Upload
esmee-van
View
213
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Centrum Vlaamse Architectuurarchieven
INHOUD
I. Ontstaanscontext CVAa
II. Stand van zaken werking & projecten:
beleidsperiode 2003-2007
III. Toekomstperspectieven:
beleidsperiode 2008-2012
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007III. 2008-2012
INHOUDI.
Ontstaanscontext
∙ architectuurarchieven
∙ context ∙ organisatie ∙ missie
II. 2003-2007III. 2008-2012
Wat zijn architectuurarchieven ?
Ruime definitie: alle archiefstukken die betrekking hebben op de gebouwde omgeving
- gerealiseerde projectdossiers en niet gerealiseerde ontwerpen/denkoefeningen
- archieven van architecten (privaatrechtelijke archieven)
- archieven van opdrachtgevers
- archieven bij overheden (publiekrechtelijke archieven)
- gemeenten (bouwdossiers, …)
- provincies
- gewesten, nationale overheid
INHOUDI.
Ontstaanscontext
∙ architectuurarchieven
∙ context ∙ organisatie ∙ missie
II. 2003-2007III. 2008-2012
- archieven bij grote (publieke) bouwheren- huisvestingsmaatschappijen- NMBS- bedrijven- …
- archieven van onderwijsinstellingen voor architectuur
- archieven van ‘woonexperts’
- archieven van restaurateurs
- …
INHOUDI.
Ontstaanscontext
∙ architectuurarchieven
∙ context ∙ organisatie ∙ missie
II. 2003-2007III. 2008-2012
Diversiteit aan archiefvormers
Architectuur met de kleine ‘a’ en grote ‘A’
Architectuur complex ‘van stoel tot stad’
- aannemers, bouwondernemingen
- interieurontwerpers, meubelmakers, …
- studiebureaus, …
- culturele actoren
‘core business CVAa’: privaatrechtelijke architectenarchieven
INHOUDI.
Ontstaanscontext
∙ architectuurarchieven
∙ context ∙ organisatie ∙ missie
II. 2003-2007III. 2008-2012
Meerlagigheid
- briefwisseling
- bestekken
- plannen, schetsen, calques, afdrukken, …
- maquettes
- efemera (stalen, documentatiematerialen, …)
- foto’s
- …
Publiek- en privaatrechtelijke archieven
Eigen noden op vlak van inventarisatie, materiële zorg, selectie, beschrijving, ontsluiting, bewaarplaats, bewaartermijn, …
INHOUDI.
Ontstaanscontext
∙ architectuurarchieven
∙ context ∙ organisatie ∙ missie
II. 2003-2007III. 2008-2012
I. Ontstaanscontext CVAa
Voorgeschiedenis (institutioneel)
- Eind jaren 1960: private initiatieven
AAM – Sint-Lukasarchief
- 1987: Architectuurarchief van de Provincie Antwerpen
- 2002: Archiefdecreet Vlaamse Gemeenschap: architectuur als cultureel thema erkend
2003: ° CVAa bij VAi (°2001)
INHOUDI.
Ontstaanscontext
∙ architectuurarchieven
∙ context ∙ organisatie ∙ missie
II. 2003-2007III. 2008-2012
Organisatie
Juridisch: vzw Vlaams Architectuurinstituut
Huisvesting: deSingel
Personeel:
vast
- coördinator: Tom Avermaete 2003-2006, Sofie De Caigny v.a.11/2006
- archivaris: Annelies Nevejans
- kunsthistorica, projectleider: Bregje Provo
project
- architect: Karina Van Herck
- Eva Van Regenmortel
stage
UGent, kunstgeschiedenis
Adviesraad: overlegplatform voor experts
INHOUDI.
Ontstaanscontext
∙ architectuurarchieven
∙ context ∙ organisatie ∙ missie
II. 2003-2007III. 2008-2012
Missie
Het CVAa wil ten dienste staan van al wie met privaatrechtelijke architectuurarchieven in Vlaanderen te maken heeft.
Daartoe wil het:
- kennis en expertise over architectuurarchieven opbouwen en verspreiden,
- als archiefcoördinatiecentrum een platform bieden voor overleg en kennisuitwisseling en aanspreekpunt zijn,
- een gedifferentieerd publiek sensibiliseren voor het belang van architectuurarchieven als collectief erfgoed,
- een duurzame bescherming/bewaarplaats voorzien voor architectuurarchieven ≠ eigen depot
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart
III. 2008-2012
II. Beleidsperiode 2003-2007
⇨ Stafkaartonderzoek
1. Overzicht op ‘veld’ van architectuurarchieven- Archiefvormers- Archiefbeheerders- Beleidskader- Gebruikers, publiek, valorisatie
2. Spanningsvelden/uitdagingen in kaart gebracht
// ‘Acties’ CVAa gedefinieerd en opgenomen
3. Toekomstperspectieven gedefinieerd beleidsperiode 2008-2012
Downloaden via: www.cvaa.be
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart
III. 2008-2012
Bevindingen
- Veelheid aan archiefvormers, cfr. definitie architectuurarchieven
- Reflecteert in: veelheid aan archiefbewaarplaatsen
- Gespecialiseerde architectuurarchiefinstellingen
-APA
-Sint-Lukasarchief
-Archives d’Architecture moderne
- Documentatiecentra
- Stads-, provincie- en gemeentearchieven
- Rijksarchieven
- Archiefinstellingen op basis van maatschappelijk-filosofische stromingen
- Thema-archieven
- Musea
- Onderwijs- en onderzoeksinstellingen
- Heemkundige kringen
- Privé bezit
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart
III. 2008-2012
Enkele belangrijke aandachtspunten
1. Versnippering van bewaarplaatsen
versnippering van kennis, expertise, inventarisatiesystemen, compatibiliteit, …
inefficiënte inzet van kennis en middelen
ontoegankelijk veld voor onderzoekers
beperkte valorisatie
2. Cruciaal moment voor archief: overlijden archiefvormer, erfgenamen worden verantwoordelijk voor het archief
Emotionele waarde: selectie van ‘mooie’ stukken
Commerciële waarde: selectie van ‘mooie’ stukken
Versnippering bibliotheek, briefwisseling, plannen, maquettes, …
Sensibilisering, cfr. geen juridische zeggingskracht
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart
III. 2008-2012
3. Versnippering binnen archiefbestanden
nood aan integrale ‘virtuele’ toegangen die archief als geheel beschrijft
4. Digital born material
bedreiging leesbaarheid architectuurarchieven vanaf +/- 1990
nood van archiefbeheerders + architecten
eigen aan zeer veel soorten archieven (generiek), maar architectuurarchieven daarbij ook specifieke
problematiek
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart
III. 2008-2012
5. Archiefvormers en bewaarinstellingen
Verplichte bewaring na oplevering: 10 jaar
Geen verplichting: ontwerpproces, wedstrijdarchieven, …
Canonbevestigend
Archief is geen prioriteit in architectenbureau
Deponeren van het archief
Voorkeur architect, ‘prestige’, affiniteit en vertrouwen
Acquisitieprofielen van bestaande gespecialiseerde instellingen (APA, KADOC, AAM) ‘dekken’ niet het hele landschap
‘Moeilijke’ stukken: plannen, maquettes, efemera, …
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart
III. 2008-2012
⇨ Accenten werking CVAa
1. Overleg, coördinatie
- adviesraad, structureel
- projectmatig
2. Expertise ontwikkelen en doorgeven
- internationaal netwerk
- vertalen naar ‘Vlaamse noden’
- stuk integratie van de sector
- onderzoekswereld koppelen aan andere actoren in het veld van architectuurarchieven
3. Overdrachten, registratie
4. Sensibiliseren
- archiefvormers
- archiefbeheerders
- brede publiek
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart ∙ registratie ∙ overdrachten ∙ handleidingen ∙ partnerships ∙ Focus ∙ publiek ∙ website
III. 2008-2012
⇨ prospectie & registratie
- bestaande gegevens actualiseren, aanvullen, bijwerken
- bijkomende prospectie naar archieven & archiefvormers
⇨ databank architectuurarchieven
www.cvaa.be
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart ∙ registratie ∙ overdrachten ∙ handleidingen ∙ partnerships ∙ Focus ∙ publiek ∙ website
III. 2008-2012
⇨ overdrachten & bruiklenen
- modelcontracten voor overdracht & bruikleen
- begeleiden overdrachttrajecten
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart ∙ registratie ∙ overdrachten ∙ handleidingen ∙ partnerships ∙ Focus ∙ publiek ∙ website
III. 2008-2012
⇨ handleiding architectuurarchieven
- Handleiding Architectuurarchieven: Inventarisatie
- Handleiding Architectuurarchieven: Materiële zorg
In voorbereiding :
- Handleiding Architectuurarchieven: Selectie & Beschrijven
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart ∙ registratie ∙ overdrachten ∙ handleidingen ∙ partnerships ∙ Focus ∙ publiek ∙ website
III. 2008-2012
⇨ partnerships
A) behoud en beheer
- archief Team Vlaams Bouwmeester- archieven sociale huisvestingsmaatschappijen- Contactavond Roerend Kerkelijk Erfgoed
B) valorisatie
- erfgoeddag
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart ∙ registratie ∙ overdrachten ∙ handleidingen ∙ partnerships ∙ Focus ∙ publiek ∙ website
III. 2008-2012
⇨ Focus Architectuurarchieven
Huib Hoste (1881-1957)
Isia Isgour (1913-1967)
…
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart ∙ registratie ∙ overdrachten ∙ handleidingen ∙ partnerships ∙ Focus ∙ publiek ∙ website
III. 2008-2012
⇨ Geïntegreerde projecten
tentoonstelling publicatie
Publieks-werking
Onderzoek Geïntegreerd project
Archieven
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart ∙ registratie ∙ overdrachten ∙ handleidingen ∙ partnerships ∙ Focus ∙ publiek ∙ website
III. 2008-2012
⇨ Geïntegreerde projecten
Wonen in Welvaart. Woningbouw en wooncultuur in Vlaanderen, 1948-1973
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007 ∙ stafkaart ∙ registratie ∙ overdrachten ∙ handleidingen ∙ partnerships ∙ Focus ∙ publiek ∙ website
III. 2008-2012
⇨ website
= informatie- & kennisplatform
www.cvaa.be
- databank architectuurarchieven- studiedagen, tentoonstellingen, publicaties,…- partnerships, projecten,…- links, informatiefiches,…
III. Beleidsperiode 2008-2012
Grotendeels continueren van instrumenten en acties
Meer inzetten op netwerk en samenwerking
Structureel
- Digitalisering
- Acquisitiepolitiek, Vlaams collectieplan
- Inventarisatie, ontsluiting
Projectmatig
- Gekwetst Gewest (geïntegreerd project)
Nieuw erfgoeddecreet (integratie bestaande erfgoed- en archiefdecreet): 2010
- landelijk thematisch expertisecentrum
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007III. 2008-2012
Gekwetst Gewest
KADER: ruimer wederopbouwproject
⇨ doelstellingen• lokaliseren archieven wederopbouw Westhoek
• sensibiliseren archiefbeheerders
• thematisch archievenoverzicht
• historiek archiefstukken
• ontsluiting erfgoed
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007III. 2008-2012 ∙ Gekwetst
Gewest
⇨ partners
Centrum Vlaamse Architectuurarchieven
Provinciebestuur West-Vlaanderen - Gebiedsgerichte werking cultuur regio Westhoek
Provinciaal Archief West-Vlaanderen
Stadsarchief Diksmuide
Provinciebestuur West-Vlaanderen – Dienst Cultuur
CO7
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007III. 2008-2012 ∙ Gekwetst
Gewest
⇨ institutioneel
• Projectsubsidie Vlaamse Gemeenschap (39 000 euro)
• Bijkomende subsidie 7500 euro provincie West-Vlaanderen: werkingsmiddelen
• Gesubsidieerd voor 1 jaar, aanvraag fase 2
• Eva Van Regenmortel, projectleider fase 1
• CVAa / West-Vlaanderen
• Focus: Publiekrechtelijke wederopbouwarchieven
• Privaatrechtelijke wederopbouwarchieven: cfr. stafkaart onderzoek CVAa = structureel
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007III. 2008-2012 ∙ Gekwetst
Gewest
⇨ resultaten
• integraal archievenoverzicht (publiek & privaat)
• eenvormig ordeningsschema & beschrijvingsmethodiek
• vorming lokale erfgoed- & archiefbeheerders
• sensibiliseren lokale partners, erfgoedcellen, heemkundige kringen, publiek,…
INHOUDI.
Ontstaanscontext
II. 2003-2007III. 2008-2012 ∙ Gekwetst
Gewest
Centrum Vlaamse Architectuurarchieven
www.cvaa.be