. Ich problem polega na tym, że zawsze angażują się w materialne zadowalanie zmysłów i nigdy nie są w stanie zrozumieć uczuć bhaktów i Pana. Materialiści są najbardziej odrażający w swych ideach. Sądzą, że swymi zmysłami mogą bezpośrednio czerpać przyjemność z postrzegalnych przedmiotów fizycznych i że podobnie mogą postępować z transcendentalnymi cechami Pana Caitanyi. Lecz Pan rozumiany jest jedynie wówczas, gdy postępuje się zgodnie z zasadami ustanowionymi przez Gosvamich, na czele ze Svarupą Damodarą. Takie autoryzowane osoby jak Svarupa Damodara czy sześciu Gosvamich nigdy nie prezentują takich doktryn jak nadiya-nagari, klasa tzw. bhaktów. Idee gauranga-nagari są jedynie wymysłem i są całkowicie na platformie mentalnej.

Adi 04.108 Tak jak Radhika oszalała na widok Uddhavy, tak Pan Caitanya dzień i noc szalał z powodu rozłąki.

Adi 04.108 Znaczenie: Ci, którzy przyjęli schronienie lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu, mogą zrozumieć, że Jego sposób wielbienia Najwyższego Pana Krsny w separacji jest prawdziwym wielbieniem Pana. Kiedy uczucie separacji staje się bardzo intensywne, osiąga się etap spotkania ze Śri Krsną. Tzw. bhaktowie, jak sahajiya, tanio wyobrażają sobie, że spotykają się z Krsną we Vrndavanie. Myślenie takie może być pożyteczne, lecz w rzeczywistości spotkanie z Krsną możliwe jest poprzez postawę rozłąki nauczaną przez Śri Caitanyę Mahaprabhu.

Adi 04.109 W nocy, pogrążony w smutku, mówił bezładnie otaczając ramionami szyję Svarupy Damodary. Wylewał Swe serce w ekstatycznej inspiracji.

Adi 04.110 Kiedykolwiek w Jego sercu powstał określony sentyment, Svarupa Damodara zadowalał Go śpiewając pieśni czy recytując wersety tej samej natury.

Adi 04.111 Zanalizowanie tych rozrywek nie jest konieczne teraz. Później opiszę je szczegółowo.

Adi 04.112 Poprzednio we Vrajy Pan Krsna przejawił trzy okresy, mianowicie dzieciństwo, wiek chłopięcy i wiek młodzieńczy. Szczególne znaczenie ma Jego wiek młodzieńczy.

Adi 04.113 Uczucie rodzicielskie uczyniło Jego dzieciństwo bogatym. Jego wiek chłopięcy spędzony z przyjaciółmi był pełen sukcesu.

Adi 04.114 W młodości skosztował esencji rasy, spełniając Swe pragnienia w rozrywkach takich jak taniec rasa ze Śrimati Radhiką i innymi gopi.

Adi 04.115 W Swej młodości Pan Krsna, dzięki Swym rozrywkom erotycznej miłości takim jak taniec rasa, uczynił pełnymi sukcesu wszystkie trzy okresy Swego wieku oraz cały wszechświat.

Adi 04.116 "W Swej młodości Pan Madhusudana oddawał się rozrywkom podczas jesiennych nocy pośród podobnych klejnotom dojarek. W ten sposób rozproszył wszelkie niedole świata."

Adi 04.116 Znaczenie: Jest to werset z Visnu Purany (5.13.60).

Adi 04.117 "Relacjonując Ich miłosne czyny z poprzedniej nocy, Pan Krsna sprawił, że Śrimati Radharani zamknęła oczy ze wstydu przed Swymi przyjaciółkami. Wówczas ukazał szczyt sprytu, rysując na Jej piersiach delfiny oddające się różnego rodzaju zabawom. W ten sposób - oddając się w zaroślach rozrywkom ze Śri Radhą i Jej przyjaciółkami - Pan Hari uczynił Swoją młodość pełną sukcesu."

Adi 04.117 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (2.1.231) Śrila Rupy Gosvamiego.

67

Adi 04.118 "O Paurnamasi, gdyby Pan Hari nie zstąpił do Mathury ze Śrimati Radharani, to całe stworzenie - a szczególnie Kupidyn, półbóg miłości - byłoby bezużyteczne."

Adi 04.118 Znaczenie: Jest to werset wypowiedziany przez Śri Vrndadevi w Vidagdha-madhava (7.3) Śrila Rupy Gosvamiego.

Adi 04.119-120 Nawet chociaż Pan Krsna, siedziba wszystkich smaków, poprzednio w ten sposób żuł esencję smaków miłości, mimo to nie był w stanie spełnić trzech pragnień, chociaż czynił wysiłki, by ich skosztować.

Adi 04.121 Wyjaśnię Jego pierwsze pragnienie. Krsna mówi: "Ja jestem pierwotną przyczyną wszystkich ras.

Adi 04.122 "Jestem pełen duchowej prawdy i zbudowany jestem z pełnej radości, ale miłość Śrimati Radharani doprowadza Mnie do szaleństwa.

Adi 04.123 "Nie znam mocy miłości Radhy, którą zawsze Mnie oszałamia."

Adi 04.124 "Miłość Radhiki jest Moim nauczycielem, a Ja jestem Jej tańczącym uczniem. Jej prema sprawia, że tańczę różne niezwykłe tańce."

Adi 04.125 "O moja ukochana przyjaciółko Vrndo, skąd pochodzisz?" "Pochodzę ze stóp Śri Hari." "Gdzie On jest?" "W lesie na brzegu Radhakundy." "Co tam robi?" "Uczy się tańca." "Kto jest Jego mistrzem?" "Twój obraz, Radho, ujawniając się wszędzie w każdym drzewie i pnączu, posuwa się niczym wprawny tancerz i sprawia, że On tańczy za nim."

Adi 04.125 Znaczenie: Jest to werset z Govinda-lilamrty (8.77) Krsnadasa Kavirajy Gosvamiego.

Adi 04.126 "Bez względu na to, jaką przyjemność otrzymuję smakując Mą miłość do Śrimati Radharani, smak, którym rozkoszuje się Ona poprzez Swą miłość do Mnie, jest dziesięć milionów razy większy.

Adi 04.127 "Tak jak Ja jestem siedzibą wzajemnie sprzecznych cech, tak również miłość Radhy jest zawsze pełna podobnych sprzeczności.

Adi 04.128 "Miłość Radhy jest wszechprzenikająca, nie pozostawiając miejsca na ekspansje. Lecz mimo to bezustannie rozszerza się.

Adi 04.129 "Z pewnością nic nie przewyższa Jej miłości. Lecz Jej miłość jest pozbawiona dumy. To jest oznaką jej wielkości.

Adi 04.130 "Nie ma nic czystszego od Jej miłości. Lecz zachowanie Jej miłości jest zawsze przewrotne i oszukańcze."

Adi 04.131 "Wszelka chwała miłości Radhy do Krsny, wroga demona Mury. Chociaż jest ona wszechprzenikająca, wydaje się zwiększać w każdej chwili. Chociaż jest ważna, jest pozbawiona dumy. I chociaż jest czysta, zawsze jest pełna dwulicowości."

Adi 04.131 Znaczenie: Jest to werset z Dana-keli-kaumudi (2) Śrila Rupy Gosvamiego.

Adi 04.132 "Śri Radhika jest najwyższą siedzibą tej miłości, a Ja jestem jej jedynym obiektem.

Adi 04.133 "Ja rozkoszuję się szczęściem, do którego ma prawo obiekt miłości. Lecz przyjemność Radhy, siedziby tej miłości, jest dziesięć milionów razy większa.

Adi 04.134 "Mój umysł ugania się za smakiem przyjemności doświadczanej przez tę siedzibę, lecz pomimo najlepszych starań, nie jestem w stanie jej skosztować. W jaki sposób mogę jej skosztować?

Adi 04.135 "Jeśli kiedyś będę mógł stać się siedzibą tej miłości, jedynie wówczas będę mógł skosztować jej radości."

Adi 04.135 Znaczenie: Visaya i aśraya są dwoma ważnymi słowami odnoszącymi się do wymiany pomiędzy Krsną i Jego bhaktą. Bhakta jest zwany aśraya, a jego ukochany, Krsna, jest visaya. Wymiana miłości pomiędzy aśraya i visaya obejmuje różne składniki, które znane są jako vibhava, anubhava, sattvika i vyabhicari. Vibhava dzieli się na dwie kategorie: alambana i uddipana. Alambanę można dalej podzielić na aśrayę i visayę. W miłosnych sprawach Radhy i Krsny, Radharani jest aspektem aśraya, a Krsna - visaya. Transcendentalna świadomość Pana mówi Mu: "Ja jestem Krsną i doświadczam przyjemności jako visaya. Przyjemność doświadczana przez Radharani, aśraya, jest wielokrotnie większa od przyjemności

68

odczuwanej przeze Mnie." Więc aby doświadczyć przyjemności kategorii aśraya, Pan Krsna pojawił się jako Śri Caitanya Mahaprabhu.

Adi 04.136 Myśląc w ten sposób, Pan Krsna był ciekaw smaku tej miłości. Gorące pragnienie tej miłości coraz bardziej płonęło w Jego sercu.

Adi 04.137 To jest jedno pragnienie. Teraz posłuchajcie o innym. Widząc Swe własne piękno, Pan Krsna zaczął się zastanawiać.

Adi 04.138 "Moja słodycz jest wspaniała, nieskończona i pełna. Nikt w trzech światach nie znajduje jej granic.

Adi 04.139 "Jedynie Radhika, dzięki mocy Swej miłości, rozkoszuje się całym nektarem Mej słodyczy.

Adi 04.140 "Chociaż miłość Radhy jest czysta jak zwierciadło, jej czystość zwiększa się w każdej chwili.

Adi 04.141 "Moja słodycz również nie ma miejsca na ekspansję, jednakże błyszczy przed tym lustrem w coraz to nowszym pięknie.

Adi 04.142 "Istnieje bezustanne współzawodnictwo pomiędzy Mą słodyczą a zwierciadłem miłości Radhy. Obie bezustannie zwiększaj się, lecz żadna nie doznaje porażki.

Adi 04.143 "Moja słodycz cały czas się odnawia. Bhaktowie kosztują jej odpowiednio do swej własnej miłości.

Adi 04.144 "Kiedy widzę Moją słodycz w lustrze, kusi Mnie, by jej skosztować, lecz nie jestem w stanie tego zrobić.

Adi 04.145 "Kiedy zastanawiam się nad sposobem skosztowania jej, przekonuję się, że pragnę pozycji Radhiki."

Adi 04.145 Znaczenie: Atrakcyjność Krsny jest wspaniała i nieograniczona. Nikt nie może znać jej końca. Takim jej rozmiarem może rozkoszować się jedynie Śrimati Radharani ze Swej pozycji w kategorii aśraya. Zwierciadło transcendentalnej miłości Śrimati Radharani jest doskonale czyste, jednakże zdaje się być coraz bardziej przejrzyste w transcendentalnej metodzie poznawania Krsny. W zwierciadle serca Radharani transcendentalne cechy Krsny zdają się być coraz nowszymi i świeższymi. Innymi słowy, atrakcja Krsny zwiększa się proporcjonalnie do zrozumienia Śrimati Radharani. Każde stara się przewyższyć drugie. Żadne nie chce doznać porażki w zwiększaniu nasilenia miłości. Pragnąc zrozumieć postawę Radharani w nasileniu miłości, Pan Krsna pojawił się jako Śri Caitanya Mahaprabhu.

Adi 04.146 "Kto manifestuje więcej słodyczy niż Ja, słodyczy, której nigdy wcześniej nie doświadczono i która wszystkich wprawia w zdumienie? Niestety, Ja Sam - z umysłem oszołomionym na widok tego piękna - gwałtownie pragnę cieszyć się nim tak jak Śrimati Radharani."

Adi 04.146 Znaczenie: Jest to werset z Lalita-madhavy (8.34) Śrila Rupy Gosvamiego. Został wypowiedziany przez Pana Krsnę, kiedy ujrzał On piękno własnego odbicia w wysadzanej klejnotami fontannie Dvaraki.

Adi 04.147 Piękno Krsny ma jedną naturalną moc: wzrusza serca wszystkich mężczyzn i kobiet, począwszy od Samego Pana Krsny.

Adi 04.148 Wszystkie umysły zostają urzeczone, słuchając Jego słodkiego głosu i fletu czy widząc Jego piękno. Nawet Sam Pan Krsna czyni wysiłki, by skosztować tej słodyczy.

Adi 04.149 Pragnienie tego, kto zawsze pije nektar tej słodyczy, nigdy nie zostaje zaspokojone. Raczej zwiększa się ono bezustannie.

Adi 04.150 Osoba taka, będąc nieusatysfakcjonowaną zaczyna znieważać Pana Brahmę mówiąc, że nie zna on sztuki tworzenia i jest po prostu niedoświadczony.

Adi 04.151 Nie obdarzył nas milionami oczu do oglądania Krsny. Dał nam tylko dwoje oczu i nawet te oczy mrugają. Jak więc będę mogła oglądać piękną twarz Krsny?

Adi 04.152 [Gopi mówią] "O Krsno, kiedy udajesz się do lasu podczas dnia i nie widzimy Twojej słodkiej twarzy, otoczonej pięknymi kręconymi włosami, połowa sekundy zdaje się być całym wiekiem. A stworzyciela, który umieścił powieki na oczach, których używamy do oglądania Ciebie, uważamy po prostu za głupca."

Adi 04.152 Znaczenie: Jest to werset wypowiedziany przez gopi i znajdujący się w Śrimad-Bhagavatam (10.31.15).

Adi 04.153 "Po długiej rozłące gopi ujrzały Swego ukochanego Krsnę na Kuruksetrze. Swymi oczyma objęły Go w swych sercach i zapewniły Mu bezpieczeństwo, doznając tak intensywnej radości, jakiej nie osiągają nawet doskonali yogini. Gopi przeklinały stwórcę za stworzenie powiek, które przeszkadzały ich wizji."

Adi 04.153 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.82.40).

69

Adi 04.154 Nie ma większej doskonałości dla oczu, niż oglądanie Krsny. Ktokolwiek Go widzi, jest w istocie najbardziej szczęśliwy.

Adi 04.155 [Gopi mówią:] "O przyjaciółki, z pewnością szczęśliwe są oczy, które oglądają piękne twarze synów Nandy Maharajy. Kiedy ci dwaj synowie udają się do lasu, otoczeni przez przyjaciół, prowadząc przed Sobą krowy, przykładają flety do Swych ust i z miłością patrzą na mieszkańców Vrndavany. Sądzimy, że dla istot, które mają oczy, nie ma wspanialszego obiektu wzroku."

Adi 04.155 Znaczenie: Jeśli ktoś jest wystarczająco szczęśliwy, może oglądać Krsnę bezustannie, tak jak gopi. Brahma-samhita mówi, że mędrcy, którzy posmarowali swe oczy maścią czystej miłości, mogą bezustannie oglądać formę Śyamasundary (Krsny) w głębi swoich serc. Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.21.7) śpiewany był przez gopi na początku pory śarat.

Adi 04.156 [Kobiety Mathury mówią] "Jakie wyrzeczenia spełniały gopi? Swymi oczyma zawsze piją nektar twarzy Pana Krsny, nektar, który jest esencją wdzięku i nie ma sobie równego czy wyższego od siebie. Ten wdzięk jest jedyną siedzibą piękna, sławy i bogactwa. Jest on doskonały sam w sobie, zawsze świeży i niezwykle rzadki."

Adi 04.156 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.44.14) wypowiedziały kobiety Mathury, kiedy ujrzały Krsnę i Balaramę na arenie razem z największymi zapaśnikami króla Kamsy, Mustiką i Canurą.

Adi 04.157 Słodycz Pana Krsny jest bezprzykładna i taka też jest jej siła. Po prostu słuchając o takim pięknie, umysł zostaje poruszony.

Adi 04.158 Pan Krsna Sam urzeczony jest własnym pięknem, lecz ponieważ nie może radować się nim w pełni, Jego umysł jest bardzo zasmucony.

Adi 04.159 Jest to opis Jego drugiego pragnienia. Teraz, proszę, posłuchajcie, jak opiszę trzecie.

Adi 04.160 Ta konkluzja rasy jest bardzo głęboka. Jedynie Svarupa Damodara wie o niej wiele.

Adi 04.161 Każdy, kto twierdzi, że ją zna, musiał usłyszeć o niej od niego, gdyż on był najbliższym towarzyszem Pana Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 04.162 Miłość gopi nazywana jest rudha-bhava. Jest czysta i nieskazitelna. Nigdy nie jest pożądaniem.

Adi 04.162 Znaczenie: Jak już zostało wyjaśnione, pozycja gopi w ich miłosnych sprawach z Krsną jest transcendentalna. Ich uczucie nazywane jest rudha-bhavą. Chociaż pozornie wydaje się być pospolitym seksem, nie należy mylić go ze zwykłą miłością seksualną, gdyż jest to czysta i nieskażona miłość Boga.

Adi 04.163 "Czysta miłość gopi zasłynęła jako 'pożądanie'. Drodzy bhaktowie Pana, na czele ze Śri Uddhavą pragną skosztować tej miłości."

Adi 04.163 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu ( 1.2.285, 286).

Adi 04.164 Pożądanie i miłość mają różne cechy, tak jak żelazo i złoto mają różną naturę.

Adi 04.164 Znaczenie: Należy starać się rozróżniać pomiędzy miłością seksualną a czystą miłością, gdyż należą one do różnych kategorii i jest pomiędzy nimi przepaścista różnica. Różnica ta jest tak duża jak pomiędzy żelazem i złotem.

Adi 04.165 Pragnienie zadowalania własnych zmysłów jest zwane kamą [pożądaniem], ale pragnienie zadowolenia zmysłów Pana Krany jest premą [miłością].

Adi 04.165 Znaczenie: Pisma objawione opisują czystą miłość w ten sposób:

sarvatha dhvamsa-rahitam saty api dhvamsa-karaneyad bhava-bandhanam yunoh sa prema parikirtitah

"Jeśli istnieje wystarczający powód do rozwiązania związku małżeńskiego, jednakże takie rozwiązanie nie następuje, to taki związek intymnej miłości jest zwany czystym." Podległe gopi przywiązane były do Krsny w takiej czystej miłości. Dla nich nie było kwestii miłości seksualnej opartej na zadowalaniu zmysłów. Ich jedynym zajęciem w życiu było dbanie o to, by Krsna był szczęśliwy pod każdym względem, bez względu na ich własne osobiste interesy. Poświęciły swe dusze jedynie dla zadowolenia Osoby Boga, Śri Krsny. Pomiędzy gopi i Krsną nie było nawet najmniejszego śladu miłości seksualnej. Autor Śri Caitanya-caritamrty autorytatywnie stwierdza, że miłość seksualna jest sprawą osobistego zadowalania zmysłów. Wszystkie regulujące zasady w Vedach odnoszące się do pragnień popularności, ojcostwa, zamożności itd. są różnymi fazami zadowalania zmysłów. Działanie dla zadowalania zmysłów może być spełniane pod płaszczykiem dobroczynności publicznej, nacjonalizmu, religii, altruizmu, kodów etycznych, kodów biblijnych, wskazówek zdrowotnych, działania dla przyjemności, wstydliwości, tolerancji, osobistego komfortu, wyzwolenia z materialnej niewoli, postępu, uczucia rodzinnego czy strachu przed społecznym ostracyzmem czy państwową karą, ale te wszystkie kategorie są różnymi działami jednej rzeczy - zadowalania zmysłów. Wszystkie takie dobre czyny spełniane są zasadniczo dla własnego

70

zadowalania zmysłów, gdyż nikt nie jest w stanie poświęcić swego własnego interesu spełniając te wielce reklamowane zasady moralne i religijne. Ale ponad tym wszystkim jest transcendentalny stan, w którym ktoś uważa się po prostu za wiecznego sługę Krsny, absolutnej Osoby Boga. Wszelkie czyny spełniane w tym nastroju służenia zwane są czystą miłością do Boga, ponieważ spełniane są dla całkowitej przyjemności zmysłów Śri Krsny. Jednakże jakikolwiek czyn spełniany w celu cieszenia się jego owocami czy rezultatami jest aktem zadowalania zmysłów. Czyny takie widoczne są czasami w formach wulgarnych, a czasami subtelnych.

Adi 04.166 Celem pożądania jest jedynie przyjemność własnych zmysłów. Ale miłość dostarcza przyjemności Panu Krsnie, i dlatego ma wielką moc.

Adi 04.167-169 Dla służenia Panu Krsnie gopi porzuciły wszystko, co jest bardzo trudno porzucić - społeczne zwyczaje, zalecenia pism świętych, wymagania cielesne, działanie karmiczne, wstydliwość, cierpliwość, cielesną przyjemność, zadowalanie zmysłów i ścieżkę varnaśrama-dharmy, jak również własnych krewnych i ich karcenie i łajanie. Pełnią dla Niego służbę miłości dla Jego przyjemności.

Adi 04.170 To zwane jest mocnym przywiązaniem do Pana Krsny. Jest ono nieskazitelnie czyste, jak czysta tkanina bez plamy.

Adi 04.170 Znaczenie: Autor Śri Caitanya-caritamrty radzi wszystkim, by porzucili wszelkie czynności zadowalania zmysłów i, niczym gopi, całkowicie zjednoczyli się z wolą Najwyższego Pana. Taka jest ostateczna instrukcja Krsny w Bhagavad-gicie. Powinniśmy być gotowi zrobić wszystko dla zadowolenia Pana, nawet ryzykując pogwałceniem zasad wedyjskich czy praw etycznych. Taki jest standard miłości Boga. Takie czyny w czystej miłości Boga są tak nieskazitelne jak czyste płótno, które zostało całkowicie wyprane. Śrila Bhaktivinoda Thakura ostrzega nas w związku z tym, że nie powinniśmy błędnie sądzić, iż idea porzucenia wszystkiego oznacza również porzucenie koniecznych obowiązków związanych z ciałem i umysłem. Nawet takie obowiązki nie są zadowalaniem zmysłów, jeśli podejmowane są w duchu służby dla Krsny.

Adi 04.171 Zatem pożądanie i miłość są całkiem odmienne. Pożądanie jest jak gęsta ciemność, ale miłość jest jak jasne słońce.

Adi 04.172 Miłość gopi nie jest splamiona nawet odrobiną pożądania. Ich związek z Krsną jest jedynie dla Jego przyjemności.

Adi 04.173 "O ukochany! Twe lotosowe stopy są tak miękkie, że kiedy kładziemy je łagodnie na nasze piersi, boimy się, że zostaną zranione. Ty jesteś jedyną podporą naszego życia. Nasze umysły są przepełnione niepokojem, że kamyki mogą ranić Twe delikatne stopy, gdy spacerujesz po leśnej ścieżce."

Adi 04.173 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.31.19) został wypowiedziany przez gopi, kiedy Krsna opuścił je w środku rasa-lila.

Adi 04.174 Gopi nie dbają o swą własną przyjemność czy ból. Celem ich wszystkich fizycznych i umysłowych czynności jest sprawienie radości Panu Krsnie.

Adi 04.175 Dla Krsny wyrzekają się wszystkiego. Mają czyste przywiązanie do sprawiania przyjemności Krsnie.

Adi 04.176 "O Moje ukochane gopi, porzuciłyście dla Mnie swych krewnych, zwyczaje społeczne i zalecenia pism świętych. Zniknąłem wam sprzed oczu jedynie po to, by zwiększyć waszą koncentrację na Mnie. Ponieważ zniknąłem dla waszego dobra, nie powinnyście być ze Mnie niezadowolone."

Adi 04.176 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.32.21) został wypowiedziany przez Krsnę, kiedy powrócił On na arenę rasa-lila.

Adi 04.177 Wcześniej Krsna obiecał, że będzie odwzajemniał się Swym bhaktom odpowiednio do sposobu, w jaki Go wielbią.

Adi 04.178 "Kiedy Moi bhaktowie podporządkowują się Mnie, nagradzam ich odpowiednio. Każdy podąża Moją ścieżką pod każdym względem, o synu Prthy."

Adi 04.178 Znaczenie: Krsna nigdy nie był niewdzięczny gopi, lecz jak oznajmia to Arjunie w tym wersecie Bhagavad-gity (4.11), odwzajemnia się bhaktom proporcjonalnie do ich transcendentalnej służby miłości, którą pełnią dla Niego. Każdy podąża ścieżką prowadzącą do Niego, ale na tej ścieżce są różne stopnie postępu i Pan realizowany jest proporcjonalnie do zaawansowania danej osoby. Ścieżka jest jedna, lecz postęp w zbliżaniu się do ostatecznego celu jest różny, i dlatego również różna jest proporcja realizacji tego celu - absolutnej Osoby Boga. Gopi osiągnęły najwyższy cel i Pan Caitanya stwierdza, że nie ma wyższej metody wielbienia Boga ponad tą, którą praktykowały gopi.

Adi 04.179 Jak Pan Krsna przyznaje osobiście, obietnica ta została złamana przez wielbienie praktykowane przez gopi.

71

Adi 04.180 "O gopi, nie jestem w stanie odwzajemnić się wam za wasz nieskazitelną służbę, nawet w przeciągu życia Brahmy. Wasz związek ze Mną jest bez zarzutu. Wielbiłyście Mnie porzucając wszelkie więzy rodzinne, które jest bardzo trudno przerwać. Niech więc zatem wasze własne chwalebne czyny będą waszą zapłatą."

Adi 04.180 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.32.22) został wypowiedziany przez Samego Śri Krsnę, kiedy powrócił do gopi po usłyszeniu ich pieśni rozdzielenia.

Adi 04.181 Nie miejcie wątpliwości co do tego, że wszelkie uczucie, jakie gopi manifestują w swych ciałach, przeznaczone jest jedynie dla Pana Krsny.

Adi 04.181 Znaczenie: Pozbawiona egoizmu miłość przejawiona przez gopi nie może mieć sobie równej. Nie powinniśmy zatem błędnie rozumieć staranności gopi w ozdabianiu samych siebie. Gopi ubierały się tak pięknie, jak to tylko możliwe, aby swym widokiem uszczęśliwić Krsnę. Nie miały żadnych ukrytych pragnień. Swe ciała i wszystko, co posiadały, poświęciły służbie dla Krsny, biorąc to za pewnik, że ciała te były przeznaczone dla Jego przyjemności. Ubierały się z tą myślą, że Krsna będzie szczęśliwy widząc je i dotykając.

Adi 04.182 [Gopi myślą:] "Ofiarowałam to ciało Panu Krsnie. Jest ono Jego własnością i dostarcza Mu radości.

Adi 04.183 "Krsna znajduje przyjemność w oglądaniu i dotykaniu tego ciała." To jedynie z tego powodu dbają o czystość tych ciał i dekorują je.

Adi 04.184 "O Arjuno, nie ma większych zbiorników głębokiej miłości do Mnie niż gopi, które utrzymują swe ciała w czystości i dekorują je, uważając je za Mą własność."

Adi 04.184 Znaczenie: Werset ten wypowiedział Pan Krsna w Adi Puranie.

Adi 04.185 Jest inna wspaniała cecha emocji gopi. Jej moc przekracza zdolność pojmowania inteligencji.

Adi 04.186 Gdy gopi widzą Pana Krsnę, czerpią z tego nieograniczoną przyjemność, chociaż nie pragną takiej przyjemności.

Adi 04.187 Przyjemność, jaką rozkoszują się gopi, jest dziesięć milionów razy większa od przyjemności, jakiej doznaje Krsna na ich widok.

Adi 04.187 Znaczenie: Wspaniałe cechy gopi są poza wszelkim wyobrażeniem. Nie mają pragnienia zadowolenia siebie samych, lecz kiedy Krsna jest szczęśliwy oglądając je, szczęście Krsny czyni gopi dziesięć milionów razy szczęśliwszymi od Samego Krsny.

Adi 04.188 Gopi nie pragną własnej przyjemności, lecz mimo to ich radość rośnie. Jest to w istocie sprzeczność.

Adi 04.189 Widzę jedynie jedno rozwiązanie tej sprzeczności: radość gopi spoczywa w radości ich ukochanego Krsny.

Adi 04.189 Znaczenie: Sytuacja gopi jest zdumiewająca, gdyż chociaż nie pragnęły osobistego szczęścia, zostało im ono narzucone. Wyjaśnienie tej zawiłości jest takie, że uczucie szczęścia Śri Krsny jest ograniczone szczęściem gopi. Dlatego bhaktowie Vrndavany starają się służyć gopi, mianowicie Radharani i Jej towarzyszkom. Jeśli ktoś zyskuje łaskę gopi, z łatwością może zyskać łaskę Krsny, ponieważ Krsna natychmiast przyjmuje służbę bhakty poleconego przez gopi. Dlatego Pan Caitanya pragnął zadowolić gopi zamiast Krsnę. Lecz Jego rówieśnicy niewłaściwie Go zrozumieli i z tego powodu Pan Caitanya porzucił porządek życia rodzinnego i został sannyasinem.

Adi 04.190 Kiedy Pan Krsna widzi gopi, Jego radość się zwiększa, jak również zwiększa się Jego niezrównana słodycz.

Adi 04.191 [Gopi myślą:] "Krsna czerpie tak wiele przyjemności oglądając mnie." Taka myśl zwiększa pełnię i piękno ich twarzy i ciał.

Adi 04.192 Piękno Pana Krsny zwiększa się na widok piękna gopi. A im bardziej gopi oglądają piękno Pana Krsny, tym bardziej wzrasta ich piękno.

Adi 04.193 W ten sposób istnieje pomiędzy nimi współzawodnictwo, w którym nikt nie ponosi porażki.

Adi 04.194 Jednakże Krsna czerpie przyjemność z piękna i dobrych cech gopi. A gdy gopi widzą Jego przyjemność, ich radość rośnie.

Adi 04.195 Widzimy zatem, że radość gopi odżywia radość Pana Krsny. Z tego względu w ich miłości nieobecna jest wada pożądania.

Adi 04.195 Znaczenie: Patrząc na piękne gopi Krsna ożywia się, a to z kolei ożywia gopi, których młodzieńcze twarze i ciała kwitną. To współzawodnictwo zwiększania piękna pomiędzy gopi i Krsną, które nie zna granic, jest tak delikatne, iż czasami zwykli moraliści błędnie uważają te stosunki za czysto erotyczne. Jednakże nie ma w nich nic pospolitego, ponieważ

72

intensywne pragnienie gopi by zadowolić Krsnę, przepełnia całą scenę czystą miłością do Boga, gdzie nie ma ani śladu seksu.

Adi 04.196 "Wielbię Pana Keśavę. Kiedy powraca On z lasu Vrajy, wielbią Go wszystkie gopi, które wspinaj się na dachy swych pałaców, i witają Go na ścieżce setkami tańczących spojrzeń i łagodnych uśmiechów. Kąciki Jego oczu, niczym wielkie czarne pszczoły, wędrują po piersiach gopi."

Adi 04.196 Znaczenie: Stwierdzenie to pojawia się w Keśavastace (8) Stava-mali, skompilowanej przez Śrila Rupę Gosvamiego.

Adi 04.197 Jest inny symptom miłości gopi świadczący o tym, że wolna jest ona od śladu pożądania

Adi 04.198 Miłość gopi odżywia słodycz Pana Krsny. A ta słodycz z kolei zwiększa ich miłość, gdyż doznają wielkiej satysfakcji.

Adi 04.199 Szczęście siedziby miłości leży w szczęściu obiektu tej miłości. Nie jest to związek oparty na pragnieniu własnej przyjemności.

Adi 04.200-201 Gdziekolwiek istnieje pozbawiona egoizmu miłość, taki jest jej styl. Rezerwuar miłości czerpie przyjemność, kiedy zadowolony jest obiekt miłości. A kiedy przyjemność płynąca z tej miłości koliduje ze służbą dla Pana Krsny, taka ekstaza budzi w bhakcie gniew.

Adi 04.200-201 Znaczenie: Jak wspomniano powyżej, gopi są zdominowanymi kochankami, a Śri Krsna jest dominującym, ukochanym. Miłość zdominowanych odżywia miłość dominującego. Gopi nie mają pragnienia osiągnięcia egoistycznej radości. Ich uczucie szczęścia było pośrednie, gdyż było uzależnione od przyjemności Krsny. Bezprzyczynowa miłość do Boga jest zawsze taka. Taka czysta miłość możliwa jest jedynie wtedy, kiedy zdominowany jest szczęśliwy dzięki szczęściu dominującego. Przykładem takiej nieskażonej miłości jest sytuacja, kiedy ukochana potępia swe pochodzące ze służby szczęście, które przeszkadza w pełnieniu jej.

Adi 04.202 "Śri Daruka nie czerpał przyjemności z ekstatycznych uczuć miłości, gdyż spowodowały one znieruchomienie jego kończyn i w ten sposób zakłóciły jego służbę - wachlowanie Pana Krsny."

Adi 04.202 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (3.2.62).

Adi 04.203 "Lotosooka Radharani mocno potępiła ekstatyczną miłość, która wywołała potok łez zasłaniający Jej widok Govindy."

Adi 04.203 Znaczenie: Jest to również werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (2.3.54).

Adi 04.204 Ponadto czyści bhaktowie nigdy nie porzucają miłosnej służby dla Krsny, by dążyć do własnej przyjemności poprzez pięć rodzajów wyzwolenia

Adi 04.204 Znaczenie: Czysty bhakta Krsny, który darzy Go wyłączną miłością, stanowczo odmówi przyjęcia jakiegokolwiek rodzaju wyzwolenia, począwszy od wtopienia się w ciało Pana do innych rodzajów wyzwolenia, takich jak osiągnięcie takiej samej formy, bogactwa albo siedziby i przywileju mieszkania w pobliżu Pana.

Adi 04.205 "Tak jak niebiańskie wody Gangesu płyną bez przeszkód do oceanu, tak też, gdy Moi bhaktowie po prostu słyszą o Mnie, ich umysły biegną ku Mnie, mieszkającemu w sercach wszystkich."

Adi 04.206 "Oto cechy transcendentalnej służby miłości dla Purusottamy, Najwyższej Osoby Boga: jest ona bezprzyczynowa i nic nie może jej w żaden sposób powstrzymać."

Adi 04.207 "Ponieważ Moi bhaktowie wolą Mi służyć, nie przyjmują salokyi, sarsti, sarupyi, samipyi czy jedności ze Mną - nawet jeśli ofiarowuję im tego rodzaju wyzwolenie."

Adi 04.207 Znaczenie: Te trzy wersety ze Śrimad-Bhagavatam (3.29.11-13) zostały wypowiedziane przez Pana Krsnę w formie Kapiladevy.

Adi 04.208 "Moi bhaktowie, spełniwszy swe pragnienia przez służenie Mi, nie przyjmują czterech rodzajów zbawienia, które z łatwością można osiągnąć dzięki takiej służbie. Dlaczego więc mieliby przyjmować jakąkolwiek przyjemność, która zostaje utracona z biegiem czasu?"

Adi 04.208 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (9.4.67) został wypowiedziany przez Pana w związku z opisem cech Maharajy Ambarisy. Wtopienie się w egzystencję Absolutu jest tak tymczasowe, jak życie w królestwie niebiańskim. Obie te rzeczy kontrolowane są przez czas; żadna z tych pozycji nie jest trwała.

Adi 04.209 Naturalna miłość gopi pozbawiona jest jakiegokolwiek śladu pożądania. Jest wolna od wad i jest jasna i czysta jak stopione złoto.

Adi 04.210 Gopi są pomocniczkami, nauczycielkami, przyjaciółkami, żonami, drogimi uczennicami, powiernicami i służącymi Pana Krsny.

73

Adi 04.211 "O Partho, mówię ci prawdę. Gopi są Moimi pomocniczkami, nauczycielkami, uczennicami, służącymi, przyjaciółkami i towarzyszkami. Nie wiem, czym nie są one dla Mnie."

Adi 04.211 Znaczenie: Jest to werset z Gopi-premamrty.

Adi 04.212 Gopi znają pragnienia Krsny i wiedzą, jak pełnić doskonałą miłosną służbę dla Jego przyjemności. Pełnią swą służbę biegle dla zadowolenia swego ukochanego.

Adi 04.213 "O Partho, gopi znają Mą wielkość, Mą służbę oddania, szacunek dla Mnie i Mą mentalność. Inni nie mogą naprawdę tego poznać."

Adi 04.213 Znaczenie: Werset ten, wypowiedziany przez Pana Krsnę do Arjuny, pochodzi z Adi Purany.

Adi 04.214 Najprzedniejszą spośród gopi jest Śrimati Radhika. Przewyższa wszystkie Swym pięknem, dobrymi cechami, szczęściem, a ponad wszystko miłością.

Adi 04.214 Znaczenie: Najbardziej wzniosłą pomiędzy wszystkimi gopi jest Śrimati Radharani. Jest Ona najpiękniejsza, najbardziej kwalifikowana i nade wszystko ma największą miłość do Krsny.

Adi 04.215 "Tak jak Radha jest droga Panu Krsnie, tak również jest Mu drogie Jej miejsce kąpieli [Radha-kunda]. Jedynie Ona jest Jego najukochańszą ze wszystkich gopi."

Adi 04.215 Znaczenie: Jest to werset z Padma Purany.

Adi 04.216 "O Partho, we wszystkich trzech systemach planetarnych najbardziej szczęśliwą jest ta Ziemia, gdyż na niej znajduje się miasto Vrndavana. A w nim najchwalebniejszymi są gopi, ponieważ pomiędzy nimi jest Moja Śrimati Radharani."

Adi 04.216 Znaczenie: Werset ten, wypowiedziany przez Pana Krsnę do Arjuny, został przytoczony z Adi Purany.

Adi 04.217 Wszystkie inne gopi pomagają zwiększyć radość rozrywek Krsny z Radharani. Gopi działają jako instrumenty Ich wzajemnej przyjemności.

Adi 04.217 Znaczenie: Powiedziane jest, że gopi dzielą się na pięć grup, mianowicie: sakhi, nitya-sakhi, prana-sakhi, priya-sakhi i parama-prestha-sakhi. Wszystkie posiadające jasną cerę towarzyszki Śrimati Radharani, królowej Vrndavana-dhamy, są biegłymi artystkami we wzbudzaniu erotycznych uczuć w Krsnie. Jest osiem parama-prestha-sakhich i w ekstatycznych stosunkach pomiędzy Krsną i Radhą czasami biorą one stronę Krsny, a czasami - Radharani, po to tylko, by stworzyć sytuację, w której wydaje się, że popierają jedną osobę przeciwko drugiej. To czyni wymianę smaków bardziej przyjemną.

Adi 04.218 Radha jest ukochaną towarzyszką Krsny i jest Ona bogactwem Jego życia. Bez Niej gopi nie są w stanie sprawić Mu przyjemności.

Adi 04.219 "Pan Krsna, wróg Kamsy, pozostawił inne gopi podczas tańca rasa i zabrał do Swego serca Śrimati Radharani, gdyż to Ona pomaga Panu zrealizować istotę Jego pragnień."

Adi 04.219 Znaczenie: W tym wersecie z Gita-govindy (3.1) Jayadeva Gosvami opisuje, jak Śri Krsna opuszcza rasa-lilę, by odszukać Śrimati Radharani.

Adi 04.220 Pan Caitanya pojawił się z uczuciem Radhy. Nauczał dharmy tego wieku - intonowania świętego imienia i czystej miłości Boga.

Adi 04.221 W nastroju Śrimati Radharani spełnił również Swe własne pragnienia. Taki jest główny powód Jego pojawienia się.

Adi 04.222 Pan Śri Krsna Caitanya jest Krsną [Vrajendra-kumarą], wcieleniem ras. Jest On uosobieniem erotycznej miłości.

Adi 04.223 Pojawił się w tym celu, by skosztować smaku małżeńskiego, a powodem ubocznym było szerzenie wszystkich ras.

Adi 04.224 "Moje drogie przyjaciółki, spójrzcie tylko, jak Śri Krsna raduje się porą wiosny! Z gopi obejmującymi każdą z Jego kończyn, jest niczym uosobienie erotycznej miłości. Swymi transcendentalnymi rozrywkami ożywia wszystkie gopi i całe stworzenie. Swymi miękkimi niebieskawoczarnymi ramionami i nogami, które przypominają niebieskie kwiaty lotosu, stworzył festiwal dla Kupidyna."

Adi 04.224 Znaczenie: Jest to werset z Gita-govindy (1.11).

74

Adi 04.225 Pan Śri Krsna Caitanya jest siedzibą rasy. Osobiście kosztował On słodyczy rasy na nieskończone sposoby.

Adi 04.226 W ten sposób zapoczątkował dharmę dla wieku Kali. Wszystkie te prawdy znane są bhaktom Pana Caitanyi.

Adi 04.226 Znaczenie: Pan Caitanya jest Samym Śri Krsną, absolutnym podmiotem radości i miłości gopi. Osobiście przyjmuje On rolę gopi, by skosztować przemożnego szczęścia transcendentalnych smaków. Pojawił się w tym nastroju, lecz jednocześnie w najbardziej fascynujący sposób propagował religijny proces dla tego wieku. Jedynie zaufani bhaktowie Śri Caitanyi Mahaprabhu są w stanie zrozumieć ten transcendentalny sekret.

Adi 04.227-28 Kłaniając się z oddaniem Advaicie Acaryi, Nityanandzie, Śrivasie Pandicie, Gadadharze, Svarupie Damodarze, Murari Gapcie, Haridasie i wszystkim innym bhaktom Śri Krsny Caitanyi - trzymam ich lotosowe stopy na mej głowie.

Adi 04.227-28 Znaczenie: Autor Śri Caitanya-caritamrty naucza nas, że jeśli naprawdę chcemy poznać Pana Caitanyę, musimy ofiarowywać nasze pełne szacunku pokłony wszystkim takim czystym zaufanym bhaktom Pana.

Adi 04.229 Dałem wskazówkę odnośnie do wersetu szóstego. Teraz posłuchajcie, a wyjawię wam znaczenie tego oryginalnego wersetu.

Adi 04.230 "Pragnąc zrozumieć chwały miłości Radharani, cudowne cechy w Nim, którymi rozkoszuje się Ona poprzez Swą miłość, i szczęście, które odczuwa realizując słodycz Jego miłości, Najwyższy Pan Hari, obdarzony bogactwem Jej emocji, pojawia się z łona Śrimati Śacidevi niczym księżyc pojawiający się z oceanu."

Adi 04.231 Nie jest rzeczą stosowną by wyjawiać te konkluzje publicznie. Lecz jeśli nie zostaną wyjawione, nikt ich nie zrozumie.

Adi 04.232 Dlatego wspomnę o nich, wyjawiając jedynie ich istotę, tak że kochający bhaktowie zrozumiej je, lecz głupcy nie będą w stanie zrozumieć.

Adi 04.233 Każdy, kto pochwycił Pana Caitanyę Mahaprabhu i Pana Nityanandę Prabhu w swym sercu, będzie szczęśliwy słuchając tych wszystkich transcendentalnych konkluzji.

Adi 04.234 Wszystkie te konkluzje są niczym nowowyrosłe gałązki drzewa mango; zawsze sprawują przyjemność bhaktom, którzy w ten sposób przypominają kukułki.

Adi 04.235 Tematów tych nie mogą przeniknąć podobni wielbłądom niewielbiciele. Dlatego moje serce przepełnia szczególna radość.

Adi 04.236 Ze strachu przed nimi nie chcę mówić, ale jeśli nie rozumieją, to cóż może być szczęśliwszego w trzech światach?

Adi 04.237 Zatem po ofiarowaniu pokłonów bhaktom, będę mówił bez wahania, by ich zadowolić.

Adi 04.238 Pewnego razu Pan Krsna rozważał w Swym sercu: "Każdy mówi, że jestem kompletnym szczęściem, pełnym wszystkich ras.

Adi 04.239 "Wszystkie światy czerpią przyjemność ze Mnie. Czy więc istnieje ktoś, kto może sprawić przyjemność Mnie?

Adi 04.240 "Przyjemność Memu umysłowi mógłby sprawić ktoś, kto ma setki razy więcej cech niż Ja.

Adi 04.241 "Niemożliwości jest znalezienie w tym świecie kogoś, kto byłby bardziej kwalifikowany niż Ja. Czuję, że jedynie Radha jest kimś, kto może sprawić Mi przyjemność.

Adi 04.242-43 "Chociaż Moje piękno pokonuje piękno dziesięciu milionów Kupidynów, chociaż jest niezrównane i nieprześcignione i chociaż dostarcza przyjemności trzem światom, to oglądanie Radharani sprawia przyjemność Mym oczom.

Adi 04.244 "Wibracje Mego transcendentalnego fletu urzekaj trzy światy, ale Śrimati Radharani zachwyca Me uszy Swymi słodkimi słowami.

Adi 04.245 "Chociaż Moje ciało napawa zapachem całe stworzenie, woń kończyn Radharani urzeka Mój umysł i serce.

75

Adi 04.246 "Chociaż dzięki Mnie całe stworzenie pełne jest różnych smaków, Ja Sam urzeczony jestem nektariańskim smakiem ust Śrimati Radharani.

Adi 04.247 "I chociaż Mój dotyk jest chłodniejszy od dziesięciu milionów księżyców, odświeża Mnie dotyk Śrimati Radhiki.

Adi 04.248 "Więc chociaż jestem źródłem szczęścia dla całego świata, piękno i cechy Śri Radhiki są Mym życiem i duszą.

Adi 04.249 "W ten sposób można zrozumieć Moje pełne miłości uczucia do Śrimati Radharani, lecz gdy je analizuję, zdają się być sprzecznymi.

Adi 04.250 "Moje oczy są w pełni usatysfakcjonowane, kiedy patrzę na Śrimati Radharani, lecz Ona patrząc na Mnie doznaje jeszcze większej satysfakcji.

Adi 04.251 "Podobne do dźwięku fletu szemranie ocierających się o siebie bambusów kradnie świadomość Radharani, która sądzi, że to Mój flet. I obejmuje drzewo tamala, myśląc, że to Ja.

Adi 04.252 "'Śri Krsna objął Mnie', myśli, 'Więc teraz Moje życie wypełniło się.' W ten sposób pozostaje zaabsorbowana zadowalaniem Krsny, biorąc drzewo w Swe ramiona.

Adi 04.253 "Kiedy pomyślny wietrzyk niesie do Niej zapach Mego ciała, zostaje zaślepiona miłością i próbuje unosić się w tym wietrzyku.

Adi 04.254 "Kiedy kosztuje betelu żutego przeze Mnie, pogrąża się w oceanie szczęścia i zapomina o wszystkim.

Adi 04.255 "Nawet setkami ust nie byłbym w stanie wyrazić transcendentalnej przyjemności, którą czerpie Ona z Mego towarzystwa.

Adi 04.256 "Widząc blask Jej cery po zakończeniu Naszych wspólnych rozrywek, ze szczęścia zapominam o Swej tożsamości.

Adi 04.257 "Mędrzec Bharata powiedział, że smaki kochanej i ukochanego są równe, lecz nie zna on smaków Mojej Vrndavany.

Adi 04.257 Znaczenie: Według doświadczonych seksuologów, takich jak Bharata Muni, w materialnej przyjemności seksualnej taka sama jest przyjemność kobiety i mężczyzny. Lecz w świecie duchowym związki są inne, chociaż materialni eksperci nie są tego świadomi.

Adi 04.258 "Szczęście, którego doznaję spotykając Radharani, jest setki razy większe niż szczęście czerpane ze spotkania z innymi."

Adi 04.259 "Moja droga pomyślna Radharani, Twe ciało jest źródłem wszelkiego piękna. Twoje czerwone usta są bardziej miękkie od zmysłu wiecznej słodyczy, Twoja twarz ma aromat kwiatu lotosu, Twe słodkie słowa pokonają głosy kukułki, a Twe kończyny są chłodniejsze od papki sandałowej. Kosztując Ciebie, całkowicie udekorowanej pięknymi cechami, wszystkie Me transcendentalne zmysły pogrążają się w ekstatycznej przyjemności."

Adi 04.259 Znaczenie: Werset ten, wypowiedziany przez Pana Krsnę do Radhy, został zanotowany w Lalita-madhavie (9.9) Śrila Rupy Gosvamiego.

Adi 04.260 "Jej oczy urzeczone są pięknem Pana Krsny, wroga Kamsy. Jej ciało drży z przyjemności pod wpływem Jego dotyku. Jej uszy zawsze przyciągane są do Jego słodkiego głosu, Jej nozdrza urzeczone są Jego wonią, a Jej język tęskni za nektarem Jego miękkich ust. Zwiesza Swą lotosową twarz, jedynie pozornie ćwicząc samokontrolę, lecz nie może powstrzymać zewnętrznych oznak Swej spontanicznej miłości do Pana Krsny."

Adi 04.260 Znaczenie: W ten sposób Śrila Rupa Gosvami opisuje wyraz twarzy Radharani.

Adi 04.261 "Biorąc to pod uwagę, domyślam się, że jest we Mnie jakiś nieznany smak, który kontroluje całą egzystencję urzekającej Mnie Śrimati Radharani.

Adi 04.262 "Zawsze pragnę skosztować radości, którą Radharani czerpie ze Mnie.

Adi 04.263 "Pomimo różnych wysiłków, nie byłem w stanie go skosztować. Lecz Moje pragnienie rozkoszowania się tą przyjemnością rośnie, kiedy czuję woń jej słodyczy.

76

Adi 04.264 "Pojawiłem się w tym świecie, by skosztować smaków. Na różne sposoby będę rozkoszował się smakami czystej miłości.

Adi 04.265 "Będę uczył służby oddania, która płynie ze spontanicznej miłości bhaktów, osobiście demonstrując ją w Mych rozrywkach.

Adi 04.266 "Lecz te trzy pragnienia nie zostały zaspokojone, gdyż nie można cieszyć się nimi w pozycji przeciwnej.

Adi 04.267 "Jeśli nie przyjmę blasku ekstatycznej miłości Śri Radhiki, nie będę w stanie spełnić tych trzech pragnień.

Adi 04.268 "Przyjmując zatem sentymenty Radharani i cerę Jej ciała, zstąpię, by spełnić te trzy pragnienia."

Adi 04.269 W ten sposób Pan Krsna podjął decyzję. Jednocześnie nadszedł czas na inkarnację wieku.

Adi 04.270 W tym czasie Śri Advaita gorliwie Go wielbił. Advaita przyciągnął Go Swym głośnym wołaniem.

Adi 04.271-72 Najpierw Pan Krsna spowodował zstąpienie Swych rodziców i zwierzchników. A wówczas Sam, z sentymentami i cerą Radhiki, niczym pełny księżyc pojawił się w Navadvipie z łona matki Śaci, które jest jak ocean czystego mleka.

Adi 04.273 Medytując o lotosowych stopach Śri Rupy Gosvamiego, w ten sposób wyjaśniłem szósty werset.

Adi 04.274 Wyjaśnienie tych dwóch wersetów [wersetu 5 i 6 Pierwszego Rozdziału] mogę poprzeć wersetem Śri Rupy Gosvamiego.

Adi 04.275 "Pragnąc skosztować bezgranicznych nektariańskich smaków miłości jednej ze Swych wielu ukochanych dziewcząt [Śri Radhy], Pan Krsna przyjął formę Pana Caitanyi. Skosztował tej miłości ukrywając Swą ciemną cerę pod Jej błyszczącą cerą koloru żółtego. Oby ten Pan Caitanya obdarzył nas Swą łask."

Adi 04.275 Znaczenie: Jest to trzeci werset drugiej Caitanyastaki pochodzącej ze Stava-mali Śrila Rupy Gosvamiego.

Adi 04.276 Tak więc pomyślna inwokacja, zasadnicza natura prawdy Pana Caitanyi oraz potrzeba Jego pojawienia się zostały przedstawione w sześciu wersetach.

Adi 04.277 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich łaski, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Czwartego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego poufne powody pojawienia się Pana Caitanyi.

ROZDZIAŁ V .

Chwały Pana Nityanandy Balaramy

Rozdział ten jest poświęcony głównie opisaniu zasadniczej natury i chwał Śri Nityanandy Prabhu. Pan Śri Krsna jest absolutną Osobą Boga, a Jego pierwszą ekspansją w formie dla rozrywek jest Śri Balarama. Poza granicą tego materialnego świata znajduje się niebo duchowe, paravyoma, mające wiele planet duchowych, z których najwyższa zwana jest Krsnaloką. Krsnaloka, siedziba Krsny, dzieli się na trzy części, znane jako Dvaraka Mathura i Gokula. W tej siedzibie Osoba Boga ekspanduje w cztery pełne części - Krsnę, Balaramę, Pradyumnę (transcendentalnego Kupidyna) i Aniruddhę. Są Oni znani jako czwórka oryginalnych form. Na Krsnaloce znajduje się transcendentalne miejsce znane jako Śvetadvipa albo Vrndavana. Poniżej Krsnaloki, w niebie duchowym, są planety Vaikuntha. Na każdej planecie Vaikuntha przebywa czteroręki Narayana, pochodzący z pierwszej poczwórnej manifestacji. Osoba Boga znany jako Śri Balarama na Krsnaloce jest oryginalnym Sankarsanem (Bóstwem przyciągającym), a z tego Sankarsana ekspanduje następny Sankarsana zwany Maha-Sankarsanem, który rezyduje na jednej z planet Vaikuntha. Dzięki Swej wewnętrznej mocy, Maha-Sankarsana utrzymuje transcendentalną egzystencję wszystkich planet w niebie duchowym, gdzie wszystkie żywe istoty są wiecznie wyzwolonymi duszami. Wpływ energii materialnej jest tam całkowicie nieobecny. Na planetach tych przebywa druga poczwórna manifestacja. Poza planetami Vaikuntha znajduje się bezosobowa manifestacja Śri Krsny, znana jako Brahmaloka. Po drugiej stronie Brahmaloki jest duchowy karana-samudra, czyli Ocean Przyczyn. Energia materialna istnieje po drugiej stronie Oceanu Przyczyn, nie stykając się z nim. W Oceanie Przyczyn jest Maha-Visnu, oryginalna ekspansja purusa z Sankarsany. Ten

77

Maha-Visnu rzuca Swoje spojrzenie na energię materialną i przez odbicie Swego transcendentalnego ciała miesza się z elementami materialnymi. Jako źródło elementów materialnych, energia materialna znana jest jako pradhana, a jako źródło manifestacji energii materialnej, jest znana jako maya. Lecz natura materialna jest bierna w tym sensie, że nie posiada niezależnej siły do zrobienia czegokolwiek. Dzięki spojrzeniu Maha-Visnu otrzymuje moc do stworzenia manifestacji kosmicznej. Zatem energia materialna nie jest oryginalną przyczyną manifestacji materialnej. Manifestację kosmiczną produkuje raczej transcendentalne spojrzenie Maha-Visnu na materialną naturę. Maha-Visnu ponownie wchodzi w każdy wszechświat jako źródło wszystkich żywych istot, Garbhodakaśayi Visnu. Z Garbhodakaśayi Visnu ekspanduje Ksirodakaśayi Visnu, Dusza Najwyższa każdej żywej istoty. Garbhodakaśayi Visnu również ma Swą planetę Vaikuntha w każdym wszechświecie, gdzie przebywa jako Dusza Najwyższa albo najwyższy kontroler wszechświata. Garbhodakaśayi Visnu spoczywa w wodnej części wszechświata i stwarza pierwszą żywą istotę wszechświata, Brahmę. Wyobrażona forma kosmiczna jest częściową manifestacją Garbhodakaśayi Visnu. Na planecie Vaikuntha w każdym wszechświecie znajduje się ocean mleka, a na tym oceanie jest wyspa zwana Śvetadvipą, gdzie mieszka Pan Visnu. Zatem ten rozdział opisuje dwie Śvetadvipy: jedną - w siedzibie Krsny, a drugą - na oceanie mleka w każdym wszechświecie. Śvetadvipa w siedzibie Krsny jest tożsama z Vrndavana-dhamą, miejscem, gdzie Krsna pojawia się osobiście, by przejawić Swe miłosne rozrywki. Na Śvetadvipie w każdym wszechświecie znajduje się forma Boga zwana Śesa, który służy Visnu przyjmując formę Jego parasola, pantofli, łoża, poduszek, szat, rezydencji, świętej nici, tronu itd. Nityananda Prabhu jest Panem Baladevą na Krsnaloce. Zatem Nityananda Prabhu jest oryginalnym Sankarsanem, a Maha-Sankarsana i Jego ekspansje jako puruse we wszechświatach są pełnymi ekspansjami Nityanandy Prabhu. W rozdziale tym autor opisuje, jak opuścił dom i udał się na osobistą pielgrzymkę do Vrndavany, gdzie osiągnął wszelki sukces. Opis ten wyjawia, że oryginalny dom rodzinny autora i jego miejsce narodzin znajdowało się w okręgu Katwa w wiosce Jhamatapura, znajdującej się w pobliżu Naihati. Brat Krsnadasy Kavirajy zaprosił do swego domu Śri Minaketanę Ramadasę, wielkiego bhaktę Pana Nityanandy, ale kapłan zwany Gunarnava Miśra nie przyjął go dobrze i brat Krsnadasy Kavirajy Gosvamiego, nie uświadamiając sobie chwał Pana Nityanandy, również przyjął stronę kapłana. Dlatego Ramadasa zmartwił się, złamał swój flet i odszedł. Była to wielka katastrofa dla brata Krsnadasy Kavirajy Gosvamiego. Lecz tej samej nocy Pan Nityananda Prabhu osobiście obdarzył łaską Krsnadasę Kaviraję Gosvamiego we śnie i polecił mu, by następnego dnia wyruszył do Vrndavany.

Adi 05.01 Pragnę ofiarować pokłony Panu Śri Nityanandzie, Najwyższej Osobie Boga, którego bogactwo jest wspaniałe i nieograniczone. Dzięki Jego woli nawet głupiec może zrozumieć Jego tożsamość.

Adi 05.02 Wszelka chwała Śri Caitanyi Mahaprabhu. Wszelka chwała Panu Nityanandzie. Wszelka chwała Advaicie Acaryi. I wszelka chwała wszystkim bhaktom Pana Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 05.03 Chwałę Śri Krsny Caitanyi opisałem w sześciu wersetach. Teraz, w pięciu wersetach, opiszę chwałę Pana Nityanandy.

Adi 05.04 Najwyższa Osoba Boga, Krsna, jest źródłem wszystkich inkarnacji. Pan Balarama jest Jego drugim ciałem.

Adi 05.04 Znaczenie: Pan Śri Krsna, absolutna Osoba Boga, jest pierwotnym Panem, oryginalną formą Boga, a Jego pierwszą ekspansją jest Śri Balarama. Osoba Boga może ekspandować w niezliczone formy. Formy mające nieograniczoną moc są zwane svamśa, a formy o mocach ograniczonych (żywe istoty) są zwane vibhinnamśa.

Adi 05.05 Obaj posiadają tę samą tożsamość. Różnią się jedynie formą. Jest On pierwszą cielesną ekspansją Krsny i towarzyszy Panu Krsnie w transcendentalnych rozrywkach.

Adi 05.05 Znaczenie: Balarama jest ekspansją svamśa Pana i dlatego nie ma różnicy w mocy pomiędzy Krsną i Balaramą. Różnią się jedynie strukturą cielesną. Jako pierwsza ekspansja Boga, Balarama jest głównym Bóstwem pomiędzy formami pierwszej czwórki i jest głównym towarzyszem Śri Krsny w Jego transcendentalnych dokonaniach.

Adi 05.06 Ten oryginalny Pan Krsna pojawił się w Navadvipie jako Pan Caitanya, a Balarama pojawił się razem z Nim jako Pan Nityananda.

Adi 05.07 Oby Śri Nityananda Rama był obiektem mojej bezustannej pamięci. Sankarsana, Śesa Naga i Visnu spoczywający na Oceanie Karana, Oceanie Garbha i oceanie mleka, są Jego pełnymi częściami i częściami Jego pełnych części.

Adi 05.07 Znaczenie: Śri Svarupa Damodara Gosvami zapisał ten werset w swym dzienniku, by ofiarować pełne szacunku pokłony Panu Nityanandzie Prabhu. Werset ten pojawia się również jako siódmy spośród pierwszych czternastu wersetów Śri Caitanya-caritamrty.

Adi 05.08 Pan Balarama jest oryginalnym Sankarsanem. Przyjmuje On pięć innych form, by służyć Panu Krsnie.

Adi 05.09 Osobiście pomaga On w rozrywkach Pana Krsny, a w czterech innych formach dokonuje dzieła stworzenia.

Adi 05.10 W dziele stworzenia spełnia On polecenia Pana Krsny, a w formie Pana Śesy służy Krsnie na różne sposoby.

78

Adi 05.10 Znaczenie: Według opinii doświadczonych Balarama, jako główny spośród oryginalnej czwórki form, jest również oryginalnym Sankarsanem. Balarama, pierwsza ekspansja Krsny, ekspanduje w pięć form: (1) Maha-Sankarsana, (2) Karanabdhiśayi, (3) Garbhodakaśayi, (4) Ksirodakaśayi i (5) Śesa. Tych pięć pełnych części odpowiada zarówno za duchową, jak i materialną manifestację kosmiczną. W tych pięciu formach Pan Balarama towarzyszy Panu Krsnie w Jego dokonaniach. Cztery pierwsze spośród tych form są odpowiedzialne za manifestacje kosmiczne, podczas gdy Śesa jest odpowiedzialny za osobistą służbę dla Pana. Śesa jest zwany Anantą, czyli nieograniczonym, ponieważ pomaga Osobie Boga w Jego nieograniczonych ekspansjach poprzez spełnianie nieograniczonej różnorodności służb. Śri Balarama jest Bogiem służącym, który służy Panu Krsnie we wszystkich sprawach związanych z egzystencją i wiedzą. Pan Nityananda Prabhu, który jest tym samym Bogiem służącym, Balaramą, spełnia tę samą służbę dla Pana Gaurangi poprzez bezustanne towarzystwo.

Adi 05.11 We wszystkich tych formach smakuje transcendentalne szczęście pochodzące ze służenia Krsnie. Ten Sam Balarama jest Panem Nityanandą, towarzyszem Pana Gaurasundary.

Adi 05.12 Ten siódmy werset wyjaśniłem w czterech kolejnych wersetach. Dzięki tym wersetom cały świat może poznać prawdę o Panu Nityanandzie.

Adi 05.13 Podporządkowuję się lotosowym stopom Śri Nityanandy Ramy, który wśród catur-vyuhy [składającej się z Vasudevy, Sankarsana, Pradyumny i Aniruddhy] znany jest jako Sankarsana. Posiada On pełnię bogactw i rezyduje na Vaikunthaloce, daleko poza materialnym stworzeniem.

Adi 05.13 Znaczenie: Jest to werset z dziennika Śri Svarupy Damodary Gosvamiego. Pojawia się on jako ósmy z pierwszych czternastu wersetów Śri Caitanya-caritamrty.

Adi 05.14 Poza naturą materialną znajduje się królestwo znane jako paravyoma, niebo duchowe. Tak jak Sam Pan Krsna, posiada ono wszelkie transcendentalne cechy, takie jak sześć bogactw.

Adi 05.14 Znaczenie: Według filozofii Sankhya materialny kosmos składa się z dwudziestu czterech elementów: pięciu fizycznych elementów materialnych, trzech subtelnych elementów materialnych, pięciu zmysłów do zdobywania wiedzy, pięciu zmysłów działania, pięciu obiektów zmysłowej przyjemności i mahat-tattvy (całkowitej energii materialnej). Filozofowie empirycy, nie będąc w stanie wznieść się ponad te elementy, spekulują, że wszystko poza nimi musi być avyakta, czyli niewytłumaczalne. Lecz świat ponad tymi dwudziestoma czterema elementami nie jest niewytłumaczalny, gdyż został wyjaśniony w Bhagavad-gicie jako wieczna (sanatana) natura. Ponad zamanifestowaną i niezamanifestowaną egzystencją materialnej natury (vyaktavyakta) znajduje się natura sanatana, która jest zwana paravyoma, czyli niebem duchowym. Ponieważ ta natura jest duchowej jakości, nie występują tam jakościowe różnice; wszystko tam jest duchowe, wszystko jest dobre i wszystko posiada duchową formę Samego Śri Krsny. Niebo duchowe jest zamanifestowaną wewnętrzną mocą Śri Krsny; jest ono różne od materialnego nieba zamanifestowanego przez Jego moc zewnętrzną. Wszechprzenikający Brahman, bezosobowe promienie Śri Krsny, istnieje w świecie duchowym, gdzie znajdują się planety Vaikuntha. Pewne pojęcie o tym niebie duchowym otrzymujemy poprzez porównanie go do nieba materialnego, gdyż promienie słońca w niebie materialnym można porównać do brahmajyoti, blasku Osoby Boga. W brahmajyoti znajdują się niezliczone planety Vaikuntha, które są duchowe i wskutek tego samoświetlne, posiadające blask wielokrotnie większy od blasku słonecznego. Osoba Boga Śri Krsna, Jego niezliczone pełne części i części Jego pełnych części panują na każdej planecie Vaikuntha. W najwyższej części nieba duchowego znajduje się planeta zwana Krsnaloką, która jest podzielona na trzy części: Dvarakę, Mathurę i Golokę. Dla zatwardziałego materialisty to królestwo Boga, Vaikuntha, jest z pewnością misterium. Lecz dla osoby pogrążonej w ignorancji wszystko jest misterium ze względu na brak dostatecznej wiedzy. Królestwo Boga nie jest mitem. Dla osoby w ignorancji misterium są nawet planety materialne, które unoszą się ponad naszymi głowami w liczbie milionów i bilionów. W chwili obecnej naukowcy materialni próbują przeniknąć to misterium i może nadejdzie dzień, kiedy ludzie z tej Ziemi będą w stanie podróżować w przestrzeni kosmicznej i na własne oczy zobaczą różnorodność tych milionów planet. Na każdej planecie istnieje tak wielka różnorodność materialna, jaką spotykamy na naszej własnej planecie. Ta planeta Ziemia jest jedynie nieznaczną plamką w strukturze kosmicznej. Jednak głupcy, dumni z powodu fałszywego poczucia postępu naukowego, skoncentrowali swą energię na dążeniu do tzw. rozwoju ekonomicznego tej planety, nie znając różnych ekonomicznych udogodnień osiągalnych na innych planetach. Według współczesnej astronomii siła ciężkości Księżyca jest odmienna od siły ciężkości Ziemi. Więc jeśli ktoś uda się na Księżyc, będzie mógł podnosić wielkie ciężary i skakać na dużą odległość. Ramayana opisuje, że Hanuman, mógł podnosić ciężary tak wielkie jak wzgórza oraz przeskoczyć ocean. Współczesna astronomia potwierdziła, że w istocie jest to możliwe. Chorobą współczesnego człowieka jest to, że wątpi on we wszystko, co zostało opisane w pismach objawionych. Niewierzący nie mogą uczynić postępu w realizacji duchowej, gdyż nie są w stanie zrozumieć mocy duchowej. Mały owoc figowca zawiera setki nasion i w każdym nasionku zawarta jest moc wyprodukowania innego figowca, z mocą produkowania milionów takich owoców. Możemy zaobserwować to prawo natury, chociaż jego działanie jest dla nas niepojęte. Jest to jedynie nieznaczny przykład mocy Boga; jest wiele podobnych zjawisk, których nie jest w stanie wytłumaczyć żaden naukowiec.

79

W rzeczywistości wszystko jest niepojęte, gdyż prawda wyjawiana jest jedynie odpowiednim osobom. Chociaż istnieją różnego rodzaju osoby, od Brahmy aż do nieznacznej mrówki, i wszystkie z nich są żywymi istotami, rozwój ich wiedzy nie jest jednakowy. Dlatego musimy zdobywać wiedzę z właściwego źródła. W istocie, prawdziwą wiedzę możemy otrzymać jedynie ze źródeł wedyjskich. Autoryzowanymi źródłami wiedzy są cztery Vedy wraz z uzupełniającymi Puranami, Mahabharatą, Ramayaną i ich pochodnymi, które znane są jako smrti. Jeśli w ogóle mamy zdobywać wiedzę, to powinniśmy bez wahania zdobywać ją z tych źródeł. Wiedza objawiona może na początku wydawać się niewiarygodna z powodu naszego paradoksalnego pragnienia, by zweryfikować wszystko naszymi malutkimi mózgami, lecz spekulatywne sposoby osiągania wiedzy są zawsze niedoskonałe. Doskonała wiedza przedłożona w pismach objawionych została potwierdzona przez wielkich acaryów, którzy pozostawili do niej obfity komentarz; żaden z tych acaryów nie wątpił w śastry. Kto nie ufa śastrom, jest ateistą, i bez względu na to jak wielkim by był, nie powinniśmy zasięgać jego rady. Natomiast ten, kto posiada mocną wiarę w śastry, z całą ich różnorodnością, jest właściwą osobą, od której należy zdobywać prawdziwą wiedzę. Taka wiedza na początku może wydawać się niepojęta, lecz znaczenie jej zostaje wyjawione, kiedy przedstawi ją właściwy autorytet i wówczas nikt już w nią nie wątpi.

Adi 05.15 Sfera Vaikunthy jest wszechprzenikająca, nieskończona i najwyższa. Jest to siedziba Pana Krsny i Jego inkarnacji.

Adi 05.16 Najwyższą sferą tego nieba duchowego jest planeta duchowa zwana Krsnaloką. Ma ona trzy części - Dvarakę, Mathurę i Gokulę.

Adi 05.17 Śri Gokula, najwyższa ze wszystkich, jest również zwana Vrają, Goloką, Śvetadvipą i Vrndavaną.

Adi 05.18 Tak jak transcendentalne ciało Pana Krsny, Gokula jest wszechprzenikająca, nieskończona i najwyższa. Rozprzestrzenia się ona w górę i w dół bez żadnych ograniczeń.

Adi 05.18 Znaczenie: Śrila Jiva Gosvami, wielki autorytet i filozof w linii Śri Caitanyi Mahaprabhu, przedyskutował siedzibę Krsny w swej Krsna-sandarbhie. W Bhagavad-gicie Pan mówi o "Mojej siedzibie". Badając naturę siedziby Krsny, Śrila Jiva Gosvami powołuje się na Skanda Puranę, która oznajmia:

ya yatha bhuvi vartante puryo bhagavatah priyah tas tatha santi vaikunthe tat-tal-lilartham adrtah

"Siedziby Boga w świecie materialnym, takie jak: Dvaraka, Mathura i Goloka, są wiernymi odtworzeniami reprezentującymi siedziby Boga w królestwie Boga, Vaikuntha-dhamie." Nieograniczona duchowa atmosfera tej Vaikuntha-dbamy jest daleko ponad tym materialnym kosmosem. Zostało to potwierdzone w Svayambhuva-tantrze w dyskusji pomiędzy Panem Śivą i Parvati dotyczącej rezultatów intonowania mantry składającej się z czternastu sylab. Oznajmiono tam:

nana-kalpa-latakirnam vaikuntham vyapakam smaret adhah samyam gunanam ca prakrtih sarva-karanam

"Podczas intonowania mantry należy zawsze pamiętać świat duchowy, który jest bardzo rozległy i pełen drzew pragnień mogących spełnić wszystkie pragnienia. Poniżej tej sfery Vaikunthy znajduje się potencjalna energia materialna, która jest przyczyną manifestacji materialnej." Miejsca rozrywek Pana Krsny, takie jak: Dvaraka, Mathura i Vrndavana, istnieją wiecznie i niezależnie na Krsnaloce. Są one rzeczywistą siedzibą Pana Krsny i nie ma wątpliwości co do tego, że są usytuowane powyżej materialnej manifestacji kosmicznej. Siedziba znana jako Vrndavana czy Gokula jest również znana jako Goloka. Brahma-samhita opisuje, że Gokula, najwyższa sfera królestwa Boga, przypomina kwiat lotosu z tysiącami płatków. Zewnętrzną częścią tej podobnej do lotosu planety jest kwadratowe miejsce znane jako Śvetadvipa. W wewnętrznej części Gokuli znajduje się wspaniale urządzona siedziba dla Śri Krsny i Jego wiecznych towarzyszy takich jak Nanda i Yaśoda. Ta transcendentalna siedziba istnieje dzięki energii Śri Baladevy, który jest oryginalną całością Śesy, czyli Ananty. Opis ten również potwierdzają tantry oznajmiając, że siedziba Śri Anantadevy, pełnej części Baladevy, jest zwana królestwem Boga. Vrndavana-dhama jest najbardziej wewnętrzną siedzibą czworokątnego obszaru Śvetadvipy, położonego poza granicami Gokula Vrndavany. Według Jivy Gosvamiego Vaikuntha jest również zwana Brahmaloką. Narada-pancaratra, w oznajmieniu dotyczącym misterium Vijayi, opisuje:

tat sarvopari goloke tatra lokopari svayam viharet paramanandi govindo 'tula-nayakah

"Pan gopi, Govinda, główne Bóstwo Gokuli, zawsze oddaje się przyjemnościom w miejscu zwanym Goloka, w najwyższej części nieba duchowego." Z autorytatywnego dowodu przytoczonego przez Jivę Gosvamiego możemy wywnioskować, że Krsnaloka jest najwyższą planetą w niebie duchowym, które znajduje się daleko ponad materialnym kosmosem. Celem doświadczenia transcendentalnej różnorodności, rozrywki Krsny podzielone są tam na trzy części i spełniane są w trzech siedzibach: Dvarace, Mathurze i Gokuli. Kiedy Krsna zstępuje do tego wszechświata, oddaje się rozrywkom w miejscach o tych samych nazwach. Te miejsca na Ziemi nie różnią się od siedzib oryginalnych, gdyż są wiernym odtworzeniem tych oryginalnych świętych miejsc w transcendentalnym świecie. Są one tak dobre jak Sam Śri Krsna i są jednakowo godne czci. Pan Caitanya oznajmił, że Pan Krsna, przedstawiający się za syna króla Vrajy, jest godny czci i tak samo godną czci jest Vrndavana-dhama.

80

Adi 05.19 Ta siedziba manifestowana jest w świecie materialnym z woli Pana Krsny. Jest ona tożsama z oryginalną Gokulą; nie są one dwoma odmiennymi ciałami.

Adi 05.19 Znaczenie: Dzięki wszechmocnej woli Pana Krsny wyżej wymienione dhamy są ruchome. Kiedy Krsna pojawia się na powierzchni Ziemi, może również sprawić, że pojawią się tu dhamy, nie zmieniając swej oryginalnej struktury. Nie należy czynić różnicy pomiędzy dhamami na Ziemi a tymi w świecie duchowym, uważając te na Ziemi za materialne, a siedziby oryginalne - za duchowe. Wszystkie są duchowe. Jedynie dla nas; którzy z powodu obecnego uwarunkowanego stanu nie jesteśmy w stanie doświadczyć niczego poza materią, dhamy i Sam Pan w Swej formie arca pojawiają się przed nami przypominając materię, aby umożliwić nam oglądanie ducha materialnymi oczyma. Na początku neofita może mieć trudności ze zrozumieniem tego, ale w odpowiednim czasie, kiedy uczyni postęp w służbie oddania, będzie to dla niego łatwiejsze i doceni obecność Pana w tych namacalnych formach.

Adi 05.20 Tamtejsza ziemia jest kamieniem filozoficznym [cintamani], a lasy obfitują w drzewa pragnień. Materialne oczy widzą tę siedzibę jako zwykłe miejsce.

Adi 05.20 Znaczenie: Dzięki łasce Pana Jego dhamy i On Sam mogą być obecni jednocześnie, nie tracąc swego oryginalnego znaczenia. Jedynie kiedy ktoś w pełni rozwija swoje uczucie i miłość do Boga, może ujrzeć te dhamy w ich oryginalnym wyglądzie. Śrila Narottama dasa Thakura, wielki acarya w linii mentorskiej Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu, powiedział dla naszej korzyści, że dhamy można widzieć doskonale jedynie wówczas, kiedy całkowicie porzuci się mentalność panowania nad materialną naturą. Nasza wizja duchowa rozwija się proporcjonalnie do porzucania niskiej mentalności niepotrzebnego cieszenia się materią. Chora osoba, która nabawiła się choroby z powodu pewnego złego nawyku, musi być gotowa przestrzegać rady lekarza i w następstwie tego spróbować pozbyć się przyczyny choroby. Pacjent nie może oddawać się złemu nawykowi i jednocześnie oczekiwać, że lekarz go uleczy. Jednakże współczesna cywilizacja materialna utrzymuje niezdrową atmosferę. Żywa istota jest iskrą duchową, tak duchową jak Sam Pan. Jedyna różnica jest taka, że Pan jest wielki, a żywa istota jest mała. Jakościowo są jednym, lecz różnią się ilościowo. Więc, skoro żywa istota ma duchową konstytucję, może być szczęśliwa jedynie w niebie duchowym, gdzie są nieograniczone duchowe planety zwane Vaikunthami. Duchowa istota uwarunkowana przez materialne ciało musi zatem starać się pozbyć tej choroby, zamiast rozwijać jej przyczynę. Głupcy zaabsorbowani swoimi materialnymi posiadłościami są niepotrzebnie dumni z tego, że są przywódcami ludzi, lecz ignorują duchową wartość człowieka. Tacy złudzeni przywódcy układają plany na kilka lat, lecz nie są w stanie uszczęśliwić ludzkości w stanie uwarunkowanym przez trojakie niedole narzucane przez materialną naturę. Praw materialnej natury nie można kontrolować żadnym wysiłkiem. W końcu podlega się śmierci, ostatecznemu prawu natury. Symptomami schorowanego stanu żywej istoty są śmierć, narodziny, starość i choroba. Dlatego najwyższym celem ludzkiego życia powinno być uwolnienie się od tych niedoli i powrót do domu, do Boga.

Adi 05.21 Ale oczyma miłości do Boga można ujrzeć jej prawdziwą tożsamość jako miejsce, gdzie Pan Krsna spełnia Swe rozrywki z chłopcami pasterzami i pasterkami.

Adi 05.22 "Wielbię Govindę, pierwotnego Pana, pierwszego przodka, który w siedzibie zbudowanej z duchowych klejnotów i otoczonej milionami drzew pragnień zajmuje się krowami i spełnia wszystkie pragnienia. Zawsze z wielkim szacunkiem i uczuciem służą Mu setki i tysiące bogiń szczęścia."

Adi 05.22 Znaczenie: Jest to werset z Brahma-samhity (5.29). Ten opis siedziby Krsny daje nam wyraźne informacje o transcendentalnym miejscu, gdzie życie nie tylko jest wieczne, pełne szczęścia i wiedzy, lecz gdzie również jest pod dostatkiem warzyw, mleka, klejnotów oraz pięknych domów i ogrodów, którymi zajmują się piękne dziewczęta będące boginiami szczęścia. Krsnaloka jest najwyższą planetą w świecie duchowym, a poniżej niej są niezliczone planety, opis których możemy znaleźć w Śrimad-Bhagavatam. Na początku samorealizacji Pana Brahmy, dzięki łasce Narayana, dane mu było ujrzeć transcendentalną wizję planet Vaikuntha. Później, dzięki łasce Krsny, ujrzał transcendentalny obraz Krsnaloki. Ten transcendentalny obraz jest niczym odbiór telewizyjny z księżyca za pośrednictwem systemu mechanicznego do otrzymywania zmodulowanych fal, ale osiągany jest on dzięki pokucie i medytacji wewnątrz siebie. Śrimad-Bhagavatam (Canto Drugie) oznajmia, że na Vaikunthaloce nie mają wpływu cechy natury reprezentowane przez cechę dobroci, pasji i ignorancji. W świecie materialnym najwyższą manifestacją jakościową jest dobroć, którą charakteryzuje: prawdomówność, równowaga umysłowa, czystość, kontrola zmysłów, prostota, zasadnicza wiedza, wiara w Boga, wiedza naukowa itd. Niemniej jednak wszystkie te cechy zmieszane są z pasją i niedoskonałością. Ale cechy na Vaikuncie są manifestacją wewnętrznej mocy Boga i dlatego są czysto duchowe i transcendentalne, bez śladu materialnego skażenia. Żadna planeta materialna, nawet Satyaloka, nie może równać się pod względem jakości planetom duchowym, gdzie całkowicie nieobecnych jest pięć cech nieodłącznych od świata materialnego - ignorancja, niedola, egoizm, gniew i zazdrość. W świecie materialnym wszystko jest stworzeniem. Stworzone zostało wszystko, o czymkolwiek możemy pomyśleć w zakresie naszego doświadczenia, łącznie nawet z naszymi własnymi ciałami i umysłami. Ten proces tworzenia rozpoczął się wraz z życiem Pana Brahmy i z powodu cechy pasji ta zasada stwarzania panuje w całym materialnym wszechświecie. Ale ponieważ cecha pasji jest całkowicie nieobecna na planetach Vaikuntha, nic nie jest tam stworzone; wszystko istnieje wiecznie. A ponieważ nie ma tam też cechy ignorancji, nie ma również kwestii zniszczenia czy destrukcji. W świecie materialnym można próbować uczynić wszystko trwałym poprzez rozwój wyżej wymienionych cech dobroci, lecz ponieważ dobroć w świecie materialnym zmieszana jest z pasją i ignorancją, nic nie może tutaj istnieć wiecznie, pomimo wszelkich dobrych planów najlepszych naukowych mózgów. Dlatego w świecie materialnym nie mamy doświadczenia wieczności, szczęścia i pełni wiedzy. Ale w świecie duchowym, z powodu całkowitej nieobecności jakościowych gun, wszystko jest wieczne, pełne szczęścia i wiedzy. Wszystko może mówić, wszystko może się poruszać, wszystko może słyszeć i wszystko może widzieć w pełni błogosławionej egzystencji wieczności. Dzięki takiej sytuacji, w naturalny sposób nie mają tam żadnego wpływu przestrzeń i czas, w formach przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. W świecie duchowym nie ma zmian, ponieważ nie ma tam oddziaływania czasu. Wskutek tego również nieobecny jest tam wpływ mayi, całkowitej energii zewnętrznej, która sprawia, że stajemy się coraz bardziej materialistyczni i zapominamy o naszym związku z Bogiem.

81

Jako duchowe iskry promieni emanujących z transcendentalnego ciała Pana, jesteśmy wiecznie z Nim związani i równi Mu pod względem jakości. Energia materialna jest okryciem iskry duchowej, ale jeśli to materialne okrycie nie jest obecne, żywe istoty na Vaikunthaloce nigdy nie zapominają o swych tożsamościach; są one wiecznie świadome swego związku z Bogiem w ich organicznej pozycji pełnienia transcendentalnej służby miłości dla Pana. Ponieważ bezustannie angażują się w transcendentalną służbę dla Pana, naturalnym jest wniosek, że również ich zmysły są transcendentalne, gdyż Panu nie można służyć materialnymi zmysłami. Mieszkańcy Vaikunthaloki nie posiadają materialnych zmysłów do panowania nad materialną naturą. Osoby posiadające ubogi zasób wiedzy dochodzą do wniosku, że miejsce pozbawione cech materialnych musi być pewnego rodzaju bezforemną nicością. W rzeczywistości jednakże w świecie duchowym istnieją cechy, lecz są one różne od cech materialnych, ponieważ wszystko tam jest wieczne, nieograniczone i czyste. Tamtejsza atmosfera jest samoświetlna i wskutek tego nie ma potrzeby słońca, księżyca, ognia, elektryczności itd. Ten, kto może dotrzeć do tej siedziby, nie powraca do tego materialnego świata w tym materialnym ciele. Na planetach Vaikuntha nie ma różnicy pomiędzy ateistami i wiernymi, ponieważ wszyscy, którzy się tam osiedlają, wolni są od materialnych cech i tak sury, jak i asury stają się jednakowo posłusznymi kochającymi sługami Pana. Mieszkańcy Vaikunthy mają błyszcząco czarne cery, o wiele bardziej fascynujące i atrakcyjne niż monotonne białe i czarne cery spotykane w tym świecie materialnym. Ich ciała, będąc duchowymi, nie mają sobie równych w świecie materialnym. O pięknie ich daje pewne pojęcie piękno jasnej chmury oświetlonej błyskawicą. Na ogół mieszkańcy Vaikunthy ubierają się w żółte szaty. Ich ciała są delikatne i atrakcyjnie zbudowane, a ich oczy są niczym płatki kwiatów lotosu. Tak jak Pan Visnu, mieszkańcy Vaikunthy mają cztery ręce, ozdobione konchą, cakrą, buławą i kwiatem lotosu. Ich piersi są piękne i szerokie, i w pełni udekorowane naszyjnikami z błyszczącego, podobnego do diamentu metalu otoczonego wartościowymi klejnotami, jakich nigdy nie spotyka się w tym materialnym świecie. Mieszkańcy Vaikunthy są zawsze potężni i pełni blasku. Niektórzy z nich mają cery przypominające czerwony koral, kocie oczy i kwiaty lotosu, i każdy z nich ma kolczyki z kosztownych klejnotów. Na głowach noszą kwietne korony przypominające girlandy. Na Vaikunthach znajdują się samoloty, lecz nie robią one hałasu. Samoloty materialne wcale nie są bezpieczne; w każdym momencie mogą spaść i rozbić się, gdyż materia jest niedoskonała pod każdym względem. Jednakże w niebie duchowym samoloty są również duchowe i są one duchowo błyszczące i jasne. Samoloty te nie unoszą szefów interesu, polityków czy komisji planowania jako pasażerów ani też nie zabierają towarów czy paczek pocztowych, gdyż te nie są tam znane. Samoloty te są jedynie dla przyjemnościowych wycieczek i latają nimi mieszkańcy Vaikunthy razem ze swymi niebiańsko pięknymi, wróżkom podobnymi małżonkami. Dlatego też samoloty te, pełne mieszkańców Vaikunthy, tak kobiet jak i mężczyzn, zwiększają piękno nieba duchowego. My nawet nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie, jak bardzo są oni piękni, lecz piękno ich może zostać porównane do chmur na niebie otoczonych srebrnymi gałązkami błyskawic. Duchowe niebo Vaikunthaloki jest zawsze udekorowane w ten sposób. Pełnia bogactwa wewnętrznej mocy Boga zawsze błyszczy na Vaikunthaloce, gdzie boginie szczęścia zawsze z coraz większym przywiązaniem służą lotosowym stopom Osoby Boga. Boginie szczęścia, w otoczeniu swych towarzyszek, zawsze stwarzają świąteczną atmosferę transcendentalnej radości. Zawsze śpiewając chwały Pana, nie milkną nawet na chwilę. W niebie duchowym jest nieograniczona liczba planet Vaikuntha i proporcja tych planet do planet materialnych w niebie materialnym wynosi trzy do jednego. Tak więc biedny materialista jest zajęty robieniem politycznych zmian na planecie, która jest najbardziej nieznaczną w stworzeniu Boga. Nie mówiąc już nic o tej planecie Ziemi, cały ten wszechświat - z niezliczonymi planetami w galaktykach porównywany jest do pojedynczego ziarnka gorczycy w worku pełnym takich ziaren. Lecz biedny materialista sporządza plany wygodnego bycia na tej planecie i w ten sposób traci swą wartościową ludzką energię na coś, co i tak zostanie zniweczone. Zamiast trwonić swój czas na spekulacje dotyczące interesów, mógłby odszukać sposób prostego życia i wzniosłego duchowego myślenia i w ten sposób uchronić się od bezustannego materialistycznego niepokoju. Nawet jeśli materialista pragnie cieszyć się rozwiniętymi udogodnieniami materialnymi, może przenieść się na planety, gdzie będzie mógł doświadczać przyjemności materialnych o wiele bardziej wyszukanych od tych, które są osiągalne na Ziemi. Najlepszym planem jest przygotowanie się do powrotu do świata duchowego po opuszczeniu ciała. Jednakże, jeśli ktoś zamiesza cieszyć się udogodnieniami materialnymi, może przenieść się na inne planety w materialnym niebie, wykorzystując siły yogiczne. Śmieszne statki kosmiczne astronautów są jedynie dziecięcymi zabawami i nie stanowią żadnego pożytku w tym względzie. System astanga-yogi jest materialistyczną sztuką kontrolowania powietrza poprzez przenoszenie go z żołądka do pępka, z pępka do serca, z serca do obojczyka, z obojczyka do oczu, a stamtąd do móżdżku, a następnie na jakąkolwiek upragnioną planetę. Materialni naukowcy biorą pod uwagę prędkość powietrza i światła, lecz nie mają informacji o prędkości umysłu i inteligencji. Jeśli chodzi o prędkość umysłu, to mamy z tym pewne ograniczone doświadczenie, jako że w jednej chwili możemy przenieść nasze umysły do miejsc odległych o setki i tysiące mil. Inteligencja jest jeszcze bardziej subtelna, a subtelniejsza od inteligencji jest dusza, która nie jest materią tak jak umysł i inteligencja, lecz jest duchem, czyli antymaterią. Dusza jest setki tysięcy razy subtelniejsza i bardziej potężna od inteligencji. Zatem możemy jedynie wyobrazić sobie prędkość duszy w podróżowaniu z jednej planety na drugą. Nie potrzeba zaznaczać, że dusza podróżuje dzięki swej własnej mocy, bez pomocy jakiegokolwiek materialnego pojazdu. Zwierzęca cywilizacja polegająca na jedzeniu, spaniu, strachu i zadowalaniu zmysłów zwiodła współczesnego człowieka tak, że zapomniał o tym, jak potężną ma duszę. Jak to już opisaliśmy, dusza jest iskrą duchową o wiele, wiele razy bardziej promienną, świetlistą i potężną niż słońce, księżyc czy elektryczność. Gdy człowiek nie zdaje sobie sprawy ze swej prawdziwej tożsamości z duszą, trwoni ludzkie życie. Pan Caitanya pojawił się z Panem Nityanandą, by ocalić człowieka od tego typu zwodniczej cywilizacji. Śrimad-Bhagavatam opisuje również, w jaki sposób yogini mogą podróżować na wszystkie planety wszechświata. Kiedy siła życia zostaje podniesiona do móżdżku, istnieje wszelka szansa, że siła ta wybije się poprzez oczy, nos, uszy itd., jako że miejsca te znane są jako siódma orbita siły życia. Lecz yogini mogą zablokować te otwory poprzez całkowite powstrzymanie powietrza. Następnie yogin koncentruje siłę życia w pozycji środkowej, tj. pomiędzy brwiami. W pozycji tej yogin może myśleć o planecie, na którą pragnie się udać po opuszczeniu ciała. Może wówczas zdecydować, czy pragnie udać się do siedziby Krsny na transcendentalnych Vaikunthach, z których nie będzie musiał wracać do tego materialnego świata, czy też pragnie podróżować na wyższe planety w materialnym wszechświecie. Doskonały yogin ma swobodę uczynienia którejkolwiek z tych rzeczy.

82

Dla doskonałego yogina, który osiągnął sukces w metodzie opuszczania swego ciała w doskonałej świadomości, przeniesienie się z jednej planety na inną jest tak łatwe, jak dla zwykłego człowieka udanie się do sklepu kolonialnego. Jak to już przedyskutowano, ciało materialne jest jedynie okrywą duszy. Umysł i inteligencja są okryciem spodnim, a wulgarne ciało - zbudowane z ziemi, wody, powietrza itd. – jest płaszczem duszy. Wskutek tego każda zaawansowana dusza, która zrealizowała się poprzez proces yogi, i która zna związek pomiędzy materią a duchem, może pozostawić wulgarne okrycie duszy w całkowitym porządku i tak, jak pragnie. Dzięki łasce Boga posiadamy całkowitą wolność. Ponieważ Pan jest dla nas łaskawy, możemy żyć gdziekolwiek - albo w świecie duchowym, albo w materialnym, na którejkolwiek planecie pragniemy. Jednakże nadużycie tej wolności powoduje upadek do świata materialnego i cierpienie trojakich niedoli uwarunkowanego życia. To pełne niedoli życie w świecie materialnym z wyboru duszy zostało wspaniale zilustrowane przez Miltona w Raju utraconym. Mając swobodny wybór, dusza może odzyskać raj i udać się do domu, z powrotem do Boga. W krytycznym momencie śmierci można umieścić siłę życia pomiędzy brwiami i zdecydować, gdzie pragniemy się udać. Jeśli ktoś nie chce utrzymywać żadnego związku ze światem materialnym, może, w przeciągu mniej niż sekundy, osiągnąć transcendentalną Vaikunthę i pojawić się tam całkowicie w swym ciele duchowym, które będzie odpowiednie dla niego w atmosferze duchowej. Musi jedynie pragnąć opuścić ten materialny świat zarówno w formach wulgarnych, jak i subtelnych i wówczas przesunąć siłę życia do najwyższej części czaszki oraz opuścić ciało poprzez otwór w czaszce zwany brahma-randhra. Jest to łatwe dla tego, kto osiągnął doskonałość w praktyce yogi . Oczywiście, człowiek posiada wolną wolę i wskutek tego, jeśli nie chce uwolnić się z materialnego świata, może cieszyć się życiem brahma pada (przyjęciem pozycji Brahmy) i odwiedzić Siddhalokę, planetę materialnie doskonałych istot, które mają pełną możliwość kontrolowania grawitacji, przestrzeni i czasu. Aby odwiedzić te wyższe planety w materialnym wszechświecie, nie trzeba porzucać swego umysłu i inteligencji (materii subtelnej), lecz jedynie materię wulgarną (materialne ciało). Każda poszczególna planeta ma swoją określoną atmosferę i jeśli ktoś pragnie udać się na określoną planetę w tym materialnym wszechświecie, musi przystosować swe materialne ciało do klimatycznych warunków na tej planecie. Na przykład, jeśli ktoś pragnie się udać z Indii do Europy, gdzie warunki klimatyczne są inne, musi odpowiednio zmienić swe ubranie. Podobnie, jeśli ktoś pragnie udać się na transcendentalne planety Vaikuntha, konieczna jest całkowita zmiana ciała. Jeśli jednakże ktoś zamierza udać się na wyższe planety materialne, może zatrzymać swe subtelniejsze okrycie umysłu, inteligencji i ego, lecz musi porzucić okrycie wulgarne (ciało) zbudowane z ziemi, wody, ognia itd. Jeśli ktoś udaje się na planetę transcendentalną, konieczna jest zmiana ciała zarówno subtelnego, jak i wulgarnego, gdyż do nieba duchowego można udać się w formie całkowicie duchowej. Ta zmiana okrycia automatycznie nastąpi w chwili śmierci, jeśli ktoś tego pragnie. Bhagavad-gita stwierdza, że swe następne materialne ciało można otrzymać odpowiednio do swych pragnień w czasie opuszczania tego ciała. Pragnienie umysłu unosi duszę w odpowiedniej atmosferze, tak jak wiatr unosi zapachy z jednego miejsca do drugiego. Na nieszczęście ci, którzy nie są yoginami, lecz zagorzałymi materialistami, którzy przez całe życie oddają się zadowalaniu zmysłów, w chwili śmierci są zakłopotani z powodu rozstrojenia cielesnego i umysłowego. Tacy wulgarni zmysłowcy, obarczeni głównymi ideami, pragnieniami i towarzystwem z życia, które wiedli, pragną czegoś, co nie służy ich dobru i wskutek tego niemądrze przyjmują nowe ciała, które przedłużają ich materialne niedole. Toteż konieczne jest bezustanne ćwiczenie umysłu i inteligencji, by w chwili śmierci można było świadomie pragnąć odpowiedniego ciała, czy to na tej planecie, czy na innej planecie materialnej, czy nawet na planecie transcendentalnej. Cywilizacja, która nie bierze pod uwagę postępu nieśmiertelnej duszy, jedynie sprzyja zwierzęcemu życiu w ignorancji. Głupotą jest myślenie, że każda odchodząca dusza udaje się do tego samego miejsca. Dusza albo udaje się do miejsca, którego pragnie w chwili śmierci, albo też po opuszczeniu swego ciała zmuszona jest przyjąć pozycję odpowiadającą jej czynom w poprzednim życiu. Różnica pomiędzy materialistą a yoginem jest taka, że materialista nie może decydować o swym następnym ciele, podczas gdy yogin może świadomie osiągnąć odpowiednie ciało dla oddawania się przyjemnościom na wyższych planetach. Zagorzały materialista, całe życie bezustannie uganiający się za zadowalaniem zmysłów, spędza wszystkie dni na zarabianiu na utrzymanie siebie i swej rodziny, a w nocy trwoni swą energię na przyjemności seksualne albo idzie spać myśląc o tym, co zrobił w ciągu dnia. Takie jest monotonne życie materialisty. Chociaż rozmaicie sklasyfikowani jako: ludzie interesu, prawnicy, politycy, profesorowie, sędziowie, tragarze, złodzieje kieszonkowi, robotnicy itd., wszyscy materialiści jedynie angażują się w jedzenie, spanie, obronę i zadowalanie zmysłów i w ten sposób trwonią swe wartościowe życie uganiając się za luksusami i nie dbając o udoskonalenie swego życia poprzez realizację duchową. Jednakże yogini starają się udoskonalić swe życie i dlatego Bhagavad-gita zaleca, aby każdy stał się yoginem. Yoga jest systemem włączenia duszy w służbę dla Pana. Taką yogę można praktykować, bez zmiany swej społecznej pozycji, jedynie pod wyższym przewodnictwem. Jak to już zostało opisane, yogin może udać się gdziekolwiek pragnie bez pomocy mechanicznych urządzeń, jako że yogin może umieścić swój umysł i inteligencję w powietrzu krążącym wewnątrz ciała i poprzez praktykę sztuki kontroli oddechu może zmieszać to powietrze z powietrzem, które przepływa przez cały wszechświat na zewnątrz jego ciała. Z pomocą tego kosmicznego powietrza yogin może udać się na jakąkolwiek planetę i otrzymać ciało odpowiednie do jej atmosfery. Proces ten możemy zrozumieć poprzez porównanie go do elektronicznej transmisji przekazu radiowego. Dzięki nadajnikom radiowym fale dźwiękowe wyprodukowane na pewnej stacji mogą w przeciągu kilku sekund przemierzyć całą Ziemię. Lecz dźwięk produkowany jest z eterycznego nieba, a jak już zostało wyjaśnione, subtelniejszym od eterycznego nieba jest umysł, a subtelniejszą od umysłu jest inteligencja. Duch jest jeszcze bardziej subtelny niż inteligencja i z natury jest całkowicie różny od materii. Zatem możemy wyobrazić sobie, jak szybko może podróżować dusza poprzez kosmiczną atmosferę. Aby osiągnąć etap manipulowania subtelniejszymi elementami takimi jak umysł, inteligencja i duch, potrzebny jest odpowiedni trening, odpowiedni sposób życia i odpowiednie towarzystwo. Taki trening uzależniony jest od szczerych modlitw, służby oddania, osiągnięcia sukcesu w doskonałości mistycznej i pomyślnego wtopienia się w czynności duszy i Duszy Najwyższej. Zagorzały materialista, bez względu na to, czy jest empirycznym filozofem, naukowcem, psychologiem czy kimkolwiek, nie może osiągnąć takiego sukcesu poprzez tępe wysiłki i żonglerkę słowną. Materialiści spełniający yajne, czyli wielkie ofiary, są stosunkowo lepsi od bardziej zatwardziałych materialistów, którzy nie znają niczego poza laboratoriami i probówkami. Zaawansowani materialiści spełniający takie ofiary mogą osiągnąć planetę zwaną Vaiśvanara, ognistą planetę podobną do Słońca. Na planecie tej, usytuowanej w drodze na Brahmalokę, najwyższą planetę w tym wszechświecie, taki zaawansowany materialista może uwolnić się od wszelkich śladów

83

występczości i jej skutków. Kiedy materialista taki zostanie oczyszczony, może wznieść się do orbity Gwiazdy Polarnej (Dhruvaloki). Wewnątrz tej orbity, nazywanej Śiśumara cakrą, usytuowane są Aditya-loki oraz planeta Vaikuntha wewnątrz tego wszechświata. Oczyszczony materialista, który spełnił wiele ofiar, praktykował srogie pokuty i oddał znaczną część swego majątku w jałmużnie, może osiągnąć takie planety jak Dhruvaloka, a jeśli zdobędzie tam jeszcze większe kwalifikacje, może spenetrować jeszcze wyższe orbity i przejść poprzez środek wszechświata, by osiągnąć planetę Maharlokę, zamieszkiwaną przez mędrców takich jak Bhrgu Muni. Na Maharloce można żyć nawet do momentu częściowego unicestwienia wszechświata. Unicestwienie to rozpoczyna się wówczas, kiedy Anantadeva, z najniższej pozycji we wszechświecie, produkuje wielki płonący ogień. Żar tego ognia dociera nawet do Maharloki, i wówczas mieszkańcy Maharloki podróżują na Brahmalokę, która istnieje przez dwa okresy czasu parardha. Na Brahmaloce jest niezliczona liczba samolotów, które nie są kontrolowane przez yantrę (maszynę), lecz mantrę (działanie psychiczne). Ponieważ na Brahmaloce istnieje umysł i inteligencja, mieszkańcy jej doznają uczuć szczęścia i nieszczęścia, lecz nie ma tam przyczyn rozpaczy z powodu starości, śmierci, strachu i niedoli. Odczuwają jednakże współczucie dla cierpiących żywych istot, które zostają pochłonięte w ogniu zniszczenia. Mieszkańcy Brahmaloki nie mają wulgarnych ciał materialnych, które by zmieniali w chwili śmierci, lecz swe ciała subtelne przemieniają w duchowe i w ten sposób udają się do nieba duchowego. Mieszkańcy Brahmaloki mogą osiągnąć doskonałość na trzy różne sposoby. Osoby cnotliwe, które osiągnęły Brahmalokę dzięki swym pobożnym czynom, stają się panami różnych planet po zmartwychwstaniu Brahmy; osoby, które wielbiły Garbhodakaśayi Visnu, zostają wyzwolone razem z Brahmą; a ci, którzy są czystymi bhaktami Osoby Boga, natychmiast przedostają się przez okrywę wszechświata i wchodzą do nieba duchowego. Niezliczone wszechświaty istnieją razem w gromadach podobnych do piany, tak więc jedynie niektóre z nich otoczone są wodą Oceanu Przyczyn. Natura materialna, kiedy zostaje poruszona spojrzeniem Karanodakaśayi Visnu, produkuje całkowite elementy, których jest osiem i które stopniowo rozwijają się z subtelniejszych w bardziej wulgarne. Częścią ego jest niebo, którego częścią jest powietrze, którego częścią jest ogień, którego częścią jest woda, której częścią jest ziemia. Tak więc wszechświat rozdyma się do obszaru o średnicy czterech bilionów mil. Yogin, który pragnie stopniowego wyzwolenia, musi spenetrować wszystkie te różne okrywy wszechświata, łącznie z subtelnymi okrywami trzech jakościowych cech materialnej natury. Ten, kto to robi, nigdy nie musi powracać do tego śmiertelnego świata. Według Śukadevy Gosvamiego powyższy opis materialnego i duchowego nieba nie jest ani wyobrażeniem, ani utopią. Prawdziwe fakty zanotowane są w hymnach wedyjskich i Pan Vasudeva wyjawił je Panu Brahmie, kiedy Brahma Go zadowolił. Doskonałość życia można osiągnąć jedynie wówczas, gdy ma się wyraźne pojęcie o Vaikuncie i Najwyższym Bogu. Należy zawsze myśleć o Najwyższej Osobie Boga i opisywać Go, gdyż poleca to zarówno Bhagavad-gita, jak i Bhagavata Purana, dwa autoryzowane komentarze do Ved. Pan Caitanya uczynił te wszystkie tematy łatwiejszymi do przyjęcia dla upadłych ludzi tego wieku i dlatego Śri Caitanya-caritamrta zaprezentowała je, by z łatwością mogli je zrozumieć wszyscy zainteresowani.

Adi 05.23 Manifestuje On Swą własną formę w Mathurze i Dvarace. Oddaje się różnym rozrywkom poprzez ekspansję w grupy poczwórnych form.

Adi 05.24 Głównymi poczwórnymi formami są: Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha, i z Nich zamanifestowały się wszystkie inne poczwórne formy. Wszyscy Oni są całkowicie transcendentalni.

Adi 05.25 Jedynie w tych trzech miejscach [Dvarace, Mathurze i Gokuli] wszechradosny Pan Krsna oddaje się nieskończonym rozrywkom ze Swymi osobistymi towarzyszami.

Adi 05.26 Na planetach Vaikuntha nieba duchowego Pan manifestuje Swą tożsamość jako Narayana i na różne sposoby spełnia Swe rozrywki.

Adi 05.27-28 Forma Krsny ma jedynie dwie ręce, lecz w formie Pana Narayana ma On cztery ręce. Pan Narayana trzyma konchę, cakrę, maczugę i kwiat lotosu, i pełen jest wielkich bogactw. Jego lotosowym stopom służą energie śri, bhu i nila.

Adi 05.27-28 Znaczenie: Obszerne opisy energii śri, bhu i nila znajdują się w sektach Vaisnavizmu Ramanujy i Madhvy. W Bengalu energia nila nazywana jest czasami energią lila. Te trzy energie zaangażowane są w służbę dla czterorękiego Narayana na Vaikuncie. Relacjonując, jak trzech Alvarów, mianowicie Bhuta-yogi, Sara-yogi i Bhranta-yogi, ujrzało osobę Narayana, kiedy przyjęli schronienie w domu bramina w wiosce Gehali, Prapannamrta ze Śri-sampradayi opisuje Narayana w ten sposób:

tarksyadhirudham tadid-ambudabham laksmi-dharam vaksasi pankajaksam hasta-dvaye śobhita-śankha-cakramvisnum dadrśur bhagavantam adyam

ajanu-bahum kamaniya-gatram parśva-dvaye śobhita-bhumi-nilampitambaram bhusana-bhusitangam catur-bhujam candana-rusitangam

"Ujrzeli lotosookiego Pana Visnu, Najwyższą Osobę Boga, siedzącego na Garudzie i trzymającego przy piersi Laksmi, boginię szczęścia. Przypominał niebieskawą chmurę deszczową rozświetloną błyskawicami i w dwóch ze Swych czterech rąk trzymał konchę i cakrę. Jego ramiona sięgały kolan, Jego piękne kończyny były posmarowane papką sandałową i

84

udekorowane błyszczącymi ornamentami. Miał na Sobie żółte szaty, a po obu Jego stronach stały Jego energie, Bhumi i Nila." W Sitopanisad znajduje się następujące odniesienie do energii śri, bhu i nila:

maha-laksmir deveśasya bhinnabhinna-rupa cetana-cetanatmika. sa devi tri-vidha bhavati --- śakty-atmana iccha-śaktih kriya-śaktih saksac-chaktir iti. iccha-śaktis tri-vidha bhavati ---- śri-bhumi-nilatmika.

"Maha-Laksmi, najwyższa energia Pana, doświadczana jest na różne sposoby. Dzieli się na moce materialne i duchowe i w obu tych aspektach działa jako energia woli, energia stwórcza i energia wewnętrzna. Energia woli dzieli się na trzy, mianowicie śri, bhu i nila." Cytując z pism objawionych w swym komentarzu do Bhagavad-gity (4.6), Madhvacarya oznajmił, że matka materialna natura, postrzegana jako złudna energia, Durga, ma trzy działy, mianowicie śri, bhu i nila. Jest ona złudną energią dla tych, którzy są słabi w mocy duchowej, ponieważ energie takie są stworzonymi energiami Pana Visnu. Chociaż każda energia nie ma bezpośredniego związku z nieograniczonym, podlegają one Panu, ponieważ jest On mistrzem wszystkich energii. W swojej Bhagavat-sandarbhie (werset 80) Śrila Jiva Gosvami Prabhu oznajmia: "Padma Purana wspomina o wiecznie pomyślnej siedzibie Boga, która jest pełna wszelkich bogactw, łącznie z energiami śri, bhu i nila. Maha-samhita, która dyskutuje transcendentalne imię i formę Boga, również wspomina o Durdze jako mocy Duszy Najwyższej w związku z żywymi istotami. Energia wewnętrzna działa w odniesieniu do Jego osobistych spraw, a moc materialna manifestuje trzy guny." Przytaczając w innym miejscu cytaty z pism świętych, oznajmia on, że śri jest energią Boga, która utrzymuje manifestację kosmiczną, bhu jest energią stwórczą tego kosmicznego stworzenia, a nila, Durga, jest energią niszczącą stworzenie. Wszystkie te energie działają w odniesieniu do żywych istot i wskutek tego razem nazywane są jiva-mayą.

Adi 05.29 Chociaż Jego rozrywki są Jego jedynym właściwym Mu zajęciem, dzięki Swej bezprzyczynowej łasce spełnia jedną czynność dla upadłych dusz.

Adi 05.30 Wyzwala On upadłe żywe istoty, ofiarowując im cztery rodzaje wyzwolenia: salokya, samipya, sarsti i sarupya.

Adi 05.30 Znaczenie: Są dwa rodzaje wyzwolonych dusz - dusze wyzwolone dzięki łasce Pana i te, które osiągnęły wyzwolenie dzięki własnemu wysiłkowi. Kto osiąga wyzwolenie dzięki własnemu wysiłkowi, jest nazywany impersonalistą i wtapia się w promienny blask Pana, brahmajyoti. Lecz bhaktom Pana, którzy kwalifikują się do wyzwolenia dzięki służbie oddania, ofiarowane są cztery rodzaje wyzwolenia, mianowicie salokya (pozycja równa pozycji Pana), samipya (bezustanne obcowanie z Panem), sarsti (bogactwo równe bogactwu Pana) i sarupya (posiadanie takich cech jakie ma Pan).

Adi 05.31 Osoby, które osiągają wyzwolenie brahma-sayujya, nie mają wstępu na Vaikunthy; siedziba ich znajduje się poza planetami Vaikuntha.

Adi 05.32 Poza planetami Vaikuntha znajduje się atmosfera promiennego blasku, który składa się z najjaśniejszych promieni ciała Pana Krsny.

Adi 05.33 Sfera ta nazywana jest Siddhaloką i znajduje się ponad materialną naturą. Jej istota jest duchowa, ale nie posiada duchowych różnorodności.

Adi 05.34 Jest niczym jednolity blask wokoło Słońca. Lecz wewnątrz Słońca znajdują się powozy, konie i inne bogactwa boga Słońca.

Adi 05.34 Znaczenie: Poza Vaikunthę, siedzibą Krsny, która jest zwana paravyomą, znajduje się światłość cielesnych promieni Krsny. Nazywana jest ona brahmajyoti. Transcendentalny obszar tej światłości nazywany jest Siddhaloką albo Brahmaloką. Kiedy impersonaliści osiągają wyzwolenie, wtapiają się w tę światłość Brahmaloki. Ten transcendentalny teren jest niewątpliwie duchowy, lecz nie obejmuje żadnych manifestacji duchowych czynności czy różnorodności. Porównany jest do blasku słonecznego. W blasku słonecznym znajduje się glob słoneczny, gdzie można doświadczyć wszelkiego rodzaju różnorodności.

Adi 05.35 "Tak jak poprzez oddanie dla Pana można osiągnąć Jego siedzibę, tak też wielu osiągnęło ten cel poprzez porzucenie swych grzesznych czynów i zaabsorbowanie umysłu Panem poprzez pożądanie, zazdrość, strach czy uczucie."

Adi 05.35 Znaczenie: Tak jak potężne słońce może oczyścić swymi świecącymi promieniami wszelkiego rodzaju nieczystości, tak też wszechduchowa Osoba Boga może oczyścić z wszelkich materialnych cech osobę, którą przyciąga. Nawet jeśli ktoś przyciągany jest do Boga w nastroju materialnego pożądania, dzięki Jego łasce atrakcja taka przemienia się w miłość duchową do Boga. Podobnie, jeśli ktoś jest związany z Panem poprzez strach i wrogość, również zostaje oczyszczony przez duchową atrakcję do Pana. Chociaż Bóg jest wielki, a żywa istota mała, oboje są duchowymi indywidualnościami i wskutek tego, skoro tylko następuje wzajemna wymiana z wolnej woli żywej istoty, wówczas natychmiast wielka istota duchowa przyciąga małą istotę duchową i w ten sposób uwalnia ją z wszelkiej materialnej niewoli. Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (7.1.29).

85

Adi 05.36 "Tam, gdzie zostało oznajmione, że wrogowie Pana i bhaktowie osiągają takie samo przeznaczenie, odnosi się to do ostatecznej jedności Brahmana i Pana Krsny. Można to zrozumieć na przykładzie Słońca i blasku słonecznego, w którym Brahman jest niczym blask słoneczny, a Sam Krsna jest niczym Słońce."

Adi 05.36 Znaczenie: Jest to werset z Bhakti-rasamrta-sindhu (1.2.278) Śrila Rupy Gosvamiego, który dalej dyskutuje ten sam temat w swej Laghu-bhagavatamrcie (1.5.41). Tam powołuje się na Visnu Puranę (4.15.1), gdzie Maitreya Muni zapytał Paraśarę, w związku z Jayą i Vijayą, jak to się stało, że Hiranyakaśipu następnie został Ravaną i cieszył się większym materialnym szczęściem niż półbogowie, ale nie osiągnął zbawienia, chociaż gdy został Śiśupalą, pokłócił się z Krsną i został zabity, osiągnął zbawienie i wtopił się w ciało Pana Krsny. Paraśara odpowiedział, że Hiranyakaśipu nie rozpoznał Pana Visnu w Panu Nrsimhadevie. Sądził, że Nrsimhadeva był jakąś żywą istotą, która osiągnęła takie bogactwo dzięki różnym pobożnym czynom. Owładnięty siłą pasji, uważał Pana Nrsimhadevę za zwykłą żywą istotę, nie rozumiejąc Jego formy. Niemniej jednak, ponieważ Hiranyakaśipu zginął z rąk Pana Nrsimhadevy, w swym następnym życiu stał się Ravaną i właścicielem nieograniczonych bogactw. Jako Ravana, posiadając nieograniczone przyjemności materialne, nie mógł przyjąć Pana Ramy za Osobę Boga, dlatego też, mimo iż został zabity przez Ramę, nie osiągnął sayujya, czyli jedności z ciałem Pana. W ciele Ravany zbytnio pociągała go żona Ramy, Janaki, i dzięki tej atrakcji mógł zobaczyć Pana Ramę. Lecz zamiast przyjąć Pana Ramę za inkarnację Visnu, Ravana uważał Go za zwykłą istotę. Dlatego też, kiedy został zabity przez Ramę, otrzymał przywilej narodzenia się jako Śiśupala, który miał tak niezmierne bogactwo, że mógł uważać się za współrywala Krsny. Chociaż Śiśupala był zawsze zazdrosny o Krsnę, często wymawiał imię Krsny i zawsze myślał o Jego pięknych cechach. W ten sposób, bezustannie myśląc i intonując o Krsnie, nawet nieżyczliwie, uwolnił się od zanieczyszczenia swymi grzesznymi czynami. Kiedy Śiśupala został zabity przez Sudarśana cakrę Krsny jako wróg, jego bezustanne pamiętanie o Krsnie unicestwiło reakcje jego występków i osiągnął zbawienie stając się jednym z ciałem Pana. Z wydarzenia tego można zrozumieć, że nawet osoba myśląca o Krsnie jako o wrogu i zabita przez Niego może zostać wyzwolona stając się jednym z ciałem Krsny. Jakie zatem musi być przeznaczenie bhaktów, którzy zawsze myślą o Krsnie życzliwie jako o swym Panu czy przyjacielu? Bhaktowie ci muszą osiągnąć sytuację lepszą od Brahmaloki, bezosobowego blasku cielesnego Krsny. Bhaktowie nie mogą być usytuowani w bezosobowej światłości Brahmana, w którą pragną wtopić się impersonaliści. Bhaktowie umieszczani są na Vaikunthaloce, albo Krsnaloce. Ta dyskusja pomiędzy Maitreyą Munim a Paraśarą Munim skupiała się wokół tego, czy bhaktowie zstępują do tego materialnego świata w każdym milenium tak jak Jaya i Vijaya, którzy zostali obrzuceni taką klątwą przez Kumarów. Instruując Maitreyę o Hiranyakaśipu, Ravanie i Śiśupali, Paraśara nie powiedział, że demony te były poprzednio Jayą i Vijayą. Po prostu opisał ich transmigrację przez trzy żywoty. Nie jest rzeczą konieczną, aby towarzysze Najwyższej Osoby Boga z Vaikunthy przychodzili tutaj, by przyjąć rolę Jego wrogów we wszystkich mileniach, w których On się pojawia. "Upadek" Jayi i Vijayi miał miejsce w określonym milenium; Jaya i Vijaya nie zstępują w każdym milenium, by działać jako demony. Myślenie, że niektórzy towarzysze Pana upadają z Vaikunthy w każdym milenium, by zostać demonami, jest całkowicie niepoprawne. Najwyższa Osoba Boga ma wszystkie tendencje występujące w żywej istocie, gdyż jest On główną żywą istotą. Dlatego rzeczą naturalną jest, że czasami Pan Visnu pragnie walczyć. Tak jak ma On skłonność do stwarzania, radowania się, bycia przyjacielem, przyjmowania ojca i matki itd., ma On również skłonność do walki. Czasami ważni obszarnicy ziemscy i królowie trzymają zapaśników, z którymi praktykują walkę dla zabawy, i Visnu robi podobne aranżacje. Demony, które walczą z Najwyższą Osobą Boga w świecie materialnym, są czasami Jego towarzyszami. Kiedy brakuje demonów, a Pan pragnie walczyć, nakłania pewnych Swych towarzyszy z Vaikunthy, by zstąpili i grali rolę demonów. Kiedy zostało powiedziane, że Śiśupala wtopił się w ciało Krsny, to należy zauważyć, że w tym przypadku nie był on Jayą czy Vijayą; był on rzeczywiście demonem. W swojej Brhad-bhagavatamrcie Śrila Sanatana Gosvami wyjaśniał, że osiągnięcie zbawienia poprzez wtopienie się w światłość Brahmana Pana nie może być przyjęte za najwyższy sukces w życiu, ponieważ zbawienie to osiągnęły demony takie jak Kamsa, który słynął z zabijania braminów i krów. Dla bhaktów takie wyzwolenie jest odrażające. Bhaktowie są w rzeczywistości w pozycji transcendentalnej, podczas gdy niewielbiciele są kandydatami do piekielnych warunków życia. Zawsze istnieje różnica pomiędzy życiem bhakty a życiem demona, a ich realizacje są tak różne jak niebo i piekło. Demony zawsze cechuje złośliwość wobec bhaktów oraz zabijanie braminów i krów. Wtopienie się w światłość Brahmana może być bardzo chwalebne dla demona, lecz dla bhaktów jest piekielne. Celem życia bhakty jest osiągnięcie doskonałości w miłości do Najwyższej Osoby Boga. Ci, którzy pragną wtopić się w światłość Brahmana, są tak odrażający jak demony. Daleko wyżsi są bhaktowie, którzy pragną obcować z Najwyższym Panem, by pełnić dla Niego transcendentalną służbę miłości.

Adi 05.37 Tak więc w świecie duchowym odbywają się rozmaite rozrywki w energii duchowej. Poza planetami Vaikuntha istnieje bezosobowe odbicie światła.

Adi 05.38 Ta bezosobowa światłość Brahmana składa się jedynie ze świetlistych promieni Pana. W światłość tę wtapiają się osoby będące odpowiednimi kandydatami do wyzwolenia sayujya.

Adi 05.39 "Poza rejonem ignorancji [materialną manifestacją kosmiczną] położona jest sfera Siddhaloki. Rezydują tam Siddhowie, pogrążeni w szczęściu Brahmana. Królestwo to osiągają również demony zabite przez Pana."

Adi 05.39 Znaczenie: Tamah oznacza ciemność. Świat materialny jest ciemny, a ponad światem materialnym jest światło. Innymi słowy, po przejściu przez całą atmosferę materialną można dojść do świetlistego nieba duchowego, którego bezosobowa światłość znana jest jako Siddhaloka. W tę światłość Brahmana wchodzą filozofowie Mayavadi, którzy aspirują do tego, by wtopić się w ciało Najwyższej Osoby Boga, a również takie demoniczne osoby jak Kamsa i Śiśupala, którzy zostali zabici przez Krsnę. Do Siddhaloki docierają również yogini, którzy osiągają jedność poprzez medytację zgodnie z systemem yogi Patanjalego. Jest to werset z Brahmanda Purany.

86

Adi 05.40 W tym niebie duchowym, z czterech stron Narayana, są drugie ekspansje poczwórnych ekspansji Dvaraki.

Adi 05.40 Znaczenie: W niebie duchowym znajduje się druga manifestacja poczwórnych form Dvaraki z siedziby Krsny. Pomiędzy tymi wszystkimi formami, które są duchowe i nie podlegają materialnym gunom, Śri Baladeva reprezentowany jest jako Maha-Sankarsana. Działania w świecie duchowym manifestowane są przez wewnętrzną moc w czystej duchowej egzystencji. Rozszerzają się one w sześć transcendentalnych bogactw, które wszystkie są manifestacjami Maha-Sankarsana, ostatecznego źródła i celu wszystkich żywych istot Chociaż iskry duchowe znane jako żywe istoty należą do marginalnej mocy znanej jako jiva-śakti, podlegają one warunkom energii materialnej. Iskry te znane są jako należące do mocy marginalnej z tego względu, że związane są zarówno z mocą zewnętrzną, jak i wewnętrzną. Rozważając poczwórne formy absolutnej Osoby Boga znane jako Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha, impersonaliści, na czele z Śripadem Śankaracaryą, zinterpretowali aforyzmy Vedanta-sutry w sposób odpowiadający szkole bezosobowej. Aby jednakże podać wewnętrzne znaczenie takich aforyzmów, Śrila Rupa Gosvami, główny spośród sześciu Gosvamich Vrndavany, właściwie odpowiedział impersonalistom w swej Laghu-bhagavatamrcie, która jest naturalnym komentarzem do aforyzmów Vedanta-sutry. Padma Purana, jak cytuje Śrila Rupa Gosvami w swej Laghu-bhagavatamrcie, opisuje, iż w niebie duchowym są cztery kierunki, odpowiadające wschodowi, zachodowi, północy i południu, w których usytuowani są: Vasudeva, Sankarsana, Aniruddha i Pradyumna. Te same formy usytuowane są również w niebie materialnym. Padma Purana opisuje również miejsce w niebie duchowym znane jako Vedavati-pura, gdzie rezyduje Vasudeva. Na Visnuloce, która jest ponad Satyaloką, rezyduje Sankarsana. Innym imieniem Sankarsana jest Maha-Sankarsana. Pradyumna żyje w Dvaraka-purze, a Aniruddha na wiecznym łożu Śesy, na ogół znanym jako ananta-śayya, na wyspie zwanej Śvetadvipa na oceanie mleka.

Adi 05.41 W skład tej drugiej czwórki wchodzą: Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha. Są Oni czysto transcendentalni.

Adi 05.41 Znaczenie: Śripad Śankaracarya błędnie wyjaśnił tę poczwórną formę (catar-vyuha) w swej interpretacji do czterdziestego drugiego aforyzmu Drugiej Khanda Rozdziału Drugiego Vedanta-sutr (utpatty-asambhavat). W wersetach od czterdziestego pierwszego do czterdziestego siódmego Śri Caitanya-caritamrty Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami odpowiada na błędne zarzuty Śripada Śankaracaryi w stosunku do osobowej cechy Absolutnej Prawdy. Najwyższa Osoba Boga, Prawda Absolutna, nie jest jak przedmiot materialny, który można poznać poprzez eksperymentalną wiedzę czy percepcję zmysłową. Ten fakt wyjaśnił Sam Narayana Panu Śivie w Narada-pancaratrze. Lecz Śankaracarya, inkarnacja Śivy, z rozkazu Narayana, swego mistrza, musiał wprowadzić w błąd monistów, którzy popierają ostateczne unicestwienie. W uwarunkowanym stanie egzystencji wszystkie żywe istoty mają cztery zasadnicze wady, spośród których jedną jest skłonność do oszukiwania. By zwieść monistów, Śankaracarya doprowadził tę skłonność do oszukiwania do skrajności. W rzeczywistości, uwarunkowana dusza nie może poprzez spekulację zrozumieć tych poczwórnych form, które wyjaśnia literatura wedyjska. Dlatego te poczwórne formy należy przyjmować tak, jak zostały one opisane. Autorytet Ved jest taki, że nawet jeśli ktoś nie rozumie czegoś z powodu swej ograniczonej percepcji, powinien przyjąć zalecenia wedyjskie i nie stwarzać interpretacji odpowiadającej jego niedoskonałemu zrozumieniu. Jednakże w swej Śariraka-bhasya Śankaracarya pogłębił jeszcze błędne zrozumienie monistów. Formy poczwórne mają egzystencję duchową, którą można zrealizować w vasudeva-sattvie (śuddha-sattvie), czyli dobroci pozbawionej cech materialnych, której towarzyszy całkowite zaabsorbowanie zrozumieniem Vasudevy. Formy poczwórne, które są pełne sześciu bogactw Najwyższej Osoby Boga, są podmiotami radości mocy wewnętrznej. Myślenie, że absolutna Osoba Boga jest ubogi albo nie ma żadnej mocy, czyli innymi słowy, jest pozbawiony mocy - jest po prostu draństwem. To draństwo jest charakterystyczne dla uwarunkowanej duszy i zwiększa ono jej oszołomienie. Ten, kto nie rozumie różnicy pomiędzy światem duchowym a materialnym, nie ma kwalifikacji do badania czy poznania sytuacji transcendentalnych form poczwórnych. W swych komentarzach do Drugiej Khandy Vedanta-sutry, w Rozdziale Drugim, wersetach 42-45, Jego Świątobliwość Śripad Śankaracarya podjął daremną próbę unieważnienia egzystencji tych poczwórnych form w świecie duchowym. Śankaracarya mówi (werset 42), że bhaktowie sądzą, iż Najwyższa Osoba Boga Vasudeva, Śri Krsna, jest jednym, jest wolny od cech materialnych i ma transcendentalne ciało pełne szczęścia i wieczną egzystencję. Jest On ostatecznym celem bhaktów, którzy wierzą, że ten Najwyższa Osoba Boga rozszerza się w cztery inne wieczne transcendentalne formy - Vasudevę, Sankarsanę, Pradyumnę i Aniruddhę. Z Vasudevy, który jest pierwszą ekspansją, pochodzą kolejno: Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha. Innym imieniem Vasudevy jest Paramatma, innym imieniem Sankarsana jest jiva (żywa istota), innym imieniem Pradyumny jest umysł, a innym imieniem Aniruddhy jest ahankara (fałszywe ego). Spośród tych ekspansji, Vasudeva uważany jest za źródło materialnej natury. Dlatego Śankaracarya mówi, że Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha muszą być tworami tej oryginalnej przyczyny. Wielkie dusze stwierdzają, że Narayana, który jest znany jako Paramatma, Dusza Najwyższa, jest ponad materialną naturą i jest to zgodne z oznajmieniami literatury wedyjskiej. Mayavadi również zgadzają się co do tego, że Narayana może ekspandować w różne formy. Śankara mówi, że nie potrzebuje sprzeczać się z tą częścią zrozumienia bhaktów, ale musi zaprotestować idei, że Sankarsana pochodzi od Vasudevy, Pradyumna pochodzi od Sankarsany, a Aniruddha pochodzi od Pradyumny, gdyż jeśli przyjmie się, że Sankarsana reprezentuje żywe istoty stworzone z ciała Vasudevy, to wówczas żywe istoty nie mogłyby być wieczne. Żywe istoty mają uwolnić się od materialnego zanieczyszczenia poprzez zaangażowanie się w długotrwałe wielbienie Najwyższej Osoby Boga w świątyni, czytanie literatury wedyjskiej i spełnianie yogi oraz pobożnych czynów w celu osiągnięcia Najwyższego Pana. Lecz jeśli żywe istoty zostały w pewnym momencie stworzone z

87

materialnej natury, oznaczałoby to, że nie są one wieczne i nie mają szans na wyzwolenie i obcowanie z Najwyższą Osobą Boga. Kiedy unieważniona zostaje przyczyna, również unieważnione zostają jej skutki. W drugim rozdziale Vedanta-sutry, Acarya Vedavyasa również obalił koncepcję, że żywe istoty zostały kiedyś zrodzone (natma śruter nityatvac ca tabhyah). Ponieważ żywe istoty nie są stworzone, muszą być wieczne. Śankaracarya mówi (werset 43), że bhaktowie sądzą, iż Pradyumna - uważany za reprezentującego zmysły - powstał z Sankarsana, który uważany jest za reprezentującego żywe istoty. Lecz w rzeczywistości nie mamy takiego doświadczenia, aby osoba mogła wyprodukować zmysły. Bhaktowie również mówią, że z Pradyumny powstał Aniruddha, który - jak się uważa - reprezentuje ego. becz Śankaracarya mówi, że dopóki bhaktowie nie dowiodą, jak ego i środki wiedzy mogą powstać z osoby, to nie można przyjąć takiego wyjaśnienia Vedanta-sutry, gdyż żadni inni filozofowie nie przyjmują sutr w ten sposób. Sankaracarya również mówi (werset 44), że nie może przyjąć idei bhaktów, że Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha są równie potężni jak absolutna Osoba Boga, który jest pełen sześciu bogactw: wiedzy, zamożności, siły, sławy, piękna i wyrzeczenia, oraz że są wolni od wad stworzenia. Nawet jeśli są pełnymi ekspansjami, wady stworzenia pozostają. Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha, będąc oddzielnymi indywidualnymi osobami, nie mogą być jednym. Zatem, jeśli uważa się Ich za absolutnych, pełnych i równych, musiałoby być wiele Osób Boga. Lecz nie ma potrzeby przyjmowania, że jest wiele Osób Boga, ponieważ przyjęcie jednego wszechmocnego Boga jest wystarczające dla wszelkich celów. Przyjęcie więcej niż jednego Boga jest sprzeczne z konkluzją, że Pan Vasudeva, absolutna Osoba Boga, jest jednym bez wtórego. Nawet jeśli zgodzimy się przyjąć to, że wszystkie postacie w poczwórnej formie Boga są identyczne, to nie możemy uniknąć nielogicznego problemu tymczasowości. Jeśli nie przyjmiemy, że pomiędzy osobami istnieją pewne różnice, to nie ma znaczenia idea, że Sankarsana jest ekspansją Vasudevy, Pradyumna jest ekspansją Sankarsana, a Aniruddha jest ekspansją Pradyumny. Musi być różnica pomiędzy przyczyną i skutkiem. Na przykład, garnek różni się od ziemi, z której został zrobiony, i dlatego możemy stwierdzić, że ziemia jest przyczyną, a garnek jest skutkiem. Bez takiego rozróżniania, przyczyna i skutek nie mają znaczenia. Ponadto, zwolennicy zasad pancaratriki nie przyjmują żadnych różnic w wiedzy i cechach pomiędzy Vasudevą, Sankarsanem, Pradyumną i Aniruddhą. Bhaktowie przyjmują, że te wszystkie ekspansje są jednym, a dlaczego mieliby ograniczać jedność do tych poczwórnych ekspansji? Z pewnością nie powinniśmy tego robić, gdyż wszystkie żywe istoty, od Brahmy aż do nieznacznej mrówki, są ekspansjami Vasudevy, jak przyjęte jest to we wszystkich śruti i smrti. Śankaracarya również mówił (werset 45), że bhaktowie przestrzegający Pancaratry oznajmiają, że cechy Boga i Sam Bóg, jako właściciel tych cech, są tym samym. Ale jak szkoła Bhagavata może oznajmiać, że sześć bogactw - mądrość, zamożność, siła, sława, piękno i wyrzeczenie - są tożsame z Panem Vasudevą? Nie jest to możliwe. W swej Laghu-bhagavatamrcie, wersetach 80-83, Śrila Rupa Gosvami obalił zarzuty wysuwane przez Śripada Śankaracaryę przeciwko bhaktom w odniesieniu do ich wyjaśnienia poczwórnej formy Vasudevy, Sankarsany, Pradyumny i Aniruddhy. Mówi on, że te cztery ekspansje Narayana obecne są w świecie duchowym, gdzie słyną jako Mahavastha. Spośród Nich Vasudeva czczony jest w sercu poprzez medytację, ponieważ jest On dominującym Bóstwem serca, jak wyjaśniono w Śrimad-Bhagavatam (4.3.23). Sankarsana, druga ekspansja, jest osobistą ekspansją Vasudevy dla rozrywek, a ponieważ jest On źródłem wszystkich żywych istot, czasami nazywany jest jivą. Piękno Sankarsana przewyższa niezliczone księżyce w pełni wysyłające promienie światła. Jest On wielbiony jako zasada ego. Obdarzył On Anantadevę wszelkimi mocami do utrzymywania. W celu unicestwienia stworzenia, również przejawia się jako Dusza Najwyższa w Rudrze, niereligijność, ahi (wąż), antaka (śmierć) i demony. Pradyumna, trzecia manifestacja, pojawia się z Sankarsana. Osoby szczególnie inteligentne wielbią tę ekspansję Sankarsana, Pradyumnę, jako zasadę inteligencji. Bogini szczęścia zawsze intonuje chwały Pradyumny w miejscu znanym jako Ilavrta-varsa i zawsze służy Mu z wielkim oddaniem. Jego cera czasami jest złota, a czasami niebieskawa jak świeża chmura monsunowa na niebie. Jest On źródłem stworzenia materialnego świata i obdarzył Swą stwórczą zasadą Kupidyna. To jedynie z Jego polecenia wszyscy ludzie i półbogowie oraz inne żywe istoty funkcjonują z energią do odradzania się. Aniruddha, czwarta z poczwórnych ekspansji, wielbiony jest przez wielkich mędrców i psychologów jako zasada umysłu. Jego cera przypomina niebieskawy odcień niebieskiej chmury. Utrzymuje On manifestację kosmiczną i jest Duszą Najwyższą Dharmy (bóstwa religijności), Manu (przodka ludzkości) i devatów (półbogów). Pismo wedyjskie Moksa-dharma oznajmia, że Pradyumna jest Bóstwem całkowitego umysłu, podczas gdy Aniruddha jest Bóstwem ogólnego ego, lecz poprzednie oznajmienia dotyczące form poczwórnych zostały potwierdzone pod każdym względem w Pancaratra tantrach. Wyraźne objaśnienie niepojętych mocy Najwyższej Osoby Boga znajduje się w Laghu-bhagavatamrcie, wersetach 44-66. Zaprzeczając stwierdzeniom Śankaracaryi, Maha-varaha Purana oznajmia:

sarve nityah śaśvataś ca dehas tasya paratmanah hanopadana-rahita naiva prakrtijah kvacit

"Wszystkie różne ekspansje Osoby Boga są transcendentalne i wieczne i wszystkie raz po raz zstępują do różnych wszechświatów materialnego stworzenia. Ich ciała, zbudowane z wieczności, szczęścia i wiedzy, są wiecznie trwałe; nie istnieje możliwość, aby zostały zniszczone, gdyż nie są one tworami tego materialnego świata. Ich formy są skoncentrowaną egzystencją duchową, zawsze pełne są wszelkich cech duchowych i wolne od materialnego zanieczyszczenia." Potwierdzając te oznajmienia, Narada-pancaratra stwierdza:

manir yatha vibhagena nila-pitadibhir yutah rupa-bhedam avapnoti dhyana-bhedat tathacyutah

"Nieomylny Osoba Boga może zamanifestować Swe ciało na różne sposoby, odpowiednio do różnych metod kultu, tak jak klejnot vaidurya może zamanifestować się w różnych kolorach, takich jak niebieski i żółty." Każda inkarnacja różni się od pozostałych. Możliwe jest to dzięki niepojętej mocy Pana, dzięki której może jednocześnie prezentować się jako jeden, jako różne formy częściowe i jako źródło tych częściowych form. Nie ma nic niemożliwego dla Jego niepojętych mocy.

88

Krsna jest jednym bez wtórego, ale manifestuje się w różnych ciałach, jak oznajmia to Narada w Dziesiątym Canto Śrimad-Bhagavatam:

citram bataitad ekena vapusa yugapat prthak grhesu dvy-asta-sahasram striya eka udavahat

"W istocie jest to wspaniałe, że Krsna jednocześnie stał się różnymi Krsnami w szesnastu tysiącach pałaców, by przyjąć szesnaście tysięcy królowych za Swe żony." (Bhag. 10.69.2) Padma Purana również wyjaśnia:

sa devo bahudha bhutva nirgunah purusottamah ekibhuya punah śete nirdoso harir adikrt

"Ten sam Osoba Boga, Purusottama, oryginalna osoba, który zawsze wolny jest od cech materialnych i zanieczyszczenia, może przejawić się w różnych formach i jednocześnie leżeć w jednej formie." W Dziesiątym Canto Śrimad-Bhagavatam powiedziane jest, yajanti tvan-mayas tvam vai bahu-murty-eka-murtikam: "O mój Panie, chociaż manifestujesz się w różnego rodzaju formach, jesteś jednym bez wtórego. Dlatego czyści bhaktowie skupiają się na Tobie i wielbią jedynie Ciebie." (Bhag. 10.40.7) Kurma Purana oznajmia:

asthulaś cananuś caiva sthulo 'nuś caiva sarvatah avarnah sarvatah proktah śyamo raktanta-locanah

"Pan jest osobowy, mimo iż jest bezosobowy; jest On atomowych rozmiarów, chociaż jest wielki; ma czarnawą cerę i czerwonawe oczy, chociaż jest pozbawiony kolorów." Według materialnych kalkulacji wszystko to wydaje się być sprzeczne, lecz gdy zrozumiemy, że Najwyższa Osoba Boga ma niepojęte moce, możemy przyjąć te fakty jako wiecznie w Nim możliwe. W naszym obecnym stanie nie możemy zrozumieć czynności duchowych i tego, jak przebiegają, lecz chociaż są one niepojęte w kontekście materialnym, nie powinniśmy lekceważyć takich sprzecznych koncepcji. Chociaż pozornie jest to niepojęte, to pogodzenie wszelkich sprzecznych elementów jest całkiem możliwe dla Absolutu. Śrimad-Bhagavatam ustanawia to w Szóstym Canto (6.9.34-37): "O mój Panie, wszystkie Twe transcendentalne rozrywki i przyjemności wydają się być niepojęte, ponieważ nie są ograniczone przyczynowym i skutkowym działaniem materialnej myśli. Ty możesz dokonać wszystkiego bez spełniania cielesnej pracy. Vedy mówią, że Prawda Absolutna ma wielorakie moce i nie musi wykonywać niczego osobiście. Mój drogi Panie, jesteś całkowicie wolny od materialnych cech. Bez niczyjej pomocy możesz stwarzać, utrzymywać i rozwiązywać całą jakościową manifestację materialną, jednakże nie zmieniasz się we wszelkiej takiej działalności. Nie przyjmujesz rezultatów Swego działania, tak jak zwykłe demony i półbogowie, którzy cieszą się reakcjami swoich czynów w materialnym świecie lub cierpią z ich powodu. Nie podlegając reakcjom działania, wiecznie istniejesz w Swej pełnej duchowej mocy. Nie jesteśmy w stanie w pełni tego zrozumieć. "Ponieważ jesteś nieograniczony w Swych sześciu bogactwach, nikt nie może zliczyć Twych transcendentalnych cech. Filozofowie i inni myśliciele oszołomieni są przez sprzeczne manifestacje fizycznego świata i propozycje logicznych argumentów i sądów. Ponieważ oszołomieni są przez żonglerkę słowną i zaniepokojeni różnymi ocenami pism, ich teorie nie mogą mieć wpływu na Ciebie, który jesteś władcą i kontrolerem każdego i którego chwały są niepojęte. "Twoja niepojęta moc sprawia, że nie jesteś przywiązany do cech materialnych. Twa czysta transcendentalna wiedza, przewyższając wszelkie koncepcje materialnej kontemplacji, trzyma Cię ponad wszelkimi spekulatywnymi procesami. Dzięki Twej niepojętej mocy nie ma w Tobie nic sprzecznego. "Ludzie mogą czasami myśleć o Tobie jako o bezosobowym czy osobowym, lecz Ty jesteś jednym. Dla osób, które są zmieszane czy oszołomione, sznur może manifestować się jako różne odmiany węży. Dla podobnie oszołomionych osób, które wątpią w Ciebie, stwarzasz różnego rodzaju drogi filozoficzne stosownie do ich niepewnej pozycji." Powinniśmy zawsze pamiętać różnice pomiędzy czynami duchowymi a materialnymi. Najwyższy Pan, będąc wszechduchowym, może dokonać czegokolwiek bez niczyjej pomocy. Jeśli w świecie materialnym chcemy zrobić gliniany garnek, musimy mieć składniki, maszynę, a także robotnika. Lecz nie powinniśmy przenosić tej idei na działania Najwyższego Pana, gdyż On w jednej chwili może stworzyć cokolwiek bez tego, co w naszym pojęciu jest konieczne. Kiedy Pan pojawia się jako inkarnacja, by spełnić określony cel, nie oznacza to, że nie jest On w stanie spełnić go bez pojawienia się. Może On dokonać czegokolwiek jedynie poprzez Swą wolę, lecz pojawia się dzięki Swej bezprzyczynowej łasce, by być uzależnionym od Swych bhaktów. Pojawia się jako syn Yaśodamaty nie dlatego, że jest uzależniony od jej opieki, lecz przyjmuje taką rolę dzięki Swemu bezprzyczynowemu miłosierdziu. A kiedy pojawia się, by chronić Swych bhaktów, naturalnie przyjmuje różnego rodzaju kłopoty ze względu na nich. Bhagavad-gita mówi, że Pan - będąc jednakowo ustosunkowanym do każdej żywej istoty - nie ma wrogów ani przyjaciół, lecz szczególnym uczuciem darzy bhaktę, który zawsze myśli o Nim z miłością. Zatem pomiędzy transcendentalnymi cechami Pana jest zarówno neutralność, jak i stronniczość, i zostają one odpowiednio dostosowane przez Jego niepojętą energię. Pan jest Parabrahmanem, czyli źródłem bezosobowego Brahmana, który jest Jego wszechprzenikającym aspektem neutralności. Jednakże w Swym aspekcie osobowym, jako właściciel wszelkich transcendentalnych bogactw, Pan przejawia Swą stronniczość opowiadając się za Swymi bhaktami. W Bogu istnieje stronniczość, neutralność i wszelkie takie cechy, w przeciwnym razie nie mogłyby być one doświadczane w stworzeniu. Ponieważ jest On całkowitą egzystencją, wskutek tego wszystkie rzeczy są właściwie uregulowane w Absolucie. W świecie względnym takie cechy przejawiane są w wypaczony sposób i dlatego doświadczamy niedualności jako wypaczonego odbicia. Ponieważ nie ma żadnej logiki wyjaśniającej, jak wszystko dzieje się w królestwie ducha, czasami Pan opisywany jest jako będący poza obszarem doświadczenia. Lecz jeśli po prostu przyjmiemy niepojętość Pana, wówczas będziemy mogli wszystko w Nim pogodzić. Niebhaktowie nie są w stanie zrozumieć niepojętej energii Pana i wskutek tego dla nich powiedziane jest, że jest On poza sferą wyobrażalnej ekspresji. Autor Brahma-sutr przyjmuje ten fakt i mówi, śrutes tu śabda-mulatvat: Najwyższa Osoba Boga jest niezrozumiały dla zwykłego człowieka; można Go zrozumieć jedynie dzięki dowodom nakazów wedyjskich. Skanda Purana stwierdza,

89

acintyah khalu ye bhava na tams tarkena yojayet: "Sprawy niepojęte dla zwykłego człowieka nie powinny być przedmiotem sporu." Wspaniałe cechy znajdujemy nawet w materialnych klejnotach i lekach. W istocie ich właściwości często zdają się być niepojęte. Więc jeśli nie przypisujemy niepojętych mocy Najwyższej Osobie Boga, nie możemy ustanowić Jego supremacji. To z powodu tych niepojętych mocy zawsze uznawano, że trudno zrozumieć chwały Pana. Ignorancja i żonglowanie słowami są rzeczą powszechną w społeczeństwie ludzkim, lecz nie pomagają nam one zrozumieć niepojętych energii Najwyższej Osoby Boga. Jeśli przyjmujemy taką ignorancję i żonglowanie słowami, nie jesteśmy w stanie przyjąć doskonałości Najwyższego Pana w sześciu bogactwach. Na przykład, jednym z bogactw Najwyższego Pana jest całkowita wiedza. Jak więc można sobie wyobrazić w Nim ignorancję? Instrukcje wedyjskie i sensowne argumenty ustanawiają, że dzięki niepojętym energiom Pana nie może być sprzeczności w tym, że utrzymuje On manifestację kosmiczną, a jednocześnie jest obojętny wobec czynności jej utrzymania. Osobie, która jest bezustannie zaabsorbowana myślami o wężach, sznur zawsze wydaje się być wężem, i podobnie, osoba oszołomiona materialnymi cechami i pozbawiona wiedzy o Absolucie widzi Najwyższą Osobę Boga odpowiednio do różnych oszałamiających konkluzji. Ktoś może argumentować, że gdyby Absolut był zarówno wszechświadomością (Brahmanem), jak i Osobą Boga z sześcioma bogactwami w pełni (Bhagavanem), to byłby dotknięty dualizmem. By zbić taki argument, aforyzm svarupa-dvayam iksyate oznajmia, że pomimo pozorów nie jest rzeczą możliwą, by w Absolucie występował dualizm, gdyż jest On jedynie jednym w różnych manifestacjach. Zrozumienie tego, że Absolut przejawia różnego rodzaju rozrywki poprzez wpływ Swych energii, natychmiast usuwa pozorną niezgodność Jego niepojęcie przeciwnych energii. Śrimad-Bhagavatam (3.4.16) w następujący sposób opisuje niepojętą moc Pana:

karmany anihasya bhavo 'bhavasya te durgaśrayo 'thari-bhayat palayanamkalatmano yat pramada-yutaśrayah svatman-rateh khidyati dhir vidam iha

"Chociaż Najwyższa Osoba Boga nie ma nic do zrobienia, niemniej jednak działa; chociaż jest zawsze nienarodzony, mimo to rodzi się; chociaż jest czasem, który napawa każdego strachem, zbiega z Mathury w strachu przed Swym wrogiem, by schronić się w forcie; i chociaż jest samowystarczalny, poślubia szesnaście tysięcy kobiet. Nawet dla najbardziej inteligentnych rozrywki te zdają się być oszałamiającymi sprzecznościami." Gdyby te czyny Pana nie były rzeczywistością, nie wprawiałyby w zakłopotanie mędrców. Dlatego też czynów takich nigdy nie należy uważać za wyobrażenie. Kiedykolwiek Pan pragnie, Jego niepojęta energia (yogamaya) służy Mu w stwarzaniu i spełnianiu takich rozrywek. Pisma znane jako Pancaratra-śastry są uznanymi pismami wedyjskimi, przyjmowanymi przez wielkich acaryów. Pisma te nie są produktami cech pasji i ignorancji. Dlatego uczeni i bramini zawsze powołują się na nie jako na satvata-samhity. Oryginalnym mówcą tych pism jest Narayana, Najwyższa Osoba Boga. Szczególnie wspomina o tym Moksa-dharma (349.68), która jest częścią Śanti-parva Mahabharaty. Propagatorami tych pism są wyzwoleni mędrcy tacy jak Narada i Vyasa, którzy są wolni od czterech wad uwarunkowanych dusz. Śri Narada Muni jest oryginalnym mówcą Pancaratra-śastry. Śrimad-Bhagavatam również uważane jest za satvata-samhitę. W istocie Pan Caitanya oznajmił, śrimad-bhagavatam puranam amalam: "Śrimad-Bhagavatam jest nieskazitelną Puraną." Złośliwi korektorzy i naukowcy, którzy próbują błędnie reprezentować Pancaratra-śastry, by pokonać ich zasady, są najbardziej odrażający. We współczesnym wieku tacy złośliwi naukowcy pisali nawet zwodnicze komentarze do Bhagavad-gity, wypowiedzianej przez Pana Krsnę, i starali się udowodnić, że Krsna nie istnieje. Poniżej zostanie ukazane, w jaki sposób Mayavadi fałszywie zaprezentowali pancaratrika-vidhi. (1) Komentując czterdziesty drugi werset Vedanta-sutry, Śripad Śankaracarya stwierdził, że Sankarsana jest jivą, zwykłą żywą istotą. Lecz w żadnym piśmie wedyjskim nie ma żadnego dowodu, aby bhaktowie Pana kiedykolwiek powiedzieli, że Sankarsana jest zwykłą żywą istotą. Jest On nieomylną pełną częścią Najwyższej Osoby Boga w kategorii Visnu i jest On ponad stworzeniem materialnej natury. Jest On oryginalnym źródłem żywych istot. Upanisady oznajmiają, nityo nityanam cetanaś cetananam: "Jest On najwyższą żywą istotą pomiędzy wszystkimi żywymi istotami." Dlatego jest On vibhu-caitanya, największym. Jest On bezpośrednio przyczyną manifestacji kosmicznej i niezmiernie małych żywych istot. Jest On istotą nieskończoną, a zwykłe żywe istoty są niezmiernie małymi. Dlatego nigdy nie należy Go uważać za zwykłą żywą istotę, gdyż byłoby to sprzeczne z konkluzjami autoryzowanych pism świętych. Żywe istoty znajdują się również ponad ograniczeniami narodzin i śmierci. Taka jest wersja Ved i przyjmują ją ci, którzy przestrzegają nakazów pism świętych i którzy rzeczywiście zstąpili w sukcesji uczniów. (2) W odpowiedzi na komentarz Śankaracaryi do czterdziestego trzeciego wersetu należy powiedzieć, że oryginalnym Visnu wszystkich kategorii Visnu, które zostały sklasyfikowane na kilka sposobów, jest Mula Sankarsana. Mula oznacza "oryginalny". Sankarsana jest również Visnu, ale z Niego wyekspandowali wszyscy inni Visnu. Potwierdza to Brahma-samhita, gdzie jest powiedziane, że tak jak płomień odpalony od innego płomienia działa w taki sam sposób jak ogień oryginalny, tak też Visnu emanujący z Mula Sankarsana są tak dobrzy jak oryginalny Visnu. Należy wielbić Najwyższą Osobę Boga, Govindę, który w ten sposób rozprzestrzenia się. (3) W odpowiedzi na komentarz Śankaracaryi do czterdziestego czwartego wersetu można powiedzieć, że żaden czysty bhakta ściśle przestrzegający zasad Pancaratry nigdy nie przyjmie stwierdzenia, że wszystkie ekspansje Visnu są różnymi tożsamościami, gdyż idea ta jest całkowicie fałszywa. Nawet Śripad Śankaracarya, w swym komentarzu do czterdziestego drugiego wersetu, przyjął, że Osoba Boga może automatycznie rozszerzyć się na różne sposoby. Dlatego jego komentarze do wersetu czterdziestego drugiego i do wersetu czterdziestego czwartego są sprzeczne. Jest to wadą komentarzy Mayavada, że w swej taktyce zwalczania szkoły Bhagavata w jednym miejscu stwierdzają jedną rzecz, a w innym stwierdzają coś przeciwnego. Komentatorzy Mayavadi nie stosują się nawet do regulujących zasad. Należy tutaj zauważyć, że szkoła Bhagavata przyjmuje poczwórne formy Narayana, ale nie oznacza to, iż przyjmuje wielu Bogów. Bhaktowie wiedzą doskonale, że Prawda Absolutna, Najwyższa Osoba Boga, jest jednym bez wtórego. Nigdy nie są panteistami, czcicielami wielu Bogów, gdyż jest to sprzeczne z nakazami Ved. Bhaktowie mocno i całkowicie wierzą, że Narayana jest transcendentalny i jest niepojętym właścicielem różnych transcendentalnych mocy. Dlatego polecamy, aby naukowcy zajrzeli do Laghu-bhagavatamrty Śrila Rupy Gosvamiego, w której te idee zostały wyraźnie przedstawione. Śripad Śankaracarya usiłował udowodnić, że Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha ekspandują poprzez przyczynę i skutek. Porównał

90

Ich do ziemi i glinianych garnków. Jest to jednakże całkowitą ignorancją, gdyż w Ich ekspansjach nie ma czegoś takiego jak przyczyna i skutek (nanyad yat sad-asat-param). Kurma Purana również stwierdza, deha-dehi-vibhedo 'yam neśvare vidyate kvacit: "W Najwyższej Osobie Boga nie ma różnicy pomiędzy ciałem a duszą." Przyczyna i skutek są materialne. Na przykład, widzimy, że ciało ojca jest przyczyną ciała syna, lecz dusza nie jest ani przyczyną, ani skutkiem. Na platformie duchowej nie istnieją żadne różnice, jakie widzimy w przyczynie i skutku. Ponieważ wszystkie formy Najwyższej Osoby Boga są duchowo najwyższe, są One równymi kontrolerami materialnej natury. Będąc w czwartym wymiarze, są dominującymi postaciami na platformie transcendentalnej. W Ich ekspansjach nie ma śladu materialnego zanieczyszczenia, ponieważ materialne prawa nie mogą mieć na Nie wpływu. Poza światem materialnym nie ma takiej zasady jak przyczyna i skutek. Dlatego pojęcie przyczyny i skutku nie może stosować się do pełnych, transcendentalnych, kompletnych ekspansji Najwyższej Osoby Boga. Dowodzi tego literatura wedyjska:

om purnam adah purnam idam purnat purnam udacyate purnasya purnam adaya purnam evavaśisyate

"Osoba Boga jest doskonały i kompletny, a ponieważ jest On kompletnie doskonały, wszystkie emanacje pochodzące z Niego, jak ten świat zjawisk, są doskonale wyposażone jako kompletne całości. Cokolwiek powstanie z kompletnej całości, jest również kompletne w sobie. Ponieważ jest On kompletną całością, to chociaż tak wiele kompletnych jedności emanuje z Niego, pozostaje On w kompletnej równowadze." (Brhad-aranyaka Upanisad 5.1) Jest rzeczą najbardziej oczywistą, że niewielbiciele gwałcą prawa i przepisy służby oddania, by zrównać całą kosmiczną manifestację - będącą zewnętrzną cechą Visnu - z Najwyższą Osobą Boga, który jest kontrolerem mayi, albo z Jego poczwórnymi ekspansjami. Zrównanie mayi i ducha, czy mayi i Pana, jest oznaką ateizmu. Stworzenie kosmiczne, które manifestuje życie w formach od Brahmy do mrówki, jest zewnętrzną energią Najwyższego Pana. Stanowi ona jedną czwartą energii Pana, jak potwierdza Bhagavad-gita (ekamśena sthito jagat). Manifestacja kosmiczna złudnej energii jest materialną naturą, a wszystko w materialnej naturze jest zrobione z materii. Dlatego nie należy usiłować porównywać ekspansji materialnej natury do catur-vyuhy, poczwórnych ekspansji Osoby Boga, lecz na nieszczęście nierozsądnie usiłuje to robić szkoła Mayavadi. (4) W odpowiedzi na komentarz Śankaracaryi do czterdziestego piątego wersetu, w Laghu-bhagavatamrcie (wersety 97-99) w ten sposób opisana jest substancja transcendentalnych cech i ich duchowa natura: "Niektórzy mówią, że transcendencja musi być pozbawiona wszelkich cech, ponieważ cechy manifestują się jedynie w materii. Według nich wszelkie cechy są jak tymczasowe, migotliwe miraże. Lecz to jest nie do przyjęcia. Ponieważ Najwyższa Osoba Boga jest absolutny, Jego cechy nie są różne od Niego. Jego forma, imię, cechy i wszystko, co dotyczy Jego, jest tak duchowe jak On Sam. Każda jakościowa ekspansja absolutnej Osoby Boga jest z Nim tożsama. Ponieważ Prawda Absolutna, Osoba Boga, jest źródłem wszelkiej przyjemności, również źródłami przyjemności są wszelkie transcendentalne cechy ekspandujące z Niego. Potwierdzone to zostało w piśmie znanym jako Brahma-tarka, które oznajmia, że Najwyższy Pan Hari jest tożsamy ze Swymi cechami, a zatem Visnu i Jego czyści bhaktowie oraz ich transcendentalne cechy nie mogą być różne od nich samych. W Visnu Puranie Pan Visnu wielbiony jest następującymi słowami: 'Oby Najwyższa Osoba Boga był dla nas łaskawy. Jego istnienie nigdy nie jest skażone materialnymi cechami.' W tej samej Visnu Puranie powiedziane jest również, że wszelkie cechy przypisywane Najwyższemu Panu, takie jak: wiedza, bogactwo, piękno, siła i wpływ, uważane są za nieróżne od Niego. Potwierdza to również Padma Purana, która wyjaśnia, że gdziekolwiek Najwyższy Pan opisywany jest jako nieposiadający żadnych cech, należy rozumieć to w ten sposób, że jest On pozbawiony cech materialnych. W Pierwszym Rozdziale tej samej Padma Purany jest powiedziane: 'O Dharmo, obrońco religijnych zasad, wszystkie wzniosłe i szlachetne cechy wiecznie manifestują się w osobie Krsny i bhaktowie oraz transcendentaliści, którzy aspirują do tego, by stać się wiernymi, również pragną posiadać takie transcendentalne cechy.' " Należy wiedzieć, że Pan Śri Krsna, transcendentalna forma absolutnego szczęścia, jest źródłem wszelkich przyjemnych transcendentalnych cech i niepojętych mocy. W związku z tym polecamy zajrzeć do Śrimad-Bhagavatam, Trzeciego Canto, Rozdziału Dwudziestego Szóstego, wersetów 21, 25, 27 i 28. Śripad Ramanujacarya również zbił argumenty Śankary w swoim własnym komentarzu do Vedanta-sutry, który jest znany jako Śri-bhasya: "Śripad Śankaracarya usiłował zrównać Pancaratry z filozofią ateisty Kapili i w ten sposób starał się udowodnić, że Pancaratry są sprzeczne z zaleceniami wedyjskimi. Pancaratry oznajmiają, że osoba jiva zwana Sankarsanem wyłoniła się z Vasudevy, najwyższej przyczyny wszystkich przyczyn; Pradyumna, umysł, powstał z Sankarsana; a Aniruddha, ego, powstał z Pradyumny. Lecz nie można powiedzieć, że żywa istota (jiva) rodzi się czy zostaje stworzona, gdyż oznajmienie takie jest przeciwne nakazom Ved. Jak oznajmiono w Katha Upanisad (2.18), żywe istoty, jako indywidualne dusze, nie mogą ani rodzić się, ani umierać. Cała literatura wedyjska oznajmia, że żywe istoty są wieczne. Dlatego kiedy powiedziane jest, że Sankarsana jest jivą, oznacza to, że jest On Bóstwem przewodnim żywych istot. Podobnie, Pradyumna jest przewodnim Bóstwem umysłu, a Aniruddha jest przewodnim Bóstwem ego. "Zostało powiedziane, że Pradyumna, umysł, powstał z Sankarsana. Lecz gdyby Sankarsana był żywą istotą, nie można by tego przyjąć, ponieważ żywa istota nie może być przyczyną umysłu. Nakazy wedyjskie oznajmiają, że wszystko - łącznie z życiem, umysłem i zmysłami - pochodzi od Najwyższej Osoby Boga. Jest rzeczą niemożliwą, aby żywa istota wytworzyła umysł, gdyż Vedy oznajmiają, że wszystko pochodzi od Absolutnej Prawdy, Najwyższego Pana. "Według pism objawionych, które zawierają niezaprzeczalne fakty, których nikt nie może zbić, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha posiadają wszelkie potencjalne cechy Absolutnej Osoby Boga. Dlatego te poczwórne formy nigdy nie powinny być uważane za zwykłe żywe istoty. Każda z nich jest pełną ekspansją Absolutnego Boga i wskutek tego każda jest identyczna z Najwyższym Panem pod względem wiedzy, bogactwa, energii, wpływu, siły i mocy. Nie można lekceważyć dowodów Pancaratry. Jedynie osoby niewyszkolone, które właściwie nie studiowały Pancaratry, sądzą, że Pancaratry stoją w sprzeczności ze śruti w kwestii narodzin czy początku żywej istoty. W związku z tym musimy przyjąć werdykt Śrimad-Bhagavatam, który mówi: 'Absolutna Osoba Boga, który jest znany jako Vasudeva i który darzy wielką miłością Swych podporządkowanych bhaktów, rozszerza się w poczwórne formy, które Mu podlegają i jednocześnie są z Nim tożsame pod każdym względem.' Pauskara-samhita oznajmia: 'Pisma święte polecające, aby bramini wielbili poczwórne formy Najwyższej Osoby Boga, zwane są agamami [autoryzowaną literaturą wedyjską].' W całej literaturze Vaisnava powiedziane jest, że wielbienie tych poczwórnych form jest tak dobre, jak wielbienie Najwyższej Osoby Boga Vasudevy, który w Swych różnych ekspansjach, kompletnych w sześciu bogactwach, może przyjąć od Swych bhaktów ofiarowania rezultatów ich przepisanych obowiązków. Wielbienie ekspansji dla rozrywek, takich jak: Nrsimha, Rama, Śesa i Kurma, promuje do

91

wielbienia czwórki Sankarsana. Z tej pozycji można wznieść się do platformy wielbienia Vasudevy, Najwyższego Brahmana. W Pauskara-samhicie jest powiedziane: 'Jeśli ktoś w pełni oddaje cześć zgodnie z regulującymi zasadami, może osiągnąć Najwyższą Osobę Boga, Vasudevę. Należy przyjąć, że Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha są tak dobrzy jak Pan Vasudeva, gdyż wszyscy mają niepojętą moc i mogą przyjąć transcendentalne formy takie jak Vasudeva. Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha nigdy się nie rodzą, lecz mogą manifestować się w różnych inkarnacjach przed oczyma czystych bhaktów. Taka jest konkluzja całej literatury wedyjskiej. To, że Pan może zamanifestować się przed Swymi bhaktami dzięki Swej niepojętej mocy, nie stoi w niezgodzie z naukami Pancaratry. Ponieważ Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha są rzeczywiście Bóstwami przewodnimi wszystkich żywych istot, ogólnego umysłu i ogólnego ego, to opisy Sankarsana, Pradyumny i Aniruddhy jako jivy, umysłu i ego nigdy nie stoją w sprzeczności z oznajmieniami pism świętych. Imiona te identyfikują te Bóstwa, tak jak terminy 'niebo' i 'światło' czasami identyfikują Absolutnego Brahmana. "Pisma całkowicie zaprzeczają narodzinom czy wytworzeniu żywej istoty. Parama-samhita opisuje, że materialna natura, której inni używają do swych celów, jest w rzeczywistości bierna i zawsze podlega przemianie. Polem materialnej natury jest arena czynności osób działających dla materialnej przyjemności, a ponieważ materialne pole jest zewnętrznie związane z Najwyższą Osobą Boga, jest ono również wieczne. W każdej samhicie, jiva (żywa istota) została przyjęta jako wieczna, a Pancaratra całkowicie zaprzecza narodzinom jivy. Wszystko, co zostało wyprodukowane, musi również ulec zniszczeniu. Więc jeśli przyjmiemy, że żywa istota rodzi się, musimy również przyjąć, że zostaje unicestwiona. Lecz skoro literatura wedyjska mówi, że żywa istota jest wieczna, nie należy myśleć, że została ona wytworzona w pewnym okresie. Na początku Parama-samhity zostało wyraźnie oznajmione, że oblicze materialnej natury bezustannie się zmienia. Dlatego początek, unicestwienie i wszystkie te terminy dają się stosować jedynie w materialnej naturze. "Rozważając wszystkie te punkty, należy zrozumieć, iż oznajmienie Śankaracaryi, że Sankarsana rodzi się jako jiva, jest całkowicie niezgodne ze stwierdzeniami wedyjskimi. Jego stanowcze stwierdzenia zostały całkowicie obalone przez powyższe argumenty. W związku z tym bardzo pomocny jest komentarz Śridhary Svamiego do Śrimad-Bhagavatam (3.1.34)." Dla dokładnego zbicia argumentów Śankaracaryi usiłującego dowieść, że Sankarsana jest zwykłą żywą istotą, można odwołać się do komentarza Śrimat Sudarśanacaryi do Śri-bhasyi, który znany jest jako Śruta-prakaśika. Oryginalne formy czwórki: Krsny, Baladevy, Pradyumny i Aniruddhy rozszerzają się w inną czwórkę, która obecna jest na planetach Vaikuntha nieba duchowego. Dlatego poczwórne formy w niebie duchowym są drugą manifestacją oryginalnej czwórki w Dvarace. Jak wyjaśniono powyżej, Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha są wszyscy niezmiennymi, transcendentalnymi, pełnymi ekspansjami Najwyższego Pana, które nie mają związku z materialnymi gunami. Forma Sankarsana w drugiej czwórce jest nie tylko reprezentacją Balaramy, lecz jest również oryginalną przyczyną Oceanu Przyczyn, na którym spoczywa śpiąc Karanodakaśayi Visnu, wydychający nasiona niezliczonych wszechświatów. W niebie duchowym znajduje się duchowa twórcza energia, fachowo zwana śuddha-sattvą, która jest czystą energią duchową utrzymującą wszystkie planety Vaikuntha z pełnymi bogactwami wiedzy, zamożności, siły itd. Wszelkie te działania śuddha-sattvy przejawiają moce Maha-Sankarsana, który jest ostatecznym źródłem wszystkich indywidualnych żywych istot cierpiących w tym materialnym świecie. Kiedy stworzenie kosmiczne zostaje unicestwione, żywe istoty, które są niezniszczalne z natury, spoczywają w ciele Maha-Sankarsana. Dlatego Sankarsana czasami jest nazywany ogólną jivą. Jako iskry duchowe, żywe istoty mają skłonność do bycia biernymi w obcowaniu z energią materialną, tak jak iskry ognia mają skłonność do gaśnięcia, skoro tylko opuszczają ogień. Jednakże duchowa natura żywej istoty może ponownie zostać rozświetlona w towarzystwie z Najwyższą Istotą. Ponieważ żywa istota może pojawić się albo w materii, albo w duchu, jiva nazywana jest mocą marginalną. Sankarsana jest źródłem Karana Visnu, który jest oryginalną formą stwarzającą wszechświaty, a ten Sankarsana jest jedynie pełną ekspansją Śri Nityanandy Ramy.

Adi 05.42 Tam osobowy aspekt Balaramy zwany Maha-Sankarsanem jest schronieniem energii duchowej. Jest On pierwotną przyczyn, przyczyną wszystkich przyczyn.

Adi 05.43 Jeden rodzaj rozrywek energii duchowej opisany jest jako czysta dobroć [viśuddha-sattva]. Obejmuje ona wszystkie siedziby Vaikunthy.

Adi 05.44 Wszystkie sześć atrybutów jest duchowych. Bądźcie pewni, że wszystkie są manifestacjami bogactwa Sankarsana.

Adi 05.45 Jest jedna marginalna moc, znana jako jiva. Maha-Sankarsana jest schronieniem wszystkich jiv.

Adi 05.46 Sankarsana jest oryginalnym schronieniem purusy, z którego ten materialny świat zostaje stworzony i w którym zostaje rozwiązany.

Adi 05.47 On [Sankarsana] jest schronieniem wszystkiego. Jest wspaniały pod każdym względem, a Jego bogactwa są nieograniczone. Nawet Ananta nie jest w stanie opisać Jego chwały.

Adi 05.48 Ten Sankarsana, który jest transcendentalną czystą dobrocią, jest częściową ekspansją Nityanandy Balaramy.

Adi 05.49 Pokrótce wyjaśniłem werset ósmy. Teraz posłuchajcie uważnie mego wyjaśnienia wersetu dziewiątego.

92

Adi 05.50 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony stopom Śri Nityanandy Ramy, którego częściowa reprezentacja zwana Karanodakaśayi Visnu, spoczywająca na Oceanie Karana, jest oryginalnym purusa panem złudnej energii i schronieniem wszystkich wszechświatów.

Adi 05.51 Na zewnątrz planet Vaikuntha jest bezosobowa światłość Brahmana, a poza tą światłością jest Ocean Karana, czyli Ocean Przyczyn.

Adi 05.51 Znaczenie: Bezosobowa światłość znana jako bezosobowy Brahman jest przestrzenią kosmiczną planet Vaikuntha w niebie duchowym. Poza tym bezosobowym Brahmanem jest wielki Ocean Przyczyn, który leży pomiędzy niebem materialnym a duchowym. Natura materialna jest produktem ubocznym tego Oceanu Przyczyn. Karanodakaśayi Visnu leżący na Oceanie Przyczyn stwarza wszechświaty jedynie poprzez spoglądanie na materialną naturę. Dlatego Krsna osobiście nie ma nic do czynienia z materialnym stworzeniem. Bhagavad-gita stwierdza, że Pan spogląda na naturę materialną i w ten sposób produkuje ona wiele materialnych wszechświatów. Ani Krsna na Goloce, ani Narayana na Vaikuncie nie wchodzą bezpośrednio w kontakt z materialnym stworzeniem. Są Oni całkowicie z dala od materialnej energii. Spoglądanie na materialne stworzenie, które usytuowane jest poza granicami Oceanu Przyczyn, jest zadaniem Maha-Sankarsana w formie Karanodakaśayi Visnu. Materialna natura związana jest z Osobą Boga jedynie poprzez Jego spojrzenie na nią, i nic ponadto. Powiedziane jest, że zostaje ona zapłodniona przez energię Jego spojrzenia. Energia materialna, maya, nigdy nawet nie dotyka Oceanu Przyczyn, gdyż spojrzenie Pana skupia się na niej z dużej odległości. Moc spojrzenia Pana porusza całą energię kosmiczną i w ten sposób natychmiast rozpoczyna się jej działanie. Oznacza to, że materia - bez względu na to, jak bardzo jest potężna - sama w sobie nie ma żadnej mocy. Jej działalność rozpoczyna się dzięki łasce Pana, i wówczas całe stworzenie kosmiczne manifestuje się w systematyczny sposób. W pewnej mierze temat ten można zrozumieć dzięki przykładowi zapłodnienia kobiety. Matka jest bierna, lecz ojciec wkłada w nią swoją energię, i w ten sposób zostaje zapłodniona. Ona dostarcza składników koniecznych do narodzin dziecka w jej łonie. Podobnie, Pan uaktywnia materialną naturę, która wówczas dostarcza składników do rozwoju kosmosu. Natura materialna ma dwie różne fazy. Aspekt zwany pradhaną dostarcza materialnych składników do rozwoju kosmicznego, a aspekt zwany mayą powoduje manifestację jej składników, które są tymczasowe niczym piana na oceanie. W rzeczywistości, tymczasowe manifestacje materialnej natury zostały początkowo spowodowane duchowym spojrzeniem Pana. Osoba Boga jest bezpośrednią, czyli dalszą przyczyną stworzenia, a materialna natura jest pośrednią, czyli natychmiastową przyczyną. Materialistyczni naukowcy, nadęci z powodu magicznych zmian, jakich dokonały ich tzw. wynalazki, nie są w stanie dostrzec prawdziwej mocy Boga poza materią. Dlatego kuglarstwo nauki stopniowo prowadzi ludzi do bezbożnej cywilizacji, kosztem celu ludzkiego życia. Minąwszy się z celem życia, materialiści dążą do samowystarczalności, nie wiedząc, że materialna natura już jest samowystarczalna dzięki łasce Boga. W ten sposób stwarzając kolosalną bujdę pod nazwą cywilizacji, powodują nierównowagę w naturalnej samowystarczalności materialnej natury. Myślenie, że materialna natura jest wszystkim i nieznajomość oryginalnej przyczyny, jest ignorancją. Pan Caitanya pojawił się, by rozproszyć tę ciemność ignorancji poprzez rozświetlenie iskry duchowego życia, które dzięki Jego łasce może oświecić cały świat. Aby wyjaśnić, jak dzięki mocy Krsny działa maya, autor Śri Caitanya-caritamrty daje przykład żelaznego pręta w ogniu, który chociaż nie jest ogniem, rozżarza się do czerwoności i działa tak jak ogień. Podobnie, wszelkie działania i reakcje materialnej natury nie są w rzeczywistości pracą materialnej natury, ale działaniem i reakcjami energii Najwyższego Pana manifestowanymi poprzez materię. Moc elektryczności przekazywana jest za pośrednictwem miedzi, ale to nie oznacza, że miedź jest elektrycznością. Moc ta wytwarzana jest w elektrowni pod nadzorem doświadczonej żywej istoty. Podobnie, za sztuczkami praw naturalnych stoi wielka żywa istota, która jest osobą, jak inżynier mechanik w elektrowni. To dzięki Jego inteligencji całe stworzenie kosmiczne porusza się w uporządkowany sposób. Cechy natury, które bezpośrednio są przyczyną materialnych działań, są również oryginalnie uaktywnione przez Narayana. Prosty przykład wyjaśni, jak to się dzieje. Kiedy garncarz wytwarza garnek z ziemi, to koło garncarskie, narzędzia i sam garncarz są odległymi przyczynami garnka, ale garncarz jest główną przyczyną. Podobnie, Narayana jest główną przyczyną całego materialnego stworzenia, a energia materialna dostarcza składników materii. Zatem bez Narayana wszystkie inne przyczyny są bezużyteczne, tak jak koło garncarskie i narzędzia są bezużyteczne bez samego garncarza. Ponieważ naukowcy materialistyczni lekceważą Osobę Boga, to jest tak, jak gdyby byli zainteresowani kołem garncarskim i jego obrotem, narzędziami garncarskimi i składnikami do produkcji garnka, lecz nie mieli wiedzy o samym garncarzu. Dlatego współczesna nauka stworzyła niedoskonałą, bezbożną cywilizację, która jest pogrążona w ciemnej ignorancji, jeśli chodzi o ostateczną przyczynę. Postęp naukowy powinien mieć wielki cel do osiągnięcia, i tym wielkim celem powinna być Osoba Boga. Bhagavad-gita oznajmia, że po prowadzeniu badań przez wiele, wiele żywotów, człowiek wiedzy podkreślający znaczenie myśli eksperymentalnej może poznać Osobę Boga, który jest przyczyną wszystkich przyczyn. Kiedy ktoś zna Go doskonale, podporządkowuje się Mu i staje się mahatmą.

Adi 05.52 Vaikunthę otacza masa wody, która jest nieskończona, niezgłębiona i nieograniczona.

Adi 05.53 Ziemia, woda, ogień, powietrze i eter Vaikunthy są duchowe. Nie spotyka się tam elementów materialnych.

Adi 05.54 Zatem woda Oceanu Karana, który jest oryginalną przyczyną, jest duchowa. Święta Ganges, która jest zaledwie kroplą tego oceanu, oczyszcza upadłe dusze.

Adi 05.55 W tym oceanie spoczywa jedna pełna część Pana Sankarsana.

93

Adi 05.56 Jest On znany jako pierwszy purusa, stwórca całkowitej energii materialnej. On, przyczyna wszechświatów, pierwsza inkarnacja, rzuca spojrzenie na mayę.

Adi 05.57 Maya-śakti rezyduje na zewnątrz Oceanu Karana. Maya nie może dotknąć jego wód.

*Adi 05.58 Maya ma dwa rodzaje egzystencji. Jeden jest zwany pradhaną albo prakrti. Dostarcza ona składników materialnego świata.

Adi 05.58 Znaczenie: Maya, zewnętrzna energia Najwyższej Osoby Boga, dzieli się na dwie części. Maya jest przyczyną i składnikiem manifestacji kosmicznej. Jako przyczyna manifestacji kosmicznej, jest zwana mayą, a jako czynnik dostarczający składników manifestacji kosmicznej, jest zwana pradhaną. Dokładny opis tego podziału zewnętrznej energii dany jest w Śrimad-Bhagavatam (11.24.1-4). Gdzie indziej w Śrimad-Bhagavatam (10.63.26) w ten sposób opisane zostały składniki i przyczyna materialnej manifestacji kosmicznej:

kalo daivam karma jivah svabhavo dravyam ksetram prana atma vikarah tat-sanghato bija-roha-pravahastvan-mayaisa tan-nisedham prapadye

"O mój Panie! Czas, czynność, opatrzność i natura są czterema częściami aspektu przyczynowego [mayi] energii zewnętrznej. Uwarunkowana siła życia, subtelne składniki materialne zwane dravya i materialna natura (będąca polem działania, gdzie fałszywe ego działa jako dusza), jak również jedenaście zmysłów i pięć elementów (ziemia, woda, ogień, powietrze i eter), które są szesnastoma składnikami ciała – to aspekt składnikowy mayi. Ciało wytworzone zostaje z aktywności, a aktywność powstaje z ciała, tak jak drzewo powstaje z nasienia, które zostało wytworzone przez drzewo. Ta wzajemna przyczyna i skutek nazywane są mayą. Mój drogi Panie, Ty możesz wybawić mnie z tego cyklu przyczyny i skutku. Wielbię Twe lotosowe stopy." Chociaż żywa istota jest początkowo związana z przyczynową częścią mayi, niemniej jednak jest kierowana przez składniki mayi. W części przyczynowej mayi działają trzy siły: wiedza, pragnienie i działanie. Składniki materialne są manifestacją mayi jako pradhana. Innymi słowy, kiedy trzy cechy mayi są w stanie uśpienia, istnieją one jako prakrti, avyakta albo pradhana. Słowo avyakta, odnoszące się do niezamanifestowanego, jest inną nazwą pradhany. W stanie avyakta natura materialna jest bez różnorodności. Różnorodność manifestowana jest przez pradhana część mayi. Zatem słowo pradhana jest ważniejsze od słowa avyakta czy prakrti.

Adi 05.59 Ponieważ prakrti jest tępa i bierna, nie może być w rzeczywistości przyczyną materialnego świata. Lecz Pan Krsna okazuje Swą łaskę poprzez napełnianie tej tępej, biernej, materialnej natury Swą energią.

Adi 05.60 W ten sposób prakrti, dzięki energii Pana Krsny, staje się wtórną przyczyną, tak jak żelazo zostaje rozżarzone do czerwoności dzięki energii ognia.

Adi 05.61 Zatem Pan Krsna jest oryginalną przyczyną manifestacji kosmicznej. Prakrti jest niczym sutki na szyi kozła, gdyż nie dają one mleka.

Adi 05.61 Znaczenie: Zewnętrzna energia, składająca się z pradhany, czyli prakrti, jako części dostarczającej składników oraz mayi jako części przyczynowej, jest znana jako maya-śakti. Bierna natura materialna w rzeczywistości nie jest przyczyną manifestacji materialnej, gdyż wszystkie składniki uaktywnia Karanarnavaśay, Maha-Visnu, pełna ekspansja Krsny. To dzięki temu natura materialna ma moc dostarczania składników. Podany przykład jest taki, że żelazo nie ma mocy ogrzewania czy palenia, lecz po zetknięciu się z ogniem żelazo rozżarza się do czerwoności i może wówczas wydzielać ciepło i palić inne rzeczy. Natura materialna jest jak żelazo, gdyż nie ma niezależności działania bez styczności z Visnu, który jest porównywany do ognia. Pan Visnu uaktywnia naturę materialną dzięki mocy Swojego spojrzenia, i wówczas podobna żelazu materialna natura staje się czynnikiem dostarczającym materiałów, tak jak rozżarzone do czerwoności żelazo staje się czynnikiem palącym. Materialna natura nie może w sposób niezależny stać się czynnikiem dostarczającym składników materialnych. Zostało to dokładniej wyjaśnione przez Śri Kapiladevę, inkarnację Boga, w Śrimad-Bhagavatam (3.28.40):

yatholmukad visphulingad dhumad vapi sva-sambhavat apy atmatvenabhimatadyathagnih prthag ulmukat

"Gorejący ogień jest czymś różnym od płomieni, iskier i dymu, mimo iż wszystkie te zjawiska są ze sobą blisko związane, gdyż rodzą się z tego samego płonącego drewna." Elementy materialne (ziemia, woda, ogień itd.) są niczym dym, żywe istoty są niczym iskry, a natura materialna, jako pradhana, jest niczym płonące drewno. Lecz wszystkie one razem otrzymują moc od Najwyższej Osoby Boga i w ten sposób mogą zamanifestować swe indywidualne możliwości. Innymi słowy, Najwyższa Osoba Boga jest źródłem wszystkich manifestacji. Materialna natura może dostarczać rzeczy jedynie wówczas, kiedy zostaje uaktywniona spojrzeniem Najwyższej Osoby Boga. Tak jak kobieta może urodzić dziecko po zapłodnieniu nasieniem mężczyzny, tak natura materialna może dostarczyć materialnych elementów wtedy, kiedy spocznie na niej spojrzenie Maha-Visnu. Zatem pradhana nie może być niezależna od nadzoru Najwyższej Osoby Boga. Potwierdza to Bhagavad-gita (9.10). Mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram: prakrti, ogólna energia materialna, działa pod nadzorem Pana. Oryginalnym źródłem elementów materialnych jest Krsna. Dlatego bezużyteczna jest próba ateistycznych filozofów Sankhya, by uważać naturę materialną za źródło tych elementów i

94

zapomnieć o Krsnie, podobnie jak bezużyteczna jest próba otrzymania mleka z podobnych do sutek guzów skórnych zwisających z szyi kozła.

Adi 05.62 Aspekt maya materialnej natury jest natychmiastową przyczyną manifestacji kosmicznej. Lecz on także nie może być prawdziwą przyczyną, gdyż oryginalną przyczyną jest Pan Narayana.

Adi 05.63 Tak jak oryginalną przyczyną glinianego garnka jest garncarz, tak stwórcą materialnego świata jest pierwsza inkarnacja purusa [Karanarnavaśayi Visnu].

Adi 05.64 Pan Krsna jest stwórcą a maya jedynie pomaga Mu jako narzędzie, niczym koło garncarskie i inne narzędzia, które są pomocnymi przyczynami garnka.

Adi 05.65 Pierwszy purusa z odległości rzuca Swe spojrzenie na mayę i w ten sposób zapładnia ją nasieniem życia w postaci żywych istot.

Adi 05.66 Odbite promienie Jego ciała mieszaj się z mayą, i w ten sposób maya wytwarza miriady wszechświatów.

Adi 05.66 Znaczenie: Wedyjska konkluzja jest taka, że przyczyną manifestacji kosmicznej widocznej dla oczu uwarunkowanej duszy jest Prawda Absolutna, Osoba Boga, poprzez wysiłek Swych szczególnych energii, mimo iż w konkluzji rozważań ateistycznych to zamanifestowane przejawienie kosmiczne przypisywane jest materialnej naturze. Energia Absolutnej Prawdy przejawia się na trzy sposoby: duchowy, materialny i marginalny. Prawda Absolutna jest tożsama ze Swą energią duchową. Energia materialna może działać jedynie wówczas, kiedy podziała na nią energia" duchowi i wówczas tymczasowe manifestacje materialne zdają się być aktywnymi. W stanie uwarunkowanym żywe istoty energii marginalnej są mieszaniną energii duchowej i materialnej. Energia marginalna jest oryginalnie pod kontrolą energii duchowej, lecz pod kontrolą energii materialnej żywe istoty wędrowały w zapomnieniu w tym materialnym świecie od czasów niepamiętnych. Przyczyną stanu uwarunkowanego jest błędne wykorzystanie indywidualnej niezależności na platformie duchowej, gdyż to separuje żywą istotę od towarzystwa energii duchowej. Lecz kiedy żywa istota zostaje oświecona dzięki łasce Najwyższego Pana czy Jego czystego bhakty i zacznie wykazywać skłonność do ożywienia swego oryginalnego stanu miłosnej służby, wówczas znajduje się na najpomyślniejszej platformie wiecznego szczęścia i wiedzy. Kiedy marginalna jiva, czyli żywa istota, niezależnie myśli, że nie jest energią, lecz źródłem energii, wówczas niewłaściwie wykorzystuje swą niezależność i staje się niechętna postawie wiecznej służby. To błędne pojęcie o jej własnej egzystencji tworzy w niej postawę władania nad materialną naturą. Natura materialna zdaje się być przeciwieństwem energii duchowej. Fakt jest taki, że energia materialna może działać jedynie wówczas, kiedy jest w kontakcie z energią duchową. Oryginalnie energia Krsny jest duchowa, ale działa na różne sposoby, tak jak energia elektryczna, która poprzez różne sposoby manifestowania się może przejawić funkcję zarówno zamrażania, jak i ogrzewania. Energia materialna jest energią duchową okrytą chmurą złudzenia, czyli mayi. Dlatego energia materialna nie jest samowystarczalna w działaniu. Energia materialna może działać wówczas, kiedy Krsna umieszcza w niej Swą energię duchową, tak jak żelazo może działać jak ogień po podgrzaniu przez ogień. Energia materialna może działać jedynie wówczas, kiedy umożliwi jej to energia duchowa. Kiedy żywa istota, która również jest duchową energią Najwyższej Osoby Boga, zostanie okryta chmurą energii materialnej, zapomina wówczas o czynnościach energii duchowej i uważa za wspaniałe wszystko, co dzieje się w manifestacji materialnej. Lecz osoba zaangażowana w służbę oddania w pełnej świadomości Krsny, która wskutek tego już usytuowana jest w energii duchowej, może zrozumieć, że energia materialna nie ma niezależnych mocy; wszelkie czynności odbywają się dzięki pomocy energii duchowej. Energia materialna, która jest wypaczoną formą energii duchowej, prezentuje wszystko w wypaczony sposób i tak stwarza błędne pojęcia i dualizm. Materialni naukowcy i filozofowie uwarunkowani przez czar materialnej natury przypuszczają, że energia materialna działa automatycznie i dlatego są sfrustrowani, niczym złudzona osoba usiłująca otrzymać mleko z podobnych do sutek guzów skórnych na szyi kozła. Tak jak nie można otrzymać mleka z tych guzów skórnych, tak też podobnie nie jest możliwe, aby ktoś odniósł sukces w zrozumieniu oryginalnej przyczyny stworzenia poprzez popieranie teorii wytworzonych przez energię materialną. Próba taka jest przejawem ignorancji. Materialna energia Najwyższej Osoby Boga jest zwana mayą, czyli złudzeniem, ponieważ w dwojakim charakterze (poprzez dostarczanie elementów materialnych i przez wywoływanie materialnej manifestacji) czyni uwarunkowaną duszę niezdolną do zrozumienia rzeczywistej prawdy o stworzeniu. Kiedy jednakże żywa istota jest wyzwolona z uwarunkowanego życia materii, wówczas może zrozumieć dwa różne działania materialnej natury, mianowicie okrywanie i oszałamianie. Źródłem stworzenia jest Najwyższa Osoba Boga. Jak potwierdza Bhagavad-gita (9.10), manifestacja kosmiczna działa pod nadzorem Najwyższego Pana, który wyposaża energię materialną w trzy materialne cechy. Zaagitowane przez te cechy, elementy dostarczone przez energię materialną produkują różnego rodzaju rzeczy, tak jak artysta wytwarza różnego rodzaju obrazy mieszając trzy kolory: czerwony, żółty i niebieski. Żółty reprezentuje cechę dobroci, czerwony reprezentuje pasję, a niebieski - ignorancję. Zatem pełne kolorów stworzenie materialne jest jedynie oddziaływaniem tych trzech cech, reprezentowanych w osiemdziesięciu jeden rodzajach mieszanin (trzy razy trzy równa się dziewięć, dziewięć razy dziewięć równa się osiemdziesiąt jeden). Uwarunkowana dusza, zwiedziona przez energię materialną i oczarowana tymi osiemdziesięcioma jeden rodzajami manifestacji, pragnie panować nad materialną naturą, tak jak mucha pragnie cieszyć się ogniem. To złudzenie jest czystym rezultatem zapomnienia uwarunkowanej duszy o jej wiecznym związku z Najwyższą Osobą Boga. W uwarunkowanym stanie dusza jest zmuszana przez energię materialną do angażowania się w zadowalanie zmysłów, podczas gdy dusza oświecona przez energię duchową angażuje się w służbę dla Najwyższego Pana w swym wiecznym związku. Krsna jest oryginalną przyczyną świata duchowego i jest ukrytą przyczyną manifestacji materialnej. Jest On również oryginalną przyczyną mocy marginalnej, żywych istot. Jest On zarówno przywódcą, jak i żywicielem i obrońcą żywych istot,

95

które nazywane są mocą marginalną, ponieważ działają pod ochroną energii duchowej albo pod okryciem energii materialnej. Z pomocą energii duchowej możemy zrozumieć, że niezależność widoczna jest jedynie w Krsnie, który dzięki Swej niepojętej energii może działać tak jak Mu się podoba. Najwyższa Osoba Boga jest Absolutną Całością, a żywe istoty są cząstkami Absolutnej Całości. Ten związek Najwyższej Osoby Boga i żywych istot jest wieczny. Nigdy nie należy błędnie sądzić, że duchowa całość może zostać podzielona na małe cząsteczki przez małą materialną energię. Bhagavad-gita nie popiera tej teorii Mayavada. Raczej jest powiedziane, że żywe istoty są wiecznie małymi fragmentarycznymi cząstkami najwyższej duchowej całości. Tak jak część nigdy nie może równać się całości, tak też żywa istota, jako maleńka cząstka duchowej całości, nigdy nie może równać się Najwyższej Całości, absolutnej Osobie Boga. Chociaż Najwyższy Pan i żywe istoty są ilościowo związane jako całość i części, to niemniej jednak części są jakościowo jednym z całością. Tak więc żywe istoty, chociaż zawsze jakościowo jedne z Najwyższym Panem, znajdują się w pozycji zależnej. Najwyższa Osoba Boga jest kontrolerem wszystkiego, a żywe istoty są zawsze kontrolowane albo przez energię duchową, albo materialną. Zatem żywa istota nigdy nie może zostać kontrolerem energii materialnej czy duchowej. Naturalną pozycją żywej istoty jest bycie zawsze podległą Najwyższej Osobie Boga. Kiedy ktoś zgadza się działać na takiej pozycji, osiąga doskonałość życia, lecz jeśli buntuje się przeciwko tej zasadzie, jest w stanie uwarunkowanym.

Adi 05.67 Purusa wchodzi w każdy z niezliczonych wszechświatów. Manifestuje się w tak wielu oddzielnych formach, jak wiele jest wszechświatów.

Adi 05.68 Wraz z każdym wydechem purusy manifestują się wszechświaty.

Adi 05.69 Następnie, w czasie Jego wdechu wszystkie wszechświaty ponownie wchodzą w Jego ciało.

Adi 05.69 Znaczenie: W Swej formie Karanodakaśayi Visnu, Pan zapładnia materialną naturę Swym spojrzeniem. Transcendentalne molekuły tego spojrzenia są cząsteczkami ducha, czyli atomami duchowymi, które pojawiają się w różnych gatunkach życia odpowiednio do nasion ich indywidualnej karmy z poprzedniej manifestacji kosmicznej. A Pan osobiście, przez Swą częściową reprezentację, stwarza ciało niezliczonych wszechświatów i ponownie wchodzi w każdy z tych wszechświatów jako Garbhodakaśayi Visnu. To, w jaki sposób wchodzi w kontakt z mayą jest wyjaśnione w Bhagavad-gicie poprzez porównanie powietrza i nieba. Niebo przenika wszystko materialne, jednakże znajduje się z dala od nas.

Adi 05.70 Tak jak atomowe cząsteczki kurzu przechodzą przez otwory okna, tak sieć wszechświatów przechodzi przez pory skórne purusy.

Adi 05.71 "Brahmowie i inni panowie materialnych światów pojawiają się z porów Maha-Visnu i żyją przez okres jednego Jego wydechu. Wielbię pierwotnego Pana, Govindę, gdyż Maha-Visnu jest częścią Jego pełnej części."

Adi 05.71 Znaczenie: Ten opis stwórczej energii Pana pochodzi z Brahma-samhity (5.48), którą Pan Brahma skompilował po zrealizowaniu się. Kiedy Maha-Visnu wydycha, emanują z Niego duchowe nasiona wszechświata w postaci molekularnych cząstek takich jak te, które są widoczne - mając rozmiar trzykrotnie większy od atomu - kiedy światło słoneczne przenika przez maleńki otwór. W tych dniach atomowych badań zajęciem wartym zachodu dla naukowców atomowych byłoby nauczenie się z tego stwierdzenia, w jaki sposób cały wszechświat rozwija się z duchowych atomów emanujących z ciała Pana.

Adi 05.72 "Kimże jestem, małe stworzenie rozmiaru siedmiu piędzi mej własnej ręki? Jestem zamknięty we wszechświecie zbudowanym z materialnej natury, ogólnej energii materialnej, fałszywego ego, eteru, powietrza, wody i ziemi. A jakaż jest Twoja chwała? Nieograniczone wszechświaty wydobywają się z porów Twego ciała, tak jak maleńkie cząsteczki kurzu przechodzą przez otwory okienne."

Adi 05.72 Znaczenie: Kiedy Pan Brahma - po ukradzeniu wszystkich krów Krsny i chłopców pasterzy - powrócił i ujrzał, że krowy i chłopcy nadal wędrowali z Krsną, wówczas - pokonany - ofiarował tę modlitwę (Bhag. 10.14.11). Uwarunkowana dusza, nawet tak wielka jak Brahma, który zarządza sprawami całego wszechświata, nie może równać się Osobie Boga, gdyż jedynie za pomocą promieni emanujących z porów Jego ciała może On wyprodukować niezliczone wszechświaty. Wypowiedź Śri Brahmy o naszej znikomości w porównaniu z Bogiem powinna być lekcją dla materialnych naukowców. Z tych modlitw Brahmy wiele mogą się nauczyć ci, którzy są fałszywie dumni z nagromadzenia siły.

Adi 05.73 Część części całości nazywana jest 'kala'. Śri Balarama jest pierwszą inną formą Pana Govindy.

Adi 05.74 Własna ekspansja Balaramy jest zwana Maha-Sankarsana, a jej część, purusa, uważana jest za kala, czyli część pełnej części.

Adi 05.75 Mówię, że tym kala jest Maha-Visnu. Jest On Maha-purusą, który jest źródłem innych purusów i który jest wszechprzenikający.

Adi 05.76 Garbhodaśayi i Ksirodaśayi Visnu są obaj zwani purusami. Są Oni pełnymi częściami Karanodaśayi Visnu, pierwszego purusy, który jest siedzibą wszystkich wszechświatów.

Adi 05.76 Znaczenie: Symptomy purusy opisane są w Laghu-bhagavatamrcie. Opisując inkarnacje Najwyższej Osoby Boga, autor przytoczył cytat z Visnu Purany (6.8.59), gdzie jest powiedziane: "Pragnę ofiarować me pełne szacunku pokłony Purusottamie, Panu Krsnie, który jest zawsze wolny od zanieczyszczenia sześcioma materialnymi dualizmami; którego pełna

96

ekspansja, Maha-Visnu, spogląda na materię w celu stworzenia manifestacji kosmicznej, który rozszerza się w różne transcendentalne formy, będące jedną i tą samą; który jest panem wszystkich żywych istot; który jest zawsze wolny i wyzwolony z zanieczyszczenia energią materialną; i który, kiedy pojawia się w tym materialnym świecie, wydaje się być jednym z nas, chociaż ma wiecznie duchową, pełną szczęścia, transcendentalną formę." Streszczając to stwierdzenie, Rupa Gosvami doszedł do wniosku, że purusą nazywana jest pełna ekspansja Najwyższej Osoby Boga, która współpracuje z energią materialną.

Adi 05.77 "Visnu ma trzy formy zwane purusami. Pierwszy, Maha-Visnu, jest stwórcą całkowitej energii materialnej [mahat], drugim jest Garbhodaśayi, który jest usytuowany w każdym wszechświecie, a trzecim jest Ksirodaśayi, mieszkający w sercu każdej żywej istoty. Kto zna Ich trzech, wyzwala się z sideł mayi."

Adi 05.77 Znaczenie: Ten werset, występujący w Laghu-bhagavatamrcie (Purva-khanda, 33), został przytoczony z Satvata Tantry.

Adi 05.78 Chociaż Ksirodaśayi Visnu jest zwany "kala" Pana Krsny, jest On źródłem Matsyi, Kurmy i innych inkarnacji.

Adi 05.79 "Wszystkie te inkarnacje Boga są albo pełnymi ekspansjami, albo też częściami pełnych ekspansji purusa-avatarów. Ale Krsna jest Samym Najwyższą Osobą Boga. W każdym wieku pojawia się w Swych różnych formach, by chronić świat, kiedy niepokoją go wrogowie Indry."

Adi 05.79 Znaczenie: Jest to cytat ze Śrimad-Bhagavatam (1.3.28).

Adi 05.80 Ten purusa [Ksirodakaśayi Visnu] dokonuje stworzenia, utrzymuje je i niszczy. Manifestuje się w wielu inkarnacjach, gdyż jest On żywicielem i obrońcą świata.

Adi 05.81 Ta część Maha-purusy, która pojawia się w celu stworzenia, utrzymania i zniszczenia, jest zwana inkarnacją.

Adi 05.82 Ten Maha-purusa jest tożsamy z Osobą Boga. Jest On oryginalną inkarnacją, nasieniem wszystkich innych, i schronieniem wszystkiego.

Adi 05.83 "Purusa jest pierwszą inkarnacją Najwyższej Osoby Boga. Czas, natura, prakrti (jako przyczyna i skutek), umysł, elementy materialne, fałszywe ego, guny natury, zmysły, forma kosmiczna, całkowita niezależność oraz ruchome i nieruchome istoty pojawiają się kolejno jako Jego bogactwa."

Adi 05.83 Znaczenie: Opisując inkarnacje i ich symptomy, Laghu-bhagavatamrta oznajmia, że kiedy Pan Krsna zstępuje, by kierować stwórczymi sprawami materialnej manifestacji, jest On avatarą, czyli inkarnacją. Istnieją dwie kategorie avatarów: upełnomocnieni bhaktowie i tad-ekatma-rupa (Pan we własnej osobie). Przykładem tad-ekatma-rupy jest Śesa, a przykładem bhakty jest Vasudeva, ojciec Pana Krsny. Śrila Baladeva Vidyabhusana skomentował, że materialna manifestacja kosmiczna jest częściowo królestwem Boga, gdzie Bóg musi czasami zstępować, by spełnić szczególną funkcję. Pełna część Pana, poprzez którą Pan Krsna spełnia takie zadanie, jest zwana Maha-Visnu, który jest pierwotnym początkiem wszystkich inkarnacji. Niedoświadczeni obserwatorzy przypuszczają, że energia materialna dostarcza zarówno przyczyny, jak i elementów manifestacji kosmicznej, a żywe istoty są podmiotami radości materialnej natury. Lecz bhaktowie szkoły bhagavata, która szczegółowo zbadała całą sytuację, mogą zrozumieć, że natura materialna nie może być niezależnie ani dostarczycielką materialnych elementów, ani przyczyną manifestacji materialnej. Materialna natura otrzymuje moc dostarczania elementów materialnych od spojrzenia najwyższego purusy, Maha-Visnu, i upełnomocniona przez Niego, nazywana jest przyczyną manifestacji materialnej. Obie cechy materialnej natury, jako przyczyny materialnego stworzenia i jako źródła jej elementów, istnieją dzięki spojrzeniu Najwyższej Osoby Boga. Różne ekspansje Najwyższego Pana, które działają, by napełnić mocą energię materialną, są znane jako pełne ekspansje albo inkarnacje. Jak ilustruje to przykład wielu płomieni zapalonych od jednego płomienia, wszystkie te pełne ekspansje i inkarnacje są tak dobre jak Sarn Visnu; niemniej jednak, ponieważ uczestniczą w kontrolowaniu mayi, czasami są znane jako mayika, czyli mające związek z mayą. Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (2.6.42).

Adi 05.84 "Na początku stworzenia Pan najpierw rozprzestrzenił się w formę inkarnacji purusa i towarzyszyły Mu wszystkie składniki materialnego stworzenia. I tak oto najpierw stworzył szesnaście głównych energii odpowiednich do stwarzania. A celem tego było zamanifestowanie materialnych wszechświatów."

Adi 05.84 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (1.3.1). W swoim komentarzu do Śrimad-Bhagavatam Madhva wspomina, że następujących szesnaście duchowych energii obecnych jest w świecie duchowym:(1) śri, (2) bhu, (3) lila, (4) kanti, (5) kirti, (6) tusti, (7) gih, (8) pusti, (9) satya, (10) jnanajnana, (11) jaya utkarsini,

97

(12) vimala, (13) yogamaya, (14) prahvi, (15) iśana i (16) anugraha. W swym komentarzu do Laghu-bhagavatamrty, Śri Baladeva Vidyabhusana powiedział, że powyższe energie znane są również pod dziewięcioma nazwami: (1) vimala, (2) utkarsini, (3) jnana, (4) kriya, (5) yoga, (6) prahvi, (7) satya, (8) iśana i (9) anugraha. W Bhagavat-sandarbhie Śrila Jivy Gosvamiego (werset 117) są one opisane jako śri, pusti, gih, kanti, kirti, tusti, ila, jaya, vidyavidya, maya, samvit, sandhini, hladini, bhakti, murti, vimala, yoga, prahvi, iśana, anugraha itd. Wszystkie te energie działają w różnych sferach supremacji Pana.

Adi 05.85 Chociaż Pan jest schronieniem wszystkiego i chociaż wszystkie wszechświaty spoczywają w Nim, jako Dusza Najwyższa jest On również podporą wszystkiego.

Adi 05.86 Chociaż jest On tak na dwa sposoby związany z energią materialną, nie ma z nią najmniejszego kontaktu.

Adi 05.86 Znaczenie: Objaśniając transcendentalną pozycję Pana jako będącą poza materialnymi cechami, Śrila Rupa Gosvami w swej Laghu-bhagavatamrcie mówi, że Visnu, jako kontroler i nadzorca materialnej natury, ma związek z cechami materialnymi. Ten związek zwany jest "yogą". Jednakże osoba zarządzająca więzieniem nie jest więźniem. Podobnie, chociaż Najwyższa Osoba Boga Visnu kieruje naturą materialną czy nadzoruje ją, nie ma On związku z materialnymi cechami natury. Ekspansje Pana Visnu zawsze zachowują swą supremację; nigdy nie są związane z cechami materialnymi. Można by się sprzeczać, że Maha-Visnu nie może mieć żadnego związku z materialnymi cechami, gdyż jeśli byłby tak związany, to Śrimad-Bhagavatam nie oznajmiłoby, że materialna natura - wstydząc się swego niewdzięcznego zadania polegającego na zniechęcaniu żywych istot do Najwyższego Pana - ze wstydu stoi za Panem. W odpowiedzi na ten argument można powiedzieć, że słowo guna znaczy "regulacja". Pan Visnu, Pan Brahma i Pan Śiva usytuowani są w tym wszechświecie jako kontrolerzy trzech gun, a ich związek z tymi gunami nazywany jest yogą. Nie oznacza to jednak, że osoby te są związane przez cechy natury. Szczególnie Pan Visnu jest zawsze kontrolerem tych trzech cech. Nie ma kwestii tego, by podlegał ich kontroli. Chociaż dzięki spojrzeniu Najwyższej Osoby Boga w naturze materialnej istnieje aspekt przyczynowy i aspekt dostarczania elementów, to spoglądanie na cechy materialne nigdy nie ma wpływu na Pana. Dzięki woli Najwyższego Pana w materialnym świecie następują różne zmiany cech, lecz Pan Visnu nie może ulec materialnemu uczuciu, zmianie czy zanieczyszczeniu.

Adi 05.87 "Takie jest bogactwo Pana. Chociaż usytuowany jest w materialnej naturze, nigdy nie ulega wpływom cech natury. Podobnie, od wpływu materialnych cech wolni są ci, którzy podporządkowali się Panu i skupili na Nim swą inteligencję."

Adi 05.87 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (1.11.38).

Adi 05.88 Bhagavad-gita również oznajmia raz po raz, że Prawda Absolutna zawsze posiada niepojętą moc.

Adi 05.89 "Jestem usytuowany w świecie materialnym i świat ten spoczywa we Mnie. Lecz jednocześnie nie przebywam w tym świecie materialnym, ani też w rzeczywistości nie spoczywa on na Mnie.

Adi 05.89 Znaczenie: Nic w egzystencji nie jest możliwe, dopóki nie zostanie ożywione przez wolę Pana. Dlatego całe zamanifestowane stworzenie spoczywa na energii Pana, lecz nie należy wyciągać z tego wniosku, że cała materialna manifestacja jest tożsama z Najwyższą Osobą Boga. Chmura może spoczywać na niebie, ale nie oznacza to, że niebo i chmura są jednym i tym samym. Podobnie, cechy natury materialnej i jej produkty nigdy nie są tożsame z Najwyższym Panem. Tendencja do panowania nad naturą materialną, czyli mayą, nie może być cechą Najwyższej Osoby Boga. Kiedy zstępuje On do materialnego świata, zachowuje Swą transcendentalną naturę, nie ulegając wpływowi cech materialnych. Jest On zawsze kontrolerem wszystkich energii zarówno w świecie materialnym, jak i duchowym. W Nim istnieje zawsze niezanieczyszczona natura duchowa. Pan pojawia się w tym materialnym świecie i odchodzi z niego w różnych postaciach dla Swych rozrywek, jednakże jest On źródłem wszystkich manifestacji kosmicznych. Materialna manifestacja nie może istnieć w oddzieleniu od Najwyższego Pana, jednakże Pan Visnu, Najwyższa Osoba Boga, pomimo Swego związku z materialną naturą, nie podlega jej wpływom. Jego oryginalna forma wiecznego szczęścia i wiedzy nigdy nie podlega trzem cechom materialnej natury. Jest to szczególna cecha niepojętych mocy Najwyższego Pana.

Adi 05.90 "O Arjuno, powinieneś wiedzieć, że jest to Mym niepojętym bogactwem." Takie znaczenie propaguje Pan Krsna w Bhagavad-gicie.

Adi 05.91 Ten Maha-purusa [Karanodakaśayi Visnu] jest znany jako pełna część Tego, który jest Panem Nityanandą Balaramą, ulubionym towarzyszem Pana Caitanyi.

98

Adi 05.92 W ten sposób wyjaśniłem werset dziewiąty, a teraz wyjaśnię dziesiąty. Proszę, posłuchajcie uważnie.

Adi 05.93 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony stopom Śri Nityanandy Ramy, którego częściową częścią jest Garbhodakaśayi Visnu. Z pępka Garbhodakaśayi Visnu wyrasta lotos, który jest miejscem narodzin Brahmy, inżyniera wszechświata. Łodyżka tego lotosu jest miejscem spoczynku wielkiej liczby planet.

Adi 05.93 Znaczenie: W Mahabharacie, Śanti-parvie, powiedziane jest, że Ten, który jest Pradyumną, jest również Aniruddhą. Jest On również ojcem Brahmy. Zatem Garbhodakaśayi Visnu i Ksirodakaśayi Visnu są identycznymi pełnymi ekspansjami Pradyumny, oryginalnego Bóstwa Brahmy, który narodził się z kwiatu lotosu. To właśnie Pradyumna udziela Brahmie wskazówek, jak zarządzać kosmosem. Pełen opis narodzin Brahmy podany jest w Śrimad-Bhagavatam (3.8.15-16). Opisując cechy trzech purusów, Laghu-bhagavatamrta mówi, że Garbhodakaśayi Visnu ma czteroręką formę, a kiedy osobiście wchodzi we wgłębienie wszechświata i kładzie się na oceanie mleka, znany jest jako Ksirodakaśay Visnu, który jest Duszą Najwyższą wszystkich żywych istot, łącznie z półbogami. W Satvata Tantrze powiedziane jest, że trzecia inkarnacja purusa. Ksirodakaśayi Visnu, przebywa w każdym sercu jako Dusza Najwyższa. Ten Ksirodakaśayi Visnu jest ekspansją Garbhodakaśayi Visnu dla rozrywek.

Adi 05.94 Po stworzeniu milionów wszechświatów, pierwszy purusa wszedł w każdy z nich w oddzielnej formie, jako Śri Garbhodakaśayi.

Adi 05.95 Wchodząc we wszechświat, zastał jedynie ciemność, bez miejsca do zamieszkania. I tak zaczął się zastanawiać.

Adi 05.96 Wówczas stworzył wodę z potu Swego ciała i tą wodą wypełnił połowę wszechświata.

Adi 05.97 Wielkość wszechświata wynosi pięćset milionów yojanów. Jego długość jest taka sama jak szerokość.

Adi 05.98 Po wypełnieniu połowy wszechświata wodą, założył tam własną rezydencję, a w drugiej połowie zamanifestował czternaście światów.

Adi 05.98 Znaczenie: Tych czternaście światów wyliczono w Śrimad-Bhagavatam w Canto Drugim, Piątym Rozdziale. Wyższymi systemami planetarnymi są: (1) Bhu, (2) Bhuvah, (3) Svah, (4) Mahah, (5) Jana, (6) Tapah i (7) Satya. Siedmioma niższymi systemami planetarnymi są: (1) Tala, (2) Atala, (3) Vitala, (4) Nitala, (5) Talatala, (6) Mahatala i (7) Sutala. Wszystkie niższe planety razem nazywane są Patala. Spośród wyższych systemów planetarnych: Bhu, Bhuvah i Svah składają się na Svargalokę, a reszta nazywana jest Martya. Wskutek tego cały wszechświat znany jest jako Triloka.

Adi 05.99 Tam zamanifestował Vaikunthę jako Swą własną siedzibę i spoczął na wodach na łożu z Pana Śesy.

Adi 05.100-101 Spoczywa tam z Anantą służącym Mu za łoże. Ananta jest boskim wężem mającym tysiące głów, tysiące twarzy, tysiące oczu i tysiące rąk i stóp. Jest On nasieniem wszystkich inkarnacji i przyczyną materialnego świata.

Adi 05.100-101 Znaczenie: W zbiorniku wodnym stworzonym początkowo z potu Garbhodakaśayi Visnu, Pan spoczywa na Śesy, pełnej ekspansji Visnu, który został opisany w Śrimad-Bhagavatam i czterech Vedach w ten sposób:

sahasra-śirsa purusah, sahasraksah sahasra-pat sa bhumim viśvato vrtvatyatisthad daśangulam

"Forma Visnu zwana Ananta-śayana ma tysiące rąk i nóg, i tysiące oczu, i jest On aktywnym stwórcą wszystkich inkarnacji w materialnym świecie."

Adi 05.102 Z pępka Jego wyrósł kwiat lotosu, który stał się miejscem narodzin Pana Brahmy.

Adi 05.103 W łodyżce tego lotosu było czternaście światów. W ten sposób Najwyższy Pan, jako Brahma, stworzył całe stworzenie.

99

Adi 05.104 A jako Pan Visnu utrzymuje cały świat. Pan Visnu, będąc ponad wszelkimi materialnymi atrybutami, nie ma styczności z cechami materialnymi.

Adi 05.104 Znaczenie: Śri Baladeva Vidyabhusana mówi, że chociaż Visnu jest Bóstwem przewodnim cechy dobroci w świecie materialnym, nigdy nie ulega wpływom tej cechy, gdyż kieruje nią po prostu przez Swą najwyższą wolę. Powiedziane jest, że dzięki woli Pana wszystkie żywe istoty mogą otrzymać od Niego wszelkie szczęście. Vamana Purana oznajmia, że ten Sam Visnu rozszerza się w Brahmę i Śivę, by kierować różnymi cechami. Ponieważ Pan Visnu rozszerza cechę dobroci, jest On nazywany Sattvatanu. Różne inkarnacje Ksirodakaśayi Visnu znane są jako Sattvatanu. Zatem we wszystkich pismach wedyjskich Visnu został opisany jako wolny od wszelkich materialnych cech. W Dziesiątym Canto Śrimad-Bhagavatam powiedziane jest:

harir hi nirgunah saksat purusah prakrteh parah sa sarva-drg upadrasta tam bhajan nirguno bhavet

"Najwyższa Osoba Boga, Hari, nigdy nie jest skażony siłami materialnej natury, gdyż jest On ponad materialną manifestacją. Jest On źródłem wiedzy wszystkich półbogów, na czele z Panem Brahmą, i jest On świadkiem wszystkiego. Dlatego ten, kto wielbi Najwyższego Pana Visnu, również uwalnia się od zanieczyszczenia materialnej natury." (Bhag. 10.88.5) Wolność od zanieczyszczenia materialnej natury można osiągnąć przez wielbienie Visnu, i dlatego jest On nazywany Sattvatanu, jak to opisano powyżej.

Adi 05.105 Przyjmując formę Rudry, niszczy On stworzenie. I tak stworzenie, utrzymanie i unicestwienie mają miejsce z Jego woli.

Adi 05.105 Znaczenie: Maheśvara, czyli Pan Śiva, nie jest zwykłą żywą istotą ani też nie jest równy Panu Visnu. Robiąc praktyczne porównanie Pana Visnu i Pana Śivy, Brahma-samhita mówi, że Visnu jest jak mleko, podczas gdy Śiva jest jak twaróg. Twaróg nie przypomina mleka, niemniej jednak jest również mlekiem.

Adi 05.106 On jest Duszą Najwyższą, Hiranyagarbhą, przyczyną materialnego świata. Forma kosmiczna pojmowana jest jako Jego ekspansja.

Adi 05.107 Ten Pan Narayana jest częścią pełnej części Pana Nityanandy Balaramy, który jest źródłem wszystkich inkarnacji.

Adi 05.108 W ten sposób wyjaśniłem werset dziesiąty. Teraz, wytężając swój umysł posłuchajcie, proszę, znaczenia wersetu jedenastego.

Adi 05.109 Ofiarowuję moje pełne szacunku pokłony stopom Śri Nityanandy Ramy, którego wtórną częścią jest Visnu leżący na oceanie mleka. Ten Ksirodakaśayi Visnu jest Duszą Najwyższą wszystkich żywych istot i utrzymuje wszystkie wszechświaty. Śesa Naga jest Jego dalszą podczęścią.

Adi 05.110 Planety materialne spoczywają wewnątrz łodyżki, która wyrasta z lotosowego pępka Pana Narayana. Pomiędzy tymi planetami jest siedem oceanów.

Adi 05.111 Tam, w części oceanu mleka, leży Śvetadvipa - siedziba utrzymującego - Pana Visnu.

Adi 05.111 Znaczenie: W tekście astrologicznym Siddhanta-śiromani w ten sposób opisane zostały różne oceany: (1) ocean soli (2) ocean mleka, (3) ocean twarogu, (4) ocean oczyszczonego masła, (5) ocean soku z trzciny cukrowej, (6) ocean likworu i (7) ocean słodkiej wody. Po południowej stronie oceanu soli jest ocean mleka, gdzie rezyduje Pan Ksirodakaśayi Visnu. Wielbiony jest On tam przez półbogów takich jak Brahma.

Adi 05.112 Jest On Duszą Najwyższą wszystkich żywych istot. Utrzymuje ten materialny świat i jest jego Panem.

Adi 05.112 Znaczenie: Laghu-bhagavatamrta daje następujący opis Visnuloki wewnątrz tego wszechświata, przytoczony z Visnu-dharmottary: "Ponad Rudraloką, planetą Pana Śivy, jest planeta zwana Visnuloką, mająca obwód wynoszący czterysta tysięcy mil, i jest ona niedostępna dla wszystkich śmiertelnych żywych istot. Ponad tą Visnuloką i na wschód od góry Sumeru, na oceanie soli znajduje się złota wyspa zwana Maha-Visnuloką. Czasami udaje się tam Pan Brahma i inni półbogowie, by spotkać Pana Visnu. Visnu spoczywa tam z boginią szczęścia i powiedziane jest, że podczas czterech miesięcy pory deszczowej zażywa snu na łożu Śesa Naga. Na wschód od Sumeru znajduje się ocean mleka, w którym jest białe miasto na białej wyspie, gdzie można ujrzeć Pana siedzącego na tronie Śesy razem ze Swą małżonką, Laksmiji. Ten aspekt Visnu również lubi zapadać w sen podczas czteromiesięcznej pory deszczowej. Śvetadvipa na oceanie mleka usytuowana jest na południe od oceanu soli. Szacuje się, że teren Śvetadvipy wynosi dwieście tysięcy mil kwadratowych. Ta transcendentalnie piękna wyspa udekorowana jest drzewami pragnień, przynoszącymi przyjemność Panu Visnu i Jego małżonce." Informacje o Śvetadvipie znajdują się w Brahmanda Puranie, Visnu Puranie, Mahabharacie i Padma Puranie, a następująca informacja znajduje się w Śrimad-Bhagavatam (11.15.18).

100

śveta-dvipa-patau cittam śuddhe dharma-maye mayi dharayan chvetatam yati sad-urmi-rahito narah

"Mój drogi Uddhavo, wiedz, że Ma transcendentalna forma Visnu na Śvetadvipie jest identyczna ze Mną pod względem boskości. Każdy, kto umieszcza tego Pana Śvetadvipy wewnątrz swego serca, może pokonać bolączki sześciu materialnych udręk: głodu, pragnienia, narodzin, śmierci, rozpaczy i złudzenia. W ten sposób może osiągnąć swą oryginalną transcendentalną formę."

Adi 05.113 W wiekach i mileniach Manu pojawia się On jako różne inkarnacje, by ustanowić zasady prawdziwej religii i zniszczyć zasady bezbożności.

Adi 05.113 Znaczenie: Pan Visnu, który spoczywa na oceanie mleka, inkarnuje w różnych formach w celu zachowania praw kosmosu i zniszczenia przyczyn niepokoju. Inkarnacje takie pojawiają się w każdym manvantarze (tj. w czasie rządów każdego Manu, który żyje przez 71 razy 4 300 000 lat). W ciągu jednego dnia Brahmy czternastu takich Manu rodzi się i umiera, aby ustąpić miejsca następnym.

Adi 05.114 Nie będąc w stanie Go zobaczyć, półbogowie udają się nad brzeg oceanu mleka i ofiarowują Mu modlitwy.

Adi 05.114 Znaczenie: Mieszkańcy niebios, którzy żyją na systemach planetarnych począwszy od Svarloki, nie mogą nawet ujrzeć Pana Visnu na Śvetadvipie. Nie będąc w stanie zbliżyć się do wyspy, mogą jedynie udać się na plażę oceanu mleka, by ofiarować Panu transcendentalne modlitwy, zwracając się do Niego w szczególnych okolicznościach, aby pojawił się jako inkarnacja.

Adi 05.115 Następnie zstępuje, by utrzymywać materialny świat. Nie można zliczyć Jego nieograniczonych bogactw.

Adi 05.116 Ten Pan Visnu jest jedynie częścią części pełnej części Pana Nityanandy, który jest źródłem wszystkich inkarnacji.

Adi 05.116 Znaczenie: Pan Śvetadvipy ma niezmierną moc stwarzania i niszczenia. Śri Nityananda Prabhu, będąc Samym Baladevą, oryginalną formą Sankarsana, jest oryginalną formą Pana Śvetadvipy.

Adi 05.117 Ten sam Pan Visnu, w formie Pana Śesy, utrzymuje na Swych głowach planety, mimo iż nie zdaje sobie sprawy z tego, gdzie są, gdyż nie odczuwa ich obecności na Swych głowach.

Adi 05.118 Błyszczące klejnoty pokonujące swym blaskiem słońce zdobią tysiące Jego rozprzestrzenionych kapturów.

Adi 05.119 Wszechświat, którego średnica wynosi pięćset milionów yojanów, spoczywa na jednym z Jego kapturów jak ziarnko gorczycy.

Adi 05.119 Znaczenie: Pan Śvetadvipy rozszerza się jako Śesa Naga, który na Swych niezliczonych kapturach utrzymuje wszystkie planety. Te ogromne planety porównywane są do ziarenek gorczycy spoczywających na duchowych kapturach Śesa Nagi. Częściowym wyjaśnieniem energii Pana Sankarsana jest prawo ciężkości naukowców. Imię "Sankarsana" ma etymologiczny związek z ideą ciężkości. Informacja o Śesa Nadze znajduje się w Bhagavata Puranie (5.17.21), gdzie jest powiedziane:

yam ahur asya sthiti-janma-samyamam tribhir vihinam yam anantam rsayah,na veda siddartham iva kvacit sthitam bhu-mandalam murdha-sahasra-dhamasu

"O mój Panie, hymny wedyjskie oznajmiają, że jesteś skuteczną przyczyną stworzenia, utrzymania i zniszczenia. Lecz w rzeczywistości jesteś transcendentalny do wszystkich ograniczeń i dlatego jesteś znany jako nieograniczony. Na tysiącach Twoich kapturów spoczywają niezliczone planety, niczym ziarna gorczycy tak nieznaczne, że nie dostrzegasz ich wagi." Bhagavatam mówi ponadto (5.25.2):

yasyedam ksiti-mandalam bhagavato 'nanta-murteh sahasra-śirasa ekasminneva śirsani dhriyamanam siddhartha iva laksyate

"Pan Anantadeva ma tysiące kapturów. Każdy z nich utrzymuje planetę, która wydaje się być niczym ziarnko gorczycy."

Adi 05.120 Ten Ananta Śesa jest inkarnacją bhakty Boga. Nie zna On niczego poza służbą dla Pana Krsny.

Adi 05.120 Znaczenie: W swej Krsna-sandarbhie Śrila Jiva Gosvami opisał Śesa Nagę jak następuje: "Śri Anantadeva ma tysiące twarzy i jest w pełni niezależny. Zawsze gotowy służyć Najwyższej Osobie Boga, czeka na Niego bezustannie. Sankarsana jest pierwszą ekspansją Vasudevy, a ponieważ pojawia się dzięki Swej własnej woli, zwany jest svarat, w pełni niezależnym. Dlatego jest nieskończony i transcendentalny do wszelkich ograniczeń czasu i przestrzeni. Osobiście pojawia się jako tysiącgłowy Śesa." W Skanda Puranie, w rozdziale Ayodhya-mahatmya, półbóg Indra poprosił Pana Śesę, który stał przed nim jako Laksmana: "Proszę, udaj się do Swej wiecznej siedziby, Visnuloki, gdzie również obecna jest Twoja

101

ekspansja Śesa, ze Swymi wężowymi kapturami. " W ten sposób odesławszy Laksmana w rejony Patala, Pan Indra powrócił do swej siedziby. Cytat ten wskazuje na to, że Sankarsana z poczwórnej formy zstępuje z Panem Ramą jako Laksmana. Kiedy Pan Rama odchodzi, Śesa ponownie oddziela się od osoby Laksmana. Wówczas powraca On do Swej własnej siedziby w rejonie Patala, a Laksmana powraca do Swej siedziby na Vaikuncie. Laghu-bhagavatamrta daje następujący opis: "Sankarsana drugiej grupy poczwórnych form pojawia się jako Rama, zabierając ze sobą Śesę, który unosi planety. Są dwie postacie Śesy. Jeden unosi planety, a drugi służy za łoże. Śesa unoszący planety jest potężną inkarnacją Sankarsana i dlatego czasami jest również nazywany Sankarsanem. Aspekt łoża Śesy zawsze prezentuje się jako wieczny sługa Pana."

Adi 05.121 Tysiącami Swych ust śpiewa chwały Pana Krsny, ale chociaż zawsze śpiewa w ten sposób, nigdy nie sięga końca cech Pana.

Adi 05.122 Czterej Kumarowie słuchają Śrimad-Bhagavatam z Jego ust, a potem powtarzają je w transcendentalnym szczęściu miłości do Boga.

Adi 05.123 Służy Panu Krsnie, przyjmując wszystkie następujące formy: parasola, pantofli, posłania, poduszki, szat, fotela do odpoczynku, rezydencji, świętej nici i tronu.

Adi 05.124 Nazywany jest Panem Śesą, ponieważ osiągnął ostateczny cel służenia Krsnie. Dla służby dla Krsny przyjmuje wiele form, i w taki sposób służy Panu.

Adi 05.125 Tą osobą, której Pan Ananta jest kala, czyli częścią pełnej części, jest Pan Nityananda Prabhu. Któż zatem może znać rozrywki Pana Nityanandy?

Adi 05.126 Z konkluzji tych możemy poznać granicę prawdy o Panu Nityanandzie. Ale jaka jest chwała w nazywaniu Go Anantą?

Adi 05.127 Lecz ja przyjmuję to za prawdę, ponieważ powiedzieli o tym bhaktowie. Ponieważ jest On źródłem wszystkich inkarnacji, wszystko jest w Nim możliwe.

Adi 05.128 Oni wiedzą, że nie ma różnicy pomiędzy inkarnacją i źródłem wszystkich inkarnacji. Poprzednio różni ludzie patrzyli na Pana Krsnę w świetle różnych zasad.

Adi 05.129 Niektórzy powiedzieli, że Pan Krsna był bezpośrednio Panem Nara-Narayanem, a inni nazwali Go inkarnacją Pana Vamanadevy.

Adi 05.130 Niektórzy nazwali Pana Krsnę inkarnacją Pana Ksirodakaśayi. Wszystkie te imiona są prawdą; nic nie jest niemożliwe.

Adi 05.131 Kiedy pojawia się Najwyższa Osoba Boga Krsna, jest On schronieniem wszystkich pełnych części. Toteż w tym czasie wszystkie Jego pełne części łączą się razem z Nim.

Adi 05.132 W jakiejkolwiek formie ktoś zna Pana, mówi o Nim w ten sposób. Nie ma w tym fałszu, ponieważ w Krsnie wszystko jest możliwe.

Adi 05.132 Znaczenie: W związku z tym możemy wspomnieć wydarzenie, które miało miejsce pomiędzy dwoma naszymi sannyasinami, kiedy nauczaliśmy maha-mantry Hare Krsna w Hyderabadzie. Jeden z nich oznajmił, że "Hare Rama" odnosi się do Śri Balaramy, a inny zaprotestował i powiedział, że "Hare Rama" znaczy Pan Rama. Ostatecznie z tą kontrowersją zwrócono się do mnie i ja rozstrzygnąłem ją mówiąc, że jeśli ktoś mówi, iż "Ramą" w "Hare Rama" jest Pan Ramacandra, a ktoś inny mówi, że "Ramą" w "Hare Rama" jest Śri Balarama, obaj mają rację, ponieważ nie ma żadnej różnicy pomiędzy Śri Balaramą a Panem Ramą. Tutaj widzimy, że w Śri Caitanya-caritamrcie Krsnadasa Kaviraja Gosvami oznajmia to samo:

yei yei rupe jane, sei taha kahesakala sambhave krsne, kichu mithya nahe

Jeśli ktoś przywołuje Pana Ramacandrę przez wibrację Hare Rama czy jeśli rozumie Ramacandrę, jest on w porządku. Podobnie, jeśli ktoś mówi, że Hare Rama znaczy Śri Balarama, również ma rację. Osoby świadome visnu-tattvy nie sprzeczają się o takie szczegóły. W Laghu-bhagavatamrcie Śrila Rupa Gosvami wyjaśnił, że Krsna jest zarówno Ksirodakaśayi Visnu, jak i Narayanem w niebie duchowym, oraz ekspanduje w formach poczwórnych takich jak: Vasudeva, Sankarsana, Pradyumna i Aniruddha. Obalił on ideę, że Krsna jest inkarnacją Narayana. Niektórzy bhaktowie myślą, że Narayana jest oryginalną Osobą Boga, a Krsna jest inkarnacją. Nawet Śankaracarya w swym komentarzu do Bhagavad-gity przyjął Narayana za transcendentalną Osobę Boga, który pojawił się jako Krsna, syn Devaki i Vasudevy. Dlatego sprawa ta może być trudna do zrozumienia. Lecz Gaudiya-Vaisnava-sampradaya, na czele z Rupą Gosvamim, ustanowiła zasadę Bhagavad-gity, że wszystko emanuje z Krsny, który mówi w Bhagavad-gicie, aham sarvasya prabhavah: "Ja jestem oryginalnym źródłem wszystkiego." "Wszystko" obejmuje Narayana. Dlatego w Laghu-bhagavatamrcie Rupa Gosvami ustanowił, że Krsna, a nie Narayana, jest oryginalną Osobą Boga.

102

W związku z tym przytoczył werset ze Śrimad-Bhagavatam (3.2.15), który oznajmia:

sva-śanta-rupesv itaraih sva-rupair abhyardyamanesv anukampitatmaparavareśo mahad-aniśa-yuktohy ajo 'pi jato bhagavan yathagnih

"Kiedy czyści bhaktowie Pana, tacy jak Vasudeva, są bardzo niepokojeni przez niebezpieczne demony podobne Kamsie, wówczas Pan Krsna łączy się ze wszystkimi Swymi ekspansjami rozrywek, takimi jak Pan Vaikunthy, i - chociaż nienarodzony - manifestuje się tak, jak ogień manifestuje się poprzez tarcie drewna arani." Drewno arani używane jest do zapalania ognia ofiarnego bez użycia zapałek czy jakiegokolwiek innego płomienia. Tak jak ogień pojawia się z drewna arani, tak Najwyższy Pan pojawia się wówczas, kiedy istnieje tarcie pomiędzy bhaktami i niewielbicielami. Kiedy Krsna pojawia się, pojawia się w pełni, łącząc w Sobie wszystkie Swe ekspansje, takie jak Narayana, Vasudeva, Sankarsana, Aniruddha i Pradyumna. Krsna jest zawsze połączony ze Swymi inkarnacjami, takimi jak Nrsimhadeva, Varaha, Vamana, Nara-Narayana, Hayagriva i Ajita. We Vrndavanie Pan Krsna czasami przejawia funkcje takich inkarnacji. Brahmanda Purana mówi: "Ten sam Osoba Boga, który jest znany na Vaikuncie jako czteroręki Narayana, przyjaciel wszystkich żywych istot, a na oceanie mleka jako Pan Śvetadvipy, i który jest najlepszym spośród wszystkich purusów, pojawił się jako syn Nandy. W ogniu jest wiele iskier różnych rozmiarów; niektóre z nich są bardzo duże, a niektóre małe. Małe iskry porównywane są do żywych istot, a ogromne - do ekspansji Visnu Pana Krsny. Wszystkie inkarnacje emanują z Krsny, a po zakończeniu swych rozrywek ponownie łączą się z Krsną." Dlatego w różnych Puranach Krsna opisywany jest czasami jako Narayana, czasami jako Ksirodakaśayi Visnu, czasami jako Garbhodakaśayi Visnu, a czasami jako Vaikunthanatha, Pan Vaikunthy. Ponieważ Krsna jest zawsze pełen, Mula Sankarsana jest w Krsnie, a ponieważ wszystkie inkarnacje manifestują się z Mula Sankarsana, należy wiedzieć, że może On zamanifestować różne inkarnacje dzięki Swej najwyższej woli, nawet w obecności Krsny. Dlatego wielcy mędrcy sławili Pana różnymi imionami. Więc kiedy oryginalna osoba, źródło wszystkich inkarnacji, czasami opisywany jest jako inkarnacja, nie ma w tym żadnej sprzeczności.

Adi 05.133 Dlatego Pan Caitanya Mahaprabhu ukazał każdemu wszystkie rozrywki wszystkich różnych inkarnacji.

Adi 05.134 Tak więc Pan Nityananda ma nieograniczone inkarnacje. W transcendentalnym uczuciu nazywa Siebie sługą Pana Caitanyi.

Adi 05.135 Czasami służy Panu Caitanyi jako Jego guru, czasami jako przyjaciel, a czasami jako sługa, tak jak Pan Balarama bawił się z Panem Krsną w tych trzech różnych nastrojach we Vrajy.

Adi 05.136 Bawiąc się w byki, Pan Balarama i Krsna bodą się głowami. A czasami Pan Krsna masuje stopy Pana Balaramy.

Adi 05.137 Uważa Siebie za sługę i zdaje sobie sprawę z tego, że Krsna jest Jego panem. Tak więc uważa Siebie za fragment Jego pełnej części.

Adi 05.138 "Postępując jak zwykli chłopcy, bawili się jak ryczące byki, kiedy walczyli ze Sobą nawzajem, oraz naśladowali głosy różnych zwierząt."

Adi 05.138 Znaczenie: Ten i następne cytaty pochodzą z Bhagavatam (10.11.40) i (10.15.14).

Adi 05.139 "Czasami, kiedy starszy brat Pana Krsny, Pan Balarama, odczuwając zmęczenie po zabawie kładł Swoją rękę na kolanach chłopca pasterza, Pan Krsna osobiście Mu służył, masując Mu stopy."

Adi 05.140 "Kim jest ta siła mistyczna i skąd przybyła? Czy jest półboginią czy demonicą? Musi być złudną energią Mojego mistrza, Pana Krsny, gdyż kto inny mógłby Mnie oszołomić?"

Adi 05.140 Znaczenie: Zabawne rozrywki Pana wywołały podejrzenie w umyśle Pana Brahmy, i dlatego, aby sprawdzić supremację Krsny, za pomocą swych własnych sił mistycznych ukradł wszystkie krowy Pana i chłopców pasterzy. W odpowiedzi na to Śri Krsna zastąpił wszystkie krowy i chłopców na pastwisku. Werset ten (Bhag. 10.13.37) jest zapiskiem myśli Pana Balaramy, zdumionego takim wspaniałym odwetem.

Adi 05.141 "Jaka jest wartość tronu dla Pana Krsny? Panowie różnych systemów planetarnych przyjmują pył Jego lotosowych stóp na swe ukoronowane głowy. Pył ten czyni święte miejsca świętymi, i nawet Pan Brahma, Pan Śiva, Laksmi i Ja, którzy jesteśmy wszyscy częściami Jego pełnych części, wiecznie nosimy ten pył na swoich głowach."

Adi 05.141 Znaczenie: Werset ten (Bhag. 10.68.37) wypowiedział rozgniewany Pan Baladeva, kiedy Kauravowie, chcąc Mu pochlebić, by został ich sprzymierzeńcem, mówili źle o Śri Krsnie.

Adi 05.142 Jedynie Pan Krsna jest najwyższym kontrolerem, a wszyscy inni są Jego sługami. Sprawia, że tańczą oni tak, jak On chce.

Adi 05.143 Tak więc Pan Caitanya jest również jedynym kontrolerem. Wszyscy inni są Jego towarzyszami albo sługami.

103

Adi 05.144-45 Jego zwierzchnicy, tacy jak Pan Nityananda, Advaita Acarya i Śrivasa Thakura, jak również Jego inni bhaktowie - czy to młodsi, równi czy starsi - wszyscy są Jego towarzyszami, którzy pomagają Mu w Jego rozrywkach. Pan Gauranga spełnia Swe cele z ich pomocą.

Adi 05.146 Śri Advaita Acarya i Śrila Nityananda Prabhu, którzy są pełnymi częściami Pana, są Jego głównymi towarzyszami. Z Nimi Pan spełnia Swe rozrywki na różne sposoby.

Adi 05.147 Pan Advaita Acarya jest bezpośrednio Najwyższą Osobą Boga. Chociaż Pan Caitanya uważa Go za Swego nauczyciela, Advaita Acarya jest sługą Pana.

Adi 05.147 Znaczenie: Pan Caitanya zawsze ofiarowywał Advaicie Prabhu taki szacunek, jaki ofiarowałby Swemu ojcu, ponieważ Advaita był nawet starszy od Jego ojca; jednakże Advaita Prabhu zawsze uważał się za sługę Pana Caitanyi. Śri Advaita Prabhu i Iśvara Puri, mistrz duchowy Pana Caitanyi, byli obaj uczniami Madhavendry Puri, który był również mistrzem duchowym Nityanandy Prabhu. Tak więc Advaita Prabhu, jako wujek duchowy Pana Caitanyi, zawsze zasługiwał na szacunek, ponieważ brata duchowego swego mistrza duchowego należy szanować tak, jak szanuje się własnego mistrza duchowego. Z tych wszystkich względów, Śri Advaita Prabhu był zwierzchnikiem Pana Caitanyi, jednakże uważał się za podrzędnego Mu.

Adi 05.148 Nie mogę opisać prawdy o Advaicie Acaryi. Powodując zstąpienie Pana Krsny, wyzwolił On cały świat.

Adi 05.149 Pan Nityananda Svarupa poprzednio pojawił się jako Laksmana i służył Panu Ramie jako Jego młodszy brat.

Adi 05.149 Znaczenie: Wśród sannyasinów Śankara-sampradayi są różne imiona dla brahmacarinów. Każdy sannyasin ma jakichś asystentów, znanych jako brahmacarini, którzy nazywani są różnymi imionami odpowiednio do imion sannyasina. Brahmacarini tacy noszą jedno z tych czterech imion: Svarupa, Ananda, Prakaśa i Caitanya. Nityananda Prabhu pozostał brahmacarinem; nigdy nie przyjął sannyasy. Gdy był brahmacarinem, jego imię brzmiało Nityananda Svarupa, a zatem sannyasin, pod nadzorem którego przebywał, musiał pochodzić z tirth, czyli aśramów, ponieważ brahmacarin asystujący takiemu sannyasinowi jest nazywany Nityananda Svarupa.

Adi 05.150 Czynności Pana Ramy były pełne cierpienia, ale Laksmana, ze Swej własnej woli, znosił to cierpienie.

Adi 05.151 Jako młodszy brat Pana Ramy, nie mógł powstrzymać Go od Jego postanowień, toteż zachował ciszę, chociaż cierpiał w umyśle.

Adi 05.152 Kiedy pojawił się Pan Krsna, On [Balarama] stał się Jego starszym bratem, aby szczerze zadowolić Go Swą służbą i umożliwić Mu cieszenie się wszelkiego rodzaju szczęściem.

Adi 05.153 Śri Ramacandra i Śri Laksmana - pełne części Pana Krsny i Pana Balaramy - weszli w Pana Krsnę i Pana Balaramę w czasie Ich pojawienia się.

Adi 05.153 Znaczenie: Powołując się na Visnu-dharmottarę, Laghu-bhagavatamrta wyjaśnia, że Rama jest inkarnacją Vasudevy, Laksmana jest inkarnacją Sankarsany, Bharata jest inkarnacją Pradyumny, a Śatrughna jest inkarnacją Aniruddhy. Padma Purana opisuje, że Ramacandra jest Narayanem, a Laksmana, Bharata i Śatrughna są odpowiednio Śesą, Cakrą i Śankhą (konchą w ręku Narayana). W Rama-gicie Skanda Purany Laksmana, Bharata i Śatrughna zostali opisani jako trójka towarzyszy Pana Ramy.

Adi 05.154 Krsna i Balarama prezentują się jako starszy i młodszy brat, lecz w pismach świętych opisani są jako oryginalna Osoba Boga i Jego ekspansja.

Adi 05.155 "Wielbię Govindę, pierwotnego Pana, który poprzez Swe różne pełne części pojawił się w tym świecie w różnych formach i inkarnacjach takich jak Pan Rama, ale który osobiście pojawia się w Swej najwyższej oryginalnej formie jako Pan Krsna."

Adi 05.155 Znaczenie: Jest to cytat z Brahma-samhity (5.39).

Adi 05.156 Pan Caitanya jest tym samym Panem Krsną, a Pan Nityananda jest Panem Balaramą. Pan Nityananda spełnia wszystkie pragnienia Pana Caitanyi.

Adi 05.157 Ocean chwał Pana Nityanandy jest nieskończony i niezgłębiony. Jedynie dzięki Jego łasce mogę dotknąć jego kropli.

Adi 05.158 Proszę, posłuchajcie o innej chwale Jego łaski. Sprawił On, że upadła żywa istota wzniosła się na najwyższy poziom.

Adi 05.159 Wyjawienie tej łaski nie jest rzeczą właściwą, gdyż powinna być trzymana tak poufnie jak Vedy, jednakże będę o niej mówić, aby poznali ją wszyscy.

Adi 05.160 O Panie Nityanando, piszę o Twej łasce z powodu wielkiej radości. Proszę, wybacz mi moje obrazy.

104

Adi 05.161 Pan Nityananda Prabhu miał sługę o imieniu Śri Minaketana Ramadasa, który był rezerwuarem miłości.

Adi 05.162 W mym domu dzień i noc odbywał się sankirtan i dlatego przybył on tam, otrzymawszy zaproszenie.

Adi 05.163 Pogrążony w emocjonalnej miłości, usiadł na podwórku mego domu, a wszyscy Vaisnavowie składali pokłony u jego stóp.

Adi 05.164 W radosnym nastroju miłości do Boga czasami wdrapywał się na ramiona kogoś ofiarowującego pokłony, a czasami uderzał innych fletem lub dawał im lekkie klapsy.

Adi 05.165 Kiedy ktoś ujrzał oczy Minaketany Ramadasy, łzy automatycznie popłynęły z jego własnych oczu, ponieważ bezustanny potok łez płynął z oczu Minaketany Ramadasy.

Adi 05.166 Czasami na pewnych częściach jego ciała pojawiały się wysypki ekstazy podobne do kwiatów kadamba, a czasami jedna jego kończyna nieruchomiała, podczas gdy inna drżała.

Adi 05.167 Kiedykolwiek wykrzykiwał głośno imię Nityanandy, ludzie wkoło niego przepełniali się zdumieniem.

Adi 05.168 Jeden szanowany bramin o imieniu Śri Gunarnava Miśra służył Bóstwu.

Adi 05.169 Kiedy Minaketana siedział na podwórku, bramin ten nie ofiarował mu szacunku. Widząc to, Śri Ramadasa rozgniewał się i przemówił w ten sposób.

Adi 05.170 "Widzę tutaj drugiego Romaharsana-sutę, który nie powstał na widok Pana Balaramy, by okazać Mu szacunek."

Adi 05.171 Po wypowiedzeniu tego, tańczył i śpiewał do woli, lecz bramin nie rozgniewał się, ponieważ służył Panu Krsnie.

Adi 05.171 Znaczenie: Minaketana Ramadasa był wielkim bhaktą Pana Nityanandy. Kiedy wszedł do domu Krsnadasy Kavirajy, Gunarnava Miśra, kapłan wielbiący Bóstwa zainstalowane w domu - nie przyjął go zbyt dobrze. Podobne wydarzenie miało miejsce, kiedy Romaharsana-suta przemawiał na wielkim zgromadzeniu mędrców w Naimisaranya. Na zgromadzenie to przybył Pan Baladeva, lecz ponieważ Romaharsana-suta siedział na vyasasanie, nie powstał, aby ofiarować Mu szacunek. Zachowanie Gunarnavy Miśry wskazywało, że nie miał wielkiego szacunku dla Pana Nityanandy, co wcale nie podobało się Minaketanie Ramadasie. Z tego względu bhaktowie nigdy nie potępiają mentalności Minaketany Ramadasy.

Adi 05.172 Pod koniec festiwalu Minaketana Ramadasa odszedł, błogosławiąc każdego. W tym czasie posprzeczał się o coś z mym bratem.

Adi 05.173 Mój brat miał mocną wiarę w Pana Caitanyę, lecz jedynie blady przebłysk wiary w Pana Nityanandę.

Adi 05.174 Wiedząc o tym Śri Ramadasa nie był szczęśliwy w swym umyśle. Wówczas skarciłem swego brata.

Adi 05.175 Powiedziałem mu: "Ci dwaj bracia są jak jedno ciało; są Oni identycznymi manifestacjami. Jeśli nie wierzysz w Pana Nityanandę, upadniesz.

Adi 05.176 "Jeśli masz wiarę w jednego, lecz nie okazujesz szacunku drugiemu, twoja logika jest jak logika przyjmowania połowy kury.

Adi 05.177 "Już lepiej byłoby być ateistą i lekceważyć obu braci, niż być hipokrytą i wierzyć w jednego, a lekceważyć drugiego."

Adi 05.178 Tak więc Śri Ramadasa złamał w gniewie swój flet i odszedł, a wtedy mój brat upadł.

Adi 05.179 W ten sposób opisałem moc sług Pana Nityanandy. Teraz opiszę inną cechę Jego miłosierdzia.

Adi 05.180 Tej nocy pojawił mi się we śnie Pan Nityananda doceniwszy, że skarciłem mego brata.

Adi 05.181 Pan Nityananda pojawił mi się we śnie w wiosce Jhamatapura, która leży w pobliżu Naihati.

Adi 05.181 Znaczenie: Teraz do Jhamatapury prowadzi droga kolejowa. Jeśli ktoś pragnie się tam udać, może wsiąść do pociągu linii kolejowej Katwa i udać się bezpośrednio do stacji znanej jako Salara. Z tej stacji można udać się bezpośrednio do Jhamatapury.

105

Adi 05.182 Upadłem Mu do stóp, ofiarowując pokłony, a On umieścił Swe własne lotosowe stopy na mej głowie.

Adi 05.183 "Wstań! Powstań!" mówił mi raz po raz. Wstawszy, zdumiałem się wielce widząc Jego piękno.

Adi 05.184 Miał błyszczącą czarnawą skórę, a z powodu Swej wysokiej, mocnej, heroicznej postaci wyglądał jak Kupidyn we własnej osobie.

Adi 05.185 Miał pięknie ukształtowane ręce, ramiona i nogi, a oczy jak kwiaty lotosu. Nosił jedwabne szaty oraz jedwabny turban na głowie.

Adi 05.186 Nosił złote kolczyki w uszach oraz złote naramienniki i bransoletki. Na Swych stopach miał brzęczące dzwoneczki oraz girlandę kwiatów wkoło szyi.

Adi 05.187 Jego ciało posmarowane było papką sandałową i był wspaniale udekorowany tilakiem. Jego ruchy przewyższały ruchy oszalałego słonia.

Adi 05.188 Jego twarz była piękniejsza od wielu milionów księżyców, a Jego zęby - wskutek żucia betelu - były niczym nasiona granatu.

Adi 05.189 Jego ciało poruszało się tam i z powrotem, na prawo i na lewo, ponieważ był pogrążony w ekstazie. Głębokim głosem intonował "Krsna, Krsna".

Adi 05.190 Poruszając czerwonym kijem, który trzymał w ręce, wyglądał jak oszalały lew. Wkoło Jego stóp krążyły trzmiele.

Adi 05.191 Jego bhaktowie, ubrani jak chłopcy pasterze, otaczali Jego lotosowe stopy niczym wiele pszczół i również intonowali "Krsna, Krsna", pogrążeni w ekstatycznej miłości.

Adi 05.192 Niektórzy z nich grali na trąbkach i fletach, a inni tańczyli i śpiewali. Niektórzy ofiarowywali Mu orzechy betel, a inni wachlowali Go camarami.

Adi 05.193 Tak więc ujrzałem takie bogactwo w Panu Nityanandzie Svarupie. Jego wspaniała forma, cechy i rozrywki są wszystkie transcendentalne.

Adi 05.194 Byłem pogrążony w transcendentalnej ekstazie, nie znając niczego innego. Wówczas Pan Nityananda uśmiechnął się i przemówił do mnie w ten sposób.

Adi 05.195 "O Mój drogi Krsnadaso, nie obawiaj się. Udaj się do Vrndavany, gdyż tam osiągniesz wszystkie rzeczy."

Adi 05.196 Powiedziawszy to, skierował mnie do Vrndavany dając znak ręką. Następnie zniknął wraz ze Swymi towarzyszami.

Adi 05.197 Zemdlałem i upadłem na ziemię, mój sen przerwał się, a kiedy odzyskałem przytomność, ujrzałem, że nadszedł ranek.

Adi 05.198 Zastanowiłem się nad tym, co ujrzałem i usłyszałem, i doszedłem do wniosku, że Pan polecił mi natychmiast wyruszyć do Vrndavany.

Adi 05.199 W tej samej sekundzie wyruszyłem do Vrndavany, i dzięki Jego lasce dotarłem tam w wielkim szczęściu.

Adi 05.200 Wszelka chwała, wszelka chwała Panu Nityanandzie Balaramie, dzięki łasce którego osiągnąłem schronienie w transcendentalnej siedzibie Vrndavany.

Adi 05.201 Wszelka chwała, wszelka chwała miłosiernemu Panu Nityanandzie, dzięki łasce którego otrzymałem schronienie u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Sanatany.

Adi 05.202 Dzięki Jego łasce otrzymałem schronienie wielkiej osobistości Śri Raghunathy dasa Gosvamiego i dzięki Jego łasce znalazłem schronienie Śri Svarupy Damodary.

Adi 05.202 Znaczenie: Każdy, kto pragnie stać się ekspertem w służbie Śri Śri Radhy i Krsny, powinien zawsze aspirować do tego, by mieć za przewodników Svarupę Damodarę Gosvamiego, Rupę Gosvamiego, Sanatanę Gosvamiego i Raghunathę

106

dasa Gosvamiego. Aby znaleźć się pod ochroną Gosvamich, trzeba otrzymać łaskę Nityanandy Prabhu. Autor usiłował wyjaśnić ten fakt w tych dwóch wersetach.

Adi 05.203 Dzięki łasce Sanatany Gosvamiego nauczyłem się ostatecznych konkluzji służby oddania, a dzięki łasce Śri Rupy Gosvamiego skosztowałem najwyższego nektaru służby oddania.

Adi 05.203 Znaczenie: Śri Sanatana Gosvami Prabhu, nauczyciel nauki o służbie oddania, napisał kilka książek, z których bardzo słynną jest Brhad-bhagavatamrta. Każdy, kto pragnie dowiedzieć się o sprawach dotyczących bhaktów, służby oddania i Krsny, musi przeczytać tę książkę. Sanatana Gosvami również napisał specjalny komentarz do Dziesiątego Canto Śrimad-Bhagavatam, znany jako Daśama-tippani , który jest tak wyśmienity, że jedynie poprzez czytanie go można bardzo głęboko zrozumieć rozrywki Krsny w Jego wymianie miłości. Inną słynną książką Sanatany Gosvamiego jest Hari-bhakti-vilasa, która przedstawia zasady i przepisy dla wszelkich grup Vaisnavów, mianowicie Vaisnavów wiodących życie rodzinne, Vaisnavów brahmacarinów, Vaisnavów vanaprasthów i Vaisnavów sannyasinów. Książka ta została napisana jednakże szczególnie dla Vaisnavów wiodących życie rodzinne. Śrila Raghunatha dasa Gosvami opisał Sanatanę Gosvamiego w swojej modlitwie Vilapa-kusumanjali, w wersecie szóstym, gdzie następującymi słowami wyraża swą wdzięczność Sanatanie Gosvamiemu:

vairagya-yug-bhakti-rasam prayatnair apayayan mam anabhipsum andham krpambudhir yah para-duhkha-duhkhisanatanas tam parbhum aśrayami

"Nie chciałem pić nektaru służby oddania cechującej się wyrzeczeniem, lecz Sanatana Gosvami, z powodu swej bezprzyczynowej łaski, nakłonił mnie do picia, chociaż w przeciwnym razie nie mógłbym tego zrobić. Dlatego jest on oceanem miłosierdzia. Jest on pełen współczucia dla upadłych dusz takich jak ja, toteż mym obowiązkiem jest ofiarowanie pełnych szacunku pokłonów jego lotosowym stopom." W ostatniej części Caitanya-caritamrty Krsnadasa Kaviraja Gosvami szczególnie wymienia imiona Rupy Gosvamiego, Sanatany Gosvamiego i Śrila Jivy Gosvamiego i ofiarowuje pełne szacunku pokłony lotosowym stopom tych trzech mistrzów duchowych, jak również Raghunatha dasie. Śrila Raghunatha dasa Gosvami również przyjął Sanatanę Gosvamiego za swego nauczyciela nauki służby oddania. Śrila Rupa Gosvami został opisany jako bhakti-rasacarya, czyli znający istotę służby oddania. Jego słynna książka Bhakti-rasamrta-sindhu jest nauką o służbie oddania i czytając tę książkę można zrozumieć znaczenie służby oddania. Inną z jego słynnych książek jest Ujjvala-nilamani. W tej książce dokładnie wyjaśnia sprawy miłosne i transcendentalne czyny Pana Krsny i Radharani.

Adi 05.204 Wszelka chwała, wszelka chwała lotosowym stopom Pana Nityanandy, dzięki łasce którego osiągnąłem Śri Radha-Govindę.

Adi 05.204 Znaczenie: Śrila Narottama dasa Thakura, który słynie ze swego poetyckiego utworu znanego jako Prarthana, rozpaczał w jednej ze swych modlitw: "Kiedy Pan Nityananda będzie dla mnie łaskawy, tak abym mógł zapomnieć wszystkie materialne pragnienia?" Śrila Narottama dasa Thakura potwierdza, że dopóki nie uwolnimy się od materialnych pragnień zadowalania potrzeb ciała i zmysłów, nie będziemy w stanie zrozumieć transcendentalnej siedziby Pana Krsny, Vrndavany. Stwierdza również, że miłosnych spraw między Radhą i Krsną nie można zrozumieć bez podążania za wskazówkami sześciu Gosvamich. W innym wersecie Narottama dasa Thakura oznajmił, że bez bezprzyczynowej łaski Nityanandy Prabhu nie można przeniknąć spraw Radhy i Krsny.

Adi 05.205 Jestem większym grzesznikiem od Jagai i Madhai i jestem niższy od robaków w odchodach.

Adi 05.206 Każdy, kto słyszy me imię, traci rezultaty swych pobożnych czynności. A każdy, kto je wypowiada, staje się grzesznikiem.

Adi 05.207 Któż w tym świecie poza Nityanandą mógłby okazać łaskę takiej odrażającej osobie, jak ja?

Adi 05.208 Ponieważ jest odurzony ekstatyczną miłością i jest inkarnacją miłosierdzia, nie rozróżnia pomiędzy dobrem i złem.

Adi 05.209 Wyzwala On tych wszystkich, którzy upadają przed Nim. Dlatego wyzwolił On taką grzeszną i upadłą osobę jak ja.

Adi 05.210 Chociaż jestem grzeszny i najbardziej upadły, obdarzył mnie On lotosowymi stopami Śri Rupy Gosvamiego.

Adi 05.211 Nie jestem w stanie wypowiedzieć tych wszystkich poufnych słów dotyczących mego odwiedzenia Pana Madanagopali i Pana Govindy.

Adi 05.212 Pan Madanagopala, główne Bóstwo Vrndavany, czerpie przyjemność z tańca rasa i jest bezpośrednio synem króla Vrajy.

Adi 05.213 Razem ze Śrimati Radharani, Śri Lalitą i innymi czerpie przyjemność z tańca rasa. Manifestuje się jako Kupidyn Kupidynów.

107

Adi 05.214 "Pan Krsna, pojawiając się pomiędzy gopi z uśmiechniętą lotosową twarzą, w żółtych szatach i udekorowany girlandą kwiatów, wyglądał dokładnie jak Ten, który urzeka serce Kupidyna."

Adi 05.214 Znaczenie: Jest to cytat ze Śrimad-Bhagavatam (10.32.2).

Adi 05.215 Z Radhą i Lalitą służącymi Mu z obu stron, Swą słodyczą urzeka serca wszystkich.

Adi 05.216 Łaska Pana Nityanandy ukazała mi Śri Madana-mohanę i dała mi Śri Madana-mohanę za mego Pana i mistrza.

Adi 05.217 Obdarzył On widokiem Pana Govindy kogoś tak niskiego jak ja. Nie sposób opisać tego słowami ani też nie nadaje się to do wyjawienia.

Adi 05.218-19 Na ołtarzu z klejnotów w głównej świątyni Vrndavany, w lesie drzew pragnień, Pan Govinda, syn króla Vrajy, siedzi na tronie z klejnotów i manifestuje Swą pełną chwałę i słodycz, w ten sposób oczarowując cały świat.

Adi 05.220 Po Jego lewej stronie jest Śrimati Radharani i Jej osobiste przyjaciółki. Z nimi Pan Govinda rozkoszuje się rasa-lila i wieloma innymi rozrywkami.

Adi 05.221 Pan Brahma, siedząc na lotosowym tronie w swej własnej siedzibie, zawsze medytuje o Nim i wielbi Go mantrą składającą się z osiemnastu sylab.

Adi 05.221 Znaczenie: Na swej własnej planecie Pan Brahma wraz z mieszkańcami tej planety wielbi formę Pana Govindy, Krsnę, mantrą składającą się z osiemnastu sylab,

klim krsnaya govindaya gopijana-vallabhaya svaha.

Tę osiemnastosylabową mantrę, astadaśaksarę, znają osoby, które są inicjowane przez bona fide mistrza duchowego i które trzy razy dziennie intonują mantrę Gayatri. Mieszkańcy Brahmaloki i planet poniżej Brahmaloki wielbią Pana Govindę medytując za pomocą tej mantry. Nie ma różnicy pomiędzy medytacją i intonowaniem, lecz w obecnym wieku medytacja nie jest możliwa na tej planecie. Dlatego polecane jest głośne intonowanie mantry takiej jak maha-mantra, Hare Krsna, z cichym intonowaniem astadaśaksary, mantry składającej się z osiemnastu sylab. Pan Brahma żyje na najwyższym systemie planetarnym, znanym jako Brahmaloka albo Satyaloka. Na każdej planecie znajduje się bóstwo przewodnie. Tak jak bóstwem przewodnim na Satyaloce jest Pan Brahma tak na planetach niebiańskich bóstwem takim jest Indra, a na słońcu, bóg słońca Vivasvan. Poleca się mieszkańcom i bóstwom przewodnim każdej planety, by wielbili Govindę albo przez medytację, albo przez intonowanie.

Adi 05.222 Każdy w czternastu światach medytuje o Nim, a wszyscy mieszkańcy Vaikunthy śpiewają o Jego cechach i rozrywkach.

Adi 05.223 Boginię szczęścia urzeka Jego słodycz, którą Śrila Rupa Gosvami opisał w ten sposób:

Adi 05.223 Znaczenie: W swej Laghu-bhagavatamrcie Śrila Rupa Gosvami przytoczył cytat z Padma Purany, gdzie jest powiedziane, że kiedy Laksmidevi, bogini szczęścia, ujrzała atrakcyjne cechy Pana Krsny, została urzeczona, i aby zyskać Jego łaskę, rozpoczęła medytację. Kiedy Krsna zapytał ją, dlaczego medytuje oraz pełni wyrzeczenie, Laksmidevi powiedziała: "Chcę być jedną z Twoich towarzyszek, takich jak gopi we Vrndavanie." Usłyszawszy to, Pan Krsna odpowiedział, że było to zupełnie niemożliwe. Wówczas Laksmidevi rzekła, że chce pozostać jako złota linia na piersi Pana. Pan spełnił tę prośbę i od tego czasu Laksmidevi zawsze usytuowana jest na piersi Krsny jako złota linia. O wyrzeczeniach i medytacji Laksmidevi wspomina również Śrimad-Bhagavatam (10.16.36), gdzie Nagapatni, żony węża Kaliyi, ofiarowując Krsnie swe modlitwy powiedziały, że bogini szczęścia, Laksmi, również pragnęła Jego towarzystwa jako gopi i pragnęła pyłu z Jego lotosowych stóp.

Adi 05.224 "Mój drogi przyjacielu, jeśli jesteś naprawdę przywiązany do swoich światowych przyjaciół, to nie patrz na uśmiechniętą twarz Govindy, kiedy stoi na brzegu Yamuny przy Keśighata. Rzucając ukośne spojrzenia, przykłada flet do ust, przypominających świeżo rozkwitłe gałązki. Jego zgięte w trzech miejscach transcendentalne ciało wygląda bardzo promiennie w świetle księżyca."

Adi 05.224 Znaczenie: Werset ten, mający związek z praktyczną służbą oddania, został przytoczony z Bhakti-rasamrta-sindhu (1.2.239). Na ogół ludzie w uwarunkowanym życiu czerpią przyjemność ze społeczeństwa, przyjaźni i miłości. Ta tzw. miłość jest pożądaniem, nie miłością. Lecz ludzie są usatysfakcjonowani takim fałszywym zrozumieniem miłości. Vidyapati, wielki i uczony poeta Maithili, powiedział, że przyjemność czerpana z przyjaźni, społeczeństwa i życia rodzinnego w świecie materialnym jest jak kropla wody, lecz nasze serca pragną przyjemności takiej jak ocean. Tak więc serce porównane jest do pustyni materialnej egzystencji, która wymaga wody oceanu przyjemności, by zaspokoić jej suchość. Jeśli na pustyni znajduje się kropla wody, to można powiedzieć, że jest to woda, lecz taka odrobina wody nie ma żadnej wartości. Podobnie, w tym materialnym świecie nikt nie jest usatysfakcjonowany w stosunkach społecznych, przyjaźni i miłości. Jeśli więc ktoś pragnie czerpać prawdziwą przyjemność w swym sercu, musi odnaleźć lotosowe stopy Govindy. W wersecie tym Rupa Gosvami oznajmia, że jeśli ktoś chce być usatysfakcjonowany przyjemnością płynącą ze społeczeństwa, przyjaźni i miłości, nie musi szukać schronienia u lotosowych stóp Govindy, gdyż jeśli przyjmie takie schronienie, wówczas zapomni o tej odrobinie tzw. przyjemności. Lecz jeśli ktoś nie jest usatysfakcjonowany tą tzw. przyjemnością, może odnaleźć

108

lotosowe stopy Govindy, który stoi na brzegu Yamuny u Keśitirtha, czyli Keśighata, we Vrndavanie i przyciąga wszystkie gopi do Swej transcendentalnej miłosnej służby.

Adi 05.225 Bez wątpienia jest On bezpośrednio synem króla Vrajy. Jedynie głupiec uważa Go za posąg.

Adi 05.226 Z powodu takiej obrazy nie osiągnie wyzwolenia. Raczej upadnie w straszliwe warunki piekielne. Cóż więcej mogę powiedzieć?

Adi 05.226 Znaczenie: W Bhakti-sandarbhie Jiva Gosvami oznajmił, że osoby naprawdę poważne w stosunku do służby oddania nie rozróżniają pomiędzy formą Pana zrobioną z gliny, metalu, kamienia czy drewna i oryginalną formą Pana. W świecie materialnym dana osoba i jej fotografia, obraz czy posąg są różne. Lecz posąg Pana Krsny i Sam Krsna, Najwyższa Osoba Boga, nie są różni, ponieważ Pan jest absolutny. To, co nazywamy kamieniem, drewnem i metalem, to energia Najwyższego Pana, a energie nigdy nie są oddzielone od źródła energii. Jak wyjaśniliśmy to już kilka razy, nikt nie może oddzielić energii blasku słonecznego od wytwarzającego energię słońca. Zatem energia materialna może wydawać się oddzielną od Pana, ale transcendentalnie nie jest ona różna od Pana. Pan może pojawić się wszędzie, ponieważ Jego różne energie rozprowadzane są wszędzie niczym blask słoneczny. Powinniśmy dlatego zrozumieć, że cokolwiek widzimy, jest energią Najwyższego Pana, i nie powinniśmy czynić różnicy pomiędzy Panem a Jego formą arca zrobioną z gliny, metalu, drewna czy farby. Nawet jeśli ktoś nie rozwinął tej świadomości, powinien przyjąć to teoretycznie z instrukcji mistrza duchowego i powinien wielbić arca-murti, czyli formę Pana w świątyni, jako nieróżną od Pana. Padma Purana szczególnie mówi o tym, że każdy, kto uważa formę Pana w świątyni za zrobioną z drewna, kamienia czy metalu, z pewnością jest w piekielnym stanie. Impersonaliści są przeciwni wielbieniu formy Pana w świątyni i istnieje nawet grupa ludzi, którzy uchodzą za Hindusów, lecz potępiają taki kult. Ich tzw. przyjęcie Ved nie ma żadnego znaczenia, gdyż wszyscy acaryowie, nawet impersonalista Śankaracarya, polecili wielbienie transcendentalnej formy Pana. Impersonaliści tacy jak Śankaracarya polecają kult pięciu form, które obejmują Pana Visnu (znany jako pancopasana). Jednakże Vaisnavowie wielbią formy Pana Visnu w Jego różnych manifestacjach, takich jak: Radha-Krsna, Laksmi-Narayana, Sita-Rama i Rukmini-Krsna. Mayavadi przyznają, że wielbienie formy Pana konieczne jest na początku, lecz sądzą, że w końcu wszystko jest bezosobowe. Więc ponieważ ostatecznie są przeciwko wielbieniu formy Pana, Pan Śri Caitanya Mahaprabhu stwierdził, że popełniają obrazy. Tych, którzy uważają ciało za jaźń, Śrimad-Bhagavatam potępia jako bhauma ijya-dhih. Bhauma znaczy ziemia, a ijya-dhih znaczy czciciel. Są dwa rodzaje bhauma ijya-dhih: osoby wielbiące ziemię swoich narodzin, jak nacjonaliści, którzy czynią wiele ofiar dla ziemi rodzinnej, oraz osoby potępiające wielbienie formy Pana. Nie należy wielbić planety Ziemi czy ziemi rodzinnej, ani też nie należy potępiać formy Pana, która dla naszego udogodnienia zamanifestowana została w metalu czy drewnie. Rzeczy materialne są również energią Najwyższego Pana.

Adi 05.227 Któż więc może opisać łaskę Jego [Pana Nityanandy] lotosowych stóp, dzięki którym osiągnąłem schronienie tego Pana Govindy?

Adi 05.228 Wszystkie grupy Vaisnavów żyjących we Vrndavanie są zaabsorbowane intonowaniem wszechpomyślnego imienia Krsny.

Adi 05.229 Pan Caitanya i Pan Nityananda są ich życiem i duszą. Nie znają oni niczego poza służbą oddania dla Śri Śri Radha-Krsny.

Adi 05.230 Ta upadła dusza otrzymała pył i cień lotosowych stóp Vaisnavów dzięki łasce Pana Nityanandy.

Adi 05.231 Pan Nityananda powiedział: "We Vrndavanie wszystko jest możliwe." Tutaj wyjaśniłem szczegółowo Jego zwięzłe stwierdzenie.

Adi 05.232 Osiągnąłem to wszystko przybywając do Vrndavany, a było to możliwe dzięki łasce Pana Nityanandy.

Adi 05.232 Znaczenie: Wszyscy mieszkańcy Vrndavany są Vaisnavami. Są wszechpomyślni, ponieważ w jakiś sposób zawsze intonują święte imię Krsny. Nawet chociaż niektórzy z nich nie przestrzegają ściśle zasad i przepisów służby oddania, ogółem biorąc są bhaktami Pana Krsny i intonują Jego imię bezpośrednio czy pośrednio. Są na tyle szczęśliwi, że nawet przechodząc ulicą, celowo czy niecelowo, wymieniają pozdrowienia wypowiadając imię Radhy czy Krsny. W ten sposób są pomyślni bezpośrednio czy pośrednio. Obecne miasto Vrndavana zostało założone przez Gaudiya Vaisnavów, kiedy udało się tam sześciu Gosvamich i kierowało budową różnych świątyń. Spośród wszystkich świątyń we Vrndavanie, dziewięćdziesiąt procent należy do sekty Gaudiya Vaisnava, zwolenników nauk Pana Caitanyi Mahaprabhu i Nityanandy, a siedem z tych świątyń jest bardzo sławnych. Mieszkańcy Vrndavany nie znają niczego poza wielbieniem Radhy i Krsny. W ostatnich latach pewni pozbawieni skrupułów tzw. kapłani znani jako kastowi gosvami wprowadzili prywatne wielbienie półbogów, lecz nie uczestniczy w tym żaden szczery i ścisły Vaisnava. Osoby poważne co do metody czynności oddania Vaisnava nie biorą udziału w takim kulcie półbogów. Gaudiya Vaisnavowie nigdy nie czynią różnicy pomiędzy Radha-Krsną i Panem Caitanyą. Mówią, że ponieważ Pan Caitanya jest połączeniem Radha-Krsny, nie jest On różny od Radhy i Krsny. Lecz niektórzy zwiedzeni ludzie mówią, że wolą intonować imię Pana Gaury zamiast imion Radha i Krsna i w ten sposób próbują dowieść, że są bardzo zaawansowani. W ten sposób celowo czynią różnicę pomiędzy Panem Caitanyą i Radha-Krsną. Według nich, wynaleziony ostatnio w ich płodnych mózgach system nadiya-nagari jest wielbieniem Gaury, Pana Caitanyi, lecz nie podoba im się wielbienie Radhy i Krsny. Argumentują to tak, że skoro Pan Caitanya osobiście pojawił się jako połączenie Radhy i Krsny, nie ma potrzeby

109

wielbienia Radhy i Krsny. Czyści bhaktowie uważają takie rozróżnianie przez tzw. bhaktów Pana Caitanyi Mahaprabhu za destruktywne. Ten, kto rozróżnia pomiędzy Radha-Krsną i Gaurangą, powinien być uważany za zabawkę w rękach mayi. Są też inni, którzy są przeciwni wielbieniu Caitanyi Mahaprabhu, uważając Go za pospolitą osobę. Lecz każda sekta, która rozróżnia pomiędzy Panem Caitanyą Mahaprabhu i Radha-Krsną - albo wielbiąc Radha-Krsnę jako różnych od Pana Caitanyi, albo też wielbiąc Pana Caitanyę, lecz nie Radha-Krsnę - należy do grupy prakrta-sahajiyów. W wersetach 225 i 226 Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami, autor Caitanya-caritamrty, przepowiada, że osoby wymyślające metody kultu stopniowo porzucą wielbienie Radhy i Krsny, i chociaż będą nazywać się bhaktami Pana Caitanyi, porzucą również wielbienie Pana Caitanyi i upadną do czynności materialnych. Ostatecznym celem życia prawdziwych czcicieli Pana Caitanyi jest wielbienie Śri Śri Radhy i Krsny.

Adi 05.233 Bez zastrzeżeń opisałem swą własną historię. To przymioty Pana Nityanandy sprawiaj, że jestem jak szaleniec i zmuszają mnie do pisania tych rzeczy.

Adi 05.234 Chwały transcendentalnych przymiotów Pana Nityanandy są niezgłębione. Nawet Pan Śesa tysiącami Swoich ust nie jest w stanie znaleźć ich granic.

Adi 05.235 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich łaski, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Piątego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego chwały Pana Nityanandy Balaramy.

ROZDZIAŁ VI .

Chwały Śri Advaity Acaryi

Prawda o Advaicie Acaryi została opisana w dwóch różnych wersetach. Powiedziane jest, że natura materialna ma dwa aspekty, mianowicie materialną przyczynę i przyczynę sprawczą. Przyczynowo sprawcze czynności powodowane są przez Maha-Visnu, a materialne czynności przyczynowe wywoływane są przez inną formę Maha-Visnu, znaną jako Advaita. Ten Advaita, nadzorca manifestacji kosmicznej, zstąpił w postaci Advaity, by towarzyszyć Panu Caitanyi. Kiedy nazywany jest sługą Pana Caitanyi, Jego chwały zostają powiększone, ponieważ dopóki nie posiada się tej mentalności służenia, nie można zrozumieć smaków czerpanych ze służby oddania dla Najwyższego Pana, Krsny.

Adi 06.01 Ofiarowuję me pełne szacunku pokłony Śri Advaicie Acaryi, którego dokonania są wszechwspaniałe. Dzięki Jego łasce nawet głupiec może opisać Jego cechy.

Adi 06.02 Wszelka chwała Panu Śri Caitanyi Mahaprabhu. Wszelka chwała Panu Nityanandzie. Wszelka chwała Advaicie Acaryi. Wszelka chwała wszystkim bhaktom Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 06.03 Zasadę Pana Nityanandy opisałem w pięciu wersetach. Teraz, w następnych dwóch wersetach, opiszę chwały Śri Advaity Acaryi.

Adi 06.04 Pan Advaita Acarya jest inkarnacją Maha-Visnu, którego głównym zadaniem jest stwarzanie kosmicznego świata poprzez działania mayi.

Adi 06.05 Ponieważ nie jest On różny od Hari, Najwyższego Pana, jest nazywany Advaitą, a ponieważ propaguje kult oddania, jest nazywany Acaryą. Jest On Panem i inkarnacją bhakty Pana. Dlatego przyjmuję w Nim schronienie.

Adi 06.06 Śri Advaita Acarya jest w istocie bezpośrednio Samym Najwyższą Osobą Boga. Jego chwały przekraczają pojęcie zwykłych żywych istot.

Adi 06.07 Maha-Visnu spełnia wszelkie funkcje w celu stwarzania wszechświatów. Śri Advaita Acarya jest Jego bezpośrednią inkarnacją.

Adi 06.08 Ten purusa stwarza i utrzymuje za pomocą Swej energii zewnętrznej. W Swych rozrywkach stwarza niezliczone wszechświaty.

Adi 06.09 Ze Swej własnej woli manifestuje się w nieograniczonych formach, w których wchodzi w każdy wszechświat

110

Adi 06.10 Śri Advaita Acarya jest pełną częścią tego purusy i wskutek tego nie jest różny od Niego. W istocie, Śri Advaita Acarya nie jest od Niego oddzielony, lecz jest inną formą tego purusy.

Adi 06.11 Pomaga On [Advaita Acarya] w rozrywkach purusy, z którego energią materialną i dzięki którego woli stwarza niezliczone wszechświaty.

Adi 06.12 Śri Advaita Acarya jest wszechpomyślny dla świata, gdyż jest zbiornikiem wszechpomyślnych przymiotów. Jego cechy, dokonania i imię są zawsze pomyślne.

Adi 06.12 Znaczenie: Śri Advaita Prabhu, który jest inkarnacją Maha-Visnu, jest acaryą, czyli nauczycielem. Pomyślne są wszystkie Jego dokonania, jak również wszystkie inne dokonania Visnu. Każdy, kto może dostrzec tę wszechpomyślność w rozrywkach Pana Visnu, również staje się pomyślnym. Ponieważ Pan Visnu jest źródłem pomyślności, każdy, kogo przyciąga służba oddania dla Pana Visnu, może pełnić największą służbę dla ludzkiego społeczeństwa. Wyrzutkowie tego materialnego świata, którzy nie chcą zrozumieć czystej służby oddania jako wiecznego zajęcia żywych istot i rzeczywistego wyzwolenia żywej istoty z uwarunkowanego życia, z powodu swego ubogiego zasobu wiedzy zostają pozbawieni wszelkiej służby oddania. W naukach Advaity Prabhu nie ma kwestii działania karmicznego czy bezosobowego wyzwolenia. Jednakże osoby, które nie mogły zrozumieć, że Advaita Prabhu nie jest różny od Visnu, oszołomione urokiem energii materialnej chciały podążać za Nim ze swymi bezosobowymi koncepcjami. Również pomyślna jest próba ukarania ich przez Advaitę Prabhu. Pan Visnu i Jego czynności mogą obdarzyć wszelkim szczęściem, bezpośrednio i pośrednio. Innymi słowy, otrzymanie łaski Pana Visnu i skarcenie przez Pana Visnu jest jednym i tym samym, ponieważ wszystkie czyny Visnu są absolutne. Według niektórych, innym imieniem Advaity Prabhu było imię Mangala. Jako inkarnacja przyczynowa, czyli inkarnacja Pana Visnu dla określonego powodu, jest On czynnikiem dostarczającym czy składnikiem w naturze materialnej. Jednakże nigdy nie należy uważać Go za materialnego. Wszystkie Jego czynności są duchowe. Każdy, kto słucha o Nim i wysławia Go, sam staje się chwalebny, gdyż takie czyny uwalniają od wszelkiego rodzaju niedoli. Nie należy przydawać formie Visnu jakiegokolwiek materialnego zanieczyszczenia czy impersonalizmu. Każdy powinien postarać się zrozumieć prawdziwą tożsamość Pana Visnu, gdyż dzięki takiej wiedzy można osiągnąć najwyższy stan doskonałości.

Adi 06.13 Maha-Visnu stwarza cały materialny świat, z milionami Swych cząstek, energii i inkarnacji.

Adi 06.14-15 Tak jak energia zewnętrzna składa się z dwóch części - przyczyny sprawczej [nimitta] i przyczyny materialnej [upadana], gdzie maya jest przyczyną sprawczą a pradhana przyczyną materialną - tak Pan Visnu, Najwyższa Osoba Boga, przyjmuje dwie formy w celu stwarzania materialnego świata z przyczyną sprawczą i materialną.

Adi 06.14-15 Znaczenie: Są dwa rodzaje badań w celu odnalezienia oryginalnej przyczyny stworzenia. Jeden wniosek jest taki, że Najwyższa Osoba Boga, wszechszczęśliwa, wieczna, wszechwiedząca forma, jest pośrednio przyczyną tej manifestacji kosmicznej i bezpośrednio przyczyną świata duchowego, gdzie znajdują się niezliczone planety duchowe, znane jako Vaikunthy, jak również Jego osobista siedziba, zwana Goloką Vrndavaną. Innymi słowy, są dwie manifestacje - kosmos materialny i świat duchowy. Tak jak w świecie materialnym są niezliczone planety i wszechświaty, tak w świecie duchowym są również niezliczone planety duchowe i wszechświaty, łącznie z Vaikunthami i Goloką. Najwyższy Pan jest przyczyną zarówno świata materialnego, jak i duchowego. Inny wniosek oczywiście jest taki, że ta manifestacja kosmiczna została wywołana przez niewytłumaczalną, niezamanifestowaną próżnię. Ten argument jest bez sensu. Pierwszy wniosek przyjmują filozofowie Vedanty, a drugi popiera ateistyczny filozoficzny system Sankhya smrti, który bezpośrednio sprzeciwia się filozoficznej konkluzji Vedanty. Naukowcy materialni nie są w stanie dostrzec żadnej świadomej substancji duchowej, która mogłaby być przyczyną stworzenia. Tacy ateistyczni filozofowie Sankhya sądzą, że symptomy wiedzy i siła życia widoczna w niezliczonych żywych istotach zostały spowodowane przez trzy cechy manifestacji kosmicznej. Dlatego Sankhyaici są przeciwni konkluzji Vedanty, jeśli chodzi o oryginalną przyczynę stworzenia. W rzeczywistości przyczyną każdego rodzaju manifestacji jest najwyższy absolutny duch. Jest On zawsze kompletny, zarówno jako energia, jak i źródło energii. Manifestacja kosmiczna została wywołana przez energię Najwyższej Absolutnej Osoby, w której przechowywane są wszystkie energie. Filozofowie subiektywnie zajmujący się manifestacją kosmiczną mogą docenić jedynie wspaniałe energie materii. Tacy filozofowie przyjmują koncepcję Boga jedynie jako produkt energii materialnej. Zgodnie z ich konkluzjami źródło energii jest również produktem energii. Filozofowie tacy błędnie obserwują, że przyczyną żywych istot w manifestacji kosmicznej jest energia materialna i myślą, że najwyższa absolutna świadoma istota również musi być produktem energii materialnej. Ponieważ materialistyczni filozofowie i naukowcy są zbytnio zaabsorbowani swymi niedoskonałymi zmysłami, naturalnie dochodzą do wniosku, te siła życia jest produktem związków materii. Lecz w rzeczywistości jest inaczej. To materia jest produktem ducha. Zgodnie z Bhagavad-gitą źródłem wszystkich energii jest najwyższy duch, Osoba Boga. Kiedy ktoś posuwa się w pracy badawczej poprzez studiowanie ograniczonej substancji w granicach przestrzeni i czasu, zdumiewają go różne wspaniałe manifestacje kosmiczne i naturalnie w sposób hipnotyczny przyjmuje ścieżkę badawczą albo metodę indukcyjną. Jednakże w rozumowaniu dedukcyjnym za przyczynę wszystkich przyczyn przyjmuje się Najwyższą Absolutną Osobę, Osobę Boga, który jest pełen różnych energii i który nigdy ani nie jest bezosobowy, ani nie jest pustką. Bezosobowa manifestacja Najwyższej Osoby jest innym przejawem Jego energii. Dlatego wniosek, że to materia jest oryginalną przyczyną stworzenia, jest całkowicie nieprawdziwy. Przyczyną manifestacji materialnej jest spojrzenie Najwyższej Osoby Boga, który jest niesamowicie potężny. Natura materialna zostaje zelektryfikowana przez najwyższy autorytet, a uwarunkowana dusza, w granicach czasu i przestrzeni, zostaje usidlona przez przepełniony strachem podziw manifestacji materialnej. Innymi słowy, w wizji materialnego filozofa i naukowca Najwyższa Osoba Boga jest rzeczywiście realizowany poprzez manifestację Jego materialnej energii. Dla tego, kto nie rozumie mocy Najwyższej Osoby Boga czy Jego różnych energii, jako że nie zna związku pomiędzy źródłem energii i samymi energiami, zawsze istnieje ryzyko popełnienia błędu, co

111

znane jest jako vivarta. Dopóki materialistyczni naukowcy i filozofowie nie dojdą do właściwego wniosku, z pewnością będą krążyć po polu materialnym, pozbawieni właściwego zrozumienia Absolutnej Prawdy. Wielki Vaisnava filozof Śrila Baladeva Vidyabhusana wspaniale wyjaśnił tę materialistyczną konkluzję w swej Govinda-bhasyi do Vedanta-sutry. Pisze on jak następuje: "Filozof Sankhya, Kapila, połączył różnego rodzaju elementarne prawdy zgodnie ze swą własną opinią. Według niego natura materialna składa się z równowagi trzech materialnych cech: dobroci, pasji i ignorancji. Natura materialna wyprodukowała energię materialną, znaną jako mahat, a mahat wytworzyła fałszywe ego. Ego wytworzyło pięć obiektów percepcji zmysłowej, które wytworzyły dziesięć zmysłów (pięć zmysłów zdobywania wiedzy i pięć zmysłów działania), umysł i pięć wulgarnych elementów. Jeśli do tych dwudziestu czterech elementów wliczymy purusę, czyli podmiot radości, to w sumie będzie dwadzieścia pięć różnych prawd. Niezamanifestowany stan tych dwudziestu pięciu elementarnych prawd jest zwany prakrti, czyli materialną naturą. Cechy materialnej natury mogą łączyć się na trzech różnych etapach, mianowicie jako przyczyna szczęścia, przyczyna nieszczęścia i przyczyna złudzenia. Cecha dobroci jest przyczyną materialnego szczęścia, cecha pasji jest przyczyną materialnego nieszczęścia, a cecha ignorancji jest przyczyną złudzenia. Nasze materialne doświadczenie zawiera się w granicach tych trzech manifestacji: szczęścia, niedoli i złudzenia. Na przykład, piękna kobieta z pewnością jest przyczyną materialnego szczęścia dla tego, kto jest jej mężem, ale ta sama piękna kobieta jest przyczyną niedoli dla mężczyzny, którego odrzuca czy który jest przyczyną jej gniewu, a jeśli opuszcza go, staje się przyczyną złudzenia. "Dwa rodzaje zmysłów to dziesięć zmysłów zewnętrznych i jeden zmysł wewnętrzny, umysł. Tak więc jest jedenaście zmysłów. Według Kapili natura materialna jest wieczna i wszechpotężna. Początkowo nie ma ducha i materia nie ma żadnej przyczyny. Główną przyczyną wszystkiego jest sama materia. Jest ona wszechprzenikającą przyczyną wszystkich przyczyn. Filozofia Sankhya uważa całkowitą energię (mahat-tattvę), fałszywe ego i pięć obiektów percepcji zmysłowej za siedem różnych manifestacji materialnej natury, która ma dwie cechy, mianowicie przyczynę materialną i przyczynę sprawczą. Purusa, czyli podmiot radości, nigdy nie ulega przemianie, podczas gdy natura materialna zawsze podlega zmianom. Ale chociaż materialna natura jest bierna, jest ona przyczyną przyjemności i zbawienia dla wielu żywych stworzeń. Jej czynności są poza koncepcją percepcji zmysłowej, jednakże można domyślić się ich dzięki wyższej inteligencji. Natura materialna jest jedna, ale z powodu wzajemnego oddziaływania trzech cech może wyprodukować całkowitą energię i wspaniałą manifestację kosmiczną. Takie transformacje dzielą materialną naturę na dwa aspekty, mianowicie przyczynę sprawczą i przyczynę materialną. Purusa, podmiot radości, jest bierny i nie posiada cech materialnych, chociaż jednocześnie jest On panem istniejącym oddzielnie w każdym ciele jako emblemat wiedzy. Poprzez zrozumienie przyczyny materialnej można domyślić się, że purusa, podmiot radości, będąc biernym, nie ma nic wspólnego z wszelkiego rodzaju przyjemnością czy nadzorem. Po opisaniu natury prakrti (materialnej natury) i purusy (podmiotu radości), filozofia Sankhya stwierdza, że stworzenie jest jedynie produktem ich zjednoczenia czy wzajemnej bliskości. Dzięki takiemu zjednoczeniu w naturze materialnej widoczne są symptomy życia, lecz można domyślić się, że w osobie będącej podmiotem radości, purusy, znajdują się moce kontrolowania i czerpania przyjemności. Kiedy purusa znajduje się pod wpływem złudzenia z powodu braku dostatecznej wiedzy, uważa się za podmiot radości, a kiedy jest w pełni wiedzy, jest wyzwolony. Filozofia Sankhya opisuje purusę jako zawsze obojętnego wobec czynności prakrti. "Filozofowie Sankhya przyjmują trzy rodzaje dowodów, mianowicie percepcję bezpośrednią, hipotezy i tradycyjny autorytet. Kiedy dowód taki jest kompletny, wszystko jest doskonałe. Proces porównania znajduje się w obrębie takiej doskonałości. Poza takim świadectwem nie ma żadnego dowodu. Nie ma zbyt wielu kontrowersji dotyczących bezpośrednio postrzeganego dowodu czy autoryzowanego dowodu tradycyjnego. System filozofii Sankhya rozpoznaje trzy rodzaje procedur jako przyczyny manifestacji kosmicznej - mianowicie, parimanat (przemiana), samanvayat (przystosowanie) i śaktitah (funkcjonowanie energii)." Śrila Baladeva Vidyabhusana, w swym komentarzu do Vedanta-sutry, próbował unieważnić ten wniosek sądząc, że zdyskredytowanie tych tzw. przyczyn manifestacji kosmicznej unieważni całą filozofię Sankhya. Materialistyczni filozofowie przyjmują materię za materialną i sprawczą przyczynę stworzenia; dla nich materia jest przyczyną każdego rodzaju manifestacji. Na ogół dają przykład dzbana na wodę i gliny. Przyczyną dzbana na wodę jest glina, lecz można zobaczyć, że glina jest zarówno przyczyną, jak i skutkiem. Skutkiem jest dzbanek na wodę, a sama glina jest przyczyną, ale glinę można ujrzeć wszędzie. Drzewo jest materią, lecz drzewo wydaje owoc. Woda jest materią, lecz płynie. Tak więc, mówią Sankhyaici, materia jest przyczyną ruchu i produkcji. Wskutek tego można uważać ją za materialną i sprawczą przyczynę wszystkiego w manifestacji kosmicznej. Dlatego Śrila Baladeva Vidyabhusana w ten sposób przedstawił naturę pradhany: "Natura materialna jest bierna i wskutek tego nie może być przyczyną materii ani jako przyczyna materialna, ani sprawcza. Obserwacja wspaniałej aranżacji manifestacji kosmicznej i jej administracji na ogół sugeruje, że poza tą aranżacją jest żywy mózg, gdyż bez niego nie mogłaby zaistnieć taka aranżacja. Nie należy wyobrażać sobie, że porządek taki może zaistnieć bez świadomego kierowania. W naszym praktycznym doświadczeniu nigdy nie widzimy, aby martwe cegły same mogły skonstruować wielki budynek. "Nie można zaakceptować przykładu dzbana na wodę, ponieważ dzban taki nie ma percepcji przyjemności i nieszczęścia. Taka percepcja jest wewnątrz. Dlatego nie można zsynchronizować z nią okrywającego ciała czy dzbana na wodę. "Czasami materialni naukowcy mówią, że drzewa wyrastają z ziemi automatycznie, bez pomocy ogrodnika, ponieważ taka jest tendencja materii. Również za materialną uważają intuicję żywych stworzeń od momentu narodzin. Lecz takie materialne tendencje jak cielesna intuicja nie mogą zostać przyjęte za niezależne, gdyż sugerują one istnienie duszy w ciele. W rzeczywistości drzewo czy ciało żywej istoty nie ma żadnych tendencji czy intuicji; tendencja taka czy intuicja istnieje dlatego, że w ciele obecna jest dusza. W związku z tym korzystne będzie przytoczenie przykładu samochodu i kierowcy. Samochód ma tendencję do skręcania na prawo czy na lewo, lecz nie można powiedzieć, że sam samochód, jako materia, skręca na prawo czy lewo bez kierowania kierowcy. Samochód materialny nie ma ani tendencji, ani intuicji niezależnych od intencji kierowcy wewnątrz tego samochodu. Ta sama zasada stosuje się do automatycznego wzrostu drzew w lesie. Wzrost ten następuje dlatego, że w ciele obecna jest dusza. "Czasami głupi ludzie biorą za pewnik, że ryż wydaje skorpiony, ponieważ rodzą się one w stosach ryżu. Rzeczywistość jednakże jest taka, że matka skorpion składa jaja w ryżu, i dzięki odpowiedniej fermentacji ryżu, z jaj rodzi się kilka małych skorpionów, które w odpowiednim czasie z niego wychodzą. Nie oznacza to jednak, że ryż rodzi skorpiony. Podobnie,

112

czasami widzimy, że z brudnych łóżek wychodzą insekty. Nie oznacza to jednakże, że insekty te rodzą się z łóżek. Korzystając z brudnego stanu łóżka, wychodzi jakaś żywa dusza. Są różnego rodzaju żywe stworzenia. Niektóre z nich pochodzą z embrionów, niektóre z jaj, a niektóre z fermentacji potu. Różne żywe stworzenia mają różne źródło pojawiania się, lecz nie należy wyciągać z tego wniosku, że takie żywe istoty produkuje materia. "Ta sama zasada stosuje się do przykładu cytowanego przez materialistów, że drzewa automatycznie pojawiają się z Ziemi. Żywa istota wychodzi z ziemi korzystając z pewnych warunków. Według Brhad-aranyaka Upanisad boski nadzorca zmusza każdą żywą istotę do przyjęcia pewnego typu ciał odpowiednio do jej przeszłych czynów. Są różnego rodzaju ciała i, dzięki boskiej aranżacji, żywa istota przyjmuje ciała różnych kształtów. "Kiedy ktoś myśli: "Ja robię to", to 'ja' nie odnosi się do ciała. Odnosi się do czegoś więcej niż ciało, czyli czegoś wewnątrz ciała. Ciało jako takie nie wykazuje żadnych tendencji ani intuicji. Tendencje i intuicja właściwe są duszy wewnątrz ciała. Materialni naukowcy czasami wysuwają sugestie, że skłonności ciał męskich i żeńskich powodują ich związek i to jest przyczyną narodzin dziecka. Ale skoro według filozofii Sankhya purusa nigdy nie ulega wpływom, to skąd pochodzi skłonność do rodzenia? "Czasami naukowcy materialni dają taki przykład, że mleko przemienia się w twaróg automatycznie, a że destylowana woda spadająca z chmur na ziemię produkuje różnego rodzaju drzewa i wchodzi w różnego rodzaju kwiaty i owoce z różnymi zapachami i smakami. Dlatego mówią, że natura sama produkuje różnego rodzaju materialne rzeczy. W odpowiedzi na ten argument powtarzamy to samo twierdzenie z Brhad-aranyaka Upanisad - że różnego rodzaju żywe stworzenia zostają umieszczone w różnego rodzaju ciałach dzięki aranżacji wyższej mocy. Pod wyższym nadzorem, różnego rodzaju dusze - odpowiednio do swych przeszłych czynów - otrzymują szansę przyjęcia określonego typu ciała, takiego jak: drzewo, zwierzę, ptak czy dzikie zwierzę, i w tych warunkach rozwijają się ich różne tendencje. Bhagavad-gita również stwierdza:

purusah prakrti-stho hi bhunkte prakrti-jan gunan karanam guna-sango 'sya sad-asad-yoni-janmasu

'W taki oto sposób podąża żywa istota ścieżkami życia w tym materialnym świecie, ciesząc się trzema siłami natury. Tak oto doświadcza dobra i zła pośród różnych gatunków, a przyczyną tego jest jej obcowanie z naturą materialną.' (Bg. 13.22) Dusza otrzymuje różnego typu ciała. Na przykład, gdyby dusze nie otrzymały różnego rodzaju ciał drzew, nie wydałyby różnego rodzaju owoców i kwiatów. Każdy rodzaj drzew produkuje szczególny rodzaj owocu i kwiatu i nie jest prawdą, że nie ma różnicy pomiędzy różnymi gatunkami. Określone drzewo nie produkuje kwiatów o różnych kolorach czy owoców o różnych smakach. Istnieją oznaczone rodzaje, jak widzimy to pomiędzy ludźmi, zwierzętami, ptakami i innymi gatunkami. Istnieją niezliczone żywe istoty, a ich czynności - spełniane w materialnym świecie odpowiednio do różnych cech materialnych sił natury - dają im szansę posiadania różnego rodzaju życia. Tak więc należy zrozumieć, że pradhana, materia, nie może działać, jeśli nie zostanie zmuszona do tego przez żywą istotę. Zatem nie można przyjąć materialistycznej teorii mówiącej, że materia może działać niezależnie. Materia jest nazywana prakrti, co odnosi się do energii żeńskiej. Kobieta jest prakrti, osobnikiem żeńskim. Kobieta nie może urodzić dziecka bez połączenia z purusą, mężczyzną. Przyczyną narodzin dziecka jest purusa, ponieważ to mężczyzna wstrzykuje duszę w łono kobiety, jako że dusza przyjmuje schronienie w nasieniu. Kobieta, jako przyczyna materialna, dostarcza ciała duszy, a jako przyczyna sprawcza - wydaje dziecko na świat. Lecz chociaż kobieta zdaje się być zarówno materialną, jak i sprawczą przyczyną narodzin dziecka, oryginalnie przyczyną tego dziecka jest purusa, osobnik męski. Podobnie, ten materialny świat powoduje powstanie różnego rodzaju manifestacji dzięki wejściu w niego Garbhodakaśayi Visnu. Jest On obecny nie tylko we wszechświecie, lecz wewnątrz ciał wszystkich żywych stworzeń, jak również wewnątrz atomu. Z Brahma-samhity dowiadujemy się, że Dusza Najwyższa jest obecna wewnątrz wszechświata, w atomie i w sercu każdej żywej istoty. Dlatego też żaden człowiek posiadający dostateczną wiedzę o materii i duchu nie może przyjąć teorii, że to materia jest przyczyną całej manifestacji kosmicznej. "Materialiści czasami wysuwają argument, że tak jak słoma zjedzona przez krowę automatycznie produkuje mleko, tak materialna natura w różnych warunkach produkuje różnego rodzaju manifestacje. Tak więc oryginalnie przyczyną jest materia. Zbijając ten argument, możemy powiedzieć, że zwierzę tego samego gatunku co krowa - mianowicie byk - również je słomę jak krowa, lecz nie daje mleka. Zatem nie można powiedzieć, że słoma w połączeniu z określonym gatunkiem daje mleko. Wniosek powinien być taki, że istnieje wyższa kontrola, jak potwierdza to Bhagavad-gita (9.10), gdzie Pan mówi, mayadhyaksena pakrtih suyate sa-caracaram: 'Ta materialna natura działa pod Moim nadzorem, o synu Kunti, i produkuje wszelkie ruchome i nieruchome istoty.' Najwyższy Pan mówi, mayadhyaksena ('pod Mym nadzorem'). Kiedy pragnie On, aby krowa produkowała mleko poprzez jedzenie słomy, to mleko pojawia się, lecz kiedy nie pragnie tego, to mieszanina takiej słomy nie może dać mleka. Gdyby było to metodą materialnej natury, że słoma produkuje mleko, to mógłby je wyprodukować również stos słomy. Lecz nie jest to możliwe. I również nie może wyprodukować mleka słoma podana kobiecie. Takie jest znaczenie stwierdzenia Bhagavad-gity, że wszystko dzieje się jedynie z wyższego zrządzenia. Sama materia nie ma żadnej mocy, by produkować cokolwiek niezależnie. Wniosek zatem jest taki, że materia ta, która nie posiada samowiedzy, nie może być przyczyną materialnego stworzenia. Ostatecznym stwórcą jest Najwyższa Osoba Boga. "Gdybyśmy przyjęli materię za oryginalną przyczynę stworzenia, to wszystkie autoryzowane pisma święte świata byłyby bezużyteczne, ponieważ w każdym tym piśmie, szczególnie w pismach wedyjskich takich jak Manu-smrti, powiedziane jest, że ostatecznym stwórcą jest Najwyższa Osoba Boga. Manu-smrti uważane jest za najwyższe wskazówki wedyjskie dla ludzkości. Manu jest dawcą prawa ludzkiego i w Manu-smrti zostało wyraźnie oznajmione, że przed stworzeniem cała przestrzeń kosmiczna była ciemnością, pozbawioną wiedzy i różnorodności i znajdowała się w stanie całkowitego zawieszenia, niczym sen. Wszystko było ciemnością. Wówczas w przestrzeń kosmiczną wszedł Najwyższa Osoba Boga, i chociaż jest On niewidoczny, stworzył widoczną manifestację kosmiczną. W świecie materialnym Najwyższa Osoba Boga nie manifestuje się przez Swą osobistą obecność, lecz obecność manifestacji kosmicznej z wszelką różnorodnością jest dowodem, że wszystko zostało stworzone pod Jego nadzorem. On wszedł we wszechświat ze wszelkimi mocami twórczymi i w ten sposób usunął ciemność nieograniczonej przestrzeni. "Forma Najwyższej Osoby Boga została opisana jako transcendentalna, bardzo subtelna, wieczna, wszechprzenikająca, niepojęta i dlatego nie manifestująca się materialnym zmysłom uwarunkowanej żywej istoty. Zapragnął On rozprzestrzenić się w wiele żywych istot i z takim pragnieniem najpierw stworzył szeroki obszar wodny w przestrzeni wszechświata, a następnie zapłodnił wodę żywymi istotami. Dzięki temu procesowi zapłodnienia pojawiło się masywne ciało, błyszcząc jak

113

tysiące słońc, i w ciele tym znajdowała się pierwsza zasada twórcza, Brahma. Potwierdził to również wielki Paraśara Rsi w Visnu Puranie. Mówi on, że ta widoczna dla naszych oczu manifestacja kosmiczna została wyprodukowana z Pana Visnu i jest utrzymywana pod Jego ochroną, On jest głównym żywicielem i obrońcą oraz niszczycielem formy kosmicznej."Ta manifestacja kosmiczna jest jedną z różnych energii Najwyższej Osoby Boga. Tak jak pająk wydziela ślinę i snuje pajęczynę dzięki swym własnym ruchom, lecz w końcu zwija ją we własne ciało, tak Pan Visnu produkuje manifestację kosmiczną ze Swego transcendentalnego ciała, a w końcu zwija ją w Siebie. Wszyscy wielcy mędrcy wiedzy wedyjskiej przyjęli, że oryginalnym twórcą jest Najwyższa Osoba Boga. "Czasami twierdzi się, że bezosobowe spekulacje wielkich filozofów mają służyć postępowi wiedzy bez religijnych zasad rytualnych. Lecz religijne zasady rytualne w rzeczywistości mają służyć postępowi wiedzy duchowej. Dzięki spełnianiu rytuałów religijnych ostatecznie osiąga się najwyższy cel wiedzy poprzez zrozumienie, że Vasudeva, Najwyższa Osoba Boga, jest przyczyną wszystkiego. Bhagavad-gita wyraźnie oznajmia, że nawet osoby będące zwolennikami jedynie wiedzy, nie spełniające żadnego religijnego procesu rytualnego, czynią postęp w wiedzy po wielu, wielu żywotach spekulacji i w ten sposób dochodzą do wniosku, że Vasudeva jest najwyższą przyczyną wszystkiego, co istnieje. W rezultacie osiągnięcia tego celu życia, tacy zaawansowani uczeni czy filozofowie podporządkowują się Najwyższej Osobie Boga. Celem religijnych praktyk rytualnych jest w rzeczywistości oczyszczenie zanieczyszczonego umysłu w tym materialnym świecie, a szczególną cechą tego wieku Kali jest to, że z łatwością można spełniać proces uwalniania umysłu od zanieczyszczenia poprzez intonowanie świętych imion Boga - Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare. "Zalecenie wedyjskie oznajmia, sarve veda yat padamananti: cała wiedza wedyjska poszukuje Najwyższej Osoby Boga. Podobnie, inny nakaz wedyjski oznajmia, narayana-para vedah: Vedy przeznaczone są do zrozumienia Narayana, Najwyższego Pana. Bhagavad-gita również stwierdza, vedaiś ca sarvair aham eva vedyah: poprzez wszystkie Vedy należy poznać Krsnę. Zatem głównym celem zrozumienia Ved, spełniania ofiar wedyjskich i spekulacji na temat Vedanta-sutr jest zrozumienie Krsny. Przyjęcie bezosobowego poglądu próżni czy nieistnienia Najwyższej Osoby Boga neguje wszelkie studia nad Vedami. Celem bezosobowej spekulacji jest wykazanie błędności konkluzji Ved. Dlatego należy zrozumieć, że każda bezosobowa, spekulacyjna prezentacja jest przeciwna zasadom Ved czy standardowi pism. Ponieważ spekulacja impersonalistów nie trzyma się zasad Ved, ich wniosek należy uważać za będący w niezgodzie z zasadami wedyjskimi. Wszystko, czego nie popierają zasady wedyjskie, należy uważać za wyobrażenie i pozbawione standardowych dowodów. Dlatego nie można przyjąć żadnego bezosobowego objaśnienia jakiejkolwiek literatury wedyjskiej. "Jeśli ktoś próbuje unieważnić konkluzje Ved poprzez przyjęcie nieautoryzowanych pism czy tzw. pism, bardzo trudno będzie mu dojść do właściwego wniosku o Absolutnej Prawdzie. Systemem dostosowania dwóch sprzecznych pism jest odwoływanie się do Ved, gdyż informacje Ved przyjmowane są za sąd ostateczny. Kiedy powołujemy się na określone pismo, musi być ono autoryzowane, a aby takim być, musi ściśle trzymać się nakazów wedyjskich. Jeśli ktoś prezentuje doktrynę alternatywną, którą sam wymyślił, doktryna ta okaże się bezużyteczną, gdyż jakakolwiek doktryna usiłująca dowieść, że dowód wedyjski jest bez znaczenia, automatycznie dowodzi, że sama jest bez znaczenia. Zwolennicy Ved jednomyślnie przyjmują autorytet Manu i Paraśary w sukcesji uczniów. Ich stwierdzenia jednakże nie popierają ateistycznego Kapili, gdyż Kapila wspomniany w Vedach jest innym Kapilą, synem Kardamy i Devahuti. Kapila ateista jest potomkiem w dynastii Agni i jedną z uwarunkowanych dusz. Lecz Kapila będący synem Kardamy Muniego jest przyjmowany za inkarnację Vasudevy. Padma Purana daje świadectwo, że Najwyższa Osoba Boga Vasudeva rodzi się w inkarnacji Kapili i, przez Swą ekspansję teistycznej filozofii Sankhya, naucza wszystkich półbogów i bramina o imieniu Asuri. W doktrynie ateisty Kapili jest wiele stwierdzeń będących bezpośrednio przeciwnymi zasadom wedyjskim. Ateista Kapila nie przyjmuje Najwyższej Osoby Boga. Mówi, że żywa istota sama jest Najwyższym Panem i że nikt jej nie przewyższa. Jego koncepcje tzw. uwarunkowanego i wyzwolonego życia są materialistyczne i nie przyjmuje on znaczenia nieśmiertelnego czasu. Wszystkie takie stwierdzenia są przeciwne zasadom Vedanta-sutr."

Adi 06.16 Pan Visnu osobiście jest sprawczą [nimitta] przyczyną materialnego świata, a Narayana w postaci Śri Advaity jest przyczyn materialną [upadana].

Adi 06.17 Pan Visnu, w Swym aspekcie sprawczym, spogląda na materialną energię, a Śri Advaita, jako przyczyna materialna, stwarza materialny świat.

Adi 06.18 Chociaż filozofia Sankhya przyjmuje, że przyczyną są materialne składniki, to stworzenie świata nigdy nie powstaje z martwej materii.

Adi 06.19 Pan napełnia składniki materialne Swą własną twórczą mocą. I wówczas, dzięki mocy Pana, następuje stworzenie.

Adi 06.20 W postaci Advaity napełnia materialne składniki energią stwórczą. Zatem Advaita jest oryginalną przyczyną stworzenia.

Adi 06.21 Śri Advaita Acarya jest stwórcą wielu milionów wszechświatów i poprzez Swe ekspansje [takie jak Garbhodakaśayi Visnu] utrzymuje każdy z nich.

Adi 06.22 Śri Advaita jest główną kończyną [anga] Narayana. Śrimad-Bhagavatam mówi o "kończynie" [anga] jako "pełnej części" [amśa] Pana.

Adi 06.23 "O Panie panów, jesteś obserwatorem całego stworzenia. W istocie jesteś najdroższym życiem każdego. Czyż nie jesteś zatem mym ojcem, Narayanem? 'Narayana' odnosi się do tego, którego siedziba znajduje się w wodzie powstałej z Nary [Garbhodakaśayi Visnu], i ten Narayana jest Twą pełną częścią. Wszystkie Twe pełne części są transcendentalne. Są one absolutne i nie są tworami mayi."

114

Adi 06.23 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.14.14).

Adi 06.24 Werset ten opisuje, że wszystkie kończyny i pełne części Pana są duchowe; nie mają one związku z energią materialną.

Adi 06.25 Dlaczego Śri Advaita został nazwany kończyną, a nie częścią? Powód tego jest taki, że "kończyna" sugeruje większą intymność.

Adi 06.26 Śri Advaita, który jest rezerwuarem cnót, jest główną kończyną Maha-Visnu. Jego pełne imię brzmi Advaita, gdyż pod każdym względem jest tożsamy z tym Panem.

Adi 06.27 Tak jak poprzednio stworzył wszystkie wszechświaty, tak teraz zstąpił, by wprowadzić ścieżkę bhakti.

Adi 06.28 Wyzwolił wszystkie żywe istoty, ofiarowując im krsna-bhakti. Wyjaśnił Bhagavad-gitę i Śrimad-Bhagavatam w świetle służby oddania.

Adi 06.28 Znaczenie: Chociaż Śri Advaita Prabhu jest inkarnacją Visnu, dla korzyści uwarunkowanych dusz manifestuje się jako sługa Najwyższej Osoby Boga i wszystkimi Swoimi czynami ukazuje, że jest wiecznym sługą. Pan Caitanya i Pan Nityananda również zamanifestowali tę samą zasadę, chociaż też należą do kategorii Visnu. Gdyby Pan Caitanya, Pan Nityananda i Advaita Prabhu przejawili Swe wszechpotężne moce Visnu w tym materialnym świecie, ludzie staliby się większymi impersonalistami, monistami i czcicielami samych siebie niż już byli pod urokiem tego wieku. Dlatego Osoba Boga i Jego różne inkarnacje i formy grali role bhaktów, by poinstruować uwarunkowane dusze, jak zbliżyć się do transcendentalnego etapu służby oddania. Advaita Acarya szczególnie zamierzał nauczać uwarunkowane dusze o służbie oddania. Słowo acarya oznacza "nauczyciel". Szczególnym zadaniem takiego nauczyciela jest uczynienie ludzi świadomymi Krsny. Bona fide nauczyciel podążający za przykładem Advaity Acaryi nie ma żadnego innego interesu poza szerzeniem na całym świecie zasad świadomości Krsny. Prawdziwą kwalifikacją acaryi jest to, że prezentuje siebie jako sługę Najwyższego. Taki bona fide acarya nigdy nie popiera demonicznych czynów ateistycznych ludzi, którzy przedstawiają siebie jako Boga. Główną powinnością acaryi jest przeciwstawianie się takim oszustom pozującym na Boga przed niewinną publicznością.

Adi 06.29 Ponieważ nie ma żadnego innego zajęcia poza nauczaniem służby oddania, Jego imię jest Advaita Acarya.

Adi 06.30 Jest On mistrzem duchowym wszystkich bhaktów i jest najbardziej szanowaną osobistością w świecie. Poprzez połączenie tych dwóch imion, Jego imię jest Advaita Acarya.

Adi 06.30 Znaczenie: Śri Advaita Acarya jest głównym mistrzem duchowym Vaisnavów i jest godny czci wszystkich Vaisnavów. Bhaktowie i Vaisnavowie muszą podążać śladami Advaity Acaryi, gdyż czyniąc to można rzeczywiście zaangażować się w służbę oddania dla Pana.

Adi 06.31 Skoro jest On kończyną czy częścią lotosookiego Najwyższego Pana, również nosi imię Kamalaksa.

Adi 06.32 Jego towarzysze mają takie same cechy cielesne jak Pan. Wszyscy mają cztery ręce i noszą żółte szaty jak Narayana.

Adi 06.33 Śri Advaita Acarya jest główną kończyną Najwyższego Pana. Wszystkie Jego prawdy, imiona i przymioty są wspaniałe.

Adi 06.34 Wielbił Krsnę listkami tulasi i wodą Gangesu i przywoływał Go głośno. W ten sposób Pan Caitanya Mahaprabhu pojawił się na Ziemi, w otoczeniu Swych osobistych towarzyszy.

Adi 06.35 To dzięki Niemu [Advaicie Acaryi] Pan Caitanya szerzył ruch sankirtanu i dzięki Niemu wyzwolił świat.

Adi 06.36 Chwała i atrybuty Advaity Acaryi są nieograniczone. Jak mogłyby je zgłębić nieznaczne żywe istoty?

Adi 06.37 Śri Advaita Acarya jest główną kończyną Pana Caitanyi. Inną kończyną Pana jest Nityananda Prabhu.

Adi 06.38 Bhaktowie na czele ze Śrivasą są Jego mniejszymi kończynami. Są oni niczym Jego ręce, twarz, oczy, Jego cakra i inne bronie.

Adi 06.39 Z nimi wszystkimi Pan Caitanya spełniał Swe rozrywki i z nimi szerzył Swą misję.

Adi 06.40 Myśląc: "On [Śri Advaita Acarya] jest uczniem Śri Madhavendry Puri", Pan Caitanya jest Mu posłuszny, szanując Go jak Swego mistrza duchowego.

Adi 06.40 Znaczenie: Śri Madhavendra Puri jest jednym z acaryów w sukcesji uczniów od Madhvacaryi. Madhavendra Puri miał dwóch głównych uczniów, Iśvarę Puri i Śri Advaitę Prabhu. Dlatego Gaudiya Vaisnava-sampradaya jest sukcesją uczniów wywodzącą się od Madhvacaryi. Fakt ten został przyjęty w autoryzowanych księgach znanych jako Gaura-

115

ganoddeśa-dipika i Prameya-ratnavali, jak również przez Gopalę Guru Gosvamiego. Gaura-ganoddeśa-dipika wyraźnie oznajmia, że sukcesja uczniów Gaudiya Vaisnavów przedstawia się następująco: "Pan Brahma jest bezpośrednim uczniem Visnu, Pana nieba duchowego. Jego uczniem jest Narada, uczniem Narady jest Vyasa, a uczniami Vyasy są Śukadeva Gosvami i Madhvacarya. Uczniem Madhvacaryi jest Padmanabha Acarya, a uczniem Padmanabhy Acaryi jest Narahari. Madhava jest uczniem Narahari, Aksobhya jest bezpośrednim uczniem Madhavy, a Jayatirtha jest uczniem Aksobhyi. Uczniem Jayatirthy jest Jnanasindhu, a jego uczniem jest Mahanidhi. Uczniem Mahanidhiego jest Vidyanidhi, a uczniem Vidyanidhiego jest Rajendra. Uczniem Rajendry jest Jayadharma. Uczniem Jayadharmy jest Purusottama. Śriman Laksmipati jest uczniem Vyasatirthy, który jest uczniem Purusottamy. A Madhavendra Puri jest uczniem Laksmipati."

Adi 06.41 Aby utrzymać właściwą etykietę dotyczącą zasad religii, Pan Caitanya kłania się lotosowym stopom Śri Advaity Acaryi z pełnymi szacunku modlitwami i oddaniem.

Adi 06.42 Jednakże Śri Advaita Acarya uważa Pana Caitanyę Mahaprabhu za Swego mistrza, a Siebie - za Jego sługę.

Adi 06.42 Znaczenie: Bhakti-rasamrta-sindhu Rupy Gosvamiego w ten sposób wyjaśnia wyborną cechę służby oddania:

brahmanando bhaved esa cet parardha-gunikrtah naiti bhakti-sukhambhodheh paramanu-tulam api

"Gdyby transcendentalną przyjemność czerpaną z bezosobowej realizacji Brahmana pomnożyć biliony razy, nadal nie równałaby się nawet atomowej części oceanu bhakti, czyli transcendentalnej służby." (B.r.s. 1.1.38) Podobnie, Bhavartha-dipika oznajmia:

tvat-kathamrta-pathodhau viharanto maha-mudah kurvanti krtinah kecic catur-vargam trnopamam

"Dla tych, którzy czerpią przyjemność z transcendentalnych tematów o Najwyższej Osobie Boga, cztery stopniowe realizacje religijności, rozwoju ekonomicznego, zadowalania zmysłów i wyzwolenia, razem wzięte, nie mogą równać się szczęściu czerpanemu ze słuchania o transcendentalnych czynach Pana." Osoby angażujące się w transcendentalną służbę dla lotosowych stóp Krsny, uwolnione od wszelkich radości materialnych, nie czują pociągu do tematów bezosobowego monizmu. W związku z gloryfikacją miesiąca Karttika Padma Purana oznajmia, że bhaktowie modlą się:

varam deva moksam na moksavadhim va na canyam vrne 'ham vareśad apiha idam te vapur natha gopala-balamsada me manasy avirastam kim anyaih

kuveratmajau baddha-murtyaiva yadvat tvaya mocitau bhakti-bhajau krtau catatha prema-bhaktim svakam me prayaccha na mokse graho me 'sti damodareha

"Drogi Panie, bezustanne pamiętanie Twych dziecięcych rozrywek we Vrndavanie jest lepsze dla nas niż aspirowanie do połączenia się z bezosobowym Brahmanem. Podczas Swych dziecięcych rozrywek wyzwoliłeś dwóch synów Kuvery i uczyniłeś ich wielkimi bhaktami Swej Wysokości. Podobnie, ja również pragnę, byś zamiast obdarzyć mnie wyzwoleniem, obdarzył mnie takim oddaniem dla Siebie." W Hayaśirsiya-śri-narayana-vyuha-stava, w rozdziale zwanym Narayana-stotra, jest powiedziane:

na dharmam kamam artham va moksani va varadeśvara prarthaye tava padabje dasyam evabhikamaye

"Mój drogi Panie, nie pragnę stać się człowiekiem religijnym czy też mistrzem rozwoju ekonomicznego czy zadowalania zmysłów, ani też nie pragnę wyzwolenia. Chociaż mogę otrzymać to wszystko od Ciebie, najwyższego dobroczyńcy, nie modlę się o te rzeczy. Modlę się jedynie o to, bym zawsze mógł być zaangażowany jako sługa Twych lotosowych stóp." Nrsimhadeva ofiarował Prahladzie Maharajy wszelkiego rodzaju błogosławieństwa, lecz Prahlada Maharaja nie przyjął żadnego z nich, gdyż pragnął jedynie zaangażować się w służbę dla lotosowych stóp Pana. Podobnie, czysty bhakta pragnie osiągnąć błogosławieństwo takie jak Prahlada Maharaja, i w ten sposób zostać obdarzonym służbą oddania. Bhaktowie

116

również ofiarowują swe wyrazy szacunku Hanumanowi, który zawsze pozostaje sługą Pana Ramy. Wielki bhakta Hanuman modlił się:

bhava-bandha-cchide tasyai sprhayami na muktaye bhavan prabhur aham dasa iti yatra vilupyate

"Nie pragnę wyzwolenia ani wtopienia się w światłość Brahmana, gdzie całkowicie zatracona zostaje koncepcja bycia sługą Pana." Podobnie, Narada-pancaratra oznajmia:

dharmartha-kama-moksesu neccha mama kadacana tvat-pada-pankajasyadho jivitam diyatam mama

"Nie pragnę żadnej z czterech pożądanych pozycji. Chcę jedynie zaangażować się jako sługa lotosowych stóp Pana." W swojej słynnej księdze Mukunda-mala-stotra król Kulaśekhara modli się:

naham vande pada-kamalayor dvandvam advandva-hetoh kumbhi-pakam gurum api hare narakam napanetum ramya-rama-mrdu-tanu-lata-nandane nabhirantumbhave bhave hrdaya-bhavane bhavayeyam bhavantam

"Mój Panie, nie wielbię Cię w tym celu, by osiągnąć wyzwolenie z materialnego uwikłania, nie pragnę wybawić się z piekielnych warunków egzystencji materialnej, ani też nigdy nie modlę się o piękną żonę, by cieszyć się nią we wspaniałym ogrodzie. Pragnę jedynie zawsze pozostawać w pełnej ekstazie, czerpiąc przyjemność ze służenia Twojej Wysokości." (M.m.s. 6) W Śrimad-Bhagavatam jest również wiele przykładów w Canto Trzecim i Czwartym, gdzie bhaktowie modlą się do Pana jedynie o zaangażowanie w Jego służbę i nic innego (Bhag. 3.4.15, 3.25.34, 3.25.36, 4.1.22, 4.9.10 i 4.20.24).

Adi 06.43 Zapomina się On w radości tej koncepcji i naucza wszystkie żywe istoty: "Jesteście sługami Śri Caitanyi Mahaprabhu."

Adi 06.43 Znaczenie: Transcendentalna służba oddania dla Najwyższej Osoby Boga jest tak ekstatyczna, że nawet Sam Pan gra rolę bhakty. Zapominając, że Sam jest Najwyższym, osobiście naucza cały świat, jak pełnić służbę dla Najwyższej Osoby Boga.

Adi 06.44 Koncepcja służenia Śri Krsnie wytwarza taki ocean radości w duszy, że do kropli tego oceanu nie można porównać nawet pomnożonej dziesięć milionów razy radości pochodzącej z jedności z Absolutem.

Adi 06.45 Mówi On: "Nityananda i Ja jesteśmy sługami Pana Caitanyi." Takiej radości, jakiej kosztuje się w tym uczuciu służenia, nie można spotkać nigdzie indziej.

Adi 06.46 Najukochańsza bogini szczęścia rezyduje na piersi Śri Krsny, jednakże ona również, modląc się gorąco, błaga o radość służenia u Jego stóp.

Adi 06.47 Wszyscy towarzysze Pana Krsny, tacy jak Brahma, Śiva, Narada, Śuka i Sanatana, czerpią wielką przyjemność z uczucia służenia.

Adi 06.48 Śri Nityananda, wędrujący mnich, jest najprzedniejszym ze wszystkich towarzyszy Pana Caitanyi. Oszalał On w ekstazie służenia Panu Caitanyi.

Adi 06.49-50 Śrivasa, Haridasa, Ramadasa, Gadadhara, Murari, Mukunda, Candraśekhara i Vakreśvara są chwalebnymi i wielkimi uczonymi, lecz uczucie służenia Panu Caitanyi sprawia, że szaleją w ekstazie.

Adi 06.51 Tak więc tańczą, śpiewają i śmieją się jak szaleńcy oraz instruują każdego: "Po prostu bądźcie ukochanymi sługami Pana Caitanyi."

Adi 06.52 Śri Advaita Acarya myśli: "Pan Caitanya uważa Mnie za Swego mistrza duchowego, jednakże Ja czuję się jedynie Jego sługą."

Adi 06.53 Miłość do Krsny ma ten jeden wyjątkowy skutek: napełnia ona duchem służby dla Pana Krsny tak wyższych, równych, jak i niższych.

Adi 06.53 Znaczenie: Są dwa rodzaje służby oddania: metoda regulujących zasad pancaratriki i ścieżka bhagavata transcendentalnej służby miłości. Miłość do Boga osób zaangażowanych w regulujące zasady pancaratriki zależy mniej lub bardziej od bogactwa i platformy szacunku, lecz wielbienie Radhy i Krsny jest czysto na platformie transcendentalnej miłości. Nawet ci, którzy grają rolę osób nadrzędnych wobec Krsny, również korzystają z okazji, by ofiarować Panu transcendentalną służbę miłości. Bardzo trudno jest zrozumieć postawę służenia bhaktów; którzy grają rolę osób nadrzędnych w stosunku do Pana, lecz bardzo wyraźnie można zrozumieć ją w związku z doskonałością ich określonej służby dla Pana Krsny. Żywym przykładem jest służba matki Yaśody dla Krsny, która to służba jest jedyna w swoim rodzaju.

117

W formie Narayana Pan może przyjmować służbę jedynie od Swych towarzyszy, którzy grają rolę Jemu równych czy niższych od Niego, lecz w postaci Pana Krsny otwarcie przyjmuje On służbę od Swych ojców, nauczycieli i innych starszych, którzy zajmują w stosunku do Niego pozycję nadrzędną, jak również od osób Jemu równych i podrzędnych Mu. Jest to bardzo wspaniałe.

Adi 06.54 Dla potwierdzenia posłuchajcie, proszę, przykładów opisanych w pismach objawionych, które również poparte są realizacją wielkich dusz.

Adi 06.55-56 Chociaż żadna z nadrzędnych w stosunku do Krsny osób nie jest bardziej godna Jego szacunku niż Nanda Maharaja we Vrajy, który w transcendentalnej miłości rodzicielskiej nie wie, że jego syn jest Najwyższą Osobą Boga, to jednak ekstatyczna miłość sprawia, że czuje się sługą Pana Krsny, więc co dopiero mówić o innych.

Adi 06.57 On również modli się o przywiązanie i oddanie dla lotosowych stóp Pana Krsny, jak dowodzą tego jego własne słowa.

Adi 06.58-59 "Mój drogi Uddhavo, posłuchaj mnie. W rzeczywistości Krsna jest mym synem, lecz nawet jeśli sądzisz, że jest On Bogiem, ja nadal będę żywił do Niego uczucie jako do mego syna. Oby mój umysł był przywiązany do twego Pana Krsny."

Adi 06.60 "Oby nasze umysły były przywiązane do lotosowych stóp twego Pana Krsny, oby nasze języki intonowały Jego święte imię, i oby nasze ciała składały Mu pokłony.

Adi 06.61 "Gdziekolwiek byśmy nie wędrowali w tym materialnym wszechświecie pod wpływem karmy z woli Pana, oby nasze pomyślne czynności wzmogły naszą atrakcję do Pana Krsny."

Adi 06.61 Znaczenie: Są to wersety ze Śrimad-Bhagavatam (10.47.66-67) wypowiedziane przez mieszkańców Vrndavany, na czele z Maharają Nandą i jego towarzyszami, do przybyłego z Mathury Uddhavy.

Adi 06.62 Przyjaciele Pana Krsny we Vrndavanie, na czele ze Śridamą, mają czyste uczucie braterskie do Pana Krsny i nie mają pojęcia o Jego bogactwach.

Adi 06.63 Chociaż walczą z Nim i wdrapują się Mu na ramiona, wielbią Jego lotosowe stopy w duchu służenia.

Adi 06.64 "Niektórzy z przyjaciół Śri Krsny, Najwyższej Osoby Boga, masowali Jego stopy, a inni, których grzeszne reakcje zostały zniszczone, wachlowali Go ręcznymi wachlarzami."

Adi 06.64 Znaczenie: Ten werset, cytowany ze Śrimad-Bhagavatam (10.15.17), opisuje, jak Pan Krsna i Pan Balarama bawili się z chłopcami pasterzami po zabiciu Dhenukasury w Talavanie.

Adi 06.65-66 Nawet gopi, ukochane dziewczęta Pana Krsny we Vrndavanie - z których stóp pyłu pragnie Śri Uddhava i poza którymi nie ma nikogo droższego Krsnie - uważają się za służące Krsny.

Adi 06.67 "O Panie, usuwający troski mieszkańców Vrndavany! O bohaterze wszystkich kobiet! O Panie, który Swym łagodnym, słodkim uśmiechem niszczysz dumę Swoich bhaktów! O przyjacielu, jesteśmy Twymi służkami. Prosimy, spełnij nasze pragnienie i ukaż nam Swą atrakcyjną lotosową twarz."

Adi 06.67 Znaczenie: Werset ten, związany z tańcem rasa Krsny z gopi, został przytoczony ze Śrimad-Bhagavatam (10.31.6). Kiedy Krsna zniknął sprzed oczu Swych towarzyszek podczas tańca, gopi śpiewały w ten sposób przeżywając rozłąkę z Krsną.

Adi 06.68 "O Uddhavo! Jest to w istocie godne pożałowania, że Krsna mieszka w Mathurze. Czy pamięta On sprawy domowe Swego ojca, Swych przyjaciół i chłopców pasterzy? O wielka duszo! Czy kiedykolwiek rozmawia o nas, Swych służących? Kiedy położy na naszych głowach Swą rękę o zapachu aguru?"

Adi 06.68 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (10.47.21), w części znanej jako Bhramara-gita. Kiedy Uddhava przybył do Vrndavany, Śrimati Radharani śpiewała w ten sposób w całkowitej separacji z Krsną.

Adi 06.69-70 Nie mówiąc już o innych gopi, nawet Śri Radhika, która pod każdym względem jest najbardziej wzniosła spośród nich wszystkich i która na zawsze związała Krsnę Swymi miłosnymi atrybutami, służy Jego stopom jako Jego służąca.

Adi 06.71 "O Mój Panie, o Mój mężu, o najukochańszy! O potężny Panie! Gdzie jesteś? Gdzie jesteś? O Mój przyjacielu, ukaż się Swej służącej, która bardzo smuci się z powodu Twej nieobecności."

Adi 06.71 Znaczenie: Werset ten został przytoczony ze Śrimad-Bhagavatam (10.30.39). Kiedy taniec rasa był w pełni rozkwitu, Krsna pozostawił wszystkie gopi i zabrał ze Sobą jedynie Śrimati Radharani. Wówczas wszystkie gopi rozpaczały, a Śrimati Radharani, dumna ze Swojej pozycji, poprosiła Krsnę, by zaniósł ją, gdziekolwiek pragnie. Wtedy Krsna natychmiast zniknął ze sceny i Śrimati Radharani pogrążyła się w rozpaczy.

118

Adi 06.72 Wszystkie królowe w Dvaraka-dhamie, na czele z Rukmini, również uważają się za służące Pana Krsny.

Adi 06.73 "Kiedy Jarasandha i inni królowie stali, ze wzniesionymi łukami i strzałami, gotowi oddać mnie Śiśupali, On przemocą porwał mnie spośród nich, tak jak lew zabiera swój udział z kóz i owiec. Dlatego pył z Jego lotosowych stóp jest koroną niezwyciężonych żołnierzy. Oby te lotosowe stopy, które są schronieniem bogini szczęścia, były obiektem mojej czci."

Adi 06.73 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (10.83.8).

Adi 06.74 "Wiedząc, że spełniam wyrzeczenia z pragnieniem dotknięcia Jego stóp, przyszedł ze Swym przyjacielem Arjuną i przyjął mą rękę. Jednakże jestem zaledwie służącą zamiatającą podłogę w domu Śri Krsny."

Adi 06.74 Znaczenie: Werset ten pojawia się w Śrimad-Bhagavatam (10.83.11) w związku ze spotkaniem rodzinnym kobiet z dynastii Kuru i Yadu w Samanta-pancaka. W czasie tego spotkania królowa Krsny o imieniu Kalindi w ten sposób przemawiała do Draupadi.

Adi 06.75 "Dzięki pokutom i wyrzeczeniu się wszelkich przywiązań, stałyśmy się służącymi w domu Najwyższej Osoby Boga, który jest zadowolony w Sobie."

Adi 06.75 Znaczenie: Werset ten, przytoczony ze Śrimad-Bhagavatam (10.83.39), został wypowiedziany przez inną królową Krsny do Draupadi podczas tego samego wydarzenia.

Adi 06.76 Nie mówiąc już o innych, nawet Pan Baladeva, Najwyższa Osoba Boga, pełen jest uczuć takich jak czysta przyjaźń i miłość rodzicielska.

Adi 06.76 Znaczenie: Chociaż Pan Baladeva pojawił się przed narodzinami Pana Krsny i dlatego jest godnym czci starszym bratem Krsny, zwykł zachowywać się jak wieczny sługa Krsny. W niebie duchowym wszystkim planetom Vaikuntha przewodzą poczwórne ekspansje Krsny znane jako catur-vyuha. Są one bezpośrednimi ekspansjami Baladevy. Jest to osobliwością Najwyższego Pana, że każdy w niebie duchowym uważa się za sługę Pana. Według konwencji społecznej ktoś może być w pozycji nadrzędnej do Krsny, lecz w rzeczywistości każdy angażuje się w służbę dla Niego. Dlatego też w niebie duchowym czy niebie materialnym, na wszystkich planetach, nikt nie może przewyższyć Pana czy żądać od Niego służby. Wprost przeciwnie, każdy angażuje się w służbę dla Pana Krsny. Tak więc, im bardziej ktoś angażuje się w służbę dla Pana, tym większe ma znaczenie; i, przeciwnie, im bardziej ktoś pozbawiony jest transcendentalnej służby dla Krsny, tym bardziej zaprasza nieszczęście materialnego zanieczyszczenia. W świecie materialnym, chociaż materialiści pragną stać się jednym z Bogiem czy współzawodniczyć z Bogiem każdy bezpośrednio czy pośrednio angażuje się w służbę dla Pana. Im bardziej ktoś zapomina o służbie dla Krsny, tym bardziej uważany jest za umierającego. Więc kiedy ktoś rozwija czystą świadomość Krsny, natychmiast rozwija swój wieczny związek służenia Krsnie.

Adi 06.77 On również uważa Siebie za sługę Pana Krsny. W istocie, czy istnieje ktoś, kto nie miałby tej koncepcji bycia sługą Pana Krsny?

Adi 06.78 Ten, który jest Śesą, Sankarsaną, ze Swymi tysiącami ust, służy Śri Krsnie przyjmując dziesięć form.

Adi 06.79 Rudra, który jest ekspansją Sadaśivy i który pojawił się w nieograniczonych wszechświatach, jest również gunavatarą [inkarnacją cech natury] i jest ozdobą wszystkich półbogów w nieograniczonych wszechświatach.

Adi 06.79 Znaczenie: Jest jedenaście ekspansji Rudry, czyli Pana Śivy. Oto one:(1) Ajaikapat, (2) Ahibradhna, (3) Virupaksa, (4) Raivata, (5) Hara, (6) Bahurupa, (7) Devaśrestha (8) Tryambaka, (9) Savitra, (10) Jayanta, (11) Pinaki i (12) Aparajita. Poza tymi ekspansjami jest osiem form Rudry zwanych: ziemią, wodą, ogniem, powietrzem, niebem, słońcem, księżycem i soma-yaji. Na ogół wszyscy ci Rudrowie mają pięć twarzy, troje oczu i dziesięć ramion. Czasami widzimy, że Rudra porównywany jest do Brahmy i uważany za żywą istotę. Lecz kiedy Rudra objaśniany jest jako częściowa ekspansja Najwyższej Osoby Boga, porównywany jest do Śesy. Zatem Pan Śiva jest równocześnie ekspansją Pana Visnu i - w swej funkcji niszczenia stworzenia - jedną z żywych istot. Jako ekspansja Pana Visnu, nazywany jest Hara i jest transcendentalny do materialnych cech. Lecz kiedy jest w kontakcie z tamo-guną, zdaje się być zanieczyszczony materialnymi cechami natury. Zostało to wyjaśnione w Śrimad-Bhagavatam i Brahma-samhicie. W Canto Dziesiątym Śrimad-Bhagavatam powiedziane jest, że Pan Rudra jest zawsze związany z naturą materialną, kiedy jest ona w swym stanie neutralnym, niezamanifestowanym, lecz kiedy siły materialnej natury zostają poruszone, obcuje z materialną naturą na odległość. W Brahma-samhicie związek pomiędzy Visnu i Panem Śivą porównany jest do związku mleka z jogurtem. Mleko zostaje przemienione w jogurt przez dodanie pewnych substancji, ale chociaż mleko i jogurt mają te same składniki, działają w odmienny sposób. Podobnie, Pan Śiva jest ekspansją Pana Visnu, jednakże ponieważ gra rolę w niszczeniu manifestacji

119

kosmicznej, uważany jest za przemienionego, jak mleko przemienione w jogurt. Z Puran dowiadujemy się, że Durga czasami pojawia się z głów Brahmy, a czasami z głów Visnu. Niszczyciel, Rudra, rodzi się z Sankarsana i ostatecznego ognia palącego całe stworzenie. W Vayu Puranie znajduje się opis Sadaśivy na jednej z planet Vaikuntha. Ten Sadaśiva jest bezpośrednią ekspansją formy Pana Krsny dla rozrywek. Powiedziane jest, że ten Sadaśiva (Pan Śambhu) jest ekspansją Sadaśivy na planetach Vaikuntha (Pana Visnu), a że jego małżonka, mahamaya, jest ekspansją Ramadevi, czyli Laksmi. Mahamaya jest źródłem czy miejscem narodzin natury materialnej.

Adi 06.80 On również pragnie być jedynie sługą Pana Krsny. Śri Sadaśiva zawsze mówi: "Jestem sługą Pana Krsny."

Adi 06.81 Odurzony ekstatyczną miłością do Pana Krsny, popada w oszołomienie i bezustannie tańczy bez odzienia i śpiewa o cechach i rozrywkach Pana Krsny.

Adi 06.82 Wszelkie uczucia, czy to ojca, matki, nauczyciela czy przyjaciela, pełne są uczuć służenia. Taka jest natura miłości do Krsny.

Adi 06.83 Pan Krsna, jedyny mistrz i Pan wszechświata, jest godny tego, by każdy Mu służył. W istocie każdy jest jedynie sługą Jego sług.

Adi 06.84 Ten Sam Pan Krsna zstąpił jako Pan Caitanya, Najwyższa Osoba Boga. Zatem każdy jest Jego sługą.

Adi 06.85 Niektórzy przyjmują Go, podczas gdy inni nie, jednakże każdy jest Jego sługą. Lecz jeśli ktoś Go nie przyjmuje, zostanie zniszczony przez swe grzeszne czyny.

Adi 06.85 Znaczenie: Kiedy żywa istota zapomina o swej organicznej pozycji, przygotowuje się do czerpania radości z zasobów materialnych. Czasami zostaje również zwiedziona przez myśl, że służba dla Najwyższej Osoby Boga nie jest zaangażowaniem absolutnym. Innymi słowy, myśli ona, że jest wiele innych zaangażowań dla żywej istoty poza służbą dla Pana. Taka głupia osoba nie wie, że w każdej pozycji angażuje się w czynności służenia Najwyższemu Panu albo pośrednio, albo bezpośrednio. W rzeczywistości, jeśli ktoś nie angażuje się w służbę dla Pana, krępuje go wszelkie niepomyślne działanie, ponieważ służba dla Najwyższego Pana, Pana Caitanyi, jest organiczną pozycją znikomych żywych istot. Ponieważ żywa istota jest znikoma, pociągają ją ponęty materialnej przyjemności i usiłuje czerpać przyjemność z materii zapominając o swej organicznej pozycji. Lecz kiedy rozbudzona zostanie jej uśpiona świadomość Krsny, nie angażuje się dłużej w służbę materii, lecz podejmuje służbę dla Pana. Innymi słowy, kiedy ktoś zapomina o swej organicznej pozycji, zdaje się być w pozycji pana materialnej natury. Jednakże nawet w tym czasie pozostaje sługą Najwyższego Pana, lecz w niekwalifikowanym czy zanieczyszczonym stanie.

Adi 06.86 "Jestem sługą Pana Caitanyi, sługą Pana Caitanyi. Jestem sługą Pana Caitanyi i sługą Jego sług."

Adi 06.87 Mówiąc w ten sposób, Advaita Prabhu tańczy i śpiewa głośno. A w następnym momencie siada spokojnie.

Adi 06.88 Źródłem uczuć służenia jest w istocie Pan Balarama. Pełne części, które postępują za Nim, znajdują się pod wpływem tej ekstazy.

Adi 06.89 Pan Sankarsana, który jest jedną z Jego inkarnacji, zawsze uważa Siebie za bhaktę.

Adi 06.90 Inna z Jego inkarnacji, Laksmana, który jest bardzo piękny i bogaty, zawsze służy Panu Ramie.

Adi 06.91 Visnu spoczywający na Oceanie Przyczyn jest inkarnacją Pana Sankarsana, i wskutek tego w Jego sercu zawsze obecne jest uczucie bycia bhaktą.

Adi 06.92 Jego oddzielną ekspansją jest Advaita Acarya. Zawsze angażuje się On w służbę oddania Swymi myślami, słowami i czynami.

Adi 06.93 Swymi słowami oznajmia: "Jestem sługą Pana Caitanyi." Tak więc w Swym umyśle zawsze myśli: "Jestem Jego bhaktą."

Adi 06.94 Swym ciałem wielbił Pana ofiarowując wodę Gangesu i listki tulasi, a nauczając służby oddania wyzwolił cały wszechświat.

Adi 06.95 Śesa Sankarsana, który na Swych głowach utrzymuje wszystkie planety, ekspanduje w różne ciała, by pełnić służbę dla Pana Krsny.

Adi 06.96 Wszyscy są inkarnacjami Pana Krsny, jednakże zawsze widzimy, że działają jako bhaktowie.

120

Adi 06.97 Pisma święte nazywają ich inkarnacjami w postaci bhaktów [bhakta-avatara]. Pozycja bycia taką inkarnacją jest ponad wszystkimi innymi.

Adi 06.97 Znaczenie: Najwyższa Osoba Boga pojawia się w różnych inkarnacjach, lecz Jego pojawienie się w roli bhakty jest bardziej korzystne dla uwarunkowanych dusz niż inne inkarnacje, ze wszystkimi ich bogactwami. Czasami uwarunkowana dusza jest oszołomiona, kiedy usiłuje zrozumieć inkarnację Boga w pełnym bogactwie. Pan Krsna pojawił się i spełnił wiele niezwykłych czynów, lecz niektórzy materialiści nie zrozumieli Go właściwie. Lecz pojawiając się jako Pan Caitanya, nie ukazał wielu ze Swych bogactw i dlatego mniej uwarunkowanych dusz uległo oszołomieniu. Niewłaściwie rozumiejąc Pana, wielu głupców uważa się za inkarnacje Najwyższej Osoby Boga, lecz rezultat tego jest taki, że po opuszczeniu ciała materialnego zstępują oni w gatunki szakali. Osoby nie będące w stanie zrozumieć prawdziwego znaczenia inkarnacji otrzymują za karę takie niższe gatunki życia. Uwarunkowane dusze, nadęte z powodu fałszywego egoizmu i usiłujące stać się jednym z Najwyższym Panem, stają się Mayavadi.

Adi 06.98 Pan Krsna jest źródłem wszystkich inkarnacji, a wszyscy inni są Jego cząstkami czy częściowymi inkarnacjami. Widzimy, że całość i część zachowują się jako wyższy i niższy.

Adi 06.99 Źródło wszystkich inkarnacji ma emocje wyższego, kiedy uważa Siebie za pana, a emocje niższego przejawia wówczas, kiedy uważa Siebie za bhaktę.

Adi 06.99 Znaczenie: Ułamek określonej rzeczy nazywany jest częścią, a to, z czego część jest wyróżniana, jest nazywane całością. Zatem ułamek, czyli część, zawiera się w całości. Pan jest całością, a bhakta jest częścią czy ułamkową częścią. Taki jest związek pomiędzy Panem a bhaktą. Są również gradacje bhaktów, którzy oceniani są jako więksi i mniejsi. Kiedy bhakta jest wielkim, nazywany jest prabhu, a kiedy jest mniejszy, nazywany jest bhaktą, czyli wielbicielem. Najwyższą całością jest Krsna, a Jego częściami są Baladeva i wszystkie inkarnacje Visnu. Zatem Pan Krsna jest świadomy Swej wyższej pozycji, a wszystkie inkarnacje Visnu są świadome Swych pozycji bhaktów.

Adi 06.100 Pozycja bycia bhaktą jest wyższa od pozycji równości z Panem Krsną, gdyż bhaktowie są bardziej drodzy Panu Krsnie niż Jego własna jaźń.

Adi 06.100 Znaczenie: Koncepcja jedności z Najwyższą Osobą Boga jest niższa od koncepcji wiecznej służby dla Pana, ponieważ Pan Krsna darzy większym uczuciem Swych bhaktów niż własną jaźń. W Śrimad-Bhagavatam (9.4.68) Pan wyraźnie oznajmia:

sadhavo hrdayam mahyam sadhunam hrdayam tv aham mad anyat te na jananti naham tebhyo manag api

"Bhaktowie są Mym sercem, a Ja jestem sercem Mych bhaktów. Moi bhaktowie nie znają nikogo poza Mną; podobnie, Ja nie znam nikogo poza Mymi bhaktami." Taki jest intymny związek pomiędzy Panem i Jego bhaktami.

Adi 06.101 Pan Krsna uważa Swych bhaktów za większych od Siebie. Pisma święte dostarczają na to mnóstwo dowodów.

Adi 06.102 "O Uddhavo! Ani Brahma, ani Śankara, ani Sankarsana, ani Laksmi, ani też nawet Moja własna jaźń nie są Mi tak drodzy jak ty."

Adi 06.102 Znaczenie: Jest to werset ze Śrimad-Bhagavatam (11.14.15).

Adi 06.103 Słodyczy Pana Krsny nie mogą skosztować ci, którzy uważają, że są równi Krsnie. Skosztować jej można jedynie poprzez sentyment służenia.

Adi 06.104 Ten wniosek pism objawionych jest również realizacją doświadczonych bhaktów. Jednakże głupcy i łotry nie są w stanie zrozumieć bogactw uczuć oddania.

Adi 06.104 Znaczenie: Kiedy jakaś osoba osiąga wyzwolenie w formie wyzwolenia sarupya, posiadając duchową formę dokładnie taką jak Visnu, nie jest w stanie rozkoszować się związkiem osobistych towarzyszy Krsny w ich wymianie smaków. Jednakże bhaktowie Krsny, w swych miłosnych związkach z Krsną, czasami zapominają o własnych tożsamościach. Czasami uważają siebie za równych Krsnie, jednakże mimo to rozkoszują się w ten sposób jeszcze większym transcendentalnym smakiem. Ludzie na ogół, jedynie z powodu swej głupoty, usiłują stać się panami wszystkiego, zapominając o transcendentalnym smaku służenia Panu. Jeśli jednakże ktoś jest naprawdę zaawansowany w duchowym zrozumieniu, bez wahania może przyjąć transcendentalną służbę dla Pana.

Adi 06.105-106 Baladeva, Laksmana, Advaita Acarya, Pan Nityananda, Pan Śesa i Pan Sankarsana rozkoszują się nektariańskimi smakami transcendentalnego szczęścia Pana Krsny poprzez uznanie Siebie za Jego bhaktów i sługi. Wszyscy oszaleli z powodu tego szczęścia i nie znają niczego innego.

Adi 06.107 Nie mówiąc już o innych, nawet Sam Pan Krsna jest spragniony smaku własnej słodyczy.

Adi 06.108 Próbuje On skosztować Swej własnej słodyczy, lecz nie może uczynić tego bez przyjęcia emocji bhakty.

Adi 06.108 Znaczenie: Pan Śri Krsna pragnął rozkoszować się transcendentalnym smakiem bhakty i dlatego przyjął rolę wielbiciela pojawiając się jako Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu.

121

Adi 06.109 Dlatego Pan Krsna przyjął pozycję bhakty i zstąpił w postaci Pana Caitanyi, który jest kompletny pod każdym względem.

Adi 06.110 Smakuje On własną słodycz poprzez różne emocje bhakty. Konkluzję tę wyjaśniłem już poprzednio.

Adi 06.110 Znaczenie: Pan Caitanya, który jest znany jako Śri Gaurahari, jest kompletny w rozkoszowaniu się wszystkimi różnymi smakami, mianowicie: neutralnością, służeniem, braterstwem, uczuciem rodzicielskim i miłością małżeńską. Przyjmując ekstazę bhaktów różnego stopnia, jest kompletny w rozkoszowaniu się wszystkimi smakami tych związków.

Adi 06.111 Wszystkie inkarnacje są upoważnione do emocji bhaktów. Nie ma wyższego szczęścia ponad to.

Adi 06.111 Znaczenie: Wszystkie różne inkarnacje Pana Visnu mają prawo grać rolę sług Pana Krsny poprzez zstąpienie jako bhaktowie. Kiedy inkarnacja porzuca świadomość Swej boskości i gra rolę sługi, rozkoszuje się większym transcendentalnym smakiem, niż kiedy gra rolę Najwyższej Osoby Boga.

Adi 06.112 Oryginalnym bhakta-avatarą jest Sankarsana. Do inkarnacji takich zalicza się Śri Advaita.

Adi 06.112 Znaczenie: Chociaż Śri Advaita Prabhu należy do kategorii Visnu, występuje w roli sługi Pana Caitanyi Mahaprabhu jako jeden z Jego towarzyszy. Kiedy Pan Visnu pojawia się jako sługa, nazywany jest On inkarnacją bhakty Pana Krsny. Śri Sankarsana, który jest inkarnacją Visnu w świecie duchowym znanym jako większa Vaikuntha, jest główną pomiędzy czwórką inkarnacji i jest oryginalną inkarnacją bhakty. Pan Maha-Visnu, który leży na Oceanie Przyczyn, jest inną manifestacją Sankarsana. Jest On oryginalną Osobą Boga, który spogląda na przyczynę materialną i przyczynę sprawczą manifestacji kosmicznej. Advaita Prabhu uważany jest za inkarnację Maha-Visnu. Wszystkie pełne manifestacje Sankarsana są pośrednimi ekspansjami Pana Krsny. Z tego względu również Advaita Prabhu jest wiecznym sługą Gaura Krsny. Dlatego uważany jest za inkarnację bhakty.

Adi 06.113 Chwały Śri Advaity Acaryi są nieograniczone, gdyż Jego szczere nawoływanie spowodowało zstąpienie Pana Caitanyi na tę Ziemię.

Adi 06.114 Propagując sankirtan, wyzwolił On wszechświat. W ten sposób, dzięki łasce Śri Advaity, ludzie tego świata otrzymali skarb miłości do Boga.

Adi 06.115 Któż może opisać nieograniczone chwały Advaity Acaryi? Opisuję je na tyle, na ile poznałem je od wielkich autorytetów.

Adi 06.116 Ofiarowuję swe pokłony lotosowym stopom Śri Advaity Acaryi dziesięć milionów razy. Proszę, nie obrażajcie się o to.

Adi 06.117 Twe chwały są tak niezgłębione jak miliony oceanów i mórz. Mówienie o ich rozmiarze jest w istocie wielką obraz.

Adi 06.118 Wszelka chwała, wszelka chwała Śri Advaicie Acaryi! Wszelka chwała Panu Caitanyi Mahaprabhu i starszemu Panu Nityanandzie!

Adi 06.119 Tak więc w dwóch wersetach opisałem prawdę dotyczącą Advaity Acaryi. Teraz, o bhaktowie, proszę posłuchajcie o pięciu prawdach [panca-tattvie].

Adi 06.120 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich łaski, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Szóstego Rozdziału Adi-lili Śri Caitanya-caritamrty, opisującego chwały Śri Advaity Acaryi.

ROZDZIAŁ VII .

Pan Caitanya w pięciu postaciach

Adi 07.01 Najpierw pragnę ofiarować pełne szacunku pokłony Panu Caitanyi Mahaprabhu, który jest ostatecznym celem życia dla osoby pozbawionej wszelkich posiadłości tego materialnego świata i jest jedynym znaczeniem dla czyniącego postęp w życiu duchowym. Tak więc pragnę opisać Jego wspaniałomyślny dar służby oddania w miłości do Boga.

122

Adi 07.01 Znaczenie: Osoba w uwarunkowanym stanie egzystencji materialnej znajduje się w atmosferze bezradności, lecz pod wpływem złudzenia mayi, czyli zewnętrznej energii, uwarunkowana dusza sądzi, że jest całkowicie chroniona przez kraj, społeczeństwo, przyjaźń i miłość, nie wiedząc, że żadna z tych rzeczy nie ocali jej w chwili śmierci. Prawa natury materialnej są tak mocne, że żadna z naszych materialnych posiadłości nie może ocalić nas z okrutnych rąk śmierci. W Bhagavad-gicie (13.9) jest powiedziane, janma-mrtyu-jara-vyadhi-duhkha-dosanudarśanam: kto rzeczywiście czyni postęp, musi zawsze brać pod uwagę cztery zasady życia pełnego niedoli, mianowicie: narodziny, śmierć, starość i chorobę. Od wszystkich tych niedoli nie można uwolnić się, dopóki nie przyjmie się schronienia lotosowych stóp Pana. Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu jest jedynym schronieniem dla wszystkich uwarunkowanych dusz. Zatem osoba inteligentna nie pokłada wiary w żadne posiadłości materialne, ale przyjmuje całkowite schronienie lotosowych stóp Pana. Taka osoba jest zwana akincana, czyli tym, który nie posiada niczego w tym materialnym świecie. Najwyższa Osoba Boga jest również znany jako Akincana-gocara, gdyż osiągnąć Go może osoba, która nie pokłada wiary w żadne posiadłości materialne. Zatem dla w pełni podporządkowanej duszy, która nie ma żadnych materialnych posiadłości, na których mogłaby polegać, jedynym schronieniem jest Pan Śri Caitanya Mahaprabhu. Każdy polega na dharmie (religijności), arcie (rozwoju ekonomicznym), kamie (zadowalaniu zmysłów) i ostatecznie moksy (zbawieniu), lecz dzięki Swemu wspaniałomyślnemu charakterowi Śri Caitanya Mahaprabhu może obdarzyć czymś więcej niż zbawieniem. Dlatego w wersecie tym słowa hinarthadhika-sadhakam oznaczają, że chociaż według oceny materialnej zbawienie jest wyższej jakości od takich niższych interesów jak religijność, rozwój ekonomiczny i zadowalanie zmysłów, to ponad zbawieniem jest pozycja służby oddania i transcendentalnej miłości do Najwyższej Osoby Boga. Śri Caitanya Mahaprabhu obdarza tym wielkim błogosławieństwem. Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział, prema pumartho mahan: "Ostatecznym błogosławieństwem dla wszystkich istot ludzkich jest miłość do Boga." Dlatego przed opisaniem wspaniałomyślności Pana Caitanyi Mahaprabhu w obdarzaniu miłością do Boga, Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami najpierw ofiarowuje Mu pełne szacunku pokłony.

Adi 07.02 Pragnę wysławiać Najwyższego Pana Śri Caitanyę Mahaprabhu. Ten, kto przyjął schronienie Jego lotosowych stóp, jest osobą najbardziej chwalebną.

Adi 07.02 Znaczenie: Prabhu oznacza pan. Śri Caitanya Mahaprabhu jest najwyższym panem wszystkich panów; dlatego nazywany jest Mahaprabhu. Każdy, kto przyjmuje schronienie Śri Krsny Caitanyi Mahaprabhu, jest najbardziej chwalebny, ponieważ dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu może otrzymać promocję na platformę miłosnej służby dla Pana, która jest transcendentalna do zbawienia.

Adi 07.03 Na początku przedyskutowałem prawdę o mistrzu duchowym. Teraz postaram się wyjaśnić Panca-tattvę.

Adi 07.03 Znaczenie: W Pierwszym Rozdziale Adi-lili Caitanya-caritamrty, w wersecie rozpoczynającym się słowami vande gurun iśa-bhaktan iśam iśavatarakan, autor Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami opisał inicjującego mistrza duchowego i instruującego mistrza duchowego. W wersecie tym jest sześć transcendentalnych tematów, spośród których opisano już prawdę dotyczącą mistrza duchowego. Teraz autor opisze pięć pozostałych tattv (prawd), mianowicie iśa-tattvę (Najwyższego Pana), Jego tattvę ekspansji, Jego tattvę inkarnacji, Jego tattvę energii i Jego tattvę bhakty.

Adi 07.04 Tych pięć tattv inkarnuje z Panem Caitanyą Mahaprabhu, i tak z wielką przyjemnością Pan spełnia Swój ruch sarikirtanu.

Adi 07.04 Znaczenie: W Śrimad-Bhagavatam znajduje się następujące oznajmienie dotyczące Śri Caitanyi Mahaprabhu:

krsna-varnam tvisakrsnam sangopangastra-parsadam yajnaih sankirtana-prayair yajanti hi sumedhasah

"W wieku Kali ludzie obdarzeni dostateczną inteligencją będą wielbili Pana otoczonego Swymi towarzyszami, spełniając sankirtana yajnę. (Bhag. 11.5.32) Śri Caitanyi Mahaprabhu zawsze towarzyszą: Jego pełna ekspansja Śri Nityananda Prabhu, Jego inkarnacja Śri Advaita Prabhu, Jego wewnętrzna moc Śri Gadadhara Prabhu i Jego marginalna moc Śrivasa Prabhu. Śri Caitanya jest w środku nich jako Najwyższa Osoba Boga. Należy wiedzieć, że te inne tattvy zawsze Mu towarzyszą. Dlatego nasze pokłony dla Śri Caitanyi Mahaprabhu są kompletne, kiedy mówimy, śri-krsna-caitanya prabhu nityananda śri-advaita gadadhara śrivasadi-gaura-bhakta-vrnda. Jako głosiciele tego ruchu świadomości Krsny, najpierw ofiarowujemy nasze pokłony Śri Caitanyi Mahaprabhu, intonując tę mantrę Panca-tattva; następnie mówimy: Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Intonując maha-mantrę Hare Krsna można popełnić dziesięć obraz, ale obrazy te nie są brane pod uwagę podczas intonowania mantry Panca-tattva, mianowicie śri-krsna-caitanya prabhu nityananda śri-advaita gadadhara śrivasadi-gaura-bhakta-vrnda. Śri Caitanya Mahaprabhu jest znany jako maha-vadanyavatara, najbardziej wspaniałomyślna inkarnacja, gdyż nie zważa na obrazy upadłych dusz. Więc aby osiągnąć pełną korzyść z intonowania maha-mantry (Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare), najpierw musimy przyjąć schronienie Śri Caitanyi Mahaprabhu, nauczyć się maha-mantry Panca-tattvy, a następnie intonować maha-mantrę Hare Krsna. To będzie bardzo skuteczne. Jest wielu pozbawionych skrupułów bhaktów, którzy, wykorzystując Śri Caitanyę Mahaprabhu, wymyślają swoją własną maha-mantrę. Czasami śpiewają, bhaja nitai gaura radhe śyama hare krsna hare rama albo śri-krsna-caitanya prabhu nityananda hare krsna hare rama śri radhe govinda. W rzeczywistości jednakże należy intonować imiona pełnej Panca-tattvy (śri-krsna-caitanya prabhu nityananda śri-advaita gadadhara śrivasadi-gaura-bhakta-vrnda), a następnie szesnaście słów: Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Lecz te pozbawione skrupułów, mniej inteligentne osoby wprowadzają chaos w cały proces. Oczywiście, ponieważ również są bhaktami, mogą wyrażać swoje uczucia w ten sposób, lecz metoda, jaką przepisali czyści bhaktowie Śri Caitanyi Mahaprabhu, jest taka, aby najpierw intonować pełną mantrę Panca-tattvy, a następnie maha-mantrę - Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare.

123

Adi 07.05 Duchowo nie ma żadnej różnicy pomiędzy tymi pięcioma tattvami, gdyż na platformie transcendentalnej wszystko jest absolutem. Jednakże w świecie duchowym również istnieje różnorodność, i aby skosztować tej duchowej różnorodności, należy czynić różnicę pomiędzy nimi.

Adi 07.05 Znaczenie: W swym komentarzu Anubhasya Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura opisuje Panca-tattvę w ten sposób. Najwyższe źródło energii, Osoba Boga, manifestując się w pięciu rodzajach rozrywek, pojawia się jako Panca-tattva. W rzeczywistości nie ma między nimi żadnej różnicy, ponieważ są usytuowani na platformie absolutnej, lecz manifestują duchową różnorodność, jako wyzwanie dla impersonalistów, aby skosztowali różnych duchowych nastrojów (ras). W Vedach powiedziane jest, parasya śaktir vividhaiva śruyate: "Różnego rodzaju energie Najwyższej Osoby Boga są zwane rozmaicie." Z tego oznajmienia Ved możemy zrozumieć, że w świecie duchowym istnieje wieczna różnorodność nastrojów czy smaków. Śri Gauranga, Śri Nityananda, Śri Advaita, Śri Gadadhara i Śrivasa są wszyscy na tej samej platformie, lecz rozróżniając pomiędzy nimi duchowo należy zrozumieć, żeŚri Caitanya Mahaprabhu jest postacią bhakty, Nityananda Prabhu pojawia się w formie mistrza duchowego bhakty, Advaita Prabhu jest formą inkarnacji bhakty, Gadadhara Prabhu jest energią bhakty, a Śrivasa jest czystym bhaktą. Zatem istnieją pomiędzy nimi różnice duchowe. Bhakta-rupa (Śri Caitanya Mahaprabhu), bhakta-svarupa (Śri Nityananda Prabhu) i bhakta-avatara (Śri Advaita Prabhu) opisani są jako Sam Najwyższa Osoba Boga, Jego bezpośrednia manifestacja i Jego pełna ekspansja, i wszyscy należą do kategorii Visnu. Chociaż energia duchowa i marginalna Najwyższej Osoby Boga nie są różne od Najwyższej Osoby Boga Visnu, są one osobami zdominowanymi, podczas gdy Pan Visnu jest dominującym. Wskutek tego, chociaż są na tej samej platformie, pojawiają się w odmienny sposób, aby umożliwić kosztowanie transcendentalnych smaków. W rzeczywistości nie jest rzeczą możliwą, aby jeden różnił się od drugiego, gdyż na żadnym etapie nie można oddzielić czciciela od czczonego. Na platformie absolutnej jednego nie można zrozumieć bez drugiego.

Adi 07.06 Pragnę ofiarować me pokłony Panu Śri Krsnie, który zamanifestował się w pięciu osobach jako bhakta, ekspansja bhakty, inkarnacja bhakty, czysty bhakta i energia oddania.

Adi 07.06 Znaczenie: Śri Nityananda Prabhu jest bezpośrednią ekspansją Śri Caitanyi Mahaprabhu jako Jego brat. Jest On uosobionym szczęściem duchowym sac-cid-ananda-vigraha. Jego ciało jest transcendentalne i pełne ekstazy w służbie oddania. Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu nazywany jest bhakta-rupa (formą bhakty), a Śri Nityananda Prabhu nazywany jest bhakta-svarupa (ekspansją bhakty). Śri Advaita Prabhu, inkarnacja bhakty, jest Visnu-tattvą i należy do tej samej kategorii. Są również różnego typu bhaktowie, czyli wielbiciele, na platformach neutralności, służenia, przyjaźni, rodzicielstwa czy miłości małżeńskiej. Bhaktowie tacy jak Śri Damodara, Śri Gadadhara i Śri Ramananda są różnymi energiami. Potwierdza to sutra wedyjska, parasya śaktir vividhaiva śruyate. Wszystkie te kategorie bhaktów razem stanowią Śri Caitanyę Mahaprabhu, który jest Samym Krsną.

Adi 07.07 Krsna, źródło wszelkiej przyjemności, jest Samym Najwyższą Osobą Boga, najwyższym kontrolerem. Nikt nie przewyższa Śri Krsny, ani nikt nie jest Mu równy, to jednak pojawia się On jako syn Maharajy Nandy.

Adi 07.07 Znaczenie: W wersecie tym Kaviraja Gosvami daje właściwy opis Pana Krsny, Najwyższej Osoby Boga, oznajmiając, że chociaż nikt nie jest Mu równy ani nikt Go nie przewyższa, i jest On źródłem wszelkiej duchowej przyjemności, niemniej jednak pojawia się jako syn Maharajy Nandy i Yaśodamayi.

Adi 07.08 Pan Śri Krsna, Najwyższa Osoba Boga, jest najwyższym podmiotem radości w tańcu rasa. Jest On przywódcą dziewcząt Vrajy, a wszyscy inni są po prostu Jego towarzyszami.

Adi 07.08 Znaczenie: Bardzo ważne jest słowo rasadi-vilasi ("czerpiący przyjemność z tańca rasa "). Z tańca rasa może czerpać przyjemność jedynie Śri Krsna, ponieważ jest On najwyższym przywódcą i liderem dziewcząt Vrndavany. Wszyscy inni bhaktowie są Jego towarzyszami. Chociaż nikt nie może równać się Śri Krsnie, Najwyższej Osobie Boga, jest wielu pozbawionych skrupułów łotrów, którzy imitują taniec rasa Śri Krsny. Są oni Mayavadi i należy się ich wystrzegać. Taniec rasa może spełniać jedynie Śri Krsna i nikt inny.

Adi 07.09 Ten sam Pan Krsna zstąpił osobiście jako Śri Caitanya Mahaprabhu wraz ze Swymi wiecznymi towarzyszami, którzy również są jednakowo chwalebni.

Adi 07.10 Śri Caitanya Mahaprabhu, który jest najwyższym kontrolerem, jedną Osobą Boga, ekstatycznie stał się wielbicielem, jednakże ciało Jego jest transcendentalne i nieskażone materialnie.

Adi 07.10 Znaczenie: Istnieją różne tattvy czy prawdy, łącznie z iśa-tattvą, jiva-tattvą i śakti-tattvą. Iśa-tattva odnosi się do Najwyższej Osoby Boga Visnu, który jest najwyższą siłą życia. W Katha Upanisad jest powiedziane, nityo nityanam cetanaś cetananam: Najwyższa Osoba Boga jest najwyższym wiecznym i najwyższą siłą życia. Żywe istoty są również wieczne i również są siłami życia, lecz są bardzo maleńkie jakościowo, podczas gdy Najwyższy Pan jest najwyższą siłą życia i jest najwyższym wiecznym. Najwyższy wieczny nigdy nie przyjmuje ciała tymczasowej materialnej natury, podczas gdy żywe istoty, które są integralnymi cząstkami najwyższego wiecznego, mają skłonność do przyjmowania takiego ciała. Tak więc według mantr wedyjskich Najwyższy Pan jest najwyższym mistrzem niezliczonych żywych istot. Jednakże filozofowie Mayavadi usiłują zrównać maleńkie żywe istoty z najwyższą żywą istotą. Ponieważ nie widzą między nimi żadnej różnicy, ich filozofia nazywana jest advaita-vada, czyli monizmem. W rzeczywistości jednakże różnica taka istnieje. Werset ten szczególnie ma wpoić filozofom Mayavadi, że Najwyższa Osoba Boga jest najwyższym kontrolerem. Najwyższym kontrolerem, Osobą Boga, jest Sam Krsna, ale dla transcendentalnej rozrywki przyjął postać bhakty, Pana Caitanyi Mahaprabhu.

124

Jak oznajmia Bhagavad-gita, kiedy Najwyższa Osoba Boga Krsna zstępuje na tę planetę dokładnie tak jak istota ludzka, niektórzy dranie uważaj ą Go za jednego ze zwykłych ludzi. Osoby myślące w taki błędny sposób opisane są jako mudha, czyli głupcy. Zatem nie należy niemądrze uważać Caitanyi Mahaprabhu za zwykłą ludzką istotę. Przyjął On ekstazę bhakty, lecz jest Najwyższą Osobą Boga. Od czasów Caitanyi Mahaprabhu było wiele imitacji inkarnacji Krsny, którzy nie rozumieli, że Caitanya Mahaprabhu był Samym Krsną, a nie zwykłą ludzką istotą. Osoby mniej inteligentne stwarzają swych własnych Bogów, ogłaszając Bogiem istotę ludzką. Na tym polega ich błąd. Dlatego tutaj słowa tanra śuddha kalevara ostrzegają, że ciało Caitanyi Mahaprabhu nie jest materialne, lecz czysto duchowe. Więc chociaż Caitanya Mahaprabhu przyjął ciało bhakty, nie należy uważać Go za zwykłego bhaktę. Jednakże należy wiedzieć, że chociaż Caitanya Mahaprabhu jest Najwyższą Osobą Boga, to ponieważ przyjął ekstazę bhakty, należy właściwie zrozumieć Jego rozrywki i nie stawiać Go dokładnie na tej samej pozycji co Krsnę. To jedynie z tego względu Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu zatykał uszy, gdy zwracano się do Niego jako do Krsny czy Visnu, gdyż nie chciał, by nazywano Go Najwyższą Osobą Boga. Istnieje klasa wielbicieli zwana Gauranga-nagari, która wystawia sztuki o rozrywkach Krsny używając vigraha, czyli formy, Caitanyi Mahaprabhu. Jest to błąd fachowo nazywany rasabhasą. Kiedy Caitanya Mahaprabhu próbuje czerpać radość jako bhakta, nie należy przeszkadzać Mu przez nazywanie Go Najwyższą Osobą Boga.

Adi 07.11 Transcendentalny smak miłości małżeńskiej do Krsny jest tak wspaniały, że Krsna Sam przyjmuje formę bhakty, by w pełni rozkoszować się tym smakiem.

Adi 07.11 Znaczenie: Chociaż Krsna jest źródłem wszelkiej przyjemności, ma szczególną intencję rozkoszowania się Samym Sobą przez przyjęcie formy bhakty. Wniosek jest taki, że chociaż Pan Caitanya obecny jest w formie bhakty, jest On Samym Krsną. Dlatego Vaisnavowie śpiewają, śri-krsna-caitanya radha-krsna nahe anya: Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu jest kombinacją Radhy i Krsny. Caitanyakhyam prakatam adhuna tad-dvayam caikyam aptam. Śri Svarupa-damodara Gosvami powiedział, że Radha i Krsna stali się jednym w formie Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 07.12 Z tego względu Śri Caitanya Mahaprabhu, najwyższy nauczyciel, przyjmuje postać bhakty, a Pana Nityanandę uznaje za Swego starszego brata.

Adi 07.13 Śri Advaita Acarya jest inkarnacją Pana Caitanyi jako bhakta. Dlatego te trzy tattvy [Caitanya Mahaprabhu, Nityananda Prabhu i Advaita Gosani] są dominującymi, czyli mistrzami.

Adi 07.13 Znaczenie: Gosani oznacza gosvami. Gosvamim czy gosanim nazywana jest osoba, która posiada pełną kontrolę nad zmysłami i umysłem. A kto nie posiada takiej kontroli, nazywany jest godasą, czyli sługą zmysłów, i nie może zostać mistrzem duchowym. Mistrz duchowy, który rzeczywiście posiada kontrolę nad umysłem i zmysłami, jest nazywany gosvamim. Chociaż tytuł gosvami stał się dziedzicznym desygnatem dla ludzi pozbawionych skrupułów, w rzeczywistości tytuł gosani czy gosvami wziął początek od Śri Rupy Gosvamiego, który przedstawiał siebie jako zwykłego grhasthę i ministra w służbie rządowej, ale został gosvamim, kiedy rzeczywiście wzniósł się dzięki instrukcjom Pana Caitanyi Mahaprabhu. Zatem gosvami nie jest tytułem dziedzicznym, lecz odnosi się do kwalifikacji danej osoby. Jeśli ktoś jest bardzo zaawansowany duchowo, to bez względu na to, skąd pochodzi, może zostać nazwany gosvamim. Śri Caitanya Mahaprabhu, Śri Nityananda Prabhu i Śri Advaita Gosani Prabhu są naturalnie gosvamimi, ponieważ należą do kategorii Visnu-tattva. Jako tacy, wszyscy z Nich są prabhu ("dominującymi" czy "mistrzami"), i czasami nazywani są Caitanya Gosani, Nityananda Gosani i Advaita Gosani. Na nieszczęście Ich tak zwani potomkowie, którzy nie posiadają kwalifikacji gosvamich, przyjęli ten tytuł jako dziedziczny desygnat albo stopień zawodowy. Nie jest to zgodne z zaleceniem pism świętych.

Adi 07.14 Jeden z Nich jest Mahaprabhu, a dwaj pozostali są prabhu. Ci dwaj prabhu służą lotosowym stopom Mahaprabhu.

Adi 07.14 Znaczenie: Chociaż Śri Caitanya Mahaprabhu, Śri Nityananda Prabhu i Śri Advaita Prabhu, wszyscy należą do tej samej kategorii Visnu, niemniej jednak Śri Caitanya Mahaprabhu przyjmowany jest za najwyższego, a dwaj pozostali prabhu angażują się w transcendentalną służbę miłości dla Niego, aby uczyć zwykłe żywe istoty, że każdy z nas podlega Śri Caitanyi Mahaprabhu. W innym miejscu w Caitanya-caritamrcie (Adi 5.142) jest powiedziane, ekala iśvara krsna, ara saba bhrtya: jedynym najwyższym mistrzem jest Krsna, a wszyscy inni, zarówno Visnu-tattva, jak i jiva-tattva, angażują się w służbę dla Pana. Zarówno Visnu-tattva (jak Nityananda Prabhu i Advaita), jak i jiva-tattva (Śrivasadi-gaura-bhakta-vrnda) angażują się w służbę Pana, lecz należy robić rozróżnienie pomiędzy sługami Visnu-tattva i sługami jiva-tattva. Sługa jiva-tattva, mistrz duchowy, w rzeczywistości jest służącym Bogiem. Jak wyjaśniono w wersetach poprzednich, w świecie absolutnym nie ma takich różnic, jednakże należy przestrzegać ich, by rozróżniać pomiędzy Najwyższym i Jego podwładnymi.

Adi 07.15 Trzej dominujący [Caitanya Mahaprabhu, Nityananda Prabhu i Advaita Prabhu] wielbieni są przez wszystkie żywe istoty, a zasada czwarta (Śri Gadadhara Prabhu) przyjmowany jest za Ich czciciela.

Adi 07.15 Znaczenie: Opisując prawdę o Panca-tattvie w swej Anubhasyi, Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura wyjaśnia, iż możemy zrozumieć, że Pan Caitanya Mahaprabhu jest najwyższym dominującym, a Nityananda Prabhu i Advaita Prabhu są Jego podwładnymi, lecz również dominującymi. Pan Śri Caitanya Mahaprabhu jest Najwyższym Panem, a Nityananda Prabhu i Advaita Prabhu są manifestacjami Najwyższego Pana. Wszyscy Oni są Visnu-tattvą, Najwyższym, i dlatego są wielbieni przez żywe istoty. Chociaż dwie inne tattvy w kategorii Panca-tattvy - mianowicie, śakti-tattva i jiva-tattva, reprezentowane przez Gadadharę i Śrivasę - są czcicielami Najwyższego Pana, są w tej samej kategorii, ponieważ wiecznie angażują się w transcendentalną służbę miłości dla Pana.

Adi 07.16 Są niezliczeni czyści bhaktowie Pana, na czele ze Śrivasa Thakurą, którzy znani są jako nieskazitelnie czyści bhaktowie.

125

Adi 07.17 Bhaktowie, którym przewodzi Gadadhara Pandita, powinni być uważani za inkarnacje mocy Pana. Są oni bhaktami należącymi do mocy wewnętrznej Pana, zaangażowanymi w służbę dla Pana.

Adi 07.17 Znaczenie: W związku z wersetem szesnastym i siedemnastym, Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura wyjaśnia w swej Anubhasyi: "Są szczególne symptomy, dzięki którym można rozpoznać bhaktów wewnętrznych oraz bhaktów czystych czy nieskazitelnie czystych. Wszyscy nieskazitelnie czyści bhaktowie są śakti-tattvami, czyli mocami Pana. Niektórzy z nich usytuowani są w miłości małżeńskiej, a inni - w uczuciu rodzicielskim, braterstwie czy służeniu. Z pewnością wszyscy z nich są bhaktami, lecz poprzez studia porównawcze przekonujemy się, że bhaktowie czy moce zaangażowane w miłość małżeńską są lepiej usytuowani od innych. Tak więc bhaktowie mający związek z Najwyższą Osobą Boga w miłości małżeńskiej uważani są za najbardziej poufnych bhaktów Pana Caitanyi Mahaprabhu. Ci, którzy angażują się w służbę dla Pana Nityanandy Prabhu i Pana Advaity Prabhu, na ogół mają związki miłości rodzicielskiej, braterstwa, służenia i neutralności. Kiedy bhaktowie tacy rozwijają wielkie przywiązanie do Śri Caitanyi Mahaprabhu, również zajmują pozycję w intymnym kręgu bhaktów w miłości małżeńskiej." Śri Narottama dasa Thakura w ten sposób opisuje ten stopniowy rozwój służby oddania:

gauranga balite habe pulaka śarira hari hari balite nayane ba 'be niraara kabe nitaicanda karana karibe samsara-vasana mora kabe tuccha habe visaya chadiya kabe śuddha habe manakabe hama heraba śri-vrndavana rupa-raghunatha-pade ha-ibe akuti kabe hama bujhaba śri-yugala-piriti

"Kiedy na skutek intonowania imienia Pana Caitanyi na moim ciele pojawi się wysypka, i kiedy intonowanie świętych imion Hare Krsna wywoła potok łez z mych oczu? Kiedy Pan Nityananda będzie miłosierny dla mnie i uwolni mnie od wszelkich pragnień przyjemności materialnych? Kiedy mój umysł będzie całkowicie oczyszczony z pragnień przyjemności materialnej? Jedynie wówczas będę mógł zrozumieć Vrndavanę. Jedynie wtedy, gdy przywiążę się do instrukcji pozostawionych przez sześciu Gosvamich na czele z Rupą Gosvamim i Raghunathą dasa Gosvamim, będę mógł zrozumieć miłość małżeńską Radhy i Krsny." Przez przywiązanie do służby oddania dla Pana Caitanyi Mahaprabhu natychmiast wznosimy się na ekstatyczną pozycję. Kiedy ktoś rozwija miłość do Nityanandy Prabhu, uwalnia się od wszelkich przywiązań do materialnego świata i wówczas może zrozumieć rozrywki Pana we Vrndavanie. W tym stanie, kiedy ktoś rozwija miłość do sześciu Gosvamich, może zrozumieć miłość małżeńską pomiędzy Radną i Krsną. Są to różne etapy promocji czystych bhaktów do miłości małżeńskiej w służbie dla Radhy i Krsny w intymnym związku ze Śri Caitanyą Mahaprabhu.

Adi 07.18-19 Wszyscy wewnętrzni bhaktowie czy moce są wiecznymi towarzyszami w rozrywkach Pana. Jedynie z nimi Pan pojawia się, by szerzyć ruch sankirtanu, jedynie z nimi rozkoszuje się smakiem miłości małżeńskiej, i jedynie z nimi rozdziela tę miłość do Boga wśród ogółu ludzi.

Adi 07.18-19 Znaczenie: Czyniąc rozróżnienie pomiędzy czystymi bhaktami a bhaktami wewnętrznymi, czyli poufnymi, w swojej książce Upadeśamrta, Rupa Gosvami nakreśla następujący stopniowy proces rozwoju. Spośród wielu tysięcy karmitów lepszy jest ten, który usytuowany jest w doskonałej wiedzy wedyjskiej. Spośród wielu takich uczonych i filozofów lepszy jest ten, który jest rzeczywiście wyzwolony z materialnej niewoli, a spośród wielu takich prawdziwie wyzwolonych osób za najlepszą uważana jest ta, która jest bhaktą Najwyższej Osoby Boga. Pomiędzy wieloma takimi transcendentalnymi miłośnikami Najwyższej Osoby Boga najlepsze są gopi, a pomiędzy gopi najlepszą jest Śrimati Radhika. Śrimati Radhika jest bardzo droga Panu Krsnie, i tak samo drogie Najwyższej Osobie Boga są Jej stawy, mianowicie Śyamakunda i Radhakunda. W swej Anubhasyi Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura komentuje, że pomiędzy pięcioma tattvami, dwie są energiami (śakti-tattva), a trzy pozostałe są źródłami energii (śaktiman tattva): Tak bhaktowie nieskazitelnie czyści, jak i bhaktowie wewnętrzni zaangażowani są w pomyślną kulturę świadomości Krsny nieskażoną filozoficzną spekulacją czy działaniem karmicznym. Wszyscy oni uważani są za czystych bhaktów, a pomiędzy nimi ci, którzy po prostu angażują się w miłość małżeńską, nazywani są madhurya-bhaktami albo bhaktami wewnętrznymi. Małżeńska miłość do Boga obejmuje potencjalną służbę miłości w miłości rodzicielskiej, braterstwie i związku służenia. Zatem wniosek z tego jest taki, że każdy poufny bhakta jest czystym bhaktą Pana. Śri Caitanya Mahaprabhu oddaje się Swym rozrywkom ze Swą bezpośrednią ekspansją Nityanandą Prabhu. Jego czyści bhaktowie i Jego trzy inkarnacje purusa, mianowicie Karanodakaśayi Visnu, Garbhodakaśayi Visnu i Ksirodakaśayi Visnu, zawsze towarzyszą Najwyższemu Panu w szerzeniu ruchu sankirtanu.

Adi 07.20-21 Cechy Krsny uważane są za magazyn transcendentalnej miłości. Chociaż ten magazyn miłości z pewnością obecny był z Krsną, kiedy pojawił się On tutaj, był on zapieczętowany. Lecz kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu przybył wraz z innymi towarzyszami z Panca-tattvy, oderwali pieczęć i splądrowali ten magazyn, by skosztować transcendentalnej miłości do Krsny. Im bardziej jej kosztowali, tym bardziej rosło ich pragnienie.

Adi 07.20-21 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu jest nazywany maha-vadanyavatarą, ponieważ chociaż jest Samym Śri Krsną, jest On jeszcze bardziej przychylny biednym upadłym duszom niż Pan Śri Krsna. Kiedy Pan Śri Krsna był osobiście obecny, żądał, by każdy Mu się podporządkował i obiecywał, że wówczas udzieli całkowitej ochrony. Lecz kiedy na Ziemię tę przybył Śri Caitanya Mahaprabhu ze Swymi towarzyszami, rozdzielał On po prostu transcendentalną miłość do Boga, nie czyniąc żadnych rozróżnień. Dlatego Śri Rupa Gosvami zrozumiał, że Pan Caitanya nie był nikim innym jak Samym Śri Kisną, gdyż nikt poza Najwyższą Osobą Boga nie może rozdzielać poufnej miłości do Najwyższej Osoby.

126

Adi 07.22 Śri Panca-tattva sama tańczyła raz po raz i w ten sposób sprawiła, że łatwiej było pić nektariańską miłość do Boga. Tańczyli, krzyczeli, śmiali się i intonowali jak szaleni, i w ten sposób rozdzielali miłość do Boga.

Adi 07.22 Znaczenie: Ludzie na ogół nie są w stanie zrozumieć rzeczywistego znaczenia intonowania i tańczenia. Opisując Gosvamich, Śri Śrinivasa Acarya oznajmił, krsnotkirtana-gana-nartana-parau: to intonowanie i taniec demonstrował nie tylko Sam Pan Caitanya Mahaprabhu ze Swymi towarzyszami, lecz w następnym pokoleniu podążyło za nimi sześciu Gosvamich. Obecny ruch świadomości Krsny przestrzega tej samej zasady i dlatego po prostu intonując i tańcząc spotykamy się z pozytywną reakcją na całym świecie. Należy jednakże zrozumieć, że to intonowanie i taniec nie należą do tego materialnego świata. Są to w rzeczywistości czynności transcendentalne, gdyż im bardziej angażujemy się w intonowanie i taniec, tym bardziej możemy rozkoszować się nektarem transcendentalnej miłości do Boga.

Adi 07.23 Rozdzielając miłość do Boga, Caitanya Mahaprabhu i Jego towarzysze nie zważali na to, kto był odpowiednim kandydatem, a kto nie, czy też jakie miejsce było właściwe dla takiej dystrybucji, a jakie nie. Nie stawiali żadnych warunków. Członkowie Panca-tattvy rozdzielali miłość do Boga wszędzie, gdzie tylko nadarzyła się sposobność.

Adi 07.23 Znaczenie: Istnieją pewni dranie, którzy śmią przemawiać przeciwko misji Pana Caitanyi poprzez krytykowanie ruchu świadomości Krsny za przyjmowanie Europejczyków i Amerykanów na braminów i ofiarowywanie im sannyasy. Ale tutaj znajduje się autorytatywna wypowiedź, że w rozdzielaniu miłości do Boga nie należy zważać na to, czy odbiorcami są Europejczycy, Amerykanie, Hindusi, muzułmanie itd. Ruch świadomości Krsny należy szerzyć, gdzie tylko to możliwe, i tych, którzy w ten sposób stają się Vaisnavami, należy przyjmować za będących większymi od braminów, Hindusów czy Indusów. Śri Caitanya Mahaprabhu pragnął, by Jego imię szerzono w każdej wiosce i mieście na powierzchni Ziemi. Zatem, kiedy kult Caitanyi Mahaprabhu szerzy się na całym świecie, to czyż nie należy przyjąć za Vaisnavów, braminów i sannyasinów tych, którzy zostają wyznawcami tego ruchu? Zazdrośni dranie czasami wysuwają takie głupie argumenty, lecz bhaktowie świadomi Krsny nie dbają o nie. My ściśle przestrzegamy zasad ustanowionych przez Panca-tattvę.

Adi 07.24 Chociaż członkowie Panca-tattvy plądrowali ten magazyn miłości do Boga i spożywali jego zawartość oraz rozdzielali ją, nie było niedostatku, gdyż ten wspaniały magazyn jest tak kompletny, że w miarę rozdzielania miłości jej zapasy zwiększają się setki razy.

Adi 07.24 Znaczenie: Pewna pseudo-inkarnacja Krsny powiedziała kiedyś swemu uczniowi, że udzieliwszy mu wiedzy opróżnił samego siebie i w ten sposób stał się duchowym bankrutem. Tacy blagierzy mówią w ten sposób, by oszukać publiczność, lecz prawdziwa świadomość duchowa jest tak doskonała, że im bardziej się ją rozdziela, tym bardziej się zwiększa. Bankructwo jest określeniem, które znajduje zastosowanie w świecie materialnym, lecz nigdy nie można opróżnić magazynu miłości do Boga w świecie duchowym. Krsna zaspokaja potrzeby milionów i trylionów żywych istot, i nawet gdyby wszystkie niezliczone żywe istoty zapragnęły stać się świadomymi Krsny, nie zabrakłoby miłości do Boga, ani też nie byłoby kłopotu z ich utrzymaniem. Nasz ruch świadomości Krsny rozpoczęliśmy w pojedynkę i nikt nie zapewniał nam środków do życia, lecz obecnie na całym świecie wydajemy setki i tysiące dolarów i ruch ten coraz bardziej się zwiększa. Tak więc nie ma kwestii niedostatku. Chociaż zawistne osoby mogą być zazdrosne, to jeśli będziemy przestrzegać naszych zasad i podążać śladami Panca-tattvy, ruch ten będzie rozwijał się nadal i nie powstrzymają go imitacje svamich, sannyasinów, religioznawcy, filozofowie czy naukowcy, gdyż jest on transcendentalny do wszystkich materialnych warunków. Dlatego osoby propagujące ruch świadomości Krsny nie powinny obawiać się takich łotrów i głupców.

Adi 07.25 Powódź miłości do Boga rozprzestrzeniła się we wszystkich kierunkach i tak zatopiła młodych, starych, kobiety i dzieci.

Adi 07.25 Znaczenie: Kiedy w ten sposób rozdzielana jest zawartość magazynu miłości do Boga, następuje potężny potop, który zalewa całą ziemię. Czasami po porze deszczowej występuje wielka powódź w Śridhama Mayapur. Jest to oznaką tego, że z miejsca narodzin Pana Caitanyi powódź miłości do Boga powinna rozprzestrzenić się na cały świat, gdyż to pomoże każdemu, nie wyłączając starców, młodzieży, kobiet i dzieci. Ruch świadomości Krsny Śri Caitanyi Mahaprabhu ma tak wielką moc, że może zatopić cały świat i zainteresować wszystkie klasy ludzi tematem miłości do Boga.

Adi 07.26 Ruch świadomości Krsny zaleje cały świat i zatopi każdego, tak dżentelmenów, złoczyńców, a nawet kulawych, inwalidów czy ślepców.

Adi 07.26 Znaczenie: Tutaj ponownie można podkreślić, że chociaż zazdrosne łotry protestują, aby nie dawać świętej nici czy sannyasy Europejczykom i Amerykanom, to nie istnieje nawet potrzeba zważania na to, czy ktoś jest dżentelmenem czy złoczyńcą, ponieważ jest to ruch duchowy, nie zważający na zewnętrzne ciało ze skóry i kości. Chociaż znajduje się on pod właściwym przewodnictwem Panca-tattvy, ściśle przestrzegając regulujących zasad, nie ma on nic wspólnego z zewnętrznymi przeszkodami.

Adi 07.27 Kiedy pięciu członków Panca-tattvy ujrzało, że cały świat zatonął w miłości do Boga, a nasienie przyjemności materialnej zostało całkowicie zniszczone w żywych istotach, przepełnili się oni niezwykłym szczęściem.

Adi 07.27 Znaczenie: W związku z tym Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura pisze w swej Anubhasyi, że ponieważ wszystkie żywe istoty należą do marginalnej mocy Pana, każda z nich ma naturalną skłonność, aby stać się świadomą Krsny, chociaż jednocześnie niewątpliwie znajduje się w niej nasienie materialnej przyjemności. Nasienie przyjemności materialnej, podlewane przez naturalny bieg materialnych wypadków, kiełkuje, by stać się drzewem materialnego uwikłania, które dostarcza żywej istocie wszelkiego rodzaju przyjemności materialnych. Cieszenie się takimi materialnymi udogodnieniami oznacza doświadczanie trzech materialnych niedoli. Kiedy jednakże, zgodnie z prawami natury, następuje powódź, nasiona w ziemi zostają zniszczone. Podobnie, kiedy powódź miłości do Boga zalewa cały świat, nasiona materialnej przyjemności tracą swą moc. Tak więc im bardziej szerzy się ruch świadomości Krsny, tym bardziej zmniejsza się pragnienie przyjemności materialnej. Nasienie materialnej przyjemności automatycznie traci moc wraz ze wzrostem ruchu świadomości Krsny.

127

Zamiast być zazdrosnymi o to, że dzięki łasce Pana Caitanyi świadomość Krsny szerzy się na całym świecie, takie zawistne osoby powinny być szczęśliwe, jak oznajmiono to tutaj słowami parama ullasa. Lecz ponieważ są one kanistha-adhikari, czyli prakrta-bhaktami (bhaktami materialistycznymi, którzy nie są zaawansowani w wiedzy duchowej), zamiast być szczęśliwymi, są zazdrosne, i starają się znaleźć wady w świadomości Krsny. Jednakże Śrimat Prabodhananda Sarasvati pisze w swej Caitanya-candramrcie, że pod wpływem ruchu świadomości Krsny Pana Caitanyi materialiści czują odrazę do rozmów o swych żonach i dzieciach, rzekomo wykształceni uczeni porzucają swe nudne studia nad literaturą wedyjską, yogini porzucają swe niepraktyczne praktyki yogi mistycznej, asceci rezygnują ze swych srogich pokut i wyrzeczeń, a sannyasini porzucają studia nad filozofią Sankhya. W ten sposób wszyscy czują atrakcję do praktyk bhakti-yogi Pana Caitanyi i nie doznają smaku wyższego ponad smak świadomości Krsny.

Adi 07.28 Im większe deszcze miłości do Boga wywołuje pięciu członków Panca-tattvy, tym bardziej zwiększa się ten potop i zalewa cały świat.

Adi 07.28 Znaczenie: Ruch świadomości Krsny nie jest stereotypowy ani też w zastoju. Rozszerzy się on na całym świecie pomimo wszelkich sprzeciwów głupców i drani, którzy uważają, że europejscy i amerykańscy mleccha nie mogą być przyjmowani za braminów czy sannyasinów. Tutaj oznajmiono że proces ten rozprzestrzeni się i zatopi cały świat świadomością Krsny.

Adi 07.29-30 Impersonaliści, osoby pracujące dla przyjemności materialnej, fałszywi logicy, bluźniercy, niewielbiciele i najniżsi pomiędzy społecznością studencką są wielkimi ekspertami w unikaniu ruchu świadomości Krsny i dlatego potop świadomości Krsny nie może ich dosięgnąć.

Adi 07.29-30 Znaczenie: Tak jak filozofowie Mayavadi w przeszłości, tacy jak Prakaśananda Sarasvati z Benares, współcześni impersonaliści nie są zainteresowani ruchem świadomości Krsny Pana Caitanyi. Nie znają wartości tego materialnego świata; uważają go za fałszywy i nie są w stanie zrozumieć, jak ruch świadomości Krsny może go wykorzystać. Są tak pogrążeni w impersonalistycznej myśli, że przyjmują to za pewnik, iż wszelka duchowa różnorodność jest materialna. Ponieważ nie znają niczego poza swą błędną koncepcją brahmajyoti, nie są w stanie zrozumieć, że Krsna, Najwyższa Osoba Boga, jest duchowy i dlatego ponad koncepcją materialnego złudzenia. Kiedykolwiek Krsna inkarnuje osobiście albo jako bhakta, ci filozofowie Mayavadi uważają Go za zwykłą ludzką istotę. Zostało to potępione w Bhagavad-gicie:

avajananti mam mudha manusim tanum aśritam param bhavam ajananto mama-bhuta-maheśvaram

"Głupcy wyśmiewają Mnie, kiedy zstępuję w ludzkiej postaci. Nie znają Mojej transcendentalnej natury i nie wiedzą, że jestem Najwyższym Panem wszystkiego, co istnieje." (Bg. 9.11) Są również inne pozbawione skrupułów osoby, które - wykorzystując pojawienie się Pana - pozują na inkarnacje, by oszukiwać niewinną publiczność. Inkarnacja Boga powinna zostać poddana sprawdzianowi stwierdzeń śastr i również spełniać niezwykłe czyny. Nie należy przyjmować łotra za inkarnację Boga, lecz należy sprawdzić, czy może on działać jako Najwyższa Osoba Boga. Na przykład, Krsna nauczał Arjunę w Bhagavad-gicie i Arjuna również przyjął Go za Najwyższą Osobę Boga, lecz dla naszego zrozumienia Arjuna poprosił Pana, by zamanifestował Swą formę kosmiczną, w ten sposób sprawdzając, czy rzeczywiście był On Najwyższym Panem. Podobnie, tzw. inkarnację Boga należy sprawdzić według standardowych kryteriów. Aby nie dać się zwieść pokazowi sił mistycznych, najlepiej jest przeegzaminować tzw. inkarnację Boga w świetle stwierdzeń śastr. Pisma święte opisują Caitanyę Mahaprabhu jako inkarnację Krsny; więc jeśli ktoś pragnie imitować Pana Caitanyę i twierdzić, że jest inkarnacją, musi uzasadnić to twierdzenie ukazując dowody z śastr o swym pojawieniu się.

Adi 07.31-32 Widząc, że Mayavadi i inni uciekaj, Pan Caitanya pomyślał: Chciałem, by ta powódź miłości do Boga zatopiła każdego, lecz niektórzy z nich uciekli. Dlatego obmyślę podstęp, aby ich również zatopić.

Adi 07.31-32 Znaczenie: Jest to istotny punkt. Pan Caitanya Mahaprabhu pragnął wymyślić sposób urzeczenia Mayavadi i innych, którzy nie wykazywali zainteresowania ruchem świadomości Krsny. Jest to oznaką acaryi. Od acaryi, który przychodzi, by służyć Panu, nie można oczekiwać, by dostosował się do stereotypu, gdyż zawsze musi on wynajdywać sposoby szerzenia świadomości Krsny. Czasami osoby zazdrosne krytykują ruch świadomości Krsny, ponieważ jednakowo angażuje on w rozdzielanie miłości do Boga tak chłopców, jak i dziewczęta. Nie wiedząc, że chłopcy i dziewczęta w krajach takich jak europejskie czy amerykańskie swobodnie obcują ze sobą, ci głupcy i łotry krytykują chłopców i dziewczęta w świadomości Krsny za to, że mieszają się ze sobą. Lecz dranie ci powinni zważyć na to, że nie można nagle zmienić zwyczajów społecznych. Jednakże, ponieważ tak chłopcy, jak i dziewczęta są szkoleni na nauczających, te dziewczęta nie są zwykłymi dziewczętami, lecz są tak dobre jak ich bracia, którzy głoszą świadomość Krsny. Zatem angażowanie zarówno chłopców, jak i dziewcząt w pełni transcendentalne czynności jest taktyką mającą na celu szerzenie ruchu świadomości Krsny. Ci zazdrośni głupcy, którzy krytykują to, że chłopcy mieszają się z dziewczętami, będą musieli zadowolić się swą własną głupotą, gdyż nie wiedzą, jak szerzyć świadomość Krsny poprzez zaadoptowanie sposobów i środków, które są korzystne dla tego celu. Ich stereotypowe metody nigdy nie pomogą szerzyć świadomości Krsny. Więc to, co robimy, jest doskonałe dzięki łasce Pana Caitanyi Mahaprabhu, gdyż to On właśnie zaproponował wynalezienie sposobu na pochwycenie tych wszystkich, którzy zgubili drogę do świadomości Krsny.

Adi 07.33 Tak więc po pełnym zastanowieniu się, Pan przyjął sannyasę.

Adi 07.33 Znaczenie: Pan Śri Caitanya Mahaprabhu nie musiał przyjmować sannyasy, gdyż jest Samym Bogiem i dlatego nie ma nic wspólnego z materialną, cielesną koncepcją życia. Śri Caitanya Mahaprabhu nie utożsamiał się z żadną z ośmiu varn i aśramów, mianowicie: bramin, ksatriya, vaiśya, śudra, brahmacari, grhastha, vanaprastha i sannyasa. Utożsamiał się z Najwyższym Duchem. Śri Caitanya Mahaprabhu, czy też jakikolwiek czysty bhakta, nigdy nie utożsamia się z tymi społecznymi i duchowymi podziałami życia, gdyż bhakta jest zawsze transcendentalny do różnych podziałów społecznych.

128

Niemniej jednak Pan Caitanya postanowił przyjąć sannyasę z tego względu, że wówczas każdy - z korzyścią dla siebie - okazywałby Mu szacunek. Chociaż w rzeczywistości nie było potrzeby, aby przyjął sannyasę, zrobił to dla korzyści tych, którzy mogli uważać Go za zwykłą ludzką istotę. Głównym celem przyjęcia przez Niego sannyasy było wyzwolenie sannyasinów Mayavadi. Okaże się to rzeczą oczywistą w dalszej części tego rozdziału. Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura w ten sposób wyjaśnił termin "Mayavadi": "Najwyższa Osoba Boga jest transcendentalny do materialnej koncepcji życia. Mayavadi to ten, który uważa, że ciało Najwyższej Osoby Boga Krsny jest zrobione z mayi i który za mayę uważa również siedzibę Pana i proces zbliżania się do Niego, służbę oddania. Mayavadi uważa za mayę wszystkie parafernalia służby oddania." Maya odnosi się do egzystencji materialnej, której właściwe są reakcje czynności karmicznych. Mayavadi uważają, że służba oddania zalicza się do takich czynności karmicznych. Według nich bhagavatowie, czyli bhaktowie, osiągną prawdziwy punkt wyzwolenia wówczas, kiedy zostaną oczyszczeni przez filozoficzną spekulację. Osoby, które w ten sposób spekulują o służbie oddania, nazywane są kutarkika (fałszywymi logikami), a osoby uważające służbę oddania za czynność karmiczną nazywane są również karma-nistha. Osoby krytykujące służbę oddania nazywane są nindaka (bluźniercami). Podobnie, niewielbiciele uważający czynności oddania za materialne nazywani są również pasandi, a naukowcy o podobnym poglądzie zwą się adhama paduya. Kutarkika, nindaka, pasandi i adhama paduya unikali korzyści płynących z ruchu Śri Caitanyi Mahaprabhu polegającego na rozwoju miłości do Boga. Śri Caitanya Mahaprabhu czuł dla nich współczucie i z tego względu postanowił przyjąć porządek sannyasy, gdyż wtedy ofiarowywaliby Mu szacunek. W Indiach nadal szanowany jest porządek sannyasy. W istocie, nawet sama szata sannyasina nadal wzbudza szacunek w ludności Indii. Zatem Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął sannyasę, by ułatwić nauczanie Swego kultu oddania, chociaż w przeciwnym razie nie miał potrzeby przyjmowania czwartego porządku życia duchowego.

Adi 07.34 Śri Caitanya Mahaprabhu pozostawał w życiu rodzinnym przez dwadzieścia cztery lata, a na początku dwudziestego piątego przyjął porządek sannyasy.

Adi 07.34 Znaczenie: Są cztery porządki życia duchowego, mianowicie brahmacarya, grhastha, vanaprastha i sannyasa, i każdy z tych aśramów ma cztery działy. Brahmacaryaśrama dzieli się na: savitrya, prajapatya, brahma i brhat, agrhasthaśrama dzieli się na: varta (zawodowcy), sancaya (zbierający), śalina (ci, którzy nie proszą nikogo o nic) i śilonchana (zbierający zboże z pól ryżowych). Podobnie,vanaprasthaśrama dzieli się na: vaikhanasa, balikhilya, audumbara i phenapa, asannyasa na: kuticaka, bahudaka, hamsa i niskriya. Jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam (1.13.26-27), są dwa rodzaje sannyasinów, nazywani dhira i narottama. Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął sannyasę pod koniec stycznia w roku 1432 śakabda od Keśavy Bharati należącego do Śankara-sampradayi.

Adi 07.35 Po przyjęciu porządku sannyasy, Śri Caitanya Mahaprabhu przyciągnął uwagę wszystkich tych, którzy się Mu wymknęli, począwszy od logików.

Adi 07.36 I tak oto studenci, niewierni, karmici i krytycy wszyscy przyszli, by podporządkować się lotosowym stopom Pana.

Adi 07.37 Pan Caitanya wybaczył im wszystkim, i pogrążyli się oni w oceanie służby oddania, gdyż nikt nie może zbiec przed wyjątkową, miłosną siecią Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 07.37 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu był idealnym acaryą. Acarya jest idealnym nauczycielem, który zna cel pism objawionych, zachowuje się odpowiednio do ich nakazów i uczy swych studentów, by również przyjęli te zasady. Jako idealny acarya, Śri Caitanya Mahaprabhu obmyślił sposoby pochwycenia wszelkiego rodzaju ateistów i materialistów. Każdy acarya ma szczególne środki propagowania swego ruchu duchowego w celu przywiedzenia ludzi do świadomości Krsny. Tak więc metoda jednego acaryi może różnić się od metody drugiego, ale ostateczny cel nigdy nie jest lekceważony. Śrila Rupa Gosvami poleca:

yena tena prakarena manah krsne niveśayet

129

sarve vidhi-nisedha syur etayor eva kinkarah

Acarya powinien obmyślić sposoby, dzięki którym ludzie mogą w jakiś sposób przyjść do świadomości Krsny. Najpierw powinni stać się świadomi Krsny, a później można stopniowo wprowadzić wszystkie przepisane zasady i reguły. W naszym ruchu świadomości Krsny stosujemy tę taktykę Pana Caitanyi Mahaprabhu. Na przykład, ponieważ chłopcy i dziewczęta w krajach zachodnich swobodnie mieszają się, to aby przywieść ich do świadomości Krsny, konieczne są pewne ustępstwa względem ich zwyczajów i nawyków. Acarya musi obmyślić sposoby przywiedzenia ich do służby oddania. Więc chociaż jestem sannyasinem, czasami biorę udział w swataniu chłopców i dziewcząt, chociaż w historii sannyasy żaden sannyasin osobiście nie brał udziału w aranżowaniu małżeństw swych uczniów.

Adi 07.38 Śri Caitanya Mahaprabhu pojawił się, aby wyzwolić wszystkie upadłe dusze. Dlatego obmyślił wiele metod wyzwolenia ich z sideł mayi.

Adi 07.38 Znaczenie: Powinnością acaryi jest okazywanie miłosierdzia upadłym duszom. W związku z tym pod uwagę powinny być brane deśa-kala-patra (miejsce, czas i obiekt). Ponieważ europejscy i amerykańscy chłopcy i dziewczęta w naszym ruchu świadomości Krsny nauczają razem, mniej inteligentni ludzie krytykują, że mieszają się bez ograniczeń. W Europie i Ameryce chłopcy i dziewczęta mieszają się w sposób nieograniczony i mają równe prawa; zatem całkowite odseparowanie mężczyzn od kobiet jest rzeczą niemożliwą. Jednakże dokładnie instruujemy tak mężczyzn, jak i kobiety, w jaki sposób nauczać i w istocie nauczają oni wspaniale. Oczywiście ściśle zabraniamy niedozwolonego seksu. Chłopcy i dziewczęta nie mający ślubu nie mają pozwolenia na spanie razem czy życie razem i w każdej świątyni znajdują się oddzielne udogodnienia dla chłopców i dziewcząt Grhasthowie mieszkają na zewnątrz świątyni, gdyż w świątyni nie pozwalamy nawet na to, by mąż i żona żyli razem. Rezultaty tego są wspaniałe. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety nauczają ze zdwojoną siłą przekazu Pana Caitanyi Mahaprabhu i Pana Krsny. Słowa saba nistarite kare caturi apara z tego wersetu oznaczają, że Śri Caitanya Mahaprabhu pragnął wyzwolić wszystkich. Dlatego zasadą jest, że nauczający musi ściśle przestrzegać zasad i przepisów ustanowionych w śastrach, jednakże jednocześnie musi obmyślić sposoby na to, by nauczanie w celu odzyskania upadłych dusz przebiegało z pełną siłą.

Adi 07.39 Wszyscy zostali nawróceni na bhaktów Pana Caitanyi, nawet mleccha i yavana. Wymknęli się Mu jedynie impersonalistyczni zwolennicy Śankaracaryi.

Adi 07.39 Znaczenie: Werset ten wyraźnie oznajmia, że chociaż Pan Caitanya Mahaprabhu przemienił w bhaktów mahometan i innych mleccha, to nie mógł nawrócić impersonalistycznych zwolenników Śankaracaryi. Po przyjęciu wyrzeczonego porządku życia, Caitanya Mahaprabhu nawrócił wielu karma-nistha oddanych karmicznym czynnościom, wielu wielkich logików, jak Sarvabhauma Bhattacarya, nindaka (bluźnierców), jak Prakaśananda Sarasvati, pasandi (niewielbicieli), jak Jagai i Madhai, i adhama paduya (zdegradowanych studentów), jak Mukunda i jego przyjaciele. Wszyscy oni stopniowo stali się bhaktami Pana, nawet Pathanowie czy muzułmanie, lecz bardzo trudno było nawrócić największych bluźnierców, impersonalistów, gdyż bardzo taktownie wymykali się podstępom Pana Caitanyi Mahaprabhu. Opisując Kaśira Mayavadi, Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura wyjaśnił, że osoby, które są oszołomione przez wiedzę empiryczną czy bezpośrednią percepcję zmysłową i które wskutek tego uważają, że za pomocą swych materialnych obliczeń mogą oszacować nawet ten ograniczony materialny świat, dochodzą do wniosku, że wszystko co można dostrzec poprzez bezpośrednią percepcję zmysłową, jest jedynie mayą, czyli złudzeniem. Utrzymują, że chociaż Absolutna Prawda jest poza zasięgiem percepcji zmysłowej, nie zawiera On żadnej duchowej różnorodności czy przyjemności. Według Kaśira Mayavadi świat duchowy jest po prostu próżnią. Nie wierzą w Osobę Absolutnej Prawdy ani różnorodność Jego czynów w świecie duchowym. Chociaż mają swe własne argumenty, które nie są bardzo mocne, nie mają żadnej koncepcji różnorodnych czynności Prawdy Absolutnej. Impersonaliści, którzy są zwolennikami Śankaracaryi, na ogół znani są jako Kaśira Mayavadi. W pobliżu Varanasi jest inna grupa impersonalistów, którzy znani są jako Saranatha Mayavadi. Za miastem Varanasi znajduje się miejsce znane jako Saranatha, gdzie jest ogromna stupa buddyjska. Żyje tam wielu zwolenników filozofii buddyjskiej i są oni znani jako Saranatha Mayavadi. Impersonaliści Saranathy różnią się od impersonalistów Varanasi, gdyż impersonaliści Varanasi propagują ideę, że bezosobowy Brahman jest prawdą, podczas gdy różnorodność materialna jest fałszywa, lecz impersonaliści Saranatha nie wierzą nawet w to, że Absolutna Prawda czy Brahman mogą zostać zrozumiani jako przeciwieństwo mayi czy złudzenia. Według ich poglądu jedyną manifestacją Absolutnej Prawdy jest materializm. W rzeczywistości zarówno Mayavadi Kaśira, jak i Saranatha oraz wszelcy inni filozofowie nie mający wiedzy o duszy, są zwolennikami całkowitego materializmu. Żaden z nich nie ma wyraźnej wiedzy o Absolucie czy świecie duchowym. Filozofowie tacy jak Mayavadi Saranatha, którzy nie wierzą w egzystencję duchową Absolutnej Prawdy, lecz uważają, że różnorodność materialna jest wszystkim, nie wierzą, iż istnieją dwa rodzaje natury, niższa (materialna) i wyższa (duchowa), jak opisuje to Bhagavad-gita. W rzeczywistości ani Mayavadi Varanasi, ani Saranatha nie przyjmują zasad Bhagavad-gity, z powodu ubogiego zasobu wiedzy. Ponieważ ci impersonaliści nie mający doskonałej wiedzy duchowej nie są w stanie zrozumieć zasad bhakti-yogi, muszą zostać zaliczeni do niewielbicieli, którzy są przeciwni ruchowi świadomości Krsny. Czasami cierpimy niewygody z powodu przeszkód stawianych przez tych impersonalistów, lecz nie dbamy o ich tak zwaną filozofię, gdyż propagujemy naszą własną filozofię, tak jak została zaprezentowana w Bhagavad-gicie Takiej Jaką Jest, i otrzymujemy pomyślne rezultaty. Teoretyzując, jak gdyby służba oddania była przedmiotem ich spekulacji umysłowej, oba rodzaje impersonalistów Mayavadi dochodzą do wniosku, że przedmiot bhakti-yogi jest tworem mayi i że Krsna, służba oddania i bhakta są również mayą. Zatem jak oznajmił Śri Caitanya Mahaprabhu, mayavadi krsne aparadhi: "Wszyscy Mayavadi są bluźniercami przeciwko Panu Krsnie." (Cc. Madhya 17.129) Zrozumienie ruchu świadomości Krsny jest dla nich rzeczą niemożliwą; dlatego nie doceniamy ich filozoficznych konkluzji. Bez względu na to, jakimi by byli ekspertami ci kłótliwi impersonaliści w prezentowaniu swej tak zwanej logiki, my pokonujemy ich pod każdym względem i kontynuujemy nasz ruch świadomości Krsny. Ich urojone spekulacje umysłowe nie mogą powstrzymać postępu ruchu świadomości Krsny, który jest całkowicie duchowy i nigdy nie podlega kontroli takich Mayavadi.

130

Adi 07.40 Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu przechodził przez Varanasi w drodze do Vrndavany, sannyasini będący filozofami Mayavadi bluźnili przeciwko Niemu na wiele sposobów.

Adi 07.40 Znaczenie: Nauczając żywiołowo świadomości Krsny, Śri Caitanya Mahaprabhu stawił czoła wielu filozofom Mayavadi. Podobnie, my również stawiamy czoła wrogim svamim, yoginom, impersonalistom, naukowcom, filozofom i innym spekulantom umysłowym, i dzięki łasce Pana Krsny bez trudu i z powodzeniem pokonujemy ich wszystkich.

Adi 07.41 "Chociaż jest sannyasinem, nie interesuje się studiami nad Vedantą, lecz zamiast tego zawsze śpiewa i tańczy w sankirtanie.

Adi 07.41 Znaczenie: Szczęśliwie czy nieszczęśliwie, my również spotykamy takich Mayavadi, którzy krytykują naszą metodę intonowania i oskarżają nas, że nie jesteśmy zainteresowani studiami. Nie wiedzą, że przetłumaczyliśmy na angielski całe tomy książek i że studenci w naszych świątyniach regularnie studiują je rano, po południu i wieczorem. Piszemy i drukujemy książki, a nasi studenci studiują je i rozprowadzają na całym świecie. Żadna szkoła Mayavadi nie może zaprezentować tak wielu książek jak my; niemniej jednak oskarżają nas, że nie mamy upodobania do studiów. Takie oskarżenia są całkowicie fałszywe. Lecz chociaż studiujemy, nie studiujemy nonsensów Mayavadi. Sannyasini Mayavadi nie intonują ani nie tańczą. Ich formalnym sprzeciwem jest to, że ta metoda tańczenia i intonowania jest nazywana tauryatrika, co oznacza, że sannyasin powinien całkowicie unikać takich czynności i poświęcić swój czas studiom nad Vedantą. W rzeczywistości ludzie tacy nie rozumieją, co to znaczy Vedanta. W Bhagavad-gicie jest powiedziane: vedaiś ca sarvair aham eva vedyo vedanta-krd veda-vid eva caham. "Ja jestem przedmiotem poznania wszystkich Ved; w istocie, to Ja jestem kompilatorem Vedanty i Ja jestem znawcą Ved." (Bg. 15.15) W rzeczywistości kompilatorem Vedanty jest Pan Krsna, i cokolwiek On mówi, jest filozofią Vedanty. Mayavadi są bardzo dumni ze swoich studiów, chociaż brakuje im wiedzy o Vedancie zaprezentowanej przez Najwyższą Osobę Boga w transcendentalnej formie Śrimad-Bhagavatam. Przewidując złe rezultaty prezentowania przez nich w wypaczony sposób filozofii Vedanty, Śrila Vyasadeva skompilował Śrimad-Bhagavatam jako komentarz do Vedanta-sutry. Śrimad-Bhagavatam jest bhasyam brahma-sutranam; innymi słowy, cała filozofia Vedanty w kodach Brahma-sutr została dokładnie opisana na stronach Śrimad-Bhagavatam. Prawdziwym głosicielem filozofii Vedanty jest osoba świadoma Krsny, która zawsze angażuje się w czytanie i poznawanie Bhagavad-gity i Śrimad-Bhagavatam oraz przekazywanie treści tych książek całemu światu. Mayavadi są bardzo dumni, że zmonopolizowali filozofię Vedanty, lecz bhaktowie mają swe własne komentarze do Vedanty, takie jak Śrimad-Bhagavatam i inne pisma acaryów. Komentarzem Gaudiya Vaisnavów jest Govinda-bhasya. Oskarżenie Mayavadi, że bhaktowie nie studiują Vedanty, jest fałszywe. Nie wiedzą, że intonowanie, tańczenie i nauczanie zasad Śrimad-Bhagavatam, nazywanych Bhagavata-dharmą, jest tym samym co studiowanie Vedanty. Ponieważ sądzą, że czytanie filozofii Vedanty jest jedynym zajęciem sannyasina i nie widzieli, aby Caitanya Mahaprabhu angażował się w takie bezpośrednie studia, krytykowali Pana. Śripada Śankaracarya położył szczególny nacisk na studiowanie filozofii Vedanty. Vedanta-vakyesu sada ramantah kaupinavantah khalu bhagyavantah. "Ściśle przyjmując wyrzeczony porządek życia i nie nosząc nic poza przepaską na biodrach, sannyasin powinien zawsze czerpać przyjemność z filozoficznych stwierdzeń Vedanta-sutry. Taką osobę w wyrzeczonym porządku życia należy uważać za bardzo szczęśliwą." Mayavadi Varanasi bluźnili przeciwko Panu Caitanyi, ponieważ Jego zachowanie nie odpowiadało tym zasadom. Jednakże Pan Caitanya okazał łaskę tym sannyasinom Mayavadi i wyzwolił ich dzięki dysputom na temat Vedanty z Prakaśanandą Sarasvati i Sarvabhaumą Bhattacaryą.

Adi 07.42 "Ten Caitanya Mahaprabhu jest niewykształconym sannyasinem i dlatego nie zna Swej prawdziwej powinności. Kieruje się jedynie sentymentami i włóczy się w towarzystwie innych sentymentalistów."

Adi 07.42 Znaczenie: Nie wiedząc, że ten ruch świadomości Krsny oparty jest na solidnej filozofii nauki transcendentalnej, głupi Mayavadi dochodzą do powierzchownych wniosków, że ci, którzy tańczą i intonują, nie mają filozoficznej wiedzy. W rzeczywistości jednakże osoby świadome Krsny mają pełną wiedzę o istocie filozofii Vedanty, gdyż studiują prawdziwy komentarz do filozofii Vedanty, Śrimad-Bhagavatam, i stosują się do prawdziwych słów Najwyższej Osoby Boga, jakie znajdujemy w Bhagavad-gicie Takiej Jaką Jest. Po zrozumieniu filozofii Bhagavata czy Bhagavata-dharmy, osiągają pełną świadomość duchową, czyli świadomość Krsny, i dlatego ich intonowanie i tańczenie nie jest materialne, lecz jest na platformie duchowej. Chociaż każdy podziwia to ekstatyczne intonowanie i tańczenie bhaktów, którzy wskutek tego stali się popularni jako "ludzie Hare Krsna", z powodu swego ubogiego zasobu wiedzy Mayavadi nie są w stanie docenić tych czynności.

Adi 07.43 Usłyszawszy te wszystkie zniewagi, Pan Caitanya Mahaprabhu jedynie uśmiechnął się do Siebie, odrzucił te wszystkie oskarżenia i nie podjął rozmów z Mayavadi.

Adi 07.43 Znaczenie: Jako bhaktowie świadomi Krsny, nie lubimy rozmawiać z filozofami Mayavadi jedynie po to, by tracić wartościowy czas, lecz kiedykolwiek nadarza się sposobność, bardzo żywiołowo i skutecznie wpajamy im naszą filozofię.

Adi 07.44 W ten sposób lekceważąc zniewagi Mayavadi Varanasi, Pan Caitanya Mahaprabhu udał się do Mathury, a po odwiedzeniu tego miasta powrócił, by stawić czoła sytuacji.

Adi 07.44 Znaczenie: Kiedy Caitanya Mahaprabhu po raz pierwszy odwiedził Varanasi, nie rozmawiał z filozofami Mayavadi, lecz powrócił tam z Mathury, by przekonać ich o prawdziwym celu Vedanty.

Adi 07.45 Tym razem Pan Caitanya zatrzymał się w domu Candraśekhary, chociaż był on uważany za śudrę czy kayasthę, gdyż Pan, jako Najwyższa Osoba Boga, jest całkowicie niezależny.

Adi 07.45 Znaczenie: Pan Caitanya zatrzymał się w domu Candraśekhary, urzędnika, chociaż sannyasin nie powinien mieszkać w domu śudry. Pięćset lat temu, szczególnie w Bengalu, panował system, że osoby narodzone w rodzinach braminów były przyjmowane za braminów, a wszyscy inni, którzy urodzili się w innych rodzinach - nawet w wyższych kastach, mianowicie kaście ksatriyów i vaiśyów - byli uważani za niebramińskich śudrów. Zatem, chociaż Śri Candraśekhara

131

był urzędnikiem z rodziny kayastha w północnych Indiach, był uważany za śudrę. Podobnie vaiśyowie, szczególnie ci ze społeczności suvarna-vanik, byli uważani w Bengalu za śudrów, i za śudrów byli uważani nawet vaidyowie, którzy byli na ogół lekarzami. Pan Caitanya Mahaprabhu jednak nie przyjmował tej sztucznej zasady, którą zaprowadzili w społeczeństwie egoistyczni ludzie, i później kayastha, vaidyowie i vanik zaczęli przyjmować świętą nić, pomimo sprzeciwów tzw. braminów. Przed czasami Caitanyi Mahaprabhu Ballal Sen, ówczesny król Bengalu - z powodu osobistego urazu - potępił klasę suvarna-vanik. W Bengalu klasa suvarna-vanik jest zawsze bardzo bogata, gdyż jej członkowie są bankierami i handlarzami złota i srebra. Toteż Ballal Sen zwykł pożyczać pieniądze od bankiera suvarna-vanik. Z powodu bankructwa Ballala Sena, bankier suvarna-vanik później musiał zaprzestać pożyczania mu pieniędzy, toteż Ballal Sen rozgniewał się i potępił całe społeczeństwo suvarna-vanik jako należące do społeczności śudra. Ballal Sen starał się nakłonić braminów, aby nie przyjmowali suvarna-vanik za zwolenników instrukcji Ved pod kierunkiem braminów. Niektórzy bramini pochwalili działania Ballala Sena, lecz inni nie uczynili tego. W ten sposób bramini również podzielili się i ci, którzy popierali klasę suvarna-vanik, zostali wykluczeni ze społeczności bramińskiej. W obecnych czasach istnieją te same uprzedzenia. W Bengalu istnieje wiele rodzin Vaisnava, których członkowie, chociaż w istocie nie narodzili się jako bramini, działają jako acaryowie inicjując uczniów i ofiarowując święte nici, tak jak zalecają to tantry Vaisnava. Na przykład, w rodzinach Thakury Raghunandy, Acaryi Thakury Krsnadasy, Navani Hody i Rasikananda-devy (ucznia Śyamanandy Prabhu) spełniana jest ceremonia świętej nici, tak samo jak dla kasty Gosvamich, i system ten kontynuowano przez ostatnie trzysta czy czterysta lat. Przyjmując uczniów zrodzonych w rodzinach braminów, są oni bona fide mistrzami duchowymi, którzy mają udogodnienie wielbienia Śalagrama-śila wielbionego razem z Bóstwem. Do tej pory w naszym ruchu świadomości Krsny nie wprowadziliśmy jeszcze wielbienia Śalagrama-śila, lecz wkrótce zostanie ono wprowadzone we wszystkich naszych świątyniach jako istotna funkcja arcana-marga (wielbienia Bóstw).

Adi 07.46 Z reguły Pan Caitanya regularnie posilał się w domu Tapana Miśry. Nie mieszał się z innymi sannyasinami, ani też nie przyjmował ich zaproszeń.

Adi 07.46 Znaczenie: To przykładne zachowanie Pana Caitanyi definitywnie dowodzi, że sannyasin Vaisnava nie powinien przyjmować zaproszeń od sannyasinów Mayavadi czy też utrzymywać z nimi zażyłych stosunków.

Adi 07.47 Kiedy Sanatana Gosvami przybył z Bengalu, spotkał Pana Caitanyę w domu Tapana Miśry, gdzie Pan Caitanya pozostawał bezustannie przez dwa miesiące, by nauczać go służby oddania.

Adi 07.47 Znaczenie: Pan Caitanya nauczał Sanatanę Gosvamiego w linii sukcesji uczniów. Sanatana Gosvami był wielkim uczonym w sanskrycie i innych językach, lecz dopóki nie został poinstruowany przez Pana Caitanyę Mahaprabhu, nie napisał nic o zachowaniu Vaisnava. Jego słynna książka Hari-bhakti-vilasa, która udziela instrukcji kandydatom na Vaisnavów, została napisana całkowicie w zgodzie z instrukcjami Śri Caitanyi Mahaprabhu. W swej Hari-bhakti-vilasie Śri Sanatana Gosvami udziela definitywnej instrukcji, że dzięki właściwej inicjacji przez bona fide mistrza duchowego można zostać braminem. W związku z tym mówi:

yatha kancanatam yati kamsyam rasa-vidhanatah tatha diksa-vidhanena dvijatvam jayate nrnam

"Tak jak metal dzwonowy przemienia się w złoto, kiedy zostaje zmieszany z rtęcią w procesie alchemicznym, tak osoba właściwie wyszkolona i inicjowana przez bona fide mistrza duchowego staje się braminem." Czasami przeciw temu protestują osoby narodzone w rodzinach braminów, lecz nie mają mocnych argumentów przeciw tej zasadzie. Dzięki łasce Krsny i Jego bhakty nasze życie może się zmienić. Śrimad-Bhagavatam potwierdza to słowami jahati bandham i śuddhanti. Jahati bandham oznacza, że żywa istota jest uwarunkowana przez określony rodzaj ciała. Ciało jest z pewnością przeszkodą, lecz osoba obcująca z czystym bhaktą i przestrzegająca jego instrukcji może unieważnić tę przeszkodę i zostać właściwym braminem poprzez inicjację pod jego ścisłym kierownictwem. Śrila Jiva Gosvami stwierdza, w jaki sposób niebramin może zostać przemieniony w bramina dzięki obcowaniu z czystym bhaktą. Prabha visnave namah: Pan Visnu jest tak potężny, że może zrobić cokolwiek Mu się podoba. Zatem dla Visnu nie jest rzeczą trudną zmienić ciało bhakty, który znajduje się pod przewodnictwem czystego bhakty Pana.

Adi 07.48 Opierając się na pismach takich jak Śrimad-Bhagavatam, które objawiają te poufne wskazówki, Śri Caitanya Mahaprabhu poinstruował Sanatanę Gosvamiego o wszystkich regularnych czynnościach bhakty.

Adi 07.48 Znaczenie: W systemie parampara instrukcje przyjmowane od bona fide mistrza duchowego muszą również być oparte na objawionych pismach wedyjskich. Ten, kto jest w linii sukcesji uczniów, nie może wymyślać swych własnych sposobów zachowania. Jest wielu tzw. zwolenników kultu Vaisnava w linii Śri Caitanyi Mahaprabhu, którzy nie przestrzegają skrupulatnie konkluzji śastr i dlatego uważani są za apa-sampradayę, co oznacza "poza "sampradayą". Niektóre z tych grup znane są jako aula, baula, karttabhaja, neda, daraveśa, sani sahajiya, sakhibheki, smarta, jata-gosani, ativadi, cudadhari i gauranga-nagari. Jeśli chcemy podążać za sukcesją uczniów Pana Caitanyi Mahaprabhu, nie powinniśmy obcować z tymi społecznościami apa-sampradaya . Osoba, która nie otrzymała nauk od bona fide mistrza duchowego, nie może zrozumieć literatury wedyjskiej. Dla podkreślenia tego, Pan Krsna instruując Arjunę wyraźnie powiedział, że ponieważ był on Jego bhaktą i zaufanym przyjacielem, mógł zrozumieć misterium Bhagavad-gity. Należy zatem wyciągnąć z tego wniosek, że jeśli ktoś pragnie zrozumieć misterium pism objawionych, musi zbliżyć się do bona fide mistrza duchowego, słuchać od niego z pokorą i pełnić dla niego służbę. Wówczas zostanie mu objawione znaczenie pism świętych. Vedy oznajmiają:

yasya deve para bhaktir yatha deve tatha gurau tasyaite kathita hy artha prakaśante mahatmanah

"Prawdziwe znaczenie pism świętych zostaje objawione temu, kto posiada niezachwianą wiarę zarówno w Najwyższą Osobę Boga, jak i mistrza duchowego." Śrila Narottama dasa Thakura radzi, sadhu-śastra-guru-vakya, hrdaye kariya aikya.

132

Znaczenie tej instrukcji jest takie, że aby zrozumieć prawdziwy cel życia duchowego, należy brać pod uwagę instrukcje sadhu, pism objawionych i mistrza duchowego. Ani sadhu (święta osoba czy Vaisnava), ani też bona fide mistrz duchowy nie mówią niczego, co nie zostało usankcjonowane przez pisma objawione. Tak więc stwierdzenia bona fide mistrza duchowego i świętych osób odpowiadają stwierdzeniom pism objawionych. Zatem należy działać zgodnie z tymi trzema ważnymi źródłami poznania.

Adi 07.49 Kiedy Pan Caitanya Mahaprabhu instruował Sanatanę Gosvamiego, zarówno Candraśekhara, jak i Tapana Miśra poczuli się bardzo nieszczęśliwymi. Dlatego przedłożyli błagalną prośbę lotosowym stopom Pana.

Adi 07.50 "Jak długo możemy tolerować zniewagi Twych krytyków przeciwko Twemu prowadzeniu się? Wolimy raczej porzucić nasze życie niż słuchać tych zniewag.

Adi 07.50 Znaczenie: Jedną z najważniejszych instrukcji Śri Caitanyi Mahaprabhu o prawidłowym zachowaniu Vaisnavy jest to, że Vaisnava powinien być tolerancyjny jak drzewo i pokorny jak trawa.

trnad api sunicena taror api sahisnuna amanina manadena kirtaniyah sada harih

"Święte imię Pana należy intonować w pokornym stanie umysłu, uważając się za niższego od słomy na ulicy. Powinno się być bardziej tolerancyjnym niż drzewo, wolnym od wszelkiego poczucia fałszywego prestiżu i należy być zawsze gotowym, by ofiarowywać wszelki szacunek innym. W takim stanie umysłu można intonować święte imię Pana bez przerwy." Niemniej jednak, autor tych instrukcji, Pan Caitanya Mahaprabhu, nie tolerował niewłaściwego zachowania Jagai i Madhai. Kiedy zranili Pana Nityanandę Prabhu, rozgniewał się i zamierzał ich zabić, i zostali oni ocaleni tylko dzięki łasce Pana Nityanandy Prabhu. Należy być bardzo łagodnym i pokornym w swych osobistych stosunkach. Jeśli Vaisnava zostanie znieważony, powinien być tolerancyjny i nie wpadać w złość. Lecz jeśli znieważony zostanie nasz guru czy inny Vaisnava, należy być tak gniewnym jak ogień. Ukazał to Pan Caitanya Mahaprabhu. Nie należy tolerować zniewagi przeciwko Vaisnavie, lecz natychmiast należy podjąć jedno z trzech działań. Jeśli ktoś znieważy Vaisnavę, należy powstrzymać go argumentami i przemówić mu do rozsądku. Jeśli ktoś nie jest dostatecznie doświadczony, by to zrobić, powinien natychmiast porzucić swe życie, a jeśli nie może tego uczynić, musi odejść. Kiedy Caitanya Mahaprabhu przebywał w Benares, czyli Kaśi, sannyasini Mayavadi znieważali Go na różne sposoby, ponieważ chociaż był sannyasinem, intonował i tańczył. Tapana Miśra i Candraśekhara słyszeli te krytyki i - jako wielcy bhaktowie Pana Caitanyi - nie mogli tego znieść. Nie mogli jednakże temu zaradzić i dlatego zwrócili się do Pana Caitanyi Mahaprabhu. Ponieważ nie byli w stanie znieść tych zniewag, postanowili porzucić swe życie.

Adi 07.51 "Wszyscy sannyasini Mayavadi krytykują Twoją Świątobliwość. Nie możemy znieść takiego krytycyzmu, gdyż zniewaga ta łamie nasze serca."

Adi 07.51 Znaczenie: Jest to manifestacja prawdziwej miłości do Krsny i Pana Caitanyi Mahaprabhu. Są trzy rodzaje Vaisnavów: kanistha-adhikari, madhyama-adhikari i uttama-adhikari. Kanistha-adhikari, czyli bhakta na najniższym etapie życia Vaisnava, posiada mocną wiarę, lecz nie jest zaznajomiony z wnioskami śastr. Bhakta na drugim etapie, madhyama-adhikari, jest całkowicie świadomy konkluzji śastr i posiada mocną wiarę w swego guru i Pana. Dlatego naucza on niewinnych, unikając niewielbicieli. Jednakże maha-bhagavata, czyli uttama-adhikari, bhakta na najwyższym etapie życia oddania, nie uważa, aby ktokolwiek był przeciwny zasadom Vaisnava, gdyż uważa, że każdy jest Vaisnavą oprócz niego. Jest to istotą instrukcji Caitanyi Mahaprabhu, aby być bardziej tolerancyjnym od drzewa i uważać się za niższego od słomy na ulicy (trnad api sunicena taror api sahisnuna). Jednakże, jeśli bhakta jest na etapie uttama-bhagavata, aby zostać nauczającym musi zejść do drugiego statusu życia, madhyama-adhikari, gdyż nauczający nie powinien tolerować zniewagi przeciwko innemu Vaisnavie. Chociaż kanistha-adhikari również nie może tolerować takich zniewag, nie jest w stanie powstrzymać ich poprzez cytowanie dowodów z śastr. Zatem uważa się, że Tapana Miśra i Candraśekhara byli kanistha-adhikari, ponieważ nie byli w stanie pokonać argumentów sannyasinów w Benares. Zwrócili się do Pana Caitanyi Mahaprabhu, by podjął jakieś działanie, gdyż czuli, że nie są w stanie znieść takiego krytycyzmu, chociaż również nie byli w stanie go powstrzymać.

Adi 07.52 Kiedy Tapana Miśra i Candraśekhara w ten sposób rozmawiali ze Śri Caitanyą Mahaprabhu, On jedynie uśmiechnął się lekko i nie powiedział nic. Wówczas przybył tam bramin, aby spotkać się z Panem.

Adi 07.52 Znaczenie: Ponieważ bluźnierstwo dotyczyło Samego Śri Caitanyi Mahaprabhu, nie było Mu przykro z tego powodu i dlatego się uśmiechał. Jest to idealne zachowanie Vaisnavy. Nie należy złościć się słuchając krytyki samego siebie, lecz gdy krytykowani są inni Vaisnavowie, musimy być przygotowani działać tak, jak to zasugerowano poprzednio. Śri Caitanya Mahaprabhu miał wielkie współczucie dla Swych czystych bhaktów Tapana Miśry i Candraśekhary; dlatego dzięki Jego łasce natychmiast przybył do Niego ten bramin. Dzięki Swej wszechmocy Pan stworzył tę sytuację, by uszczęśliwić Swych bhaktów.

Adi 07.53 Bramin upadł do lotosowych stóp Caitanyi Mahaprabhu i poprosił Go, by w radosnym nastroju przyjął jego propozycję.

Adi 07.53 Znaczenie: Zalecenie wedyjskie oznajmia, tad viddhi pranipatena paripraśnena sevaya: należy z pokorą zbliżyć się do wyższego autorytetu (Bg. 4.34). Nie można wyzywać wyższego autorytetu, lecz z wielką pokorą można przedłożyć do zaakceptowania swą propozycję mistrzowi duchowemu czy autorytetom duchowym. Śri Caitanya Mahaprabhu jest idealnym nauczycielem uczącym Swym osobistym zachowaniem, i tacy są również wszyscy Jego uczniowie. Toteż bramin ten, oczyszczony dzięki obcowaniu z Caitanyą Mahaprabhu, zastosował się do tych zasad dotyczących przedkładania prośby wyższemu autorytetowi. Upadł do lotosowych stóp Śri Caitanyi Mahaprabhu i przemówił w ten sposób.

133

Adi 07.54 "Mój drogi Panie, zaprosiłem do mego domu wszystkich sannyasinów Benares. Moje pragniecie będzie spełnione, jeśli Ty również przyjmiesz moje zaproszenie.

Adi 07.54 Znaczenie: Bramin ten wiedział, że Caitanya Mahaprabhu był jedynym sannyasinem Vaisnava w Benares w tym czasie, a wszyscy pozostali byli Mayavadi. Obowiązkiem grhasthy jest zapraszanie czasem sannyasinów na posiłek do swego domu. Ten grhastha-bramin pragnął zaprosić do swego domu wszystkich sannyasinów, lecz wiedział również, że - ze względu na obecność sannyasinów Mayavadi - bardzo trudno byłoby nakłonić do przyjęcia takiego zaproszenia Pana Caitanyę Mahaprabhu. Dlatego upadł do Jego stóp i wielokrotnie błagał Pana, by miał dla niego współczucie i spełnił jego prośbę. W ten sposób pokornie wyjawił swe pragnienie.

Adi 07.55 "Mój drogi Panie, wiem, że nigdy nie obcujesz z innymi sannyasinami, lecz proszę, bądź łaskawy dla mnie i przyjmij moje zaproszenie."

Adi 07.55 Znaczenie: Acarya czy wielka osobistość szkoły Vaisnava jest bardzo ścisły w swych zasadach, lecz chociaż jest twardy jak piorun, czasami jest miękki jak róża. Tak więc w rzeczywistości jest on niezależny. Ściśle przestrzega zasad i przepisów, lecz czasami mięknie w swym postępowaniu. Wiadomo było, że Pan Caitanya nigdy nie obcuje z sannyasinami Mayavadi, jednakże zrobił ustępstwo na prośbę bramina, jak oznajmi to następny werset.

Adi 07.56 Pan Caitanya uśmiechnął się i przyjął zaproszenie bramina. Uczynił ten krok, by okazać łaskę sannyasinom Mayavadi.

Adi 07.56 Znaczenie: Głęboko zmartwieni krytycyzmem sannyasinów Benares w stosunku do Pana Caitanyi, Tapana Miśra i Candraśekhara odwołali się do lotosowych stóp Pana. Caitanya Mahaprabhu jedynie uśmiechnął się, jednakże pragnął spełnić pragnienia Swych bhaktów. Sposobność do tego nadarzyła się, kiedy przyszedł bramin i poprosił Go o przyjęcie jego zaproszenia, by zagościł w jego domu wśród innych sannyasinów. Ten zbieg okoliczności miał miejsce dzięki wszechmocy Pana.

Adi 07.57 Bramin ten wiedział, że Pan Caitanya Mahaprabhu nigdy nie udawał się do niczyjego domu, jednakże dzięki inspiracji od Pana gorąco prosił Go, by przyjął to zaproszenie.

Adi 07.58 Następnego dnia, kiedy Pan Śri Caitanya Mahaprabhu udał się do domu bramina, zobaczył, że siedzieli tam wszyscy sannyasini Benares.

Adi 07.59 Gdy tylko Śri Caitanya Mahaprabhu ujrzał sannyasinów, złożył pokłony, a następnie poszedł umyć stopy. Po umyciu stóp usiadł w miejscu, gdzie to uczynił.

Adi 07.59 Znaczenie: Ofiarowując pokłony sannyasinom Mayavadi, Śri Caitanya Mahaprabhu wyraźnie ukazał każdemu Swą pokorę. Vaisnava nie może okazywać lekceważenia nikomu, nie mówiąc już o sannyasinie. Śri Caitanya Mahaprabhu naucza, amanina manadena: należy zawsze okazywać szacunek innym, lecz nie należy żądać szacunku dla siebie. Sannyasin powinien zawsze chodzić boso, więc kiedy wchodzi do świątyni czy pojawia się wśród społeczeństwa bhaktów, musi najpierw umyć stopy i następnie usiąść we właściwym miejscu. W Indii nadal panuje zwyczaj, że buty kładzie się w określonym miejscu i następnie wchodzi się do świątyni boso, po umyciu stóp. Śri Caitanya Mahaprabhu jest idealnym acaryą i ci, którzy podążają w Jego ślady, powinni praktykować te metody życia w oddaniu, których On naucza.

Adi 07.60 Usiadłszy na ziemi, Caitanya Mahaprabhu przejawił Swą moc mistyczną poprzez zamanifestowanie światłości tak wielkiej jak blask milionów słońc.

Adi 07.60 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu, jako Najwyższa Osoba Boga Krsna, jest pełen wszelkich mocy. Toteż zamanifestowanie blasku milionów słońc nie jest dla Niego niczym nadzwyczajnym. Pan Śri Krsna znany jest jako Yogeśvara, mistrz wszelkich mocy mistycznych. Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu jest Samym Panem Krsną; dlatego może przejawić jakąkolwiek moc mistyczną.

Adi 07.61 Kiedy sannyasini ujrzeli światłość ciała Śri Caitanyi Mahaprabhu, ich umysły zostały urzeczone i na znak szacunku natychmiast wszyscy powstali ze swych miejsc.

Adi 07.61 Znaczenie: Czasami święte osoby, acaryowie i nauczyciele przejawiają niezwykłe bogactwa, aby przyciągnąć uwagę zwykłych ludzi. Jest to konieczne, by przyciągnąć uwagę głupców, lecz święta osoba nie powinna nadużywać takiej mocy dla osobistego zadowalania zmysłów, jak robią to fałszywi święci, którzy ogłaszają się Bogiem. Nawet magik może ukazać niezwykłe sztuczki, których nie są w stanie zrozumieć zwykli ludzie, lecz nie oznacza to, że magik jest Bogiem. Największym grzechem jest przyciąganie uwagi poprzez przejawianie sił mistycznych i wykorzystywanie tej sposobności do ogłoszenia się Bogiem. Prawdziwa święta osoba nigdy nie ogłasza się Bogiem, lecz zawsze stawia się na pozycji sługi Boga. Sługa Boga nie musi przejawiać sił mistycznych ani też nie lubi tego robić, lecz z ramienia Najwyższej Osoby Boga pokorny sługa Boga działa w taki wspaniały sposób, że żaden zwykły człowiek nie śmie spróbować działać tak jak on. Jednakże święta osoba nigdy nie przypisuje sobie zasługi za takie działanie, ponieważ wie bardzo dobrze, że kiedy dzięki łasce Najwyższego Pana dokonuje takich wspaniałych czynów, wszelka zasługa przypada Panu, a nie słudze.

Adi 07.62 Przywódcą wszystkich obecnych sannyasinów był Prakaśananda Sarasvati, który powstał i z wielkim szacunkiem zwrócił się do Pana Caitanyi Mahaprabhu w ten sposób.

Adi 07.62 Znaczenie: Tak jak Pan Śri Caitanya Mahaprabhu okazał Swój szacunek wszystkim sannyasinom Mayavadi podobnie okazał swój szacunek Panu przywódca sannyasinów Mayavadi, Prakaśananda.

Adi 07.63 "Proszę, przyjdź tutaj. Proszę, podejdź tutaj, Wasza Świątobliwość. Dlaczego siedzisz w tym nieczystym miejscu? Co jest przyczyną Twojej rozpaczy?"

134

Adi 07.63 Znaczenie: Tutaj widoczna jest różnica pomiędzy Panem Caitanyą Mahaprabhu a Prakaśanandą Sarasvati. W świecie materialnym każdy pragnie przedstawiać siebie jako bardzo ważnego i wielkiego, lecz Caitanya Mahaprabhu przedstawił się w bardzo pokorny sposób. Mayavadi siedzieli na wzniosłej pozycji, a Caitanya Mahaprabhu usiadł w miejscu, które nie było nawet czyste. Dlatego sannyasini Mayavadi sądzili, że z jakiegoś powodu musiał być zasmucony, i Prakaśananda Sarasvati zapytał o przyczynę Jego rozpaczy.

Adi 07.64 Pan odpowiedział: "Należę do niższego porządku sannyasinów. Dlatego nie zasługuję na to, by siedzieć z wami."

Adi 07.64 Znaczenie: Z powodu swej znajomości sanskrytu i przynależności do Śankara-sampradayi, sannyasini Mayavadi są zawsze bardzo dumni. Zawsze wydaje im się, że dopóki ktoś nie jest braminem i bardzo dobrym uczonym w sanskrycie, szczególnie w gramatyce, nie może przyjąć wyrzeczonego porządku życia ani zostać nauczającym. Sannyasini Mayavadi zawsze błędnie interpretują wszystkie śastry, stosując żonglerkę słowną i konstrukcje gramatyczne, jednakże Śripada Śankaracarya osobiście potępił takie żonglowanie słowami w wersecie, prapte sannihite khalu marane nahi nahi raksati dukrn-karane. Dukrn odnosi się do przyrostków i przedrostków w gramatyce sanskryckiej. Śankaracarya ostrzegł swych uczniów, że jeśli troszczą się jedynie o zasady gramatyczne, nie wielbiąc Govindy, to są głupcami, którzy nigdy nie dostąpią zbawienia. Jednakże pomimo instrukcji Śripady Śankaracaryi, głupi sannyasini Mayavadi zawsze żonglują słowami w oparciu o ścisłą gramatykę sanskrycką. Sannyasini Mayavadi są bardzo dumni, jeśli mają wzniosłe tytuły sannyasy, takie jak tirtha, aśrama i sarasvati. Nawet pomiędzy Mayavadi ci, którzy należą do innych sampradayi i mają inne tytuły, takie jak Vana, Aranya, Bharati itd., uważani są za sannyasinów niższego stopnia. Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął sannyasę z Bharati-sampradayi i wskutek tego uważał Siebie za niższego sannyasina od Prakaśanandy Sarasvati. Aby odróżnić się od sannyasinów Vaisnava, sannyasini Mayavadi-sampradayi zawsze uważają, że są usytuowani w bardzo wzniosłym porządku duchowym. Lecz Pan Śri Caitanya Mahaprabhu, aby nauczyć ich, jak być pokornymi i łagodnymi, uznał Siebie za należącego do niższej sampradayi sannyasinów. W ten sposób chciał wyraźnie pokazać, że sannyasinem jest ten, kto jest zaawansowany w wiedzy duchowej. Należy uważać, że osoba zaawansowana w wiedzy duchowej zajmuje lepszą pozycję niż osoby, które nie wykazują takiej wiedzy. Sannyasini z Mayavadi-sampradayi na ogół są znani jako Vedantyści, jak gdyby posiadali monopol na Vedantę. W rzeczywistości jednakże Vedanta odnosi się do osoby, która doskonale zna Krsnę. Jak potwierdza Bhagavad-gita, vedaiś ca sarvair aham eva vedyo: "Krsna jest przedmiotem poznania wszystkich Ved." (Bg. 15.15) Tak zwani Vedantyści Mayavadi nie wiedzą, kim jest Krsna; dlatego ich tytuł Vedanti, czyli znawców filozofii Vedanty, jest jedynie pretensjonalnością. Sannyasini Mayavadi zawsze uważają siebie za prawdziwych sannyasinów, a sannyasinów z porządku Vaisnava uważają za brahmacarinów. Brahmacarin powinien angażować się w służbę sannyasina i przyjąć go za guru. Dlatego sannyasini Mayavadi nie tylko uważają się za guru, lecz za jagad-guru, czyli mistrzów duchowych całego świata, chociaż oczywiście nie widzą całego świata. Czasami ubierają się bogato i podróżują na grzbietach słoni w procesjach, i tak zawsze są bardzo dumni, uważając się za jagad-guru. Jednakże Śrila Rupa Gosvami wyjaśnił, że jagad-guru właściwie odnosi się do tego, który kontroluje swój język, umysł, słowa, brzuch, genitalia i gniew. Prthivim sa śisyat: taki jagad-guru jest całkowicie zdolny do przyjmowania uczniów na całym świecie. Z powodu fałszywego prestiżu, sannyasini Mayavadi nie posiadający tych kwalifikacji czasami niepokoją i znieważają sannyasina Vaisnava, który pokornie pełni służbę dla Pana.

Adi 07.65 Jednakże Prakaśananda Sarasvati osobiście chwycił Śri Caitanyę Mahaprabhu za rękę i z wielkim szacunkiem usadowił Go pośrodku zgromadzenia.

Adi 07.65 Znaczenie: Należy bardzo docenić pełne szacunku zachowanie Prakaśanandy Sarasvati wobec Śri Caitanyi Mahaprabhu. Takie zachowanie uważane jest za ajnata-sukrti, czyli pobożne czynności spełnione bezwiednie. Zatem Śri Caitanya Mahaprabhu bardzo taktownie dał Prakaśanandzie Sarasvati sposobność uczynienia postępu w ajnata-sukrti, tak by w przyszłości mógł rzeczywiście zostać sannyasinem Vaisnava.

Adi 07.66 Następnie Prakaśananda Sarasvati powiedział: "Wiem, że masz na imię Śri Krsna Caitanya. Jesteś uczniem Śri Keśavy Bharati, a zatem jesteś chwalebny.

Adi 07.67 "Należysz do naszej Śankara-sampradayi i mieszkasz w naszej wiosce, Varanasi. Dlaczego więc nie obcujesz z nami? Z jakiego powodu unikasz nawet spotkania z nami?

Adi 07.67 Znaczenie: Vaisnava sannyasin albo Vaisnava na drugim stopniu rozwoju wiedzy duchowej może zrozumieć cztery zasady - mianowicie, Najwyższą Osobę Boga, bhaktów, niewinnych i zazdrosnych - i do każdego ma różny stosunek. Próbuje zwiększyć swą miłość do Boga, zawiera przyjaźń z bhaktami i naucza świadomości Krsny pomiędzy niewinnymi, lecz unika zawistnych, którzy są zazdrośni o ruch świadomości Krsny. Pan Caitanya Mahaprabhu osobiście dał przykład takiego zachowania i dlatego Prakaśananda Sarasvati zapytał Go, dlaczego nie obcuje ani nawet nie rozmawia z nimi. Caitanya Mahaprabhu Swoim przykładem potwierdził, że nauczający w ruchu świadomości Krsny na ogół nie powinien trwonić swego czasu na rozmowy z sannyasinami Mayavadi, lecz kiedy są jakieś spory w oparciu o śastry, Vaisnava musi zabrać głos i pokonać ich w filozofii. Według sannyasinów Mayavadi sannyasinem wedyjskim jest tylko ten, kto przyjmuje sannyasę w sukcesji uczniów wywodzącej się od Śankaracaryi. Czasami spotykamy się z wyzwaniem, że sannyasini nauczający w ruchu świadomości Krsny nie są autentyczni, ponieważ nie należą do rodzin bramińskich, jako że Mayavadi nie przyznają sannyasy osobom nie narodzonym w rodzinach braminów. Na nieszczęście jednakże nie wiedzą, że obecnie każdy rodzi się jako śudra (kalau śudra sambhava). Należy wiedzieć, że w tym wieku nie ma żadnych braminów, gdyż osoby, które uważają się za braminów ze względu na swe narodziny, nie mają bramińskich kwalifikacji. Jednakże nawet jeśli ktoś nie narodził się w rodzinie bramina, lecz posiada bramińskie kwalifikacje, powinien zostać uznany za bramina, jak potwierdza to Śrila Narada Muni i wielki mędrzec Śridhara Svami. Stwierdza to również Śrimad-Bhagavatam. Zarówno Narada, jak i Śridhara Svami całkowicie zgadzają się co do tego, że nie można być braminem dzięki prawu przysługującemu z tytułu narodzin, lecz należy

135

posiadać cechy bramina. Tak więc w naszym ruchu świadomości Krsny nigdy nie przyznajemy porządku sannyasy osobie, która według przypisanych zasad bramińskich nie jest kwalifikowana. Chociaż faktem jest, że jeśli ktoś nie jest braminem, nie może zostać sannyasinem, to nie jest ważną zasada, że niekwalifikowany człowiek narodzony w rodzinie bramińskiej jest braminem, podczas gdy za bramina nie jest uznawana osoba nie narodzona w rodzinie bramińskiej, lecz posiadająca takie kwalifikacje. Ruch świadomości Krsny ściśle przestrzega zaleceń Śrimad-Bhagavatam, unikając wprowadzających w błąd herezji i wymyślonych konkluzji.

Adi 07.68 "Jesteś sannyasinem. Dlaczego więc tańczysz i intonujesz, angażując się w Swój ruch sankirtanu w towarzystwie fanatyków?

Adi 07.68 Znaczenie: Jest to zarzut Prakaśanandy Sarasvati w stosunku do Śri Caitanyi Mahaprabhu. Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura pisze w swej Anubhasyi, że Śri Caitanya Mahaprabhu, który jest przedmiotem filozoficznych poszukiwań Vedanty, bardzo łaskawie zdecydował, kto jest właściwym kandydatem do studiowania filozofii Vedanty. Pierwszą cechę takiego kandydata Śri Caitanya Mahaprabhu podał w Swojej Śiksastace:

trnad api sunicena taror api sahisnuna amanina manadena kirtaniyah sada harih

Zdanie to oznajmia, że filozofii Vedanty można słuchać czy mówić o niej poprzez sukcesję uczniów. Należy być bardzo pokornym i łagodnym, bardziej tolerancyjnym od drzewa i bardziej pokornym od trawy. Nie należy żądać szacunku dla siebie, lecz należy być gotowym ofiarowywać wszelki szacunek innym. Aby zrozumieć wiedzę wedyjską, należy posiadać te kwalifikacje.

Adi 07.69 "Jedynymi obowiązkami sannyasina jest medytacja i studiowanie Vedanty. Dlaczego porzuciłeś je, by tańczyć z fanatykami?

Adi 07.69 Znaczenie: Jak wyjaśniono to w związku z wersetem 41, sannyasini Mayavadi nie pochwalają tańczenia i intonowania. Prakaśananda Sarasvati, jak Sarvabhauma Bhattacarya, miał to niewłaściwe zrozumienie, że Śri Caitanya Mahaprabhu był zwiedzionym młodym sannyasinem i dlatego zapytał Go, dlaczego zamiast wypełniać obowiązek sannyasina obcował z fanatykami.

Adi 07.70 "Wyglądasz tak promiennie, jak gdybyś był Samym Narayanem. Czy łaskawie wyjaśnisz powód, dla którego przyjąłeś zachowanie ludzi niższej klasy?"

Adi 07.70 Znaczenie: Dzięki wyrzeczeniu, studiowaniu Vedanty, medytacji i przestrzeganiu ścisłych regulujących zasad codziennej rutyny sannyasini Mayavadi z pewnością są na pozycji do spełniania pobożnych czynów. Toteż dzięki swej pobożności Prakaśananda Sarasvati mógł zrozumieć, że Caitanya Mahaprabhu nie był zwykłą osobą, lecz Najwyższą Osobą Boga. Saksat narayana: uważał Go za Samego Narayana. Sannyasini Mayavadi nazywają siebie nawzajem Narayanem, ponieważ sądzą, że w swym następnym życiu wszyscy zostaną Narayanem albo połączą się z Narayanem. Prakaśananda Sarasvati docenił to, że Caitanya Mahaprabhu już bezpośrednio stał się Narayanem i nie musiał czekać na następne życie. Jedna różnica pomiędzy filozofią Vaisnava a Mayavadi jest taka, że filozofowie Mayavadi sądzą, iż po porzuceniu swych ciał staną się Narayanem poprzez wtopienie się w Jego ciało, podczas gdy filozofowie Vaisnava wiedzą, że po śmierci ciała otrzymają duchowe, transcendentalne ciało, w którym będą obcować z Narayanem.

Adi 07.71 Śri Caitanya Mahaprabhu odpowiedział Prakaśanandzie Sarasvati: "Mój drogi panie, łaskawie posłuchaj, jaki jest tego powód. Mój mistrz duchowy uważał Mnie za głupca i dlatego Mnie skarcił.

Adi 07.71 Znaczenie: Kiedy Prakaśananda Sarasvati zapytał Pana Caitanyę Mahaprabhu, dlaczego ani nie studiował Vedanty, ani nie praktykował medytacji, Pan Caitanya przedstawił Siebie jako głupca numer jeden, by dać do zrozumienia, że obecny wiek Kali-yuga jest wiekiem głupców i łotrów, w którym niemożliwe jest osiągnięcie doskonałości jedynie dzięki czytaniu filozofii Vedanty i medytacji. Śastry mocno polecają:

harer nama harer nama harer namaiva kevalam kalau nasty eva nasty eva nasty eva gatir anyatha

"W tym wieku kłótni i hipokryzji, jedynym sposobem wyzwolenia jest intonowanie świętego imienia Pana. Nie ma innego sposobu. Nie ma innego sposobu. Nie ma innego sposobu." W wieku Kali ludzie na ogół są tak upadli, że nie mogą osiągnąć doskonałości jedynie dzięki studiowaniu Vedanta-sutry. Dlatego należy poważnie i bezustannie intonować święte imię Pana.

Adi 07.72 "'Jesteś głupcem', powiedział. 'Nie jesteś kwalifikowany, by studiować filozofię Vedanty i dlatego zawsze musisz intonować święte imię Krsny. Jest to istotą wszystkich mantr czy hymnów wedyjskich.

Adi 07.72 Znaczenie: Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami Maharaja komentuje w związku z tym: "Doskonały sukces w misji swego życia można osiągnąć wówczas, jeżeli działa się ściśle według słów usłyszanych z ust swego mistrza duchowego." To przyjęcie słów mistrza duchowego nazywane jest śrauta-vakya, co oznacza, że uczeń bez odchyleń musi wypełniać instrukcje mistrza duchowego. Śrila Viśvanatha Cakravarti Thakura zauważa w związku z tym, że słowa mistrza duchowego muszą być dla ucznia życiem i duszą. Śri Caitanya Mahaprabhu potwierdza to tutaj mówiąc, że skoro Jego mistrz duchowy polecił Mu jedynie intonować święte imię Krsny, zawsze zgodnie z jego wskazówką intonował maha-mantrę Hare Krsna ('krsna-mantra' japa sala --- ei mantra-sara). Krsna jest źródłem wszystkiego. Więc kiedy ktoś jest w pełni świadomy Krsny, należy rozumieć to tak, że jego związek z Krsną został całkowicie umocniony. Kiedy komuś brakuje świadomości Krsny, jest jedynie częściowo związany z Krsną i wskutek tego nie znajduje się na swej organicznej pozycji. Chociaż Śri Caitanya Mahaprabhu jest Najwyższą Osobą Boga Krsną, mistrzem duchowym całego wszechświata, niemniej jednak przyjął pozycję ucznia, by Swym przykładem nauczać,

136

jak bhakta powinien ściśle przestrzegać poleceń mistrza duchowego w wypełnianiu obowiązku bezustannego intonowania maha-mantry Hare Krsna. Osoby bardzo przyciągane do studiów nad filozofią Vedanty muszą przyjąć nauki od Śri Caitanyi Mahaprabhu. W tym wieku nikt nie jest prawdziwie kompetentny do studiowania Vedanty i dlatego lepiej jest intonować święte imię Pana, które jest istotą wszelkiej wiedzy wedyjskiej. Sam Krsna potwierdza to w Bhagavad-gicie:

vedaiś ca sarvair aham eva vedyo vedanta-krd veda-vid eva caham

"Ja jestem przedmiotem poznania wszystkich Ved; w istocie to Ja jestem kompilatorem Vedanty i Ja jestem znawcą Ved." (Bg. 15.15) Jedynie głupcy porzucają służbę dla mistrza duchowego i uważają się za zaawansowanych w wiedzy duchowej. Aby powstrzymać takich głupców, Caitanya Mahaprabhu osobiście zaprezentował doskonały przykład, jak być uczniem. Mistrz duchowy wie bardzo dobrze, jak zaangażować każdego ucznia w określony obowiązek, lecz jeśli uczeń - uważając, że jest bardziej zaawansowany od swojego mistrza duchowego - porzuca jego polecenia i działa niezależnie, hamuje swój własny postęp duchowy. Każdy uczeń powinien uważać, że jest całkowicie nieświadomy nauki o Krsnie i musi zawsze być gotów spełniać polecenia mistrza duchowego, by stać się kompetentnym w świadomości Krsny. Uczeń powinien zawsze pozostawać głupcem przed swoim mistrzem duchowym. Dlatego czasami pseudo-spirytualiści przyjmują mistrza duchowego, który nie jest nawet kwalifikowany do tego, by stać się uczniem, ponieważ chcą trzymać go pod swą kontrolą. Lecz jest to bezużyteczne dla realizacji duchowej. Kto niedoskonale zna świadomość Krsny, nie może znać filozofii Vedanty. Pokaz studiów Vedanty bez świadomości Krsny jest znamienny dla zewnętrznej energii, mayi, i dopóki ktoś urzeczony jest kuglarstwem tej zawsze zmiennej energii materialnej, zbacza ze ścieżki oddania dla Najwyższej Osoby Boga. Prawdziwy zwolennik filozofii Vedanty jest bhaktą Pana Visnu, który jest największym z wielkich i utrzymuje cały wszechświat. Dopóki nie wzniesiemy się ponad zakres czynności w służbie dla ograniczonego, nie będziemy w stanie osiągnąć nieograniczonego. Wiedza o nieograniczonym jest prawdziwą brahma jnaną, czyli wiedzą o Najwyższym. Osoby oddające się karmicznym czynnościom czy wiedzy spekulatywnej nie są w stanie zrozumieć wartości świętego imienia Pana, Krsny, który jest zawsze całkowicie czysty, wiecznie wyzwolony i pełen duchowego szczęścia. Ten, kto przyjął schronienie świętego imienia Pana, które jest tożsame z Panem, nie musi studiować filozofii Vedanty, gdyż już ukończył wszelkie takie studia. Jeśli ktoś nie jest w stanie intonować świętego imienia Krsny, lecz sądzi, że to święte imię jest różne od Krsny i wskutek tego przyjmuje schronienie w studiach Vedanty, aby Go zrozumieć, musi być uważany za głupca numer jeden, jak potwierdził to Caitanya Mahaprabhu Swym osobistym zachowaniem. A filozoficzni spekulanci, którzy pragną zrobić akademicką karierę na filozofii Vedanty, również znajdują się w energii materialnej. Jednakże osoba, która zawsze intonuje święte imię Pana, już znajduje się poza oceanem niewiedzy. Tak więc uważa się, że osoba narodzona w niskiej rodzinie, lecz która intonuje święte imię Pana, już ma poza sobą studia nad filozofią Vedanty. W związku z tym Śrimad-Bhagavatam oznajmia:

aho bata śvapaco'to gariyanyaj jihvagre vartate nama tubhyam tepus tapas te juhuvuh sasnur arya brahmanucur nama grnanti ye te

"Jeśli osoba urodzona w rodzinie żywiącej się psim mięsem podejmuje intonowanie świętego imienia Krsny, to należy wiedzieć, że w swym poprzednim życiu musiała spełniać wszelkiego rodzaju wyrzeczenia i pokuty oraz wszelkiego rodzaju yajne wedyjskie." (Bhag. 3.33.7) Inny cytat oznajmia:

rg-vedo 'tha yajur-vedah sama-vedo 'py atharvanah adhitas tena yenoktam harir ity aksara-dvayam

"Osoba, która intonuje dwie sylaby Ha-ri, już ma za sobą studia nad czterema Vedami - Sama, Rk, Yajuh, i Atharva." Są pewni sahajiya, którzy traktując wszystko bardzo lekko, wykorzystują te wersety i uważają się za wzniosłych Vaisnavów, lecz nie dbają nawet, by dotknąć Vedanta-suty czy filozofii Vedanty. Prawdziwy Vaisnava powinien jednakże studiować filozofię Vedanty, lecz jeśli po studiowaniu Vedanty nie podejmie intonowania świętego imienia Pana, nie jest lepszy od Mayavadi. Zatem nie należy być Mayavadi, lecz powinno się być świadomym przedmiotu filozofii Vedanty. W rzeczywistości Caitanya Mahaprabhu ukazał Swą wiedzę o Vedancie w Swych rozmowach z Prakaśanandą Sarasvati. Tak więc należy wiedzieć, że Vaisnava powinien być całkowicie obeznany z filozofią Vedanty, jednakże nie powinien myśleć, że studiowanie Vedanty jest wszystkim i dlatego może nie być przywiązany do intonowania świętego imienia. Bhakta musi wiedzieć, że ważne jest jednoczesne zrozumienie filozofii Vedanty i intonowanie świętych imion. Jeśli poprzez studiowanie Vedanty ktoś staje się impersonalistą, to nie zrozumiał jej. Potwierdza to Bhagavad-gita (15.15). Vedanta oznacza "cel wiedzy". Ostatecznym celem wiedzy jest wiedza o Krsnie, który jest tożsamy ze Swym świętym imieniem. Tani Vaisnavowie (sahajiya) nie dbają o studiowanie filozofii Vedanty, jak skomentowali ją czterej acaryowie. W Gaudiya-sampradayi jest komentarz Vedanty zwany Govinda-bhasya, lecz sahajiya uważają takie komentarze za niedotykalną filozoficzną spekulację, a acaryów uważają za bhaktów mieszanych. W ten sposób przygotowują swą drogę do piekła.

Adi 07.73 "'Jedynie dzięki intonowaniu świętego imienia Krsny można wyzwolić się z egzystencji materialnej. W istocie, po prostu dzięki intonowaniu mantry Hare Krsna będzie można oglądać lotosowe stopy Pana.

Adi 07.73 Znaczenie: Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami mówi w swej Anubhasyi, że widocznym efektem natychmiast po osiągnięciu transcendentalnej wiedzy jest to, że dana osoba natychmiast uwalnia się z sideł mayi i w pełni angażuje się w służbę dla Pana. Dopóki nie służy się Najwyższej Osobie Boga Mukundzie, nie można uwolnić się od czynności karmicznych pozostających pod wpływem energii zewnętrznej. Jednakże, jeżeli ktoś bez obraz intonuje święte imię Pana, może zrozumieć pozycję transcendentalną, która jest całkowicie poza materialną koncepcją życia. Pełniąc służbę dla Pana,

137

bhakta łączy się z Najwyższą Osobą Boga w jednym z pięciu związków - mianowicie, śanta, dasya, sakhya, vatsalya i madhurya - i tak czerpie z tego związku transcendentalną przyjemność. Taki związek z pewnością jest ponad ciałem i umysłem. Kiedy ktoś realizuje, że święte imię Pana jest tożsame z Najwyższą Osobą, staje się całkowicie zdolny do intonowania świętego imienia Pana. Należy uważać, że kto w ten sposób intonuje i tańczy w ekstazie, musi mieć bezpośredni związek z Panem. Według zasad wedyjskich istnieją trzy etapy postępu duchowego, mianowicie sambandha-jnana, abhidheya i prayojana. Sambandha-jnana odnosi się do ustanowienia naszego oryginalnego związku z Najwyższą Osobą Boga, abhidheya oznacza działanie zgodne z tym organicznym związkiem, a prayojana jest ostatecznym celem życia, którym jest rozwinięcie miłości do Boga (prema pumartho mahan). Jeśli ktoś ściśle trzyma się regulujących zasad z polecenia mistrza duchowego, z łatwością osiąga ostateczny cel swego życia. Osoba oddana intonowaniu mantry Hare Krsna z łatwością otrzymuje sposobność bezpośredniego służenia Najwyższej Osobie Boga. Osoba taka nie musi rozumieć żonglerki gramatycznej, której na ogół oddają się sannyasini Mayavadi. Śri Śankaracarya również to podkreślał. Nahi nahi raksati dukrn-karane: "Jedynie żonglując gramatycznymi przyrostkami i przedrostkami nie można wybawić się z sideł śmierci." Gramatyczna żonglerka słowna nie może oszołomić bhakty, który intonuje mantrę Hare Krsna. Po prostu przywoływanie energii Najwyższego Pana słowem Hare, a Samego Pana słowem Krsna, szybko usytuowuje Pana w sercu bhakty. W ten sposób zwracając się do Radhy i Krsny, bezpośrednio angażujemy się w służbę Pana. Kiedy przywołujemy Pana i Jego energię mantrą Hare Krsna, obecna jest istota wszelkich pism objawionych i wszelkiej wiedzy, gdyż ta transcendentalna wibracja może całkowicie uwolnić uwarunkowaną duszę i bezpośrednio zaangażować ją w służbę dla Pana. Śri Caitanya Mahaprabhu przedstawił Siebie jako wielkiego głupca, jednakże stwierdził, że wszystkie słowa zasłyszane od Jego mistrza duchowego ściśle zgadzają się z zasadami ustanowionymi przez Vyasadevę w Śrimad-Bhagavatam.

anarthopaśamam saksad bhakti-yogam adhoksaje lokasyajanato vidvamś cakre satvata-samhitam

"Materialne cierpienia żywej istoty, które nie są jej wcale potrzebne, mogą wkrótce zostać uśmierzone poprzez łączący proces służby oddania. Ale ogół ludzi nie wie o tym i dlatego uczony Vyasadeva skompilował literaturę wedyjską traktującą o Najwyższej Prawdzie." (Bhag. 1.7.6) Poprzez praktykowanie bhakti yogi można pokonać wszelkie błędne koncepcje i uwolnić się od uwikłania w materialnym świecie. Dlatego Vyasadeva - postępując zgodnie z instrukcją Śri Narady - łaskawie zaprezentował Śrimad-Bhagavatam, aby wyzwolić uwarunkowane dusze z sideł mayi. Dlatego mistrz duchowy Pana Caitanyi poinstruował Go, że należy regularnie i dokładnie czytać Śrimad-Bhagavatam, by stopniowo przywiązać się do intonowania maha-mantry Hare Krsna. Święte imię Pana jest tożsame z Panem. Fakt ten może zrozumieć osoba, która całkowicie wyzwoliła się z sideł mayi. Ta wiedza, osiągana dzięki łasce mistrza duchowego, umieszcza nas na najwyższej platformie transcendentalnej. Śri Caitanya Mahaprabhu przedstawił Siebie jako głupca, ponieważ przed przyjęciem schronienia mistrza duchowego nie mógł zrozumieć, że jedynie dzięki intonowaniu można wyzwolić się z wszelkich warunków materialnych. Lecz skoro tylko został wiernym sługą Swego mistrza duchowego i był posłuszny jego instrukcjom, bez trudu ujrzał ścieżkę wyzwolenia. Należy zrozumieć, że Śri Caitanya Mahaprabhu intonował mantrę Hare Krsna bez żadnych obraz. A oto dziesięć obraz przeciwko świętemu imieniu: (1) bluźnienie przeciwko bhakcie Pana, (2) sądzenie, że Pan i półbogowie są na równym poziomie albo myślenie, że jest wielu Bogów, (3) lekceważenie poleceń mistrza duchowego, (4) umniejszanie autorytetu pism świętych (Ved), (5) interpretowanie świętego imienia Boga, (6) popełnianie grzechów na mocy intonowania, (7) instruowanie niewierzących o chwałach świętego imienia Pana, (8) porównywanie intonowania świętego imienia do materialnej pobożności, (9) bycie nieuważnym podczas intonowania świętego imienia i (10) przywiązanie do rzeczy materialnych pomimo intonowania świętego imienia.

Adi 07.74 "'W tym wieku Kali nie ma żadnej innej zasady religijnej poza intonowaniem świętego imienia, które jest esencją wszystkich hymnów wedyjskich. Stwierdzają to wszystkie pisma objawione.'

Adi 07.74 Znaczenie: Zasady systemu parampara były ściśle szanowane w wiekach Satya-yuga, Treta-yuga i Dvapara-yuga, lecz w wieku obecnym, Kali-yudze, ludzie lekceważą znaczenie tego systemu śrauta-parampara, czyli otrzymywania wiedzy poprzez sukcesję uczniów. W tym wieku ludzie gotowi są sprzeczać się, że mogą zrozumieć rzeczy wykraczające poza zakres ich ograniczonej wiedzy i percepcji poprzez tak zwane naukowe obserwacje i eksperymenty, nie wiedząc, że rzeczywista prawda zstępuje do ludzi od autorytetów. Takie sporne nastawienie jest przeciwne zasadom wedyjskim, i osobie, która je przyjmuje, bardzo trudno jest zrozumieć, że święte imię Krsny jest tak dobre jak Sam Krsna. Ponieważ Krsna i Jego święte imię są tożsami, święte imię jest wiecznie czyste i ponad materialnym zanieczyszczeniem. Jest ono Najwyższą Osobą Boga w postaci transcendentalnej wibracji. Święte imię jest całkowicie różne od dźwięku materialnego, jak potwierdził to Narottama dasa Thakura. Golokera prema-dhana, hari-nama-sankirtana: transcendentalna wibracja hari-nama-sankirtana została sprowadzona ze świata duchowego. Tak więc chociaż materialiści, którzy poświęcili się eksperymentalnej wiedzy i tak zwanej "metodzie naukowej," nie są w stanie pokładać wiary w intonowanie maha-mantry Hare Krsna, to faktem jest, że jedynie dzięki intonowaniu bez obraz mantry Hare Krsna można uwolnić się od wszelkich subtelnych i wulgarnych warunków materialnych. Świat duchowy nazywany jest Vaikunthą, co oznacza "bez niepokoju". W świecie materialnym wszystko jest pełne niepokoju (kuntha), podczas gdy w świecie duchowym (Vaikuntha) wszystko jest wolne od niepokoju. Więc ci, których dręczy niepokój, nie są w stanie zrozumieć mantry Hare Krsna, która jest wolna od wszelkiego niepokoju. W obecnym wieku wibrowanie maha-mantry Hare Krsna jest jedynym procesem, który jest na pozycji transcendentalnej, ponad zanieczyszczeniem materialnym. Ponieważ święte imię może wyzwolić uwarunkowaną duszę, powiedziane jest tutaj, że jest ono sarva-mantra-sara, esencją wszystkich hymnów wedyjskich.

138

Nazwa, która reprezentuje jakiś przedmiot tego materialnego świata, może podlegać argumentacji i wiedzy eksperymentalnej, lecz w świecie absolutnym imię i jego właściciel, sława i sławny, są tożsame, i podobnie, cechy, rozrywki i wszystko inne odnoszące się do Absolutu również jest absolutne. Chociaż Mayavadi wyznają monizm, czynią różnicę pomiędzy świętym imieniem Najwyższego Pana a Samym Panem. Za tę obrazę namaparadha stopniowo ześlizgują się ze swej wzniosłej pozycji brahma-jnana, jak potwierdza to Śrimad-Bhagavatam (Bhag. 10.2.32):

aruhya krcchrena param padam tatah patanty adho 'nadrta-yusmad-anghrayah

Chociaż dzięki srogim wyrzeczeniom wznoszą się na egzaltowaną pozycję brahma-jnana, niemniej jednak upadają z powodu niedoskonałej wiedzy o Absolutnej Prawdzie. Chociaż twierdzą, że rozumieją mantrę wedyjską, sarvam khalv idam brahma ("wszystko jest brahmanem "), to nie są w stanie zrozumieć, że brahmanem jest również święte imię. Od tej błędnej koncepcji mogą jednakże uwolnić się, jeśli będą regularnie intonować maha-mantrę. Jeśli ktoś nie przyjmie właściwego schronienia świętego imienia, nie może wyzwolić się ze stanu, w którym popełnia się obrazy intonując święte imię.

Adi 07.75 "Po opisaniu mocy maha-mantry Hare Krsna, Mój mistrz duchowy nauczył Mnie innego wersetu, radząc Mi, bym zawsze wypowiadał to imię.

Adi 07.76 "'W tym wieku Kali nie ma innego sposobu, nie ma innego sposobu, nie ma innego sposobu uczynienia postępu duchowego poza świętym imieniem, świętym imieniem, świętym imieniem Pana.'

Adi 07.76 Znaczenie: Dla postępu w życiu duchowym, śastry polecają medytację w Satya-yudze, ofiarę dla zadowolenia Pana Visnu w Treta-yudze, a w Dvapara-yudze okazałe wielbienie Pana w świątyni. Lecz postęp duchowy w wieku Kali można uczynić jedynie poprzez intonowanie świętego imienia Pana. Potwierdzają to różne pisma święte. Śrimad-Bhagavatam wielokrotnie wspomina o tym fakcie. W Canto Dwunastym powiedziane jest, kirtanad eva krsnasya mukta-sangah param vrajet: Wiek Kali cechuje wiele wad, gdyż ludzie podlegają wielu niedolom, jednakże w wieku tym istnieje jedno wielkie błogosławieństwo - po prostu dzięki intonowaniu mantry Hare Krsna można uwolnić się z wszelkiego materialnego zanieczyszczenia i w ten sposób wznieść się do świata duchowego. Narada-pancaratra również chwali maha-mantrę Hare Krsna w ten sposób:

trayo vedah sad-angani chandamsi vividhah surah sarvam astaksarantahstham yac canyad api van-mayam sarva-vedanta-sararthah samsararnava-taranah

"Esencja wszelkiej wiedzy wedyjskiej - obejmująca trzy rodzaje czynności wedyjskich [karma-kandę, jnana-kandę i upasana-kandę], chandah, czyli hymny wedyjskie, i procesy zadowalania półbogów - zawiera się w ośmiu sylabach Hare Krsna, Hare Krsna. Taka jest rzeczywistość całej Vedanty. Intonowanie świętego imienia jest jedynym sposobem pokonania oceanu niewiedzy." Podobnie, Kalisantarana Upanisad oznajmia: "Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare – tych szesnaście imion zbudowanych z trzydziestu dwóch sylab jest jedynym środkiem przeciwdziałania złym efektom Kali-yugi. Z wszystkich Ved wynika, że nie ma innego sposobu pokonania oceanu niewiedzy poza intonowaniem świętego imienia." Podobnie, pisząc komentarz do Mundaka Upanisadu, Śri Madhvacarya powiedział:

dvapariyair janair visnuh pancaratraiś ca kevalam kalau tu nama-matrena pujyate bhagavan harih

"W Dvapara-yudze można było zadowolić Krsnę czy Visnu jedynie poprzez bogate wielbienie Go zgodnie z systemem Pancaratriki, lecz w wieku Kali można zadowolić i wielbić Najwyższą Osobę Boga Hari po prostu poprzez intonowanie świętego imienia." W swej Bhakti-sandarbhie (werset 284) Śrila Jiva Gosvami mocno podkreśla intonowanie świętego imienia Pana w ten sposób:

nanu bhagavan-namatmaka eva mantrah; tatra viśesena namah-śabdady-alankrtah śri-bhagavata śrimad-rsibhiś cahita-śakti-viśesah, śri-bhagavata samam atma-sambandha-viśesa-pratipadakaś ca tatra kevalani śri-bhagavan-namany api nirapeksany eva parama-purusartha-phala-paryanta-dana-samarthani tato mantresu namato'py adhika-samarthye labdhe katham diksady-apeksa ? ucyate--yady api svarupato nasti, tathapi prayah svabhavato dehadi-sambandhena kadarya-śilanam viksipta-cittanam jananam tat-sankocikaranaya śrimad-rsi-prabhrtibhir atrarcana-marge kvacit kvacit kacit kacin maryada sthapitasti

Śrila Jiva Gosvami oznajmia, że istotą wszelkich mantr wedyjskich jest intonowanie świętego imienia Pana. Każda mantra rozpoczyna się od przedrostka nama om i ostatecznie zwraca się do Najwyższej Osoby Boga przez użycie Jego imienia. Dzięki najwyższej woli Pana każda mantra intonowana przez wielkich mędrców takich jak Narada Muni i inni rsi posiada szczególną moc. Intonowanie świętego imienia Pana natychmiast odnawia transcendentalny związek żywej istoty z Najwyższym Panem. Aby intonować święte imię Pana, nie trzeba być uzależnionym od innych parafernaliów, gdyż można otrzymać wszelkie upragnione rezultaty z połączenia się z Najwyższą Osobą Boga. Można by zatem zapytać, dlaczego istnieje potrzeba inicjacji czy dalszych czynności duchowych w służbie oddania dla tego, kto angażuje się w intonowanie świętego imienia Pana. Odpowiedź jest taka, że chociaż jest prawdą, że osoba w pełni angażująca się w intonowanie świętego imienia nie musi

139

polegać na procesie inicjacji, na ogół bhakta ma wiele ohydnych zwyczajów materialnych z powodu materialnego zanieczyszczenia ze swego poprzedniego życia. Aby szybko uwolnić się od wszelkich tych zanieczyszczeń, rzeczą konieczną jest, aby zaangażować się w wielbienie Pana w świątyni. Wielbienie Bóstwa w świątyni jest zasadnicze w celu zredukowania naszej niespokojnej natury, której przyczyną są zanieczyszczenia uwarunkowanego życia. Toteż Narada, w swojej Pancaratriki-vidhi, i inni wielcy mędrcy czasami podkreślali, że skoro uwarunkowana dusza posiada cielesną koncepcję życia, której celem jest przyjemność zmysłowa, w celu ograniczenia tej przyjemności zmysłowej istotne są zasady i przepisy wielbienia Bóstwa w świątyni. Śrila Rupa Gosvami opisał, że święte imię Pana mogą intonować dusze wyzwolone, lecz prawie wszystkie dusze, które musimy inicjować, są uwarunkowane. Polecane jest, aby intonować święte imię Pana bez obraz i zgodnie z regulującymi zasadami, jednakże z powodu swych złych przeszłych nawyków uwarunkowane dusze gwałcą te zasady i przepisy. Tak więc jednocześnie istotne są również regulujące zasady wielbienia Bóstwa.

Adi 07.77 "Odkąd otrzymałem to polecenie od Mego mistrza duchowego, zawsze intonuję święte imię, lecz sądzę, że z powodu tego bezustannego intonowania świętego imienia jestem oszołomiony.

Adi 07.78 "Intonując święte imię Pana w czystej ekstazie, zatracam się i tak oto śmieję się, płaczę, tańczę i śpiewam jak szaleniec.

Adi 07.78 Znaczenie:

Adi 07.79 "Opanowawszy się zacząłem myśleć, że intonowanie świętego imienia Krsny zakryło Mą wszelką wiedzę duchową.

Adi 07.79 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu daje do zrozumienia w tym wersecie, że aby intonować święte imię Krsny, nie trzeba spekulować o filozoficznych aspektach nauki o Bogu, gdyż automatycznie przepełniamy się ekstazą i bez zastanowienia intonujemy, tańczymy, śmiejemy się, płaczemy i śpiewamy jak szaleni.

Adi 07.80 "Zauważyłem, że oszalałem z powodu intonowania świętego imienia i wyznałem to u lotosowych stóp Mojego mistrza duchowego.

Adi 07.80 Znaczenie: Jako idealny nauczyciel, Śri Caitanya Mahaprabhu pokazuje nam, jak uczeń powinien zachowywać się w stosunku do swego mistrza duchowego. Kiedykolwiek ma jakąś wątpliwość co do czegoś, powinien ją przedstawić swojemu mistrzowi duchowemu do wyjaśnienia. Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział, że intonując i tańcząc rozwinął rodzaj szaleńczej ekstazy, co możliwe jest jedynie dla wyzwolonej duszy. Jednakże nawet na Swej wyzwolonej pozycji mówił wszystko Swemu mistrzowi duchowemu, kiedykolwiek miał jakieś wątpliwości. Tak więc w każdych okolicznościach, nawet po osiągnięciu wyzwolenia, nie powinniśmy uważać siebie za niezależnych od mistrza duchowego, lecz powinniśmy zwracać się do niego, skoro tylko zaistnieje jakaś wątpliwość co do naszego postępu w życiu duchowym.

Adi 07.81 "'Mój drogi panie, jaką to mantrę Mi dałeś? Intonując tę maha-mantrę po prostu oszalałem!

Adi 07.81 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu modli się w Swojej Śiksastace:

yugayitam nimesena caksusa pravrsayitam śunyayitam jagat sarvam govinda virahena me

"O Govindo! Kiedy przeżywam rozłąkę z Tobą, jeden moment zdaje się trwać dwanaście lat, albo i więcej. Łzy płyną z Moich oczu niczym potoki deszczu i cały świat zdaje się być pustym bez Ciebie." Aspiracją bhakty jest, aby podczas intonowania maha-mantry Hare Krsna jego oczy napełniały się łzami, jego głos załamywał się, a jego serce drżało. Są to dobre znaki podczas intonowania świętego imienia Pana. Pod wpływem takiej ekstazy powinno nam się wydawać, że cały świat jest pusty bez obecności Govindy. Jest to oznaką rozłąki z Govindą. W życiu materialnym wszyscy jesteśmy odseparowani od Govindy i jesteśmy pochłonięci materialnym zadowalaniem zmysłów. Więc kiedy ktoś opamiętuje się na platformie duchowej, ma tak wielkie pragnienie spotkania Govindy, że bez Govindy cały świat wydaje się mu być pustym miejscem.

Adi 07.82 "'Intonowanie świętego imienia w ekstazie sprawia, że tańczę, śmieję się i płaczę.' Kiedy Mój mistrz duchowy usłyszał to wszystko, uśmiechnął się i zaczął mówić.

Adi 07.82 Znaczenie: Kiedy uczeń czyni doskonały postęp w życiu duchowym, to zadowala mistrza duchowego, który wówczas uśmiecha się w ekstazie, myśląc: "Jaki sukces odniósł mój uczeń!" Jest tak zadowolony, że uśmiecha się, radując się postępem ucznia, tak jak uśmiechający się rodzic cieszy się z czynności dziecka, które usiłuje wstać czy doskonale raczkować.

Adi 07.83 "'Jest to naturą maha-mantry Hare Krsna, że ktokolwiek ją intonuje, natychmiast rozwija miłosną ekstazę do Krsny.

Adi 07.83 Znaczenie: W Bhagavad-gicie jest powiedziane:

aham sarvasya prabhavo mattah sarvam pravartate iti matva bhajante mam budha bhava-samanvitah

"Ja jestem źródłem wszystkich światów duchowych i materialnych. Wszystko ze Mnie emanuje. Mędrcy - wiedząc o tym doskonale - angażują się w służbę oddania dla Mnie i czczą Mnie z całych serc swoich." (Bg. 10.8) W wersecie tym wyjaśniono, że osoba intonująca mantrę Hare Krsna rozwija bhavę, ekstazę, która jest początkiem objawienia. Jest to wstępny etap w rozwoju oryginalnej miłości do Boga. Uczeń neofita zaczyna od intonowania i słuchania, od obcowania z

140

bhaktami i praktykowania regulujących zasad, i w ten sposób pokonuje wszelkie niepożądane złe nawyki. W ten sposób rozwija przywiązanie do Krsny i nie może zapomnieć Krsny nawet na chwilę. Bhava jest prawie że etapem sukcesu w życiu duchowym. Szczery student otrzymuje święte imię od mistrza duchowego drogą słuchową, a po otrzymaniu inicjacji przestrzega regulujących zasad danych przez mistrza duchowego. Kiedy w ten sposób właściwie służy świętemu imieniu, automatycznie szerzy się jego duchowa natura; innymi słowy, bhakta osiąga kwalifikacje w intonowaniu świętego imienia bez obraz. Kiedy ktoś jest całkowicie kompetentny, by w ten sposób intonować święte imię, jest zdolny przyjmować uczniów na całym świecie i w rzeczywistości staje się jagad-guru. Wówczas pod jego wpływem cały świat zaczyna intonować święte imiona maha-mantry Hare Krsna. W ten sposób wszyscy uczniowie takiego mistrza duchowego zwiększają swe przywiązanie do Krsny i dlatego czasami płacze on, czasami śmieje się, czasami tańczy, a czasami intonuje. Te symptomy bardzo wyraźnie manifestują się w ciele czystego bhakty. Czasami, gdy nasi studenci w ruchu świadomości Krsny intonują i tańczą, nawet ludzie w Indiach dziwią się, że cudzoziemcy nauczyli się intonować i tańczyć w ten ekstatyczny sposób. Jak jednakże wyjaśnił Caitanya Mahaprabhu, w rzeczywistości nie dzieje się tak dzięki praktyce, gdyż symptomy te bez żadnego dodatkowego wysiłku manifestują się w każdym, kto szczerze intonuje maha-mantrę Hare Krsna. Wielu głupców, nie znając transcendentalnej natury maha-mantry Hare Krsna, czasami przeszkadza naszemu głośnemu intonowaniu jej, jednakże jeśli ktoś jest rzeczywiście zaawansowany w praktyce intonowania maha-mantry Hare Krsna, nakłania również innych do intonowania. Krsnadasa Kaviraja Gosvami wyjaśnia, krsna-śakti vina nahe tara pravartana: dopóki nie otrzyma się pełnomocnictwa od Najwyższej Osoby Boga, nie można nauczać chwał maha-mantry Hare Krsna. Kiedy bhaktowie propagują maha-mantrę Hare Krsna, ogół populacji całego świata otrzymuje sposobność zrozumienia chwał świętego imienia. Intonując i tańcząc czy słuchając świętego imienia Pana, automatycznie pamięta się Najwyższą Osobę Boga, a ponieważ nie ma różnicy między świętym imieniem a Krsną, intonujący natychmiast łączy się z Krsną. W ten sposób połączony, bhakta rozwija swą oryginalną postawę służby dla Pana. W tej postawie bezustannego służenia Krsnie, która nazywana jest bhavą, zawsze myśli się o Krsnie na wiele różnych sposobów. Kto osiągnął ten stan bhava, nie znajduje się dłużej w sidłach złudnej energii. Kiedy do tego stanu bhava dodane zostaną inne składniki duchowe, takie jak drżenie, pocenie się, łzy itd., bhakta stopniowo osiąga miłość do Krsny. Święte imię Krsny nazywane jest maha-mantrą. Inne mantry wspomniane w Narada-pancaratrze są znane po prostu jako mantry, lecz intonowanie świętego imienia Pana nazywane jest maha-mantrą.

Adi 07.84 "'Religijność, rozwój ekonomiczny, zadowalanie zmysłów i wyzwolenie znane są jako cztery cele życia, lecz przed miłością do Boga, piątym i najwyższym celem, wydają się one być tak nieznaczne jak słoma na ulicy.

Adi 07.84 Znaczenie: Intonując święte imię Pana, nie należy pragnąć materialnego postępu reprezentowanego przez rozwój ekonomiczny, religijność, zadowalanie zmysłów i ostatecznie wyzwolenie ze świata materialnego. Jak oznajmił Caitanya Mahaprabhu, najwyższą doskonałością życia jest rozwinięcie miłości do Krsny (prema pumartho mahan śri-caitanya-mahaprabhor matam idam). Kiedy miłość do Boga porównamy z religijnością, rozwojem ekonomicznym, zadowalaniem zmysłów i wyzwoleniem, możemy zrozumieć, że te osiągnięcia mogą być rzeczami pożądanymi dla bubhuksu, czyli pragnących cieszyć się tym materialnym światem, i mumuksu, czyli osób pragnących wyzwolenia z niego, lecz mają one bardzo niewielkie znaczenie w oczach czystego bhakty, który rozwinął bhavę, wstępny etap miłości do Boga. Dharma (religijność), artha (rozwój ekonomiczny), kama (zadowalanie zmysłów) i moksa (wyzwolenie) są czterema zasadami religii, które odnoszą się do materialnego świata. Dlatego na początku Śrimad-Bhagavatam powiedziane jest, dharmah projjhita-kaitavo' tra: oszukańcze systemy religijne odpowiadające tym czterem zasadom materialnym są całkowicie usunięte ze Śrimad-Bhagavatam, gdyż Śrimad-Bhagavatam naucza jedynie, jak rozwinąć uśpioną miłość do Boga. Bhagavad-gita jest wstępnym studium Śrimad-Bhagavatam i dlatego kończy się ona słowami, sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja: "Porzuć wszelkiego rodzaju religie i po prostu podporządkuj się Mnie." (Bg. 18.66) Aby przyjąć ten sposób, należy odrzucić wszelkie idee religijności, rozwoju ekonomicznego, zadowalania zmysłów i wyzwolenia i w pełni zaangażować się w służbę dla Pana, która jest transcendentalna do tych czterech zasad. Miłość do Boga jest oryginalną funkcją duszy i jest tak wieczna jak dusza i Najwyższa Osoba Boga. Ta wieczność zwana jest sanatana. Kiedy ktoś ożywia swą miłosną służbę dla Najwyższej Osoby Boga, należy wiedzieć, że udało mu się osiągnąć upragniony cel życia. W tym czasie wszystko dokonywane jest automatycznie dzięki łasce świętego imienia i bhakta automatycznie czyni postęp duchowy.

Adi 07.85 "'Dla bhakty, który rzeczywiście rozwinął bhavę, przyjemność czerpana z dharmy, arthy, kamy i moksy wydaje się być kroplą w obecności morza.

Adi 07.86 "'Konkluzją wszystkich pism objawionych jest to, że należy rozbudzić swą uśpioną miłość do Boga. Jesteś bardzo szczęśliwy, że już to uczyniłeś.

Adi 07.87 "'Jest to cechą charakterystyczną miłości do Boga, że z natury wywołuje ona transcendentalne symptomy w ciele i sprawia, że coraz żarliwiej pragniemy osiągnąć schronienie lotosowych stóp Pana.

Adi 07.88 "'Kiedy ktoś rzeczywiście rozwija miłość do Boga, w naturalny sposób czasami płacze, czasami śmieje się, czasami intonuje, a czasami biega tu i tam jak szaleniec.

Adi 07.88 Znaczenie: W związku z tym Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami mówi, że symptomy ekstazy w ciele przejawiają czasami osoby, które w ogóle nie mają miłości do Boga. W sposób sztuczny czasami śmieją się, płaczą i tańczą jak szaleńcy, lecz to nie pomoże im uczynić postępu w świadomości Krsny. Należy raczej porzucić taką sztuczną agitację cielesną, kiedy ktoś w naturalny sposób rozwija konieczne symptomy cielesne. Rzeczywiste pełne szczęścia życie, zamanifestowane w szczerym śmiechu duchowym, płaczu i tańcu, jest symptomem prawdziwego postępu w świadomości Krsny, który może osiągnąć osoba zawsze dobrowolnie angażująca się w transcendentalną służbę miłości dla Pana. Jeśli osoba jeszcze nie rozwinięta sztucznie imituje takie symptomy, stwarza chaos w życiu duchowym społeczeństwa ludzkiego.

141

Adi 07.89-90 "'Pocenie się, drżenie, jeżenie się włosów na ciele, łzy, jąkanie się, blednięcie, szaleństwo, melancholia, cierpliwość, duma, radość i pokora - to różne naturalne symptomy ekstatycznej miłości do Boga, które sprawiają, że bhakta tańczy i unosi się w oceanie transcendentalnego szczęścia podczas intonowania mantry Hare Krsna.

Adi 07.89-90 Znaczenie: Śrila Jiva Gosvami wyjaśnia ten stan miłości do Boga w swej Priti-sandarbhie (werset 66): bhagavat-priti-rupa vrttir mayadimayi na bhavati; kintu svarupa-śaktyananda-rupa, yadananda-paradhinah śri-bhagavan apiti. W wersecie 69 przedstawia dalsze wyjaśnienie: tad evam priter laksanam citta-dravas tasya ca romaharsadikam. kathancij jate'pi citta-drave romaharsadike va na ced aśaya-śuddhis tadapi na bhakteh samyag-avirbhava iti jnapitam. aśaya-śuddhir nama canyatatparya-parityagah priti-tatparyam ca. ataevanimitta svabhaviki ceti tad viśesanam. Transcendentalna miłość do Boga nie znajduje się pod kontrolą energii materialnej, gdyż jest to transcendentalne szczęście i moc przyjemności Najwyższej Osoby Boga. Skoro Najwyższy Pan jest również pod wpływem transcendentalnego szczęścia, to kiedy wchodzimy w kontakt z takim szczęściem w miłości do Boga, nasze serce topi się, a symptomami tego jest jeżenie się włosów na ciele itd. Czasami ktoś topi się w ten sposób i manifestuje te transcendentalne symptomy, jednakże jednocześnie jego osobiste zachowanie nie jest właściwe. To oznacza, że nie osiągnął jeszcze kompletnej doskonałości w życiu w oddaniu. Innymi słowy, bhakta, który tańczy w ekstazie i płacze, lecz potem przyciągany jest do spraw materialnych, nie osiągnął jeszcze doskonałości służby oddania, która nazywana jest aśaya-śuddhi, czyli doskonałością egzystencji. Kto osiąga doskonałość egzystencji, czuje całkowitą odrazę do materialnej przyjemności i jest pogrążony w transcendentalnej miłości do Boga. Dlatego należy dojść do wniosku, że ekstatyczne symptomy aśaya-śuddhi widoczne są wówczas, kiedy służba bhakty nie ma materialnej przyczyny i jest czysto duchowej natury. Takie są cechy transcendentalnej miłości do Boga, jak oznajmia Śrimad-Bhagavatam:

sa vai pumsam paro dharmo yato bhaktir adhoksaje ahaituky apratihata yayatma suprasidati

"Najlepsza jest ta religia, która sprawia, że jej wyznawcy przepełniają się ekstatyczną miłością do Boga, która jest niemotywowana i nieprzerwana, gdyż jedynie ona może całkowicie zadowolić duszę." (Bhag. 1.2.6)

Adi 07.91 "'To bardzo dobrze, moje drogie dziecko, że osiągnąłeś najwyższy cel życia rozwijając miłość do Boga. W ten sposób bardzo mnie zadowoliłeś i jestem Ci bardzo zobowiązany.

Adi 07.91 Znaczenie: Według pism objawionych jeśli mistrz duchowy może przemienić nawet jedną duszę w doskonale czystego bhaktę, to misja jego życia została spełniona. Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura zawsze zwykł mówić: "Gdybym mógł przemienić chociaż jedną osobę w czystego bhaktę, nawet kosztem wszelkich własności, świątyń i math, moja misja byłaby spełniona." Jednakże bardzo trudno jest zrozumieć naukę o Krsnie, nie mówiąc już o rozwinięciu miłości do Boga. Więc jeśli dzięki łasce Pana Caitanyi i mistrza duchowego uczeń osiąga standard czystej służby oddania, mistrz duchowy jest bardzo szczęśliwy. W rzeczywistości mistrz duchowy nie jest szczęśliwy, jeśli uczeń przynosi mu pieniądze, ale jeśli widzi, że przestrzega on regulujących zasad i czyni postęp w życiu duchowym, jest bardzo zadowolony i zobowiązany takiemu zaawansowanemu uczniowi.

Adi 07.92 "'Moje drogie dziecko, tańcz, intonuj i spełniaj sankirtan w towarzystwie bhaktów. Poza tym nauczaj wartości intonowania Krsna-nama, gdyż dzięki temu procesowi będziesz mógł wyzwolić wszystkie upadłe dusze.'

Adi 07.92 Znaczenie: Inną ambicją mistrza duchowego jest ujrzenie, że jego uczniowie nie tylko intonują, tańczą i przestrzegają regulujących zasad, lecz również nauczają innych ruchu sankirtanu, aby ich wyzwolić. Ruch świadomości Krsny oparty jest na zasadzie, że samemu należy stać się jak najbardziej doskonałym w służbie oddania i również nauczać tego kultu dla korzyści innych. Są dwie klasy czystych bhaktów - mianowicie gosthy-anandi i bhajananandi. Bhajananandi odnosi się do tego, kto jest zadowolony kultywując służbę oddania dla siebie, a gosthy-anandi to ten, którego nie satysfakcjonuje jedynie to, że sam staje się doskonałym, lecz pragnie również, by inni skorzystali ze świętego imienia Pana i uczynili postęp w życiu duchowym. Wybitnym tego przykładem jest Prahlada Maharaja. Kiedy Pan Nrsimhadeva ofiarował mu błogosławieństwo, Prahlada Maharaja powiedział:

naivodvije para duratyaya-vaitaranyas tvad-virya-gayana-mahamrta-magna-cittah śoce tato vimukha-cetasa indriyartha-maya-sukhaya bharam udvahato vimudhan

"Mój drogi Panie, sam nie mam żadnego problemu i nie pragnę od Ciebie żadnego błogosławieństwa, gdyż całkowicie zadowala mnie intonowanie Twego świętego imienia. Jest to dla mnie wystarczające, gdyż kiedy intonuję, pogrążam się w oceanie transcendentalnego szczęścia. Rozpaczam jedynie, gdy widzę, że inni pozbawieni są Twej miłości. Gniją oni w materialnych czynnościach dla przemijającej materialnej przyjemności i trwonią swe życie trudząc się dzień i noc jedynie dla zadowalania zmysłów, nie mając przywiązania do miłości do Boga. Jedynie rozpaczam nad nimi i wymyślam różne plany wyzwolenia ich z sideł mayi." (Bhag. 7.9.43) Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura wyjaśnia w swej Anubhasyi: "Osoba, która przyciągnęła uwagę mistrza duchowego swą szczerą służbą, lubi tańczyć i intonować z podobnie rozwiniętymi, świadomymi Krsny bhaktami. Mistrz duchowy autoryzuje takiego bhaktę, by wyzwalał upadłe dusze we wszystkich częściach świata. Osoby niezaawansowane wolą intonować mantrę Hare Krsna w odosobnionym miejscu." W języku Śrila Bhaktisiddhanty Sarasvati Thakury czynności takie stanowią rodzaj procesu oszukańczego w tym sensie, że imitują czynności takich wzniosłych osobistości jak Haridasa Thakura. Nie należy próbować imitować takich wzniosłych bhaktów. Każdy powinien raczej starać się nauczać kultu Śri

142

Caitanyi Mahaprabhu we wszystkich częściach świata i w ten sposób odnieść sukces w życiu duchowym. Ktoś, kto nie jest wielkim ekspertem w nauczaniu, może intonować w odosobnionym miejscu, unikając złego towarzystwa, lecz dla osoby rzeczywiście zaawansowanej, nauczanie i spotykanie ludzi nie zaangażowanych w służbę oddania nie jest niekorzystne. Bhakta daje niewielbicielom swe towarzystwo, lecz ich złe zachowanie nie wpływa na niego. W ten sposób, dzięki czynnościom czystego bhakty, nawet osoby pozbawione miłości do Boga otrzymują szansę, by pewnego dnia stać się bhaktami Pana. W związku z tym Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura radzi, aby dyskutować ten werset ze Śrimad-Bhagavatam, naitat samacarej jatu manasapi hy aniśvarah, (10.33.31), oraz następujący werset z Bhakti-rasamrta-sindhu:

anasaktasya visayan yatharham upayunjatah nirbandhah krsna-sambandhe yuktam vairagyam ucyate (B.r.s. 1.2.255)

Nie należy imitować czynności wielkich osobistości. Nie należy być przywiązanym do przyjemności materialnej i należy przyjmować wszystko, co ma związek ze służbą dla Krsny.

Adi 07.93 "Mówiąc to, Mój mistrz duchowy nauczył Mnie jednego wersetu ze Śrimad-Bhagavatam. Jest on esencją wszystkich instrukcji Bhagavatam; dlatego nauczał Mnie go raz po raz.

Adi 07.93 Znaczenie: Ten werset ze Śrimad-Bhagavatam (11.2.40) wypowiedział Śri Narada Muni do Vasudevy; nauczając go o Bhagavata-dharmie. Vasudeva osiągnął już rezultat Bhagavata-dharmy, ponieważ Krsna pojawił się w jego domu jako jego syn, jednakże dla pouczenia innych pragnął słuchać od Śri Narady Muniego i otrzymać oświecenie w procesie Bhagavata-dharmy. Taka jest pokora wielkiego bhakty.

Adi 07.94 "'Kiedy ktoś jest rzeczywiście zaawansowany i znajduje przyjemność w intonowaniu świętego imienia Pana, który jest mu bardzo drogi, jest poruszony i głośno intonuje święte imię. Również śmieje się, płacze, jest poruszony i intonuje jak szaleniec, nie dbając o osoby postronne.'

Adi 07.95-96 "Mocno wierzę w słowa Mego mistrza duchowego i dlatego zawsze intonuję święte imię Pana, Sam i w towarzystwie bhaktów. Święte imię Pana Krsny czasami sprawia, że intonuję i tańczę, i dlatego intonuję i tańczę. Nie myślcie proszę, że robię to umyślnie. Robię to automatycznie.

Adi 07.95-96 Znaczenie: Osoba, która nie może dochować wiary słowom swojego mistrza duchowego, lecz działa niezależnie, nigdy nie otrzymuje autoryzacji do intonowania świętego imienia Pana. Vedy mówią:

yasya deve para bhaktir yatha deve tatha gurau tasyaite kathita hy arthah prakaśante mahatmanah

"Wszelkie znaczenie wiedzy wedyjskiej zostaje automatycznie objawione tym wielkim duszom, które mają niezachwianą wiarę w Pana i mistrza duchowego." Ten nakaz wedyjski jest bardzo ważny i Śri Caitanya Mahaprabhu poparł go Swym osobistym zachowaniem. Wierząc w słowa Swego mistrza duchowego, zaprowadził ruch sankirtanu, tak jak obecny ruch świadomości Krsny został rozpoczęty z wiarą w słowa naszego mistrza duchowego. Chciał on nauczać, my zawierzyliśmy jego słowom i usiłowaliśmy w jakiś sposób je wypełnić, i teraz ruch ten osiąga sukces na całym świecie. Zatem sekretem sukcesu jest wiara w słowa mistrza duchowego i Najwyższej Osoby Boga. Śri Caitanya Mahaprabhu był zawsze posłuszny poleceniom Swego mistrza duchowego i nigdy nie zaprzestał propagowania ruchu sankirtanu. Odchodząc z tego świata Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami polecił wszystkim swym uczniom, by współdziałali w nauczaniu misji Caitanyi Mahaprabhu na całym świecie. Później jednakże niektórzy głupi egoistyczni uczniowie nie byli posłuszni jego poleceniom. Każdy z nich chciał został liderem misji i walczyli w sądach, lekceważąc polecenie mistrza duchowego, i w ten sposób cała misja została zniweczona. Nie jesteśmy z tego dumni; jednakże należy wyjaśnić prawdę. Zawierzyliśmy słowom naszego mistrza duchowego i w pokorny sposób - bezradny sposób - podjęliśmy działania, lecz dzięki duchowej mocy polecenia najwyższego autorytetu ruch ten odnosi sukces. Należy zrozumieć, że kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu intonował i tańczył, robił to pod wpływem mocy przyjemności świata duchowego. Śri Caitanya Mahaprabhu nigdy nie uważał świętego imienia Pana za wibrację materialną, ani też żaden czysty bhakta nie myli intonowania mantry Hare Krsna z materialną wibracją muzyczną. Pan Caitanya nigdy nie usiłował być mistrzem świętego imienia; raczej uczył nas, jak być sługą świętego imienia. Jeśli ktoś intonuje święte imię Pana na pokaz, nie znając sekretu sukcesu, może zwiększyć wydzielanie żółci, lecz nigdy nie osiągnie doskonałości w intonowaniu świętego imienia. Śri Caitanya Mahaprabhu zaprezentował Siebie w ten sposób: "Jestem wielkim głupcem i nie wiem, co jest właściwe a co niewłaściwe. Nigdy nie korzystałem z wyjaśnienia Śankara-sampradayi czy sannyasinów Mayavadi, aby zrozumieć prawdziwe znaczenie Vedanta-sutry. Bardzo obawiam się nielogicznych argumentów filozofów Mayavadi. Dlatego sądzę, że nie mam autorytetu, jeśli chodzi o ich wyjaśnienia Vedanta-sutry. Mocno wierzę, że po prostu intonowanie świętego imienia Pana może usunąć wszelkie błędne koncepcje świata materialnego. Wierzę, że po prostu przez intonowanie świętego imienia Pana można osiągnąć schronienie lotosowych stóp Pana. W tym wieku kłótni i niezgody, intonowanie świętego imienia jest jedynym sposobem wyzwolenia z materialnych sideł. "Intonując święte imię, prawie oszalałem," kontynuował Pan Caitanya. "Jednakże zapytawszy Mego mistrza duchowego doszedłem do wniosku, że zamiast dążyć do osiągnięcia czterech zasad: religijności (dharmy), rozwoju ekonomicznego (arthy), zadowalania zmysłów (kamy) i wyzwolenia (moksy), lepiej w jakiś sposób rozwinąć transcendentalną miłość do Boga. Jest to największy sukces w życiu. Kto osiągnął miłość do Boga, z natury intonuje i tańczy, nie dbając o ludzi." Ten etap życia znany jest jako bhagavata-jivana, czyli życie bhakty. Śri Caitanya Mahaprabhu kontynuował: "Nigdy nie intonowałem i nie tańczyłem dla sztucznego pokazu. Tańczę i śpiewam, ponieważ mocno wierzę w słowa Mego mistrza duchowego. Chociaż filozofom Mayavadi nie podoba się to intonowanie i taniec, niemniej jednak robię to ze względu na moc jego słów. Należy zatem wyciągnąć z tego wniosek, że

143

niewielka Mi przypada zasługa za to intonowanie i tańczenie, gdyż odbywają się one automatycznie dzięki łasce Najwyższej Osoby Boga."

Adi 07.97 "W porównaniu z oceanem transcendentalnego szczęścia, które smakuje się dzięki intonowaniu mantry Hare Krsna, przyjemność czerpana z realizacji bezosobowego Brahmana [brahmananda] jest niczym płytka woda w kanale.

Adi 07.97 Znaczenie: Bhakti-rasamrta-sindhu oznajmia:

brahmanando bhaved esa cet pararddha-gunikrtah naiti bhakti-sukhambodheh paramanu-tulam api

"Gdyby brahmanandę, transcendentalne szczęście czerpane ze zrozumienia bezosobowego Brahmana, pomnożyć milion razy, taka ilość brahmanandy nie równałaby się nawet atomowej cząstce przyjemności, którą rozkoszować się można w czystej służbie oddania." (B.r.s. 1.1.38)

Adi 07.98 "'Mój drogi Panie, o mistrzu wszechświata, kiedy bezpośrednio Cię ujrzałem, moje transcendentalne szczęście przyjęło kształt wielkiego oceanu. Będąc w tym oceanie zrealizowałem, że wszelkie inne tzw. szczęście jest niczym woda zawarta w dołku odciśniętym przez kopytko cielęcia."'

Adi 07.98 Znaczenie: Transcendentalne szczęście czerpane z czystej służby oddania jest niczym ocean, podczas gdy szczęście materialne, a nawet szczęście czerpane z realizacji bezosobowego Brahmana są niczym woda w dołku odciśniętym przez kopytko cielęcia. Jest to werset z Hari-bhakti-sudhodaya (14.36).

Adi 07.99 Po wysłuchaniu Pana Śri Caitanyi Mahaprabhu, wszyscy sannyasini Mayavadi byli wzruszeni. Ich umysły uległy zmianie i przemówili w ten sposób, używając przyjemnych słów.

Adi 07.99 Znaczenie: Sannyasini Mayavadi spotkali Caitanyę Mahaprabhu w Varanasi, aby skrytykować Go za udział w ruchu sankirtanu, którego nie pochwalali. Taka z natury demoniczna opozycja do ruchu sankirtanu istnieje wiecznie. Istniała w czasach Śri Caitanyi Mahaprabhu i istniała na długo przedtem, nawet w czasach Prahlady Maharajy. Pomimo, że nie podobało się to jego ojcu, Prahlada zwykł intonować w sankirtanie i to było powodem nieporozumienia pomiędzy ojcem i synem. W Bhagavad-gicie Pan mówi:

na mam duskrtino mudhah prapadyante naradhamah mayayapahrta-jnana asuram bhavam aśritah

"Ci, którzy są największymi głupcami, najniższymi spośród rodzaju ludzkiego, ci, których wiedza została skradziona przez iluzję i niegodziwcy o ateistycznej naturze demonów nigdy Mi się nie podporządkowują." (Bg. 7.15) Sannyasini Mayavadi są asuram bhavam aśritah, to znaczy tymi, którzy wstąpili na ścieżkę asurów (demonów) nie wierzących w istnienie formy Pana. Mayavadi mówią, że ostateczne źródło wszystkiego jest bezosobowe i w ten sposób zaprzeczają istnieniu Boga. Twierdzenie, że nie ma Boga, jest bezpośrednim zaprzeczeniem istnienia Boga, a stwierdzenie, że Bóg istnieje, lecz nie ma głowy, rąk i nóg i nie może mówić, słyszeć czy jeść, jest negatywnym sposobem zaprzeczenia Jego egzystencji. Osoba, która nie widzi, jest nazywana ślepcem, osoba nie mogąca chodzić jest nazywana kulawą, osoba bez rąk może być nazwana bezradną, osoba nie mogąca mówić może zostać nazwana niemową, a osoba nie mogąca słyszeć może zostać nazwana głuchą. Twierdzenie Mayavadi, że Bóg nie ma nóg, oczu, uszu i rąk jest pośrednim znieważeniem Go poprzez zdefiniowanie Go jako ślepego, głuchego, niemowę, kulawego, bezradnego itd. Więc chociaż podają się za wielkich Vedantystów, w rzeczywistości są mayayapahrta-jnana; innymi słowy, zdają się być bardzo wykształceni, lecz stracili istotę swej wiedzy. Impersonalistyczni Mayavadi zawsze usiłują znieważać Vaisnavów, ponieważ Vaisnavowie przyjmują Najwyższą Osobę za najwyższą przyczynę i pragną Mu służyć, rozmawiać z Nim i oglądać Go, i Pan również pragnie oglądać Swych bhaktów, rozmawiać z nimi, jeść i tańczyć. Osobowa wymiana miłości nie przemawia do sannyasinów Mayavadi. Zatem pierwotnym celem spotkania sannyasinów Mayavadi z Benares z Caitanyą Mahaprabhu było pokonanie Jego osobowej koncepcji Boga. Jednakże Śri Caitanya Mahaprabhu, jako nauczający, przemienił umysły sannyasinów Mayavadi. Stopnieli oni pod wpływem słodkich słów Śri Caitanyi Mahaprabhu, zmienili swe nastawienie na przyjazne i przemówili do Niego słodkimi słowami. Również wszyscy nauczający będą musieli spotkać się z oponentami, lecz nie powinni zwiększać ich wrogości. Już są oni wrogo nastawieni, więc jeśli będziemy z nimi rozmawiać szorstko i niegrzecznie, ich wrogość jedynie wzrośnie. Zatem w miarę możliwości powinniśmy brać przykład z Pana Caitanyi Mahaprabhu i starać się przekonać opozycję, cytując śastry i prezentując konkluzję acaryów. W ten właśnie sposób powinniśmy spróbować pokonać wszystkich wrogów Pana.

Adi 07.100 "Drogi Śri Caitanyo Mahaprabhu, wszystko, co powiedziałeś, jest prawdą. Miłość Boga osiąga jedynie osoba, do której uśmiechnął się los.

Adi 07.100 Znaczenie: Jak oznajmia to Caitanya Mahaprabhu Śrila Rupie Gosvamiemu, świadomość Krsny może rozpocząć jedynie osoba, której sprzyja wielkie szczęście:

brahmanda bhramite kona bhagyavan jiva guru-krsna-prasade paya bhakti-lata-bja (Cc. Madhya 19.151 )

Są miliony żywych istot, które zostały uwarunkowane prawami materialnej natury i w różnych formach cielesnych wędrują przez systemy planetarne tego wszechświata. Spośród nich jedynie osoba, której sprzyja szczęście, dzięki łasce Krsny spotyka bona fide mistrza duchowego i pojmuje znaczenie służby oddania. Pełniąc służbę oddania pod kierunkiem bona fide mistrza duchowego, czyli acaryi, rozwija miłość do Boga. Osoba, która rozbudziła miłość do Boga (Krsna-prema) i dzięki

144

temu stała się bhaktą niepojętej Najwyższej Osoby Boga, uważana jest za niezwykle szczęśliwą. Sannyasini Mayavadi uznali ten fakt przed Śri Caitanyą Mahaprabhu. Niełatwo jest stać się świadomym Krsny, lecz dzięki łasce Śri Caitanyi Mahaprabhu jest to możliwe, jak zostanie to dowiedzione w toku tego opowiadania.

Adi 07.101 "Drogi panie, nie mamy nic przeciwko temu, że jesteś wielkim bhaktą Pana Krsny. Każdy jest z tego zadowolony. Ale dlaczego unikasz dyskusji na temat Vedanta-sutry? Co w tym jest niewłaściwego?"

Adi 07.101 Znaczenie: W związku z tym Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura komentuje: "Sannyasini Mayavadi sądzą, że prawdziwe znaczenie Vedanta-sutry zawarte jest w komentarzu Śri Śankaracaryi znanym jako Śariraka-bhasya. Innymi słowy, sannyasini Mayavadi przyjmują znaczenie podane w wyjaśnieniach Vedanta-sutry autorstwa Śankaracaryi, które są oparte na monizmie. Wskutek tego wyjaśniają Vedanta-sutrę, Upanisady i wszelką taką literaturę wedyjską na swój własny, impersonalistyczny sposób." Wielki sannyasin Mayavadi Sadananda Yogindra napisał księgę znaną jako Vedanta-sara, w której pisze:

vedanto nama upanisat-pramanam tad-upakarini śariraka-sutradini ca

Według Sadananda Yogindry jedynymi źródłami dowodu wedyjskiego są Vedanta-sutra i Upanisady, tak jak zaprezentowane zostały one przez Śri Śankaracaryę w jego komentarzu Śariraka-bhasya. W rzeczywistości jednakże Vedanta odnosi się do istoty wiedzy wedyjskiej i nie jest prawdą, że nie ma nic ponad Śariraka-bhasyą Śankaracaryi. Są inne komentarze Vedanty napisane przez Vaisnava acaryów, z których żaden nie jest zwolennikiem Śri Śankaracaryi ani nie przyjmuje zmyślonych komentarzy jego szkoły. Ich komentarze oparte są na filozofii dualizmu. Filozofowie moniści, tacy jak Śankaracarya i jego zwolennicy, pragną ustanowić, że Bóg i żywa istota są jednym i zamiast wielbić Najwyższą Osobę Boga, samych siebie uważają za Boga. Chcą, by inni czcili ich jako Boga. Osoby takie nie przyjmują filozofii Vaisnava acaryów, które znane są jako śuddhadvaita (oczyszczony monizm), śuddha-dvaita (oczyszczony dualizm), viśista-dvaita (szczególny monizm), dvaitadvaita (monizm i dualizm) i acintya-bhedabheda (niepojęta jedność i odmienność). Mayavadi nie dyskutują o tych filozofiach, gdyż są mocno przekonani do swej własnej filozofii kevaladvaita, wyłącznego monizmu. Przyjmując ten system filozofii za czyste zrozumienie Vedanta-sutry, wierzą, że ciało Krsny jest zrobione z elementów materialnych, a czynności miłosnej służby dla Krsny są sentymentalizmem. Są oni znani jako Mayavadi, ponieważ według ich opinii Krsna ma ciało zrobione z mayi i mayą jest również służba oddania dla Pana pełniona przez bhaktów. Taką służbę oddania uważają za aspekt działania karmicznego (karma-kanda). Zgodnie z ich poglądem na bhakti składa się spekulacja umysłowa i czasami medytacja. Taka jest różnica pomiędzy filozofiami Mayavadi i Vaisnava.

Adi 07.102 Po wysłuchaniu tej przemowy sannyasinów Mayavadi, Pan Caitanya Mahaprabhu uśmiechnął się nieznacznie i powiedział: "Moi drodzy panowie, jeśli nie macie nic przeciwko temu, powiem wam coś o filozofii Vedanty."

Adi 07.102 Znaczenie: Doceniając Pana Caitanyę Mahaprabhu, sannyasini Mayavadi zapytali, dlaczego nie dyskutował o filozofii Vedanty. W rzeczywistości jednakże cały system czynności Vaisnava opiera się na filozofii Vedanty. Vaisnavowie nie lekceważą Vedanty, lecz nie interesuje ich rozumienie Vedanty w oparciu o komentarz Śariraka-bhasya. Aby to wyjaśnić, Pan Śri Caitanya Mahaprabhu - za pozwoleniem sannyasinów Mayavadi - chciał wypowiedzieć się na temat filozofii Vedanty. Vaisnavowie są największymi filozofami w świecie, a największym spośród nich był Śrila Jiva Gosvami Prabhu, którego filozofię ponownie zaprezentował niecałe czterysta lat później Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura Maharaja. Należy zatem wiedzieć, że filozofowie Vaisnava nie są sentymentalistami czy tanimi bhaktami jak sahajiya. Wszyscy Vaisnava acaryowie byli wielkimi uczonymi, którzy w pełni zrozumieli filozofię Vedanty, gdyż jeśli ktoś nie zna filozofii Vedanty, nie może być acaryą. Aby zostać przyjętym za acaryę wśród transcendentalistów Indii, którzy przestrzegają zasad wedyjskich, trzeba być wielkim uczonym w filozofii Vedanty, czy to poprzez studiowanie jej czy słuchanie. Bhakti rozwija się dzięki postępowaniu zgodnemu z filozofią Vedanty. Oznajmia to Śrimad-Bhagavatam (1.2.12):

tac chraddadhana munayo jnana-vairagya-yuktaya paśyanty atmani catmanam bhaktya śruta-grhitaya

W wersecie tym bardzo ważne są słowa bhaktya śruta-grhitaya, gdyż oznaczają one, że bhakti musi być oparta na filozofii Upanisadów i vedanta-sutry. Śrila Rupa Gosvami powiedział:

śruti-smrti-puranadi- pancaratra-vidhim vina aikantiki harer bhaktir utpatayaiva kalpate

"Służba oddania pełniona bez odwoływania się do Ved, Puran, Pancaratr itd., musi być uważana za sentymentalizm i jedynie wywołuje zakłócenie w społeczeństwie." Vaisnavowie są różnego stopnia (kanistha-adhikari, madhyama-adhikari, uttama-adhikari), lecz aby być nauczającym madhyama-adhikari, trzeba być wykształconym w Vedanta-sutrze i innej literaturze wedyjskiej, gdyż kiedy bhakti-yoga rozwija się w oparciu o filozofię Vedanty, jest ona rzeczywista i stała. W związku z tym możemy przytoczyć tłumaczenie i znaczenie wersetu wspomnianego powyżej (Śrimad-Bhagavatam, 1.2.12):

TŁUMACZENIE

145

Głęboko dociekliwy student albo mędrzec, bogaty w wiedzę i wolny od przywiązań, realizuje tę Absolutną Prawdę przez pełnienie służby oddania w oparciu o to, co usłyszał z Vedanta-śruti.

ZNACZENIE: Absolutna Prawda jest realizowana w pełni przez proces służby oddania dla Pana Vasudevy, czyli Osoby Boga, który jest całkowicie dojrzałą Absolutną Prawdą. Brahman jest transcendentalnym blaskiem emanującym z Jego ciała, a Paramatma jest Jego częściową reprezentacją. Tak więc, realizacja Absolutnej Prawdy jako Brahmana czy Paramatmy jest zaledwie częściową realizacją. Istnieją cztery różne typy istot ludzkich - karmici, jnani, yogini i bhaktowie. Karmici są materialistyczni, podczas gdy pozostałe trzy typy są transcendentalne. Pierwszej klasy transcendentalistami są bhaktowie, którzy zrealizowali Najwyższą Osobę. Drugiej klasy transcendentalistami są ci, którzy częściowo zrealizowali pełną część absolutnej osoby. Zaś trzeciej klasy transcendentaliści to ci, którzy zaledwie zrealizowali Brahmana, duchowe ognisko absolutnej osoby. Jak oznajmiono w Bhagavad-gicie i innej literaturze wedyjskiej, Najwyższa Osoba jest realizowany poprzez służbę oddania, która jest wzmacniana przez pełną wiedzę i brak przywiązania do związków z materią. Wcześniej przedyskutowaliśmy już, że służbie oddania towarzyszy wiedza i brak przywiązania do materialnej egzystencji. Ponieważ realizacja Prawdy Absolutnej jako Brahmana i Paramatmy są realizacjami niedoskonałymi, siłą rzeczy środki realizacji Brahmana i Paramatmy, tzn. ścieżki jnany i yogi, są również niedoskonałymi środkami realizacji Absolutnej Prawdy. Służba oddania, która jest oparta na bazie pełnej wiedzy powiązanej z brakiem przywiązania do materialnych związków, i która jest skoncentrowana na percepcji słuchowej Vedanta-śruti, jest jedyną doskonałą metodą, dzięki której poważnie dociekliwy student może zrealizować Prawdę Absolutną. Służba oddania nie jest zatem przeznaczona dla mniej inteligentnej klasy transcendentalistów. Istnieją trzy klasy bhaktów, tj. bhaktowie pierwszej, drugiej i trzeciej klasy. Bhaktowie trzeciej klasy, czyli neofici, są nazywani bhaktami materialistycznymi. Nie mają oni żadnej wiedzy i są przywiązani do materialnych związków, ale po prostu pociągają ich początkowe procesy czczenia Bóstwa w świątyni. Materialistyczni bhaktowie są bardziej przywiązani do korzyści materialnej niż transcendentalnej. Dlatego też należy zrobić definitywny postęp, i z pozycji materialnej służby oddania wznieść się do pozycji bhakty drugiej klasy. W tej pozycji, bhakta może widzieć cztery zasady w dziedzinie służby oddania, mianowicie: Osobę Boga, Jego bhaktów, ignorantów i zazdrosnych. Należy wznieść się przynajmniej do pozycji bhakty drugiej klasy, i w ten sposób stać się zdolnym do poznania Prawdy Absolutnej. Tak więc bhakta trzeciej klasy musi otrzymać instrukcje o służbie oddania z autorytatywnych źródeł Bhagavatam. Pierwszym Bhagavatam jest bona fide bhakta, zaś drugim Bhagavatam jest przekaz Boga. Bhakta trzeciej klasy musi udać się do takiego bhakty, aby przyswoić sobie instrukcje o służbie oddania. Takiej osoby bhakty nie należy jednak mylić z profesjonalistami, którzy zarabiają na utrzymanie robiąc interes na Bhagavatam. Taki bhakta musi być reprezentantem Śukadevy Gosvamiego, jak Suta Gosvami, i musi głosić kult służby oddania dla powszechnej korzyści wszystkich ludzi. Bhakta neofita ma bardzo małe upodobanie do słuchania od autorytetów. Woli robić pokaz słuchania od profesjonalisty, dla zadowolenia własnych zmysłów. Jednak ten rodzaj słuchania i intonowania niszczy całą rzecz. Należy być zatem bardzo ostrożnym wobec takiego fałszywego procesu. Święte przekazy Boga, jak te zawarte w Bhagavad-gicie czy Śrimad-Bhagavatam, są niewątpliwie tematami transcendentalnymi, ale pomimo to takich transcendentalnych spraw nie powinno otrzymywać się od profesjonalisty, który niszczy je tak samo, jak żmija niszczy mleko, po prostu dotykając je językiem. Szczery bhakta musi zatem - dla swojego postępu - być gotów słuchać literatury wedyjskiej, takiej jak Upanisady, Vedanta i literatura pozostawiona przez poprzednie autorytety albo Gosvamich. Bez słuchania i wypełniania instrukcji, pokaz służby oddania staje się bezwartościowy i dlatego jest on pewnego rodzaju zakłóceniem na ścieżce służby oddania. Zatem, dopóki służba oddania nie jest ustanowiona na zasadach autorytetu śruti, smrti, purana albo pancaratra, taka służba oddania na pokaz powinna być od razu odrzucona. Nieautoryzowanego bhakty nigdy nie należy uważać za czystego bhaktę. Przez przyswojenie sobie takich przekazów z literatury wedyjskiej można nieustannie widzieć wszechprzenikający zlokalizowany aspekt Osoby Boga wewnątrz swojej własnej jaźni. To nazywa się samadhi.

Adi 07.103 Wysłuchawszy tego, sannyasini Mayavadi nieco spokornieli i zwrócili się do Caitanyi Mahaprabhu jako do Samego Narayana, gdyż wszyscy byli zgodni co do tego, że Nim był.

Adi 07.103 Znaczenie: Sannyasini Mayavadi nazywają siebie nawzajem Narayanem. Kiedykolwiek spotykają innego sannyasina, ofiarowują mu szacunek wołając, namo narayana ("ofiarowuję ci moje pełne szacunku pokłony, Narayanie"), mimo iż doskonale wiedzą, jakiego rodzaju jest Narayanem. Narayana jest czteroręki, lecz mimo iż oni są dumni z idei, że są Narayanem, nie są w stanie przejawić więcej niż dwie ręce. Ponieważ filozofia ich oznajmia, że Narayana i zwykły człowiek są na tym samym poziomie, czasami używają określenia daridra-narayana ("ubogi Narayana"), wymyślonego przez tzw. svamiego, który nie miał pojęcia o filozofii Vedanty. Więc chociaż wszyscy ci sannyasini Mayavadi nazywający siebie Narayanem w rzeczywistości nie zdawali sobie sprawy z pozycji Narayana, dzięki ich wyrzeczeniu Pan Caitanya Mahaprabhu umożliwił im zrozumienie, iż Sam jest Narayanem. Pan Caitanya jest z pewnością Najwyższą Osobą Boga Narayanem pojawiającym się w postaci bhakty Narayana, toteż sannyasini Mayavadi, rozumiejąc, że był On bezpośrednio Samym Narayanem, podczas gdy oni sami byli fałszywymi, nadętymi Narayanami, przemówili do Niego w ten sposób.

Adi 07.104 Powiedzieli: "Drogi Caitanyo Mahaprabhu; prawdę mówiąc, Twoje słowa sprawiają nam wielką przyjemność i również Twe cechy cielesne są tak przyjemne, że Twój widok dostarcza nam niezwykłej satysfakcji.

Adi 07.104 Znaczenie: Śastry mówią:

atah śri-krsna-namadi na bhaved grahyam indriyaih sevonmukhe hi jihvadau svayam eva sphuraty adah

"Nie można zrozumieć Najwyższej Osoby Boga czy Jego imienia, formy, cech czy parafernaliów, lecz Pan objawia się temu, kto pełni 'służbę oddania dla Niego." (Bhakti-rasamrta-sindhu 1.2.234) Tutaj widzimy rezultat służby sannyasinów Mayavadi dla Narayana. Ponieważ ofiarowali niewielki szacunek Śri Caitanyi Mahaprabhu i ponieważ byli pobożni, i w rzeczywistości przestrzegali surowych zasad i przepisów sannyasy, mieli pewne zrozumienie filozofii Vedanty. Dzięki łasce Pana Caitanyi Mahaprabhu byli w stanie docenić fakt, że był On Samym Najwyższą Osobą Boga obdarzonym wszystkimi

146

sześcioma bogactwami. Jednym z tych bogactw jest Jego piękno. Sannyasini Mayavadi rozpoznali w Nim Samego Narayana dzięki Jego niezwykle pięknym cechom cielesnym. Nie był On groteskowym Narayanem jak daridra-narayanowie będący wymysłem tzw. sannyasinów.

Adi 07.105 "Drogi panie, Swoim wpływem sprawiłeś, że nasze umysły doznały wielkiej satysfakcji i wierzymy, że Twe słowa nigdy nie będą nierozsądne. Możesz zatem mówić na temat Vedanta-satry."

Adi 07.105 Znaczenie: W wersecie tym bardzo ważne są słowa tomara prabhave ("Twój wpływ"). Jeśli ktoś nie jest zaawansowany duchowo, nie może mieć wpływu na słuchaczy. Bhaktivinoda Thakura śpiewał, śuddha bhakata carana renu, bhajana-anukula: "Bez obcowania z czystym bhaktą i bez jego wpływu nie można zrozumieć służby oddania." Tych sannyasinów Mayavadi spotkało to szczęście, że zetknęli się z Najwyższą Osobą Boga w postaci bhakty i z pewnością byli pod wielkim wpływem Pana. Wiedzieli, że doskonale zaawansowany spirytualista nigdy nie mówi nic niewłaściwego, wszystkie jego słowa są rozsądne i zgodne z wersją wedyjską. Wysoce zrealizowana osoba nigdy nie mówi o rzeczach, które nie mają znaczenia. Filozofowie Mayavadi twierdzą, że są Najwyższą Osobą Boga i to nie ma znaczenia, lecz Śri Caitanya Mahaprabhu nigdy nie powiedział czegoś tak niedorzecznego. Sannyasini Mayavadi byli przekonani co do Jego osoby i dlatego pragnęli wysłuchać od Niego wyjaśnienia filozofii Vedanty.

Adi 07.106 Pan powiedział: "Filozofia Vedanty składa się ze słów wypowiedzianych przez Najwyższą Osobę Boga Narayana w formie Vyasadevy.

Adi 07.106 Znaczenie: Vedanta-sutra, która składa się z kodów objawiających metodę zrozumienia wiedzy wedyjskiej, jest ścisłą formą całej wiedzy wedyjskiej. Rozpoczyna się słowami athato brahma-jijnasa ("teraz nadszedł czas, by dociekać Absolutnej Prawdy"). Ludzka forma życia przeznaczona jest szczególnie do tego celu i dlatego Vedanta-sutra zwięźle wyjaśnia misję ludzką. Potwierdzone zostało to słowami Vayu i Skanda Purany, które definiują sutrę w ten sposób:

alpaksaram asandigdham saravat viśvatomukham astobhamanavadyam ca sutram sutra-vido viduh

"Sutra jest kodem wyrażającym istotę wszelkiej wiedzy jak najmniejszą ilością słów. Musi mieć powszechne zastosowanie i jej język musi być bezbłędny." Każdy, kto jest zaznajomiony z takimi sutrami, musi być świadomy Vedanta-sutry, która jest znana wśród uczonych pod różnymi nazwami: (1) Brahma-sutra, (2) Śariraka, (3) Vyasa-sutra, (4) Badarayana-sutra, (5) Uttara-mimamsa i (6) Vedanta-darśana. Vedanta-sutra zawiera cztery rozdziały (adhyaya), a każdy rozdział dzieli się na cztery części (pada). Zatem o Vedanta-sutrze można mówić jako o sodaśa-pada, czyli szesnastu grupach kodów. Temat każdej z tych grup jest w pełni opisany odpowiednio do pięciu różnych tematów (adhikaran), które fachowo nazywane są pratijna, hetu, udaharana, upanaya i nigamana. Każdy temat musi być koniecznie wyjaśniony w odniesieniu do pratijna, uroczystej deklaracji celu traktatu. Tym uroczystym oznajmieniem na początku Vedanta-sutry jest athato brahma-jijnasa, wskazujące na to, że książka ta została napisana z uroczystą deklaracją dociekania Absolutnej Prawdy. Podobnie, muszą zostać wyrażone powody (hetu), muszą zostać podane przykłady dotyczące różnych faktów (udaharana), temat musi zostać stopniowo przybliżony w celu zrozumienia (upanaya), i ostatecznie musi zostać poparty autorytatywnymi cytatami z śastr wedyjskich (nigamana). Według wielkiego kompilatora słownika Hemacandry, znanego również jako Kosakara, Vedanta odwołuje się do znaczenia Upanisadów i Brahmana części Ved. W swym słowniku profesor Apte opisuje Brahmana część Ved jako część przedstawiającą zasady stosowania hymnów w różnych ofiarach i daje szczegółowe wyjaśnienie ich źródła, czasami z obszernymi ilustracjami w postaci legend i historii. Różni się ona od części Ved zawierającej mantry. Hemacandra powiedział, że uzupełnienie Ved nazywane jest Vedanta-sutrą. Veda oznacza wiedza, a anta oznacza koniec. Innymi słowy, właściwe zrozumienie ostatecznego celu Ved jest nazywane wiedzą Vedanty. Taka wiedza, jak podana została w kodach Vedanta-sutry, musi być poparta Upanisadami. Według uczonych są trzy różne źródła wiedzy, nazywane prasthana-traya. Według tych uczonych Vedanta jest jednym z takich źródeł, gdyż prezentuje wiedzę wedyjską w oparciu o logikę i trafne argumenty. W Bhagavad-gicie (13.5) Pan powiedział, brahma-sutra-padaiś caiva hetumadbhir viniścitaih: "Zrozumienie ostatecznego celu życia zostało stwierdzone w Brahma-sutrze w oparciu o słuszną logikę i argumenty dotyczące przyczyny i skutku." Zatem Vedanta-sutra znana jest jako nyaya-prasthana, Upanisady znane są jako śruti-prasthana, a Gita, Mahabharata i Purany znane są jako smrti-prasthana. Wszelka naukowa wiedza o transcendencji musi zostać poparta przez śruti, smrti i trafne zasady logiczne. Powiedziane jest, że zarówno wiedza wedyjska, jak i uzupełnienie Ved nazywane Satvata-pancaratra wyemanowały z oddechu Narayana, Najwyższej Osoby Boga. Kody Vedanta-sutry skompilował Śrila Vyasadeva, potężna inkarnacja Śri Narayana, chociaż czasami mówi się, że zostały one skompilowane przez wielkiego mędrca o imieniu Apantaratama. Jednakże zarówno Pancaratra, jak i Vedanta-sutra wyrażają te same opinie. Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu stwierdza, że

147

nie ma różnicy zdań pomiędzy nimi dwoma i oznajmia, że ponieważ Vedanta-sutra została skompilowana przez Śrila Vyasadevę, można przyjmować to w ten sposób, że wyemanowała z oddechu Śri Narayana. Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura komentuje, że gdy Vyasadeva spisywał Vedanta-sutrę, w podobną pracę zaangażowanych było również siedmiu współczesnych mu świętych. Świętymi tymi byli: Atreya Rsi, Aśmarathya, Audulomi, Karsnajini, Kaśakrtsna, Jaimini i Badari. Ponadto powiedziane jest, że przed Vyasadevą kody Vedanta-sutry dyskutowali również Paraśari i Karmandi-bhiksu. Vedanta-sutra obejmuje cztery rozdziały. Pierwsze dwa rozdziały omawiają związek żywej istoty z Najwyższą Osobą Boga. Nazywa się to sambandha-jnana, czyli wiedzą o związku. Rozdział trzeci opisuje, jak działać w swym związku z Najwyższą Osobą Boga. To nazywane jest abhidheya-jnana. Związek żywej istoty z Najwyższym Panem opisuje Śri Caitanya Mahaprabhu. Jivera svarupa haya krsnera 'nitya-dasa' : żywa istota jest wiecznym sługą Najwyższego Boga. (Cc. Madhya 20.108) Aby więc działać w tym związku, należy spełniać sadhana-bhakti, czyli przypisane obowiązki w służbie dla Najwyższej Osoby Boga. To nazywane jest abhidheya-jnana. Rozdział Czwarty opisuje rezultaty takiej służby oddania (prayojana-jnana). Ostatecznym celem życia jest powrót do domu, z powrotem do Boga. Na ten ostateczny cel wskazują w Vedanta-sutrze słowa anavrttih śabdat. Vedanta-sutrę skompilowała potężna inkarnacja Narayana, Śrila Vyasadeva, i aby chronić ją od nieautoryzowanych komentarzy, osobiście - na polecenie swojego mistrza duchowego, Narady Muniego - skompilował Śrimad-Bhagavatam jako oryginalny komentarz do Vedanta-sutry. Poza Śrimad-Bhagavatam istnieją komentarze do Vedanta-sutry ułożone przez wszystkich większych Vaisnava acaryów i we wszystkich z nich wyraźnie została opisana służba oddania dla Pana. Jedynie zwolennicy komentarzy Śankaracaryi opisali Vedanta-sutrę w sposób bezosobowy, bez odniesienia do Visnu-bhakti, czyli służby oddania dla Pana, Visnu. Na ogól ludzie bardzo doceniają tę Śariraka-bhasyę, czyli bezosobowy opis Vedanta-sutry, lecz wszystkie komentarze pozbawione służby oddania dla Pana Visnu należy uważać za różne w swym celu od oryginalnej Vedanta-sutry. Innymi słowy, Pan Caitanya definitywnie stwierdził, że prawdziwym wyjaśnieniem do Vedanta-sutry są komentarze, czyli bhasye, napisane przez Vaisnava acaryów w oparciu o służbę oddania dla Pana Visnu, a nie Śariraka-bhasya Śankaracaryi.

Adi 07.107 "W słowach Najwyższej Osoby Boga nie istnieją takie materialne defekty jak: błędy, złudzenia, oszustwo czy niesprawność zmysłowa.

Adi 07.107 Znaczenie: Błędem jest przyjmowanie pewnej rzeczy za inną, niż jest w rzeczywistości, czy przyjmowanie fałszywej wiedzy. Na przykład, można ujrzeć w ciemności sznur i sądzić, że to wąż, czy też zobaczyć błyszczącą muszlę ostrygi i myśleć, że to złoto. To są błędy. Podobnie, złudzeniem jest nieporozumienie powstałe na skutek nieuwagi podczas słuchania, a oszukiwaniem jest przekaz takiej ułomnej wiedzy innym. Naukowcy i filozofowie materialistyczni na ogół używają takich słów jak "może" i "być może", ponieważ nie posiadają prawdziwej wiedzy o kompletnych faktach. Zatem ich nauczanie jest przykładem oszukiwania. Ostatnim defektem materialisty są niedoskonałe zmysły. Chociaż na przykład nasze oczy mają moc widzenia, nie mogą ujrzeć rzeczy znajdujących się w oddali, ani też nie mogą ujrzeć powieki, która jest obiektem znajdującym się najbliżej oka. Naszym niewytrenowanym oczom słońce wydaje się być płaskim krążkiem, a oczom osoby cierpiącej na żółtaczkę wszystko wydaje się być żółte. Toteż nie możemy polegać na wiedzy zdobytej przez takie niedoskonałe oczy. Równie niedoskonałe są uszy. Bez pomocy telefonu nie możemy usłyszeć dźwięków wydawanych w znacznej odległości. Podobnie, jeśli w ten sposób zanalizujemy nasze zmysły, przekonamy się, że wszystkie są niedoskonałe. Zatem zdobywanie wiedzy takimi zmysłami jest rzeczą bezużyteczną. Procesem wedyjskim jest słuchanie od autorytetu. W Bhagavad-gicie Pan mówi, evam parampara-praptam imam rajarsayo viduh: "Ta najwyższa nauka była przekazywana poprzez łańcuch sukcesji uczniów i święci królowie poznawali ją w ten sposób." (Bg. 4.2) Musimy słuchać nie z telefonu, ale od osoby autoryzowanej, gdyż ona posiada prawdziwą wiedzę.

Adi 07.108 "Prawdę Absolutną opisują Upanisady i Brahma-sutra, ale należy zrozumieć ich wersety takimi, jakimi są. Takie rozumienie jest najbardziej chwalebne.

Adi 07.108 Znaczenie: Od czasów Śankaracaryi modą stało się wyjaśnianie wszystkiego, co ma związek z śastrami, w sposób pośredni. Uczeni są dumni z wyjaśniania wszystkiego na swój własny sposób i oznajmiają, że pisma wedyjskie można rozumieć tak, jak nam się podoba. Ta metoda "jak nam się podoba" jest głupotą i stworzyła ona chaos w kulturze wedyjskiej. Wiedzy naukowej nie można przyjmować w swój własny, kapryśny sposób. W matematyce, na przykład, dwa plus dwa równa się cztery i nie można zrobić tak, by równało się trzy czy pięć. Chociaż nie można zmienić prawdziwej wiedzy, modnym stało się rozumienie wiedzy wedyjskiej tak, jak komu się podoba. Z tego właśnie powodu zaprezentowaliśmy Bhagavad-gitę Taką Jaką Jest. My nie wymyślamy żadnych znaczeń. Czasami komentatorzy mówią, że słowo kuruksetra w pierwszym wersecie Bhagavad-gity odnosi się do własnego ciała, lecz my nie przyjmujemy tego. Wiemy, że Kuruksetra jest miejscem nadal istniejącym i według wersji wedyjskiej jest ono dharmaksetrą, czyli miejscem pielgrzymek. Ludzie nadal udają się tam, by spełniać ofiary wedyjskie. Jednakże głupi komentatorzy mówią, że Kuruksetra oznacza ciało, a Panca Pandava odnosi się do pięciu zmysłów. W ten sposób zniekształcają znaczenie i zwodzą ludzi. Tutaj Śri Caitanya Mahaprabhu stwierdza, że cała literatura wedyjska, łącznie z Upanisadami, Brahma-sutrą i innymi, czy to śruti, smrti czy nyaya, musi być rozumiana zgodnie z jej oryginalnymi stwierdzeniami. Opisywanie bezpośredniego znaczenia literatury wedyjskiej jest rzeczą chwalebną, lecz opisywanie go na swój własny sposób, przy pomocy niedoskonałych zmysłów i niedoskonałej wiedzy, jest fatalnym błędem. Śri Caitanya Mahaprabhu całkowicie potępił próbę opisywania Ved w ten właśnie sposób. Jeśli chodzi o Upanisady, to następujących jedenaście uważa się za najwyższe: (1) Iśa,

148

(2) Kena, (3) Katha, (4) Praśna, (5) Mundaka, (6) Mandukya, (7) Taittiriya, (8) Aitareya, (9) Chandogya, (10) Brhad-aranyaka i (11) Śvetaśvatara. Jednakże w Muktikopanisad, w wersetach 30-39, znajduje się opis 108 Upanisadów. Oto one: (1) Iśopanisad, (2) Kenopanisad, (3) Kathopanisad, (4) Praśnopanisad, (5) Mundakopanisad, (6) Mandukyopanisad, (7) Taittiriyopanisad, (8) Aitareyopanisad, (9) Chandogyopanisad, (10) Brhad-aranyakopanisad,(11) Brahmopanisad,(12) Kaivalyopanisad, (13) Jabalopanisad, (14) Śvetaśvataropanisad, (15) Hamsopanisad, (16) Aruneyopanisad, (17) Garbhopanisad,(18) Narayanopanisad, (19) Paramahamsopanisad, (20) Amrta-bindupanisad,(21) Nada-bindupanisad, (22) Śira-upanisad, (23) Atharva-śikhopanisad, (24) Maitrayany-upanisad, (25) Kausitaky-upanisad, (26) Brhaj-jabalopanisad (27) Nrsimha-tapaniyopanisad, (28) Kalagni-rudropanisad, (29) Maitreyy-upanisad, (30) Subalopanisad, (31) Ksurikopanisad, (32) Mantrikopanisad, (33) Sarvasaropanisad, (34) Niralambopanisad, (35) Śuka-rahasyopanisad, (36) Vajra-sucikopanisad, (37) Tejo-bindupanisad, (38) Nada-bindupanisad, (39) Dhyana-bindupanisad, (40) Brahma-vidyopanisad,(41) Yoga-tattvopanisad, (42) Atma-badhopanisad, (43) Narada-parivrajakopanisad, (44) Triśikhy-upanisad, (45) Sitopanisad, (46) Yoga-cudamany-upanisad, (47) Nirvanopanisad, (48) Mandala-brahmanopanisad, (49) Daksina-murty-upanisad, (50) Śarabhopanisad, (51) Skandopanisad, (52) Mahanarayanopanisad, (53) Advaya-tarakopanisad, (54) Rama-rahasyopanisad, (55) Rama-tapany-upanisad, (56) Vasudevopanisad, (57) Mudgalopanisad, (58) Śandilyopanisad, (59) Paingalopanisad,

149

(60) Bhiksupanisad,(61) Mahadupanisad,(62) Śarirakopanisad,(63) Yoga-śikhopanisad,(64) Turiyatitopanisad,(65) Sannyasopanisad,(66) Paramahamsa-parivrajakopanisad,(67) Malikopanisad,(68) Avyaktopanisad,(69) Ekaksaropanisad,(70) Purnopanisad,(71) Suryopanisad,(72) Aksy-upanisad,(73) Adhyatmopanisad,(74) Kundikopanisad,(75) Savitry-upanisad,(76) Atmopanisad,(77) Paśupatopanisad,(78) Param Brahmopanisad,(79) Avadhutopanisad,(80) Tripuratapanopanisad,(81) Devy-upanisad,(82) Tripuropanisad,(83) Katharudropanisad,(84) Bhavanopanisad,(85) Hrdayopanisad,(86) Yoga-kundaliny-upanisad,(87) Bhasmopanisad (88) Rudraksopanisad,(89) Ganopanisad,(90) Darśanopanisad,(91) Tarasaropanisad,(92) Mahavakyopanisad,(93) Panca-brahmopanisad,(94) Pranagni-hotropanisad,(95) Gopala-tapanopanisad,(96) Krsnopanisad,(97) Yajna-valkyopanisad,(98) Varahopanisad,(99) Śatyayany-upanisad,(100) Hayagrivopanisad,(101) Dattatreyopanisad,(102) Garudopanisad,(103) Kaly-upanisad,(104) Jabaly-upanisad,(105) Saubhagyopanisad,(106) Sarasvati-rahasyopanisad,(107) Bahvrcopanisad i (108) Muktikopanisad.

Tak więc jest sto osiem ogólnie przyjmowanych Upanisadów, z których, jak to powiedzieliśmy już poprzednio, jedenaście ma największe znaczenie.

Adi 07.109 "Śripada Śankaracarya wyjaśnił całą literaturę wedyjską w sposób pośredni. Kto słucha takich wyjaśnień, jest zrujnowany.

Adi 07.110 "Nie jest to wina Śankaracaryi, gdyż prawdziwy cel Ved zakrył z polecenia Najwyższej Osoby Boga.

Adi 07.110 Znaczenie: Literatura wedyjska powinna być uważana za źródło prawdziwej wiedzy, lecz jeśli nie przyjmiemy jej takiej, jaką jest, będziemy zwiedzeni. Na przykład, Bhagavad-gita jest ważną literaturą wedyjską, której nauczano przez wiele lat, lecz ponieważ komentowali ją pozbawieni skrupułów dranie, ludzie nie czerpali z niej żadnej korzyści i nikt nie doszedł do konkluzji świadomości Krsny. A ponieważ teraz przedstawiamy prawdziwy cel Bhagavad-gity, to w ciągu czterech czy pięciu krótkich lat tysiące ludzi na całym świecie stają się świadomi Krsny. Taka jest różnica pomiędzy bezpośrednim, a pośrednim wyjaśnianiem literatury wedyjskiej. Dlatego Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział, mukhya-vrttye sei artha parama mahattva: nauczanie literatury wedyjskiej zgodnie z jej bezpośrednim znaczeniem, bez fałszywego komentarza, jest rzeczą chwalebną. Na nieszczęście Śri Śankaracarya, z polecenia Najwyższej Osoby Boga, poszedł na kompromis pomiędzy ateizmem i teizmem, aby podejść ateistów i naprowadzić ich na teizm. W tym celu porzucił bezpośrednią metodę wiedzy wedyjskiej i usiłował zaprezentować znaczenie, które nie jest bezpośrednie. W tym właśnie celu napisał swój komentarz do Vedanta-sutry, zwany Śariraka-bhasya. Nie należy więc przydawać dużej wagi Śariraka-bhasyi. Aby zrozumieć filozofię Vedanty, należy studiować Śrimad-Bhagavatam, które rozpoczyna się słowami, om namo

150

bhagavate vasudevaya, janmady asya yato 'nvayad itarataś carthesv abhijnah sva-rat: "Ofiarowuję pokłony Panu Śri Krsnie, synowi Vasudevy, który jest Najwyższą Wszechprzenikającą Osobą Boga. Medytuję o Nim, transcendentnej rzeczywistości, który jest pierwotną przyczyną wszystkich przyczyn, z którego powstają wszystkie zamanifestowane wszechświaty, w którym spoczywają one i przez którego są niszczone. Medytuję o tym wiecznie promiennym Panu, który jest bezpośrednio i pośrednio świadomy wszelkich manifestacji, jednakże jest całkowicie niezależny." (Bhag. 1.1.1) Śrimad-Bhagavatam jest prawdziwym komentarzem do Vedanta-sutry. Na nieszczęście, jeśli kogoś pociąga komentarz Śri Śankaracaryi, Śariraka-bhasya, jego życie duchowe jest skazane na zgubę. Można by argumentować, że skoro Śankaracarya był inkarnacją Pana Śivy, to jak to możliwe, że w ten sposób oszukał ludzi? Odpowiedź jest taka, że zrobił to z polecenia swego mistrza, Najwyższej Osoby Boga. Potwierdzone jest to w Padma Puranie, gdzie Pan Śiva osobiście mówi:

mayavadam asac-chastram pracchannam bauddham ucyate mayaiva kalpitam devi kalau brahmana-rupina

brahmanaś caparam rupam nirgunam vaksyate maya sarvasvam jagato'py asya mohanartham kalau yuge

vedante tu maha-śastre mayavadam avaidikam mayaiva vaksyate devi jagatam naśa-karanat

"Pan Śiva poinformował swą żonę Parvati: "Filozofia Mayavada jest niepobożna (asac-chastra). Jest ona zakamuflowanym buddyzmem. Moja droga Parvati tej zmyślonej filozofii Mayavada nauczam pojawiając się w Kali-yudze w formie bramina. Aby oszukać ateistów, opisuję Najwyższą Osobę Boga jako pozbawionego formy i bez cech. Podobnie, wyjaśniając Vedantę opisuję tę samą filozofię Mayavadi w tym celu, by zwieść całą ludzkość w kierunku ateizmu poprzez zaprzeczenie osobowej formie Pana." W Śiva Puranie Najwyższa Osoba Boga powiedział Panu Śivie:

dvaparadau yuge bhutva kalaya manusadisu svagamaih kalpitais tvam ca janan mad-vimukhan kuru

"W Kali-yudze zwiedź ogół ludzi, oszałamiając ich głoszeniem wymyślonego znaczenia Ved." Są to opisy Puran. Śrila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura komentuje, że mukhya-vrtti ("znaczenie bezpośrednie") jest abhidha-vrtti, czyli znaczeniem, które można zrozumieć natychmiast ze stwierdzeń słowników, podczas gdy gauna-vrtti ("znaczenie pośrednie") jest znaczeniem wyobrażonym bez konsultacji ze słownikiem. Na przykład jeden polityk powiedział, że Kuruksetra odnosi się do ciała, lecz w słowniku nie ma takiej definicji. Zatem jego wyobrażone znaczenie jest gauna-vrtti, podczas gdy bezpośrednie znaczenie, jakie możemy znaleźć w słowniku, jest mukhya-vrtti czy abhidha-vrtti. Taka jest różnica pomiędzy nimi dwoma. Śri Caitanya Mahaprabhu polecał, aby poznawać literaturę wedyjską odpowiednio do abhidha-vrtti, i odrzuca On gauna-vrtti. Czasami jednakże z konieczności literatura wedyjska opisywana jest zgodnie z laksana-vrtti czy gauna-vrtti, lecz takich wyjaśnień nie należy przyjmować za wieczne prawdy. Celem dyskusji w Upanisadach i Vedanta-sutrze jest filozoficzne ustanowienie osobowego aspektu Prawdy Absolutnej. Impersonaliści jednakże, aby ustanowić swą własną filozofię, przyjmują te dyskusje zgodnie z laksana-vrtti, czyli znaczeniem pośrednim. Tak więc zamiast być tattva-vada, czyli poszukiwać Prawdy Absolutnej, stają się Mayavada, czyli złudzonymi przez energię materialną. Kiedy Śri Visnusvami, jeden z czterech acaryów kultu Vaisnava, zaprezentował swą tezę na temat śuddhadvaita-vada, Mayavadi natychmiast zrobili użytek z tej filozofii i usiłowali ustanowić swą advaita-vada czy kevaladvaita-vada. Aby pokonać tę kevaladvaita-vada, Śri Ramanujacarya zaprezentował swą filozofię jako viśistadvaita-vada, a Śri Madhvacarya zaprezentował swą filozofię tattva-vada, z których obie są wielką zawadą dla Mayavada ponieważ w szczegółach pokonują ich filozofię. Studenci filozofii wedyjskiej dobrze wiedzą, jak mocno viśistadvaita-vada Śri Ramanujacaryi i tattva-vada Śri Madhvacaryi kwestionują bezosobową filozofię Mayavada. Jednakże Śri Caitanya Mahaprabhu przyjął bezpośrednie znaczenie filozofii Vedanta i w ten sposób natychmiast pokonał filozofię Mayavada. W związku z tym wyraził Swą opinię, że ktokolwiek przestrzega zasad Śariraka-bhasyi, jest potępiony. Potwierdza to Padma Purana, gdzie Pan Śiva mówi Parvati:

śrnu devi pravaksyami tamasani yathakramam yesam śravana-matrena patityam jnaninam api

apartham śruti-vakyanam darśayal loka-garhitam karma-svarupa-tyajyatvam atra ca pratipadyate

sarva-karma-paribhramśan naiskarmyam tatra cocyate paratma-jivayor aikyam mayatra pratipadyate

"Moja droga żono, posłuchaj mego wyjaśnienia, w jaki sposób szerzyłem ignorancję poprzez filozofię Mayavada. Nawet zaawansowany uczony upadnie, słuchając jej. W filozofii tej, która z pewnością jest bardzo niepomyślna dla ogółu ludzi, błędnie przedstawiłem prawdziwe znaczenie Ved i poleciłem, aby porzucić wszelkie czynności po to, by osiągnąć wolność od karmy. W tej filozofii Mayavada opisałem, że jivatma i Paramatma są jednym i tym samym." To, w jaki sposób filozofię Mayavada potępił Śri Caitanya Mahaprabhu i Jego zwolennicy, opisuje Śri-Caitanya-caritamrta, Antya-lila, Drugi Rozdział, wersety 94-99, gdzie Svarupa-damodara Gosvami mówi, że ktokolwiek pragnie zrozumieć filozofię Mayavada, musi być obłąkany. Szczególnie odnosi się to do Vaisnavy, który czyta Śariraka-bhasyę i uważa siebie za jednego z Bogiem. Filozofowie Mayavadi zaprezentowali swe argumenty w tak bardzo atrakcyjnym, kwiecistym języku, że słuchanie filozofii Mayavada może czasami zmienić umysł nawet maha-bhagavaty, bardzo zaawansowanego bhakty. Prawdziwy Vaisnava nie może jednakże tolerować żadnej filozofii, która twierdzi, że Bóg i żywa istota są jednym i tym samym.

151

Adi 07.111 "Zgodnie z bezpośrednim zrozumieniem Absolutna Prawda jest Najwyższą Osobą Boga, który posiada wszelkie bogactwa duchowe. Nikt nie może być Mu równy czy też Go przewyższać.

Adi 07.111 Znaczenie: To oznajmienie Śri Caitanyi Mahaprabhu zostało potwierdzone w Śrimad-Bhagavatam:

vadanti tat tattva-vidas tattvam yaj jnanam advayam brahmeti paramatmeti bhagavan iti śabdyate

"Uczeni transcendentaliści, którzy znają Prawdę Absolutną, zwą tą niedualną substancję Brahmanem, Paramatmą albo Bhagavanem." (Bhag. 1.2.11) Absolutna Prawda ostatecznie rozumiana jest jako Bhagavan, częściowo rozumiana jest jako Paramatma i w bliżej nieokreślony sposób jako bezosobowy Brahman. Bhagavan, czyli Najwyższa Osoba Boga, przewyższa wszystkich Swymi bogactwami; nikt nie może się Mu równać czy też Go przewyższać. Potwierdza to Bhagavad-gita, gdzie Pan mówi mattah parataram nanyat kincid asti dhananjaya: "O zdobywco bogactw [Arjuno], nie ma prawdy wyższej ode Mnie." (Bg. 7.7) Jest wiele innych wersetów dowodzących, że Absolutna Prawda w ostatecznym sensie rozumiana jest jako Najwyższa Osoba Boga, Krsna.

Adi 07.112 "Wszystko, co dotyczy Najwyższej Osoby Boga, jest duchowe, łącznie z Jego ciałem, bogactwem i parafernaliami. Jednakże filozofia Mayavada, zakrywając Jego bogactwo duchowe, głosi teorię impersonalizmu.

Adi 07.112 Znaczenie: W Brahma-samhicie jest powiedziane, iśvarah paramah krsnah sac-cid-ananda-vigrahah: "Najwyższa Osoba Boga, Krsna, ma ciało duchowe, które jest pełne wiedzy, wieczności i szczęścia." Natomiast w świecie materialnym ciało każdego jest przeciwieństwem Jego ciała - mianowicie jest tymczasowe, pełne ignorancji i pełne niedoli. Więc kiedy Najwyższa Osoba Boga czasami opisywany jest jako nirakara, oznacza to, że nie posiada On ciała materialnego takiego jak nasze. Filozofowie Mayavadi nie wiedzą, jak to jest, że Najwyższa Osoba Boga jest pozbawiony formy. Najwyższy Pan nie ma formy podobnej naszym, ale posiada formę duchową. Nie wiedząc o tym filozofowie Mayavadi po prostu głoszą jednostronny pogląd, że Najwyższy Bóg, czyli Brahman, jest pozbawiony formy (nirakara). W związku z tym Śrila Bhaktivinoda Thakura przytacza wiele cytatów z literatury wedyjskiej. Jeśli ktoś przyjmuje prawdziwe czy bezpośrednie znaczenie tych stwierdzeń wedyjskich, może zrozumieć, że Najwyższa Osoba Boga posiada ciało duchowe (sac-cid-ananda-vigrahah ). W Brhad-aranyaka Upanisad jest powiedziane: purnam adah purnam idam purnat purnam udacyate. Oznacza to, że ciało Najwyższej Osoby Boga jest duchowe, ponieważ chociaż ekspanduje On na różne sposoby, pozostaje taki sam. W Bhagavad-gicie Pan mówi, aham sarvasya prabhavo mattah sarvam pravartate: "Ja jestem źródłem wszystkiego. Wszystko emanuje ze Mnie." (Bg. 10.8) Filozofowie Mayavadi w sposób materialistyczny myślą, że jeśli Najwyższa Prawda rozprzestrzenia się we wszystkim, to musi stracić Swą oryginalną formę. Tak więc sądzą, że poza potężnym, rozprzestrzenionym ciałem Pana nie istnieje żadna inna forma. Lecz mantra z Brhad-aranyaka Upanisad stwierdza, purnam idam purnat purnam udacyate: "Chociaż rozszerza się On na wiele sposobów, zachowuje Swą oryginalną osobowość. Jego oryginalne ciało duchowe pozostaje takim, jakim jest." Podobnie, w Śvetaśvatara Upanisad powiedziane jest, vicitra-śaktih purusah puranah: "Najwyższa Osoba Boga, oryginalna osoba [purusa], posiada wielorakie energie." Sa vrksa-kalakrtibhih paro 'nyo yasmat prapancah parivartate 'yam dharmavaham papanudam bhageśam: "Jest On źródłem materialnego stworzenia i to jedynie dzięki Niemu wszystko się zmienia. Jest On obrońcą religii i niszczycielem wszelkich grzechów. Jest On mistrzem wszelkich bogactw." (6.6) Vedaham etam purusam mahantam aditya-varnam tamasah parastat: "Teraz rozumiem, że Najwyższa Osoba Boga jest największym z wielkich. Jest On promienny jak słonce i jest poza tym materialnym światem." (3.8) Patim patinam paramam parastat: "Jest On mistrzem wszystkich mistrzów i przewyższa wszelkie osoby nadrzędne." (6.7) Mahan prabhur vai purusah: "Jest On najwyższym mistrzem i najwyższą osobą." (3.12) Parasya śaktir vividhaiva śruyate: "Jego bogactwa możemy rozumieć na różne sposoby." (6.8) Są to stwierdzenia ze Śvetaśvatara Upanisadu. Podobnie, Rg-veda oznajmia, tad visnoh paramam padam sada paśyanti surayah: "Visnu jest Najwyższym i ci, którzy są naprawdę uczeni, myślą jedynie o Jego lotosowych stopach." W Praśna Upanisadzie powiedziane jest, sa iksancakre: "Spojrzał On na materialne stworzenie." (6.3) Aitareya Upanisad mówi, sa aiksata - "Rzucił On spojrzenie na stworzenie materialne" - i sa imal lokan asrjata - "On stworzył cały ten materialny świat." (1.1.1-2) Tak więc z Upanisadów czy Ved można przytoczyć wiele wersetów dowodzących, że Najwyższy Bóg nie jest bezosobowy. W Katha Upanisad (2.2.13) również powiedziane jest, nityo nityanam cetanaś cetananam eko bahunam yo vidadhati kaman: "On jest najwyższą, wiecznie świadomą osobą, która utrzymuje wszelkie inne żywe istoty." Z tych wszystkich informacji wedyjskich możemy zrozumieć, że Absolutna Prawda jest osobą, chociaż nikt nie może się Mu równać czy Go przewyższyć. Chociaż jest wielu głupich filozofów Mayavada którzy myślą, że nawet przewyższają Krsnę, to Krsna jest asamaurdhva; nikt nie jest Mu równy ani też nikt Go nie przewyższa. Jak oznajmia Śvetaśvatara Upanisad (3.19), apani-pado javano grahita. Werset ten opisuje Prawdę Absolutną jako nie mającą nóg czy rąk. Chociaż opis jest bezosobowy, nie oznacza to, że Absolutna Osoba Boga nie ma formy. Ma On formę duchową, która jest odmienna od form materii. W wersecie tym Caitanya Mahaprabhu wyjaśnia tę różnicę.

Adi 07.113 "Najwyższa Osoba Boga jest pełen mocy duchowych. Toteż Jego ciało, imię, sława i otoczenie są duchowe. Z powodu ignorancji filozof Mayavadi mówi, że są to jedynie przemiany materialnej cechy dobroci.

Adi 07.113 Znaczenie: W Siódmym Rozdziale Bhagavad-gity Najwyższa Osoba Boga podzielił Swe energie na dwie odmienne grupy - mianowicie prakrta i aprakrta, czyli para-prakrti i apara-prakrti. To samo rozróżnienie znajduje się w Visnu Puranie. Filozofowie Mayavadi nie są w stanie zrozumieć tych dwóch prakrti, czyli natur - materialnej i duchowej - lecz pojmuje je osoba naprawdę inteligentna. Zważając na to, jak wiele jest różnorodności i czynności w naturze materialnej, można by zapytać, dlaczego filozofowie Mayavadi zaprzeczają duchowej różnorodności świata duchowego? Bhagavatam mówi:

152

ye 'nye 'ravindaksa vimukta-maninas tvayy asta-bhavad aviśuddha-buddhayah (Bhag. 10.2.32)

Inteligencja tych, którzy uważają się za osoby wyzwolone, lecz nie posiadają informacji o świecie duchowym, nie jest jeszcze czysta. W wersecie tym termin aviśuddha-buddhayah odnosi się do nieczystej inteligencji. Z powodu nieczystej inteligencji czy ubogiego zasobu wiedzy, filozofowie Mayavadi nie są w stanie zrozumieć różnicy pomiędzy różnorodnością materialną i duchową; zatem nie są w stanie nawet myśleć o duchowej różnorodności, ponieważ biorą za pewnik, że wszelka różnorodność jest materialna. Dlatego w wersecie tym Śri Caitanya Mahaprabhu wyjaśnia, że Krsna, Najwyższa Osoba Boga czy Prawda Absolutna, posiada ciało duchowe, które jest odmienne od ciał materialnych i wskutek tego również duchowe jest Jego imię, siedziba, otoczenie i cechy. Materialna cecha dobroci nie ma nic wspólnego z różnorodnością duchową. Jednakże filozofowie Mayavadi nie są w stanie wyraźnie zrozumieć różnorodności duchowej; dlatego wyobrażają sobie, że przeciwieństwo świata materialnego jest światem duchowym. Materialne cechy dobroci, pasji i ignorancji nie mogą działać w świecie duchowym, który wskutek tego jest nirguna, jak wyraźnie oznajmia Bhagavad-gita (traigunya-visaya veda nistraigunyo bhavarjuna). Świat materialny jest manifestacją trzech cech materialnej natury, lecz należy uwolnić się od tych cech, by wznieść się do świata duchowego, gdzie ich wpływ jest całkowicie nieobecny. W następnym wersecie Pan Śri Caitanya Mahaprabhu oddzieli Pana Śivę od filozofii Mayavada.

Adi 07.114 "Śankaracarya, który jest inkarnacją Pana Śivy, jest bez winy, ponieważ jest sługą spełniającym polecenia Pana. Lecz osoby wyznające jego filozofię Mayavadi są skazane na zgubę. Stracą wszelki postęp w wiedzy duchowej.

Adi 07.114 Znaczenie: Filozofowie Mayavadi są bardzo dumni z ukazywania swej wiedzy Vedanty poprzez żonglerkę gramatyczną, lecz Pan Śri Krsna w Bhagavad-gicie zaświadcza, że są oni mayayapahrta-jnanah, pozbawieni prawdziwej wiedzy z powodu mayi. Maya posiada dwie moce, dzięki którym spełnia swe dwie funkcje - praksepatmika-śakti, moc rzucania żywej istoty w ocean egzystencji materialnej, i avaranatmika-śakti, moc zakrywania wiedzy żywej istoty. Funkcja avaranatmika-śakti została wyjaśniona w Bhagavad-gicie słowami mayayapahrta-jnana. To, dlaczego daivi-maya, czyli złudna energia Krsny zabiera wiedzę filozofów Mayavadi, zostało również wyjaśnione w Bhagavad-gicie, gdzie użyto słów asuram bhavam aśritah, odnoszących się do osoby nie uznającej egzystencji Pana. Mayavadi nie uznający egzystencji Pana mogą zostać podzieleni na dwie grupy, których przykład stanowią impersonaliści Śankarici z Varanasi i buddyści z Saranatha. Obie te grupy są Mayavadi i Krsna zabiera ich wiedzę z powodu ich ateistycznych filozofii. Żadna z tych grup nie chce uznać egzystencji Boga osobowego. Filozofowie buddyjscy wyraźnie zaprzeczają istnieniu zarówno duszy, jak i Boga. Lecz chociaż Śankarici nie zaprzeczają otwarcie istnieniu Boga, mówią oni, że Absolut jest nirakara, czyli pozbawiony formy. Toteż obie te grupy są aviśuddha-buddhayah, niedoskonałe i nieczyste w swej wiedzy i inteligencji. Najwybitniejszy uczony Mayavadi, Sadananda Yogindra, napisał książkę zwaną Vedanta-sara, w której wyjaśnia filozofię Śankaracaryi i wszyscy zwolennicy filozofii Śankaracaryi przydają wielkie znaczenie jego stwierdzeniom. W swej Vedanta-sara Sadananda Yogindra definiuje Brahmana jako sac-cid-ananda połączonego z wiedzą i pozbawionego dualizmu, a ignorancję (jada) definiuje jako wiedzę odmienną od wiedzy sat i asat. Jest to prawie niepojęte, lecz jest to produktem trzech cech materialnych. Tak więc wszystko, co nie jest czystą wiedzą, uważa za materialne. Centrum ignorancji uważane jest czasami za wszechprzenikające, a czasami za jednostkowe. Tak więc według jego opinii produktami ignorancji są zarówno wszechprzenikający Visnu, jak i indywidualne żywe istoty. Mówiąc prostymi słowami, zdanie Sadananda Yogindry jest takie, że skoro wszystko jest nirakara (pozbawione formy), to zarówno koncepcja Visnu, jak i koncepcja indywidualnej duszy jest produktem ignorancji. Wyjaśnia również, że koncepcja viśuddha-sattva Vaisnavów nie jest niczym innym jak pradhaną, główną zasadą stworzenia. Utrzymuje on, że kiedy wszechprzenikająca wiedza zostaje zanieczyszczona przez viśuddha-sattvę, która składa się z przemiany cechy dobroci, wówczas powstaje koncepcja Najwyższej Osoby Boga, który jest wszechpotężnym, wszechwiedzącym najwyższym władcą, Duszą Najwyższą, przyczyną wszystkich przyczyn, najwyższym iśvarą itd. Według Sadanandy Yogindry, ponieważ iśvara, Najwyższy Pan, jest źródłem wszelkiej ignorancji, może On zostać nazwany sarva-jna, czyli wszechwiedzącym, lecz osoba zaprzeczająca egzystencji wszechpotężnej Najwyższej Osoby Boga jest czymś więcej niż iśvara, czyli Pan. Jego wniosek zatem jest taki, że Najwyższa Osoba Boga (iśvara) jest przemianą materialnej ignorancji, a żywa istota (jiva) jest okryta ignorancją. W ten sposób opisuje zarówno zbiorową, jak i indywidualną egzystencję w ciemności. Według filozofów Mayavadi, Vaisnava koncepcja Pana jako Najwyższej Osoby Boga i jivy, czyli duszy indywidualnej jako Jego wiecznego sługi, jest przejawem ignorancji. Jeśli jednakże przyjmiemy sąd Pana Krsny z Bhagavad-gity, to Mayavadi powinni zostać uznani za mayayapahrta-jnana, czyli pozbawionych wszelkiej wiedzy, gdyż nie uznają istnienia Najwyższej Osoby Boga albo twierdzą, że Jego istnienie jest produktem koncepcji materialnej (mayi). Są to cechy asurów, czyli demonów. W Swych rozmowach z Sarvabhauma Bhattacaryą Pan Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział:

jivera nistara lagi' sutra kaila vyasa mayavadi-bhasya śunile haya sarva-naśa (Cc. Madhya 6.169)

Vyasadeva skompilował Vedanta-sutrę, aby wyzwolić uwarunkowane dusze z tego materialnego świata, lecz Śankaracarya - prezentując Vedanta-sutrę na swój własny sposób - najwyraźniej wyrządził wielką szkodę ludzkiemu społeczeństwu, gdyż każdy kto przyjmuje jego filozofię Mayavada, jest skazany na stracenie. Vedanta-sutra wyraźnie mówi o służbie oddania, lecz filozofowie Mayavadi nie uznają duchowego ciała Najwyższej Absolutnej Osoby i nie przyjmują tego, że żywa istota ma indywidualną egzystencję oddzielną od egzystencji Najwyższego Pana. W ten sposób stworzyli ateistyczny chaos na całym świecie, gdyż konkluzja taka jest przeciwna samej naturze transcendentalnego procesu czystej służby oddania. Wynikiem nierealnej ambicji filozofów Mayavadi, by stać się jednym z Najwyższym poprzez zaprzeczenie istnieniu Osoby Boga, jest najbardziej zgubna błędna prezentacja wiedzy duchowej, a kto wyznaje tę filozofię, skazany jest na wieczne pozostanie w

153

tym materialnym świecie. Dlatego są oni nazywani aviśuddha-buddhayah, posiadającymi nieczystą wiedzę. Ponieważ wiedza ich nie jest czysta, wszelkie ich wyrzeczenia i pokuty kończą się frustracją. Więc chociaż początkowo mogą być szanowani jako wielcy uczeni, ostatecznie schodzą do fizycznej działalności politycznej, pracy społecznej itd. Zamiast stać się jednym z Najwyższym Panem, ponownie łączą się z taką materialną działalnością. Wyjaśnione to zostało w Śrimad-Bhagavatam:

aruhya krcchrena param padam tatah patanty adho 'nadrta-yusmad-anghrayah (Bhag. 10.2.32)

W rzeczywistości filozofowie Mayavadi ściśle przestrzegają wyrzeczeń i pokut życia duchowego i dzięki temu wznoszą się na platformę bezosobowego Brahmana, ale z powodu lekceważenia lotosowych stóp Pana ponownie upadają w egzystencję materialną.

Adi 07.115 "Kto uważa, że transcendentalne ciało Pana Visnu zrobione jest z materialnej natury, jest największym bluźniercą u lotosowych stóp Pana. Nie ma większej zniewagi przeciwko Najwyższej Osobie Boga.

Adi 07.115 Znaczenie: Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami wyjaśnia, że zróżnicowaną osobową cechą Absolutnej Prawdy jest Visnu-tattva, a energia materialna, która stwarza tę manifestację kosmiczną, jest energią Pana Visnu. Siła twórcza jest jedynie energią Pana, lecz głupcy wyciągają z tego wniosek, że Pan nie ma oddzielnej egzystencji, ponieważ rozprzestrzenił się w formie bezosobowej. Jednakże bezosobowy Brahman nie może posiadać energii, ani też literatura wedyjska nie oznajmia, że maya (złudna energia) jest okryta inną mayą. Jednakże są setki i tysiące odnośników do Visnu-mayi (parasya śaktih), czyli energii Pana Visnu. W Bhagavad-gicie (7.14) Krsna mówi mama maya ("Moja energia"). Maya kontrolowana jest przez Najwyższą Osobę Boga; On Sam nie jest okryty mayą. Zatem Pan Visnu nie może być produktem energii materialnej. Na początku Vedanta-sutry powiedziane jest, janmady asya yatah, co wskazuje, że energia materialna jest także emanacją z Najwyższego Brahmana. Jak zatem mógłby On być okryty energią materialną? Gdyby to było możliwe, energia materialna byłaby potężniejsza od Najwyższego Brahmana. Filozofowie Mayavadi nie mogą jednakże zrozumieć tych prostych argumentów i dlatego termin mayayapahrta-jnana którym określa ich Bhagavad-gita, jest bardzo właściwy. Każdego, kto sądzi, że Pan Visnu jest produktem energii materialnej, tak jak wyjaśnił to Sadananda Yogindra, należy uważać za szalonego, gdyż wiedza jego została skradziona przez energię iluzoryczną. Pana Visnu nie można zaliczyć do kategorii półbogów. Osoby oszołomione filozofią Mayavada i nadal pogrążone w ciemności ignorancji uważają Pana Visnu za półboga, występując tym samym przeciwko mantrze Rg-vedy, om tad visnoh paramam padam ("Visnu jest zawsze na wyższej pozycji"). Mantrę tę potwierdza również Bhagavad-gita. Mattah parataram nanyat: nie ma prawdy przewyższającej Pana Krsnę czy Visnu. Zatem jedynie osoby, które utraciły swą wiedzę, uważają Pana Visnu za półboga i dlatego sugerują, że możemy wielbić albo Pana Visnu, albo boginię Kali czy Durgę czy kogokolwiek chcemy i osiągniemy ten sam rezultat. Jest to pozbawiona wiedzy konkluzja nie przyjęta w Bhagavad-gicie, która wyraźnie mówi, yanti deva-vrata devan...yanti mad-yajino 'pi mam: "Wielbiciele półbogów osiągną promocję na odpowiednie planety półbogów, lecz bhaktowie Najwyższego Pana powrócą do domu, z powrotem do Boga. (Bg. 9.25) Pan Krsna wyraźnie wyjaśnia w Bhagavad-gicie, że bardzo trudno pokonać Jego energię materialną (daivi hy esa gunamayi mama maya duratyaya). Wpływ mayi jest tak mocny, że nawet wielcy uczeni i spirytualiści również są przykryci przez mayę i uważają się za tak dobrych jak Najwyższa Osoba Boga. W rzeczywistości jednakże, aby uwolnić się od wpływu mayi, należy podporządkować się Najwyższej Osobie Boga, jak Krsna również oznajmia w Bhagavad-gicie (mam eva ye prapadyante mayam etam taranti te). Wniosek zatem jest taki, że Pan Visnu nie należy do tego materialnego stworzenia, lecz do świata duchowego. Jeśli ktoś błędnie sądzi, że Pan Visnu ma materialne ciało albo zrównuje Go z półbogami, to jest to największa zniewaga przeciwko Panu Visnu. Osoby znieważające lotosowe stopy Pana Visnu nie mogą uczynić postępu w wiedzy duchowej. Są one zwane mayayapahrta-jnana, czyli osobami, których wiedza została skradziona przez wpływ iluzji. Osoba sądząca, że istnieje różnica pomiędzy ciałem Pana Visnu a Jego duszą, zamieszkuje najciemniejsze rejony ignorancji. Nie ma różnicy pomiędzy ciałem Pana Visnu a Jego duszą, gdyż są one advaya-jnana, jedną wiedzą. W tym świecie istnieje różnica pomiędzy ciałem materialnym a duszą, lecz w świecie duchowym wszystko jest duchowe i nie istnieją takie różnice. Największą obrazą filozofów Mayavadi jest uważanie Pana Visnu i żywych istot za tożsame. W związku z tym Padma Purana oznajmia:

arcye visnau śiladhir gurusu nara-matir vaisnave jati-buddhih

"Kto sądzi, że arca-murti, czyli wielbione Bóstwo Pana Visnu jest kamieniem, że mistrz duchowy jest zwykłą ludzką istotą, a Vaisnava należy do określonej kasty czy rasy, posiada piekielną inteligencję." Osoba przyjmująca taki wniosek jest skazana na zgubę.

Adi 07.116 "Pan jest niczym wielki płonący ogień, a żywe istoty są jak małe iskry tego ognia.

Adi 07.116 Znaczenie: Chociaż zarówno iskry, jak i wielki ogień są ogniem i mają moc palenia, to moc palenia ognia i iskry nie jest taka sama. Dlaczego mielibyśmy w sztuczny sposób starać się stać niczym wielki ogień, chociaż poprzez konstytucję jesteśmy niczym małe iskry? Jest to spowodowane ignorancją. Dlatego należy zrozumieć, że ani Najwyższa Osoba Boga, ani też małe podobne iskrom żywe istoty nie mają nic wspólnego z materią, lecz kiedy iskra duchowa styka się ze światem materialnym, jej ognista cecha zostaje stłumiona. Taka jest pozycja uwarunkowanych dusz. Ponieważ są one w kontakcie ze światem materialnym, ich duchowa cecha prawie zamarła, lecz ponieważ te iskry duchowe są integralnymi cząstkami Krsny, jak Pan oznajmia w Bhagavad-gicie (mamaivamśah), mogą odzyskać swą oryginalną pozycję poprzez uwolnienie się od kontaktu z materią. Jest to czysto filozoficzne rozumienie. Bhagavad-gita oznajmia, że iskry duchowe są sanatana (wieczne); zatem energia materialna, maya, nie może wpłynąć na ich konstytucjonalną pozycję.

154

Ktoś może argumentować: "Dlaczego istnieje potrzeba stwarzania duchowych iskier?" Można odpowiedzieć na to w ten sposób. Ponieważ Absolutna Osoba Boga jest wszechpotężny, ma On zarówno moce nieograniczone, jak i ograniczone. Takie jest znaczenie wszechpotężnego. Aby być wszechpotężnym, musi mieć nie tylko moce nieograniczone, lecz również ograniczone. Aby więc ukazać Swą wszechmoc, przejawia obie te moce. Chociaż żywe istoty są cząstką Pana, są one obdarzone mocą ograniczoną. Dzięki Swym nieograniczonym mocom Pan przejawia świat duchowy, podczas gdy świat materialny przejawia dzięki swym mocom ograniczonym. W Bhagavad-gicie Pan mówi:

apareyam itas tv anyam prakrtim viddhi me param jiva-bhutam maha-baho yayedam dharyate jagat

"Oprócz tej niższej natury, o potężny Arjuno, istnieje Moja wyższa energia, którą są wszystkie żywe istoty wykorzystujące zasoby tej niższej, materialnej natury."(Bg. 7.5) Jiva-bhuta, żywe istoty, kontrolują ten świat materialny za pomocą swych ograniczonych mocy. Na ogół ludzi oszałamia działalność naukowców i technologów. Z powodu mayi sądzą, że nie potrzebują Boga i mogą dokonać wszystkiego, lecz w rzeczywistości nie są w stanie. Ponieważ ta manifestacja kosmiczna jest ograniczona, ich egzystencja jest również ograniczona. Wszystko w tym materialnym świecie jest ograniczone i z tego powodu istnieje stworzenie, utrzymywanie i rozwiązanie. Jednakże w świecie nieograniczonej energii, w świecie duchowym, nie ma ani stworzenia, ani zniszczenia. Gdyby Osoba Boga nie posiadał tak ograniczonych, jak i nieograniczonych energii, nie mógłby być nazywany wszechpotężnym. Mahato mahiyan anuto 'niyan: jest On większy od największego i mniejszy od najmniejszego. Jest mniejszy od najmniejszych w postaci żywych istot i większy od największego w Swej formie Krsny. Gdyby nie było nikogo, kogo można by kontrolować, to wówczas koncepcja najwyższego kontrolera (iśvara) nie miałaby znaczenia, tak jak król nie ma znaczenia bez swych poddanych. Gdyby wszyscy poddani zostali królem, nie byłoby różnicy pomiędzy królem a zwykłym obywatelem. Aby więc Pan mógł być najwyższym kontrolerem, musi być stworzenie, które mógłby kontrolować. Podstawowa zasada egzystencji żywych istot jest nazywana cid-vilasa, czyli duchową przyjemnością. Wszechpotężny Pan przejawia Swą moc przyjemności w postaci żywych istot. W Vedanta-sutrze Pan opisany jest jako anandamayo 'bhyasat. Z natury jest On źródłem wszelkiej przyjemności, a ponieważ pragnie doświadczać przyjemności, muszą istnieć energie dostarczające Mu przyjemności czy bodźców do przyjemności. Jest to doskonałe filozoficzne zrozumienie Prawdy Absolutnej.

Adi 07.117 "Żywe istoty są energiami, a nie źródłem energii. Źródłem energii jest Krsna. Zostało to żywo opisane w Bhagavad-gicie, Visnu Puranie i innej literaturze wedyjskiej.

Adi 07.117 Znaczenie: Jak to już wyjaśniono, są trzy prasthany na ścieżce postępu w wiedzy duchowej - mianowicie, nyaya-prasthana (filozofia Vedanty), śruti-prasthana (Upanisady i mantry wedyjskie) i smrti-prasthana (Bhagavad-gita, Mahabharata, Purany itd.). Na nieszczęście filozofowie Mayavadi nie przyjmują smrti-prasthany. Smrti odnosi się do konkluzji wyciągniętych z dowodów wedyjskich. Czasami filozofowie Mayavadi nie przyjmują autorytetu Bhagavad-gity i Puran i to nazywane jest ardha-kukkuti-nyaya. Jeśli ktoś wierzy w literaturę wedyjską, musi przyjąć całą literaturę wedyjską uznaną przez wielkich acaryów, lecz ci filozofowie Mayavadi przyjmują jedynie nyaya-prasthana i śruti-prasthana, odrzucając smrti-prasthana. Jednakże tutaj Śri Caitanya Mahaprabhu przytacza dowody z Gity, Visnu Purany itd., które są smrti-prasthana. Nikt nie może uniknąć Osoby Boga w oznajmieniach Bhagavad-gity i innej literatury wedyjskiej takiej jak Mahabharata i Purany. Dlatego Pan Caitanya przytoczył ustęp z Bhagavad-gity (Bg. 7.5).

Adi 07.118 "'Oprócz tej niższej natury, o potężny Arjuno, istnieje Moja wyższa energia, którą są wszystkie żywe istoty wykorzystujące zasoby tej niższej, materialnej natury.'

Adi 07.118 Znaczenie: W Bhagavad-gicie zostało wyjaśnione, że pięć elementów: ziemia, woda, ogień, powietrze i eter składają się na fizyczną energię Absolutnej Prawdy i że są również trzy subtelne energie, mianowicie umysł, inteligencja i fałszywe ego, czyli utożsamianie się z postrzegalnym światem. Tak więc cała manifestacja kosmiczna dzieli się na osiem energii i wszystkie one są niższe. Jak wyjaśnia Bhagavad-gita (mama maya duratyaya ), niższa energia znana jako maya jest tak mocna, że chociaż żywa istota nie należy do tej energii, ze względu na wyższą moc niższej energii żywa istota ( jiva-bhuta) zapomina o swej prawdziwej pozycji i utożsamia się z tą energią. Krsna mówi wyraźnie, że poza tą energią materialną istnieje energia wyższa, która jest znana jako jiva-bhuta, czyli żywe istoty. Kiedy ta wyższa energia jest w kontakcie z energią materialną, wtedy kieruje wszelkimi czynnościami całego materialnego i postrzegalnego świata. Najwyższą przyczyną jest Krsna (janmady asya yatah), który jest źródłem wszystkich energii działających rozmaicie. Najwyższa Osoba Boga ma zarówno energię niższą, jak i wyższą, a różnica pomiędzy nimi jest taka, że energia wyższa jest rzeczywista, podczas gdy energia niższa jest odbiciem wyższej. Odbicie słońca w lustrze czy na wodzie wydaje się być słońcem, lecz nim nie jest. Podobnie, świat materialny jest jedynie odbiciem świata duchowego. Chociaż zdaje się być rzeczywisty, nie jest nim; jest to jedynie odbicie tymczasowe, podczas gdy świat duchowy jest prawdziwą rzeczywistością. Świat materialny, ze swymi wulgarnymi i subtelnymi formami, jest jedynie odbiciem świata duchowego. Żywa istota nie jest produktem energii materialnej; jest ona energią duchową, lecz w kontakcie z materią zapomina o swej tożsamości. Wskutek tego żywa istota utożsamia się z materią i entuzjastycznie angażuje się w czynności materialne pod maską technologa, naukowca, filozofa itd. Nie wie ona, że nie jest wcale produktem materialnym, lecz jest duchowa. W ten sposób utraciwszy swą prawdziwą tożsamość, ciężko zmaga się w świecie materialnym, a ruch Hare Krsna, czyli ruch świadomości Krsny, stara się przywrócić jej oryginalną świadomość. Wznosząc wielkie drapacze chmur dowodzi ona swej inteligencji, lecz ten rodzaj inteligencji wcale nie jest zaawansowany. Należy wiedzieć, że jej jedyną prawdziwą powinnością jest uwolnienie się od kontaktu z materią, gdyż absorbując umysł czynnościami materialnymi raz po raz przyjmuje materialne ciało i chociaż fałszywie twierdzi, że jest inteligentna, wcale nie jest inteligentna w świadomości materialnej. Kiedy mówimy o ruchu świadomości Krsny, którego zadaniem jest czynienie ludzi inteligentnymi, żywa istota rozumie to niewłaściwie. Jest tak zaabsorbowana materialną koncepcją życia, że nie myśli, aby mogły istnieć jakieś czynności, które by

155

rzeczywiście były oparte na inteligencji poza konstrukcją drapaczy chmur, wielkich dróg i produkcją samochodów. Jest to dowodem mayayapahrta-jnana, czyli utraty wszelkiej inteligencji z powodu wpływu mayi. Kiedy żywa istota uwalnia się od takich błędnych koncepcji, jest zwana wyzwoloną. Kiedy ktoś jest naprawdę wyzwolony, nie utożsamia się dłużej ze światem materialnym. Symptom mukti (wyzwolenia) jest taki, że zamiast fałszywie angażować się w czynności materialne, żywa istota angażuje się w czynności duchowe. Transcendentalna miłosna służba oddania jest duchową działalnością duszy. Filozofowie Mayavadi mylą taką działalność duchową z działalnością materialną, lecz Bhagavad-gita stwierdza:

mam ca yo 'vyabhicarena bhakti-yogena sevatesa gunan samatityaitan brahma-bhuyaya kalpate (Bg. 14.26)

Kto angażuje się w duchowe czynności nieskażonej służby oddania (avyabhicarini-bhakti), wznosi się na platformę transcendentalną i powinien być uważany za brahma-bhuta, co oznacza, że nie jest już dłużej w świecie materialnym, lecz w świecie duchowym. Służba oddania jest oświeceniem czy rozbudzeniem. Kiedy żywa istota doskonale spełnia swe czynności duchowe pod kierunkiem mistrza duchowego, staje się doskonałą w wiedzy i rozumie, że nie jest Bogiem, lecz sługą Boga. Jak wyjaśnił Caitanya Mahaprabhu, jivera 'svarupa' haya --- krsnera 'nitya-dasa': prawdziwa tożsamość żywej istoty jest taka, że jest ona wiecznym sługą Najwyższego (Cc. Madhya 20.108). Dopóki nie dojdziemy do tej konkluzji, musimy pozostawać w ignorancji. Potwierdził to również Pan w Bhagavad-gicie (Bg. 7.19). Bahunam janmanam ante jnanavan mam prapadyate: "Kto, po wielu narodzinach i śmierciach, posiadł prawdziwą wiedzę, podporządkowuje się Mnie." Takiego zaawansowanego mahatmę, czyli wielką duszę, spotyka się bardzo rzadko. Tak więc chociaż filozofowie Mayavadi zdają się być bardzo zaawansowani w wiedzy, nie są jeszcze doskonali. Aby osiągnąć doskonałość, muszą dobrowolnie podporządkować się Krsnie.

Adi 07.119 "'Moc Pana Visnu obejmuje trzy kategorie - mianowicie moc duchową, żywe istoty i ignorancję. Moc duchowa jest pełna wiedzy. Żywe istoty, chociaż należące do mocy duchowej, podlegają oszołomieniu; a trzecia energia, która jest pełna ignorancji, zawsze widoczna jest w czynnościach karmicznych.'

Adi 07.119 Znaczenie: W poprzednim wersecie zacytowanym z Bhagavad-gity zostało ustalone, że żywe istoty zaliczają się do mocy Pana. Pan posiada moce i istnieją moce różnych rodzajów (parasya śaktir vividhaiva śruyate). Teraz zostało to potwierdzone tym cytatem z Visnu Purany. Istnieją różnego rodzaju moce i zostały one podzielone na trzy kategorie - mianowicie duchowe, marginalne i zewnętrzne. Moc duchowa manifestuje się w świecie duchowym, duchowe są: forma Krsny, Jego cechy, czynności i otoczenie. Potwierdza to również Bhagavad-gita:

ajo 'pi sann avyayatma bhutanam iśvaro 'pi san prakrtim svam adhisthaya sambhavamy atma-mayaya

"Mimo iż jestem nienarodzony i Moje transcendentalne ciało nigdy nie ulega zniszczeniu, i chociaż jestem Panem wszystkich żywych istot, to jednak w każdym milenium pojawiam się w Mojej oryginalnej, transcendentalnej formie." (Bg. 4.6) Atma-maya odnosi się do mocy duchowej. Kiedy Krsna przychodzi do tego czy jakiegokolwiek innego wszechświata, robi to za pomocą Swej mocy duchowej. My rodzimy się zmuszeni do tego mocą materialną, lecz jak oznajmiono tutaj z powołaniem się na Visnu-puranę, ksetrajna, czyli żywa istota, należy do mocy duchowej; więc kiedy uwolnimy się z sideł mocy materialnej, również będziemy mogli wejść do świata duchowego. Moc materialna jest energią ciemności, czyli całkowitą nieznajomością czynności duchowych. W mocy materialnej żywa istota angażuje się w czynności karmiczne, myśląc, że może osiągnąć szczęście poprzez ekspansję w kategorii energii materialnej. Ten fakt wyraźnie manifestuje się w tym wieku Kali, ponieważ społeczeństwo ludzkie - nie rozumiejąc duchowej natury - gorliwie rozwija się w działalności materialnej. Ludzie obecnych czasów są prawie nieświadomi swej duchowej tożsamości. Sądzą, że są produktami elementów tego materialnego świata i że wszystko skończy się wraz z unicestwieniem ciała. Dlatego dochodzą do wniosku, że dopóki posiada się materialne ciało składające się z materialnych zmysłów, należy cieszyć się tymi zmysłami do granic możliwości. Ponieważ są ateistami, nie dbają o to, czy istnieje następne życie. Czynności takie zostały opisane w tym wersecie jako avidya-karma-samjnanya. Energia materialna jest oddzielona od energii duchowej Najwyższej Osoby Boga. Więc chociaż oryginalnie została stworzona przez Najwyższego Pana, On w rzeczywistości nie jest w niej obecny. Pan również stwierdza w Bhagavad-gicie, mat-sthani sarva-bhutani: "Wszystko spoczywa na Mnie." (Bg. 9.4) Oznacza to, że wszystko spoczywa na Jego własnej energii. Na przykład, planety spoczywają w przestrzeni zewnętrznej, która jest oddzieloną energią Krsny. Pan wyjaśnia w Bhagavad-gicie:

bhumir apo 'nalo vayuh kham mano buddhir eva ca ahankara itiyam me bhinna prakrtir astadha

"Ziemia, woda, ogień, powietrze, eter, umysł, inteligencja i fałszywe ego - wszystkie (w liczbie ośmiu) są Moimi oddzielonymi energiami materialnymi." (Bg. 7.4) Oddzielone energie działają tak, jak gdyby były niezależne, lecz tutaj jest powiedziane, że chociaż energie takie są z pewnością rzeczywiste, nie są one niezależne, lecz jedynie oddzielone. Oddzieloną energię można zrozumieć na praktycznym przykładzie. Ja piszę książkę mówiąc do dyktafonu i kiedy się to odtwarza, wydaje się, jak gdybym mówił osobiście, chociaż w rzeczywistości tak nie jest. Mówiłem osobiście, lecz potem taśma dyktafonowa, która jest oddzielona ode mnie, działa dokładnie jak ja. Podobnie, energia materialna początkowo emanuje z Najwyższej Osoby Boga, ale działa w oddzieleniu, chociaż energii tej dostarcza Pan. Wyjaśnione to zostało również w Bhagavad-gicie. Mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram: "Ta materialna natura działa pod Moim nadzorem, o synu Kunti, i produkuje wszelkie ruchome i nieruchome istoty." (Bg. 9.10) Pod kierunkiem czy nadzorem Najwyższej Osoby Boga, energia materialna działa, jak gdyby była niezależna, chociaż w rzeczywistości taką nie jest

156

W tym wersecie z Visnu Purany całkowita energia Najwyższej Osoby Boga została sklasyfikowana w trzech działach - mianowicie duchowa, czyli wewnętrzna moc Pana, moc marginalna, czyli ksetrajna (żywa istota); i moc materialna, która jest oddzielona od Najwyższej Osoby Boga i wydaje się działać niezależnie. Kiedy poprzez medytację i samorealizację Śrila Vyasadeva ujrzał Najwyższą Osobę Boga, ujrzał również oddzieloną energię Pana stojącą za Nim (apaśyat purusam purnam mayam ca tad-apaśrayam). Vyasadeva również zdał sobie sprawę z tego, że to właśnie ta oddzielona energia Pana, energia materialna, okrywa wiedzę żywych istot (yaya sammohito jiva atmanam tri-gunatmakam). Oddzielona, materialna energia oszałamia żywe istoty (jivy) i tak bardzo ciężko pracują pod jej wpływem, nie wiedząc, że nie wypełniają swojej misji życia. Na nieszczęście większość z nich sądzi, że są ciałem i wskutek tego powinny nieodpowiedzialnie cieszyć się materialnymi zmysłami, gdyż z chwilą nadejścia śmierci wszystko będzie skończone. Ta ateistyczna filozofia rozwijała się również w Indiach, gdzie czasami propagował ją Carvaka Muni, który powiedział:

rnam krtva ghrtam pibet yavaj jivet sukham jivet bhasmi-bhutasya dehasya kutah punar agamano bhavet

Jego teoria była taka, że dopóki żyjemy, powinniśmy jeść tak dużo ghee, jak to tylko możliwe. W Indiach ghee (oczyszczone masło) jest podstawowym składnikiem w przygotowywaniu wielu rodzajów potraw. Ponieważ każdy pragnie czerpać przyjemność z dobrego jedzenia, Carvaka Muni poradził, aby jeść tak dużo ghee, jak to możliwe. Ktoś może powiedzieć: "Nie mam pieniędzy. Jak mogę kupić ghee?" Carvaka Muni jednakże mówi: "Jeśli nie masz pieniędzy, to żebrz, pożyczaj czy kradnij, lecz w jakiś sposób zdobądź ghee i ciesz się życiem." Temu, kto dalej sprzeciwia się mówiąc, że będzie odpowiadał za takie nieautoryzowane czynności jak żebranie, pożyczanie czy kradzież, Carvaka Muni odpowiada: "Nie będziesz musiał za to odpowiadać. Skoro tylko po śmierci twoje ciało zostanie spalone na popiół, będzie to koniec wszystkiego." To jest nazywane ignorancją. Z Bhagavad-gity dowiadujemy się, że po unicestwieniu ciała jego właściciel nie umiera (na hanyate hanyamane śarire). Zniszczenie jednego ciała pociąga za sobą zmianę na następne (tatha dehantara-praptih). A zatem spełnianie nieodpowiedzialnych czynów w tym materialnym świecie jest bardzo niebezpieczne. Nie mając wiedzy o duszy i jej transmigracji, ludzie kuszeni są przez energię materialną, by angażować się w wiele takich czynności, tak jak gdyby szczęście można było osiągnąć dzięki wiedzy materialnej, bez związku z egzystencją duchową. Dlatego cały świat materialny i jego działalność nazwane zostały avidya-karma-samjnanya. Aby rozproszyć ignorancję ludzkich istot działających pod wpływem energii materialnej, która jest oddzielona od Najwyższej Osoby Boga, Pan zstępuje, by rozbudzić ich oryginalną naturę działania duchowego (yada yada hi dharmasya glanir bhavati bharata). Skoro tylko żywe istoty odstępują od swej oryginalnej natury, Pan zstępuje, by je nauczać, sarva-dharman parityajya mam ekam śaranam vraja: "Moje drogie żywe istoty, porzućcie wszelkie działanie materialne i po prostu podporządkujcie się Mnie, a Ja będę was chronił." (Bg. 18.66) Carvaka Muni oznajmił, że należy żebrać, pożyczać czy kraść pieniądze, by kupić ghee i cieszyć się życiem (rnam krtva ghrtam pibet). Tak więc nawet największy ateista Indii poleca, by jeść ghee, a nie mięso. Nikt nie mógł wyobrazić sobie ludzkich istot jedzących mięso niczym tygrysy i psy, lecz ludzie tak bardzo się zdegradowali, że są niczym zwierzęta i nie mogą dłużej twierdzić, że posiadają cywilizację ludzką.

Adi 07.120 "Filozofia Mayavada jest tak zdegradowana, że przyjmuje nieznaczne żywe istoty za Pana, Najwyższą Prawdę, w ten sposób okrywając monizmem chwałę i supremację Absolutnej Prawdy.

Adi 07.120 Znaczenie: Śrila Bhaktivinoda Thakura komentuje w związku z tym, że we wszystkich pismach wedyjskich jiva-tattva, prawda żywych istot, wspominana jest jako jedna z energii Pana. Jeśli ktoś nie przyjmuje żywej istoty za maleńką, nieskończenie małą iskrę Najwyższego, lecz zrównuje jiva-tattvę z Najwyższym Brahmanem czy Najwyższą Osobą Boga, należy wiedzieć, że cała jego filozofia oparta jest na nieporozumieniu. Na nieszczęście Śripada Śankaracarya celowo twierdził, że jiva-tattva, czyli żywe istoty, są równe Najwyższemu Bogu. Zatem cała jego filozofia oparta jest na nieporozumieniu i zwodzi ludzi, by stawali się ateistami, których misja życia nie zostaje spełniona. Misją życia ludzkiego, jak opisuje to Bhagavad-gita, jest podporządkowanie się Najwyższemu Panu i stanie się Jego bhaktą, lecz filozofia Mayavada zwodzi ludzi, by zaprzeczyli istnieniu Najwyższej Osoby Boga i sami pozowali na Najwyższego Pana. W ten sposób zwiodła ona setki i tysiące niewinnych ludzi. W Vedanta-sutrze Vyasadeva opisał, że Najwyższa Osoba Boga jest pełen mocy i wszystko, materialne i duchowe, jest jedynie emanacją Jego energii. Pan, Najwyższy Brahman, jest początkiem, czyli źródłem wszystkiego (janmady asya yatah), a wszystkie inne manifestacje są emanacjami różnych energii Pana. Potwierdza to również Visnu Purana:

ekadeśa-sthitasyagner jyotsna vistarini yatha parasya brahmanah śaktis tathedam akhilam jagat

"Cokolwiek widzimy w tym świecie, jest to jedynie ekspansją różnych energii Najwyższej Osoby Boga, który jest dokładnie jak ogień, szerzący blask na dużą odległość, chociaż pozostający w jednym miejscu." Jest to bardzo żywy przykład. Podobnie, powiedziane jest, że tak jak wszystko w świecie materialnym istnieje w blasku słonecznym, który jest energią słońca, tak wszystko istnieje w oparciu o duchowe i materialne energie Najwyższej Osoby Boga. Tak więc chociaż Krsna usytuowany jest w Swojej własnej siedzibie (goloka eva nivasaty akhilatma-bhuto), gdzie oddaje się Swym transcendentalnym rozrywkom z chłopcami pasterzami i gopi, niemniej jednak obecny jest wszędzie, nawet w atomach tego wszechświata (andantarastha-paramanu-cayantarastham). Taki jest werdykt literatury wedyjskiej. Na nieszczęście filozofia Mayavada, zwodząc ludzi swym twierdzeniem, że żywa istota jest Panem, wywołała chaos na całym świecie i prawie każdego sprowadziła na ścieżkę bezbożności. W ten sposób zakrywając chwały Najwyższego Pana, filozofowie Mayavadi wyrządzili największą szkodę ludzkiemu społeczeństwu. To w celu przeciwdziałania tym najbardziej ohydnym czynom filozofów Mayavadi Pan Caitanya wprowadził maha-mantrę Hare Krsna.

harer nama harer nama harer namaiva kevalam kalau nasty eva nasty eva nasty eva gatir anyatha

157

"W tym wieku kłótni i obłudy jedynym środkiem wyzwolenia jest intonowanie świętych imion Pana. Nie ma innego sposobu. Nie ma innego sposobu. Nie ma innego sposobu." Ludzie po prostu powinni intonować maha-mantrę Hare Krsna, gdyż wówczas stopniowo zrozumieją, że nie są Najwyższą Osobą Boga, tak jak nauczali ich tego filozofowie Mayavadi, lecz są wiecznymi sługami Pana. Kto tylko angażuje się w transcendentalną służbę dla Pana, staje się wolny.

mam ca yo 'vyabhicarena bhakti-yogena sevate sa gunan samatityaitan brahma-bhuyaya kalpate

"Kto całkowicie angażuje się w służbę oddania, kto nie upada w żadnych okolicznościach, ten od razu przekracza guny natury i wznosi się na płaszczyznę Brahmana." (Bg. 14.26) Zatem ruch Hare Krsna, czyli ruch świadomości Krsny jest jedynym światłem dla głupich żywych istot, które albo sądzą, że nie ma Boga, albo jeśli On istnieje, nie ma formy i że one same również są Bogiem. Takie błędne koncepcje są bardzo niebezpieczne i jedynym sposobem przeciwdziałania im jest szerzenie ruchu Hare Krsna.

Adi 07.121 "W swej Vedanta-sutrze Śrila Vyasadeva opisał, że wszystko jest jedynie przemianą energii Pana. Śankaracarya jednakże zwiódł świat komentując, że Vyasadeva był w błędzie. Tak więc na całym świecie wzbudził ogromną opozycję do teizmu.

Adi 07.121 Znaczenie: Śrila Bhaktivinoda Thakura wyjaśnia: "W Vedanta-sutrze Śrila Vyasadeva wyraźnie oznajmia, że przyczyną wszelkich manifestacji kosmicznych jest transformacja różnych energii Pana. Jednakże Śankaracarya, nie przyjmując energii Pana, sądzi, że to Pan jest tym, który ulega przemianie. Wyjął wiele wyraźnych stwierdzeń z literatury wedyjskiej i przekręcił je, usiłując dowieść, że gdyby Pan, czyli Absolutna Prawda, uległ przemianie, Jego jedność zostałaby zakłócona. Toteż oskarżył Śrila Vyasadevę, że popełnił błąd. Rozwijając swą filozofię monizmu, ustanowił vivarta-vada, czyli teorię złudzenia Mayavada." W Drugim Rozdziale Brahma-sutry pierwszy cytat brzmi następująco: tad ananyatvam arambhana-śabdadibhyah. Komentując tę sutrę w swej Śariraka-bhasyi, Śankaracarya wprowadził stwierdzenie z Chandogya Upanisadu, vacarambhanam vikaro namadheyam, usiłując dowieść, że przyjęcie transformacji energii Najwyższego Pana jest błędem. Fałszywie usiłował wyzwać tę transformację energii, jak to zostanie wyjaśnione później. Ponieważ jego koncepcja Boga jest bezosobowa, nie wierzy on, że cała manifestacja kosmiczna jest przemianą energii Pana, gdyż skoro tylko przyjmuje się różne energie Absolutnej Prawdy, należy równocześnie przyjąć, że Absolutna Prawda jest osobowa, a nie bezosobowa. Osoba może stworzyć wiele rzeczy poprzez przemianę swej energii. Na przykład, człowiek interesu przemienia swą energię poprzez zakładanie wielu wielkich fabryk czy organizacji handlowych, lecz chociaż jego energia uległa takiej przemianie, on pozostaje osobą. Filozofowie Mayavadi nie rozumieją tego prostego faktu. Ich maleńkie mózgi ubogie w zasób wiedzy nie mogą użyczyć im dostatecznego oświecenia, by zrealizowali, że kiedy przemieniona zostaje energia danego człowieka, człowiek ten nie przemienia się, lecz pozostaje tą samą osobą. Nie wierząc w fakt, że energia Prawdy Absolutnej została przemieniona, Śankaracarya przedłożył swą teorię złudzenia. Teoria ta głosi, że chociaż Prawda Absolutna nigdy nie ulega przemianie, my sądzimy, że tak się dzieje, co właśnie jest złudzeniem. Śankaracarya nie wierzy w przemianę energii Absolutnej Prawdy, gdyż twierdzi, że wszystko jest jednym i że żywa istota jest wskutek tego również jednym z Najwyższym. Na tym polega teoria Mayavada. Śrila Vyasadeva wyjaśnił, że Prawda Absolutna jest osobą, która ma różne moce. Ten świat materialny (sa asrjata) stworzył On jedynie dzięki Swemu pragnieniu, aby zaistniało stworzenie, i poprzez Swoje spojrzenie (sa aiksata). Po stworzeniu pozostaje On tą samą osobą; nie przekształca się we wszystko. Należy przyjąć, że Pan ma niepojęte moce i że to z Jego polecenia i woli powstaje różnorodna manifestacja. Vedanta-sutra mówi, sa-tattvato 'nyatha-buddhir vikara ity udahrtah. Mantra ta oznajmia, że z jednego faktu powstaje drugi. Na przykład, ojciec jest jednym faktem, a syn zrodzony z ojca jest drugim faktem. Więc obaj są prawdą, chociaż jeden został zrodzony z drugiego. To zrodzenie drugiej, niezależnej prawdy z prawdy pierwszej jest zwane vikara, czyli przemianą, w wyniku której powstaje produkt uboczny. Najwyższy Brahman jest Prawdą Absolutną, i prawdami są również inne energie, takie jak żywe istoty i manifestacja kosmiczna, które wyemanowały z Niego i istnieją oddzielnie. Jest to przykład przemiany, która nazywana jest vikara albo parinama. A oto inny przykład vikary: mleko jest prawdą, ale to samo mleko może zostać przemienione w jogurt. Tak więc jogurt jest transformacją mleka, chociaż składniki jogurtu i mleka są takie same. W Chandogya Upanisad znajduje się następująca mantra: aitad atmyam idam sarvam. Mantra ta bez wątpienia dowodzi, że cały świat jest Brahmanem. Prawda Absolutna ma niepojęte energie, jak stwierdzono w Śvetaśvatara Upanisad (parasya śaktir vividhaiva śruyate), a cała manifestacja kosmiczna jest dowodem na te różne energie Najwyższego Pana. Najwyższy Pan jest faktem, a zatem wszystko, co zostaje stworzone przez Najwyższego Pana, jest również rzeczywiste. Wszystko jest prawdą i jest kompletne (purnam) lecz oryginalne purnam, kompletna Absolutna Prawda, zawsze pozostaje taka sama. Purnat purnam udacyate purnasya purnam adaya. Prawda Absolutna jest tak doskonała, że chociaż emanują z Niego niezliczone energie i zamanifestowane stworzenie, które wydaje się być różnym od Niego, On niemniej jednak zachowuje Swą osobowość. Nigdy, w żadnych okolicznościach nie ulega degradacji. Należy wyciągnąć z tego wniosek, że cała manifestacja kosmiczna jest przemianą energii Najwyższego Pana, a nie przemianą Najwyższego Pana czy Samego Absolutnej Prawdy, który zawsze pozostaje tym samym. Świat materialny i żywe istoty są przemianami energii Pana, Absolutnej Prawdy czy Brahmana, który jest oryginalnym źródłem. Innymi słowy, Prawda Absolutna, Brahman, jest składnikiem oryginalnym, a inne manifestacje są przemianami tego składnika. Potwierdza to również Taittiriya Upanisad. Yato va imani bhutani jayante: "Zaistnienie całej manifestacji kosmicznej możliwe jest dzięki Absolutnej Prawdzie, Najwyższej Osobie Boga." Werset ten oznajmia, że oryginalną przyczyną jest Brahman, Prawda Absolutna, a żywe istoty (jivy) i manifestacja kosmiczna są skutkami tej przyczyny. Jako że faktem jest przyczyna, również rzeczywiste są skutki. Nie są one złudzeniem. Śankaracarya w niekonsekwentny sposób usiłował dowieść, że przyjęcie materialnego świata i jiv za produkty uboczne Najwyższego Pana jest złudzeniem, ponieważ w koncepcji tej istnienie materialnego świata i jiv jest odmienne i oddzielne od istnienia Absolutnej Prawdy. Żonglując zrozumieniem, filozofowie Mayavadi rozpropagowali slogan brahma satyam jagan-mithya, który oznajmia, że Absolutna Prawda jest faktem, lecz manifestacja kosmiczna i żywe istoty są po prostu złudzeniem, albo że wszystkie są w rzeczywistości Absolutną Prawdą i że materialny świat i żywe istoty nie mają oddzielnej egzystencji.

158

Wniosek z tego jest taki, że Śankaracarya, aby zaprezentować Najwyższego Pana, żywe istoty i naturę materialną jako niepodzielne i będące w ignorancji, usiłuje zakryć chwały Najwyższej Osoby Boga. Utrzymuje, że materialna manifestacja kosmiczna jest mithya, czyli fałszywa, lecz jest to wielkim błędem. Jeśli Najwyższa Osoba Boga jest faktem, to jak Jego stworzenie może być fałszywe? Nawet w zwykłych stosunkach nie można myśleć o materialnej manifestacji kosmicznej jako fałszywej. Dlatego filozofowie Vaisnava mówią, że stworzenie kosmiczne nie jest fałszywe, lecz tymczasowe. Jest ono oddzielone od Najwyższej Osoby Boga, lecz ponieważ zostało wspaniale stworzone przez energię Pana, mówienie, że jest ono fałszywe, jest zniewagą. Niewielbiciele w istocie doceniają wspaniałe stworzenie materialnej natury, lecz nie są w stanie docenić inteligencji i energii Najwyższej Osoby Boga, który stoi poza tym materialnym stworzeniem. Śripada Ramanujacarya jednakże powołuje się na wedyjską sutrę, atma va idam agra asit, która wykazuje, że najwyższa atma, Absolutna Prawda, istniał przed stworzeniem. Można by argumentować, "Jeśli Najwyższa Osoba Boga jest całkowicie duchowy, to jak to możliwe, że jest początkiem stworzenia i zawiera w Sobie energie zarówno materialne, jak i duchowe?" W odpowiedzi na takie wyzwanie Śripada Ramanujacarya cytuje mantrę z Taittiriya Upanisadu, która oznajmia:

yato va imani bhutani jayante yena jatani jivantiyat prayanty abhisamviśanti.

Mantra ta stwierdza, że cała manifestacja kosmiczna emanuje z Absolutnej Prawdy, opiera się na Absolutnej Prawdzie, a po unicestwieniu ponownie wchodzi w ciało Absolutnej Prawdy, Najwyższej Osoby Boga. Żywa istota jest oryginalnie duchowa i kiedy wchodzi do świata duchowego albo ciała Najwyższego Pana, nadal zachowuje swą tożsamość jako indywidualna dusza. W związku z tym Śripada Ramanujacarya daje przykład, że kiedy zielony ptak siada na zielonym drzewie, to nie staje się jednym z tym drzewem; zachowuje swą tożsamość ptaka, chociaż zdaje się łączyć z zielenią drzewa. A oto inny przykład: zwierzę wchodzące do lasu zachowuje swą indywidualność, chociaż pozornie łączy się z lasem. Podobnie, w egzystencji materialnej zarówno energia materialna, jak i żywe istoty marginalnej mocy zachowują swą indywidualność. Więc chociaż energie Najwyższej Osoby Boga oddziaływają na siebie wewnątrz manifestacji kosmicznej, każda z nich zachowuje swą oddzielną indywidualną egzystencję. Zatem połączenie się z energią materialną czy duchową nie pociąga za sobą straty indywidualności. Według teorii viśistadvaita Ramanujapady: chociaż wszystkie energie Pana są jednym, każda z nich zachowuje swą indywidualność (vaiśistya). Śripada Śankaracarya usiłował wprowadzić w błąd czytelników Vedanta-sutry poprzez błędne interpretowanie słów anandamayo bhyasat i nawet usiłował uskarżać się na Vyasadevę. Nie ma potrzeby wnikania tutaj we wszystkie kody Vedanta-sutry, gdyż Vedanta-sutrę zaprezentujemy w oddzielnym tomie.

Adi 07.122 "Według Śankaracaryi: przyjmując teorię przemiany energii Pana stwarza się iluzję poprzez pośrednie przyjęcie, że Absolutna Prawda uległa przemianie.

Adi 07.122 Znaczenie: Śrila Bhaktivinoda Thakura komentuje, że jeśli ktoś nie rozumie wyraźnie znaczenia parinama-vada, czyli przemiany energii, z pewnością błędnie zrozumie prawdę o tej materialnej manifestacji kosmicznej i żywych istotach. W Chandogya Upanisadzie powiedziane jest, san-mulah saumyemah prajah sadayatanah sat-pratisthah (Cha. U. 6.8.4). Materialny świat i żywe istoty są istnieniami oddzielnymi i są one wiecznie prawdziwe, nie fałszywe. Śankaracarya jednakże, bezpodstawnie obawiając się, że poprzez parinama-vada (przemianę energii) przemieniony zostałby (vikari) Brahman, wyobraził sobie, że tak świat materialny, jak i żywe istoty są fałszywe i nie mają żadnej indywidualności. Poprzez żonglerkę słowną usiłował dowieść, że indywidualne tożsamości żywych istot i świata materialnego są złudne i zacytował przykłady mylnego przyjmowania sznura za węża czy muszli ostrygi za złoto. I tak w najohydniejszy sposób oszukał ogół ludzi. Przykład błędnego przyjmowania sznura za węża wspomniany jest w Mandukya Upanisadzie, lecz jego celem było wyjaśnienie błędu polegającego na utożsamianiu ciała z duszą. Ponieważ dusza jest w rzeczywistości cząsteczką duchową, jak potwierdza Bhagavad-gita (mamaivamśo jiva-loke), to jedynie z powodu złudzenia (vivarta-vada) istota ludzka, niczym zwierzę, utożsamia się z ciałem. Jest to właściwy przykład vivarta, czyli złudzenia. Złudzenie takie opisuje werset atattvato'nyatha-buddhir vivarta ity udahrtah. Nieznajomość faktów i wskutek tego przyjmowanie jednej rzeczy za inną (jak np. przyjmowanie ciała za jaźń) nazywane jest vivarta-vada. Przez to vivarta-vada zwiedziona jest każda uwarunkowana żywa istota, która uważa, że ciało jest duszą. Ta filozofia vivarta-vada może zaatakować wówczas, gdy zapominamy o niepojętej mocy wszechpotężnej Osoby Boga. To, w jaki sposób Najwyższa Osoba Boga pozostaje taki, jaki jest, nigdy nie zmieniając się, wyjaśniono w Iśopanisadzie: purnasya purnam adaya purnam evavaśisyate. Bóg jest kompletny. Nawet jeśli odejmiemy od Niego kompletną manifestację, On nadal pozostaje kompletnym. Stworzenie materialne manifestowane jest przez energię Pana, lecz On nadal pozostaje tą samą osobą. Jego forma, otoczenie, cechy itd. nigdy nie ulegają degradacji. W swej Paramatma-sandarbhie Śrila Jiva Gosvami w ten sposób komentuje vivarta-vadę: "Pod wpływem vivarta-vady ktoś wyobraża sobie oddzielne istnienia, mianowicie manifestację kosmiczną i żywe istoty, za jedne z Brahmanem. Przyczyną tego jest całkowita nieznajomość prawdziwego faktu. Absolutna Prawda, czyli Parabrahman, jest zawsze jednym i zawsze tym samym. Jest całkowicie wolny od wszelkich innych koncepcji egzystencji. Jest całkowicie wolny od fałszywego ego, gdyż jest pełną tożsamością duchową. Jest rzeczą zupełnie niemożliwą, aby podlegał ignorancji i wpływom błędnej koncepcji (vivarta-vada). Prawda Absolutna jest ponad naszą koncepcją. Należy przyznać, że posiada On nieskażone cechy, których nie dzieli z każdą żywą istotą. Nigdy, nawet w najmniejszym stopniu, nie jest skażony błędami zwykłych żywych istot. Każdy więc musi zrozumieć, że Prawda Absolutna posiada niepojęte moce."

Adi 07.123 "Przemiana energii jest dowiedzionym faktem. Złudzeniem jest fałszywa cielesna koncepcja jaźni.

Adi 07.123 Znaczenie: Jiva, czyli żywa istota, jest iskrą duchową, która jest cząstką Najwyższej Osoby Boga. Na nieszczęście utożsamia ona ciało z jaźnią i to nieporozumienie jest zwane vivarta, czyli przyjęciem fałszu za prawdę. Ciało nie jest jaźnią, lecz tak sądzą zwierzęta i głupcy. Vivarta (złudzenie) nie oznacza jednakże zmiany w tożsamości duszy. Złudzeniem jest błędna koncepcja, że ciało jest jaźnią. Podobnie, Najwyższa Osoba Boga nie ulega zmianie, kiedy Jego

159

energia zewnętrzna, składająca się z ośmiu wulgarnych i subtelnych elementów materialnych wymienionych w Bhagavad-gicie (bhumir apo 'nalo vayuh itd.), działa i reaguje w różnych fazach.

Adi 07.124 "Najwyższa Osoba Boga jest bogaty pod każdym względem. Toteż dzięki Swym niepojętym energiom przemienił materialną manifestację kosmiczną.

Adi 07.125 "Używając przykładu kamienia filozoficznego, który dzięki swej energii przemienia żelazo w złoto, jednakże pozostaje takim samym, możemy zrozumieć, że chociaż Najwyższa Osoba Boga przemienia Swe niezliczone energie, Sam pozostaje niezmiennym.

Adi 07.126 "Chociaż kamień filozoficzny produkuje wiele rodzajów wartościowych klejnotów, niemniej jednak pozostaje takim samym. Nie zmienia swej oryginalnej formy.

Adi 07.127 "Jeśli tak niepojęta moc znajduje się w rzeczach materialnych, dlaczego nie mielibyśmy wierzyć w niepojętą moc Najwyższej Osoby Boga?

Adi 07.127 Znaczenie: Argument Śri Caitanyi Mahaprabhu opisany w tym wersecie może z łatwością zrozumieć nawet zwykły człowiek, jeśli po prostu pomyśli o działalności słońca, które od czasów niepamiętnych wysyła nieograniczone ilości światła i ciepła, a mimo to nawet w najmniejszym stopniu nie zmniejszyło swej mocy. Współczesna nauka wierzy, że to dzięki blaskowi słonecznemu utrzymywana jest cała manifestacja kosmiczna i rzeczywiście można zauważyć, jak działanie i oddziaływanie blasku słonecznego utrzymuje porządek we wszechświecie. Wzrost warzyw, a nawet ruch obrotowy planet ma miejsce dzięki blaskowi i ciepłu słonecznemu. Dlatego czasami współcześni naukowcy uważają słońce za pierwotną przyczynę stworzenia, nie wiedząc, że słońce jest jedynie medium, gdyż ono również zostało stworzone przez najwyższą energię Najwyższej Osoby Boga. Oprócz słońca i kamienia filozoficznego jest wiele innych materialnych przedmiotów, które przemieniają swą energię na różne sposoby, a mimo to pozostają takimi samymi. Zatem oryginalna przyczyna, Najwyższa Osoba Boga, nie musi zmieniać się dlatego, że zmianie czy transformacji ulegają Jego różne energie. Fałszywość wyjaśnienia Śripada Śankaracaryi dotyczącego vivarta-vady i parinama-vady wykryli Vaisnava acaryowie, szczególnie Jiva Gosvami, którego zdaniem Śankara w rzeczywistości nie zrozumiał Vedanta-sutry. Wyjaśniając jedną sutrę, anandamayo 'bhyasat, Śankara zinterpretował przedrostek mayat za pomocą takiej żonglerki słownej, że samo to wyjaśnienie dowodzi, iż miał bardzo niewielką wiedzę na temat Vedanta-sutry, lecz używając kodów filozofii Vedanty jedynie pragnął poprzeć swój impersonalizm. W rzeczywistości jednakże nie udało mu się to, ponieważ nie potrafił zaprezentować mocnych argumentów. W związku z tym Śrila Jiva Gosvami cytuje kod brahma-puccham pratistha, który podaje dowód wedyjski, że Brahman jest źródłem wszystkiego. Wyjaśniając ten werset Śripada Śankaracarya zinterpretował różne słowa sanskryckie w taki sposób, że dawał do zrozumienia - według Jivy Gosvamiego - iż Vyasadeva miał bardzo niewielką wiedzę o wyższej logice. Takie pozbawione skrupułów odstępstwo od prawdziwego znaczenia Vedanta-sutry stworzyło klasę ludzi, którzy poprzez żonglowanie słowami starają się wyciągnąć różnego rodzaju pośrednie znaczenia z literatury wedyjskiej, szczególnie z Bhagavad-gity. Jeden z nich nawet wyjaśniał, że słowo kuruksetra odnosi się do ciała. Takie interpretacje implikują jednakże, że ani Pan Krsna, ani Vyasadeva nie mieli właściwego wyczucia, jak używać słów czy etymologicznych znaczeń. Prowadzą one do założenia, że ponieważ Pan Krsna Sam nie mógł wyczuć znaczenia tego, co mówił, ani Vyasadeva nie znał znaczenia tego, o czym pisał, Pan Krsna pozostawił Swą książkę do wyjaśnienia Mayavadi. Takie interpretacje jednakże dowodzą, że ich autorzy mają niewiele filozoficznego rozsądku. Zamiast trwonić swój czas na błędne wyciąganie takich pośrednich znaczeń z Vedanta-sutry czy innej literatury wedyjskiej, należy przyjąć słowa tych książek takimi, jakie są. Dlatego prezentując Bhagavad-gitę Taką Jaką Jest nie zmieniliśmy znaczenia oryginalnych słów. Podobnie, jeśli studiuje się Vedanta-sutrę taką jaka jest, bez kapryśnych zmian, wówczas bez trudu można ją zrozumieć. Dlatego Śrila Vyasadeva wyjaśnia Vedanta-sutrę w Śrimad-Bhagavatam, poczynając od pierwszej sutry, janmady asya yatah:

janmady asya yato 'nvayad itarataś carthesv abhijnah sva-rat

"Medytuję o Nim [Panu Śri Krsnie], transcendentnej rzeczywistości, który jest pierwotną przyczyną wszystkich przyczyn, z którego powstają wszystkie zamanifestowane wszechświaty, w którym spoczywają i przez którego są niszczone. Medytuję o tym wiecznie promiennym Panu, który jest bezpośrednio i pośrednio świadomy wszelkich manifestacji, jednakże jest w pełni niezależny." Najwyższa Osoba Boga bardzo dobrze wie, jak robić wszystko doskonale. Jest On abhijnah, zawsze w pełni świadomy. Dlatego Pan mówi w Bhagavad-gicie (Bg. 7.26), że zna On wszystko, przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, lecz nikt poza bhaktą nie zna Jego takim jaki jest. Zatem Absolutną Prawdę, Osobę Boga, przynajmniej częściowo rozumieją bhaktowie Pana, lecz filozofowie Mayavada którzy niepotrzebnie spekulują w celu zrozumienia Absolutnej Prawdy, jedynie trwonią swój czas.

Adi 07.128 "Wedyjska wibracja dźwiękowa omkara, zasadnicze słowo w literaturze wedyjskiej, jest podstawą wszystkich wibracji wedyjskich. Dlatego należy przyjąć omkarę jako dźwiękową reprezentację Najwyższej Osoby Boga i źródło manifestacji kosmicznej.

Adi 07.128 Znaczenie: W Bhagavad-gicie (8.13) w ten sposób opisane są chwały omkary:

om ity ekaksaram brahma vyaharan mam anusmaran yah prayati tyajan deham sa yati paramam gatim

Werset ten stwierdza, że omkara, czyli pranava, jest bezpośrednią reprezentacją Najwyższej Osoby Boga. Więc jeśli w czasie śmierci ktoś po prostu pamięta omkarę, pamięta Najwyższą Osobę Boga i dlatego zostaje przeniesiony do świata duchowego. Omkara jest podstawową zasadą wszystkich mantr wedyjskich, gdyż jest ona reprezentacją Pana Krsny,

160

zrozumienie którego jest ostatecznym celem Ved, jak oznajmia Bhagavad-gita (vedaiś ca sarvair aham eva vedyah). Filozofowie Mayavadi nie są w stanie zrozumieć tych prostych faktów wyjaśnionych w Bhagavad-gicie. Jednakże są bardzo dumni z tego, że są Vedantystami. Dlatego czasami odnosimy się do filozofów Vedanty jako nie mających zębów (danta oznacza "zęby", a ve oznacza "bez"). Stwierdzenia filozofii Śankary, które są zębami filozofa Mayavadi, są zawsze łamane mocnymi argumentami filozofów Vaisnava, takich jak wielcy acaryowie, szczególnie Ramanujacarya. Śripada Ramanujacarya i Madhvacarya łamią zęby filozofom Mayavadi, których wskutek tego możemy nazywać Vedantystami w sensie "bezzębnych". Transcendentalna wibracja omkara została wyjaśniona w Bhagavad-gicie, trzynastym wersecie Ósmego Rozdziału:

om ity ekaksaram brahma vyaharan mam anusmaran yah prayati tyajan deham sa yati paramam gatim

"Jeśli ktoś umocni się w tej praktyce yogi i wibruje świętą sylabę om, najwyższy układ liter, a opuszczając swoje ciało myśli o Najwyższej Osobie Boga, wtedy z pewnością osiągnie planety duchowe." Jeśli ktoś w istocie rozumie, że omkara jest reprezentacją dźwiękową Najwyższej Osoby Boga, to bez względu na to, czy intonuje omkarę czy mantrę Hare Krsna, osiągnie ten sam rezultat. Transcendentalna wibracja omkara została wyjaśniona dalej w Bhagavad-gicie, w wersecie siedemnastym Rozdziału Dziewiątego:

pitaham asya jagato mata dhata pitamahahvedyam pavitram omkara rk sama yajur eva ca

"Ja jestem ojcem tego wszechświata, matką, ostoją, żywicielem, przodkiem. Ja jestem przedmiotem wiedzy, tym, który oczyszcza i sylabą om. Ja także jestem Rg, Sama i Yajur-vedą. " Transcendentalny dźwięk om został również wyjaśniony w dwudziestym trzecim wersecie Siedemnastego Rozdziału Bhagavad-gity:

om-tat-sad iti nirdeśo brahmanas tri-vidhah smrtah brahmanas tena vedaś ca yajnaś ca vihitah pura

"Od początku stworzenia trzy słowa - om tat sat - były używane na wskazanie Najwyższej Absolutnej Prawdy. Bramini wymawiali te trzy reprezentacyjne symbole podczas intonowania hymnów wedyjskich i spełniania ofiar dla zadowolenia Najwyższego." Cała literatura wedyjska szczególnie wspomina o chwałach omkary. W swym traktacie Bhagavat-sandarbhie Śrila Jiva Gosvami mówi, że w literaturze wedyjskiej omkara uważana jest za wibrację dźwiękową świętego imienia Najwyższej Osoby Boga. Jedynie ta wibracja transcendentalnego dźwięku może wyzwolić uwarunkowaną duszę z sideł mayi. Czasami omkara jest również nazywana wyzwolicielem (tara). Śrimad-Bhagavatam rozpoczyna się od wibracji omkara: om namo bhagavate vasudevaya. Dlatego wielki komentator Śridhara Svami opisał omkarę jako tarankura, nasienie wyzwolenia z tego materialnego świata. Ponieważ Najwyższy Bóg jest absolutny, Jego święte imię i Jego wibracja dźwiękowa omkara są tak dobre jak On Sam. Caitanya Mahaprabhu mówi, że święte imię, czyli omkara, transcendentalna reprezentacja Najwyższej Osoby Boga, posiada wszelkie moce Osoby Boga.

namnam akari bahudha nija-sarva-śaktis tatrarpita niyamitah smarane na kalah

W świętej wibracji imienia Pana zawarte są wszelkie moce. Nie ma wątpliwości co do tego, że święte imię Pana, czyli omkara jest Samym Najwyższą Osobą Boga. Innymi słowy, kto intonuje omkarę i święte imię Pana, Hare Krsna, bezpośrednio spotyka Najwyższego Pana w Jego dźwiękowej formie. W Narada-pancaratrze jest wyraźnie powiedziane, że Najwyższa Osoba Boga Narayana osobiście pojawia się przed intonującym astaksarę, czyli ośmiosylabową mantrę, om namo narayanaya. Podobne stwierdzenie w Mandukya Upanisadzie oznajmia, że cokolwiek widzimy w świecie duchowym, wszystko jest ekspansją duchowej mocy omkara. Opierając się na wszystkich Upanisadach Śrila Jiva Gosvami mówi, że omkara jest Najwyższą Absolutną Prawdą i za taką przyjmowana jest przez wszystkich acaryów i autorytety. Omkara jest bez początku, jest niezmienna, najwyższa, nie ulega degradacji ani zewnętrznym zanieczyszczeniom. Omkara jest początkiem, środkiem i końcem wszystkiego i każda żywa istota, która w ten sposób rozumie omkarę, osiąga doskonałość duchowej tożsamości w omkarze. Omkara, będąc usytuowaną w każdym sercu, jest iśvarą, Najwyższą Osobą Boga, jak potwierdza to Bhagavad-gita (iśvarah sarva-bhutanam hrd-deśe 'rjuna tisthati). Omkara jest tak dobra jak Visnu, ponieważ jest tak wszechprzenikająca jak Visnu. Kto wie, że omkara jest tożsama z Panem Visnu, nie musi dłużej nad niczym rozpaczać ani za niczym tęsknić. Kto intonuje omkarę, nie jest już dłużej śudrą, lecz wznosi się na pozycję bramina. Po prostu intonując omkarę można zrozumieć, że całe stworzenie jest jedną całością, czyli ekspansji energii Najwyższego Pana. Idam hi viśvam bhagavan ivetaro, yato jagat-sthana-nirodha-sambhavah: "Najwyższy Pan, Osoba Boga, Sam we własnej osobie jest tym kosmosem, a mimo to jest On z dala od niego. Tylko z Niego wyemanowała ta kosmiczna manifestacja, w Nim spoczywa i w Niego wejdzie po unicestwieniu." (Bhag. 1.5.20) Chociaż osoba, która tego nie rozumie, dochodzi do przeciwnego wniosku, Śrimad-Bhagavatam oznajmia, że cała manifestacja kosmiczna jest jedynie ekspansją energii Najwyższego Pana. Zrealizować to można po prostu dzięki intonowaniu świętego imienia Pana, omkara. Nie należy jednakże niemądrze wnioskować z tego, że ponieważ Najwyższa Osoba Boga jest wszechpotężny, my wytworzyliśmy kombinację liter - a, u i m - mających Go reprezentować. W rzeczywistości transcendentalny dźwięk omkara, chociaż jest kombinacją trzech liter a, u i m, ma transcendentalną moc i ten, kto intonuje omkarę, wkrótce osiągnie realizację, że omkara nie jest różna od Pana Visnu. Krsna oznajmia, pranavah sarva-vedesu: "Ja jestem sylabą om w mantrach wedyjskich."(Bg. 7.8) Należy więc wnioskować z tego, że pomiędzy wieloma inkarnacjami Najwyższej Osoby

161

Boga, omkara jest inkarnacją dźwiękową. Tezę tę przyjmują wszystkie Vedy. Należy zawsze pamiętać, że święte imię Pana i Pan są zawsze tożsami (abhinnatvan nama-naminoh). Ponieważ omkara jest podstawową zasadą wszelkiej wiedzy wedyjskiej, wymawiana jest przed intonowaniem wszystkich hymnów wedyjskich. Bez omkary żadna mantra wedyjska nie jest uwieńczona sukcesem. Dlatego Gosvami oznajmiają, że pranava (omkara) jest kompletną reprezentacją Najwyższej Osoby Boga i zanalizowali omkarę w ten sposób, odpowiednio do wchodzących w jej skład liter alfabetu:

a-karenocyate krsnah sarva-lokaika-nayakah u-karenocyate radha ma-karo jiva-vacakah

Omkara jest kombinacją trzech liter: a, u i m. A-karenocyate krsnah: litera a (a-kara) odnosi się do Krsny, który jest sarva-lokaika-nayakah, mistrzem wszystkich żywych istot i planet, materialnych i duchowych. Nayaka oznacza "przywódca". Jest On najwyższym przywódcą (nityo nityanam cetanaś cetananam). litera u (u-kara) odnosi się do Śrimati Radharani, mocy przyjemności Krsny, a m (makara) wskazuje na żywe istoty (jivy). Tak więc om jest kompletnym związkiem Krsny, Jego mocy i Jego wiecznych sług. Innymi słowy, omkara reprezentuje Krsnę, Jego imię, sławę, rozrywki, otoczenie, ekspansje, bhaktów, moce i wszystko inne, co Go dotyczy. Sarva-viśva-dhama: omkara jest miejscem spoczynku wszystkiego, tak jak miejscem spoczynku wszystkiego jest Krsna (brahmano hi pratisthaham ). Filozofowie Mayavadi uważają wiele mantr wedyjskich za maha-vakya, czyli zasadnicze mantry wedyjskie, takie jak tattvamasi (Chandogya Upanisad, 6.8.7), idam sarvam yad ayam atma i brahmedam sarvam (Brhad-aranyaka Upanisad, 2.5.1), atmaivedam sarvam (Chandogya Upanisad, 7.25.2) i neha nanasti kincana (Katha Upanisad, 2.1.11). Jest to wielkim błędem. Jedynie omkara jest maha-vakya. A wszystkie inne mantry, które Mayavadi przyjmują za maha-vakya, są jedynie mantrami podrzędnymi. Nie można przyjąć ich za maha-vakya, czyli maha-mantrę. Mantra tattvamasi daje jedynie częściowe zrozumienie Ved, w przeciwieństwie do omkary, która reprezentuje pełne zrozumienie Ved. Zatem omkara (pranava) jest transcendentalnym dźwiękiem, który obejmuje całą wiedzę wedyjską. Poza omkarą, żadne ze słów wypowiadanych przez zwolenników Śankaracaryi nie może być uważane za maha-vakya. Są one jedynie rzuconymi mimochodem uwagami. Śankaracarya jednakże nigdy nie podkreślał intonowania maha-vakya omkary; za maha-vakya przyjął jedynie tattvamasi. Wyobrażając sobie, że żywa istota jest Bogiem, błędnie zinterpretował wszystkie mantry Vedanta-sutry, mając na celu dowiedzenie, że żywe istoty i Najwyższa Prawda Absolutna nie mają oddzielnej egzystencji. Jest to podobne do próby polityka usiłującego dowieść łagodności na podstawie Bhagavad-gity. Krsna stosuje przemoc wobec demonów i próba dowiedzenia, że Krsna nie jest gwałtowny, jest ostatecznie zaprzeczeniem Krsny. Tak jak absurdem są takie wyjaśnienia Bhagavad-gity, takimiż są też wyjaśnienia Śankaracaryi do Vedanta-sutry i nie przyjmie ich żaden zdrowy umysłowo i rozsądny człowiek. W obecnych czasach jednakże Vedanta-sutra jest nie tylko błędnie reprezentowana przez tak zwanych Vedantystów, lecz również przez inne pozbawione skrupułów osoby, które są tak zdegradowane, że nawet polecają sannyasinom, aby jedli mięso, ryby i jaja. W ten sposób tzw. zwolennicy Śankary, impersonalistyczni Mayavadi, degradują się coraz bardziej. Jak tacy zdegradowani ludzie mogą wyjaśniać Vedanta-sutrę, która jest esencją całej literatury wedyjskiej? Pan Śri Caitanya Mahaprabhu oznajmił, mayavadi-bhasya śunile haya sarva-naśa: kto słucha komentarzy do Vedanta-sutry pochodzących ze szkoły Mayavada, jest całkowicie zgubiony. Jak wyjaśnia Bhagavad-gita, vedaiś ca sarvair aham eva vedyah: celem całej literatury wedyjskiej jest zrozumienie Krsny (Bg. 15.15). Jednakże filozofia Mayavada odciąga każdego od Krsny. Istnieje zatem wielka potrzeba, aby ruch świadomości Krsny na całym świecie ocalił świat od degradacji. Każdy inteligentny i rozsądny człowiek musi porzucić filozoficzne wyjaśnienia Mayavadi i przyjąć wyjaśnienie Vaisnava acaryów. Należy czytać Bhagavad-gitę Taką Jaką Jest, aby zrozumieć prawdziwy cel Ved.

Adi 07.129 "Celem Najwyższej Osoby Boga było zaprezentowanie pranavy (omkary) jako rezerwuaru wszelkiej wiedzy wedyjskiej. Słowa tat tvam asi są jedynie częściowym wyjaśnieniem wiedzy wedyjskiej.

Adi 07.129 Znaczenie: Tat tvam asi oznacza "posiadasz tę samą tożsamość duchową".

Adi 07.130 "Maha-vakyą [maha-mantrą] w Vedach jest pranava [omkara]. Zwolennicy Śankaracaryi skrywają to, nieautorytatywnie kładąc nacisk na mantrę tat tvam asi.

Adi 07.130 Znaczenie: Filozofowie Mayavadi kładą nacisk na stwierdzenia tat tvam asi, so 'ham itd., lecz nie podkreślają prawdziwej maha-mantry pranavy (omkary). Ponieważ błędnie reprezentują wiedzę wedyjską, są największymi bluźniercami u lotosowych stóp Pana. Caitanya Mahaprabhu mówi wyraźnie, mayavadi krsne aparadhi: filozofowie Mayavadi są największymi bluźniercami Pana Krsny. Pan Krsna oznajmia:

tan aham dvisatah kruran samsaresu naradhaman ksipamy ajasram aśubhan asurisv eva yonisu

"Takie zazdrosne i szkodliwe, najniższe spośród rodzaju ludzkiego osoby, ciskane są przeze Mnie w ocean egzystencji materialnej, pomiędzy różne demoniczne gatunki życia." (Bg. 16.19) Ponieważ filozofowie Mayavadi są zazdrośni o Krsnę, po śmierci oczekuje ich życie w gatunkach demonicznych. Kiedy Krsna mówi w Bhagavad-gicie (9.34), man-mana bhava mad-bhakto mad yaji mam namaskuru ("Zawsze myśl o Mnie, ofiarowuj Mi pokłony i wielbij Mnie"), jeden demoniczny uczony mówi, że to nie Krsnie powinniśmy się podporządkować. Uczony ten cierpi już w tym życiu i będzie musiał cierpieć ponownie w następnym, jeśli w tym życiu nie odbierze przeznaczonej mu dozy cierpienia. Należy być bardzo ostrożnym, by nie być zazdrosnym o Najwyższą Osobę Boga. Dlatego w następnym wersecie Śri Caitanya Mahaprabhu wyraźnie przedstawia cel Ved.

Adi 07.131 "Cała literatura wedyjska i wszystkie sutry wedyjskie mają na celu zrozumienie Pana Krsny, lecz zwolennicy Śankaracaryi zakryli prawdziwe znaczenie Ved pośrednimi wyjaśnieniami.

Adi 07.131 Znaczenie: Powiedziane jest:

162

vede ramayane caiva purane bharate tatha adav ante ca madhye ca harih sarvatra giyate

Cała literatura wedyjska, łącznie z Ramayaną, Puranami i Mahabharatą, od samego początku (adau) aż do końca (ante ca), jak również w środku (madhye ca), objaśnia jedynie Hari, Najwyższą Osobę Boga.

Adi 07.132 "Bezsporna literatura wedyjska jest najwyższym dowodem ze wszystkich, lecz jeśli literatura ta jest interpretowana, jej oczywista natura ulega zatraceniu.

Adi 07.132 Znaczenie: Na poparcie naszych stwierdzeń cytujemy dowody wedyjskie, lecz jeśli będziemy interpretować je zgodnie z naszym własnym sądem, to autorytet literatury wedyjskiej okaże się niedoskonały czy bezużyteczny. Innymi słowy, poprzez interpretowanie wersji wedyjskiej zmniejszamy wartość dowodu wedyjskiego. Kiedy ktoś cytuje z literatury wedyjskiej, to rozumie się, że jego cytaty są autorytatywne. Jak można sprowadzać autorytet pod swą kontrolę? Jest to przypadek principiis obsta.

Adi 07.133 "Aby dowieść swej filozofii, szkoła Mayavada porzuca prawdziwe, łatwe do zrozumienia znaczenie literatury wedyjskiej i wprowadza znaczenie pośrednie, oparte na wyobraźni."

Adi 07.133 Znaczenie: Na nieszczęście interpretacja Śankaritów rozprzestrzeniła się prawie na całym świecie. Dlatego istnieje wielka potrzeba, aby przedstawić oryginalne, łatwo zrozumiałe, naturalne znaczenie literatury wedyjskiej. Dlatego zaczęliśmy prezentować Bhagavad-gitę Taką Jaką Jest i proponujemy, aby całą literaturę wedyjską prezentować zgodnie z bezpośrednim znaczeniem jej słów.

Adi 07.134 Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu w ten sposób ukazał defekty wyjaśnień Śankaracaryi w każdej sutrze, wszyscy zgromadzeni sannyasini Mayavadi przepełnili się zdumieniem.

Adi 07.135 Wszyscy sannyasini Mayavadi powiedzieli: "Wasza Świątobliwość, chcemy Cię łaskawie powiadomić, iż nie mamy nic przeciwko temu, iż zbiłeś dowody tych znaczeń, gdyż zaprezentowałeś jasne zrozumienie sutr.

Adi 07.136 "Wiemy, że źródłem całej tej żonglerki słownej jest wyobraźnia Śankaracaryi, a my należąc do jego sekty przyjmujemy ją, chociaż nas nie zadowala.

Adi 07.137 Sannyasini Mayavadi kontynuowali: "Teraz pragniemy przekonać się, jak Ty opisujesz sutry zgodnie z ich bezpośrednim znaczeniem." Usłyszawszy to, Pan Caitanya Mahaprabhu zaczął wyjaśniać Vedanta-sutrę w sposób bezpośredni.

Adi 07.138 "Brahman, który jest większy od największego, jest Najwyższą Osobą Boga. Jest On pełen sześciu bogactw i dlatego jest On źródłem ostatecznej prawdy i absolutnej wiedzy.

Adi 07.138 Znaczenie: Śrimad-Bhagavatam mówi, że Prawda Absolutna poznawana jest w trzech fazach realizacji: bezosobowego Brahmana, zlokalizowanej Paramatmy i ostatecznie Najwyższej Osoby Boga. Bezosobowy Brahman i zlokalizowana Paramatma są ekspansjami mocy Najwyższej Osoby Boga, który jest kompletny w sześciu bogactwach, mianowicie zamożności, sławie, sile, pięknie, wiedzy i wyrzeczeniu. Ponieważ Osoba Boga posiada tych sześć bogactw, jest On ostateczną prawdą w absolutnej wiedzy.

Adi 07.139 "W Swej oryginalnej formie Najwyższa Osoba Boga jest pełen transcendentalnych bogactw, które są wolne od zanieczyszczenia tego materialnego świata. Należy wiedzieć, że w całej literaturze wedyjskiej Najwyższa Osoba Boga jest ostatecznym celem.

Adi 07.140 "Kiedy mówimy o Najwyższym jako bezosobowym, zaprzeczamy Jego duchowym mocom. Mówiąc logicznie, jeśli przyjmujecie połowę prawdy, nie możecie zrozumieć całości.

Adi 07.140 Znaczenie: Upanisady mówią:

om purnam adah purnam idam purnat purnam udacyate purnasya purnam adaya purnam evavaśisyate

Werset ten, który występuje w Iśopanisadzie, Brhad-aranyaka Upanisadzie i wielu innych Upanisadach, wskazuje na to, że Najwyższa Osoba Boga jest pełen w sześciu bogactwach. Jego pozycja jest wyjątkowa, gdyż posiada On wszelkie bogactwa, wszelką siłę, wpływ, piękno, wiedzę i wyrzeczenie. Brahman oznacza największy, lecz Najwyższa Osoba Boga jest większy od największego, tak jak glob słoneczny jest większy od blasku słonecznego, który przenika cały wszechświat. Chociaż blask słoneczny rozprzestrzeniający się w całym wszechświecie zdaje się być bardzo wielki dla osoby nie posiadającej zbyt wiele wiedzy, to samo słońce jest większe od blasku słonecznego, a większy od słońca jest Bóg słońca. Podobnie, bezosobowy Brahman nie jest największy, chociaż wydaje się takim być. Bezosobowy Brahman jest jedynie blaskiem cielesnym Najwyższej Osoby Boga, lecz transcendentalna forma Pana jest większa zarówno od bezosobowego Brahmana, jak i zlokalizowanej Paramatmy. Więc kiedykolwiek w literaturze wedyjskiej występuje słowo Brahman, przyjmuje się, że odnosi się ono do Najwyższej Osoby Boga. W Bhagavad-gicie Pan również nazywany jest Parabrahmanem. Mayavadi i inni czasami mają błędne zrozumienie Brahmana, ponieważ Brahmanem jest również każda żywa istota. Dlatego Krsna nazywany jest Parabrahmanem (Najwyższym Brahmanem). Gdy kiedykolwiek w literaturze wedyjskiej używane są słowa Brahman czy Parabrahman, to jest rzeczą zrozumiałą, że odnoszą się one do Najwyższej Osoby Boga, Krsny. Takie jest ich prawdziwe znaczenie. Ponieważ

163

cała literatura wedyjska omawia Brahmana, więc Krsna jest ostatecznym celem zrozumienia wedyjskiego. Bezosobowe brahmajyoti zasadza się na osobowej formie Pana. Więc chociaż bezosobowy blask, brahmajyoti, jest pierwszą realizacją, to - jak wzmiankuje o tym Iśopanisad - należy przeniknąć w niego, aby odnaleźć Najwyższą Osobę, a wówczas nasza wiedza będzie doskonała. Potwierdza to również Bhagavad-gita (7.19). Bahunam janmanam ante jnanavan mam prapadyate: poszukiwania Absolutnej Prawdy poprzez wiedzę spekulatywną są kompletne wówczas, kiedy ktoś osiąga zrozumienie Krsny i podporządkowuje się Jemu. To właśnie jest prawdziwą istotą doskonałej wiedzy. Częściowa realizacja Absolutnej Prawdy w postaci bezosobowego Brahmana jest zaprzeczeniem kompletnych bogactw Pana. Jest to niebezpieczne rozumienie Absolutnej Prawdy. Dopóki nie przyjmiemy wszystkich aspektów Absolutnej Prawdy - mianowicie bezosobowego Brahmana, zlokalizowanej Paramatmy i ostatecznie Najwyższej Osoby Boga - nasza wiedza będzie niedoskonała. W swej Vedartha-sangraha Śripada Ramanujacarya mówi:

jnanena dharmena svarupam api nirupitam, na tu jnana-matram brahmeti katham idam avagamyate iti cet?

W ten sposób daje on do zrozumienia, że prawdziwą absolutną tożsamość należy rozumieć w kategoriach zarówno Jego wiedzy, jak i cech. Samo zrozumienie, że Absolutna Prawda jest pełna wiedzy, nie jest wystarczające. W literaturze wedyjskiej spotykamy stwierdzenie: yah sarva-jnah sarva-vit, które oznacza, że Absolutna Prawda zna wszystko doskonale. Lecz z opisu wedyjskiego: parasya śaktir vividhaiva śruyate, również dowiadujemy się, że nie tylko wie On o wszystkim, lecz również działa odpowiednio używając Swych różnych energii. Tak więc samo zrozumienie, że Brahman, Najwyższy, jest świadomy, nie jest wystarczające. Należy wiedzieć, jak świadomie działa On poprzez różne energie. Filozofia Mayavada jedynie informuje nas o świadomości Absolutnej Prawdy, lecz nie daje nam informacji o tym, jak działa On za pomocą tej świadomości. Na tym polega ułomność tej filozofii.

Adi 07.141 "Do Najwyższej Osoby Boga można zbliżyć się jedynie dzięki służbie oddania, rozpoczynającej się od słuchania. Jest to jedyny sposób zbliżenia się do Mego.

Adi 07.141 Znaczenie: Filozofów Mayavadi zadowala samo zrozumienie, że Brahman jest ogólną sumą wiedzy, lecz filozofowie Vaisnava nie tylko posiadają szczegółową wiedzę o Najwyższej Osobie Boga, lecz również wiedzą, jak bezpośrednio się do Niego zbliżyć. Metoda tego została opisana przez Śri Caitanyę Mahaprabhu jako dziewięć rodzajów służby oddania rozpoczynających się od słuchania.

śravanam kirtanam visnoh smaranam pada-sevanam arcanam vandanam dasyam sakhyam atma-nivedanam (Bhag. 7.5.23)

Do Najwyższej Osoby Boga można zbliżyć się bezpośrednio, po prostu wypełniając dziewięć rodzajów służby oddania, spośród których najważniejszym jest słuchanie o Panu (śravanadi). Ten proces słuchania bardzo podkreślał i pomyślnie wypowiadał się o nim Śri Caitanya Mahaprabhu. Zgodnie z Jego metodą, jeśli ludzie po prostu otrzymają szansę słuchania o Krsnie, z pewnością stopniowo rozwiną swą uśpioną świadomość miłości do Boga. Śravanadi-śuddha-citte karaye udaya (Cc. Madhya 22.107). Każdy ma w sobie uśpioną miłość do Boga i miłość ta z pewnością rozwija się, jeśli otrzyma się szansę słuchania o Panu. Nasz ruch świadomości Krsny działa na tej zasadzie. Po prostu dajemy ludziom szansę słuchania o Najwyższej Osobie Boga i dajemy im prasada do jedzenia, a prawdziwy rezultat tego jest taki, że na całym świecie ludzie reagują na ten proces i stają się czystymi bhaktami Pana Krsny. Otwieramy setki ośrodków na całym świecie, aby dać ogółowi ludzi szansę słuchania o Krsnie i jedzenia Krsna prasada. Te dwa procesy może przyjąć każdy, nawet dziecko. Nie ma znaczenia, czy ktoś jest ubogi czy bogaty, wykształcony czy głupi, czarny czy biały, czy jest starcem czy nadal dzieckiem - każdy, kto po prostu słucha o Najwyższej Osobie Boga i przyjmuje prasada, z pewnością wznosi się na transcendentalną pozycję służby oddania.

Adi 07.142 "Praktykując tę uregulowaną służbę pod kierunkiem mistrza duchowego, z pewnością można rozbudzić swą uśpioną miłość do Boga. Proces ten nazywany jest abhidheya.

Adi 07.142 Znaczenie: Poprzez praktykę służby oddania, rozpoczynającej się od słuchania i intonowania, zostaje oczyszczone nieczyste serce uwarunkowanej duszy i w ten sposób może ona zrozumieć swój wieczny związek z Najwyższą Osobą Boga. Ten wieczny związek opisał Śri Caitanya Mahaprabhu. Jivera 'svarupa' haya krsnera nitya-dasa: żywa istota jest wiecznym sługą Najwyższej Osoby Boga. Kiedy ktoś jest przekonany o tym związku, który nazywany jest sambandha, wówczas postępuje odpowiednio. To nazywane jest abhidheya. Następnym etapem jest prayojana-siddhi, czyli spełnienie ostatecznego celu życia. Jeśli ktoś może zrozumieć swój związek z Najwyższą Osobą Boga i działać odpowiednio, automatycznie spełniona zostaje misja jego życia. Filozofowie Mayavadi nie osiągają nawet pierwszego etapu w samorealizacji, ponieważ nie mają koncepcji Boga osobowego. On jest mistrzem wszystkich i On jest jedyną osobą, która może przyjmować służbę wszystkich żywych istot, lecz ponieważ tej wiedzy brakuje w filozofii Mayavada, Mayavadi nie są nawet świadomi swego związku z Bogiem. Błędnie sądzą, że każdy jest Bogiem, lub że każdy jest równy Bogu. Skoro nie mają nawet wyraźnego zrozumienia prawdziwej pozycji żywej istoty, to jak mogą czynić dalszy postęp? Chociaż są dumni, że są wyzwoleni, to z powodu zlekceważenia lotosowych stóp Pana wkrótce ponownie upadają do działalności materialnej. To nazywane jest patanty adhah.

aruhya krcchrena param padam tatah patanty adho 'nadrta-yusmad-anghrayah (Bhag. 10.2.32)

164

Jest to stwierdzenie Prahlady Maharajy mówiące o tym, że osoby uważające się za wyzwolone, lecz nie pełniące służby oddania, nie znające swego związku z Panem, z pewnością są zwiedzione. Należy znać swój związek z Panem i działać odpowiednio. Wówczas będzie możliwe spełnienie misji własnego życia.

Adi 07.143 "Jeśli ktoś rozwija swą miłość do Boga i przywiązuje się do lotosowych stóp Krsny, stopniowo traci przywiązanie do wszystkiego innego.

Adi 07.143 Znaczenie: Jest to sprawdzian postępu w służbie oddania. Bhaktir parasyanubhavo viraktir anyatra syat: w bhakti jedynym przywiązaniem bhakty jest Krsna. Bhakta nie pragnie dłużej utrzymywać przywiązań do wielu innych rzeczy. Chociaż filozofowie Mayavadi mają być rzekomo tak bardzo zaawansowani na ścieżce wyzwolenia, widzimy, że po pewnym czasie schodzą do działalności politycznej i filantropijnej. Wielu wielkich sannyasinów, którzy byli rzekomo wyzwoleni i bardzo zaawansowani, zstąpiło ponownie do czynności materialistycznych, chociaż porzucili ten świat jako mithya (fałszywy). Kiedy jednakże bhakta rozwija się w służbie oddania, nie jest dłużej przywiązany do takiej działalności filantropijnej. Jest jedynie zainspirowany, by służyć Panu i takiej służbie poświęca całe swoje życie. Taka jest różnica pomiędzy filozofami Vaisnava a Mayavada. Toteż służba oddania jest praktyczna, podczas gdy filozofia Mayavada jest jedynie spekulacją umysłową.

Adi 07.144 "Miłość do Boga jest tak wzniosła, że uważana jest za piąty cel ludzkiego życia. Poprzez rozbudzenie swej miłości do Boga można osiągnąć platformę miłości małżeńskiej i rozkoszować się nią nawet w obecnym życiu.

Adi 07.144 Znaczenie: Za najwyższy cel doskonałości filozofowie Mayavadi uważają wyzwolenie (mukti), które jest czwartą platformą doskonałości. Na ogół ludzie świadomi są czterech zasadniczych celów życia - religijności (dharma), rozwoju ekonomicznego (artha), zadowalania zmysłów (kama) i ostatecznie wyzwolenia (moksa) - lecz służba oddania usytuowana jest na platformie ponad wyzwoleniem. Innymi słowy, kiedy ktoś jest rzeczywiście wyzwolony (mukta), może zrozumieć znaczenie miłości do Boga (krsna prema). Nauczając Rupę Gosvamiego Śri Caitanya oznajmił, kotimukta-madhye 'durlabha' eka krsna-bhakta: "Spośród milionów wyzwolonych osób, jeden może staje się bhaktą Pana Krsny." Najbardziej zaawansowany filozof Mayavadi może wznieść się do platformy wyzwolenia, lecz Krsna-bhakti, służba oddania dla Krsny, jest transcendentalna do takiego wyzwolenia. Śrila Vyasadeva wyjaśnia ten fakt w Śrimad-Bhagavatam (Bhag. 1.1.2):

dharmah projjhita-kaitavo 'tra paramo nirmatsaranam satam vedyam vastavam atra vastu śivadam tapa-trayonmulanam

"Całkowicie odrzucając wszystkie materialnie motywowane akty religijne, ta Bhagavata Purana propaguje najwyższą prawdę, którą zrozumieć mogą jedynie osoby o czystych sercach. Tą najwyższą prawdą jest rzeczywistość odróżniona, dla dobra ogółu, od złudzenia. Prawda ta kładzie kres trojakim niedolom materialnej egzystencji." Śrimad-Bhagavatam, wyjaśnienie Vedanta-sutry, przeznaczone jest dla paramo nirmatsaranam, osób całkowicie wolnych od zazdrości. Filozofowie Mayavadi są zazdrośni o istnienie Osoby Boga. Więc Vedanta-sutra w rzeczywistości nie jest przeznaczona dla nich. Niepotrzebnie wtykają swe nosy w Vedanta-sutrę, lecz nie mają zdolności zrozumienia jej, ponieważ autor Vedanta-sutry pisze w swym komentarzu, Śrimad-Bhagavatam, że jest ona przeznaczona dla osób czystego serca (paramo nirmatsaranam). Jeśli ktoś jest zazdrosny o Krsnę, jak może zrozumieć Vedanta-sutrę czy Śrimad-Bhagavatam? Głównym zajęciem Mayavadi jest znieważanie Najwyższej Osoby Boga Krsny. Na przykład, chociaż w Bhagavad-gicie Krsna żąda, byśmy się Mu podporządkowali, największy uczony i tzw. filozof Indii zaprotestował i powiedział, że to "nie Krsnie" powinniśmy się podporządkować. Zatem jest on zazdrosny. Ponieważ Mayavadi różnego kalibru są zazdrośni o Krsnę, nie mają szans na zrozumienie znaczenia Vedanta-sutry. Nawet gdyby byli na platformie wyzwolenia, tak jak fałszywie twierdzą, tutaj Krsnadasa Kaviraja Gosvami powtarza oznajmienie Śri Caitanyi Mahaprabhu, że miłość do Krsny jest ponad etapem wyzwolenia.

Adi 07.145 "Najwyższy Pan, który jest większy od największego, jest uległy nawet bardzo nieznacznemu bhakcie, ze względu na jego służbę oddania. To dzięki pięknej i wzniosłej naturze służby oddania nieskończony Pan staje się uległy nieskończenie małej żywej istocie, która pełni tę służbę. Wymieniając czynności oddania z Panem, bhakta w rzeczywistości rozkoszuje się transcendentalnym smakiem służby oddania.

Adi 07.145 Znaczenie: Stanie się jednym z Najwyższą Osobą Boga nie jest rzeczą bardzo ważną dla bhakty. Muktih svayam mukulitanjali sevate 'sman (Krsna-karnamrta 107). Mówiąc na podstawie swego rzeczywistego doświadczenia, Śrila Bilvamangala Thakura twierdzi, że jeśli ktoś rozwija miłość do Boga, mukti (wyzwolenie) staje się dla niego rzeczą podrzędną i nieważną. Mukti stoi przed bhaktą i gotowa jest mu służyć na różne sposoby. Standard mukti filozofów Mayavadi ma niewielkie znaczenie dla bhakty, gdyż dzięki służbie oddania ulega mu nawet Najwyższa Osoba Boga. Przykładem tego jest sytuacja, kiedy Najwyższy Pan Krsna został woźnicą Arjuny i Arjuna poprosił Go, by ustawił jego powóz pomiędzy dwoma armiami (senayor ubhayor madhye ratham sthapaya me 'cyuta), Krsna spełnił jego polecenie. Związek pomiędzy Najwyższym Panem i bhaktą jest taki, że chociaż Pan jest większy od największego, gotów jest spełnić służbę dla nieznacznego bhakty, dzięki jego szczerej i czystej służbie oddania.

Adi 07.146 "Związek z Najwyższą Osobą Boga, czynności odpowiadające temu związkowi i ostateczny cel życia [rozwinięcie miłości do Boga] - te trzy tematy objaśnione są w każdym kodzie Vedanta-sutry, gdyż one stanowią szczytowy punkt całej filozofii Vedanty."

Adi 07.146 Znaczenie: W Śrimad-Bhagavatam (5.5.5) powiedziane jest:

parabhavas tavad abodha-jato yavan na jijnasata atma-tattvam

165

Dopóki ludzka istota nie zna celu życia - którego zrozumienie jest możliwe, gdy jest się ciekawym Brahmana - dopóty ponosi porażkę we wszelkich swoich działaniach. Vedanta-sutrę rozpoczyna takie właśnie dociekanie: athato brahma-jijnasa. Istota ludzka powinna dociekać tego, kim jest, czym jest wszechświat, czym jest Bóg i czym jest związek pomiędzy nią i Bogiem, a materialnym światem. Pytań takich nie mogą zadawać koty i psy, lecz muszą one powstać w sercu prawdziwej ludzkiej istoty. Wiedza o tych czterech punktach - mianowicie sobie samym, wszechświecie, Bogu i ich wiecznym związku - jest zwana sambandha-jnana, czyli wiedzą o swym związku. Kiedy zostanie ustanowiony nasz związek z Najwyższym Panem, następnym etapem jest działania w tym związku. To nazywa się abhidheya, czyli działaniem w związku z Panem. Kiedy po wypełnieniu takich przypisanych obowiązków ktoś osiąga najwyższy cel życia, miłość do Boga, osiąga prayojana-siddhi, czyli spełnienie swej ludzkiej misji. Tematy te zostały bardzo starannie wytłumaczone w Brahma-sutrze, czyli Vedanta-sutrze. Więc kto nie rozumie Vedanta-sutry zgodnie z tymi zasadami, jedynie trwoni swój czas. Taka jest wersja Śrimad-Bhagavatam ( 1.2.8):

dharmah svanusthitah pumsam visvaksena-kathasu yah notpadayed yadi ratim śrama eva hi kevalam

Ktoś może być wielkim uczonym i wspaniale spełniać swój przypisany obowiązek, ale jeśli ostatecznie nie zacznie dociekać o Najwyższej Osobie Boga i jest obojętny wobec śravanam kirtanam (słuchania i intonowania), wszystko, czego dokonał, było jedynie stratą czasu. Filozofowie Mayavadi, którzy nie rozumieją związku pomiędzy nimi samymi, manifestacją kosmiczną i Najwyższą Osobą Boga, jedynie trwonią swój czas, a ich spekulacje filozoficzne nie mają żadnej wartości.

Adi 07.147 Po wysłuchaniu wyjaśnienia Caitanyi Mahaprabhu opartego na sambandzie, abhidheyi i prayojanie, wszyscy sannyasini Mayavadi przemówili bardzo pokornie.

Adi 07.147 Znaczenie: Każdy, kto prawdziwie pragnie zrozumieć filozofię Vedanty, musi oczywiście przyjąć wyjaśnienie Pana Caitanyi Mahaprabhu i Vaisnava acaryów, którzy również komentowali Vedanta-sutrę zgodnie z zasadami bhakti-yogi. Po wysłuchaniu wyjaśnienia Śri Caitanyi Mahaprabhu do Vedanta-sutry, wszyscy sannyasini, na czele z Prakaśanandą Sarasvati, bardzo spokornieli i stali się posłuszni Panu, przemawiając do Niego w ten sposób.

Adi 07.148 "Drogi panie, jesteś uosobieniem wiedzy wedyjskiej i jesteś bezpośrednio Samym Narayanem. Łaskawie wybacz nam obrazy, które poprzednio popełniliśmy krytykując Cię."

Adi 07.148 Znaczenie: Kompletna ścieżka bhakti-yogi zasadza się na procesie stawania się pokornym i uległym. Dzięki łasce Pana Caitanyi Mahaprabhu, po wysłuchaniu Jego wyjaśnienia do Vedanta-sutry wszyscy sannyasini Mayavadi byli bardzo pokorni i łagodni i poprosili o wybaczenie obraz, które popełnili krytykując Pana za to, że jedynie tańczy i intonuje, nie zajmując się studiami nad Vedanta-sutrą. My propagujemy ruch świadomości Krsny po prostu podążając śladami Pana Caitanyi Mahaprabhu. Możemy nie być doskonale zaznajomieni z kodami Vedanta-sutry i możemy nie rozumieć ich znaczenia, ale bierzemy przykład z acaryów i ponieważ ściśle i posłusznie podążamy śladami Pana Caitanyi Mahaprabhu, oznacza to, że wiemy wszystko, co się tyczy Vedanta-sutry.

Adi 07.149 Od momentu, kiedy sannyasini Mayavadi usłyszeli wyjaśnienie Vedanta-satry od Pana, ich umysły uległy zmianie i zgodnie z instrukcją Caitanyi Mahaprabhu również zawsze intonowali, "Krsna! Krsna!".

Adi 07.149 Znaczenie: W związku z tym możemy wspomnieć, że czasami klasa bhaktów sahajiya wydaje sąd, że Prakaśananda Sarasvati i Prabodhananda Sarasvati są tą samą osobą. Prabodhananda Sarasvati był wielkim Vaisnavą bhaktą Pana Caitanyi Mahaprabhu, lecz Prakaśananda Sarasvati, lider sannyasinów Mayavadi w Benares, był inną osobą. Prabodhananda Sarasvati należał do Ramanuja-sampradayi, podczas gdy Prakaśananda Sarasvati należał do Śankaracarya-sampradayi. Prabodhananda Sarasvati napisał kilka książek, między innymi: Caitanya-candramrta, Radha-rasa-sudha-nidhi, Sangita-madhava, Vrndavana-śataka i Navadvipa-śataka. Caitanya Mahaprabhu spotkał Prabodhanandę Sarasvati, kiedy podróżował po Południowych Indiach. Prabodhananda Sarasvati miał dwóch braci, Vyenkata Bhattę i Tirumalaya Bhattę, którzy byli Vaisnavami z Ramanuja-sampradayi. Gopala Bhatta Gosvami był bratankiem Prabodhanandy Sarasvati. Z zapisków historycznych dowiadujemy się, że Śri Caitanya Mahaprabhu podróżował po Południowych Indiach w roku śakabda 1433, w okresie Caturmasyi, i to właśnie w tym czasie spotkał Prabodhanandę, który należał do Ramanuja-sampradayi. Jak więc zatem mógł On spotkać tę samą osobę jako członka Śankara-sampradayi w roku śakabda 1435, dwa lata później? Wniosek zatem jest taki, że przypuszczenie sahajiya-sampradayi, iż Prabodhananda Sarasvati i Prakaśananda Sarasvati byli tym samym człowiekiem, jest błędem.

Adi 07.150 Tak więc Pan Caitanya wybaczył wszelkie obrazy sannyasinom Mayavadi i łaskawie pobłogosławił ich Krsna-nama.

Adi 07.150 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu jest miłosierną inkarnacją Najwyższej Osoby Boga. Śrila Rupa Gosvami nazywa Go maha-vadanyavatara, czyli najbardziej wspaniałomyślną inkarnacją. Śrila Rupa Gosvami mówi również, karunayavatirnah kalau: to tylko dzięki Swej łasce zstąpił On w tym wieku Kali. Tutaj widzimy tego przykład. Śri Caitanya Mahaprabhu nie chciał spotkać sannyasinów Mayavadi, ponieważ uważał ich za bluźnierców lotosowych stóp Krsny, ale tutaj wybacza im (tan-sabara ksami' aparadha). Jest to przykład w nauczaniu. Apani acari' bhakti-śikhaimu sabare. Śri Caitanya Mahaprabhu naucza nas, że osoby, których spotykają nauczający, prawie wszystkie są bluźniercami przeciwnymi świadomości Krsny, ale obowiązkiem nauczającego jest przekonanie ich do ruchu świadomości Krsny, a następnie nakłonienie do intonowania maha-mantry Hare Krsna. My propagujemy ruch sankirtanu pomimo wielu przeciwników i ludzie przyjmują ten proces intonowania nawet w odległych częściach świata, takich jak Afryka. Nakłaniając bluźnierców do intonowania mantry Hare Krsna, Pan Caitanya Mahaprabhu dał przykład sukcesu ruchu świadomości Krsny. Powinniśmy z wielkim szacunkiem podążać śladami Pana Caitanyi i nie ma wątpliwości co do tego, że nasze próby powiodą się.

Adi 07.151 Następnie wszyscy sannyasini usadowili Pana pośród siebie i wszyscy razem spożyli posiłek.

166

Adi 07.151 Znaczenie: Poprzednio Śri Caitanya Mahaprabhu nigdy nie mieszał się ani nie rozmawiał z sannyasinami Mayavadi, lecz teraz spożywa z nimi obiad. Należy wyciągnąć z tego wniosek, że kiedy Pan Caitanya nakłonił ich do intonowania Hare Krsna i wybaczył im ich obrazy, zostali oni oczyszczeni i dlatego spożywanie z nimi obiadu, czyli Bhagavat-prasada, nie było czymś niewłaściwym, chociaż Śri Caitanya Mahaprabhu wiedział, że pokarm ten nie został ofiarowany Bóstwu. Sannyasini Mayavadi nie wielbią Bóstwa, a jeśli to robią, na ogól wielbią Bóstwo Pana Śivy czy pancopasana (Pana Visnu, Pana Śivę, Durgadevi, Ganeśę, i Suryę). Tutaj nie znajdujemy wzmianki o półbogach czy Visnu, jednakże Caitanya Mahaprabhu przyjął pokarm pośród sannyasinów na tej podstawie, że intonowali oni maha-mantrę Hare Krsna i że wybaczył im ich zniewagi.

Adi 07.152 Po spożyciu obiadu pośród sannyasinów Mayavadi, Śri Caitanya Mahaprabhu, który znany jest jako Gaurasundara, powrócił do Swej siedziby. W ten sposób Pan spełnia Swe wspaniałe rozrywki.

Adi 07.153 Wysłuchawszy argumentów Śri Caitanyi Mahaprabhu i widząc Jego zwycięstwo, Candraśekhara, Tapana Miśra i Sanatana byli niezmiernie zadowoleni.

Adi 07.153 Znaczenie: Tutaj widzimy przykład tego, jak powinien nauczać sannyasin. Kiedy Śri Caitanya Mahaprabhu udał się do Varanasi, poszedł tam sam, a nie z wielką grupą. Kiedy jednakże pozostawał w jednym miejscu, zawarł przyjaźń z Candraśekharą i Tapana Miśrą i przyszedł Go odwiedzić również Sanatana Gosvami. Więc chociaż nie miał tam wielu przyjaciół, to dzięki Swemu mocnemu nauczaniu i zwycięstwu nad miejscowymi sannyasinami podczas rozmów na temat filozofii Vedanty, zyskał wielką sławę w tej części kraju, jak wyjaśnia to werset następny.

Adi 07.154 Po tym wydarzeniu wielu sannyasinów Mayavadi z Varanasi przybyło zobaczyć Pana, a całe miasto sławiło Go.

Adi 07.155 Śri Caitanya Mahaprabhu odwiedził miasto Varanasi i wszyscy ludzie tego miasta byli bardzo wdzięczni.

Adi 07.156 Tłum u bramy Jego rezydencji był niezmiernie wielki, liczący setki i tysiące osób.

Adi 07.157 Kiedy Pan poszedł odwiedzić świątynię Viśveśvary, zgromadziły się tam setki i tysiące ludzi, pragnąc Go zobaczyć.

Adi 07.157 Znaczenie: Istotną rzeczą w tym wersecie jest to, iż Śri Caitanya Mahaprabhu regularnie odwiedzał w Varanasi świątynię Viśveśvary (Pana Śivy). Vaisnavowie na ogół nie odwiedzają świątyń półbogów, lecz tutaj widzimy, że Śri Caitanya Mahaprabhu regularnie uczęszczał do świątyni Viśveśvary, który był Bóstwem przewodnim Varanasi. W Varanasi na ogół mieszkają sannyasini Mayavadi i czciciele Pana Śivy, lecz jak to możliwe, że świątynię Viśveśvary odwiedzał również Caitanya Mahaprabhu, który grał rolę sannyasina Vaisnava? Odpowiedź na to jest taka, że Vaisnava nie jest zuchwały wobec półbogów. Vaisnava darzy każdego odpowiednim szacunkiem, chociaż nigdy nie uważa, aby półbóg był tak dobry jak Najwyższa Osoba Boga. W Brahma-samhicie znajduje się mantra ofiarowująca szacunek Panu Śivie, Panu Brahmie, bogu słońca i Panu Ganeśy, jak również Panu Visnu, którzy wielbieni są przez impersonalistów jako pancopasana. Impersonaliści również instalują w swych świątyniach Bóstwa Pana Visnu, Pana Śivy, boga słońca, bogini Durgi i czasami również Pana Brahmy, i system ten kontynuowany jest w obecnej Indii pod maską hinduizmu. Vaisnavowie również mogą wielbić tych wszystkich półbogów, lecz jedynie w oparciu o zasady Brahma-samhity, którą polecił Śri Caitanya Mahaprabhu. W związku z tym możemy zwrócić uwagę na mantry przeznaczone do wielbienia Pana Śivy, Pana Brahmy, bogini Durgi, boga słońca i Ganeśy, jak opisane zostały w Brahma-samhicie:

srsti-sthiti-pralaya-sadhana-śaktir eka chayeva yasya bhuvanani bibharti durga icchanurupam api yasya ca cestate sagovindam adi-purasam tam aham bhajami

"Zewnętrzną moc, mayę, która ma naturę cienia mocy cit [duchowej], wielbią wszyscy ludzie jako Durgę, czynnik stwórczy, ochraniający i niszczący tego materialnego świata. Wielbię pierwotnego Pana Govindę, zgodnie z wolą którego postępuje Durga." (Bs. 5.44)

ksiram yatha dadhi vikara-viśesa-yogat sanjayate na hi tatah prthag asti hetoh yah śambhutam api tatha samupaiti karyadgovindam adi-purusam tam aham bhajami

"Pod wpływem działania kwasu mleko zostaje przemienione w ser, jednakże rezultat "ser" nie jest ani taki sam, ani różny od swej przyczyny, to znaczy mleka. Wielbię pierwotnego Pana Govindę, którego podobną przemianą jest stan Śambu w celu spełnienia zadania destrukcji." (Bs. 5.45)

bhasvan yathaśma-śakalesu nijesu tejah sviyam kiyat prakatayaty api tad-vadatra brahma ya esa jagadanda-vidhana-kartagovindam adi-purusam tam aham bhajami

167

"Wielbię pierwotnego Pana Govindę, od którego otrzymuje moc Jego oddzielona podległa Mu część Brahma, w celu kierowania materialnym światem, tak jak słońce manifestuje część swego własnego światła we wszystkich błyszczących klejnotach, które noszą takie nazwy jak surya-kanta." (Bs. 5.49)

yat-pada-pallava-yugam vinidhaya kumbha-dvandve pranama-samaye sa ganadhirajah vighnan vihantum alam asya jagat-trayasyagovindam adi-purusam tam aham bhajami

"Wielbię pierwotnego Pana Govindę. Ganeśa zawsze trzyma Jego lotosowe stopy na parze wzgórków sterczących z jego słoniowej głowy, pragnąc otrzymać moc do spełniania swego zadania polegającego na niszczeniu wszelkich przeszkód na ścieżce postępu w trzech światach." (Bs. 5.50)

yac caksur esa savita sakala-grahanam raja samasta-sura-murtir aśesa-tejah yasyajnaya bhramati sambhrta-kala-cakrogovindam adi-purusam tam aham bhajami

"Słońce, pełne nieskończonego blasku, które jest królem wszystkich planet i ucieleśnieniem dobrej duszy, jest niczym oko tego świata. Wielbię pierwotnego Pana Govindę, na polecenie którego słońce odbywa swą wędrówkę, dosiadając koła czasu." (Bs. 5.52) Wszyscy półbogowie są sługami Krsny; nie są równi Krsnie. Więc nawet jeśli ktoś udaje się do świątyni pancopasana, jak to wspomniano powyżej, nie należy przyjmować bóstw tak, jak przyjmują je impersonaliści. Wszystkie należy traktować jako półbogów osobowych, lecz wszystkie służą poleceniu Najwyższej Osoby Boga. Na przykład Śankaracarya przyjmowany jest za inkarnację Pana Śivy, jak opisuje to Padma Purana. Szerzył on filozofię Mayavada z polecenia Najwyższego Pana. Dyskutowaliśmy już ten temat w tekście 114 tego rozdziału:

tanra dosa nahi, tenho ajnakari dasa ara yei śune tara haya sarva-naśa

"Śankaracarya nie jest winien, gdyż z polecenia Najwyższej Osoby Boga okrył prawdziwe znaczenie Ved." Chociaż Pan Śiva, w postaci bramina (Śankaracaryi), głosił fałszywą filozofię Mayavada, niemniej jednak Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział, że ponieważ robił to z polecenia Najwyższej Osoby Boga, wina nie leży po jego stronie (tanra dosa nahi). Musimy ofiarować właściwy szacunek wszystkim półbogom. Jeśli można ofiarować szacunek nawet mrówce, to dlaczego nie półbogom? Trzeba wiedzieć jednakże, że żaden półbóg nie dorównuje Najwyższemu Panu ani też Go nie przewyższa. Ekala iśvara krsna, ara saba bhrtya. "Jedynie Krsna jest Najwyższą Osobą Boga, a wszyscy inni, łącznie z półbogami takimi jak Pan Śiva, Pan Brahma, bogini Durga i Ganeśa, są Jego sługami." Każdy służy celowi Najwyższego Boga, cóż więc dopiero mówić o takich małych i nieznacznych żywych istotach jak my? Z pewnością jesteśmy wiecznymi sługami Pana. Filozofia Mayavada utrzymuje, że półbogowie, żywe istoty i Najwyższa Osoba Boga są wszyscy równi. Jest to zatem najgłupsza z błędnych interpretacji wiedzy wedyjskiej.

Adi 07.158 Kiedykolwiek Pan Caitanya udawał się nad brzeg Gangesu, aby się wykąpać, gromadziły się tam również tłumy liczące setki i tysiące ludzi.

Adi 07.159 Kiedykolwiek tłumy były zbyt wielkie, Śri Caitanya Mahaprabhu wstawał, podnosił ręce i intonował, "Hari! Hari!", na co wszyscy ludzie ponownie odpowiadali, napełniając tą wibracją ziemię i niebo.

Adi 07.160 W ten sposób wyzwoliwszy ogół ludzi, Pan zapragnął opuścić Varanasi. Poinstruowawszy Śri Sanatanę Gosvamiego, posłał go do Vrndavany.

Adi 07.160 Znaczenie: Rzeczywistym celem pobytu Pana Caitanyi w Varanasi po przybyciu z Vrndavany było spotkanie Sanatany Gosvamiego i udzielenie mu nauk. Sanatana Gosvami spotkał Śri Caitanyę Mahaprabhu po powrocie Pana do Varanasi, gdzie przez dwa miesiące Pan nauczył go zawiłości filozofii Vaisnava i postępowania Vaisnavy. Po całkowitym poinstruowaniu go, posłał go do Vrndavany, aby spełnił Jego polecenia. Kiedy Sanatana Gosvami przybył do Vrndavany, nie było tam żadnych świątyń. Miasto było puste, niczym otwarte pole. Sanatana Gosvami usiadł na brzegu Yamuny, a po pewnym czasie stopniowo zaczął wznosić pierwszą świątynię; później skonstruowano inne świątynie, i teraz miasto to jest pełne świątyń, których liczba wynosi około pięciu tysięcy.

Adi 07.161 Ponieważ w mieście Varanasi zawsze było pełno hałaśliwych tłumów, po wysłaniu Sanatany do Vrndavany, Śri Caitanya Mahaprabhu powrócił do Jagannatha Puri.

Adi 07.162 Tutaj podałem krótki opis tych rozrywek Pana Caitanyi, lecz później opiszę je szerzej.

Adi 07.163 Śri Krsna Caitanya Mahaprabhu oraz Jego towarzysze z Panca-tattvy rozdzielali święte imię Pana w celu wzbudzenia w całym wszechświecie miłości do Boga, I tak cały wszechświat przepełniony był wdzięcznością.

Adi 07.163 Znaczenie: Powiedziane jest tutaj, że cały wszechświat był wdzięczny Panu Caitanyi za to, że wraz ze Swymi towarzyszami propagował ruch sankirtanu. Pan Caitanya Mahaprabhu już uświęcił cały wszechświat Swoją obecnością w nim 500 lat temu i dlatego każdy, kto szczerze usiłuje służyć Śri Caitanyi Mahaprabhu poprzez podążanie Jego śladami i

168

wypełnianie instrukcji acaryów, będzie mógł z powodzeniem głosić święte imiona maha-mantry Hare Krsna w całym wszechświecie. Niektórzy głupi krytycy mówią, że nie możemy przyznawać sannyasy Europejczykom i Amerykanom, lecz tutaj widzimy, że Śri Caitanya Mahaprabhu pragnął nauczać ruchu sankirtanu w całym wszechświecie. Do nauczania niezbędni są sannyasini. Krytycy ci sądzą, że sannyasę w celach nauczania można przyznawać jedynie ludziom Indii, czyli Hindusom, lecz ich wiedza jest praktycznie zerem. Bez sannyasinów nauczanie zatrzyma się. Więc zgodnie z instrukcją Pana Caitanyi i błogosławieństwem Jego towarzyszy nie powinniśmy robić rozróżnienia w tej kwestii, lecz we wszystkich częściach świata należy szkolić ludzi i przyznawać im sannyasę, tak by kult ruchu sankirtanu Śri Caitanyi Mahaprabhu szerzył się nieograniczenie. Nie obchodzi nas krytyka głupców. Będziemy kontynuowali naszą pracę i po prostu polegali na błogosławieństwie Pana Caitanyi Mahaprabhu i Jego towarzyszy, Panca-tattvy.

Adi 07.164 Pan Caitanya wysłał do Vrndavany dwóch generałów, Rupę Gosvamiego i Sanatanę Gosvamiego, aby nauczali kultu bhakti.

Adi 07.164 Znaczenie: Kiedy Rupa Gosvami i Sanatana Gosvami udali się do Vrndavany, nie było tam nawet jednej świątyni, lecz dzięki swemu nauczaniu stopniowo mogli skonstruować różne świątynie. Sanatana Gosvami wzniósł świątynię Madana-mohana, a Rupa Gosvami świątynię Govindaji. Podobnie, ich bratanek Jiva Gosvami wzniósł świątynię Radha-Damodara, Śri Gopala Bhatta Gosvami skonstruował świątynię Radha-Ramana, Śri Lokanatha Gosvami wzniósł świątynię Gokulananda, a Śyamananda Gosvami wzniósł świątynię Śyamasundary. W ten sposób stopniowo wzniesiono wiele świątyń. W celach nauczania konieczna jest również budowa świątyń. Gosvami nie tylko pisali książki, lecz również budowali świątynie, jako że obie te rzeczy konieczne są do nauczania. Śri Caitanya Mahaprabhu pragnął, aby kult Jego ruchu sankirtanu rozszerzył się na całym świecie. Teraz, kiedy to zadanie nauczania kultu Pana Caitanyi podjęło Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Krsny, jego członkowie nie tylko powinni wznosić świątynie w każdej wiosce i w każdym mieście na powierzchni Ziemi, lecz również rozprowadzać książki, które już zostały napisane, a ponadto powinni zwiększać liczbę książek. Rozprowadzanie książek i wznoszenie świątyń muszą przebiegać równolegle.

Adi 07.165 Tak jak Rupa Gosvami i Sanatana Gosvami zostali posłani do Mathury, tak Nityananda Prabhu posłany został do Bengalu, aby szerzyć kult Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 07.165 Znaczenie: Imię Pana Nityanandy jest bardzo znane w Bengalu. Oczywiście, każdy kto zna Pana Nityanandę, również zna Śri Caitanyę Mahaprabhu, lecz są pewni zwiedzeni bhaktowie, którzy bardziej podkreślają znaczenie Pana Nityanandy niż Śri Caitanyi Mahaprabhu. To nie jest rzeczą dobrą. Również Śri Caitanya Mahaprabhu nie powinien być podkreślany bardziej niż Pan Nityananda. Autor Caitanya-caritamrty, Krsnadasa Kaviraja Gosvami, opuścił swój dom z tego względu, że jego brat podkreślał bardziej znaczenie Śri Caitanyi Mahaprabhu od Nityanandy Prabhu. W rzeczywistości należy ofiarowywać szacunek Panca-tattvie bez robienia takiego głupiego rozróżnienia, nie uważając za wyższego Nityanandy Prabhu, Caitanyi Prabhu czy Advaity Prabhu. Należy ofiarować im szacunek jednakowo: śri-krsna-caitanya prabhu nityananda śri-advaita gadadhara śrivasadi-gaura-bhakta-vrnda. Wszyscy bhaktowie Pana Caitanyi i Nityanandy są osobami godnymi czci.

Adi 07.166 Śri Caitanya Mahaprabhu osobiście udał się do Południowych Indii i w każdej wiosce i mieście szerzył święte imię Pana Krsny.

Adi 07.167 Tak więc Pan udał się na południowy kraniec Półwyspu Indyjskiego znany jako Setubandha [Przylądek Komorin]. Wszędzie rozdzielał kult bhakti i miłość do Krsny i w ten sposób wyzwolił każdego.

Adi 07.168 W ten sposób wyjaśniam prawdę o Panca-tattvie. Kto słucha tego wyjaśnienia, zwiększa swą wiedzę o Śri Caitanyi Mahaprabhu.

Adi 07.168 Znaczenie: Panca-tattva jest bardzo ważnym czynnikiem w zrozumieniu Śri Caitanyi Mahaprabhu. Są sahajiya, którzy - nie znając wagi Panca-tattvy - wymyślają swe własne slogany takie jak bhaja nitai gaura, radhe śyama, japa hare krsna hare rama albo śri krsna caitanya prabhu nityananda hare krsna hare rama śri radhe govinda. Takie pieśni mogą być dobrą poezją, lecz nie pomagają nam one czynić postępu w służbie oddania. W takim intonowaniu jest również wiele sprzeczności, o których tutaj nie będziemy dyskutować. Ściśle mówiąc, intonując imiona Panca-tattvy należy w pełni ofiarować swe wyrazy szacunku: śri-krsna-caitanya prabhu nityananda śri-advaita gadadhara śrivasadi-gaura-bhakta-vrnda. Dzięki takiemu intonowaniu zostajemy pobłogosławieni kwalifikacją do wolnego od obraz intonowania maha-mantry Hare Krsna. Intonując maha-mantrę Hare Krsna, należy również intonować ją w jej całkowitej postaci: Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Nie należy niemądrze przyjmować żadnych sloganów wymyślonych przez bhaktów mających bujną wyobraźnię. Jeśli ktoś naprawdę pragnie osiągnąć rezultat intonowania, musi ściśle podążać za przykładem wielkich acaryów. Potwierdza to Mahabharata. Maha-jano yena gatah sa panthah: "Prawdziwą ścieżką postępu jest ta, którą przemierzyli wielcy acaryowie i autorytety."

Adi 07.169 Intonując maha-mantrę Panca-tattva, należy intonować imiona Śri Caitanyi, Nityanandy, Advaity, Gadadhary i Śrivasy z ich wieloma bhaktami. Na tym polega proces.

Adi 07.170 Raz po raz ofiarowuję pokłony Panca-tattvie. Myślę, że dzięki temu będę w stanie opisać nieco rozrywki Pana Caitanyi Mahaprabhu.

169

Adi 07.171 Modląc się u lotosowych stóp Śri Rupy i Śri Raghunathy, zawsze pragnąc ich łaski, ja, Krsnadasa, opowiadam Śri-Caitanya-caritamrtę, podążając w ich ślady.

Adi 07.171 Znaczenie: Śri Caitanya Mahaprabhu pragnął nauczać ruchu sankirtanu miłości do Krsny na całym świecie i dlatego podczas Swej obecności tutaj zainspirował ruch sankirtanu. Posłał Rupę Gosvamiego do Vrndavany, Nityanandę do Bengalu, a osobiście udał się do Południowych Indii. W ten sposób łaskawie pozostawił zadanie nauczania Swego kultu w pozostałej części świata dla Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Krsny. Członkowie tego towarzystwa muszą zawsze pamiętać, że jeśli będą ściśle przestrzegać regulujących zasad i szczerze nauczać zgodnie z instrukcjami acaryów, z pewnością będą mieli głębokie błogosławieństwo Pana Caitanyi Mahaprabhu i ich nauczanie na całym świecie zakończy się sukcesem.

W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Siódmego Rozdziału Adi-lili Śri-Caitanya-caritamrty, opisującego Pana Caitanyę w pięciu postaciach.

170