Upload
fenna-smet
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Chroom
Inleiding
• Element 24, periode 4, groep VIb
• Transitiemetaal uit d-blok
• Naam van het Griekse ‘chroma’ = kleur
(cfr. fel gekleurde zouten)
Inhoud
1 • Atomaire eigenschappen2 • Eigenschappen Groep VIb3 • Bronnen en bereidingen4 • Belangrijkste verbindingen5 • Belangrijke toepassingen6 • Gezondheids- en milieueffecten
Atomaire eigenschappen
• Helder blauw-wit metaal• Hard, hoge weerstand tegen corrosie• O.G. +2, +3 en +6 (krachtige oxidator)• Hoge smelttemperatuur, beperkte thermische expansie• Stabiele kristalstructuur
Speciaal Bindt niet aan eiwittenBepalend bij suikermetabolisme
Groep VIb
• Cr, Mo, W, Sg
• [Ar]4s13d5, half gevulde d-schil, ook bij Mo
• Smeltpunt binnen periode max. in groep VIb (groot # ongepaarde d-elektronen)
• O.T.’s allen positief, enkel Cr heeft er meerdere
oxide: CrO3 – MoO3 – WO3
carbide: Cr3C2 – Mo2C - WC sulfide: Cr2S3 – MoS2 – WS2
fluoride: CrF3 – MoF2 – WF6
Belangrijkste verbindingen
• Maar aantal in natuur, andere kunstmatig• Chroom(III)oxide in aardkorst (0,0102%)• In robijnen en smaragden chroom met
O.T. +3• De drie belangrijkste verbindingen zijn
chromiet : FeCr2O4
chromatiet : CaCrO4
crocoïet : PbCrO4
Bronnen en bereidingen
• Ontdekking: crocoïet(Siberisch rood lood) met HCl geeft CrO3, gereduceerd tot Cr in houtoven
• Ferrochroom = mengsel ijzer en chroom
Crocoïet
• De belangrijkste ertsen zijn chromiet, chromatiet en crocoïet
• Voor winning vooral chromiet uit o.a. Zuid-Afrika, Zimbabwe, Kazachstan, India en Turkije
Hedendaagse bereiding door chroomerts te bewerken en CrO3 te reduceren d.m.v. aluminium of electrolyse
Chromiet
Belangrijke toepassingen
• Ter verfraaiing van voorwerpen uit o.a. messing en aluminium blinken
• Ter bescherming van stalen voorwerpen want chroom corrosiebestendig
• Als katalysator in de organische chemie voor synthese van methanol
• Cr(IV)oxide: magnetische laag op diskettes en video (ca. 0,29mm)
• Enkele kleinere toepassingen:- groene camouflageverf- chroomverbindingen als pigmentstof- zuiver chroom in verwarmingselementen- kaliumchromaat als reinigingsmiddel voor glaswerk in laboratoria
Gezondheids- en milieueffecten
• Chroom(III): in kleine mate aanwezig in ons lichaam
• Te weinig: hartkwalen, diabetes• Te veel: o.a. huiduitslag,
ademhalingsproblemen, enz…• Chroom(VI): toxische stof, veroorzaakt
serieuze problemen in de luchtwegen• Regelmatig in contact met chroom(VI)
door de vele toepassingen van chroom
• Slechts vervuiling in zeer geringe mate
• Bij verzuurde grond nemen planten ook chroom(VI) op: schade aan gewassen
• In sterk vervuild water: chroom in de kieuwen van vissen
• Bij dieren (algemeen) veroorzaakt chroom(VI) onvruchtbaarheid en tumoren
Samenvatting
• Hard metaal, hoge weerstand en stabiele kristalstructuur
• Meerdere OT’s• Drie belangrijke verbindingen
chromiet : FeCr2O4
chromatiet : CaCrO4
crocoïet : PbCrO4
voor bereiding: chromiet
• Vele toepassingen: verfraaiing, chromeren, magnetisch, pigmenten
• In voeding in kleine mate: chroom(III)
• Chroom(VI): toxische stof