58 Taïpchí

KTS Brian O’Brien (CH Ireland):

“Coâng trình kieán truùc phaûi ñöôïc thieát keá nhö moät thöïc theå soáng moät heä thoáng sinh hoïc hoaøn thieän...”

Kiến trúc Xanh, kiến trúc sinh thái gần đây đã được đề cập đến với nhiều dạng thức, khái niệm phong phú, đến mức trở thành mục tiêu của xu hướng kiến trúc trong tương lai... Tạp chí Kiến trúc số này trân trọng giới thiệu đến bạn đọc một cách nhìn mới của KTS Brian O’Brien (CH Ireland) về kiến trúc - Ông cho rằng: “Các toà nhà, các thành phố nên được coi như những thực thể sống, cần được thiết kế như một hệ thống sinh học, trong đó những ý tưởng, giải pháp... được mô phỏng theo chu trình sinh học tự nhiên...”

Được sự hỗ trợ của Đại sứ quán Ireland tại Hà Nội, nhận lời mời của Trung tâm hành động vì đô thị

(ACCD - Action Center for City Development), chuyến thăm và làm việc của KTS Brian đã diễn ra tại Hà Nội và Hội An vào trung tuần tháng 7/2012

Ngày 11/7/2012, tại trụ sở Hội KTS Việt Nam đã diễn ra cuộc gặp gỡ thân mật, trao đổi chuyên môn giữa Hội KTS Việt Nam và KTS Brian O’Brien, nhà nghiên cứu quy hoạch đô thị đã thực hiện nhiều dự án Xanh được giới nghề đánh giá cao tại Châu Âu. Cuộc trao đổi xoay quanh nội dung: Kiến trúc ứng phó với những

vấn đề của biến đổi khí hậu và những hậu quả của nó. KTS Nguyễn Tấn Vạn, Chủ tịch Hội KTS đã phát biểu chào mừng KTS O’Brien đến Việt Nam và bày tỏ mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự giúp đỡ, chia sẻ của ông, góp phần vào sự phát triển nền kiến trúc Việt Nam theo hướng xanh, sinh thái và bền vững. Nhân dịp

Buổi gặp mặt KTS Brian O’Brien tại Hội KTSVN

SAÙNG TAÙC KIEÁN TRUÙC

59

này, KTS Nguyễn Tấn Vạn đã tặng quà lưu niệm của Hội KTS Việt Nam cho KTS Brian O’Brien.

KTS Brian O’Brien tốt nghiệp danh dự Trường ĐH California (Berkeley - Hoa Kỳ) và Trường Kiến trúc Dublin (DIT - Ireland), ông là thành viên sáng lập Công ty Kiến trúc Sinh thái Solearth (công ty kiến trúc hàng đầu Ireland trong lĩnh vực kiến trúc bền vững). Bên cạnh đó, ông cộng tác với Sim Van der Ryn và Pliny Fisk (Mỹ) và Công ty Kiến trúc Edward Cullinan (London, Anh) - là những KTS, công ty tư vấn kiến trúc tiên phong trong lĩnh vực kiến trúc bền vững.

Với những giải pháp thiết kế đa năng, chi phí rẻ, tiêu hao ít năng lượng, sử dụng vật liệu tự nhiên... những công trình, dự án do Brian thiết kế nhận được nhiều giải thưởng quốc tế

và được cộng đồng đánh giá cao. Hiện nay, Brian đang là Chủ tịch Viện Xây dựng Xanh của Ireland (Living Building Institute of Ireland). Ông đại diện cho Solearth tại Climawin, một dự án nghiên cứu của Uỷ ban Châu Âu, trong đó có sự tham gia của nhiều cơ quan và trường đại học tại châu Âu, nhằm phát triển dòng cửa sổ thân thiện, sử dụng ít năng lượng, phù hợp với nhiều vùng khí hậu ở châu Âu.

Được công nhận là một nhà khai phá và kiên trì theo đuổi các giải pháp kiến trúc Xanh, Brian thường xuyên công bố và trình bày ý tưởng của mình tại các hội nghị về kiến trúc bền vững, xây dựng xanh và tính bền vững trong lĩnh vực xây dựng...

Dưới đây, xin mời quý bạn đọc theo dõi cuộc trò chuyện với KTS Brian O’Brien

Phóng viên TCKT (P/V): Có thể nói, với phần lớn người dân Việt Nam, kiến trúc Xanh vẫn còn là một khái niệm khá mới và hơi... mơ hồ. Ông có thể giúp chúng tôi làm rõ khái niệm này?

KTS Brian O’Brien: Về Kiến trúc xanh, từ góc độ của KTS, chúng tôi cố gắng thiết kế những công trình có thể hoạt động hài hoà với tự nhiên. Trước hết, công trình đó được thiết kế để sử dụng rất, rất ít năng lượng, sau đó, chúng tôi sẽ lựa chọn những công nghệ ứng dụng phù hợp.

Có thể nói, chúng tôi tìm cách hiểu công trình theo một cách rất khác biệt: đó không chỉ là một công trình kiến trúc mà thực sự là một hệ thống có thể cung cấp năng lượng, tiện nghi và thậm chí là cả tiền bạc nữa - đó không chỉ là một thực thể sống mà còn là một hệ thống đồng hoá, hệ thống sinh học hoàn thiện. Đây là một cách nhìn mới so với quan điểm của kiến trúc truyền thống.

Ý tưởng làng theo Kiến trúc sinh thái

60 TaïpchíVăn phòng thiết kế của KTS Brian O’Brien

P/V: Quan điểm này có tiêu chí cụ thể không, thưa Ông?

KTS Brian O’Brien: Điều này còn phụ thuộc vào từng dự án cụ thể. Nhưng điều quan trọng nhất, thách thức lớn nhất dành cho mỗi công trình chính là sự hoà hợp với cảnh quan thiên nhiên - nơi nó sẽ sống và phục vụ cho cộng đồng.

P/V: Là người tiên phong trong lĩnh vực phát triển kiến trúc xanh, ông có thể cho biết ý tưởng của ông về kiến trúc bền vững bắt đầu như thế nào?

KTS Brian O’Brien: Trong những năm qua, thế giới đã thay đổi rất nhiều, phần lớn dân chúng tập trung ở đô thị, cùng với những công trình kiến trúc cao tầng, những TP đông đúc... đã tác động rất lớn đến tự nhiên. Chúng ta đang ở một thế giới quá thiếu hụt về năng lượng, tài nguyên. Vận hành thế giới đó cần phải hiểu và có một số luật lệ, với KTS, điều này có ý nghĩa thôi thúc họ phải sáng tạo những giải pháp và chuyển đổi nó thành ngôn ngữ của kiến trúc, của hình tượng. Tôi cho rằng, đã đến lúc chúng ta phải thay đổi quan niệm, cách tiếp cận với kiến trúc, kiến trúc xanh, kiến trúc sinh thái.... Chúng ta phải nghĩ đến những giải

Nhà trên đồi

61

pháp cho tương lai: TP nên tự sản xuất được thức ăn, có khả năng chống chọi với thiên tai, với nguy cơ biến đổi khí hậu... Và, muốn làm được tất cả những điều đó, kiến trúc và KTS cần “tiến hoá’ để đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới.

P/V: Cá nhân Ông đã thực hiện dự án nào ở Việt Nam chưa? Ông nghĩ thế nào về đất nước của chúng tôi?

KTS Brian O’Brien: Chúng tôi chưa may mắn có cơ hội thực hiện dự án xanh nào ở Việt Nam. Nếu có dịp, tôi sẽ rất vui và sẽ cố gắng thực hiện nó một cách tốt nhất. Một công trình đẹp sẽ phải thoả mãn những nhu cầu của người sử dụng. Đó cũng là niềm vui, là niềm tự hào của KTS.

Tôi chưa có nhiều thời gian ở Việt Nam, nhưng tôi đã rất ấn tượng với Thủ đô Hà Nội, nơi có nhiều di sản cần được bảo tồn và làm cho mọi người biết đến nhiều hơn. Việt Nam là nước đang phát triển. Đô thị Việt Nam cần được phát triển với trí tuệ thực sự, cần được nghiên cứu kỹ hơn, đáp ứng nhu cầu của xã hội văn minh và hiện đại.

Mặt khác, Việt Nam đang có những cơ hội lớn để phát triển theo xu hướng hiện đại và bền vững. Điều này không có nghĩa là xây dựng thật nhiều những công trình hiện đại, những đô thị quy mô lớn... Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong cách tiếp cận, nhận thức, kết nối cộng đồng với một nền kiến trúc gần gũi với thiên nhiên, xanh, bền vững - và, quan trọng hơn cả là nền kiến trúc ấy vì con người, phục vụ người dân và cộng đồng.

Cách tốt nhất là các bạn phải có nhiều công trình xanh thực sự, tốt thực sự. Chẳng hạn ở Dublin, khu cafe Cake của Toà nhà Daintree do chúng tôi thực hiện đã đoạt giải thưởng đặc biệt của địa phương - được bình chọn là 5 điểm cần đến tại Dublin nhờ vào vị trí địa lý và không gian tuyệt vời. Hàng ngày, cả người dân địa phương và du khách đều đến đây, tận hưởng những khoảnh khắc tuyệt vời. Đó chính là cách người dân tiếp cận với kiến trúc - hiệu quả hơn những

bài viết hàn lâm hay quan điểm lý luận đơn thuần.Điều tôi muốn nói ở đây là: Nếu các bạn cần

trao đổi về chuyên môn - chúng tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm. Còn nếu phải tìm một hình mẫu, hoặc tham khảo những đồ án quy hoạch, các bạn sẽ phải hết sức thận trọng - để tránh những sai lầm. Bởi lẽ, bạn biết đấy, chúng tôi cũng từng sai lầm - những sai lầm về giải pháp quy hoạch - kiến trúc thường để lại hậu quả lâu dài và khó tháo gỡ.

P/V: Xin trân trọng cảm ơn Ông về cuộc trò chuyện! Chúc Ông có một chuyến đi thành công với những ấn tượng tốt đẹp về đất nước của chúng tôi!

Bích Vượng (thực hiện)

Khu văn phòng trong hẻm là mô hình phù hợp để thực hiện tại các thành phố lớn như Hà Nội

Một ngôi nhà do KTS Brian O’Brien thiết kế

Công trình với những giải pháp thiết kế đa năng, chi phí rẻ, tiêu hao ít năng lượng, sử dụng vật liệu tự nhiên