Capital Market Research Forum ครงท 3/2555

14 มนาคม 2555

ดร. นรพชร อศววลลภ

เศรษฐกรช านาญการ

ส านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง

แนวทางการพฒนาการจดจ าหนายกองทนรวมของไทย

2

ภาพรวม ปญหา Supply (Distributor, Distribution channel) คณภาพการใหค าปรกษา

ชองทางการจดจ าหนาย

Demand (Investor) ความรความเขาใจของผลงทน /ความเอนเอยง (bias) ในกระบวนการตดสนใจของนกลงทนรายยอย

ตวชวดระดบปญหาอยางงาย บทสรปและขอเสนอแนะ

ปรบปรงชองทางการจดจ าหนาย

เพมคณภาพการใหค าปรกษาและคมครองผลงทน

การพฒนาความรทางการเงนและความสามารถในการตดสนใจลงทนนกลงทนไทย

หวขอการน าเสนอ2

ความไดเปรยบของชองทางการจดจ าหนายทเขาถงลกคาและการใหบรการทครบวงจร ท าใหAUM ของ บลจ. ในเครอธนาคารพาณชยเตบโตอยางตอเนอง ซงมลกษณะการกระจกตวในกองทนรวมตราสารหนโดยเฉพาะกองทนรวมตราสารหนทมลกษณะคลายเงนฝาก (สรายทธ นาทะพนธ, 2553)

3

4

AUM ของ บลจ. ในเครอธนาคารพาณชยเตบโตอยางรวดเรว แมวาจะมอตราผลตอบแทนต ากวาและมอตราคาธรรมเนยมตอ AUM สงกวา บลจ. กลมอนในกรณกองทนรวมตราสารหน และใหผลตอบแทนและมคาธรรมเนยมไมแตกตางจาก บลจ. กลมอนมากนกในกรณกองทนรวมตราสารทน (สรายทธ นาทะพนธ, 2553)

4

5

ผลตภณฑ : กองทนรวม

ชองทางการจดจ าหนาย

ผตดตอกบผลงทน

ผถอหนวยลงทน

“ เพราะเหตใดกองทนในเครอธนาคารพาณชยจงไดรบความนยมจากผลงทนเหนอกวากองทนกลมอน? ”

ประเดนปญหา

การเขาถงผลตภณฑของ บลจ. ตางๆ ของผลงทน

คณภาพของการใหค าปรกษา

ความรความเขาใจการลงทนและการตดสนใจลงทน

6

ภาพรวม ปญหา Supply (Distributor, Distribution channel) คณภาพการใหค าปรกษา

ชองทางการจดจ าหนาย

Demand (Investor) ความรความเขาใจของผลงทน /ความเอนเอยง (bias) ในกระบวนการตดสนใจของนกลงทนรายยอย

ตวชวดระดบปญหาอยางงาย บทสรปและขอเสนอแนะ

ปรบปรงชองทางการจดจ าหนาย

เพมคณภาพการใหค าปรกษาและคมครองผลงทน

การพฒนาความรทางการเงนและความสามารถในการตดสนใจลงทนนกลงทนไทย

หวขอการน าเสนอ6

7

ปญหา Supply: คณภาพการใหค าปรกษาของผตดตอกบผลงทน (1)7

คณสมบตของผใหค าปรกษาไทย

คณสมบตของผใหค าปรกษา: ประสบการณในตางประเทศ

สงคโปร

จดใหมขอสอบและการฝกอบรมเจาหนาทการตลาดเพมเตมในกรณผลตภณฑใหมและผลตภณฑทมความซบซอน

ฮองกง

จดใหม mystery shopper เพอตรวจสอบการขายกองทนรวม

องกฤษ Retail Distribution Review (RDR): ยกระดบความรของทปรกษาลงทน เชน • หากทปรกษาทางการเงนยงมคณสมบตไมครบตามทก าหนดกตองม qualification gap-fill • ระบบการศกษาตอเนองปละ 35 ชม.

อตาล

ม training center ทมคณภาพ และม government authorization exam ทเขมงวด

ประกาศส านกงาน ก.ล.ต. ป 2553 ผอนผนคณสมบตของผตดตอกบผลงทน (บางกรณ) ไมจ าเปนตองมวฒปรญญาตร แตตองสอบผานขอสอบความร กฎระเบยบ และมประกาศนยบตรตางๆ ตามทก าหนดตามประเภทของการขนทะเบยน โดยตออายการขนทะเบยนเปนประจ าทก 2 ป และอบรมเพมเตมอยางนอย 15 ชวโมง

8

ปญหา Supply: คณภาพการใหค าปรกษาของผตดตอกบผลงทน (2)8

ความขดแยงเชงผลประโยชนของผใหค าปรกษา

การขจดความขดแยงเชงผลประโยชนของทปรกษาลงทนในตางประเทศ

องกฤษ

RDR: เปลยนระบบการจายคาตอบแทนจาก commission-based เปน fee-only

ออสเตรเลย

ระงบ commission-based ในลกษณะเดยวกบ RDR รวมทงระงบ front-end load และ trailing commission

อนเดย

หามการเกบคาธรรมเนยม front-end load

เนเธอรแลนด

เสนอแนวทางการหามผจดการกองทนจายผลตอบแทนใดๆ ใหแกทงผจดจ าหนาย และ execution-only business

ความไมเปนกลางของค าแนะน าระหวางกองทนแตละกอง (เชน การใหค าแนะน าทเนนการขายผลตภณฑทดแทน

เงนฝากมากกวาผลตภณฑ class อนๆ)

ความไมเปนกลางของค าแนะน าระหวางกองทนภายใตการบรหารจดการของแตละ บลจ.

(เชน การใหค าแนะน าในขอบเขตจ ากดเฉพาะผลตภณฑภายใตการจดการของกลม บลจ. พนธมตร)

9

ปญหา Supply: ชองทางการจดจ าหนาย9

การเขาถงของผลงทนไทย

ประสบการณในตางประเทศ

การขายในหลายประเทศทวโลกกท าผาน ธพ. เปนหลกเชนกน ทงในเอเชย ยโรป และละตนอเมรกา ยกเวน ประเทศออสเตรเลย อนเดย นวซแลนด องกฤษ และอเมรกา

ในหลายประเทศจงประสบปญหาเกยวกบชองทางการจ าหนายแบบปดคลายไทย เชน เยอรมน ฝรงเศส สเปน เมกซโก และบราซล

ลกษณะบางประการของประเทศทมชองทางการจ าหนายแบบเปดมชองทางการจดจ าหนายผานทปรกษาทางการเงนและ/หรออนเทอรเนตทไดรบความนยมมหนวยงานก ากบดแล/สมาคมทเกยวเนองทเขมแขงมแรงกดดนจากการแขงขนสง เชน จากกองทนตางประเทศมแรงกดดนจากความตองการของผลงทน เชน กลม high net worth

ขายผานธนาคารพาณชยเปนหลก และชองทางการขายสวนใหญเปนแบบปด (ขายเฉพาะ in-house product)

10

ปญหา Supply: บทเรยนอนๆ จากประสบการณตางประเทศ10

ประสบการณในตางประเทศ

ปญหาในจนจากการมคาตอบแทนใหผจ าหนายในชวง IPO (ขณะนยกเลกแลว)

ปญหา Misselling ผลตภณฑทมความเสยงสงในฮองกงและสงคโปร การออกมาตรการคมครองผลงทนทเขมงวด เชน การหาม cross-selling ใหลกคาเงนฝาก, แยก section การท าธรกรรมธนาคารและการลงทนใหชดเจน

Conflict of interest ระหวาง investment bank และ fund management เชน การท าหนาท underwriter ท าใหมความไดเปรยบดานขอมล IPO ในขณะทผจดการกองทนอาจมความโนมเอยงโดยเลอกลงทนในหลกทรพยของลกคามากเกนควร

11

ภาพรวม ปญหา Supply (Distributor, Distribution channel) คณภาพการใหค าปรกษา

ชองทางการจดจ าหนาย

หวขอการน าเสนอ11

Implication: ควรมระบบการใหค าปรกษาทดเพอชวยใหเกด demand ตอสนคาทมคณภาพและหลากหลาย และตองสงเสรมการเขาถงของนกลงทนใหกองทนแขงขนกนไดอยางเทาเทยมยงขน

12

ภาพรวม ปญหา Supply (Distributor, Distribution channel) คณภาพการใหค าปรกษา

ชองทางการจดจ าหนาย

Demand (Investor) ความรความเขาใจของผลงทน /ความเอนเอยง (bias) ในกระบวนการตดสนใจของนกลงทนรายยอย

ตวชวดระดบปญหาอยางงาย บทสรปและขอเสนอแนะ

ปรบปรงชองทางการจดจ าหนาย

เพมคณภาพการใหค าปรกษาและคมครองผลงทน

การพฒนาความรทางการเงนและความสามารถในการตดสนใจลงทนนกลงทนไทย

หวขอการน าเสนอ12

13

ปญหา Demand: ความรความเขาใจของผลงทนไทย13

การส ารวจความรความเขาใจในการลงทนของประชาชนป 2553 ของ กลต

38% ของผลงทนเขาใจวาสญญาซอขายลวงหนามความเสยงต าถงปานกลาง

ประมาณ 50% ของผลงทนไมสนใจอานเอกสารประกอบการ

ลงทน

60% ของผทคาดวาจะลงทนเรว ๆ นคดวายงขาดความรความเขาใจเกยวกบผลตภณฑทางการเงน

ผทคาดวาจะลงทนเรวๆ น สวนใหญพงพาขอมลจากผตดตอกบผลงทนและพนกงานธนาคารในการตดสนใจลงทนเปนหลก

14

การส ารวจความรความเขาใจดานการเงนการลงทนในตางประเทศ (1)14

อเมรกา: ผลงทนบางกลมมคณภาพมากกวาประเทศอนๆ

ผลงทนในสหรฐอเมรกามพฤตกรรมเลอกลงทนในกองทนทมตนทนต ากวา เนองจากคาเฉลย (simple average) ของ expense ratio มคาสงกวาคาเฉลยถวงน าหนก (weighted average) ทนกลงทนไดจายออกไปจรงๆ

รายงาน Investor Opinion of the Fund Industry พบวา ปจจยทมอทธพลกบมมมองตออตสาหกรรมกองทนรวมของผลงทนมากทสดคอ ผลประกอบการของกองทนรวม

นกลงทนกลม sophisticated investor (เขาถงขอมลขาวสารมากกวา รายไดสงกวา อายมากกวา และมประสบการณมากกวา) กมกจะไดประโยชนจากการลงทนในกองทนรวม โดยมพฤตกรรมในการลงทนระยะยาว หลกเลยงกองทนทม expense ratio สง และเลอกถอกองทนทมผลประกอบการด ในขณะทนกลงทนทมพฤตกรรมเอนเอยงมกจะซอกองทนรวมดวยเหตจงใจอน เชน ภาษ แตเมอถอหนวยลงทนแลวกมกจะซอขายหนวยลงทนบอย แตมจงหวะเวลาทไมถกตอง ท าใหไมไดประโยชนจากการลงทนเทาทควร

15

การส ารวจความรความเขาใจดานการเงนการลงทนในตางประเทศ (2)15

ยโรป: ยงพบปญหาอยมาก

ฟนแลนด

ผทเขารวมในระบบบ านาญ (pensions) และผทซอผลตภณฑประเภท structured products ไมรวาตนเองก าลงเผชญกบความเสยงจากการลงทนในตราสารทน

ประมาณรอยละ 40 เชอวาการลงทนในหนจะไดรบความคมครองเงนตน

ผลงทนเพยงรอยละ 33 ท าการเปรยบเทยบกองทนกอนตดสนใจลงทน

ผลงทนยงมความเชอถอในการรบค าแนะน าการลงทนจากทปรกษาการลงทนสงโดยไมตระหนกถงความขดแยงเชงผลประโยชนของผใหค าปรกษา

ผลงทนใหความส าคญกบ branding คลายไทย ท าใหคนสวนใหญเลอกซอกองทนในเครอธนาคารพาณชย แมวาผลตอบแทนจะต าและคาธรรมเนยมสง

16

* กลมตวอยางมขนาด 6,000 ราย ครอบคลม 8 ประเทศในยโรป

ผลการทดสอบการตดสนใจของนกลงทนรายยอยในยโรป* สอใหเหนวา 1) ความสามารถในการเลอกลงทนของนกลงทนมจ ากด 2) ระดบความส าเรจของการเปดเผยขอมล ขนอยกบรปแบบวธการในการน าเสนอ

มโจทยเพยง 56% ทตอบถกและมนกลงทนเพยง 1.4% ทตอบค าถามถกทกขอ (5 ขอ) โดยโจทยมลกษณะดงน

การเปดเผยค าเตอนการลงทนเกยวกบความขดแยงเชงผลประโยชนของทปรกษาทางการเงนในรปแบบท 5 ซงใชตวหนาสแดง มผลตอการตอบสนองของนกลงทนอยางมนยส าคญ

17

1. The advisor was only paid a fixed participation fee. (ไมมความขดแยงเชงผลประโยชน)

2. The advisor will receive a payment only when you choose to invest. He receives nothing when you choose not to invest.

3. The advisor will be paid proportional to what you invest.

4. The advisor will be paid proportional to what you invest. Notice that this means that the advisor did not necessarily have your own investment earnings in mind when he gave his advice.

5. The advisor will be paid proportional to what you invest. Notice that this means that the advisor did not necessarily have your own investment earnings in mind when he gave his advice.

แนวทางการยกระดบความสามารถในการตดสนใจลงทนในยโรป18

Decision-making literacy

Simplified, pre-calculated information, standardizing

ขอควรระวงเกยวกบพฤตกรรม: การชกจงจากการสนทนา, knee jerk และพฤตกรรมการหลกเลยง up front

19

ภาพรวม ปญหา Supply (Distributor, Distribution channel) คณภาพการใหค าปรกษา

ชองทางการจดจ าหนาย

Demand (Investor) ความรความเขาใจของผลงทน /ความเอนเอยง (bias) ในกระบวนการตดสนใจของนกลงทนรายยอย

หวขอการน าเสนอ19

Implication: การเปดเผยขอมลแลวหวงพงการตดสนใจของผลงทนอาจไมประสบผลส าเรจเทาทควรเพราะนกลงทนอาจไมสามารถตดสนใจเพอประโยชนสงสดของตนเองได

20

ภาพรวม ปญหา Supply (Distributor, Distribution channel) คณภาพการใหค าปรกษา

ชองทางการจดจ าหนาย

Demand (Investor) ความรความเขาใจของผลงทน /ความเอนเอยง (bias) ในกระบวนการตดสนใจของนกลงทนรายยอย

ตวชวดระดบปญหาอยางงาย บทสรปและขอเสนอแนะ

ปรบปรงชองทางการจดจ าหนาย

เพมคณภาพการใหค าปรกษาและคมครองผลงทน

การพฒนาความรทางการเงนและความสามารถในการตดสนใจลงทนนกลงทนไทย

หวขอการน าเสนอ20

ตวชวดระดบปญหาอยางงาย: ความสมพนธเชงผกผนระหวาง expense ratio และมลคาสนทรพยสทธ ของ index fund ซงจากตารางจะเหนไดวามความสมพนธทนอยมาก แสดงวาการตดสนใจเลอกลงทนของผลงทนไมไดขนอยกบตนทน/อตราผลตอบแทนเปนส าคญ

21

22

ภาพรวม ปญหา Supply (Distributor, Distribution channel) คณภาพการใหค าปรกษา

ชองทางการจดจ าหนาย

Demand (Investor) ความรความเขาใจของผลงทน /ความเอนเอยง (bias) ในกระบวนการตดสนใจของนกลงทนรายยอย

ตวชวดระดบปญหาอยางงาย บทสรปและขอเสนอแนะ

ปรบปรงชองทางการจดจ าหนาย

เพมคณภาพการใหค าปรกษาและคมครองผลงทน

การพฒนาความรทางการเงนและความสามารถในการตดสนใจลงทนนกลงทนไทย

หวขอการน าเสนอ22

23

กรณของไทย23

“ เพราะเหตใดกองทนในเครอธนาคารพาณชยจงไดรบความนยมจากผลงทนเหนอกวากองทนกลมอน? ”

ความเชอถอในภาพลกษณของสถาบนการเงน (branding)

ความสะดวกสบายจากการใชบรการสาขาของ ธพ. และการใหบรการทครบวงจร

การใหความเชอถอผตดตอกบผลงทนทเปนพนกงานธนาคารมากเกนไป (over-reliance)

ความสามารถในการตดสนใจลงทนทจ ากด (cognitive limitations)

24

ขอเสนอแนะ (1)24

1. ปรบปรงชองทางการจดจ าหนาย

จดท า platform

สงเสรมการเปดเผยขอมลคาธรรมเนยมทเกยวของกบการจดจ าหนาย

การเพมชองทางการจดจ าหนายในระยะยาว

25

ขอเสนอแนะ (2)25

2. เพมคณภาพการใหค าปรกษาและคมครองผลงทน

จดประเภทผตดตอกบผลงทน

รเรมการใหบรการค าปรกษาการลงทนแบบ fee-only

ยกระดบความรของผตดตอกบผลงทน

26

ขอเสนอแนะ (3)26

3. การพฒนาความรทางการเงนและความสามารถในการตดสนใจลงทนนกลงทน

เรยนรจากความลมเหลวของ financial literacy program ในประเทศตนแบบ เชน สหรฐอเมรกา และองกฤษ

บทสรปและขอเสนอแนะ27

ความเชอถอในภาพลกษณของสถาบนการเงน (branding)

ความสะดวกสบายจากการใชบรการสาขาของ ธพ. และการใหบรการทครบวงจร

การใหความเชอถอผตดตอกบผลงทนทเปนพนกงานธนาคารมากเกนไป (over-reliance)

ความสามารถในการตดสนใจลงทนทจ ากด (cognitive limitations)

ปญหา ขอเสนอแนะ

1. ปรบปรงชองทางการจดจ าหนาย• จดท า platform

• สงเสรมการเปดเผยขอมลคาธรรมเนยม

• การเพมชองทางการจดจ าหนายในระยะยาว

2. เพมคณภาพการใหค าปรกษาและคมครองผลงทน• รเรมการใหบรการค าปรกษาการลงทนแบบ fee-only

• จดประเภทผตดตอกบผลงทน

• ยกระดบความรของผตดตอกบผลงทน

3. การพฒนาความสามารถในการตดสนใจลงทนนกลงทน• เรยนรจากความลมเหลวของ financial literacy program ในประเทศ

ตนแบบ เชน สหรฐอเมรกา และองกฤษ