Chrząszcz - Marzec 2012 (nr 72)

8/2/2019 Chrzszcz - Marzec 2012 (nr 72)

1/12

NR 3 (7) MARZEC 2012 ORGAN STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

PRZEBUDZENIEMarzec to czas przebudzenia przyrody z zimowegoletargu. Wraz ze stopniowym wzrostem temperaturyi ubywaniem zalegajcej od miesicy warstwyniegu, pojawiaj si w coraz wikszej liczbieoznaki zwiastujce nadejcie przedwionia.W lasach s to kwitnce przebiniegi, krzewyleszczyny i wawrzynka, wilcze yko oraz budzcesi z zimowego snu zwierzta jee, ktre corazczciej mona spotka, przemierzajc lasy i parki.

Bardzo wyranie, wysoko w przestworzach,akcentowane jest nastanie przedwionia przez

powracajce w rodzinne strony wdrowne ptaki. Na niebie raz po raz dostrzec mona, a czciejusysze, stada gsi, urawi, kaczek, abdzi i innychgatunkw. Coraz intensywniej koncertuj drobne

ptaki ziby, kosy, szpaki, drozdy, trznadle i inne. Nad polami unosi mia dla ucha rolnika pie

skowronka.

Przedwionie nie wszdzie pojawia si jednoczenie. Wysoko w grach niepodzielnie panuje jeszcze zima. Niemniej, pod koniec miesica, gdysprzyja pogoda, w dolinach i na nasonecznionychkach, zakwitaj pierwsze krokusy, czyli kwiatyszafrana spiskiego. W cigu kilku tygodni grskie ki ihale pokrywaj si dywanem fioletowych kwiatw.

Pomimo zdarzajcych si zaama pogody, a nawet

krtkotrwaych nawrotw zimy, proces budzenia si przyrody z zimowego letargu nie zostanie juzatrzymany, a jedynie niekiedy spowolniony.

Przysowiawita Beata (8) w lene kwiaty bogata.

Na Longina (15) wysoka na do ozimina.Bywa, e na Bernarda(29) ziemia jak kamie twarda.nieg marcowy owocom niezdrowy.

Nie ma w marcu wody, nie ma w kwietniu trawy.

SZCZEBRZESZYN


2/12

2

CHRZSZCZ NR 3 (7)

2

dla Jezusa

witaj Jezu w Ogrjcu potem zalanyw Ogrjcu, gdzie sie modliekrwawym potem sie pociea to wszystko cierpiaeza me winy, Jezu jedyny

przyje i biczowanie za me zepostpowaniezraniono Cie a do koci za me grzechyza me zoci, Jezu przez Twoje cierpieniedaj mi grzechw odpuszczenie

Jezu w cierniowej koronietwa gowa caa w krwi tonieza me pyche, Jezu drogicierpiae taki bl srogi

przez twoje Jezu cierpienie

daj mej duszy odkupienieJezu, przez twe udrkeTy za mnie przyje mkeJezu, ciki krzy dwigae

pod nim za mnie upadaeJezu, to za zbrodnie moje przyjemke i znoje, odpu Panie grzechy moje

Jezu, twa posta bya zmczonato ci na pomoc dali Szymonagdy wraca z pola te czu swo sabo

Ty cierpia Jezu przez mojo zazdro i zemyleniedaj Jezu duszy mojej odkupienie

Jezus zmczony wci sie potykawysza na przeciw Mu Weronikaa gdy Mu chusto twarz ocieraato od Jezusa portret dostaadae jej portret ze witej gowyza dobre serce dla dusz odnowy

upada Jezus ju po raz drugi

lejo sie wszdzie witej krwi strugiza me obmowy i ze gadanieprzeze mnie gniecie Cie krzy, o PanieJezu, Ty dla mnie bardzo cierpiae

przez to grzesznikom zbawienie dae

gdy szed zmczony, ledwo oddychaza Tob szed tum i Ci popychaw drodze spotkae niewiasty,nad twym cierpieniem stayi gorzko pakayTy im powiedzia, o Jezu miy

by sie swoimi dziemi zajyaby im dobre da wychowaniemiej nad wszystkimi ulitowanie

tak skatowany, pot z niego lecipada pod krzyem ju po raz trzecigrzebie sie w prochu, powsta nie moeprzez moje grzechy cierpisz, o Boe

obmyj nas wszystkich z grzechw i winbo za nas cierpia Twj Boy Syno Jezu, Jezu ciebie prosimy

niech przy Twym krzyu pozostaniemyJezus na krzyu ju rozcignionytpemi gwodmi pokaleczonyrce i nogi poprzybijalii gorzko cio Go napawali

cierpiae dla mnie te mke srogobo szem Jezu bardzo zo drogoprosze cie Jezu o wybaczeniedaj dobry Jezu wszystkim zbawienie

Jezus ju z krzyem jest postawiony

midzy otrami jest umieszczonyjeden otr twardy i jego duszanie chce przeprosi Pana Jezusa

drugi auje za swoje czyny, prosi Jezusaprzyjm dusze mojo do twej krainyJezus zbolay sie ulitowa

przebaczy winy, raj podarowa

gdy Jezus ju czu, e mier sie zbliazniy swe gowe, powiedzia z krzyaa bya pod nim Matka kochana i jego ucze,

tak rzek oto syn twj niewiastoa do Jana - oto Matka twojai wzio ucze Marie do siebiea Jezus wyzion ducha przez moje winy

Jezus ju z drzewa krzya spuszczonyna rce matki zosta zoony

potem do grobu zosta zabranyz grobu zmartwychwsta Jezus kochanygdy z olejkami poszy matronykamie od grobu by odwalonyw grobie Jezusa ju nie zastayJezus zosta ju zmartwychwstay

Jezus zmartwychwsta po umczeniucho zmar na krzyu ku memu zbawieniuumar Pan Jezus za grzechy wiataza mnie ndznego, za mego brata"ktry za nas cierpia ranyJezu Chryste zmiuj si na d nami..."

Janina Gsior

Poetka ludowa zam. w Gaju Gruszczaskim


3/12

CHRZSZCZ NR 3 (7)

3

Ks. prof. Czesaw Stanisaw BartnikSzczebrzeszyn.

Miasto Lechickie pord dziejw c.d.

Dziejowy fenomen SzczebrzeszynaPo mierci Kazimierza Wielkiego Ru Czerwon - zgodnie

z porozumieniem z 1350 roku - otrzyma krl LudwikWgierski (1370-1382), syn Elbiety okietkwny. Urzdza onca Ru jako swoj wasno senioraln. Przy tym jednakSzczebrzeszyn wraz z kilkudziesicioma wsiami kmiecymii szlacheckimi zacz si wyodrbnia jako rodzaj powiatu,czy pastwa szczebrzeszyskiego". Tote Ludwik, majccige konflikty z krnbrnymi Polakami tego powiatu, odda gow roku 1377 (lub 1379) w lenno Dymitrowi z Goraja (1330-1400), Rusinowi spod Chema (w Kociele Katolickim:Wojciech), podskarbiemu koronnemu, ktry bardzo sprzyjaWgrom. Lenno to potwierdzi rwnie krl Jagieo.

Ale przez to powsta jedyny przypadek waciwegofeudalizmu w Polsce szlacheckiej. W caym kraju szlachta,nawet najbardziej drobna, podlegaa bezporednio krlowi,Sejmowi i trybunaowi, tymczasem tutaj patrycjat i szlachtaokolicznych wsi, nalecych do powiatu szczebrzeszyskiego,

podlegaa Dymitrowi z Goraja i nastpnym panomSzczebrzeszyna. Zaleno ta sprowadzaa si do trzechrzeczy: dostarczanie ludzi do wojska, senior by bezporednimsdzi (dominus directus) i take wspwacicielem ziemi(haeres). Tote nastpoway od pocztku protesty przeciwkotakiej feudalnej zalenoci u krla, w trybunale koronnym i na

sejmach. Doszo nawet do tego, e 8 I 1583 roku szlachtaz Mokrego Lipia, rebiec, Deszkowic i Nielisza napada nazamek, podwczas kalwiski - Grkw, zniszczyadokumenty i spalia sam zamek. Ale i to nic nie pomogo,zwaszcza e 10 lat pniej hetman Jan Zamoyski kupi Szcze-

brzeszyn wraz z szeregiem okolicznych wsi za 85 tys. z polskich od Marcina Leniowolskiego, kasztelana podlaskiego. W ramach Ordynacji ZamoyskiejSzczebrzeszyn peni rol orodka woci, a nastpnie kluczadbr. Zamek jednak ju nie zosta odbudowany. Dzieje MiastaSzczebrzeszyn, jak i dzieje caej Polski od pocztkw dodzi, byy bardzo burzliwe. Gdzie w pocztkach byynieustanne, wspominane, ataki ludw wschodnich, poteminwazje Rusinw. W roku 1241 w czasie I najazdu Tatarwzamek zosta zdobyty i spalony, cho miasto prawdopodobnieocalao, bo zapacio okup, w czym poredniczyli Rusini, ktrzysuyli Tatarom jako przewodnicy i tumacze. Miasto niezostao te spalone w czasie II najazdu tatarskiego w 1259/60.Ale ziemia szczebrzeszyska cigle bya poligonem najazdw:Rusi Kijowskiej, Halickiej, Wodzimierskiej, Moskiewskiej,Wgrw, Litwinw, Jawingw, Czechw, Morawian,Krzyakw, Turkw, Szwedw, Austriakw... W 1610 roku

by najazd Kozakw, 1644 Tatarw, 1655 Szwedw, ktrzyspalili miasto (zdradzili arianie szczebrzeszyscy), 1672 Turcyograbili miasto, to samo czyniy wojska rosyjskie w 1715i w czasie niszczenia konfederatw barskich.

Ginli bohatersko ludzie w czasie InsurekcjiKociuszkowskiej, w Powstaniu Listopadowym,w Powstaniu Styczniowym - pod Panaswk zgino 52

powstacw ze Szczebrzeszyna i okolic (wieki");uczniowie szk szczebrzeszyskich byli wizienii wywoeni na Sybir za patriotyzm i demonstracje.Ginli ludzie w czasie I wojny wiatowej i w czasie

II wojny. We wrzeniu 1939 roku ydzi-komuniciopanowali w pewnym interwale wojennym miasto,

powoali swego komisarza ludowego" i rozbrajalionierzy polskich. Niemcy z kolei rozwinli terrorw patriotycznym miecie, ktre prawie nie miaozdrajcw. W roku 1942 (21 X) zamordowali - na moichoczach - tysic ydw po domach i na kirkucie,a ok. 1,5 ty. wywieli do obozw mierci. To byarwnie gehenna caego miasta. Niemcy sprowadzili domiasta masy Ukraicw, wieckich, popwi zakonnice, koci w. Katarzyny oddali Ukraicom

prawosawnym, Szczebrzeszyn ogosili miastemukraiskim, oczywicie, tylko propagandowo.

Na pocztku lipca 1943 wysiedlili wikszomieszkacw za druty", do obozw i miejsc kani, na tomiejsce nasiedlono Niemcw. Kocioem dla garstkiPolakw staa si tylko kaplica w. Leonarda nacmentarzu. Ja te otrzymaem wezwanie na roboty do

Niemiec, gdy skoczyem sidm klas, oczywicieuszedem do Gorajca.W miecie rozwin si rwnie wspaniay ruch oporu:AK, BCh i inne organizacje. Ile byo te bohaterskich

akcji konspiracyjnych i zbrojnych. Opisa todr Zygmunt Klukowski, a ostatnio Jerzy Jwiakowski(Armia Krajowa na Zamojszczynie, t. II, Lublin 2001).Miasto, mimo pierwszych powieww wolnociw VII 1944, ucierpiao rwnie wiele za okupacjisowieckiej: niszczenie si niepodlegociowych, dojciedo znaczenia i wadzy rnych mtw spoecznych,zabjstwa patriotw, wywzki na Sybir, wizienie,represje, propagandowe zakamanie, przymusowewychwalanie Zwizku Radzieckiego jako nowoczesnego

bstwa, stopniowe uciskanie ycia gospodarczego,

spoecznego, politycznego i kulturalnego, powierzaniewzowych stanowisk ateistycznym i antypolskimkomunistom ydowskim i ukraiskim, radykalneodcinanie spoeczestwa od historii, tradycji i poczuciagodnoci narodowej (co nota bene robi i terazliberaowie) oraz czynienie prymitywnej mylimarksistowsko-stalinowskiej podstaw caego ycia.Trzeba odda cze i chwa tym ludziom wszystkichorientacji, ktrzy nie dali si upodli, ktrzy zawizywalinowe organizacje podziemne lub trwali w dawnych conajmniej do roku 1956, a take i tym wikszym czymniejszym sympatykom komunizmu, ktrzy kierowalisi sumieniem i pozostali w sercu szczerymii szlachetnymi patriotami, i ludmi wierzcymi w Boga.


4/12

CHRZSZCZ NR 3 (7)

4

Miasto sawne ludmiMiasto moe by wielkie swoj histori, rzecz

spoeczn, ale przede wszystkim jest wielkie swymiludmi, wielkoci kadego czowieka, ktry w nim, z niegoi dla niego yje, dla ktrego miasto jest jego wiatemi natchnieniem dla ycia spoecznego, narodowegoi uniwersalnego. Tote rocznica miasta to jaka zbiorowa pa-

mi wszystkich ludzi z miastem zwizanych.Tak chcielibymy wydoby z niepamici tych wszystkichludzi Szczebrzeszyna: od pierwszego Ldzianina, ktry tuosiad, przez legendarnego wodarza czy ksiciaSzczebrzecha, wszystkich ludzi, ktrzy zespalali GrodyCzerwieskie z pastwem Piastw jako najbardziej polskie,

jak w tym kryterium mowy polskiej: W Szczebrzeszyniechrzszcz brzmi w trzcinie", a po kogo najbliszegoz wielkiej Rodziny Pamici.

Wrd tych niezliczonych ludzi byy te osoby bardziejwybitne w wiecie kultury, polityki i Kocioa:

- ojciec Wojciech Basaj (Bassaeus), duchak (OSSP, zm. po 1570), profesor Akademii Krakowskiej, gramatyk,historyk, pisarz;

- ksidz Feliks Kruciger (+1563), pniej wielkidziaacz kalwiski w Polsce na rzecz zjednoczeniawszystkich protestantw, cznie z arianami i bramiczeskimi w Polsce, przeoony kalwinistw w Maopolsce;

- Cohen Izahar Ber (XVI w.), wielki talmudystaydowski, przygotowujcy grunt pod pniejszychasydyzm podolski;

- Jan Siestrzyski (1788-1824), lekarz, pionier fonetyki

polskiej i nauczania guchoniemych metod gosow,litograf;- Rafa Chadziewicz (1803-1866), malarz, profesor

Szkoy Sztuk Piknych w Warszawie;- Wincenty Dawid (1816-1897), pedagog, poeta,

wcielony do wojska rosyjskiego na Kaukazie za dziaalnospoeczn (1843-1853);

-Jzef Brandt (1841-1915), europejskiej sawy malarzw Berlinie;

- Kazimierz Kelles-Krauz (1872-1905), pochodzeniaydowskiego, dziaacz PPS, marksista, profesor naukspoecznych w Paryu i Brukseli;

- liczni profesorowie Szkoy Zamoyskiejw Szczebrzeszynie (1811-1852), bdcej jakbykontynuacj Akademii Zamoyskiej, zamknitej w 1784roku przez Austriakw: Franciszek Kowalski - poeta,Adolf Kudasiewicz - polonista, Ignacy Rychter - filolog,Teodozy Sierociski - filolog, Jan Zienkowski - agronom,Jzef ochowski - przyrodnik i inni;

- zasuy si bardzo na skale oglnopolsk doktorZygmunt Klukowski (1885-1959), zwizany z miastemdyrektor szpitala, historyk Zamojszczyzny z czaswokupacji, przeladowany za to przez komunistw (A.

Przysada).

Trzeba by mwi imiennie o wielu dyrektorach tychwspaniaych i rnorodnych szkszczebrzeszyskich, o profesorach, nauczycielach,spoecznikach, lekarzach, burmistrzach, dziaaczachspoeczno-politycznych, onierzach, o wybitnychi patriotycznych duchownych, o kapelanach powstai podziemia, nawet o bezimiennych nauczycielach tajnego

nauczania jzyka polskiego za caratu po PowstaniuStyczniowym w miecie i w ssiednich wsiach (uczylii moich Rodzicw w rebcach w ukryciu przedandarmami), o wszystkich bohaterach sub publicznych,o pracownikach organizacji modzieowych, o artystachi ludziach kultury, o zakonnicach spieszcych ludziomz pomoc... I tutaj kady i kada moe by na swoj miarwybitny i trzeba by to gosi. Tymczasem o wikszoci

prawie nic nie mwi historia dokumentalna. U nas trzeba byo zawsze kry si przed kim, bo nic nigdy niewiadomo". Prawdziw nasz histori pisz chyba tylko

anioowie w ksigach niebieskich.Z historii religijnejPrzed chrzecijastwem Ldzianie wyznawali religi

sowiask, politeistyczn, henoteistycznz gromowadnym Perunem na czele. Chrzecijastwoszo na Grody Czerwieskie trzema drogami:

1. od strony Pastwa Morawskiego, gdzie po roku 863 odwitych Braci Soluskich, Cyryla (ok. 827-ok. 869)i Metodego (820-885), Grekw, ktrzy jednak cilewsppracowali z Rzymem i przeoyli Pismo wite orazliturgi na jzyk sowiaski;

2. po okoo stu latach chrzecijastwo zaczonapywa oficjalnie z dworu ksicia Mieszka I, ktry

przyj chrzest niejako w imieniu caego swego kraju 14IV 966 roku, by moe, e rwnie z towarzyszeniemgrododziercw czerwieskich, i w lad za tym zaczli tu

przybywa misjonarze, gwnie zakonni, z caego Zacho-du;

3. najmniej i raczej w pniejszym okresie szochrzecijastwo z Rusi Kijowskiej, gdzie ksiWodzimierz Wielki przyj chrzest z Bizancjum w 988roku.

W kadym razie przez par wiekw na Rusi Czerwonej

i w Szczebrzeszynie byo chrzecijastwo tylko katolickie,nawet po zerwaniu Bizancjum z Rzymem w 1054 roku.Ru Kijowska i Halicka nie zryway dugo oficjalnychwizi z Rzymem, jeszcze przez wikszo wieku XIII.Tote katolicka bya cigle od wieku IX kaplica na zamku(drewnianym), a nastpnie koci dla miasta, istniejcy

ju w roku 1194 (J. Kowalczyk), gdzie stoi obecniecerkiew pod wezwaniem Wniebowzicia Matki Boej(Upienia, Zanicia) i gdzie czczony by obraz MatkiBoskiej Szczebrzeszyskiej lub Grodzieskiej.

Koci nie oznacza jeszcze parafii. Parafie

organizoway si dopiero w wieku XIII. Wpierw funkcjeparafii odgryway po prostu witynie.C.d.n.


5/12

CHRZSZCZ NR 3 (7)

5

Dzieci Zamojszczyzny.Plany hitlerowskich Niemiec eksterminacjipolskich dzieci - realizowane naZamojszczynie.Jednym z wielu symboli o szczeglnym znaczeniuw historii Polski cierpicej i walczcej w latach

II wojny wiatowej bya niezapomniana tragedia dzieciZamojszczyzny. Realizacj planw biologicznegowyniszczenia narodu polskiego rozpocz Hitlerw ramach wcielania w ycie Generalnego PlanuWschodniego Reisfurera SS. Gwnym zaoeniem tego

planu byo wysiedlenie Polakw zamieszkaych naZamojszczynie, pozbawienie ich wszelkiej wasnocii wolnoci.

W okresie od 27 listopada 1942 r. do sierpnia 1943 r.wysiedlono ponad 30 tysicy dzieci, ktre odebranerodzicom, poddane zostay niemieckim planomdziaania. Cz dzieci - zgromadzona wobozach przejciowych w Zwierzycu i Zamociu,rnymi sposobami bya unicestwiana. Te, ktre

posiaday cechy nordyckiej rasy, byy wtapianew spoeczestwo niemieckie bez zachowaniawiadomoci prawdziwego pochodzenia.

Z ewidencji prowadzonej przez polskie placwkiopiekucze wynika, e tylko w okresie od 7 lipca do 23sierpnia 1943 r. wywieziono z Zamojszczyzny ogem29 transportw kolejowych liczcych 4 454 dzieciw wieku od 2 do 14 lat w celu germanizacji. Wysiedlanedzieci wraz z rodzicami umieszczane byy w obozach

przejciowych w Zamociu i Zwierzycu,skd poodpowiedniej segregacji wysyane byy w dalsz drog.Obz przesiedleczy w Zamociu, zlokalizowany przyulicy Lubelskiej, skada si z kilkunastu barakwotoczonych potem z drutu kolczastego. Poszczeglne

baraki tego obozu rwnie byy oddzielone od siebiekolczastym drutem. Wikszo barakw nie maa

podg, a pitrowe prycze czsto byy bez siennikw.Warunki higieniczne w tych barakach byy okropne.Do najgorszych nalea barak nr 9 porodwka, naktrej urodzone dzieci byy umiercane. Baraki nr 16

i 17 przeznaczone byy dla dzieci oddzielonych odrodzicw.

Dzieci, pozbawione opieki rodzicw, bay si nocwychodzi na zewntrz baraku, aby zaatwi potrzebyfizjologiczne, a jeli, nawet starsze, odwaay si wyjgrupk, to czsto w ciemnoci spaday do doukloacznego, topic si w nieczystociach. Dlatego dzieciw nagych potrzebach zaatwiay si na ziemiw barakach. Powstae w ten sposb boto, po ktrymdzieci musiay chodzi, zimno, brak ciepych ubrai ogrzewania , gd byy powodem szerzcych si

chorb, na ktre dzieci masowo umieray.Dzieci pozbawione nagle opieki rodzicw,szczeglnie noc, odczuway samotno i przeraenie.

Dlatego noc, potrzebujc opieki i odrobiny ludzkiegoserca, siedziay czsto przy drzwiach barakui paczc, woay rodzicw. Wedug zezna wiadkwmae dzieci woay matki: przyjd mamo! Czemu nie

przychodzisz! Mamo nie zostawiaj mnie samego!Starsze dzieci wzyway pomocy ojcw, woajc: tatoratuj! Albo: tato chod do mnie! Woania trafiay

w pustk, gdy rodzice byli zamknici w innych barakach, albo ju zostali wywiezieni do obozwkoncentracyjnych, bd na przymusowe roboty doRzeszy.

Zamiast rodzicw najczciej zjawia si komendant,,Ne w asycie stranikw i rozpoczyna bicie

paczcych dzieci. Wiele dzieci zostao zabitych lubumierao na skutek pobicia. Dlatego miertelnow obozach w Zamociu i Zwierzycu bya dua. Wykazsporzdzony 10 grudnia 1943 r. przez Rzymsko Katolicki Urzd Parafialny w Zamociu zawiera 199

nazwisk dzieci zmarych w okresie od 7 grudnia 1942 r.do 22 kwietnia 1943 r. Najwiksza liczba -115 dziecizmaro z powodu godu, zimna i tragicznych warunkw,w styczniu 1943 r. Trudno jest ustali faktyczn liczbzmarych dzieci, gdy nie wszystkie zgony byyrejestrowane, a wywoone zwoki czsto skadano do

jednej mogiy.Drugi obz dla wysiedlecw tzw. przejciowy

zlokalizowany zosta w Zwierzycu, na terenie gdzieobecnie zbudowany jest koci p.w. Matki BoskiejKrlowej Polski. Zaoono go wiosn 1943 r.

i organizacyjnie podporzdkowany by obozowiw Zamociu i Wydziaowi Zamiejscowemu CentraliPrzesiedleczej. Od czerwca 1943 r. osadzanow obozie ludno polsk pochodzc z powiatu

bigorajskiego, a take czciowo z zachodnich terenwpowiatu zamojskiego z gminami Szczebrzeszyn i Suwwcznie i z powiatu tomaszowskiego. Osadzano w nimludno na krtki czas. Po kilku dniach lub tygodniachwywoono ludzi wraz z dziemi do obozu

przesiedleczego w Zamociu lub na Majdanek, albo na przymusowe roboty do Niemiec. Warunki bytowe isanitarne byy gorsze ni w Zamociu. Wod dowoono

beczkami. Wiele dzieci umaro latem 1943 r. z pragnienia i godu, a take z powodu licznychzachorowa na choroby zakane (czerwonk i tyfus).Dzieci bardzo przeyway krzyki torturowanych ludzi

przesuchiwanych przez gestapo. Oglday te zwokizabitych podczas przesucha. W ten sposb zginzabity pakami podczas przesuchania kierownik szkoy

powszechnej Nr 1 w Szczebrzeszynie StanisawWgierski.

W obozie szala terror, w czasie ktrego giny takedzieci. Dla ich ratowania z obozu w Zwierzycu powsta

komitet pod nazw Rada Gwna Opiekucza, ktrazakresem swego dziaania obejmowaa cae GeneralneGubernatorstwo.


6/12

6

CHRZSZCZ NR 3 (7)

W lipcu 1942 r. przemianowano j na szczeblu powiatw i gmin na Polskie Komitety Opiekucze(Polko). W Bigoraju, w powiecie, do ktrego wokresie okupacji nalea Zwierzyniec, na czele Polkostan ordynat Jan Zamoyski, prezesk zostaa jegoona Ra Zamoyska. Organ ten, w yciuwysiedlonych, przeladowanych i wizionych w

obozie w Zwierzycu odgrywa bardzowan i pomocn rol pomaga przetrwa.Organizowa kuchni ludow, prowadzi ochronkdla dzieci, schronisko dla bezdomnychwysiedlecw, udziela pomocy ywnociowej ifinansowej ocalaym mieszkacom spacyfikowanychi wysiedlonych wsi. Pomaga nawet winiomobozw koncentracyjnych, wysyajc im paczkiywnociowe i czsto skutecznie starajc si o ichzwolnienie.

W wyniku stara Polko, w ktrym gwn rol

odgrywali Ra i Jan Zamoyscy, udao si wydostaz obozu w Zwierzycu i uratowa okoo 600 dzieci.Dzieci te przewanie umieszczane byy w ochronceordynackiej. Wyleczone oddawano rodzicom, alezdarzao si , e przebyway w ochronce dokoca wojny. Przetrway dziki bezinteresownemu,spoecznemu zaangaowaniu zwierzynieckiego Polkoi wielu osb, m.in. Ks. Stanisawa Szepietowskiego,Gustawa wida, Natalii Otto, Marii Zajczkowskiej,Wandy Cebrykow, Janiny Wandycz, Marii Bujak,Stefanii Kapuniak, Anny Radzik i wielu innych.

Znaczn liczb dzieci zabierali syncyz patriotyzmu mieszkacy Zwierzyca. To wanieoni wykupywali dzieci od stranikw w czasie

prowadzenia ich na stacj kolejow Biay Supw celu wysania do obozw lub na robotyz rodzicami do Niemiec. Za dzieci pacili gotwk od5 do 20 z lub wdk 2 litry za dziecko.

W poowie 1943 r. w zwizku z pacyfikacjZamojszczyzny masowo wywoono wysiedlecwwraz z dziemi do Rzeszy, przez obozy w Lubliniena Majdanku i ulicy Krochmalnej. Tylko w lipcuwysano 13 transportw na ogln liczb 14 532osoby, w tym 3238 dzieci. Cz niezdolnych do

pracy: starcw, dzieci i uomnych, wszystkichzaliczanych do IV grupy, wysyano na Majdanek i doOwicimia, gdzie byli masowo umiercani.

Potwierdzaj to zeznania wielu wiadkw, a m.in.Stanisaw Gowa, ktry widzia jak w umywalni

bloku 20 fenolem zabito 90 chopcwz Zamojszczyzny od 8 do 15 lat. wiadek widziatake, jak w tym samym bloku lekarz niemiecki,zastrzykami z fenolu zabi dwch chopcwz Zamojszczyzny. Zapamita rwnie, e jeden

nazywa si Rycyk a drugi Rycaj. Wiarygodno tegozeznania potwierdza zachowany dokument,

w ktrym lekarz obozowy kamliwie informujekomendanta tego obozu, e Tadeusz Rycyk urodzony 9

padziernika 1933 r. w Sitacu, przywieziony w 13grudnia1943 r. do Owicimia, zachorowa na zapalenie puci w dniu 21 stycznia 1944 r. zmar

W taki sposb w obozach na Majdanku i w Owicimiuzgino lub zmaro z wycieczenia, godu i chorb wiele

tysicy dzieci z Zamojszczyzny. Z powodu zacieranialadw liczba zmarych w obozach dzieci jest trudna doustalenia.

Wadzom niemieckim w tej zbrodni przywiecay trzycele:

1. biologiczna eksterminacja narodu polskiego,2. wzmocnienie narodu niemieckiego poprzez

naturalizacj dzieci polskich, rzekomoposiadajcych cechy nordyckie,

3. umoliwienie wysyki do Rzeszy robotnikw nieobarczonych rodzinami. W tym celu cz dzieci,

przewanie od roku do 14 lat, odczano si odrodzicw wysyanych na przymusowe roboty doNiemiec.

Transporty z dziemi Zamojszczyzny odbyway siw towarowych wagonach, bez wody, jedzenia,ogrzewania, bez odpowiedniego ubrania. Powodowao todu miertelno dzieci w transporcie. Niemcy czsto ,celowo, pozostawiali transporty na bocznicach maychmiast i miejscowoci, na duym mrozie. Dziecizamarzay masowo. Tylko w jednym transporcie, ktry

przyby do Siedlec na pocztku lutego 1943 r. powoana

komisja znalaza 22 zmare osoby, w tym 13 dzieci.Wszdzie, gdzie ukazay si transporty dzieciz Lubelszczyzny Zamojszczyzny, ludno samorzutnie,czsto z naraeniem ycia, spieszya z ratunkiem.

Na stacjach i bocznicach stay tumy Polakw. Wszdziesycha byo woanie ratowa dzieci! Woanie pyncez gbi serca, jak iskra elektryczna biego wzdu trasy,ktr wieziono w nieznane maych mieszkacwz cierpicej Zamojszczyzny. Woanie ratowa dzieci!lotem byskawicy ju na pocztku stycznia dotaro doWarszawy. Warszawiacy rozpoczli bj z niemieckimimordercami o ratowanie polskich dzieci, ktrych loszawarty zosta w wierszu pt. Wysiedlecy napisanymw 1943r., wydanym w konspiracyjnym czasopimieycie:

Niebo cikie, ponure, oowiane nieboSkryo Boga i lito, bo tak wida trzeba.Aby si miara zbrodni nad ziemi spenia,I nie ruszy go kltwa, cho ruszy mogia.

Aleksander Przysada

P.S. Komendantem obozu w Zamociu by syncyz okruciestwa zbrodniarz i sadysta Unterscharfurer ArturSchulz, nazywany w Zamociu Komendantem ,,Ne. On to

zorganizowa obz w Zwierzycu, ktrego komendantemzosta gestapowiec z Owicimia Hauptsturmfurer Hahn.


7/12

CHRZSZCZ NR 3 (7)

7

Inwestycje zrealizowane na terenie GminySzczebrzeszyn w 2011 roku.

Budowa placu zabaw dla dzieci przy SzkolePodstawowej Nr 1 w Szczebrzeszynie.Zakoczone zostay prace przy budowie placu zabaww Szczebrzeszynie, ktry wykonany zosta w ramachrzdowego programu Radosna Szkoa. Placwyposaony zosta m.in. w zjedalni, rwnowani,drzewko linowe, cian wspinaczkow. Wszystkieelementy zostay zamontowane na powierzchni 500m, na podou z pyt amortyzujcych upadki, teren

placu zosta ogrodzony i wyposaony w aweczki.Koszt inwestycji 197 000 z.

Budowa kotowni i modernizacja instalacji c.o.przy Szkole Podstawowej Nr 3 w Klemensowie.Wykonano adaptacj pomieszcze pod budowkotowni gazowej , wymieniono instalacj c.o. ze

stalowej na miedzian , wraz z wymian kaloryferw.Koszt inwestycji 64 000 z.Remont i docieplenie (termomodernizacja)

Szkoy Podstawowej w Bodaczowie.Wykonane zostao docieplenie sali gimnastycznej przySzkole Podstawowej w Bodaczowie wrazz przylegym zapleczem socjalno-administracyjnym,docieplenie stropo-dachu z elementami pokrycia orazelementami blacharskimi. Koszt inwestycji 125 000z.

Przebudowa drogi gminnej nr KDKG 110367L

w miejscowoci Wielcza Kolonia.Zakoczono prace przy przebudowie drogi gminnejw Wielczy Kolonii, zmodernizowany zosta odcinekna dugoci 1300 m. Koszt inwestycji 690 000 z.

Przebudowa drogi gminnej nr KDKG 110154Lw miejscowoci Wielcza Kolonia.Wykonano remont czstkowy podbudowyi nawierzchni drogi na odcinku 500 m. wrazz odmuleniem i odwodnieniem zastoisk wodnychz obrbu korony drogi. Koszt inwestycji 30 000 z.

Przebudowa drogi gminnej w miejscowoci

Bodaczw (obok remizy OSP).Zakoczone zostay prace przy przebudowie drogigminnej w Bodaczowie (obok remizy). Nawierzchniwykonano z kostki aurowej betonowej na dugoci200 m.Koszt inwestycji 130 000 z.

Przebudowa drogi gminnej nr KDKG 1103752w miejscowoci Kawczynek.Zakoczono przebudow drogi gminnej na odcinku200 m, wykonano nawierzchni z kostki betonowejaurowej na podbudowie piaskowo cementowej.Koszt inwestycji 120 000 z.

Przebudowa drogi gminnej Kawczyn BrodyMae w zakresie formowania korony drogi wrazz systemem odwodnienia.Wykonano odmulenie roww oraz karczowanie drzewi krzeww wzdu drogi powiatowej Szczebrzeszyn-Zwierzyniec do rzeki Wieprz na d. 1 km .Koszt inwestycji 35 000 z.

Modernizacja ulic Sobieskiego i Wyzwoleniaw Szczebrzeszynie.Zakoczona zostaa przebudowa ul. Sobieskiegow Szczebrzeszynie, poprzez wymian nawierzchniz asfaltowej na kostk brukow wraz z wykonaniemowietlenia ulicznego. Koszt inwestycji 260 000 z.

Budowa kanalizacji sanitarno deszczowejw Szczebrzeszynie. Wykonano przebudow odcinka siecikanalizacyjnej przy ul. XXX- lecia (blok WsplnotyMieszkaniowej) oraz wykonany zosta odcinek przyczado kanalizacji budynkw mieszkalnych przy ul. Zielonej.Koszt inwestycji 50 000 z.

Budowa sieci wodocigowej w Bodaczowie.Wykonano uzbrojenie dziaek w sie wodocigow nawysokoci Szkoy Podstawowej w BodaczowieKoszt inwestycji 14 000 z.

Budowa cigu pieszo rowerowego Szczebrzeszyn Brody Mae w cigu drogi wojewdzkiej Nr 858 wykonanie dokumentacji projektowej.Koszt inwestycji 36 500 z.

Modernizacja chodnika w cigu drogi powiatowejNr 32112L Brody Mae Zawada w miejscowociNiedzielska.

Zakoczono prace przy budowie chodnikaw miejscowoci Niedzieliska, pooono 250 m kostki

brukowej. Koszt inwestycji 70 000 z.Modernizacja chodnika w cigu drogi powiatowej

Nr 32112 L Brody Due Zawada w miejscowociBrody Due.Zakoczono prace przy budowie chodnikaw miejscowoci Brody Due., wykonano odcinek 250 m.(300 m kostki brukowej przekazao Starostwo Powiatowew Zamociu). Koszt inwestycji 65 000 z.

Przebudowa chodnika wzdu ulicy Lubelskiej

w Szczebrzeszynie.Wykonano odcinek chodnika z kostki wibroprasowanejna odcinku ok. 150 m. Koszt inwestycji 25 000 z.

Wykonanie odwodnienia na terenie obrbuPrzedmiecie Zamojskie.Wykonano odwodnienie-drena czci mieszkalnej naterenie Przedmiecia Zamojskiego.Koszt inwestycji 62 000 z.

Adaptacja budynku w Katach Drugich na wiejskwietlic.W ramach robt adaptacyjnych wykonano stan surowy

wraz z wymian konstrukcji i pokrycia dachowego.Koszt inwestycji 65 000 z.


8/12

CHRZSZCZ NR 3 (7)

8

Przebudowa owietlenia ulicznego w ulicachSobieskiego i Wyzwolenia w Szczebrzeszynie.Wykonano przebudow linii napowietrznej nn nakablow wraz z budow owietlenia , cznie wykonano11 punktw wietlnych. Od ul. Sobieskiego do ul.Partyzantw. Koszt inwestycji 80 000 z.

Budowa owietlenia ulicznego w ulicach

Frampolskiej i Klinowej.Zrealizowano kolejny etap rozbudowy owietleniaulicznego na osiedlu Klinowa w Szczebrzeszyniecznie wykonano 10 punktw wietlnych.Koszt inwestycji 38 000 z.

Przebudowa owietlenia ulicznegow miejscowoci Niedzielska Kolonia.W ramach modernizacji i przebudowy liniinapowietrznej enn, wykonano owietlenie miejscowoci

Niedzieliska Kolonia , cznie wykonano 8 punktwwietlnych. Koszt inwestycji 36 000 z.

Przebudowa owietlenia ulicznegow miejscowoci Kty Pierwsze.W ramach modernizacji i przebudowy liniinapowietrznej nn, wykonano owietleniew miejscowoci Kty I, cznie wykonano 21 punktwwietlnych Koszt inwestycji 34 000 z.

Modernizacja budynku remizy OSPw Bodaczowie.Kontynuowano roboty remontowe i modernizacyjne

budynku remizy w Bodaczowie w zakresie adaptacji pomieszcze gospodarczych na zaplecze socjalno-

kuchenne, wykonane zostao nowe zasilenie budynkuw nn. Koszt inwestycji 60 000 z.Modernizacja budynku remizy w Szperwce.

Kontynuowane s roboty remontowo-modernizacyjne ,w ramach zadania wykonano instalacj c.o., nn,wymieniono podogi oraz utworzono zaplecze socjalno-kuchenne. Koszt inwestycji 60 000 z.

Termomodernizacja bloku komunalnego przyulicy Targowej.Wykonano docieplenie budynku wielorodzinnego przyul. Targowej w Szczebrzeszynie wraz z wyprawelewacyjn. Koszt inwestycji 53 000 z.

Wykonanie systemu odwodnienia kanaamiotwartymi terenu osiedla w Brodach Maych.Wykonano odmulenie i odwodnienie roww wzduosiedla domkw jednorodzinnych w miejscowociBrody Mae. Koszt inwestycji 49 000 z.

Wykonanie utwardzenia placu manewrowegow Kawczynku.Wykonano zatok autobusow wraz z placemmanewrowym w miejscowoci Kawczynek.Koszt inwestycji 50 000 z.

m.

Losy zamojskich dzieci podczas okupacji w

wietle powieci Wiktora Zawady

Dzieciom Zamojszczyznysznury wagonw biegy w nieznan stronmrony oddech zimowej nocykaleczy

przepenione blem sercaw oddali pozosta

zapach skoszonej trawyecho dziecicych zabaw...

hamujc oszalae z rozpaczy myliodjeday zamojskie dzieciw nocw niepewne jutro

spierzchnitymi ustchwytajc

ostatni powietrza ykWiktora Zawad poznaam w latach

siedemdziesitych ubiegego wieku - mieszkaamwwczas w Czarnymstoku, a pisarz przyjecha na

spotkanie autorskie z uczniami miejscowej szkoy podstawowej. Rozmowa odbya si w bardzo przyjaznej atmosferze, zafascynowani opowieci p. Wiktora o zamojskich Kaktusach z wielkim przejciem kupowalimy pierwsz cz trylogiitraktujcej o losach zamojskich dzieci w latachokupacji 1939 - 1944. Pniej, gdy moi synowie

podroli, czytali z wielkim przejciem tomikiniezwykej powieci:Kaktusy z Zielonej ulicy (Lublin1969), Wielka wojna z czarn flag (Lublin 1970),

Lena szkoa strzelca Kaktusa (Lublin 1989).O Kaktusach przypomniaam sobie, spacerujc

pewnego dnia po zamojskim cmentarzu przyul. Peowiakw, gdy zobaczyam obelisk zwieczonyogromnym orem, powicony pamici

pomordowanych dzieci Zamojszczyzny - w 50rocznic pacyfikacji i wysiedle pomordowanym

i zmarym Dzieciom Zamojszczyzny w latach 1942 -

1943. Przed oczyma stan mi obraz okupacyjnego Zamocia. Po powrocie do domu signam popierwsz cz trylogii, pniej po nastpne...

***Ostatni dzie sierpnia 1939 roku, dobiegaj kocawakacje, dni s pikne, upalne, ale w powietrzu czaisi niepokj - znika bez poegnania ulubieniecdzieciarni z ulicy Zielonej, podchory MietekCzupryna, przez miasto przejedaj kolumnywojska, w ogrodzie mieszkacy jednego z domw

przy wspomnianej ulicy buduj schron, przeprowadzaj wiczenia z uyciem masekgazowych...


9/12

9

Wydarzenia traktowane przez bohaterw powieci -grupk zamojskich dzieciakw: Dzidka Centa,Zbyszka /Byka Stawskiego, Milk i jej brata JdrkaSzelestw, Jaka Cielebka pocztkowo jako zabawa,z czasem staj si realnym zagroeniem. Z kadym

dniem wzrasta groba wybuchu wojny. Pierwszekomunikaty w radio... Pierwszy nalot na Zamowtem powietrze przeci widrujcy gwizd i ziemia

zafalowaa pod nogami. W odlegoci od starejtwierdzy Kawaler wykwit kb czarnego dymu.

Za chwil zaczy go liza pomienie(cytat teni nastpne pochodz z trylogii Wiktora Zawady)

Zblione w treci do relacji Wiktora Zawady swspomnienia Jana Krukowskiego z Zaburza, ktry takopisa sytuacj w miecie : W dniu 8 wrzenia mojamama i bratowa przyszykoway jak paczk

z ywnoci, aeby j zawie bratu do Zamociai znw wybraem si rowerem do Zamocia, by

zobaczy si z bratem. Po przyjedzie brataw koszarach ju nie zastaem - dowiedziaem si,

e kompania wartownicza, w ktrej by mj brat,kwateruje w szkole na ulicy Lwowskiej naprzeciwkoUbezpieczalni Spoecznej. Gdy rozmawiaem zbratem, nastpi alarm lotniczy - skrylimy si doroww, ktre wykopano koo szkoy i tak przeylimy

pierwszy nalot samolotw niemieckich. Bomby spadyna stacj kolejow i na szos midzy szko aUbezpieczalni, niedaleko od naszych roww. (Mojewspomnienia z okupacji niemieckiejwrzesie 1939 lipiec1944 maszynopis znajdujcysi w Bibliotece Publiczne Gminy Radecznica).

Na stronach powieci pojawia si Polcia -Kapelusik, pomoc domowa Pastwa Centw - skd

przyjechaa, nie wiadomo, gdzie z Polesia, jak dugopracuje, te trudno jest ustali. Polcia ca dusz jestPolk, co udowadnia nie tylko dawaniem codziennych

porannych koncertw od pieni religijnych

poczynajc, poprzez patriotyczne a na lwowskichulicznych szlagierw koczc. Nie zdziery tegonowy lokator przy ulicy Zielonej, ktry z nakazustarosty zamieszka w pokoju Pastwa Centw - HerrJohan Pacurek i zwrci Polci uwag. Zamilka,owszem, ale przy nadarzajcej si okazji zrzucia

Niemcowi na gow doniczk z kaktusem. Na pytanie p. Centowej dlaczego to zrobia, odpara krtko: szkoda kwiatkw. Tward gow ma ten Szwab.Dziewczyna czynnie wspieraa poczynania Kaktusww ich wasnej walce z wrogiem, to kaktus Polci

podsun chopcom nazw ich grupy, z czasemprzylgn dopisek z Zielonej ulicy.

Piszc o Polci Kapelusik (ApoloniiJdruszczykiewicz) porusza Wiktor Zawada istotnew okresie midzywojennym zagadnienie, jakim byochodzenie za prac od wioski do wioski - modedziewczta zatrudniano jako suce do rnych prac

domowych i gospodarskich. Wspominaa o tym m. in.ludowa artystka z Podborcza - Leokadia Komornik:chodziam po subach, bo jako trzeba byo y.

Pochodz z Teodorwki z bigorajskiego powiatu, z domu nazywam si Paszko. Tutaj (do Podborcza) przyszam na sub i tu si zapoznaam ze swoimmem - wyszam za niego.

Na tle trudnej okupacyjnej rzeczywistocirodzi si dziecica przyja, zaufanie i niezomnach walki z okupantem. Nie jest to zwyka walka, nieuywa si w niej broni, ale podstpu, pomysu,

dowcipu i ogromnego zaangaowania. Sprawccaego zamieszania jest Jasiek Cielebk, zwany po

prostu Jakiem od Pawa. To on wpad na pomys ,byzorganizowa prawdziwe wojsko, a nie zabawia siw Indian - ostatecznie przystabym do was, tylkowidzisz, ta caa indiaska heca mnie ju niebawi...Chcesz wojowa z Niemcami ?! Ty zaraz

pleciesz banialuki! Nie wojowa! Duo by zwojowa! Ale jak si bawi, to w prawdziwe wojsko.To "prawdziwe" wojsko robi Niemcom rnekaway - przestawia budk wartownicz na abuce,w wyniku czego Niemiec wpada do wody, wysadzazdobytym przez Jaka prochem zakadane przez

Niemcw rury kanalizacyjne, a dowdca caej paczkiratujc dentyst dr Golda - swoje powicenie opacidwudniowym pobytem na Rotundzie.

Kaktusy z Zielonej ulicy to take opowie o losachzamojskich onierzy biorcych udzia w kampaniiwrzeniowej - podporucznika Mieczysawa Czuprynyi porucznika Hipolita Szelesta - ci po wielu

perypetiach powrcili szczliwie z frontu - zgin Jan

Kuzioa z Nowej Osady - Kuzioa nie sucha!Uciekajcie wszyscy! Ja ich powstrzymam! zawoai dalej strzela...Tam gdzie pozosta Kuzioa, tkwiteraz czog z rozsypan gsienic. O warunkach

panujcych w Rotundzie, ktr Niemcy zamienili nawizienie - wkrtce stanli przed wysok brama

z masywnych bierwion, ktr wieczya sie z drutukolczastego...Cela miaa wygld zwykej, tyle ewysoko i ukowato sklepionej piwnicy. Nie byo w niej

ladu podogi, tylko mocno ubite poyskujce szronemklepisko. Wzdu cian rozrzucona bya jedynie soma,

na ktrej leay rzdem szare, podkurczone postacie.c.d.n. Regina Smoter Grzeszkiewicz

CHRZSZCZ NR 3 (7)


10/12

CHRZSZCZ NR 3 (7)

10

Pani Regina Smoter Grzeszkiewicz nagrodzona.Niej zamieszczamy nagrodzony wiersz i dyplom.Serdecznie gratulujemy kolejnej nagrodyZielna Matka

przystrojona w zboa i makiniesiesz w doniach zapach ziwszak to dzisiaj twoje wito

Zielna Matko...pamitam z dziecistwakociek w lesie ukrytymoja babci

pochylon od nadmiaru wzruszegdy podmok ciek

poprzez kiczasem w socuw deszczu czasemdreptaa na modlitwniosc w rku zioa

ofiar dla tejco przez ycie pomagaa i

zioa zwidywo ofiarnarozpyna si w przestworzach

pochylona babci sylwetkaprzemyka przez czasktrego ju nie dogonii tylko ty cigle trwaszZielna Matkow krajobrazie polskich pl

Wyrnieni.Wrd laureatw konkursu Bena Meritum TerreLublinensi (Dobrze Zasuony dla Lubelszczyzny)znalazy si dwie osoby ze Szczebrzeszyna. S to:

- Zygmunt Jarmu- rzebiarz i malarz; jestautorem CHRZSZCZA ozdabiajcego irozsawiajcego nasze miasto. W uzasadnieniu jury

podkrelio utrwalanie pikna Szczebrzeszyna iRoztocza.

- Janusz Kapecki - autor przewodnikw poSzczebrzeszynie i okolicach; wsptwrcaRoztoczaskiego Ekomuzeum i twrca LaboratoriumLessowego Roztocza Zamojskiego. Projektujei wyznacza szlaki turystyczne, fotografujenajpikniejsze obiekty turystyczne i przyrodnicze.Gratulujemy zaszczytnego wyrnienia.

R.Redakcja ,,Chrzszcza proponuje czytelnikom

jako zabaw teksty z Sennika:Kelly Regan

SENNIK Porady praktyczne.,,Sen przypomina teatr, w ktrym nicy jest scen,aktorem, suflerem, producentem, autorem, widownii krytykiem. Carl Jung.

Wszyscy pimy. Wszyscy nimy. Od zaranialudzko usiuje zrozumie znaczenie snw. Czy s

przesaniem od bogw? Zapowiedzi tego, co zdarzysi w przyszoci? Konsekwencjami zbyt obfitej

kolacji? Mimo caych dziesicioleci powiconych na badania, naukowcy nadal nie s pewni, jak funkcjw mzgu peni sen. Zgodni s natomiast w jednejkwestii, i sen jest jednoczenie biologicznkoniecznoci i psychologiczn zagadk.

Autorka podaje najbardziej powszechne wersjesnw i motyww sennych oraz okolicznoci yciowezwikszajce prawdopodobiestwo wystpieniaokrelonego snu. Podaje rwnie interpretacj snui podaje, co oznacza, gdy sen si powtarza.Zgubi si.Najbardziej typowe wersje snu. Znajdujesz siw obcym otoczeniu w obcej dzielnicy albo na

pustkowiu. Z drugiej strony, otoczenie moe byznajome, ale nie jest tam, gdzie by powinno. Bkaszsi zdezorientowany, nie mogc ustali swojego

pooenia. By moe jeste sam i nie masz kogopoprosi o pomoc albo ludzie s zbyt oniemielajcy,eby do nich podej. Coraz bardziej gorczkowozaczynasz szuka drogi do domu.

Inne wersje snu. Prosisz innych o pomoc, ale niktnie rozumie, co mwisz uywasz obcego jzykaalbo ludzie z uporem le interpretuj twoje pytania.

Cig dalszy str. 12


11/12

11

CHRZSZCZ NR 3 (7)

Propozycje Biblioteki Publicznej wSzczebrzeszynie.

,,Czas honoruWiosn 1941r. grupa

przeszkolonych w

Wielkiej Brytaniipolskich onierzyZwizku WalkiZbrojnej ArmiiKrajowej zostaazrzucona na terenokupowanej Polski.

Nazywano ichCichociemnymi.Mieli przeprowadziw rodzinnym kraju

szereg akcjidywersyjnych wymierzonych przeciwko okupantowii prowadzi walk o niepodlegoojczyzny. Arystokrata Bronek, praski rzemielnikJanek oraz synowie przedwojennego oficera Wadeki Micha. yli w czasach, kiedy ycie ludzkie byoniemal bezwartociowe a najcenniejszy by honor.To wanie o losach tej czwrki i ich najbliszychopowiada ,, Czas honoru autorstwa JarosawaSokoa.

Drug pozycj jestksika napisana

przez oficerapolskiego wywiadu,pracujcego przezwiele lat pozagranicami kraju pod

przybrantosamoci i

piszcego podpseudonimem

literackim Vincet V.Severski ,,Nielegalni.Trzymajca wnapiciu powie

wyjtkowy, misternie skonstruowany, mocnoosadzony w realiach polskich sub specjalnychthriller szpiegowski, w ktrym osobiste porachunki,zadawnione rany i polityczne ambicje splataj si w

penej napicia akcji po obu stronach Batyku.ZapraszamyMGBP w Szczebrzeszynie

Relacja z wernisau wystawy poplenerowej I-gopleneru malarskiego NIELISZ'20117 marca 2012r. o godz.17.00, w sali widowiskowejMDK, odby si wernisa wystawy poplenerowej I-go

pleneru malarskiego NIELISZ'2011. Wrd autorw prezentowanych prac znaleli si: Dariusz Krl(Szczebrzeszyn), Natalia Maciocha (ukowa),Michalina Maciocha (ukowa), Hanna Chrcicka Kasak (Warszawa), Katarzyna Bczkowska(Pyskowice), Olga Zbro (Krakw), KatarzynaCzuchnowska (Rzeszw), Cyprian Bieaniec(Rzeszw), Anna Szyszka (Warszawa), JoannaZibliska (Krakw), Kamila Bednarska (Rzeszw),Dagmara Skalska (Katowice). Wernisa uwietniwystp wokalny dziewicioletniej Oliwii Krawczyk,ktra na co dzie lekcje piewu pobiera w GOK

w Nieliszu. Wystawa bdzie udostpnionazwiedzajcym do 13 kwietnia b.r.MDK Szczebrzeszyn

Na zdjciu gocie z Nielisza od prawej wjt GminyNielisz , p.Krawczyk, solistka Oliwia Krawczyk, paniR. Banach, pani dyrektor Domu Kultury w Nieliszu.

Na zdjciu- OliwiaKrawczyk podczas recitalu.


12/12

CHRZSZCZ NR 3 (7)

12

Interpretacja. Ten sen ma do oczywisty przekaz. Szukasz waciwej drogi w karierze, w zwizku, czypo prostu w codziennym yciu. Taki sen moe te wskazywa na kryzys duchowy. Czsto pojawia si on, kiedymasz problem z podjciem wanej decyzji kiedy dosownie nie wiesz , ktr pj ciek. Postaraj siustali, co czue kiedy bye zagubiony we nie oraz czy te emocje odpowiadaj twoim reakcjom w

prawdziwym yciu. Okrelenie kiedy i dlaczego czue si zdezorientowany uatwi ci znalezienie waciwejdrogi innymi sowy, obranie sposobu dziaania, najbardziej odpowiadajcego tobie i twoim potrzebom.

Kontekst kulturowy. Prawdopodobnie najbardziej poruszajc i najsynniejsz opowieci o czowieku, prbujcym odnale drog do domu jest epicki poemat Homera Odyseja, opisujcy trudy i niepowodzeniagreckiego krla wojownika Odyseusza (Ulissesa), pyncego z powrotem do Itaki po wojnie trojaskiej. O

jego losy spieraj si bogowie Olimpu zwaszcza Posejdon, Atena i Zeus i w rezultacie Odyseusz czstozbacza z kursu. Podczas podry poddawany jest wielu sprawdzianom odwagi, pomysowoci i siy ducha.Odys i jego ludzie uciekaj przed Lotofagami, ktrzy maj zdolno pozbawienia podrnych chci powrotu dodomu. Zabijaj Cyklopa, Polifema, a take pokonuj podwjne zagroenie w postaci morskiego potwora Scyllii wiru Charybdy. Odyseusz jest wiziony przez Kirke, bogini i czarodziejk, a nastpnie przez nimf Kalipso.Wreszcie po dwudziestu latach od opuszczenia Troi Odyseusz powraca do Itaki w przebraniu ebraka, byodebra nalene mu miejsce krla, ma i ojca. Jego lojalna ona i syn Telemach uporczywie opierali si

tumowi pazernych zalotnikw i panien, oczekujc z nadziej jego powrotu.

Chrzszcz miesicznik informacyjny www.chrzaszcz.com.pl Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci Szczebrzeszyna

Redakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Leszek Kaszyca, Zbigniew Paprocha, Mateusz SirkoAdres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1E-mail: [email protected]

Projekt rysunku Chrzszcza Monika Niechaj

Documents

Chrząszcz - Marzec 2012 (nr 72)