Chöông 5: HEÄ THOÁNG THANH TOAÙN KHOÂNG DUØNG TIEÀN MAËT TAÏI VIEÄT NAM

Chöông 5:HEÄ THOÁNG THANH TOAÙN KHOÂNG DUØNG TIEÀN MAËT TAÏI VIEÄT NAM

Chöông 5:(tt)

5.1. CÔ SÔÛ PHAÙP LYÙ CUÛA HEÄ THOÁNG THANH TOAÙN KHOÂNG DUØNG TIEÀN MAËT TAÏI VIEÄT NAM

5.1.1. Moái quan heä giöõa löu thoâng tieàn maët vaø thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët

- Chu chuyeån tieàn teä trong neàn kinh teá haøng hoùa ñöôïc thöïc hieän döôùi 2 hình thöùc: chu chuyeån tieàn maët vaø chu chuyeån khoâng duøng tieàn maët.

5.1.1. Moái quan heä giöõa löu thoâng tieàn maët vaø thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët (tt):- ÔÛ Vieät Nam chu chuyeån tieàn maët ñöôïc thöïc hieän bôûi daáu hieäu tieàn teä Vieät Nam (VND), ñaây laø tieàn maët vaän ñoäng trong löu thoâng, thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän löu thoâng vaø phöông tieän thanh toaùn. Coøn trong thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët, tieàn chæ chaáp haønh moät chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn.

Chöông 5:(tt)

Chöông 5:(tt)

5.1.1. Moái quan heä giöõa löu thoâng tieàn maët vaø thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët (tt):- Thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët laø toång hôïp taát caû caùc khoaûn thanh toaùn tieàn teä giöõa caùc ñôn vò, caù nhaân ñöôïc thöïc hieän baèng caùch tính chuyeån tieàn treân taøi khoaûn,hoaëc buø tröø laãn nhau thoâng qua ngaân haøng maø khoâng tröïc tieáp söû duïng tieàn maët trong khoaûn thanh toaùn ñoù.

Söï chu chuyeån cuûa saûn phaåm haøng hoùa ñoøi hoûi phaûi söû duïng tieàn teä trong caùc chöùc naêng

cuûa noù ñeå thöïc hieän caùc moái quan heä kinh teá phaùt sinh haøng ngaøy – ñoù laø moät taát yeáu –

maët khaùc ñoøi hoûi con ngöôøi vaø xaõ hoäi phaûi söû duïng tieàn trong caùc tröôøng hôïp

thanh toaùn nhö theá naøo laø hôïp lyù vaø tieän lôïi.

5.1.1. Moái quan heä giöõa löu thoâng tieàn maët vaø thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët (tt):


Vieäc söû duïng tieàn maët hay khoâng duøng tieàn maët ñeå thöïc hieän caùc khoaûn thanh toaùn khoâng phaûi do yù muoán chuû quan cuûa nhaø nöôùc hay moät cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc naøo ñoù maø do yeâu caàu khaùch quan trong thanh toaùn ñoøi hoûi.

Chöông 5:(tt)


Khi neàn kinh teá, löu thoâng haøng hoùa trao ñoåi, dòch vuï ñöôïc môû roäng thì khoái löôïng chu chuyeån tieàn teä cuõng taêng leân töông öùng, töùc thanh toaùn baèng tieàn maët vaø khoâng duøng tieàn maët ñeàu taêng leân.

Thanh toaùn baèng chuyeån khoaûn taêng caû veà soá tuyeät ñoái vaø soá töông ñoái (tyû troïng).

Thanh toaùn baèng tieàn maët thì taêng veà soá tuyeät ñoái nhöng laïi giaûm veà soá töông ñoái (tyû troïng).

Chöông 5:(tt)

5.1.2. Ñaëc ñieåm vaø taùc duïng cuûa thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët

Thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët ôû Vieät Nam laø quan heä thanh toaùn ñöôïc thöïc hieän vaø ñöôïc tieán haønh baèng caùch trích chuyeån tieàn töø taøi khoaûn ñôn vò naøy sang ñôn vò khaùc hoaëc buø tröø laãn nhau giöõa caùc ñôn vò thoâng qua ngaân haøng.

Chöông 5:(tt)

5.1.2. Ñaëc ñieåm vaø taùc duïng cuûa thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët( tt)Đaëc ñieåm:-Söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä ñoäc laäp vôùi söï vaän ñoäng cuûa vaät tö haøng hoùa caû veà thôøi gian vaø khoâng gian, söï vaän ñoäng cuûa tieàn trong thanh toaùn vaø söï vaän ñoäng cuûa vaät tö haøng hoùa khoâng coù söï aên khôùp vôùi nhau. Ñaây laø ñaëc ñieåm lôùn nhaát, noåi baät nhaát trong thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët caàn phaûi ñöôïc nhaän thöùc moät caùch ñuùng ñaén.

Chöông 5:(tt)

5.1.2. Ñaëc ñieåm vaø taùc duïng cuûa thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët( tt)

Khaùc vôùi thanh toaùn baèng tieàn maët, thanh toaùn baèng chuyeån khoaûn khoâng phaûi ñöôïc tieán haønh moät caùch tröïc tieáp theo kieåu “giao haøng, nhaän tieàn”, maø laø vieäc giao haøng ñöôïc tieán haønh ôû nôi naøy trong thôøi gian naøy, nhöng vieäc thanh toaùn coù theå ñöôïc thöïc hieän ôû nôi khaùc, trong moät thôøi gian khaùc.

Chöông 5:(tt)


Đaëc ñieåm:(tt)- Trong thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët,

vaät moâi giôùi (tieàn maët) khoâng xuaát hieän nhö trong thanh toaùn baèng tieàn maët (H-T-H) maø noù chæ xuaát hieän döôùi hình thöùc tieàn teä keá toaùn (tieàn ghi soå) vaø ñöôïc ghi cheùp treân caùc chöùng töø, soå saùch keá toaùn (tieàn chuyeån khoaûn).

Ñaây laø ñaëc ñieåm noåi baät, ñaëc ñieåm rieâng cuûa thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët.

Chöông 5:(tt)


Đaëc ñieåm:(tt)- Trong thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët, vai

troø cuûa ngaân haøng laø raát to lôùn, ñaáy laø vai troø cuûa ngöôøi toå chöùc vaø thöïc hieän caùc khoaûn thanh toaùn. ngöôøi quaûn lyù taøi khoaûn tieàn göûi cuûa caùc ñôn vò môùi ñöôïc pheùp trích chuyeån taøi khoaûn cuûa caùc ñôn vò

Ngaân haøng trôû thaønh “phoøng thanh toaùn” cho xaõ hoäi , toaøn boä quaù trình thanh toaùn ñöôïc thöïc hieän thuaän loäi, troâi chaûy hay khoâng ñöôïc quyeát ñònh bôûi ngöôøi thöïc hieän maø trong ñoù ngaân haøng ñoùng vai troø “keát thuùc” quaù trình thanh toaùn.

Chöông 5:(tt)

Taùc duïng:Tröïc tieáp thuùc ñaåy quaù trình vaän ñoäng cuûa vaät tö,

haøng hoùa trong neàn kinh teá, thoâng qua ñoù maø caùc moái quan heä kinh teá lôùn seõ ñöôïc giaûi quyeát,

nhôø vaäy, quaù trình saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa ñöôïc tieán haønh bình thöôøng.

Nhôø toå chöùc coâng taùc thanh toaùn maø cho pheùp NH taäp trung ngaøy caøng nhieàu caùc khoaûn voán tieàn teä trong neàn kinh teá, laøm taêng theâm nguoàn voán tín duïng ñeå ñaàu tö vaøo caùc quaù trình taùi saûn xuaát môû roäng.

5.2. CAÙC THEÅ THÖÙC THANH TOAÙN KHOÂNG DUØNG TIEÀN MAËT ÔÛ VIEÄT NAM

5.2.1. Thanh toaùn baèng seùc5.2.1.1. Khaùi nieäm Seùc laø leänh traû tieàn cuûa chuû taøi khoaûn, ñöôïc

laäp treân maãu do ngaân haøng nhaø nöôùc quy ñònh, yeâu caàu ñôn vò thanh toaùn trích moät soá tieàn töø taøi khoaûn tieàn göûi cuûa mình ñeå traû cho ngöôøi thuï höôûng coù teân ghi treân seùc hoaëc traû cho ngöôøi caàm seùc.

Vaäy seùc laø moät chi phieáu, laäp treân maãu in saün do chuû taøi khoaûn phaùt haønh giao tröïc tieáp cho ngöôøi baùn ñeå thanh toaùn tieàn vaät tö, haøng hoùa, chi phí dòch vuï…

Chöông 5:(tt)

5.2.1.2Nguyên tắc

Ngaân haøng, kho baïc nhaø nöôùc... ban

seùc traéng cho khaùch haøng

söû duïng, theo ñuùng maãu

seùc ñaõ ñöôïc duyeät vaø chæ baùn seùc cho khaùch haøng naøo coù môû

taøi khoaûn taïi ñôn vò mình.

Taát caû caùc tôø seùc do maãu Ngaân haøng Nhaø nöôùc thieát keá thoáng

nhaát ñöôïc in vaø ghi baèng tieáng Vieät

(seùc phuïc vuï khaùch haøng nöôùc ngoaøi coù theå in

theâm baèng tieáng Anh

Chöông 5:(tt)


(tt)

Seùc phaûi ñöôïc vieát baèng thöù möïc khoù taåy xoùa, khoâng

duøng buùt chì, khoâng duøng möïc ñoû. Caùc yeáu toá trong seùc phaûi ghi ñaày ñuû roõ raøng. Caám

söûa chöõa, taåy xoùa treân tôø

seùc, seùc vieát hoûng caàn

gaïch cheùo, ñeå nguyeân khoâng xeù rôøi khoûi

cuoáng tôø seùc

Ngöôøi phaùt haønh seùc, laø

chuû taøi khoaûn hoaëc ñöôïc chuû taøi khoaûn uûy

quyeàn. Chæ ñöôïc phaùt haønh seùc trong phaïm vi soá dö taøi khoaûn uûy quyeàn. Chæ ñöôïc phaùt haønh trong

phaïm vi soá dö taøi khoaûn tieàn göûi hoaëc baûo

chi, neáu vi phaïm seõ bò phaït tieàn, bò ñình chæ söû duïng seùc hoaëc bò truy toá theo

phaùp luaät

Chöông 5:(tt)


(tt)

Tôø seùc ñuû ñieàu kieän thanh toaùn phaûi laø:+ Tôø seùc hôïp leä.+ Ñöôïc noäp trong thôøi gian hieäu löïc thanh toaùn.+ Chöõ kyù vaø con daáu phaûi khôùp ñuùng vôùi maãu ñaõ ñaêng kyù.+ Soá dö taøi khoaûn cuûa chuû taøi khoaûn ñuû tieàn ñeå thanh toaùn.

Khi phaùt haønh seùc caàn ghi soá tieàn baèng chöõ vaø soá phaûi khôùp nhau, ñòa ñieåm. Moät tôø seùc hôïp leä laø seùc ghi ñaày ñuû caùc yeáu toá vaø noäi dung quy ñònh, coù ñuû chöõ kyù vaø con daáu (neáu coù).

Chöông 5:(tt)


(tt)

Tröôøng hôïp coù nhieàu seùc ñöôïc

phaùt haønh bôû moät chuû

taøi khoaûn ñöôïc noäp vaøo cuøng moãt thôøi

ñieåm thì ñôn vò thanh toaùn xaùc ñònh thöù töï thanh toaùn theo soá seùc phaùt haønh

töø nhoû ñeán lôùn

Ngöôøi phaùt haønh seùc vaø ngöôøi thuï höôûng phaûi thoâng baùo ngay cho caùc beân lieân quan, khi bò maát seùc. Caên cöù vaøo thoâng baùo maát seùc, caù nhaân, ñôn vò thanh toaùn ra leänh ñình chæ thanh toaùn ñoái vôùi tôø seùc ñöôïc thoâng baùo, phaûi chòu boài hoaøn neáu ñeå tôø seùc bò lôïi duïng laáy tieàn ra sau khi ñaõ nhaän thoâng baùo.

Chöông 5:(tt)

5.2.1.2Nguyên tắc: (tt)- Seùc phaùt haønh quaù soá dö taøi khoaûn tieàn göûi seùc bò

xöû lyù nhö sau:+ Vi phaïm laàn ñaàu: phaït tieàn theo quy ñònh xöû phaït vi

phaïm hôïp ñoàng.+ Phaït 30% soá tieàn phaùt haønh quaù soá dö.+ Phaït chaäm traû: tính treân soá ngaøy chaäm traû vaø laõi

suaát quaù haïn taïi ñôn vò thanh toaùn.+ Vi phaïm laàn hai: Phaït tieàn nhö laàn ñaàu; ñình chæ phaùt

haønh seùc trong 6 thaùng thu hoài toaøn boä soá seùc chöa söû duïng. Sau ñoù neáu coù cam keát khoâng taùi phaïm thì khoâi phuïc quyeàn phaùt haønh seùc.

+ Taùi phaïm laàn thöù 3: phaït tieàn nhö treân; ñình chæ vónh vieãn quyeàn phaùt haønh seùc. Teân caùc ñôn vò, caùc nhaân bò ñình chæ, hoaëc ñình chæ vónh vieãn quyeàn phaùt haønh seùc seõ ñöôïc thoâng baùo trong toaøn heä thoáng ngaân haøng.

Chöông 5:(tt)

5.2.1.2 Nguyên tắc: (tt) Caùc ñoái töôïng coù lieân quan ñeán seùc:- Chuû taøi khoaûn: laø ngöôøi ñöùng teân môû

taøi khoaûn vaø laø chuû sôû höõu hoaëc ñaïi dieän chuû sôû höõu soá tieàn treân taøi khoaûn ñoù. Chuû taøi khoaûn coù theå laø ñaïi dieän moät phaùp nhaân hoaëc moät theå nhaân.

- Ngöôøi phaùt haønh seùc: laø ngöôøi kyù phaùt haønh seùc ñeå thanh toaùn cho ngöôøi höôûng seùc. Ngöôøi phaùt haønh coù theå laø chuû taøi khoaûn hoaëc ngöôøi ñöôïc chuû taøi khoaûn uûy quyeàn.

Chöông 5:(tt)

Nguyên tắc: (tt)Caùc ñoái töôïng coù lieân quan ñeán seùc:(tt)- Ngöôøi thuï höôûng seùc: laø ngöôøi sôû höõu

soá tieàn ghi treân seùc, ngöôøi thuï höôûng seõ ñöôïc ghi roõ hoï teân treân tôø seùc (neáu seùc kyù danh) hoaëc laø ngöôøi caàm seùc (neáu laø seùc voâ danh).

- Ngöôøi chuyeån nhöôïng seùc: laø ngöôøi chuyeån nhöôïng quyeàn thuï höôûng seùc cuûa mình cho ngöôøi khaùc theo luaät ñònh.

Chöông 5:(tt)

Nguyên tắc: (tt)Caùc ñoái töôïng coù lieân quan ñeán seùc:(tt)- Ñôn vò thu hoä: laø ñôn vò ñöôïc pheùp laøm dòch

vuï thanh toaùn tieán haønh nhaän caùc tôø seùc do ngöôøi thuï höôûng noäp vaøo ñeå thu hoä tieàn cho ngöôøi thuï höôûng.

- Ñôn vò thanh toaùn: laø ñôn vò giöõ taøi khoaûn tieàn göûi cuûa chuû taøi khoaûn, ñöôïc pheùp laøm dòch vuï thanh toaùn. Thöïc hieän vieäc trích tieàn treân taøi khoaûn tieàn göûi cuûa chuû taøi khoaûn ñeå thanh toaùn cho ngöôøi thuï höôûng seùc khi tôø seùc ñöôïc chuyeån nhöôïng ñeán.

Chöông 5:(tt)

Nguyên tắc: (tt)Caùc ñoái töôïng coù lieân quan ñeán seùc:(tt)- Ngöôøi phaùt haønh vaø ngöôøi thuï höôûng seùc

ñeàu coù traùch nhieäm ñoái vôùi seùc. Traùch nhieäm naøy goàm: traùch nhieäm thanh toaùn, lieân ñôùi giaûi quyeát caùc khieáu naïi hoaëc khôûi kieän khi seùc bò töø choái thanh toaùn.

- Ngöôøi thuï höôûng seùc ñöôïc quyeàn khieáu naïi nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm ñeå ñoøi thanh toaùn soá tieàn cuûa tôø seùc tröôøng hôïp khoâng giaûi quyeát ñöôïc khieáu naïi, thì ngöôøi thuï höôûng coù quyeàn khôûi kieän nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm tröôùc toøa aùn ñeå giaûi quyeát theo phaùp luaät.

Chöông 5:(tt)

Seùc kyù danh (named check)

Seùc voâ danh (Bearer Check):

5.2.1.3. Caùc loaïi seùc söû duïng trong thanh toaùnCaên cöù vaøo tính chaát chuyeån nhöôïng

seùc ñöôïc chia laøm 2 loaïi

Chöông 5:(tt)

5.2.1.3. Caùc loaïi seùc söû duïng trong thanh toaùn (tt):

Seùc kyù danh (named check): laø seùc ghi roõ hoï, teân, ñòa chæ cuûa caù nhaân hoaëc phaùp nhaân thuï höôûng seùc. Loaïi seùc naøy ñöôïc chuyeån nhöôïng theo luaät baèng phöông phaùp kyù haäu chuyeån nhöôïng (Endorsement). Vieäc chuyeån nhöôïng phaûi ghi roõ hoï teân, ñòa chæ, caù nhaân hoaëc teân, ñòa chæ phaùp nhaân ñöôïc chuyeån nhöôïng vaøo maët sau cuûa tôø seùc.

Chöông 5:(tt)


- Seùc voâ danh (Bearer Check): laø loaïi seùc khoâng ghi teân caù nhaân hoaëc teân phaùp nhaân thuï höôûng seùc. Teân tôø seùc seõ ghi: "Yeâu caàu traû tieàn cho ngöôøi caàm seùc (Requise Pay to The Bearer). Loaïi seùc naøy ñöôïc chuyeån nhöôïng töï do töùc laø baèng caùch trao tay. Loaïi naøy taïm thôøi chöa söû duïng ôû Vieät Nam.

Chöông 5:(tt)


Caên cöù vaøo tính chaát söû duïng: seùc chia laøm 2 loaïi:

- Seùc chuyeån khoaûn (Tranhsfer Check): ñaây laø loaïi seùc chæ duøng ñeå thanh toaùn theo loái chuyeån khoaûn baèng caùch ghi coù vaøo taøi khoaûn lieân quan.

- Seùc chuyeån khoaûn ñöôïc gaïch 2 ñöôøng song song cheùo goùc phía treân beân traùi tôø seùc hoaëc ñöôïc ñoùng daáu coù chöõ "Chuyeån khoaûn" ôû maët tröôùc tôø seùc.

-Seùc tieàn maët (Cash check): ñaây laø loaïi seùc maø ngöôøi thuï höôûng ñöôïc quyeàn ruùt tieàn maët taïi ñôn vò thanh toaùn.

Chöông 5:(tt)

5.2.1.4. Thuû tuïc phaùt haønh vaø thanh toaùn seùc

Thuû tuïc phaùt haønh vaø thanh toaùn seùc tieán haønh theo trình töï sau:

Böôùc 1: Caùc ñôn vò, caù nhaân sau khi sau khi môû hay ñaõ coù taøi khoaûn tieàn göûi ngaân haøng, hay kho baïc, khi coù nhu caàu söû duïng seùc seõ laäp giaáy ñeà nghò baùn seùc noäp vaøo ñôn vò thanh toaùn keøm theo chöùng minh thö hoaëc hoä chieáu. Ñôn vò thanh toaùn sau khi kieåm tra giaáy tôø hôïp leä seõ môû soå theo doõi teân, ñòa chæ, soá hieäu taøi khoaûn cuûa khaùch haøng.

Chöông 5:(tt)

5.2.1.4. Thuû tuïc phaùt haønh vaø thanh toaùn seùc( tt):

Böôùc 2: - Sau khi ñaõ coù seùc, khaùch haøng phaùt haønh

seùc vaø giao tröïc tieáp cho ngöôøi baùn (ngöôøi thuï höôûng seùc) ñeå thanh toaùn tieàn mua haøng hoùa, dòch vuï.

- Khi phaùt haønh seùc caàn chuù yù:+ Phaùt haønh seùc theo ñuùng quy ñònh.+ Chuû taøi khoaûn coù theå uûy quyeàn phaùt haønh

seùc (uûy quyeàn baèng vaên baûn)+ Ñôn vò thanh toaùn sau khi kieåm tra soá dö taøi

khoaûn tieàn göûi cuûa chuû taøi khoaûn seõ thöïc hieän “löu kyù” tieàn vaøo taøi khoaûn thích hôïp.

Chöông 5:(tt)


Böôùc 3: Khi nhaän ñöôïc tôø seùc do ngöôøi phaùt haønh trao cho mình, ngöôøi thuï höôûng caàn kieåm tra tính hôïp leä cuûa tôø seùc. Neáu tôø seùc hôïp leä thì ngöôøi thuï höôûng seùc coù theå xöû lyù baèng moät trong hai caùch:

- Noäp seùc ñeå ñöôïc thanh toaùn. Ngöôøi thuï höôûng laäp baûng keâ noäp seùc keøm theo tôø seùc noäp vaøo ñôn vò thu hoä hoaëc noäp tröïc tieáp vaøo ñôn vò thanh toaùn trong thôøi gian hieäu löïc thanh toaùn cuûa tôø seùc.

Chöông 5:(tt)


Böôùc 3:(tt)- Chuyeån nhöôïng seùc: Neáu ngöôøi thuï höôûng seùc muoán

chuyeån nhöôïng tôø seùc cho ngöôøi khaùc ñeå tröø nôï hoaëc traû tieàn haøng hoùa, dòch vuï thì tieán haønh caùc thuû tuïc chuyeån nhöôïng seùc theo quy ñònh.

Chöông 5:(tt)


Böôùc 4: Khi nhaän tôø seùc keøm theo baûng keâ noäp seùc cuûa khaùch haøng noäp vaøo ñôn vò tieáp nhaän seùc caàn kieåm tra tính hôïp leä cuûa tôø seùc, thôøi haïn thanh toaùn. Neáu tôø seùc khoâng hôïp leä hoaëc quaù haïn thì töø choái vaøo trao tôø seùc laïi cho khaùch haøng.

Chöông 5:(tt)


Böôùc 4:(tt) Neáu tôø seùc hôïp leä vaø coøn thôøi haïn thanh

toaùn thì ñôn vò thu hoä kyù nhaän tôø seùc ñoàng thôøi chuyeån ngay tôø seùc vaø baûng keâ cho ñôn vò thanh toaùn.

Tröôøng hôïp tôø seùc noäp tröïc tieáp vaøo ñôn vò thanh toaùn thì ñôn vò thanh toaùn seõ tieán haønh thanh toaùn ngay cho ngöôøi thuï höôûng.

Chöông 5:(tt)


Böôùc 5: Ñôn vò thanh toaùn khi nhaän ñöôïc baûng keâ keøm theo tôø seùc do ñôn vò thu hoä chuyeån ñeán (hoaëc do ngöôøi thuï höôûng noäp tröïc tieáp) caàn kieåm tra laïi:

- Tính hôïp leä cuûa tôø seùc.- Thôøi haïn hieäu löïc.- Tính lieân tuïc cuûa daõy chöõ kyù chuyeån nhöôïng

(neáu coù).- Söï khôùp ñuùng giöõa soá tieàn cuûa tôø seùc vaø

baûng keâ. Neáu hoaøn toaøn hôïp leä vaø khôùp ñuùng ñôn vò thanh toaùn seõ thöïc hieän thanh toaùn nhö sau:

Chöông 5:(tt)


Böôùc 5( tt):+ Neáu tôø seùc duøng ñeå thanh toaùn chuyeån khoaûn: ñôn

vò thanh toaùn seõ trích tieàn treân taøi khoaûn cuûa chuû taøi khoaûn (hoaëc taøi khoaûn kyù göûi ñeå baûo chi seùc) thanh toaùn cho ngöôøi thuï höôûng baèng caùch ghi coù vaøo taøi khoaûn tieàn göûi cuûa ngöôøi thuï höôûng roài baùo cho hoï hoaëc chuyeån tieàn qua ñôn vò thu hoä neáu ngöôøi thuï höôûng coù taøi khoaûn ôû ngaân haøng khaùc.

+ Neáu tôø seùc ñöôïc thanh toaùn baèng tieàn maët thì ñôn vò thanh toaùn cho ngöôøi thuï höôûng laáy tieàn maët hoaëc ngaân phieáu sau khi ñaõ kieåm tra kyõ caùc giaáy tôø lieân quan.

Chöông 5:(tt)


Böôùc 6: ñôn vò thu hoä khi nhaän ñöôïc tieàn do ñôn vò thanh toaùn göûi ñeán quan heä thoáng lieân ngaân haøng hay qua buø tröø thì tieán haønh ghi coù ngay vaøo taøi khoaûn cuûa ngöôøi thuï höôûng roài göûi giaáy baùo Coù cho hoï bieát.

Chöông 5:(tt)

(4)

(5) (6) (3)(5)

(3)

(2b)

(2a)

(1)

Ngöôøi phaùt haønh

(ngöôøi mua)

Ngöôøi thuï höôûng

(ngöôøi baùn)

Ñôn vò thu hoä

(NH beân baùn)

Ñôn vò thanh toaùn

(NH beân mua)

Chuù thích: (1) Ngöôøi mua, chuû taøi khoaûn laøm thuû tuïc xin mua

seùc traéng taïi ñôn vò mình môû taøi khoaûn(2a) Ngöôøi baùn, baùn haøng hoaëc cung caáp dòch vuï(2b) Ngöôøi mua phaùt haønh seùc giao cho ngöôøi baùn ñeå thanh toaùn tieàn haøng hoùa, dòch vuï.

(3) Ngöôøi thuï höôûng noäp seùc vaøo ñôn vò thu hoä hoaëc noäp tröïc tieáp cho ñôn vò thanh toaùn, hoaëc chuyeån nhöôïng seùc theo quy ñònh.

(4) Ñôn vò thu hoä sau khi kieåm tra hôïp leä, seõ nhaän thu hoä roài göûi tôø seùc vaø baûn keâ sang ñôn vò thanh toaùn.

(5) Ñôn vò thanh toaùn trích tieàn töø taøi khoaûn cuûa ngöôøi phaùt haønh (baùo nôï) ñeå thanh toaùn cho ngöôøi thuï höôûng thoâng qua ñôn vò thu hoä.

(6) Ñôn vò thu hoä ghi Coù vaøo taøi khoaûn cuûa ngöôøi thuï höôûng theo soá tieàn nhaän ñöôïc sau khi ñaõ tröø phí thanh toaùn roài göûi giaáy baùo Coù cho ngöôøi thuï höôûng.

Tröôøng hôïp ngöôøi phaùt haønh vaø ngöôøi thuï höôûng coù taøi khoaûn taïi cuøng moät ñôn vò.

(4a)(3)

(2b)

(2a)

(1)

Ngöôøi phaùt haønh

(ngöôøi mua)

Ngöôøi thuï höôûng

(ngöôøi baùn)

Ñôn vò thu hoä ñoàng thôøi laø ñôn vò thanh

toaùn

(4b)

(1) Ngöôøi mua – Chuû taøi khoaûn laøm thuû tuïc xin mua seùc traéng taïi ñôn vò nôi mình môû taøi khoaûn

(2a) Ngöôøi baùn giao haøng cho ngöôøi mua(2b) Ngöôøi mua phaùt haønh seùc tröïc tieáp cho

ngöôøi baùn(3) Ngöôøi thuï höôûng noäp seùc vaøo ñôn vò thu

hoä hoaëc chuyeån nhöôïng seùc theo ñuùng quy ñònh.

(4a) Ñôn vò thanh toaùn ghi Nôï taøi khoaûn cuûa ngöôøi phaùt haønh roài göûi giaáy baùo Nôï.

(4b) Ñôn vò thanh toaùn ghi Coù vaøo taøi khoaûn cuûa ngöôøi thuï höôûng roài göûi giaáy baùo Coù cho ngöôøi thuï höôûng hoaëc cho ngöôøi thuï höôûng ruùt tieàn maët.

Chöông 5:(tt)

Nhöõng chuù yù quan troïng- Neáu ngöôøi thuï höôûng noäp seùc khoâng

ñuùng thôøi haïn vì lyù do khaùch quan hoaëc ñôn vò thu hoä khoâng chuyeån seùc kòp thôøi thì caàn laäp giaáy xaùc nhaän do lyù do baát khaû khaùng coù xaùc nhaän cuûa UBND Phöôøng, xaõ nôi ngöôøi thuï höôûng cö truù hay nôi ñoùng truï sôû cuûa ñôn vò thu hoä ñeå duy trì hieäu löïc thanh toaùn cuûa tôø seùc ñoù.

Chöông 5:(tt)

Nhöõng chuù yù quan troïng( tt)- Ñôn vò thanh toaùn ñöôïc quyeàn töø choái thanh

toaùn vaø traû laïi tôø seùc cho ñôn vò thu hoä hoaëc ngöôøi thuï höôûng seùc neáu tôø seùc khoâng ñuû ñieàu kieän thanh toaùn (khoâng hôïp leä, coù leänh ñình chæ thanh toaùn, phaùt haønh quaù soá dö, chöõ kyù khoâng ñuùng chöõ kyù, daáu…) Khi töø choái thanh toaùn, ñôn vò thanh toaùn phaûi laäp phieáu töø choái thanh toaùn göûi cho ngöôøi thuï höôûng bieát.

Chöông 5:(tt)

Nhöõng chuù yù quan troïng( tt)- Neáu ñôn khieáu naïi khoâng ñöôïc

giaûi quyeát thì ngöôøi thuï höôûng ñöôïc quyeàn khôûi kieän tröôùc toøa ñoái vôùi ngöôøi phaùt haønh hoaëc nhöõng ngöôøi chuyeån nhöôïng hoaëc taát caû nhöõng ngöôøi ñoù. Vuï kieän do Toøa aùn giaûi quyeát.

Chöông 5:(tt)

Nhöõng chuù yù quan troïng( tt)- Tröôøng hôïp seùc bò töø choái vì quaù haïn

thì ngöôøi thuï höôûng maát quyeàn khieáu naïi nhöng tôø seùc vaãn coù giaù trò laøm caên cöù ñeå yeâu caàu ngöôøi phaùt haønh thanh toaùn (baèng caùch phaùt haønh tôø seùc môùi thay theá tôø seùc quaù haïn) neáu ngöôøi phaùt haønh khoâng traû thì ngöôøi thuï höôûng ñöôïc quyeàn khôû kieän tröôùc toøa.

5.2.2. Thanh toaùn baèng uûy nhieäm chi hoaëc leänh chi

5.2.2.1. Khaùi nieäm veà uûy nhieäm chi UÛy nhieäm chi laø leänh chi do chuû taøi

khoaûn laäp treân maãu in saün ñeå yeâu caàu ngaân haøng hoaëc kho baïc nôi mình môû taøi khoaûn, trích moät soá tieàn nhaát ñònh töø taøi khoaûn cuûa mình ñeå traû cho ngöôøi thuï höôûng veà tieàn haøng hoùa dòch vuï hoaëc chuyeån vaøo moät taøi khoaûn khaùc cuûa chính mình.

Chöông 5:(tt)

Chöông 5:(tt)

5.2.2.2. Thuû tuïc laäp chöùng töø vaø thanh toaùn

(4)

(3)

(2)

(1)

Beân mua(beân traû tieàn)

Beân baùn(beân thuï höôûng)

Ngaân haøngbeân mua

Ngaân haøng beân baùn

Chuù thích:(1)- Beân baùn xuaát giao haøng hoùa hoaëc cung

caáp dòch vuï cho beân mua.(2)- Beân mua laäp uûy nhieäm chi theo maãu

thoáng nhaát ñeå göûi ñeán ngaân haøng phuïc vuï mình (ngaân haøng beân mua) ñeå thanh toaùn tieàn haøng hoùa dòch vuï cho beân baùn.

(3)- Ngaân haøng beân mua kieåm tra uûy nhieäm chi do beân mua chuyeån ñeán. Neáu taát caû ñeàu hôïp leä thì tieán haønh thanh toaùn baèng caùch trích tieàn treân taøi khoaûn cuûa beân mua ñeå traû cho beân baùn ngay trong ngaøy.

(4)- Ngaân haøng beân baùn ghi Coù vaøo taøi khoaûn cuûa beân baùn vaø göûi giaáy baùo Coù cho beân baùn ngay sau khi nhaän ñöôïc tieàn hoaëc giaáy baùo töø ngaân haøng beân mua.

Chöông 5:(tt)

5.2.3. Thanh toaùn baèng uûy nhieäm thu5.2.3.1. Khaùi nieäm UÛy nhieäm thu laø moät theå thöùc thanh

toaùn ñöôïc tieán haønh treân cô sôû giaáy uûy nhieäm thu vaø caùc chöùng töø hoùa ñôn do ngöôøi baùn laäp vaø chuyeån ñeán ngaân haøng ñeå yeâu caàu thu hoä tieàn töø ngöôøi mua veà haøng hoùa ñaõ giao, dòch vuï cung öùng phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän thanh toaùn ñaõ ghi trong hôïp ñoàng kinh teá.

5.2.3. Thanh toaùn baèng uûy nhieäm thu( tt):

5.2.3.1. Khaùi nieäm( tt): UÛy nhieäm thu ñöôïc aùp duïng phoå bieán

trong moïi tröôøng hôïp vôùi ñieàu kieän 2 beân mua vaø baùn phaûi thoáng nhaát vôùi nhau vaø phaûi thoâng baùo baèng vaên baûn cho ngaân haøng veà vieäc aùp duïng theå thöùc uûy nhieäm thu ñeå ngaân haøng laøm caên cöù thöïc hieän thanh toaùn.

Chöông 5:(tt)

Chöông 5:(tt)

5.2.3.2. Luaân chuyeån chöùng töø vaø thanh toaùn baèng uûy nhieäm thu

(3)

(4b)(4a)

(2)(1)

Hôïp ñoàng kinh teáBeân mua

Ngaân haøng beân mua

(5) (2)

Beân baùn


Chuù thích:(1)- Caên cöù vaøo hôïp ñoàng kinh teá ñaõ

kyù beân baùn tieán haønh göûi haøng hoaëc cung caáp dòch vuï cho beân mua.

(2)- Ngay sau ñoù beân baùn laäp giaáy uûy nhieäm thu keøm theo caùc hoùa ñôn, vaän ñôn coù lieân quan göûi ñeán ngaân haøng phuïc vuï mình hoaëc göûi tröïc tieáp ñeán ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi mua ñeå nhôø thu tieàn hoä. Neáu beân baùn muoán nhaän ñöôïc tieàn nhanh thì caàn ghi roõ vaøo uûy nhieäm thu “chuyeån tieàn baèng ñieän” vaø phaûi chòu phí chuyeån tieàn.

(3)- Ngaân haøng beân baùn kieåm tra boä giaáy tôø uûy nhieäm thu neáu hôïp leä vaø khôùp ñuùng thì ghi ngaøy, thaùng, nhaän chöùng töø vaøo choã quy ñònh cuûa uûy nhieäm thu, ghi ngaøy thaùng kieåm soaùt vaø göûi uûy nhieäm thu ñi cho ngaân haøng beân mua, keá toaùn tröôûng ngaân haøng kyù teân, ñoùng daáu roài göûi uûy nhieäm thu (lieân 1,2,3) vaø caùc chöùng töø keøm theo cho ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi mua.

(4)- Khi nhaän ñöôïc 3 lieân uûy nhieäm thu vaø caùc chöùng töø hoùa ñôn do ngaân haøng beân baùn chuyeån ñeán, ngaân haøng beân mua caàn phaûi kieåm tra kyõ löôõng ñeå xaùc ñònh tính hôïp leä cuûa caùc chöùng töø thanh toaùn. Neáu taát caû ñeàu hôïp leä, ñuùng ñaén vaø phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän thanh toaùn maø beân mua thoâng baùo cho ngaân haøng thì ngaân haøng beân mua tieán haønh ghi cheùo ngaøy nhaän vaø ngaøy thanh toaùn vaøo nôi quy ñònh cuûa uûy nhieäm thu roài trích tieàn treân taøi khoaûn tieàn göûi cuûa beân mua ñeå thanh toaùn cho ngöôøi baùn, thoâng qua ngaân haøng beân baùn theo phöông thöùc thích hôïp.

(4a)- Vieäc thöïc hieän thanh toaùn taïi ngaân haøng beân mua phaûi hoaøn thaønh trong phaïm vi moät (01) ngaøy laøm vieäc keå töø ngaøy nhaän ñöôïc uûy nhieäm thu. Neáu taøi khoaûn cuûa beân mua khoâng ñuû tieàn ñeå thanh toaùn thì phaûi chôø khi taøi khoaûn coù ñuû tieàn môùi thöïc hieän thanh toaùn ñoàng thôøi tính soá tieàn phaït ñeán cho beân baùn höôûng.

Tieàn phaït chaäm traû = Soá tieàn cuûa uûy nhieäm thu x Soá ngaøy chaäm traû x Tyû leä phaït chaäm traû

Trong ñoù: Soá ngaøy chaäm traû tính töø ngaøy ngaân haøng beân mua nhaän ñöôïc uûy nhieäm thu töø ngaân haøng beân baùn chuyeån ñeán ngaøy taøi khoaûn beân mua coù ñuû tieàn ñeå thanh toaùn.

Tyû leä phaït chaäm traû tính nhö tyû leä phaït chaäm traû ñoái vôùi seùc töùc baèng 100% laõi suaát cho vay cao nhaát.

(4b) Sau ñoù ngaân haøng beân mua phaûi ñoùng daáu coù chöõ “ñaõ thanh toaùn” leân caùc chöùng töø hoùa ñôn, vaän ñôn roài göûi veà cho beân mua keøm theo lieân (2) giaáy uûy nhieäm thu laøm giaáy baùo Nôï. Beân mua duøng boä chöùng töø naøy ñeå nhaän haøng khi haøng veà tôùi caûng.

(5)- Khi nhaän ñöôïc tieàn töø ngaân haøng beân mua chuyeån ñeán hoaëc nhaän ñöôïc giaáy baùo coù theo phöông thöùc thanh toaùn giöõa 2 ngaân haøng, ngaân haøng beân baùn seõ ghi Coù vaøo taøi khoaûn cuûa beân baùn roài ghi ngaøy, thaùng thanh toaùn vaøo nôi quy ñònh cuûa giaáy uûy nhieäm thu vaø göûi cho beân baùn laøm giaáy baùo Coù.

5.2.4. Thanh toaùn baèng thö tín duïng5.2.4.1. Khaùi nieäm Thö tín duïng laø moät tôø leänh cuûa NH

phuïc vuï beân mua (theo ñeà nghò cuûa ngöôøi mua) ñoái vôùi NH phuïc vuï beân baùn ñeå tieán haønh traû tieàn cho ngöôøi baùn theo caùc chöùng töø cuûa ngöôøi baùn xuaát trình veà haøng hoaù ñaõ giao, dòch vuï ñaõ ñöôïc cung öùng cho beân mua, phuø hôïp vôùi caùc khoaûn ñaõ ghi trong thö tín duïng.

Chöông 5:(tt)

Thôøi haïn hieäu löïc cuûa thö tín duïng laø 3 thaùng keå töø ngaøy NH beân mua nhaän

môû thö tín duïng

Thö tín duïng ñöôïc duøng ñeå thanh toaùn giöõa caùc beân mua vaø baùn khaùc ñòa phöông trong heä thoáng NH trong

tröôøng hôïp beân baùnñoøi hoûi beân mua phaûi ñaûm baûo voán ñeå chi traû ngay sau khi giao haøng hoùa, dòch vuï.

Moãi thö tín duïng chæ ñöôïc duøng ñeå thanh toaùn vôùi moätngöôøi baùn duy nhaát

(töùc laø moät ngöôøi thuï höôûng).

Möùc tieàn toái thieåu cuûa moät thö tín duïng laø 10.000.000ñ (möôøi trieäu ñoàng)

5.2.4.2. Moät soá quy ñònh cuï theå

5.2.4.3. Thuû tuïc laäp chöùng töø , luaân chuyeån chöùng töø vaø thanh toaùn

(2)

Hôïp ñoàng kinh teá

(7)(6)

(1)

(1)

Beân mua(xin môû thö tín

duïng)

Ngaân haøng beân mua

(NH môû thö tín duïng)

(5) (3)

Beân baùn(höôûng lôïi thö tín

duïng)


(NH thanh toaùn)

Chöông 5:(tt)

Chöông 5:(tt)

(1)- Caên cöù vaøo hôïp ñoàng kinh teá ñaõ kyù keát vôùi beân baùn, beân mua laäp giaáy xin môû thö tín duïng (laäp 6 lieân hoaëc 3 lieân neáu môû baèng ñieän, theo maãu quy ñònh thoáng nhaát) keøm theo uûy nhieäm chi hoaëc ñôn xin vay ñeå trích taøi khoaûn tieàn göûi ñeå trích tieàn göûi hoaëc vay ngaén haïn moät soá tieàn phuø hôïp vôùi giaù trò giaù haøng hoùa, dòch vuï caàn mua.

Chöông 5:(tt)

(2)- Ngaân haøng beân mua sau khi ñaõ kieåm tra caùc yeáu toá treân caùc lieân cuûa giaáy môû thö tín duïng neáu taát caû ñeàu hôïp leä vaø ñuùng thì trích taøi khoaûn cuûa beân mua (hoaëc cho vay) ñeå chuyeån vaøo taøi khoaûn tieàn göûi môû thö tín duïng roài ghi theâm nhöõng yeáu toá caàn thieát, tính kyù hieäu maät, kyù teân ñoùng daáu ngaân haøng vaøo nôi quy ñònh cuûa thö tín duïng roài göûi caùc lieân 4,5,6, thö tín duïng ñeán ngaân haøng beân baùn ngay trong ngaøy. Ñoàng thôøi göûi moät lieân (lieân 2) giaáy môû thö tín duïng laøm giaáy baùo nôï cho beân mua.

(3)- Sau khi ñaõ kieåm tra caùc lieân thö tín duïng do ngaân haøng beân mua göûi ñeán, ñaõ xaùc ñònh tính hôïp leä vaø an toaøn cuûa thö tín duïng thì ngaân haøng beân baùn göûi moät lieân giaáy môû thö tín duïng cho beân baùn ñeå thoâng baùo cho beân baùn bieát thö tín duïng ñaõ ñöôïc môû vaø ñaõ ñieän.

(4)- Nhaän ñöôïc thö tín duïng, beân baùn caàn kieåm tra caùc ñieàu khoaûn trong thö tín duïng neáu khoâng phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng kinh teá thì yeâu caàu beân mua boå sung, söûa ñoåi. Neáu ñaõ phuø hôïp thì tieán haønh giao haøng theo hôïp ñoàng ñaõ quy ñònh phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thö tín duïng.

(5)- Ngay sau ñoù, beân baùn laäp boä chöùng töø thanh toaùn goàm: hoùa ñôn (treân hoùa ñôn phaûi coù chöõ kyù cuûa ñaïi dieän beân mua nhaän haøng hoùa (chöõ kyù cuûa ñôn vò vaän taûi); vaän ñôn vaø caùc chöùng töø khaùc trong thö tín duïng coù noùi roõ; baûng keâ chöùng töø (laäp 4 lieân).

Toaøn boä 4 lieân baûng keâ keøm theo caùc chöùng töø boû vaøo moät phoøng bì vaø göûi ñeán ngaân haøng beân baùn ñeå thanh toaùn.

(6)- Nhaän ñöôïc boä chöùng töø thanh toaùn, ngaân haøng beân baùn kieåm tra ngay neáu coù gì sai soùt khoâng phuø hôïp vôùi thö tín duïng thì töø choái thanh toaùn hoaëc ñeà nghò beân beân baùn boå sung cho ñaày ñuû. Chæ khi naøo ñaõ xaùc ñònh tính hôïp leä vaø ñuùng ñaén thì tieán haønh traû tieàn ngay cho beân baùn (ghi Coù taøi khoaûn cuûa beân baùn) roài göûi 1 lieân baûng keâ chöùng töø laøm giaáy baùo Coù cho beân baùn.

Sau khi ngaân haøng baùn laäp giaáy baùo nôï lieân haøng (3 lieân) keøm theo 2 baûng keâ chöùng töø vaø caùc chöùng töø hoùa ñôn lieân quan göûi ngay cho ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi mua.

Chöông 5:(tt)

(7)- Nhaän ñöôïc giaáy baùo Nôï, baûng keâ vaø caùc chöùng töø noùi treân. Ngaân haøng môû thö tín duïng seõ trích tieàn töø taøi khoaûn tieàn göûi thö tín duïng (ghi nôï) vaø ghi coù vaøo taøi khoaûn thích hôïp thanh toaùn thö tín duïng. Sau ñoù göûi 1 lieân baûng keâ vaø caùc chöùng töø hoùa ñôn, vaän ñôn cho beân mua ñeå hoaøn taát quaù trình thanh toaùn.

Theû NH laø moät loaïi coâng cuï thanh toaùn hieän ñaïi do NH phaùt haønh vaø baùn cho

khaùch haøng laø caùc ñôn vò vaø caù nhaân, ñeå hoï söû duïng trong thanh toaùn

tieàn mua haøng hoùa, dòch vuï... hoaëc ruùt tieàn maët taïi caùc NH ñaïi lyù hay taïi caùc quaày traû tieàn töï ñoäng

5.2.5. Theû ngaân haøng5.2.5.1. Khaùi nieäm

Nhaõn hieäu

thöông maïi,Thôøi

haïn söû duïng theû

Teân ngaân haøng phaùt haønh theû

Teân Chuû theû,Soá theû

Caùc yeáu toá cô baûn cuûa theû tín duïng

Vaøo naêm 1996 Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam (VCB) ñaõ keát hôïp cuøng Ngaân haøng Nhaø nöôùc trieån khai laép ñaët 2 chieác maùy ruùt tieàn töï ñoäng (ATM) ñaàu tieân taïi Haø Noäi. Töø ñoù ngaøy caøng coù nhieàu ngaân haøng trieån khai laép ñaët maùy ruùt tieàn töï ñoäng treân toaøn quoác.

5.2.5. Theû ngaân haøng

5.2.5.1. Khaùi nieäm

5.2.5.2. Caùc loaïi theû ngaân haøng

Theû tín duïng (Credit Card)

Theû thanh toaùn (payment Card):

Theû thanh toaùn (payment Card): Theû thanh toaùn aùp duïng roäng raõi cho moïi

khaùch haøng trong vaø ngoaøi nöôùc vôùi ñieàu kieän laø khaùch haøng phaûi löu kyù tieàn vaøo moät taøi khoaûn rieâng taïi ngaân haøng – töùc laø phaûi kyù quyõ tröôùc taïi ngaân haøng moät soá tieàn (nhöng ñöôïc höôûng laõi) vaø ñöôïc söû duïng theû coù giaù trò baèng soá tieàn kyù quyõ ñoù ñeå thanh toaùn.

5.2.5.2. Caùc loaïi theû ngaân haøng( tt)

Theû tín duïng (Credit Card) Theû tín duïng laø loaïi theû aùp duïng cho

nhöõng khaùch haøng coù ñuû ñieàu kieän ñöôïc ngaân haøng phaùt haønh theû cho vay voán ñeå thanh toaùn tieàn haøng hoùa, dòch vuï. Ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng naøy, sau khi kyù hôïp ñoàng tín duïng vôùi ngaân haøng seõ ñöôïc ngaân haøng caáp cho moät theû tín duïng vôùi moät haïn möùc tín duïng theo thoûa thuaän ñöôïc ghi vaøo boä nhôù cuûa theû ñeå thanh toaùn vôùi ngöôøi baùn. Sau khi söû duïng theû khaùch haøng phaûi traû nôï goác cho ngaân haøng phaùt haønh theû trong thôøi gian quy ñònh. Nhöng treã haïn thì phaûi traû laõi cho ngaân haøng.

5.2.5.2. Caùc loaïi theû ngaân haøng( tt)

5.2.5.3. Nhöõng ñoái töôïng lieân quan ñeán phaùt haønh vaø söû duïng theû thanh toaùn

Chuû theû Ngaân haøng

phaùt haønh theû Ngaân haøng

thanh toaùn theû:

Ñôn vò chaáp nhaän theû:

Maùy ruùt tieàn töï ñoäng

(ATM): Giao dòch theû

Maõ soá xaùc ñònh Chuû theû (PIN): Taøi khoaûn theû

Chuû theû: Laø ngöôøi ñöôïc ngaân haøng phaùt haønh theû caáp theû ñeå söû duïng, bao goàm Chuû theû chính vaø Chuû theû phuï.

Chuû theû chính: Laø ngöôøi ñöùng teân xin ñöôïc caáp theû vaø ñöôïc ngaân haøng phaùt haønh theû caáp theû ñeå söû duïng.

Chuû theû phuï: Laø ngöôøi ñöôïc caáp theû theo ñeà nghò cuûa Chuû theû chính.

5.2.5.3. Nhöõng ñoái töôïng lieân quan ñeán phaùt haønh vaø söû duïng theû thanh toaùn ( tt)

Ngaân haøng phaùt haønh theû: laø ngaân haøng thieát keá caùc tieâu chuaån kyõ thuaät, maät maõ, kyù hieäu... cho caùc loaïi theû thanh toaùn (ngöôøi sôû höõu theû). Ñoù laø caùc coâng ty, xí nghieäp, toå chöùc vaø caù nhaân coù nhu caàu söû duïng theû thanh toaùn vaø ñöôïc ngaân haøng phaùt haønh theû chaáp nhaän cho söû duïng caùc loaïi theû noùi treân. Ngöôøi söû duïng theû phaûi traû phí cho ngaân haøng phaùt haønh theû.

5.2.5.3. Nhöõng ñoái töôïng lieân quan ñeán phaùt haønh

vaø söû duïng theû thanh toaùn( tt)

Ngaân haøng thanh toaùn theû: Laø ngaân haøng ñöôïc ngaân haøng phaùt haønh theû uûy quyeàn thöïc hieän dòch vuï thanh toaùn theû theo hôïp ñoàng; hoaëc laø thaønh vieân chính thöùc hoaëc thaønh vieân lieân keát cuûa moät Toå chöùc theû quoác teá, thöïc hieän dòch vuï thanh toaùn theo thoaû öôùc kyù keát vôùi Toå chöùc theû quoác teá ñoù. Ngaân haøng thanh toaùn theû kyù hôïp ñoàng tröïc tieáp vôùi caùc ñôn vò chaáp nhaän theû ñeå tieáp nhaän vaø xöû lyù caùc giao dòch theû taïi Ñôn vò chaáp nhaän theû, cung caáp caùc dòch vuï hoã trôï, höôùng daãn cho Ñôn vò chaáp nhaän theû.

5.2.5.3. Nhöõng ñoái töôïng lieân quan ñeán

phaùt haønh vaø söû duïng theû thanh toaùn( tt)

Ñôn vò chaáp nhaän theû: Laø toå chöùc hoaëc caù nhaân chaáp nhaän thanh toaùn haøng hoùa hoaëc dòch vuï baèng theû theo hôïp ñoàng kyù keát vôùi ngaân haøng phaùt haønh theû hoaëc vôùi ngaân haøng thanh toaùn theû.

Maùy ruùt tieàn töï ñoäng (ATM): Laø thieát bò maø Chuû theû coù theå söû duïng ñeå ruùt tieàn maët hoaëc tieáp nhaän moät soá dòch vuï khaùc do ngaân haøng phaùt haønh theû hoaëc ngaân haøng thanh toaùn theû cung caáp.

5.2.5.3. Nhöõng ñoái töôïng lieân quan

ñeán phaùt haønh vaø söû duïng theû thanh toaùn( tt)

Giao dòch theû: Laø vieäc Chuû theû söû duïng theû ñeå thanh toaùn tieàn haøng hoùa, dòch vuï cho ñôn vò chaáp nhaän theû hoaëc ñeå ruùt tieàn maët.

Maõ soá xaùc ñònh Chuû theû (PIN): Laø maõ soá maät caù nhaân do ngaân haøng phaùt haønh theû aán ñònh cho moãi theû vaø ñöôïc söû duïng trong moät soá loaïi hình giao dòch theû.

Taøi khoaûn theû: Laø taøi khoaûn cuûa Chuû theû chính do ngaân haøng phaùt haønh theû môû vaø quaûn lyù, Chuû theû phuï söû duïng cuøng moät taøi khoaûn theû vôùi Chuû theû chính.

5.2.5.3. Nhöõng ñoái töôïng lieân quan

ñeán phaùt haønh vaø söû duïng theû thanh toaùn( tt)

Chöông 5:(tt)

5.2.5.4. Quaù trình thanh toaùn baèng theû thanh toaùn

(3)

(6)

(1b) (8)

(3)

(7)

(1a)

Ngaân haøng phaùt haønh

theû

Ngöôøi söû duïng

theû thanh toaùn

(2)

(5) (4)

Ngaân haøng thanh toaùn theû

Ngöôøi tieáp nhaän

thanh toaùn baèng theû

Quaày traû

tieàn töï ñoäng ATM

Chöông 5:(tt)

Chuù thích:(1a) Caùc ñôn vò, caù nhaân (ngöôøi söû duïng theû)

theo yeâu caàu giao dòch thanh toaùn, lieân heä vôùi ngaân haøng phaùt haønh theû hoaëc kyù quyõ hoaëc xin vay ñeå ñöôïc söû duïng theû thanh toaùn

(1b) Ngaân haøng phaùt haønh theû phaùt haønh vaø cung caáp theû thanh toaùn cho khaùch haøng theo töøng loaïi cho phuø hôïp vôùi ñoái töôïng vaø ñieàu kieän ñaõ quy ñònh. Sau khi ñaõ xöû lyù kyõ thuaät, kyù hieäu maät maõ vaø thoâng baùo baèng heä thoáng thoâng tin chuyeân bieät cho caùc ngaân haøng thanh toaùn theû vaø caùc cô sôû tieáp nhaän theû.

Chöông 5:(tt)

(2) Ngöôøi söû duïng theû lieân heä vaø mua haøng hoùa dòch vuï cuûa caùc coâng ty, xí nghieäp ñoàng yù tieáp nhaän thanh toaùn baèng theû. Ñoàng thôøi giao theû ñeå ngöôøi tieáp nhaän kyù hieäu maät maõ, ñoïc theû vaø laäp chöùng töø thanh toaùn baèng maùy chuyeân duøng.

Neáu laø theû giaû maïo hoaëc bò thoâng baùo caám löu haønh hoaëc bò thoâng baùo maát thì ngöôøi tieáp nhaän khoâng chaáp nhaän thanh toaùn ñoàng thôøi thu giöõ tang vaät vaø trình baùo cô quan Coâng an ñeå xöû lyù

(3) Ngöôøi söû duïng theû cuõng coù theå ñeà nghò ngaân haøng thanh toaùn theû cho ruùt tieàn maët hoaëc töï mình ruùt tieàn taïi maùy traû tieàn töï ñoäng.

(4) Trong phaïm vi möôøi ngaøy laøm vieäc ñôn vò tieáp nhaän theû caàn noäp bieân lai vaøo ngaân haøng ñaïi lyù ñeå ñoøi tieàn keøm theo caùc hoùa ñôn chöùng töø haøng hoùa coù lieân quan.

(5) Trong phaïm vi moät ngaøy laøm vieäc keå töø khi nhaän ñöôïc bieân lai vaø chöùng töø hoùa ñôn cuûa ngöôøi tieáp nhaän noäp vaøo, Ngaân haøng thanh toaùn theû tieán haønh traû tieàn cho ngöôøi tieáp nhaän theo soá tieàn ñaõ phaûn aùnh ôû bieân lai baèng caùch ghi Coù vaøo taøi khoaûn cuûa ngöôøi tieáp nhaän theû hoaëc cho lónh tieàn maët... (neáu bieân lai ñöôïc laäp töø nhöõng theû ñaõ ñöôïc Ngaân haøng phaùt haønh theû yeâu caàu ñình chæ thanh toaùn thì ngöôøi tieáp nhaän theû phaûi chòu thieät haïi).

Chöông 5:(tt)

(6) Ngaân haøng thanh toaùn theû laäp baûng keâ vaø chuyeån bieân lai ñaõ thanh toaùn cho ngaân haøng phaùt haønh theû.

(7) Ngaân haøng phaât haønh theû hoaøn laïi soá tieàn maø ngaân haøng thanh toaùn theû ñaõ thanh toaùn treân cô sôû caùc bieân lai hôïp leä.

(8) Khi söû duïng theû khoâng coøn söû duïng hoaëc ñaõ söû duïng heát soá tieàn cuûa theû... thì hai beân ngaân haøng phaùt haønh vaø ngöôøi söû duïng seõ hoaøn taát quy trình söû duïng theû (traû laïi tieàn kyù quyõ coøn thöøa, traû nôï ngaân haøng, boå sung haïn muïc môùi...)

5.2.6. Thanh toaùn baèng ngaân phieáu thanh toaùn

Ngaân phieáu thanh toaùn laø moät phöông tieän thanh toaùn thay theá tieàn maët trong thôøi gian tröôùc ñaây, taïi coâng vaên soá 30/VC-NH1 ngaøy 21/1/1995, Thoáng ñoác NHNN ñaõ quy ñònh khoâng thu phí dòch vuï ñoåi ngaân phieáu thanh toaùn laáy tieàn maët vaø ngöôïc laïi.

Töø 01/04/2002 ngaân phieáu do Ngaân haøng Nhaø nöôùc phaùt haønh ñaõõ khoâng coøn giaù trò thanh toaùn.

Chöông 5:(tt)

5.2.6. Thanh toaùn baèng ngaân phieáu thanh toaùn( tt):-Ngaøy 19/12/2005 NHNNVN ñaõ ban haønh Quyeát ñònh soá 1839 veà vieäc thu ñoåi ngaân phieáu thanh toaùn quaù haïn löu haønh. - Noäi dung chính laø chaáp nhaän ñoåi ngaân phieáu thanh toaùn quaù haïn löu haønh ñeán heát naêm 2007 vôùi möùc phí 5%.

Chöông 5:(tt)

Chöông 5:(tt)5.2.7. Thanh toaùn ñieän töû 5.2.7.1. Khaùi nieämThanh toaùn ñieän töû (coøn goïi laø thöông

maïi ñieän töû) laø moät khaùi nieäm duøng ñeå chæ quaù

trình mua vaø baùn moät saûn phaåm (höõu hình)hoaëc dòch vuï (voâ hình)

thoâng qua moät maïng ñieän töû (electronic network), phöông tieän trung gian (medium) phoå bieán nhaát cuûa

thanh toaùn điện tử laø thoâng qua Internet.

5.2.7. Thanh toaùn ñieän töû ( tt):5.2.7.1. Khaùi nieäm ( tt):

-Dịch vụ NH ñieän töû laø caùc nghieäp vuï, caùc saûn phaåm dòch vuï NH truyeàn thoáng tröôùc ñaây ñöôïc phaân phoái reân caùc keânh môùi nhö Internet, maïng khoâng daây…- Dịch vụ NH ñieän töû toàn taïi döôùi hai hình thöùc: hình thöùc NH tröïc tuyeán, chæ toàn taïi döïa treân moâi tröôøng maïng Internet,vaø moâ hình keát hôïp giöõa heä thoáng NHTM truyeàn thoáng vaø ñieän töû hoaù caùc dòch vuï truyeàn thoáng,töùc laø phaân phoái nhöõng saûn phaåm dòch vuï cuõ treân nhöõng keânh phaân phoái môùi. NH ñieän töû taïi Vieät Nam chuû yeáu phaùt trieån theo moâ hình naøy.

- Hieän nay dòch vuï ngaân haøng ñieän töû ñöôïc caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam cung caáp qua caùc keânh chính sau ñaây: ngaân haøng taïi nhaø (home-banking, Internet-banking); ngaân haøng töï ñoäng qua ñieän thoaïi (Phone-banking, mobile banking); ngaân haøng qua maïng khoâng daây (Wireless-banking)…

5.2.7.2. Moät soá dòch vuï ngaân haøng ñieän töû

- Đoái vôùi dòch vuï PC-banking, treân thò tröôøng môùi chæ coù vaøi ngaân haøng thöông maïi cung caáp dòch vuï ngaân haøng taïi nhaø “home-banking” (Vietcombank, Incombank, ACB, Eximbank...) vaø 2 ngaân haøng nöôùc ngoaøi laø ANZ vaø Citibank cung caáp.

- Dòch vuï Phone-banking, coù caùc ngaân haøng cung caáp laø VCB, ACB, Techcombank, HSBC, ANZ vaø Citibank…

- Dòch vuï Mobile-banking coù ngaân haøng Incombank, ACB vaø Techcombank…,

5.2.7. Thanh toaùn ñieän töû ( tt):

5.2.7.1. Khaùi nieäm ( tt):

Thöù nhaát: Dòch vuï NH taïi nhaø (home-banking):

- Home-banking laø keânh phaân phoái dòch vuï cuûa NH ñieän töû, cho pheùp khaùch

haøng thöïc hieän haàu heát caùc giao dòch chuyeån khoaûn vôùi NH (nôi khaùch haøng môû taøi khoaûn) taïi nhaø, taïi vaên phoøng

coâng ty maø khoâng caàn ñeán NH. Khaåu hieäu “Dòch vuï NH 24 giôø

moãingaøy, baûy ngaøy moãi tuaàn” chính laø öu theá lôùn nhaát maø moâ hình NH “haønh chính”truyeàn thoáng khoâng theå

naøo saùnh ñöôïc.

5.2.7. Thanh toaùn ñieän töû ( tt):5.2.7.1. Khaùi nieäm ( tt):

Thöù nhaát: Dòch vuï NH taïi nhaø (home-banking): ( tt)

Böôùc 1: Thieát laäp keát noái. Khaùch haøng keát noái maùy tính cuûa mình vôùi

heä thoáng maùy tính cuûa ngaân haøng qua maïng Internet, sau ñoù truy caäp vaøo trang web cuûa ngaân haøng phuïc vuï mình (hoaëc giao dieän ngöôøi söû duïng cuûa phaàn meàm). Sau khi kieåm tra vaø xaùc nhaän khaùch haøng (User ID, Password…), khaùch haøng seõ ñöôïc thieát laäp moät ñöôøng truyeàn baûo maät (https) vaø ñaêng nhaäp (login) vaøo maïng maùy tính cuûa ngaân haøng.



Thöù nhaát: Dòch vuï NH taïi nhaø (home-banking):( tt)

Böôùc 2: Thöïc hieän yeâu caàu dòch vuï. Dòch vuï NHÑT raát phong phuù vaø ña daïng, coù theå

laø truy vaán thoâng tin taøi khoaûn, thieát laäp nghieäp vuï chuyeån tieàn, huûy boû vieäc chi traû seùc, thanh toaùn ñieän töû … vaø raát nhieàu caùc dòch vuï tröïc tuyeán khaùc.

Treân website (hoaëc giao dieän ngöôøi söû duïng) coù saün heä thoáng Menu choïn löïa vaø höôùng daãn cuï theå caùc böôùc ñeå thöïc hieän quaù trình giao dòch. Taát caû moïi vieäc khaùch haøng phaûi laøm chæ laø choïn dòch vuï, cung caáp thoâng tin theo yeâu caàu cuûa dòch vuï vaø cuûa ngaân haøng.



Thöù nhaát: Dòch vuï NH taïi nhaø (home-banking):( tt)

Böôùc 3: Xaùc nhaän giao dòch, kieåm tra thoâng tin vaø thoaùt khoûi maïng (thoâng qua chöõ kyù ñieän töû, xaùc nhaän ñieän töû, chöùng töø ñieän töû …):

Khi giao dòch ñöôïc thöïc hieän hoaøn taát, khaùch haøng kieåm tra laïi giao dòch vaø thoaùt khoûi maïng, nhöõng thoâng tin chöùng töø caàn thieát seõ ñöôïc quaûn lyù, löu tröõ vaø göûi tôùi khaùch haøng khi coù yeâu caàu.



Thöù 2: Dòch vuï ngaân haøng töï ñoäng qua ñieän thoaïi (Phone-banking)

Phone-banking laø heä thoáng töï ñoäng traû lôøi hoaït ñoäng 24/24, khaùch haøng nhaán vaøo caùc phím treân baøn phím ñieän thoaïi theo maõ do ngaân haøng quy ñònh tröôùc, ñeå yeâu caàu heä thoáng traû lôøi thoâng tin caàn thieát.



Thöù 2: Dòch vuï ngaân haøng töï ñoäng qua ñieän thoaïi (Phone-banking) ( tt):

- Qua Phone-banking, khaùch haøng coù theå söû duïng raát nhieàu dòch vuï NH nhö: höôùng daãn söû duïng dòch vuï, giôùi thieäu thoâng tin veà dòch vuï ngaân haøng, cung caáp thoâng tin taøi khoaûn vaø baûng keâ caùc giao dòch, baùo nôï, baùo coù, cung caáp thoâng tin NH nhö laõi suaát, tyû giaù hoái ñoaùi, chuyeån tieàn, thanh toaùn hoùa ñôn vaø dòch vuï hoã trôï khaùch haøng,..thöïc hieän moïi luùc moïi nôi keå caû ngoaøi giôø haønh chính.



Thöù 3: Dòch vuï ngaân haøng qua ñieän thoaïi di ñoäng (ÑTDÑ) (Mobile-banking) ( tt):

Mobile - banking laø moät keânh phaân phoái saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng qua heä thoáng maïng ñieän thoaïi di ñoäng. Veà nguyeân taéc, ñaây chính laø quy trình thoâng tin ñöôïc maõ hoaù, baûo maät vaø trao ñoåi giöõa trung taâm xöû lyù cuûa ngaân haøng vaø thieát bò di ñoäng cuûa khaùch haøng (ÑTDÑ, Pocket PC, Palm…).

Dòch vuï naøy ñaõ ñöôïc Ngaân haøng AÙ Chaâu vaø Ngaân haøng kyõ thöông trieån khai trong vaøi naêm gaàn ñaây, vaø caùc ngaân haøng khaùc cuõng ñaõ vaø ñang baét ñaàu xaây döïng heä thoáng vaø cung öùng dòch vuï Mobile-banking do tính chaát thuaän tieän, nhanh choùng ñaëc tröng cuûa noù.



Thöù 3: Dòch vuï ngaân haøng qua ñieän thoaïi di ñoäng (ÑTDÑ) (Mobile-banking)

Ví duï: Dòch vuï Mobile -banking cuûa NHTMCP AÙ Chaâu: -Dòch vuï cung caáp thoâng tin saûn

phaåm dòch vuï NH nhö tyû giaù, giaù chöùng khoaùn …

-Dòch vuï cung caáp thoâng tin taøi khoaûn caù nhaân, soá dö, baûng keâ giao dòch, soá dö löu kyù chöùng khoaùn, thoâng baùo soá dö töï ñoäng …



Documents

Chöông 5: HEÄ THOÁNG THANH TOAÙN KHOÂNG DUØNG TIEÀN MAËT TAÏI VIEÄT NAM