Chẩn Đoán Hình Ảnh Trong Thần Kinh 2

8/18/2019 Chẩn Đoán Hình Ảnh Trong Thần Kinh 2

1/139

PGS.TS Cao Phi Phong

Cập nhật 2014


2/139


3/139

1. Phát hiện bất thường xương trong hộp sọ2. Ung thư di căn, các vết rạn sau chấn thương,

vết rạn liên quan bệnh Paget hay loạn sảnxơ(fibrous dysplasia)

3. Vùng vôi hóa bất thường trong hộp sọ4. Sự thay đổi kích thước hố yên

5. Viêm nhiễm các xoang cạnh mũi


4/139

Đánh giá bệnh lý:1.Tổn thương xương sọ do chấn thương( vỡ,

khuyết xương sọ, bệnh lý ( tiêu, dày đậm xương)2.Xác định mảnh kim khí trong hay ngoài hộp sọ3.Thay đổi họp sọ(hẹp, não úng thủy), thay đổi

hình thể, kích thước tuyến yên

4.Dấu hiệu gián tiếp tăng áp lực nội sọ


5/139

X quang sọ thẳng(1. xương trán; 2. xương hàm dưới; 3. xương hàm trên; 4. xương gòmá; 5. hốc mắt; 6. lỗ thị; 7. khe bướm; 8. xương mũi).


6/139

X quang sọ nghiêng.(1. xương trán; 2. xương hàm dưới; 3. xương hàm trên; 4. xương gò má; 5. xương bướm cánh lớn; 6. xương đỉnh; 7. xương thái dương; 8. cung gò má; 9. xương chũm; 10. xương chảm).


7/139

1.Chụp xoang hàm tư thế Blondeau2.Chụp xương đá tư thế Stenver

3.Chụp tai xoang chủm tư thế Schuller 4.Chụp nền sọ tư thế Hirtz


8/139

Tư thế chụp xoang trước (blondeau).


9/139

Tư thế chụp nền sọ (hirtz).


10/139

1.Vòm sọ2. Đường khớp của xương sọ3.Dấu ấn ngón tay4.Các dòng mạch máu5.Nền sọ6.Hố yên

Bình thường I=70-80Dài I80

I= Kích thước hộp so


11/139

Cấu tạo bởi các xương dẹtCó 2 lớp xương đặc và mỏng tạo nên bản trong

và bản ngoài hộp sọ, giữa lớp xốp chứa tĩnhmạch Diploiques


12/139

1. Chổ tiếp nối xương đỉnh-trán-thái dương -đá và chẩm2. Khớp: trán-đỉnh, đỉnh chẩm, thái dương –đỉnh và thái

dương –đá3. Trẻ em: khe rộng4. Người lớn: dạng răng cưa, người già thường vôi hóa5. Hẹp so do đường khớp dính quá sớm(hội chứng

Crouzon)


13/139

1.Người bình thường 8 tuổi, thấy rõ 20-25 tuổivà kém dần ở tuổi lớn hơn

2.Vùng thái dương3.Vết ấn cuộn não lên bản trong xương sọ


14/139

1.Trên phim sọ não thông thường thấy đườngsáng mềm mại, phân nhánh hình rễ cây củacác mạch máu

2. Động mạch màng não giữa3.Tĩnh mạch Diploe: giãn người già


15/139

1.Tầng trước: xoang trán-mấu yên trước2.Trần hốc mắt(thùy trán bán cầu đại não)


16/139

1.Tầng giữa: mấu yên trước- mảnh vuông2.Hố yên, dưới hố yên xoang bướm(thùy thái

dương bán cầu đại não)


17/139

1.Tầng sau: mảnh vuông- mặt trước xươngchẩm

2.Xương đá, thành phần tai trong, xoang chủmvà hố sọ sau( thùy chẩm bán cầu não)


18/139

1. Thấy rõ trên phim sọ nghiêng2. Kích thước 80 - 120mm2

3. Tuyến yên có kích thước 50 - 70% thể tích hố yên4. Mấu yên trước và sau có thể dính nhau do vôi hóa dây

chằng liên mấu


19/139

1.Chấn thương sọ não Đường vỡ rạn xương sọ

Vỡ lún xương sọ Đường vỡ tách khớp


20/139

2. Tăng áp lực nội sọGiãn các khớp sọ.Dấu ấn ngón tay.

Thay đổi hố yên:Giãn hố yên: Diện tích lòng hố yên trên phim sọ nghiênglớn hơn 120 mm2.Mất mấu yên: Các u não gây tăng áp lực nội sọ và tăng

áp lực lên mấu yên lâu ngày làm phá hủy mấu yên...Miệng hố yên giãn rộng.Để chẩn đoán tăng áp lực nội sọ cần phải có đầy đủ 3 dấuhiệu trên


21/139

3. U tuyến yên:- rộng hố yên

- đẩy nền hố yên xuống dưới- lưng yên ra sau- mấu yên trước lên trên

U từ ngoài hố yên chèn trên xuống , phá hủy

lưng yên, mấu yên trước nhọn ra và bị đèxuống dưới về phía hố yên


22/139

Khuyết và tiêu xương sọ- Khuyết xương sọ: vết thương, phẫu thuật, tiêu

xương sọ là do bệnh lý.- Tiêu xương: bệnh đa u tủy xương hay bệnhKahler (Multiple myeloma) : nhiều ổ tiêu xương trònnhỏ (đường kính 1-2 mm) rải rác khắp xương sọ.

(Ngoài ra còn thấy tiêu các xương dẹt khác như xươngsườn, xương cánh chậu.Tiêu xương sọ còn gặp trong viêm tủy xương, lao xương, dibào ung thư xương. )


23/139

X quang sọ thấy đóng vôi vỏ não dạnghồi não ở vùng chẩm (mũi tên).


24/139

Dấu ấn ngón tay.


25/139


26/139

Phim X quang sọ nghiêng cho thấy nhiều tổn thương tiêu xươngở vòm sọ, nó là hình ảnh đặc trưng của đa u tủy xương


27/139


28/139


29/139

Đơn vị Hounsfield là gì?

Tên tác giả phát minh CT

CT scanners ghi lại đô giảm(sáng) của mỗi pixeltrong Hounsfield Units (HU) Số biểu hiện liên hệ mật độ Ngưỡng từ -1000 đến +1000


30/139

Ðộ hấp thu tia X được đo trên CT scan bằng đơnvị Hounsfield ( Hu )

Nước : 0 Hu Xương : 1000 Hu Không khí : -1000 Hu Chất xám : 35-40 Hu Chất trắng : 20 Hu Xuất huyết : 40-90 Hu Vôi hóa : >120 Hu


31/139

Sinh lý bệnh

Đậm độ của CT scan tùy thuộc vào tỉ trọng củamô não (độ hấp thu tia X)

Hiện tượng thiếu máu gây phù tế bào não và làmtăng lượng nước chứa trong mô và giảm đậm độ

Chỉ cần thay đổi 1% lượng nước trong nhu môthì CT sẽ thay đổi từ 2.5-2.6 đơn vị Hounsfield

Mắt thường có thể nhận thấy sự thay đổi 1 Hunên có thể nhận thấy được tổn thương


32/139

Các loại CT đầu

Không cản quang(Non-contrast)

Cản quang (Contrast)• IV contrast đánh giá tốt hơn: Cấu trúc mạch máu U não

Vị trí nhiễm trùng• Liên hệ chống chỉ định:Dị ứng, suy thận


33/139

Các chỉ định CT đầu

Chấn thương mặt (Cranial-facial trauma) Đột quỵ cấp (Acute stroke)

Nghi ngờ xuất huyết khoang dưới nhện, xuất huyếtnão Đánh giá đau đầu Đánh giá mất chức năng cảm giác và vận động

Đánh giá xoang (sinus cavities)


34/139

Kỷ thuật CT Scan

Lớp cắt dầy 2 mm, cửa sổ nhu mô (do khả năngphân biệt độ đậm nhạt của mắt)

Khoảng cách hai lớp cắt là

4 mm với hố sau2 mm vùng hố yên8 mm ở bán cầu

Khảo sát không dùng thuốc cản quang


35/139

Cửa sổ

+400

+300

+200

+100

0

-100

-200

-300

-400

Wide

Window

NarrowWindow

Hounsfield Units

Rộng

Hẹp


36/139

Thí dụ về cửa sổ

BRAIN window

W:80 L:40

BONE window

W:2500 L:480

SUBDURAL window

W:350 L:90

CT đầu, 3 cửa sổ thườ ng dùng


37/139

Mặt cắt

Mặt cắt

(Transaxial plane)• dùng hầu hết trong CT đầu

Mặt cắt coronal:(Coronal plane )

• Tốt trong đánh giá tuyếnyên và xoang Mặt cắt đối xứng dọc

(Saggital plane)

• Ít khi (thường MRI)


38/139

Thí dụ mặt cắt

Axial plane Coronal plane Saggital plane


39/139

CT đầu không cản quang

Chẩn đoán hình ảnh phổ biếntrong cấp cứu• Thực hiện nhanh, kết quả vài phút• Không cần tĩnh mạch• Thuận lợi 24 giờ/ngày• Không chống chỉ định

• Rất nhạy đánh giá một số bệnhđặc biệt


40/139


Lợi ích:• tiêu chuẩn vàng xuất huyết cấp• rất tốt dẫn chứng hiệu ứng khối(mass effect) và

thoát vị• thấy được thiếu máu cấp, u, nhiễm trùng khu trú• thấy được vỡ họp sọ


41/139


Bất lợi• rất ít thấy bệnh lý hố sau, đặc biệt thiếu máu

• rất khó chẩn đoán khối choáng chổ trong hộpsọ không có hiệu ứng khối rỏ ràng• độ nhạy không đủ để loại trừ xuất huyết dưới

nhện

• Sẽ bỏ sót các bệnh lý chậm trể như tụ máudưới màng cứng.


42/139

Đọc CT đầu

Tìm kiếm, đánh giá đầy đủ Xem nhanh Tìm các chi tiết

• Máu ngoài trục(Extra-axial blood)

• Hiệu ứng khối• Thiếu máu• Não thất

Mật độ mạch máu(vessel density)Cửa sổ xươngXoang(sinuses, mastoids)

So sánh hình củ


43/139

Đọc CT đầu

Tìm nhanh

• Dạng(hình thức cấu trúc )• Đánh giá độ lớn bất

thường


44/139

Đọc CT đầu

Xuất huyết ngoài trục• tụ máu ngoài màng cứng (Epidural hematoma)• tụ máu dưới màng cứng (Subdural hematoma)

• xuất huyết dưới nhện (Subarachnoid hemorrhage)Xuất huyết nãoXuất huyết trong não thất


45/139


46/139

Tụ máu dưới màng cứng(Subdural Hematoma)

Vị trí dọc theo vòm sọ,

liềm, liều Qua đường khớp, thường

lan rộng nhiều hơn ngoàimàng cứng

Acute


47/139

Tụ máu dướ i màng cứ ng(Subdural Hematoma)

Có thể cấp, bán cấp haymãn• Mật độ trên CT giúp xác định

tuổi máu tụ• Có thể thường pha trộn độ

tuổi Có thể có hiệu ứng khối từ

nhẹ đến nặng

Subacute


48/139

Tụ máu dưới màng cứng(Subdural Hematoma)

Không phải tất cả SDHsáng trắng hết

Phải theo hồi/khe đến bờvòm sọ trên mỗi lát cắt

Liềm não có thể vôi hóa

nhưng phải mỏng

Chronic

Osborn, Diagnostic Imaging Brain 2004


49/139

Subdural so vớ i Epidural

SUBDURAL EPIDURAL

Note the cresentic shape Note the lenticular shapeClick me to see shape Click me to see shape

Thời i hả á


50/139

Thờ i gian chảy máu

Nếu thấy máu cố gắng xác định cũ hay mớ i: Cấp-ACUTE bleed (< 3 days)

• Hyperdense (80-100 HU) relative to brain

• Caused by protein-Hb component

• Can be hard to spot if hemoglobin is low (2 weeks)• Hypodense (


51/139

Mật độ của máu theo thờ i giantrong tụ máu dướ i màng cứng

Acute(14 days)

Hyperdens

e blood

Isodense

blood

Hypodense

blood


52/139

CT cho thấy xuất huyết ngoài trục (extra-axial haemorrhage). (A) tụ máungoài màng cứng bên phải. N hiều xuất huyết trong nhu mô (đụng đập),đặc biệt là ở thùy thái dương trái và thùy chẩm. (B) Tụ máu dưới màngcứng cấp tính bên phải. (C) Tụ máu dưới màng cứng mãn tính hai bên.(D) xuất huyết dưới nhện

ấ h ế d ới hệ


53/139

Xuất huyết dưới nhện(Subarachnoid Hemorrhage)

Có thể hiện diện trong bể, quanh hồi và kheHầu hết cấp

Độ nhạy• Không biết rỏ hay đồng ý dựa trên:• Có thể hơn 90% khi giai đoạn sớm• Giảm theo thời gian từ triệu chứng khởi phát

ấ h ế d ới hệ


54/139

Xuất huyết dưới nhện(Subarachnoid Hemorrhage)

Nguyên nhân:

• Sau chấn thương• Phình mạch (Aneurysmal)

• Dị dạng động tĩnh mạch(AVM)

• Khác Đơn vị Hounsfield

• Máu: 50-100 (80)

ấ ế


55/139

Xuất huyết não(Intracerebral Hemorrhage)

Vị trí có thể bất cứ trongmô não

Có thể do tăng huyết áp,AVM, amyloid

Đặc biệt hiện diện đau đầu,dấu thần kinh khu trú

X ấ h ế ã


56/139

Xuất huyết não(Intracerebral Hemorrhage)

Hình ảnh trên CT ảnh hưởngdự hậu• Thể tích xuất huyết• Vị trí xuất huyết (trên hay

dưới lều)• Sự hiện diện xuất huyết

trong não thất Cũng có thể mô tả:

• Hiện diện lệch đường giữa• Hiện diện tụt não• Hiện diện hydrocephalus

Thể í h ấ h ế


57/139

Thể tích xuất huyết

(A x B x C)/2 A và B là 2 đường thẳng góc

trên lát cắt có số lượng xuấthuyết lớn nhất

C là tổng số lát cắt có xuấthuyết x bề dày của lát cắt

Ex: 4cm x 5.5 cm by (8 x 5mmslices)/2

• 4 x 5.5 x 4/2 = 45cc

Hiệ ứ khối à lệ h đ ờ iữ


58/139

Hiệu ứng khối và lệch đường giữa

Hiệu ứng khối có thể khu trú haytoàn thể

Khi toàn thể, đặc biệt cấu trúc

đường giữa bị đẩy lệch từ vùng cóhiệu ứng khối Lệch đường giữa

• Vẽ đường trung tâm họp sọ

• Đo cấu trúc đường giữa (pinealgland, falx, septum pellucidum)tới đường trung tâm


59/139

1. Cấu trúc đường giữa Xác định: (click on the names to see their location)

Falx Cerebri

Pineal gland(usually calcified)

Great vein of Galen

Fornix (Vòm)

(Liềm não)

(Tuyến tùng)

(Tĩnh mạch galen)


60/139

Chấn thương – giập não

Xuất huyết dạng lốm đốmchất xám nông

Thường kết hợp phù khu trú Nguyên do va chạm não vào

xương Vị trí thường gặp thùy thái

dương và trán, có thể ở bất cứđâu

Chấ thươ iậ ã


61/139

Chấn thương – giập não

Giập não (Contusions)thường thường tiến triểntừ chấm nhỏ đến vùng lớnphù và xuất huyết diễn tiếntrên 1-2 ngày

Osborn, Diagnostic Imaging Brain 2004

Thiế á ã


62/139

Thiếu máu não

Âm tính trên CT giai đoạn rấtsớm

Các dấu hiệu sớm• mất phân biệt chất trắng -xám Insular “ribbon” Basal ganglia/internal capsule

• Xóa mờ não thất và hiệu ứng khối• Tăng mật độ động mạch

(Hyperdense artery)

Thiế á


63/139

Thiếu máu ASPECTS

• Vùng lớn thay đổi xám-trắngtrên CT đầu tiên có dự hậuxấu

• Score < 7 có dự hậu xấu

Barber, Lancet 2000

Hộ


64/139

Hộp sọ

Trong chấn thương mở cửasổ xương

Khảo sát

• Sinuses, mastoid air cells• Air• Orbits• Old infarcts

Nếu bất thường xem lại CT cũ

Phát hiện thoát ị thù thái dương


65/139

Phát hiện thoát vị thùy thái dương

Hiện tượng thoát vị thùy thái dương gặp trongnhồi máu hay xuất huyết bán cầu lớn

Có thể phát hiện trên CT scan:1. mất bể trên tuyến yên2. hay mất bể củ trung não

Là triệu chứng cần lưu ý trong các trường hợpnhồi máu lớn do tắc toàn bộ động mạch nãogiữa hay xuất huyết não

Hì h ả h bể t ê ê à bể ủ t ã


66/139

Bể trên yên Bể củ trung não

F: frontal U: Uncus Po: Pons

Hình ảnh bể trên yên và bể củ trung não


67/139

Bễ củ trung não

Bễ trên yên

Thoát vị thùy thái dương giai đoạn sớm


68/139

Thoát vị thùy thái dương giai đoạn nặng


69/139


70/139

Liềm não

Trung tâm bán bầu dục


71/139

Thùy trán

Thể chai

Thùy đính

Sừng trướcnão thất bên

Sừng sau nãothất bên

Mạng màngmạch


72/139

Nhân đậu

Cánh tay sau

bao trong

Đồi thị

Sừng trán não

thất bên

Nhân đuôi

Vách trong suốt

Bể trên tiểu não

Thùy nhộng

Thùy chẩm

Sừng trán nãoấ


73/139

thất bên

Nhân đuôi

Nhân đậu

Não thất III

Khe Sylvius

Thùy đảo

Củ trung não

Bể củ trung não

Tiểu não

Tay trước baotrong

Khe Sylvius

Cống Sylvius

Sừng trán nãoấ


74/139

thất bên

Nhân đuôi

Nhân đậu

Não thất III

Khe Sylvius

Thùy đảo

Củ trung não

Bể củ trung não

Tiểu não

Tay trước baotrong

Khe Sylvius

Cống Sylvius

ề


75/139

Liềm não

Thùy trán

Khe Sylvius

Bể trên yên

Cầu não

Lều tiểu não

Não thất IV

Tiểu não

Khe Sylvius

Thùy thái dương


76/139

Liềm não

Lưng yên

Thùy thái dương

Bể trước cầu não

Xương chủm

Não thất IV

Tiểu não

Thùy trán

Tuyến yên


77/139


78/139

CT mạch máu (CT angiogram)

• CT thế hệ mới (Modern CT)• Tái cấu trúc bằng điện toán

(Digital reconstruction)

• Cần giải thích(Need interpretation)• Tổn thương khu trú (Localizes lesion)


79/139

CT mạch máu và tưới máu


80/139

CT mạch máu và tưới máu(CT Angio & Perfusion)

Chẩn đoán sớm đột quỵ với CT tưới máu


81/139

Chẩn đoán sớm đột quỵ với CT tưới máu(Perfusion CT)

Plain CT:

• Cho thấy

hay

• Loại trừ

hemorrhage

CT tưới máuCho thấy loại và phạm vi thiếumáu não

takes less than 15 min.

CT tưới máu


82/139

CT tướ i máuCT Perfusion Terminology

Blood Flow

(Dòng chảy)Blood Volume

(thể tích)Mean Transit Time

or

Time to Peak

(thời gian đỉnh)

Định nghĩa


83/139

Định ngh ĩ a

Perfusion(tưới máu)

The steady-state delivery of blood tocerebral tissue through the capillaries

CBF

(Cerebral Blood Flow)

Volume flow rate of blood through thecerebral vasculature per unit time

CBV(Cerebral Blood Volume)

Amount of blood in a given amount oftissue at any time

MTT(Mean Transit Time)

Average time it takes for blood to traverse

from the arterial to the venous side of thecerebral vasculature


84/139

CT tướ i máu (CT Perfusion):• 5 mm, axial, enhanced dynamic scan of a

single level of the brain. (5mm, ngang, tăng

cườ ng động học một tầng ở não) Iodinated contrast(cản quang) Xenon gas


85/139

TTP CBF CBV

> 80% > 80% Ipsilateral ICA / MCAocclusion w good

collaterals

60-80% > 80% MCA branchocclusion

30-60% 60-80% Ipsilateral ICA / MCAocclusion w poor

collaterals

< 30% < 40% Infarction

B.F. Tom andl. Diagnos tic Imagin g; Oc tober 2002


86/139

• Sự khác biệt CBF, CBV, MTT & TTP ở não đượ c tínhtoán và tiêu chuẩn màu sắc

• Nhồi máu sớ m (normal plain CT) có thể chẩnđoán và điều trị


87/139


88/139

CT không cho thấy bất thường

( 90 min.)


89/139

CBF theo dõi các ngày kế tiếp(Lưu lượng máu não)

Đột quỵ cấp


90/139

Đột quỵ cấp

Bn nam, 56 tuổi 150 phút sau đột quỵ


91/139

, p ộ q ỵ

Standard CT Time to Peak CBF 24 hrs. FU

Huyết khối thuyên tắc động mạch não giữa.Theo dõi trên CT cho thấy vùng thiếu máu nặng

56 tuổi / nữ yếu ½ người phải


92/139

56 tuổi. / nữ, yếu ½ người phảithoáng qua

Standard CT CBF Time to Peak

ứ máu sau TIA (Hyperemia following TIA)

Kết l ậ CT đầ


93/139

Kết luận CT đầu

Cắt lớp sớm và thường xuyên Thận trọng tụ máu dưới nhện bị che dấu Giập não có thể nhẹ lúc đầu Thiếu máu có thể rất tinh tế CT xuất huyết dưới nhện âm tính không hoàn

toàn loại trừ được Âm tính sớm không có nghĩa luôn luôn âm tính

sau này và ngược lại



94/139


Phương tiện tầm soát hình ảnh hữu ích chonhiều bệnh lý thần kinh đe dọa tính mạng

Có thể bỏ sót xuất huyết hay thiếu máu sớmĐọc kết quả CT phải làm kỹ lưỡng

• Đánh giá không chỉ bệnh lý nguyên phát mà còn cácyếu tố dự hậu


95/139

Giới thiệu


96/139

Giới thiệu

1. Chụp cộng hưởng từ hay MRI (Magnetic ResonanceImaging): tạo ra hình ảnh giải phẫu của cơ thể nhờ sửdụng từ trường và sóng radio.

2. Nguyên lý cộng hưởng từ được Felix Block và EdwardPuroel phát hiện vào năm 1946, cộng hưởng từ đượcứng dụng rộng rãi từ năm 1950.

3. Năm 1952, Felix Block và Edward Puroell được tra giảiNobel Vật lý

Giới thiệu


97/139

Giới thiệu

3. Năm 1980, chiếc máy cộng hưởng từ đầu tiên trên thếgiới được đưa vào hoạt động để tạo ảnh cơ thể người.

4. Năm 1987, MRI được ứng dụng trong chẩn đoán các

bệnh lý tim mạch bằng kỹ thuật cardiac MRI.

5. Năm 1993, ứng dụng MRI để chẩn đoán các bệnh lý nãothần kinh.

Giới thiệu


98/139

ệ

6. Cộng hưởng từ, MRI (Magnetic Resonnance Imaging):

- Chính xác, an toàn và không xâm lấn,- MRI thay thế phương pháp xâm lấn gây nguy hiểm

đến tính mạng cũng như gây đau đớn cho bệnh nhân,- Độ phân giải cao, hình ảnh 3 chiều, sắc nét.- MRI không sử dụng tia bức xạ để tạo ảnh như X-Quang hay Cắt lớp ( CT ), người chụp không bị ảnhhưởng bởi tia X

Giới thiệu


99/139

ệ

7. Ngày nay với các hệ thống MRI hiện đại lồng kín sửdụng nam châm siêu dẫn (các hệ thống có từ lực từ 1Tesla trở lên), ưu thế vượt trội về độ phân giải, tốc độchụp, độ dày lát chụp

- Đáp ứng hầu hết các chỉ định chuyên khoa sâu nhưtim mạch, sọ não, thần kinh, mạch máu, .... giúp cácchẩn đoán và điều trị của bác sỹ đạt độ chính xác cao.

Giới thiệu


100/139

ệ

9. MRI là phương pháp tốt nhất để phát hiện sớm và đánhgiá tình trạng các khối u.

10. Các mô mềm như tim, gan, thận, phổi,.. cũng được

chụp và tạo ảnh 3D với khoảng cách điểm ảnh 1mm,phát hiện các tổn thương nhỏ nhất và rõ nhất mà cácphương pháp chẩn đoán hình ảnh khác không có được.

Imaging: MRI


101/139

Imaging: MRI

Các điểm cần chú ý

• Yếu tố thời gian (Time is a factor)• Không phát hiện chính xác xuất huyết giai đoạn cấp

• (Not accurate at detecting acute hemorrhages)• Sợ nhốt kín (Claustrophobia)• Không sẳn sàng để sử dụng (Not available)

Ch lự đầ tiê h CT t ướ ?


102/139

• Thứ phát ?• Đầu tiên CT loại trừ xuất huyết

• Tiếp theo MRI xác định thiếu máu, nhồi máuvà điều trị

• Đầu tiên?• Đầu tiên chỉ có thể trong tiêu chuẩn chẩn đoán

hình ảnh

Chọn lựa đầu tiên hay CT trước?

Chỉ định


103/139

Chỉ định

Chống chỉ định


104/139

Chống chỉ định


105/139


106/139


107/139

proton density= PD

MRI:


108/139

Khuyếch tán (Diffusion): chẩn đoán sớm đột quỵ.Tưới máu(Perfusion): đánh giá vùng cứu hộ của não.

FLAIRT1, PD, T2 ít nhạy (Less sensitive)Gad + T1

MRI:

MRI: T1 & T2 Weighted Pulse Sequences


109/139

MRI: T1 & T2 Weighted Pulse Sequences

• Nhạy trong chảy máu bán cấp vàmãn, ít nhay trong giai đoạn cấp


110/139

MRI/MRA


111/139

MRI/MRA

MR Perfusion-Diffusion Mismatch:Tiếp cận xác định vùng tranh tối trang sáng

Lưu lượng máu: Cerebral blood flow (CBF)1. Lõi (core) (CBF < 6 –10 ml/100 g/min),2.Tranh tối tranh sáng( penumbra) (CBF < 10 –20 ml/100 g/min),3. Thiếu máu(oligaemic tissue) (CBF below normal range but not atrisk of infarction)

DWI/PWI Mismatch


112/139

DWI/PWI Mismatch

• DWI infarct core• (Lõi nhồi máu)

• PWI hypoperfusion area• (Vùng giảm tưới máu)


113/139

Khuyếch tán (Diffusion)


114/139

Trong nhồi máu cấp:1. The water molecules shift from the extracellular to theintracellular space ( cytotoxic edema).

2. This severely restricts the water molecules motion.

3. When viewed against the uniform gray signal of normaltissue, these areas of restricted diffusion produce high

signal intensity on DWI.

4. Quá trình này được xác định trên ADC map.

Khuyếch tán (Diffusion)

Vùng thiếu máu hạn chế chuyển động phân tử nước :gia tăng tín hiệu trên DWI, được đánh giá trên bản đồADC

Khuyếch tán bình thường &


115/139

ADC

B = 0 B = 1000 ADC

Diffusion-Weighted Imaging


116/139

Diffusion-Weighted Imaging

• Ischemia giảm khuye61ch tán nước đến não• Nước tụ tập ngoại bào• DWI : hyperintense signal

• Xác định vùng tổn thương không hồi phục• Hiện diện trong vài phút


117/139

2 HOURS


118/139

4 HOURS

Brain Attack


119/139

Brain Attack

9 HOURS

Brain Attack


120/139

Brain Attack

14 HOURS


121/139


122/139


123/139

AcuteChronic

Acute Cerebellar Infarction


124/139

Acute Cerebellar Infarction

Thay đổi theo thời gian


125/139

Thay đổi theo thời gian

• DWI dương tính sớm trong 30 phút đầu.• DWI vẫn còn dương tính 1-3 tuần.

• Pseudonormalization:• 1-3wks.• Water mobility (ADC) increase and

DWI normalize, but the infarct is seenon T2.


126/139


127/139

Ghi hình mạch máu có thể phát hiện tắc,hẹp, bóc tách mạch máu, dị dạng, phìnhmạch…


128/139

MẠCH NÃO ĐỒ

(DSA)

Chụp mạch não


129/139

(Cerebral Angiography)

Angiographic signs of acuteinfarction:

1. Vessel occlusion 45-50%.2. Slow antegrade flow with delayed arterial

emptying 15%.3. Collateral retrograde filling 15-25%.4. Bare non-perfused areas(vùng trống không

tưới máu) 5-10%.5. Vascular blush (mạch máu ứ đọng)(15-25 %).6. AV shunting with early appearing draining

vain10-15 %.7. Mass effect 25-50%

Tiêu sợi huyết đường động mạchl i l ib i l i


130/139

(Local Intraarterial Fibrinolysis)


131/139


132/139

1. Siêu âm 2 bình diện (B mode ultrasonography):Ghi hình ảnh động mạch cảnh và sự chia đôi củanó ở cổ, đánh giá bệnh lý, thấy được thành động

mạch và các tổn thương xơ vữa)2. Siêu âm doppler (Doppler ultrasonography):Tốc độ

dòng máu trong động mạch được đo bởi siêu âmdoppler

(phân tích quang phổ của các tẩn số Doppler đánhgiá tình trạng cơ thể học của động mạch cảnh


133/139

3. Doppler qua sọ (TCD)( Phát hiện tổn thương động mạch trong sọ hoặc co

mạch

4. Các dụng cụ truyền tín hiệu 2 chiều(Duplex) cùngmột lúc để siêu âm mạch máu. Kết hợp siêu âm 2chiều và siêu âm Doppler cung cấp thông tin cảcấu trúc lẫn huyết động tai cùng một thời điểm


134/139


135/139

1. Kỷ thuật ghi hình sử dụng sự phát xạ củapositron như F-fluoro-2-deoxy-D- glucose đểlập bản đồ vật lý và sinhy hóa của não bộ

2. Bổ sung ghi hình cấu trúc như CT, MRI


136/139

3. Chỉ định:- BN động kinh kéo dài, ghi lại giảm chuyển hóathùy thái dương giúp phẫu thuật

- phân biệt các nguyên nhân sa sút trí tuệ- phân biệt rối loạn vận động như Parkinson, liệttrên nhân tiến triển, hội chứng Huntington

- phân giai đoạn u thần kinh


137/139

Chỉ định:- chọn vị trí sinh thiết- chức năng vùng não trong nhận thức và hành vi

PET= giá cả


138/139


139/139

Chích TM hay hít vào chất hóa học chứa đồng vịphát xạ đơn photon ghi hình ảnh của não1.Nghiên cứu tưới máu

2.Nghiên cứu sự phân phối thụ thể3.Phát hiện vùng tăng chuyển hóa xảy ra trongđộng kinh

Nghiên cứu > lâm sàng

Documents

Chẩn Đoán Hình Ảnh Trong Thần Kinh 2