Chọn Lựa Bóng Đèn Điện Xài Trong NhàKính thưa quí bạn chuyện tưởng chừng rất dễ nhưng tôi biết có bạn còn mơ hồ lắm. Ngay cả một webpage mang tên là khoa học mà cũng kêu gọi tẩy chay bóng đèn néon (fluorescent) với lý do là nó rất nguy hiểm. Theo tôi nghĩ tác giả của cái bài đó chỉ biết có một mà không biết hai.

Huỳnh Chiếu Đẳng 1-Jan-2012Xin nhấn space bar tà tà đọc tiếp

Cứ ngở là một webpage bình thường đăng bài nầy coi lại là webpage khoa học mới chết chớ. Thưa bài nầy không đúng, nghe theo có hại thêm. Tại sao? Cứ tà tà đọc tới hồi sau phân giải.

Xin hiểu cho rằng tôi biết gì nói nấy, nói sai các bạn ráng chịu. Tôi không có ý chi khác hơn là nhắc các bạn những chuyện thường ngày nếu sơ ý bỏ qua thì …“tốn tiền” .

Kính thưa quí bạn, hôm nay nhân dịp đầu năm, ngồi nhà viết ít hàng mua vui cho các bạn. Tôi biết có quí bà lò mò đi tắt hết bóng đèn nầy tới bóng đèn khác trong nhà mỗi buổi tối. Vừa vặn tắt bớt đèn vừa rầy rà con cái: “Tụi bây xài lớn quá, mở đèn rồi bỏ đó không biết tắt cho đở hao điện”. Cái slide show nầy giúp các bạn khỏi phải chịu cực như vậy.

Bóng huỳnh quang = bóng néon (fluorescent)

Xin trở lại, nếu quả bóng đèn néon (fluorescent) có hại như trang web trong nước nói thì nước Mỹ không khuyến khích dân chúng dùng bóng néon thay cho bóng đèn tim kim loại (incandescent) đang dùng. Hiện nay giá bán bóng néon khoảng trên dưới $5 một bóng, thế mà các nhà đèn Mỹ tài trợ $4 để cho các tiệm buôn bán ra $1 một bóng. Nước Mỹ nhất là bang California là nơi bảo vệ môi sinh tới từng “cụm khói”, hút thuốc lá ngoài bải biển gió lồng lộng còn bị cấm, nói chi là xài loại “bóng đèn nguy hiểm” trong nhà.

Trang kế chúng ta sẽ lượt qua các loại bóng đèn điện hiện đang xài ở tại Mỹ hiện nay, mỗi loại lợi hại ra sao. Và tôi sẽ trình các bạn thấy tại sao tôi nói người viết bài về sự nguy hiểm của bóng đèn huỳnh quang (fluorescent) chỉ biết có phân nửa. Nhưng chủ đích của slide show nầy là muốn giúp các bạn hà tiện được tiền điện dùng thắp sáng trong nhà.

Trang sau là những loại bóng đèn hiện nay đang được cùng cùng khắp mọi nơi.

Trước tiên là loại bóng đèn tim bằng sợi kim loại tungsten (Đức gọi là wolfram). Đây là loại cổ điển phát minh hơn 100 năm nay, vẫn còn xài nhưng sẽ biến mất trong vòng mươi năm tới. Người ta dùng kim loại tungsten làm dây tim để cho điện chạy qua làm nó nóng lên phát ra ánh sáng.

Kim loại tungsten có độ nóng chảy rất cao, chịu được sức nóng đến độ sáng trắng mà chưa chảy. Loại bóng nầy hao điện nhất vì năng lượng điện phát thành sức nóng nhiều hơn là thành ánh sáng. Do vậy người ta thấy nó không có lợi nên dần dần thay chúng bằng loại bóng điện khác.

Bóng đèn tim tungsten hay là bóng incandescent (Mỹ).

Loại bóng thứ hai cũng dùng tim kim loại tugsten nhưng khí chứa trong bóng là khí halogen. Tại sao halogen thưa kim loại khi nóng bốc hơi dính vào thành thuỷ tinh (thạch anh) trong bầu không khí halogen nó bay trở về bám vào sợi tim trở lại. Do vậy bền hơn và nhất là có thể cho nhiệt độ tim cao hơn, sáng trắng hơn.

Hai bóng nầy dùng trong xe hơi.

Loại bóng thứ ba được xài từ rất lâu là bóng néon (fluorescent). Loại nầy lúc xưa hình ống dài ba tất, sáu tất, một thước hai và dài hơn trong tiệm buôn. Ngày nay thì nó được cuốn lại cho gọn và để có cùng chấu vặn có thể thay cho bóng đèn dùng tim tungsten thông thường.

Đây là loại bóng mà một số webpage và email kêu gọi đừng xài. Trong khi đó chánh phủ Mỹ lại không sợ ô nhiểm môi sinh (như người Việt Nam) nên ra sức khuyến khích dân chúng mua nó thay cho bóng tungsten trong nhà, càng nhiều càng tốt. Bóng đèn huỳnh quang = bóng

đèn néon

Và sau cùng là bóng đèn mới được dùng từ hơn một năm nay, bán còn khá cao giá. Đó là loại bóng sẽ thay thế tất cả các loại trên trong tương lai gần. Bóng đèn LED (light-emitting diode)

Một số tiệm buôn lớn của Mỹ ngày nay dùng loại bóng đèn nầy. Bóng LED được dùng từ lâu trong các tiệm bán nữ trang và ngọc thạch hay đồng hồ đeo tay.

Quí bạn nên biết rằng những hình bóng đèn điện ở trong slide show chỉ là hình thì dụ, ngoài thực tế thì mỗi loại bóng đèn đều còn nhiều hình dạng khác nữa, không thể kể cho hết được. Tiếp theo đây là độ sáng và độ ăn điện của mỗi nhóm đèn. Sau đây là đồ thị cho ba loại bóng đèn quen thuộc xưa nay với chúng ta.

Cột nầy là công suất ăn điện tính bằng Watt. Con số càng lớn càng tốn điện.

Cột nầy là sức sáng của bóng đèn tính bằng lumen. Con số càng lớn càng sáng.

Bóng đèn tim ăn 100 Watts điện phát ra 1800 lumens

Bóng đèn néon ăn 20 Watts điện phát ra 1900 lumens

Bóng halogen ăn 60 Watts điện phát ra 1800 lumens

Bóng đèn tim ăn 100 Watts điện phát ra 1800 lumensBóng halogen ăn 60 Watts điện phát ra 1800 lumensBóng đèn néon ăn 20 Watts điện phát ra 1900 lumens

Bóng néon sáng mà ít tốn điện hơn hết.

Và thưa quí bạn đây là lý do tại sao tôi nói tác giả bài kêu gọi tẩy chay đèn néon chỉ biết một mà chưa biết hai. Tác giả nói bóng néon chứa thuỷ ngân là kim loại độc, có hại cho môi sinh. Điều nầy đúng chớ chẳng sai. Bóng đèn tim tungsten xưa nay không chứa thuỷ ngân nhưng nó làm cho mội sinh ô nhiểm thủy ngân gấp 3 lần. Xin nhìn đồ thị sau:

CFL = bóng néon (fluorescent) =Compact fluorescent light Incandescent = bóng đèn tim tungsten

Các bạn thấy bóng néon chứa 0,6mg thuỷ ngân trung bình mỗi bóng. Trong suốt cuộc đời bóng nầy (8000 giờ) nó tiêu thụ một lượng điện làm cho nhà máy đèn phát ra môi trường một lượng thuỷ ngân là 1,2mg. Cộng chung một bóng néon làm ô nhiểm môi sinh 1,8mg thuỳ ngân. Thế còn bóng đèn cổ điển tim kim loại thì sao, nó đâu có chứa thuỷ ngân.

Thưa suốt 8000 giờ đó bóng đèn tim kim loại ăn một lượng điện làm cho nhà máy điện thảy ra môi sinh 5,8 mg thuỷ ngân. Vậy thì cái nào ít làm ô nhiểm hơn. Thưa câu trả lời là bóng néon sạch hơn.

Các bạn thắc mắc sao nhà máy đèn lại phát ra thuỷ ngân vào không khí vào môi trường. Thưa nhà máy nhiệt điện dùng than đá và dầu hoả. Hai thứ nầy luôn luôn gây ô nhiểm.

Vậy thì bóng néon và bóng đèn tim kim loại cái nào độc hơn, đáng sợ hơn? Trả lời bóng đèn tim kim loại cổ điển độc hơn bóng néon.

Sau đây là bản so sánh lượng ánh sáng phát ra so với công suất ăn điện của mỗi loại bóng đèn: LED, néon, và tim kim loại.

Bóng đèn tim kim loại phát ra lượng ánh sáng từ 1600-1800 Lumens tiêu thụ 100 Watts

Bóng đèn néon phát ra lượng ánh sáng từ 1600-1800 Lumens tiêu thụ từ 23W tới 30 W

Bóng đèn LED phát ra lượng ánh sáng từ 1600-1800 Lumens tiêu thụ từ 16 W tới 20 W

Chúng ta thấy bóng đèn LED tiêu thụ điện ít hơn bóng đèn néo (huỳnh quang = fluorescent). Đây là loại bóng đèn trong tương lai thay thế bóng đèn tim kim loại (incandescents) và bóng néon (CFL= Compact fluorescent light).

Trang kế chúng ta xem coi hiện giờ (1-Jan-2012) giá bán của bốn loại bóng đèn vừa kể trên ra sao. Ngoài ra chúng ta xem coi tiền điện trong một năm phải trả cho mỗi loại bóng bao nhiêu.

Bóng tim kim loại giá $0,62 mỗi bóng.

Bóng halogen giá $1,75 mỗi bóng.

Bóng néon giá $1,66 mỗi bóng

Bóng LED giá $19,78 mỗi bóng

LED bền 23 năm

Néon bền 9 năm, không đúng đâu, chỉ hơn 1 năm thôi.

Mỗi ngày thắp sáng 3 giờ thì một năm tiền điện như sau, tính theo giá tiền điện của nhà đèn bán ra là $0,11 mỗi KWh

Chúng ta thấy bóng đèn LED ăn ít điện nhất, nếu toàn thế giới xài bóng LED thay cho những bóng đèn loại cổ điển đang xài thì sẽ đở tốn năng lượng nhiều lắm. Tuy nhiên giá bóng LED bán ra còn quá mắc. Sản phẩm mới bao giờ cũng bán ra với giá cao, sau đó nhờ cạnh tranh, nhờ cải tiến kỹ thuật và nhờ sản xuất số lượng lớn giá thành sẽ giãm dần.

Chuyện chắc chắn xảy ra là sẽ có một nhóm người kêu gọi tẩy chay bóng LED vì thế nầy …thế nọ… (họ sẽ tưởng tượng ra lý do sau). Điều đó cũng y như một số người kêu gọi đừng xài bóng huỳnh quang (fluorescent) hiện nay vậy. HCD

LED