Caminos de Peregrinación MAP - pablocostas.com — Coming Soon · 2017-01-11 · terceiro adícase un capítulo á Nosa Señora da ... recóllese a vida da Vila, na que, había naquela

CAMINOS DE PEREGRINACIÓN AL SANTUARIO de la FRANQUEIRA Links. Historia

El Santuario‐Monasterio de Santa María de la Franqueira, continúa siendo hoy el principal centro de devoción Mariana de Galicia. 70 Parroquias del entorno, entre los ríos Miño y Lerez, acuden cada año en peregrinación por Pascua de Pentecostés y 8 de Septiembre, celebración del natalicio de la Virgen María portando las imágenes, estandartes y Cruces Procesionales de cada Santuario. Las Comitivas parten de los lugares más apartados de la provincia y se suman a las que esperan en las Parroquias colindantes, donde ejecutan un antiguo ritual de Reconocimiento y Respeto que se repite Parroquia tras Parroquia hasta formar una inmensa procesión que alcanza el Santuario de A Franqueira desde todos los puntos cardinales del País. 40.000 fieles se congregan cada vez con motivo de las celebraciones principales, siendo cada año mayor el número de Parroquias y Peregrinos que se suman a la Festividad. En 2015 el Santuario da Franqueira, queda incorporado a la asociación de “Ruta europea de abadías y lugares cistercienses” con sede en Citeaux, y que tiene el reconocimiento del Consejo de Europa.

Atribuida la fundación del Monasterio a S Martiño de Dumio (+580), el término “Franqueira” significa en lengua germánica “lugar dos homes libres ou homes francos, honrados”. Los registros documentales y las donaciones en favor del Santuario se suceden en los siglos posteriores. Alcanza la plenitud como Centro de Peregrinación a partir del S.XII, constituyendo una manifestación de Fé anterior incluso a la Tradición Jacobea. El Santuario de A Franqueira ha ejercido en el sur de Galicia igual función que el Sepulcro del Apostol en el Norte.

A Franqueira ha sido también un importante nudo de comunicaciones que desde la antiguedad mas remota vincula los tráficos entre el Norte y el Sur de la Provincia entre los rios Lima y Ulla, así como entre Naciente y Poniente, desde la Región del Ribeiro a la Costa Atlántica. Cita con precisión la historiadora Elisa Ferreira en su trabajo “los Caminos Medievales de Galicia”, las antiguas Vias que atraviesan el alto de A Franqueira procedentes de Arbo, Crecente, Filgueira, Valeixe, Melón y A Cañiza, en dirección á Mondariz, Ponteareas y Tui, muchas de éllas de origen Romano.

Pero los Caminos de Peregrinación Marianos conducen tambien a otras vías de origen más remoto que vinculan los valles del Miño y Lima con los del Norte de La Provincia. Poldras, Pasos, Pasaderas. http://fernandezsendin.blogspot.com.es/2016/09/poldras‐pasos‐pasaderasreminiscencias.html (Reminiscencias del Neolitico. Maximino Fernández Sendín):

Son los elementos arquitectónicos que estructuraban las veredas primitivas (solo aptas para el paso de personas y bestias) antes que las Comunidades Indígenas acometieran la construcción de puentes en lugares de mayor caudal, o que el intenso tráfico de carretas los hicieran necesarios.

La presencia de estas infraestructuras en el paso de los Rios Tea y Deva en el entorno de A Franqueira, indican la antiguedad de éstas Vias de Comunicación y sugieren un intenso intercambio con las comarcas lindantes densamente pobladas desde el Neolítico, y en las que se asientan las Áreas Arqueológicas de Estacas‐Berducido, Tourón, Cotobade, Campo Lameiro, Cuntis, etc.

Y necesariamente debemos preguntarnos tambien cual sería la conexión mágica o ritual que se manifiesta en las figuras gravadas, y que la Cristianización nos ha legado como una Senda de Cultos plenamente en vigor, que honran principalmente a Sta. María Madre de Dios, (Peneda‐Gerés, as Neves, Franqueira, Tourón, Amil, Cuntis, Herbón, ....) y otros Patronazgos de advocación Femenina, como Santa Marta de Ribarteme, Sta Olaia de Batalláns, Sta Mariña de Aguas Santeas, etc. Se suman a estos los de Advocación Peregrina, como Santiago, San Cristobal, o San Roque, en Ribarteme, Covelo, e Mourentán, entre otros.

Otra interesante via de Peregrinación llega desde el Norte por el Cordal da Serra do Suido, salpicado de lugares de enterramiento Neolíticos. Elisa Ferreira lo recoge con el nombre de “Camiño Vreeiro” (de “vereda”, en contraposición al topónimo Camiño Carreteiro), que en la Edad Media y posteriores fue utilizado como Camino de Contrabando para eludir los pesados Portazgos de los Caminos Reales. Continúa por A Graña, Maceira y Santiago de Covelo LINKS http://www.afranqueira.org/ http://www.turismo.gal/ficha‐recurso?cod_rec=16040&ctre=261 http://www.galiciamaxica.eu/galicia/pontevedra/franqueira/ http://www.crtvg.es/tvg/a‐carta/romaria‐virxe‐da‐franqueira‐1 http://www.crtvg.es/informativos/miles‐de‐persoas‐reunense‐na‐romaria‐das‐pascuillas‐na‐franqueira‐2065791 https://www.youtube.com/watch?v=6cHnwjsj14o https://www.youtube.com/watch?v=oHCjFpwqIKI https://www.youtube.com/watch?v=vTslhzOCNgU

INICIO

Historia do Santuario de A Franqueira. http://www.afranqueira.org/?sec=21&lang=es Ano 431. Celébrase o Concilio de Nicea. Proclámase á Virxe María “Theotokos”. O cristianismo venerará desde ese momento á Virxe María como Nai de Deus. Ano 570. No “Parroquial Suevo” noméanse algunhas parroquias do interior da Diocese, algunhas delas moi preto da Franqueira, como por exemplo: Turedo (Touredo, parroquia de Luneda, limítrofe coa Franqueira); Tabudela (Taboexa, As Neves); Lucoparre (Lougares, Mondariz), Aureas (Areas, no arciprestado do Tea), Langetude (Languda, parroquia de Pías, Ponteareas) ... Polo que os historiadores manifestan a posible existencia de eremitas nesta zona como resultado da evanxelización. Algúns sosteñen que a fundación do cenobio da Franqueira débese ó Bispo S. Martiño de Dumio (+580). O termo Franqueira procede do xermano que significa o “lugar dos homes libres ou homes francos, honrados”. Ano 572. I Concilio de Braga. No listado de Bispos aparece Anila como Bispo de Tui Ano 738. Invasións sarracenas capitaneadas por Aucupa. Conforme á tradición foi escondida a Imaxe da Virxe por medo á súa profanación. Ano 947. Segundo unha tradición, San Rosendo, indo visitar á súa tía Dona Aragonta, fundadora do mosteiro de Salceda, parou na Franqueira e aquí preto tivo a visión da morte da súa tía. Ano 1024. Invasións normandas. Non hai constancia da data en que se atopa a imaxe no “coto da vella”. O sorprendente é que segue a ser a “tradición” que se transmite de pais a fillos e que ten o seu senso catequético e devocional. Sabemos de certo que foi venerada nunha ermida e trasladada moi posteriormente ó mosteiro cisterciense e que é unha das advocacións máis antiga de Galicia. A conservación da “tradición” de saír en procesión a Virxe nun carro de labranza fai referencia a este fito. 9 de xuño de 1056. O Rei Fernando I realiza unha serie de doazóns ó mosteiro “in ipsa villa francaria”, sendo abade Alvito. Ano 1069. Restablecemento da Sede episcopal en Tui. Xuño de 1147 o rei Alfonso VII confirma en favor do abade Odoario e os seus monxes os dereitos das posesións herdadas de antigo e engadindo o privilexio do coto para o territorio circundante do mosteiro. S. XII Gran impulso da devoción mariana promovida polos monxes cistercienses. Ano 1243. Pedro Eanes, escudeiro, veciño de Santiago deixa en testamento a favor da Virxe da Franqueira doazóns de animais e cereais. "dez talegas de trigo, dez talegas de centeno, cinco carneiros, vinte galiñas e dous bois" Ano 1293. O mosteiro incorpórase á reforma cisterciense. A opinión xeralizada é que o mosteiro constrúese gracias ás esmolas dos devotos da Virxe. 1335. Conta unha tradición, moi fundada, que Isabel de Aragón, “A Raíña Santa de Portugal”, pasou polo Santuario da Franqueira peregrinando a Santiago de Compostela. Ano 1343. Construcción da portada románica, tal e como consta na inscrición do lintel e que cita a Frei Gonzalo Primo. 1348: D. Nuño Fernández de Bendaña, arcediano de Raíña na Igrexa de santiago de Compostela, lega cen "maravedíes curtos a Santa María da Franqueira". 19 de decembro de 1361. Johan Gomes, fillo de Gómez Lourenzo de Avión e de Tereija Afonso, escudeiro de Ribadavia deixa en testamento “yr en romaría por min hum home ou moller con oferta e con candea a Santa María da Franqueira”. S. XIV. D. Payo Sorrodea e Soutomaior, Señor de Salvaterra, dona ós monxes cistercienses os cotos da Franqueira, Cebreiro, Huma, Sendín e Pintelos, con toda a xurisdicción civil e criminal. Son entregadas en agradecemento polos favores recibidos da Virxe e para encomendarse á súa protección el e maila súa muller Inés de Castro. Estas doazóns foron confirmadas por Xoan I e Enrique III. 1449: María Anes, viúva de Gonzalo da Costa, fai doazón do lugar de Fraguas, en Santiago de Parada. Constanza Alfonso, viúva de Alonso de Salgueiro, veciña de Monzón, fai doazón do lugar de Lueda e Salgueiro coas súas herdades , casas e devesas. 1455: Únese ó mosteiro o beneficio de San Andrés de Huma, facendo a doazón do coto dona Mencía Gómez, filla de Gómez Pérez Serraza. 8 de xaneiro de 1463: Testamento en Lugo de Roi Domínguez, zapateiro, no que se dispón que se enví "hun home en romaría a Santa María de Guadalupe et outro home a Santa María de Franqueyra". (A Gudalupe á que se refire é a de Extremadura) 24 de novembro 1481. O Bispo D. Diego de Muros incorpora á Franqueira o mosteiro de Casteláns coa facenda, propiedades, rendas, dezmos e pertenzas anexas. 16 de agosto de 1521. Ingreso do mosteiro á congregación de Castela. Posteriormente perde a categoría de abadía pasando a ser presidencia. Ano 1562. Realízase a cruz parroquial. Consta unha inscrición que di “mando azer esta obra fray Leonardo. Año 1.562”. Ano 1572. O conde de Salvaterra intenta que o mosteiro recupere o título abacial, pero sen conseguilo. En data incerta D. Pedro González, veciño de Tui, entrega unha doazón no lugar de Fornos na devandita cidade. Ano 1594. Primeiras Constitucións da Cofradía do Santísimo e da Nosa Señora nos tempos de Frei Antonio Giráldez de Ulloa. Ano 1656. Frei Nicolás Robles escribe o tumbo da Franqueira con toda a historia do mosteiro. Consérvase no Arquivo Histórico Nacional de Madrid xunto a outros documentos levados alá despois da desamortización. 1689‐92: Fanse diversas obras no mosterio, como son, o corredor, a cociña, refectorio, varias celdas, así como tamén na igrexa: o retábulo, o sagrario e unha imaxe do Resucitado. 10 de xaneiro de 1694: Constitucións da Confradía do Santísimo e a Nosa Señora nos tempos de Frei Matías Pastor. Recolle moitas curiosidades sobre as danzas que se realizan na procesión da Virxe. Ano 1699. Ampliación do ábside da Igrexa, coa súa bóveda. Embelécese o presbiterio cun retablo do que se conservan as imaxes dos fundadores cistercienses. Substituiríase por un baldaquino barroco 1704. Marcos de Orozo realiza un gravado da Nosa Señora da Franqueira dedicado ó P. Frei Antonio de Fuenmaior, ministro xeral da orde cisterciense. Un exemplar pode contemplarse no Museo Provincial de Pontevedra. 1740: Renóvanse algúns artigos das constitucións das Confradías. 1740. Publícase en Madrid “Compendio histórico de las Milagrosas Imágenes de María Santísima que se veneran en los más célebres santuarios de España”, escrito polo P. Juan de Villafañe, S.J. Chega ata nós unha reimpresión publicada en Lérida no ano 1877. No tomo terceiro adícase un capítulo á Nosa Señora da Franqueira. 1750: No censo do Marqués de Ensenada recóllese a vida da Vila, na que, había naquela a hospedería monacal, a botica, catro mesóns, sastre, ferreiros de cabalos, oito arrieiros de viño do Ribeiro, dous “traficantes” que traían os lenzos de telas desde Madrid. 1759: Consta nesta vila, sendo camiño de Castela, a existencia dunha posta de correos. Ano 1765: Colócase a campá pequena Ano 1828: Visita o mosteiro de A Franqueira o Príncipe de Saxonia D. Ederico de Est, segundo consta nos gastos da comida que se fixo á comitiva e hóspedes que o acompañaron. 3 de novembro de 1833: Primeiro enterro no Cemiterio parroquial. Este constrúese na antiga ermida da Nosa Señora, no lugar do Santo Cristo. Ano 1835. Desamortización de Mendizábal, expulsión dos monxes e ruína do mosteiro. Ano 1858. Colócase a campá mediana sendo párroco D. Domingo Garrido Costal. Ano 1868: O párroco D. Francisco M. Areal merca en facenda de Pontevedra as ruínas do antigo mosteiro da Franqueira polo prezo de 1.600 reais. 1 de agosto de 1880: D. Francisco M. Areal, ó ser trasladado como párroco para Guillade, doa o antigo mosteiro coas súas reformas á igrexa da Franqueira. Abril 1883: O mestre canteiro Ignacio Cerviño Quinteiro realiza a reconstrucción da bóveda do altar que ameazaba ruína. Ano 1888: Colócase a campá grande. Fundiuse en Braga, Portugal, nos talleres de Narciso Antonio da Costa, sendo párroco D. José Gil Rodríguez. o seu custo foi de 6.8733 reais e os dereitos e paso do Miño 603. Ano 1893: Solicítase construír unha nova torre na igrexa. Encárgase a obra a D. Ignacio Cerviño Quinteiro Ano 1895: Finalízase a torre da igrexa . . . . 2015: O santuario da Franqueira, antigo mosteiro cisterciense, queda incorporado á asociación da “Ruta europea de abadías e lugares cistercienses” coa súa sede en Citeaux, e que ten o recoñecemento do Consello de Europa.

INICIO

Monçao As Neves

Redondela

Maceira

A Graña

Berducido

Crecente

Filgueira

Melón

21,0 Km

42,5 Km

13,5 Km

8,3 Km

10,2

18,8 Km

20,6 Km

15,7

26,5 Km

21,6 Km

12,3

19,6

14,2

Covelo

17,0KmArbo Melgaço

Valeixe

Barciademera

1b

3a

4b

5b

6b

4a

2c

3c

5c

6c

A Cañiza

Ponteareas

Salvaterra

Corzáns1a

2a

Vilasobroso

Soutolobre

25,2

27,4 Km

Mondariz

3b

Batallans

2b

Lira

2,916,7 Km

14,3 Km

FRANQUEIRA

4a

Ponte Cernadela

Animas do Ceo

Poldras de Tatin

GR-57.Camino de Redodela. 42,5Km

Caminos de Berducido

BarciademeraSabaxáns

Lougares

Santa Baia

MONDARIZ

Rio Tea

Rio Tea

Sta Baia

11,1

14,3

15,5

(http://www.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=2850068)

Aboal21,3

<3,0Km>

<4,4Km>

Camiño Real Ribeiro-Pontevedra

A Eiroa

A Graña

A Portela

Ponte Eido Gonzalo

PonteAbuña

Ponte doCastelán

Camposancos

Marco Mosteiros

Camiño Vreeiro

Camiño Real

Rebordechán

Chozos de Mangoeiro

Fonte Avia

Camiño Vreeiro

6c

A Berducido 12,1Km

Rio Oitavén

Rio Avia

Rio Tea

26,0

27,0

27,4

28,4

30,8

32,0

<2,4Km>

<3,5Km>

http://es.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=15643426

Camiño Real. Senda dos Garranos

Rebordechán

San Pedro

Bouciña

Santa María de Campo

Fofe

San Salvador de Maceira

Rectoral De Prado

A Portela

A Bugariña

Camiño Vreeiro

Ponte de Fofe

Poldras de Sao Bieito

Serradeiro

5c

Rio Tea

Rio Tea

Rio Deva

18,1

15,6

16,7

19,9

20,9

24,7

26,0


3c

S. Miguel de Corzós

Senda do Xabriña

A Cañiza

Folgoso

Luneda

Valeixe

PRG 165

Briabi

A Ibia

Pintelos

A FRANQUEIRA

Ponte Achas

Ermida da Penade Francia

Ermida daPiedade

Poldras de Tain

Sta Cristinade Valeixe

Santiago de Parada Pazo de Cervellón

Os Muiños

Pontillónde Folgoso

Camiño Real

Camiño Real

Camiño Real

Camiño Real

A Bouza

A Lamosa

9,5

7,5

4,60,0 2,7

3,8 7,8

8,2

11,0

12,3

8,9

10,5

11,7

12,5


14,3

2c

Mourentan

ArboMELGAÇO

Crecente

Valeixe

A Portela

Senda da Moura

Albeos

A Hermida

Portela

San Roque

San Roque de Barcia

San Amaro

Castelo de Fornelos

A Barca deCrecente

S Cristobal

Sta María

S. Pedro

Ponte S. JorgePousada de Juventude

Rio Miño

Ponte Internacional

Camiño Real

Camiño RealCamiño Real




17,0

14,2

12,5

11,6

10,7

9,5

21,8

17,3

15,6

11,7

10,7

19,6

12,3

15,1

17,7

Estación

Camiño Real Ribeiro-Pontevedra

A Airoa

Ponte de Laxe

Berducido

Ponte Anceu

Pontillón

Estacas

Bustelo

Portela do Foxo 6b

Rio Oitavén

30,0

23,6

26,8

30,6

31,437,8

37,0

33,2http://www.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=13062503

Portela do Foxo

BarciademeraMaceira

Fofe

Camiño Real. Senda dos Garranos

Chozos do Foxo

Foxo do Lobo

Pontillón

Ponte de madeira

Fervenza

Ponte da Fontesanta

San Xoan do Mosteiro

Ponte da Careixa

Ermita Da GuíaPonte Caxil

Ponte e Muiños de Portafurado

5b

Rio Alen

Rio Tea

Poldras

15,6

16,7

18,1

30,0

28,0

18,8

27,6

25,8

23,6

22,2

21,7

20,5

23,6

21,6

20,8

18,2

16,6

Panaderia

S. Mamede

Sabaxáns 15,2

Os Oleiros

O Piñeiro de Areas


http://www.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=2554725


San Martiño

Ponte CaxilA Guia

Portafurada

Barciademera

Santiago de Covelo

Maceira

Casteláns

Santa Baia

Sabaxáns

Lougares

4b

Poldras de LouridoSeñora Da Escravitude

Santo Amaro

Castro de Covelo

Ponte Piñeiro 2

Ponte Piñeiro 1

San Pedro de A Hermida

Pazo da Cruz

Muiño de Toxedos

San Salvador

Poldras

Pasos de Casteláns

Ponte do Caraño

S. Estevo

Sta Maria

Santa Cruz de Baldomar Senda da Pedra do Lobo

Poldras de TatinRio Tea

Rio Tea

Rio Alen

Camiño Real

11,1 6,9

8,510,1

11,3

12,1

14,816,2

18,8

15,8

14,8

13,3

14,0

12,1

9,3

<2,9Km>

8,9

10,0

10,5

11,1

11,9

13,6

15,2

<3,3Km>

10,7

11,2 11,4

12,5

15,6

16,7

Super-Bar

San Mamede

20,5

16,6

<3,0Km>

<4,4Km>

http://www.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=15643542 http://es.wikiloc.com/wikiloc/

view.do?id=15643426




S. Martiño

A Bouza

A Lamosa

Santa Baia

Meirol

Queimadelos

Paraños

Cebreiro

Parada

Mouriscados

3b

Prado da Canda

San Miguelde Corzós

Alminhas

Cruceiro

Cruceiro A FRANQUEIRA

Senda da Pedra do Lobo

Sta Cruz de Baldomar

Senda do Xabriña

Rio Xabriña

Rio Xabriña

Ponte Folon

Santo André

Sta María

Sta María

S. Cibrán

Sta Lucía

GR-57.Camino de Redodela

0,0

9,6

4,7

(http://www.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=2850068)

4,5

8,5

10,5

11,1

2,3

3,4

5,1

6,99,3

7,2

5,2

<A Covelo 4,3Km>

8,9



San Juan

6,0

San Vilar de Lomba

Reimonde

Camiño de Vilasobroso 10,9Km

5,5

2,5

2,6

3,3

2,1

1,4

3,79,5

7,8

5,7

2,7 1,4

2,6

2a..2b

Eiró

Rodeiro

San Nomedio

Senda dos Frades

8,7

San Pedro

Sta Olaia

Batalláns 6,8

Castro A Cividade

3,7

Quinteiro

Santa Comba

Pazo Quinta da Estrada

Pazo de Lira

San Simón

Santo Amaro

San Sebastián

San Xoánde Vilacoba

San Fins

Soutolobre

LiraAs Cernadas

Celeiros

ReimondeCamiño de Ponteareas 16,4Km

Camino de Lira 14,0 Km

Camino de Salvaterra

18,5

17,8

16,2

15,013,7

12,8

11,2

10,0

Cividá

8,2

6,6

6,3

3,3

11,1

4,6

13,913,1

11,19,5

13,8

1b

Sta UxíaSetados

Vide

Sta LucíaSta María

Rio Miño

Sta María

As Neves

Rio Termes

Ponte de Puntaleira

O Cristo

Santiago deRibarteme Ponte da Senra

Sta Marta deRibarteme

Senda dos Fradeshttp://www.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=3556003

O Areal

11,6Ribarteme

Quinteiro

Santiago de Tortoreos

20,4

20,218.4

17,7

17,3 16,5

15,615,0

13,7

12,1

O Rodeiro

11,1

1a

Rio Miño

MONÇAO

SALVATERRA

Corzáns

Santiago de Tortoreos

Fortaleza

Fortaleza

Pazo das Barreiras

Capilla San Benito

Ermida da Asunción

San Miguel de Corzáns

Camino de Salvaterra 22,5Km As Neves

27,4

25,5

25,1

23,7

23,2

21,6

20,2

18,5

Documents

Caminos de Peregrinación MAP - pablocostas.com — Coming Soon · 2017-01-11 · terceiro adícase un capítulo á Nosa Señora da ... recóllese a vida da Vila, na que, había naquela