CHÖÔNG II CAÙC LYÙ THUYEÁT QUAÛN TRÒ i-giảng...Elton Mayo (1880-1949) giaùo sö ñaïi hoïc havard ngöôøi Myõ. ... 3.1.Hugo Munsterberg ( 1863 – 1916 ) Nghiên cứu

1. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån Töø theá kyû 18 ñeán giöõa theá kyû 19 coù nhöõng thay ñoåi Cuoäc caùc maïng coâng nghieäp laàn 1 vaøo theá kyû 18. Vieäc söû duïng maùy moùc vaøo saûn xuaát nhieàu hôn. Qui moâ saûn xuaát cuûa caùc xí nghieäp lôùn hôn. Hình thöùc toå chöùc coâng ty ña daïng hôn. Söï thay ñoåi laøm xuaát hieän caùc lyù thuyeát quaûn trò.

CHÖÔNG IICAÙC LYÙ THUYEÁT QUAÛN TRÒ

2. CAÙC LYÙ THUYEÁT QUAÛN TRÒ COÅ ÑIEÅN2.1. Lyù thuyeát quaûn trò khoa hoïc2.1.1.charler Babbage (1792 – 1871)Chuû tröông chuyeân moân hoùa lao ñoäng.Duøng toaùn hoïc ñeå tính toan caùch söû duïng nguyeân vaätlieäu toái öu.Nghieân cöùu thôøi gian caàn thieát ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc.Ñeà nghò chia lôïi nhuaän cho coâng nhaân.



2.1.2.Fank & lillian Gilbreth Nghieân cöùu ñoäng taùc laøm vieäc. Coù theå boû bôùt caùc ñoäng taùc dö thöøa. Phaùt trieån heä thoáng caùc thao taùc hoaøn thaønh coâng

vieäc. Xaùc ñònh caùc ñoäng taùc dö thöøa coù aûnh höôûng tröïc

tieáp tôùi naêng löôïng laøm vieäc cuûa ngöôøi lao ñoäng. Chuù taâm vaøo caùc coâng vieäc chính.


2.1.3.Herry Gantt ( 1861 – 1919 ) Moâ taû doøng coâng vieäc caàn ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï. Vaïch ra nhöõng giai ñoaïn cuûa coâng vieäc theo keá hoaïch. Quan taâm ñeán caùch laøm vieäc cuûa nhaø quaûn trò. Nhaø quaûn trò ra quyeát ñònh döïa treân neàn taûng khoa hoïc chöù

khoâng theo caûm tính. coù cheá ñoä khen thöôûng cho caù nhaân laøm vöôït chæ tieâu.


2.1.4.Frederick Winslow Taylor ( 1856 – 1915 ) Ñöa ra moät soá nhöôïc ñieåm cuûa caùch quaûn trò cuõ nhö: Thueâ möôùn coâng nhaân theo nguyeân taéc ai ñeán tröôùc thì

thueâ tröôùc. Khoâng coù heä thoáng huaán luyeän cho nhaân vieân môùi. Coâng nhaân laøm vieäc theo thoùi quen, khoâng coù tieâu chuaån

rieâng. Giao heát coâng vieäc vaø traùch nhieäm cho nhaân vieân. Nhaø quaûn trò laøm vieäc khoâng ñuùng chöùc naêng.


Ñöa ra 4 nguyeân taéc quaûn trò khoa hoïc môùi laø: Aùp duïng khoa hoïc thay theá cho kinh nghieäm cho

töøng yeáu toá coâng vieäc. Tuyeån coâng nhaân coù tay ngheà vaø ñaøo taïo laïi cho

hoï. Phaùt trieån coâng vieäc ñuùng nhö tieán ñoä ñaõ ñònh. Phaân ñònh roõ raøng coâng vieäc cuûa coâng nhaân vaø nhaø

quaûn trò.


2.1.5. Öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa thuyeát quaûn trò khoa hoïc Öu ñieåm: Phaùt trieån kyõ naêng vaø tö töôûng quaûn trò. Phaân coâng chuyeân moân hoùa lao ñoäng laøm taêng naêng suaát . Xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa vieäc tuyeån choïn vaø huaán

luyeän nhaân vieân. Xem quaûn trò laø ñoái töôïng nghieân cöùu.


Nhöôïc ñieåm: Caùc nguyeân taéc naøy chæ aùp duïng trong moâi tröôøng

oån ñònh. Chæ quan taâm ñeán hieäu quaû kinh teá maø khoâng quan

taâm ñeán nhu caàu xaõ hoäi cuûa ngöôøi lao ñoäng. Aùp duïng nguyeân taéc quaûn trò cöùng nhaéc thieáu linh

ñoäng

2.2. Lyù thuyeát quaûn trị haønh chính2.2.1.Fayol (1841-1925) Phaân chia coâng vieäc phuø hợp Quyeàn haïn pha i gaén lieàn traùch nhieäm Duy trì kyû luaät trong tô chức Thoáng nhaát chæ huy va điều khiểnTaäp trung quyeàn haønh Lôïi ích caù nhaân phuï thuoäc lôïi ích toå chöùc


Thuø lao töông xöùng Tuyeán laõnh ñaïo Traät töï ngöôøi vaø vaät Coâng baèng trong ñoái xử Boá trí coâng vieäc oån ñònh Khuyeán khích saùng kieán Tinh thaàn ñoàng ñoäi



2.2.2. Max Weber ( 1864 – 1920 ) Phaân coâng lao ñoäng vôùi thaåm quyeàn vaø phaân ñònh

roõ traùch nhieäm cuûa töøng ngöôøi. Thieát laäp heä thoáng chöùc vuï. Tuyeån duïng nhaân vieân coù chuyeân moân vaø thaêng

chöùc theo khaû naêng vaø naêng löïc. Ban haønh quyeát ñònh baèng vaên baûn. Quaûn trò phaûi taùch rôøi vôùi sôû höõu


2.2.3. Öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa thuyeát quaûn trò haønh chaùnh

Öu ñieåm Ñeà cao vieäc saép xeáp trong toå chöùc. Quan taâm ñeán vieäc phaân caáp, uûy quyeàn giuùp cho

vieäc ra quyeát ñònh nhanh hôn.


Nhöôïc ñieåm: Quan ñieåm cöùng nhaéc. Khoâng aùp duïng ñöôïc cho moïi hoaøn caûnh. Khoâng chuù yù ñeán nhu caàu xaõ hoïi cuûa ngöôøi lao

ñoäng.

3. LYÙ THUYEÁT TAÂM LYÙ XAÕ HOÄI : Caùc taùc giaû tieâu bieåu Mary Parker Follet (1868-1933) nhaø nghieân cöùu taâmlyù quaûn trò Elton Mayo (1880-1949) giaùo sö ñaïi hoïc havard ngöôøiMyõ. Douglas Mc Gregor (1906-1964) Abraham Maslow (1908-1970)Hugo Munsterberg ( 1863 – 1916 )



3.1.Hugo Munsterberg ( 1863 – 1916 ) Nghiên cứu tâm lý ứng dụng trong môi trường tổ

chức. Nghiên cứu một cách khoa học tác phong của con

người trong tổ chức. Năng suất lao động sẽ cao hơn qua việc nghiên cứu

kỷ những kỹ năng của con người.


3.2.Mary Parker Follett ( 1868 – 1933 ) Đứng về mặt tâm lý, triết học, chính trị và luật các nhà quản

trị sẽ nhận thức được mỗi người lao động là một thế giới phức tạp.

Các nhà quản trị phải nhận biết những động cơ làm việc của họ.

Các nhà quản trị nên động viên sẽ hiệu quả hơn là yêu cầu. Hợp tác và kiểm tra sẽ đem lại thành công cho nhà quản trị


3.3.Abraham Maslow (1908 – 1970 ) Xây dựng thuyết nhu cầu của con người Thuyết này gồm 5 bậc từ thấp tới cao Giúp cho nhà quản trị hiểu rõ hơn động cơ hành

động của người la động. Nhà quản trị sẽ thành công khi vận dụng đúng

thuyết nhu cầu đối với mỗi người trong tổ chức.


3.4.Douglas Gregor ( 1906 – 1964 ) Các nhà quản trị trước đây sử dụng những giả thuyết sai lầm

về tác phong và hành vi của con người. Vì thế họ xây dựng bộ máy tổ chức với quyền hành tập trung

nhiều quy tắc. Người lao động sẽ thích thú lao động khi họ được thuận lợi. Nhà quản trị sẽ thành công nếu quan tâm nhiều hơn đén sự

phối hợp hoạt động


3.5.Elton Mayo (1880 – 1949 ) Tạo điều thuận lợi cho người lao động thỏa mãn nhu

cầu tâm lý của họ sẽ cho năng suất lao động cao hơn.

Yếu tố tinh thần có tác động mạnh đến năng suất lao động.

Nên thay đổi quan điểm về công nhân

Öu ñieåm Quan taâm ñeán nhu caàu xaõ hoäi cuûa con ngöôøi.Quan tâm tới yếu tố tập thể trong tổ chức.Các nhà quản trị thay đổi cách nhìn của nhà quản trị vềcông nhân Nhöôïc ñieåm Quaù chuù yù ñeán nhu caàu xaõ hoäi cuûa con ngöôøi. Chöa quan taâm ñeán moâi tröôøng xung quanh.


4. LYÙ THUYEÁT HEÄ THOÁNG VAØ ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN TRÒ

4.1. Lyù thuyeát quaûn trò heä thoáng Doanh nghieäp laø moät heä thoáng goàm : Ñaàu vaøo : nhaân löïc, voán, nguyeân lieäu Quaù trình saûn xuaát cheá bieán Ñaàu ra : saûn phaåm hay dòch vuï Heä thoáng coù quan heä vôùi moâi tröôøng xung quanh.



4.2. Lyù thuyeát quaûn trò ñònh löôïng Phuïc vuï cho vieäc ra quyeát ñònh cuûa nhaø quaûn trò. Duøng moâ hình toaùn hoïc ñeå tìm caùc giaûi phaùp toái öu. Döïa treân caùc tieâu chuaån kinh teá ñeå ra quyeát ñònh. Söû duïng maùy tính ñeå tieát kieäm chi phí vaø thôøi gian. Áp dụng các yếu tố kinh tế kỹ thuật hơn là các yếu tố

tâm lý trong quản trị. Đưa ra quyết định tối ưu trong hệ thống khép kín.


Caùc yeáu toá ñaàu vaøo

Quaù trình saûn xuaát

Caùc yeáu toáñaàu ra

Moâi tröôøng

Phaûn hoài


5. LYÙ THUYEÁT QUAÛN TRÒ QUAÙ TRÌNH VAØ NHAÄT BAÛN

5.1. Lyù thuyeát quaûn trò quaù trìnhHarold Koontz cho raèng quaûn trò laø moät quaù trình goàm :

Hoaïch ñònh

Toå chöùc

Nhaân söï

Laõnh ñaïo

Kieåm tra

Phaûn hoài


5.2. Lyù thuyeát quaûn trò Nhaät Baûn ( William ouchi )

Loaïi A(Myõ )

Loaïi Z( Myõ Ñieàu chænh)

Loaïi J( Nhaät Baûn)

Thôøi gian tuyeån duïng ngaén

Thôøi gian tuyeån duïng daøi

Tuyeån duïng suoát ñôøi

Caù nhaân quyeát ñònh

Taäp theå quyeát ñònh Taäp theå quyeát ñònh

Caù nhaân chòu traùch nhieäm

Caù nhaân chòu traùch nhieäm

Traùch nhieäm taäp theå


Loaïi A(Myõ )

Loaïi Z( Myõ Ñieàu chænh)

Loaïi J( Nhaät Baûn)

Ñaùnh giaù vaø thaêng tieán nhanh

Ñaùnh giaù vaø thaêng tieán chaäm

Ñaùnh giaù vaø thaêng tieán chaäm

Kieåm tra roõ raøng Kieåm tra khoâng chính thöùc

Kieåm tra khoâng chính thöùc

Chuyeân moân hoùa coâng vieäc

Chuyeân moân hoùa coâng vieäc hôïp lyù

Khoâng chuyeân hoùa coâng vieäc

nhaân vieân laø laøm ngöôøi laøm thueâ.

Nhaân vieân laø con ngöôøi

Quan taâm nhaân vieân vaø gia ñình

CASE 1 – 5 phuùt

Baïn ñöôïc giao chöùc vuï tröôûng moät nhoùm baùn haøng, haõy ñöa ra caùcnguyeân taéc ñeå aùp duïng cho nhoùm.

Nhoùm 1 : Ñoùng vai troø cuûa tröôûng nhoùm ñöa ra caùc nguyeân taéc.

Nhoùm 2 : Ñoùng vai troø cuûa tröôûng nhoùm ñöa ra caùc nguyeân taéc

Giaûng vieân vaø caùc nhoùm khaùc quan saùt vaø ruùt ra nhaän xeùt.

CASE 2 – 5 phuùt

Phaân chia coâng vieäc baùn haøng cuûa moät nhaân vieân kinhdoanh thaønh caùc böôùc vaø saép xeáp theo trình töï hôïp lyù. Nhoùm 1 : Phaân chia vaø saép xeáp caùc böôùc baùn haøng cuûanhaân vieân kinh doanh. Nhoùm 2 : Phaân chia vaø saép xeáp caùc böôùc baùn haøng cuûanhaân vieân kinh doanh.Giaûng vieân vaø caùc nhoùm khaùc quan saùt vaø ruùt ra nhaänxeùt.

CASE 3 – 5 phuùt

Baïn laø tröôûng phoøng kinh doanh cuûa doanh nghieäp, haõy ñöa ra caùcbieän phaùp ñeå phaùt trieån quan heä vôùi nhaân vieân vaø giöõa nhaân vieân.

Nhoùm 1 : Ñoùng vai troø cuûa tröôûng phoøng ñöa ra caùc bieän phaùp.

Nhoùm 2 : Ñoùng vai troø cuûa tröôûng nhoùm ñöa ra caùc bieän phaùp.

Giaûng vieân vaø caùc nhoùm khaùc quan saùt vaø ruùt ra nhaän xeùt.

Lyù thuyeát naøo cho raèng moãi coâng vieäc ñeàu coù moätcaùch thöïc hieän toát nhaát.

Lyù thuyeát naøo nhaán maïnh caàn quan taâm ñeán nhu caàutinh thaàn cuûa nhaân vieân.

Lyù thuyeát naøo ñeà cao vieäc duøng toaùn hoïc ñeå ra quyeátñònh.

Lyù thuyeát naøo cho raèng quaûn trò goàm chöùc naênghoïach ñònh, toå chöùc, ñieàu khieån, kieåm tra

Lyù thuyeát naøo cho raèng doanh nghieäp laø moät heäthoáng goàm yeáu toá ñaàu vaøo, quaù trình cheá bieán vaø yeáutoá ñaàu ra.

ACTIVITY 4– 5 phuùt

Thöôøng xuyeân luaân chuyeån nhaân söï coù phaûi laønguyeân taéc do Fayol ñöa ra khoâng?

Lyù thuyeát quaûn trò Nhaät Baûn coù đề caäp ñeán chuyeânmoân hoùa lao ñoäng khoâng?

Coù phaûi nhöôïc ñieåm lyù thuyeát cuûa Weber laø cöùngnhaéc vaø thieáu linh hoạt khoâng?

Coù phaûi nhöôïc ñieåm cuûa Taylor laø khoâng quan taâmñeán nhu caàu tinh thaàn cuûa nhaân vieân khoâng ?

Söû duïng lao ñoäng ngaén haïn coù phaûi laø nguyeân taéctrong lyù thuyeát cuûa Weber khoâng?

ACTIVITY 5 – 5 phuùt

Documents

CHÖÔNG II CAÙC LYÙ THUYEÁT QUAÛN TRÒ i-giảng...Elton Mayo (1880-1949) giaùo sö ñaïi hoïc havard ngöôøi Myõ. ... 3.1.Hugo Munsterberg ( 1863 – 1916 ) Nghiên cứu