Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
1
Ch−¬ng t¸m
1
Th¸ng t¸m n¨m §inh Hîi, qu©n ®éi Liªn hiÖp Ph¸p tõ xÕch t¬1
§«ng TriÒu kÐo vÒ phè huyÖn Nam Thµnh. Tr−íc khi chiÕm trô së
chÝnh quyÒn ViÖt Minh, chóng cho b¾n hai m−¬i mèt ph¸t moãc chi ª
t¸m m−¬i mèt ly lªn ®Ønh nói ¤ng T−îng. Tõ phÝa H¶i Phßng, mét
chiÕc tµu “Bµ giµ” bay chËm nh− rïa, võa kªu phµnh ph¹ch võa r¶i
truyÒn ®¬n xuèng c¸c ®iÓm d©n c− hai bªn ®−êng quèc lé. ViÖt Minh
h×nh nh− ®· biÕt cã nh÷ng cuéc hµnh qu©n nh− thÕ nµy nªn tõ mÊy h«m
tr−íc hä rót lùc l−îng sang bªn kia s«ng. D©n phè huyÖn mÊy n¨m nay
®· chøng kiÕn vµi lÇn chÝnh quyÒn thay thÇy ®æi chñ. Hä nh×n c¸c
"®ång chÝ" ViÖt Minh kho¸c ba l« lÆng lÏ rót ®i còng nh− ®éi qu©n viÔn
chinh Ph¸p lØnh kØnh sóng èng trë l¹i b»ng con m¾t cña ng−êi nhµ quª
hoµn toµn döng d−ng. Nh÷ng kÎ thøc gi¶ th× chÐp miÖng dù ®o¸n:
“Phen nµy råi sÏ lo¹n to”. C¸n bé ViÖt Minh d¸n truyÒn ®¬n hiÖu triÖu
“Toµn quèc kh¸ng chiÕn” kh¾p n¬i. Chïa VÜnh H−ng trë thµnh ®iÓm
liªn l¹c cña huyÖn bé ViÖt Minh. Lª V¨n VËn rót vµo ho¹t ®éng bÝ mËt,
thØnh tho¶ng l¹i v−ît s«ng vÒ lµng Cïa n¾m t×nh h×nh.
Cuèi n¨m Êy, qu©n ®éi Ph¸p chë xi m¨ng, s¾t thÐp tõ H¶i Phßng
lªn x©y ®ån ë BÕn TuÇn, c¸ch lµng Cïa gÇn hai c©y sè. §ån lµ mét hÖ
thèng phßng thñ gåm ba l« cèt nöa næi nöa ch×m, phÝa ngoµi cã hµng
rµo kÏm gai bïng nhïng, ch«n m×n cãc, bªn trong lµ ng«i nhµ chØ huy
kiªn cè ®−îc thiÕt kÕ nh− mét ph¸o ®µi gåm c¸c phßng lµm viÖc, phßng
ngñ vµ tÇng hÇm. ChiÕc ca n« nöa tr¾ng nöa ®á treo cê tam tµi, trªn
boong ®Æt khÈu liªn thanh, ngµy nµo còng ch¹y mét vßng xuèng tËn
ng· ba M«i råi l¹i ng−îc lªn. ThØnh tho¶ng høng chÝ, bän lÝnh ®øng
1 XÕch t¬ ( secteur) : TiÓu qu©n khu (TiÕng Ph¸p).
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
2
d¹ng ch©n nh»m b¾n vµo b·i chuèi hai bªn bê lµm lµm lò liÕu ®iÕu,
chµo mµo bay t¸n lo¹n.
ViÖt Minh rót ®i, lµng Cïa lËp tøc bÞ Ðp vµo tÒ. Ng« Quúnh l¹i ra
lµm lý tr−ëng. ¤ng ta thõa biÕt, lµm lý tr−ëng vïng TÒ gi¸p ranh víi
ViÖt Minh ch¼ng nh÷ng kh«ng x¬ mói g× mµ cã khi cßn bÞ tai bay v¹ giã,
kh«ng bÞ ViÖt Hïng2 c¾t cæ th× còng bÞ T©y ®ån ®¸ ®Ýt. D©n lµng Cïa
thuéc lo¹i m¹nh ai theo ng−êi Êy, khã b¶o, dÝnh vµo tÝ chøc s¾c cã khi
lîi bÊt cËp h¹i.
Lª Bang lóc nµy còng ®· ra gi÷ ghÕ ch¸nh tæng do¹ Ng« Quúnh:
- ¤ng ®· tõng lµm chñ tÞch Liªn ViÖt, Ýt nhiÒu còng dÝnh d¸ng
®Õn ViÖt Minh, t«i b¶o cö cho vµo ch©n lý tr−ëng lµ muèn ®Ó lËp c«ng
chuéc téi.
Ng« Quúnh c·i lý:
- Lµng Cïa thiÕu g× th»ng cã m¸u mÆt lµm ®−îc lý tr−ëng mµ
c¸c «ng cø nhÌ vµo t«i.
Ch¸nh Bang ®µnh ph¶i nãi thËt:
- ViÖt Minh b©y giê ®ang yÕu thÕ ph¶i t¹m rót ®i nh−ng kh«ng
bao l©u n÷a hä l¹i vÒ lµng Cïa cho mµ xem. Bän Êy cã chuyªn chÝnh v«
s¶n trong tay, l¬ m¬ lµ mÊt ®Çu. §Ó thÇy lµm viÖc, sau nµy cßn cã chç ¨n
nãi.
- ThÕ ra «ng Ch¸nh còng biÕt sî ViÖt Minh? - Lý Quúnh ch©m
chäc.
- Sî qu¸ ®i chø. - Ch¸nh Bang c−êi lín lµm ra vÎ thøc thêi v× ®·
biÕt sî - Vô hä khö tay §ç Kim cßn sê sê ra ®Êy, cã lµ th»ng ®iªn míi
chäc vµo tæ kiÕn.
- Sao b¶o §ç Kim lµ do c¸nh "Héi d©n cµy” thanh to¸n.
- ViÖt Minh cã tr¨m ph−¬ng ngµn kÕ, hä nãi mét ®»ng lµm mét
nÎo, biÕt thÕ nµo mµ tin.
2 Mét tæ chøc bÝ mËt cña ViÖt Minh chuyªn ¸m s¸t nh÷ng ng−êi lµm tay sai hoÆc chØ ®iÓm cho Ph¸p.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
3
Lµm lý tr−ëng, hµng ngµy Ng« Quúnh ph¶i c¾t c¸c trai ®inh
trong lµng lªn phôc dÞch c«ng tr−êng x©y dùng bèt TuÇn. D©n Ba Tæng
bÞ b¾t phu rÊt ®«ng. Nhµ nµo ®Õn phiªn kh«ng ®i ®−îc cã thÓ thuª ng−êi
lµm thay. Còng thêi gian nµy, Khóc KiÖt tõ bªn kia s«ng bÝ mËt vÒ lµng
Cïa thµnh lËp ®éi du kÝch. ¤ng ta cö ng−êi th©n tÝn, ban ®ªm vµo c¸c
gia ®×nh c¬ së tuyªn truyÒn chñ tr−¬ng kh¸ng chiÕn tr−êng kú cña ViÖt
Minh vµ vËn ®éng thanh niªn gia nhËp lùc l−îng chiÕn ®Êu. Khóc KiÖt
nãi khÐo l¾m, nh−ng ng−êi lµng Cïa qua mÊy phen kinh hoµng, n»m
m¬ còng thÊy ¸c méng nªn xem ra cã vÎ kh«ng mÊy mÆn mµ. Thñ lÜnh
¸o §en quyÕt kh«ng n¶n chÝ. ¤ng ta vÒ c¸c tæng Chi §iÒn, Cao §«i,
Ng©n §«i tuyÓn mé ®−îc h¬n hai chôc thanh niªn nam n÷, chñ yÕu lµ t¸
®iÒn, lÊy rõng Hãp lµm §¹i b¶n doanh víi ý ®å cã ngµy sÏ ®¸nh bèt
TuÇn.
Lóc nµy ®· lµ gi÷a th¸ng hai. Rõng Hãp lÝu rÝu tiÕng chim má
nh¸t trªn nh÷ng c©y sau sau non. Lò s¸o ®¸ vµ yÓng má vµng ®ua nhau
®ång ca b»ng thø giäng kim cao vót, thØnh tho¶ng l¹i ng¾t nhÞp lÊy h¬i
nh− lµ bÞ t¾c mòi. Mét con sãc b«ng mµu khãi, cÆp m¾t trßn, nhá xÝu
nh− h¹t c−êm, giáng ®«i tai máng dÝnh, nghe ngãng ®éng tÜnh råi bÊt
chît hÕch mâm kªu chin chÝt, gièng hÖt tiÕng chuét ®ång bÞ r¾n säc d−a
vå. Cß x¸m vµ giÏ giun thÊy ®éng bay vót lªn l−în lê vµi vßng råi l¹i
®Ëu xuèng ®¸m cµnh kiÒn kiÒn ngñ gµ ngñ gËt. D−íi gèc c©y keo ®¸,
mét con chã hoang l«ng v»n vÌo nh− l«ng b¸o gÊm cã cÆp tai rÊt lín
nh×n ®¸m ng−êi kho¸c sóng èng b»ng cÆp m¾t ®Çy vÎ thï nghÞch. Nã cã
vÎ nh− ®· kÞp h×nh dung ra nh÷ng ngµy sèng ªm ®Òm trong l·nh ®Þa
cña m×nh ®· qua. Lò ng−êi ¨n mÆc b¸t nh¸o cïng nh÷ng thø ®å lØnh
kØnh kia sÏ ®em tai ho¹ ®Õn bÊt cø lóc nµo.
Kho¶ng mét tuÇn sau cã thªm hai ng−êi lµng Cïa lÇn vµo rõng.
§ã lµ c« Mïi con «ng tr−¬ng ThÐp vµ Bïi Quèc TÇm. Ph¶i nãi Khóc
KiÖt chän rõng Hãp lµm c¨n cø ®Þa lµ ®¾c s¸ch. Nã lµ khu rõng rËm
t¸ch h¼n víi c¸c ®iÓm d©n c−, l¹i gÇn víi ®Çm Ma nªn rÊt thuËn lîi vÒ
mÆt chiÕn l−îc. MÆt kh¸c, rõng Hãp kh«ng qu¸ xa bèt TuÇn, ®éi du
kÝch cã thÓ sö dông c¸ch ®¸nh chíp nho¸ng, sau ®ã nhanh chãng rót vÒ
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
4
c¨n cø lµm cho ®Þch bÞ bÊt ngê, trë tay kh«ng kÞp. §©y chÝnh lµ mét
trong nh÷ng lîi thÕ cña phÐp dïng binh. Khóc KiÖt ®· cã kinh nghiÖm
qua cuéc ®ông ®é víi qu©n TriÒu ®×nh vµ qu©n NhËt. LÇn nµy døt
kho¸t ph¶i chiÕn th¾ng. Trong vßng hai th¸ng, «ng ta cho c¸c ®éi viªn
võa luyÖn tËp chiÕn thuËt ®¸nh du kÝch võa tËp kÕt l−¬ng thùc, thùc
phÈm, vò khÝ vµo rõng víi quyÕt t©m d¹y cho g· §ån C¸o mét bµi häc.
Lµm viÖc d−íi quyÒn Lª V¨n VËn nh−ng thùc ra Khóc KiÖt
kh«ng coi VËn ra g×, bëi anh ta chØ lµ tay vâ biÒn, v« häc, do n−íc ngËp
mµ "chã nh¶y bµn ®éc" chø ch¼ng cã chót tµi c¸n g×. Chøc chñ tÞch
huyÖn ®¸ng lý ph¶i cña «ng ta míi cã ®iÒu kiÖn béc lé hÕt së tr−êng. §·
lµm c¸i ch©n tr−ëng ban An ninh quÌn l¹i lu«n bÞ VËn uèn n¾n nh÷ng
lÖch l¹c vÒ quan ®iÓm lËp tr−êng khiÕn «ng ta v« cïng bÊt m·n. Sau vô
bao v©y chïa Tõ V©n, thiªu trôi mÊy c¸nh ®ång lóa cña lµng Cïa, VËn
buéc ph¶i c¸ch chøc Khóc KiÖt chuyÓn sang phô tr¸ch N«ng héi, «ng ta
bÞ bÏ mÆt, bá vÒ Ba Tæng, bÝ mËt thµnh lËp ®éi du kÝch ®Ó chøng tá b¶n
lÜnh.
Trong ®éi cã mét cËu bÐ tªn lµ D−îc Cßi. Bè mÑ D−îc míi chÕt
do tróng ®¹n moãc chi ª trong trËn cµn m−êi ba th¸ng t¸m. CËu ta theo
chÞ lµ mét ®éi viªn ng−êi M¹c §iÒn xin gia nhËp du kÝch ®Ó tr¶ thï cho
cha mÑ. Khóc KiÖt mõng l¾m liÒn bè trÝ cËu ta vµo tæ trinh s¸t. ¤ng ta
thÇm nghÜ, chØ cã D−îc Cßi trµ trén vµo d©n phu ë bèt TuÇn chóng míi
kh«ng nghi ngê. D−îc Cßi ®· qu¸ tuæi m−êi ba nh−ng ng−êi bÐ lo¾t
cho¾t chØ b»ng ®øa lªn m−êi, ®i ch¨n tr©u thuª cho «ng h−¬ng K×nh tõ
n¨m lªn b¶y. D−îc cã biÖt tµi lµm diÒu, mçi khi lïa tr©u ra ®ång ®Òu
mang theo diÒu s¸o. Khi ®µn tr©u thong dong gÆm cá trªn b·i tha ma
hoÆc bªn gß ®èng, cËu ta l¹i rñ bän choai choai th¶ diÒu. ThÝch nhÊt lµ
vµo nh÷ng ngµy ®Çu thu. DÞp Êy trêi trong veo kh«ng mét gîn m©y. Cá
gµ, cá chØ, cá mÇn trÇu vÉn cßn xanh m−ít nh− tÊm th¶m nhung tr¶i dµi
s−ên ®ª. Sau vô cµy, lò tr©u ®−îc x¶ h¬i dµi ngµy, da con nµo còng ®en
bãng, cÆp sõng c¸nh n¸ nghªnh nghªnh, ®«i tai ve vÈy, måm gÆm cá
soµn so¹t. Cø tÇm nöa chiÒu lµ cã ®ñ lo¹i diÒu chao l−în trªn kh«ng.
Bän lín tuæi th¶ diÒu s¸o, bÐ h¬n mét chót ch¬i diÒu ®u«i hoÆc diÒu
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
5
cèc. Lò tÝ nhau v¾t mòi ch−a s¹ch th× t¹m b»ng lßng víi lo¹i diÒu èng,
tøc lµ lÊy tê giÊy häc trß gÊp lµm ba m¶nh theo chiÒu däc, d¸n mét c¸i
®u«i ng¾n, buéc d©y chØ vµo hai mÐp lµm lÌo, cÇm tay co c¼ng ch¹y.
Nh÷ng con diÒu chao l−în nh− m¾c cöi, c¸i thÊp, c¸i cao, c¸i kªu tu tu,
c¸i vo ve nh− nhÆng xanh vç c¸nh cïng víi tiÕng nghÐ hoa gäi mÑ t¹o
thµnh mét b¶n hoµ tÊu víi nhiÒu ©m vùc kh¸c nhau, lµm c¸nh ®ång
chiÒu s«i ®éng h¼n lªn.
Buæi s¸ng h«m Êy, D−îc Cßi v¸c con diÒu s¸o cì nhá ®i lÉn vµo
®¸m d©n phu lµng M¹c §iÒn lªn bèt TuÇn. Mét ng−êi quen nh×n thÊy
nã hái:
- Mµy lªn ®©y lµm g×?
- Th»ng bÐ kh«ng chót bèi rèi nãi ngay ra mét c¸i tªn mµ Khóc
KiÖt ®· dÆn:
- Ch¸u ®i phu thay cho «ng C¶ Phiªn.
Ng−êi Êy bÜu m«i:
- Tr«ng mµy nh− con nh¸i, lµm ®−îc trß trèng g×, kh«ng khÐo
cßn bÞ lÝnh ®ån nÖn cho vµi hÌo vµo m«ng.
D−îc kh«ng nãi g×. §Õn gÇn ®ån, nã xuèng vÖ ®ª gi¶ vê ®i ®¸i,
®îi cho c¸nh d©n phu ra ®µo ®Êt phÝa ngoµi b·i chuèi míi tõ tõ th¶
diÒu. Con diÒu nhá nh−ng g¾n ®Õn ba c¸i s¸o, thµnh ra khi ®· lªn ®ñ ®é
cao, d©y c¨ng, nã b¾t ®Çu ph¸t ra chuçi ©m thanh gièng nh− tiÕng tiªu
lång trong tiÕng kÌn sõng dª lóc bæng lóc trÇm nghe kh¸ l¹ tai. TiÕng
s¸o lµm viªn ®ån tr−ëng ®ån TuÇn chó ý. Tho¹t ®Çu, h¾n gÊp ®èng giÊy
m¸ lén xén trªn bµn l¹i, ngåi trÇm ng©m l¾ng nghe. Nh÷ng ©m thanh
vui nhén cña ®ång quª vïng nhiÖt ®íi kÝch thÝch trÝ tß mß lµm tay ®¹i
uý ®øng ngåi kh«ng yªn. Cuèi cïng, h×nh nh− bÞ thø nh¹c cô thÇn kú
g¾n trªn con diÒu quyÕn rò, h¾n rêi bµn giÊy, leo lªn ®Ønh l« cèt cao
nhÊt, ng−íc cÆp m¾t xanh mµu n−íc biÓn lªn trêi. Kia råi. Mét c¸nh
diÒu. C¸nh diÒu nhá nhoi nh− chiÕc l¸ phong l÷ th¶o máng manh, gÇn
nh− kh«ng chao l−în mµ g¾n vµo mét t¶ng m©y xèp s¸ng lÊp l¸nh gi÷a
vßm trêi thu mµu ngäc lôc. CÆp ®ång tö vµng hoe cña g· §ån tr−ëng
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
6
gi·n ra. H¾n ngÉm nghÜ mét lóc kh¸ l©u, võa nghÜ võa ®èt thuèc cotab.
Ýt l©u sau, h¾n gäi tay th«ng ng«n ®ãng lon cai:
- H¹ sü ra b¶o th»ng bÐ ch¬i diÒu vµo ®©y.
Viªn cai kh«ng hiÓu ý cÊp trªn, ngËp ngõng ch−a ®Þnh ®i, thÊy
vËy, tªn ®ån tr−ëng giôc:
- Nhanh lªn! B¶o nã mang c¶ c¸i diÒu theo.
Tho¹t nghe D−îc Cßi ho¶ng. CËu ta phÊp pháng ®o¸n giµ ®o¸n
non: “ Hay lµ nã biÕt m×nh lµ du kÝch? §−îc, chÕt th× chÕt, kh«ng bao giê
tao thÌm khai”. NghÜ vËy, D−îc võa ®i theo cai To¹i võa giong diÒu. §Õn
bªn hµng rµo thÐp gai ë bèt tiÒn tiªu, cËu buéc d©y vµo cäc råi ®µng
hoµng vµo ®ån TuÇn. §ån C¸o tiÕp kh¸ch víi th¸i ®é niÒm në ngoµi søc
t−ëng t−îng cña D−îc Cßi. CËu còng kh«ng ngê g· ®¹i uý nãi tiÕng ViÖt
giái ®Õn møc kh«ng cÇn cai To¹i th«ng ng«n. Tr−íc tiªn, viªn ®ån
tr−ëng ®−a cho D−îc hai hép s¾t t©y b¸nh bÝch quy, n¨m hép s÷a "Con
chim" vµ mét æ b¸nh mú. H¾n b¶o:
- BÐ con, cÇm lÊy ®i. Tao cßn nhiÒu. Tõ ngµy mai, mµy lªn ®©y
d¹y tao th¶ diÒu.
Trong lßng võa trót ®−îc mèi nghi ngê, D−îc mõng l¾m nh−ng
vÉn lµm bé nh¨n nhã:
- T«i ph¶i ®i phu cho «ng h−¬ng K×nh, th¶ diÒu víi quan ®ån vÒ
nhµ mÑ con t«i kh«ng cã tiÒn ®ong g¹o.
- ¤ lµ lµ! Lo g×.- Viªn ®¹i uý thäc tay vµo tói ¸o ka ki mãc ra mét
n¾m tiÒn §«ng D−¬ng Ên vµo tay D−îc - ThÕ nµy ®ñ ch−a? CÇm vÒ mµ
mua thøc ¨n.
D−îc lÆng ng−êi tr−íc mét sè tiÒn lín mµ cËu ta kh«ng bao giê
d¸m nghÜ tíi nªn cø lóng tóng m·i ch¼ng biÕt ph¶i lµm g×. Tªn ®ån
tr−ëng nghÜ D−îc chª Ýt liÒn mãc thªm mét n¾m n÷a råi Ên tÊt c¶ vµo
tói ¸o n©u mèc thÕch cña th»ng bÐ:
- CÇm lÊy ®i, råi vÒ nhµ lµm c¸i kh¸c. C¸i diÒu ®ang bay ngoµi
kia b¸n cho tao.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
7
Tèi h«m Êy D−îc kÓ hÕt mäi chuyÖn víi Khóc KiÖt. ¤ng ta mõng
ra mÆt, b¶o:
- §−îc, ta ph¶i t−¬ng kÕ tùu kÕ.
MÊy h«m sau, D−îc cïng anh QuÊt ng−êi §Ëu Khª lµm chiÕc
diÒu to gÊp ®«i. èng s¸o ®· cã s½n. PhÕt giÊy xong, ®îi nöa ngµy cho kh«
míi mang th¶ thö. DiÒu bay rÊt c©n, tiÕng s¸o trÇm, vang xa, nghe hÊp
dÉn kh«ng chª vµo ®©u ®−îc. D−îc l¹i trµ trén vµo ®¸m d©n phu mang
diÒu lªn ®ån TuÇn. §ån C¸o thÝch l¾m l¹i th−ëng cho cËu mÊy hép bÝch
quy vµ mét bÞch to kÑo "xÝch t«ng" b¹c hµ. lóc th¶, §ån C¸o cÇm diÒu
®©m, D−îc gißng d©y. H¾n nãng véi kh«ng biÕt c¸ch ®ãn chiÒu giã, mÊy
lÇn tung lªn, diÒu chØ nhao ®−îc nöa vßng l¹i c¾m ®Çu xuèng ®Êt. D−îc
nhÆt lªn, chØnh l¹i lÌo råi ®©m lµm mÉu. Cuèi cïng th× viªn ®¹i uý
còng häc ®−îc c¸ch th¶ diÒu. Khi con diÒu ®· lªn ®ñ ®é cao, bay æn
®Þnh, D−îc buéc d©y vµo cäc. §ån C¸o ngåi bÖt xuèng cá, ch©m thuèc
hót vµ khoan kho¸i l¾ng nghe tiÕng nh¹c mª ly tõ chÝn tÇng m©y väng
xuèng.
§ån C¸o vÒ bèt TuÇn tõ cuèi n¨m ngo¸i. H¾n vèn lµ sü quan
tham m−u thuéc binh ®oµn Lª d−¬ng thø ba cña qu©n viÔn chinh. “§ån
C¸o” chØ lµ biÖt danh d©n Ba Tæng ®Æt cho cßn tªn thËt cña h¾n lµ
M¸cxen §uycroa quª vïng B¬ d¨ng x«ng. C¸ch ®©y hai n¨m, M¸c xen
®−îc ®iÒu sang §«ng D−¬ng lµm viÖc d−íi quyÒn ®¹i t¸ ph¸o binh BÐc
na ®ån tró ë KiÕn An. NhËt ®¶o chÝnh, h¾n bÞ b¾t giam ba th¸ng sau ®ã
®−îc phãng thÝch liÒn trèn sang C¨m pu chia, ®ang ®Þnh t×m c¸ch vÒ
n−íc cïng víi ®¸m chiÕn h÷u b¹i trËn th× gÆp lóc qu©n ®éi Ph¸p t¸i
chiÕm B¾c Kú. M¾c xen trë l¹i con ®−êng binh nghiÖp sau chuyÕn gÆp
gì viªn chØ huy cò ë Hµ Néi lóc nµy ®· lµ tr−ëng phßng t¸c chiÕn trong
Bé tham m−u cña t−íng Moãc li e. VÒ bèt TuÇn, M¸c xen b¾t ®Çu cã
thãi quen lµ rÊt thÝch chÐn thÞt gµ nh−ng ph¶i lµ lo¹i gµ m¸i ®· ®Î tõ
mét ®Õn hai løa, da vµng, thÞt ch¾c, bÐo mì ®−îc nu«i b»ng ng« h¹t
trång trªn b·i sa båi ven s«ng L¨ng. Mçi b÷a h¾n chØ ¨n hai c¸i ®ïi vµ
bé l−ên, phÇn cßn l¹i nhµ bÕp cho vµo nÊu sèt ®Ó lÝnh b¶n xø ¨n víi
b¸nh mú. Nguån cung cÊp gµ chñ yÕu lµ do lý tr−ëng c¸c lµng vïng Ba
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
8
Tæng b¾t d©n nép theo ®Þnh kú råi cö ng−êi mang lªn ®ån. Trong vßng
ba n¨m M¸c xen ®· x¬i ®Õn h¬n hai ngh×n con gµ, mét kû lôc cã thÓ ®−a
vµo s¸ch Ghi nÐt. D©n §Ëu Khª tøc nh−ng kh«ng lµm g× ®−îc liÒn b¶o
nhau “tiÕn” mét lång toµn gµ m¸i ®· ®Î hµng chôc løa, thÞt dai ngo¸ch,
ngµi ®ån tr−ëng kh«ng nhai ®−îc liÒn sai lÝnh näc lý V¹n ra quÊt cho
hai chôc hÌo m©y.
M¸c xen cã khæ ng−êi trung b×nh vµ khu«n mÆt kh¸ ®Ñp trai víi
chiÕc mòi th¼ng, cÆp m¾t xanh vµ bé ria nhän, ®en nh¸nh vÓnh lªn
gièng hÖt c¸c nhµ quý téc tØnh lÎ n−íc Ph¸p thêi vua Lu y m−êi bèn.
Mçi khi ra ®ª th¶ diÒu hoÆc ®i ca n« d¹o trªn s«ng L¨ng, §ån C¸o ®Òu
mÆc quÇn soãc kaki Mü, ¸o céc tay kÎ « vu«ng vµ ®éi chiÕc mò tr¾ng
réng vµnh nh− mò du lÞch cña ng−êi vïng §Þa Trung H¶i. Ca n« ch¹y
rÏ n−íc trªn s«ng, §ån C¸o chÜa èng nhßm quan s¸t hai bªn bê, thØnh
tho¶ng l¹i gËt gï víi Cai To¹i.
- H«m nµo chóng ta ph¶i ra th¨m cån Vµnh.
- Kh«ng ®−îc ®©u, th−a ngµi.- Cai To¹i l¾c ®Çu - Theo t«i ®−îc
biÕt, c¸c ®¬n vÞ du kÝch ViÖt Minh ®· b¾t ®Çu ho¹t ®éng. Hä cã nh÷ng
x¹ thñ b¾n tØa rÊt giái.
- ¤ng do¹ t«i ®Êy µ ? - §ån C¸o c−êi nh¹t b¶o - Lò nhµ quª ch©n
®Êt Êy chóng lµm qu¸i g× cã vò khÝ hiÖn ®¹i ngoµi mÊy khÈu
Mótxc¬t«ng tõ thÕ chiÕn thø nhÊt mµ qu©n ®éi Ph¸p ®· th¶i ra.
- §¹i uý kh«ng nªn chñ quan.- cai To¹i chØ tay vÒ phÝa lµng Cïa
b¶o - D−íi luü tre lµng hiÒn lµnh t−ëng nh− rÊt nªn th¬ kia lu«n Èn giÊu
nh÷ng hiÓm ho¹ bÊt chît ch¼ng bao giê dù ®o¸n tr−íc ®−îc.
- H×nh nh− tõ sau h«m bÞ b¾n tr−ît «ng ®· mÊt hÕt ®¶m khÝ.-
M¸c xen mØa mai tay th«ng ng«n b¶n xø- Môc ®Ých qu©n ®éi Liªn hiÖp
Ph¸p trë l¹i ViÖt Nam lµ tiªu diÖt chÝnh phñ kh¸ng chiÕn cña «ng Hå
ChÝ Minh chø kh«ng ph¶i ®Ó hä tËp kÝch ta b»ng vµi thø vò khÝ th« s¬.
MÊy h«m n÷a sÏ cã cuéc hµnh qu©n vµo vïng Ba Tæng, «ng chuÈn bÞ ®i
cïng t«i ®Ó n©ng tinh thÇn lªn.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
9
Cai To¹i biÕt ®ån C¸o cã m¸u yªng hïng thÝch lËp chiÕn c«ng ®Ó
g¾n mÒ ®ay Anh dòng béi tinh. MÊy trËn cµn võa qua tuy cã bÞ tæn thÊt
chót Ýt nh−ng nãi chung ®· b×nh ®Þnh xong vïng Kim §«i, Ng©n §«i,
Chi §iÒn, thµnh lËp ®−îc c¸c ®éi d©n binh, nghÜa dòng, cñng cè hÖ
thèng lµng tÒ nªn M¸c xen ®−îc coi nh− ng−êi hïng.
DÇn dÇn, D−îc Cßi quen hÇu hÕt quan tÝnh ®ån TuÇn. CËu cã
thÓ ra vµo bÊt cø lóc nµo mµ kh«ng bÞ bän g¸c xÐt hái. G· §ån tr−ëng
bÞ tiÕng s¸o diÒu mª hoÆc. Nh÷ng ngµy kh« r¸o, mçi buæi chiÒu, sau khi
th¶ diÒu, h¾n l¹i trÌo lªn nãc l« cèt lÊy èng nhßm ra ng¾m. Trong bé
s−u tËp cña m×nh, §ån C¸o ®· cã ®Õn n¨m con diÒu. §Ñp nhÊt lµ chiÕc
diÒu c¸nh cèc d¸n b»ng giÊy mµu sÆc sì. H¾n lÊy tªn con g¸i lµ £ li an
®Æt cho nã. DiÒu nµy bay thÊp, kh«ng cã s¸o mµ chØ g¾n mµng, gÆp giã
®u«i “cèc” bay phÇn phËt, mµng kªu nh− tiÕng ve kim. M¸c xen cã vÎ
nh− ch¼ng nghi ngê g× th»ng d©n phu bÐ con. Lîi dông thêi c¬, cËu ®·
t×m hiÓu ®−îc n¬i ®Æt sóng moãc chi ª, sóng m¸y, hÖ thèng hÇm ngÇm
vµ c¸c b·i m×n ë ngoµi hµng rµo kÏm gai. ThØnh tho¶ng bän lÝnh ®i cµn
vÒ, vøt sóng bõa b·i, D−îc cßn thñ ®−îc mÊy qu¶ lùu ®¹n ®−a cho Khóc
KiÖt. Tuy nhiªn cã mét trë ng¹i lín lµ cËu kh«ng biÕt ch÷, nãi th× ®−îc,
nh−ng vÏ s¬ ®å, ®¸nh dÊu c¸c vÞ trÝ träng yÕu trong ®ån lµ viÖc hoµn
toµn qu¸ søc. Tr−êng hîp cña D−îc chØ lµ mét biÖt lÖ do thãi ham ch¬i
cña tªn ®ån tr−ëng. DÞp nµy, bän lÝnh tuÇn tra, canh phßng ngµy ®ªm
rÊt cÈn mËt, chØ cÇn ph¸t hiÖn mét chót kh¶ nghi lµ chóng b¾n kh«ng
tiÕc ®¹n. Khóc KiÖt suy nghÜ m·i vÉn ch−a t×m ra c¸ch gi¶i quyÕt mÆc
dï c¨n cø vµo lêi kÓ cña D−îc «ng ta ®· h×nh dung ra phÇn nµo c¸ch bè
trÝ ho¶ lùc trong ®ån. §ån TuÇn lµ vÞ trÝ chiÕn l−îc quan träng. NÕu
®¸nh kh«ng th¾ng chóng sÏ ®em tµu chiÕn ng−îc s«ng L¨ng tõ ng· ba
M«i lªn hoÆc c©u ®¹i b¸c tõ xÕch t¬ §«ng TriÒu vÒ. ThËm chÝ ®Ó gi÷ vÞ
trÝ ®ån tró, qu©n ®éi Ph¸p s½n sµng mang m¸y bay B26 ®Õn nÐm bom
huû diÖt c¸c lµng xung quanh.
Khóc KiÖt cßn biÕt, mÊy th¸ng qua, tõ bªn kia s«ng, Lª V¨n VËn
®· cho mÊy tæ trinh s¸t lÇn mß ®Õn bèt TuÇn nh−ng ®Òu thÊt b¹i. GÇn
®©y, cã ba ng−êi dïng bÌ chuèi th¶ tr«i s¸t ®ån, do kh«ng n¾m râ ®Þa
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
10
h×nh, mét v−íng m×n gµi d−íi mÆt n−íc, cßn hai anh kia bÞ ca n« räi ®Ìn
lao ra tãm sèng. Hä ®Òu cßn trÎ vµ gan lú kh«ng chÞu khai. §ån C¸o ra
lÖnh xö b¾n, vøt x¸c xuèng s«ng. H«m Êy D−îc Cßi còng ë trong ®ån
th¶ diÒu víi viªn chØ huy. H¾n vÉn dâi m¾t theo con diÒu s¸o mét c¸ch
thÝch thó võa nhai b¸nh quy rau r¸u. Nhãm thø hai ®ãng gi¶ lµ d©n phu
tõ phÝa kÎ Bßng, nöa ®ªm v−ît s«ng ë ®o¹n bÕn Tr¹i kh«ng ngê bÞ to¸n
nghÜa dòng lµng Cïa b¾t ®−îc gi¶i vÒ ®ån. M¸c xen sai tªn ¸ch di ®»ng
TrÇn Cao ®em xuèng hÇm ngÇm ng©m n−íc ®Õn cæ thØnh tho¶ng l¹i Ên
®Çu xuèng chõng nöa phót cho sÆc phï sa. Hai anh ®Þa ph−¬ng qu©n sî
ph¶i khai. M¸c xen lËp tøc cho gi¶i hä vÒ C¸t chi ª Nam Thµnh cïng víi
biªn b¶n hái cïng tr×nh thiÕu t¸ La m¸c tin.
NghÜ m·i, kh«ng cßn c¸ch nµo h¬n, cuèi cïng Khóc KiÖt giao
cho D−îc t×m c¸ch lÊy tÊm b¶n ®å phßng thñ. D−îc biÕt, b¶n ®å Êy ®Ó
trong cÆp da, chiÕc cÆp l¹i ®Ó trong tñ s¾t ë phßng ®ån C¸o. Vµo phßng
h¾n ®èi víi D−îc kh«ng khã. C¸i khã nhÊt lµ lµm sao cã ®−îc chiÕc ch×a
kho¸ viªn ®¹i uý lu«n mang trong ng−êi. Khóc KiÖt ®−a cho D−îc côc
s¸p, b¶o cËu ta lµm sao in ®−îc ch×a kho¸ tñ vµo ®ã «ng ta sÏ cã c¸ch.
H«m Êy trêi n¾ng g¾t. Th¶ diÒu xong, ®ån C¸o thÊy ng−êi bøt røt khã
chÞu liÒn vµo buång t¾m. Bé quÇn ¸o ka ki dÇy cåm cép cëi ra qu¨ng
cuèi gi−êng. D¹o nµy D−îc gÇn nh− th»ng båi nhá, ®· mÊy lÇn cïng d¸n
diÒu víi §ån C¸o nªn ®−îc h¾n tin cËy. §©y qu¶ lµ dÞp may ngµn n¨m
cã mét. D−îc nhanh chãng t×m ®−îc ch×a kho¸ vµ lÇn l−ît Ên tõng mÆt
vµo miÕng s¸p.
MÊy h«m sau, Kho¸ KiÖt giao cho D−îc chiÕc ch×a kho¸ ®ång
míi tinh. ¤ng ta dÆn:
- Thêi gian gÊp råi, ph¶i t×m c¸ch lÊy ngay tÊm b¶n ®å.
D−îc lo l¾m. LÊy mÉu ch×a kho¸ ®· khã nh−ng kh«ng nguy hiÓm
b»ng më tñ lÊy b¶n ®å. Trãt lät th× kh«ng sao, cßn nÕu ®ang loay hoay
mµ ®ån C¸o b¾t ®−îc th× cÇm ch¾c c¸i chÕt trong tay. Nh−ng råi D−îc
nghÜ ®Õn bè mÑ, ®Õn ®¸m d©n phu ngµy ®ªm nai l−ng ra khiªng ®Êt, ®¾p
ô sóng, ®µo c«ng sù bÞ roi da bß cña tªn ®éi T¶o quÊt thµnh tõng vÖt
trªn l−ng, ®Õn nh÷ng ng−êi d©n v« téi vïng Ba Tæng bÞ chÝnh tªn quan
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
11
ba ra lÖnh trãi ch©n tay, nhÐt vµo rä tre th¶ xuèng s«ng L¨ng chØ v× hä
giÊu ViÖt Minh d−íi hÇm bÝ mËt; "Ph¶i liÒu th«i.- D−îc nghÜ- ¤ng
Kho¸ ®· qu¸ ngò tuÇn mµ vÉn lÆn léi trong rõng Hãp chØ huy du kÝch
®¸nh giÆc, m×nh míi tÝ tuæi ®Çu l¹i sî chÕt, thËt xÊu hæ. Cø hoµn thµnh
nhiÖm vô ®· cßn nh÷ng viÖc kh¸c tÝnh sau".
Thêi gian chê ®îi v« cïng c¨ng th¼ng mµ dÞp may vÉn ch−a ®Õn.
Cø mçi lÇn tõ ®ån TuÇn vÒ, gÆp anh em trong ®éi du kÝch mÆt D−îc Cßi
l¹i Øu x×u. Ba ngµy råi n¨m ngµy, bÈy ngµy, thêi kh¾c qua vïn vôt ®·
t−ëng hÕt hy väng, vËy mµ dÞp may l¹i ®Õn. §ã lµ vµo h«m D−îc v¸c lªn
®ån con diÒu to nh− chiÕc thuyÒn ®¸nh l−íi bÐn. Lo¹i nµy khi th¶ ph¶i
dïng d©y tre b¸nh tÎ luéc kü víi n−íc muèi míi chÞu ®−îc. Tªn ®ån
tr−ëng thÊy khoanh tre qu¸ cång kÒnh, v¸c ®i v¸c l¹i kh¸ bÊt tiÖn liÒn
b¶o cËu vÒ ®ån lÊy cuén d©y dï võa nhÑ võa bÒn, cßn h¾n dïng nhùa
sung d¸n l¹i mét vµi chç bÞ bong giÊy. D−îc ch¹y, tim ®Ëp lo¹n x¹. MÊy
th»ng lÝnh hái, D−îc b¶o:
- LÊy d©y dï trong phßng quan lín.
Vµo ®Õn n¬i, D−îc nh×n tr−íc nh×n sau råi rót ch×a kho¸ më tñ.
Ch×a kho¸ giòa khÐo, xoay mét vßng lµ ®−îc. ChiÕc cÆp da ®©y råi. Qu¶
nhiªn ë mét ng¨n cã tÊm b¶n ®å gÊp t− cßn míi kÑp gi÷a nh÷ng giÊy tê
kh¸c. §©y lµ thêi ®iÓm quyÕt ®Þnh, kh«ng thÓ chÇn chõ. D−îc ®· b×nh
tÜnh trë l¹i. CËu lÊy tÊm b¶n ®å luån vµo chiÕc tói trong v¹t ¸o mµ chÞ
Mïi ®· kh©u s½n cho tõ mÊy h«m tr−íc råi nhanh chãng ®Ó cÆp vµo tñ
kho¸ l¹i nh− cò. Xong viÖc chÝnh cËu míi v¬ cuén d©y dï b−íc ra khái
phßng tªn quan ba. §ån C¸o ®îi l©u, sèt ruét ®· v¨ng “mÑc xµ lï”
nh−ng thÊy D−îc ch¹y ®Õn h¾n l¹i nhoÎn miÖng c−êi. Ph¶i kiªn nhÉn
l¾m, D−îc míi ®ãng trän ®−îc vai kÞch. Suèt buæi th¶ diÒu, tÊm b¶n ®å
cø cåm cém trong bông, cËu chØ lo, ch¼ng may nã tuét ra th× ch¾c ch¾n
sÏ ¨n ngay mÊy viªn ®¹n cña khÈu m«de lóc nµo viªn ®¹i uý còng kÌ kÌ
bªn h«ng. GÇn tèi, ®ån C¸o míi cho D−îc vÒ. Tr−íc mÆt h¾n, cËu thäc
hai tay vµo tói quÇn short réng thïng th×nh, nghªnh ngang b−íc, khuûu
tay khuúnh ra, gièng hÖt mét tay anh chÞ phít ®êi. Khi ®· c¸ch ®ån kh¸
xa, hót bãng g· ®¹i uý cËu míi lao xuèng ch©n ®ª co c¼ng ch¹y. GÇn
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
12
®Õn ®iÕm Bµi V©n, chît thÊy mét g· c©u Õch ®éi nãn mª tõ bôi tre nh«
ra, D−îc tho¸ng giËt m×nh, nh−ng khi nhËn ra Khóc KiÖt th× mõng v«
kÓ. Hai ng−êi lÈn vµo v−ên chuèi th× ch¹m ngay ®éi T¶o võa cïng tèp
lÝnh ®i tuÇn tõ lµng Cïa ra. ThÊy bãng ng−êi, ®éi T¶o ra lÖnh cho lÝnh
quay l¹i ®uæi theo. Kho¸ KiÖt véi xÐ rµo ch¹y ch¹y vÒ phÝa ao Quan.
TÊm b¶n ®å phßng thñ ®ån TuÇn vÉn n»m trong tói ¸o D−îc.
- ViÖt Minh, ®øng l¹i ! - Mét g· mÆt non choÑt, giäng the thÐ
qu¸t.
D−îc c¾m ®Çu c¾m cæ ch¹y ng−îc lªn ®iÕm lµng, ®Þnh lÈn vµo
®¸m døa d¹i th× tªn nµy næ sóng. CËu khùng l¹i, ®Çu nhao vÒ phÝa
tr−íc. Lóc Êy mÆt trêi võa t¾t. Trªn cao, phÝa cån c¸t s«ng L¨ng l¬ löng
mét vµnh tr¨ng khuyÕt.
Chõng nöa giê sau, bän lÝnh tuÇn khiªng D−îc vÒ ®Õn bèt TuÇn.
ThËt ra cuéc r−ît ®uæi hoµn toµn t×nh cê, chØ cÇn viªn ®¹i uý ®øng ra
b¶o l·nh lµ cËu v« can nÕu nh− ®éi T¶o kh«ng t×m thÊy tÊm b¶n ®å
giÊu trong tói ¸o. §Õn lóc Êy ®ån C¸o míi hiÓu møc ®é tai h¹i cña trß
ch¬i th¶ diÒu. H¾n tù tay ®¸nh D−îc b»ng lo¹i roi song ng©m n−íc
muèi, mçi nh¸t vôt ng−êi cËu giËt nÈy lªn, m¸u toÐ ra nh−ng nhÊt ®Þnh
kh«ng khai ra ®éi du kÝch rõng Hãp.
Sang ngµy thø ba, vÉn kh«ng khai th¸c ®−îc g× ë D−îc, M¸c xen
lång lén nh− con thó bÞ th−¬ng sai tªn quan hai ng−êi ®¶o Coãc cïng
mét to¸n lÝnh ¢u Phi mang cËu bÐ xuèng b·i s«ng xö b¾n.
2
Nh÷ng trËn m−a th¸ng bÈy kÐo dµi kh¸c th−êng lµm c¸nh ®ång
vµn liÒn víi ®Çm Ma bÞ óng. Trµ lóa sím ®ang xanh m¬n mën giê ngËp
lót d−íi lµn n−íc nhên nhît mµu cá óa. ChØ nh÷ng bôi l¸c hoÆc cá vßi
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
13
voi lµ bÊt chÊp. N−íc d©ng ®Õn ®©u chóng v−¬n cao ®Õn ®Êy. NhiÒu c©y,
trong mét ®ªm ®· kÞp træ hoa tr¾ng phÊt ph¬ trªn mÆt n−íc gièng hÖt
nh÷ng chiÕc chong chãng bÐ tÝ xÝu xoay trßn trong giã. Bªn ®Çm Ma,
nh÷ng bôi dµnh dµnh chen nhau c¹nh ®¸m méc h−¬ng kh¼ng khiu hoa
vµng sÉm to¶ thø mïi h¨ng h¾c rÊt khã ngöi nh−ng l¹i v« cïng hÊp dÉn
lò ong kho¸i ®Õn hót mËt. Bän nµy kh«ng cã tæ cè ®Þnh mµ th−êng di
chuyÓn mét c¸ch tuú høng ®Õn nh÷ng n¬i cã nhiÒu hoa ®ang në trong
rõng Hãp. Ong kho¸i b¸m vµo cµnh c©y phÌn gai hoÆc mét ®o¹n d©y
ch¹c ch×u lßng thßng hµng ngµn v¹n con tr«ng xa gÇn gièng nh− chiÕc
chæi tre mÇu n©u sÉm. Mçi khi thÊy nguy hiÓm, nh÷ng con ®Ëu phÝa
ngoµi lËp tøc “rïng m×nh’ kÐo theo sù chuyÓn ®éng bëi mét vò ®iÖu kú
qu¸i cña c¶ bÇy, nh×n vµo sën c¶ gai èc. M¨ng hãp gÆp m−a ng©u ®©m
lªn tua tña. Nh÷ng con bå c¸c ®ang Êp trøng kªu quang qu¸c mçi khi
nh×n thÊy c¸c ®éi viªn du kÝch ®µo m¨ng ngay d−íi tæ cña chóng. Mét
®«i chim s©u ngã nghiªng chuyÒn cµnh b»ng cÆp ch©n bÐ xÝu nh− c©y
t¨m mµu hång phÊn. Chóng võa nh¶y nhãt võa kªu lÝch tÝch cã vÎ tù
tho¶ m·n víi thêi tiÕt −ít ¸t, ch¼ng mÊy quan t©m ®Õn nh÷ng kÎ l¹ mÆt
®ang chÆt c©y lµm nhµ d−íi kia. Lò cß con hoµn toµn kh«ng biÕt sî,
nh×n thÊy ng−êi cø ngo¸c c¸i má ngµ viÒn l«ng t¬ tr¾ng ®ßi ¨n b»ng thø
tiÕng khµn khµn ng¾t nhÞp rÊt ®Òu, nghe kh¸ tøc c−êi.
L¸n cña Khóc KiÖt ë ngay d−íi mét tæ cß. ChiÒu chiÒu, cß bè, cß
mÑ ®i kiÕm måi vÒ, l−în trªn vßm c©y kªu nh¸o nh¸c lµm «ng ta ph¸t
c¸u ví mÊy côc ®Êt nÐm lªn. Êy lµ nh÷ng lóc «ng chØ huy du kÝch ®ang
nghiÒn ngÉm kÕ ho¹ch ®¸nh bèt TuÇn. C¨n cø vµo lêi kÓ cña cu D−îc
th× bèt TuÇn lµ mét cø ®iÓm qu©n sù víi hÖ thèng phßng thñ ch¾c ch¾n.
C¸c l« cèt ®Òu ®−îc bè trÝ ho¶ lùc m¹nh víi mét khÈu ®¹i liªn vµ hai
trung liªn ®Çu b¹c. NÕu chØ dùa vµo sè vò khÝ ch¾p v¸ th« s¬ lµ mÊy
khÈu mótxc¬t«ng cµ khæ vµ d¨m qu¶ lùu ®¹n tù t¹o cïng víi h¬n chôc
m· tÊu mµ ®¸nh ®ån th× ch¼ng kh¸c g× g·i ghÎ, cã khi l¹i bÞ ph¶n kÝch,
thÊt b¹i lµ chuyÖn kh«ng ph¶i bµn. VËy chØ cßn mét c¸ch ®¸nh nhá,
®¸nh ch¾c, nghÜa lµ chê nh÷ng h«m ®ån C¸o ®−a lÝnh ®i cµn, ta phôc
s½n ë nh÷ng vÞ trÝ hiÓm yÕu råi tÊn c«ng bÊt ngê may ra míi thµnh
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
14
c«ng. §©y chÝnh lµ ph−¬ng thøc chiÕn tranh du kÝch, thùc hiÖn kh¸ng
chiÕn tr−êng kú, lµm tiªu hao sinh lùc ®Þch mµ cÊp trªn ®· phæ biÕn
trong ®ît chØnh huÊn võa qua;
Sau vô xuýt mÊt tÊm b¶n ®å, M¸c xen lËp tøc bè trÝ l¹i hÖ thèng
phßng thñ. H¾n cho x©y thªm hai l« cèt phÝa trong ®ª c¸ch bèt chÝnh
h¬n tr¨m th−íc, mçi l« cèt bè trÝ mét tiÓu ®éi ¢u Phi vµ lÝnh b¶n xø
lµm thÕ liªn hoµn, s½n sµng chi viÖn lÉn nhau khi mét trong nh÷ng n¬i
®ã bÞ tÊn c«ng. PhÝa bê s«ng còng ®−îc t¨ng c−êng thªm mét hµng rµo
kÏm gai gi¨ng ngÇm d−íi n−íc ®Ò phßng du kÝch ®ét nhËp ban ®ªm.
C«ng viÖc xong xu«i, M¸c xen b¶o viªn thiÕu uý Chi e ry ng−êi vïng
Gatxc«n:
- Trong tuÇn tíi, thiÕu uý ph¶i thùc hiÖn cuéc hµnh qu©n xuèng
tæng Chi §iÒn. T«i võa nhËn ®−îc tin ViÖt Minh ®· c¾t cæ lý Läng treo
®Çu lªn cµnh ®a ngay trªn bÕn L¸c. Môc ®Ých cña chuyÕn nµy lµ ph¶i
b¾t cho ®−îc nh÷ng tªn ViÖt Minh n»m hÇm bÝ mËt chØ huy du kÝch, xö
b¾n ngay t¹i chç ®Ó r¨n ®e.
Chi e ry lµ ng−êi ®¶o M¸ctinÝch. H¾n míi vÒ ®ån TuÇn, ch−a
n¾m ®−îc t×nh h×nh vïng Ba Tæng nh−ng cã Khóc V¨n vµ ®éi T¶o gióp
søc nªn trong vßng mét th¸ng qua ®· më ba trËn cµn thµnh c«ng. Khóc
V¨n ®ãng lon thiÕu uý míi ®−îc ®iÒu vÒ bèt TuÇn thay cho Ba danh bÞ
tö th−¬ng do v−íng m×n du kÝch. Sau khi tho¸t khái trËn ho¶ ho¹n chïa
Tõ V©n, c¸c héi viªn D©n cµy tan t¸c mçi ng−êi mét n¬i. Ph¹m Cöu vµ
Lª Kh¶ ch¹y vÒ §Ëu Khª bÞ ViÖt Minh phôc kÝch b¾n chÕt. L¹i V¨n
Ch−¬ng sang Cao X¸ ®−îc nöa th¸ng th× theo mét ng−êi bu«n bÌ ng−îc
s«ng Thao lªn Yªn B¸i. Khóc V¨n vµ L−¬ng V¨n TuyÕn v−ît ®−êng
283, gi¶ lµm thî ®Êu sang vïng V¹n Th¸i l¸nh n¹n. Qu©n ®éi Ph¸p t¸i
chiÕm huyÖn Nam Thµnh ®ãng b¶n doanh ë ng«i nhµ hai tÇng cña Hµn
Phóc th× d©n bu«n b¸n t¶n c− kh¾p n¬i l¹i ®æ vÒ chî Ch¸y. Håi cßn häc
líp ®Ö lôc, Khóc V¨n ch¬i th©n víi Vò Léc, con trai «ng Hµn Phóc lµ
nh©n viªn phßng Nh×. Vò Léc liÒn vËn ®éng anh ta vµo qu©n tr−êng §µ
L¹t. Khóc V¨n nãi tiÕng Ph¸p l−u lo¸t l¹i lµ ng−êi cã quan ®iÓm chèng
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
15
ViÖt Minh triÖt ®Ó nªn ®−îc bè trÝ häc ngµnh tham m−u. Ra tr−êng anh
ta ®−îc ®−a vÒ xÕch t¬ §«ng TriÒu lµm phô t¸ cho quan t− G¬ ra x©y.
Hai tiÓu ®éi lÝnh dâng trang bÞ sóng tr−êng m¸t, lùu ®¹n, d−íi sù
chØ huy cña ®éi T¶o hµnh qu©n theo ®éi h×nh hµng däc trªn ®ª s«ng
L¨ng. Chi e ry vµ Khóc V¨n ®i víi to¸n ¢u Phi. Bän nµy còng ®−îc
trang bÞ tr−êng m¸t nh−ng thªm mét khÈu trung liªn ®Çu b¹c. Lé tr×nh
hµnh qu©n kh«ng gÆp trë ng¹i g×. Trªn ®ª kh«ng mét bãng ng−êi. Bän
lÝnh gèc Phi cao to, da ®en s× nh− tr¸t bå hãng, th»ng nµo mÆt còng lÇm
lÇm, vai kho¸c sóng, ch©n ®i ghÖt cao cæ, nÖn gãt rÇm rËp hÖt nh− ®ang
duyÖt binh trªn qu¶ng tr−êng.
Khóc V¨n chØ tay vµo ®¸m c©y cèi rËm r¹p c¸ch ®ª chõng d¨m
b¶y c©y sè b¶o Chi e ry:
- Ngµi cã biÕt kho¶ng rõng kia kh«ng?
Chi e ry l¾c ®Çu:
- Xa qu¸, ch¾c lµ mét lµng nµo ®ã.
Khóc V¨n c−êi khÈy:
- Ngµi nhÇm råi. §ã lµ rõng Hãp. Håi ng−êi NhËt ®em qu©n vÒ
lµng Cïa, sau khi thÊt b¹i, tµn qu©n ViÖt Minh rót ra Èn n¸u ë ®Êy.
Viªn quan mét ng−êi vïng G¸t x c«n chît nghÜ ra, gËt ®Çu:
- C¸ch ®©y Ýt l©u, ®¹i uý M¸c xen ®· nãi, cã thÓ qu©n du kÝch ®Þa
ph−¬ng sÏ dïng khu rõng Êy lµm c¨n cø kh¸ng chiÕn.
- §¹i uý dù ®o¸n kh«ng sai. - Khóc V¨n chÜa èng nhßm vµo rõng
Hãp ng¾m mét lóc råi nãi - Vïng Ba Tæng vÉn cßn mét sè c¸n bé nßng
cèt ViÖt Minh n»m vïng. Chóng s½n sµng mãc nèi víi bän tõ bªn kia
s«ng L¨ng vÒ kÝch ®éng ®¸m bÇn cè n«ng chèng l¹i ta. MÊy lµng quanh
®©y tuy ®· vµo tÒ nh−ng nh− thÕ kh«ng cã nghÜa lµ d©n chóng chÞu
khuÊt phôc, cho nªn cÇn ph¶i th¼ng tay trõng trÞ th× míi cã thÓ sím
b×nh ®Þnh ®−îc.
- VËy tr−íc m¾t ph¶i lµm g× ®Ó h¹n chÕ ho¹t ®éng cña ViÖt
Minh?
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
16
- T¨ng c−êng hµnh qu©n, truy lïng ViÖt Minh n»m vïng, chÆn
®øng nguån cung cÊp vò khÝ.
- Ph¶i, ®ã lµ nh÷ng biÖn ph¸p rÊt h÷u hiÖu trong kÕ ho¹ch b×nh
®Þnh vïng ®ång b»ng B¾c Bé cña ngµi trung t−íng Tæng chØ huy, nh−ng
cã thùc hiÖn ®−îc hay kh«ng l¹i lµ chuyÖn kh¸c. - Chi e ry xem ra
kh«ng mÊy tin t−ëng vµo tµi cÇm qu©n cña t−íng Aletx¨ng®¬ri - Theo
t«i ®−îc biÕt, sau thÊt b¹i §«ng Khª, nh©n d©n Ph¸p b¾t ®Çu mÊt lßng
tin vµo giíi qu©n sù.
- ThiÕu uý kh«ng tin t−ëng ë søc m¹nh cña qu©n ®éi Liªn hiÖp
sao?
Chµng trai G¸t x c«n khÏ cau mµy:
- Tin thÕ nµo ®−îc khi mµ mÊy th¸ng gÇn ®©y c¸c cuéc hµnh
qu©n cña chóng ta chØ b¾n moãc chi ª vµ x¶ ®¹n tiÓu liªn vµo ®¸m d©n
cµy, giÕt phô n÷ vµ trÎ em, cßn kÎ thï ®Ých thùc th× cø tho¾t Èn tho¾t
hiÖn nh− ma. T«i sî r»ng trËn cµn h«m nay còng chØ tãm ®−îc vµi tªn
ViÖt Minh t−ëng t−îng.
- T«i s½n sµng ®¸nh cuéc n¨m ¨n mét víi thiÕu uý ®Êy. - Khóc
V¨n xèc l¹i khÈu sóng ng¾n trÔ xuèng h«ng nheo m¾t nh×n viªn sü quan
Ph¸p - Tin t×nh b¸o cho biÕt, mét trung ®éi ®Þa ph−¬ng qu©n tõ Cæ Bi
®· ®ét nhËp vµo lµng Chi §iÒn. Bän nµy sÏ phèi thuéc víi ®éi du kÝch
do tªn Tïng chØ huy ®ang cã kÕ ho¹ch ph¸ tÒ, x©y dùng lµng chiÕn ®Êu.
- T«i kh«ng tin.
- Råi thiÕu uý sÏ ph¶i tin.
Trung ®éi ¢u Phi t¶n ra thµnh ba h−íng theo ®éi h×nh chiÕn
®Êu. Khóc V¨n dÉn ®Çu to¸n lÝnh Marèc vµ tiÓu ®éi dâng kÐo th¼ng vµo
®×nh Th−îng. Chi e ry bao v©y vßng ngoµi, chÆn cæng phÝa t©y nam.
§−êng lµng kh«ng mét bãng ng−êi. Tõ h«m lý Läng bÞ xö tö, c¸nh chøc
s¾c nh− gµ ph¶i c¸o, kh«ng «ng nµo d¸m ®øng ra cÇm triÖn ®ång. Phã
lý Bµi bã m×nh trong chiÕc ¸o the ng¾n còn cìn, chiÕc quÇn l¸ to¹ èng
thÊp èng cao, hÊp tÊp ra ®×nh. Khóc V¨n hái:
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
17
- ¤ng cã danh s¸ch nh÷ng nhµ cã ng−êi theo ViÖt Minh kh«ng?
- D¹ ;.;
- DÉn chóng t«i ®Õn !
Phã lý Bµi bÊt chît lóng tóng:
- BÈm quan lín, chóng chØ vÒ ban ®ªm, giê nµy kh«ng ®øa nµo
d¹i mµ ë l¹i trong lµng.
- ¤ng chñ quan l¾m. - Khóc V¨n m¾ng - Chóng n»m d−íi hÇm
bÝ mËt, «ng hiÓu ch−a?
C¨n nhµ ®Çu tiªn bÞ kh¸m lµ bµ §«i, mét phô n÷ go¸ chång, m¾t
loµ, ®ang lói hói nÊu c¸m lîn. Khóc V¨n thèc mòi giÇy vµo ngùc bµ ta,
d»n giäng:
- §ªm h«m qua th»ng B»ng míi v−ît s«ng L¨ng vÒ ®©y, giê nã ë
®©u?
Bµ giµ «m ngùc ho:
- BÈm quan, th»ng con t«i ®i H¶i Phßng tõ cuèi n¨m TuÊt, tõ
bÊy ®Õn nay ch¼ng cã tin tøc g×.
- Nãi l¸o ! - Khóc V¨n qu¸t - NÕu kh«ng chØ hÇm bÝ mËt, ta b¾n
vì sä.
- Quan lín th−¬ng t×nh. - Bµ giµ ch¾p tay v¸i viªn thiÕu uý - Nã
lµ th»ng con bÊt hiÕu, bÊt môc, nghe ng−êi ta xui d¹i, t«i kh«ng dËy
®−îc. C¸c quan cø cho ng−êi kh¸m nhµ, nÕu t×m thÊy, xö b¾n t«i kh«ng
©n hËn g×.
- Lôc so¸t ! - Khóc V¨n ra lÖnh;
MÊy tay lÝnh Marèc cïng tèp dâng x¸ch thuèn x¨m hÇm. Khóc
V¨n ngåi trªn chiÕc châng tre, v¾t ch©n ch÷ ngò, ®èt thuèc, thë ph×
phÌo, chèc chèc l¹i gâ ®Õ giÇy xuèng ®Êt ®¸nh nhÞp. Kho¶ng m−êi phót
sau, viªn cai ng−êi B¾c Phi ch¹y ®Õn tr−íc mÆt Khóc V¨n nãi b»ng
tiÕng Ph¸p:
- BÈm thiÕu uý, ®· thuèn hÕt l−ît, kh«ng thÊy hÇm bÝ mËt.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
18
- Cßn trong bÕp, d−íi gÇm gi−êng ?
- TÊt c¶ ®Òu ®· ®−îc kiÓm tra.
- Th«i ®−îc. - Khóc V¨n ®øng dËy hÊt hµm vÒ phÝa bµ §«i - NÖn
cho con mô kia mét trËn.
- Th−a… h×nh nh− bµ ta h¬i ®iªn.
- Gäi «ng §éi T¶o chuyÓn sang nhµ c¶ Nh−ìng.
Nhµ B¶y Nh−ìng n»m c¹nh ao lµng. §©y lµ kho¶nh ao kh¸ réng
th¶ toµn bÌo t©y quanh n¨m xanh tèt. Nh÷ng tÇng bÌo l−u c÷u hÕt n¨m
nµy ®Õn n¨m kh¸c, chång chÊt lªn nhau ®Õn møc cã chç dÉm vµo kh«ng
bÞ lón. Bè c¶ Nh−ìng lµ «ng phã §ang cã ch©n trong héi T− v¨n. Bµ C¶
sinh ®−îc hai chÞ em Nh−ìng råi m¾c chøng hËu s¶n sµi mßn qua ®êi
lóc míi hai m−¬i b¶y. ¤ng Phã tôc huyÒn víi mét bµ ng−êi lµng B¸ng.
Bµ Hai tÝnh nÕt hiÒn lµnh, nhu thuËn, c¶ hä ®Òu quý nh−ng chØ ®−îc
mçi m×nh cu Th¹ch. TÝnh Th¹ch kh¸c ng−êi. §−îc chiÒu cËu ¨n hiÕp c¶
anh chÞ, lªn b¶y cßn b¾t Nh−ìng câng ®i ch¬i, ch©n dµi ngo»ng chÊm
®Êt. ¤ng phã §ang lµm nghÒ ch¹m kh¾c gç, còng kiÕm ra tiÒn, chØ ph¶i
d÷ ®ßn. ChÞ TÝ Nh−êng vµ c¶ Nh−ìng sî mét phÐp. Cã chiÕc diÒu ®u«i
cña ai ®ã ®øt d©y v−íng vµo ngän ®a lµng, Th¹ch b¾t anh ph¶i lÊy cho
m×nh ch¬i. C©y ®a cao to, t¸n sum sª xoÌ réng c¶ mét gß ®Êt h¬n hai
sµo. Con diÒu ®Ëu ®óng vµo cµnh cao nhÊt. Tõ trªn chãt vãt Êy nh×n
xuèng, Nh−ìng chãng mÆt, kh«ng d¸m leo xa h¬n n÷a. ThÊy vËy, Th¹ch
l¨n ra ®Êt, ®Ëp ®Çu vµo gèc ®a khãc. Th−¬ng th»ng em trai, Nh−ìng
nh¾m m¾t liÒu. Nµo, cè lªn, chØ ra bèn chôc ph©n n÷a th«i lµ ®−îc.
Nh−ìng run qu¸. BÊt chît c¸i ®Çu h×nh tam gi¸c cña mét con r¾n xanh
ngä ngo¹y ngay phÝa d−íi cïi tay lµm m¾t cËu hoa lªn… Còng may
trong khi r¬i, Nh−ìng ch¹m ®−îc vµo mét cµnh nhá phÝa trªn ch¹c ba.
CËu nhanh trÝ tãm lÊy råi ®¸nh ®u quÆp ®−îc vµo cµnh ngang. Xuèng
®Õn ®Êt, mÆt Nh−ìng t¸i x¸m nh− gµ toi võa bÞ c¾t tiÕt. ThËt hó vÝa.
§ang tøc, thÊy th»ng em cø n»m gi·y ®µnh ®¹ch ¨n v¹ cËu ta liÒn ph¸t
cho mÊy c¸i vµo m«ng, l«i tuét vÒ nhµ. Cu Th¹ch tuy bÐ nh−ng còng
kh«ng võa, thÊy diÒu ch¼ng ®−îc mµ l¹i bÞ ®¸nh liÒn «m cét nhµ, lÊy
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
19
ch©n ®¹p anh, sau ®ã n»m xoµi ra ®Ëp ®Çu vµo t¶ng ®¸ kª ch©n cét.
Nghe tiÕng khãc, «ng Phã tõ trong nhµ ch¹y ra qu¸t:
- Th»ng Nh−ìng l¹i ®¸nh em ph¶i kh«ng?
Nh×n thÊy Cu Th¹ch ®Çu nhoe nhoÐt m¸u, võa gµo võa chöi, «ng
c¸u tiÕt, cÇm th−íc lim quÊt tói bôi vµo ®Çu vµo vai Nh−ìng. Lín chót
n÷a, hÔ «ng Phã ®i lµm xa lµ bµ TrÎ kh«ng b¶o ®−îc con. Th¹ch lang
thang kh¾p lµng trªn xãm d−íi trªu ghÑo ®¸m trÎ con khiÕn cho h«m
nµo còng cã ng−êi gäi cæng. Cã lÇn bµ TrÎ cÇm dao ®uæi. CËu ta liÕc
m¾t nh×n tr−íc nh×n sau, tho¾t c¸i leo tãt lªn c©y vèi bê ao. §Õn ngän
c©y Th¹ch cói xuèng b¶o mÑ:
- Bµ cã giái th× lªn ®©y.
Bµ mÑ sî, van l¹y m·i «ng con vÉn cø lê ®i, ngåi trªn c©y ¨n qu¶
vèi chÝn ®Õn th©m m«i råi míi chÞu xuèng. LÇn kh¸c, Cu Th¹ch nÐm
ph©n tr©u vµo nhµ bµ Hó, mét bµ giµ dë h¬i sèng ®éc th©n trong tóp lÒu
r¸ch c¹nh ng«i miÕu cæ. Buæi chiÒu, bµ ta ®Õn tr−íc cæng gäi ®Ých danh
«ng phã §ang ra chöi. Bµ ta chöi cã bµi b¶n vµ c¸i chÝnh lµ chöi rÊt dai,
ng÷ ®iÖu lªn bæng xuèng trÇm nghe nh− h¸t tuång khiÕn bµ TrÎ tøc
®iªn.Tuy nhiªn vèn cã kinh nghiÖm ®èi phã víi nh÷ng tr−êng hîp nµy
nªn bµ tá ra rÊt nhòn nhÆn:
- Ch¸u nã ®Çu bß ®Çu b−íu. T«i xin bµ. Bµ cø vÒ ®Ó t«i d¹y ch¸u.
TÊt nhiªn lµ lóc ®Êy Cu Th¹ch trèn biÖt, tr−a h«m sau míi vÒ,
®Þnh vµo buång t×m c¬m nguéi nh−ng nh¸c thÊy mÑ l¹i l¶ng ra. Bµ TrÎ
nãi rÊt ngät:
- Th¹ch ®· vÒ ®Êy h¶? Vµo khªnh gióp u thóng thãc ®Ó chèc n÷a
xay råi ®i mµ ¨n c¬m;
¤ng con t−ëng thËt b−íc vµo buång. Bµ TrÎ nhanh tay chèt cöa
l¹i, nghiÕn r¨ng nghiÕn lîi b¶o:
- B©y giê th× mµy chÕt víi bµ !
MiÖng nãi, tay víi c¸i dïi ®ôc cña «ng Phã quËt vµo l−ng con
trai. Cu Th¹ch gi¬ tay ®ì, ®¶o m¾t nh×n quanh. Bçng tho¾t c¸i, cËu
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
20
nh¶y lªn mÆt hßm gian, ®¸nh ®u lªn xµ nhµ, ®¹p tung v¸ch ®è ®an b»ng
tre råi phi th©n xuèng bµn thê gian gi÷a lµm ®æ láng cháng c¶ b¸t
h−¬ng, m©m bång, bå ®µi. Bµ mÑ thë dèc, véi rót chèt cöa, x¸ch dïi ®ôc
x« ra, nh−ng lóc bÊy giê th× cËu quý tö ®· cao ch¹y xa bay råi.
Lµng nghÌo, ®Êt chËt, ng−êi ®«ng, l¹i thuéc vïng chiªm tròng
nªn cuéc sèng vÊt v¶, lam lò. Nh÷ng n¨m vì ®ª, n−íc ngËp tr¾ng ®ång,
lóa mÊt s¹ch, khi n−íc rót chØ cßn c¸nh b·i ven s«ng lµ trång ®−îc
khoai lang. C¸i thø khoai lang V©n trång trªn ®Êt phï sa tèt v« kÓ, cñ
nµo cñ Êy to mËp, da nh½n bãng, næi s¾c n©u ®á hoÆc tÝm sÉm, luéc lªn
bë nh− b¸nh phong bét nÕp hoa vµng. Nh−ng Cu Th¹ch chØ thÝch khoai
kh«, nhÊt lµ lo¹i th¸i con ch×, ph¬i kü ®Ó trong chum Thanh chÌn l¸
chuèi mËt. LÇn nµo giÆt ¸o cho cËu, bµ TrÎ còng t×m thÊy khoai kh«
trong tói. Vïng Ba Tæng cã nghÒ ®¬m t«m tÐp b»ng lo¹i ®ã tre dïng.
Sau mçi vô heo may, anh em Nh−ìng ph¬i ®−îc mÊy nong lµm thøc ¨n
quanh n¨m. ChÞ tÝ Nh−êng lÊy chång, nhµ nghÌo l¹i ®«ng con, bµ TrÎ
th−êng giÊu cho mçi lÇn mét Ýt. BiÕt chuyÖn, Cu Th¹ch tuyªn bè:
- PhÇn cña u víi anh Nh−ìng mét chum muèn cho chÞ C¶ bao
nhiªu th× tuú, nh−ng cÊm ®ông vµo chum cña t«i.
¤ng phã §ang l−êm th»ng con ngç nghÞch m¾ng:
- Mµy lµ th»ng Ých kû.
Cu Th¹ch mÆt l¹nh nh− tiÒn, phít lê c¶ «ng bè, giäng bèp ch¸t:
- Con g¸i ®· lÊy chång h−ëng phóc nhµ chång, hÔ vÒ ®©y bßn vÐt
lµ t«i ®Ëp vµo
mÆt.
Anh em Nh−ìng kh«ng häc Quèc ng÷ mµ chØ häc ch÷ Nho víi
bè. ¤ng Phã tr−íc häc cô kho¸ Th×n. Sè «ng vÊt v¶ ch¼ng cã vai vÕ g×
trong lµng nh−ng do biÕt ch÷ nªn bän lý dÞch kh«ng d¸m chÌn. Khi ®·
cã thÓ cÇm ®−îc ®ôc ch¹m, «ng bè cho hai cËu con trai theo phô viÖc.
Nh−ìng chÞu khã häc hái, chãng thµnh nghÒ. Cu Th¹ch võa vông vÒ võa
m¶i ch¬i toµn lµm háng. ¤ng §ang ghÐt l¾m, ví dïi ®ôc cho¶ng. Lµm
®−îc ch½n n¨m, mét lÇn «ng bè giao cho hai anh em tØa nh÷ng chïm
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
21
hoa cóc trªn c¸nh tñ chÌ gç gô, Th¹ch s¬ ý ®ôc qu¸ tay lµm vì mét
miÕng. Nh−ìng tøc m×nh m¸ch bè. ¤ng Phã s−îng mÆt víi gia chñ, liÒn
lÊy c¸n r×u quËt tíi tÊp vµo tay con trai. Trêi rÐt. Bµn tay tÝm bÇm. §au
qu¸, Th¹ch c¾n r¨ng kh«ng nãi nöa lêi, nhÆt chiÕc ¸o c¸nh n©u v¾t vai,
l¼ng lÆng b−íc ra cæng. C¶ Nh−ìng ch¹y theo gäi, cËu ta nãi céc lèc:
- T«i kh«ng vÒ nhµ n÷a ®©u.
T−ëng Cu Th¹ch phÉn chÝ nãi thÕ ai ngê h¾n ®i thËt. Cuèi n¨m
DÇn, ¤ng Phã qua ®êi. Bµ TrÎ còng mÊt sau ®ã mÊy th¸ng v× nhí
th−¬ng con. Ng«i nhµ gç n¨m gian bÞ T©y bèt TuÇn ®èt trong trËn cµn
m−êi hai th¸ng chÝn. N¨m M·o c¶ Nh−ìng ®i lÝnh B¶o an. ChÞ NgÇn vµ
ba ®øa con ph¶i chen chóc trong tóp lÒu ch¼ng kh¸c g× lÒu vã bÌ.
Mét ®ªm Cu Th¹ch vÒ. Cïng víi cËu ta cßn cã hai b¹n ®ång ngò.
TÊt c¶ ®Òu bÞ ng· n−íc. Ng−êi nµo ng−êi Êy m«i th©m, da t¸i nhît, ®Çu
rông s¹ch tãc. Th¹ch gäi chÞ d©u ra mét chç b¶o :
- ChÞ nÊu cho chóng t«i nåi ch¸o, kiÕm ®−îc mÊy qu¶ trøng th×
tèt. Anh em míi ë rõng vÒ, nhê chÞ vµi h«m.
ChÞ NgÇn gËt ®Çu:
- Ch¸o th× cã. Trøng còng cã. Nh−ng c¸c chó kh«ng thÓ ë ®©y l©u
®−îc. H«m nµo lÝnh tuÇn còng vµo lµng lôc so¸t.
¡n ch¸o xong, bµ chÞ d©u l¹i giôc:
- C¸c chó ph¶i ®i ngay trong ®ªm, ®õng chê trêi s¸ng.
Cu Th¹ch c−êi nh¹t:
- ChÞ ®uæi, chóng t«i ®i nh−ng nhê chÞ gi÷ hé c¸i nµy, cuèi th¸ng
sÏ cã ng−êi ®Õn lÊy.
Nãi råi Th¹ch x¸ch chiÕc bÞ cãi ®· cò nh−ng nÆng chÞch ®Ó vµo
gãc lÒu. ChÞ NgÇn sinh nghi bÌn më ra xem thö. Xuýt n÷a chÞ ta chÕt
ngÊt v× c¸i thø ®ùng trong bÞ toµn lµ lùu ®¹n chµy, véi ch¹y ®uæi theo
võa nãi võa thë :
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
22
- ChÞ l¹y c¸c chó. C¸c chó ë l¹i còng ®−îc nh−ng ph¶i qu¨ng c¸i
cña nî Êy ®i. Nã mµ biÕt th× chÕt c¶ nhµ.
§ªm Êy chÞ NgÇn cïng ®øa con g¸i lín bÊt ®¾c dÜ ph¶i ®µo hÇm
bÝ mËt cho ba ng−êi. Hä ¨n nghØ ë nhµ chÞ h¬n mét tuÇn. ChÞ mua ®−îc
thuèc ký ninh cña «ng xÕp Thô cho uèng, hÕt sèt råi míi ®i. Khi ®i,
Th¹ch thay mÆt anh em nãi lêi c¶m ¬n:
- Sau nµy kh¸ng chiÕn thµnh c«ng, ChÝnh phñ sÏ cã sù ®Òn ®¸p.
ChÞ l¾c ®Çu:
- Ch¶ cÇn ¬n víi huÖ, chØ mong c¸c chó ch©n cøng ®¸ mÒm;
N¨m sau, C¶ Nh−ìng bÞ ®¹n du kÝch vµo gãt, thµnh khËp khiÔng,
®−îc gi¶i ngò. ChÞ NgÇn chuyÓn sang nÊu r−îu nu«i lîn n¸i. N¨m th×
m−êi ho¹ Th¹ch ghÐ vÒ. Cã r−îu uèng anh ta thÝch l¾m. Mét ®ªm,
Th¹ch b¬i qua s«ng L¨ng, quÇn ¸o −ít sòng, run cÇm cËp. ChÞ NgÇn rãt
chÐn r−îu ®−a cho em chång:
- Uèng cho ®ì rÐt.
Uèng xong, Th¹ch dÆn tr−íc khi chui xuèng hÇm:
- Mai ®i chî chÞ "®á" ®õng nh×n lªn cµnh ®a.
ChÞ NgÇn kh«ng nãi g×; Sím h«m sau quÈy g¸nh ra ®Çu lµng
nghÜ bông: “Ch¾c th»ng nµy l¹i treo t¹c ®¹n lªn c©y ®a”. §Õn n¬i, d−íi
¸nh tr¨ng h¹ tuÇn mê mê, thÊy c¸i ®Çu ng−êi tãc tai rò r−ìi, lñng l¼ng
trªn cµnh ®a, c¸c bµ hµng r−îu ch¼ng cßn hån vÝa nµo, m¹nh ai nÊy
ch¹y nh− bÞ ma ®uæi. ChÞ ngÇn vÊp ng· vì c¶ hai vß r−îu. VÒ nhµ, chÞ
m¾ng:
- Chó lõa chóng t«i.
Cu Th¹ch nhe r¨ng c−êi:
- §ã lµ ®Çu l©u ViÖt gian lµm chØ ®iÓm cho T©y.
ChÞ bçng chét d¹ hái:
- C¸c chó b¾t ng−êi ta ë ®©u vÒ? Hay lµ.;;
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
23
Giäng Th¹ch vÉn tØnh kh«:
- ChÝnh lµ lý Läng lµng ta chø cßn ai n÷a.
ChÞ NgÇn t¸i mÆt:
- èi giêi ¬i ! Chó g©y ra téi ¸c tÇy trêi råi;
Tõ l©u Th¹ch ®· næi tiÕng lµ tay gan lú, mÊy lÇn xuýt bÞ T©y b¾t.
GÇn ®©y, anh ta ®−îc cö vÒ Chi §iÒn t¨ng c−êng cho ®éi du kÝch. Chñ
tr−¬ng cña Th¹ch lµ trõ khö ViÖt gian. ChØ trong th¸ng chÝn ®· cã hai
tªn bÞ c¾t cæ lµm ®ån C¸o tøc ®iªn lªn.
Khóc V¨n vung vÈy khÈu sóng ng¾n, hÊt hµm hái:
- Anh kia, th»ng Th¹ch ®©u?
Nh−ìng tho¸ng thÊy lÝnh tr¸ng ®Çy s©n, ho¶ng l¾m nh−ng cè
trÊn tÜnh ®Ó giäng bít run :
- Th−a quan lín, th»ng mÊt dËy Êy bá nhµ ®i tõ bèn n¨m nay
kh«ng thÊy vÒ.
- Nhµ anh nãi l¸o ! - Khóc V¨n n¹t né - MÊy h«m tr−íc, nã cïng
®ång bän c¾t cæ «ng lý Läng treo lªn c©y ®a chî §×nh, ch¶ nhÏ anh l¹i
kh«ng biÕt?
- D¹ t«i còng cã nghe d©n lµng nãi.
- Trãi l¹i ! - Khóc V¨n ra lÖnh cho mÊy tªn lÝnh dâng - NÕu
kh«ng thµnh thËt khai ra th× h·y liÖu c¸i m¹ng mµy.
- Êy quan lín, - Nh−ìng mÕu m¸o - t«i còng ®· ®i lÝnh B¶o an, bÞ
¨n ®¹n ViÖt Minh nªn ch¼ng viÖc g× ph¶i bao che cho chóng.
- Nh−ng Cu Th¹ch lµ em ruét mµy. - Khóc V¨n qu¾c m¾t g»n
giäng.
- Em ruét mµ lµm ViÖt Minh t«i còng b¸o quan b¾t nÕu nh×n
thÊy nã vÒ lµng.
- §−îc;;;! - Khóc V¨n c−êi nh¹t - Mµy nhí ®Êy.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
24
Kh¾p v−ên chuèi, bê ao, chç nµo còng bÞ nh÷ng chiÕc thuèn dµi,
nhän ho¾t xuyªn xuèng th¨m dß. GÇn bôi m©y, gi¸p víi nhµ Tr−¬ng
Qu¶, mét tªn dâng ph¸t hiÖn ra hÇm v× c©y thuèn s¾t sôt xuèng giµ nöa.
Khóc V¨n n¾m cæ ¸o c¶ Nh−ìng l«i sÒnh sÖch ®Õn bôi m©y, b¶o:
- Mµy gäi nã ra ®i nÕu kh«ng ®õng tr¸ch.
- §· b¶o nhµ t«i kh«ng cã hÇm bÝ mËt.
Bän lÝnh lªn ®¹n r«m rèp. TiÕng cuèc, thuæng, xµ beng phÇm
phËp. Chõng n¨m bÈy phót, mét kho¶ng trèng b»ng b¾p ch©n lé ra, s©u
hun hót. Mét g· kªu lªn:
- HÇm ®©y råi;;;
H¾n ch−a nãi døt lêi mét vËt ®en lo»ng nho»ng cÊt cæ phun phÌ
phÌ. Th× ra mét con hæ mang ®ang Êp trøng, bÊt chît bÞ ph¸ hang, nã
lao vót ra víi tèc ®é tªn b¾n mæ tróng tinh mòi cai L×u. Tªn nµy lËp tøc
ng· bæ chöng, gi·y ®µnh ®¹ch. Khóc V¨n bÞ mét phen ho¶ng hån. H¾n
vÈy liÒn ba ph¸t sóng lôc. Viªn cuèi cïng tróng vµo c¸i ®Çu nh½n bãng.
Con r¾n qu»n qu¹i mét lóc råi míi chÕt. Cai L×u bÞ näc ®éc ngÊm vµo
ng−êi, mÆt t¸i nhît. Khóc V¨n qu¸t:
- Hai ®øa khiªng «ng ta ra ®×nh cßn nh÷ng ng−êi kh¸c tiÕp tôc
t×m hÇm.
C¶ Nh−ìng lÊm lÐt theo dâi bän chóng. TrËn cµn bÊt chît lµm
anh ta lo l¾m. C¸i hÇm cña Cu Th¹ch n»m ngay phÝa ngoµi bê ao, gÇn
gèc c©y sung. Nã mµ khui ra th× gay. RÊt may, h«m nay chÞ NgÇn ®·
®−a lò trÎ vÒ kÎ BÇu tõ s¸ng. MÑ con hä mµ ë l¹i th× ch¼ng biÕt chuyÖn
g× sÏ xÈy ra. C¸c tay thuèn chäc ngo¸y hÕt l−ît kh«ng thÊy chç nµo
®¸ng ngê kÐo nhau vµo s©n gië thuèc l¸ ra hót. Khóc V¨n s¾p söa cho
rót qu©n th× mét ng−êi mÆc quÇn ¸o n©u, ®éi nãn l¸ nh− phu xe mang
kÝnh thÇy bãi tõ ngoµi cæng vµo ghÐ tai viªn thiÕu uý nãi thÇm mÊy
tiÕng råi chØ tay ra gèc c©y sung. Khóc V¨n lËp tøc ra lÖnh ®µo. ChØ vµi
ba nh¸t cuèc cöa hÇm ®· hiÖn ra. §ã lµ mét khung gç h×nh ch÷ nhËt lÌn
®Êt nÖn, ®−îc ®Ëy rÊt khÐo ë mét vÞ trÝ Ýt ngê tíi nhÊt mÆc dï nã chØ
c¸ch mÐp ®−êng ch−a ®Çy nöa th−íc.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
25
Khóc V¨n ra lÖnh:
- Lïi l¹i ! ChuÈn bÞ lùu ®¹n.
Nãi xong, h¾n b¾c tay lµm loa gäi to:
- Cu Th¹ch lªn ®i ! Anh kh«ng cßn ®−êng tho¸t ®©u.
PhÝa d−íi vÉn im lÆng. §ã lµ nh÷ng phót gi©y c¨ng th¼ng chÕt
ng−êi kh«ng chØ c¶ Nh−ìng mµ chÝnh tim viªn thiÕu uý còng ®Ëp th×nh
thÞch. H¾n muèn b¾t sèng tªn ViÖt Minh n»m vïng ®Ó chøng tá n¨ng
lùc cÇm qu©n cña m×nh ®èi víi g· ®ån tr−ëng mµ ngay tõ ®Çu ®· tá th¸i
®é coi th−êng thuéc cÊp. Kh«ng thÊy trong hÇm cã ®éng tÜnh g×, Khóc
V¨n l¹i qu¸t to:
- Anh Th¹ch ra ®i! LÊy danh dù cña mét sü quan qu©n ®éi Liªn
hiÖp Ph¸p, t«i sÏ ®¶m b¶o tÝnh m¹ng cho anh.
H¾n ®ang l¶i nh¶i th× ®ét nhiªn mét qu¶ lùu ®¹n tõ d−íi hÇm
qu¨ng lªn. Lùu ®¹n næ tøc th× lµm hai lÝnh da ®en vµ mét tªn dâng chÕt
t¹i chç. Khóc V¨n ®· nghÜ tíi t×nh huèng nµy nh−ng kh«ng ngê tªn ViÖt
Minh l¹i nhanh tay ®Õn thÕ. Nh×n ®¸m thuéc h¹ qu»n qu¹i trong vòng
m¸u, h¾n næi m¸u ®iªn, v¶y sóng nh»m c¶ Nh−ìng næ hai ph¸t. Nghe
tiÕng lùu ®¹n, bän lÝnh cña Chi e ry lóc Êy ®ang ë s©n ®×nh còng x¸ch
sóng ch¹y ®Õn. Khóc V¨n tù tay nÐm qu¶ lùu ®¹n më vÞt xuèng hÇm.
TiÕng næ bÞ nÐn l¹i nghe lôc bôc nh− sÊm mïa ®«ng. Khãi ®Æc sÖt, cay
sÌ xéc vµo m¾t mòi lµm bän lÝnh h¾t h¬i nh− tÊt c¶ ®Òu m¾c bÖnh cóm.
Khóc V¨n b¶o tªn lÝnh da ®en ng−êi Xª nª gan :
- Chê hÕt khãi råi xuèng hÇm mang tªn ViÖt Minh lªn;
Tªn da ®en loay hoay mét lóc l¹i chui lªn víi mét nöa c¸i chai
vèn lµ thø ®å ®ùng g¹o rang cña nh÷ng ng−êi n»m hÇm bÝ mËt;
- Th−a thiÕu uý kh«ng thÊy x¸c ng−êi.
- Qu¸i l¹. - Khóc V¨n lÈm bÈm - Ch¶ lÏ nã l¹i n¸t bÐt ra ®Õn nçi
m¾t c¸c anh kh«ng nh×n thÊy. H·y ®µo réng thªm, råi xóc ®Êt lªn ®Ó
xem th»ng ViÖt Minh nµy måm ngang mòi däc thÕ nµo.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
26
MiÖng hÇm lËp tøc ®−îc ph¸ réng; Gèc sung bËt rÔ. §Õn lóc Êy
bän lÝnh míi ph¸t hiÖn ra mét ng¸ch ¨n th«ng xuèng n−íc.
- Chóng ta bÞ lõa råi; - Khóc V¨n ®−a m¾t nh×n ao bÌo t©y b¶o -
§©y lµ lo¹i hÇm hai tÇng. Tªn th¹ch ®· lÆn d−íi ®¸m bÌo kia.
- NÕu vËy ch¾c lµ nã ch−a d¸m ngoi lªn.
Hµng chôc qu¶ lùu ®¹n ®−îc nÐm xuèng nh÷ng chç nghi ngê.
§¹n sóng tr−êng bay chiu chÝu trªn mÆt líp bÌo dµy ®Æc. Chõng nöa
tiÕng ®ång hå, Khóc v¨n lïa tÊt c¶ ®¸m lÝnh dâng xuèng ao, dïng c©u
liªm vµ ®inh ba, dµn hµng ngang cµn hÕt l−ît ®Õn gÇn tr−a mµ vÉn
kh«ng thÊy bãng d¸ng tªn ViÖt Minh. H¾n c¸u l¾m qu¨ng chiÕc bËt löa
cho tªn lÝnh Xª nª gan.
- §èt nhµ !
Ng«i nhµ mét gian hai ch¸i cña vî chång c¶ Nh−ìng bïng ch¸y.
Löa gÆp giã ®«ng nam bèc cao bÐn sang nhµ qu¶n H¹o; «ng H¹o hèt
ho¶ng lËp cËp x¸ch thïng ra ao th× bÞ tróng ®¹n cña c¸nh qu©n Chi e ry
®ang b¾n lo¹n x¹ phÝa xãm Néi. §−êng lµng khãi bèc mï mÞt. Søc nãng
cña ho¶ thÇn lµm kh«ng khÝ hÇm hËp nh− lß b¸t qu¸i. C¶ xãm MËt trë
thµnh biÓn löa. MÊy tªn lÝnh Phi Ch©u ch¹y ng−îc ch¹y xu«i, ®en s× nh−
nh÷ng hung thÇn. Mét th»ng cã m¸i tãc xo¨n tÝt, cao lªnh khªnh nh¶y
ra hµng rµo cóc tÇn tóm ®−îc c« con d©u «ng tr−¬ng PhËn liÒn ®Ì
xuèng ®Çu bÕp, tèc v¸y lªn. C« Dù sî chÕt khiÕp nh−ng vÉn cè søc
chèng cù b»ng c¸ch c¾n vµo yÕt hÇu tªn lÝnh Lª d−¬ng. H¾n khoÎ nh−
voi, chØ khÏ g¹t mét c¸i, ®Çu ng−êi thiÕu phô ®· oÆt ra. C« ta chÕt råi
nh−ng g· da ®en vÉn hïng hôc giµy vß tÊm th©n lo· lå gi÷a nh÷ng tiÕng
næ ®ïng ®oµng vµ h¬i löa hÇm hËp tõ m¸i bÕp ch¸y ®ang s¾p r¬i xuèng.
PhÝa bªn kia ao, hai tªn dâng vå ®−îc ®øa con g¸i chõng m−êi s¸u m−êi
bÈy võa ch¹y ra tõ mét ngâ côt. Mét th»ng kÐo tuét chiÕc v¸y th©m
qu¨ng vµo ®èng löa råi xèc ng−îc con bÐ lªn ch¹y ra phÝa bê ao. Chi e
ry tr«ng thÊy véi qu¸t :
- §øng l¹i!
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
27
Hai tªn lÝnh b¶n xø lµm ra vÎ kh«ng quen nghe tiÕng Ph¸p vÉn
c¾m cæ ch¹y. Viªn thiÕu uý liÒn rót khÈu colt nh»m th»ng ®ang v¸c
ng−êi næ mét ph¸t. Viªn ®¹n tróng b¾p ch©n lµm h¾n ng· chói vÒ phÝa
tr−íc. Chi e ry nh¶y ®Õn ®¸ vµo m¹ng s−ên th»ng ch¹y sau b»ng mét có
®ßn hiÓm lµm tªn nµy nh¨n nhã.
- Cëi quÇn dµi ra!
- D¹, bÈm thiÕu uý…
Chi e ry chÜa khÈu sóng lôc vµo ®Çu h¾n:
- Tao b¶o cëi ra.
Tªn dâng lËp cËp lµm theo m¾t len lÐn nh×n vµo nßng sóng.
- MÆc quÇn cña mµy cho c« ta !
Tªn lÝnh lãng ngãng m·i míi xá ®−îc èng quÇn ®i trËn b»ng thø
v¶i ka ki dµy cép vµo ch©n c« g¸i lóc nµy vÉn cßn ®ang ngÊt xØu ch¼ng
biÕt v× sî hay võa bÞ ng·.
- Mang c« bÐ vµo ng«i nhµ kia ! - Chi e ry chØ tay ra lÖnh - Xong
råi vÒ s©n ®×nh ®îi tao. Tèi nay xuèng hÇm giam. Ph¹t c¬m c¶ hai
th»ng.
Bèn giê chiÒu. Khóc V¨n bµn víi Chi e ry rót qu©n sau khi h¾n
®· ra lÖnh ®èt gÇn hÕt nhµ cöa xãm MËt. Nh×n c¶nh lµng xãm ®iªu tµn,
Chi e ry thë dµi:
- Ch¶ nhÏ nh÷ng cuéc hµnh qu©n nh− thÕ nµy l¹i ®−îc gäi lµ
“tiÔu trõ ViÖt Minh”.
Khóc V¨n mÆt l¹nh tanh, c−êi khinh khØnh:
- ThiÕu uý kh«ng nªn ®a c¶m. Chóng ta lµ nh÷ng ng−êi lÝnh cã
nghÜa vô ph¶i phôc tïng mÖnh lÖnh cÊp trªn.
- T«i e r»ng cuéc chiÕn nµy cßn l©u míi kÕt thóc vµ qu©n ®éi
Liªn hiÖp Ph¸p ch¼ng thÓ nµo th¾ng ®−îc ViÖt Minh.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
28
3
ChiÕc hÇm ë gèc sung cã cöa n»m s©u d−íi n−íc. Sau khi tung
qu¶ lùu ®¹n, Th¹ch tôt xuèng lÆn mét h¬i d−íi ao bÌo t©y, chui vµo cöa
hÇm thø hai phÝa bê bªn kia, leo lªn ng¸ch trªn, n»m chê ®Õn nöa ®ªm
tho¸t ra ngoµi. Anh ta v−ît s«ng L¨ng lóc canh t−, vµo ®Õn b·i chuèi
cån Vµnh th× gµ b¸o s¸ng. Ng−êi vÉn cßn −ít l−ít th−ít, Th¹ch cëi quÇn
¸o v¾t cho r¸o n−íc råi më b×nh toong lµm tîp r−îu ngang cho Êm
bông. Th¹ch uèng r−îu tõ håi cßn ë nhµ cïng víi «ng phã §ang ®i chôp
Õch ®ªm, l©u dÇn thµnh nghiÖn, ®i ®©u còng ph¶i mang theo. Ngµy míi
®i khái lµng Cu Th¹ch lang thang mÊy h«m bªn cån Vµnh; Anh ta kiÕm
¨n b»ng c¸ch bÎ ng« thuª cho d©n kÎ Bßng. X¶y nhµ ra thÊt nghiÖp, ®·
cã lóc chµng thî ch¹m nöa mïa nghÜ ®Õn viÖc ®¨ng lÝnh B¶o an. Vïng
Ba Tæng, mÊy n¨m nay khèi anh theo binh nghiÖp cã tiÒn göi vÒ cho vî
con. Vµo lóc Th¹ch s¾p sang phñ §«ng Giµng th× gÆp Lª V¨n VËn. ¤ng
chñ tÞch trong vai ng−êi bu«n hµng tÊm, ¸o gô bèn tói, quÇn chÐo go
mÇu l«ng chuét, qu¶y ®«i bå thòng th½ng b−íc trªn ®ª. Tr−íc ®©y
Th¹ch ®· gÆp VËn vµi lÇn nªn nhËn ra ngay «ng chñ tÞch. Anh ta nh×n
g¸nh hµng cã vÎ ng¹c nhiªn, hái :
- D¹o nµy b¸c bá ViÖt Minh ®i bu«n chuyÕn µ?
VËn kh«ng tr¶ lêi mµ hái:
- CËu lµ con trai «ng phã §ang bªn Chi §iÒn ?
- Ph¶i.
- Cã viÖc g× mµ lang thang sang ®©y?
- T«i bá nhµ ®i.
VËn gËt ®Çu:
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
29
- Trai thêi lo¹n ch¼ng nªn ru ró trong nhµ mµ cÇn ph¶i cã chÝ
lín. CËu h·y theo t«i.
- ChuyÓn hµng ra vïng tù do ph¶i kh«ng?
- Kh«ng, lªn rõng.
Hai ng−êi xu«i theo b·i d©u ven s«ng, chiÒu tèi vµo kÎ Bßng nghØ
nhê mét nhµ d©n bªn ®−êng. Chñ nhµ lµ ng−êi ®µn «ng trung niªn cã
cÆp m¾t trè, c¸i mòi tÑt vµ hµm r¨ng væ tr«ng rÊt bÈn t−íng. ThÊy
kh¸ch nãi lµ d©n bu«n chuyÕn «ng ta nhËn cho nghØ trä ngay, cßn b¶o
bµ vî nÊu c¬m mêi ¨n. TÇm cuèi giê Hîi, phÝa ®Çu lµng cã tiÕng mâ c¸
khua rÊt gÊp. TiÕp theo lµ trèng ngò liªn nÖn th×nh th×nh tõ s©n ®×nh
väng vÒ. VËn giËt m×nh bÊm tay Th¹ch nãi nhá:
- Gay råi, l·o chñ nhµ ph¶n chóng ta.
Th¹ch v¨ng tôc chöi :
- §èt mÑ nã nhµ ®i råi chuån.
- Êy chí ! - VËn th× thµo - Håi chiÒu t«i ®· quan s¸t kü chung
quanh. PhÝa sau v−ên cã mét lèi nhá th«ng ra miÕu hoang. Ta luån vÒ
®»ng Êy may ra cßn kÞp.
Hai ng−êi lÐn më cöa m¹ch, nhÑ nhµng chui vµo v−ên chuèi. L·o
m¾t trè ngåi r×nh ë ch©n ®èng r¬m tr−íc cæng vÉn yªn trÝ hai «ng kh¸ch
®ang ngñ mÖt. Håi chiÒu, nh×n thÊy LªV¨n VËn l·o sinh nghi, h×nh nh−
cã lÇn gÆp g· l¸i bu«n nµy ë ®©u ®ã. Kh«ng. H¾n kh«ng ph¶i d©n bu«n
chuyÕn. Bän nµy ch¾c lµ ViÖt Minh tr¸ h×nh. Ph¶i b¸o lý Qu¶ng ®Ó «ng
ta lµm râ thùc h−. NghÜ vËy, g· vµo bÕp th× thÇm mÊy c©u víi vî råi
l¼ng lÆng ra cæng.
Khi c¸nh h−¬ng dòng x¸ch gËy géc, gi¸o m¸c Ëp vµo nhµ th× hai
“l¸i bu«n” ®· ch¹y ®Õn gi÷a ®ång. Bän nµy ®èt ®uèc h« ho¸n tuÇn ®inh
®uæi theo. Tµn löa bay nhÊp nho¸ng. TiÕng b−íc ch©n rÇm rËp lµm Cu
Th¹ch næi da gµ. Còng may, trêi tèi ®en mµ c¸nh ®ång l¹i réng, nhiÒu
gß ®èng, dÔ Èn nÊp nªn bän lµng Bßng t×m quanh quÈn chõng mét canh
giê kh«ng thÊy g× ®µnh kÐo nhau vÒ. Cu Th¹ch b¶o Lª V¨n VËn:
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
30
- H«m nay t«i míi biÕt thÕ nµo lµ ViÖt Minh.
- Cã sî kh«ng? - VËn hái.
- Sî chø, nh−ng mµ cã lÏ ho¹t ®éng kiÓu nµy còng thÝch.
Sau vô thanh to¸n lý Läng, Khóc V¨n kÐo qu©n cµn vïng Chi
§iÒn, Th¹ch bÞ lé kh«ng thÓ ë l¹i chØ huy phong trµo, Lª V¨n VËn ph¶i
rót anh ta vÒ c¨n cø Mai §éng. Nh×n bèt TuÇn ¸n ng÷ bªn bê s«ng nh−
c¸i gai nhän chäc vµo m¾t, VËn kh«ng chÞu ®−îc b¶o víi Th¹ch:
- Ta ph¶i v−ît s«ng ®iÒu tra bèt TuÇn råi ®¸nh mét trËn xem
sao.
Th¹ch vèn lµ tay cã m¸u phiªu l−u, thÝch m¹o hiÓm, t¸n thµnh
ngay :
- §Ò nghÞ c¸c anh cho t«i sang s«ng tr−íc n¾m t×nh h×nh.
VËn b¶o:
- Tr−íc hÕt lµ chó ph¶i vÒ lµng Cïa t×m c¸ch gÆp «ng Kho¸ KiÖt;
ë rõng Hãp ®ang cã mét ®éi du kÝch nh−ng h×nh nh− hä ch−a muèn hîp
t¸c víi ta. NhiÖm vô cña chó lµ ph¶i thuyÕt phôc ®Ó «ng Kho¸ hiÓu ®−îc
chñ tr−¬ng toµn d©n ®oµn kÕt chiÕn ®Êu cña cô Hå ChÝ Minh råi míi
®Õn viÖc ®iÒu tra bèt tuÇn. Chó ®Þnh ®em theo mÊy ng−êi?
- ChØ m×nh t«i lµ ®ñ. - Th¹ch nãi ngay - Bªn Êy hiÖn giê lÝnh ®ån
TuÇn kiÓm so¸t ngÆt l¾m, ®i nhiÒu kh«ng lîi.
ChËp tèi h«m Êy, Th¹ch ®Õn cån Vµnh. Trêi tèi nh− ®ªm ba
m−¬i tÕt. M−a phïn lÊt phÊt. Sãng vç lãc bãc ngoµi b·i s«ng. Lò ®om
®ãm trªn v¹t ng« non bay chËp chên lóc cao lóc thÊp, to¶ thø ¸nh s¸ng
l©n tinh xanh lÐt, l¹nh lÏo nh−ng còng ®ñ ®Ó nhËn ra lèi vµo v−ên chuèi.
Tõ trong bôi sËy, mét con gµ n−íc, nghe tiÕng ®éng, vç c¸nh phµnh
ph¹ch bay vót lªn. Th¹ch lÊy dao g¨m thËn träng c¾t mét c©y chuèi
mang ra bê s«ng. Anh ta nh»m phÝa trªn ®iÕm Bµi V©n b¬i sang. Phï sa
m¸t l¹nh. Mét con chim l¹ cã s¶i c¸nh rÊt réng bay lµ lµ trªn mÆt n−íc.
Th¹ch cã c¶m gi¸c chØ cÇn ®−a tay lªn lµ tóm ®−îc ch©n nã. Sang ®Õn
bªn nµy, anh ta xu«i xuèng phÝa h¹ l−u chõng nöa c©y sè råi v−ît ®ª.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
31
Tõ ®©y ®Õn rõng Hãp cßn kh¸ xa. TÇm nµy, bän h−¬ng dòng vµ lÝnh
B¶o an ch¾c ®· ngñ. Tõ ng«i ®iÕm nµo ®ã m·i d−íi Chi §iÒn väng l¹i
tiÕng mâ cÇm canh. Nh÷ng tiÕng mâ kh« khèc, v« c¶m, thËm chÝ nghe
rÊt chèi tai ph¸ tan sù yªn tÜnh vèn cã cña ®ªm hÌ vïng ®ång chiªm.
Kho¶ng h¬n mét giê sau, Th¹ch t×m thÊy ng«i miÕu hoang theo
sù chØ dÉn cña Lª V¨n VËn. Anh ta leo h¼n lªn bÖ thê, v¾t chÐo khoeo
®¸nh mét giÊc. Tang t¶ng s¸ng, tr−íc khi ng−êi d©n ra ®ång, chµng
trinh s¸t ®· kÞp trë dËy rÏ xuèng ®−êng ra ®Çm Ma. Vïng nµy, tõ håi
Ph¸p x©y bèt TuÇn Ýt ng−êi qua l¹i.
§−êng vµo rõng Hãp quanh co, hai bªn toµn lau sËy rËm r¹p.
Xa xa lµ ®Çm Ma, réng mªnh m«ng, mÆt n−íc xanh mµu nân chuèi næi
bång bÒnh tõng ®¸m bÌo ong, chèc chèc l¹i cã mét ®µn vÞt trêi l«ng x¸m
hoÆc le le ®Çu tr¾ng tõ bªn kia s«ng ®¸p xuèng. Chóng tha hå lÆn ngôp
n« giìn nhau råi bay vµo rõng Hãp ®Ëu trªn ngän c©y ngo· rØa l«ng
c¸nh. M¶i ng¾m lò chim trêi, Th¹ch kh«ng ®Ó ý cã hai ng−êi kho¸c
sóng ®ang theo dâi d−íi lïm c©y dÎ.
- §øng l¹i ! Anh ®· bÞ b¾t.
Th¹ch giËt m×nh liÒn ®−a hai tay lªn qu¸ ®Çu.
- §õng b¾n. T«i ë bªn Mai §éng sang.
- C©m måm ! - Mét ng−êi cã m¸i tãc hói cua qu¸t.
Ng−êi thø hai l¹i gÇn Th¹ch kh¸m ®−îc bøc th− anh ta giÊu
trong èng nh«m ®ùng thuèc Atxpirin cµi ë c¹p quÇn.
LËp tøc chµng trinh s¸t bÞ bÞt m¾t b»ng mét b¨ng v¶i n©u råi
®−îc dÉn vµo rõng. §−êng cµng lóc cµng khã, nhiÒu chç ph¶i léi v× trêi
míi m−a. Thêi gian ®i kh«ng l©u l¾m, ¸ng chõng giµ mét kh¾c c¶ bän
®Õn §¹i b¶n doanh cña Khóc KiÖt. Võa ®−îc th¸o b¨ng m¾t, Cu Th¹ch
®· ph¸t khiÕp khi nh×n thÊy «ng chØ huy du kÝch r©u tia tua tña nh−
th»ng t−íng c−íp. Khóc KiÖt hái:
- Ai ®−a cho anh bøc th− nµy?
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
32
- Anh VËn b¶o t«i chuyÓn ®Õn «ng vµ bµn vÒ viÖc phèi hîp víi du
kÝch lµng Cïa ®¸nh bèt TuÇn.
- T×nh h×nh bªn Êy thÕ nµo?
- §· thµnh lËp ®−îc mÊy trung ®éi ®Þa ph−¬ng qu©n nh−ng ngÆt
nçi thiÕu vò khÝ nghiªm träng.
Khóc KiÖt b¶o:
- C¸c lµng quanh ®©y bÞ Ðp vµo tÒ hÕt råi. PhÇn lín lùc l−îng
nßng cèt ph¶i t¹m thêi bá ®Þa bµn ®Ó tr¸nh cµn quÐt. Trong ba th¸ng
qua cã t¸m c¸n bé n»m hÇm bÝ mËt bÞ khui. C¸c anh kh«ng nghe t«i mµ
cø ®¸nh liÒu lµ toi m¹ng.
- Cßn kÕ ho¹ch cña c¸c «ng?
- Gay l¾m. Chóng t«i ®· ®iÒu tra vÒ c¸ch bè trÝ ho¶ lùc vµ hÖ
thèng phßng thñ ®ån TuÇn nh−ng ngÆt v× vò khÝ toµn lo¹i cµ khæ, ®¸nh
c«ng kiªn kh«ng lîi. Anh vÒ nãi víi anh VËn, ®Çu th¸ng tíi, t«i cÇn gÆp
bµn mét sè viÖc quan träng.
- VËy th× «ng viÕt cho mÊy ch÷.
- §−îc, nh−ng b©y giê anh ch−a nªn ®i, chiÒu tèi ng−êi cña t«i sÏ
dÉn tíi bê s«ng.
ChuyÕn trë vÒ cña Th¹ch kh«ng theo hµnh tr×nh cò. Anh ta ®−îc
mét du kÝch ®−a xuèng tËn bÕn ®ß V¹n §iÒn. Sau khi qua s«ng, Th¹ch
®ãng gi¶ l¸i tr©u, v−ît qua mÊy lµng tÒ råi míi ng−îc lªn Mai §éng.
§äc th− xong, VËn b¶o:
- Thùc ra t«i còng cã kÕ ho¹ch vÒ Ba Tæng tõ l©u nh−ng ®iÒu
kiÖn giao th«ng lóc Êy ch−a thuËn lîi nhÊt lµ ph¶i v−ît qua kÎ Bßng,
Tróc S¬n vµ Mao X¸. Th¸ng tr−íc, ®Þa ph−¬ng qu©n cña ta kÕt hîp víi
du kÝch ®· h¹ ®−îc ®ån An S¬n, nh−ng ®ã chØ lµ nh÷ng l« cèt lÎ binh
lùc cña chóng tiªu hao kh«ng ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn nã còng khai th«ng
®−îc tuyÕn liªn l¹c gi÷a chiÕn khu vµ vïng ®Þch hËu. Nh©n dÞp nµy, ta
ph¶i tranh thñ bµn víi «ng Kho¸ phèi hîp lùc l−îng ®¸nh bèt TuÇn.
§ån nµy mµ thÊt thñ th× viÖc ®¸nh ®ån Si, ®ån Vµng kh«ng khã.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
33
- KÕ ho¹ch cña anh ®· ®−îc ban l·nh ®¹o th«ng qua ch−a?
VËn c−êi nh¹t:
- Sau trËn cµn th¸ng t− «ng nµo còng hèt, ban ngµy n»m lú d−íi
hÇm, ®ªm míi d¸m mß ra. MÊy lÇn t«i bµn ®¸nh ®ån Mao X¸ c¸c vÞ
®Òu gµn, b¶o r»ng thêi c¬ ch−a chÝn muåi.
- ý anh thÕ nµo?
- Cßn thÕ nµo n÷a. T«i lµ ng−êi l·nh ®¹o cao nhÊt cña huyÖn, t«i
ph¶i cã quyÒn quyÕt ®Þnh chø.
- VËy th× ®−îc nh−ng cßn mét chuyÖn lµm t«i b¨n kho¨n, ®ã lµ
mèi quan hÖ gi÷a «ng kho¸ KiÖt vµ tay Khóc V¨n míi ®−îc ®iÒu vÒ ®ån
TuÇn, nghe nãi th»ng nµy hung h¨ng l¾m.
VËn gËt ®Çu:
- Hai bè con nhµ Êy tõ l©u nay ®· coi nhau nh− kÎ thï, thÕ nµo
råi còng ph¶i cã mét ng−êi bÞ giÕt. T«i vèn lµ ch¸u rÓ «ng Kho¸. ¤ng Êy
tuy lµ ng−êi cùc ®oan, v« chÝnh phñ nh−ng tinh thÇn c¸nh m¹ng th×
tuyÖt ®èi trung thµnh, kh«ng nªn nghi ngê.
- Nh−ng t«i vÉn thÊy ®iÒu g× ®ã kh¸c th−êng ë con ng−êi nµy.
- §õng nªn ®a c¶m chó em ¹. Trong cuéc ®ä søc gi÷a ta vµ ®Þch
sÏ cßn nhiÒu nh÷ng bÊt ngê kh«ng l−êng tr−íc ®−îc ®©u.
Vµo mét ®ªm th¸ng chÝn, Lª V¨n VËn vµ Cu Th¹ch v−ît s«ng
L¨ng ë phÝa h¹ l−u gÇn ®iÕm Tæng. D¹o nµy ®ån C¸o cho lÝnh phong
to¶ kh¾p c¸c bÕn tõ ®iÕm Bµi V©n xuèng tËn ng· ba M«i nªn hai ng−êi
kh«ng d¸m ®i ban ngµy. Cån Vµnh sau mïa lò mµ n−íc vÉn ngËp phÇn
lín c¸c ch©n ruéng tròng. C¸ tõ s«ng L¨ng vµo nhiÒu v« kÓ nh−ng d©n
trong vïng kh«ng d¸m ®¸nh b¾t. Hä sî T©y cµn bÊt chît. C¶ mét vïng
b·i réng mªnh m«ng ngËp phï sa ngêi lªn d−íi ¸nh sao ®ªm. §©u ®ã cã
tiÕng ®íp måi. ChØ lò cß v¹c lµ tù do kiÕm ¨n. Chóng tËp hîp thµnh bµy
hµng chôc con võa lïa c¸ tÐp vµo miÖng võa c·i nhau b»ng ®ñ thø
giäng. ThØnh tho¶ng, mét con giang ch©n lªnh khªnh nh− cµ kheo bÊt
chît h¹ c¸nh, léi bïm bòm lµm ®éng n−íc, lò c¸ thiÓu ¨n ®ªm hèt
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
34
ho¶ng lao nh− tªn b¾n vät lªn nh÷ng r·nh cá n«ng choÌn, ph¬i bông
tr¾ng lÊp l¸nh nh− ¸nh b¹c.
LÇn nµy, c¬ së An S¬n ®· chuÈn bÞ cho hai ng−êi mét chiÕc
thuyÒn nan. ChÌo thuyÒn lµ mét c« g¸i, nghe giäng nãi ¸ng chõng chØ
kho¶ng m−êi t¸m ®«i m−¬i. Con ®ß lÆng lÏ sang ngang. §ªm thËt yªn
tÜnh. Sãng nhÌ nhÑ vç d−íi m¹n thuyÒn. Tõ b·i chuèi d−íi cån Vµnh cã
tiÕng có róc. Sang ®−îc qu¸ nöa s«ng bçng nhiªn hai ngän ®Ìn pha cùc
s¸ng tõ d−íi h¹ l−u räi vµo thuyÒn. Nguy råi, VËn giËt m×nh. Bän chóng
t¾t m¸y th¶ ca n« trªn s«ng ®ãn lâng tõ chËp tèi mµ c¬ së kh«ng ph¸t
hiÖn ra;
- ViÖt Minh ®Çu hµng ®i ! C¸c anh ®· bÞ bao v©y.
C« g¸i ®¶o m¸i chÌo xoay mòi vÒ bªn t¶ ng¹n b¶o hai ng−êi :
- C¸c anh cø ngåi yªn nÕu chóng ¸p m¹n h·y nh¶y xuèng s«ng.
- Kh«ng ®−îc! - VËn khÏ b¶o - ThÕ th× nguy hiÓm cho c«.
- ViÖt Minh ®Çu hµng ®i ! - VÉn tªn lÝnh ban n·y chÜa chiÕc loa
s¾t t©y cÊt giäng lÌ nhÌ nh− cßn ng¸i ngñ - C¸c anh kh«ng cßn ®−êng
tho¸t ®©u.
ChiÕc ca n« rå m¸y ch¹y vßng lªn ®ãn ®Çu con thuyÒn næ mÊy
ph¸t sóng thÞ uy.
- Nh¶y xuèng ! - C« g¸i qu¸t khÏ.
Th¹ch ®Þnh nhím ch©n rêi thuyÒn th× Khóc V¨n ®· kÞp kÐo mét
b¨ng tiÓu liªn. Anh ta giËt m×nh chíi víi trªn mÆt s«ng mét lóc th× mòi
ca n« chåm tíi. Trong khi Êy, Lª V¨n VËn thÊy c« l¸i ®ß vÉn lo¹ng
cho¹ng chÌo liÒn b¬i vÒ phÝa l¸i, víi tay ®Èy m¹nh m¹n thuyÒn. Lóc nµy
sãng rÊt m¹nh bëi chiÕc ca n« ®ang ch¹y vßng quanh. Sî c« ta chÕt
®uèi VËn kh«ng d¸m lÆn xuèng. MÊy phót sau, c¶ hai ng−êi bÞ kÐo lªn
boong. Tªn lÝnh B¾c Phi thóc cïi tay vµo ngùc VËn ®Èy anh ta vµo
khoang cho mét tªn dâng cã cÆp ch©n vßng kiÒng trãi l¹i b»ng sîi d©y
dï. C« g¸i chë ®ß bÞ dÉn vµo ca bin. Tªn chØ huy cÇm ®Ìn pin quÐt mét
vßng trªn mÆt s«ng råi ra lÖnh:
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
35
- Quay vÒ ®ån !
VËn tuy bÞ ®¸nh kh¸ ®au nh−ng vÉn kh«ng dêi m¾t khái tªn sü
quan ng−êi ViÖt. H¾n cã nh÷ng nÐt rÊt quen, vµ anh ta chît nhí ra, ®ã
lµ Khóc V¨n. ¸nh ®Ìn l−ít qua Lª V¨n VËn. Khóc V¨n nh×n tho¸ng tªn
ViÖt Minh nh−ng kh«ng nãi g×. Ca n« ch¹y mét lóc ®· vÒ ®Õn bèt TuÇn.
Lª V¨n VËn bÞ l«i vµo c¨n hÇm kh¸ réng ngay bªn d−íi phßng lµm viÖc
cña §ån C¸o. Kho¶ng nöa giê sau, Khóc V¨n xuÊt hiÖn trong bé th−êng
phôc. H¾n mang cÆp kÝnh ®en gäng ®åi måi mÆc dï lóc Êy ®ang lµ nöa
®ªm. Ngän ®Ìn m¨ng x«ng s¸ng tr¾ng soi râ khu«n mÆt th− sinh vèn
kh¸ ®iÓn trai bëi chiÕc mòi th¼ng, cÆp m«i ®á vµ m¸i tãc bång bÒnh nh−
sãng l−în. Khóc V¨n bËt löa ch©m thuèc hót, kh«ng cã g× lµ véi v· hái
cung. H¾n ph× phÌo ch¸n råi ®øng lªn ®i ®i l¹i l¹i trong c¨n hÇm chËt
hÑp lµm Lª V¨n VËn ngøa m¾t chØ muèn ®Êm vµo bé mÆt ®Ñp m· cña
h¾n mét qu¶ cho nã vì quai hµm ra nÕu hai tay anh ta ®−îc tù do. Th¸i
®é nãng nÈy cña VËn kh«ng qua ®−îc m¾t Khóc V¨n. §Õn lóc Êy h¾n
míi nhÑ nhµng hái:
- Cã lÏ ph¶i ®Õn h¬n chôc n¨m ta míi gÆp l¹i nhau chó VËn nhØ?
VËn khÞt mòi:
- VÉn cßn nhí t«i kia µ?
- Nhí chø; - Khóc V¨n c−êi nh¹t - Ng−êi anh hïng ®· tõng giÕt
bè vî, c−íp d× ghÎ trèn khái lµng Cïa råi theo Céng s¶n, xói giôc d©n
cµy næi lo¹n lµm sao mµ quªn ®−îc. D¹o nµy “®ång chÝ” cã vÎ giµ ®i
®Êy.
- Cßn anh, th−êng xuyªn ®−îc liÕm b¬ thõa s÷a cÆn cña c¸c «ng
chñ T©y nªn ngµy cµng bÐo ra.
Khóc V¨n vÉn nhÑ nhµng :
- Chó kh«ng nªn khiªu khÝch. Giê ta nãi chuyÖn víi nhau mét
c¸ch nghiªm chØnh ®Ó xem cã c¸ch g× gì ®−îc vô nµy kh«ng.
- C¶m ¬n. Anh ch¸u tö tÕ qu¸.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
36
- C¸i Êy th× cßn ph¶i xem th¸i ®é céng t¸c cña chó víi qu©n ®éi
Liªn hiÖp nh− thÕ nµo ®·. Tr−íc hÕt, t«i muèn biÕt, chó nghÜ thÕ nµo vÒ
chñ nghÜa Céng s¶n, vÒ chÝnh thÓ ViÖt Minh mµ ®i theo hä?
VËn c−êi khÈy:
- Anh tõng lÇm lÉn Céng s¶n vµ ViÖt Minh. ViÖt Minh lµ MÆt
trËn thèng nhÊt bao gåm tÊt c¶ nh÷ng ng−êi yªu n−íc ®øng lªn chèng
qu©n x©m l−îc, giµnh ®éc lËp d©n téc mµ thµnh phÇn cña nã cã c¶ c¸c
chÝnh ®¶ng.
- §iÒu Êy th× ai còng hiÓu. - Khóc V¨n xua tay c¾t ngang -
Nh−ng cßn ®iÒu rÊt Ýt ng−êi biÕt lµ, ViÖt Minh chØ lµ tÊm b×nh phong.
KÎ ®øng sau tÊm b×nh phong giËt d©y, chØ ®¹o mäi ho¹t ®éng cña ViÖt
Minh míi lµ nh©n vËt chÝnh trong cuéc chiÕn nµy. §ã lµ c¸c ®¶ng viªn
Céng s¶n.
- VËy ra anh còng hiÓu thêi cuéc ®Êy nhØ.
- Cho nªn, cã thÓ nãi, vËn mÖnh cña mÊy chôc triÖu d©n ®Êt ViÖt
sau nµy phô thuéc hoµn toµn vµo mäi hµnh vi cña nh÷ng ng−êi Céng
s¶n nÕu qu©n ®éi ViÖt Minh th¾ng trËn ®óng kh«ng?
- §óng th× sao?
- Mét ng−êi tù nguyÖn ®i theo Céng s¶n nh− chó nh−ng ch¾c g×
®· hiÓu b¶n chÊt cña chñ nghÜa Céng s¶n?
- Anh ®Þnh s¸t h¹ch t«i vÒ chñ nghÜa M¸c ®Êy µ? Nh÷ng ®iÒu lý
luËn cao siªu kh«ng cã thêi gian gi¶ng gi¶i ë ®©y, cã thÓ nãi gän l¹i, ®ã
lµ x· héi kh«ng cßn ng−êi bãc lét ng−êi, mét x· héi d©n chñ, c«ng b»ng,
phån vinh, lµm theo n¨ng lùc h−ëng theo nhu cÇu.
- Chó tin nh− thÕ thËt µ? - Khóc V¨n c−êi khÈy - §ã chØ lµ thø
chñ nghÜa ¶o t−ëng cña mÊy nhµ triÕt häc duy ý chÝ nh»m mª ho¹c
nh÷ng kÎ dèt n¸t, ngu muéi, nh÷ng kÎ cuång tÝn, nhÑ d¹ c¶ tin vµ sö
dông hä nh− nh÷ng vËt thÝ nghiÖm trong c¸c cuéc tµn s¸t ®Ém m¸u.
VËn l¾c ®Çu:
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
37
- ChÝnh anh míi bÞ c¸i b¶ vinh hoa cña bän thùc d©n, ®Õ quèc
mª hoÆc nªn míi cam t©m lµm tay sai cho giÆc, b¾n giÕt ®ång bµo. Anh
V¨n, h·y vÒ víi nh©n d©n, b©y giê vÉn cßn kÞp. T«i sÏ lµ ng−êi ®óng ra
b¶o l·nh;
Khóc V¨n bóng tµn thuèc, th¸o cÆp kÝnh ®en gµi vµo khuy ¸o, l¹i
gÇn Lª V¨n VËn b¶o :
- TÝn ®iÒu Céng s¶n cña chó kh«ng thuyÕt phôc ®−îc t«i ®©u.
Bëi v×, xÐt ®Õn cïng, chó chØ lµ anh thuyÒn chµi v« häc, lµ kÎ téi ph¹m,
bÇn cïng ph¶i ®i theo Céng s¶n ®Ó sau nµy ®−îc C¸ch m¹ng chia phÇn.
X· héi t−¬ng lai cña c¸c ng−êi chØ lµ thø b¸nh vÏ, phiªu l−u vµ hoang
t−ëng mét khi nã dùa trªn luËn ®iÓm sÆc mïi m¸u lµ ®Êu tranh giai cÊp
vµ chuyªn chÝnh v« s¶n. Nh−ng th«i, chuyÖn tÇm phµo Êy h·y dõng ë
®©y. B©y giê míi ®Õn tiÕt môc chÝnh. Chó hiÖn ®ang ë ®©u vµ qua s«ng
L¨ng víi môc ®Ých g×?
- T«i vÒ th¨m lµng Cïa ch¼ng nhÏ kh«ng ®−îc sao?
- Ng−êi ngåi cïng thuyÒn víi chó ®· trèn tho¸t lµ ai?
- Lµ b¹n bu«n cña t«i.
- Sao kh«ng qua s«ng ban ngµy mµ ph¶i ®i ®ªm?
- Qu©n cña c¸c anh h«m nµo ch¼ng ®i cµn. D©n bu«n chuyÕn sî
tai bay v¹ giã nªn míi ph¶i ®i ®ªm.
- Chó ®õng bÞp t«i. - Khóc V¨n nhÕch mÐp c−êi - Chó kh«ng nãi
còng ®−îc nh−ng s¸ng mai ®ån tr−ëng sÏ ®Ých th©n thÈm vÊn, lóc Êy
®õng tr¸ch t«i kh«ng dÆn tr−íc.
Nãi xong, viªn thiÕu uý b−íc ra khái hÇm. Hai tªn lÝnh g¸c lËp
tøc ®ãng c¸nh cöa lim nÆng ch×nh chÞch. TiÕng b¶n lÒ rÝt lªn nghe rîn
ng−êi.
Trong phßng lµm viÖc ®ån C¸o ®ang hái cung c« du kÝch, ®ån
C¸o vèn h¸u g¸i. H¾n còng say mª ®µn bµ nh− lµ say mª gµ m¸i Ba
Tæng. Nh×n ng−êi th«n n÷ cã khu«n mÆt tr¸i soan, cÆp m¸ bÇu, ®«i m¾t
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
38
®Çy vÎ bÝ Èn, viªn ®¹i uý rãt cho c« mét cèc n−íc läc råi hái b»ng tiÕng
ViÖt:
- C« tªn lµ g×?
Xoan g−êm g−êm nh×n tªn ®ån tr−ëng, buét miÖng nãi ra mét
c¸i tªn ch¼ng liªn quan g× ®Õn m×nh:
- NguyÔn ThÞ G¸i.
- ë lµng nµo, tæng nµo?
- Xa l¾m;
- §ang ®ªm v−ît s«ng lµm g×?
- §i bu«n.
- H·y tr¶ lêi cho nghiªm tóc ! - §ån C¸o b¾t ®Çu c¸u – Tªn ViÖt
Minh bÞ b¾t gi÷ chøc vô g× trong chÝnh quyÒn ViÖt Minh?
- ¤ng Êy kh«ng ph¶i ViÖt Minh mµ lµ b¹n bu«n cña t«i.
- Nµy c« em ! §õng cã ®ïa víi mét sü quan qu©n ®éi Liªn hiÖp
Ph¸p. - §ån C¸o hÕch c¸i mòi kho»m, phãng cÆp m¾t diÒu h©u vµo
khu«n ngùc ®ang phËp phång d−íi lÇn ¸o máng cña c« du kÝch –
Chóng mµy bÝ mËt sang s«ng lµ ®Ó mãc nèi víi du kÝch n»m vïng bªn
Ba Tæng ©m m−u ®¸nh ®ån TuÇn. Ch¶ lÏ b¶y tªn ViÖt Minh bÞ xö b¾n ë
cÇu Vµng trong vßng mÊy th¸ng qua kh«ng lµm c¸c ng−êi s¸ng m¾t ra?
Xoan tho¸ng rïng m×nh:
- D−íi m¾t c¸c «ng, cã lÏ tÊt c¶ ng−êi d©n vïng nµy ®Òu lµ ViÖt
Minh?
- Ph¶i. - §ån C¸o gõ gõ trong væ häng - §õng nãi con cµ con kª
n÷a. C« nghÜ chóng t«i lµ trÎ con ®Êy h¶? H¾n lµ Lª v¨n VËn. Th¸ng
t¸m n¨m bèn nh¨m, khi ViÖt Minh giµnh ®−îc chÝnh quyÒn h¾n lµm
chñ tÞch huyÖn. §Çu n¨m bèn b¶y, qu©n ®éi Liªn hiÖp trë l¹i, VËn cïng
®¸m tay ch©n v−ît s«ng L¨ng lªn vïng Mai §éng. Tõ l©u ViÖt Minh
mÊt ®Êt v× d©n chóng ®· biÕt râ bé mÆt thËt cña chóng nªn gÇn ®©y míi
bÝ mËt cö ng−êi vÒ g©y dùng c¬ së.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
39
- C¸c «ng ®· biÕt nhiÒu thÕ th× cßn hái chóng t«i lµm g×?
- ThÕ cã nghÜa lµ c« thõa nhËn?
- Kh«ng bao giê. - Xoan l¾c ®Çu b¶o - Chóng t«i lµ d©n bu«n, v×
mang hµng lËu, ban ngµy sî bÞ b¾t nªn ph¶i ®i ®ªm.
- Hµng ®©u? - §ån C¸o tóm cæ ¸o c« g¸i xÐ to¹c mét bªn vai gÇm
lªn – NÕu kh«ng khai thËt ra, tao sÏ lét truång mµy vøt xuèng l« cèt
d−íi kia cho bän lÝnh B¾c Phi nã gi¶i sÇu.
- Lóc sang s«ng, ca n« c¸c «ng lµm ®¾m thuyÒn mÊt hÕt c¶ råi.
- Nãi l¸o !
Cïng lóc Êy, Khóc V¨n b−íc vµo nãi b»ng tiÕng Ph¸p :
- §¹i uý bít nãng. ViÖc nµy kh«ng thÓ véi vµng ®−îc. Giê ngµi
h·y ®i nghØ. Ngµy mai tØnh t¸o biÕt ®©u ta ph¸t hiÖn ®−îc c¸i g× ®ã.
§ån C¸o gËt ®Çu:
- ThiÕu uý nãi ph¶i. Dï sao th× chuyÕn nµy chóng ta ®· thµnh
c«ng sau bao ngµy ®ªm gi¨ng l−íi. T«i ph¶i ®Ò nghÞ víi Bé Tæng tham
m−u vinh th¨ng thiÕu uý.
§ån C¸o vµ Khóc V¨n thay phiªn nhau thÈm vÊn hai tï nh©n.
§Õn l−ît viªn ®¹i uý hái cung Lª V¨n VËn. Kh¸c víi cÊp phã cña m×nh,
g· §ån tr−ëng thiÕu kh¶ n¨ng kiªn tr× ®èi phã víi lo¹i ViÖt Minh cøng
®Çu cøng cæ. H¾n lµ qu©n nh©n, cã nghÜa vô chÊp hµnh mÖnh lÖnh cÊp
trªn, kh«ng thuyÕt lý dµi dßng v« bæ vÒ c¸c thø chñ nghÜa b¸t nh¸o do
nh÷ng nhµ triÕt häc lÈm cÈm nghÜ ra. H¾n cÇm chiÕc dïi cui s¬n hai
mÇu ®en ®á dø dø tr−íc mÆt Lª V¨n VËn:
- ¤ng ph¶i biÕt ®iÒu mét chót. C« g¸i ®· khai hÕt råi. B©y giê hái
«ng ch¼ng qua chØ lµ ®Ó x¸c minh lÇn cuèi cho ®óng thñ tôc. H·y nãi
thËt ®i, «ng sang s«ng bªn nµy b¾t liªn l¹c víi nh÷ng ai?
VËn nghÜ thÇm. Nã hái thÕ chøng tá c« Xoan vÉn ch−a khai.
Th»ng Khóc V¨n tuy biÕt m×nh rÊt râ nh−ng kh«ng cã b»ng chøng g×
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
40
kÕt téi ®−îc. Tèt nhÊt lµ v·n gi÷ nguyªn lêi khai ban ®Çu, cßn sù viÖc
sau nµy thÕ nµo sÏ tuú c¬ øng biÕn.
- T«i ®· nãi råi. Tõ cuèi n¨m bèn b¶y t«i ®· tõ bá hµng ngò ViÖt
Minh chuyÓn sang nghÒ bu«n chuyÕn.
§ån C¸o nhe r¨ng gÇm gõ:
- Chóng mµy nãi dèi gièng hÖt nhau. §å con lîn!
H¾n vung vÈy chiÕc dïi cui bÊt ngê quËt vµo mÆt VËn. Có ®¸nh
rÊt hiÓm, m¸u ch¶y ngo»n ngoÌo däc theo gß m¸ lµm anh ta cho¸ng
v¸ng.
- ThÕ nµo? - §ån C¸o hái - §· nhí ra ch−a?
- §· b¶o chóng t«i kh«ng liªn quan g× ®Õn ViÖt Minh. ¤ng ®¸nh
m·i còng vËy th«i.
LÇn nµy lµ có ®¸ trêi gi¸ng vµo bông d−íi lµm VËn thãt ng−êi
l¹i, gËp xuèng nh− c©y chuèi bÞ ®èn ngang. Trêi ®Êt tù nhiªn quay tÝt.
Mäi vËt trong hÇm giam tù nhiªn ph¸t ra thø ¸nh s¸ng ngò s¾c. §ån
C¸o xoÌ tay hé ph¸p nh− c¸i chæi sÓ n©ng c»m VËn lªn, nh×n soi mãi vµo
m¾t anh ta giÔu cît:
- T«i phôc b¶n lÜnh Céng s¶n cña “®ång chÝ“ nh−ng ®õng bao
giê ¶o t−ëng vÒ mét nÒn ®éc lËp cña xø An Nam nµy t¸ch rêi §¹i Ph¸p.
H·y thµnh thËt khai ra sÏ tho¸t ®−îc ¸n tö h×nh.
VËn nh¾m nghiÒn m¾t, tãc bÕt må h«i rñ xuèng vÇng tr¸n nãng
hÇm hËp nh−ng vÉn kh«ng chÞu më miÖng. §ån tr−ëng tiÕp tôc ra ®ßn.
H¾n nh¶y bæ vµo «ng chñ tÞch nh− mét con thó ®ãi måi. Ng−êi VËn
nhµu nh− tµu d−a hÐo, thØnh tho¶ng l¹i bËt ra nh÷ng tiÕng “hù hù“.
Còng vµo thêi ®iÓm Êy, Khóc V¨n vèn trÇm tÜnh ®· ph¶i næi
®iªn bëi sù gan lú cña c« l¸i ®ß. Toµn th©n Xoan hÇu nh− chç nµo còng
cã nh÷ng vÖt th©m tÝm rØ m¸u. H¾n bÜu m«i khiªu khÝch:
- C« trung thµnh víi ViÖt Minh ®Ó råi cã kÕt côc nh− ngµy h«m
nay thËt xøng ®¸ng lµ bËc “liÖt n÷“ hy sinh cho chñ nghÜa Céng s¶n
cuång tÝn.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
41
- Nh÷ng kÎ b¸n n−íc nh− c¸c «ng lµm sao hiÓu ®−îc niÒm tin cña
nh©n d©n vµo Chñ nghÜa Céng s¶n.
- Nh− vËy, cho ®Õn giê c« ®· tù nhËn m×nh lµ ViÖt Minh?
- Th× ®· sao? - Ng−êi phô n÷ du kÝch khÏ nhÕch cÆp m«i s−ng
vÕu thÒu thµo.
- §−îc l¾m; - Khóc V¨n d»n giäng - Ngµy mai c« sÏ bÞ xö b¾n.
Xoan biÕt m×nh kh«ng tr¸nh khái c¸i chÕt. ChÕt lóc nµy th× trÎ
qu¸. C« ch−a ®Çy hai m−¬i, thËm chÝ ch−a cã ®−îc mét mèi t×nh. Nghe
nãi, nh÷ng c« g¸i chÕt trÎ ch−a chång, linh hån kh«ng ®−îc siªu tho¸t,
quanh suèt th¸ng lang thang ®Çu bê, xã bôi, chØ ®Õn r»m th¸ng b¶y míi
®−îc h−ëng chót ch¸o thÝ cóng chóng sinh. Lßng c« tho¸ng xãt xa. Gi¸
mµ ®õng vµo ®éi du kÝch, cø lµm mét th«n n÷ b×nh th−êng nh− c¸i Hoa
c¸i MËn råi lÊy chång, ®Î con th× lµm g× ®Õn nçi nh− b©y giê. C«ng b»ng
mµ nãi, c¶ tªn ®ån tr−ëng mòi lâ ®Õn g· Khóc V¨n ®Ñp trai kh«ng ph¶i
lóc nµo còng mÊt hÕt nh©n tÝnh. Chóng cã phÇn ®óng khi nãi vÒ h¹nh
phóc cña ng−êi ®µn bµ lµ nh÷ng thø rÊt cô thÓ chø kh«ng ph¶i thø ¶o
t−ëng xa vêi. Mong cho ngµy mai chóng xö b¾n ngay ®i, ®Ó thªm vµi
h«m n÷a cã khi kh«ng chÞu ®−îc ®ßn, m×nh khai ra mÊt. C¸i chÕt cña
mét n÷ du kÝch nh− m×nh cã ý nghÜa thÕ nµo víi cuéc kh¸ng chiÕn nhØ ?
- C« ®· nghÜ kü ch−a? - Khóc V¨n l¹i ®èt ®iÕu thuèc, ph¶ khãi
mï mÞt, hái n÷ tï nh©n b»ng giäng ch¸n n¶n.
- Cã g× mµ ph¶i nghÜ;- Xuýt n÷a th× Xoan ph¸t khãc may mµ k×m
®−îc b»ng c¸ch qu¸t lªn - T«i chÊp nhËn c¸i chÕt.
- ThËt phÝ mét ®êi con g¸i;
Nãi xong viªn ®ån phã l¼ng lÆng b−íc ra khái phßng giam. H¾n
b¶o tªn lÝnh g¸c:
- Mang thøc ¨n vµo cho c« ta.
S¸ng m−êi chÝn th¸ng chÝn, ®ån C¸o cö mét ®éi ¸p t¶i m¹nh
®em LªV¨n VËn vµ c« Xoan xuèng cÇu Vµng xö b¾n. §ã lµ mét c©y cÇu
s¾t ba nhÞp, do ng−êi NhËt x©y dùng tõ n¨m bèn ba, c¸ch ®ån TuÇn hai
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
42
chôc c©y sè vÒ phÝa th−îng l−u s«ng L¨ng. Tõ mÊy n¨m nay, theo lÖnh
cña viªn quan n¨m chØ huy xÕch t¬ §«ng TriÒu, hÔ b¾t ®−îc ViÖt Minh
®ét nhËp tõ c¸c vïng tÒ lµ mang xuèng ®Êy hµnh h×nh.
Së dÜ cã c¸i lÖnh kú qu¸i nµy lµ bëi ®Çu n¨m bèn t¸m, H¨ng ri
C¸txt¬r« cßn lµ tham m−u tr−ëng trung ®oµn bé binh Lª d−¬ng sè 7,
mét lÇn cïng viªn chØ huy Luy panh ®i xe Jeep thÞ s¸t mÆt trËn ®−êng
22, qua cÇu bÞ du kÝch ®¸nh m×n. Quan t− chØ huy trung ®oµn chÕt ngay
t¹i chç cßn «ng ta bÞ träng th−¬ng ph¶i ®−a vÒ cÊp cøu t¹i bÖnh viÖn
§ån Thuû. Tõ ®Êy C¸txt¬r« c¨m thï ViÖt Minh ®Õn tËn x−¬ng tuû, ra
lÖnh cho chØ huy c¸c ®ån binh xö b¾n du kÝch ngay t¹i chç tr−íc ®©y hä
®Þnh s¸t h¹i m×nh cho h¶ giËn.
ChiÕc ca n« Noãc m¨ng ®i c¾m cê tam tµi ch¹y ng−îc s«ng L¨ng
chõng mét giê s¾p ®Õn bÕn Trµng th× gÆp chiÕc xuång m¸y nh·n hiÖu
Hoa Kú tõ phÝa cÇu Vµng xuèng. Trªn xuång lµ b¸c sü Pi ra, phô tr¸ch
qu©n y xÕch t¬ §«ng TriÒu, b¹n th©n cña quan n¨m C¸txt¬r«. Anh ta ra
hiÖu cho ca n« dõng l¹i råi nh¶y lªn boong. §ån C¸o Ên lÖch chãp mò
chµo mµo sang mét bªn, ®øng nghiªm theo ®óng t¸c phong nhµ binh.
- Xin chµo thiÕu t¸. Ngµi cã viÖc g× ¹?
- Nghe nãi ®¹i uý s¾p ®em xö b¾n mét n÷ du kÝch?
- Kh«ng ph¶i mét mµ lµ hai tªn, th−a ngµi !
- Cho t«i xem mÆt c« ta.
- ThiÕu t¸ cø tù nhiªn, hä ®ang ë trong khoang.
Pi ra b−íc vµo khoang gi÷a nh×n Xoan vµ Lª V¨n VËn mét lóc
kh¸ l©u. Anh ta cÇm tay c« g¸i nh− lµ b¾t m¹ch xem bÖnh råi quay vÒ
phÝa ®ån C¸o b¶o :
- H×nh nh− c« ta cã mang;..
- Th−a thiÕu t¸, nã lµ mét con ViÖt Minh nguy hiÓm.
Pi ra nhón vai nãi b»ng tiÕng Anh:
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
43
- Nãi ë ®©y kh«ng tiÖn, mêi ®¹i uý xuèng xuång m¸y cña t«i mét
lóc.
Hai ng−êi võa nh¶y xuèng xuång, viªn b¸c sü qu©n y nãi d»n
tõng tiÕng :
- Trong th¸ng nµy ®¹i uý ®· hµnh quyÕt bèn ng−êi trong ®ã cã
mét phô n÷. H«m nay thªm hai n÷a lµ s¸u. Ch¼ng lÏ søc m¹nh cña
qu©n ®éi Liªn hiÖp Ph¸p l¹i lµ ë chç dïng tiÓu liªn b¾n vµo mét thiÕu
phô ®ang mang thai bÞ trãi hai tay.
§ån C¸o cau cã :
- Nh−ng t«i ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc thiÕu t¸ chØ huy c¸t chi ª
Nam Thµnh vµ t×nh tr¹ng an ninh cña vïng h÷u ng¹n s«ng L¨ng.
Chóng ghª gím l¾m. ThiÕu t¸ kh«ng h×nh dung ®−îc ®©u.
Viªn b¸c sü nheo m¾t nh×n g· ®¹i uý tham m−u qua cÆp kÝnh
tr¾ng:
- ¤ng cã thõa nhËn ®ã lµ mét c« g¸i ®Ñp kh«ng?
- §Ñp. - §ån C¸o gËt ®Çu - Nh− mét b«ng d· quú vïng nam s«ng
Loa.
- VËy sao nì n©ng sóng b¾n vµo mét b«ng hoa, ®¹i uý?
§ån C¸o cã vÎ ®· bÞ thuyÕt phôc, giäng h¾n lÊp löng:
-Th−a thiÕu t¸, h×nh nh− ngµi b¾t ®Çu ph¶i lßng con bÐ ViÖt
Minh?
- Kh«ng h¼n lµ nh− thÕ. - viªn b¸c sü nheo m¾t ®Çy ý nghÜa - VÒ
tªn ViÖt Minh kia, mÆc «ng xö trÝ, nh−ng cßn c« bÐ, h·y giao cho t«i, cø
nãi lµ ®−a vÒ phßng Nh× ®Ó tiÕp tôc lÊy cung. ViÖc sau ®ã thÕ nµo t«i sÏ
chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ngµi chØ huy xÕch t¬. ¤ng sÏ nhËn ®−îc mét
ng©n phiÕu n¨m ngµn quan nÕu biÕt c¸ch im lÆng.
Kho¶n tiÒn qu¸ lín lµm chiÕc mòi kho»m cña ®ån C¸o në ra,
cÆp m¾t xanh ¸nh lªn vÎ tinh qu¸i.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
44
- §−îc, nh−ng víi ®iÒu kiÖn ngµi ph¶i mang c« ta ®i khái n¬i ®©y
cµng xa cµng tèt.
Tay b¸c sü gËt ®Çu ngay:
- §¹i uý nãi ®óng. §Çu th¸ng tíi t«i sÏ nghØ phÐp.
M¸c xen lªn ca n«. H¾n b¶o tªn ®éi L¨ng g¬ lª vµ bän lÝnh ¸p
t¶i:
- ThiÕu t¸ Pi ra yªu cÇu mang con ViÖt Minh vÒ phßng Nh×. CÊm
mäi ng−êi bÐp xÐp. Ai lµm lé chuyÖn sÏ bÞ xö b¾n v× ®©y lµ lÖnh cña chØ
huy xÕch t¬.
Xoan ®−îc hai tªn lÝnh d×u sang xuång m¸y. Pi ra tiªm cho c«
mét mòi trî søc råi nãi mét trµng tiÕng Ph¸p. Ng−êi th«ng ng«n dÞch:
- Quan ®èc tê b¶o, ph¶i nãi dèi c« cã chöa ®Ó cøu tÝnh m¹ng.
Ca n« tiÕp tôc hµnh tr×nh. §Õn cÇu Vµng, ®ån C¸o ra lÖnh ghÐ
vµo bê råi ®−a LªV¨n VËn lªn trô sè ba. Trªn mÆt trô, kh«ng hiÓu sao,
ng−êi NhËt ®Ó mét kho¶ng trèng h×nh mòi tªn réng chõng hai th−íc
vu«ng nh« ra phÝa tr−íc. §©y chÝnh lµ n¬i nh÷ng ng−êi bÞ coi lµ ViÖt
Minh kh«ng chÞu hîp t¸c víi nhµ n−íc §¹i Ph¸p chÞu ¸n tö h×nh. X¸c
hä r¬i xuèng ch©n cÇu vµi ngµy sau míi næi lªn ë mét bÕn nµo ®ã d−íi
h¹ l−u.
§éi T¶o lÊy d¶i b¨ng ®Þnh bÞt m¾t Lª V¨n VËn. Anh ta l¾c ®Çu
b¶o:
- Kh«ng cÇn !
Viªn ®éi nh×n ®ån C¸o nãi mét c©u tiÕng Ph¸p. Tªn ®¹i uý gËt
®Çu:
- Th«i ®−îc, cø ®Ó cho anh ta nh×n dßng s«ng, bÇu trêi vµ c¶nh
vËt quª h−¬ng lÇn cuèi tr−íc khi xuèng ®Þa ngôc lµm kh¸ch cña thÇn
Ha®Ðt.
Lóc s¾p ra lÖnh næ sóng, ®ån C¸o b¶o VËn :
- NÕu «ng thay ®æi ý ®Þnh vÉn cßn kÞp ®Êy.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
45
VËn nhæ n−íc bät tróng mÆt h¾n råi chöi tôc :
- §å chã!
- B¾n ! - Viªn ®¹i uý gÇm lªn.
4
Khóc KiÖt lóc nµy ®· thu thËp thªm mét sè ®éi viªn ¸o §en
tr−íc ®©y tõng theo «ng ta ®¸nh nhau víi NhËt. Sau c¸i chÕt cña Lª
V¨n VËn, «ng ®éi tr−ëng du kÝch bµn víi mÊy ng−êi trong ban tham
m−u lµ NguyÔn §×nh Tuy, Qu¸ch ThÞnh vµ NguyÔn ThÞ Mïi lËp kÕ
ho¹ch ®¸nh bèt TuÇn d¹y cho ®ån C¸o mét bµi häc. Môc tiªu tr−íc m¾t
cña hä lµ phôc kÝch nh÷ng to¸n qu©n trªn ®−êng ®i cµn vÒ. Qu¸ch
ThÞnh cã ng−êi anh em bªn tæng Ng©n §«i hiÖn ®ang lµ lÝnh dâng trong
®ån. Anh ta bÝ mËt th«ng b¸o, cuèi th¸ng m−êi ®ån C¸o vµ Khóc V¨n sÏ
®em hai trung ®éi hµnh qu©n qua lµng Cïa, Yªn X¸ ®¸nh vµo §ång
Khª. Khóc KiÖt cho c¸c ®éi viªn mai phôc tõ ®Çu canh ba, trªn khu
ruéng bá ho¸ phÝa bªn ph¶i ®−êng 228 thùc hiÖn ph−¬ng ¸n ®¸nh ®én
thæ. §én thæ tøc lµ Èn m×nh trong nh÷ng chiÕc hÇm nhá võa ®ñ mét
ng−êi ngåi, ®Ëy vÇng cá lªn, nguþ trang lµm sao ®Ó ng−êi ta ®i ngay bªn
c¹nh còng kh«ng ph¸t hiÖn ra, ®îi kÎ ®Þch hµnh qu©n ®Õn n¬i, nhÊt lo¹t
®éi n¾p x«ng lªn tiªu diÖt gän. §©y lµ trµ ruéng xa c¸c ®iÓm d©n c−,
kh«ng cµy cÊy nhiÒu n¨m, cá x−íc, cá ch©n chim vµ cá ®u«i chån mäc
chen chóc lÉn víi nh÷ng bôi c©y xÊu hæ ®Çy gai t¹o thµnh c¶nh hoang
v¾ng tù nhiªn, khiÕn cho kh«ng mét nhµ chiÕn l−îc nµo cña qu©n ®éi
Ph¸p m¶y may nghi ngê hiÓm ho¹ ViÖt Minh ®ang tiÒm Èn. §ån C¸o
trong bé binh phôc ka ki x¸m, mò chµo mµo d¹ tÝm viÒn ®á, sóng lôc
trÔ bªn s−ên, kho¸c tiÓu liªn, thØnh tho¶ng l¹i ®−a èng nhßm lªn nh×n vÒ
phÝa tr−íc. Khóc V¨n ®i sau tiÓu ®éi lÝnh dâng, ®éi mò s¾t, tay l¨m l¨m
khÈu tuyn, ch©n ®i ®«i bèt da míi toanh nh−ng cã lÏ h¬i réng thµnh ra
mçi b−íc ®i l¹i kªu ken kÐt. Bän ¢u Phi th»ng nµo còng ®éi lo¹i mò s¾t
cña ph¸o binh nÆng chÞch, kho¸c tr−êng m¸t hoÆc xten, nßng chóc
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
46
xuèng ®Êt, xÕp hµng hai, b−íc ®Òu rÊt ®óng ®iÒu lÖnh hµnh qu©n.
§−êng 228 gËp ghÒnh bôi cuèn mï mÞt bëi nh÷ng trËn giã b¾c khan
chèc chèc l¹i thæi t¹t ngang.
§îi cho tªn lÝnh cuèi cïng lät vµo trËn ®Þa phôc kÝch, tõ n¬i
quan s¸t, Khóc KiÖt næ mét ph¸t sóng vµo tèp ®i ®Çu. Qu¸ch ThÞnh h«
to: “ Xung phong!" Råi nÐm qu¶ lùu ®¹n chµy vÒ phÝa ®ån C¸o. Nghe
sóng næ, tÊt c¶ ®éi viªn mai phôc ®Òu bËt n¾p hÇm nh¶y lªn. hä võa
nh»m b¾n vµo ®éi h×nh hµnh qu©n cña ®Þch võa thi nhau gµo thËt to :
- A! a–! a–! X–u–n–.g –p–.h–o–n–.g–!
Lùu ®¹n chµy vèn lµ thø vò khÝ tù t¹o cña x−ëng B¹ch §»ng xÞt
khãi rÊt nhiÒu nh−ng kh«ng mÊy khi næ, tuy thÕ còng lµm §ån C¸o
ph¸t khiÕp. H¾n lËp tøc l¨n trßn mét vßng råi n»m d¸n xuèng ®Êt theo
®óng kü thuËt t¸c chiÕn, sau ®ã nhanh chãng næ sóng vµo to¸n du kÝch
®ang lao tíi. Khóc V¨n tá ra b×nh tÜnh h¬n. H¾n ch¼ng l¹ g× thø vò khÝ
t¹p nham cña ViÖt Minh nªn nhanh chãng cñng cè ®éi h×nh sau khi bän
chóng cã vµi tªn tróng ®¹n sóng tr−êng mót hoÆc bÞ l−ìi m¸c xuyªn vµo
bông trong lóc cËn chiÕn. Viªn thiÕu uý tú sóng vµo gê ®èng M¶ Hñi
nh»m Qu¸ch ThÞnh næ mét ph¸t. RÊt may viªn ®¹n chÖch vÒ bªn tr¸i,
chØ s−ít qua c¸nh tay. ThÞnh cói thÊp ®Çu rª nßng sóng nh»m tªn ®ån
phã xiÕt cß. Ph¸t sóng cña nhµ thiÖn x¹ xuyªn qua b¶ vai cña tªn thiÕu
uý. H¾n giËt n¶y ng−êi råi hÊt chiÕc mò s¾t ra, tay cµo cµo trªn cá.
Qu¸ch ThÞnh ®Èy kho¸ nßng n¹p ®¹n ®Þnh båi cho Khóc V¨n viªn n÷a
kÕt thóc cuéc ®êi chã s¨n cña h¾n th× Khóc KiÖt kÞp gi÷ tay l¹i:
- Anh em m×nh hÕt ®¹n c¶ råi, ph¶i rót th«i.
Khóc KiÖt rót ®i nh−ng ®ån C¸o còng kh«ng truy ®uæi v× lÝnh
cña h¾n bÞ th−¬ng kh¸ nhiÒu, ®Êy lµ ch−a kÓ ba tªn chÕt ngay trong lo¹t
®¸nh gi¸p l¸ cµ ®Çu tiªn cña qu©n ®én thæ.
TrËn tËp kÝch coi nh− th¾ng lîi v× chØ cã mçi TrÇn Th©m bÞ
th−¬ng vµo b¾p ch©n ph¶i c¸ng vÒ nh−ng Khóc KiÖt vÉn kh«ng cã ®−îc
niÒm phÊn khëi nh− håi ®¸nh nhau víi NhËt lµ v× «ng ta b¾t buéc ph¶i
ch¹m sóng víi th»ng con bÊt hiÕu. Cho ®Õn lóc nµy mèi quan hÖ gi÷a
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
47
hai cha con hÇu nh− kh«ng cßn g× trõ lßng hËn thï. Khóc V¨n kh«ng
thÓ tha thø cho «ng bè, bëi chÝnh vÞ thñ lÜnh ¸o §en lµ thñ ph¹m g©y ra
c¸i chÕt thª th¶m cña mÑ h¾n, c¸c em h¾n vµ h¬n b¶y chôc ng−êi d©n v«
téi lµng Cïa. §Ó thanh to¸n"Héi d©n cµy"cña Khóc V¨n, «ng ta dïng
thø chuyªn chÝnh tµn b¹o nóp d−íi chiªu bµi C¸ch m¹ng v« s¶n, ®em
lùc l−îng c«ng an b¾n vµo chïa Tõ V©n vµ ho¶ thiªu c¶ mét c¸nh ®ång
lóa ®ang kú thu ho¹ch. Trong hai n¨m qua, ®· mÊy lÇn Khóc KiÖt cho
ng−êi d¸n kh¾p n¬i c¸o tr¹ng cña ViÖt Minh tuyªn ¸n xö tö v¾ng mÆt
Khóc V¨n. Hµnh vi qu¸ qu¾t cña «ng bè lµm viªn ®ån phã tøc ®iªn lªn,
thÒ sÏ cã dÞp b¾n n¸t ®Çu «ng ta dÓ r¨n ®e nh÷ng kÎ khè r¸ch ¸o «m,
mï qu¸ng theo ®u«i Céng s¶n. Nh−ng thùc tÕ l¹i kh¸c. Cuéc ch¹m sóng
h«m nay ch¾c ch¾n Khóc V¨n sÏ toi m¹ng nÕu lóc Êy Khóc KiÖt kh«ng
ng¨n Qu¸ch ThÞnh l¹i. Viªn thiÕu uý biÕt râ viÖc nµy, v× lóc bÞ dÝnh ®¹n
h¾n vÉn ®ñ tØnh t¸o nh×n vÒ phÝa tr−íc. Nguyªn nh©n g× khiÕn «ng Êy cã
hµnh ®éng kh¸c th−êng nh− vËy ? T×nh cha con hay sù tØnh ngé ? Khóc
V¨n hái råi l¹i tù tr¶ lêi. Trong con ng−êi nµy cã thÓ lµ c¶ mét khèi m©u
thuÉn cã khi chÝnh «ng ta còng kh«ng gi¶i thÝch ®−îc hµnh vi cña m×nh.
Khóc V¨n khuúnh c¸nh tay quÊn b¨ng tr¾ng, ngåi trÇm ng©m
trong phßng th× ®ån C¸o ®Èy cöa b−íc vµo. Nh×n vÎ mÆt viªn ®ån phã,
M¸c xen hái:
- ThiÕu uý nghÜ g× vÒ trËn ®¸nh h«m nay?
- T«i thËt kh«ng ngê bän ViÖt Minh l¹i t¸o tîn ®Õn thÕ.
- §ã chØ míi lµ mµn d¹o ®Çu cña cuéc chiÕn tranh du kÝch. - §ån
C¸o c−êi g»n - Nãi thËt lßng, t«i b¾t ®Çu thÊy sî nh÷ng trËn ®Þa mai
phôc ®¹i lo¹i nh− kiÓu “®én thæ“.
- Dï sao còng ph¶i thõa nhËn, b−íc ®Çu ta ®· thµnh c«ng khi trõ
khö ®−îc Lª V¨n VËn. - Khóc V¨n ®−a cho M¸c xen t¸ch cµ phª tªn båi
da ®en míi pha cßn ®ang bèc khãi - MÊy n¨m nay h¾n næi tiÕng lµ
“hïm x¸m“ Ba Tæng ®· cïng ®ång bän h¹ s¸t cña ta kh¸ nhiÒu chøc
s¾c mÉn c¸n.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
48
- ThiÕu uý nãi ph¶i. - §ån C¸o gËt ®Çu - VÝ dô nh− vô lý Läng bÞ
c¾t tiÕt.
- ChÝnh v× thÕ, muèn th¾ng ®−îc ViÖt Minh ta nªn sö dông
nh÷ng ph−¬ng ph¸p mµ hä ®· dïng, ®ã lµ n¾m ®−îc d©n, mua chuéc
bän lý dÞch lµm tai m¾t, nh− thÕ ViÖt Minh sÏ nh− c©y ®øt rÔ, mÊt chç
dùa ph¶i bá ®Êt mµ lªn rõng.
- §ã lµ kÕ ho¹ch hay nh−ng theo t«i, kh«ng dÔ thùc hiÖn. - §ån
C¸o trÇm ng©m gâ nhÞp trªn bµn - ThiÕu uý nªn nhí, bän ViÖt Minh
®Òu lµ ng−êi ®Þa ph−¬ng. Chóng cã thÓ chØ lµ anh ®¸nh giËm hoÆc mô
b¾t èc ®éi nãn mª, lùu ®¹n ®Ó trong giá, tho¾t Èn tho¾t hiÖn nh− ma, s½n
sµng n»m hÇm bÝ mËt c¶ th¸ng ¨n g¹o rang hoÆc lÆn d−íi ao bÌo thë
b»ng èng ®u ®ñ. Søc m¹nh cña chóng chÝnh lµ lßng d©n, thø mµ n−íc
Ph¸p cã nhiÒu tiÒn còng kh«ng mua ®−îc.
Khóc V¨n l¹i ®èt thªm ®iÕu thuèc, l¬ ®·ng ph¶ khãi thµnh tõng
vßng tõ thÊp lªn cao nh− h×nh chiÕc tï vµ. H¾n thÝch thó nh×n ®¸m khãi
cuén trßn rÊt cã trËt tù ®ang tan dÇn råi chÐp miÖng b¶o:
- Ph¶i nãi d©n vïng Ba Tæng nµy cøng cæ.
§ån C¸o b¶o:
- Theo t«i ®−îc biÕt th× cho ®Õn nay quan hÖ gi÷a thiÕu uý víi
«ng th©n sinh vÉn ch−a ®−îc c¶i thiÖn chót nµo.
Khóc V¨n gËt ®Çu:
- T«i víi «ng Êy mçi ng−êi ë mét chiÕn tuyÕn chØ cã thÓ nãi
chuyÖn b»ng sóng ®¹n.
- Më mét cuéc hµnh qu©n tæng lùc ®¸nh vµo rõng Hãp lóc nµy lµ
rÊt kh«ng cã lîi. - §ån C¸o tuy lµ vâ quan nh−ng mµ l¹i cã ®Çu ãc ph©n
tÝch nh− mét nhµ chÝnh kh¸ch - T«i ®Þnh cö thiÕu uý lµm trung gian vËn
®éng «ng Kho¸ ra hµng ®Ó ®ì tèn x−¬ng m¸u cho c¶ hai bªn.
- Ngµi nãi ®ïa. - Khóc V¨n gi·y n¶y lªn - ChØ cÇn t«i ®Æt ch©n
®Õn cöa rõng Hãp lµ lËp tøc ®−îc l·nh ngay hµng chôc viªn ®¹n
mótxc¬t«ng vµo ngùc.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
49
M¸c xen bËt c−êi:
- T«i kh«ng yªu cÇu thiÕu uý vµo rõng Hãp mµ t×m c¸ch nµo ®ã
göi cho «ng Kho¸ mét bøc th−.
Khóc v¨n l¾c ®Çu:
- C¸ch lµm cña ®¹i uý chØ tèn c«ng v« Ých thËm chÝ nguy hiÓm
®Õn tÝnh m¹ng ng−êi cña ta n÷a. T«i kh«ng l¹ g× tÝnh khÝ «ng Kho¸. §ã
lµ mét phÇn tö Céng s¶n cuång tÝn lu«n lÊy b¹o lùc c¸ch m¹ng lµm
ph−¬ng ch©m hµnh ®éng.
- VËy theo thiÕu uý, muèn diÖt to¸n du kÝch Êy ta ph¶i lµm thÕ
nµo?
- Dïng kÕ ®iÖu hæ ly s¬n.
- NghÜa lµ ta kÐo chóng ra khái sµo huyÖt råi bao v©y tiªu diÖt?
- Cßn h¬n thÕ n÷a, ta ph¶i t¹o c¬ héi cho «ng bè t«i ®¸nh ®ån
TuÇn.
- ¤ng nãi ®ïa.
- T«i kh«ng ®ïa tÝ nµo. - Khóc V¨n nhÊn giäng b¶o - Tr−íc hÕt,
ta gi¶ vê ®iÒu giµ nöa sè qu©n ban ngµy ®Õn c¸t chi ª Nam Thµnh ®Ó
bän gi¸n ®iÖp ViÖt Minh nh×n thÊy, ban ®ªm l¹i cho sè qu©n nµy bÝ mËt
trë vÒ. Thùc hiÖn vµi lÇn nh− thÕ d¸m ch¾c ViÖt Minh sÏ dèc toµn bé lùc
l−îng ®¸nh ®ån. Lóc Êy ta sö dông −u thÕ vÒ ho¶ lùc vµ mét trung ®éi
mai phôc d−íi ch©n ®ª b»ng ph−¬ng thøc ®én thæ nh− chóng ®· lµm
ch¾c ch¾n sÏ th¾ng lín.
§ån C¸o nghe xong, vç vai Khóc V¨n b¶o:
- ThiÕu uý ®óng lµ mét sü quan cã t− duy ë tÇm chiÕn l−îc. T«i
d¸m ch¾c, trong t−¬ng lai kh«ng xa, anh sÏ ®eo lon cÊp t−íng.
- §¹i uý qu¸ khen.
- Kh«ng ®©u. Ph−¬ng ¸n t¸c chiÕn cña thiÕu uý hay l¾m. TuÇn
tíi ta b¾t ®Çu thùc thi kÕ ho¹ch.
- Tr−íc khi tiÕn hµnh trËn ®¸nh t«i xin ®¹i uý mét viÖc.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
50
- Anh cø nãi.
- Dï sao «ng Kho¸ còng lµ bè ®Î t«i, nÕu cã thÓ ta nªn b¾t sèng.;;
§ån C¸o gËt ®Çu:
- T«i sÏ ra lÖnh cho c¸c sü quan vµ binh lÝnh lóc t¸c chiÕn kh«ng
®−îc h¹ s¸t «ng ta.
- C¶m ¬n ®¹i uý.
§ån C¸o võa rêi khái phßng th× lý Quúnh, phã lý KiÒn vµ bµ c¶
Huª mang mét lång gµ m¸i ghÑ, hai cÆp vÞt bÇu, mét g¸nh g¹o nÕp hoa
vµng vµ bèn chai mËt ong ®Õn th¨m Khóc V¨n. Tõ ngµy anh ch¸u vÒ
lµm ®ån phã ®ån TuÇn bµ c¶ Huª v« cïng phÊn khëi v× lµng Cïa ®· trë
l¹i vÞ trÝ ®øng ®Çu vïng Ba Tæng sau bao nhiªu n¨m bÞ lÐp vÕ víi thiªn
h¹ bëi c¸i chÕt bÊt ®¾c kú tö cña ch¸nh §µm. Nh©n viÖc Khóc V¨n bÞ
th−¬ng, bµ ta khoÐt s©u m©u thuÉn trong mèi quan hÖ cha con kho¸
KiÖt, ®ång thêi dùa vµo thÕ lùc ®ån C¸o, x©y ®ùng lµng Cïa thµnh mét
lµng tÒ ®iÓn h×nh vïng ®ång b»ng s«ng Hång. Thùc ra, ®Õn lóc nµy, ®iÒn
s¶n cña gia ®×nh hä Khóc kh«ng ®¸ng g× so víi c¸c ®Þa chñ kh¸c trong
h¹t, nh−ng vèn ¸c c¶m víi «ng em chång nªn bµ C¶ kh«ng tõ bÊt cø thñ
®o¹n nµo ®Ó ph¸ c¸c tæ chøc ViÖt Minh. C¸nh chøc dÞch trong lµng võa
sî võa ghÐt vî go¸ ch¸nh §µm; Bµ ta lªn ®ån nh− c¬m b÷a, s½n sµng
s¾p xÕp l¹i –nh©n sù“ trong tæng nÕu thÊy c¸c thÇy lý tr−ëng, phã lý
lµm viÖc kÐm hiÖu qu¶ th«ng qua ®ån C¸o vµ Khóc V¨n. Lý Quúnh biÕt
rÊt râ t©m ®Þa ng−êi ®µn bµ nµy, nªn trong mÊy n¨m qua, «ng ta sèng
nh− con thß lß hai mÆt, mét ®»ng vÉn ph¶i tá ra mÉn c¸n trong c«ng
viÖc phôc vô chÝnh quyÒn, th−êng xuyªn bÈm b¸o t×nh h×nh trÞ an trong
lµng víi ®ån C¸o nh−ng thØnh tho¶ng l¹i bÝ mËt vµo rõng Hãp gÆp
Khóc KiÖt vµ vËn ®éng mét sè gia ®×nh kh¸ gi¶ tiÕp tÕ l−¬ng thùc cho
®éi du kÝch. Cuéc th¨m hái Khóc V¨n h«m nay tÊt nhiªn lµ do bµ c¶
Huª khëi x−íng, lý Quúnh kh«ng thÓ tõ chèi. Nh×n thÊy lý Quúnh vµ bµ
c¶ Huª, Khóc V¨n mõng l¾m, thÇm nghÜ chuyÕn nµy thÕ nµo m−u kÕ
còng thµnh c«ng, liÒn mêi c¸c vÞ kh¸ch hót thuèc l¸ Cotab, ¨n b¸nh
bÝch quy vµ uèng bia “Con hæ“. Bµ c¶ Huª thÝch l¾m, b¶o:
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
51
- BÈm quan lín, nghe tin quan lín ®¸nh nhau víi ViÖt Minh bÞ
träng th−¬ng, d©n lµng Cïa cã mét chót quµ ®Ó båi bæ søc khoÎ.
Khóc V¨n ch¾p tay tõ t¹:
- Êy chÕt, b¸c víi c¸c «ng ®©y ®õng nãi thÕ. T«i chØ lµ bËc con
ch¸u, ®©u d¸m.
- Tuy lµ con ch¸u trong nhµ nh−ng anh lµm viÖc n−íc. - Bµ c¶
Huª thÏ thät b¶o - Chóng t«i lªn ®©y lµ ®Ó tá lßng tri ©n v× qu©n ta ®·
dòng c¶m ®¸nh lui ViÖt Minh trong trËn chóng phôc kÝch võa qua.
Khóc V¨n tho¸ng liÕc lý Quúnh. ¤ng nµy lóc nµo trªn m«i còng
th−êng trùc nô c−êi lÊy lßng quan trªn nh−ng kh«ng biÕt t©m ®Þa ra
sao. H¾n quyÕt ®Þnh th¨m dß th¸i ®é «ng em rÓ hê :
- T×nh h×nh chiÕn sù b©y giê ®èi víi ta kh«ng ®−îc thuËn lîi l¾m.
ViÖt Minh kh¾p n¬i næi lªn nh− ong vì tæ. ThÕ lùc cña chóng ngµy cµng
m¹nh v× chóng ®−îc Nga x« vµ Trung céng viÖn trî vò khÝ. C¸c b¸c
ph¶i t¨ng c−êng ®éi NghÜa dòng cïng víi tuÇn ®inh canh g¸c cho tèt,
thÊy ViÖt Minh vÒ lµ ph¶i v©y b¾t ngay ®ång thêi nhanh chãng cö ng−êi
lªn ®ån b¸o tin.
Bµ c¶ Huª ®−a m¾t nh×n lý Quúnh:
- C¸c quan ®ån b¾t ®−îc Lª V¨n VËn råi ®em xö tö ë cÇu Vµng
d©n Ba Tæng phÊn khëi l¾m. ChÝnh h¾n ®· giÕt chÕt «ng nhµ t«i mµ anh
V¨n ®· biÕt. ThËt kh«ng biÕt c¸m ¬n «ng ®ån tr−ëng thÕ nµo cho hÕt.
Tuy nhiªn vÉn cßn ®¸m du kÝch rõng Hãp. Ch¶ lÏ c¸c ngµi cã vò khÝ tèi
t©n trong tay mµ chÞu n−¬ng nhÑ cho «ng kho¸ KiÖt.
Khóc V¨n biÕt thõa bµ b¸c nãi khÝch nªn xuèng giäng nhón
nh−êng:
- Thùc t×nh chóng t«i còng ®· kªu gäi «ng Êy ®em vò khÝ ra céng
t¸c víi qu©n ®éi Liªn hiÖp cïng chiÕn ®Êu chèng ViÖt Minh, nh−ng «ng
Êy ch¼ng nh÷ng kh«ng chÞu hîp t¸c mµ cßn dïng chiÕn thuËt ®¸nh ®én
thæ tËp kÝch qu©n ®éi, kÕt qu¶ lµ t«i bÞ tróng ®¹n vµo c¸nh tay vµ ba
ng−êi lÝnh tö th−¬ng. Dï sao t«i víi «ng Kho¸ còng lµ t×nh cha con, t«i
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
52
nhê b¸c Quúnh vµo rõng Hãp ®−a gióp bøc th− cña ngµi ®ån tr−ëng,
mong «ng Êy nghÜ l¹i, lÊy ®¹i côc lµm träng.
Lý Quúnh giËt nÈy ng−êi chèi ph¾t:
- Kh«ng ®−îc. Kho¸ KiÖt nãng tÝnh l¾m, l¬ m¬ lµ «ng ta b¾n
ngay.
Khóc V¨n nhÕch mÐp :
- B¸c vÉn sî c¸i lÇn xuýt bÞ «ng Kho¸ b¾n ë ao ®×nh chø g×?
Nh−ng cßn c¸i Nh©n, em g¸i t«i, nghe nãi hai ng−êi ®·.;;
- VÒ chuyÖn c« Nh©n kh«ng ph¶i nh− d©n lµng vÉn nghÜ ®©u. Khi
nµo r¶nh rçi t«i sÏ kÓ cËu V¨n nghe. - Lý Quúnh l−ìng lù mét l¸t råi
b¶o - Th«i ®−îc, viÖc vËn ®éng «ng Kho¸ t«i sÏ thö xem sao.
Còng vµo thêi ®iÓm Êy, kho¶ng mét trung ®éi ¢u Phi b¹c ®µ
nÆng trÜu trªn l−ng, xÕp hµng ngoµi ®ª s©n d−íi sù chØ huy cña thiÕu uý
Chi e ry cã vÎ nh− s¾p hµnh qu©n. Bµ c¶ Huª hái ngay:
- Ch¾c ®ªm qua vïng Cao X¸ ViÖt Minh l¹i vÒ?
Khóc v¨n lµm ra vÎ bÝ mËt:
- C¸c b¸c nhí gi÷ kÝn chuyÖn nµy. Bän gi¸n ®iÖp biÕt th× kh«ng
cã lîi. Së dÜ bèt TuÇn ph¶i rót bít qu©n lµ do lÖnh cña quan t− chØ huy
c¸t chi ª Nam Thµnh ®Ó t¨ng c−êng cho c¸c ®ån binh phÝa b¾c s«ng Hµn
®ang bÞ ViÖt Minh uy hiÕp.
- ThÕ th× gay qu¸. - Bµ c¶ Huª t¸i mÆt - VËy lµ c¸c «ng bá r¬i d©n
Ba Tæng?
Khóc V¨n xua tay nãi nhá:
- Thùc ra qu©n ®ån tró vÉn cßn gi÷ l¹i h¬n mét tiÓu ®éi ®Ó phßng
thñ. H¬n n÷a c¸c lµng hiÖn giê ®ang duy tr× lùc l−îng NghÜa dòng kh¸
m¹nh, v× vËy mong bµ con cø yªn t©m.
ViÖc rót qu©n khái ®ån TuÇn chØ s¸ng h«m sau ®· loang ra kh¾p
tæng. Bän lÝnh hµnh qu©n theo ®éi h×nh chiÕn ®Êu nÖn gãt giµy cåm cép
trªn ®−êng 228; Tin nµy lËp tøc ®Õn rõng Hãp qua nh÷ng tay trinh s¸t
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
53
nghiÖp d− trong lèt d©n ®¸nh giËm, chäc l−¬n hoÆc b¾t Õch hµng ngµy
vÉn l¶ng v¶ng quanh ®ån.
MÊy h«m sau, Khóc v¨n sai lÝnh ®−a cho lý Quúnh bøc th−. ¤ng
ta ph©n v©n m·i råi míi quyÕt ®Þnh vµo rõng Hãp. Anh em du kÝch
ch¼ng l¹ g× lý tr−ëng lµng Cïa nªn kh«ng bÞt m¾t mµ ®−a th¼ng vµo së
chØ huy tr×nh kho¸ KiÖt. ¤ng ta võa l−ít qua mÊy dßng ®· nÐm th−
xuèng ®Êt chöi:
- MÑ cha th»ng ®ån C¸o!
- Nã viÕt g× trong th− thÕ h¶ «ng? - Qu¸ch ThÞnh hái.
- Chóng dô hµng, khuyªn ta céng t¸c víi qu©n ®éi Ph¸p.
- ý «ng thÕ nµo?
- §Ëp vì mÆt tªn c−íp n−íc ra chø céng t¸c c¸i g×. - Khóc KiÖt
chît quay l¹i phÝa Ng« Quúnh - Nghe nãi qu©n cña ®ån C¸o ®ang rót ®i
ph¶i kh«ng?
- T«i cã nghe cËu nhµ nãi thÕ nh−ng ch¼ng biÕt thùc hay h−.
- Nµy, «ng ®õng cã giÊu t«i. ChÝnh c¸i h«m «ng víi con mÑ c¶
Huª lªn th¨m th»ng V¨n Êy lµ ®ît rót qu©n ®Çu tiªn.
Lý Quúnh l¾c ®Çu :
- Còng kh«ng lo¹i trõ ®©y lµ mét thø m−u kÕ nh»m kÐo c¸c «ng
ra khái rõng Hãp ®Ó hä dÔ dµng tiªu diÖt. Nãi thËt t«i còng ch¼ng thÝch
g× ViÖt Minh nh−ng v× c« Nh©n nªn xin cã lêi can.
Kho¸ KiÖt l¼ng lÆng gËt ®Çu:
- C¶m ¬n. PhiÒn «ng nãi víi ®ån C¸o r»ng, kho¸ KiÖt nµy thÒ sÏ
b¾t sèng hai tªn giÆc Êy mang ra cÇu Vµng xö b¾n nh− chóng ®· xö b¾n
Lª V¨n VËn.
Lý Quúnh vÒ råi, kho¸ KiÖt liÒn tËp hîp ban tham m−u bµn kÕ
ho¹ch tÊn c«ng ®ån TuÇn. Theo trinh s¸t b¸o c¸o, cho ®Õn lóc Êy §ån
C¸o ®· hai lÇn chuyÓn qu©n vÒ phÝa trôc ®−êng 22 vµ 228. VËy lµ thêi
c¬ ®¸nh ®ån TuÇn ®· ®Õn. Sau khi nhËn ®Þnh t−¬ng quan lùc l−îng gi÷a
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
54
hai bªn, Kho¸ kiÖt ®−a ra ý kiÕn lµ kh«ng cÇn cã sù phèi hîp cña bé ®éi
®Þa ph−¬ng vÉn cã thÓ h¹ ®−îc bèt TuÇn.
Qu¸ch ThÞnh cã vÎ kh«ng hµo høng víi kÕ ho¹ch phiªu l−u cña
®éi tr−ëng.
- HÖ thèng ho¶ lùc ®ån TuÇn rÊt m¹nh trong khi ®ã ta chØ cã
m−êi ba khÈu sóng, c¬ sè ®¹n kh«ng ®¸ng lµ bao, t«i cho r»ng, ®¸nh
c«ng kiªn kiÓu nµy lµ rÊt m¹o hiÓm.
TrÇn Th©m vèn cïng quan ®iÓm víi Khóc KiÖt, tõ l©u ®· cã ý
muèn ®¸nh ®ån ®Ó tr¶ thï cho vî bÞ chÕt do tróng ®¹n moãc chi ª, ®øng
dËy tuyªn bè:
- T«i ñng hé ý kiÕn cña ®éi tr−ëng. Ai kh«ng t¸n thµnh xin cø ë
nhµ.
Qu¸ch ThÞnh vÉn tá ra lo ng¹i:
- T«i thÊy Ng« Quúnh nãi cã phÇn ®óng. RÊt cã thÓ ®ån C¸o
dïng kÕ “®iÖu hæ ly s¬n“ nhö chóng ta ra khái rõng ®Ó bao v©y tiªu
diÖt, v× ®Þa thÕ ë ®©y hiÓm trë chóng kh«ng d¸m ®ét nhËp. Mong «ng
Kho¸ vµ anh em c©n nh¾c cho kü.
Khóc KiÖt ®øng dËy tuyªn bè :
- §a sè ®· quyÕt nghÞ. Cuéc häp ®Õn ®©y kÕt thóc. Mäi ng−êi vÒ
chuÈn bÞ. §ªm nay ®¸nh ®ån.
Qua giê Ngä, ®éi qu©n cña kho¸ KiÖt ra khái rõng Hãp; Mäi
ng−êi men theo ®Çm Ma ng−îc lªn khu ®ång Ch»m sau ®ã lªn ®ª s«ng
L¨ng. §ªm cuèi th¸ng kh«ng tr¨ng. Trêi lÊt phÊt m−a. C¸nh trinh s¸t
tiÒn tr¹m ®Õn ®iÕm Bµi V©n th× dõng l¹i nghe ngãng ®éng tÜnh. D−íi
s«ng sãng vç lãc bãc vµo kÌ ®¸. Sau gÇn hai giê, toµn bé ®éi du kÝch ®·
®Õn ®iÓm tËp kÕt. §ã lµ mét gß ®èng thuéc khu ®ång Sép c¸ch ®ån
chõng ba tr¨m th−íc vÒ phÝa t©y nam. Sau khi chØnh ®èn hµng ngò, c¸c
tiÓu ®éi lÆng lÏ v−ît ®ª tiÕp cËn hµng rµo kÏm gai. TrÇn Th©m nÐm mét
qu¶ lùu ®¹n vµo väng g¸c l« cèt ngo¹i vi. Mét quÇng löa nho¸ng lªn
cïng víi tiÕng næ ®anh chÝnh lµ hiÖu lÖnh tÊn c«ng. Nh−ng còng vµo lóc
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
55
Êy, ho¶ lùc trong ®ån b¾n ra nh− v·i ®¹n. Mét qu¶ Moãc chi ª s¸u mèt
ly tõ l« cèt d−íi bê s«ng c©u ®óng ®éi h×nh du kÝch lµm ba ng−êi gôc
ngay t¹i trËn. Khóc KiÖt men theo s−ên l« cèt kÒ khÈu sóng tr−êng vµo
lç ch©u mai b¾n mét ph¸t råi nÐm tiÕp qu¶ lùu ®¹n chµy. Lùu ®¹n x×
khãi nh−ng kh«ng næ. Qu¸ch ThÞnh dÉn n¨m ®éi viªn tung béc ph¸,
®Þnh µo qua hµng rµo kÏm gai, nh−ng bÞ ngay qu¶ m×n cãc nh¶y vät lªn
ngang ngùc hÊt anh ta ng−îc l¹i bê ®ª, mét m¶ng ngùc bÞ to¸c ra, nhÇy
nhôa m¸u. Hai bªn cÇm cù chõng nöa giê th× qu©n Khóc KiÖt hÕt
®¹n;ThÊy ®¸nh kh«ng l¹i mµ trêi s¾p s¸ng «ng ta ra lÖnh rót lui. §óng
vµo lóc Êy, tõ phÝa bªn kia b·i døa, mét trung ®éi ¢u Phi ch¼ng biÕt
phôc kÝch tõ bao giê nhÊt lo¹t x¶ ®¹n vµo ®éi h×nh du kÝch. PhÝa l« cèt
chÝnh, to¸n lÝnh dâng trang bÞ tr−êng m¸t vµ tiÓu liªn K50 bÊy giê míi
xuÊt trËn. §éi qu©n cña kho¸ KiÖt ë vµo c¸i thÕ bÞ kÑt gi÷a hai gäng
k×m, m¹nh ai nÊy ch¹y ch¼ng cßn lßng d¹ nµo ®¸nh nhau n÷a. Khóc
KiÖt võa b¾n kiÒm chÕ võa lui dÇn vÒ phÝa ®ång Sép. Bän ¢u Phi s¸t khÝ
®»ng ®»ng, th»ng nµo mÆt mòi còng ®en s×, tay ®Æt s½n vßng cß, chØ cÇn
nhÊn nhÑ lµ «ng ®éi tr−ëng du kÝch ®i ®êi. Mét viªn cai ng−êi ViÖt lÊy
tay lµm loa gäi to:
- ¤ng Kho¸ hµng ®i! Qu©n du kÝch ch¹y hÕt råi.
- Hµng nµy! - Khóc KiÖt tøc tiÕt næ mét ph¸t vÒ phÝa viªn cai.
Ph¸t ®¹n tróng quai hµm, giäng h¾n bÞ t¾c l¹i, m¸u ch¶y nh− xèi xuèng
c¸i cæ ng¼ng v× khãi thuèc phiÖn.
§ån C¸o bÊt chît xuÊt hiÖn, vÉn bé kaki x¸m nh−ng lÇn nµy h¾n
®éi mò s¾t, tay vung vÈy chiÕc ba toong gäi to b»ng tiÕng viÖt:
- LÇn nµy «ng Kho¸ m¾c m−u b¶n chøc råi. LÝnh B¾c Phi cña t«i
kh«ng hÒ rót ®i mµ chØ lµm cuéc d· ngo¹i d¹o ch¬i ®Õn ®ån Gang råi
ban ®ªm l¹i xuèng ca n« vÒ bèt TuÇn.
Khóc KiÖt ngiÕn r¨ng qu¸t:
- §å ®Óu. Tao thµ chÕt chø kh«ng bao giê ®Çu hµng lò chã T©y.
Nãi råi «ng ta rót chèt qu¶ lùu ®¹n gi¬ lªn ngang mÆt b¶o :
- Th»ng nµo muèn chÕt th× ®Õn ®©y!
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
56
Mét lÝnh dâng ng−êi Cao X¸ cã g· em hä bÞ du kÝch rõng Hãp
b¾n chÕt trong trËn ®¸nh ®én thæ ®−êng 228 l¹i gÇn ®ån C¸o nãi:
- BÈm ngµi ®Ó t«i cho l·o mét ph¸t.
§ån C¸o ngÉm nghÜ mét lóc råi ngo¶nh l¹i b¶o bän lÝnh:
- Th«i, ®Ó cho «ng ta ®i;
5
Tõ khi ®−îc cÊp xe Jeep tuÇn nµo ®ån C¸o còng vÒ lµng Cïa vµi
lÇn. MÊy n¨m nay, tuyÕn ®ª ®−îc d©n phu Ba Tæng båi tróc, mÆt tr¶i
®¸ r¨m ®Õn tËn Cæ Ph¸p nèi víi ®−êng 22 ë ng· t− Gia Hoµ. ChiÕc xe
s¬n mµu cá óa, kh«ng mui ch¹y b¨ng b¨ng, ®Õn ®iÕm Bµi V©n bao giê
tay sèp ph¬ còng bÊm cái inh ái lµm mÊy c« v¸y th©m, qu¶y quang
g¸nh sang cån Vµnh c¾t cá hèt ho¶ng ch¹y vµo bôi chuèi nhµ vÖ §µ.
Mçi khi xe ®Õn s©n ®×nh, trÎ con, phÇn lín cëi truång, mòi thß lß, b©u
l¹i chØ trá lµm M¸c xen ph¶i trîn m¾t qu¸t n¹t. H¾n vµo nhµ bµ c¶ Huª,
cã h«m cßn ¨n c¬m ë ®Êy, tèi míi vÒ. D¹o nµy ®éi du kÝch rõng Hãp ®·
bÞ v« hiÖu ho¸ sau chuyÕn tÊn c«ng ®ån TuÇn. Kho¸ KiÖt còng bá lµng
ra ®i. Vïng tÒ cã vÎ ®· yªn tÜnh.
GÇn ®©y M¸c xen ®©m ra say mª Khóc ThÞ HuÖ, c« Hôª n¨m
nay m−êi chÝn, xinh xÎo nh− bµ mÑ thêi trÎ. §ån C¸o, mét lÇn mêi
Khóc V¨n uèng c« nh¾c trªn ca n« Noãc m¨ng ®i, −ím hái:
- C« em hä xinh ®Ñp cña thiÕu uý ë lµng Cïa ch−a chång ph¶i
kh«ng?
Khóc V¨n biÕt táng bông d¹ g· ®ån tr−ëng liÒn b¶o:
-Kh«ng ph¶i em mµ lµ bµ chÞ hä tuy r»ng chÞ Êy kÐm t«i h¬n
chôc tuæi; Sao, ®¹i uý bÞ mòi tªn cña thÇn Cu pi ®«ng b¾n tróng tim råi
chø g× ?
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
57
-T«i ®· ®ån tró nhiÒu n¬i nh−ng ch−a thÊy ë ®©u mét thiÕu n÷
ph−¬ng §«ng cã vÎ ®Ñp quyÕn rò ®Õn thÕ. ¤ng b¹n cã b»ng lßng lµm
mèi cho M¸c xen nµy kh«ng?
Khóc V¨n c−êi :
- ThÕ cßn c« GiannÐt ë gÇn bÕn c¶ng Tu l«ng cña ngµi. Theo chç
t«i biÕt n−íc Ph¸p cã ®iÒu luËt xö rÊt nÆng víi nh÷ng ng−êi ®µn «ng
mét lóc cã hai bµ vî.
§ån C¸o thë dµi, rót rong tói ra bøc th− ®−a cho Khóc V¨n;
- T«i sang §«ng D−¬ng ®−îc gÇn hai n¨m th× Gian nÐt göi th−
yªu cÇu ph¶i vÒ nÕu kh«ng c« Êy sÏ ®i lÊy chång. ThiÕu uý cã biÕt v× sao
kh«ng?
- Xin ®¹i uý cø kÓ tiÕp;
§ån C¸o c−êi g»n:
- Ho¸ ra trong khi t«i ph¶i ®−¬ng ®Çu víi ViÖt Minh ë c¸i xø
nhiÖt ®íi ®Çy ruåi muçi nµy th× Gian nÐt ph¶i lßng mét tay ®¶ng viªn
céng s¶n Ph¸p lµm ë nhµ m¸y in vµ bÞ h¾n tuyªn truyÒn chñ nghÜa M¸c,
chèng chiÕn tranh §«ng D−¬ng.
- Sau ®ã sù viÖc thÕ nµo ?
- TÊt nhiªn lµ t«i kh«ng thÓ rêi bá binh nghiÖp. - M¸c xen b¶o -
MÆt kh¸c còng kh«ng thÓ b¾t ng−êi ®µn bµ chê m×nh mét khi c« ta ®·
c«ng khai ®i víi nh©n t×nh, v× thÕ t«i ®· göi ®¬n ly h«n vÒ.
- Khóc V¨n n©ng ly r−îu giäng th«ng c¶m:
- Ngµi thËt xøng ®¸ng lµ bËc qu©n tö, tuy nhiªn t«i còng thµnh
thËt chia buån.
- B©y giê t«i thÝch mét c« g¸i ViÖt Nam vµ muèn c−íi nµng lµm
vî.
- Sau nµy ngµi mang c« ta vÒ Ph¸p chø ?
- ThiÕu uý vÉn ch−a hiÓu M¸c xen. Cuéc chiÕn tranh chã chÕt
nµy s¾p ®Õn håi kÕt.- Viªn ®ån tr−ëng tîp mét ngôm hÕt c¶ ly r−îu
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
58
nÆng, mÆt h¾n nãng bõng nh×n Khóc V¨n nãi chËm r·i - §õng t−ëng
®éi qu©n cña kho¸ KiÖt thÊt b¹i vµ vïng nµy lËp tÒ lµ qu©n ®éi Ph¸p sÏ
b×nh ®Þnh ®−îc ®ång b»ng B¾c Bé. Kh«ng nªn ®¸nh gi¸ thÊp thùc lùc
cña ViÖt Minh. Hä ®ang tËp trung qu©n ®éi vµo viÖc ®èi phã víi cø
®iÓm §iÖn Biªn Phñ. C¸i vïng Ba Tæng khØ ho cß g¸y nµy chØ lµ mét
®iÓm rÊt nhá nhoi trªn b¶n ®å chiÕn l−îc cña t−íng Gi¸p. Cho nªn t«i
®Þnh ®em c« HuÖ vÒ n−íc sau khi xin gi¶i ngò trong thêi gian tíi.
- §¹i uý kh«ng nãi ®ïa ®Êy chø ? - Khóc V¨n cã vÎ hoang mang
hÕt nh×n §ån c¸o l¹i nh×n dßng s«ng ®ang cuén ch¶y. - Ch¼ng lÏ t×nh
h×nh l¹i bi quan ®Õn thÕ ? T«i th−êng xuyªn nghe ®µi. C¸c b¶n tin chiÕn
sù ®Òu rÊt s¸ng sña.
- Chóng ®Òu lµ ®å bÞp bîm; - §ån C¸o ®· h¬i say v¨ng tôc - MÑ
khØ ! Toµn mét bän båi bót ®−a th«ng tin gi¶ ®¸nh lõa nh÷ng kÎ nhÑ d¹
c¶ tin.
H«m sau Khóc V¨n vÒ lµng cïa gÆp bµ c¶ Huª; Bµ Huª thÝch
l¾m, lËp tøc lµm mét b÷a tiÖc nhá, c¸c mãn ¨n chÕ biÕn chñ yÕu tõ thÞt
gµ mêi M¸c xen vµ Khóc V¨n. §ån C¸o cho mang lªn xe Jeep hai kÐt
bia Con hæ, ba thïng bÝch quy, h¬n chôc hép kÑo Ca ra men vµ mÊy
xÊp v¶i th−îng h¹ng lµm lÔ ra m¾t. LÔ ¨n hái cã c¶ r−îu s©m banh khai
vÞ lÉn vang tr¾ng Boãc ®« nh¾m víi ®ïi gµ quay tÈm ngò vÞ h−¬ng ®Õn
qu¸ nöa ®ªm míi kÕt thóc. ChiÕc xe cña §ån C¸o vµ Khóc V¨n khËt
kh−ìng vÒ gÇn ®ån TuÇn th× nghe cã tiÕng sóng næ råi mét quÇng löa
bïng lªn ë s−ên l« cèt chÝnh.
- ChÕt cha ! Bän ViÖt Minh ®¸nh ®ån; - M¸c xen giËt m×nh b¶o
l¸i xe- Ch¹y nhanh lªn!
Khóc v¨n ng¨n l¹i :
- Cho xe ch¹y tiÕp lµ tróng ®¹n ViÖt Minh. Quay l¹i !
§ån C¸o lËp cËp hái:
- Bá ®ån µ thiÕu uý ?
- T¹m thêi bá råi tÝnh sau.
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
59
- Ng−êi chØ huy kh«ng ®−îc bá qu©n ®éi khi l©m trËn. - §ån C¸o
bÊt ngê ra lÖnh cho sèp ph¬ t¨ng tèc vÒ ®ån;
ChiÕc xe b¨ng qua lµn ®¹n ®ñ lo¹i. Cã nh÷ng viªn ®á lõ r¹ch
bãng ®ªm tróng lèp sau nh−ng xe vÉn lao Çm Çm nh− ngùa vÝa. Quang
c¶nh ®ån TuÇn hiÖn ra trong ¸nh löa s¸ng rùc nh− ban ngµy. Löa ch¸y
bèc lªn cao soi râ c¶ mét hµng kÏm gai bïng nhïng bÞ béc ph¸ ®Èy ra
gi÷a b·i m×n n»m qu»n qu¹i nh− con tr¨n khæng lå tróng th−¬ng.
KhÈu ®¹i liªn trªn nãc l« cèt sè ba nßng gôc xuèng, n»m bÊt ®éng.
Trong s©n mÊy chôc lÝnh B¾c Phi vµ lÝnh dâng quÇn ¸o l«i th«i lÕch
thÕch, mÆt mòi lem nhem cói ®Çu b−íc ra tr−íc mòi sóng cña nh÷ng
ViÖt Minh trÎ m¨ng.
§ån C¸o cßn ch−a hÕt bµng hoµng v× có ®ßn bÊt ngê cña ViÖt
Minh th× mét ng−êi ®éi mò nan bäc v¶i dï, tay cÇm khÈu m« de b−íc
®Õn ch¾n tr−íc xe.
- Xin chµo ®¹i uý M¸c xen. Mêi ngµi xuèng xe.
Ng−êi Êy võa nãi xong, lËp tøc mÊy anh lÝnh l«i ®ån C¸o vµ
Khóc V¨n ra khái ghÕ ngåi, t−íc sóng ng¾n råi lÊy d©y dï trãi quÆt hai
tay vÒ phÝa sau. Trong ¸nh löa nhËp nho¹ng, §ån C¸o nh×n ng−êi chØ
huy cã khu«n mÆt rÊt quen, liÒn hái:
- Th−a «ng chØ huy, «ng lµ;..
Ng−êi ®µn «ng ®øng tuæi nhÊc mò khái ®Çu, vuèt cho m¸i tãc trë
l¹i ngay ng¾n, c−êi nh¹t b¶o:
- Ngµi ®ån tr−ëng kh«ng nhËn ra cè nh©n µ?
M¸c xen ngËp ngõng mét lóc bÊt chît kªu lªn:
- ¤ng Lª V¨n VËn;.. Ch¼ng nhÏ l¹i lµ;..?
- Ph¶i, t«i ®©y. - VËn nheo m¾t b¶o - ¤ng ng¹c nhiªn l¾m ph¶i
kh«ng?
- VËy ra «ng kh«ng chÕt ?
VËn gËt ®Çu:
Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh
60
- ThËt may, tr−íc khi lÝnh cña «ng næ sóng mét gi©y t«i ®· kÞp
lao xuèng ch©n cÇu.
- Lµm thÕ nµo «ng cëi ®−îc d©y trãi ë tay?
- Ch¾c «ng ®ån tr−ëng kh«ng biÕt t«i vèn lµ d©n chµi? - VËn
nh×n §ån C¸o ®Çy vÎ ch©m biÕm - R¬i xuèng n−íc, t«i dïng r¨ng c¾n
®øt d©y trãi råi lÆn mét m¹ch sang bê bªn kia. ChÝnh v× vËy míi cã cuéc
gÆp gì thó vÞ h«m nay.