62
BÀI GIẢNG CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY Hà nội, 1/2015 TS. Trương Đức Phức Bộ môn Công nghệ chế tạo máy Viện Cơ khí - ĐHBKHN T1

Chuong 4 CHUẨN- Công nghệ chế tạo máy

  • Upload
    nang32

  • View
    85

  • Download
    24

Embed Size (px)

DESCRIPTION

cong nghệ

Citation preview

  • BI GING CNG NGH CH TO MY

    H ni, 1/2015

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh ch to my

    Vin C kh - HBKHN

    T1

  • Cng ngh Ch to my

    Chng 4. Chun

  • I. Khi nim

    Khi gia cng chi tit cn c mt v tr xc nh so vi my hoc g. Chi tit c cc b mt:

    B mt nh v: 1,2

    B mt kp cht: 3

    B mt gia cng: 4,5

    B mt t do: 6,7,8

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • II. nh ngha

    Chun l tp hp nhng b mt, nhng ng, nhng im m ngi ta cn c vo xc nh v tr ca cc b mt, ng hoc im khc ca bn thn chi tit hoc ca chi tit khc

    Nh vy, chun c th l b mt, ng hoc im

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • III. Phn loi chun

    1. Chun thit k

    2. Chun cng ngh

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Chun thit k

    L nhng b mt, ng hoc im c dng thit k chi tit

    Chun thit k c th l: chun thc hoc chun o

    Chun thc (mt A) Chun o (im O)

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2. Chun cng ngh

    Chun cng ngh chia ra:

    Chun gia cng

    Chun lp rp

    Chun o lng (chun kim tra)

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2.1. Chun gia cng

    Nu g t t ng t kch thc H th mt A lm hai nhim v: mt t v mt nh v (a)

    Nu g chi tit theo ng vch du B th mt A lm nhim v mt t (b), cn chun nh v l ng vch du B

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2.1.1. Chun th

    L chun cha c gia cng

    Chun th cn phi bng phng, khng c g gh, khng c h hng

    Ch trong trng hp phi a vo xng dng gia cng s b th chun th mi l nhng b mt qua gia cng. Nhng trng hp ny thng gp trong ch to my hng nng. , cc chi tit rn ln chuyn n qua tin th vi mc ch pht hin ph phm khi to phi, vn chuyn v gia cng d dng.

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2.1.2. Chun tinh

    L chun qua gia cng. Chun tinh chia ra:

    Chun tinh chnh (chun dng khi gia cng v lp rp-l A trn hnh a)

    Chun tinh ph (chun chi c dng khi gia cng m khng dng khi lp rp- mt 1 v l 2 trn hnh b, mt l tm trn hnh c)

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

    (a) (b)

    (c)

  • 2.2. Chun lp rp

    L chun c dng xc nh v tr tng quan ca cc chi tit khc nhau ca mt b phn my trong qu trnh lp rp

    Cc bnh rng, bcchun lp rp l l v mt u

    Chun lp rp c th trng vi mt t lp rp cng c khi khng

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2.3. Chun o lng

    Chun o lng (chun kim tra) l chun cn c vo o hay kim tra kch thc, hnh dng hnh hc hoc v tr tng quan

    Trong thc t c khi chun thit k, chun gia cng, chun lp rp v chun o lng trng nhau hoc khng trng nhau

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

    VD: khi kim tra ng tm ca cc bc trc, thng dng 2 l tm lm chun, chun ny l chun kim tra

  • IV. Qu trnh g t chi tit

    Mc ch ca qu trnh g t???

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • IV. Qu trnh g t chi tit

    1. Qu trnh nh v

    2. Qu trnh kp cht

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Qu trnh nh v

    Xc nh v tr chnh xc ca chi tit: hnh a: chi tit c nh v bng mt B t kch thc H, gc KT l bn my hoc b mt nh v. G t trn mm cp 3 chu t nh tm: sau khi a chi tit ln mm cp, vn cho cc chu tin vo, sao cho tm chi tit trng vi tm my. Lc ny qu trnh nh v kt thc.

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

    B

  • 2. Qu trnh kp cht

    L qu trnh c nh v tr ca chi tit sau khi nh v chng li tc dng ca ngoi lc (ch yu l lc ct) trong qu trnh gia cng lm x dch chi tit sau khi nh v

    Qu trnh kp cht xy ra sau qu trnh nh . v, ch khi no qu trnh nh v kt thc th mi bt u qu trnh kp cht. Khng bao gi lm ngc li.

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • V. Cc phng php g t chi tit

    1. Phng php r g

    2. Phng php t ng t kch thc

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Phng php r g

    C hai PP r g: r trc tip trn my v r theo ng vch du. Theo PP ny th cng nhn dng mt vi dng c nh bn r, mi r, ng h so hoc ng knh quang hc (trn my doa ta ) xc nh v tr ca chi tit so vi my v dng c ct

    PP r g c dng trong SX nh hay n chic hoc trong nhng trng hp mt phi qu th khng th dng g c

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1a. u im ca PP r g

    C th t CX cao (dng ng h chnh xc v tay ngh cng nhn)

    Tn dng mt s phi khng chnh xc phn b u lng d

    Loi tr nh hng ca mn dao

    Khng cn g phc tp

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1b. Nhc im ca PP r g

    Tn thi gian cho r g

    Bc th phi cao

    Khi r theo ng vch du s c sai s v ng vch du c kch thc

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2. Phng php t ng t kch thc

    Theo phng php ny th dng c ct c v tr tng quan c nh so vi chi tit (v tr iu chnh). V tr ny nh cc c cu nh v ca g m bo

    Khi gia cng theo phng php T t kch thc th my v dao c iu chnh trc

    Phng php c s dng trong SX ln

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2a. /im ca PP t ng t k/thc

    m bo CX gia cng, t ph thuc vo tay ngh ca cng nhn

    Sau khi g, ct mt ln l t kch thc

    Nng sut gia cng cao

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2b. N/im ca PP T t kch thc

    Chi ph tin v thi gian cho vic iu chnh

    Chi ph cho vic ch to phi chnh xc

    Chi ph cho vic ch to g

    Nu dao mn nhanh s nh hng n kch thc gia cng

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • VI. Nguyn tc 6 im khi nh v chi tit

    Mt vt rn trong khng gian c 6 bc t do khi ta t vo h ta -cc (h ta khng gian 3 chiu). 6 bc t do l: 3 bc xoay xung quanh 0X, 0Y v 0Z; 3 bc t do tnh tin dc trc 0X, 0Y v 0Z

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • VI. Nguyn tc 6 im khi nh v chi tit

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Mt s qui nh v s bc t do

    Mt mt phng hn ch 3 bc t do

    Khi V di hn ch 4 bc t do

    Khi V ngn hn ch 2 bc t do

    Cht tr di hn ch 4 bc t do

    Cht tr ngn hn ch 2 bc t do

    Cht trm hn ch 1 bc t do

    Hai mi tm hn ch 5 bc t do (g trn my tin hoc my mi)

    Mm cp 3 chu t nh tm hn ch 4 hoc 2 bc t do ty tng trng hp

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Mt s qui nh v s bc t do

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Mt s qui nh v s bc t do

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Mt s qui nh v s bc t do

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Mt s qui nh v s bc t do

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Mt s qui nh v s bc t do

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2. Siu nh v

    Trong trng hp mt bc t do c hn ch qu mt ln th s sinh ra siu nh v

    a) Mt phng v cht tr di (3+4=7). Nh vy l siu nh v

    b) Nu ta c tnh cho mt phng tip xc vi mt t thi cht nh v s b b cong

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • VII. Nguyn tc chn chun

    Mc ch chn chun:

    m bo cht lng gia cng

    Nng cao nng sut v h gi thnh

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Chn chun cho chi tit dng hp

    -Trng hp c c ta ly A lm chun gia cng l 0, sau ly 0 lm chun gia cng A, cui cng ly A lm chun gia cng B

    -Trng hp l c rng: ly l lm chun gia cng A ri sau ly A lm chun gia cng B v 0

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2. Chn chun cho v ng c in

    Khi g/c v ng c in phi m bo dy ca thnh u n. Nu ly l A lm chun th g/c mt y C, sau ly C lm chun g/c l A s m bo ng tm gia l A v mt B. Khi khng c g th ly du l A m bo thnh l gia A v B c b dy u n. Lm nh vy chnh l ly l A lm chun nh v

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 3. Nguyn tc chn chun th (1)

    Nu chi tit c mt b mt khng g/c th chn b mt lm chun th. V d: Hnh a: ly A lm chun th g/c cc b mt B,C,D. Hnh b: ly mt trong khng cn g/c lm chun th g/c mt ngoi, nh vy m bo ng tm gia mt ngoi v mt trong

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 3. Nguyn tc chn chun th (2)

    Nu chi tit c mt s b mt khng cn g/c th ly b mt khng g/c no c yu cu CX cao v v tr tng quan i vi b mt g/c lm chun th. V d: Cc mt A v B u khng cn gia cng. ta chn mt A lm chun th g/c l. Nh vy, s m bo ng tm gia l v mt ngoi

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • Chi tit c nhiu b mt cn g/c thi chn b mt no c lng d u v nh lm chun th. V d: g/c bng my tin: ly B lm chun g/c mt A, sau ly A lm chun g/c mt B v B khi c nm na khun di nn c lng d u v nh hn.

    3. Nguyn tc chn chun th (3)

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 3. Nguyn tc chn chun th (4)

    Chun th phi tng i bng phng, khng c g gh, u rt, u ngt

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 3. Nguyn tc chn chun th (5)

    Chun th chi c dng mt ln. V d: khi gia cng trc bc, nu ly mt 2 lm chun th g/c mt 3, sau li ly mt 2 lm chun g/c mt 1, nh vy s khng m bo ng tm gia 1 v 3

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 4. Nguyn tc chn chun tinh (1)

    Nn chn chun tinh l chun tinh chnh cho v tr ca chi tit khi gia cng v khi lp rp trng nhau. V d: i vi bnh rng tr ta chn l A lm chun tinh chnh v khi g/c v lp rp u dng l A

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 4. Nguyn tc chn chun tinh (2)

    Chn chun nh v trng vi gc kch thc cho sai s chun bng 0

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 4. Nguyn tc chn chun tinh (3)

    Chn chun sao cho khi g/c chi tit khng b bin dng do lc ct v lc kep. Mt chun phi c din tch nh v

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 4. Nguyn tc chn chun tinh (4)

    Chn chun sao cho kt cu ca g n gin v thun tin khi s dng

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 4. Nguyn tc chn chun tinh (5)

    C gng chn chun tinh thng nht (chun c dng nhiu ln trong qu trnh gia cng)

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • VIII. Cch tnh sai s g t

    Sai s g t l tng vc-t ca 3 thnh phn:

    Sai s chun

    Sai s kp cht

    Sai s g

    Gi tr ca sai s g t:

    _

    gd dgc k

    2 2 2

    gd c k dg

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Sai s chun (1)

    Sai s chun c: l lng bin ng ca kch thc thit k theo phng kch thc thc hin. Sai s chun xut hin khi chun nh v khng trng vi gc kch thc

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Sai s chun (2)

    a) Gia cng mt N: chun nh v l K, kch thc A c gc l K v vy c(A) = 0 (Hnh a)

    b) Sai s chun ca kch thc B: c(B) = H (Hnh b)

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Sai s chun khi /v trn khi V (3)

    Tnh sai s chun ca H1,H2,H3:

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Sai s chun ca H1 (4)

    Sai s chun ca H1:

    Sau khi bin i ta c:

    1max max min min

    1 1C H

    D D D DBB CB CB (C0 0B)

    2 22sin 2sin

    2 2

    1C H

    1( 1)

    2sin

    2

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Sai s chun ca H2 (5)

    Sai s chun ca H2:

    Sau khi bin i ta c:

    2 1 1 1 1C H

    max max min min

    AA CA CA (CO 0A) (C0 0 A )

    D D D D

    2 22sin 21sin

    2 2

    2C H

    1( 1)

    2sin

    2

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Sai s chun ca H3 (6)

    Sai s chun ca H3:

    Vy:

    3max min

    1 1C H

    D D00 C0 C0

    2sin 2sin2 2

    3C H

    2sin2

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Sai s chun ca H3 (7)

    Chi tit c nh v trn hai mi tm

    C(a)=0 v kch thc A c nh c iu chnh sn. Sai s chun C(b) 0 v kch thc b khng c nh. C l kch thc t mt gia cng ti mi tm (C=constant). Sai s chun C(D) 0 v c th ly bng 0,25D (D khng chu nh hng ca hai l tm, nhng nu hai l tm lch nhau s gy ra sai s chun)

    Hnh b: Sai s chun ca cc kch thc a v b u bng 0 v dng mi tm ty ng (mm)

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Sai s chun ca H3 (8)

    Sai s chun ca kch thc b c tnh nh sau:

    max min max minC

    d d d d(b) ( )tg(90 ) ( )ctg

    2 2 2 2

    Do sai s chun ca kch thc b:

    d dC(b) tg(90 ) ct g

    2 2 2 2

    d- dung sai ca

    kch thc l tm

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Tnh s/s chun bng lp chui KT (9)

    PP lp chui kch thc tnh sai s chun (PP cc i-cc tiu): chui kch thc xut pht t b mt g/c qua cc khu c nh, bin i ri li quay v b mt gia cng. Nh vy, s hnh thnh chui kch thc khp kn

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Tnh s/s chun H1 bng lp CKT(10)

    Ta c phng trnh sau:

    a b + c - d = 0

    d = a b + c

    d = a D/(2sin/2) + D/2

    Vi phn 2 v ta c:

    1

    ,,

    ,

    c(H )

    D D D 11

    2 22sin sin

    2 2

    11

    2sin

    2

    d

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Tnh s/s chun H2 bng lp CKT(11)

    Ta c:

    m n p + q = 0

    q = m n p =

    = m D/(2sin/2) D/2. Sau khi bin i ta c:

    2C H

    1( 1)

    2sin

    2

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 1. Tnh s/s chun H3 bng lp CKT(12)

    Ta c phng trnh:

    x = z + y = D/(2sin/2)+z

    z = x - D/(2sin/2)+z

    Vi phn z ta c:

    c(H3) = /2sin/2

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 2. Sai s kp cht k (1)

    Sai s kp cht k l lng bin ng ca kch thc do lc kp gy ra

    k = (ymax ymin).cos

    ymax , ymin bin dng ln nht v nh nht do lc kp gy ra; - gc gia phng ca kch thc v phng ca lc kp

    Sai s kp cht bng 0 khi lc kp vung gc vi kch thc

    Sai s kp cht ln nht khi lc kp v kch thc // vi nhau (trng phng)

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 3. Sai s g dg

    Sai s g bao gm:

    Sai s ch to g ct

    Sai s mn g m

    Sai s iu chnh g dc

    m = 0,18 . .Vi N- s c/tit g trn /g

    dc = 5~10 m

    Sai s ch to: ct

    Ta cn xc nh sai s ch to ct t yu cu k thut ca g

    N

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 4. Sai s g t gd

    Sai s g t:

    T :

    Ghi ch: tr s di cn phi > 0. Trong trng hp khng c ta tm cch gim cc thnh phn v th 2 trong ngoc n. Chn sai s g t g=(1/3~1/5)nc

    2 2 2 2 2 2 2 2

    gd c k dg c k ct m dc

    2 2 2 2 2ct gd c k m dc

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN

  • 5. iu kin k thut ca g

    Khi c sai s ch to ct ta cn c vo gi tr ca n t yu cu k thut ca g

    V d: ct = 0,03mm. Khi ta ghi cc iu kin k thut ca g nh sau:

    khng song song gia b mt phin t v y g 0,03mm

    khng vung gc gia tm bc dn v y g 0,03mm

    khng trng tm gia hai khi V 0,03mm

    TS. Trng c Phc

    B mn Cng ngh Ch to my Vin C kh BKHN