DANH SCH THNH VIN NHM1. V Phi Yn 2. on Th Thy Tin 3. Trn Th Kiu Oanh 4. Nh Th Nhi5.

ng Vit H

6. Phm Th Huyn Trang 7. Nguyn Ngc Cm Trc 8. Nguyn Bo Vng 9. Nguyn Quc Bo

BI THUYT TRNH TI CHNH DOANH NGHIP 2 CHNG 7 TC NG N BY LN RI RO V T SUT SINH LI----- *** ----MC TIU CA CHNG 7 Tm hiu nhng tc ng n by kinh doanh v n by ti chnh ln ri ro v t sut sinh li. Trnh by khi nim v cc s o n by kinh doanh v n by ti chnh c th s dng o lng ri ro ca mt doanh nghip. Hiu,tnh ton v v c th ha vn . Mt s khi nim n by: lin quan n vic s dng cc chi ph hot ng c nh hay cc chi ph ti chnh c nh ca mt doanh nghip. Ri ro kinh doanh: l tnh kh bin hay tnh khng chc chn trong EBIT ca mt doanh nghip. Mt phn ca ri ro kinh doanh l c h thng(chung cho c nn kinh t) v phn cn li l khng h thng (ring ca doanh nghip) Ri ro ti chnh: tnh kh bin tng thm ca mt thu nhp mi c phn do vic s dng cc ngun vn c chi ph ti chnh c nh. Phn tch ha vn: l phng php s dng nghin cu v mi lin h gia doanh thu, cc chi ph hot ng c nh, bin i, EBIT ti nhiu mc sn lng khc nhau. 7.1 RI RO KINH DOANH V RI RO TI CHNH: a. Ri ro kinh doanh: Khi nim : Ri ro kinh doanh: Tnh kh bin hay khng chc chn v EBIT ca mt doanh nghip, thng c o lng bng h s phng sai ca EBIT,bao gm tnh kh bin ca doanh thu, cc chi ph hot ng. Ri ro c h thng v ri ro khng h thng. Ri ro c h thng:l phn ca tnh kh bin v li nhun ca mt chng khon do cc yu t tc ng n ton b th trng gy ra,cc yu t ny bao gm thay i li sut,thay i t l lm pht v vin cnh Ri ro khng h thng:l phn ca tnh kh bin v li nhun ca mt chng khon,do cc yu t ring ca doanh nghip gy ra bao gm nng lc qun tr,cc nh cng,cnh tranh nc ngoi. Cc yu t nh hng n ri ro kinh doanh: Tnh bin i ca doanh s theo chu k kinh doanh Tnh bin i ca gi bn Tnh bin i ca chi ph S tn ti ca sc mnh th trng Phm vi a dng ha sn phm

Tng trng. n by kinh doanh: l mc s dng chi ph hot ng c nh ca doanh nghip. nghing n by kinh doanh(DOL) :l phn trm thay i trong EBIT bt ngun t (bi v) mt phn trm thay i trong doanh s (sn lng) cho sn. b. Ri ro ti chnh: Ch tnh kh bin tng thm ca thu nhp mi c phn v xc sut mt kh nng chi tr xy ra khi mt doanh nghip s dng cc ngun ti tr c chi ph ti chnh c nh,nh n v c phn u i. n by ti chnh: n by ti chnh lin quan n vic s dng cc ngun ti tr c chi ph c nh nh vay n v c phn u i trong cu trc vn ca doanh nghip.(tc n by ti chnh c kh nng lm gia tng t sut sinh li mong i ca vn c phn nhng cng ngay lc chng s a c ng ti mt ri ro ln hn:t sut sinh li cao s tr nn cao hn na nhng nu t sut sinh li trn vn u t tht th t sut sinh li mong i trn vn c phn thm ch cng thp hn. Biu 7.1 Minh ha n by ti chnh

7.2 PHN TCH HA VN: Phn tch ha vn: xem xt cc mi lin h gia doanh thu, cc nh ph, bin ph, EBIT ti cc mc sn lng khc nhau ca doanh nghip. Tc dng ca phn tch ha vn: D bo kh nng sinh li ca doanh nghip Phn tch tc ng ca cc thay i trong nh ph, bin ph, gi bn i vi EBIT. Phn tch tc ng ca cc nh ph thay th Tc ng ca li nhun ca cc n lc ti cu trc doanh nghip nhm ct gim nh ph. a. Phn tch ha vn theo biu : Biu 7.2 Phn tch ha vn tuyn tnh

0

Q1

Q0

Q2

Sn lng

b. Phn tch ha vn bng php tnh i s. Gi: S: tng doanh thu P: gi bn 1 sp Q: sn lng TC: tng chi ph hot ng F: nh ph V: bin ph n v Ta c: Tng doanh thu: S=PxQ Tng chi ph hot ng: TC = F + (V x Q) Khi ha vn: S = TC P x Qo = F + V x QoF P v Chnh lch gia gi bn mi n V v bin ph mi n v P-V i khi c gi l li Q0

Q0 =

F P V

gp mi n v. N o lng mi n v sn lng ng gp bao nhiu b p cho cc nh ph chi ra,v vy ta c th ni rng sn lng ha vn c tnh bng cch ly nh ph chia cho li gp mi n v. ph+ L i nhun mc tiu nh Sn l ng mc tiu = L i gp

V d: P154 S: 5.000.000 $ 1.000.000 P: 250 $ Q0 = = 000 SP 10 . Q: 20.000 sp 250 150 F: 1.000.000 $ V: 150 $/sp Biu 7.3 Phn tch ha vn tuyn tnh Cty Allegan Manufacturing5000000 4500000 Doanh thu, chi ph ($) 4000000 3500000 3000000 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 00 0 0 0 0 20 00 40 00 60 00 80 00 0 10 00 12 00 14 00 16 00 18 00 20 00 0

S TCH s gc = P = 250$/n v H s gc =V= 150$/n v

F

Sn lng Q ( sn phm)

Biu 7.4: Phn tch ha vn Tc ng ca vic tng gi bn5000000 4500000 Doanh thu, chi ph ($) 4000000 3500000 3000000

H s gc = P = 250$/n v im ha vn mi

TR TR TC H s gc bng V= 150$/n v

22000002000000 1500000 1000000 500000 00 0

2500000

F0 0 0 18 00 20 00 60 00 40 00 80 00 10 00 12 00 16 00 20 00 14 00 0

0

Sn lng Q ( sn phm)

Biu 7.5 Tc ng ca thay th bin ph bng nh ph5000000 4500000 Doanh thu, chi ph ($) 4000000 3500000 3000000

STC

TCH s gc =V= 150$/n v

2200000

2500000 2000000 1500000 1000000 500000 00

F0 0 0 0 20 00 40 00 60 00 80 00 10 00 12 00 14 00 16 00 18 00 20 00 0

0

Sn lng Q ( sn phm)

c. Phn tch ha vn v nh gi ri ro:

S dng phng php lch chun Phn tch ha vn c th tnh c xc sut m doanh nghip s c l hot ng, tc l bn c s sn phm t hn mc ha vn v xc sut m doanh nghip s t c EBIT m doanh s bn cao hn mc ha vn.Z = S l n h vn - s l ng m n g a n ong i l chu n ch

Cng thc v v d:

z=

10.000 15.000 4.000

= 1 25 ,

ngha: Sau khi tra bng ph lc 5, ng vi lch chun -1,25 l 10,56%. V vy, c 10,56% doanh nghip s chu l v cc hot ng kinh doanh v 89,44% doanh nghip c c hi t EBIT nhiu hn s n v sn lng ha vn. Mt vi hn ch ca phn tch ha vn. Gi bn v bin ph mt n v sn phm khng i Thnh phn cc chi ph hot ng a sn phm Tnh khng chc chn Trc thi gian hoch nh ngn hn. EBIT m TC n by v bo co thu nhp Bng 7.1 cc bo co thu nhp truyn thng v iu chnh cng ty Allegan Manufacturing,nm kt thc ngy 31-12-2004

Do Do an an h h th th u, u, Ch Ch i i ph ph ($) ($)

Bo co thu nhp-hnh thc iu chnh -----------EBIT m doanh s n by kinh doanh $5.000000 Tr chi ph hot EBIT dng $3.000.000 ng bin i Chi ph hot ng c $1.000.000 Q01 = Kt qu im ha vn thp hn nh Tng chi qu $4.000.000 Q02 = Ktph im ha vn cao hn ------------------- Q =trc qu EBIT ti a Li Kt thu v li 1.000.000 0 ----vay(EBIT) Tr chi ph ti chnh 200.000 c nh( liQ vay) Q01 Q02 0 Li trc thu(EBT) 800.000 n by ti Tr thu thu nhp 320.000

S

chnh

doanh nghip(40%) Li sau thu(EAT) Li rng phn phi cho c ng thng ------------------- Thu nhp mi c ----phn(PS) ( 60.000 c phn)

480.000 $480.000 $8.00

7.3 N BY KINH DOANH V N BY TI CHNH: a. Khi nim: n by c nh ngha l vic doanh nghip s dng ti sn v n c chi phi hot ng c nh v chi ph ti chnh c nh trong n lc gia tng li nhun tim nng cho cc c ng. C th n by kinh doanh lien quan n s dng ti sn c nh ph,trong khi ong by ti chnh lin quan n s dng n (v c phn u i)c chi ph ti chnh c nh. n by l mt con dao hai li v n cng lm tng tnh kh bin hay ri ro trong li nhun ca c ng. (Mt doanh nghip c gi l ang s dng n by khi doanh nghip gnh chu cc chi ph ti chnh c nh hay cc chi ph hot ng c nh.) b. nghing n by kinh doanh (DOL): DOL l tc ng s nhn ca vic s dng cc chi ph hot ng c nh. DOL c xc nh nh phn trm thay i trong li trc thu v li vay (EBIT) do mt phn trm thay i cho sn trong doanh thu (Sn lng).

DOLX =

Ph trmtha i trong EBIT n y Ph trmtha i trong doa thu n y nhE IT B

DL X O

=

E IT B D a h t u on h D a ht u on h

C th vit phng trinh ny nh sau:

DOLX =

Doa th b n p nh u i h EBIT

V d:DOL =

5.000.000 3.000.000 = 2,0 1.000.000

Mt DOL bng 2,0 c ngha mt thya i 1% trong doanh thu c bn $5.00.000 a n thay i 2% trong EBIT theo cng chiu thay i vi doanh thu. Bng 7.2 Tc ng trn EPS ca mt gia tng 10% trong doanh thu Allegan Manufacturing company, nm kt thc vo 31-12-2004. (1) (2) %thay i [(1)(2)]/(1) Doanh thu $5.000.00 $5.500.00 +10% 0 0 Tr bin $3.000.00 $3.300.00 ph(60% +10% 0 0 doanh thu) nh ph $1.000.00 $1.000.00 0% 0 0 Tng chi ph $4.000.00 $4.300.00 +8% 0 0 Li trc $1.000.00 $1.200.00 thu v li +20% 0 0 vay(EBIT) Tr li vay 200.000 200.000 0% Li trc $1.000.00 $800.000 +25% thu(EBT) 0 Tr thu thu nhp doanh 320.000 400.000 +25% nghip(40%) Li sau thu $480.000 $600.000 +25% (EAT) Li nhun c sn cho $480.000 $600.000 +25% c ng Thu nhp mi c $8,00 $10,00 +25% phn(60.000 c phn) Bng 7.4 Tc ng ca n by ti chnh i vi li nhun v ri ro ca c ng ti Allegan. Yu t n 0% 40% 80%

by/t l n( n/ tng ti sn) Tng ti sn N (li sut 10%) Vn c phn thng Tng ti sn n v ti sn c Li trc thu v li vay (EBIT) Li vay (10%) Li trc thu (EBT) Thu thu nhp doanh nghip(40%)

$5.000.000 0 5.000.000 ---------------$5.000.000 1.000.000 0 -----------------$1.000.0000 400.000 ---------------

$5.000.000 2.000.000 3.000.000 ---------------$5.000.000 1.000.000

$5.000.000 4.000.000 1.000.000 ---------------$5.000.000 1.000.000

200.000 400.000 --------------------- -------------$800.000 320.000 ----------------$600.000 240.000 --------------

Li sau thu $600.000 $480.000 $360.000 (EAT) EPS 6 8 18 T sut sinh li trn vn c phn( 12,0% 16,0% 36,0% re) Tc ng ca mt st gim 25% trong EBIT xung cn 750.000$ Li trc thu v $750.000 $750.000 $750.000 li vay(EBIT) Li vay (10%) 0 200.000 400.000 -------------------------------- -------------Li trc $750.000 $550.000 $350.000 thu( EBT) Thu thu nhp doanh 300.000 220.000 140.000 nghip(40%) ---------------------------------------------------Li sau $450.000 $330.000 $210.000 thu(EAT) EPS 4,5 5,5 10,5 T sut sinh li 9.0% 11,0% 21,0%

trn vn c phn(re) Tc ng ca s st gim 60% trong EBIT xung cn 400.000$ Li trc thu v $400.000 $400.000 $400.000 li vay (EBIT) Li vay (10%) 0 200.000 400.000 ---------------------------------------Li trc thu $400.000 $200.000 $0 (EBT) Thu thu nhp doanh 160.000 80.000 0 nghip(40%) ------------------------------------------Li sau thu 240.000 $120.000 0 (EAT) EPS 2,4 2 0 T sut sinh li trn vn c phn 4,8% 4,0% 0,0% (re) Mt s cng thc khc tnh DOL:

DOLX =

Qx( P V ) Qx( P V ) F

DOLX =

EBIT + F EBIT

Dol v phn tch ha vn:

DOLX =

Q Q Qo

Tc ng ca n by ti chnh i vi thu nhp v ri ro ca c ng thng qua phn tch mi quan h gia EBIT v EPS. Cc doanh nghip thng s dng n by ti chnh lm tng thu nhp cho cc c ng.tuy nhin vic t c li nhun gia tng ny ko theo ri ro gia tng. c. o lng ti chnh C th dung nhiu t s ti chnh khc nhau o lng ri ro gn vi vic s dng n v c phn u i trong cu trc vn ca mt doanh nghip. Cc t s ny bao gm:t s n trn tng ti sn,t s n trn vn c phn,t s kh nng thanh ton n vay.

Ring t s kh nng thanh ton li vay c th gip o lng mc m mt doanh nghip c th p ng c cc chi ph ti chnh c nh ly ra t EBIT . nghing n by ti chnh (DFL) DFL: l phn trm thay i trong thu nhp mi c phn do phn trm thay i cho sn trong EBIT.

DFLX =Hay:

Ph trm tha i trong EPS n y Ph trm tha i trong EBIT n y

D LX F

EP S S = EP EB IT EB IT

V d: Bng 7.5 EPS tng ng vi mc EBIT cu Allegan Mamufacturing Company nm kt thc ngy 31-12-2004. Li trc thu v li vay(EBIT) Tr li vay Li trc thu(EBT) Tr thu thu nhp doanh nghip(40%) Li sau thu (EAT) Thu nhp phn phi cho c ng Thu nhp mi c phn( 60.00 0 c phn) $400.000 200.000 $200.000 80.000 120.000 $120.000 $800.000 200.000 $600.000 240.000 $360.000 $360.000 $1.000.00 0 200.000 800.000 320.000 4480.000 $480.000 $1.200.00 0 200.000 $1.000.00 0 400.000 $600.000 $600.000 $1.600.000 200.000 $1.400.000 560.000 $840.000 $840.000

$2

$6

$8

$10

$14

$10 $8 $8 = 1,25 DFL ti $ 1.000.000= $1.200 .000 $100 .000 1.000 .000 $

Mt DFL bng 1,25 c ngha mi thay i 1% trong EBIT t mc EBIT c bn 1 triu la s a n mt thay i 12,5% trong EPS theo cng chiu thay i trong EBIT,ni cch khc gia tng 10% trong EBIT a n mt gia tng 1,25% trong EPS. Xc nh DFL cho nhng doanh nghip sn xut kinh doanh mt loi sn phm. Cu trc vn gm c phn thng v n:

DFLX = DFLX =

QX ( P V ) F QX ( P V ) F R Qx( P V ) F Q( P V ) F R Dp / ( 1 T )

Cu trc vn gm c phn thng,n,c phn u i.

Trong : Q l s lng P:l gi bn V:Bin ph F:nh ph R:chi ph tr li vay Dp: li tc c phn u i T:thu sut thu thu nhp doanh nghip Xc nh DFL cho nhng doanh nghip sn xut kinh doanh nhiu loi sn phm.

D LX = F

EB IT EB IT R

Cu trc vn gm c phn thng v n: V d:s liu bng 7.1 EBIT=$1.000.000 R=$200.000 T=40% DFLX=

$1.000.000 = 1,25 $1.000.000 $200.000EBIT EBIT R Dp / ( 1 T )

Cu trc vn gm c phn thng,n,c phn u i.

DFLX =

Doanh nghip c th thay i DOL bng cch tng hay gim cc chi ph hot ng c nh.

Doanh nghip c th thay i c DFL bng cch tng hay gim cc chi ph ti chnh c nh.s lng chi ph ti chnh c nh do DN gnh chu ty thuc ch yu vo n v hn hp vn c phn thng trong cu trc vn ca mnh.(cu trc vn l tt c cc ngun vn trung di hn c sn ca DN ,bao gm n trung di hn,c phn u i c phn thng). Nh vy DN c t l n,vn c phn u i tng i ln trong cu trc vn s c cc chi ph ti chnh c nh tng i ln v mt DFL cao. Cc phng thc o lng ti chnh khc: Cc t s ti chnh nh cc s o ri ro ti chnh m mt DN phi i ph. C th a ra cc pht biu chnh thc hn na v ri ro ti chnh nu xc sut ca phn phi li trc thu v li vay (EBIT) l theo phn phi chun c th c lng tnh c lch chun v lch bnh qun.

Z=

EBIT EBIT

Z=

200000 400000 10 200000

,=

V D: d. nghing n by tng hp(DLT): DLT:l phn trm thay i trong thu nhp mi c phn t phn trm thay i cho sn trong doanh thu (sn lng). n by tng hp xy ra khi mt DN s dng c hai n by kinh doanh v n by ti chnh trong n lc gia tng thu nhp cho c ng.

DTL =Hay:

Ph trm tha i trong EPS n y Ph trm thay i trong doanh thu n

E S P ES P DL X = T D aht u on h D aht u on h Phng trnh ny s dng hai d bo v Doanh thu v EBIT. Vi: EPS v doanh thu l cc thay i trong EPS v trong doanh thu ca DN. xc nh DTL. Vi nhng DN sn xut kinh doanh mt loi sn phm. Cu trc vn c ti tr bng vn c phn v n:

DTLX =

Qx( P V ) Qx( P V ) F R

Cu trc vn c ti tr bng c phn thng, n, c phn u i:

DTLX =

Qx( P V ) Qx( P V ) F R Dp / ( 1 T )

Vi nhng DN sn xut kinh doanh nhiu loi sn phm. Cu trc vn ti tr bng vn c phn v n.

DTLX =

Doa h th b n p n u i h EBIT Doa thu Bi p nh n h x = EBIT ( EBIT R) EBIT R

Cu trc vn gm vn c phn thng,n,c phn u i.

Doa thu Bi p nh n h EBIT x EBIT EBIT R Dp / ( 1 T ) Doa thu Bi p nh n h EBIT R Dp / ( 1 T ) DTLX =7.4 EPS, TNH KH BIN DONH THU, RI RO V TI SN C NG: nghing n by tng hp do mt doanh nghip s dng l mt s o tng kh bin ca EPS theo cc chi ph hot ng c nh v chi ph ti chnh c nh khi doanh thu thay i,cc chi ph hot ng c nh v chi ph ti chnh c nh c th c kt hp theo nhiu cch khc nhau t c mt DTL mong mun. 7.5. CC VN QUC T: CNG TY NESTLE

F Q0 P V

F Q0 P V