View
256
Download
8
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Jest to opowieść o kraju z tysiącem wysp, cudowną przyrodą, bogatym dziedzictwem kulturowym, ze wspaniałymi, wielkimi ludźmi, którzy poprzez swoje dzieła na stałe wpisali Chorwację na mapę świata.
Citation preview
Mały kraj na wielkie wakacje.Chorwacja
KATALOG WIZERUNKOWYgratis
www.chorwacja.hr
polski
Chorwacja
Kraina różnorodności.
J est to opowieść o kraju z tysiącem wysp, cudowną przyrodą, bogatym dziedzictwem kulturowym, ze wspaniałymi, wielkimi
ludźmi, którzy poprzez swoje dzieła na stałe wpisali Chorwację na mapę świata. Opowieść o kraju, którego piękno sławione jest już od najdawniejszych czasów - od Kasjodora piszącego o boskim życiu nadmorskich patrycjuszy, Dantego, który swoje nieśmier-telne wiersze pisał zachwycony widokami morskiego błękitu, aż do George’a Bernarda Shawa, który właśnie tutaj odnalazł raj na ziemi. Dla wielkich twórców Chorwacja zawsze była krainą prawdziwej inspiracji. Układając w tym albumie kolejne fotografie niezapomnianych widoków i przelewając atramentem na papier te niezwykłe opo-wieści staraliśmy się przybliżyć czytelnikom całą wyjątkowość tego czarującego skrawka naszego przepięknego kraju. Co więcej, w tej opowieści, w jej dziewięciu bajkowych rozdziałach, ukazaliśmy zaledwie zarys jego różnorodności. Zapraszamy więc do wędrówki tysiącletnimi schodami bogatej i sławnej historii i odkrycia obsza-rów,gdzie wrażenia z błękitnego Śródziemnomorza uszlachetnia urok spokoju malowniczych, zielonych gór na północy i urodzaj-nych, złotych równin na wschodzie kraju. Wszystkze marzenia są tu na wyciągnięcie ręki. Zapraszamy więc na poszukiwanie miejsc wymarzonych wakacji. Witamy w Chorwacji!
Chorwacja.
04
ISTRIA. 16-21KVARNER. 22-27
DALMACJA. REGION ZADARU. 28-31DALMACJA. REGION SZYBENIKA. 32-35
DALMACJA. REGION SPLITU. 36-39DALMACJA. REGION DUBROWNIKA. 40-45
LIKA - KARLOVAC. 46-49CHORWACJA ŚRODKOWA. 50-55
ZAGRZEB. 56-61SLAVONIA. 62-67
Wybierz miejsce dla siebie w Chorwacji i odkryj bogactwo jej różnorodności.
CHORWACJA. KRAJ RÓŻNORODNOŚCI. 05
1. ISTRIA.2. KVARNER. 3. DALMACJA. REGION ZADARU.4. DALMACJA. REGION SZYBENIKA.5. DALMACJA. REGION SPLITU.6. DALMACJA. REGION DUBROWNIKA.7. LIKA - KARLOVAC.8. CHORWACJA ŚRODKOWA.9. ZAGRZEB.
10. SLAVONIA.
1 2
3
5
6
7
1089
4
06
1
Przyroda w pełnych barwach.
to jeden z najlepiej zachowanych pod względem ekologicznym ob-
szarów Europy! Tu kolory słonecznego i gorącego Śródziemnomorza szczęśliwie współistnieją ze spokojem, świeżością gór i złotymi łanami równin Panonii. Ten kraj prawdziwej boskiej inspiracji, o którym w natchnieniu pisało i mówiło wielu światowej sławy literatów, na tak małym obszarze pyszni się aż ośmioma parkami narodowymi!
O
[ 1.Lošinj 2.Biševo 3.Buzet 4.Velebit ]
2 3
4
.
CHORWACJA. PRZYRODA, PEJZAŻE. 07
Z
isnjak, Paklenica, Jeziora Plitwic-kie i Północny Velebit w górach
oraz archipelag Kornati, wyspy Mljet, Brijuni i wodospady Krki na wybrzeżu sprawiają, że Chorwacja jest prawdziwą perłą przyrody. Z trzema arboretami w Trsteno koło Dubrownika, miejscowości Lisičine w pobliżu Voćine i Opeka koło miejscowości Vinica, z wielką ilością za-bytkowych ogrodów i chronionych par-ków przyrody, kraj ten to bezkres zieleni z aż 4 300 gatunkami roślin i dokładnie tyloma gatunkami zwierząt.
apraszamy więc na lazurowy błękit Adriatyku, gdzie na jednej z wysp
znajduje się jedno z ostatnich siedlisk sępa płowego w Europie. A dla najwięk-szych miłośników przyrody - mała uwa-ga: Chorwacja to kraj, w którym można wypłynąć na pełne morze z oswojonym delfinem czy, przy odrobinie szczęścia, natrafić na ślad tajemniczej „mniszki śródziemnomorskiej” (Monachus albi-venter). To kraj, gdzie przyroda mieni się tysiącem barw.
R
08
1
CHORWACJA. HISTORIA, KULTURA. 09
[ 1.Pula 2.Hvar 3.Osijek ]
2 3
itamy w Chorwacji! W kraju, gdzie bogate dziedzictwo kul-turowe odkrywać można nie tylko we wnętrzach licznych
muzeów, galerii i kościołów, które dzisiaj, jako zabytki klasy “O”, tworzą ważny rozdział Listy Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO, gdzie nawet mały spacer przemienia się w prawdziwą wędrówkę po tysiącletnich fundamentach bogatej i wspaniałej historii. Plątanina białych, kamiennych ulic i uliczek, gwarne porty nadbrzeżnych miast Istrii, Kvarneru i Dalmacji, czy zielone serpentyny Środkowej Chorwacji prowadzące do bajkowych twierdz i pałaców, wszystko to stanowić będzie nowe doświadcze-nie. Doświadczenie szczególne, bowiem właśnie w Chorwacji krzy-żują się i uzupełniają aż cztery kręgi kulturowe - Zachód i Wschód przeplatają się z kulturą środkowoeuropejską i śródziemnomorskim południem. Chorwacja jest też krajem o największej ilości miast i miasteczek w obszarze basenu Morza Śródziemnego. Z dwunastoma fenomenami kulturowymi - Festa świętego Błażeja, koronkarstwem w Lepoglavie, na Hvarze i Pagu, dzwonnikami z terenów Kastavu, procesją za krzyżem, dwógłosem interwałów Istrii i Chorwackiego Primorja, wiosenną procesją Ljelja i tradycyjna produkcją zabawek drewnianych w Chorwackim Zagorju, Sinjską Alką – Turniej rycerski w Sinju i Rzemiosło produkcji miodu na północy Chorwacji, Bećarac ze Slawonii, Barani i Srijemu oraz Nieme kolo z Dalmatyńskiej Zago-ry, Śpiew klap (zespoły wokalne). Chorwacja zalicza się do krajów z największą ilością chronionych dóbr niematerialnych na świecie, które zostały wpisane na Listę UNESCO. Ekspresja muzyczna Ojkanje znajduje się na Liście niematerialnego dziedzictwa kulturalnego, któera potrzebuje ochrony.
W
Skarbnica bogatej historii.
eżeli wolisz mniej znane i odwiedzane zabytki i lubisz włóczęgę w poszuki-
waniu piękna ukrytych miejsc, które tak zwyczajnie opowiadają swoją tysiącletnią historię, wyrusz na szlak setek małych średniowiecznych kościółków pełnych niezwykłych fresków i fascynujących płaskorzeźb z charakterystycznym sta-rochorwackim motywem ornamerntu plecionkowego. Ten kraj – ojczyzna słyn-nego średniowiecznego filozofa Hermana Dalmatina pochodzącego z Istrii, urodzo-nego na Korčuli podróżnika i odkrywcy Marco Polo, chorwackiego Michała Anioła - miniaturysty Julije Klovicia, najwięk-szego fizyka, matematyka i astronoma swojej epoki – dubrowniczanina Rudjera Boškovicia czy Nikoli Tesli – jednego z najbardziej genialnych wynalazców na świecie, pochodzącego z regionu Lika - jest dumny nie tylko ze swojej wielkiej historii, ale i wielkich ludzi.
J
eżeli interesuje Cię kultura antyczna, rozpocznij wędrówkę od wspaniałych
zabytków rzymskiej Puli, przez najwięk-sze zbadane przez archeologów forum po wschodniej stronie Adriatyku w Zadarze aż do cudownego Pałacu Dioklecjana w Splicie. Wędrując przez kolejne epoki, od czasów zadarskiego przedromańskiego Kościoła świętego Donata z IX wieku, za-trzymaj się w mieście pełnym zabytków romańskich - Trogirze, czy też na wyspach Krk i Rab. Po lekcji gotyku w Zagrzebiu, Pazinie, czy na przykład w miejscowości Ston na Półwyspie Pelješac, odkryj rene-sansowy Osor na wyspie Cres, katedrę w Szybeniku, wyspy Hvar i Korčulę oraz, na koniec, niepowtarzalny i jedyny w swoim rodzaju Dubrownik. Blask baroku odnaj-dziesz w Varaždinie, Bjelovarze i Vukova-rze, a dziedzictwo architektoniczne XIX wieku w Rijece, Osijeku i w Zagrzebiu.
J
10
[ 1.Rovinj 2.Đakovo 3.Dubrovnik 4.Završje 5.Osijek ]
2
3
Blask różnorodności.
1
CHORWACJA. MIASTA. 11
4
5
hcąc poznać miasta Chorwacji w ich pełnej krasie, warto wyruszyć
szlakiem od wybrzeża, wspinając się w stronę ciszy i spokoju osiedli położonych w głębi lądu. Czy to słynne miasto Du-brownik, czy Split Dioklecjana, Szybenik króla Krešimira, Zadar, Rijeka czy nawet mityczne miejsce schronienia Argonau-tów na północy Adriatyku - Pula, czy też sama stolica - Zagrzeb, barokowy Varaždin, Osijek i dumny Vukovar na wschodnich krańcach Chorwacji, wszę-dzie najzwyklejszy spacer ich ulicami stanie się zaczarowaną podróżą przez pełne wrażeń okresy historyczne.
C
ieważne, czy to rozgrzane antyczne śródziemnomorskie miejscowości
pulsujące życiem wybrzeża, czy ciche, tajemnicze średniowieczne miasteczka wyrastające w cieniu zielonych wzgórz kontynentalnej części kraju i gór środ-kowej Chorwacji, czy też na urodzajnych polach Slavonii, chorwackie miasta od zawsze były skarbcami bogatej historii i kultury.
N
tworzone idealną wizją dostatnie-go życia, karmione krajobrazami
szlachetnych winnic, gajów oliwnych i równin pełnych zboża, miasta te wyglą-dają tak, jak gdyby właśnie przed chwilą zeszły z jakiegoś malarskiego płótna. Tak jak ludzie, w mniej lub bardziej szczęśli-wych epokach, niektóre z tych miast są dobrze zachowane i dumne z kilku ty-sięcy lat tworzących ich potęgę, podczas gdy inne, poprzez różne zawirowania historii, stały się romantyczną scenerią, z której wrażliwe dusze odczytują dzisiaj zapisy minionych czasów.
S
12
1
2
3 4
O bmyte szlachetną solą Adriatyku, rozbudzone cierpkim aromatem
pinii, lawendy i szałwii, pieszczone słońcem i delikatnym wiatrem maestral, wybrzeże Chorwacji to prawdziwy ta-jemniczy ogród śródziemnomorskiego piękna. Otoczone łańcuchem ponad ty-siąca rajskich wysp, które niczym perły zdobią delikatne rysy twarzy, brzegi Chorwacji to najczystsze i najpiękniej-sze plaże regionu śródziemnomorskie-go. Obojętnie, czy podczas żeglugi po bezkresnym morzu, zachwycając się przepięknymi widokami, czy w krysz-tałowo czystych wodach romantycznych zatoczek u podnóża nadmorskich skał, czy też napawając oczy widokiem tysiąca wysp zatopionych w błękitnym bezkresie – wszędzie przekonamy się, dlaczego to wybrzeże z dumą nosi nazwę idealnej boskiej kreacji.
rkadyjska zieleń archipelagu Brijuni na północy wybrzeża, majestat Kvarneru
z jego pachnącymi wyspami Cres i Lošinj, złotym Krkiem, zaczarowanym Rabem, ma-leńkim piaszczystym Suskiem, wietrznym Pagiem i perłowym archipelagiem Korna-ti... Nie dająca się opisać uroda cudownych wysp Brač, Hvar, Vis, Korčula aż do Mljetu i Archipelagu Elafitów tuż obok słynnego Dubrownika na południu. Zapraszamy do żeglugi na spokojnych wodach Adriatyku, do poznania niepowtarzalnego wybrzeża Chorwacji. Witamy w bezkresnym pięknie Śródziemnomorza, które niezmiennie trwa do dziś!
A
[ 1.Bol(Brač) 2.Poreč 3.Split 4.Dugi Otok 5.Kornati ]
Śródziemnomorski czar.
5
CHORWACJA. WYSPY, WYBRZEŻE. 13
14
21
esteś miłośnikiemi aktywnego wypo-czynku? Uwielbiasz żeglować i nur-
kować, zaś od klasycznego zwiedzania wolisz poznawanie nowych krajobrazów podczas jazdy rowerem? Lubisz chodzić po górach i wspinać się, nie boisz się wystartować ze zdobytych szczytów na paralotni? Chorwacja jest miejscem ide-alnym właśnie dla Ciebie!Niepowtarzalny morski krajobraz, prze-pięknie rozwinięta linia brzegowa, zatoki, plaże porośnięte lasami sosnowymi oraz
J
Naturalna ucieczka
małe nadmorskie miasteczka rozrzucone na lądzie i ponad tysiącu wysp, wszystko to przyciąga swoim urokiem. Żegluga wzdłuż wybrzeża lub nurkowanie w błę-kitnych głębinach bogatego świata fauny i flory jest okazją do odkrycia cudownego świata minionych stuleci – począwszy od antycznych amfor poprzez zatopione drewniane statki aż do okrętów zniszczo-nych podczas dwóch wojen światowych. Przekonasz się, że Chorwacja to praw-dziwy raj dla żeglarzy i płetwonurków. Nietknięta przyroda to idealne miejsce dla miłośników pieszych i górskich wę-drówek, osób preferujących wypoczy-nek na kempingach i rozkoszujących się pięknem przyrody. Można tutaj jeździć
konno, na rowerze, wytyczone są różne trasy i szlaki, które prowadzą w różne miejsca - w zależności od upodobań. Na zwolenników sportów ekstremalnych jak np. rafting, spadochroniarstwo lub paralotniarstwo, czeka tu wiele rzek, po-cząwszy od kontynentalnej części Chor-wacji aż po Dalmację, a także miejsc do uprawiania paralotniarstwa, takich jak Biokovo i Vidova Gora na Braču, dzięki którym zobaczycie, że Chorwacja to kraj wielkich, wspaniałych wyzwań.
[ 1.3.Pula 2.Rzeka Cetina 4.Istria ]
CHORWACJA. AKTYWNY WYPOCZYNEK. 15
3 4
od stresu.
Tam, gdzie sny stają się jawą.16
[ Porer (Pula) ]
Istr
ia.
ISTRIA. 17
Istria.en półwysep w kształcie serca, zanurzony głęboko w czystych, błękitnych wodach Adria-tyku, to ukryty ogród piękna, brama do słonecznego i ciepłego regionu śródziemnomor-
skiego. Nie wahaj się jej otworzyć, a wymarzony wypoczynek stanie się realny.Ten gościnny region o wyjątkowej kulturze na tak niewielkiej powierzchni w cudowny sposób łączy bogactwo różnorodności. Z jednej strony krystalicznie czyste morze, zatoki i porty, wesołe łodzie rybackie i rozgrzane kamienne uliczki oddają prawdziwy śródziemnomorski urok, z drugiej – czarująca kraina z malowniczymi, średniowiecznymi miasteczkami na wzgórzach w wewnętrznej części istryjskiego półwyspu tchnie spokojem i łagodnością, a krajobrazy nieodparcie przywodzą na myśl najpiękniejsze zakątki Toskanii czy Prowansji.
T
18
1
2
Istr
ia.
ISTRIA. 19
6
7
odczas gdy na brzegu Adriatyku - w architekturze Puli, Rovinja,
Vrsaru, Poreča, Novigradu, czy nawet Umagu rozpoznawalne są ślady anty-ku i spuścizna po panowaniu Wenecji, wewnątrz półwyspu można wyraźnie poczuć ducha Europy Środkowej. Dlatego pamiętaj - Istria to nie tylko morze, sło-neczne wybrzeże, romantyczne zatoczki i przystanie! Istria kusi wędrówkami po swoich przepięknych szlakach wiodą-cych do średniowiecznych miasteczek, zdobiących jej górzysty pejzaż. Poznaj choćby jedno z nich. Czy będzie to Mo-tovun, Grožnjan, Završje, Oprtalj, czy też najmniejsze miasto na świecie – Hum - spacer po ich kamiennych uliczkach stanie się czarodziejską podróżą przez zupełnie inną, niezwykłą historię. Po-dążaj uważnie tymi tajemniczymi ulicz-kami, prowadzącymi od masywnych bram miejskich aż do kamiennych ław
POdkryj krainę różnorodności, gdzie błękit i zieleń stanie się inspiracją
w miejskich lożach. Później wstąp do kościółka na głównym placu i wejdź na dzwonnicę, z której Istria objawi się na moment z całkiem nowej perspektywy. Mimo, że te średniowieczne miasteczka wydają się bliźniaczo do siebie podob-ne, każde z nich stanowi prawdziwy unikat. Dlatego bądź ciekawy! Przyjrzyj się bramom, herbom, oglądaj pałace, wejdź do wnętrz kościółków i odpocznij w chłodzie kapliczek. Tutaj zrozumiesz ludowe podania o pracowitych rusałkach, które nocą budują i odnawiają ściany i o strzygach, które przynoszą nieszczęście. A jeśli spotkasz jakiegoś przechodnia, po prostu zatrzymaj go i zapytaj o wszystko, co tylko przyjdzie Ci na myśl. Ludzie tu są bardzo życzliwi i zawsze chętnie opo-wiedzą o Istrii - krainie, w której nawet największe odmienności współistnieją w zgodzie i harmonii, szczycąc się swoją otwartością.
WARTE ODKRYCIAGROŽNJAN, MOTOVUN - architektura,
galerie, imprezy filmowe i muzyczne
organizowane w bajkowej scenerii
istryjskich miasteczek
LABIN - średniowieczne miasto, którego
ulice latem stanowią scenografię różnych
imprez kulturalnych
Szlaki winne i szlaki oliwne
Ścieżki rowerowe - ponad 80 oznakowanych
ścieżek o łącznej długości ponad 3.200 km
TURYSTYKA PLUSAGROTURYSTYKA - ponad 250 gospo-
darstw agroturystycznych, w których
panuje niezapomniany duch dawnego,
tradycyjnego stylu życia
WILLE - ponad 100 luksusowych willi
wypoczynkowych położonych wśród dzie-
wiczej przyrody w kontynentalnej części
Istrii, ale również na wybrzeżu
> � � � � � 5 RY LQ M� � � � � � 0 RW RY X Q � � � 1 RY LJ UD G� � � � * UR Q MD Q � � � � / D E LQ � @
43 5
UMAG
NOVIGRAD
POREČ
VRSAR
ROVINJ
BRIJUNI
* 5 2 • 1 - $ 1
MOTOVUN
PAZIN
LABIN
PULA
RABAC
20
1
5 6 7
9
12
13
2
3
4
10
11
15
PARKI NARODOWEPARK NARODOWY BRIJUNI - wyjątko-
we dziedzictwo kulturowo-historyczne
archipelagu składającego się z 14 wysp;
dawniej słynna rezydencja Tity, dziś miej-
sce oferujące wypoczynek na wspaniałych
plażach, zabytki z czasów antycznych, ZOO
safari, golf, polo i najwyższej klasy ofertę
gastronomiczną
PRZYRODADONJI KAMENJAK I MEDULINSKI ARCHI-PELAG – charakterystyczny krajobraz
GORNJI KAMENJAK – charakterystyczny
krajobraz
PALUD - ornitologiczny rezerwat przyrody
LIMSKI ZALJEV – rezerwat na morzu
LAS MOTOVUNSKI– rezerwat leśny
ISTRYJSKA FLORA – charakterystyczny
krajobraz
14
Istr
ia.
8
16
17
stria to prawdziwa “terra magica”. Obdarzona dziewiczą, nietkniętą
przyrodą, której perłą są słynne wy-spy Brijuni - jeden z najpiękniejszych archipelagów regionu śródziemno-morskiego, pełen rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Istria to kraina, której początek długiej i bogatej historii wy-znaczają ślady dinozaurów. Smagana wiatrami „bura” i ” maestral”, pachną-ca ginsterą, szałwią i lawendą, senna zapachem pinii, macierzanki, kocan-ki i tymianku, ma idealny klimat, w którym sezon kąpielowy trwa aż 5 miesięcy, jest więc wprost idealnym kierunkiem turystycznym.
Odszukaj ukryteskarby dziewiczej przyrody amiętaj o skosztowaniu smaków
Istrii! Spróbuj owoców morza, sma-kowitych trufl i, złotych kropli miejscowej “Malvazji”, aromatycznego “Muškatu” z Momjanu czy rubinowego “Teranu”, któ-rym raczył się niegdyś sam Casanova. Te boskie smaki na zawsze będą się kojarzyć z innymi niezapomnianymi przeżyciami z Istrii. Dlatego nie śnij o wakacjach z ma-rzeń. Obudź się na Istrii!
I
pójrz na wyjątkowe skrzyżowanie cywilizacji, których kulturowe ar-
boretum przez wieki tworzyli Histrowie, Celtowie, Rzymianie, Bizantyjczycy, Sło-wianie, Rzeczpospolita Wenecka, Cesar-stwo Austrowęgierskie, a szybko odkry-jesz, w czym tkwi sekret niezwykłości Istrii. Pamiętasz mit o Argonautach? Podążający bezskutecznie za Jazonem i skradzionym złotym runem mieszkańcy Kolchidy po dotarciu do brzegów Istrii, nie chcieli już wracać do swojej ojczy-zny. Jest w niej coś magicznego, coś,
czego nie spotyka się w żadnym innym miejscu regionu śródziemnomorskiego. Gdzie, jeśli nie tutaj znajdziecie mia-sto, które tak jak Rzym leży na siedmiu wzgórzach i pyszni się sławnym Am-fiteatrem? Na jednym z tych wzgórz pewien strudzony węgierski król za-pragnął zamienić swoje piękne szaty na zgrzebny habit zakonny i umrzeć w świętości, a nieśmiertelny Dante, za-inspirowany krajobrazem, tworzył tu wersy swojej Boskiej Komedii. To Pula - największy ośrodek miejski, żywe serce
Półwyspu o historii liczącej 3 000 lat, jedyne miejsce w basenie Morza Śród-ziemnego, które może się poszczycić tak imponującą różnorodnością dziedzictwa kulturowego. Jej nazwa, tak jak i imię dane Półwyspowi, na którym powsta-ła, nie bez powodu zostały zapisane w rodzaju żeńskim. Niezwykłe Pula i Istria to od dawna znane czarodziejki o stu twarzach, które już od tysiącleci uwo-dzą przybyszy. Kto choć raz wpadnie w ich sidła, ten zapragnie na zawsze tu powracać!
S
P ISTRIA. 21
> � � � � � � � � � � � 5 RY LQ M� � � � 6 D Y X GULMD � � � � 8 P D J � � � � 9UVD U� � � � � � � � � � � 3 X O D � � � � 3 RUH č � � � � � � � � % ULMX Q L� � � � � 3 U] \ O D GH N� . D P H Q MD N� � � � � / LP � � � � � % H UD P � @ � � @
DZIEDZICTWO KULTUROWEAMFITEATR (Pula) - wspaniały antyczny zabytek z I w
n.e., w czasach rzymskich miejsce walk gladiatorów z
lwami, dziś jedyna w swoim rodzaju scena koncertowa
i festiwalowa
BAZYLIKA EUFRAZJUSZA (Poreč) - kompleks sztuki
wczesnobizantyjskiej z VI w, wpisany na Listę Światowego
Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO
KOŚCIÓŁ ŚW. EUFEMII (Rovinj) - monumentalny przy-
kład architektury barokowej; bogaty zbiór dzieł sztuki i
sarkofag patronki amiasta
TANIEC ŚMIERCI (Beram) - kościół z niezwykłymi fre-
skami z XIV w.
DVIGRAD - pozostałości średniowiecznego grodu
ŚPIEW NA DWA GŁOSY I GRA NA INSTRUMENTACH WEDŁUG SKALI ISTRYJSKIEJ - Reprezentatywna Lista
Dziedzictwa Niematerialnego UNESCO
GASTRONOMIATrufle, istryjska szynka
wędzona „pršut”, oliwa
z oliwek, specjały rybne
i owoce morza, potrawy
mięsne i rybne pieczone
„pod dzwonem”, „fritaja“
ze szparagami, „fuži“ z
gulaszem z dziczyzny, ra-
kija „biska“, „istarska juha”,
lokalne wina „Teran”, „Re-
fom”, „Istarska Malvazija”
22
[ 1.Opatija 2.Lovran 3.Oraj ]
1
2 3
OPATIJARIJEKA DELNICE
CRIKVENICA
CRES
KRK
LOŠINJ
RAB
LOVRAN
NOVI VINODOLSKI
Kva
rner
.
KVARNER. 23
Kvarner. yobraźmy sobie idealny wypoczynek, kiedy wypływamy od brzegu w kierunku słonecznych wysp, a później wracamy
szukając wytchnienia na szczytach nadmorskich wzgórz. Słoneczną riwierę, kiedy tylko zechcemy, można po zaledwie 10 kilometrach drogi zamienić na ascetyczny spokój i rześkość górskich szczytów, gdzie towarzyszyć nam będą orły przednie, wilki i niedźwiedzie, a płuca wypełnią się świeżym powietrzem pachnących lasów. Odkryj Kvarner i Gorski Kotar - tak bardzo różne obszary, tak blisko siebie leżące.
W
Tam, gdzie spotykają się różnorodności.
24
1
2 3
[ 1.2.3.Opatija 4.5.6.7.8.Rijeka ]
5
Wyruszamy z Riwiery Opatijskiej...
4
6
ędrówkę rozpoczniemy od cudow-nej Riwiery Opatijskiej, 12-kilome-
trową ścieżką spacerową wzdłuż morza. Początki turystyki sięgają tu 1844 roku, kiedy pewien wizjoner, kupiec zboża zbu-dował pierwszy w Opatiji hotel – słynną dzisiaj willę „Angiolina”. Opatija jeszcze nie tak dawno aspirowała do miana jed-nej z najbardziej elitarnych miejscowości letniskowych Monarchii Austrowęgier-skiej, a w jej księdze gości wpisanych jest wiele znanych nazwisk, od człon-ków rodziny cesarskiej począwszy aż po artystów, naukowców i polityków, wśród których byli trakże Józef Piłsudski,
W Henryk Sienkiewicvz, Witkiewiczowie – ojciec i syn... Eleganckie wille, hote-le, przepiękne ogrody i parki wiodą w stronę Rijeki, głównego miasta Primorja, dziś największego ośrodka handlowego i morskiego Północnego Adriatyku. Pod czujnym okiem wspaniałej twierdzy Trsat i najstarszego Sanktuarium Maryjnego w Chorwacji z klasztorem franciszkańskim, Katedrą św. Vita i z pewnością najbar-dziej znanej kaplicy wotywnej, Rijeka fascynuje, prócz swojej potęgi morskiej, jako miasto tętniące życiem kulturalno - naukowym i gospodarz największego karnawału w Chorwacji.
DZIEDZICTWO KULTUROWESANKTUARIUM MATKI BOŻEJ (Trsat) - najstarsze Sank-
tuarium Maryjne w Chorwacji z klasztorem franciszkanów
MIASTO RAB - średniowieczne kościoły i pałace
patrycjuszy
BAŠĆANSKA PLOČA (wyspa Krk) - najcenniejszy zabytek
piśmiennictwa chorwackiego zapisany głagolicą, pismem
starosłowiańskim z XII w.
PAŁAC ZRINSKICH (Čabar)
MUZEUM I. G. KOVAČICIA i amfi teatr (Lukovdol)
VRBOVSKO - ludowa architektura tradycyjna
ŚPIEW NA DWA GŁOSY I GRA NA INSTRUMENTACH WEDŁUG SKALI CHORWACKIEGO PRZYMORZA -
Reprezentatywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego
UNESCO
PRZEBIERAŃCY „ZVONČARI“ z okolic miejscowości
Kastav – Reprezentatywna Lista Dziedzictwa Niemateri-
alnego UNESCO
WARTE ODKRYCIARIWIERA OPATIJSKA - trasa spacerowa długości 12 km
biegnąca wzdłuż morza
WYSPA KOŠLJUN - prawdziwy raj dla duszy, bogata
roślinność - park krajobrazowy
LUBENICE (wyspa Cres) - maleńkie miasteczko na wzgórzu
na wysokości 378 m n.p.m.
OSOR - miasto o bogatej historii, znane z wieczorów
muzycznych
OBSERWACJA DELFINÓW: akwen wokół wysp Cresk i
Lošinj
SPORTY EKSTREMALNE: windsurfi ng, spadochroniarstwo,
paralotniarstwo, sporty samochodowo-motorowe, wake-bo-
arding, rafting, kajakarstwo, jazda na rowerach, nurkowanie,
żeglowanie
Narciarstwo: Platak
Myślistwo, wędkarstwo, rafting, kajakarstwo górskie,
paralotniarstwo, jazda konna
7
KVARNER. 258
Kva
rner
.
hBr
26
eżeli jednak tęsknisz za czarem wysp i ciszą unoszącą się nad bezkresnym
morzem, wypłyń ku błękitowi Kvarneru otoczonego mitycznymi wyspami Apsyrto-sa z legendy o Argonautach: w stronę wysp Rab, Krk, Cres i Lošinj. Oprócz rozkoszy dla oczu – widoku białych od wiatru skał, zatok i zatoczek zanurzonych w błękicie Adriaty-ku, słonecznych miasteczek z czarującymi kamiennym domami, prócz aromatyczne-go zapachu lawendy, szałwii, mirtu, pinii i
Wspaniałe pejzaże w błękicie morza.niezwykłej fl ory z ponad 2 700 gatunkami roślin, wyspy te, niczym prawdziwa Ar-kadia, odkryją niewiarygodne bogactwo gatunków zwierząt. I kiedy w miasteczkach Lošinj, Osor na wyspie Cres i Baška czy na-wet w Vrbniku na Krku, na każdym rogu będziesz odnajdywać liczne pozostałości bogatego dziedzictwa kulturowego, takie jak słynna Bašćanska Ploča – rzeźbiona kamienna płyta, zabytek języka chorwac-kiego pochodzący z roku 1100, to z urwisk
J skał będziesz mógł obserwować stanowiska sępów płowych, a w wodach okalających wyspy podziwiać czarujący taniec fok i delfi -nów. Wszystkim poszukującym leczniczego i świeżego powietrza polecamy odwiedzenie Riwiery Crikvenicko-Vinodolskiej, która już od 1906 r. nosi ofi cjalny tytuł uzdrowiska klimatycznego, a przepiękny hotel “Thera-pia”, wybudowany w 1895 roku należy do najpiękniejszych budowli hotelowych na całym wybrzeżu Chorwacji.
PRZYRODAUČKA - park przyrody
ŹRÓDŁA RZEKI KUPY (Čabar) - pomnik
przyrody
FUŽINE - jeziora i jaskinie
ZELENI VIR - geomorfologiczny rezerwat
przyrody
JAPLENŠKI VRH (Delnice) - park krajobra-
zowy
„BIJELE I SAMARSKE STIJENE” (Mrkopalj)
- ścisły rezerwat przyrody
VELA DRAGA - geomorfologiczny pomnik
przyrody
PARK ANGIOLINA I SV. JAKOV (Opatija) -
zabytki architektury parkowej
1
3
4
2
PARKI NARODOWE RISNJAK - bogaty świat roślinny i
zwierzęcy, zjawiska krasowe
LOPAR (wyspa Rab) - charakterystyczny
krajobraz, przepiękna piaszczysta plaża
o długości 1500 m
DUNDO (wyspa Rab) - rezerwat leśny
FOJIŠKA-PODPREDOŠĆICA (wyspa
Cres) - rezerwat ornitologiczny
- ścieżki rowerowe, piesze i górskie
ZELENI VIR - geomorfologiczny rezer-
wat przyrody
[ 1.7.9.11.13. Krk 2.Cres 3.Osor 4.5.12. Rab 6.Baška(Krk) 8.Brseč 10.Lošinj 14.Gorski kotar 15.Crikvenica ]
TURYSTYKA PLUSTurystyka uzdrowiskowa: Opatija, Crikve-
nica (Thalassoterapia), Lovran (leczenie
chorób układu kostnego)
Wellness, turystyka kongresowa
GASTRONOMIAKvarnerskie krewetki, domowe makarony „šurlice“
(Krk), jagnięcina z Cresu, specjały z czereśni, szpa-
ragów i kasztanów (Lovran), lokalne wina „Vrbnička
Žlahtina” (Krk) i „Trojišćina” (wyspa Susak), Ciasto
zwane „Rapska torta”
Dziczyzna, żaby, grzyby, ryby słodkowodne, góralskie
likiery, rakija ze śliwek i gruszek, miód z Velebitu
KVARNER. 27
iezapomnianych wrażeń dostarczą strome wzniesienia pasma górskie-
go Učka, które od strony lądu zamyka Istrię i zachodnią część Kvarneru, a szczególnie tamtejszy park przyrody. Przepiękne zielone tereny, położone za-ledwie kilkanaście kilometrów od morza, ze względu na swoją wyjątkową wartość ekologiczną i koncentrację chronionych parków przyrody, są prawdziwymi oa-zami spokoju i ciszy, stają się też coraz
częściej odwiedzanymi kierunkami tu-rystycznymi w zimie. Jeśli wyruszysz w kierunku północnym, odwiedzisz Park Narodowy Risnjak w pobliżu miastecz-ka Delnice i liczne rezerwaty autochto-nicznej flory i zagrożonych gatunków zwierząt, rozrzucone wzdłuż przepięk-nego zielonego pasma gór. Wszystkie te miejsca są idealne dla tych, którzy tęsknią za odpoczynkiem i prawdziwym zjednoczeniem z przyrodą.
NOaza spokoju i ciszy nieopodal morza
5
6
7
8 9
15
13
14
10 11
12
Kva
rner
.
Początki kultury chorwackiej.
28
1
Dalmacja. Region Zadaru.bszar regionu zadarskiego, ze swoim centrum - liczącym trzy tysiące lat Za-darem - miastem z największym zbadanym przerz archeologów rzymskim
forum po wschodniej stronie Adriatyku i niezapomnianymi romańskimi Kościołami św. Donata, św. Anastazji i św. Chryzogona oraz najstarszym chorwackim miastem królewskim, pobliskim Ninem, który szczyci się najmniejszą katedrą na świecie (kościół św. Krzyża ma długość zaledwie 36 kroków!), lepiej niż jakakolwiek księga opowiada o początkach chorwackiego dziedzictwa kulturowego.
O
DALMACJA. REGION ZADARU. 29[ 1.Zadar 2.Pag ]
2
Dal
mac
ja.R
egio
n Z
adar
u.
30
7
8
5
6
Odkryj trzy tysiąclecia wspaniałejhistorii Zadaru
PARKI NARODOWEPARK NARODOWY PAKLENICA - wąwozy
i bogactwo flory i fauny
adar, dawnej główny ośrodek ilir-skiego plemienia Liburnów i stolica
Dalmacji, to miasto, o którego bogatej kulturze duchowej i materialnej najle-piej świadczą zachowane mury obronne i liczne obiekty sakralne, które wieńczy symbol miasta - Kościół św. Donata z IX wieku, najbardziej monumentalna chorwacka budowla z okresu wczesnego średniowiecza. Pod opieką aż czterech świętych: Zoila, Symeona, Chryzogona i Anastazji, Zadar, oprócz swojego bo-gatego dziedzictwa archeologicznego
Z i historycznego, pieczołowicie strzeżo-nego przez minione stulecia, szczyci się też faktem, że właśnie tutaj utworzono, już w 1396 roku, najstarszy chorwacki uniwersytet. Zadar, pełen wyjątkowych i bogatych zbiorów, bibliotek i znaczą-cych skarbów kultury sakralnej to rów-nież miasto, gdzie powstała pierwsza chorwacka powieść i gdzie drukowano pierwsze gazety w języku chorwackim.
PRZYRODASALJSKO POLJE (wyspa Dugi Otok) - charaktery-
styczny krajobraz
KANION RZEKI ZRMANJA - charakterystyczny
krajobraz
TELAŠĆICA - park przyrody z największym,
najpiękniejszym i najbardziej bezpiecznym portem
naturalnym na Adriatyku
VRANSKO JEZERO - park przyrody
VELEBIT - park przyrody
DZIEDZICTWO KULTUROWEKOŚCIÓŁ ŚW. DONATA (Zadar) -symbol miasta ZadaruKOŚCIÓŁ ŚW. KRZYŻA (Nin) -najmniejsza katedra na świecie KORONKARSTWO NA WYSPIE PAG - Reprezentatywna Lista Dzie-dzictwa Niematerialnego UNESCONIEME KOLO Z DALMATYŃSKIEJ ZAGORY - Reprezentatywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCOŚPIEW KLAP (zespoły wokalne) - Reprezentatywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCO
4
1
Dal
mac
ija. Z
adar
.
„Paški sir”, jagnięcina, sól z Pagu i Ninu,
szynka „pršut” z Poseda-
rije, „ninski šokol“, likier
„Maraschino”, czerwone
wino „Rose” z Benkovca
GASTRONOMIA
hociaż na pierwszy rzut oka dosyć nieskromnie nazywany obszarem
prawdziwie boskiej inspiracji, region zadarski rzeczywiście jest krainą niepo-wtarzalnego piękna przyrody, o czym najlepiej świadczy liczba aż pięciu znaj-dujących się tutaj parków narodowych. Dzięki górom, jeziorom i wodospadom, dzięki kanionom, ścianom skał i jaski-niom, dzięki błękitowi morskiej toni otulającemu szereg najpiękniejszych wysp z przystaniami i romantycznymi plażami, obszar ten zawsze łatwiej było
C
Miejsce prawdziwie boskiej inspiracji
namalować pędzlem niż opisać słowa-mi. Przy dźwiękach organów morskich - architektonicznego cudu na zadarskim nabrzeżu, z którego, jak powiedział Alfred Hitchcock, można zobaczyć najpiękniejszy zachód słońca, trzymając w dłoni kawałek znakomitego owczego sera z Pagu i kie-liszek słynnego “Maraschino” - likieru z miejscowego gatunku wiśni maraska, z pewnością będziesz się rozkoszować pięk-nem krajobrazów i smakiem owoców tej krainy - miejsca niepowtarzalnych boskich inspiracji.
WARTE ODKRYCIAPAG - architektura miasta, słynne koronki,
tzw. paška čipka
WYSPY UGLJAN I PAŠMAN - architektura
kamiennych domów na wyspach
TURYSTYKA PLUSŚcieżki rowerowe, my-
ślistwo, jazda konna
31
Dal
mac
ja.R
egio
n Z
adar
u.
DALMACJA. REGION ZADARU.
3
2
[ 1.3.Zadar 2.4.5.Pag 6.Nin 7.8.9.Ugljan 10.Dugi otok ]
10
9
ZADAR
NIN
PAG
DUGI OTOK
Dalmacja. Region Szybenika.
ody otaczające Szybenik, będące prawdziwym rajem dla żeglarzy, oprócz dzi-kiego piękna białego krasowego kamienia i lazuru czystego morza szczycą się aż
240 wyspami i skalnymi wysepkami wyrastającymi z morza. Każda z nich kryje jakąś tajemnicę. Chcąc poznać najbardziej znanych poławiaczy korali na Adriatyku, należy popłynąć na Zlarin, jeśli zaś interesują Cię miejsca znane z połowów morskich gąbek, odwiedź wyspę Krapanj. Jeśli jednak pragniesz zobaczyć coś zupełnie niespotykanego, wypłyń na pełne morze i odkryj archipelag Kornati.
W
32
[ 1.Kornati 2.Šibenik ]
Tam, gdzie łatwo znaleźć perłę.
1
ogowie chcieli ukoronować swoje dzieło i ostatniego dnia tworzenia z łez, gwiazd i tchnienia morza stworzyli Kornati”, napisał pewnego razu George Bernard Shaw
podziwiając piękno archipelagu. O tym najliczniejszym łańcuchu wysp w basenie śród-ziemnomorskim wystarczy powiedzieć tylko to, że tych boskich, skamieniałych w morzu gwiezdnych łez jest dokładnie tyle, ile dni w roku. Tutaj naprawdę mają sens słowa: „Jedna wyspa na jeden dzień w roku”, a z 365 cudownych wysp ponad 150 tworzy jeszcze jedną szczególną całość: Park Narodowy Kornati. Koronkowa sieć pionowych skał, zbielałych od szlachetnej adriatyckiej soli i wysmaganych wiatrem, które pionowo zanurzają się w błękit morza, to widok nie dający się porównać z czymkolwiek, a maleńkie przystanie, romantyczne zatoczki i ukryte plaże stanowią prawdziwy żeglarski raj dla współczesnych Robinsonów pragnących kontaktu z dziewiczą przyrodą.
„B
DALMACJA. REGION SZYBENIKA. 33
Dal
mac
ja.R
egio
n S
zybe
nika
.
2
ŠIBENIK
KNIN
PRIMOŠTEN
VODICEKORNATI
1
5
6
7
3
2
34
odążając bajkowymi ścieżkami cu-downego krasowego królestwa rzeki
Krki w stronę morza, zbliżamy się do celu – wkrótce dane nam będzie uchylić bram najlepiej zachowanego naturalnego portu na środkowym Adriatyku i poznać dumny gród króla Krešimira - Szybenik. Na tym zielonym szlaku, naznaczonym pozostało-ściami prehistorycznych osad, na cudownej przestrzeni (będącej siedliskiem ponad 222 gatunków ptaków i szczycącej się jedynym centrum sokolniczym w Chorwacji), uro-kliwa rzeka Krka przelewa swoje szlachet-ne wody aż przez siedem wodospadów.
P
Od wspaniałych wodospadów rzeki Krki do Szybenika, miasta króla Krešimira
Właśnie między najpiękniejszymi z nich - wodospadami Roški Slap i Skradinski Buk, człowiek swoimi rękoma ukoronował pięk-no przyrody dwiema słynnymi budowlami: prawosławnym monastyrem św. Michała Archanioła i klasztorem Visovac. I tak jak mityczny Avalon, bajkowo położony na wysepce wynurzającej się ze szmarag-dowego jeziora utworzonego przez rzekę Krka, franciszkański klasztor Visovac jest miejscem z bogatą biblioteką, dziełami sztuki i mnóstwem cennych zabytków.
PARKI NARODOWE PARK NARODOWY KORNATI - najliczniej-
szy pod względem wysp archipelag
w basenie Morza Śródziemnego
PARK NARODOWY KRKA - fenomen
przyrodniczy i krasowy
DZIEDZICTWO KULTUROWEKATEDRA ŚW. JAKUBA (Szybenik) - renesansowa
katedra z XV i XVI w. (wpisana na Listę UNESCO)
BRIBIRSKA GLAVICA - znalezisko archeologiczne,
XVI i XVII w.
TWIERDZA NA WZGÓRZU (Knin) -
twierdza obronna z IX w.
EKSPRESJA MUZYCZNA OJKANJE - Lista
niematerialnego dziedzictwa kulturalnego, która
potrzebuje pilnej ochrony
NIEME KOLO Z DALMATYŃSKIEJ ZAGORY - Re-
prezentatywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego
UNESCO
ŚPIEW KLAP (zespoły wokalne) - Reprezentatywna
Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCO
PRZYRODAWYSPA KRAPANJ - najniższa zamieszkana
wyspa w Chorwacji
[ 1.3.7.8.Šibenik 2.Krka 4.Primošten 5.Visovac 6.Kornati ]
4
8WARTE ODKRYCIASZYBENIK - twierdze św. Michała,
św. Jana, Šubićevac i św. Mikołaja
WYSPA VISOVAC - klasztor francisz-
kanów
GASTRONOMIASzynka wędzona „pršut” z Drniša, czer-
wone wino „Babić” z Pimoštenu, ciasto
zwane „Skradinska torta”
zybenik, po raz pierwszy wspom-niany w 1066 roku w dokumentach
chorwackiego króla Petra Krešimira IV, od którego do dzisiaj nazywany bywa grodem Krešimira, to miasto, które założyli przed ponad tysiącleciem Chor-waci. Spacerując jego ulicami i placami ujrzymy jak na dłoni największe dzieła sztuki Dalmacji. A jeżeli tylko znaj-dziesz się tutaj latem, we właściwym
Zachwycające dziedzictwo kultu-rowe tysiącletniego miasta
a koniec skosztuj miejscowej kuch-ni, szczególnie słynnych szybenic-
kich muszli (zwanych “šibenske dagnje”), łowionych w miejscu, gdzie Zielona Pięk-ność – Krka - wpada do Adriatyku i wypij łyk miejscowego wina “Babić” pochodzą-cego z pobliskich winnic w miejscowo-ści Primošten. Z racji swojego piękna, niezwykłości położenia geograficznego i nieurodzajnej ziemi, na której na przekór morskim wiatrom rośnie winorośl, winni-ce te stały się symbolem pracowitości ich właścicieli. W hallu gmachu Organizacji Narodów Zjednoczonych właśnie obraz tych winnic w stu językach sławi piękno tej ziemi!
Czar prawdziwej kuchni dalmatyńskiej
momencie, to na tych samych ulicach i placach będziesz mieć możliwość obejrzenia Międzynarodowego Festi-walu Dziecięcego, festiwalu „Wieczory Dalmatyńskiej Szansony” i malowniczych Targów Średniowiecznych. Dumne z potęgi swoich twierdz i wież, miejsce urodzenia Fausta Vrančicia – wynalazcy spadochronu, Szybenik jest jednak najbardziej znany ze swego naj-cenniejszego zabytku sakralnego, gotycko – renesansowej Katedry św. Jakuba (XV i XVI w.), której biała, kamienna kopuła niczym korona unosi się nad miastem. Budowana przez ponad sto lat rękami mistrzów, z kamienia dostarczanego wyłącznie z wysp Brač i Korčula, katedra ta ze względu na swój oryginalny sposób
budowy – przy użyciu wielkich kamien-nych płyt - została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Unieś wzrok na tę śmiałą konstrukcję, tak wyjątkową w historii architektury europejskiej i patrząc z zapartym tchem na innowacyjne dzieło mistrza Juraja Dalmatyńczyka pomyśl, jak w XV wieku, bez użycia zaawansowa-nej techniki, a co dopiero nowoczes-nych dźwigów, udało się stworzyć tak monumentalne, beczkowate sklepienie i kopułę bez wykorzystania drewna i dachówek, z samych tylko czystych, wielotonowych kamiennych bloków ułożonych w kamiennych żebrach! Przyznaj – to doprawdy robi wrażenie! Przyjrzyj się przy okazji chrzcielnicy,
S
N
TURYSTYKA PLUSRAFTING (Krka); BUNGEE JUMPING
(Most Szybenicki), rybołówstwo,
żeglarstwo
później pięknej, trójlistnej renesansowej fasadzie i słynnemu fryzowi z 88 głowami oplatającemu zewnętrzne ściany absydy katedry. Wtedy zrozumiesz, w czym tkwi niezwykłość Kościoła św. Jakuba i dlacze-go słusznie nosi on tytuł najpiękniejszej dalmatyńskiej katedry i najpiękniejszej budowli sakralnej w Chorwacji.
DALMACJA. REGION SZYBENIKA. 35
Dal
mac
ja.R
egio
n S
zybe
nika
.
36
1
2 3
Tam, gdzie królestwoto nie tylko słowo określające przyrodę.
Dalmacja. Region Splitu.
iedy w roku 305 rzymski cesarz Dioklecjan, panujący nad prawie całym ówczesnym światem, postanowił zbudować wiejską posiadłość
i spędzić w niej resztę swojego życia, nie wahał się długo, w którym miej-scu ją wznieść. W sercu Dalmacji, w dobrze chronionej zatoce rodzinnego Aspalathos (Splitu), bronionego od strony morza przez wyspy, a od lądu pasmem wysokich gór, Dioklecjan wizjonersko nakreślił szczególny punkt na mapie Adriatyku - przyszłe miasto Split.
K
4 5 6
Dal
mac
ja.R
egio
n S
plitu
.
DALMACJA. REGION SPLITU. 37
Wspaniałemiasto cesarza rzymskiego
ddalony był zaledwie 6 kilometrów od ówcze-
snej kosmopolitycznej Salony, stolicy rzymskiej prowincji Dalmacji, która w tym czasie liczyła prawie 60 000 miesz-kańców. Otrzymał mocne mury obronne, liczne wieże, świątynie, pałace, termy, dzięki czemu stanowi dzisiaj najwięk-szy kompleks architektury antycznej w Chorwacji. Była to rezydencja nie ma-jąca sobie równych w ówczesnej sztuce budowlanej. I mimo, że siedemnaście wieków istnienia i bezustannego funkcjo-nowania pozbawiło go wielu pierwotnych kształtów, w zamian za to wzbogacił się o
inne późniejsze osią-gnięcia architekto-niczne i artystyczne. Wśród nich, o ironio losu, jest przepiękne mauzoleum ostatnie-
go rzymskiego cesarza - poganina, które stało się podwaliną części katolickiej ka-tedry pod wezwaniem Świętego Dujma – męczennika zabitego właśnie przez Dioklecjana, ze słynnymi drewnianymi wrotami z drzewa orzechowego – dzie-łem mistrza Andriji Buviny z roku 1214. Szczęśliwie wychodząc z zawieruchy dzie-jów, funkcjonując w głębokiej symbiozie z miastem jako jego gęsto zamieszkane
centrum historyczne pełne pięknych kamiennych pałaców, rezydencja Dio-klecjana jest dzisiaj miejscem rozśpie-wanych tawern, w których oferowane są specjały miejscowej kuchni począwszy od morskich delikatesów po jagnięcinę i tzw. „arambašiće” z pobliskiego Sinja, podlewane najlepszymi gatunkami czer-wonego wina. Skrywając w swoich zaka-markach najmniejszą ulicę na świecie, no-szącą bardzo oryginalną nazwę „pusti me proći” („pozwól mi przejść”), to cudowne i niepowtarzalne Stare Miasto słusznie nosi miano zabytku klasy “0” i znajdu-je się Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.
O
[ 1.Bol(Brač) 2.3.4.Split 5.Dubovica(Hvar) 6.Sinj ]
1
38
3
[ 1.3.4.7.Split 2.10.Vis 5.Trogir 6.8.9.Hvar ]
2
7
8
ełen ciepłego wdzięku śródziemnomorskiego Po-
łudnia Split jest miastem, które swoją bogatą historię opowiada nie tylko we wnętrzach muze-ów i kościołów. Jego dziedzic-two – od antyku do czasów współczesnych najbardziej wi-doczne jest z Perystylu i otacza-jących go kamiennych domów, a prawdziwą śródziemnomor-ską atmosferę czuć w wesołych, rozśpiewanych tawernach, w gwarze uliczek i zaułków oraz na pięknej promenadzie. Idąc mozaiką białych kamiennych uliczek w stronę nabrzeża, na
którym morze kołysze łodzie rybackie, odkryjesz miasto, w którym na każdym rogu słynny władca rzymski głęboko odci-snął swoją cesarską obecność wspólnie ze świętym, którego kazał stracić. Szczególną zaś osobliwością tego miasta po-ezji i najlepszych sportowców świata, miasta zwycięzcców Wimbledonu, licznych olim-pijczyków i asów Ligi NBA, są najpiękniejsze kobiety na świecie. Jeżeli jeszcze w to wątpisz, po prostu wybierz się na spacer po deptaku nadmor-skim - Rivie...
P DZIEDZICTWO KULTUROWEPAŁAC DIOKLECJANA (Split) - pałac cesarza rzymskiego Dioklecjana (wpisany na Listę UNESCO)ZABYTKOWE CENTRUM MIASTA (Trogir) - stare miasto wpisane na Listę UNESCOANTYCZNE MIASTO SALONA (Solin) - stolica rzymskiej prowincji DalmacjiRENESANSOWE CENTRUM MIASTA (Hvar) - Katedra św. Szczepana, loża miejska z wieżą, arsenał, teatr z 1612 rokuSANKTUARIUM MATKI BOSKIEJ SINJSKIEJ - największe sank-tuarium maryjne w DalmacjiSTARIGRADSKO POLJE na wyspie Hvar (wpisane na Listę UNESCO)PROCESJA W WIELKIM TYGODNIU „ZA KRIŽEN“ na wyspie Hvar - Reprezentatywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCOKORONKARSTWO NA WYSPIE HVAR - Reprezentatywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCOSINJSKA ALKA - Lista niematerialnego dziedzictwa kulturalnego ludzkości UNESCOEKSPRESJA MUZYCZNA OJKANJE - Lista niematerialnego dziedzictwa kulturalnego, która potrzebuje pilnej ochrony NIEME KOLO Z DALMATYŃSKIEJ ZAGORY - Reprezentatywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCOŚPIEW KLAP (zespoły wokalne) - Reprezentatywna Lista Dziedzic-twa Niematerialnego UNESCO
Prawdziwe piękno śród-ziemnomor-skiego Południa
DALMACJA. REGION SPLITU. 39
4 5 6
9
10
imo, że jego centrum to raptem 750 kroków długości, jak zmierzył
i zapisał kilkaset lat temu pewien gorliwy historyk, Trogir jest harmonijnym kamien-nym miasteczkiem o bogatej przeszłości, o którego znaczeniu najlepiej świadczy fakt wpisania centrum, podobnie jak
Skarby miasta - muzeum
M Splitu, na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Nazywany też miastem – muzeum, ze słynnym portalem katedry, dziełem Mi-strza Radovana z roku 1240, renesansową lożą miejską, tysiącletnim klasztorem św. Mikołaja, gdzie przechowywany jest
PRZYRODARZEKA CETINA - charakterystyczny krajobraz,
105 km biegu rzeki i kanion (Omisz) zachwyci miłośników raftingu i
wypraw na kanoe
PARK PRZYRODY BIOKOVO - najwyższy masyw górski na chorwackim
wybrzeżu, bogactwo fl ory i fauny
ZLATNI RAT - charakterystyczny krajobraz
WYSPA RAVNIK, DONJA BRELA, PAKLENI OTOCI (wyspa Hvar) -
charakterystyczne krajobrazy
MODRA I MEDVIDINA ŠPILJA (jaskinie na wyspie Biševo) - geomor-
fologiczne pomniki przyrody
JASKINIA VRANJAČA (góra Mosor) - geomorfologiczny pomnik przyrody
JEZIORA CRVENO I MODRO (Imotski) – geomorfologiczne pomniki
przyrody
TURYSTYKA PLUSSzlaki winne i rowerowe, jazda konna, rafting, paragliding, myślistwo, rybołówstwo
GASTRONOMIADalmatyńska „pašticada”, kiełbasy „luganige“, wołowina w kapuście
„arambašići“ (Sinj); „pogača” z wyspy Vis, „paprenjaci” (pierniki) z Hva-
ru, wino z mlekiem „smutica“ (wyspa Brač); wina „Vugava” i „Plančić”
(wyspa Hvar)
rzyroda rzeczywiście nie była ego-istyczna jeżeli chodzi o Środkową
Dalmację, skoro jej wybrzeże i długie plaże pokryte drobnym żwirem, zacie-nione pachnącymi zielonymi sosnami, ozdobiła jeszcze szeregiem wysp o tak niespotykanej urodzie. Bezpośrednio nad plażą słynnej Riwiery Makarskiej, z masywu Parku Przyrody Biokovo, wśród którego szczytów do dzisiaj można spo-tkać przechadzające się kozice, zacze-kaj na niezapomniane letnie wscho-dy słońca, a wzrokiem wędruj aż pod horyzont, w stronę najdalszych wysp Adriatyku. Wśród nich jest największa wyspa archipelagu splickiego - Brač, słynna na świecie wyspa kamienia i
Błękit i pełnaharmonia przyrody
P wiatru. Wyspa kamienia – bo na Braču w kamieniołomach od wieków praco-witymi dłońmi kamieniarzy wydobywa się najlepszy kamień, o którego sławie świadczy fakt, że właśnie z niego, oprócz miejscowych katedr zbudowano wiele znanych na świecie budynków. Wyspa wiatru zaś po prostu dlatego, że nigdzie na Adriatyku, jak to fachowo twierdzą wielbiciele windsurfingu, nie wieje taki boski maestral, jak w kanale pomiędzy Bračem i Hvarem, a szczególnie na plaży Zlatni Rat, której wygląd zmienia się w zależności od kierunku wiatru i fal. Od niedawna znajdujący się na liście dzie-sięciu najpiękniejszych wysp świata – słoneczny Hvar jest bez grama przesady
jedną z najbardziej zachwycających wysp Dalmacji. Ze swoim największym placem miejskim na wyspach po obu stronach Adriatyku, pierwszym teatrem miejskim w Europie, zbudowanym jeszcze w 1612 roku, Arsenałem, słynnym pałacem “Tvr-dalj” należącym do Petra Hektorovicia i wyszlifowanymi kamiennymi uliczka-mi błyszczącymi w promieniach słońca, Hvar zachwyca każdego i nie będziesz w stanie rozstrzygnąć, czy jest to zasługa harmonii historii i sztuki, czy też piękna przyrody zaprawionego oszałamiającym zapachem lawendy.
znany relief antycznego bożka Kairosa z IV wieku p.n.r. - boga szczęśliwych chwil, Trogir stanowi prawdziwą skarbnicę sztu-ki, nad którą każdego lata unoszą się arie wykonywane podczas odbywającego się tutaj światowego konkursu młodych te-norów…
Dal
mac
ja.R
egio
n S
plitu
.
TROGIR SPLIT
MAKARSKA
HVAR
BRAČBOL
VIS
SINJ
Tam, gdziesłowa nie wyrażają
wszystkiego.
40
Dal
mac
ja.R
egio
n D
ubro
wni
ka.
DALMACJA. REGION DUBROWNIKA. 41
i, którzy poszukują raju na ziemi, muszą przyjechać do Dubrowni-
ka”, napisał kiedyś George Bernard Shaw oczarowany miastem, którego doskonale zachowane mury obronne (dzisiaj pozo-stające pod ochroną UNESCO) na długości aż 1 940 metrów otaczają miasto, które w Chorwacji i na świecie, bez jakiejkolwiek przesady, nosi tytuł „Perły Adriatyku”. Położony na południu kraju, przez całe stulecia kolekcjonował najcenniejsze dzieła najwybitniejszych architektów i artystów tworzących w tym ciepłym klimacie. W niezwykłym klimacie tego regionu prócz śródziemnomorskiej floty wyjątkowo bujnie rozkwita roślinność subtropikalna z pachnącymi cytrynami, pomarańczami i mandarynkami, cudow-nymi palmami i agawami. Zdobią one renesansowe sady i kwitnące ogrody przy średniowiecznych kamiennych pałacach i tajemniczych klasztorach.
„CDalmacja. Region Dubrownika.
[ Dubrovnik ]
42
Miasto, które nikogo nie pozostawia obojętnymubrownik był niegdyś jedną z naj-mniejszych republik, ale bardzo
ważnym państwem morskim i handlowym w rejonie śródziemnomorskim. W czasach swego rozkwitu posiadał przedstawiciel-stwa konsularne w ponad 80 miastach, a jego fl ota handlowa licząca prawie 700 żaglowców równała się fl ocie weneckiej. Pod opieką Świętego Błażeja (Vlaha), pod słynnym sztandarem «Libertas», powie-wającym z wysokiego kamiennego masz-tu, nad którym czuwa legendarny rycerz Orlando, Dubrownik jest miastem pełnym wielkiej historii. Najlepiej przedstawić ją może już sam spacer główną ulicą cen-trum - “wyszlifowanym” kamiennym Stradunem. Słynne mury miejskie z uro-
kliwymi wieżami i basztami oferują nie-zapomniany widok na przepiękne wyspy pobliskiego archipelagu Elafi tów: Šipan, Lopud i Koločep, rozsypane niczym perły na błękitnej tafl i morza. Wyspy te, nazwa-ne “wyspami jelenimi” od greckiego sło-wa elaphos oznaczającego jelenia, który kiedyś je zamieszkiwał, najlepiej oddają czar Śródziemnomorza jako regionu, w którym swoje miejsce znajduje zarówno roślinność subtropikalna, jak i wielkie lasy sosonowe i gaje oliwne, a wszystko to otoczone przepięknymi piaszczystymi plażami. Każdy krok w tym mieście - od studni Onufrego do Dzwonnicy Miejskiej, wzdłuż fi ligranowo wysubtelnionych go-tycko-renesansowych pałaców Sponza
D
DZIEDZICTWO KULTUROWE
ZABYTKOWE CENTRUM MIASTA (Du-brownik) - miasto o wyjątkowej historii, pod ochroną UNESCO. Jedno z najbardziej atrakcyjnych i znanych miast w basenie Morza Śródziemnego NARONA - antyczne miasto Narona we wsi Vid koło MetkovićaMURY MIEJSKIE (Ston) - system fortyfi -kacyjny z XIV w., wyjątkowy ze względu na swoją długość - 5,5 kmMIASTO MARCO POLO (Korčula) - jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast w basenie Morza Śródziemnego
ZABYTKOWE CENTRUM MIASTA (Cavtat) - turystyczne i kulturalne centrum Konavli: Mauzoleum rodziny Račić, dom rodzinny malarza Vlaho Bukovca, Pałac Rektorów „Knežev Dvor”, twierdza Sokol
i Pałacu Rektorów (Knežev Dvor), baro-kowego Kościoła św. Błażeja, Katedry Wniebowzięcia NMP, czy nawet klasztoru św. Ignacego ze słynnym uniwersytetem jezuickim, to przeżycie samo w sobie. A jeśli znajdziesz się tutaj w lecie, kiedy Du-brownik lśni szczególnym blaskiem i kiedy w trakcie tradycyjnego Dubrownickiego Festiwalu Letniego całe Stare Miasto w jednej chwili przemienia się w zaczaro-wane kulisy najbardziej niezwykłej sceny teatralnej na świecie, z pobliskiej twierdzy Lovrijenac (wyrosłej na 37-metrowej ska-le unoszącej się nad morzem), usłyszysz jak nieśmiertelny monolog Hamleta „być albo nie być” rozbrzmiewa naprawdę ze szczególną siłą…
43
[ Dubrovnik ]
WARTE ODKRYCIABaszta Minčeta, twierdza Lovrijenac i Pałac
Sponza (Dubrownik)
Gotyckie i gotycko-renesansowe posiadłości
letnie (od Półwyspu Pelješac do Konavli)
Klasztor franciszkanów (Orebić)
Pałac Rektprów„Knežev Dvor” (Luka
Šipanska)
Klasztor franciszkanów (Rožat)
DUBROVNIK
CAVTAT
KORČULAPELJEŠAC
MLJETLASTOVO
Dal
mac
ja.R
egio
n D
ubro
wni
ka.
DALMACJA. REGION DUBROWNIKA.
FESTA SV. VLAHA - uroczystości ku czci św. Błażeja, patrona DubrownikaŚPIEW KLAP (zespoły wokalne) - Repre-zentatywna Lista Dziedzictwa Niemate-rialnego UNESCO
12
11
1 2 3 4
7
10
PARKI NARODOWEPARK NARODOWY MLJET - bogata
roślinność śródziemnomorska
i dziedzictwo kulturowe (klasztor
benedyktynów z XII w. położony na
wysepce na jeziorze - Veliko Jezero).
PRZYRODAARBORETUM TRSTENO - zabytek architek-
tury parkowej
UJŚCIE NERETVY - rezerwat ichtiologiczno-
-ornitologiczny
ZATOKA MALOSTONSKA - rezerwat na
morzu
WYSEPKA LOKRUM - rezerwat leśny
JASKINIA VELA SPILJA (Vela Luka) - geomorfologiczny
pomnik przyrody
KOČJE (wioska Žrnovo na Korczuli) - rezerwat leśny
DWORY KONAVOSKIE (Konavle) - charakterystyczny krajobraz
ARCHIPELAG LASTOVSKI - park przyrody
Szlaki winne, piesze, rowerowe, wellness
TURYSTYKA PLUS
44
6
4 5
9
GASTRONOMIAJagnięcina i cielęcina pieczona „pod dzwonem”,
brodet z węgorzy i żab (dolina Neretvy), sól, mule
ostrygi „kamenice” ze Stonu, ciastka „kontonjata”,
„mantala” i „arancina” (Konavle), mandarynki
i cytryny, wina „Dingač” i „Postup” (Pelješac), „Pošip”
i „Grk” (Korčula), dubrownicka „Malvazija” (Konavle)
Odkryj wyspy o fascynującej historii
eszcze w czasach, kiedy słynny podróż-nik Marco Polo opuszczał pod pełnymi
żaglami rodzinną wyspę Korčulę zmierza-jąc w stronę terra incognita, jego małe rycerskie miasteczko, wyrosłe na ruinach kolonii greckiej, powoli przeradzało się już w wyjątkową kamienną rzeźbę – miasto o geometrycznym układzie, dobrze zacho-wanym do dnia dzisiejszego. Umiejętnie powiązane kunsztem miejscowego archi-tekta, a jednocześnie mądrego urbanisty, ulice Korčuli stanowią prawdziwą osobli-wość. Budowane na kształt szkieletu ryby, swoją szczególną niezwykłość odkrywają latem, bo mimo tego, że każdego ranka i popołudnia słońce oblewa je swoim zło-tym blaskiem, jego żar szczęśliwie omija
je w czasie największych południowych upałów. Jeżeli chcesz poczuć wyjątkową atmosferę Korčuli, niech dobry wiatr przy-wieje Was tutaj w lipcu na Międzynarodo-wy Festiwal Pieśni i Wina organizowany ku czci tego słynnego żeglarza lub też na Festiwal Turniejów Rycerskich - tradycyj-nych tańców szermierskich odtwarzanych przez aktorów w oryginalnych strojach z XVI wieku, ze słynną rekonstrukcją walki Białego i Czarnego Króla.
iegdyś część Rzeczypospolitej Du-brownickiej, Półwysep Pelješac (z
dobrze zachowanymi do dzisiaj 5, 5- ki-lometrowej długości murami miasteczka Ston) był znaczącym punktem strategicz-nym broniącym bram słynnego Państwa - Miasta. Wzmacniany miłością ciepłych eoli południowych, Pelješac dla miłośni-ków wina jest dobrze znanym królestwem “Dingača” – najcenniejszego chorwac-kiego wina, a miasto Orebić, znane jako centrum żeglugi morskiej w XVIII wieku, jest dzisiaj chętnie odwiedzane przez historyków sztuki. Dumą miasta są prze-piękne kamienne pałace i wille, których
bogactwo fasad odzwierciedla zamożność i radość życia żeglarzy i ich rodzin. Miesz-kańcy dumni są również z niezwykłej uro-dy ogrodów, w których rosną najbardziej egzotyczne rośliny przywożone tu przez setki lat ze wszystkich stron świata. Orebić to miejsce, które na zawsze pozostanie w Waszych sercach i wspomnieniach.
eżeli kiedykolwiek, będąc pod wraże-niem mitu o Odyseuszu, uwięzionym
na wyspie przez nimfę Kalipso, zastana-wiałeś się jak mogłaby wyglądać owa słynna wyspa Ogigia, popłyń na Mljet, leżący na południowych krańcach Chorwa-cji, a odkryjesz tam widok niczym obrazek wyrwany z kart najpiękniejszych bajek. Twoim oczom ukaże się jezioro położone wewnątrz wyspy, a na nim mała wysepka z klasztorem z XII wieku. I choć Kalipso nie będzie w pobliżu, widok ten wystarczy, aby na zawsze zniewolić Twoje serce i - być może nie zechcesz wyjechać stąd nigdy.
J
NJ
45DALMACJA. REGION DUBROWNIKA.
[ 1.Ston 2.8.11.Mljet 3.4.6.7.Korčula 5.Pelješac 9.Plat 10.Elafiti 12.Lopud ]
8
Dal
mac
ja.R
egio
n D
ubro
wni
ka.
Lika - Karlovac.
itamy w krajobrazie snów. Przed oczyma rozciągają
się przepiękne zielone krainy, od-dalone zaledwie około dziesięciu kilometrów od morza, znane ze swojej wyjątkowej wartości przy-rodniczej i koncentracji chronio-nych parków przyrody. To praw-dziwe oazy ciszy i spokoju, coraz popularniejsze wśród turystów w Chorwacji.
W
46
[ 1.2.Plitvice ]
2
1
GOSPIĆ
OGULIN
KARLOVAC
SENJ
PAG
NOVALJA
Lik
a -
Kar
lova
c.
Romantyczne spotkanie z przyrodą.
ika – w czasach prehistorycznych i antycznych zamieszkana przez
iliryjskie plemię Japodów i jej zielona, cicha, nietknięta, mitologiczna niemal przyroda, są po dziś dzień schronieniem dla wielu zagrożonych gatunków ptaków, wilków, niedźwiedzi oraz gatunków en-demicznych, jak Degenia velebitica. W Lice na świat przyszedł również jeden z naj-większych geniuszy i wynalazców Nikola Tesla. Poświęcone mu muzeum, otwarte w 150 rocznicę jego urodzin, znajduje się w jego rodzinnej wsi - Smiljanie.Właśnie
L
LIKA - KARLOVAC. 47
Wodospady przeszłości i dnia dzisiejszego
w tym magicznym miejscu znajduje się najstarszy, najsławniejszy i najczęściej odwiedzany park narodowy Chorwacji – Jeziora Plitwickie. Najbardziej znane ze swoich wodospadów ukształtowanych w skałach wapiennych i szesnastu jezior kaskadowych, których widok zapiera dech w piersiach, Plitwice są tak interesujące także z innych przyczyn – znajdziemy tam np. ciekawe skały o różnej geomorfologii, lasy i łąki, oraz mnóstwo ciekawych pro-gramów dla turystów.Park narodowy Jeziora Plitwickie jest jedy-nym pomnikiem przyrody Chorwacji, który wpisany został na Listę Dziedzictwa Kultu-rowego i Przyrodniczego UNESCO jeszcze w roku 1979, jako jeden z pierwszych na świecie (!). Jeziora Plitwickie stanowią genialne, niemające sobie równych dzieło przyrody.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o legen-darnych uskokach, odwiedź miasto Senj, gdzie znajduje się zamek Nehaj – rene-sansowa twierdza obronna z XVI wieku, obecnie muzeum poświęcone piratom – tzw. senjskim uskokom.Nie zapomnijcie też odwiedzić wyspy Pag, której część północna wraz z popularną miejscowością wypoczynkową Novalija i plażą z całonocnymi zabawami Zrće należy właśnie do żupanii (województwa) liczko-senjskiej. Południowa część wyspy należy natomiast administracyjnie do regionu Dalmacji, Żupanii Zadarskiej. Często opi-sywany jako wyspa kamienia i soli, Pag ze swoimi dwudziestokilometrowym żwiro-wymi plażami stanowić będzie z pewno-ścią ukoronowanie podróży, podczas której doświadczymy tak wielkiej różnorodności przestrzeni i miejsc.
5
LASY DRAGANIĆA, (Kleka i Modruša), Wielkiej i
Małej Kapeli
JASIKOVAC (Gospić) – park leśny
JASKINIE Cerovačke pećine (Gračac) – geomorfo-
logiczny pomnik przyrody
BARAĆEVE JASKINIE w Rakovicy
JASKINIA VRLOVKA w Kamanju
RASTOKE W SLUNJU – młyny wodne położone w
miejscu, gdzie modrozielone wody rzeki Slunjčicy
łączą się z Koraną. Większość zabudowań powstała
w końcu XIX i na początku XX wieku
KLEK – charakterystyczny krajobraz
ŠTIROVAČA - rezerwat fl ory leśnej, w którym
znajdują się najpiękniejsze i najlepiej zachowane
lasy świerkowe
PEĆINSKI PARK GRABOVAČA koło Perušića
KANION RZEKI LIKILUN- najstarsze nasadzenia drzew oliwnych na
tym terenie
PRZYRODA
PARKI NARODOWEJEZIORA PLITWICKIE - nie zapomnij odwiedzić
tego Parku Narodowego, wpisanego na Listę
Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrod-
niczego UNESCO
PÓŁNOCNY VELEBIT - decyzją UNESCO ogło-
szony światowym rezerwatem biosfery
DZIEDZICTWO KULTUROWESANKTUARIUM MATKI BOŻEJ Z KRASNA (Krasno)
– największe sanktuarium maryjne w regionie Liki
SANKTUARIUM MATKI BOŻEJ CUDOWNEJ w
miejscowości Oštarije
MIASTO STARI DREŽNIK koło Rakovicy
KLASZTOR PAULINÓW
PRZEOREM KLASZTORU był w XVII wieku Ivan
Belostenec, autor pierwszego słownika chorwacko
– łacińskiego
KLASZTOR PAULINÓW w miejscowości Kamensko
GALERIA ETNOGRAFICZNA w Rečicy, koło
Karlovca
DOM RODZINNY NIKOLI TESLI (Smiljan) – mu-
zeum jednego z najsławniejszych wynalazców
BASZTA TURECKA W PERUŠIĆU - jedyna zacho-
wana turecka wieża obronna w Lice z XV wieku
MIASTA I DWORY, takie jak Dubovac, Ozalj, Bosilje-
vo oraz frańciszkańskie, paulińskie i dominikańskie
klasztory otoczone zielenią
TWIERDZA NEHAJ (Senj) – renesansowa twierdza
wzniesiona w XVI wieku – dzisiaj niezwykłe mu-
zeum poświęcone piratom, tzw. „senjskim uskokom“
ZAMEK FRANKOPANÓW
STARE MIASTO w Karlovcu na planie sześciora-
miennej gwiazdy
KORONKARSTWO NA WYSPIE PAG - Reprezenta-
tywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCO
[ 1.Velika Kapela 2.Rzeka Dobra 3.Rzeka Kupa 4.Senj 5.Zrće 6.Pag 7.Karlovac 8.Velebit ]
4
1 2
3
48
6
arlovac zbudowany został na pla-nie renesansowego miasta ide-
alnego w kształcie sześcioramiennej gwiazdy. Ten sławny bastion, który bohatersko opierał się tureckim na-jazdom, posiada bogatą tradycję histo-ryczną, a okalające go tereny, otoczone czterema rzekami i lesistymi wzgórza-mi Wielkiej i Małej Kapeli, stanowią idealne miejsce do kąpieli, pływania łódką, wędkarstwa, raftingu, spływów
KRenesansowe miasto idealne - Karlovac
łodziami kanu, jazdy na quadach po pięknych leśnych ścieżkach oraz na ro-werach po 11 wojewódzkich szlakach rowerowych, a także jazdy konnej.Karlovac , który rozwinął się ze śre-dniowiecznej twierdzy przeznaczonej do odpierana tureckich najazdów w głąb Europy Środkowej, jest dzisiaj jednym z największych ośrodków ko-munikacyjnych w Chorwacji. Pomimo swojego położenia na jednej z tras tranzytowych, staje się coraz popular-niejszy wśród turystów, których coraz więcej przybywa tu w poszukiwaniu najróżniejszych ofert rekreacyjnych.Karlovaczka Żupanija znana jest nie tylko z terenów łowieckich w lasach pomiędzy Draganićem a Klekiem i Modruszem oraz ośrodków sportów zimowych na zboczach Bjelolasicy, ale posiada również liczne nieod-kryte jeszcze zabytki, od urokliwych starych miasteczek i dworów, jak Dubovac, Ozalj, Ogulin, Bosiljevo, aż do franciszkańskich, paulińskich i do-minikańskich klasztorów, ukrytych w zieleni krajobrazu.Jeśli chcesz poznać miejsce, w którym powstało najwięcej ludowych legend i które zainspirowało najsławniejszą chorwacką bajkopisarkę – Ivanę Brlić Mažuranić, wybierz się do miasta Ogulin i zwiedź jego okolicę. Ogulin
Sporty: rafting, kajakarstwo, jazda na rowerze,
turystyka górska, alpinizm, safari fotograficz-
ne, myślistwo, narciarstwo, jazda konna
NARCIARSTWO: HOC Bjelolasica (Chorwackie
Centrum Sportów Olimpijskich)
Ośrodek turystyczny Petrova gora, Dom my-
śliwski Muljava (blisko Vojnića)
Ziemniaki z Liki i pieczona jagnięcina, oguliń-
ska kapusta i buraki, ogulińska masnica, ser
škripavac, wódka ze śliwek i gruszek
WARTE ODKRYCIA GASTRONOMIA
LIKA - KARLOVAC. 49
to miasto bajek w najdosłowniejszym sensie tego słowa – położony w doli-nie rzek Zagorskiej Mreżnicy i Dobrej, z zamkiem Frankopańów wznoszącym się ponad urwiskiem oraz górskim ol-brzymem – szczytem Klekiem. Góra Klek to kolebka chorwackiej turystyki górskiej i alpinizmu, a równocześnie prawdziwa skarbnica ciekawostek – dlatego nie przepuść okazji, aby przespacerować się szlakiem bajek i poznać postacie “Opowieści z dawnych czasów”. Od jaskini Klečka i bajkowych źródełek, poprzez urwisko Đuli aż do ogulińskiego zamku, można space-rować wśród opowieści z dawnych czasów oraz odkryć legendarne cza-rownice i inne mitologiczne stwory, zamieszkujące te tereny.
10
7
8
Lik
a -
Kar
lova
c.
Chorwacja Środkowa. arzysz o wypoczynku z dala od letniego upału i zgiełku śród-
ziemnomorskich miasteczek, w oto-czeniu idyllicznych, spokojnych, zielo-nych, górzystych pejzaży, bogatych w stuletnie lasy, winnice i rzeki? Lubisz cichą i miłą atmosferę romantycznych zamków średniowiecznych, pałaców i dworów, termalnych uzdrowisk i sanktuariów pielgrzymkowych? Wy-rusz na północ od Zagrzebia i ciesz się pięknem Środkowej Chorwacji.
M
Tam, gdzie romantyczność ma
50
1
> � � � • X P E HU DN � � � � 9DU D G LQ � @
kolor zielony.
CHORWACJA ŚRODKOWA. 51
2 Ch
orw
acja
Śro
dko
wa.
52
3
7 8
9
1 2
Idylliczne chwile w miastach Chorwacji Środkowej
DZIEDZICTWO KULTUROWE
ZAMEK TRAKOŠĆAN - najbardziej roman-
tyczny i według wielu najpiękniejszy zamek w
Chorwacji
VARAŽDIN - miasto kultury zachwyca
przepięknymi kościołami, pałacami miejskimi i
cmentarzem
ZAMEK RODU ZRINSKICH (Čakovec) -
znajduje się wewnątrz Starego Miasta , zabytek
dziedzictwa kulturowo -historycznego klasy
“0”; w pałacu mieści się Muzeum Regionu
MeđimurjeSTARY ZAMEK (Kalnik) - majestatyczne pozostałości średniowiecznego grodu
a początek pojedź do chorwackiego Zagorja, krainy pełnej idyllicznych,
pagórkowatych pejzaży poprzecinanych górami i rzekami. Znajdziesz tam miasto Krapina, słynne ze znalezisk archeologicz-nych „praczłowieka krapińskiego”. Krapinę, leżącą na terenach od najdawniejszych cza-sów znanych z licznych źródeł termalnych, takich jak pobliskie Tuheljske i Stubičke Toplice, rozsławił w świecie prof. Dragu-tin Gorjanović-Kramberger, który w roku
N 1899 na wzgórzu Hušnjakovo Brdo odkrył szczątki człowieka dyluwialnego, znanego jako Homo sapiens neanderthalensis. W regionie, który szczyci się w Europie naj-większą ilością pałaców po dolinie Loary we Francji, możesz odkryć malownicze średniowieczne zamki i przepiękne ba-rokowe pałace, których zwiedzania nie zapomnij wzbogacić wspaniałą ofertą gastronomiczną, degustując przy tym szla-chetne krople miejscowych znakomitych
STARY ZAMEK (Đurđevac) - wartościowy zabytek kultury ze średniowieczną fortecąPAŁAC HRABIEGO JANKOVICIA (Daruvar) -barokowy pałac wybudowany w latach 1771-1777TWIERDZA (Sisak) - dobrze zachowana średnio-wieczna twierdzaTRADYCYJNY WYRÓB DREWNIANYCH ZA-BAWEK W REGIONIE HRVATSKO ZAGORJE - Reprezentatywna Lista Dziedzictwa Niematerial-nego UNESCOKORONKARSTWO W LEPOGLAVIE - Reprezenta-tywna Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCORZEMIOSŁO PRODUKCJI MIODU - Lista niemate-rialnego dziedzictwa kulturalnego ludzkości UNESCO
[ 1.Hrvatska Kostajnica 2.Sisak 3.4.Veliki Tabor 5.6.Marija Bistrica 7.Varaždin 8.Daruvar 9.Čakovec 10.Ludbreg ]
10
4 5 6
CHORWACJA ŚRODKOWA. 53
PRZYRODA
KALNIK - krajobraz chroniony
Park przyrody Lonjsko polje - rzadko
spotykane połączenie przyrody i tradycyjnej
zabudowy
ČRET DUBRAVICA (Dubravica) - rezerwat
botaniczny
JASKINIA VINDIJA (Varaždin) - pomnik
przyrody
RZEKA MURA - charakterystyczny krajobraz
VELIKI PAŽUT (Legrad) - rezerwat zoolo-
giczny
RAKITA (Sisak) - rezerwat ornitologiczny
ĐURĐEVAČKI PIJESCI - rezerwat botaniczny
LIPIK, BJELOVAR I DARUVAR - zabytki
architektury parkowej
KLEK - charakterystyczny krajobraz
CRNA MLAKA - rezerwat ornitologiczny
ŽUMBERAK - Samoborsko Gorje - Park
Przyrody
SLUŠNICA KOŁO SLUNJA – charaktery-
styczny krajobraz
ARBORETUM OPEKA (Vinica) – zabytek
architektury parkowej
Ch
orw
acja
Śro
dko
wa.
win. Jeśli zaś interesuje Cię turystyka piel-grzymkowa i przeżycia duchowe, odwiedź miejscowość Marija Bistrica. Mieści się tu największe sanktuarium maryjne w Chorwa-cji, które już od 300 lat gości corocznie około 800 000 pielgrzymów z całego świata. W 1998 roku odwiedził je Papież Jan Paweł II.
ajbardziej barokowe ze wszystkich chorwackich miast, Varaždin, to
miasto tonące w zieleni. Oprócz pięknych parków i znanego zabytku architektury parkowej - miejscowego cmentarza, na którym porastające go tuje uformowano w parawany i arkady na wzór francuskiego Wersalu, Varaždin jest miastem muzyki, sztuki, rzemiosła i handlu oraz ośrodkiem organizującym we wrześniu dwa znaczące festiwale: Festiwal Muzyki Barokowej i imprezę bardzo specyficzną - Festiwal Uliczny zwany “Špancirfest”. Prócz swojej oferty kulturalnej i aż 354 zarejestrowa-nych zabytków kultury, region Varaždi-na słynie z jeszcze jednej atrakcji - parku leśnego Trakošćan ze znanym zamkiem adaptowanym na muzeum oraz z trzech pomników przyrody geologiczno – pa-leontologicznych z trzema jaskiniami, świadczącymi o tysiącletniej obecności człowieka na tych terenach. Niedaleko Varaždina znajduje się miasto Ludbreg - znane sanktuarium euchary-styczne Przenajświętszej Krwi Chrystuso-wej, jedyne miejsce odpustowe w Chor-wacji, ale też jedno z rzadkich na świecie, które na mocy swojej bulli założył sam Papież. Zezwolił on na publiczne oddawa-nie czci świętym relikwiom po tym, kiedy w 1512 roku w kaplicy pałacu Batthyany doszło do cudownego objawienia Świętej Krwi Chrystusa. Z Lepoglavy, miasteczka, w którego bo-gatą historię najbardziej wpisał się zakon paulinów budując tu kościół i klasztor, wywodzi się słynny haft koronkowy, który ze względu na swoją oryginalność i kunszt wykonania zdobył na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937 r. złoty medal.
N
WARTE ODKRYCIAMUZEUM „STARO SELO” (Kumrovec) –
skansen z autentycznymi chatami wiejskimi z
przełomu XIX i XX w.
MUZEUM NEANDERTALCZYKÓW KRA-PIŃSKICH – jedno z najnowocześniejszych
muzeów w Chorwacji
ZNALEZISKI NEANDERTALCZYKÓW KRA-PIŃSKICH – jedna z najbogatszych lokalizacji
człowieka neandrtalskiego na świecie
MUZEUM REGIONU TUROPOLJE (Velika
Gorica) – eksponaty od czasów prehistorycz-
nych do współczesności (kły mamuta z okresu
10 000 lat p.n.e.), zachowane drewniane
kapliczki i dworki szlacheckie
54
> � � � � � 9DU D G LQ � � � � 7 U DN R › ćDQ � � � � 6DP R E R U � � � � . X P U R Y HF � � � � . U DSLQ D� � � � 6 W X E LF D� � � � 0 DU LMD� % LVW U LF D� @
1
2
5
6
Ch
orw
acja
Śro
dko
wa.
GASTRONOMIAPikantny sos „samoborska muštarda”, samo-
borskie salami, samoborska kremówka „kre-
mšnita”, likier „Samoborski Bermet”, indyk z
macą („purica s mlincima”), kasza gryczana,
krowi ser „prga“, olej z dyni, ciasta „zagor-
ski štrukli”, „kukuruzna zlevka” i „vrbovečka
pera”, pieczywo „varaždinski klipići”, szampan
„Šenpjen”, produkty mleczne, specjały z ryb
słodkowodnych i dziczyzny, wino „Graševina”
i „Bijeli Pinot”, „medovina” i wina owocowe
TURYSTYKA PLUSMyślistwo, wędkarstwo, paragliding, ścieżki
rowerowe, piesze i górskie, speedway, szlaki
winne
UZDROWISKA: Liczne znane uzdrowiska z
wodami termalnymi (Stubičke Toplice)
eżeli chcesz odnaleźć jedno z rzad-kich miejsc, gdzie do dzisiaj można
spróbować wypłukiwania złota w rzece, zrelaksować się w centrum termalnym Sv. Martin, beztrosko powłóczyć się po ścieżkach rowerowych i skosztować zna-komitych win, wybierz się do położonego na północy zakątka Chorwacji, aż pod granicę Słowenii, Węgier i Chorwacji i poznaj region Međimurje i jego stolicę Čakovec.Jeżeli jednak należysz do miłośników sztuki naiwnej, tradycji i folkloru, starych rzemiosł i obyczajów, wyrusz z Zagrze-bia w stronę regionu Podravina, gdzie w czerwcu odbywają się trzy ważne etno - festiwale - w Koprivnicy, Đurđevcu i Križevcach. Otoczona rzeką Dravą i wzgó-rzami Bilogora i Kalnik, Podravina jest bogatym terenem łowieckim i wędkar-skim, posiada też zagospodarowane tra-sy rowerowe, które wiodą przepięknymi okolicami wzdłuż jeziora Šoderica, do kolebki malarstwa naiwnego – miej-scowości Hlebine.
J
CHORWACJA ŚRODKOWA. 55
3
4
7
8
ČAKOVEC9 $ 5 $ • ' , 1
0 $ 5 , - $ � % , 6 7 5 , & $
6 , 6 $ .' $ 5 8 9 $ 5
/ 8 ' % 5 ( */ ( 3 2 * / $ 9 $. 5 $ 3 , 1 $
% - ( / 2 9 $ 5
. 2 3 5 , 9 1 , & $
. 5 , • ( 9 & ,
Tam, gdzie inspiracja płynie z serca.
56
[ Zagreb ]
owstałe z dwóch średniowiecznych osad rozkwitających przez wieki na
dwóch sąsiednich wzgórzach, już od 1094 roku, kiedy założono tu biskupstwo, stolica i największe miasto Chorwacji - Zagrzeb, jest typowym środkowoeuropejskim miastem, gdzie obok klasycystycznych i secesyjnych fasad zabytkowego centrum, obok ducha Monarchii Austrowęgierskiej dostrzec można podobieństwo do pra-skich uliczek. Dzięki obiektom kulturalnym położonym w samym centrum, licznym eleganckim kawiarniom, wytwornym re-stauracjom, ogródkom, a przede wszyst-kim pieczołowicie zadbanym parkom, ta-kim jak Ribnjak, oparty o mury Kaptolu z fi ligranowymi wieżyczkami szacownej neogotyckiej katedry, czy tzw. zielona podkowa Lenucciego z parkiem Zrinjevac, Zagrzeb naprawdę można określić jako miasto skrojone na miarę człowieka.
Poznaj elegancję serca Chorwacji
P
ZAGRZEB. 57
Zag
rzeb
.
Zagrzeb.
58
hoć najlepiej odkrywać go powoli, spacerując krok za krokiem, poznając
warstwy jego bogatej historii wspinając się ulicami z głównego placu miasta – Placu Bana Jelačicia i jednego z największych i najbardziej malowniczych targowisk miejskich w tej części Europy – zwanego Dolac, poprzez Opatovinę aż do Kaptolu, czy dalej ulicą Radića do Kamiennej Bramy, pałacu Banski Dvori i przed charaktery-styczny dach Kościoła św. Marka, Zagrzeb warto też poznawać podróżując po nim jego niebieskimi tramwajami. Sunące we wszystkich kierunkach dniem i nocą, okna tych dobrych miejskich duchów nierzadko stanowią najbardziej oryginalną ramę dla na długo zapamiętanych miejskich pejzaży. Ze swoimi 20 teatrami, około 30 muzeami, 14 galeriami i 12 kolekcjami artystyczny-mi, ogromnym ogrodem zoologicznym i prawie milionem mieszkańców, Zagrzeb jest prawdziwą chorwacką metropolią, która niczym magnes przyciąga gości o najróżniejszym profi lu.
Wyrusz ulicami stolicy na wyjątkowy spacer w przeszłość
C
DZIEDZICTWO KULTUROWEKATEDRA WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY -
katedra gotycka z XI wieku
KOŚCIÓŁ ŚW. MARKA - kościół romań-
sko-gotycki z przełomu XIV i XV wieku
KAMIENNA BRAMA I BASZTA LOTRŠČAK - część murów miejskich
z XIII wieku
HNK - neobarokowy budynek Chor-
wackiego Teatru Narodowego z 1895
roku zaprojektowany przez architektów
Fellnera i Helmera
WARTE ODKRYCIAGÓRSKA KOLEJKA ELEKTRYCZNA - łączy
tzw.Gornji i Donji Grad
MIMARA - nazwa muzeum od nazwiska ko-
lekcjonera Ante Topicia Mimary, który muzeum
podarował ogromną kolekcję dzieł sztuki
PARK PRZYRODY MEDVEDNICA - ścieżki gór-
skie i ośrodek narciarski Sljeme, atrakcyjne wą-
wozy, jaskinie, wodospady, zjawiska krasowe
MUZEUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ ZAGRZEB
- ekscytujące opowiadanie o sztuce współcze-
snej bez początku i końca, w dynamicznym
wnętrzu, gdzie ekspozycja podkreśla: ruch,
zmianę, niestałość, niepewność...
Zag
rzeb
.
ZAGRZEB. 59[ Zagreb ]
60 ołożony u samego podnóża Parku Przyrody Medvednica, którego
najwyższy szczyt Sljeme od 2005 roku szczyci się tytułem gospodarza zawo-dów narciarskich FIS „Snow Queen Tro-phy”, dysponując wielkim ośrodkiem sportowo – rekreacyjnym na jeziorze Jarun z torami regatowymi do różnych konkurencji oraz będąc organizatorem wysoko już notowanego turnieju te-nisowego Zagreb Indoors, Zagrzeb naprawdę nie jest już tylko miastem o bogatym dziedzictwie kulturowym,
miastem opery, baletu, teatrów, muze-ów i koncertów. Jego nazwa coraz czę-ściej pojawia się na mapie znaczących w świecie wydarzeń sportowych. I na koniec, jeżeli należysz do tych, którzy wolą piórem pisać kartki pocztowe czy spisywać nim w swoich notesach wra-żenia z podróży, pamiętaj, że właśnie stąd na podbój świata wyruszył rodzaj wiecznego pióra, którego wynalazca Slavoljub Penkala swoje natchnienie być może zawdzięcza właśnie długim spacerom po tym pięknym mieście.
P
ZAGREB
ZAGRZEB. 61[ Zagreb ]
TURYSTYKA PLUSNarciarstwo, wędrówki piesze i górskie, tu-
rystyka kongresowa
GASTRONOMIAIndyk z macą („purica s mlincima”), „štru-
kli”, flaki z boczkiem, łazanki z kapustą,
biały ser i śmietana, pączki
Zag
rzeb
.
Slavonia.
Tam, gdzie horyzont zawsze błyszczy
62
ształtowana twórczą siłą potężnych rzek Dravy, Dunaju, Savy i Ilovy, Sla-
vonia to prawdziwa mityczna kraina, od wieków nieprzerwanie czuwająca nad swoimi skarbami. Pełna szerokich, nie-ogarnionych wzrokiem złotych równin-urodzajnej Panonii, potężnych rzek, obszarów zalewowych, które z czasem porosły stuletnie lasy potężnego dębu
K szypułkowego (Quercus robur) stając się idealnym domem dla ponad 2 000 gatunków biologicznych, Slavonia to płodna piędź ziemi, uszlachetniana już od 8 000 lat ręką człowieka. Kiedy w okresie Pleistocenu zniknęło Morze Panońskie, dawna wyspa Papuk stała się górą, która odkrywa najstarsze skały tej części Europy—granity i skały meta-
morficzne z okresu Paleozoiku – pełnse świadków, które dziś opowiadają nam historię geologiczną Ziemi. Urodzajna slawońska równina wyszła z głębin Mo-rza Panońskiego po prawie 10 milionach lat bycia dnem morskim i ożyła do nie-dawna jako ziemia obiecana.
złotem.
SLAVONIA. 63
Sla
von
ia.
64
6
7
8
9
Złota dolina wysławiana w historii
PRZYRODAPARK PRZYRODY PAPUK - park o naturalnym cha-
rakterze biologicznym, geologicznym i kulturowym
PARK PRZYRODY KOPAČKI RIT - mokradła,
rezerwat bagienny, siedlisko jeleni i innych dzikich
zwierząt, rezerwat ornitologiczny, tarlisko
GAJNA(Slavonski Brod) - charakterystyczny
krajobraz
RADIŠEVO (Županja) - rezerwat leśny
ERDUT - charakterystyczny krajobraz
BIJELA TOPOLA (Valpovo) - pomnik przyrody
VIROVITICA - zabytek architektury parkowej
SPAČVA – charakterystyczny krajobraz
WARTE ODKRYCIAPAŃSTWOWA STADNINA KONI RASY LIPICANER (Đakovo) - założona jeszcze w
XIII w., obecnie stadnina stanowi bardzo
wartościowy materiał genetyczny
VUKOVAR - barokowy klasztor franciszka-
nów i Kościół św. Filipa i Jakuba, pałac Eltz
ĐAKOVO - barokowa katedra i pałac
biskupi
VALPOVO, DONJI MIHOLJAC - baro-
kowe pałace Prandau Mailath i Prandau
Normann
POŽEGA - Kościół św. Wawrzyńca z XIV w.
łączona w pierwszych wiekach naszej ery w skład Cesarstwa
Rzymskiego, z dwoma traktami, z których jeden prowadził do Osijeku i Prowincji Wschodnich, a drugi łączył termy Aquae Balissae – dzisiejszy Daruvar i bujne re-giony pełne winnic – Požegę, Đakovo i Vinkovci, Slavonia jest też ziemią, która dała światu dwóch rzymskich cesarzy: zdolnego, odważnego i walecznego Walentyniania I i jego brata Walensa. Wysławiając ją jako spichlerz cesarstwa
W i krainę win, wśród których szczególnie wyróżnia się okolice Kutjeva z jednymi z najstarszych europejskich piwnic win-nych, natchnieni Rzymianie nadali temu regionowi nazwę Vallis Aurea (Złota Doli-na). Jeśli pragniesz błogich chwil spoko-ju, cudownych scen odwiecznego wscho-du Słońca, kiedy ziemia każdego ranka niezauważalnie wyłania się z ciemności okryta mgłą unoszącą się nad szerokimi dolinami rzek, odkryj Slavonię.
1
5
[ 1.2.3.5.7.Kopački rit 4. Osijek 6.Papuk 8.Đakovo 9.Vukovar ]
Sla
von
ia.
SLAVONIA. 65
2 3 4
66 1 2
6 7DZIEDZICTWO KULTUROWETWIERDZA BROD I KLASZTOR (Slavonski
Brod) - twierdza z XVIII w. zaliczana jest do
największych obiektów fortyfi kacyjnych w
Chorwacji; barokowy klasztor franciszkanów
TVRĐA (Osijek) - romantyczne centrum
starego miasta
PAŁAC ODESHALCHI I ŚREDNIOWIECZ-NE MURY MIEJSKIE (Ilok) - renesansowa
architektura parkowa, kościół i klasztor św.
Jana Kapistrana
PAŁAC PEJAČEVIĆ (Našice) - pałac z elemen-
tami barokowo-klasycystycznymi z roku 1804
i parkiem, który stanowi chroniony zabytek
przyrody
to kraina, w której ludzie pielęgnują głęboki szacunek wobec ziemi żywi-
cielki, a na ich twarzach można odczytać szczególną dumę. Dlatego nie wahaj się, wyrusz szlakami, którymi wśród dum-nych miast średniowiecznych, twierdz, klasztorów i barokowych pałaców – od Osijeku, Vinkovców, Požegi, Slavonskie-go Brodu aż do Vukovaru i Iloku, kłusują
szlachetne miejscowe konie rasy lipica-ner z Đakova, gdzie gniazda wiją rzadkie ptaki, a nad horyzontem przelatują stada dzikich gęsi wzbijających się znad słyn-nego parku przyrody Kopački Rit. Odkryj klasztor franciszkanów w Iloku, w którym pochowany jest słynny włoski zakonnik Jan Kapistran i barokowe twierdze w Sla-vonskim Brodzie i Osijeku - prawdziwe
OWyjątkowe chwile w miastach Slavonii i Baranji
TURYSTYKA PLUSMyślistwo, wędkarstwo,
szlaki winne, piesze i
rowerowe, jazda konna
ZWYCZAJE ZIELONOŚWIĄTKOWE „KRALJICE“ (Ljelje) w miej-
scowości Gorjani - Reprezen-
tatywna Lista Dziedzictwa
Niematerialnego UNESCO
BEĆARAC ZE SLAWONII, BARANJI I SRIJEMU - Repre-
zentatywna Lista Dziedzictwa
Niematerialnego UNESCO
SLAVONIA. 67
[ 1.3.5.Đakovo 2.Kutjevo 4.6.7.Osijek ]
VIROVITICA
POŽEGA
SLAVONSKI BROD
OSIJEK
VUKOVARĐAKOVO
VINKOVCI ILOK
3
4
5
Sla
von
ia.
GASTRONOMIA„Čobanac“, paprykarz rybny, „slavonski
kulen“ i „kulenova seka“, wino „Iločki
Traminac”, rakija, śliwowica
metropolie i centra kuturalne Panonii, w których uniwersyteckiej i naukowej aurze wyrosło dwóch chorwackich noblistów. Na koniec przespaceruj się malowniczą uliczką slavońskiej wioski zwaną tu “šo-rem”. Na niej można zobaczyć ludowe stroje zdobione szczególnie pięknym tradycyjnym haftem i złotą nicią, delek-tować się zapachem smakowitej szynki
i fenomenalnego “kulenu” unoszącym się z kuchni, a w kotłach dostrzec słynny “fiš-paprikaš”. Witamy w Slavonii!
68 2
1
3
zy wiesz, że nawet w czasach, kie-dy przyjazd nad Adriatyk oznaczał
prawdziwą przygodę i kiedy z Europy Zachodniej podróżowało się prawie 24 godziny do najbardziej na północ wy-suniętych zakątków wybrzeża i wysp, miłośnicy kempingów od zawsze podą-żali w kierunku Chorwacji? Mało tego, z każdym rokiem było ich coraz więcej! Chcesz wiedzieć, dlaczego Chorwacja jest krajem o najdłuższej tradycji na-turyzmu w Europie i jako niezwykły kierunek turystyczny dla miłośników turystyki kempingowej - od cypla Sa-
Powrót do natury
C
vudrija na północy Istrii aż po samo po-łudnie Chorwacji – do Prevlaki, może się pochwalić aż 526 kempingami? Oto kilka powodów. Dziewicza chor-wacka przyroda to aż osiem parków narodowych. Do tego dochodzą liczne obszary chronione, parki krajobrazowe i rezerwaty. Najbardziej rozczłonkowane wybrzeże w regionie Morza
[ 1.2.Istra 3.Nin ]
CHORWACJA. KEMPING. 69
Śródziemnego, pełne wysepek i skał morskich, romantycznych zatoczek i plaż, to idealne miejsce do prawdzi-wego zjednoczenia z przyrodą.Chorwacja to kraj o łagodnym klimacie śródziemnomorskim, pełen bogactw i różnorodności - od czarujących zielo-nych wzgórz i majestatycznych ma-sywów górskich aż po bystre potoki, jeziora i złote panońskie równiny Sla-
vonii. To niepowtarzalna kreacja przy-rody – jakby stworzona dla każdego turysty z krwi i kości. Jeżeli dodamy do tego aż siedem miejsc wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturo-wego i Przyrodniczego UNESCO, liczne
zachowane zabytki z czasów antycznych, muzea i zbiory oraz ofertę kulinarną, otrzymamy nieskończenie długą listę powodów do przyjazdu tutaj. Czekają tu na gości także lokalne specjały morskie ukraszone symfonią smaków i zapachu najdelikatniejszych kropel oliwy z oli-wek oraz cudowne gatunki miejscowych win.
70
[ Jaskinia Odyseusza (Mljet) ]
Opowieść o wielkim błękicieorze Adriatyckie charaktery-styczne ze względu na to, że
mocno wrzyna się w ląd pomiędzy Włochami i Chorwacją, to prawdziwy raj dla wielbicieli sportów wodnych i podwodnych. W miesiącach letnich średnia temperatura powierzchni morza wynosi od 21°C do 26°C, zaś na średnich głębokościach nurkowa-nia pomiędzy 20 i 30 metrów panuje przez cały rok prawie niezmienna temperatura od 16°C do 17 °C. Oprócz specyficznych gatunków roślin
i zwierząt występujących tylko w Ad-riatyku, które jakby specjalnie zostały stworzone dla miłośników fotografii podwodnej i video safari, Morze Ad-riatyckie kryje również intrygujące znaleziska archeologiczne – pozo-stałości antycznych kolonii czy wraki statków. Z uwagi na wyjątkowo atrak-cyjne miejsca do nurkowania, gdzie możemy spotkać podwodne mury, ściany skalne, podwodne jaskinie, wraki drewnianych średniowiecznych statków i tych zatopionych w czasach
M
nam bliższych, a także gdzieniegdzie nawet wraki samolotów, morze to stanowi kwintesencję bogactwa ca-łego basenu Morza Śródziemnego, nie tylko pod względem przyrodniczym, ale również śladów historii.Morze Adriatyckie, które od najdaw-
CHORWACJA. NURKOWANIE. 71
niejszych czasów uważano za najbliż-szą drogę morską ze środkowej części basenu Morza Śródziemnego i tere-nów, gdzie rozwijały się najważniej-sze cywilizacje antyczne, do krajów Europy Środkowej i Północnej, kryje pod błękitną powierzchnią liczne nie-zwykłe dowody obecności na prze-strzeni wieków różnych cywilizacji
europejskich i nie tylko. Dlatego nie trać czasu, zanurz się w błękitnym bezkre-snym królestwie Posejdona i rozkoszuj ciszą i krajobrazem, jaki mało gdzie można spotkać.
72
Kraj współczesnych Odyseuszyż 1 244 wysp, wysepek i grzbietów morskich, jakie liczy chorwacki
Adriatyk, rozrzuconych niczym perły w kryształowo czystym błękicie morza, to jednocześnie 1 244 niepowtarzalnych po-wodów wymarzonej żeglarskiej przygody. Prawie idealnie rozłożone, oddalone od siebie o nie więcej niż 10 mil morskich, wzdłuż wybrzeża liczącego ogółem aż 6 278 km, od Istrii do Dubrownika, chor-wackie wyspy są prawdziwym wyzwa-niem dla każdego prawdziwego żeglar-skiego Odyseusza. Przy ponad półtora tysiącu zatok i portów na wyspach i lądzie, gdzie można zacumować lub zarzucić ko-twicę i przenocować, chorwacki Adriatyk jest idealnym miejscem tak do żeglugi pod pełnymi żaglami, jak i do pływania jachtami motorowymi, czy nawet do morskich wypraw łodziami do połowów sportowych.
Z ponad pięćdziesięcioma przystania-mi jachtowymi o wysokim standardzie, przeznaczonymi do żeglugi tranzytowej i stałego cumowania jachtów i ogółem 16 848 miejscami do cumowania na mo-rzu i 5 209 na lądzie, chorwackie mariny, położone w wyjątkowo dobrze chronio-nych miejscach tak w dużych miastach, jak i małych zatoczkach wysp, są bezpiecznym schronieniem dla odwiedzających je że-glarzy i miejscem, gdzie oprócz serwisu i konserwacji oferowane jest wszystko, co niezbędne dla załóg jachtów. Czekają tu również na Gości wspaniałe wrażenia kulinarne w licznych restauracjach i lo-kalnych tawernach. Na tych zaś, którzy preferują małe, urokliwe porty w samym sercu nadmorskich miasteczek, czekają liczne nabrzeża wzdłuż całego Adriatyku: od portów Cavtat, Gruž w Dubrowniku, Vela Luka na Korčuli, poprzez Hvar i Vis aż do wyspy Lošinj i Półwyspu Istria. Już od czasów antycznych Adriatyk był jednym z najważniejszych szlaków mor-skich starożytnych kultur. Jako jedno z bardziej spokojnych mórz, bez wielkich fal i mocnych prądów morskich, z największą głębokością 1 330 metrów na południu, chorwacki Adriatyk, wraz ze swoim atrak-cyjnym wybrzeżem o całkowitej długości 138 595 km2 i wyjątkową przejrzystością (do niewiarygodnych 50 metrów) oraz średnią temperaturą wody od 21°C do 16°C, to idealne miejsce na wymarzoną żeglarską wyprawę.
A
CHORWACJA. ŻEGLARSTWO. 73
74
Życie bez stresu
poszukiwaniu idealnego wypo-czynku nie zapomnij skusić się
na co najmniej jeden z bogatej oferty zabiegów wellness. Nie tylko pielęgnują one ciało - aromatyczne olejki roślinne pobudzają zmysły i uspokajają duszę. Chorwacja jest państwem o godnej po-zazdroszczenia liczbie ośrodków wellness, rozmieszczonych w różnych miejscach kraju. Od cudownego wybrzeża Adriatyku i spokojniejszej głębi kraju, poprzez spo-kój i świeży chłód pasm górskich, aż po złote sławońskie równiny, o bogactwie przyrody Chorwacji i jej długiej tradycji najlepiej świadczy fakt, że na tych tere-nach już od czasów antycznych budowa-no uzdrowiska, by zbliżyć się do ideału harmonii ciała i ducha.
W
Zabiegi wellness tworzone są zgodnie z zasadami korzystania tylko z natural-nie dostępnych substancji, a kosmetyki produkowane są na bazie miejscowych roślin śródziemnomorskich, jak lawenda, laur, mirt i szałwia, w które bogata jest Chorwacja. Oferując dodatkowe atrakcje - baseny, sauny, solaria, różnego typu masaże, usługi beauty&spa o najwyż-szym światowym standardzie, pakiety wellness stają się integralną częścią
prawdziwego urlopu. Co więcej, zespo-ły najlepszych specjalistów wellness - fi zjoterapeutów, aromaterapeutów i kosmetologów - opracowały programy, które można wybrać według własnych oczekiwań, a które realizowane są w naj-wygodniejszych wnętrzach. Specjalnie dla Ciebie przygotowane zostaną oso-biste i niepowtarzalne programy: od aromaterapii specjalnymi ziołowymi mieszankami zapachowymi regionu Śródziemnomorza, jak oliwa z oliwek z różnymi esencjami lawendy, rozmarynu lub pinii, poprzez masaże miodem, cze-koladą, a nawet złotem. Do Ciebie należy jedynie dokonanie wyboru.Chorwacja to idealne miejsce dla wszyst-kich entuzjastów wellnessu.
CHORWACJA. TURYSTYKA I WELLNESS. 75
W poszukiwaniu wakacji marzeń
176
CHORWACJA. ELITARNY KIERUNEK. 77
horwacja od samego początku roz-woju turystyki w tym kraju przycią-
gała prawdziwą elitę z Europy i całego świata. Już w XIX wieku została uznana za kraj o wyjątkowym potencjale tury-stycznym, a dzięki łagodnemu klimatowi uważana była także przez europejską arystokrację za idealne miejsce wypo-czynkowe i uzdrowiskowe. Wielce tra-fiony pomysł Kupelweisera stworzenia dla światowej elity słynnych terenów wypoczynkowych na archipelagu Briju-ni, pierwsze hotele i luksusowe wille w Opatiji i pobliskim Lovranie, czyli miej-sca wypoczynku arystokracji Monarchii Austrowęgierskiej, dubrownickie letnie rezydencje oraz ukryte zatoczki rajskich wysp Dalmacji, gdzie uczucie pomiędzy
C 3
2
[ 1. 2.3.Dubrovnik 4.Brijuni ]
królem Wielkiej Brytanii Edwardem VIII i rozwiedzioną Amerykanką Wallis Simp-son rozwinęło się na tyle, że król zde-cydował się abdykować w imię miłości – to zaledwie część sławnych epizodów wpisanych do chorwackiej księgi. Dla-tego warto uchylić bram ukrytych ogro-dów luksusowych hoteli w Dubrowniku i przepięknej willi Szeherezady, wobec której uroku nikt nie może pozostać obojętny.Już w latach 30-tych Chorwacja była re-klamowana jako miejsce, gdzie światowa elita wypoczywa grywając w golfa, teni-sa i polo przez cały rok, w otoczeniu ży-jących tu jeleni i dumnych pawi. Do dnia dzisiejszego Brijuni pozostały symbolem elitarnej turystyki sportowej w basenie Morza Śródziemnego. Tereny te mister-nie zaprojektowane przez najlepszych angielskich i amerykańskich architek-tów pól golfowych na wzór poprzednich znów stanowią miejsce spotkań świato-wej elity. Chorwacja również dzisiaj jest krajem, w którego historię wpisują się sławne osobistości przybywające tutaj w poszukiwaniu wypoczynku, o jakim zawsze marzyły.
4
78
HRVATSKA TURISTIČKA ZAJEDNICAIblerov trg 10/IV, p.p. 25110000 ZAGREB, HRVATSKA Telefon.: +385 1 4699 333Telefaks: +3851 4557 827E-mail: [email protected]: www.hrvatska.hr
www.facebook.com/croatia.hrwww.youtube.com/croatiaissuu.com/croatia.hr
Kroatische Zentrale für TourismusA- 1090 WienLiechtensteinstraße 22 a, 1/1/7ÖSTERREICHTel.: +43 1 585 38 84Fax: +43 1 585 38 84 20E-mail: offi [email protected]: at.croatia.hr
Kroatische Zentrale für Tourismus60313 Frankfurt/M, Hochstrasse 43, DEUTSCHLANDTel.: +49 69 23 85 350Fax: +49 69 23 85 35 20E-mail: [email protected]: de.croatia.hr
Kroatische Zentrale für Tourismus80469 München, Rumfordstrasse 7,DEUTSCHLANDTel.: +49 89 22 33 44Fax: +49 89 22 33 77E-mail: [email protected]: de.croatia.hr
Ente Nazionale Croato per il Turismo20122 Milano, Piazzetta Pattari 1/3,ITALIATel.: +39 02 86 45 44 97Fax: +39 02 86 45 45 74E-mail: [email protected]: it.croatia.hr
Chorvatské Turistické Sdružení110 00 Praha 1, Krakovská 25,ČESKÁ REPUBLIKATel.: +420 2 2221 1812, +420 2 2221 0793Fax: +420 2 2221 0793E-mail: [email protected]: cz.croatia.hr
Chorvátske Turistické Združenie821 09 Bratislava, Trenčianska 5,SLOVENSKÁ REPUBLIKATel.: +421 2 55 562 054 +421 2 55 415 415Fax: +421 2 55 422 619E-mail: [email protected]: sk.croatia.hr
Offi ce National Croate du Tourisme
1000 Bruxelles, Vieille Halle aux Blés 38,
BELGIQUETel.: +32 2 55 018 88
Fax: +32 2 55 018 83
E-mail: [email protected]
Web: be.croatia.hr
Хорватское туристическое сообщество
123610 Moscow, Krasnopresnenskaya nab. 12,
offi ce 1502,
RUSSIATel.: +7 495 258 15 07
+7 495 258 15 93
Fax: +7 495 258 15 07
+7 495 258 15 93
E-mail: [email protected], [email protected]
Web: ru.croatia.hr
Hrvaška turistična skupnost
1000 Ljubljana, Gosposvetska 2,
SLOVENIJATel.: +386 1 23 07 400
Fax: +386 1 23 07 404
E-mail: [email protected]
Web: si.croatia.hr
Kroatische Zentrale für Tourismus
8002 Zürich, Seestrasse 160,
SWITZERLANDTel.: +41 43 336 2030
+41 43 336 2031
+41 43 336 2032
+41 43 336 2034
Fax: +41 43 336 2039
E-mail: [email protected]
Web: ch.croatia.hr
Ofi cina Nacional de Turismo de Croacia
28001 Madrid, Calle Claudio Coello 22,
esc.B,1°C,
ESPAÑATel.: +3491 781 5514
Fax: +3491 431 8443
E-mail: [email protected]
Web: www.visitacroacia.es
Ark Mori Building 12F
1-12-32 Akasaka, Minato-ku
Tokyo 107-6012
107-6012 1-12-32
12F,
JAPANTel.: +81 3 4360 8384
Fax: +81 3 4360 8201
E-mail: [email protected]
Web: visitcroatia.jp
Horvát Idegenforgalmi Közösség
1054 Budapest, Akademia u. 1,
MAGYARORSZÁGTel.: +36 1 267 55 88
+36 1 267 55 99
Fax: +36 1 267 55 88
+36 1 267 55 99
E-mail: [email protected]
Web: hu.croatia.hr
Offi ce National Croate de Tourisme
75116 Paris, 48, avenue Victor Hugo,
FRANCETel.: +33 1 45 00 99 55
+33 1 45 00 99 57
Fax: +33 1 45 00 99 56
E-mail: [email protected]
Web: fr.croatia.hr
Croatian National Tourist Offi ce
London W6 9ER, 1 The Lanchesters, 162-164
Fulham Palace Road,
UNITED KINGDOMTel.: +44 208 563 79 79
Fax: +44 208 563 26 16
E-mail: [email protected]
Web: gb.croatia.hr
Croatian National Tourist Offi ce
PO BOX 2651, New York, NY 10118,
U.S.A.E-mail: [email protected]
Web: us.croatia.hr
Narodowy Ośrodek Informacji Turystycznej
Republiki Chorwacji
00-675 Warszawa, ul. Nowogrodzka 50,
POLSKATel.: +48 22 828 51 93, +48 22 828 51 94
Fax: +48 22 828 51 90
E-mail: [email protected]
Web: pl.croatia.hr
Kroatiska turistbyrån
11135 Stockholm, Kungsgatan 24,
SVERIGETel.: +46 8 53 482 080
+46 8 5348 2081
Fax: +46 8 20 24 60
E-mail: [email protected]
Web: se.croatia.hr
Kroatisch Nationaal Bureau Voor Toerisme
1081 GG Amsterdam, Nijenburg 2F,
NETHERLANDSTel.: +31 20 661 64 22
Fax: +31 20 661 64 27
E-mail: [email protected]
Web: nl.croatia.hr
Lista przedstawicielstw Chorwackiej Wspólnoty Turystycznej
Wydawca:
Chorwacka Wspólnota Turystyczna
Redaktor:
Slavija Jačan Obratov
Współpraca:
Jannette Juričin
Pomysł i projekt:
Velimir Miljković
Organizacija, Pula
Tekst:
Paola Orlić
Tłumaczenie, korekta:
SPES, Zagreb / Artur J. Bukowski
Zdjęcia:Đani Celija
Petar Fabijan
Damir Fabijanić
Sergio Gobbo
Saša Halambek
Romeo Ibrišević
Jasminka Jug
Renco Kosinožić
Josip Madračević
Velimir Miljković
Ivo Pervan
Saša Pjanić
Zlatko Ramničer
Mario Romulić & Dražen Stojčić
Goran Šebelić
Petar Trinajstić
Ante Verzotti
Marko Vrdoljak
Igor Zirojević
Ante Zubović
Archiwum Chorwackiej Wspólnoty
Turystycznej
Archiwum Wspólnoty Turystycznej
Województwa IstryjskiegoGrand Villa Argentina, Dubrovnik
Lovranske vile, Lovran
Realizacja: Organizacija, Pula
Druk: KERSCHOFFSET ZAGREB d.o.o.
Rok wydania: 2013
www.chorwacja.hr
Chorwacja Wydawca nie gwarantuje, że wszystkie zamieszczone informacje są w pełni ak-tualne oraz nie ponosi odpowiedzialności w przypadku, gdy informacje są niedokładne lub uległy zmianie.
polski
Mały kraj na wielkie wakacje.
KATALOG WIZERUNKOWY
Chorwacja
gratis
www.chorwacja.hr