Calculux Road 6 4 1

LIGHTING DESIGN SOFTWARE

CALCULUX

Version 6.4.1

Calculus-road v.6.4.1

1

MỤC LỤC Trang

PHẦN GIỚI THIỆU . Cài đặt và khởi động ....................................................................... 2 . File menu ........................................................................................ 5 . Data menu ...................................................................................... 12 - Project info (thông tin về dự án)............................................ 12 - Project option (các chọn lựa cho dự án) ................................ 16 - Profile (sơ lược bình đồ dự án).............................................. 21 - Scheme (chọn thông số bố trí đường và đèn) ........................ 23 - Application Field (thêm bớt vùng tính toán) ......................... 24 - Project Luminaire (chọn phương án đèn) .............................. 25 - Arrange Luminaire (thêm bớt, điều chỉnh các hàng đèn)....... 26 - Grid (thêm bớt điều chỉnh lưới tính toán) .............................. 27 - Observer (thêm bớt, điều chỉnh vị trí người quan sát) ........... 27 - Drawing (Chèn chữ, hình…) ................................................. 28 . Calculation menu ........................................................................... 29 . Report menu................................................................................... 33 . Finance menu ................................................................................. 36 . View menu ..................................................................................... 37 . Option menu................................................................................... 38 . Window menu ..................................................................................43 . Help menu...................................................................................... 44 . Thanh trạng thái (Status bar) ......................................................... 45 . Thanh công cụ (Tool bar) .............................................................. 46 PHẦN HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ ................................................... 47 . Chọn đèn ........................................................................................ 47 . Phân bố đèn.................................................................................... 49 . Lập lưới tính toán........................................................................... 51 . Xác định các đại lượng cần tính toán ............................................. 52 . Tính toán kết quả - In kết quả ........................................................ 54 . Chèn thêm lưới tính toán................................................................ 57 THỰC HÀNH THIẾT KẾ . Bài thực hành 1: Lắp đèn 1 bên đường.............................................58 . Bài thực hành 2: Lắp đèn đôi giữa dải phân cách........................... 62 . Bài thực hành 3: Lắp đèn 2 bên so le ............................................. 64 . Bài thực hành 4: Lắp đèn giữa dải phân cách và 2 bên .................. 66 . Bài thực hành 5: Lắp đèn giữa dải phân cách và 2 bên, tính độ rọi vỉa hè ................................................ 70

ñó


2

PHẦN GIỚI THIỆU: CALCULUX là phần mềm thiết kế chiếu sáng của tập đoàn Philips. Calculux Road là một phần trong toàn bộ phần mềm thiết kế chiếu sáng

Calculux. Calculux Road bao gồm các ứng dụng chiếu sáng đường giao thông và chiếu sáng các khu vực công cộng liên quan.

Calculux Road đa dụng và có thể thực hiện nhiều tác vụ: - Mô phỏng và phân tích nhiều phương án chiếu sáng cho một hệ thống để chọn ra phương án tối ưu.

- Calculux dùng dữ liệu phân bố ánh sáng của các bộ đèn do Philips sản

xuất là chính, có phần mở rộng là PHL. Nhưng Calculux cũng có thể tính toán với dữ liệu của các nhà sản xuất thiết bị chiếu sáng khác có phần mở rộng là IES, EULUMDAT, CIBSE, LTLI...

- Giao diện trình bày hệ thống menu đơn giản, các hộp thoại xuất hiện

hợp lý giúp từng bước tìm ra phương án hiệu quả nhất cho các ứng dụng chiếu sáng mà ta đang thiết kế.

- Calculux cho phép chèn file AutoCAD vào thiết kế cũng như xuất kết

quả sau khi tính toán thành file AutoCAD.

Bạn có thể tải Calculux road về miễn phí từ trang web: www.lightingsoftware.philips.com

A. CÀI ĐẶT VÀ KHỞI ĐỘNG CALCULUX ROAD

. Từ đĩa cài đặt Calculux. Chọn thư mục Calculux Road. Chọn thư mục

Calculux Road. . Trong thu mục Calculux Road, Nhấp đôi chuột vào biểu tượng tập tin

Setup để cài đặt. . Chọn Next, chọn Typical, chọn Next lần nữa, sau đó xác định thư mục cài

đặt Calculux. . Chương trình cài đặt mặc định là: C:\Program Files\Calculux. Tiếp tục

chọn Next. . Chọn ngôn ngữ cho cài đặt – mặc định là tiếng Anh – chọn Next để quá

trình cài đặt bắt đầu. . Dữ liệu về đèn của Calculux không được cài đặt đồng thời với quá trình

cài đặt Calculux. Có 3 cách để Calculux trích xuất dữ liệu về bộ đèn sử dụng.

http://www.lightingsoftware.philips.com


3

- Chọn file Setup trong CD Database để cài đặt. - Copy thư mục Data từ đĩa cài đặt vào một nơi nào đó trên ổ cứng máy

tính. Lưu ý phải nhớ địa chỉ này để khai báo đường dẫn cho chương trình tìm trong quá trình chọn đèn khi thiết kế.

- Nếu không cài đặt hay copy dữ liệu này vào ổ cứng máy tính. Để chọn đèn, phải để CD Calculux vào ổ CD và khai báo để Calculux lấy dữ liệu đèn từ CD.

. Sau khi cài đặt, nhấp đôi chuột vào biểu tượng → trên màn hình Desktop để khởi động. . Hoặc vào Start – All Programs – Calculux – Road 6.4.1 để khởi động chương trình. CỬA SỔ CHÍNH CỦA CALCULUX Road

Hình 1 Sau khi khởi động Calculux Road, cửa sổ chính của Calculux Road sẽ xuất

hiện (hình 1). Cửa sổ này luôn có thanh Menu (Menu bar). Thanh Công cụ (Toolbar) và thanh Trạng thái (Status bar) cũng sẽ xuất

hiện. Khi một tập tin dự án được mở, trạng thái nhìn 2-D top-view (từ trên xuống) sẽ được trình bày.

Thanh Menu (Menu Bar)

Thanh Công cụ (Tool bar) Thanh Trạng Thái (Status Bar)


4

B. HỆ THỐNG MENU (Menu bar) Thanh Menu bao gồm các menu sau từ trái qua phải trên màn hình của Calculux

road. (Hình 2):

• File

• Data

• Calculation

• Report

• Finance

• View

• Options

• Window

• Help

Hình 2

Sau đây là phần giới thiệu từng menu, các menu con và chức năng của các menu.


5

1/ File menu:

Để kích hoạt trình đơn File, nhấp chuột vào File trên thanh Menu.

Hình 3

Với menu File, bạn có thể thực hiện các thao tác liên quan đến tập tin dự án

như tạo mới, mở tập tin, lưu tập tin, chèn và xuất các file AutoCAD, các thao tác liên quan đến in ấn.

Sau khi kích hoạt, cửa sổ Menu File sẽ xuất hiện (hình 3) với các mục sau: - New Project: Tạo một dự án thiết kế chiếu sáng mới.

Kích chuột vào New Project để tạo một dự án thiết kế chiếu sáng mới. Sau

khi kích chuột, màn hình CAD của Calculux sẽ xuất hiện.

Tương ứng với mục New Project của Menu File là biểu tượng trên

thanh công cụ.


6

- Open Project... : Mở một dự án đã lưu trữ.

Kích chuột vào Open Project..., cửa sổ Open File sẽ xuất hiện (hình 3a) để

bạn chọn nơi để tập tin. Kích chuột vào tên tập tin dự án muốn mở rồi chọn

Open hoặc kích đôi chuột vào tên tập tin, dự án sẽ được mở.

Cancel để huỷ bỏ.

Hình 3a

Tương ứng với mục Open Project của Menu File là biểu tượng trên

thanh công cụ.

- Close Project: Đóng dự án đang hiển thị.

Kích chuột vào Close Project, tập tin dự án đang hiển thị trên màn hình sẽ

được đóng.

- Save: Lưu trữ dự án với tên và địa chỉ đã có.

Kích chuột vào Save để lưu tập tin đang hiển thị trên màn hình. Lưu ý rằng

tập tin sẽ được lưu với tên và địa chỉ đã có.

Tương ứng với mục Save của Menu File là biểu tượng trên thanh

công cụ.


7

- Save As... : Lưu trữ tập tin dự án với tên mới.

Kích chuột vào Save As..., cửa sổ Save As sẽ xuất hiện (Hình 3b). Ta đặt

tên cho tập tin vào ô File name. Chọn nơi lưu trữ tập tin ở ô Save in.

Sau đó kích vào ô Save để lưu trữ.


Hình 3b

Khi một tập tin đã có tên và có nơi lưu trữ rồi nhưng bạn muốn lưu với

tên mới hoặc nơi lưu trữ khác. Bạn cũng chọn Save As ở Menu File.

Lưu ý rằng tập tin với tên mới sẽ có nội dung cập nhật mới, tập tin cũ thì

nội dung không thay đổi.


8

- Import Autocad... : Chèn tập tin AutoCAD vào thiết kế.

Kích chuột vào Import Autocad..., cửa sổ Import AutoCad DWG-DXF sẽ

xuất hiện (Hình 3c). Nhập tên tập tin vào ô Autocad file hoặc kích vào ô

Browse... Cửa sổ Open File sẽ xuất hiện. Chọn nơi và tên tập tin cad muốn

chèn, sau đó kích vào ô Open để chèn.

Cancel để huỷ bỏ

Hình 3c


9

- Export Autocad... : Xuất kết quả tính toán thành tập tin AutoCAD.

Kích chuột vào Export Autocad..., cửa sổ Export AutoCad DWG-DXF sẽ

xuất hiện (Hình 3d). Chọn các thông số cần thiết cần xuất. Chọn định dạng

tập tin là DWG hay DXF.

Kích vào Export để xuất. Cancel để huỷ bỏ.

Hình 3d


10

- Print Report... : In kết quả tính toán

Kích chuột vào Print Report..., cửa sổ Print sẽ xuất hiện (Hình 3e). Chọn

máy in, trang in và số bản in...

Kích vào OK để in. Cancel để huỷ bỏ.

Hình 3e

Tương ứng với mục Print Report của Menu File là biểu tượng trên

thanh công cụ.

- Print Preview... : Xem trước các trang in.

Kích chuột vào Print Preview..., cửa sổ Preview sẽ mở với trang in được

trình bày. Ở thanh công cụ bên trên của cửa sổ Print Preview: Kích vào

Print để in, Next Page để xem trang kế tiếp. Prev. Page để xem trang trước.

Two Pages để xem cùng lúc 2 trang. Zoom In để phóng to. Zoom Out để

thu nhỏ. Close để đóng cửa sổ Preview.

Tương ứng với mục Print Preview của Menu File là biểu tượng

trên thanh công cụ.


11

- Print Setup... : Cài đặt các thông số về in ấn

Kích chuột vào Print Setup..., cửa sổ Print Setup sẽ xuất hiện (Hình 3f).

Bạn xác định máy in muốn in tại ô Name. Tại khung Paper, chọn khổ giấy,

nguồn giấy. Tại khung Oriental, chọn in ngang hoặc in đứng.

Kích vào OK để kết thúc cài đặt.


Hình 3f

- Tên 3 tập tin mới mở gần đây nhất

Trong Menu File hiển thị tên 3 tập tin sau cùng đã mở. Kích vào tên nào,

tập tin ấy sẽ được mở.

1 Tên tập tin 1 2 Tên tập tin 2 3 Tên tập tin 3

- Exit: Đóng chương trình Calculux Road

Kích chuột vào Exit, Calculux Road sẽ được đóng. Trước khi đóng, cửa sổ

Calculux Road sẽ xuất hiện và nhắc bạn lưu tập tin trước khi đóng. Chọn

Yes để lưu trước khi đóng, Chọn No để đóng chương trình mà không lưu.

Chọn Cancel để huỷ bỏ lệnh Exit.


12

2/ Data menu Để kích hoạt trình đơn Data, nhấp chuột vào Data trên thanh menu

Hình 4

Hầu hết những thao tác quan trọng của dự án thiết kế chiếu sáng như thông

tin liên quan đến dự án, khách hàng, xác lập thông tin kỹ thuật vùng tính toán, đặc điểm con đường cần tính toán, xác định thiết bị chiếu sáng và đắc tính kỹ thuật của nó, phân bố thiết bị chiếu sáng trên đường..., cũng như bạn có thể vẽ một số các vật thể trong vùng tính toán..., đều nằm ở Menu Data.

Sau khi kích hoạt Menu Data, cửa sổ Menu Data sẽ xuất hiện (hình 4) với

các mục như sau: - Project Info...: Nhấp chuột chọn Project Info cửa sổ Project Info sẽ

xuất hiện 3 thẻ:


13

. Thẻ Project (Hình 4a): Nhập các thông tin liên quan đến dự án.

Name, Subname: nhập tên dự án. Code: Mã số của dự án. Date: Ngày lập

dự án hoặc ngày thiết kế. Remarks: Các ghi chú cần thiết. Designer: Tên

người thiết kế.

Chọn OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ.

Hình 4a


14

. Thẻ Customer (Hình 4b): Nhập thông tin liên quan đến khách.

Name: nhập tên khách hàng. Code: Mã số khách hàng. Representative:

người đại diện.


Hình 4b


15

. Thẻ Company .(Hình 4c): Nhập thông tin liên quan đến công ty

Name: tên công ty. Address: địa chỉ công ty. Email: địa chỉ điện tử của

công ty. Telephone: số điện thoại công ty. Fax: số Fax công ty. Mobile

Phone: Số điện thoại di động.


Hình 4c


16

- Project Options... : Nhấp chuột chọn Project Options..., cửa sổ Project Options sẽ xuất hiện 7 thẻ:

. Thẻ General (Hình 4d): Chọn các thông số về tính toán: Save

Results: lưu kết quả tính toán. Luminaire splitup: tính riêng lẻ từng phương

án phân bố đèn. New value factor: Nhập hệ số bù đắp bạn muốn. Mặc định

là 1.20. Bạn cũng có thể chọn kiểu trình bày hệ số duy trì thông thường

(0...) bằng cách vào menu Option, chọn thẻ General, bỏ chọn Inverse

Maintenance factor.


Hình 4d


17

. Thẻ 2D View (Hình 4e): Chọn các thông số nhìn 2 chiều: chọn

mục nào, mục đó sẽ hiển thị.

Luminaires: Bộ đèn. Luminaire code: mã số bộ đèn. Luminaire Legend:

chú dải về bộ đèn. Aiming Arrow: mũi tên chỉ hướng chiếu đèn. Observers:

các vị trí người quan sát để tính độ chói. Grids: lưới điểm tính toán chiếu

sáng. Fields: vùng mô tả con đường.


Hình 4e

. Thẻ 3D View : Chọn các thông số nhìn kiểu 3 chiều: chọn mục

nào, mục đó sẽ hiển thị.

Luminaires: Bộ đèn. Luminaire code: mã số bộ đèn. Luminaire Legend:

chú dải về bộ đèn. Aiming Arrow: mũi tên chỉ hướng chiếu đèn. Observers:

vị trí người quan sát. Grids: lưới điểm tính toán chiếu sáng. Fields: vùng

mô tả con đường.


18

. Thẻ 2D Scaling (Hình 4f): Chọn các thông số nhìn và in. Xác

định vùng nhìn thường trực dự án bằng toạ độ trên màn hình cad của

Calculux.

Minimum Report Scale: Chọn tỉ lệ hiện thị và in tối thiểu. Sizing: Full:

Toàn màn hình. Zoomed: Phóng to hoặc thu nhỏ. Nếu chọn Zoomed thì

phải nhập hệ số vào ô Factor. Bound: Nhập toạ độ x, y, z để hiển thị vùng

nhìn: Lower left: Phía dưới-bên trái. Upper right: Phía trên-bên phải.


Hình 4f

. Thẻ 3D Scaling : Chọn các thông số nhìn và in kiểu 3 chiều.

Sizing: Full: Toàn màn hình. Zoomed: Phóng to hoặc thu nhỏ. Nếu chọn

Zoomed thì phải nhập hệ số vào ô Factor. Bound: Nhập toạ độ x, y, z để

hiển thị vùng nhìn: Lower left: Phía dưới-bên trái. Upper right: Phía trên-

bên phải.


19

. Thẻ Import Autocad:(Hình 4g) Chọn các thông số chèn tập tin

CAD:Units: Chọn đơn vị độ dài. Transformation: Chọn các thông số chèn

tập tin cad vào dự án: Move X, Y: Toạ độ hình file cad sẽ được chèn đến.

Rotate(CCW): Xoay một góc bao nhiêu độ (ngược chiều đồng hồ) tại điểm

gốc (0.0.0). Scale: Tỉ lệ của bản vẽ chèn vào.


Hình 4g


20

. Thẻ Export Autocad (Hình 4h):Chọn thông số xuất tập tin CAD.

Chọn mục nào thì kích chuột vào ô đó. Dấu ü xác nhận đã chọn.

Include Grids: Bao gồm lưới tính toán chiếu sáng. Include Application

View: Bao gồm cả vùng hình dạng con đường. Include Obstacles: Bao gồm

các vật thể trong tính toán chiếu sáng. Include Luminaires + Aiming: Bao

gồm đèn và góc chiếu. Include Drawings: Bao gồm các hình vẽ thêm trong

tính toán chiếu sáng. Include Imported AutoCad Drawing: Bao gồm bản vẽ

CAD đã chèn vào. Include Observers: Bao gồm các vị trí người quan sát để

tính độ chói. Include Calculation Outline: Bao gồm tính toán vùng ngoài.

Include Graph Table: Bao gồm giá trị các điểm trên vùng tính toán. Include

Mounting Plot: Bao gồm mô tả dạng nổi. Include Iso Contour: Bao gồm

các đường đồng mức. Translation and Rotation: Chọn các thông số xuất

hiện trên màn hình Cad : X, Y: Toạ độ hình file cad sẽ được chèn đến.

Rotate(CCW): Xoay một góc bao nhiêu độ (ngược chiều đồng hồ). Export

Format and Version: Định dạng và phiên bản file Cad sẽ xuất.


Hình 4h


21

- Profile... : Nhấp chuột chọn Profile, cửa sổ Profile sẽ xuất hiện 2 thẻ: . Thẻ Option (Hình 4i): Chọn phía giao thông trái (Leftt-hand side) hay phải (Right-hand side), None: không yêu cầu. Single Level: một cấp độ chiếu sáng. Dual Level: hai cấp độ chiếu sáng. Road Position: Vị trí lưới tính toán trên màn hình toạ độ Calculux. Chọn OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ.

Hình 4i

.


22

. Thẻ Requirements (Hình 4j): Chọn các thông số cần tính toán.

Cột Compute: Chọn mục nào, mục đó sẽ được tính toán. Cột Restriction:

Chọn mục này để tính toán kết quả trong một giới hạn. Khi chọn mục này

thì ta phải chọn tiếp trong cột Operator các ký hiệu toán tử thích hợp so

sánh với cột Level. Level: Nhập một giá trị mà bạn muốn làm chuẩn.

Điều này có nghĩa rằng bạn muốn chương trình tính toán và cho kết quả

trong một phạm vi nào đó. Phạm vi đó có thể là bằng, nhỏ hơn, lớn hơn...

mức độ chuẩn mà bạn nhập trong cột Level.


Hình 4j


23

- Schemes...: Chọn các thông số bố trí đèn và con đường.

Kích chuột chọn Scheme, cửa sổ Schemes Editor xuất hiện. (Hình 4k)

Carriageway: Tuyến đường đơn (Single) hay đôi (Dual). Central Reserve:

Chiều rộng dải phân cách giữa. Road Width: Chiều rộng đường. Number of

Lanes: số làn đường. Reflection table: Chọn loại mặt đường. Qo of Table:

Hệ số phản xạ của đường. Luminaire Type: Loại đèn. Installation: Phân bố

đèn.- Single Sided Right: Lắp đơn bên phải. Single Sided Left: Lắp đơn bên

trái. Opposite: Lắp 2 bên đối xứng. Staggered: Lắp 2 bên so le. Twin

Central: Lắp đôi đối xứng tại dải phân cách giữa đường. Twin Central and

Opposite: Lắp đôi tại dải phân cách giữa đường và đối xứng hai bên

đường- High: Chiều cao lắp đèn. Spacing: Khoảng cách giữa các đèn.

Overhang: Khoảng cách treo đèn tính từ lề. Tilt90: Độ ngẩng của đèn.

Hình 4k

- Add: thêm một Scheme mới. Duplicate: copy một scheme. Delete: Xóa

một scheme. - Chọn OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ. Cửa sổ Scheme Editor sẽ được đóng lại.


24

- Application Fields...(Hình 4l) : Thêm bớt các vùng tính toán kết hợp với con đường chính.

Kích chuột chọn Application Fields, cửa sổ Application Fields xuất hiện. Chọn Add, sẽ xuất hiện 3 chọn lựa: Single Carriageway, Dual Carriageway và General. Single Cariageway: Đường đơn. Width: Chiều rộng vùng mô tả tính toán. Length: Chiều dài vùng tính toán. Centre position: Vị trí tim đường theo toạ độ X, Y, Z. Rotation: Xoay vùng tính toán ngược chiều đồng hồ. Number of Lane: Số làn đường. Grid Method: Lưới tính toán được lập theo tiêu chuẩn... Reflection Table: Chọn loại mặt đường. Qo: hệ số phản chiếu của mặt đường. Dual Carriageway: Đường đôi. Driving Right-hand side: Xe lưu thông bên phải đường. Left-hand side: Xe lưu thông bên trái đường. Central Reserve: Chiều rộng dải phân cách. Chọn OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ, cửa sổ Add Carriageway sẽ được đóng lại.

Hình 4l General: Thêm một vùng mô tả tính toán bất kỳ. Width: Chiều rộng. Length: Chiều dài của vùng. Change...: Chỉnh sửa, thay đổi vùng tính toán (đang được chọn ở cột bên trái). Duplicate: Copy vùng tính toán. Delete;Xoá vùng tính toán. Chọn OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ.


25

- Project Luminaires... (Hình 4m): Chọn các phương án đèn cho thiết kế. Kích chuột chọn Project Luminaires, cửa sổ Project Luminaires xuất hiện. Chọn Add sẽ xuất hiện 2 chọn lựa : Database... hoặc File... Chọn Database : Cửa sổ Select Database xuất hiện. Ở cửa sổ này bạn xác định nơi để dữ liệu đèn để chọn đèn. Chọn File... Cửa sổ Add Luminaires from File xuất hiện. Ở cửa sổ này, bạn xác định nơi để tập tin và chọn tập tin dữ liệu đèn muốn sử dụng.

Hình 4m

Kích Add để xác nhận việc chọn tập tin đèn. Kích Close để đóng cửa sổ Add Luminaires from File


26

- Arranged Luminaires...(Hình 4n): Thêm,điều chỉnh vị trí,khoảng cách, góc độ của các hệ thống đèn trong thiết kế.

Kích chuột chọn Arrangements, cửa sổ Arrangements xuất hiện. Chọn Add, cửa sổ Add Street Line Arrangement xuất hiện. Position: Xác định vị trí bắt đầu của hàng đèn theo toạ độ X, Y, Z. Number of Luminaire: Số lượng đèn. Spacing in Y direction : Khoảng cách đèn theo chiều dọc con đường. Rot : Xoay đèn theo trục Z, Tilt90 : Xoay đèn theo trục Y (Độ ngẩng đèn), Tilt0 : Xoay đèn theo trục X. Chọn OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ.

Hình 4n

Change...: Chỉnh sửa, thay đổi hệ thống đèn (đang được chọn ở cột bên trái). Duplicate: Copy hệ thống đèn. Delete: Xoá hệ thống đèn. Close để đóng cửa sổ Add Street Line Arrangement.


27

- Grids... (Hình 4o): Thêm, bớt hay điều chỉnh các lưới tính toán bất kỳ. Kích chuột chọn Grid, cửa sổ Grids xuất hiện. Chọn Add, cửa sổ Add Grid xuất hiện. Trong khung Coupling Connected to: none: Chèn thêm một lưới tính toán bất kỳ road: Chèn thêm một lưới tính toán dạng đường giao thông. Trong khung Definition Position: Xác định vị trí của lưới tính toán theo toạ độ X, Y, Z.

A : Vị trí bên phải, ở dưới. B : Vị trí bên trái, ở dưới. C : Vị trí bên phải ở trên.

Number of Points in AB : số điểm tính toán theo chiều ngang. In AC : số điểm tính toán theo chiều dọc.

Hình 4o

Change...: Chỉnh sửa, thay đổi lưới tính toán (đang được chọn ở cột bên trái). Duplicate: Copy lưới tính toán. Delete; Xoá lưới tính toán. Close để đóng cửa sổ Add Grids. - Observers... : Liệt kê vị trí người quan sát để tính độ chói.Thêm vị trí

người quan sát nếu muốn . Kích chuột chọn Observers, cửa sổ Observers sẽ xuất hiện và liệt kê các vị trí người quan sát để tính độ chói trên đường theo chuẩn. Chọn New để thêm vị trí người quan sát sau đó nhập vi trí người quan sát.


28

- Drawing... (Hình 4p): Chèn các hình, chữ vào vùng tính toán.

Hình 4p

Kích chuột chọn Drawing, cửa sổ Drawing sẽ xuất hiện. Kích Add để chọn hình. Rectangular : Tứ giác, xác định vị trí hình (góc dưới bên trái) bằng toạ độ X, Y, Z. Lenghth : chiều dài. Width : chiều rộng. Rotation : quay hình theo trục Z. Line : Một đoạn thẳng. Xác định điểm đầu và điểm cuối bằng toạ độ X,Y,Z. Arc : Một đoạn cong. Centre : Xác định vị trí tâm. Radius : Chiều dài bán kính. Start Angle: điểm bắt đầu của cung. End Angle : Điểm kết thúc của cung. Text : Chèn chữ vào dự án. Xác định vị trí chữ bằng tọa độ X,Y,Z. Ở ô Text : gõ nội dung chữ cần chèn. OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ. Change...: Chỉnh sửa, thay đổi hình vẽ (đang được chọn ở cột bên trái). Duplicate: Copy hình vẽ. Delete; Xoá hình. Remove Import: Lấy hình đã import trước đây ra khỏi màn hình cad của Calculux. Remove own: Lấy hình mà bạn tự tạo ra khỏi màn hình CAD của Calculux. Close để đóng cửa sổ Drawing.


29

3/ Calculation menu Để kích hoạt trình đơn Calculation, nhấp chuột vào Caculation trên thanh

Menu.

Hình 5

Với Menu Calculation, bạn có thể xác định những tính toán cần thiết cho việc thiết kế của bạn, bỏ qua những tính toán chưa cần đến. Xác định những kết quả cần trình bày cũng như xem nhanh kết quả tổng quát cho việc điều chỉnh thiết kế.

Sau khi kích hoạt Menu Calculation, cửa sổ Menu Calculation sẽ xuất hiện (hình 5) với các mục như sau


30

- Define...(Hình 5a): Xác định các làn đường và các kết quả cần tính toán.

Kích chuột vào Menu Calculation, chọn Define, cửa sổ Calculations sẽ

xuất hiện. Nếu muốn thêm lưới tính toán : Chọn Add, cửa sổ Add

Calculation xuất hiện. Trong ô Calculation Type bạn xác định bề mặt cần

tính toán. Height above Grid : Chiều cao bên trên lưới. Direction: Hướng

của bề mặt cần tính toán chiếu sáng. (Trên, dưới +Z, -Z, trước, sau +Y, -Y,

trái, phải +X, -X).

Chọn OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ. Chọn Close để đóng cửa sổ Calculations

Hình 5a


31

- Presentation... (Hình 5b): Xác định các đại lượng cần tính toán và trình bày trong phần kết quả.

Kích chuột vào menu Calculation, chọn Presentation... cửa sổ Calculation Presentation xuất hiện. Tại đây bạn đánh dấu những mục nào muốn thể hiện ở phần trình bày kết quả. Chọn một làn đường. Chọn Option, cửa sổ Calculation Presentation Options sẽ xuất hiện. . Thẻ General : Chọn các mục muốn trình bày trong report.

. Thẻ Scaling: Xác định tỉ lệ trình bày trên report.

. Thẻ Quality Figures: Chọn các kết quả muốn tính toán nhanh.

. Thẻ Iso Contour Values: Chọn các thông số về đường đồng đẳng.

Chọn Show Results: Chương trình sẽ tính toán và trình bày kết quả các đại lượng trên từng trang riêng biệt. Chọn OK để kết thúc, Cancel để huỷ bỏ.

Hình 5b


32

- Show Results : Trình bày kết quả tính toán từng đại lượng theo từng trang.

- Quality Figures... (Hình 5c): Xem nhanh kết quả tính toán tổng quát.

Kích chuột vào menu Calculation, chọn Quality Figures, cửa sổ Quality

Figures sẽ xuất hiện.

Chọn một làn đường, kích Calculation Details... để xem các thông tin liên

quan đến làn đường. Close để đóng cửa sổ Calculation Details.

Chọn Compute All... để chương trình tính toán và cho kết quả nhanh.

Hình 5c


33

4/ Report menu Để kích hoạt trình đơn Report, nhấp chuột vào Report trên thanh menu

Hình 6

Với Menu Report (hình 6), bạn có thể xác định và sắp xếp các nội dung cần

in cũng như xem trước các trang in cho phần in ấn kết quả tính toán chiếu sáng.

* Lưu ý : Các chọn lựa, xác định trong Menu Report chỉ có hiệu lực đối với

tập tin dự án mà bạn đang làm việc. Các chọn lựa và xác định này sẽ được lưu

nhớ cùng với tập tin dự án. Khi mở tập tin mới, phần trình bày in ấn kết quả sẽ

trở lại mặc định mà các chọn lựa hoặc điều chỉnh được tiến hành trong Menu

Option.

Sau khi kích hoạt Menu Report, cửa sổ Menu Report sẽ xuất hiện với các

mục như sau:


34

- Setup... : Mục Setup có 2 thẻ :

. Thẻ Content (Hình 6a): Xác định các nội dung cần in.

Ô Exclude: Các trang sẽ không được trình bày. Include: Các trang sẽ được

trình bày.

Chọn tên trang, kích vào nút Remove để chuyển từ Include sang Exclude

hoặc ngược lại kích vào Add để chuyển từ Exclude sang Include.

Ở khung bên dưới, kích chọn các nội dung trình bày của từng làn đường

theo từng đại lượng kết quả (L độ chói, E độ rọi...).

Đánh dấu cả làn đường, kích vào Move Down: đem xuống Move Up: đem

lên để làn đường được trình bày trước hay sau.

Hình 6a



35

. Thẻ Layout (Hình 6b): Xác định cách trình bày các nội dung.

Ở khung Project Luminaire Information. Show Diagram: Trình bày sơ đồ

phân bố ánh sáng dạng Polar: dạng cực , hay Cartesian: dạng trục.

Chọn trình bày phân bố ánh sáng tại các mặt phẳng đứng ở góc...

Ở khung Installation Data: Sort by Arrangement: Xếp thứ tự theo phấn bố

đèn. Show Aiming Angles: Trình bày góc chiếu đèn. Show Aiming points:

Trình bày điểm đến theo góc chiếu của đèn.

Ở khung Rotate presentation for: Portrait Printing: Trình bày trang đứng.

Landscape Printing: Trình bày trang ngang.

Ở khung General: Show page number: Trình bày trang in. Show file name:

trình bày tên tập tin. Date format: Ngày ...tháng...in . Language: ngôn ngữ

trình bày.

Hình 6b



36

- Print Report... : Xác định máy in.

Tương tự như Print Report ở menu File.

- Print Preview... : Xem trước các trang in.

Tương tự như Print Preview ở menu File.

- Print Setup... : Cài đặt phần in ấn.

Tương tự như Print Setup ở, Menu File.

5/ Finance menu Để kích hoạt trình đơn Finance, nhấp chuột vào Finance trên thanh Menu

Hình 7

Với menu Finance, bạn có thể tính toán chi phí cho dự án đang thiết kế. Vào Menu Finance, chọn General Parameter để xác định loại tiền tệ.


37

6/ View menu Để kích hoạt trình đơn View, nhấp chuột vào View trên thanh Menu

Hình 8

Với Menu View, bạn có thể cài đặt cửa sổ chính của Calculux và cách nhìn

tổng quan dự án đang thiết kế. Chọn bằng cách đánh dấu þ trước mục cần chọn. Sau khi kích hoạt Menu View, cửa sổ Menu View sẽ xuất hiện (hình 8) với

các mục như sau: - Toolbar : Nếu được chọn, phía trước sẽ có dấu ü, và thanh công cụ

(Tollbar) sẽ xuất hiện ngay bên dưới thanh Menu của cửa số chính Caculux mỗi khi khởi động chương trình.

- Status Bar : Nếu được chọn, thanh trạng thái (Status Bar) sẽ xuất hiện

bên dưới của cửa sổ chính Calculux. Dưới đây là các kiểu nhìn của dự án đang thiết kế sẽ được trình bày ở cửa sổ chính của Calculux và các biểu tượng tương ứng trên thanh công cụ.

- 3D Project View : Nhìn dự án thiết kế theo kiểu 3 chiều

- 2D Top View : Nhìn từ trên xuống

- 2D Left View : Nhìn từ trái qua

- 2D Right View : Nhìn từ phải qua

- 2D Front View : Nhìn từ phía trước lại

- 2D Back View : Nhìn từ phía sau tới


38

7/ Options menu Để kích hoạt trình đơn Options, nhấp chuột vào Options trên thanh Menu

Hình 9

Với Menu Option, bạn có thể nhập hoặc thay đổi những cài đặt có tính mặc

định, do vậy những chọn lựa trong Menu Option sẽ có hiệu lực với tất cả các tập

tin dự án mới kể từ sau khi thay đổi.

* Lưu ý: Khi Calculux được cài đặt, các chọn lựa trong Menu Option được

chọn theo nhà sản xuất. Khởi động Calculux lần đầu, bạn có thể chọn lại theo ý

thích hay theo yêu cầu cần thiết nơi bạn làm việc.

Sau khi kích hoạt Menu Option, cửa sổ Menu Option sẽ xuất hiện (hình 9)

với các mục như sau:


39

- Environment... (Hình 9a): Có 3 thẻ :

Hình 9a

. Thẻ Directories : Xác lập đường dẫn cho chương trình tìm đến

khi cần mở một dự án (Project), truy cập đến dữ liệu về đèn cho việc chọn

đèn (Luminaire Data), các hình vẽ mô phỏng (Vignette), tập tin AutoCSD,

Các loại mặt đường (R-tables) hay các yêu cầu khác (Requirement).

. Thẻ Database : Xác lập đường dẫn và tên của dữ liệu phân bố

ánh sáng đèn cho việc tính toán của chương trình..

. Thẻ General : Bấm chuột vào mục muốn chọn : Confirmation on

Critical Operations: Xác lập hoạt động đến giới hạn. Inverse Maintenance

Factor : đảo ngược hệ số duy trì thành hệ số bù đắp.


40

- Project Option Defaults... : Có 7 thẻ:

Thẻ General, Thẻ 2D View, Thẻ 3D View, Thẻ 2D Scaling, Thẻ

3D Scaling, Thẻ Import Autocad, Thẻ Export Autotcad.

Ý nghĩa và chọn lựa các mục của các thẻ này tương tự như ở mục Project

Options trong Menu Data. Chỉ khác ở chỗ các chọn lựa này sẽ là mặc định, tức

có tác dụng đối với tất cả các tập tin mới kể từ sau khi bạn xác lập còn các chọn

lựa ở Project Options trong Menu Data chỉ có ánh hưởng với tập tin đang hiện

hành.

- Profile Defaults... : Có 2 thẻ

. Thẻ Option, Thẻ Requirements.

Ý nghĩa và chọn lựa các mục của các thẻ này tương tự như ở mục Profile

trong Menu Data. Các chọn lựa này ở menu Options là mặc định.

- Application Field Defaults... : Xác lập các thông số về vùng tính toán,

có 3 thẻ :

. Thẻ General : Xác lập chung về vùng, xác định cách lập lưới

theo điểm tính toán hay khoảng cách tính toán...

. Thẻ Single Carriageway: Xác lập các thông số cho đường đơn:

Tên, chiều rộng (Width), chiều dài (Length) vùng tính toán, số làn đường

(Number of Lane), Loại đường (Reflection Table), hệ số phản chiếu (Q0).

Cách tính lưới điểm theo điểm (Points Leading) hay theo khoảng cách

(Spacing Leading)

. Thẻ Dual Carriegeway: Xác lập các thông số cho đường đôi

(Đường có dải phân cách) tương tự như thẻ Single Carriageway.

- Report Setup Defaults... : Xác lập các nội dung muốn thể hiện trong

phần kết quả tính toán. Có 2 thẻ:


41

. Thẻ Content: Xác lập các nội dung thể hiện trong phần báo cáo.

Cột Excluded là các phần không thể hiện. Kích chuột vào phần muốn thể

hiện xong kích chuột vào “Add” phần muốn thể hiện sẽ chuyển qua cột

Included. Ngược lại nếu không muốn thể hiện phần nào ở cột Included thì

kích chuột vào phần đó xong kích vào “Remove”.

. Thẻ Layout : Xác lập cách sắp xếp trình bày trang in: Các thể

hiện về sự phân bố ánh sáng của đèn (Project Luminaire Information), theo

kiểu sơ đồ cực (Polar) hay Đề-các (Cartesian). Thể hiện thông tin về lắp

đặt (Installation Data) . In theo chiều đứng (Portait Printing) hay chiều

ngang (Landscape Printing). Các thông tin chung khác như số trang, tên

tập tin, ngày tháng...

- Calculation Presentation Defaults... : Xác lập cách thể hiện kết quả

tính toán: Có 5 thẻ:

. Thẻ Presentation Form : Kích chuột vào hình thức muốn thể

hiện: Bảng giá trị (Textual Table). Bảng đồ hoạ (Graphical Table). Đường

đồng mức (Iso Contour). Mảng đồng mức (Filled Iso Contour). Dạng sa

bàn (Mountain Plot).

. Thẻ General : Kích chuột vào những mục muốn thể hiện kết quả:

Đèn (Luminaires), Mã số đèn (Luminaire Code), Chú dải đèn (Luminaire

Legend), Mũi tên chỉ hướng chiếu (Aiming Arrow), Vị trí người quan sát

(Observer), Lưới điểm tính toán (Grid), Các vùng (Field), Các hình vẽ

(Drawing). Mảng màu (Fill Color Legend). Nối liền mảng (Connected

Field). Không nối liền các mảng (Unconnected Fields). Nối liền lưới tính

toán (Connected Grid). Không nối liền các lưới tính toán ( Unconnected

Grids). Nối liền người quan sát (Connected Observer). Không nối liền các

người quan sát (Unconnected Observers).


42

. Thẻ Scaling : Xác lập tỉ lệ trình bày trong kết quả

. Thẻ Quality Figures : Xác lập các giá trị được trình bày: Giá trị

trung bình (Average). Giá trị nhỏ nhất (Minimum). Giá trị lớn nhất

(Maximum). Độ đồng đều Min/Ave. Độ đồng đều Min/Max. Độ đồng đều

dọc (Uniformity Lengthwise). Độ chói tăng đến ngưỡng (Threshold

Increment), Ghi dấu kiểm soát độ chói (Glare Control Mark)

. Thẻ Iso Contour Values : Xác lập mật độ các đường đồng mức:

Mức độ thấp (Coarse). Trung bình (Medium). Cao (Fine). Hoặc xác định

đường biểu diễn các giá trị chính xác bằng cách nhập các giá trị vào ô Iso

Contour Value sau đó kích chuột vào “Add”.

- Miscellaneous... : Xác lập các thông tin liên quan đến công ty, người

thiết kế, tài chính. Có 2 thẻ:

. Thẻ Designer : Nhập tên người thiết kế, tên công ty, địa chỉ...

. Thẻ Finance : Nhập tiền điện/kWh (kWh Price). Thời gian khấu

hao (Amortization Period). Phần trăm lãi suất (Interest Rate). Đơn vị tiền tệ

(Currency), Số giờ hoạt động trong năm (Burning hrs/yr).


43

8/ Window menu

Để kích hoạt trình đơn Window, nhấp chuột vào Window trên thanh Menu (Hình 10)

Hình 10

Với Menu Window, bạn có thể sắp xếp các cửa sổ và các biểu tượng. Sau khi kích hoạt Menu Window, cửa sổ Menu Window sẽ xuất hiện (hình 10) với các mục như sau: - New : Mở một cửa sổ mới với kiểu nhìn 2D từ trên xuống của tập tin

dự án đang mở. - Close Result Views : Đóng tất cả các cửa sổ trình bày kết quả. - Cascade : Thay đổi kích thước các cửa sổ và xếp lớp chúng để ta có thể

thấy các tên tập tin ở thanh tên (Tittle bar). - Tile : Sắp xếp các cửa sổ bên cạnh nhau. - Arrange Icons : Sắp xếp các biểu tượng ngang với nhau trong cửa sổ. - ‘Open Window’ : Liệt kê các tập tin đang được mở. Tập tin đang hiển

thị sẽ có dấu ü phía trước.


44

9/ Help menu Để kích hoạt trình đơn Help, nhấp chuột vào Help trên thanh menu (Hình 11)

Hình 11

Với menu Help, bạn có thể đọc phần trợ giúp của chương trình bằng tiếng

Anh. Sau khi kích hoạt Menu Help, cửa sổ Menu Help sẽ xuất hiện (hình 11) với các mục như sau :

- Content : Trình bày nội dung của toàn bộ phần hướng dẫn. - Search for Help on : Bạn nhập vào ô trống từ bạn cần tìm hiểu, chương

trình sẽ tìm phần trợ giúp liên quan đến từ đó. Hoặc kích chuột vào đề mục nào bạn quan tâm ở ô bên dưới.

- About : Giới thiệu phiên bản Calculux đang sử dụng


45

C. THANH CÔNG CỤ (Tool bar)

Hình 12

Thanh công cụ nằm ở phía trên của cửa sổ Calulux road, ngay bên dưới

thanh Menu (hình 12). Các biểu tượng của thanh công cụ cho phép thực hiện

một số chức năng một cách trực tiếp thay vì phải qua hệ thống Menu.

Chức năng của các biểu tượng được liệt kê ở trang sau:

D. THANH TRẠNG THÁI (Status bar): Nằm bên dưới màn hình Calculux. Thể hiện vị trí toạ độ nơi con trỏ chuột


46

Mở một dự án mới

Mở một dự án đã được lưu trữ

Lưu tập tin dự án đang hiển thị đã có tên

Xem tổng quát các trang sẽ in

In nội dung kết quả tính toán chiếu sáng

Đổi sang kiểu nhìn 3D

Kiểu nhìn 2D từ trên xuống

Kiểu nhìn 2D từ trái qua phải

Kiểu nhìn 2 D từ phải qua trái

Kiểu nhìn 2D từ trước ra sau

Kiểu nhìn 2D từ sau tới trước

Xoay hình đang hiển thị một góc 900

Mở thêm một cửa sổ khác của tập tin dự án đang làm việc

Thêm một phương án bố trí đèn từ kho dữ liệu đèn vào dự án

Thêm một phương án đèn từ các tập tin Philum

Trình bày kết quả tính toán

Đóng tất cả các cửa sổ đang trình bày kết quả tính toán

Xem kết quả giá trị tính toán

Sắp xếp các cửa sổ bên cạnh nhau

Sắp xếp các cửa sổ xếp lớp lên nhau

Phóng lớn cửa sổ đang nhìn

Thu nhỏ cửa sổ đang nhìn


47

PHẦN HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ:

I. THIẾT KẾ CHIẾU SÁNG MỘT DỰ ÁN GIAO THÔNG: Đây là phần hướng dẫn thiết kế chiếu sáng một dự án giao thông mới,

không phải là phần tìm giải pháp tối ưu cho chiếu sáng, điều này có nghĩa là các thông số kỹ thuật về con đường đã có theo thiết kế xây dựng. Các thông số kỹ thuật về lắp đặt và về bộ đèn sử dụng có thể thay đổi trong một phạm vi giới hạn mà thiết kế xây dựng cho phép để hệ thống chiếu sáng đạt hiệu quả nhất.

- Khởi động Calculux Road từ biểu tượng Calculux Road

→ trên màn hình Desktop hoặc từ Start – All Programs – Road 6.4.1.

- Vào Menu File – Chọn New Project, hoặc kích vào biểu tượng trên thanh công cụ. Hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl-N.

Lúc này màn hình CAD của Calculux sẽ xuất hiện ở trạng thái 2-D Top

View sẵn sàng cho việc thiết kế. 1. Chọn đèn. - Vào Menu Data – Chọn Project Luminaires...– Chọn Add (Hình 13) - Chọn Database... nếu như sử dụng các loại đèn của Philips. Ở cửa sổ nhỏ Select Database , trong ô Look In: chỉ đường dẫn đến nơi để thư mục Database (tên thư mục là DB)

- Trong thư mục DB, chọn tập tin CALCULUX_PH_AP0011008.MDB

hoặc tập tin Calculux 23 May 2006.mdb. – bấm Open.

Hình 13


48

- Khi cửa sổ nhỏ Select Application Area xuất hiện, chọn Street Lighting (Giới hạn các sản phẩm thuộc ứng dụng chiếu sáng giao thông). Cũng có thể chọn tất cả bằng cách bấm Select All – Chọn Open để kết thúc.

- Lúc này cửa sổ nhỏ Add Project Lumunaires xuất hiện. Bạn có thể chọn đèn theo tên (Family Name) hoặc theo mã (Family Code). Sau đó chọn loại đèn, công suất. (Hình 14)

Hình 14

- Bấm Add để chọn, sau đó bấm Close để kết thúc – Close nhiều lần để

trở về màn hình CAD của Calculux. Lúc này xem như bạn đã có một phương án đèn cho dự án. Bạn vào Menu

File – Data – Project Luminaires...Bạn sẽ thấy tên đèn bạn vừa chọn xuất hiện ở cột bên trái. Bạn có thể lập lại thao tác này để chọn phương án thứ 2, thứ 3 nếu muốn. Bạn cũng có thể chọn phương án đèn thứ 2, thứ 3 ngay sau khi bấm Add chọn phương án đèn thứ 1. Sau mỗi chọn lựa, bạn bấm Add – Bấm Close để kết thúc

- Nếu sử dụng dữ liệu của một nhà sản xuất khác thì sau khi chọn Add –

Chọn File... Ở ô Look In: chỉ đường dẫn đến nơi để tập tin dữ liệu bạn muốn sử dụng, sau đó bấm Add – Close để kết thúc.


49

2. Phân bố đèn. Sau khi đã có chọn lựa về 1 hoặc nhiều bộ đèn, bước kế tiếp là phân bố bộ

đèn trên đường và các thông số về vị trí, góc độ v.v... - Vào Menu Data – Chọn Scheme... (Hình 15) - Carriage Way: Xác định dạng đường: . Single Carriage Way: Dạng đơn không có dải phân cách giữa. . Dual Carriage Way: Dạng đôi, có dải phân cách ở giữa. - Central Reserve: Chiều rộng dải phân cách. - Road Width: Chiều rộng đường. - Number of Lanes: Số làn đường. - Reflection Table: Xác định loại mặt đường (Asphalt: Tráng nhựa;

Concrete: Bê tông ) - Qo of Table: Xác định hệ số phản chiếu của mặt đường. (Đường tại Việt

Nam thông thường là tráng nhựa, hệ số 0,070) - Installation Chọn phương án lắp đặt đèn: . Single Sided Left: Lắp đơn, bên trái đường. . Single Sided Right: Lắp đơn, bên phải đường. . Opposite: Lắp đối xứng hai bên đường. . Staggered: Lắp so le . Catenary: Treo giữa đường. - Height: Chiều cao lắp đèn. - Spacing: Khoảng cách đèn (trụ) - Overhang: Khoảng cách treo đèn tính từ lề. - Tilt90: Độ ngẩng của đèn.


50

Hình 15

Một Scheme được xem như một phương án chiếu sáng, theo đó mỗi

phương án có thể khác nhau hoàn toàn về dạng đường, phương án bố trí, loại

đèn... Bạn có thể chèn thêm một Scheme mới bằng cách bấm vào Modify – Chọn

Add hoặc copy Scheme đã có bằng cách đánh dấu Scheme muốn copy sau đó

bấm chuột vào Modify – Chọn Duplicate. Để xoá một Scheme, đánh dấu Scheme

đó rồi vào Modify – Chọn Delete.

Scheme đang hiện hành là Scheme có dấu <<Scheme>>.


51

3. Lập lưới tính toán. Để có kết quả chiếu sáng, cần phải lập lưới tính toán cho đường. - Vào Menu Data – Chọn Grid – Bấm vào Add.(Hình 16)

Hình 16

- Trong cửa sổ nhỏ Add Grid, có thể đặt tên cho lưới tính toán. Trong ô

Connected to: Bấm vào mũi tên và chọn Road. - Để tính toán giao thông, bấm chọn CEN Luminance

- Để tính toán độ rọi, bấm chọn CEN Illuminance.

- Points Leading: Xác lập lưới tính toán theo điểm.

- Spacing Leading: Xác lập lưới tính toán theo khoảng cách.

- No Rule: Xác lập lưới tuỳ ý.

- Bấm OK để kết thúc và Close để trở về màn hình CAD của Calculux.


52

4. Xác định các đại lượng cần tính toán. Ta cần xác định các đại lượng trước khi ra lệnh cho chương trình tính toán. - Vào Menu Data – Chọn Profile... - Ở thẻ Options: kiểm tra các thông tin về hệ thống chiếu sáng đang thiết

kế. (Hình 17) . (Driving) Righthand Sided: Lưu thông bên phải đường.

. Left-hand Sided: Lưu thông bên trái đường.

. (Requirements Usage) None: Không yêu cầu.

. SingleLevel: Một cấp độ chiếu sáng.

. Dual Level: Hai cấp độ chiếu sáng.

. Cost Calculation: Tính toán chi phí của hệ thống chiếu sáng.

Hình 17


53

- Ở thẻ Requirements: Có thể đặt tên và lưu lại yêu cầu này, Lần khác, ở

dự án khác ta có thể mở lại yêu cầu (Requirements) để áp dụng, không

cần chọn lại từng đại lượng nữa. Điều này cũng có nghĩa là ta có thể lưu

sẵn nhiều yêu cầu khác nhau và chỉ việc mở các yêu cầu này ra ứng

dụng khi cần. (Hình 18)

- Bấm chuột vào các mục cần tính toán: . L : Tính toán độ chói

. UL : Tính toán độ đồng đều dọc

. TI%: Tính phần trăm độ chói thay đổi của hệ thống chiếu sáng

. G : Tính độ chói loá Discomfort Glare (Glare Control Mark).

. E : Tính toán độ rọi

. SR : Tính tỉ số vùng biên của đường..

- Bấm vào OK để kết thúc và trở về màn hình CAD của Calculux.

Hình 18


54

5. Tính toán kết quả Để xem ngay kết quả tính toán các đại lượng vừa chọn lựa có đạt yêu cầu

hay không, sau đó điều chỉnh nếu cần thiết: - Vào Menu Calculation – Chọn Quality Figures... (Hình 19) - Cửa sổ nhỏ Quality Figures xuất hiện. Bấm vào Compute All... để

chương trình tính toán - Kết quả sẽ xuất hiện. Bấm vào thanh cuốn bên dưới để xem các giá trị. Bấm Close để trở về màn hình CAD của Calculux

(Hình 19)

6. In kết quả Chuẩn bị cho việc in ấn kết quả, ta cần phải chọn lựa các trang in và nội

dung cần in. Calculux cung cấp cho bạn nhiều chọn lựa cho phần trình bày kết quả sau khi tính toán.

- Vào Menu Report – Chọn Setup.(Hình 20)


55

- Ở thẻ Content, mặc định của chương trình thì tất cả các nội sẽ ở cột Included . Chọn mục không muốn in – Bấm chuột vào <Remove. Nội dung không muốn in sẽ từ cột Include qua cột Excluded. Thao tác ngược lại. Bấm chuột vào Add> Để chọn lại nội dung muốn in.

. Title: Các tiêu đề.

. Table of Content: Mục lục các nội dung trang in.

. 3D Project Overview: Nhìn toàn cảnh kiểu nhìn 3D.

. Top Project Overview: Nhìn toàn cảnh kiểu nhìn từ trên xuống.

. Front Project Overview: Nhìn toàn cảnh kiểu nhìn từ trước ra sau.

. Over view of Scheme: Tổng quan về sắp xếp bố trí.

. Summary: Tóm tắt việc bố trí và các kết quả.

. Luminaire Details: Thông tin liên quan đến các bộ đèn đã sử dụng

trong thiết kế.

(Hình 20)


56

- Ở thẻ Layout: Xác định in các thông số của các phương án đèn (Hình 21)

w Project Luminaire Information: Thông tin về phương án đèn. . Show Diagram; Polar: Sơ đồ phân bố ánh sáng dạng cực . Cartesian: Sơ đồ phân bố ánh sáng dạng Đề-cạc . Imax (...): Trình bày cường độ ánh sáng tại mặt phẳng ... w Installation Data: Dữ liệu về lắp đặt . Sort by Arrangement: xếp loại theo sự sắp xếp. . Show Aiming Angle: Trình bày góc đến của đèn. . Show Aiming Poits: Trình bày điểm đến của đèn. w Rotate presentation for: Trình bày trang in theo kiểu: . Portrait: kiểu đứng. . Landscape: kiểu ngang. w General: Phần chung: . Show page number: Trình bày trang in . Show File Name: Trình bày tên tập tin . Date Format: Kiểu định dạng ngày tháng năm . Language: Ngôn ngữ trình bày trong kết quả tính toán.

(Hình 21)


57

7. Chèn thêm lưới tính toán Một số trường hợp yêu cầu tính toán thêm một số các công trình đi kèm với

đường như lề đường, các vùng phụ cận... Khi đó ta phải chèn thêm lưới tính toán. Lưới tính toán trong Calculux Road chỉ có dạng tứ giác.

Để chèn thêm lưới, vào Menu Data – Chọn Grid... Ở cửa sổ nhỏ Grid, bấm

vào Add... Cửa sổ nhỏ Add Grid sẽ xuất hiện. (Hình 22)

(Hình 22)

- Cho tên của Grid vào ô Name. - Ở ô Connected to: Chọn Road nếu vùng tính toán là đường dành cho xe

lưu thông, Chọn None nếu vùng tính toán không dành cho xe lưu thông. - Ở phần Position: Phải xác định vị trí toạ độ 3 điểm A, B,C từ đó tạo nên

lưới tính toán. (xem hình trục toạ độ bên dưới)

- Xác định số điểm tính toán theo

chiều ngang (AB) và chiều dọc (AC) - Sau khi nhập đủ các thông số, lưới

tính toán sẽ xuất hiện.


58

II. THỰC HÀNH THIẾT KẾ: Các bài thực hành chỉ có mục đích làm quen với việc sử dụng phần mềm, bạn

cần tự điều chỉnh cho kết quả đạt với các tiêu chuẩn chiếu sáng.

A. Bài thực hành 1:

1/ Dữ liệu thiết kế:

Thiết kế chiếu sáng cho đoạn đường theo bình đồ trên với các thông số cụ thể như sau:

- Đường có 2 làn xe ngược chiều nhau, mỗi làn rộng 4m. - Mặt đường theo Rtable: R3007, hệ số phản chiếu Q0: 0.070 - Đèn công suất 150W/cao áp Sodium - Đèn lắp ở độ cao: 8m - Độ ngẩng đèn (inclination): 150 - Trụ lắp đặt bên lề phải - Trụ cách lề: 0,5m - Khoảng cách treo đèn (overhang): 0,5m - Khoảng cách trụ: 30m

2/ Các bước thiết kế: Ø Bước 1: Khởi động Calculux road từ Start – All Programs Hoặc từ biểu tượng của Calculux road trên màn hình desktop.


59

Ø Bước 2: Vào menu File – chọn New project

Hoặc kích vào biểu tượng trên thanh công cụ. Màn hình CAD của Calculux road xuất hiện ở trạng thái nhìn 2D từ trên xuống. Ø Bước 3: Vào menu Data – Chọn Project Info… để nhập thông tin về dự án. Thí dụ : Ô Name nhập vào “ Bai Thuc Hanh 1” Ø Bước 4: Vào Menu File – Chọn Save As… để lưu tập tin dự án.

- Ô Save in: Chọn thư mục mà bạn muốn lưu tập tin dự án - Ô. File Name: Đặt tên tập tin dự án. – Đề nghị: Bai thuc hanh 1

- Ô Save as type: Mặc định là tập tin .CRO Ø Bước 5: Vào menu Data – Chọn Profile:

* Ở thẻ Options, kiểm tra lại các chọn lựa: - Right-hand Side: Lái xe bên phải đường. - None: Không yêu cầu đặc biệt. - Road Position: vị trí X = 0.00; Y = 0.00 Ø Bước 6: Vào Menu Data – Chọn Project Luminaires…(Hình 23)

(Hình 23)


60

- Ở cửa sổ Project Luminaires – Chọn Add – Chọn Database. - Ở cửa sổ Select Database, chọn đường dẫn đến nơi để thư mục DB của

Calculux – Chọn tập tin Calculux 23 May 2006.mdb sau đó kích Open. - Ở cửa sổ Select Application Area, chọn Street Lighting. - Ở cửa sổ Add Project Luminaires, chọn đèn SGS102 bóng SON-T150W - Kích Add sau đó chọn Close để đóng cửa sổ Add Project Luminaires. Kích Close để đóng cửa sổ Project Luminaires và trở về màn hình CAD của Calculux. Ø Bước 7: Vào Menu Data – Chọn Schemes…(Hình 24)

(Hình 24)

- Ở cửa sổ Schemes: Chọn Single Cariageway

- Ô Road Width : 8

- Ô Number of Lanes: 2

- Ô Reflection Table: chọn Asphalt CIE R3

- Ô Installation: Chọn Single Street Right

- Ô Height, Spacing, Overhang, Tilt90: Nhập số liệu như yêu cầu: (8m,

30m, 0,5m, 150)


61

- Ø Bước 8: Vào Menu Data – Chọn Grids…(Hình 25)

(Hình 25)

- Ở cửa sổ Grid: Chọn Add - Ở cửa sổ Add Grid – Ô Connected to: chọn Road - Chọn CEN Luminance – Chọn OK - Close để trở về

Ø Bước 9: Vào Menu Option – Calculation Presentation Defaults… Đánh dấu chọn tất cả các mục Ø Bước 10: Vào Menu Calculation – Chọn Quality Figures – Chọn Compute All để xem ngay kết quả tính toán các đại lượng. Trở về Menu Data – Schemes để điều chỉnh nếu cần. Ø Bước 11: Vào Menu Report - Chọn Setup…để lựa các trang muốn thể hiện Ø Bước 12: Vào Menu-Calculation – Chọn Show Results để chương trình thể hiện trên trang báo cáo. Ø Bước 13: Vào Menu Report – Chọn Print Setup… để chọn lựa trình bày Chọn Print Preview… để xem các trang – Chọn Print Report để in

Ø Bước 14: Kích vào biểu tượng trên thanh công cụ để lưu tập tin


62

B. Bài thực hành 2: 1/ Dữ liệu thiết kế:


- Đường đôi, mỗi đường có 2 làn xe, mỗi làn rộng 5m. - Mặt đường theo Rtable: R3007, hệ số phản chiếu Q0: 0.070 - Dải phân cách giữ rộng 1,4m - Đèn công suất 250W/cao áp Sodium - Đèn lắp ở độ cao: 11m - Độ ngẩng đèn (inclination): 100 - Trụ lắp đặt giữa dải phân cách - Khoảng cách treo đèn (overhang): 0,5m - Khoảng cách trụ: 40m

2/ Các bước thiết kế: Tương tự như Bài thực hành 1 Ø Bước 1: Khởi động Calculux road từ Start – All Programs Hoặc từ biểu tượng của Calculux road trên màn hình desktop. Ø Bước 2: Vào menu File – chọn New project

Hoặc kích vào biểu tượng trên thanh công cụ. Màn hình CAD của Calculux road xuất hiện ở trạng thái nhìn 2D từ trên xuống. Ø Bước 3: Vào menu Data – Chọn Project Info… để nhập các thông tin về dự án. Thí dụ : Ô Name nhập vào “ Bai Thuc Hanh 2”


63

Ø Bước 4: Vào Menu File – Chọn Save As… để lưu tập tin dự án. - Ô Save in: Chọn thư mục mà bạn muốn lưu tập tin dự án - Ô. File Name: Đặt tên tập tin dự án. – Đề nghị: Bai thuc hanh 2 - Ô Save as type: Mặc định là tập tin .CRO

Ø Bước 5: Vào menu Data – Chọn Profile:

* Ở thẻ Options, kiểm tra lại các chọn lựa: - Right-hand Side: Lái xe bên phải đường. - None: Không yêu cầu đặc biệt. - Road Position: vị trí X = 0.00; Y = 0.00 Ø Bước 6: Vào Menu Data – Chọn Project Luminaires

Phần đèn : lựa SGS102 bóng SON-T250W Ø Bước 7: Vào Menu Data – Chọn Schemes…

- Ở cửa sổ Schemes: Chọn Dual Cariageway

- Ở ô Central Reserve: 1,5m

- Ô Road Width : 10



- Ô Installation: Chọn Twin Central


40m, 0,8m, 100)

Ø Bước 8 đến bước 14: Tương tự như bài thực hành 1


64

C. Bài thực hành 3: 1/ Dữ liệu thiết kế:


- Đường đôi, mỗi đường có 2 làn xe, mỗi làn rộng 4m. - Mặt đường theo Rtable: R3007, hệ số phản chiếu Q0: 0.070 - Dải phân cách mềm giữa (0.2m) - Đèn đôi lắp so le 150W/cao áp Sodium - Đèn lắp ở độ cao: 9m, khoảng cách so le 22m (44m nếu cùng bên) - Độ ngẩng đèn (inclination): 150 - Khoảng cách treo đèn (overhang): 1m, cần đèn 1.7m - Trụ cách lề: 0.7m

2/ Các bước thiết kế: Tương tự như Bài thực hành 1 và Bài thực hành 2 Ø Bước 1: Khởi động Calculux road từ Start – All Programs Hoặc từ biểu tượng của Calculux road trên màn hình desktop. Ø Bước 2: Vào menu File – chọn New project

Hoặc kích vào biểu tượng trên thanh công cụ. Màn hình CAD của Calculux road xuất hiện ở trạng thái nhìn 2D từ trên xuống. Ø Bước 3: Vào menu Data – Chọn Project Info… để nhập thông tin về dự án. Thí dụ : Ô Name nhập vào “ Bai Thuc Hanh 3”


65




Phần đèn: lựa SGS102 bóng SON-T150W hoặc bất kỳ loại đèn nào bạn muốn.

Ø Bước 7: Vào Menu Data – Chọn Schemes…


- Ở ô Central Reserve: 0.2m (xem như dải phân cách mềm)

- Ô Road Width : 8m



- Ô Installation: Chọn Staggered


22m, 1m, 150)

Ø Bước 8 đến bước 14: Tương tự như bài thực hành 1


66

D. Bài thực hành 4: 1/ Dữ liệu thiết kế:


- Đường đôi, mỗi đường có 4 làn xe, mỗi làn rộng 4m. - Mặt đường theo Rtable: R3007, hệ số phản chiếu Q0: 0.070 - Dải phân cách giữa rộng 3m - Đèn đôi đối xứng giữa dải phân cách công suất 250W/cao áp Sodium - Đèn lắp ở độ cao: 12m, khoảng cách 42m - Độ ngẩng đèn (inclination): 150 - Khoảng cách treo đèn (overhang): 0,5m, cần đèn 2m - Đèn hai bên lề công suất 150W/cao áp Sodium - Đèn lắp ở độ cao: 8m, khoảng cách 42m - Độ ngẩng đèn (inclination): 150 - Khoảng cách treo đèn (overhang): 0.5m, cần đèn 1,5m


Hoặc kích vào biểu tượng trên thanh công cụ. Màn hình CAD của Calculux road xuất hiện ở trạng thái nhìn 2D từ trên xuống. Ø Bước 3: Vào menu Data – Chọn Project Info… để nhập thông tin về dự án. Thí dụ : Ô Name nhập vào “ Bai Thuc Hanh 4”


67




Phần đèn: lựa SGS102 bóng SON-T250W. Sau đó Add thêm SGS102 bóng SON-T150W. Bạn có thể chọn bất kỳ loại đèn nào bạn muốn miễn sao có công suất như yêu cầu của bài thực hành. Sau khi Add – Close, bạn sẽ thấy 2 loại đèn vừa chọn xuất hiện trên cửa sổ nhỏ Project Luminaire như sau.

( Hình 26).

(Hình 26)

Ø Bước 7: Vào Menu Data – Chọn Schemes… - Ở cửa sổ Schemes: Chọn Dual Cariageway

- Ở ô Central Reserve: 3m




- Ô Luminaire Type: chọn đèn SGS102 1x SONTPP250W.


68

- Ô Installation: Chọn Twin Central.

Lưu ý rằng bạn chỉ có thể chọn Twin Central and Opposite khi đèn của 2 bên lề và ở giữa dải phân cách hoàn toàn giống nhau về loại đèn, công suất, vị trí lắp. Trong bài thực hành này, công suất và vị trí lắp đặt của 2 hàng đèn bên lề khác với hàng đèn giữa dải phân cách nên bạn chỉ chọn Twin Central mà thôi. - Ô Height, Spacing, Overhang, Tilt 90: Nhập số liệu như yêu cầu: (12m,

42m, 0.5m, 150).

Ø Bước 8: Thêm đèn cho 2 bên lề. Do trong phần Installation bạn chọn Twin Central nên trên bình đồ thiết

kế bạn chỉ mới có một hàng đèn đôi giữa dải phân cách. Để thêm 2 hàng đèn ở 2 bên lề, bạn vào Menu Data – chọn Arranged Luminairss… cửa sổ Arrangements sẽ xuất hiện. Cửa sổ có sẵn 2 hàng đèn row 1 và row 2. Đấy chính là 2 hàng đèn hiện có giữa dải phân cách. Bạn chọn nút Add, cửa sổ Add Street Line Arrangement sẽ xuất hiện. Bạn nhập các thông số như hình dưới. (Hình 27)

(Hình 27)

Hàng đèn bên lề trái bạn nhập X = -18.0; Y = -168; Z = 8 Number of Luminaire nhập: 12 Spacing in Y direction nhập: 42 Type: Chọn SGS102 1xSONTPP150W Orientation: Rot = 0; Tilt90 = 15; Tilt0 = 0


69

Hàng đèn bên lề phải bạn nhập X = 15.0; Y = -168; Z = 8 Number of Luminaire nhập: 12 Spacing in Y direction nhập: 42 Type: Chọn SGS102 1xSONTPP150W Orientation: Rot = 0; Tilt90 = -15; Tilt0 = 0 Ø Bước 9 : Add Grid: tương tự bài thực hành 1 Tiếp tục các bước còn lại như bài thực hành 1.


70

E. Bài thực hành 5: 1/ Dữ liệu thiết kế:


- Đường đôi, mỗi đường có 2 làn xe, mỗi làn rộng 5m. - Mặt đường theo Rtable: R3007, hệ số phản chiếu Q0: 0.070 - Dải phân cách giữa rộng 2m - Đèn đôi đối xứng giữa dải phân cách công suất 150W/cao áp Sodium - Đèn lắp ở độ cao: 8m, khoảng cách 40m - Độ ngẩng đèn (inclination): 150 - Khoảng cách treo đèn (overhang): 1m, cần đèn 2m - Đèn hai bên lề công suất 100W/cao áp Sodium - Đèn lắp ở độ cao: 6m, khoảng cách 40m - Độ ngẩng đèn (inclination): 100 - Khoảng cách treo đèn (overhang): 1m, cần đèn 2m - Vỉa hè rộng 4 m, tính độ rọi trung bình của vỉa hè.


Hoặc kích vào biểu tượng trên thanh công cụ. Màn hình CAD của Calculux road xuất hiện ở trạng thái nhìn 2D từ trên xuống.


71

Ø Bước 3: Vào menu Data – Chọn Project Info… để nhập thông tin về dự án. Thí dụ : Ô Name nhập vào “ Bai Thuc Hanh 5” Ø Bước 4: Vào Menu File – Chọn Save As… để lưu tập tin dự án.

- Ô Save in: Chọn thư mục mà bạn muốn lưu tập tin dự án - Ô. File Name: Đặt tên tập tin dự án. – Đề nghị: Bai thuc hanh 5 - Ô Save as type: Mặc định là tập tin .CRO



Phần đèn: lựa SGS102 bóng SON-T150W. Sau đó Add thêm SGS102 bóng SON-T100W. Bạn có thể chọn bất kỳ loại đèn nào bạn muốn miễn sao có công suất như yêu cầu của bài thực hành. Sau khi Add – Close, bạn sẽ thấy 2 loại đèn vừa chọn xuất hiện trên cửa sổ nhỏ Project Luminaire như sau (Hình 28).

Hình 28

Ø Bước 7: Vào Menu Data – Chọn Schemes…


- Ở ô Central Reserve: 2m





72

- Ô Luminaire Type: chọn đèn SGS102 1x SONTPP150W.

- Ô Installation: Chọn Twin Central.

Lưu ý rằng bạn chỉ có thể chọn Twin Central and Opposite khi đèn của 2 bên lề và ở giữa dải phân cách hoàn toàn giống nhau về loại đèn, công suất, vị trí lắp. Trong bài thực hành này, công suất và vị trí lắp đặt của 2 hàng đèn bên lề khác với hàng đèn giữa dải phân cách nên bạn chỉ chọn Twin Central mà thôi. - Ô Height, Spacing, Overhang, Tilt 90: Nhập số liệu như yêu cầu: (8m,

40m, 1m, 150).

Ø Bước 8: Thêm đèn cho 2 bên lề. Do trong phần Installation bạn chọn Twin Central nên trên bình đồ thiết

kế bạn chỉ mới có một hàng đèn đôi giữa dải phân cách. Để thêm 2 hàng đèn ở 2 bên lề, bạn vào Menu Data – chọn Arranged Luminairss… cửa sổ Arrangements sẽ xuất hiện. Cửa sổ có sẵn 2 hàng đèn row 1 và row 2. Đấy chính là 2 hàng đèn hiện có giữa dải phân cách. Bạn chọn nút Add, cửa sổ Add Street Line Arrangement sẽ xuất hiện. Bạn nhập các thông số như hình dưới. (Hình 29)

Hình 29

Hàng đèn bên lề trái bạn nhập X = -13.0; Y = -160; Z = 6 Number of Luminaire nhập: 13 Spacing in Y direction nhập: 40 Type: Chọn SGS102 1xSONTPP100W


73

Orientation: Rot = 0; Tilt90 = 10; Tilt0 = 0 Hàng đèn bên lề phải bạn nhập X = 11.0; Y = -160; Z = 6 Number of Luminaire nhập: 13 Spacing in Y direction nhập: 40 Type: Chọn SGS102 1xSONTPP100W Orientation: Rot = 0; Tilt90 = -10; Tilt0 = 0

Ø Bước 9 : Add Grid: tương tự bài thực hành 1

- Bạn sẽ phải Add Grid lần thứ nhất Connect to: chọn Road để lập lưới tính toán cho đường. - Bạn tiếp tục chọn Add Grid lần thứ 2 để lập lưới tính toán cho lề phải. Connect to: chọn None sau đó nhập các thông số về vị trí lưới, kích thước, số điểm tính toán như hình 30

Hình 30

- Bạn lại chọn Add Grid lần nữa để lập lưới cho lề trái hoặc chọn Lề Phải rồi Duplicate sau đó chỉnh lại các thông số cho Lề Trái. Thực ra không cần phải lập 2 lưới cho 2 lề vì 2 lề là đối xứng, đèn cũng đối xứng nên kết quả giá trị chiếu sáng là tương đương với nhau. Tiếp tục các bước còn lại như các Bài thực hành 1.

Documents

Calculux Road 6 4 1